Οδηγός Περιβαλλοντικής Ερμηνείας Δράμας

Post on 19-Feb-2017

777 views 6 download

Transcript of Οδηγός Περιβαλλοντικής Ερμηνείας Δράμας

Εμείς λοιπόν δεν πάμε κόντρα στο ρεύμα (ή ρέμα καλύτερα)! Απεναντίας, θα περπατήσουμε μαζί σας πάνω στην πορεία του ρέματος «Τσάι» από το δασάκι του Εθνικού Σταδίου - Νοσοκο-μείου μέχρι και λίγο παραπέρα από το Πάρκο της Αγίας Βαρβάρας και θα προσπαθήσουμε να σας εξηγήσουμε τι σήμαινε και τι σημαίνει η διαδρομή αυτή για την πόλη της Δράμας.

Μαζί μας θα είναι συντροφιά η Σοφία και η Αγάπη. Η Σοφία είναι ένα κορίτσι που ήρθε από τον Πόντο στη Δράμα το 1923 με την Ανταλλαγή και επικοινωνεί -με κάποιον περίεργο και ανεξήγητο τρόπο- με την Αγάπη, ένα κορίτσι του σήμερα που ζει και περιμένει καλύτερες μέρες. Άραγε τι άλλαξε από τα χρόνια της Σοφίας; Πώς ήταν τα πράματα και οι εικόνες παλιά, πως γίνανε τώρα και τι θα γίνει στο μέλλον; Μέσα από την κουβέντα των κοριτσιών αυτών στο χώρο και στο χρόνο θα μάθουμε πολλά!

Στην παρέα μας θα είναι και ο Δρ Σταγονίδης, ένας σοφός που θα δώσει τις απαντήσεις σε όλες τις απορίες των κοριτσιών. Με τέτοιο όνομα, μόνο στα σοβαρά πρέπει να τον πάρουμε.

Ας πάμε με το ρεύμα!

Οδός 19ης Μ

αΐου

Οδός 19ης Μ

αΐου

Δασάκι Εθνικού Σταδίου - Νοσοκομείου

Αγάπη: Είμαι σίγουρη ότι όταν ήρθες στη Δράμα δεν υπήρχε αυτό το δασάκι.Σοφία: Αυτά τα δέντρα φυτεύτηκαν τη δεκαετία του

‘50 - ‘60! Αγάπη: Α κατάλαβα! Τότε που ήταν οι Beatles και οι Rolling Stones!Σοφία: Τι να σου πω; Εμένα μου αρέσουν τα ποντι-

ακά…Αγάπη: Που λες, εδώ είναι και το Δημοτικό κολυμ-

βητήριο της Δράμας. Έρχομαι κάνω το κολύμπι μου και μετά κάνω ένα χαλαρωτικό περίπα-το στο δασάκι.

Σοφία: Χαρά σε σένα! Εμείς στη δεκαετία του ‘20 δουλεύαμε όλοι στα καπνά από το πρωί ως το βράδυ. Άνδρες, γυναίκες και παιδιά.

Αγάπη: Θα έρθεις μαζί μου μια βόλτα στο δασάκι; Έχει και σκιουράκια.Σοφία: Τι όμορφα! Για πες μου και άλλα να μάθω για τα δέντρα και τα ζώα μέσα στην πόλη.Αγάπη: Και εγώ δεν ξέρω πολλά. Ας διαβάσουμε παρακάτω.

Είμαι ο Δρ Σταγονίδης

και θα σας δώσω όλες

τις απαντήσεις!

