Post on 29-Oct-2015
description
Το Τετράδιο των microαθητών του 4ου Γυmicroνασίου Χανίων Επιστήmicroη και Τεχνολογία
ΤΑ ΠΑΙΧΝΙ∆ΙΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑ∆Α
Η κωδωνόσχηmicroη κούκλα που έδωσε την
έmicroπνευση για τη δηmicroιουργία του Φοίβου
και της Αθηνάς (Αθήνα 2004)
Το οmicroαδικό λαϊκό παιχνίδι έχει βαθιές ρίζες στην ιστορία του
τόπου microας Τα οmicroαδικά παιχνίδια όπως αναφέρουν οι αρχαίοι
συγγραφείς στα έργα τους κατείχαν σηmicroαντική θέση στην
καθηmicroερινή ζωή των προγόνων microας οι οποίοι τα αντιmicroετώπιζαν όχι
microόνο ως microέσο ψυχαγωγίας και ξεκούρασης αλλά και ως microέσο
διαπαιδαγώγησης των παιδιών Για αυτό το λόγο και τα
καλλιέργησαν αναπτύσσοντας έτσι σε microεγάλο βαθmicroό τις
διανοητικές τους ικανότητες Οι Έλληνες πρώτοι κατανόησαν την
παιδαγωγική αξία των οmicroαδικών παιχνιδιών Πίστευαν ότι microε το
οmicroαδικό παιχνίδι πραγmicroατοποιείται η τελειοποίηση του ανθρωπίνου
όντος και γιrsquo αυτό το είχαν εντάξει στο πρόγραmicromicroα αγωγής των
παιδιών
Σείστρο (πήλινη κουδουνίστρα)
Στην Ελλάδα του 5ου αιώνα πΧ τα παιδιά έως το έβδοmicroο έτος
της ηλικίας τους microεγάλωναν στο γυναικωνίτη microε τη φροντίδα της
microητέρας της τροφού και των δούλων κατά το διάστηmicroα αυτό
διασκέδαζαν παίζοντας microεγάλη ποικιλία παιχνιδιών Έπειτα στη
Σπάρτη τα αγόρια τα αναλάmicroβανε εξ ολοκλήρου η πολιτεία και
ξεκινούσε ουσιαστικά η στρατιωτική τους θητεία η οποία τελείωνε
στο εξηκοστό έτος της ηλικίας τους Όσον αφορά τα κορίτσια
γυmicroνάζονταν επίσης εντατικά έτσι ώστε να εξασφαλίσουν γερό
σώmicroα και να αποκτήσουν υγιή παιδιά Στην Αθήνα επίσης στην ίδια
ηλικία άρχιζε η συστηmicroατική πολύπλευρη εκπαίδευση των νεαρών
υποψήφιων πολιτών οι οποίοι στα δεκαοκτώ τους χρόνια θα
γίνονταν επίσηmicroα πολίτες microε δικαίωmicroα ψήφου και υποχρεώσεις
Μάλιστα είναι χαρακτηριστικό ότι όταν γίνονταν έφηβοι τα αγόρια
αφιέρωναν τα παιδικά τους παιχνίδια σε microια ανδρική θεότητα ως
ένδειξη ότι αφήνουν πίσω την παιδικότητά τους και
ενηλικιώνονται
Θήλαστρο σε σχήmicroα γουρουνιού
Για τα οmicroαδικά λαϊκά παιχνίδια της αρχαιότητας έχουν γίνει
σήmicroερα ελάχιστες συστηmicroατικές έρευνες και microελέτες Σε πολλές
ωστόσο περιοχές της πατρίδας microας διατηρούνται ακόmicroα και σήmicroερα
παιχνίδια τα οποία παίζονταν στην αρχαιότητα
Παιχνίδια της αρχαιότητας για τα microωρά ήταν τα laquoΣείστραraquo
(microεταλλικές κουδουνίστρες) τόπια στεφάνια σβούρες και βέργες
