ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ 116 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Δ΄

Ειδικό Μνημόνιο Ενεργειών επέμβασης σε Κτίρια που έχουν υποστεί Κατάρρευση

1

ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ Δ΄στην Εγκύκλιο Διαταγή 116 Α.Π..

ΜΝΗΜΟΝΙΟ ΕΝΕΡΓΕΙΩΝ ΓΙΑ

ΕΠΕΜΒΑΗ Ε ΚΣIΡΙΑ ΠΟΤ ΕΦΟΤΝ

ΤΠΟΣΕΙ ΚΑΣΑΡΡΕΤΗ

ΑΘΗΝΑ 2010

http://www.pyrkagia.blogspot.com/http://www.pyrkagia.blogspot.com/


2

Α. ΓΕΝΙΚΑ

ΚΟΠΟ

Σο παρόν κείμενο περιγράφει τη σύνθεση και τις επιχειρησιακές

ικανότητες μιας ομάδας έρευνας και διάσωσης σε κτίρια που έχουν καταρρεύσει από σεισμό ή άλλη αιτία.

Περιγράφει τις διαδικασίες μέσω των οποίων γίνεται η ειδοποίηση – ενεργοποίηση και ανάπτυξη της ομάδας στο συμβάν

Καθορίζει ρόλους και καθήκοντα.

Περιγράφει και προδιαγράφει (σε συνέχεια του ΓΜΕ/ΣΕ) τις

διαδικασίες που ακολουθούνται, καθώς και τις δράσεις των εμπλεκομένων σε ένα συμβάν από την κινητοποίηση μέχρι τη

λήξη του συμβάντος. ΑΠΟΣΟΛΗ

Η αποστολή της ομάδας έρευνας & διάσωσης σε κτίρια που έχουν υποστεί κατάρρευση είναι η έρευνα για τον εντοπισμό εγκλωβισμένων

επιζόντων ή νεκρών, ο απεγκλωβισμός αυτών και η ανάσυρση τους από τα ερείπια.

Β. ΟΜΑΔΕ ΕΠΕΜΒΑΗ ΤΝΘΕΗ ΟΜΑΔΑ

Μια ενδεικτική σύνθεση μιας ομάδας έρευνας και διάσωσης σε κτήρια που έχουν υποστεί κατάρρευση από σεισμό ή άλλη αιτία είναι αυτή που

παρουσιάζεται στο σχήμα 1 σελίδα 3. Η σύνθεση και ο αριθμός των μελών της ομάδας δεν είναι δεσμευτικός για υπηρεσίες που δεν μπορεί να τηρηθεί λόγω προσωπικού αρκεί να

ικανοποιούνται οι βασικές λειτουργίες και αρμοδιότητες από άλλο μέλος της ομάδας.

ΚΑΘΗΚΟΝΣΑ ΜΕΛΩΝ ΟΜΑΔΑ Σα καθήκοντα των μελών της ομάδας τα οποία θα αναλυθούν και στη συνέχεια ανά στάδιο επιχειρησιακής κινητοποίησης και απόκρισης είναι

σε γενικές γραμμές τα παρακάτω: ΕΠΙΚΕΥΑΛΗ ΟΜΑΔΑ: Μελετά την αποστολή, εκτελεί αυτοψία

στον τόπο του συμβάντος, καταστρώνει σχέδιο επέμβασης,

συντονίζει τα μέλη της ομάδας και τους εμπλεκόμενους από άλλους φορείς δημόσιους ή ιδιωτικούς, φροντίζει για την

εφαρμογή του σχεδίου επέμβασης και παρακολουθεί τα νέα δεδομένα και αναπροσαρμόζει τη στρατηγική στο συμβάν. Ελέγχει και εξασφαλίζει σε συνεργασία με άλλους ειδικούς (π.χ.

πολιτικούς μηχανικούς) την ασφάλεια των διασωστών και θυμάτων. Ελέγχει συνεχώς το θέατρο των επιχειρήσεων για τυχόν

κινδύνους (διαφυγή εκρηκτικών αερίων, ηλεκτρισμό, επικίνδυνα δομικά υλικά κλπ) βρίσκοντας λύσεις για την άρση των επικινδυνοτήτων.



3

χήμα 1: ύνθεση Ομάδας έρευνας – Διάσωσης σε κτίρια που έχουν υποστεί κατάρρευση.

Επικεφαλής

Ομάδας

Ομάδα Έρευνας

Ομάδα Διάσωσης

Ομάδα

Τποστήριξης

Πολιτικός

Μηχανικός ΟΑΠ

Ιατρός

Καταστροφών ΕΚΑΒ

Τπεύθυνος Τλικών

Τπεύθυνος Επικοινωνιών

Κυνόφιλοι Φειριστής οπτικών

συσκευών έρευνας

Φειριστής

συσκευών ηχοεντοπισμού



4

ΟΜΑΔΑ ΕΡΕΤΝΑ: Έργο της είναι η έρευνα των ερειπίων μετά την αρχική αυτοψία απο τον επικεφαλής. Οι υπάλληλοι της ομάδας

είναι υπεύθυνοι για την χρήση των υλικών και μέσων έρευνας σύμφωνα με τα πρωτόκολα χρήσης τους και επιχειρησιακών

δυνατοτήτων τους. Είναι αρμόδιοι για έρευνα με σκυλιά, ακουστικές και οπτικές συσκευές για τον εντοπισμό ζωντανών ή νεκρών εγκλωβισμένων.

ΟΜΑΔΑ ΔΙΑΩΗ: Σα άτομα της ομάδας είναι υπεύθυνα για την υλοποίηση στο τακτικό επίπεδο των επιχειρησιακών επιλογών του επικεφαλής της ομάδας. Φρησιμοποιούν τα διασωστικά εργαλεία

και μέσα σύμφωνα με τις τακτικές απεγκλωβισμού για την επιτυχή ανάσυρση των θυμάτων που έχει εντοπίσει η ομάδα έρευνας. Εϊναι

υπεύθυνοι για τη μεταφορά των διασωθέντων και απεγκλωβισμένων στο σημείο συγκέντρωσης για ιατρική περίθαλψη και διακομιδή.

ΟΜΑΔΑ ΤΠΟΣΗΡΙΞΗ: Αποτελείται από τον υπεύθυνο των υλικών και μέσων που χρησιμοποιούνται από όλη διασωστική

ομάδα για την επίτευξη του στόχου της (μηχανήματα έρευνας, εργαλεία διάσωσης κλπ) και τον υπεύθυνο επικοινωνιών που είναι υπεύθυνος για τις επικοινωνίες της ομάδας (ασύρματοι – ΣΕΣΡΑ –

δορυφορική τηλεφωνία). Ο υπεύθυνος υλικών τηρεί λίστα των υλικών και μέσων έρευνας και διάσωσης, παρακολουθώντας την διανομή και κατανομή των εργαλείων κατά τη διάρκεια των

επιχειρήσεων. Επίσης είναι υπεύθυνος για την καταγραφή και έλεγχο των πρόσθετων μέσων που πιθανών να χρειαστούν για την

περάτωση της αποστολής (μέσα και μηχανήματα ιδιωτών – εθελοντών – άλλων κρατικών φορέων).

ΕΠΙΦΕΙΡΗΙΑΚΕ ΙΚΑΝΟΣΗΣΕ ΟΜΑΔΑ ΔΙΑΩΗ Ε ΚΣΙΡΙΑ ΠΟΤ ΕΦΟΤΝ ΤΠΟΣΕΙ ΚΑΣΑΡΡΕΤΗ. Η ομάδα έρευνας και διάσωσης είναι εκπαιδευμένη και εξοπλισμένη

κατάλληλα ώστε να πραγματοποιεί με ασφάλεια για τα μέλη της και τους πολίτες τα παρακάτω είδη επιχειρήσεων:

Διάσωση σε περιορισμένο χώρο Κατακόρυφη διάσωση Διάσωση από χαντάκια

Διάσωση από κτήρια που έχουν καταρρεύσει Επιχειρήσεις σε τούνελ

Τποστηλώσεις Έλεγχο της ατμόσφαιρας (εκρηκτικότητα, τοξικότητα) Διάτρηση σκυροδέματος

Έρευνα με ηλεκτρονικά οπτικά μέσα Επιχειρήσεις μεγάλης διάρκειας Ικανότητες διαμονής στο ύπαιθρο

Οι επιχειρησιακές δυνατότητες της ομάδας για την περάτωση των παραπάνω ειδών επιχηρείσεων είναι οι εξής:

Δυνατότητα έρευνας με φυσικό τρόπο (από άνθρωπο), ηλεκτρονικό τρόπο και με χρήση διασωστικών σκύλων.

Επιχειρήσεις διάσωσης σε μια ποικιλία κατασκευών.



5

Iκανότητα υποστήριξης ζωικών λειτουργειών, με ειδικότητα στο

σύνδρομο καταπλάκωσης και στην ιατρική περιορισμένων χώρων.

Εκτίμηση της δομικής ακεραιότητας των κτηρίων σε επιχειρήσεις

διάσωσης.

Εκτιμήσεις επικίνδυνων υλικών σε διασωστικές επιχειρήσεις.

Φρήση βαρέου εξοπλισμού στις διασωστικές προσπάθειες.

Επικοινωνίες εντός της ομάδας δράσης, με την ομάδα υποστήριξης

και και τη βάση.

