5Ο ΟΛΟΗΜΕΡΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΠΥΡΓΟΥ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΣΧ. ΕΤΟΣ 2015-2016

ΦΩΤΙΑ : ΔΩΡΟ ΠΟΛΥΤΙΜΟ Ή ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟ;

Το πρόγραμμα ξεκίνησε στο νηπιαγωγείο μας τον Ιανουάριο του 2016 και έληξε τον Μάρτιο του 2016.

Στο πρόγραμμα συμμετείχαν το Ολοήμερο 2 τμήμα του νηπιαγωγείου μας με σύνολο παιδιών 15.

Υπεύθυνοι Εκπαιδευτικοί:Γεωργοπούλου ΑλεξίαΣταθοπούλου Ελένη

ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ:

Να αντιληφθούν ότι η φωτιά είναι ένα πολύτιμοδώρο και συγχρόνως καταστροφή για τον άνθρωπο

ΣΤΟΧΟΙ: ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ ΝΑ ΓΙΝΟΥΝ ΙΚΑΝΟΙ ΝΑ:

Γνωρίσουν τη χρησιμότητα της φωτιάς Μάθουν πόσο επικίνδυνη είναι και μέτρα

πρόληψης Μάθουν το μύθο του Προμηθέα Μάθουν για τα ηφαίστεια Κάνουν πειράματα Να γνωρίσουν την χρησιμότητα του επαγγέλματος

του πυροσβέστη Μάθουν για το πώς ανάβει η φλόγα των

ολυμπιακών αγώνων

Εμπλουτίσουν το λεξιλόγιο τους, καλλιεργήσουν τη γλώσσα και συνδέσουν τον προφορικό με τον γραπτό λόγο με τη δημιουργία ερωτημάτων που θα θέσουν στους πυροσβέστες κατά την επίσκεψή τους στην πυροσβεστική υπηρεσία

Συμμετέχουν σε συζητήσεις, χρησιμοποιούν επιχειρήματα, διατυπώνουν και καταγράφουν προβλέψεις για το τι θα γίνει αν πάρει φωτιά το δάσος

Γίνουν φορείς γνώσεων και συμπεριφορών που θα τις μεταδώσουν στον οικογενειακό και κοινωνικό τους περίγυρο

Έναρξη του ΠρογράμματοςΗ επιλογή του θέματος έγινε όταν έπιασαν φωτιά τα σκουπίδια που ήταν στους κάδους απορριμμά-των έξω από το σχολείο μας, τα οποία είχαν σωρρευτεί τους τελευταίους 5 μήνες καθώς έχει σταματήσει η αποκομιδή τους

Το πρόγραμμα ξεκίνησε με καταιγισμό ιδεών των παιδιών για το τι ήθελαν να μάθουν για την φωτιά.

Φτιάξαμε το ιστόγραμμα της φωτιάς Πού χρησιμοποιούμε τη φωτιά; Είναι πάντα

χρήσιμη ή κάποιες φορές γίνεται επικίνδυνη; Παρατηρήσαμε εικόνες με φωτιά και τις

ταξινομήσαμε σε δύο κατηγορίες, όταν η φωτιά είναι χρήσιμη για τον άνθρωπο και όταν είναι επικίνδυνη.

Παίξαμε επιδαπέδιο παιχνίδι όπου για να φτάσουμε στο τέρμα έπρεπε να περάσουμε μόνο από τις εικόνες που έδειχναν την ωφέλιμη χρήση της φωτιάς

Απαριθμήσαμε τρόπους με τους οποίους μπορούμε να ανάψουμε φωτιά

Κατασκευή: Η φωτιά

Προσπαθούμε να σκεφτούμε πού αλλού υπάρχει φωτιά. Γράφουμε σε φλόγες από χαρτόνι τις ιδέες μας και τις κολλάμε σε μια μεγάλη φωτιά

Διηγούνται ατυχήματα που έχουν συμβεί στο σπίτι τους και συζητάμε πώς θα μπορούσαν να τα αποφύγουν.

Σε ομαδική εργασία αποτυπώνουμε ποιες συσκευές πρέπει να αποφεύγουμε όταν είναι σε λειτουργία για να μην καούμε καθώς και τι πρέπει να αποφεύγουμε για να μην πιάσουμε φωτιά

Πώς μπορούμε να σβήσουμε την φωτιά; (νερό, άμμο, κουβέρτα, κλείνουμε το καπάκι, κ.α.)