Η εκmicroετάλλευση των παιδιών http3gym-chanionchanschgroldsitetetradiotetradio2scripttech04htm
1 of 5 722013 1251 πmicro
Ως τα επτά του χρόνια όπως αναφέραmicroε το παιδί microεγαλώνει στο
γυναικωνίτη microαζί microε τις γυναίκες Με συντροφιά άλλα παιδιά
διασκεδάζουν παίζοντας ποικίλα οmicroαδικά παιχνίδια Η laquoΧαλκή
Μυίαraquo ήταν ένα από αυτά που δεν είναι άλλο από τη σηmicroερινή
laquoτυφλόmicroυγαraquo Οι κανόνες του παιχνιδιού ήταν οι εξής έδεναν microε
ένα microαντίλι τα microάτια ενός παιδιού και αυτό έλεγε laquoχάλκινη microύγα θα
κυνηγήσωraquo τότε οι άλλοι απαντούσαν laquoθα κυνηγήσεις microα δεν θα
την πιάσειςraquo και τον χτυπούσαν microε τις ζώνες τους microέχρι να πιάσει
ένα παιδί Αν έπιανε κάποιο προσπαθούσε να το αναγνωρίσει και
αν το κατόρθωνε εκείνο έπαιρνε τη θέση του
Παιχνίδι microε σφαίρα
Αρκετά διαδεδοmicroένο παιχνίδι ήταν και η laquoΑκινητίνδαraquo που
παίζεται και σήmicroερα microε το όνοmicroα laquoαγαλmicroατάκιαraquo Στην
laquoΑκινητίνδαraquo οι παίχτες microόλις δοθεί το σύνθηmicroα πρέπει να
microείνουν ακίνητοι σε όποια στάση βρίσκονται Η laquoΑπόρραξιςraquo
ήταν επίσης ένα πολύ δηmicroοφιλές παιχνίδι που παιζόταν microε την
microπάλα (σφαίρα) φτιαγmicroένη από δέρmicroατα ζώων Συmicromicroετείχαν σrsquo
αυτό δύο ή και περισσότερα άτοmicroα Κάθε παιδί έριχνε τη microπάλα στο
έδαφός microε δύναmicroη και microετρούσε πόσες φορές αυτή χτυπά κάτω
Νικητής ήταν αυτός που θα πετύχαινε τα πιο πολλά χτυπήmicroατα της
microπάλας στο έδαφος Ένα ακόmicroη πολύ διάσηmicroο παιχνίδι στην
αρχαιότητα ήταν η laquoΜυΐνδαraquo ή αλλιώς laquoΦυγίνδαraquo ή
laquoΑποδιδρασκίνδαraquo το οποίο αντιστοιχεί στο σηmicroερινό
laquoκρυφτόraquo Σκοπός του παιχνιδιού αυτού ήταν να τρέξει ο
κρυmicromicroένος στη laquomicroάνναraquo και να φτύσει πριν το φύλακα
Ένα άλλο παιχνίδι της αρχαιότητας ήταν η laquoΧυτρίνδαraquo Το
παιχνίδι αυτό παιζόταν σύmicroφωνα microε τους ιστορικούς microε τον
Η εκmicroετάλλευση των παιδιών http3gym-chanionchanschgroldsitetetradiotetradio2scripttech04htm
2 of 5 722013 1251 πmicro
παρακάτω τρόπο Ένας παίκτης καθόταν χάmicroω και παρίστανε τη
χύτρα Ένας άλλος παίκτης στηρίζοντας το αριστερό του χέρι
πάνω στον καθισmicroένο έτρεχε γύρω-γύρω σαν φύλακας
Παράλληλα οι άλλοι παίκτες προσπαθούσαν να αγγίξουν τη
laquoχύτραraquo χωρίς όmicroως να χτυπηθούν από το φύλακα Το παιχνίδι
αυτό είναι γνωστό στις microέρες microας στη Ζάκυνθο και τη Λέσβο microε την
ονοmicroασία laquoγύρω-γύρω το ψητόraquo και διατηρείται στις microέρες microας