Διαχείριση πόρων, διατήρηση και προμήθεια εξοπλισμού.

Σεχνική υποστήριξη

Πληροφόρηση κοινού.

Διαχείρηση ομάδας δράσης και συντονισμός

ΔΙΑΩΣΙΚΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΚΑΙ ΜΕΑ

Ο εξοπλισμός της ομάδας πρέπει να υποστηρίζει τις παρακάτω διασωστικές ενέργειες:

o Έρευνα

o Δημιουργία ανοιγμάτων και πρόσβαση o Ανύψωση και σταθεροποίηση

o Θερμή κοπή o Τποστήριξη – υποστήλωση o Κατακόρυφη διάσωση

o Ασφάλεια από επικίνδυνα υλικά Η ομάδα έρευνας και διάσωσης σε αστικό περιβάλλον για την εκτέλεση των παραπάνω διασωστικών ενεργειών είναι εξοπλισμένη με:

Τδραυλικές (ή πνευματικές) διασωστικές σειρές Εργαλεία και μέσα ανύψωσης (πνευματικά μαξιλάρια, γρύλοι και

τηλεσκοπικά έμβολα) Υωτισμός πεδίου συμβάντος Εργαλεία χειρός

Προσωπικός εξοπλισμός Eπικονωνίες

Εξοπλισμός ασφαλείας Διοικητικός – διαχειριστικός εξοπλισμός Εξοπλισμός ομάδας

Καύσιμα – ελαιολιπαντικά ΛΟΙΠΕ ΕΜΠΛΕΚΟΜΕΝΕ ΤΠΗΡΕΙΕ

Εκτός από την Πυροσβεστική Τπηρεσία εμπλέκονται: ΕΛ.Α. (εκτός από τις δράσεις που αναφέρονται στα ΓΜΕ/ΣΕ)

Υροντίζουν να κρατάνε ανοικτό το δρόμο προσέγγισης και απομάκρυνσης προς και από το συμβάν, για τα οχήματα των διασωστικών συνεργείων και άλλων φορέων.

Εκκενώνουν την περιοχή Λαμβάνουν μέτρα τάξης και φύλαξης της περιοχής. Καταγράφουν τα στοιχεία ταυτότητας τυχόν νεκρών και

τραυματιών.



6

Ε.Κ.Α.Β. υμμετέχει με ειδικευμένους γιατρούς στην παροχή πρώτων

βοηθειών στους απεγκλωβισμένους πριν την τελική τους αποκομιδή και κατά την μεταφορά τους σο νοσοκομείο.

Αναλαμβάνει τη διακομιδή των απεγκλωβισμένων στο νοσοκομείο. Διαπιστώνει τυχόν θανάτους των εγκλωβισμένων.

Ο.Α..Π.

υμμετέχει με ειδικευμένους μηχανικούς και συνεργεία εκτίμησης στη εκτίμηση επικινδυνότητας κτιρίων και στις εργασίες υποστήριξης και υποστήλωσης των κτιρίων.

ΔΕΚΟ (ΔΕΗ – ΔΕΠΑ – ΕΤΔΑΠ) Καλούνται σε περίπτωση βλάβης των υποδομών αρμοδιότητας τους

συνέπεια του γεγονότος εξαιτίας του οποίου είχαμε κατάρρευση. Προβαίνουν στη διακοπή των παροχών για όσο χρονικό διάστημα απαιτέιται για την ασφαλή επέμβαση της διασωστικής ομάδας.

Βοηθούν στην ανίχνευση επικίνδυνου περιβάλλοντος εργασίας (ΔΕΠΑ) στην άρση των επικινδυνοτήτων και τελικά στην

αποκατάσταση των ζημιών που έχουν προκληθεί. Ο.Σ.Α. Ασχολούνται με τη στέγαση των πληγέντων από το σεισμό

Δημιουργούν καταυλισμούς αστέγων σε κοινόχρηστους χώρους. Αναλαμβάνουν τη σίτιση και διανομή νερού στους πληγέντες.

ΓΕΕΘΑ

υμμετέχει με δυνάμεις του και υλικά στη δημιουργία καταυλισμών, την μεταφορά των πληγέντων και τη διανομή

βοήθειας. ε απομακρυσμένες περιοχές κινητοποιεί υγειονομικό προσωπικό

και μέσα αεροδιακομιδών. (Δύναμη Δέλτα).

ΙΑΣΡΟΔΙΚΑΣΙΚΗ ΤΠΗΡΕΙΑ Καλείται σε περίπτωση μεγάλων ανθρώπινων απωλειών από τον

αρμόδιο φορέα που έχει την ευθύνη της προανάκρισης για το

συμβάν (ΕΛ.Α. εκτός από περιπτώσεις πυρκαγιών). Είναι αρμόδια για την πιστοποίηση τυχόν θανάτων που

προέκυψαν από την κατάρρευση. Ε.Ε.Α.Ε. (Εθνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας) υμμετέχει όταν υπάρχει υποψία κινδύνου Ραδιολογικών ή

Πυρηνικών υλικών (π.χ. ραδιενεργά απόβλητα νοσοκομείων). ΕΘΕΛΟΝΣΙΚΕ ΟΜΑΔΕ

Μπορούν να συνεισφέρουν υποστηρικτικά στη διοικητική μέριμνα των ομάδων που επιχειρούν στην απομάκρυνση του πληθυσμού στην ψυχολογική υποστήριξη των πληγέντων καθώς και στη

διανομή βοήθειας προς αυτούς (τροφή, νερό, κατάλυμα). ΙΔΙΩΣΕ Μπορεί να είναι ιδιοκτήτες μηχανημάτων ανύψωσης και

μεταφοράς (φορτωτές, γερανοί), ή ακόμα και ιδιώτες μηχανικοί, γιατροί κ.α.



7

ΠΡΟΕΣΟΙΜΑΙΑ Η ομάδα επέμβασης σε κτίρια που έχουν υποστεί κατάρρευση οφείλει να

είναι σε ετοιμότητα να επέμβει ανα πάσα στιγμή και να αναχωρεί σε μικρό χρονικό διάστημα. Για το λόγο αυτό πρέπει να γίνεται μια

προεργασία ώστε να επιτυγχάνεται αυτή η ετοιμότητα. Ο επικεφαλής της ομάδας πρέπει να γνωρίζει ότι το προσωπικό της ομάδας:

Έχει το κατάλληλο επίπεδο εκπαίδευσης για να συμμετέχει σε ανάλογες αποστολές.

Είναι ικανό από απόψη φυσικής κατάστασης να ανταπεξέλθει.

Ότι γνωρίζει ο καθένας το ρόλο του μέσα στην ομάδα και τις υποχρεώσεις που απορρέουν από αυτόν.

Βασικό ρόλο παίζουν τα στελέχη της ομάδας υποστήριξης. Η ομάδα αυτή πρέπει να έχει έτοιμες λίστες υλικών, εργαλείων και λοιπών μέσων έρευνας και διάσωσης, για τη διευκόλυνση της διαχείρισης

τους στον τόπο του συμβάντος. Σηρεί τα αναγκαία υλικά στρατοπέδευσης της ομάδας.

Επίσης ο υπευθυνος επικοινωνιών πρέπει να εξασφαλίζει επάρκεια μέσων επικοινωνίας (ασύρματοι – ΣETRA) των μελών της ομάδας μεταξύ τους, με το κέντρο και με άλλους φορείς καθώς και ικανό αριθμό

εφεδρικών μπαταριών. Γ. ΣΑΔΙΑ ΕΠΙΦΕΙΡΗΕΩΝ Περιγράφονται οι ενέργειες των εμπλεκομένων σε συμβάν κατάρρευσης

κτιρίου/ων από την αρχική ειδοποίηση της Τπηρεσίας μέχρι την λήξη

του συμβάντος και την επιστροφή στην Τπηρεσία. Οι βασικές ενέργειες

των εμπλεκομένων σε όλες τις φάσεις κινητοποίησης περιγράφονται στο

ΓΜΕ/ΣΕ.

1. ΑΝΑΓΓΕΛΙΑ – ΑΡΦΙΚΗ ΚΙΝΗΣΟΠΟΙΗΗ - ΑΝΑΦΩΡΗΗ ε περίπτωση κατάρρευσης κτιρίου/ων η αρμόδια Πυροσβεστική

Τπηρεσία ειδοποιείται από το 199 ΕΚΤΠ, αρμόδιο ΠΕΚ ή απευθείας με κλήση στο τηλεφωνικό της κέντρο. Η υποδοχή του τηλεφωνήματος

γίνεται από τον υπάλληλο που εκτελεί υπηρεσία τηλεφωνητή τη συγκεκριμένη στιγμή. υνήθως λόγω της ιδιαιτερότητας του συμβάντος και του ειδικού εξοπλισμού και ειδικευμένου προσωπικού που

απαιτείται για την αντιμετώπιση του, καλείται και η πλησιέστερη Ε.Μ.Α.Κ. για συνδρομή ή κύρια διαχείριση του συμβάντος.

Σηλεφωνητής Δίνει στον επικεφαλής της διασωστικής ομάδας τις πληροφορίες

που έχει ήδη καταγράψει για τον τόπο του συμβάντος, τον τύπο

του κτιρίου/ων, κι ότι άλλη πληροφορία έχει για το συμβάν. Ενημερώνει το κέντρο για τον εξοπλισμό έρευνας και διάσωσης

που έχει η ομάδα.