Επιστημονική ονομασία: Pinus brutiaΠως μπορείτε να ξεχωρίσετε αυτό το πεύκο; Πολύ απλό: Πάρτε μία βελόνα στα χέρια σας. Περάστε τα δάκτυλα από την κορυφή της βελόνας προς τη βάση της. Τι νιώθετε; Αισθαν-θήκατε την τραχύτητα της; Αλλά και τα κουκουνάρια της είναι ξεχωριστά. Εμφανίζονται στα κλαδιά ανά 2 έως 6 και θυμίζουν αστέρι. Που αλλού μπορεί να το βρείτε; Στο διπλανό δάσος Κορυλόβου, στη Θάσο, στον Έβρο, στη Χαλκιδική, στη Χίο και σε άλλα νησιά του Αιγαίου, αλλά και στην νότια Ιταλία, την Κύπρο, στην Κριμαία μέχρι και το Ιράκ.

Η Τραχεία Πεύκη

Η επιστημονική ονομασία των ειδών (φυτών και

ζώων) γίνεται με δύο ονόματα (διωνυμική ονομα-

τολογία). Το πρώτο όνομα (π.χ. Pinus) εκφράζει το

γένος και είναι κοινό για όλα τα είδη του ίδιου γένους.

Το δεύτερο όνομα (π.χ. brutia) αναφέρεται συνή-

θως σε κάποιο ειδικό χαρακτήρα του είδους, ώστε

να ξεχωρίζει από τα άλλα είδη του ίδιου γένους.

Η επιστημονική ονομασία

Ρωτήσαμε το Δρ Σταγονίδη και μας είπε ότι αυτή η τρα-χύτητα οφείλεται στην οδό-ντωση που έχει η βελόνα στις παρυφές της. Γι’ αυτό άλλωστε λέγεται το δέντρο λέγεται «τραχεία».

Το δασάκι για το οποίο συζητούν τα κορίτσια είναι χαρακτηριστικό σε πολλές πόλεις της Ελλάδας. Αποτελείται από δέντρα, και συγκε-κριμένα από δέντρα τραχείας πεύκης, ενός είδους που είναι συνηθισμένο στην Ελλάδα και σε όλη τη Μεσόγειο. Βλέπετε ότι όλα τα δέντρα έχουν σχεδόν το ίδιο ύψος. Αυτό ση-μαίνει ότι το μικρό αυτό δάσος είναι ομήλικο, δηλαδή ότι όλα τα δέντρα έχουν πάνω κάτω την ίδια ηλικία. Αυτό μαρτυρά ότι μάλλον το δάσος αυτό φυτεύτηκε από εσάς τους ανθρώ-πους, είναι δηλαδή τεχνητό… Καλύτερα να φυτεύετε δέντρα παρά πολυκατοικίες! Μέσα σε τέτοιους χώρους μπορείτε να συναντήσετε και πολλά μικρά θηλαστικά και πουλιά. Όλα αυτά τα είδη συνθέτουν την «άγρια αστική πανίδα». Για παράδειγμα, ο σπίνος, ο κοκκι-νολαίμης και ο σπουργίτης που έχουν προ-σαρμοστεί να ζουν δίπλα στους ανθρώπους αποτελούν τα πιο κοινά και χαρακτηριστικά πουλιά των πόλεων. Στο δασάκι του κολυμ-βητηρίου πάντως, έχει πολλά σκιουράκια…

Γεια σας. Με λένε σκίουρο ή Sciurus vulgaris. Το όνομα αυτό προέρχεται από τις λέξεις «σκιά» και «ουρά». Μάλλον επειδή έχω μεγάλη ουρά. Τα πισινά μου πό-δια είναι σχετικά μεγάλα και μου αρέσει να κάθομαι πάνω τους.

Έτσι, έχω τα μπροστινά μου πόδια ελεύθερα για να μασου-λάω καρπούς. Έχω μικρά αλλά δυνατά νύχια, κατάλληλα για σκάψιμο στο έδαφος και σκαρ-φάλωμα σε δέντρα. Τρώω τα πάντα, δηλαδή καρπούς, φρού-τα ,έντομα και γενικά ότι βρω.

Το αστικό και περιαστικόπράσινο... και το δασάκι μας...

Ένας σκίουρος!

