Ο Χ Ι1

Η ΕΥΡΩΠΗ ΠΡΙΝ ΤΟ 1940

2

Η ΕΥΡΩΠΗ ΠΡΙΝ ΤΟ 1940

Στη Γερμανία παίρνει την εξουσία ο Αδόλφος Χίτλερ και στην Ιταλία ο Μπενίτο Μουσολίνι

3

Πριν από 80 χρόνια οι ναζί έκαψαν βιβλία

Το βράδυ της 10ης Μαΐου του 1933, 70.000 άνθρωποι μαζεύτηκαν στην πλατεία της Όπερας του Βερολίνου όπου φοιτητές με κάρα και φορτηγά κουβαλούσαν χιλιάδες βιβλία, μεταξύ αυτών έργα επιφανών γερμανών συγγραφέων, ποιητών και φιλοσόφων για να τα κάψουν. 

4

Μπέρτολτ Μπρεχτ

Όταν διαταγή έβγαλε το καθεστώς να καούνε σε δημόσιες πλατείες τα βιβλία που περικλείνουν ιδέες ανατρεπτικές, κι από παντού κεντρίζανε τα βόδια να σέρνουν κάρα ολόκληραμε βιβλία για την πυρά, ένας εξορισμένος ποιητής, ένας απ’ τους καλύτερους, διαβάζοντας των βιβλίων τον κατάλογο, με φρίκη του είδε πως τα δικά του τα είχανε ξεχάσει. Χύμηξε στο γραφείο του με τις φτερούγες της οργής, κι έγραψε στους τυράννους ένα γράμμα: «Κάψτε με!» έγραφε με πένα ακράτητη, « κάψτε με!Μ’ αφήσατε έξω! Δε μπορείτε να μου το κάνετε αυτό, εμένα!Την αλήθεια δεν έγραφα πάντα στα βιβλία μου; Και τώρα μου φερνόσαστε σαν να’ μαι ψεύτης! Σας διατάζω: Κάψτε με!»

5

Η ΕΛΛΑΔΑ ΠΡΙΝ ΤΟ 1940Στην Ελλάδα το 1936, την εξουσία αναλαμβάνει ο Ιωάννης Μεταξάς εγκαθιδρύοντας στρατιωτική δικτατορία.Προχωρά σε αμυντικές οχυρώσεις στα ελληνοβουλγαρικά σύνορα.

6

ΤΑ ΣΥΝΝΕΦΑ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ1939-1940Ο Χίτλερ έχει προσαρτήσει την Αυστρία και την Τσεχοσλοβακία.Την 1η Σεπτεμβρίου 1939 επιτίθεται κατά της Πολωνίας.

Η Αγγλία και η Γαλλία κηρύσσουν τον πόλεμο στη Γερμανία.Ο Μουσολίνι έχει προσαρτήσει την Αλβανία.Ο Δεύτερος Παγκόσμιος πόλεμος είναι πλέον πραγματικότητα.

7

ΤΑ ΣΥΝΝΕΦΑ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ

Η πρώτη πρόκληση έρχεται τον Δεκαπενταύγουστο του 1940, στην Τήνο: τορπιλίζεται απροειδοποίητα, την ώρα της μεγάλης γιορτής, η φρεγάτα «Έλλη». Όλοι γνωρίζουν πως πίσω από αυτή την άνανδρη πράξη κρύβεται ο Μουσολίνι. 8

Η ΕΝΑΡΞΗ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ

Στις 28 Οκτωβρίου του 1940 η Ιταλία στέλνει τελεσίγραφο με τον πρεσβευτή της Γκράτσι, με το οποίο ζητά να περάσουν ελεύθερα τα ιταλικά στρατεύματα από το ελληνικό έδαφος. Ο Μεταξάς ερμηνεύοντας τη θέληση του ελληνικού λαού, απαντά ΟΧΙ.

Γκράτσι9

Το πρωί της 28ης Οκτωβρίου 1940 ο λαός είναι στο πόδι. Με κάθε μέσο οι φαντάροι μας φτάνουν στα σύνορα να υπερασπίσουν την πατρίδα μας.

10

11

12

13

14

Δεν είναι όμως ένας εύκολος πόλεμος. Ο πιο δύσκολος εχθρός είναι η πείνα και το κρύο. Τα πόδια των πολεμιστών γεμίζουν χιονίστρες, πολλοί ακρωτηριάζονται.

