ΑΜΕΣΕΣ 00 ΦΟΒΟΣ ΚΑΙ Ο ΜΥΘΟΣ A ΣΤΕΑΣ

Οδοντίατρος πανεπιστήμιο κυνήγι ψάρεμα σκοποβολή dentist steas στεας οδοντίατρος dentist Οδοντίατρος πανεπιστήμιο κυνήγι ψάρεμα σκοποβολή dentist steas στεας οδοντίατρος dentist

ΜΕΡΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟ

ΑΜΕΣΕΣ ΟΛΙΚΕΣ ΟΔΟΝΤΟΣΤΟΙΧΙΕΣ

(απόσπασμα από το βιβλίο) ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΡΟΠΑΙΔΕΙΑ

ΤΡΙΤΗ ΕΚΔΟΣΗ

ΑΟΟ ΚΑΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ Ο ΦΟΒΟΣ ΚΑΙ Ο ΜΥΘΟΣ

Α. ΣΤΕΑΣ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ Α. Π. Θ

ΜΕΤΕΚΠΑΙΔΕΥΜΕΝΟΣ ΣΤΟ ΠΑΡΙΣΙ

ΕΠΙΣΚΕΠΤΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ NIS

ΒΑΣ. ΟΛΓΑΣ 199 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 2310 418295 6977607760

6977858062 2310999634


Άλκης Στέας Αντώνης Στέας



ΑΜΕΣΕΣ ΟΛΙΚΕΣ ΟΔΟΝΤΟΣΤΟΙΧΙΕΣ

ΟΡΙΣΜΟΣ - ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ Άμεσες Ολικές Οδοντοστοιχίες (ΑΟΟ) είναι οι οδοντοστοιχίες που τοποθετούνται στον ασθενή αμέσως μετά την ολοκλήρωση των εξαγωγών των φυσικών δοντιών στην ίδια συνεδρία με αυτές (Στέας 1990). Στην εποχή μας, με τις «άπειρες» δυνατότητες που παρέχει η πληθώρα των οδοντιατρικών υλικών, μας δίνεται η ευκαιρία να αναπτύξουμε μια μεγάλη ποικιλία τεχνικών, που δεν είναι δυνατόν να περιορισθούν στα στενά πλαίσια μιας συγκεκριμένης μεθόδου. Παρόλα αυτά οι άμεσες ολικές οδοντοστοιχίες, από κατασκευαστικής πλευράς, είναι δυνατόν να ταξινομηθούν σε δυο μεγάλες κατηγορίες: Στις κλασσικές και στις υπερεπείγουσες άμεσες ολικές οδοντοστοιχίες (Στέας και Στέας 2002).

1-Απλές Άμεσες Ολικές Οδοντοστοιχίες (πολλαπλές συνεδρίες).

ΑΜΕΣΕΣ ΟΟ: 2-Υπερεπείγουσες Άμεσες Ολικές Οδοντοστοιχίες (ολοκλήρωση σε μία συνεδρία).

ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗΣ 1-Απλές Άμεσες Ολικές Οδοντοστοιχίες (πολλαπλές συνεδρίες). Η διαδοχική σειρά των σταδίων κατασκευής ποικίλλει, ανάλογα με τον τύπο της νωδότητας αλλά και με την στρατηγική που θ’ ακολουθηθεί (Στέας και Στέας 2002). Έτσι, ο ασθενής προσέρχεται στο οδοντιατρείο πολλές φορές, προκειμένου να γίνει

η λήψη των αρχικών αποτυπωμάτων, η καταγραφή των σχέσεων, η δοκιμή της σύνταξης των οπισθίων, η εξαγωγή κάποιων πίσω δοντιών, μια δεύτερη δοκιμή της σύγκλεισης η λήψη κάποιου διορθωτικού αποτυπώματος, η ολοκλήρωση των εξαγωγών και η τοποθέτηση της ολικής οδοντοστοιχίας.


2-Υπερεπείγουσες Άμεσες Ολικές Οδοντοστοιχίες (ολοκλήρωση σε μία συνεδρία). Ο ασθενής προσέρχεται στο οδοντιατρείο ουσιαστικά μια φορά (Στέας 1990, Στέας και Στέας 2002). Όλα τα στάδια υλοποιούνται σε μια συνεδρία κατά την οποία λαμβάνονται όλα τα αποτυπώματα, κατασκευάζεται η προσθετική αποκατάσταση και ταυτογχρονα γίνονται οι εξαγωγές όλων των δοντιών και η τοποθέτηση της οδοντοστοιχίας, δίχως την μεσολάβηση του οδοντοτεχνικού εργαστηρίου. Σ’ αυτές χρησιμοποιούνται τα ήδη υπάρχοντα δόντια του ασθενούς, είτε είναι τεχνητά είτε είναι φυσικά, ακολουθώντας διάφορες τεχνικές (Edwin 1955, Τσούτσος 1969, Καφαντάρης και Θεοδώρου 1975, Στέας 1990, Στέας και Στέας 2002). «Αυτονόητη» προϋπόθεση: να υπάρχει στο στόμα όλος ο φραγμός. ΠΕΔΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΩΝ ΑΟΟ Κάθε ασθενής που διαθέτει ένα γεμάτο χαμόγελο και αδυνατεί να το στερηθεί, έστω και για μια μέρα, αλλά δυστυχώς η μόνη θεραπευτική αποκατάσταση είναι αυτή της Ολικής Οδοντοστοιχίας (ΟΟ), μπορεί να αποτελέσει υποκείμενο για την κατασκευή μιας ΑΟΟ. Αντίθετα, ασθενείς με άδειο χαμόγελο ή ασθενείς που είναι καλύτερα να μην γελούν για να μην φαίνονται τα δόντια τους, μπορούν να παραμείνουν νωδοί μέχρι την κατασκευή της ΟΟ.(Εικ.Υ:Υ:1)