Ομάδα υποστήριξης Τπευθυνος Τλικών

Παίρνει μαζί του λίστα που ήδη τηρεί με τα υλικά και εργαλεία της ομάδας.



8

Τπεύθυνος Επικοινωνιών Εξασφαλίζει επάρκεια μέσων επικονωνίας για την ομάδα

(ασύρματοι – ΣΕTRA).

2. ΜΕΣΑΒΑΗ – ΜΕΣΑΥΟΡΑ ΠΤΡΟΒΕΣΙΚΩΝ ΔΤΝΑΜΕΩΝ 3. ΕΠΕΜΒΑΗ.

3.1. Άφιξη – Αρχική εκτίμηση. Οδηγοί οχημάτων Σοποθετούν τα οχήματα σε κατάλληλα σημεία ώστε να μπορούν να

αναπτυχθούν όλα τα απαραίτητα μέσα έρενας και διάσωσης, να μπορούν να αναχωρήσουν εύκολα και να μην εμποδίζουν την

άφιξη τυχόν επιπλέον ενισχύσεων. Αναλαμβάνει την ανάπτυξη και τοποθέτηση των στοιχείων

φωτισμού του χώρου του συμβάντος αν χρειάζεται.

Οριοθετεί κατόπιν υποδείξεως του Τπεύθυνου Ασφαλείας το χώρο στάθμευσης και τις ζώνες εργασίας με κορδέλες ασφαλείας,

κώνους και φωτισμό. Επικεφαλής ομάδας. Πραγματοποιεί μια πρώτη αυτοψία και συλλέγει πληροφορίες

σχετικά με το/α κτίριο/α και τους πιθανούς εγκλωβισμένους (αριθμό και θέση).

Εκτιμά την ανάγκη για εξωτερικά βαριά μηχανήματα νωρίς, και

ζητά κινητούς γερανούς, φορτωτές κ.λ.π. μεγάλης χωρητικότητας και δυνατότητας.

Καταστρώνει σχέδιο επιχειρησιακής δράσης (έρευνας αρχικά και διάσωσης στη συνέχεια), και καθορίζει τους τρόπους με τους οποίος θα εκτελεστούν οι βασικές διασωστικές ενέργειες.

Καθορίζει τον αρχικό χώρο συγκέντρωσης των θυμάτων για την παροχή πρώτων βοηθειών και από εκεί την περαιτέρω διακομιδή τους.

Καθορίζει το δίκτυο μεταφοράς (δρόμοι για είσοδο και έξοδο από την περιοχή της κατάρρευσης), σε συνεργασία εμ την αστυνομία.

Αν από τις αρχικές εκτιμήσεις φανεί ότι η αντιμετώπιση της κατάστασης απαιτεί χρόνο πέρα του ωραρίου της διασωστικής ομάδας μεριμνά για το χωρισμό του προσωπικού σε ομάδες

εναλλασόμενης εργασίας. ε συνεργασία με τον υπεύθυνο υλικών μεριμνά για διοικητική

μέριμνα στο χώρο του συμβάντος (τροφή, νερό) και αιτείται ιατρική κάλυψη.

Ασχολείται με τον υπολογισμό και προσδιορισμό του κινδύνου στο

θέατρο των επιχειρήσεων. Μερικοί κίνδυνοι που σχετίζονται με καταρρεύσεις κτιρίων είναι: πιθανότητα δεύτερης κατάρρευσης, έκρηξη με φωτιά εξαιτίας κατεστραμένων γραμμών φυσικού αερίου

και δικτύου ΔΕΗ, πτώσεις δομικών υλικών, τοξική ατμόσφαιρα κ.α.

Είναι υπεύθυνος για την άρση των επικινδυνοτήτων και την ασφάλεια των διασωστών και των εγκλωβισμένων. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει το κλείσιμο όλων των παροχών (φυσικό αέριο,



9

ηλεκτρικό, νερό). Αν δεν είναι δυνατόν να ασφαλιστούν όλοι οι κίνδυνοι, η διοίκηση πρέπει να ειδοποιήσει και να ενημερώσει όλο

το διασωστικό προσωπικό της επιχείρησης για τους κινδύνους που ενυπάρχουν στον τόπο του συμβάντος.

Απομακρύνει όλους τους πολίτες και το μη σημαντικό διασωστικό προσωπικό (Εθελοντές, ΕΚΑΒ, κλπ.)

υνεργάζεται με προσωπικό άλλων φορέων για την άρση των

επικινδυνοτήτων, (ΔΕΗ, ΔΕΠΑ, μηχανικοί ΟΑΠ, χειριστές βαρέων μηχανημάτων).

Ομάδα υποστήριξης

Τπεύθυνος Τλικών. Διενεργεί αυτοψία στο χώρο με σκοπό να προσδιορίσει το βέλτιστο

μέρος δημιουργίας ενός χώρου τοποθέτησης εξοπλισμού και εργαλείων που θα χρειαστούν στην επιχείρηση σε περίπτωση που τα οχήματα δεν μπορούν να πλησιάσουν. Ο χώρος αυτός θα

πρέπει να είναι απαλαγμένος από κινδύνους π.χ. δεύτερης κατάρρευσης.

Τπευθυνος Επικοινωνιών Κατανέμει τα μέσα επικοινωνίας στα μέλη της ομάδας Σους ενημερώνει για υποστηρικτικές συχνότητες (προς

διευκόλυνση της επικοινωνίας των μελών της ομάδας μόνο). 3.2 Κύρια επέμβαση.

Η κύρια επέμβαση μπορεί να χωριστεί σε πέντε βασικές φάσεις. Υάση πρώτη. Εκτίμηση της περιοχής που έχει καταρρεύσει. Η

περιοχή ερευνάται για τυχόν επιφανειακά θύματα.

Υάση δεύτερη. Απομάκρυνση όλων των επιφανειακών θυμάτων

όσο το δυνατών γρηγορότερα και με μεγαλύτερη ασφάλεια.

Υάση τρίτη. Έρευνα όλων των κενών που έχουν δημιουργηθεί

σαν αποτέλεσμα της κατάρρευσης. Φρησιμοποιούνται η φυσική μέθοδος (κλήση με φωνές), διασωστικά σκυλιά και ηλεκτρονικές συσκευές.

Υάση τέταρτη. Αφού εντοπιστεί ένας εγκλωβισμένος απαιτείται επιλεκτική μετατόπιση και αποκομιδή ερειπίων χρησιμοποιώντας

κατάλληλα διασωστικά εργαλεία και τεχνικές ώστε να πραγματοποιηθεί ο απεγκλωβισμός του.

Υάση Πέμπτη. Γενική αποκομιδή ερειπίων συνήθως όταν όλα τα γνωστά εγκλωβισμένα άτομα έχουν απελευθερωθεί. Εξαίρεση

έχουμε όταν έχουμε πληροφορίες που παραπέμπουν σε πιθανή ύπαρξη επιπλέον εγκλωβισμένων.

3.2.1. Υάση πρώτη

Επικεφαλής ομάδας. Εκτελεί αυτοψία προκειμένου να προσδιορίσει τις προτεραιότητες

επέμβασης, κάνοντας μια πρώτη διαλογή – Triage (Παράρτημα Ι)

στα κτίρια, συλλέγοντας τις παρακάτω πληροφορίες: Πληροφορίες των περίοικων που σχετίζονται με τα πιθανά

θύματα, που γνωρίζουν την χρήση και τους ενοίκους του κτιρίου καθώς και των πρώτων αποκριτών στο συμβάν (π.χ. περαστικοί). Κατά τη μέθοδο αυτή συγκεντρώνονται,



10

διασταυρώνονται και αξιολογούνται πληροφορίες από μη παγιδευμένους ενοίκους του κτιρίου, από συγγενείς των

παγιδευμένων ή από γείτονες. Οι πληροφοριοδότες αυτοί είναι σκόπιμο να παραμένουν κοντά στο χώρο του ερειπίου

καθ' όλη τη διάρκεια διεξαγωγής των επιχειρήσεων διάσωσης. Οι πληροφορίες που ζητούνται αφορούν στα παρακάτω: στον αριθμό των παγιδευμένων ατόμων, στη θέση της κατοικίας

των παγιδευμένων ατόμων μέσα στο κτίριο και στη διαρρύθμιση του διαμερίσματος

Η χρήση του κτιρίου καθώς και η ώρα της ημέρας. Από τη

χρήση του κτηρίου μπορούν να προκύψουν συμπεράσματα για την πληθυσμιακή του πυκνότητα τη συγκεκριμένη μέρα

και ώρα. Εξετάζεται ο τύπος του κτιρίου (σε συνεργασία με μηχανικό)

και τι υλικά εμπλέκονται με σκοπό να προσδιοριστούν

δυσκολίες στην πρόσβαση, ο τύπος της κατάρρευσης και ο έλεγχος πιθανών δομικών κινδύνων.

