Μέθοδοι και Τεχνικές Έρευνας στον Κυβερνοχώρο

(Διαδικτυακά) Πειράματα Online Experiments

Α.Β. ΜΠΡΑΪΛΑΣ 1 http://abrailas.github.io

2015 Α.Β. ΜΠΡΑΪΛΑΣ 2

2015 Α.Β. ΜΠΡΑΪΛΑΣ Εργαστήριο Δυνητικής Πραγματικότητας, Διαδικτυακής Έρευνας και Εκπαίδευσης, Πάντειο Πανεπιστήμιο http://vrlab.panteion.gr 3

2015 Α.Β. ΜΠΡΑΪΛΑΣ 4

Οι εφαρμογές της θεωρίας δικτύων στις κοινωνικές επιστήμες

Πειράματα • Τα διαδικτυακά πειράματα, είναι

κατά βάση πειράματα • Οι υποθέσεις που υποστηρίζουν

μια αιτιώδη σχέση ανάμεσα στην ανεξάρτητη και την εξαρτημένη μεταβλητή παρουσιάζουν μεγάλο ενδιαφέρον, αλλά είναι «δύσκολες» γιατί συχνά μπορούν να βρεθούν εναλλακτικές ερμηνείες για τα αποτελέσματα (threats to internal validity)

2015 Α.Β. ΜΠΡΑΪΛΑΣ 5

Πραγματικά πειράματα (true experiments)

• Μεγιστοποιούν την εσωτερική εγκυρότητα • Τρία βασικά χαρακτηριστικά:

– Manipulation (της ανεξάρτητης μεταβλητής) – Comparison (ανάμεσα στην πειραματική ομάδα

και στην ομάδα ελέγχου) – Random assignment (στις ομάδες).

• Γνωστά και ως: randomized control trials- RCTs

2015 Α.Β. ΜΠΡΑΪΛΑΣ 6

Manipulation

• Ο χειρισμός του ερευνητή επί της ανεξάρτητης μεταβλητής (ή συνθήκη-condition) του επιτρέπει να δείξει ότι η υποτιθέμενη αιτία προηγείται χρονικά του αποτελέσματος. Όταν η ανεξάρτητη μεταβλητή δεν υπάρχει, τότε έχουμε τη συνθήκη ελέγχου ή την ομάδα ελέγχου. Η ανεξάρτητη μεταβλητή μπορεί να είναι πειραματική (δοσολογία φαρμάκου) ή προσωπικών διαφορών (φύλο, ηλικία).

2015 Α.Β. ΜΠΡΑΪΛΑΣ 7

Comparison

• Η αιτιώδη σχέση γίνεται περισσότερο ισχυρή ως υπόθεση, όταν υπάρχει η δυνατότητα σύγκρισης με μια ομάδα όπου η αιτία (εξαρτημένη μεταβλητή) δεν υφίσταται. Η ύπαρξη ομάδας ελέγχου μειώνει τον κίνδυνο της ωρίμανσης (maturation) στους συμμετέχοντες που μπορεί να εξηγήσει το αποτέλεσμα (threat to internal validity).

2015 Α.Β. ΜΠΡΑΪΛΑΣ 8

Randomization

• Η τυχαία κατανομή (κορώνα-γράμματα) διασφαλίζει ότι δεν υπάρχει κάποια συστηματική διαφοροποίηση ανάμεσα στους συμμετέχοντες στις διαφορετικές ομάδες (πειραματική και ελέγχου), δηλαδή οι ομάδες είναι ισοδύναμες.

2015 Α.Β. ΜΠΡΑΪΛΑΣ 9

Manipulation – Comparison - Randomization

• Ο χειρισμός διασφαλίζει ότι το αίτιο προηγείται χρονικά του αποτελέσματος, η ομάδα ελέγχου ότι το αποτέλεσμα δεν είναι προϊόν ωρίμανσης και η τυχαία κατανομή ότι δεν υπάρχουν άλλες διαφορές στις ομάδες που θα μπορούσαν να εξηγήσουν το αποτέλεσμα.

• Η δυνατότητα επανάληψης (replicability) δεν είναι στοιχείο ενός πειράματος αλλά διασφαλίζει ότι η τυχαία κατανομή δούλεψε.