Εικ.Υ:Υ:1: Ασθενής που χρειάζεται μιαν ΑΟΟ. Ασθενής που δεν

χρειάζεται ΑΟΟ.



Οι καταστάσεις που θα υπαγορεύσουν την κατασκευή μιας Άμεσης ΟΟ μπορεί να απορρέουν είτε από την πλευρά του ασθενούς είτε από την πλευρά του οδοντιάτρου. Εκ μέρους του ασθενούς οι πλέον συχνές καταστάσεις είναι:

Οξεία επιδείνωση στηρικτικής κατάστασης δοντιού (περιοδοντικής νόσου), ιδιαίτερα αν αυτό αποτελεί στήριγμα πρόσθιας γέφυρας.

Απρόσμενο κοσμικό γεγονός. Επιθυμία - ιδιοτροπία του ασθενούς.

Εκ μέρους του Οδοντιάτρου:

Η επιθυμία προβολής των ικανοτήτων του. Η επιβεβαίωση των ικανοτήτων του, δηλαδή η απόκτηση και αύξηση της αυτοπεποίθεσης.

ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΑΟΟ Στα μειονεκτήματα των ΑΟΟ κατατάσσονται:

Η διατήρηση μιας λανθασμένης θέσης σύγκλεισης. Οπωσδήποτε, στις υπερεπείγουσες ΑΟΟ η διατήρηση της σχέσης σύγκλεισης (θέση-διάσταση) μπορεί να θεωρηθεί σαν αναπόφευκτη, δεδομένου ότι για την κατασκευή τους χρησιμοποιείται ο ήδη υπάρχων στο στόμα φραγμός. Στις κλασσικές ΑΟΟ ο κίνδυνος αυτός είναι ανύπαρκτος μια και ο οδοντίατρος μπορεί να αλλάξει την θέση κεντρικής σύγκλεισης, όταν το κρίνει σκόπιμο.

Η ανάγκη επανεφαρμογής. Αυτή ήταν μια παλιά άποψη. Παλαιοτέρα εθεωρείτο ότι οι ΑΟΟ χρειάζονται επανεφαρμογή σε μικρότερο σχετικά διάστημα, συγκριτικά με μια κλασσική ΟΟ. Αυτό αποτελούσε ένα οικονομικό μειονέκτημα. Η άποψη αυτή ήταν πάρα πολύ σχετική και ήταν συνέπεια της νοοτροπία εκείνης της εποχής, που οι ασθενείς παρέμεναν νωδοί «μέχρι να ψηθούν τα ούλα», για μεγάλα χρονικά διαστήματα, που μετριόντουσαν με μονάδα τα εξάμηνα. Αντίθετα σήμερα, ασχέτως κοινωνικών υποχρεώσεων, η μετεξακτική νωδή περίοδος περιορίζεται στον απαραίτητο χρόνο της κατασκευής της ΟΟ ή το πολύ σε μια περίοδο χάριτος που δεν αγγίζει το διάστημα των 15 ημερών, μέχρι να επουλωθεί ο βλεννογόνος, οπότε και αρχίζει η κατασκευή της κλασσικής ΟΟ. Το μικρό αυτό χρονικό διάστημα δεν θεωρούμε ότι είναι ικανό να επιφέρει την ίδια σημαντική απορρόφηση των φατνιακών αποφύσεων, με αυτή που προκαλείται στο διάστημα των έξι μηνών, ώστε να μας επιτραπεί μια σύγκριση και να συμπεράνουμε



αντικειμενικά ότι μια ΑΟΟ χρειάζεται ταχύτερα επανεφαρμογή απ’ ότι μια κλασσική ΟΟ. Ήταν το διάστημα των εξ μηνών αναμονής και αχρησίας των αποφύσεων, που επέφερε το μέγιστο ποσοστό της απορρόφησή τους, και η εκ των υστέρων κατασκευή της ΟΟ, με φυσικό επακόλουθο να μην διαπιστώνεται ανάγκη επανεφαρμογής, αφού το μέγιστο της ατροφίας είχε ήδη συντελεσθεί, σε αντίθεση με την περίπτωση μιας ΑΟΟ. Στα πλεονεκτήματα των ΑΟΟ ανήκουν:

Η διατήρηση ή η βελτίωση της εμφάνισης του ασθενούς, η διατήρηση της μασητικής ικανότητας και της ευχέρειας της ομιλίας,

η μη απώλεια της κατακόρυφης διάστασης και της σχέσης των γνάθων,

η διευκόλυνση της επούλωσης των τραυμάτων και η μείωση της ατροφίας της φατνιακής απόφυσης λόγω αχρησίας

(Στέας 1990), σε αντίθεση με τα όσα πρεσβεύονταν παλαιοτέρα.