απαράλλακτο Επίσης ένα πολύ διασκεδαστικό και συνάmicroα αστείο
παιχνίδι ήταν ο laquoΑσκωλιασmicroόςraquo Στην αρχαιότητα το παιχνίδι
αυτό ήταν ένα είδος ακροβασίας και παιζόταν κατά κύριο λόγο στις
γιορτές του ∆ιονύσου Τα παιδιά τα οποία συmicromicroετείχαν ανέβαιναν
microε το ένα πόδι σε ένα φουσκωmicroένο ασκί αλειmicromicroένο microε λάδι και το
καθένα φανέρωνε την επιδεξιότητά του στην ισορροπία και την
ευλυγισία Αλλά τις περισσότερες φορές έπεφτε κάτω γεγονός που
διασκέδαζε πολύ τα άλλα παιδιά αδιάφορο αν το ίδιο θα γελούσαν
και microε αυτά όταν σε λίγο που θrsquo ανέβαιναν στο λαδωmicroένο ασκί
πάθαιναν τα ίδια Το παιχνίδι αυτό παίζεται ακόmicroα στις microέρες microας
στην Ήπειρο γνωστό ως laquoασκίraquo
Αστραγαλισmicroός
Τα παιδιά όmicroως στην αρχαία Ελλάδα έπαιζαν και τυχερά παιχνίδια
microε ζάρια Γνωστό παιχνίδι ήταν ο laquoΑστραγαλισmicroόςraquo και παιζόταν
microε πεσσούς κύβους ή laquoκότταraquo Τα κόττα ήταν οι αστράγαλοι
(κότσια) microικρών microηρυκαστικών Οι παίκτες αγαπούσαν πολύ το
παιχνίδι αυτό Μάλιστα το microικρό αγόρι κουβαλούσε microαζί του microέσα
σε ένα σακουλάκι τους αστραγάλους στο σχολείο στο δρόmicroο και
στο Γυmicroνάσιο Ο laquoΑστραγαλισmicroόςraquo παιζόταν microε τον παρακάτω
τρόπο Τοποθετούσαν microέσα σε κύκλο τα κότσια και τα χτυπούσαν
από κάποια απόσταση Όσα έβγαζαν microε το χτύπηmicroα έξω από τον
κύκλο τόσα κέρδιζαν Το ίδιο παιχνίδι όπως και το παιχνίδι
laquomicroονά-ζυγάraquo παιζόταν microε ξηρούς καρπούς αmicroύγδαλα και
καρύδια microικρά στο microέγεθος
Τέλος ένα επίσης γνωστό παιχνίδι στην αρχαιότητα ήταν τα
laquoπεντάλιθαraquo Το παιχνίδι αυτό παιζόταν κυρίως από κορίτσια
microέσα στο σπίτι Ήταν πολύ αγαπητό και παιζόταν microε κότσια ή
πετραδάκια Μπορούσαν να πάρουν microέρος όσα παιδιά ήθελαν Το
κάθε παιδί είχε συγκεντρωmicroένα πέντε πετραδάκια ή κότσια κοντά
στα πόδια του Ο κάθε παίκτης πετούσε ένα πετραδάκι ψηλά και
έπρεπε να το ξαναπιάσει αφού πρώτα είχε πάρει από κάτω ένα
ακόmicroα πετραδάκι Αν πετύχαινε στην πρώτη του προσπάθεια
συνέχιζε πετώντας πάλι ψηλά ένα πετραδάκι το οποίο έπρεπε να
ξαναπιάσει microε την προϋπόθεση ότι θα είχε προλάβει να πάρει από
κάτω δύο πετραδάκια Αν τα κατάφερνε συνέχιζε πιάνοντας από
Η εκmicroετάλλευση των παιδιών http3gym-chanionchanschgroldsitetetradiotetradio2scripttech04htm
3 of 5 722013 1251 πmicro
κάτω τρία βοτσαλάκια και αυτό συνεχιζόταν microέχρι να χάσει οπότε
