Post on 27-Jun-2020
ΜΟΡΦΕΣ ΚΑΙ ΕΙΔΗ ΒΙΑΣ ΣΤΗΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ
Παρουσίαση με τρόπο συνοπτικό των σχετικών φαινομένων
ΑΜΑΛΙΑ Κ. ΗΛΙΑΔΗ, φιλόλογος-ιστορικός
Αναπληρωματικό μέλος της ομάδας πρόληψης & αντιμετώπισης φαινομένων σχολικού εκφοβισμού του Μουσικού Σχολείου Τρικάλων
1 Αμαλία Κ. Ηλιάδη
Τί είναι βία; H βία δεν είναι μόνο φυσική-σωματική, δεν είναι μόνο
ψυχολογική,
δεν είναι μόνο λεκτική, δεν είναι μόνο
καταπάτηση στοιχειωδών δικαιωμάτων,
έλεγχος, κοινωνική απομόνωση και οικονομική
εκμετάλλευση, …
2 Αμαλία Κ. Ηλιάδη
Βία είναι …
• Κάθε συμπεριφορά ή συστηματική πολιτική συμπεριφοράς που χρησιμοποιείται για να εξαναγκάσει, να κυριαρχήσει ή να απομονώσει το θύμα.
• Είναι κάθε σωματική, ψυχολογική και λεκτική κακοποίηση
ανθρώπου που δημιουργεί σωματικό και ψυχικό πόνο ή και πληγές.
• Είναι η χρήση κάθε μορφής εξουσίας που επιβάλλεται στο άλλο
άτομο για τη διατήρηση του ελέγχου της σχέσης και την κατεύθυνση-χειραγώγηση της συμπεριφοράς του θύματος.
• Συχνά συμπεριλαμβάνει παραβίαση των δικαιωμάτων του
θύματος.
3 Αμαλία Κ. Ηλιάδη
Αμαλία Κ. Ηλιάδη 4
ΕΠΙΠΕΔΑ ΕΚΔΗΛΩΣΗΣ ΤΗΣ ΒΙΑΣ
• Διαπροσωπικό (στις σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων)
• Διακρατικό (στις σχέσεις μεταξύ των κρατών)
• Κοινωνικό (μια κοινωνική ομάδα εναντίον της άλλης)
• Φυλετικό (μία φυλή εναντίον της άλλης)
• Προσωπικό( βία ατόμου στον ίδιο του τον εαυτό).
5 Αμαλία Κ. Ηλιάδη
ΕΝΔΟΣΧΟΛΙΚΗ ΒΙΑ • Απειλή τραυματισμού (χειρονομίες,
σπρωξίματα, ξυλοδαρμοί).
• Υβριστικές εκφράσεις, φραστικές επιθέσεις, προσβολές και απειλές, ειρωνεία, χρήση παρατσουκλιών.
• Εκβιασμοί για απόσπαση χρημάτων ή προσωπικών αντικειμένων.
• Προσπάθεια για κοινωνική απομόνωση.
• Αποστολή απειλητικού ή υβριστικού υλικού μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.
• Διάδοση αρνητικών σχολίων εξαιτίας της καταγωγής, της κοινωνικής τάξης, της οικονομικής κατάστασης, εν γένει της διαφορετικότητας.
6 Αμαλία Κ. Ηλιάδη
ΕΝΔΟΣΧΟΛΙΚΗ ΒΙΑ
• Οι θύτες ξεπερνούν το 5%
• Τα θύματα συστηματικής βίας είναι 10% έως 15%
• Τα αγόρια σε σχέση με τα κορίτσια εμπλέκονται στην
άσκηση σωματικής βίας σε αναλογία 3 προς 1.
7 Αμαλία Κ. Ηλιάδη
ΕΝΔΟΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΒΙΑ
• Βία μεταξύ των συντρόφων • Βία του ενός ή και των δύο γονέων
στο παιδί • Σεξουαλική κακοποίηση ανηλίκων • Επιθέσεις εφήβων προς γονείς • Κακοποίηση ή εκμετάλλευση
ηλικιωμένων – ανήμπορων μελών της οικογένειας
• Συνήθως κατηγορούν τη γυναίκα ως υπεύθυνη για την βίαιη συμπεριφορά τους. • Συχνά έχουν πέσει και οι ίδιοι θύματα κακοποίησης στην παιδική τους ηλικία. • Ο βίαιος άνδρας αισθάνεται ότι απειλείται από το γεγονός ότι δεν ελέγχει πλέον
την γυναίκα του. • Κακοποιώντας την νομίζει ότι ανακτά τον έλεγχο.