ΑΟΟ ΚΑΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ Ο ΦΟΒΟΣ ΚΑΙ Ο ΜΥΘΟΣ

Τι φοβάται ο ασθενής; Είναι γεγονός ότι η δυνατότητα κατασκευής μιας οδοντοστοιχίας πριν να γίνουν οι εξαγωγές και η τοποθέτηση της στο στόμα, κάνοντας τις εξαγωγές σε μια μέρα, είναι κάτι που εντυπωσιάζει τον ασθενή, αφενός γιατί είναι μια άγνωστη προοπτική, αφετέρου γιατί αισθάνεται κάποιο δέος στην ιδέα των πολλαπλών εξαγωγών. Πράγματι οι ασθενείς συνήθως απορούν για τη δυνατότητα αυτή και συγχρόνως εκφράζουν κάποια επιφύλαξη για τον μεγάλο αριθμό των ταυτόχρονων εξαγωγών. Όχι σπάνια, εκφράζουν και κάποιον ενδοιασμό για το χρονικό διάστημα που θα έπρεπε να περιμένουν μέχρι να «ψηθούν τα ούλα», για να μπορέσει να τοποθετηθεί η ΑΟΟ. Το τελευταίο αυτό ερώτημα βεβαίως γίνεται απ’ όλους τους ασθενείς που πρόκειται να κάνουν πολλές εξαγωγές, ανεξάρτητα αν θα κατασκευαστεί μια κλασική οδοντοστοιχία ή μια άμεση οδοντοστοιχία. Εναπόκειται στον οδοντίατρο να δώσει την απάντηση στα ερωτήματα αυτά, κάτι που δεν είναι δύσκολο.



Τι φοβάται ο οδοντίατρος; Ο λόγος που ίσως προκαλέσει κάποιον δισταγμό στην απόφαση κατασκευής μιας Α.Ο.Ο. πηγάζει από την εσφαλμένη εντύπωση ότι τόσο η κατασκευή όσο και η τοποθέτησή της είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με την πραγματοποίηση χειρουργικής διαμόρφωσης του οστικού υπόβαθρου, δηλαδή με την ανάγκη φατνιοπλαστικής, η οποία μάλιστα θα γίνει μετά την κατασκευή της Α.Ο.Ο. Η επιστήμη και η τεχνολογία γύρω από την κατασκευή των ολικών οδοντοστοιχιών έχουν φθάσει σ' έναν υψηλό βαθμό τελειοποίησης και μεθοδικότητας, γεγονός που στον ευσυνείδητο οδοντίατρο δημιουργεί σημαντικές απαιτήσεις τελειότητας για την οδοντοστοιχία που πρόκειται να παραδώσει. Έτσι είναι φυσικότατο να δημιουργείται μιαν ανησυχία στην σκέψη της ανάγκης κατασκευής μιας ΑΟΟ και ιδιαίτερα στον νεαρό και άπειρο οδοντίατρο. Ο φόβος λοιπόν, από την πλευρά του οδοντιάτρου, είναι ένα τετράπτυχο που συντίθεται από:

1. Την επιφύλαξη της επιτυχούς αποτύπωσης πριν τις εξαγωγές. 2. Την ανάγκη διαμόρφωσης του εκμαγείου (αποκοπή δοντιών–απόξεση αποφύσεων).

3. Την αδυναμία δοκιμής της σύνταξης των προσθίων, αλλά κυρίως από

4. την πεποίθεση ότι πάντοτε απαιτείται χειρουργική διαμόρφωση των φατνιακών αποφύσεων, σύμφωνα με την υποθετική διαμόρφωση του εκμαγείου, ώστε η βάση της Α.Ο.Ο. να εφαρμόζει ανεμπόδιστα και τέλεια στο στόμα του ασθενούς.