ξεκινούσε ο δεύτερος παίκτης Όταν τελείωναν όλοι οι παίκτες
τελείωνε ο πρώτος γύρος Νικητής ήταν αυτός που κέρδιζε και
στους τέσσερις γύρους Τα laquoπεντάλιθαraquo αντιστοιχούν στα σηmicroερινά
πεντόβολα και συνηθίζεται να παίζεται ακόmicroα και σήmicroερα στην
Κέρκυρα και στη Ζάκυνθο αλλά και σε άλλες περιοχές της ∆υτικής
Ελλάδας Και στην Κρήτη όmicroως τα ίδια παιχνίδια επιβίωναν microέχρι
πρόσφατα πριν από λίγες δεκαετίες όταν ακόmicroη τα χωριά είχαν
πολλούς κατοίκους και φυσικά αρκετά microικρά παιδιά Όλα αυτά τα
τυχερά παιχνίδια τα laquoπεντάλιθαraquo (πεντόβολα) τα laquomicroονά-ζυγάraquo και
οι laquoπεσσοίraquo οι laquoκύβοιraquo (ζάρια) αποτελούσαν και στην αρχαία
Ελλάδα πειρασmicroό για microικρούς και microεγάλους
Πεσσεία
Συmicroπεραίνουmicroε λοιπόν από τη σύγκριση ανάmicroεσα στα αρχαία
και τα σηmicroερινά παιχνίδια τα οποία παίζουν τα παιδιά του τόπου
microας ότι η αρχαία κληρονοmicroιά στον τοmicroέα αυτό συνεχίζεται σε
κάποιες περιοχές γιατί είναι πολλά τα παιχνίδια που διατηρούνται
microέχρι σήmicroερα ακόmicroη και microε ίδιες ή παρόmicroοιες ονοmicroασίες
Στα νεότερα χρόνια αναγνωρίστηκε η τεράστια σηmicroασία του
παιχνιδιού και απέκτησε σηmicroαντική θέση στο πρόγραmicromicroα αγωγής
των παιδιών Όλοι οι σύγχρονοι παιδαγωγοί τονίζουν την
παιδαγωγική του αξία και τη συmicroβολή του στην ολόπλευρή
ανάπτυξη της προσωπικότητας του παιδιού Παρrsquo όλα αυτά ενώ
Η εκmicroετάλλευση των παιδιών http3gym-chanionchanschgroldsitetetradiotetradio2scripttech04htm
4 of 5 722013 1251 πmicro
στην αρχαία Ελλάδα τα παιδιά διασκέδαζαν ελεύθερα παίζοντας
χωρίς άγχος στη σηmicroερινή εποχή τα πράγmicroατα άλλαξαν Τα
παιχνίδια έχουν αντικατασταθεί από την ανεξέλεγκτη
παρακολούθηση των τηλεοπτικών προγραmicromicroάτων και τη χρήση
ηλεκτρονικών υπολογιστών Αυτό έχει ως αποτέλεσmicroα τα σηmicroερινά
παιδιά να έχουν χάσει την αθωότητα τον αυθορmicroητισmicroό και το
αίσθηmicroα της συλλογικότητας Το φαινόmicroενο αυτό απασχολεί
πολλούς ειδικούς όπως παιδαγωγούς ιατρούς ψυχολόγους
κοινωνιολόγους και γίνονται επανειληmicromicroένα συζητήσεις και
έρευνες προκειmicroένου να εντοπιστούν τα αίτια του φαινοmicroένου να
αποδοθούν ευθύνες και να βρεθούν λύσεις
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Anne Pearson Η Αρχαία Ελλάδα Εκδόσεις Αστέρη
∆ελασθάνη σε συνεργασία microε το Βρετανικό Μουσείο του
Λονδίνου
1
Πωλ Φωρ Η καθηmicroερινή ζωή στην Αρχαία Ελλάδα2
Haydn Middleton Οι γυναίκες στην Αρχαία Ελλάδα εκδόσεις
ΣΑΒΒΑΛΑΣ
3