Τα ρωτάμε αν έχουν καεί ποτέ και πώς. Προτείνουν τρόπους για να θεραπεύσουμε το

κάψιμο

To δώρο του Προμηθέα. Βλέπουμε σε βίντεο την ιστορία της αρπαγής της φωτιάς του Δία από τον Προμηθέα

Χωρίζονται σε δύο ομάδες. Κάθε ομάδα έχει εικόνες από την ιστορία. Νικήτρια η ομάδα που θα βάλει πρώτη τις εικόνες στη σωστή σειρά

Με αφορμή τον πίνακα ζωγραφικής του Ντιέγκο Βελάσκεθ «Το σιδηρουργείο του Ήφαιστου» συζητάμε για τους θεούς που έχουν σχέση με τη φωτιά. Μαθαίνουμε για τον Ήφαιστο που τη δάμασε και τη χρησιμοποίησε στη μεταλλουργία, την Εστία που ήταν προστάτιδά της και το Δία που στήριζε τη δύναμη του σ’αυτήν μέσω του κεραυνού.

Παιχνίδι:Ταίριαξε σωστά τις εικόνες. Ταιριάζουν κάθε θεό με το εργαλείο που χρησιμοποιούσε

Κάναμε υποθέσεις: Τι θα γίνει αν δεν υπάρχει οξυγόνο;

Κάνουμε πείραμα:Ανάβουμε ένα κεράκι και στη συνέχεια το κλείνουμε με ένα βάζο. Παρατηρούμε και συζητάμε το αποτέλεσμα

Φτιάχνουμε έναν κατάλογο με υλικά που καίγονται και υλικά που δεν καίγονται.

Μιλάμε για τους πρώτους ανθρώπους που η ανακάλυψη της φωτιάς είναι μία από τις πρώτες και πιο σημαντικές κατακτήσεις και τους έδωσε τη δυνατότητα να ξεχωρίζουν από τα ζώα και να αναπτύξουν πολιτισμό. Δοκιμάζουμε να ανάψουμε φωτιά με τον τρόπο που άναβαν οι πρωτόγονοι.

Διαβάζουμε το ποίημα «Η θερμή σπηλιά» και τα παιδιά πρέπει για κάθε στίχο να περιγράψουν μια εικόνα. Στη συνέχεια κάθε παιδί ζωγραφίζει την εικόνα του σε χαρτί Α4. Όλες τις εικόνες τις κάνουμε ένα άλμπουμ με τίτλο « Η ζωή στη σπηλιά»

Παίζουμε το παιχνίδι «Το κουτί της Πανδώρας». Κάθε παιδί τραβά μέσα από το κουτί μια εικόνα και τη δείχνει στα υπόλοιπα παιδιά. Αν η εικόνα είναι από την Παλαιολιθική εποχή τα παιδιά λένε homo erectus και στέκονται όρθια με λυγισμένο το δεξί πόδι στο γόνατο, αν είναι από τη σημερινή εποχή φωνάζουν homo sapiens και περπατούν όπως ο σημερινός άνθρωπος.

Συζητάμε ποια μέσα θέρμανσης έχουν φωτιά. Βρίσκουν ομοιότητες και διαφορές με τα άλλα μέσα θέρμανσης

Διαβάζουμε το ποίημα «Η φωτιά στο τζάκι» του Γ. Κρόκου

Κατασκευή: «Το τζάκι»

Λύνουμε σταυρόλεξο με τα μέσα θέρμανσης

Συνθέτουμε την λέξη φωτιά

Βρίσκουμε λέξεις που αρχίζουν από Φ

Βρίσκουμε λέξεις που αρχίζουν από φο, φε και φα

Παίζουμε με τις συλλαβές με αφετηρία τη λέξη «ΦΩΤΙΑ». Έχουμε κομμένα συννεφάκια με τις συλλαβές «ΦΩ» και «ΤΙΑ» τόσες όσες και τα παιδιά ώστε το καθένα να πάρει από μία. Χορεύουν με τη μουσική και στην παύση πρέπει να βρουν το ταίρι τους συννεφάκι και να σχηματίσουν τη λέξη «ΦΩΤΙΑ».

Βρίσκουμε εικόνες από κρύα και ζεστά πράγματα και φτιάχνουμε παιχνίδι μέμορυ

Μαθαίνουμε αινίγματα και παροιμίες για την φωτιά

Παιχνίδι: Φωνάζουμε καίγεται ή δεν καίγεται και τα παιδιά ανάλογα πρέπει να πιάσουν ένα αντικείμενο που καίγεται ή δεν καίγεται. Όποιο χάσει βγαίνει από το παιχνίδι.