Ο μηχανισμός της κατάρρευσης (δηλαδή το είδος αστοχίας του κτιρίου μπορεί να δώσει πληροφορίες για την ύπαρξη και τον τύπο των δημιουργούμενων κενών που θα επέτρεπαν τηνε

πιβίωση εγκλωβισμένων Διαθέσιμα μέσα έρευνας και διάσωσης. Εξετάζει αν το

συγκεκριμένο κτίριο απαιτεί προσωπικό και πόρους έρευνας

και διάσωσης πέρα των ήδη διατιθέμενων (π.χ. βαρέα ανυψωτικά μηχανήματα γις την πρόσβαση σε χώρους κενών

Εξετάζεται η γενική στατική - δομική κατάσταση του κτιρίου για το αν οι επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης μπορούν να προχωρήσουν και να διεξαχθούν με τη μικρότερη δυνατή

προσπάθεια υποστήριξης του κτιρίου. χεδιάζει και ηγείται της αρχικής επιφανειακής έρευνας. υνεργάζεται με τυχόν υπάρχοντα στο χώρο μηχανικό για τον

προσδιορισμό της γενικής στατικής – δομικής κατάστασης του κτιρίου.

Ελέγχει τα μέλη της διασωστικής ομάδας πρίν την έναρξη των επιχειρήσεων για τη χρήση των προβλεπόμενων Μ.Α.Π.

Ενημερώνει τα μέλη της ομάδας για τους κινδύνους που

ενυπάρχουν στο κτίριο και την ευρύτερη περιοχή. Μέλη διασωστικής ομάδας

Ακολουθούν το σχέδιο του επικεφαλής και διεξάγουν αρχική έρευνα για τον εντοπισμό επιφανεικών θυμάτων.

3.2.2. Υάση δεύτερη.

Επικεφαλής ομάδας. Καταγράφει τον αριθμό και τη θέση των ανασυρμένων

επιφανειακών θυμάτων.

υλλέγει περαιτέρω πληροφορίες από τα πρόσφατα ανασυρμένα επιφανεικά θύματα αν αυτό είναι δυνατό για πιθανά λοιπά

εγκλωβισμένα θύματα. Καταστρώνει σχέδιο επέμβασης σε περίπτωση μη επιφανειακών

εγκλωβισμένων.



11

Μέλη διασωστική ομάδας Απομακρύνουν τα τυχόν επιφανειακά θύματα γρήγορα και με

ασφάλεια. Μεταφέρουν αυτά στο χώρο αρχικής συγκέντρωσης θυμάτων και

τα παραδίδουν στον αρμόδιο φορέα παροχήε πρώτων βοηθειών και διακομιδής τους στο νοσοκομείο (ΕΚΑΒ)

3.2.3. Υάση τρίτη.

Επικεφαλής ομάδας. Φωρίζει την περιοχή σε τομείς έρευνας ανάλογα με το προσωπικό

και τον εξοπλισμό έρευνας που διαθέτει η ομάδα.

Τποδεικνύει στην ομάδα έρευνας τους χώρους πρώτης προτεραιότητας σύμφωνα με τις πληροφορίες του.

Δίνει οδηγίες για τις ερευνητικές μεθόδους που θα χρησιμοποιηθούν (ποιά, που, πως).

Εκτελεί ή δίνει εντολή εκτέλεσης των προειδοποιητικών ηχητικών

σημάτων ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ ΙΙ/5. Ομάδα έρευνας.

Αρχική έρευνα με φωνές και έρευνα όπου υπάρχει δυνατότητα έρευνας με φυσικό τρόπο.

Έρευνα με διασωστικούς σκύλους.

Έρευνα με ακουστικά ηλεκτρονικά μέσα (γεώφωνα). (παράρτημα ΙΙΙ)

Έρευνα με οπτικά ηλεκτρονικά μέσα (κάμερες).

Έρευνα με θερμικές κάμερες. ήμανση των χώρων που έχουν ερευνηθεί σύμφωνα με τα

αναγραφόμενα στο ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ ΙΙ 3.2.4. Υάση τέταρτη. Επικεφαλής ομάδας

χεδιάζει τον τρόπο προσέγγισης, απεγκλωβισμού και ανάσυρσης των ατόμων που έχει εντοπισει η ομάδα έρευνας.

Επιλέγει ποιά μέθοδος απεγκλωβισμού είναι προσφορότερη σε

κάθε μια περίπτωση. (Οριζόντια – Κατακόρυφη ανόδου ή καθόδου – Μετωπική διείσδυση βλ. ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ ΙΙΙ)

Ενημερώνει την ομάδα διάσωσης για τη θέση των εγκλωβισμένων και τους εξηγεί το σχέδιο δράσης.

Αποφασίζει την κλήση ενισχύσεων σε υλικά και προσωπικό καθώς

και δομικά μηχανήματα που θα χρειαστούν ανάλογα την μέθοδο διείσδυσης αν η επιχείρηση είναι πέρα από τις δυνατότητες της

ομάδας. Επιβλέπει την διεξαγωγή των επιχειρήσεων αναπροσαρμόζοντας το

σχέδιο επέμβασης ανάλογα με τα νέα δεδομένα που προκύπτουν

κατα την διαδικασία διείσδυσης. Εκτελεί ή δίνει εντολή εκτέλεσης των προειδοποιητικών ηχητικών

σημάτων ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ ΙΙ/5.

Πραγματοποιεί την τελική σήμανση του κτιρίου μετά το πέρας των επιχειρήσεων σύμφωνα με τα οριζόμενα στο ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ ΙΙ/3

ήμανση κτιρίου.



12

Κατά τη διάρκεια των επιχειρήσεων επιβλέπει την ομάδα και αξιολογεί τα νέα δεδομένα για την ασφαλή διεξαγωγή των

επιχειρήσεων. Ενημερώνει την ομάδα για τυχόν κινδύνους κατά τη διείσδυση

(ανάλογα με τη χρησιμοποιούμενη μέθοδο) προτείνοντας τρόπους αντιμετώπισης των.

Επιθεωρεί το προσωπικό για χρήση του ατομικού προστατευτικού

εξοπλισμού. Διεξάγει έλεγχο της ατμόσφαιρας σε κάθε νέο χώρο που προκύπτει

από την διαδικασία διείσδυσης.

Ενημερώνει την ομάδα διάσωσης για τυχόν νέους κινδύνους που μπορούν να αναπροσαρμόσουν το σχέδιο επέμβασης.

Ελέγχει την ασφάλεια των εγκλωβισμένων κατά τη διάρκεια των επιχειρήσεων.

Οριοθετεί τον χώρο εργασίας και τις επικίνδυνες περιοχές με

κορδέλες σήμανσης σύμφωνα με τα οριζόμενα στο ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ ΙΙ/2 ήμανση με κορδέλες.

Μηχανικός (Εάν κι εφόσον υπάρχει στο συμβάν - ΔΕΝ ΑΝΗΚΕΙ ΣΗΝ ΟΜΑΔΑ ΕΠΕΜΒΑΗ βλέπε οργανόγραμμα ομάδας) Ελέγχει το κτίριο από στατικής πλευράς.

ε συνεργασία με τον Επικεφαλής προτείνει δρομολόγιο εισόδου στο κτίριο.

Δίνει οδηγίες για τυχόν αναγκαία υποστήλωση στο κτίριο πριν την

είσοδο σε αυτό των διασωστών Επιβλέπει τις εργασίες άρσης των δομικών επικινδυνοτήτων σε όλα

τα στάδια της επιχείρησης απεγκλωβισμού. Ομάδα διάσωσης. Εκτελούν τις επιχειρήσεις διείσδυσης απελευθέρωσης και

ανάσυρσης των εγκλωβισμένων ζωντάνων ή νεκρών ατόμων. Διεξάγουν την Οριζόντια, Κατακόρυφη ή Μετωπική διείσδυση

(ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ ΙΙΙ).

Φρησιμοποιούν τα κατάλληλα μέσα κι εργαλεία για την περάτωση των επιχειρήσεων αυτών.

Ενημερώνουν σε κάθε φάση των επιχειρήσεων τον Τπεύθυνο ασφαλείας και τον Επικεφαλής για την πορεία των εργασιών και τυχόν νέα δεδομένα ή δυσκολίες που προκύπτουν.

Δημιουργούν ζωτικό χώρο γύρω από τον εγκλωβισμένο καθώς και δίοδο πρόσβασης για την παροχή πρώτων βοηθειών από Ιατρό

πριν την μετακίνηση του θύματος. Είναι υπεύθυνοι για την ανάσυρση και τη μεταφορά του θύματος

στον αρχικό χώρο συγκέντρωσης θυμάτων για την παροχή πρώτων

βοηθειών απο το ΕΚΑΒ και την διακομιδή τους σε νοσοκομείο. Πραγματοποιούν τη σήμανση του χώρου στον οποίο επιχειρούν

σύμφωνα με τα οριζόμενα στο ΠΡΑΡΣΗΜΑ ΙΙ/4 ήμανση θυμάτων.

Ιατρός (Ιατρός καταστροφών του ΕΚΑΒ) Είναι υπεύθυνος για την υγεία και την παροχή πρώτων βοηθειών

στους διασώστες.



13

Παρέχει πρώτες βοήθειες στα εγκλωβισμένα άτομα από τη στιγμή που θα τα προσσεγίσουν οι διασώστες μέχρι την τελική ανάσυρση

και μεταφορά τους στο χώρο αρχικής συγκέντρωσης θυμάτων. Ομάδα Τποστήριξης

Καταγράφει και παρακολουθεί τα χρησιμοποιούμενα υλικά εργαλεία και μέσα που χρησιμοποιούνται.

Είναι υπεύθυνη για τη Δοικητική Τποστήριξη της ομάδας.

Είναι υπεύθυνη για την διατήρηση των επικοινωνιών των μελών της ομάδας και μεταξύ της ομάδας και των λοιπών φορεών.