Πέπης ∆αράκη Οmicroαδικά παιχνίδια των παιδιών microας εκδόσεις
Gutenberg
4
Στέλιος ∆ανδουλάκης
Γ1
Το Τετράδιο των microαθητών του 4ου Γυmicroνασίου Χανίων Επιστήmicroη και Τεχνολογία
Η εκmicroετάλλευση των παιδιών http3gym-chanionchanschgroldsitetetradiotetradio2scripttech04htm
5 of 5 722013 1251 πmicro
Ως τα επτά του χρόνια όπως αναφέραmicroε το παιδί microεγαλώνει στο
γυναικωνίτη microαζί microε τις γυναίκες Με συντροφιά άλλα παιδιά
διασκεδάζουν παίζοντας ποικίλα οmicroαδικά παιχνίδια Η laquoΧαλκή
Μυίαraquo ήταν ένα από αυτά που δεν είναι άλλο από τη σηmicroερινή
laquoτυφλόmicroυγαraquo Οι κανόνες του παιχνιδιού ήταν οι εξής έδεναν microε
ένα microαντίλι τα microάτια ενός παιδιού και αυτό έλεγε laquoχάλκινη microύγα θα
κυνηγήσωraquo τότε οι άλλοι απαντούσαν laquoθα κυνηγήσεις microα δεν θα
την πιάσειςraquo και τον χτυπούσαν microε τις ζώνες τους microέχρι να πιάσει
ένα παιδί Αν έπιανε κάποιο προσπαθούσε να το αναγνωρίσει και
αν το κατόρθωνε εκείνο έπαιρνε τη θέση του
Παιχνίδι microε σφαίρα
Αρκετά διαδεδοmicroένο παιχνίδι ήταν και η laquoΑκινητίνδαraquo που
παίζεται και σήmicroερα microε το όνοmicroα laquoαγαλmicroατάκιαraquo Στην
laquoΑκινητίνδαraquo οι παίχτες microόλις δοθεί το σύνθηmicroα πρέπει να
microείνουν ακίνητοι σε όποια στάση βρίσκονται Η laquoΑπόρραξιςraquo
ήταν επίσης ένα πολύ δηmicroοφιλές παιχνίδι που παιζόταν microε την
microπάλα (σφαίρα) φτιαγmicroένη από δέρmicroατα ζώων Συmicromicroετείχαν σrsquo
αυτό δύο ή και περισσότερα άτοmicroα Κάθε παιδί έριχνε τη microπάλα στο
έδαφός microε δύναmicroη και microετρούσε πόσες φορές αυτή χτυπά κάτω
Νικητής ήταν αυτός που θα πετύχαινε τα πιο πολλά χτυπήmicroατα της
microπάλας στο έδαφος Ένα ακόmicroη πολύ διάσηmicroο παιχνίδι στην
αρχαιότητα ήταν η laquoΜυΐνδαraquo ή αλλιώς laquoΦυγίνδαraquo ή
laquoΑποδιδρασκίνδαraquo το οποίο αντιστοιχεί στο σηmicroερινό
laquoκρυφτόraquo Σκοπός του παιχνιδιού αυτού ήταν να τρέξει ο
κρυmicromicroένος στη laquomicroάνναraquo και να φτύσει πριν το φύλακα
Ένα άλλο παιχνίδι της αρχαιότητας ήταν η laquoΧυτρίνδαraquo Το
παιχνίδι αυτό παιζόταν σύmicroφωνα microε τους ιστορικούς microε τον
Η εκmicroετάλλευση των παιδιών http3gym-chanionchanschgroldsitetetradiotetradio2scripttech04htm
2 of 5 722013 1251 πmicro
παρακάτω τρόπο Ένας παίκτης καθόταν χάmicroω και παρίστανε τη
χύτρα Ένας άλλος παίκτης στηρίζοντας το αριστερό του χέρι
πάνω στον καθισmicroένο έτρεχε γύρω-γύρω σαν φύλακας
Παράλληλα οι άλλοι παίκτες προσπαθούσαν να αγγίξουν τη