2015 Α.Β. ΜΠΡΑΪΛΑΣ 10

Factorial designs • Στο παραγοντικό πειραματικό σχεδιασμό ελέγχεται

ταυτόχρονα η αιτιώδη επίδραση περισσότερων ανεξάρτητων μεταβλητών (παραγόντων).

• Για παράδειγμα, θέλουμε να ελέγξουμε αν τα reviews προϊόντων σε ένα e-shop επηρεάζουν το χρόνο παραμονής και της αγορές. Έστω ότι δημιουργούμε πέντε διαφορετικές συνθήκες, 1, 2, 3, 4, ή 5 αστέρια. Μπορούμε τώρα να μελετήσουμε την επίδραση που έχει το πλήθος των αστεριών στην αγορά του προϊόντος: περισσότερα αστέρια οδηγούν σε μεγαλύτερες πωλήσεις?

2015 Α.Β. ΜΠΡΑΪΛΑΣ 11

• Το προηγούμενο παράδειγμα μπορούμε να το κάνουμε παραγοντικό, αν προσθέσουμε ακόμα έναν παράγοντα, για παράδειγμα το φύλο. Σε αυτή την περίπτωση δημιουργούνται δέκα διαφορετικές πειραματικές συνθήκες. (Χρειάζεται να διασφαλίσουμε ίσο περίπου αριθμό αντρών και γυναικών στην έρευνά μας).

• Τώρα μπορούμε να μετρήσουμε και την επίδραση του φύλου όπως και τη συνδυαστική επίδραση των δύο παραγόντων

2015 Α.Β. ΜΠΡΑΪΛΑΣ 12

• Η επίδραση των παραγόντων χωριστά ονομάζεται main effect.

• Η από κοινού επίδραση των παραγόντων ονομάζεται interaction effect.

• Μπορούμε να προσθέσουμε περισσότερους παράγοντες αλλά ο ερευνητικός σχεδιασμός γίνεται σταδιακά εξαιρετικά περίπλοκος.

2015 Α.Β. ΜΠΡΑΪΛΑΣ 13

Incomplete factorial designs

• Σε αυτή την περίπτωση δεν είναι όλοι οι συνδυασμοί των παραγόντων παρόντες.

2015 Α.Β. ΜΠΡΑΪΛΑΣ 14

Άντρες 1 *

Γυναίκες 1*

Άντρες 2 *

Γυναίκες 2 *

Άντρες 3 *

Γυναίκες 3 *

Άντρες 4 *

Γυναίκες 4 *

Άντρες 5 *

Γυναίκες 5 *

Between-subjects design

• Όταν εκθέτουμε διαφορετικές ομάδες συμμετεχόντων (πειραματικές ομάδες) στα διαφορετικά επίπεδα της ανεξάρτητης μεταβλητής (between factor).

• Αποτελεί τη συνηθέστερη προσέγγιση

2015 Α.Β. ΜΠΡΑΪΛΑΣ 15

within-subjects design

• Όταν όλοι οι συμμετέχοντες (πειραματική ομάδα) εκθέτονται σε όλα τα διαφορετικά επίπεδα της ανεξάρτητης μεταβλητής (within-subjects factor).

• ο ερευνητικός σχεδιασμός within-subjects είναι πιο πρακτικός, γιατί απαιτούνται λιγότεροι συμμετέχοντες (ίσως για μεγαλύτερο διάστημα)

• Ο όρος repeated measures design χρησιμοποιείται συνήθως ως συνώνυμος του within-subjects design (ή για να περιγράψει περιπλοκότερα μεικτά σχέδια).

2015 Α.Β. ΜΠΡΑΪΛΑΣ 16

Τρίτες μεταβλητές

• Ο αρχή Ceteris Paribus – όλες οι υπόλοιπες συνθήκες (εκτός από την ανεξάρτητη μεταβλητή) είναι ίσες.

• Οι τρίτες μεταβλητές που προσπαθούμε να κρατήσουμε σταθερές ονομάζονται control variables.

2015 Α.Β. ΜΠΡΑΪΛΑΣ 17

Εργαστήριο ή φυσικό πεδίο

• Το ερευνητικό εργαστήριο μεγιστοποιεί την εσωτερική εγκυρότητα (internal validity) του πειράματος.