3.2.5. Υάση πέμπτη

Η φάση αυτή διεξάγεται αφού έχουν ανασυρθεί ΟΛΑ τα εγκλωβισμένα θύματα από ένα κτίριο που έχει καταρρεύσει. Αν παρόλα αυτά κατα τη

διάρκεια μαζικής αποκομιδής ερειπίων με βαρέα μηχανήματα οι χειριστές η ο επικεφαλής διαπιστώσουν την ύπαρξη νεκρών ατόμων η επιχείρηση σταματά κι αρχίζει ξανά επιλεκτική αποκομιδή ερειπίων για

ανάσυρση των νεκρών. Επικεφαλής ομάδας.

Έχοντας αξιολογήσει τις πληροφορίες και τα αποτελέσματα της έρευνας καθώς και συνεκτιμόντας τις συνολικές διασώσεις εκτιμά αν οι επιχειρήσεις σε αυτό το χώρο έχουν φτάσει στο τέλος.

Προτείνει την μαζική αποκομιδή των ερειπίων με χρήση βαρέων μηχανημάτων.

Ενημερώνει τους ιδιώτες για το έργο που πρόκειται να γίνει.

Παρακολουθεί την πορεία εργασίας αποκομιδής των ερειπίων και σε περίπτωση που έχει ενδείξεις περαιτέρω ύπαρξης νεκρών

θυμάτων διακόπτει τις εργασίες διατάσσοντας έναρξη των εργασίων επιλεκτικής αποκομιδής ερειπίων για ανάσυρση όλων των θυμάτων.

Με το πέρας των προγραμματισμένων εργασιών διενεργεί αυτοψία. Διατάσει τελική επαναληπτική έρευνα του χώρου. ηματοδοτεί τον χώρο μετα το πέρας όλων των εργασιών σύμωνα

με το ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ ΙΙ Είναι υπεύθυνος για την ασφάλεια του προσωπικού κατά τη

διάρκεια των εργασιών γενικής αποκομιδής των ερειπίων. Οριοθετεί την περιοχή εργασίας των βαρεών μηχανημάτων μη

επιτρέποντας το προσωπικό να εισέλθει σε αυτή.

Ομάδα έρευνας Μετα την τελική αποκομιδή των ερειπίων διεξαγει μια τελευταία

έρευνα (με διασωστικούς σκύλους) πριν αποσυρθεί η ομάδα από το χώρο.

Με την τελική αποκομιδή ερειπίων και έρευνα με διασωστικούς σκύλους

τελειώνει ο κύκλος επιχειρήσεων σε κτίρια που έχουν καταρρεύσει. 4. ΑΠΕΜΠΛΟΚΗ.

Επικεφαλής ομάδας. Διατάσσει το τέλος των επιχειρήσεων

Καταγράφει τα συνολικά αποτελέσματα των επιχειρήσεων (αριθμός εγκλωβισμένων – αριθμός ατόμων που ανασύρθηκαν ζωντανοί – αριθμός θυμάτων που ανασύρθηκαν νεκρά).



14

Είναι υπεύθυνος της ενημέρωσης των Μ.Μ.Ε για την πορεία και τα αποτελέσματα των επιχειρήσεων. Η αρμοδιότητα αυτή

μεταβιβάζεται στον ανώτερο ιεραρχικά προϊστάμενο που βρίσκεται στον τόπο του συμβάντος, εκτός εάν ο ίδιος αποφασίσει

διαφορετικά. ε μεγάλα συμβάντα σε έκταση και χρονική διάρκεια η αρμοδιότητα αυτή μπορεί να ασκηθεί από εκπρόσωπο του γραφείου τύπου του Π..

Ελέγχει τη σταθερότητα των ερειπίων πριν αποχωρήσει η ομάδα και μπορεί να διατάξει συμπληρωματικές εργασίες στήριξης τους για αποφυγή τραυματισμού διερχομένων πολιτών.

Ελέγχει το χώρο για πιθανούς κινδύνους μετά την μαζική αποκομιδή ερειπίων.

Παίρνει αναφορά στην ομάδα για να διαπιστώσει ότι όλοι είναι παρόντες και καλά στην υγεία τους.

Παραδίδει για φύλαξη την περιοχή στις δυνάμεις της ΕΛ.Α.

Ομάδα υποστήριξης. Τπεύθυνος υλικών.

ε συνεργασία με τα μέλη της ομάδας έχει την ευθύνη της συλλογής των υλικών και μέσων που χρησιμοποιήθηκαν στις επιχειρήσεις.

Σηρεί μητρωώ υλικών κι ελέγχει για τυχόν ελλείψεις και καταστροφές υλικών.

Καταγράφει τα αναλώσιμα ή μη υλικά που χρησιμοποιήθηκαν και

εφέθηκαν στα ερείπια ή στα θύματα ώστε να αντικατασταθούν.

5. ΑΠΟΦΩΡΗΗ – ΕΠΙΣΡΟΥΗ ΣΗΝ ΤΠΗΡΕΙΑ. Τπεύθυνος υλικών. το σταθμό

Υροντίζει για την αναπλήρωση και ανάκτηση των υλικών που έχουν χρησιμοποιηθεί ή καταστραφεί.

Είναι υπεύθυνος για την επισκευή των υλικών και εργαλειών που

έχουν υποστεί βλάβη. Είναι υπεύθυνος για την αποκατάσταση των υλικών σε

επιχειρησιακή ετοιμότητα για την επόμενη επιχείρηση. Τπεύθυνος επικοινωνιών. Καταγράφεί τα μέσα και υλικά επικοινωνίας.

Έχει την ευθύνη των επισκευών των συσκευών επικοινωνίας. Υροντίζει για την καλή λειτουργία των υλικών ώστε η ομάδα να

είναι σε ετοιμότητα επέμβασης. 6. Λήξη υμβάντος.



15

ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ Ι

1. ΔΙΑΛΟΓΗ ΚΣΙΡΙΩΝ

Η επιλογή - διαλογή χώρου (κτιρίου) εργασίας είναι η διαδικασία κατά την οποία θέτουμε προτεραιότητες σε πιθανούς χώρους εργασίας – κτίρια, με σκοπό να σώσουμε όσο το δυνατόν περισσότερες ζωές. ε

μερικές περιπτώσεις η σειρά προτεραιοτήτων είναι προφανής εξαιτίας του αριθμού των ατόμων που αγνοούνται σε κάθε κτίριο. Όταν η σειρά προτεραιοτήτων δεν είναι φανερή χρησιμοποιείται μια συστηματική

διαδικασία κατηγοριοποίησης των πιθανών χώρων εργασίας βασισμένη στον υπολογισμό των κενών, στην αξιολόγηση της ευστάθειας του κτιρίου

και στις διαθέσιμες πληροφορίες για αγνοούμενα άτομα, η οποία διευκολύνει την διαδικασία λήψης αποφάσεων. Η διαλογή κτιρίων βασίζεται στα παρακάτω 5 βήματα:

1. Ζώνη. Καθόρισε τη ζώνη που θα καλύπτει η διαλογή κτιρίων 2. Κατάρρευση. Αναγνώρισε σαν πιθανού χώρους εργασίας όλα τα

κτίρια που έχουν υποστεί ολική ή μερική κατάρρευση μέσα στην ζώνη επιχειρήσεων.

3. Πληροφορίες. υγκέντρωσε πληροφορίες από άτομα της

περιοχής που πιθανόν να βοηθήσουν στον περιορισμό των πιθανών περιοχών εργασίας. Οι πληροφορίες αυτές μπορούν να αφορούν αγνοούμενα άτομα, δομικές πληροφορίες του κτιρίου

(χρήση, μέγεθος κτιρίου, υλικό κατασκευής, τύπος δόμησης κ.λ.π.).

4. Κατηγοριοποίηση. Προσδιόρισε την κατηγορία κάθε πιθανού χώρου εργασίας. Οι παράγοντες και κατηγορίες της διαλογής αναφέρονται παρακάτω.

5. Θέσε προτεραιότητες. Βασισμένος στις πληροφορίες για αγνοούμενα άτομα, στην κατηγορία διαλογής και στην ευκολία πρόσβασης στα κενά που πιθανό να υπάρχουν επιζώντες,

προσδιόρισε την σειρά προτεραιοτήτων για τις περιοχές εργασίας.

2. Παράγοντες που μπορεί να επηρεάσουν την τελική σειρά προτεραιοτήτων είναι: 2.1. Έλλειψη απαραίτητων μεταφορικών μέσων ή πρόσβασης στην

περιοχή. 2.2. Έλλειψη εξειδικευμένου εξοπλισμού για τον προσδιορισμό και

περιορισμό των επικινδυνοτήτων (ανιχνευτές, εκπαιδευμένο προσωπικό, υποστυλώματα, μηχανικοί.)

2.3. Λόγοι ασφαλείας.

2.4. Ηλικία των πιθανών θυμάτων (σχολείο, οίκος ευγηρίας). 2.5. Προτεραιότητες δοσμένες από τους περίοικους. 2.6. Μετασεισμοί.



16

3. Κατηγορίες διαλογής κτιρίων.