Η γέφυρα της οδού Αντιγόνου

Σοφία: Ορίστε, από εδώ ξεκινούσε το «Τσάι»…Αγάπη: Τι λες; Ποιο τσάι; Δεν είμαστε σε καφετέρια…Σοφία: Μα δεν μιλώ για το τσάι που πίνουμε! Μιλώ για το «Τσάι», το ρέμα που ξεκινούσε από εδώ

και έφτανε κάτω στον κάμπο, πέρα από την Αγία Βαρβάρα!Αγάπη: Ε; Υπάρχει ρέμα από δω κάτω;Σοφία: Ναι, ναι. Το πέτυχα και ανοικτό και κλειστό…Αγάπη: Δεν καταλαβαίνω τίποτε από όσα λες! Τι «ανοιχτό» και «κλειστό»;Σοφία: Βρε παιδί μου, άκου: Όταν ήμουν μικρή, από αυτό εδώ το σημείο που είναι η γέφυρα της

Οδού Αντιγόνου και κάτω, δεν υπήρχε δρόμος. Εδώ ήταν η κοίτη ενός ξεροχείμαρρου που λέγονταν «Τσάι».

Αγάπη: Σιγά! Εδώ που είναι τώρα η Οδός 19ης Μαΐου;Σοφία: Ναι. Εδώ παλιά γινόταν το παζάρι (όπου και γίνεται σήμερα δηλαδή). Μόνο που τότε δεν είχε

δρόμο…Πολλές φορές το ρέμα κατέβαζε λάσπες και πέτρες. Γίνονταν πολλές ζημιές μέχρι που το 1967 η κοίτη του «Τσαγιού» έγινε δρόμος, ο οποίος τότε λέγονταν «Κένεντυ». Ότι κατεβάζει σήμερα το ρέμα περνά μέσα από ένα τσιμεντένιο σωλήνα κάτω από το δρόμο.

Αγάπη: Μη μου λες τέτοια. Δηλαδή κάτω από την άσφαλτο της Οδού 19ης Μαΐου υπάρχει ένας τσιμεντένιος σωλήνας από τον οποίον περνάει νερό;

Σοφία: Καλά τι λέμε τόση ώρα; Ότι και να γίνει Αγάπη μου, δυο πράγματα να ξέρεις ότι δεν θα αλλά-ξουν ποτέ: Ο ήλιος θα βγαίνει το πρωί και το νερό θα μαζεύεται και θα πηγαίνει από τα ψηλά στα χαμηλά…

Πράγματι λοιπόν, η φίλτατη Σοφία έχει απόλυτο δίκιο! Η απορροή των υδάτων πάνω στην επιφάνεια της Γης γίνεται πάντοτε (λόγω της βαρύτητας φυσικά) από τα λεγόμενα «ανάντη» στα «κατάντη», δηλαδή από περιοχές υψηλού υψομέτρου σε περιοχές χαμηλού υψομέτρου. Η απορροή αυτή του νερού πάνω στην επιφάνεια της Γης είναι αναπόσπαστο κομμάτι του υδρολογικού κύκλου, δηλαδή της συνεχούς ανακύκλωσης του νερού της Γης μέσα στην υδρόσφαιρα, στην ατμόσφαιρα και στη λιθόσφαιρα (έδαφος - υπέδαφος). Το συνεχές της κυκλικής διαδικασίας του κύκλου του νερού επιτυγχάνεται εξαιτίας της ηλιακής ακτινοβολίας. Η μεταφορά αυτή του νερού σε πεδινές περιοχές είναι μεγάλης σημασίας για τη γεωργία αλλά και για άλλες δραστηριότητες.

Το νερό είναι

η ειδικότητά μου

Το ιστορικό κέντρο της Δράμας

Αγάπη: Με το που κατηφορίσαμε την Οδό 19ης Μαΐου, πολύ κοντά στη γέφυρα, είδα κάποιους τοίχους.