Ακούγοντας τη λέξη «Φωτιά» ποιες λέξεις μας έρχονται στο νου; Καταγράφουμε τις λέξεις και τις εικονογραφούμε

Μαθαίνουμε για μια άλλη χρήση της φωτιάς, αυτή της επικοινωνίας με σήματα καπνού.

Βλέπουμε σχετικές φωτογραφίες Ινδιάνων και δραματοποιούμε το τραγούδι Ζουμπαλάγια

Εκμάθηση του αριθμού 5 με συννεφάκια καπνού

Το δάσος και η προσφορά του στους ανθρώπους. Πόσο σημαντικό είναι το δάσος; Τι μας προσφέρει; Για ποιους λόγους το χρειαζόμαστε; Τι γίνεται όταν πιάνει φωτιά; Ποιος είναι υπεύθυνος για το καμένο δάσος; Τι πρέπει να κάνουμε για να το προστατέψουμε;

Βλέπουμε εικόνες πως είναι το δάσος πριν και μετά τη φωτιά. Συζητάμε πότε είναι πιο όμορφο, όταν είναι καταπράσινο ή όταν είναι καμένο και μαύρο. Βάζουμε τις εικόνες στη σειρά από το καταπράσινο δάσος έως και τη δεντροφύτευση.

Δραματοποίηση: Είμαστε ζωάκια που μένουμε στο δάσος και πιάνει φωτιά. Τι θα κάνουμε; για να προφυλαχτούμε;

Φτιάχνουμε το δικό μας παραμύθι για το δάσος. Κάθε παιδί λέει μία πρόταση και στο τέλος τις ενώνουμε

Χωριζόμαστε σε ομάδες και ζωγραφίζουμε με τέμπερες σε χαρτί του μέτρου το καταπράσινο δάσος και το καμένο δάσος. Παρατηρούμε και συζητάμε το αποτέλεσμα.

Διαβάζουμε το ποίημα του Γ. Κρόκου «Συμφωνία με ένα δέντρο».

Εικονογραφούμε το ποίημα και φτιάχνουμε κι εμείς το δικό μας σύμφωνο

Τι πρέπει να προσέχουμε όταν πηγαίνουμε εκδρομή στο δάσος;

Σε φύλλο εργασίας σχεδιάζουν την διαδρομή στο δάσος περνώντας μόνο από τις εικόνες που δείχνουν την σωστή συμπεριφορά στο δάσος

Μιλάμε για τα ηφαίστεια, πώς δημιουργούνται, πώς λέγεται η φλόγα που βγάζουν, πόσο επικίνδυνα είναι κ.λ.π. Βλέπουμε σχετικά βίντεο

Πώς είναι η γη στο εσωτερικό της; Από πόσα στρώματα αποτελείται; Πώς ονομάζονται; Κάνουμε το πείραμα με το πορτοκάλι. Φτιάχνουμε και εμείς με πλαστελίνη τα διάφορα στρώματα της γης

Παίζουμε με τις συλλαβές με αφετηρία τη λέξη «ΛΑΒΑ». Έχουμε κομμένες φωτιές με τις συλλαβές «ΛΑ» και «ΒΑ» τόσες όσες και τα παιδιά ώστε το καθένα να πάρει από μία. Χορεύουν με τη μουσική και στην παύση πρέπει να βρουν το ταίρι τους και να σχηματίσουν τη λέξη «ΛΑΒΑ».

Διαβάζουμε το παραμύθι της Ε.Αμανατίδου «Το συναχωμένο ηφαίστειο».

Βλέπουμε στον χάρτη τα μέρη που υπάρχουν ηφαίστεια. Ποια από αυτά τα ηφαίστεια είναι ενεργά, ποια όχι; Αναφερόμαστε στο ηφαίστειο της Σαντορίνης αλλά και στο ηφαίστειο του Κατακόλου.

Παροτρύνουμε τα παιδιά να γίνουν ηφαίστεια. Τι θα μπορούσαν να πετάνε αντί για λάβα που να είναι χρήσιμο στους ανθρώπους και να τους κάνει χαρούμενους; Καταγράφουν τις απαντήσεις τους σε ένα μεγάλο ηφαίστειο

Πειραματιζόμαστε με τα υλικά και χρησιμοποιούμε σόδα, ξύδι και χρώμα ζαχαροπλαστικής για να πραγματοποιήσουμε τη δική μας έκρηξη ηφαιστείου.