Πληροφορίες για θύματα Μέγεθος κενών Επίπεδο σταθερότητας

Α Ζωντανά θύματα* ταθερό ή ασταθές

Β Άγνωστα θύματα** Μεγάλα κενά ταθερό

Γ Άγνωστα θύματα Μεγάλα κενά Ασταθές

Δ Άγνωστα θύματα Μικρά κενά ταθερό

Ε Άγνωστα θύματα Μικρά κενά Ασταθές

Σ Ζωντανά θύματα*** Εξαιρετικά ασταθές

Ζ Άγνωστα θύματα Εξαιρετικά ασταθές

Η Νεκρά θύματα

Προχωρώντας από την κατηγορία Α στην κατηγορία Ζ μειώνεται η

σκοπιμότητα επέμβασης στο συγκεκριμένο κτίριο. * ¨Ζωντανά θύματα¨ σημαίνει ότι αυτός που κάνει την διαλογή κτιρίων

γνωρίζει ότι υπάρχουν ζωντανοί άνθρωποι στο κτίριο που έχει καταρρεύσει. ** ¨Άγνωστα θύματα¨ σημαίνει ότι κάποιοι άνθρωποι αγνοούνται αλλά

αυτός που κάνει την εκτίμηση διαλογής κτιρίων δεν γνωρίζει αν αυτοί είναι ζωντανοί ή αν βρίσκονται καν στο κτίριο που έχει καταρρεύσει.

*** Η κατηγορία Σ χρησιμοποιείται εάν κι εφόσον διαπιστωθεί ότι τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν για σταθεροποίηση του κτιρίου ξεπερνούν τις δυνατότητες της ομάδας. Σότε πρέπει να αιτηθούν περισσότερα και

πιο εξειδικευμένα μέσα στην περιοχή. Παράδειγμα πίνακα διαλογής κτιρίου.

ταθερό Ασταθές Εξαιρετικά Ασταθές

Ζωντανά Θύματα Α Α Σ

Άγνωστα θύματα και Μεγάλα κενά

Β Γ Ζ

Άγνωστα θύματα και Μικρά κενά

Δ Ε Ζ

ΟΦΙ ζωντανά θύματα Η Η Η

4. Παράγοντες διαλογής

Παράγοντας

διαλογής

ΟΡΙΜΟ

Μεγάλα κενά

Ένα μεγάλο κενό έχει αρκετό μέγεθος ώστε να

μπορεί να συρθεί ένα άτομο. Η πιθανότητα επιβίωσης ενός ατόμου σε μεγάλα κενά είναι

μεγαλύτερη σε σχέση με τα μικρά. Ο όρος μεγάλος είναι σχετικός κι εξαρτάται από το μέγεθος του εγκλωβισμένου.

Μικρά κενά

Ένα μικρό κενό είναι αυτό στο οποίο ένα άτομο μπορεί με εξαιρετική δυσκολία να κουνηθεί και

πρέπει να είναι σχεδόν ξαπλωμένο περιμένοντας για βοήθεια. ε μικρά κενά η πιθανότητα τραυματισμού είναι μεγαλύτερη καθώς τα άτομα που εγκλωβίζονται

εκεί έχουν λιγότερο χώρο ώστε να αποφύγουν αντικείμενα και δομικά στοιχεία που πέφτουν



17

ταθερό

Εδώ το σταθερό αναφέρεται σε ένα κτίριο που έχει

καταρρεύσει και δεν χρειάζεται περαιτέρω υποστήριξη πριν την έναρξη των διασωστικών επιχειρήσεων. Οι επιχειρήσεις επικεντρώνονται

κατευθείαν στην έρευνα και διάσωση.

Ασταθές

Μια ασταθής κατασκευή χρειάζεται να

σταθεροποιηθεί με υποστυλώματα ή άλλα μέσα πριν ξεκινήσουν οι επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης. Αυτό καθυστερεί τις επιχειρήσεις.

Εξαιρετικά ασταθές

Ο όρος αυτός χρησιμοποιείται όταν μια ομάδα έρευνας και διάσωσης αποφασίζει να μη επιχειρήσει

εξαιτίας της έλλειψης ικανότητας της ομάδας να υποστηρίζει και να σταθεροποιεί τα κτίρια και οι επιχειρήσεις αναβάλλονται μέχρι να έρθουν

πρόσθετοι πόροι στο χώρο των επιχειρήσεων.

Προσβασιμότητα

Η προσβασιμότητα στα κενά κρίνεται από τον χρόνο

που υπολογίζεται να φτάσουν στα θύματα ή στα κενά πρώτης προτεραιότητας. Ο υπολογισμός στηρίζεται

στην δυσκολία των επιχειρήσεων λόγω υλικών κατασκευής, υπάρχοντος εξοπλισμού, μέγεθος ομάδας, ποσότητας εργασίας που χρειάζεται για να

επιτευχθεί η είσοδος στο κτίριο κ.λ.π. ημείωση: Ο αντικειμενικός στόχος της διαδικασίας διαλογής είναι η εκτίμηση των

παραγόντων διαλογής με σκοπό τη σύγκριση των δομών που έχουν καταρρεύσει και την

απόφαση της σειράς των προτεραιοτήτων επέμβασης. Σο κλειδί στη διαλογή είναι

επιμονή στην σύγκριση μεταξύ των παραγόντων διαλογής (π.χ. μεγαλύτερα ή μικρότερα

κενά, περισσότερο ή λιγότερο σταθερό, περισσότερος ή λιγότερος χρόνος επέμβασης) κι όχι στην ακριβή εκτίμηση τους.



18

5. Διάγραμμα διαλογής Σο διάγραμμα διαλογής επιδεικνύει τον τρόπο με τον οποίο λαμβάνονται

οι αποφάσεις για τον προσδιορισμό μιας κατηγορίας διαλογής κτιρίου.

Κατάρρευση; Θύματα; Εξαιρετική Θύματα; Ναι ή Κενά; ταθερό ή ΚΑΣΗΓΟΡΙΑ NAI αστάθεια; άγνωστα Μεγάλα ή Ασταθές; Μικρά Ζωντανά Όχι Θύματα

Ζωντανά Εξαιρετική Α Θύματα/ Αστάθεια ταθερό

Άγνωστα Μεγάλα Β Θύματα/ κενά Έλλειψη Άγνωστα Ασταθές Επιβεβαίωσης Θύματα Γ Μικρά ταθερό κενά

Δ Ασταθές

Ζωντανά Ε Θύματα

Σ Μερική ή Εξαιρετική ολική αστάθεια κατάρρευση

Άγνωστα Θύματα

Όχι ζωντανά Ζ θύματα

Η

Η δομική αξιολόγηση μιας κατασκευής που έχει καταρρεύσει περιλαμβάνει αξιολόγηση των παρακάτω εννιά παραγόντων:

1) ΣΟ ΑΡΦΙΚΟ ΚΣΙΡΙΟ

1.1 Φρήση 1.2 Διαστάσεις

1.3 Αρχιτεκτονική και διαρρύθμιση 1.4 Δομικά υλικά και τύπος κατασκευής

2) ΣΗΝ ΚΑΣΑΡΡΕΤΗ

2.1 Γιατί έπεσε 2.2 Πως έπεσε 2.3 Σι σταμάτησε την πτώση

2.4 Κατανομή των ερειπίων 3) ΣΟΠΙΚΕ ΑΣΟΦΙΕ

3.1 Ζημιές στις κολώνες 3.2 Ζημιές στη φέρουσα τοιχοποιία 3.3. Ζημιές στους δοκούς

3.4 Ζημιές στα πατώματα



19

3.5 Ζημιές στους αρμούς. 4) ΠΙΘΑΝΑ ΚΕΝΑ

4.1 Κενά δημιουργημένα από δομικά στοιχεία και το μοτίβο της κατάρρευσης

4.2 Κενά δημιουργημένα από περιεχόμενα του κτιρίου (π.χ. έπιπλα) 4.3 Τπολογισμός του μεγέθους των κενών που επιτρέπουν την

επιβίωση. 5) ΔΟΜΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΣΕ ΠΟΤ ΕΠΗΡΕΑΖΟΤΝ ΣΙ

ΕΠΙΦΕΙΡΗΙΑΚΕ ΠΡΟΣΕΡΑΙΟΣΗΣΕ

5.1 Πιθανή πρόσβαση σε κενά που έχουν προτεραιότητα 5.2 Περιορισμός των δομικών επικινδυνοτήτων

5.3 Δυνατότητες εισόδου κι εξόδου 6) ΔΟΜΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΣΕ ΠΟΤ ΕΠΗΡΕΑΖΟΤΝ ΣΙ ΕΠΙΦΕΙΡΗΕΙ

ΕΡΕΤΝΑ ΚΑΙ ΔΙΑΩΗ

6.1 Από που μπορούμε να μπούμε και να βγούμε 6.2 Δρόμοι έρευνας και διαφυγής.

7) ΤΠΟΣΗΡΙΞΗ. 7.1 Για ασφαλή είσοδο στο κτίριο 7.2 Δρόμοι έρευνας και διαφυγής

8) ΤΣΗΜΑΣΑ ΕΛΕΓΦΟΤ ΚΑΙ ΕΙΔΟΠΟΙΗΗ 8.1 Για την παρακολούθηση της αργής κίνησης των ερειπίων 8.2 Για την κατανόηση μιας πιθανής περαιτέρω κατάρρευσης του

κτιρίου. 9) ΦΕΔΙΟ ΕΚΚΕΝΩΗ

9.1 Διαδικασίες σήμανσης 9.2 Διαδρομές εκκένωσης 9.3 Ασφαλή καταφύγια

9.4 Ασφαλείς χώροι συγκέντρωσης.