Σοφία: Εννοείς τείχη. Αγάπη: Τείχη; Δηλαδή όπως στα κάστρα;Σοφία: Περίπου! Στη Δράμα δεν σώζεται το κάστρο αλλά υπάρχουν

κάποια απομεινάρια των Βυζαντινών τειχών της πόλης.Αγάπη: Και γιατί βρίσκονται εδώ και όχι παντού στην πόλη;Σοφία: Μα γιατί εδώ ήταν παλιά το κέντρο της πόλης και γύρω -

γύρω η οχύρωσή της, δηλαδή αυτά τα τείχη.

• Ένα πολύ καλά διατηρημένο τμήμα των Βυζαντινών τειχών της Δράμας, ακριβώς

πίσω από το «Ρολόι» (περ. 10ος αιώνας μ.Χ.).

• Την εκκλησία της Αγίας Σοφίας (περ. 10ος αιώνας μ.Χ.).

• Το, νεοκλασικού ρυθμού, καφενείο «Ελευθερία» (1906).

• Τον κινηματογράφο «Ολύμπια» (1920).

Τι μπορείτε να δείτε:

Κοιτάμε για να δούμε

Λοιπόν κορίτσια…Κοιτάξτε και δείτε γιατί πολλές φορές κοιτάμε αλλά δεν βλέπουμε. Έτσι, στην ίδια την πόλη που ζούμε, μπορεί να μην δίνουμε σημασία σε μνημεία ή άλλους χώ-ρους που κάποτε έπαιξαν έναν πολύ σημαντικό ρόλο και η ιστορία τους είναι πολύ ενδια-φέρουσα. Πράγματι, η πόλη της Δράμας έχει ένα ιστορικό κέντρο, τοποθετημένο πάνω σε ένα υψίπεδο, το οποίο οριοθετείται από το «Τσάι» στη βόρεια και ανατολική πλευρά, από τα νερά της Αγίας Βαρβάρας στα νότια και από μια ισχυρή βάθυνση του εδάφους στη βόρεια πλευρά, όπου καταλήγουν τα νερά βορειότερων περιοχών. Τα όρια της Δράμας στη Βυζα-ντινή εποχή δεν ξεπερνούσαν εκείνα της φυσικής οχύρωσης της πόλης.Αφήστε για λίγο την Οδό 19ης Μαΐου και στρίψτε δεξιά προς το παλιό «Ρολόι». Θα περιη-γηθείτε στην παλιά συνοικία και θα δείτε κάποια ενδιαφέροντα στοιχεία.

Από την εκκλησία του Αγίου Νικολάου, τα κορίτσια συνεχίζουν να περπατάνε προς τα κάτω, πάνω στην Οδό 19ης Μαΐου. Ίσως από κάτω τους, το νερό του «Τσαγιού» να αισθάνεται φυλακισμένο μέσα στον τσιμεντένιο αγωγό αλλά δεν θα ξαναβλάψει κανέναν! Η Οδός 19ης Μαΐου είναι ένας από τους πιο εμπορικούς δρόμους της πόλης με καταστήματα όλων των ει-δών. Στη συμβολή των Οδών 19ης Μαΐου με την Πατριάρχου Διονυσίου και την Αγίας Βαρ-βάρας βρίσκεται μια από τις εισόδους του φημισμένου ομώνυμου Πάρκου, στο «Μύλο».

Κοιτάξτε τρία από τα πολύ μικρά φυτά που φυτρώνουν ανάμεσα στους τοίχους και στα πλα-κόστρωτα της πόλης. Η κυμβαλάρια των τοίχων, το γεράνι και το περδικάκι.

Κινηματογράφος “Ολύμπια” Καφέ “Ελευθερία”

Πάρκο Αγίας Βαρβάρας

Αυτό είναι πάρκο!