• Ωστόσο το ερευνητικό εργαστήριο μειώνει την οικολογική εγκυρότητα (ecological validity) του πειράματος. Το ερώτημα που τίθεται είναι κατά πόσο ο χώρος του ερευνητικού εργαστηρίου προσεγγίζει το χώρο όπου οι συμμετέχοντες θα βίωναν φυσικά την πειραματική συνθήκη.

2015 Α.Β. ΜΠΡΑΪΛΑΣ 18

Qusi-experimetal designs

• Όπως και στα πραγματικά πειράματα, αναζητούμε αιτιώδεις σχέσεις.

• Για διάφορους πρακτικούς ή ηθικούς λόγους, είναι αδύνατο να γίνει τυχαία κατανομή των συμμετεχόντων στις ομάδες του πειράματος.

2015 Α.Β. ΜΠΡΑΪΛΑΣ 19

Correlational designs

• Δεν χειριζόμαστε την ανεξάρτητη μεταβλητή, απλά μετρούμε τις μεταβλητές

• Δεν αναζητούμε αιτιώδεις σχέσεις. • Αναζητούμε συσχετίσεις ανάμεσα στις

μεταβλητές.

2015 Α.Β. ΜΠΡΑΪΛΑΣ 20

Experimental realism

• Η χαμηλή οικολογική εγκυρότητα δεν είναι κατ’ ανάγκη αποτρεπτικό για ένα εργαστηριακό πείραμα, ούτε συσχετίζεται με χαμηλή εγκυρότητα της εννοιολογικής κατασκευής (construct validity) ή με χαμηλή εξωτερική εγκυρότητα.

• Το πλαίσιο του ερευνητικού εργαστηρίου μπορεί να είναι πολύ διαφορετικό από τον κόσμο έξω, αλλά μπορεί να επιτρέψει τη μελέτη βασικών αιτιωδών σχέσεων, π.χ. ανάμεσα στην αυτοπεποίθηση και στο βαθμό σε μια συνέντευξη ή το αποτέλεσμα μια μισθολογικής διαπραγμάτευσης.

2015 Α.Β. ΜΠΡΑΪΛΑΣ 21

Μελέτη περίπτωσης διαδικτυακού πειράματος

2015 Α.Β. ΜΠΡΑΪΛΑΣ 22

Η διάδοση του συναισθήματος στα ανθρώπινα κοινωνικά δίκτυα

“Stress has a ripple effect, increasing the stress of those around you. Anxious emotions, such as fear, are physiologically contagious through pheromones, chemicals released in our sweat. When someone emits ‘fear pheromones,’ the people who come into contact with that person show greater activation in brain areas corresponding to anxiety and fear (particularly the amygdala).20” (p. 44)

2015 Α.Β. ΜΠΡΑΪΛΑΣ 23

Πηγή: Seppala, E. (2016). The Happiness Track. UK: Piatkus

“Experiments have demonstrated that people can ‘catch’ emotional states they observe in others over time frames ranging from seconds to weeks. When college freshmen are randomly assigned to live with mildly depressed roommates, they become increasingly depressed over a three-month period. Emotional contagion can even take place between strangers, after just ephemeral contact. When waiters are trained to provide ‘service with a smile,’ their customers report feeling more satisfied, and they leave better tips. People’s emotions and moods are affected by the emotional states of the people they interact with. Why and how does this happen?”

2015 Α.Β. ΜΠΡΑΪΛΑΣ 24

Πηγή: Christakis, N. A., & Fowler, J. H. (2011). Connected: The Surprising Power of Our Social Networks and How They Shape Our Lives -- How Your Friends’ Friends’ Friends Affect Everything You Feel, Think, and Do. USA: Little, Brown.

2015 Α.Β. ΜΠΡΑΪΛΑΣ Εργαστήριο Δυνητικής Πραγματικότητας, Διαδικτυακής Έρευνας και Εκπαίδευσης, Πάντειο Πανεπιστήμιο http://vrlab.panteion.gr 25

2015 Α.Β. ΜΠΡΑΪΛΑΣ 26