8 Αμαλία Κ. Ηλιάδη
ΑΛΛΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΒΙΑΣ
• Θρησκευτική βία • Σωματική βία • Ψυχολογική βία • Οικονομική βία • Κοινωνική βία • Εγκληματικότητα • Πολιτική βία • Διεθνής τρομοκρατία • Βία στα γήπεδα • Ρατσιστική βία
9 Αμαλία Κ. Ηλιάδη
ΑΙΤΙΑ ΒΙΑΣ
• Οικονομικά συμφέροντα και τάση για εύκολο και γρήγορο πλουτισμό
• Υπερκαταναλωτισμός , υλιστικά πρότυπα, άνιση κατανομή υλικών αγαθών ανάμεσα στα κράτη
• Επιθυμία των ισχυρών να επιβληθούν στους αδύναμους λαούς
• Ανεργία, φτώχεια ,ανηθικότητα • Έλλειψη πίστης σε θεσμούς,
ιδανικά κι αξίες, αστυφιλία, συνωστισμός
• Ο σύγχρονος τρόπος ζωής, το άγχος, η ανασφάλεια και η αδιαφορία , ο ανταγωνισμός, η ρηχότητα των ανθρωπίνων σχέσεων , η αποξένωση, η μοναξιά, η έλλειψη επικοινωνίας, ο ατομικισμός, η μη συμμετοχή στα κοινά.
10 Αμαλία Κ. Ηλιάδη
ΑΙΤΙΑ ΒΙΑΣ
• Κρίση του θεσμού της οικογένειας, λανθασμένη ανατροφή των παιδιών: μεγάλες προσδοκίες και καταπίεση που προέρχεται απ' την οικογένεια, το περιβάλλον, το σχολείο.
• Χαμηλό πνευματικό επίπεδο, τεχνοκρατική παιδεία, τεχνολογική, βιομηχανική ανάπτυξη.
• Προβολή σκηνών βίας από τα Μ.Μ.Ε., μιμητισμός.
• Έλλειψη αξιοκρατίας και δικαιοσύνης, κοινωνική ανισότητα.
• Ψυχολογικά τραύματα, τραυματικές εμπειρίες, συμπλέγματα κατωτερότητας, εκδικητικότητα, φανατισμός.
• Κακώς νοούμενη ανεκτικότητα της ελεύθερης δημοκρατικής εποχής μας.
11 Αμαλία Κ. Ηλιάδη
ΑΙΤΙΑ ΒΙΑΣ
• Αντιδραστικότητα, παρορμητικότητα, ανταγωνιστικότητα των νέων
• Αυξημένη πίεση-στρες
• Η ανάγκη πρόκλησης
προσοχής και θαυμασμού
• Αισθήματα κατωτερότητας
και χαμηλής αυτοεκτίμησης
12 Αμαλία Κ. Ηλιάδη
Να θυμάστε: οι άνθρωποι που χρησιμοποιούν βία το πράττουν για 3 λόγους:
Ως μέσο έκφρασης:
των συναισθημάτων θυμού και απογοήτευσης
Ως μέσο χειραγώγησης:
ώστε να μπορούν να ελέγξουν ανθρώπους και καταστάσεις
Ως μέσο για αντίποινα:
σαν απάντηση στην βία που οι ίδιοι έχουν δεχτεί
13 Αμαλία Κ. Ηλιάδη
Αμαλία Κ. Ηλιάδη 14
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΒΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ
• Πολιτιστική οπισθοδρόμηση (έλλειψη δημιουργικότητας,
μαζική κουλτούρα)
• Αδιαφορία για το κοινωνικό συμφέρον (κυριαρχία του ατομισμού)
• Μεγαλύτερη όξυνση των κοινωνικών αντιθέσεων, υποχώρηση των ανθρωπιστικών αξιών
• Χαλάρωση των κοινωνικών κανόνων, αναποτελεσματικότητα των νόµων
• Διακυβεύεται η πολιτική σταθερότητα (επιθετικότητα,
αναρχία), αναστολή οικονοµικής προόδου
15 Αμαλία Κ. Ηλιάδη
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΒΙΑΣ ΓΙΑ ΤΟ ΑΤΟΜΟ
• Σωµατικές βλάβες
• Δημιουργία ψυχολογικών προβλημάτων (πλήξη, άγχος, κατάθλιψη)
• Περιορισµός της ελευθερίας, επικράτηση ανασφάλειας, φόβου, δυσπιστίας, αισθήματος αδικίας