ΟΙ ΜΑΧΕΣ

15

ΟΙ ΜΑΧΕΣ

16

ΟΙ ΜΑΧΕΣ

17

18

ΟΙ ΔΙΟΙΚΗΤΕΣ ΤΟΥΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ

19

Πίσω ο λαός βοηθά τους στρατιώτες με κάθε μέσο. Οι γυναίκες πλέκουν μάλλινες κάλτσες και φανέλες. Οι Ηπειρώτισσες γυναίκες ανοίγουν δρόμους μέσα στα χιόνια και φορτωμένες κουβαλούν πολεμοφόδια στους φαντάρους μας.

20

Στης ιστορίας το διάσελο όρθιος ο γιος πολέμαγεκι η μάνα κράταε τα βουνά, όρθιος να στέκει ο γιος της,μπρούντζος, χιόνι και σύννεφο. Κι αχολόγαγε η Πίνδοςσαν να' χε ο Διόνυσος γιορτή. Τα φαράγγια κατέβαζαντραγούδια κι αναπήδαγαν τα έλατα και χορεύανοι πέτρες. Κι όλα φώναζαν: "Ίτε παίδες Ελλήνων ..."

Κι οι μάνες τα κοφτά γκρεμνά σαν Παναγιές τ' ανέβαινανΜε τη ευκή στον ώμο τους κατά το γιο παγαίναν….

ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ ΒΡΕΤΤΑΚΟΣ

21

22

ο ποιητής Γιάννης Ρίτσος

«Γράμματα από το μέτωπο»

“Μάνα, τον ήλιο εδώ σκεπάζουν ίσκιοικι αναπαμό ποτέ η καρδιά δε βρίσκει ….Μάνα, μας τρώει η λάσπη, η ψείρα, η βρώμαλίγνεψε και καμπούριασε το σώμα,μας τρώει τα σπλάχνα ο φόβος του θανάτου…

Μητέρα μου, όταν φτάσαμε εδώ πέραστη φωτιά, στην αντάρα, στη φοβέρακαθένας μας κι από ‘να φυλαχτόκρατούσε κρεμασμένο στην καρδιά τουκι αφήναμε το στήθος ανοιχτόστα πυρωμένα νύχια του θανάτου.

23

Σοφία ΒέμποΗ τραγουδίστρια του αγώνα

24

Ο ποιητής Οδυσσέας Ελύτης φαντάρος στο Αλβανικό μέτωπο

25

Ο πρώτος νεκρός αξιωματικόςΑλέξανδρος Διάκος

Ήταν γενναίο παιδί.Με τα θαμπόχρυσα κουμπιά και το πιστόλι τουΜε τον αέρα του άντρα στην περπατησιάΚαι με το κράνος του, γυαλιστερό σημάδι.Βρόντηξαν τα βουνά της Αλβανίας.Δεν έκλαψαν.Γιατί να κλάψουν;Ήταν γενναίο παιδί!

26

6 Απριλίου 1941Η Γερμανία χτυπά την Ελλάδα. Ο ελληνικός στρατός, μετά από ηρωική αντίσταση αναγκάζεται να υποκύψει στην συντριπτική υπεροπλία των Γερμανών. 27

Η μάχη συνεχίζεται στην Κρήτη ως την 1η Ιουνίου 1941.Για την κατάληψή της θυσιάστηκαν εκλεκτά τμήματα του γερμανικού στρατού και κυρίως καθυστέρησε η εισβολή των Γερμανών στη Ρωσία με αποτέλεσμα να χάσουν τον πόλεμο.Ο ίδιος ο Χίτλερ είπε ότι, «…. η νίκη στην Κρήτη ήταν καταστροφική»

Η ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ

28

Στα οχυρά Ρούπελ γράφονται νέες σελίδες δόξας. Όταν οι Γερμανοί απαίτησαν παράδοση των οχυρών οι Έλληνες απάντησαν: «Τα οχυρά δεν παραδίνονται, αλλά καταλαμβάνονται»

Η ΜΑΧΗ ΤΩΝ ΟΧΥΡΩΝ

29

Ο γερμανικός στρατός εισέρχεται στη Θεσσαλονίκη30

27 Απριλίου 1941Οι Γερμανοί εισέρχονται στην Αθήνα. Παρελαύνουν στους έρημους δρόμους κάτω από τα αδιάφορα βλέμματα ελάχιστων διαβατών. Η κατοχή έχει αρχίσει.

Η ΚΑΤΟΧΗ

31

Η προμήθεια τροφίμων και ειδών πρώτης ανάγκης γίνεται προβληματική για τον ελληνικό λαό από την πρώτη στιγμή. Η μεγάλη πείνα έχει αρχίσει.