Αγάπη: Φτάσαμε. Σοφία: Κάθε φορά που έρχομαι εδώ νοιώθω τόσο ζωντανή! Όλα αυτά τα

δέντρα, τα νερά, τα πουλιά, η εκκλησία της Αγίας Βαρβάρας, το έθιμο με τα καραβάκια.

Αγάπη: Το ήξερες ότι είναι από τα καλύτερα αστικά πάρκα της Ευρώπης;Σοφία: Για μένα είναι το καλύτερο!Αγάπη: Και για μένα! Σοφία: Γιατί όμως;Αγάπη: Έλα ντε!

Υπάρχουν πάρα πολλοί λόγοι για τους οποίους θα μπορούσε να πει κανείς ότι το Πάρκο της Αγίας Βαρβάρας είναι τόσο σημαντικό. Ο κυριότερος όμως είναι ότι πρόκειται ένα οικοσύστημα στην καρδιά της πόλης. Η αλήθεια είναι ότι δεν υπάρχουν πολλές πόλεις με τέτοια οικοσυστήματα όπου αναπτύσσεται και διατηρείται μια ιδιαίτερα πλούσια υδροχαρής βλάστηση. Περιοχές όπως η Αγία Βαρβάρα είναι μεγάλης σημασίας για τη βιοποικιλότητα, δηλαδή για τον πλούτο των γονιδίων, των ειδών και των οικοσυστημάτων.

Νερά...

Το έθιμο

Ξεχωριστή μέρα για την περιοχή είναι η παραμονή της γιορτής της πολιούχου της Δράμας, της Αγίας Βαρβάρας, στις 3 Δεκεμβρίου, όταν εκατοντάδες παιδιά αφήνουν τα καραβάκια τους, που φέρουν αναμμένα κεριά, στα ήρεμα νερά της λίμνης, ακριβώς μπροστά από την ομώνυμη εκκλησία, για να τιμήσουν την Αγία. Στον βυθό της λίμνης βρίσκονται τα ερείπια της πρώτης εκκλησίας της Αγίας Βαρβάρας.

Βλάστηση

Δύο πουλιά

του Πάρκου

Το κύριο χαρακτηριστικό του πάρκου είναι η ύπαρξη υδρόφιλης βλάστησης αποτελούμε-νης κυρίως από ιτιές και λεύκες αλλά και πλατάνια. Τους κορμούς των μεγάλων δέντρων καλύπτουν φύλλα κισσού ενώ υπάρχουν και ξενικά είδη όπως ο νεγούνδιος σφένδαμος και η ιτιά η κλαίουσα.

Η Αλκυόνηζει σε λίμνες, ποτάμια και ρέματα με καθαρό

νερό. Στο ξεκίνημα της γαμήλιας διαδικασίας το

αρσενικό κυνηγά το θηλυκό, πετώντας χαμηλά

πάνω από το νερό και καλώντας ασταμάτητα,

και του προσφέρει τροφή. Τον χειμώνα μετα-

κινείται και συχνά εμφανίζεται σε παραλιακούς

υγρότοπους και λιμνοθάλασσες. Είναι σημαντικό είδος στην αλυσίδα

των οικοσυστημάτων γλυκού νερού και η παρουσία της θεωρείται

βιολογικός δείκτης καλής κατάστασης των υδάτινων σωμάτων.

Ο Γκριζοτσικνιάςείναι ένας σχετικά πρόσφατος επι-σκέπτης του Πάρκου. Συνήθως θα τον δείτε να κάθεται σε πλαγιασμέ-νους κορμούς και κλαδιά δέντρων ή κοντά στην πεζογέφυρα του Πάρκου περιμένοντας υπομονετι-κά να «ψαρέψει» την τροφή του.