Πιστεύουμε ότι από την πεποίθεση αυτή, και ασφαλώς από την έλλειψη των σύγχρονων υλικών, γεννήθηκε την περασμένη χιλιετία η ανάγκη της διαφανούς χειρουργικής ακρυλικής πλάκας, που προέκυπτε από το διαμορφωμένο αλλά ανατυπωμένο (ντουμπλαρισμένο) εκμαγείο, και χρησίμευε σαν δείκτης-οδηγός ελέγχου για τη χειρουργική διαμόρφωση των φατνιακών αποφύσεων. Τα πράγματα όμως δεν είναι έτσι! Η συνάφεια Α.Ο.Ο. και χειρουργείου είναι ένας μύθος. Η χειρουργική επέμβαση σπανίως είναι απαραίτητη. Επιπλέον, η ποικιλία των οδοντιατρικών υλικών αποτελεί ένα εφόδιο που παρέχει τεράστιες δυνατότητες όχι μόνον επινόησης τεχνικών μεθόδων, αλλά και δημιουργίας προσθετικών κατασκευών και άμεσης αποκατάστασης τυχόν σφαλμάτων. Ας δούμε ποια είναι τα δεδομένα και οι συλλογισμοί που μας οδηγούν σ’ αυτά τα συμπεράσματα. Ο κύριος στόχος μιας Α.Ο.Ο. είναι η διατήρηση του χαμόγελου του ασθενούς. Αυτό είναι το μοναδικό πλεονέκτημα, η μοναδική διαφορά από μια κλασική οδοντοστοιχία. Η αισθητική, είναι η μοναδική αιτία που θα μας οδηγήσει στην λύση της ΑΟΟ, με την οποία ο ασθενής θα παραμείνει χωρίς μπροστινά δόντια μόνο για λίγα λεπτά, όσα


απαιτούνται για την πραγματοποίηση των εξαγωγών, και αμέσως θα «φορέσει» τα καινούργια του δόντια. Για να κατασκευάσουμε λοιπόν μια Α.Ο.Ο. αναπόφευκτη συνθήκη είναι να υπάρχουν τα μπροστινά δόντια.

Γιατί όμως σαν θεραπευτική αγωγή αποφασίζεται η εξαγωγή των δοντιών και δεν προτιμάται η διατήρησή τους;

Γιατί δεν χρησιμοποιούμε τα δόντια σαν στηρίγματα για την κατασκευή μιας Μ.Ο. ή έστω μιας Επένθετης Οδοντοστοιχίας;

Ένας και μοναδικός μπορεί να είναι ο λόγος που θα μας επιτρέψει την απόφαση εξαγωγής των δοντιών: Η φτωχή στηρικτική ικανότητα αυτών των δοντιών! Μόνον αυτός, διότι, ακόμη και αν η μύλη των δοντιών είναι εντελώς κατεστραμμένη και δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν σαν στηρίγματα θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν οι ρίζες τους για να κατασκευή μιας επένθετης ολικής οδοντοστοιχίας. Υπάρχουν δύο περιπτώσεις: Να χρειαστεί να κατασκευάσω μια Α.Ο.Ο. σε έναν ασθενή που έχει μόνο μπροστινά δόντια και να χρειαστεί να κατασκευάσω μια Α.Ο.Ο. σε έναν ασθενή που έχει και μπρος και πίσω δόντια. Ο ίδιος λόγος, της ανύπαρκτης ή μηδαμινής οστικής υποστήριξης των δοντιών, ισχύει και για τα μπροστινά και για τα πισινά δόντια (Εικ.Υ:2). Εικ.Υ:2: Σε δόντια με φτωχό περιοδοντικό υπόβαθρο οι φατνιακές αποφύσεις έχουν απορροφηθεί κι έτσι δεν χρειάζεται η χειρουργική μείωση του όγκου τους. Το ίδιο συμβαίνει και σε περιοχές που τα δόντια έχουν εξαχθεί προ καιρού .Παρατηρήστε την διαφορά των φατνιακών αποφύσεων στην περιοχή του υπάρχοντος 27 και του

ελλείποντος 17.

Και στις δύο περιπτώσεις οι φατνιακές αποφύσεις είναι απορροφημένες είτε διότι οι εξαγωγές των πίσω δοντιών έχουν προηγηθεί, είτε διότι



τα υπάρχοντα δόντια έχουν πολύ φτωχό οστικό υπόβαθρο, γεγονός που αποτελεί και την μόνη δικαιολογία για την απόφαση εξαγωγής τους Στις περισσότερες περιπτώσεις δεν χρειάζεται ακτινογραφικός έλεγχος για να επιβεβαιωθεί η φατνιολυσία, η κλινική εικόνα και ο μετρητής βάθους θυλάκων επαρκούν. Συνήθως η «υψομετρική» διαφορά κλινικού αυχένα και ανατομικού αυχένα καταμαρτυρεί την συντελεσθείσα απορρόφηση(Εικ.Υ:3). Εικ.Υ:3: Αριστερά: Λόγω της φατνιολυσίας, ο κλινικός αυχένας απέχει από τον ανατομικό περίπου όσο είναι το μήκος της μύλης. Δεξιά: Ο ακτινογραφικός έλεγχος καταγράφει ακόμη μεγαλύτερη απορρόφηση

της φατνιακής απόφυσης. Σπανιότερα, η «σύμπτωση» κλινικού και ανατομικού αυχένα παρέχουν μιαν απατηλή κλινική εικόνα, που δεν προδίδει την φατνιολυσία. Ενίοτε η διάγνωση είναι ευκολότερη, η κινητικότητα του δοντιού αποτελεί μιαν ένδειξη μείωσης της οστικής στήριξης. Ο ακτινογραφικός έλεγχος θα το επιβεβαιώσει (Εικ.Υ:4).