laquoχύτραraquo χωρίς όmicroως να χτυπηθούν από το φύλακα Το παιχνίδι
αυτό είναι γνωστό στις microέρες microας στη Ζάκυνθο και τη Λέσβο microε την
ονοmicroασία laquoγύρω-γύρω το ψητόraquo και διατηρείται στις microέρες microας
απαράλλακτο Επίσης ένα πολύ διασκεδαστικό και συνάmicroα αστείο
παιχνίδι ήταν ο laquoΑσκωλιασmicroόςraquo Στην αρχαιότητα το παιχνίδι
αυτό ήταν ένα είδος ακροβασίας και παιζόταν κατά κύριο λόγο στις
γιορτές του ∆ιονύσου Τα παιδιά τα οποία συmicromicroετείχαν ανέβαιναν
microε το ένα πόδι σε ένα φουσκωmicroένο ασκί αλειmicromicroένο microε λάδι και το
καθένα φανέρωνε την επιδεξιότητά του στην ισορροπία και την
ευλυγισία Αλλά τις περισσότερες φορές έπεφτε κάτω γεγονός που
διασκέδαζε πολύ τα άλλα παιδιά αδιάφορο αν το ίδιο θα γελούσαν
και microε αυτά όταν σε λίγο που θrsquo ανέβαιναν στο λαδωmicroένο ασκί
πάθαιναν τα ίδια Το παιχνίδι αυτό παίζεται ακόmicroα στις microέρες microας
στην Ήπειρο γνωστό ως laquoασκίraquo
Αστραγαλισmicroός
Τα παιδιά όmicroως στην αρχαία Ελλάδα έπαιζαν και τυχερά παιχνίδια
microε ζάρια Γνωστό παιχνίδι ήταν ο laquoΑστραγαλισmicroόςraquo και παιζόταν
microε πεσσούς κύβους ή laquoκότταraquo Τα κόττα ήταν οι αστράγαλοι
(κότσια) microικρών microηρυκαστικών Οι παίκτες αγαπούσαν πολύ το
παιχνίδι αυτό Μάλιστα το microικρό αγόρι κουβαλούσε microαζί του microέσα
σε ένα σακουλάκι τους αστραγάλους στο σχολείο στο δρόmicroο και
στο Γυmicroνάσιο Ο laquoΑστραγαλισmicroόςraquo παιζόταν microε τον παρακάτω
τρόπο Τοποθετούσαν microέσα σε κύκλο τα κότσια και τα χτυπούσαν
από κάποια απόσταση Όσα έβγαζαν microε το χτύπηmicroα έξω από τον
κύκλο τόσα κέρδιζαν Το ίδιο παιχνίδι όπως και το παιχνίδι
laquomicroονά-ζυγάraquo παιζόταν microε ξηρούς καρπούς αmicroύγδαλα και
καρύδια microικρά στο microέγεθος
Τέλος ένα επίσης γνωστό παιχνίδι στην αρχαιότητα ήταν τα
laquoπεντάλιθαraquo Το παιχνίδι αυτό παιζόταν κυρίως από κορίτσια
microέσα στο σπίτι Ήταν πολύ αγαπητό και παιζόταν microε κότσια ή
πετραδάκια Μπορούσαν να πάρουν microέρος όσα παιδιά ήθελαν Το
κάθε παιδί είχε συγκεντρωmicroένα πέντε πετραδάκια ή κότσια κοντά
στα πόδια του Ο κάθε παίκτης πετούσε ένα πετραδάκι ψηλά και
έπρεπε να το ξαναπιάσει αφού πρώτα είχε πάρει από κάτω ένα
ακόmicroα πετραδάκι Αν πετύχαινε στην πρώτη του προσπάθεια
συνέχιζε πετώντας πάλι ψηλά ένα πετραδάκι το οποίο έπρεπε να
ξαναπιάσει microε την προϋπόθεση ότι θα είχε προλάβει να πάρει από
κάτω δύο πετραδάκια Αν τα κατάφερνε συνέχιζε πιάνοντας από