Αγάπη: Με όλες αυτές τις πληροφορίες πόνεσε το κεφάλι μου! Σοφία: Πάρε μια ασπιρίνη… Αγάπη: Που να τη βρω;Σοφία: Είμαστε εδώ ανάμεσα στις ιτιές...Τα παλιά τα χρόνια ο φλοιός της ιτιάς ανακούφιζε από τον

πόνο.Αγάπη: Θες να πεις ότι οι ιτιές, όπως αυτές εδώ μέσα στην Αγία Βαρβάρα, και η ασπιρίνη έχουν

σχέση;Σοφία: Εγώ έτσι ξέρω…

ΠλάτανοςΟ πλάτανος ή πλατάνι (Platanus orientalis) είναι από τα δέντρα που χαρακτηρίζουν το Πάρκο της Αγίας Βαρβάρας λόγω του επιβλητικού μεγέθους του. Πράγματι, το μέγιστο ύψος του μπορεί να φτάσει τα 35 μέτρα και η διάμετρος του κορμού του τα 5 μέτρα. Είναι χαρακτηριστική η αντοχή του στη ρύπανση, τους παγετούς, τις κακώσεις και μηχανικές πληγώσεις καθώς και τις απότομες εναλλαγές της εδαφικής στάθμης του νερού. Είναι αγαπητό από τον άνθρωπο λόγω της μακροβιότητας και της πυκνής σκιάς του.

Η Σοφία είναι σοφήΤο χρονολόγιο ενός διάσημου φαρμάκου• Ο πατέρας της ιατρικής Ιπποκράτης (460-377 π.Χ.) χρησιμοποιούσε μια πικρή σκόνη από το φλοιό της ιτιάς και αφέψημα φύλλων της για να ανακουφίζει τους ασθενείς από τον πόνο και τον πυρετό.• Φαρμακευτικά προϊόντα με βάση την ιτιά ή τη λεύκα χρησιμοποιήθηκαν από τους Κινέ-ζους, όπως επίσης και από τους Ινδιάνους της Αμερικής για τη θεραπεία τραυμάτων, ρευ-ματισμών, κρυολογημάτων και του πονοκεφάλου.• Το 1838, ο Raffaele Piria (Σορβόννη, Παρίσι) υδρόλυσε τη σαλικίνη και ως προϊόντα έλαβε ένα σάκχαρο και ένα αρωματικό παράγωγο, το οποίο με οξείδωση μετέτρεψε σε κρυσταλ-λικό άχρωμο στερεό με όξινες ιδιότητες. Αυτή τη νέα ουσία ονόμασε σαλικυλικό οξύ από τη λατινική ονομασία της ιτιάς Salix.• Το 1897, οι Felix Hoffmann και Heinrich Dreser, εργαζόμενοι της χημικής βιομηχανίας Frederick Bayer & Company, παρασκεύασαν το ακετυλοσαλικυλικό οξύ, το οποίο δοκιμά-στηκε από τον Γερμανό ιατρό Kurt Witthauer και διαπιστώθηκε η αναλγητική, αντιπυρετι-κή και αντιφλεγμονώδης δράση του.• Το 1899, το φάρμακο κυκλοφόρησε με την εμπορική ονομασία Aspirin.

Ο κισσός (ή Hedera helix επιστημονικά) είναι ένα είδος που αναρριχάται πάνω σε δέντρα δημιουργώντας μι-κρές εναέριες ρίζες (τις λεγόμενες απτικές ρίζες), που συντελούν στη συγκράτηση του φυτού κατά την αναρ-ρίχηση σε διάφορα υποστηρίγματα. Από τους καρ-πούς του τρέφονται πολλά πουλιά, αυτοί όμως είναι ελαφρώς τοξικοί για τον άνθρωπο. Με τον καιρό, ο κισσός γίνεται πολύ πυκνός και κάποιες φορές μπορεί να πνίξει τα δέντρα όπου αναπτύσσεται μειώνοντας τη δύναμή τους ή και καταστρέφοντάς τα εντελώς.

Περπατώντας στην όχθη...

Αγάπη: Φτάσαμε στο τέλος σχεδόν...Να, από εδώ που είναι ο μύλος του «Ζώνκε», περνάμε απέναντι.