Φτιάχνουμε την ακροστιχίδα του ηφαιστείου.

Μιλάμε για την ολυμπιακή φλόγα που είναι το σήμα των ολυμπιακών αγώνων και συμβολίζει το φως του πνεύματος, τη γνώση και τη ζωή

Επίσης αποτελεί αναπαράσταση της κλοπής της φωτιάς του Δία από τον Προμηθέα

Βλέπουμε βίντεο με την αφή της ολυμπιακής φλόγας,

εξηγούμε πώς ανάβει από τον ήλιο και προσπαθούμε και εμείς με την βοήθεια ενός μεγεθυντικού φακού να ανάψουμε φωτιά από τον ήλιο

Αναπαριστάνουμε το τελετουργικό αφής της ολυμπιακής φλόγας και στη συνέχεια πραγματοποιούμε αγώνες.

Ζωγραφίζουμε με τέμπερες τους κύκλους των ολυμπιακών αγώνων.

Βλέπουμε δάδες πρόσφατων ολυμπιακών αγώνων και τα παιδιά ψηφίζουν την αγαπημένη τους

Κατασκευή ολυμπιακής δάδας

Ταιριάζουμε τις ίδιες δάδες. Διαβάζουμε το παραμύθι της Μ. Μοδέα «Οι

αγώνες στην Αρχαία Ελλάδα».

Τι είναι τα αναστενάρια; Πότε γίνονται; Με ποια γιορτή σχετίζονται;

Βλέπουμε σχετικό βίντεο Δραματοποιούμε το συγκεκριμένο έθιμο

Συζητάμε για το έθιμο του καψίματος του καρνάβαλου την τελευταία μέρα της Αποκριάς.

Άλλοι λαοί και φωτιά: αναζητούμε στο διαδίκτυο τη σχέση που έχουν άλλοι πολιτισμοί με τη φωτιά π.χ. στην Κίνα και στην Ινδία πιστεύουν ότι τη φωτιά την έφεραν στη γη οι δράκοι.

Επίσκεψη από την Πυροσβεστική Υπηρεσία στο σχολείο μας.

Θυμόμαστε τι μας είπαν οι πυροσβέστες. Σε χαρτάκια post-it ζωγραφίζουν τα μέτρα προφύλαξης από τη φωτιά

Τα παιδιά ζωγραφίζουν έναν πυροσβεστικό κρουνό και κολλάνε τα χαρτάκια που ζωγράφισαν.

Με αφορμή την επίσκεψη της πυροσβεστικής συζητάμε για τα ρούχα που φορούν και τα μέσα που χρησιμοποιούν για να σβήσουν τη φωτιά.

Γινόμαστε και εμείς πυροσβέστες

Μαθαίνουμε τον αριθμό που καλούμε σε περίπτωση φωτιάς.

Παίζουμε το μουσικοκινητικό παιχνίδι «Αέρας-φωτιά-πυροσβέστες»

Τι πρέπει να κάνουμε σε περίπτωση πυρκαγιάς; Με ποιο τρόπο θα βγούμε έξω αφού παντού υπάρχει καπνός και φλόγες; Τι θα προσέξουμε;

Πραγματοποιούμε στο σχολείο άσκηση πυρασφάλειας και μαθαίνουμε τους κανόνες που ακολουθούμε σε περίπτωση πυρκαγιάς.

Παρατηρούμε τον πυροσβεστήρα του σχολείου μας και διαβάζουμε τις οδηγίες χρήσης

Αν τα ρούχα μου πιάσουν φωτιά… Τι πρέπει να κάνω;

Σταματώ , πέφτω και κυλιέμαι. Κόβουν και κολλούν στη σειρά τις εικόνες που

δείχνουν τι πρέπει να κάνουμε σε περίπτωση που τα ρούχα μας πιάσουν φωτιά.

Επανάληψη των αριθμών 1-5-Σύνθεση παζλ

Συνθέτουν ένα πυροσβεστικό όχημα αριθμημένο έως το πέντε.

Πίνακας διπλής εισόδου.

Βάζουμε στο πυροσβεστικό όχημα τόσους πυροσβέστες όσους γράφει ο αριθμός επάνω.

Κατασκευή: πυροσβεστικό όχημα.

Για την αξιολόγηση του προγράμματος παίξαμε ένα επιτραπέζιο παιχνίδι