Εικ.Υ:4: Ο κλινικός αυχένας πιθανώς να παραπλανεί. Αριστερά: Υπάρχει σύμπτωση ανατομικού και κλινικού αυχένα

(παρυφής ούλων). Δεξιά: Το ακτινογράφημα φανερώνει την σοβαρή απορρόφηση του φατνιακού οστού και την σεβαστή απόσταση μεταξύ παρυφής ούλων

και φατνιακής ακρολοφίας.



Αφού λοιπόν δεν χρειάζεται φατνιοπλαστική για την δημιουργία χώρου, για την τοποθέτηση της Α.Ο.Ο. η όλη διαμόρφωση του εκμαγείου, αφού αφαιρεθούν τα δόντια από αυτό, μπορεί να περιορισθεί στην εξομάλυνση των μεσοδοντίων θηλών (Εικ.Υ:5), ώστε η βάση να αποκτήσει μια ομαλή ενδοεπιφάνεια, με στόχο την ομαλή διάπλαση των ιστών κατά τη διάρκεια επούλωσής των (Στέας και Στέας 2002). Δεν χρειάζεται περαιτέρω διαμόρφωση του εκμαγείου για τη δημιουργία χώρου για το πάχος της βάσης της οδοντοστοιχίας (Εικ.Υ:6), η βάση μπορεί να καταλάβει τον χώρο μεταξύ:

του ανατομικού αυχένα των υπαρχόντων δοντιών και του κλινικού αυχένα (παρυφή των ούλων).

Εικ.Υ:5: Τα δόντια του εκμαγείου θα αποκοπούν πάντοτε ένα –ένα, πολύ προσεκτικά, στο ύψος του κλινικού αυχένα. Η διαμόρφωση του εκμαγείου μπορεί να περιορισθεί στην εξομάλυνση των μεσοδοντίων

θηλών (όταν αυτές υπάρχουν). Δίχως υπερβολή, μπορούμε να πούμε ότι φατνιοπλαστική επέμβαση απαιτείται μόνον στις περιπτώσεις εκείνες που η εξαγωγή των δοντιών αποφασίζεται, όχι εξ αιτίας της φτωχής περιοδοντικής τους κατάστασης αλλά επειδή, για οικονομικούς λόγους, έχει προαποφασισθεί η κατασκευή ΟΟ. Άλλωστε, εάν δεν επιλέγαμε την λύση της ΑΟΟ, άλλά αποφασίζαμε την κλασσική κατασκευή της ΟΟ, θα καταφεύγαμε στην φατνιοπλαστική για να δημιουργήσουμε χώρο για το προστομιακό πτερύγιο ή μήπως θα περιμέναμε να περάσουν έξι μήνες για να απορροφηθούν οι φατνιακές αποφύσεις. Όμως ακόμη και στην περίπτωση που κριθεί απαραίτητη η χειρουργική επέμβαση, αυτή μπορεί να είναι μικρής έκτασης και βάθους. Αυτό επιτυγχάνεται εύκολα, με την συντηρητική διαμόρφωση του εκμαγείου, που θα γίνει μετά την σύνταξη των δοντιών (Στέας και Στέας 2002). Η περιορισμένη και ταυτόχρονα ελεγχόμενη διαμόρφωση του εκμαγείου διευκολύνεται πάρα πολύ με την βοήθεια ενός «συγκλεισιακού κλειδιού». Η συντηρητική απόξεση του εκμαγείου