Η εκmicroετάλλευση των παιδιών http3gym-chanionchanschgroldsitetetradiotetradio2scripttech04htm
3 of 5 722013 1251 πmicro
κάτω τρία βοτσαλάκια και αυτό συνεχιζόταν microέχρι να χάσει οπότε
ξεκινούσε ο δεύτερος παίκτης Όταν τελείωναν όλοι οι παίκτες
τελείωνε ο πρώτος γύρος Νικητής ήταν αυτός που κέρδιζε και
στους τέσσερις γύρους Τα laquoπεντάλιθαraquo αντιστοιχούν στα σηmicroερινά
πεντόβολα και συνηθίζεται να παίζεται ακόmicroα και σήmicroερα στην
Κέρκυρα και στη Ζάκυνθο αλλά και σε άλλες περιοχές της ∆υτικής
Ελλάδας Και στην Κρήτη όmicroως τα ίδια παιχνίδια επιβίωναν microέχρι
πρόσφατα πριν από λίγες δεκαετίες όταν ακόmicroη τα χωριά είχαν
πολλούς κατοίκους και φυσικά αρκετά microικρά παιδιά Όλα αυτά τα
τυχερά παιχνίδια τα laquoπεντάλιθαraquo (πεντόβολα) τα laquomicroονά-ζυγάraquo και
οι laquoπεσσοίraquo οι laquoκύβοιraquo (ζάρια) αποτελούσαν και στην αρχαία
Ελλάδα πειρασmicroό για microικρούς και microεγάλους
Πεσσεία
Συmicroπεραίνουmicroε λοιπόν από τη σύγκριση ανάmicroεσα στα αρχαία
και τα σηmicroερινά παιχνίδια τα οποία παίζουν τα παιδιά του τόπου
microας ότι η αρχαία κληρονοmicroιά στον τοmicroέα αυτό συνεχίζεται σε
κάποιες περιοχές γιατί είναι πολλά τα παιχνίδια που διατηρούνται
microέχρι σήmicroερα ακόmicroη και microε ίδιες ή παρόmicroοιες ονοmicroασίες
Στα νεότερα χρόνια αναγνωρίστηκε η τεράστια σηmicroασία του
παιχνιδιού και απέκτησε σηmicroαντική θέση στο πρόγραmicromicroα αγωγής
των παιδιών Όλοι οι σύγχρονοι παιδαγωγοί τονίζουν την
παιδαγωγική του αξία και τη συmicroβολή του στην ολόπλευρή
ανάπτυξη της προσωπικότητας του παιδιού Παρrsquo όλα αυτά ενώ
Η εκmicroετάλλευση των παιδιών http3gym-chanionchanschgroldsitetetradiotetradio2scripttech04htm
4 of 5 722013 1251 πmicro
στην αρχαία Ελλάδα τα παιδιά διασκέδαζαν ελεύθερα παίζοντας
χωρίς άγχος στη σηmicroερινή εποχή τα πράγmicroατα άλλαξαν Τα
παιχνίδια έχουν αντικατασταθεί από την ανεξέλεγκτη
παρακολούθηση των τηλεοπτικών προγραmicromicroάτων και τη χρήση
ηλεκτρονικών υπολογιστών Αυτό έχει ως αποτέλεσmicroα τα σηmicroερινά
παιδιά να έχουν χάσει την αθωότητα τον αυθορmicroητισmicroό και το
αίσθηmicroα της συλλογικότητας Το φαινόmicroενο αυτό απασχολεί
πολλούς ειδικούς όπως παιδαγωγούς ιατρούς ψυχολόγους
κοινωνιολόγους και γίνονται επανειληmicromicroένα συζητήσεις και
έρευνες προκειmicroένου να εντοπιστούν τα αίτια του φαινοmicroένου να
αποδοθούν ευθύνες και να βρεθούν λύσεις
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Anne Pearson Η Αρχαία Ελλάδα Εκδόσεις Αστέρη
