ΚΟΣTΟΛΟΓΗΣΗΓ. Σταμπουλής

Ανάπτυξη Επιχειρηματικών ΣχεδίωνΕβδομάδα 8

Επιχειρηματικότητα & ΚαινοτομίαΠανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Βόλος 2010

Κοστολόγηση βάση δραστηριοτήτων

Activity Based Costing – ABCΚατανέμει όλα τα κόστη στα προϊόντα και τις υπηρεσίες με πραγματικούς όρους

Σχετίζει κάθε δραστηριότητα που συμμετέχει στην παραγωγή και παροχή του προϊόντος ή της υπηρεσίας με το κόστος του

Μόνο τις σχετιζόμενες δραστηριότητες

Συμβατική κοστολόγηση

Έξοδα

Αντικείμενα κόστους

AB Costing

Πόροι

Activities

Αντικείμενα κόστους

Οικονομική διάσταση

Παραγωγική –Λειτουργικήδιάσταση

Προϊόν ή Υπηρεσία

Αρχές A B C• Το κόστος ενός προϊόντος είναι το άθροισμα τον κοστών όλων των δραστηριοτήτων που απαιτούνται για να παραχθεί και να παραδοθεί το προϊόν

• Τα προϊόντα δεν καταναλώνουν κόστη άμεσα

• Το κεφάλαιο δαπανάται στις δραστηριότητες

• Οι δραστηριότητες καταναλώνονται από τα προϊόντα/υπηρεσίες

• Το σύστημα ABC αναλογεί κόστη στα προϊόντα μέσω της απόδοσης δαπανών στις δραστηριότητες.

• Κάθε προϊόν χρεώνεται στο βαθμό που χρησιμοποιεί μια δραστηριότητα

Ένα σύστημα ABC θέτει τα εξής

Σε ποιες δραστηριότητες απασχολούνται οι πόροι του οργανισμού;

Πόσο στοιχίζει η πραγματοποίηση των δραστηριοτήτων;

Αξίζει τον κόπο;

Το κάνει κάποιος καλύτερα;

Γιατί χρειάζεται ο οργανισμός να πραγματοποιεί αυτές τις δραστηριότητες;

Τι ποσότητα απαιτείται από κάθε δραστηριότητα για να παρέχονται τα προϊόντα και τις υπηρεσίες στους πελάτες;

Δομή συστήματος κοστολόγησης ABC

Η επιχείρηση παράγει τα προϊόντα και τις υπηρεσίες μέσω δραστηριοτήτων

Οι δραστηριότητες απασχολούν πόρους

Τα προϊόντα και οι υπηρεσίες, όταν παράγονται,  αποτελούν τα αντικείμενα ή φορείς του κόστους – καταναλώνουν, απασχολούν, πόρους στις δραστηριότητες

Ο όγκος παραγωγής του κάθε προϊόντος αποτελεί τον δημιουργό έργου/κόστους που καθορίζει‐οδηγεί την απαιτούμενη  ποσότητα του έργου της κάθε δραστηριότητας 

… που κατανέμεται σε κάθε προϊόν ανάλογα

Πόροι

Δραστηριότητες

Αντικείμενα κόστους

(προϊόντα & πελάτες)

Δημιουργοί έργου

Ανάλυση απόδοσης

Δομή συστήματος κοστολόγησης ABC

Οπτική κόστους

Οπτική Διαδικασιών

Η διαδικασία ABC

1. Επιλογή σημαντικών δραστηριοτήτων

2. Ομαδοποίηση κοστών δραστηριοτήτων σε «δεξαμενές» κόστους

3. Καθορισμός δεικτών μέτρησης των δραστηριοτήτων: των δημιουργών κόστους (cost drivers

4. Συσχέτιση κοστών με προϊόντα με βάση τους οδηγούς κόστους

Παραδείγματα Δραστηριοτήτων

1. Λήψη παραγγελιών2. Επεξεργασία παραγγελιών3. Παραλαβή υλικών και εξαρτημάτων4. Έλεγχος παραλαβής5. Αποθήκευση και διαχείριση αποθεμάτων6. Προετοιμασία εξοπλισμού7. Παραγωγή με τη χρήση του εξοπλισμού8. Συντήρηση εξοπλισμού9. Επίβλεψη εργασίας10. Έλεγχος παραγόμενων προϊόντων11. Συσκευασία προϊόντων12. Ετοιμασία παραγγελιών13. Τιμολόγηση παραγγελιών14. Αποστολή παραγγελιών15. Είσπραξη

Παραδείγματα άμεσου και έμμεσου κόστους

1. Κόστος εργασίας2. Ενέργεια3. Τέλη4. Απαξίωση εξοπλισμού, κτιρίων κλπ.