καταργεί την ανάγκη της «διαφανούς χειρουργικής πλάκας», που μας έμεινε κληρονομιά από τη περασμένη χιλιετία, σαν προϋπόθεση στην διαδικασία κατασκευής μιας ΑΟΟ. Δεν χρειάζεται!!! Στο στόμα, μετά τις εξαγωγές, δοκιμάστε αν τοποθετείται η ΑΟΟ, αν όχι, τότε και μόνον τότε, διαμορφώστε την φατνιακή απόφυση πολύ συντηρητικά, ξαναδοκιμάστε την τοποθέτηση, «κόψτε λίγο παραπάνω»! Δοκιμάστε αν τοποθετείται η ΑΟΟ. Αν διαπιστώστε μειωμένη συγκράτηση, ή κάποιο κενό μεταξύ της βάσης της τελειωθείσης Α.Ο.Ο. και του βλεννογόνου, μην φοβάστε! Έχετε συμμάχους μια μεγάλη ποικιλία σύγχρονων υλικών! Πράγματι, πολύ άνετα, μπορείτε άφοβα εκείνη την στιγμή να επανεφαρμώσετε την βάση με την χρήση tissue conditioners ή άλλων πιο μόνιμων υλικών, απευθείας στο στόμα του ασθενούς, εκείνη την στιγμή. Τα υλικά αυτά θα αποκαταστήσουν οποιαδήποτε επιπλέον ατέλεια παρατηρηθεί στα όρια των πτερυγίων εξ αιτίας της λήψης του αποτυπώματος ενώ ακόμη ο ασθενής είχε τα δόντια του. Μπορείτε να προγραμματίσετε τον ασθενή για να προβείτε σε μια μόνιμη επανεφαρμογή της ΑΟΟ, έναν ή δυο μήνες αργότερα. Ας μην ξεχνάμε άλλωστε ότι ένα από τα μειονεκτήματα των Α.Ο.Ο. εθεωρείτο η ανάγκη ταχύτερης επανεφαρμογής τους σε σύγκριση με τις κλασικές ολικές οδοντοστοιχίες. Δεν είναι άσχημη τακτική, μέσα στο συνολικό κόστος μιας Α.Ο.Ο. να συμπεριληφθεί και το κόστος επανεφαρμογής της, ώστε ο ασθενής να μην σκέφτεται ότι πρέπει να ξαναπληρώσει. Σε ότι αφορά στην σύνταξη των προσθίων: Βεβαίως βασικό μέλημα και χαρακτηριστική αποστολή μιας άμεσης ολικής οδοντοστοιχίας είναι να περάσει απαρατήρητη, να μην γίνει αντιληπτή ούτε από την αλλαγή της εμφάνισης ούτε από την αλλαγή της φώνησης. Οι δυνατότητες σύνταξης των προσθίων στην ίδια ακριβώς θέση με τα υπάρχοντα δόντια του ασθενούς, είναι μεγάλες και απομακρύνουν αυτόν τον κίνδυνο. Μια τέτοια σύνταξη είναι πάρα πολύ εύκολη στην περίπτωση της Α.Ο.Ο. με τη μεταφορά στον τεχνητό φραγμό των χαρακτηριστικών που έχουν τα υπάρχοντα δόντια, με τη σύνταξη δηλ. των δοντιών της Α.Ο.Ο. στην ίδια θέση αλλά και μεταξύ τους σχέση με αυτή των υπαρχόντων δοντιών. Προκειμένου να διατηρηθούν τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα σύνταξης θα πρέπει:

Να επιλεγούν τεχνητά δόντια ιδίων διαστάσεων, σχήματος και χρώματος με τα υπάρχοντα στο στόμα του ασθενούς.

Τα κοπτικά άκρα των τεχνητών δοντιών να τοποθετηθούν στην ίδια θέση με αυτή των υπαρχόντων δοντιών και βέβαια το ίδιο ισχύει και για τους αυχένες των δοντιών.

Η κλίση των επιμήκων αξόνων, υπαρχόντων και τεχνητών δοντιών, να είναι ίδια.


Εικ.Υ:6: Αριστερά: Η χωροταξική θέση του φυσικού δοντιού. Μέσον: Μετά την εξαγωγή του και την σύνταξη της μύλης του τεχνητού

δοντιού ακριβώς στην θέση της μύλης του φυσικού δοντιού ο χώρος που καταλάμβανε η απογυμνωμένη ρίζα παραμένει κενός. Δεξιά: Σ’ αυτό το κενό θα τοποθετηθεί η βάση της ΑΟΟ.

Αφού λοιπόν οι μύλες των τεχνητών δοντιών θα καταλάβουν την ίδια χωροταξική θέση στο στόμα του ασθενούς, ο χώρος που καταλάμβανε η «απογυμνωθείσα» (λόγω της φατνιολυσίας) ρίζα του εξαγχθέντος δοντιού παραμένει ανεκμετάλλευτος και μπορεί να διατεθεί για την βάση της ΑΟΟ. Βλέπουμε λοιπόν ότι δεν υπάρχει ανάγκη δημιουργίας χώρου για την βάση της ΑΟΟ(Εικ.Υ:6). . Η μεταφορά των χαρακτηριστικών σύνταξης του υπάρχοντος φραγμού στον φραγμό της ολικής οδοντοστοιχίας, ώστε να αποδοθούν απ’ αυτόν τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα του χαμόγελου του ασθενούς επιτυγχάνεται πολύ απλά και εύκολα ακολουθώντας την τακτική σύνταξης «βγάζω δόντι - βάζω δόντι» (Στέας και Στέας 2002) και χρησιμοποιώντας διάφορους οδηγούς όπως είναι:

«η κοπτική γραμμή», «το κοπτικό κλειδί», «οι επιμήκεις άξονες» κ.λ.π.

