Τέχνες & Γράμματα στον κόσμο κατά τον 19ο αιώναΤέχνες & Γράμματα στον κόσμο κατά τον 19ο αιώνα

Ο κλασικισμός ή νεοκλασικισμός, κυρίαρχος από το δεύτερο μισό του 18ου αιώνα, θαύμαζε την τάξη και την πειθαρχία της κλασικής τέχνης των αρχαίων Ελλήνων και των Ρωμαίων, απ’ όπου αντλούσε τα θέματα και την τεχνοτροπία του. Κύριοι εκπρόσωποί του υπήρξαν οι ζωγράφοι Νταβίντ και Ενγκρ.

Νταβίντ, Ο όρκος των Ορατίων

Νεοκλασικισμός

Το κίνημα του ρομαντισμούΤο κίνημα του ρομαντισμούΟ ρομαντισμός πρωτοεμφανίστηκε στην Αγγλία και στη Γερμανία, κορυφώθηκε στη Γαλλία μετά το 1830 και εκφράστηκε σε όλες τις Τέχνες.Κύρια χαρακτηριστικά του:Κύρια χαρακτηριστικά του:➔Ενδιαφέρον για το εξιδανικευμένο εθνικό παρελθόν➔Θρησκευτική αναζήτηση και στροφή στη φύση➔Προτεραιότητα του φανταστικού έναντι του πραγματικού➔Προτεραιότητα του χρώματος έναντι της μορφής➔Εγκατάλειψη των κλασικών προτύπων➔Κυριαρχία του συναισθήματος➔Αγάπη για το μυστηριώδες➔Ελεύθερη διαμόρφωση του ύφους

Ρομαντισμός και μουσικήΗ μουσική ήταν το καλλιτεχνικό πεδίο

στο οποίο εκφράστηκε πρώτα

ο ρομαντισμός με κέντρο τη Γερμανία

και κύριους εκπροσώπους τον Μπετόβεν αλλά και

τους Σούμαν, Μπραμς και

Βάγκνερ. Στο ίδιο κλίμα, ο Πολωνός

Σοπέν εξέφρασε τη νοσταλγία για την πατρίδα του που

εγκατέλειψε μετά την αποτυχημένη

πολωνική επανάσταση του

1830.

ΜπετόβενΣούμαν

Μπραμς Σοπέν

Στην ποίηση ο ρομαντισμός εκφράστηκε αρχικά με τα έργα των μεγάλων Άγγλων ποιητών Κιτς, Σέλεϊ και Μπάιρον και στη συνέχεια με τους Γάλλους Λαμαρτέν, Βινί, Μισέ και Ουγκό. Οι ρομαντικοί ποιητές άντλησαν τόσο από τον εσωτερικό τους κόσμο όσο και από τον κοινωνικό και πολιτικό περίγυρό τους.

Ρομαντισμός και ποίηση

Κιτς

Μπάιρον

ΜισέΟυγκό

Ρομαντισμός και πεζογραφίαΗ πεζογραφία πρόσφερε σημαντικά ρομαντικά έργα, ξεκινώντας από τον Γάλλο Σατομπριάν, που αναζήτησε την έμπνευσή του στον χριστιανισμό (Το πνεύμα του χριστιανισμού), και συνεχίζοντας με τον Άγγλο Σκοτ δημιουργό ρομαντικών ιστορικών μυθιστορημάτων (Ιβανόης). Εκφράσεις του ενδιαφέροντος του ρομαντισμού για τα κοινωνικά προβλήματα πρέπει να θεωρηθούν ορισμένα έργα των Γάλλων Μπαλζάκ (Ανθρώπινη κωμωδία), Σταντάλ (Το κόκκινο και το μαύρο) και Ουγκό (Οι άθλιοι) που περιγράφουν και κάποτε στηλιτεύουν την κοινωνική αδικία.

Τέλος, στη ζωγραφική ο ρομαντισμός εκφράστηκε στα έργα του Άγγλου Κόνσταμπλ και των Γάλλων Ζερικό και Ντελακρουά. Μία από τις πηγές έμπνευσης του τελευταίου στάθηκε η ελληνική επανάσταση.

Ρομαντισμός και ζωγραφική

Ντελακρουά, Η σφαγή της Χίου

Ντελακρουά, Η ελευθερία οδηγεί τον λαό

Το κίνημα του ρεαλισμούΓύρω στα 1850, οι οικονομικές και κοινωνικές μεταβολές που έφερνε η βιομηχανική επανάσταση προκάλεσαν την υποχώρηση του νεοκλασικισμού και του ρομαντισμού και την ανάδυση ενός νέου καλλιτεχνικού κινήματος, του ρεαλισμού. Κύρια γνωρίσματά του ήταν η προσπάθεια πιστής απόδοσης της πραγματικότητας, το ενδιαφέρον για την καθημερινότητα των απλών ανθρώπων, για το αληθινό και όχι για το ωραίο.

Ζαν Φρανσουά Μιγέ, Οι σταχομαζώχτρες

Τυφλόμυγα , Francois Leopold Kovaksky

Η ζωγραφική υπήρξε κύριος χώρος έκφρασης του ρεαλισμού, που οφείλει το όνομά του σε ομότιτλη έκθεση που οργανώθηκε το 1855 από τον Γάλλο ζωγράφο Κουρμπέ και θεωρείται η αφετηρία του. Άλλοι σημαντικοί ρεαλιστές ζωγράφοι ήταν οι Γάλλοι Κορό, Ντομιέ και Μιγέ.

Η πεζογραφία έδωσε σπουδαία δείγματα ρεαλισμού

στα έργα του Άγγλου Ντίκενς (Όλιβερ Τουίστ), των Γάλλων

Φλομπέρ (Μαντάμ Μποβαρί) και Ζολά (Οι Ρουγκόν Μακάρ) και

των Ρώσων Ντοστογιέβσκι (Έγκλημα και τιμωρία) και

Τολστόι (Πόλεμος και ειρήνη).

Στη ζωγραφική η ανανέωση ήρθε με το κίνημα του ιμπρεσιονισμού. Κύριο γνώρισμά του υπήρξε η προσπάθεια να αποδοθεί η φευγαλέα εντύπωση (impression). Όλο το βάρος έπεφτε στα μεταβαλλόμενα είδωλα των πραγμάτων, ιδίως στις αποτυπώσεις του φωτός. Κύριοι εκπρόσωποί του ήταν οι Μονέ, Πισαρό, Ρενουάρ και Ντεγκά. Οι μεταϊμπρεσιονιστές (Σερά, Γκογκέν, Βαν Γκογκ, Σεζάν κ.ά.), που είχαν λίγα κοινά στοιχεία μεταξύ τους, αξιοποίησαν τις καινοτομίες των ιμπρεσιονιστών.

Ιμπρεσιονισμός

Κλοντ Μονέ, Εντύπωση (Ιmpression): Ανατολή

ΠΗΡΑΝ ΜΕΡΟΣ ΟΙ ΜΑΘΗΤΡΙΕΣ: ΣΤΕΛΛΑ ΣΟΝΙΑ ΜΕΛΙΝΑ ΘΩΜΑΗΕΙΡΗΝΗΓ2 - 5ο Γυμνάσιο ΞάνθηςΣχολικό έτος: 2013-14