• Εθισµός στα φαινόμενα της κοινωνικής παθογένειας (έγκληµα, κλοπή)
• Κυριαρχία της απαισιοδοξίας , στέρηση της ηρεµίας, ευτελισμός της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, καχυποψία, εσωστρέφεια
16 Αμαλία Κ. Ηλιάδη
17 Αμαλία Κ. Ηλιάδη
Ενδοοικογενειακή Βία: Τρόποι αντιμετώπισης
Το θύμα θα πρέπει να:
• Αναφέρει το πρόβλημα
• Συνειδητοποιήσει την ανάγκη για ψυχολογική βοήθεια
• Βρει το κουράγιο να μην δίνει σημασία στις συγνώμες και στα παρακάλια του θύτη
• Προφυλάξει τον εαυτό του και κυρίως τα παιδιά (εάν υπάρχουν) από το να βλέπουν
τις σκηνές βίας
• Τολμήσει μια καινούρια αρχή
• Ξαναβρεί την ελπίδα, να ξεχάσει τον φόβο, να δώσει δυναμικές λύσεις γιατί
πρόκειται για την ίδια του τη ζωή
• Να θυμάται πάντοτε πως τίποτα δεν δικαιολογεί την βία! Υπάρχουν πολλοί τρόποι
για να λύσει κανείς ένα πρόβλημα
• Ως έσχατη λύση να ζητήσει αστυνομική παρέμβαση η οποία θα έχει ως στόχο:
-Την προστασία και την ασφάλεια του θύματος
-Την αντιμετώπιση του προβλήματος με βάση τους δικονομικούς κανόνες, εφόσον
καταγγέλλονται ή διαπιστώνονται ποινικά αδικήματα
18 Αμαλία Κ. Ηλιάδη
Αμαλία Κ. Ηλιάδη 19
Σχολική Βία : Μέθοδοι πρόληψης και
αντιμετώπισης από την πλευρά του εκπαιδευτικού
Πρόληψη:
• Συζήτηση για τα δικαιώματα, τους κανόνες συμπεριφοράς και τους
τρόπους αντιμετώπισης της βίας
• Αναζήτηση αιτιών που μπορεί να προκαλέσουν την περιθωριοποίηση των
μαθητών
• Άσκηση ουσιαστικής εποπτείας
Αντιμετώπιση:
• Διαβεβαίωση του θύματος ότι τα πράγματα μπορούν να αλλάξουν μόνο
εάν ‘σπάσει τη σιωπή του’
• Άμεση ενημέρωση των γονέων του θύματος, των υπολοίπων
εκπαιδευτικών και του διευθυντή
• Αναζήτηση της βοήθειας κάποιου ειδικού ψυχικής υγείας
20 Αμαλία Κ. Ηλιάδη
Ευχαριστούμε για την προσοχή σας!
21 Αμαλία Κ. Ηλιάδη
Βιβλιογραφία
• Παπανούτσος Ε., Πολιτεία και Παιδεία, στο Μαρωνίτη Ν.Δ., ο φόβος της Ελευθερίας- Δοκιμές ανθρωπισμού, Αθήνα 1972
• Κωνσταντογιάννης Κωνσταντίνος, Μορφές βίας, http://www.en-gr.com/index.php/el/anthropos/isotita/via/1102-types-of-violence
• Πανεπιστήμιο Κύπρου- Υπηρεσία σπουδών και φοιτητικής μέριμνας, Συναισθηματική/Ψυχολογική Βία και Κακοποίηση στις Σχέσεις
• Ομάδα Project ανθρωπιστικές επιστήμες, Η βία στην κοινωνία- οικογένεια- σχολείο, http://blogs.sch.gr/lykmales/files/2012/04/H-BIA-STHN-KOINONIA-OIKOGENEIA-SXOLEIO.pdf
• http://www.sapphogr.net/support/via/what-is.html
• Ηλιάδη Κ. Αμαλία, Η βία ως κοινωνικό φαινόμενο, http://www.matia.gr/egrapsan/arthra-meletes/i-via-os-kinoniko-fenomeno.html
• http://www.imlarisis.gr/index.php?dispatch=categories.view&category_id=704
• http://www.epsype.gr/images/gia_ekpaideutikous.pdf
22 Αμαλία Κ. Ηλιάδη
Αμαλία Κ. Ηλιάδη 23