Η επιφύλαξη αποτύπωσης πριν τις εξαγωγές. Θεωρούμε απόλυτα δικαιολογημένη οποιαδήποτε επιφύλαξη και αμφιβολία ότι είναι δυνατόν να κατασκευασθεί μιαν ΑΟΟ με την λήψη ενός και μόνου αποτυπώματος, που λαμβάνεται με δισκάριο του εμπορίου, δίχως μυϊκή διαμόρφωση των ορίων με θερμοπλαστικό υλικό (stent). Γι αυτό ευθύνεται η έμφαση που δίδεται στα στάδια αυτά κατά την προπτυχιακή εκπαίδευση και η αναπόφευκτη έλλειψη εμπειρίας. Η όποιες δυσχέρειες επιφυλάσσονται κατά την διάρκεια της αποτύπωσης πηγάζουν από την εξαιρετικά μειωμένη οστική στήριξη




των δοντιών, την υποχώρηση των ούλων και την απογύμνωση των ριζών. Κατά την αφαίρεση του αποτυπώματος από το στόμα υφίσταται σοβαρός κίνδυνος εξαγωγής των δοντιών (συναφαίρεση). Έτσι, κρίνεται σκόπιμο να λαμβάνονται διάφορες προφυλάξεις η σημαντικότερη των οποίων είναι η εξουδετέρωση των εσοχών και, σπανιότερα, η προσωρινή ναρθηκοποίηση των δοντιών μεταξύ τους. Με την εξουδετέρωση αυτή, που αφορά κυρίως στα μεσοδόντια κενά, το υλικό δεν θα αιχμαλωτισθεί σ’ αυτά και δεν θα χρειασθεί να σχισθεί για να απελευθερωθεί. Έτσι μειώνεται η δύναμη που απαιτείται για την απομάκρυνση του αποτυπώματος και κατά συνέπεια μειώνεται και η δύναμη που εφαρμόζει στα «ετοιμόρροπα» δόντια. Το υλικό επιλογής είναι τα υδροκολλοειδή τύπου «σκόνης – νερό» και ουδέποτε οι πολυαιθέρες. Η εμφύσηση αέρα, μεταξύ αποτυπώματος και βλεννογόνου, διευκολύνει πάντοτε την αφαίρεση του αποτυπώματος και θεωρείται απαραίτητη ενέργεια πριν από κάθε προσπάθεια απομάκρυνσής του. Είναι πολύ καλό να χρησιμοποιούνται δισκάρια αλουμινίου, γιατί επιδέχονται μεγαλύτερο βαθμό διαμόρφωσης, κάτι που συνεπάγεται καλύτερη εξατομίκευση. Κατά την εξατομίκευση πρέπει να δοθεί κάποια ιδιαίτερη προσοχή στις περιοχές των χαλινών και. εφόσον πρόκειται για την άνω γνάθο. είναι πολύ χρήσιμο η θέση του υπερωίου φραγμού να επισημανθεί και να μεταφερθεί δια του αποτυπώματος στο εκμαγείο. Τα προβλήματα λοιπόν κατά την αποτύπωση επικεντρώνονται στα εξής:

Κινητικότητα των δοντιών (κίνδυνος μετακίνησης και εξαγωγής τους).

Έντονες εσοχές στα μεσοδόντια (ενσφήνωση του υλικού). Σχετική αδυναμία κατασκευής ατομικού δισκαρίου.

Τα προβλήματα αυτά δεν είναι ανυπέρβλητα και με μιαν απλή μεθοδικότητα εύκολα ξεπερνιούνται (Στέας και Στέας 2002) .

ΣΥΖΗΤΗΣΗ - ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Στην οδοντιατρική συνείδηση έχει επικρατήσει η εντύπωση ότι η κατασκευή μιας Άμεσης Ολικής Οδοντοστοιχίας είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ανάγκη χειρουργικής επέμβασης για την διαμόρφωση των φατνιακών αποφύσεων. Στην πραγματικότητα είναι πολύ λίγες οι περιπτώσεις στις οποίες απαιτείται διαμόρφωση των αποφύσεων, ώστε να δημιουργηθεί χώρος για την βάση της οδοντοστοιχίας ή για να εξομαλυνθούν στο σχήμα τους και να μην εμποδίζουν την τοποθέτηση ΑΟΟ. Πράγματι ο ασθενής που θα