Σοφία: Από αυτό εδώ το σημείο και μετά, μαζεύονται και τα νερά του Τσαγιού αλλά και αυτά της Αγίας Βαρβάρας και τραβάνε προς τα κάτω, στην πεδιάδα.

Αγάπη: Κοίταξε, κοίταξε! Όλα αυτά τα δέντρα στις όχθες αυτού του ρέματος.Σοφία: Ναι, θες να περπατήσουμε λιγάκι προς τα κάτω;Αγάπη: Βεβαίως!

Κισσός

Λοιπόν κορίτσια. Να ξέρετε ότι θα περπατήσετε κατά μήκος ενός μικρού

τμήματος παρόχθιας βλάστησης. Έχει όμως ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό: Η

βλάστηση αυτή δεν αποτελείται από αυτόχθονα αλλά από αλλόχθονα είδη.

Δηλαδή, τα είδη αυτά είναι ξενικά (ξένα) και όχι ελληνικά. Και τα δέντρα τα

«πνίγει» ο κισσός!

Αγάπη: Τώρα φτάσαμε στο τέλος.Σοφία: Σου άρεσε η διαδρομή;Αγάπη: Πόσα χρόνια ζω εδώ. Όλα αυτά τα πράγματα δεν τα ήξερα. Σοφία: Εγώ τα είδα όλα να αλλάζουν τόσο πολύ! Βλέπω

όμως ότι η πόλη, το νερό και το πράσινο ήταν και θα είναι τόσο κοντά μεταξύ τους!

Αγάπη: Πολλά πράγματα αλλάξανε αλλά κάποια πράγματα μείνανε ίδια! Το «κρυμμένο» νερό του «Τσαγιού», η Αγία Βαρβάρα με τα νερά και τα πουλιά της!

Σοφία: Πρέπει να μείνουνε για πάντα. Να τα προστατέψει η γενιά σας.Αγάπη: Συμφωνώ μαζί σου. Και να σου πω και κάτι; Όσο πιο

πολλά ξέρουμε για κάτι, τόσο πιο πολύ το αγαπούμε. Εγώ τώρα που ξέρω για όλα αυτά τα πράγματα, νοιώθω ότι αγαπώ πιο πολύ την πόλη μου.

Σοφία: Χαίρομαι! Τώρα πρέπει να σε αφήσω και να πάω πίσω στο παρελθόν.Αγάπη: Λυπάμαι που φεύγεις αλλά ξέρω ότι θα τα

ξαναπούμε. Θα σε σκέφτομαι συνέχεια.

Τέλος...

Αντίο και από εμένα!Και μια συμβουλή: Ας πάμε με το ρεύμα!

Τμήμα Δασοπονίας

και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος

Τ.Ε.Ι. Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης

Υπεύθυνη έργου: Δρ Βασιλική Καζάνα

Η παρούσα έκδοση χρηματοδοτήθηκε από το έργο «Ανάδειξη του περιβαλλοντικού, κοινωνικού και οικονομικού ρόλου του περιαστικού άλσους Δημοτικού (Εθνικού) Σταδίου - Νοσοκομεί-ου και της νότιας περιοχής της Αγ. Βαρβάρας - ξεροχειμάρρου Καλλιφύτου στην περιοχή παρέμβασης ΟΣΑΑ» στο πλαίσιο του Ολοκληρωμένου Σχέδιο Αστικής Αναγέννησης Δήμου Δράμας.

Με τη συγχρηματοδότηση της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Ευρωπαϊκή ΈνωσηΕυρωπαϊκό Ταμείο

Περιφερειακής Ανάπτυξης

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΜΑΚΕΔΟΝΙΑ - ΘΡΑΚΗ

Με στόχο την ανάπτυξη και σεβασμό στον άνθρωπο και το περιβάλλον Εθνικό Στρατηγικό

Πλαίσιο Αναφοράς