20

ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ ΙΙ ΗΜΑΝΗ ΕΡΕΤΝΑ ΔΙΑΩΗ

κοπός του συστήματος σήμανσης είναι να παρέχει ειδικές πληροφορίες πέρα από την αξιολόγηση και τα επιχειρησιακά αποτελέσματα ώστε να

καταστεί βέβαιος ο βέλτιστος συντονισμός σε ένα πεδίο εργασίας. 1.Προσανατολισμός κτιρίου. Ο προσανατολισμός της κατασκευής περιλαμβάνει ταυτοποίηση του

εξωτερικού και του εσωτερικού του κτιρίου. 1.1 Εξωτερική ταυτοποίηση. Η διεύθυνση του δρόμου που περνάει

μπροστά από το κτίριο καθορίζεται ως ΄΄1΄΄. Οι άλλες πλευρές του

κτιρίου ονομάζονται αριθμητικά σύμφωνα με τη φορά των δεικτών του ρολογιού (όπως παρακάτω).

Πίσω πλευρά 3

2 4

Μπροστινή πλευρά 1 1.2 Εσωτερική ταυτοποίηση. Σο εσωτερικό του κτιρίου χωρίζεται σε

τεταρτημόρια. Σα τεταρτημόρια ονομάζονται αλφαβητικά σύμφωνα με τη φορά των δεικτών του ρολογιού ξεκινώντας από τη γωνία που

συναντιούνται η πλευρές 1(μπροστινή) και 2. Σο κεντρικό τεταρτημόριο Ε βρίσκει εφαρμογή σε κτίρια με πολλούς ορόφους.

1.3 τα κτίρια με πολλούς ορόφους πρέπει ο κάθε όροφος να

ταυτοποιείται ξεκάθαρα. Εάν δεν είναι εμφανές οι όροφοι πρέπει να αριθμούνται όπως φαίνονται από το εξωτερικό. Αυτός που είναι στο επίπεδο του δρόμου είναι το ισόγειο και οι υπόλοιποι

πηγαίνοντας προς τα πάνω αριθμούνται ανάλογα 1ος όροφος, 2ος όροφος κ.λ.π.

2. ήμανση με κορδέλες. Η σήμανση με κορδέλες χρησιμοποιείται για τον προσδιορισμό των

επιχειρησιακών ζωνών εργασίας με σκοπό τον περιορισμό της πρόσβασης και την ειδοποίηση για κινδύνους.

Επιχειρησιακή ζώνη εργασίας

DANGER DANGER DANGER

Τεταρτημόριο 5

Τεταρτημόριο Β

Τεταρτημόριο Α Τεταρτημόριο Δ

Τεταρτημόριο Γ



21

Επικίνδυνη Ζώνη

3. ήμανση κτιρίου. Η σήμανση κτιρίων χρησιμοποιείται στα κτίρια που έχουν υποστεί

κατάρρευση κι έχουν αξιολογηθεί από την ομάδας έρευνας διάσωσης. Η σήμανση τοποθετείται κοντά στο σημείο εισόδου στο εξωτερικό του κτιρίου και να έχει την καλύτερη δυνατή ορατότητα.

Η σήμανση αποτελείται από ένα τετράγωνο με πλευρά ενός (1) μέτρου. Μέσα στο τετράγωνο αναγράφονται:

3.1 Ασφαλές αν το κτίριο είναι ασφαλές για την είσοδο της ομάδας. 3.2 Μη ασφαλές, αν έχει κριθεί ότι είναι ασφαλές για την είσοδο της ομάδας.

3.3 Ποια ομάδα επιχειρεί στο κτίριο. 3.4 Ημερομηνία και ώρα έναρξης επιχειρήσεων. 3.5 Ημερομηνία και ώρα τέλους των επιχειρήσεων.

Έξω από το τετράγωνο αναγράφονται: 3.6 Πληροφορίες για τυχόν επικινδυνότητες (στην κορυφή)

3.7 Αγνοούμενα άτομα (στην βάση). 3.8 Ζωντανά θύματα που έχουν διασωθεί (αριστερά). 3.9 Νεκρά θύματα που έχουν ανασυρθεί (δεξιά).

Πρόσθετες πληροφορίες: 3.10 Όταν μια ομάδα έρευνας - διάσωσης έχει ολοκληρώσει την εργασία της σε ένα κτίριο σύμφωνα με τις δυνατότητες της, σχεδιάζεται ένας

κύκλος γύρω από όλη στην προηγούμενη σήμανση (τετράγωνο). 3.11 Αφού έχει ολοκληρωθεί όλη η εργασία σε ένα κτίριο κι έχει

επιβεβαιωθεί ότι δεν υπάρχουν πλέον άλλα θύματα, σχεδιάζεται μια οριζόντια γραμμή σε όλη την σήμανση.

ΚΙΝΔΥΝΟΣ

Αριθμός Νεκρά Ζωνηανών Αναζσρμένα Θσμάηων Θύμαηα

Αζθαλές/Μη αζθαλές

Ομάδα

Αγνοούμενοι



22

4. ήμανση θυμάτων. Κατά τη διάρκεια των επιχειρήσεων έρευνας είναι αναγκαίο να

προσδιοριστεί η θέση όλων των γνωστών ή πιθανών θυμάτων. Η ποσότητα και ο τύπος των ερειπίων στην περιοχή μπορεί να καλύπτει εντελώς ή να

εμποδίζει τον εντοπισμό των γνωστών ή πιθανών θυμάτων. Η σήμανση θυμάτων γίνεται από την ομάδα έρευνας όποτε ένα γνωστό ή πιθανό θύμα εντοπιστεί και δεν ανασυρθεί αμέσως. Σα σημάδια αυτά πρέπει να

γίνονται με χρώμα που φωσφορίζει στο σκοτάδι. Παρακάτω παρουσιάζονται τα σύμβολα – σημάδια τα οποία χρησιμοποιούνται διεθνώς από τις διασωστικές ομάδες. Είναι γράμματα του λατινικού

αλφάβητου και η κοινή τους χρήση διευκολύνει τον συντονισμό κι επικοινωνία ομάδων διαφόρων χωρών σε μεγάλα συμβάντα με παρουσία

πολυεθνικών δυνάμεων 4.1 Αρχικά σχηματίζεται ένα μεγάλο ΄΄V΄΄ (αρχικό της λέξης VICTIM=θύμα) κοντά στην τοποθεσία του γνωστού ή πιθανού θύματος.

- Σο γράμμα ΄΄L΄΄ (αρχικό της αγγλικής λέξης LIVING=ζωντανός) με έναν αριθμό δηλώνει τον αριθμό των ζωντανών θυμάτων

- Σο γράμμα ΄΄D΄΄ (αρχικό της λέξης DEAD= νεκρός) με έναν αριθμό δηλώνει τον αριθμό των νεκρών θυμάτων.

4.2 χεδιάζουμε ένα βέλος κάτω από το V όταν η θέση ενός θύματος έχει

εξακριβωθεί είτε οπτικά, είτε ακουστικά. 4.3 χεδιάζουμε ένα κύκλο γύρω από το V όταν έχει ανασυρθεί και το τελευταίο ζωντανό θύμα από μια τοποθεσία.

4.4 Η σχεδίαση μιας οριζόντιας γραμμής που διαπερνά το V δείχνει ότι έχουν μείνει μόνο νεκρά θύματα για ανάσυρση ενώ ένας κύκλος γύρω

από αυτό σημαίνει ότι έχουν ανασυρθεί όλα τα νεκρά θύματα. Πιθανή θέση εγκλωβισμένων

V L – αριθμός ζωντανών εγκλωβισμένων D – αριθμός νεκρών εγκλωβισμένων

Επιβεβαιωμένη θέση εγκλωβισμένων

V L – 1 D - 2



23

Θέση νεκρών θυμάτων (μόνο).

V D – 3

Όλοι οι ζωντανοί εγκλωβισμένοι έχουν ανασυρθεί.

V L - 2

Όλοι οι νεκροί εγκλωβισμένοι έχουν ανασυρθεί.

V 5. Ηχητικά σήματα ειδοποίησης.

Σα αποτελεσματικά ηχητικά σήματα ειδοποίησης είναι βασικά για την ασφαλή διεξαγωγή των επιχειρήσεων σε ένα τόπο καταστροφής. Όλα τα

μέλη των διασωστικών ομάδων πρέπει να ενημερώνονται σχετικά με τα σήματα έκτακτης ανάγκης τα οποία πρέπει να είναι κοινά για όλες τις ομάδες που δουλεύουν σε μια κατεστραμμένη περιοχή. Mπορούν να

χρησιμοποιηθούν φορητές κόρνες ή κόρνες αυτοκινήτων για να σημάνουν τα κατάλληλα σήματα όπως παρακάτω:

Εκκένωση. Σρείς σύντομοι ήχοι με διαφορά ενός δευτερολέπτου ο ένας από τον άλλο. Επαναλαμβάνονται μέχρι να εκκενωθεί πλήρως ο χώρος των επιχειρήσεων.

Παύση επιχειρήσεων – Ησυχία. Ένας μακρύς ήχος διάρκειας περίπου τριών δευτερολέπτων. Επανεκκίνηση επιχειρήσεων. Ένας μακρύς ήχος ακολουθούμενος

από ένα σύντομο.