χρειασθεί μιαν ΑΟΟ είναι αυτός στον οποίο σίγουρα υπάρχουν μπροστινά δόντια και ίσως να λείπουν τα πίσω ίσως όχι. Σ’ έναν τέτοιο ασθενή οι φατνιακές αποφύσεις, στην πίσω περιοχή, συνήθως είναι ήδη απορροφημένες, επειδή τα δόντια έχουν χαθεί πριν από πολύ καιρό, και ως εκ τούτου έχει συντελεσθεί η απορρόφηση των φατνιακών αποφύσεων. Άρα οι αποφύσεις είναι μη ογκώδεις, δίχως εσοχές και συνεπώς δεν δημιουργούν προβλήματα τοποθέτησης. Στην πρόσθια περιοχή ο λόγος που θα υπαγορεύσει την εξαγωγή των δοντιών δεν μπορεί να είναι άλλος παρά η φτωχή περιοδοντική κατάσταση, δηλαδή η πενιχρή οστική υποστήριξη των δοντιών. Διαφορετικά δεν θα αποφασίζαμε την εξαγωγή τους αλλά θα τα χρησιμοποιούσαμε σαν στηρίγματα για την κατασκευή μιας Μερικής Οδοντοστοιχίας. Συνεπώς, ούτε σ’ αυτήν την περιοχή θα υπάρξει πρόβλημα εσοχών μετά την εξαγωγή των δοντιών. Καταλήγουμε, λοιπόν, στο συμπέρασμα ότι δεν πρέπει να θεωρούμε την χειρουργική διαμόρφωση των φατνιακών αποφύσεων σαν προϋπόθεση, ή σαν προαπαιτούμενο και αναπόσπαστο στάδιο στην κατασκευή μιας ΑΟΟ. Η επιλογή τεχνητών δοντιών «όμοιων» με αυτά που έχει ο ασθενής και η σύνταξή τους στην ίδια θέση, ελαχιστοποιούν ή εκμηδενίζουν την ανάγκη διαμόρφωσης του εκμαγείου, ενώ η εκμετάλλευση των δυνατοτήτων των σύγχρονων υλικών παρέχουν την δυνατότητα άμεσης αντιμετώπισης οποιουδήποτε προβλήματος συγκράτησης ή εφαρμογής ήθελε προκύψει κατά την τοποθέτηση της ΑΟΟ αμέσως μετά τις εξαγωγές. Ο φόβος λοιπόν με τον οποίο πιθανώς κάποιοι να αντικρίζουν την περίπτωση κατασκευής μιας ΑΟΟ δεν είναι παρά ένας ΜΥΘΟΣ που ήταν καιρός να διαλυθεί. Σήμερα, ο οδοντίατρος που θα αποφύγει μιαν ΑΟΟ δεν μπορεί να είναι παρά μόνον εκείνος που εφαρμόζει την τακτική της «εξάμηνης αναμονής» μετά τις εξαγωγές, για να αρχίσει να κατασκευάζει την Ολική Οδοντοστοιχία.

ΠΕΡΙΛΗΨΗ Βασικός στόχος της παρουσίασης είναι να διασκεδάσει τους όποιους φόβους ή και δισταγμούς νοιώθει ένας οδοντίατρος στην σκέψη της κατασκευής μιας ΑΟΟ. Πιστεύοντας ότι ο μεγαλύτερος ενδοιασμός προκαλείται από την ιδέα της χειρουργικής διαμόρφωσης των φατνιακών αποφύσεων (φατνιοπλαστική), πράξη με την οποία οι περισσότεροι οδοντίατροι, τουλάχιστον οι νεαροί, δεν είναι απόλυτα εξοικειωμένοι, αναπτύσσεται μιαν επιχειρηματολογία η οποία καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η φατνιοπλαστική δεν αποτελεί αναπόσπαστο στάδιο στην κατασκευή μιας ΑΟΟ αλλά, αντίθετα, ότι σπανιότατα είναι απαραίτητη η χειρουργική διαμόρφωση των φατνιακών αποφύσεων



για την τοποθέτηση της άμεσης οδοντοστοιχίας. Το βασικό επιχείρημα είναι ότι: η εξαγωγή των υπαρχόντων δοντιών αποφασίσθηκε γιατί κρίθηκαν ότι είναι πολύ φτωχής οστικής στήριξης, τόσο που δεν είναι ικανά να στηρίξουν όχι μόνον μια ΜΟ αλλά ούτε και μια επένθετη ΟΟ. Δεν υπάρχει άλλη δικαιολογία για την εξαγωγή τους! Αυτό σημαίνει ότι οι φατνιακές αποφύσεις, στις οποίες ανήκουν αυτά τα δόντια, είναι ήδη απορροφημένες και συνεπώς είναι απίθανο να δημιουργήσουν πρόβλημα τοποθέτησης ή εξεύρεσης χώρου για την βάση της ΟΟ και τα τεχνητά δόντια. Καθ’ οδόν προς το συμπέρασμα αυτό, παράλληλα με τους παρατιθέμενους συλλογισμούς και τα κλινικά επιχειρήματα, γίνεται μνεία των μεθόδων με τις οποίες εύκολα αντιμετωπίζονται διάφορες άλλες ιδιαιτερότητες των ΑΟΟ, όπως είναι η διαμόρφωση του εκμαγείου, η σύνταξη των δοντιών και η αποτύπωση. Στην εργασία γίνεται μια σύντομη βασική ταξινόμησή των αμέσων ολικών οδοντοστοιχιών σε: κλασσικές άμεσες ολικές οδοντοστοιχίες και σε υπερεπείγουσες άμεσες ολικές οδοντοστοιχίες.

ΑΜΕΣΕΣ 00 ΦΟΒΟΣ ΚΑΙ Ο ΜΥΘΟΣ A ΣΤΕΑΣ

Documents

Transcript of ΑΜΕΣΕΣ 00 ΦΟΒΟΣ ΚΑΙ Ο ΜΥΘΟΣ A ΣΤΕΑΣ