Οι κατακτητές, και ιδίως οι Γερμανοί και οι Βούλγαροι, όχι μόνο συντηρούνται από την ελληνική παραγωγή αλλά υποχρεώνουν την Ελλάδα να καταβάλει και μεγάλα χρηματικά ποσά για τον ίδιο λόγο. Λεηλατείται ολόκληρη η γεωργική παραγωγή, τα αγαθά και ο φυσικός πλούτος της χώρας.

Η ΚΑΤΟΧΗ

32

300.000 άνθρωποι πεθαίνουν τον τρομερό χειμώνα του ’41-’42 στην Ελλάδα. Ανάμεσά τους πολλά παιδιά.

Η μεγάλη πείνα

33

Γερμανική κατοχή

Ιταλική κατοχή

Βουλγαρική κατοχή

34

35

36

Το μάζεμα των νεκρών από τους δρόμους με φορτηγά και κάρα ήταν καθημερινή εικόνα στους δρόμους της Αθήνας.

37

Ιάκωβος Καμπανέλλης Άσμα ασμάτωνΤι ωραία που είν' η αγάπη μουμε το καθημερνό της φόρεμακι ένα χτενάκι στα μαλλιά.Κανείς δεν ήξερε πως είναι τόσο ωραία.

Κοπέλες του Άουσβιτς,του Νταχάου κοπέλες,μην είδατε την αγάπη μου;

Την είδαμε σε μακρινό ταξίδι,δεν είχε πιά το φόρεμά τηςούτε χτενάκι στα μαλλιά.

Την είδαμε στην παγερή πλατείαμ' ένα αριθμό στο άσπρο της το χέρι,με κίτρινο άστρο στην καρδιά.

38

Μπροστά σ’ αυτό το άγριο τοπίο της καταστροφής της κοινωνίας ο ελληνικός λαός οργανώνει την αντίστασή του. Τα λαϊκά συσσίτια είναι η πρώτη αυθόρμητη αντιστασιακή πράξη.

Η ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ

39

Η συγγραφέας Άλκη Ζέη

40

41

Ο Μικρός Ήρως ήταν εβδομαδιαίο ανάγνωσμα που συνέγραψε ο Στέλιος Ανεμοδουράς. Πρόκειται για τις περιπέτειες τριών ηρωικών Ελληνόπουλων (του Γιώργου Θαλάσση, της Κατερίνας και του "Σπίθα") κατά τη διάρκεια της κατοχής και του αγώνα τους απέναντι σε Γερμανούς, Ιταλούς και Βούλγαρους φασίστες.

42

43

Ο Γλέζος & ο Σάντας κατεβάζουν την γερμανική σβάστικα στην Ακρόπολη

44

Η αντίσταση στην ύπαιθρο κορυφώνεται και απελευθερώνονται ολόκληρες πόλεις. Όμως τα αντίποινα των Γερμανών είναι σκληρά. Εκτελούν μαζικά άμαχο πληθυσμό και καίνε ολόκληρα χωριά.

Τα αντίποινα των Γερμανών

45

Στα Καλάβρυτα , στις 13 Δεκεμβρίου 1943, εκτέλεσαν όλους τους άνδρες από 14 χρονών και πάνω. Πυρπόλησαν και λεηλάτησαν την πόλη.

Ο τόπος του μαρτυρίου

ΤΟΠΟΙ ΘΥΣΙΑΣ

46

Στο μαρτυρικό χωριό Λιγκιάδες Ιωαννίνων τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής, σκότωσαν 34 βρέφη και παιδιά, 37 γυναίκες ηλικίας 30 έως 64 ετών και 11 ηλικιωμένους.Στάχτη έγιναν 43 σπίτια, καθώς και 57 υποστατικά, στάβλοι και καλύβες.Ήταν 3 Οκτωβρίου του 1943.

ΤΟΠΟΙ ΘΥΣΙΑΣ

47

Παρ’ όλα αυτά η αντίσταση κατά των κατακτητών συνεχιζόταν αμείωτη. Κορυφαία αντιστασιακή πράξη ήταν η ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοπόταμου.

ΓΟΡΓΟΠΟΤΑΜΟΣ

48

Η Γερμανία και οι σύμμαχοί της νικήθηκαν. Η Ελλάδα απελευθερώθηκε τον Οκτώβριο του 1944.

Η ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ

49

50

51