24

ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ ΙΙΙ 1. Σρόποι διείσδυσης στο κτίριο.

1.1 Οριζόντια διείσδυση. Αφού εντοπιστεί η θέση του παγιδευμένου, επιλέγεται η συντομότερη

από άποψη μήκους και η πλεονεκτικότερη από άποψη όγκου εργασίας και ασφάλειας διαδρομή. Γενικά προτιμάται ο άξονας της διαδρομής να έχει μια μικρή κλίση προς τα πάνω, γιατί έτσι

διευκολύνεται η απομάκρυνση των μπαζών που προκύπτουν από τη διάνοιξη. Σο πλάτος της διόδου να μην είναι μικρότερο από 1,20m, ώστε να μπορούν να εργάζονται ταυτόχρονα στο μέτωπο διείσδυσης

δύο διασώστες. Αυτό συνεπάγεται αύξηση της ταχύτητας διείσδυσης γιατί:

Οι δύο διασώστες συνεργάζονται μεταξύ τους εκτελώντας συμπληρωματικές εργασίες, π.χ. ο ένας αποσφηνώνει υλικά κι άλλος τα απομακρύνει.

Δημιουργούνται μεγαλύτερες δυνατότητες ελιγμών, και κατά συνέπεια αξιοποιούνται παραγωγικότερα τα διατιθέμενα

εργαλεία. Είναι ευχερέστερη η παροχή βοήθειας σε διασώστη που

ενδεχόμενα υπέστη απώλεια αισθήσεων.

Διευκολύνεται αποφασιστικά η μεταφορά εκτός ερειπίου του παγιδευμένου ατόμου μετά τον απεγκλωβισμό του.

Για λόγους οικονομίας χρόνου και έργου το πλάτος της διόδου στα

σημεία που συναντάμε δοκό ή υποστύλωμα μπορεί να περιοριστεί στα 60cm.

Απαιτούμενα εργαλεία. Σα χρησιμοποιούμενα εργαλεία θα πρέπει να είναι:

Ελαφρά και μικρά σε όγκο

Να μην παράγουν καπνούς ή υπερβολική θερμότητα

Να μην είναι ευάλωτα σε περιβάλλον σκόνης ή νερού και γενικά να είναι κατά το δυνατόν μικρότεροι οι κίνδυνοι που

απορρέουν από τη χρήση τους. 1.2 Κατακόρυφη διείσδυση.

Ακολουθείται μια κίνηση κάθετη (από πρακτική άποψη) προς τα διαδοχικά επίπεδα που ορίζουν τα δάπεδα του κτιρίου και

χαρακτηρίζεται κατά περίπτωση: Κατακόρυφη διείσδυση καθόδου όταν το μέτωπο εργασίας

προχωρεί από πάνω προς τα κάτω.

Κατακόρυφη διείσδυση ανόδου, όταν το μέτωπο εργασίας προχωρεί από κάτω προς τα πάνω.

Απαγορεύεται να διενεργείται κατακόρυφη διείσδυση ακριβώς πάνω

ή κάτω από το παγιδευμένο άτομο, αλλά επιβάλλεται να τηρείται απόσταση τουλάχιστον δύο (2) μέτρα από αυτό. Σο τελευταίο στάδιο

διείσδυσης και αποπαγίδευσης πρέπει να διενεργείται πάντα με οριζόντια διείσδυση. Έτσι διενεργείται όταν εκτιμηθεί ότι απαιτεί λιγότερο χρόνο για να φτάσει στο ίδιο σημείο από ότι απαιτεί η

οριζόντια διείσδυση. ε κάθε περίπτωση η κατακόρυφη διείσδυση δεν ξεκινάει αν πρώτα δεν γίνουν προσεκτικά διερευνητικές οπές για



25

να διαπιστωθεί ότι δεν υπάρχει κίνδυνος πάνω ή κάτω από το μέτωπο εργασίας.

1.2.1 Κατακόρυφη διείσδυση καθόδου, τρόπος διεξαγωγής. 1. Διάνοιξη διερευνητικών οπών για να διαπιστωθεί ότι δεν

υπάρχει κίνδυνος για το παγιδευμένο άτομο. 2. Απομάκρυνση τμήματος της πλάκας διαστάσεων περίπου

1,20m X 2,50m (αποδιοργάνωση του σκυροδέματος, πρόσδεση

της πλάκας κοπή του σιδηροπλισμού και άρση τμήματος της πλάκας).

Η μεγάλη πλευρά της τομής να είναι κατά μήκος των

κύριων οπλισμών κάμψης της πλάκας. Οι διαστάσεις της τομής επιτρέπουν την εργασία σε περισσότερο από

δύο άτομα στην αρχική φάση. Κατά την εξέλιξη της διείσδυσης προς τα κάτω αναμένεται προοδευτική

μείωση των διαστάσεων της τομής και περιορισμός του αριθμού των ατόμων που εργάζονται.

Να γίνεται εκμετάλλευση των γραμμών θραύσης της

πλάκας.

Η αποδιοργάνωση του σκυροδέματος να γίνεται στην

περίμετρο του τμήματος της πλάκας που πρόκειται να απομακρυνθεί, σε όλο το πάχος της και σε πλάτος 20cm

περίπου χωρίς να κοπούν οι σιδηροπλισμοί.

Σα προϊόντα της αποδιοργάνωσης του σκυροδέματος να

απομακρύνονται πριν καταπέσουν σε κατώτερη στάθμη. 3. Για την πρόσδεση του στοιχείου της πλάκας που πρόκειται να

απομακρυνθεί προτείνονται δύο τρόποι:

H πρόσδεση γίνεται σε δύο θέσεις επιδιώκοντας το

τμήμα της πλάκας να διατηρείται παράλληλο προς το οριζόντιο επίπεδο.

Η πρόσδεση γίνεται σε μία μόνο θέση σε απόσταση από

το κέντρο βάρους του στοιχείου της πλάκας που μετακινείται. Κατά την άρση το τμήμα της πλάκας υπό

την επίδραση του έκκεντρου βάρους του, παίρνει κάθετη θέση προς το οριζόντιο επίπεδο. Κατά την άρση

επιδιώκεται το βάρος του να δρα παράλληλα προς τους κύριους οπλισμούς.

* Η κοπή του σιδηροπλισμού πρέπει να γίνεται σύρριζα με την

επιφάνεια του σκυροδέματος, διαφορετικά υπάρχει κίνδυνος σοβαρών τραυματισμών.

1.2.2 Κατακόρυφη διείσδυση ανόδου τρόπος διεξαγωγής.

1. Διάνοιξη διερευνητικών οπών για να διαπιστωθεί ότι δεν υπάρχει κίνδυνος για το παγιδευμένο άτομο.

2. Αποδιοργάνωση του σκυροδέματος της πλάκας σε επιφάνεια 0,70m X 1,50m με τη στενή πλευρά κατά μήκος του κύριου οπλισμού, κοπή του σιδηροπλισμού και απομάκρυνση των

υπεράνω του τμήματος αυτού μπαζών. Η εργασία αυτή πρέπει να γίνεται διαδοχικά σε μικρά τμήματα, ώστε να αποφεύγεται η απότομη πτώση μεγάλων ποσοτήτων

υλικών που μπορούν να παρακαλέσουν τραυματισμό των



26

διασωστών, υπερβολικές ποσότητες σκόνης ή απώλεια εργαλείων.

1.3 Μετωπική διείσδυση. Εκτελείται σε κτίρια μεγάλου ύψους και επιφανείας, στα οποία έχει

παγιδευτεί μεγάλος αριθμός ατόμων. Αποσκοπεί στη δημιουργία πολλών οριζόντιων διεισδύσεων σε διαφορετικές στάθμες ταυτόχρονα.

Σρόπος διεξαγωγής.

1. ε κάποια από τις όψεις του κτιρίου (ερειπίου) και μέχρι ορισμένο βάθος, απομακρύνονται από την ανώτατη στάθμη μέχρι το ισόγειο όλα τα υλικά (πλάκες, δοκοί, υποστυλώματα,

τοιχοποιίες κλπ). 2. Σο μέτωπο διάνοιξης επιδιώκεται να είναι τουλάχιστον 3,00m ή

όσο το ελεύθερο άνοιγμα του πλαισίου που είναι παράλληλο προς την όψη του κτιρίου προς την οποία το κτίριο έχει καταρρεύσει.

3. Πριν από την έναρξη κοπής και αφαίρεσης στοιχείων ακολουθείται η ίδια διαδικασία ελέγχου με αυτή της

κατακόρυφης διείσδυσης. 4. Για την απομάκρυνση των τεμαχισμένων στοιχείων και των

μπαζών χρησιμοποιούνται οικοδομικά μηχανήματα (γερανός,

τσάπα, φορτωτής). Η όλη εργασία γίνεται χωρίς διατάραξη της ισορροπίας των γειτονικών προς το μέτωπο κοπής δομικών στοιχείων και διευκολύνεται σημαντικά όταν τα διαδοχικά

δάπεδα εμφανίζουν έντονη κλίση προς τα έξω, οπότε τα μπάζα απομακρύνονται με ολίσθηση ή έλξη προς τα έξω.

5. Η άρση οικοδομικών στοιχείων βάρους μεγαλύτερου των 3 τόνων με ανύψωση από οποιοδήποτε δομικό μηχάνημα πρέπει να αποφεύγεται.


ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ 116 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Δ΄

Documents

Transcript of ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ 116 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Δ΄