Παραδείγματα δημιουργών κόστους

1. Πλήθος εξυπηρετούμενων παραγγελιών 2. Πλήθος παραλαβών.3. Πλήθος παραστατικών.4. Πλήθος προετοιμασιών μηχανών.5. Αριθμός ωρών επεξεργασίας στις μηχανές.6. Αριθμός ωρών εργασίας συναρμολόγησης.7. Αριθμός ελέγχων.8. Πλήθος απεσταλμένων κιβωτίων.

Κέντρα δραστηριοτήτων

Ομαδοποίηση δραστηριοτήτωνΠοιες δραστηριότητες καταναλώνουν τους περισσότερους πόρους στο συγκεκριμένο τμήμα‐λειτουργία;Ποιες δραστηριότητες περιλαμβάνουν άχρηστες ενέργειες (ενέργειες που δεν προσθέτουν καμία αξία σε ότι αφορά στον πελάτη);Πώς μια δραστηριότητα συμβάλλει στην ικανοποίηση του πελάτη;Ποια είναι η συνολική απόδοση του τμήματος ή της διαδικασίας;

Αντικείμενα‐φορείς κόστους

Προϊόντα:Συστατικά ‐> προϊόν ‐ > ομάδα προϊόντων

ΠελάτεςΠελάτες ‐> Κανάλια ‐> Αγορές

Δεξαμενές κόστους (cost pool)

Για κάθε δραστηριότητα υπολογίζεται το συνολικό κόστος λειτουργίας:

Μια δεξαμενή κόστους ορίζεται έτσι ώστε κάθε συνιστάμενο κόστος να καταναλώνεται με τον ίδιο τρόπο και αναλογία από κάθε τύπο προϊόντος

Αθροίζονται τα κόστη των πόρων που απασχολούνται στη δραστηριότητα

Η κατανομή πόρων στις δραστηριότητες γίνεται βάσητου μέρους του πόρου που απασχολείται στη δραστηριότητα

του συνολικού κόστους του πόρου

π.χ. 10 εργαζόμενοι με μισθό 20000 και 10 οχήματα με κόστος διατήρησης 30000 απασχολούνται στην παραλαβή το 30% και 50% του χρόνου τους αντίστοιχα. Συνεπώς, κόστος λειτουργίας παραλαβής 21000

Επιμερισμός κόστους δραστηριοτήτων

Κατανέμεται το κόστος στα προϊόντα βάση:του κόστους της δραστηριότηταςτου πλήθους των μονάδων επιμερισμούτου μέρους της δραστηριότητας που απαιτεί το προϊόν, π.χ. χρόνο από τη συνολική λειτουργίαπ.χ. για τη συναρμολόγηση δύο προϊόντων:

Κόστος δραστηριότητας (εργασία και εξοπλισμός): 60000Πλήθος προϊόντων: Α 10000, Β 20000Χρόνος συναρμολόγησης: Α 10’, Β 5’Συνολικά: Α 50%, Β 50% του χρόνουΆρα, μοναδιαίο κόστος: Α 3 και Β 1,5

Τύποι δραστηριοτήτων – δεξαμενών κόστους

Δραστηριότητα επιπέδου μονάδος προϊόντοςπ.χ. συναρμολόγηση

Δραστηριότητα επιπέδου παρτίδαςπ.χ. παραλαβή, διαμόρφωση πρέσας

Δραστηριότητα υποστήριξης προϊόντοςπ.χ. σχεδιασμός προϊόντος, διαφήμιση

Δραστηριότητα υποστήριξης μονάδας παραγωγήςπ.χ. συντήρηση κτιρίου, φόροι ακίνητης περιουσίας, ύδρευση

Δημιουργοί έργου/κόστους (cost drivers)

Αποδίδουν πώς μια δραστηριότητα συντελεί στην πρόκληση κόστους:

Συχνοί οδηγοί:Χρόνος: π.χ. λεπτά της ώρας ανά συσκευασία, χρόνος ψησίματος ανά προϊόν ή ανά παρτίδα

Μονάδες: π.χ. εξαρτήματα ανά προϊόν που συναρμολογείται, αλλαγές/προετοιμασία μηχανών για παρτίδες παραγωγής, επαφές ανά πελάτη