∆ελασθάνη σε συνεργασία microε το Βρετανικό Μουσείο του
Λονδίνου
1
Πωλ Φωρ Η καθηmicroερινή ζωή στην Αρχαία Ελλάδα2
Haydn Middleton Οι γυναίκες στην Αρχαία Ελλάδα εκδόσεις
ΣΑΒΒΑΛΑΣ
3
Πέπης ∆αράκη Οmicroαδικά παιχνίδια των παιδιών microας εκδόσεις
Gutenberg
4
Στέλιος ∆ανδουλάκης
Γ1
Το Τετράδιο των microαθητών του 4ου Γυmicroνασίου Χανίων Επιστήmicroη και Τεχνολογία
Η εκmicroετάλλευση των παιδιών http3gym-chanionchanschgroldsitetetradiotetradio2scripttech04htm
5 of 5 722013 1251 πmicro
παρακάτω τρόπο Ένας παίκτης καθόταν χάmicroω και παρίστανε τη
χύτρα Ένας άλλος παίκτης στηρίζοντας το αριστερό του χέρι
πάνω στον καθισmicroένο έτρεχε γύρω-γύρω σαν φύλακας
Παράλληλα οι άλλοι παίκτες προσπαθούσαν να αγγίξουν τη
laquoχύτραraquo χωρίς όmicroως να χτυπηθούν από το φύλακα Το παιχνίδι
αυτό είναι γνωστό στις microέρες microας στη Ζάκυνθο και τη Λέσβο microε την
ονοmicroασία laquoγύρω-γύρω το ψητόraquo και διατηρείται στις microέρες microας
απαράλλακτο Επίσης ένα πολύ διασκεδαστικό και συνάmicroα αστείο
παιχνίδι ήταν ο laquoΑσκωλιασmicroόςraquo Στην αρχαιότητα το παιχνίδι
αυτό ήταν ένα είδος ακροβασίας και παιζόταν κατά κύριο λόγο στις
γιορτές του ∆ιονύσου Τα παιδιά τα οποία συmicromicroετείχαν ανέβαιναν
microε το ένα πόδι σε ένα φουσκωmicroένο ασκί αλειmicromicroένο microε λάδι και το
καθένα φανέρωνε την επιδεξιότητά του στην ισορροπία και την
ευλυγισία Αλλά τις περισσότερες φορές έπεφτε κάτω γεγονός που
διασκέδαζε πολύ τα άλλα παιδιά αδιάφορο αν το ίδιο θα γελούσαν
και microε αυτά όταν σε λίγο που θrsquo ανέβαιναν στο λαδωmicroένο ασκί
πάθαιναν τα ίδια Το παιχνίδι αυτό παίζεται ακόmicroα στις microέρες microας
στην Ήπειρο γνωστό ως laquoασκίraquo
Αστραγαλισmicroός
Τα παιδιά όmicroως στην αρχαία Ελλάδα έπαιζαν και τυχερά παιχνίδια
microε ζάρια Γνωστό παιχνίδι ήταν ο laquoΑστραγαλισmicroόςraquo και παιζόταν
microε πεσσούς κύβους ή laquoκότταraquo Τα κόττα ήταν οι αστράγαλοι
(κότσια) microικρών microηρυκαστικών Οι παίκτες αγαπούσαν πολύ το
παιχνίδι αυτό Μάλιστα το microικρό αγόρι κουβαλούσε microαζί του microέσα
σε ένα σακουλάκι τους αστραγάλους στο σχολείο στο δρόmicroο και
στο Γυmicroνάσιο Ο laquoΑστραγαλισmicroόςraquo παιζόταν microε τον παρακάτω
τρόπο Τοποθετούσαν microέσα σε κύκλο τα κότσια και τα χτυπούσαν
από κάποια απόσταση Όσα έβγαζαν microε το χτύπηmicroα έξω από τον
κύκλο τόσα κέρδιζαν Το ίδιο παιχνίδι όπως και το παιχνίδι
laquomicroονά-ζυγάraquo παιζόταν microε ξηρούς καρπούς αmicroύγδαλα και
καρύδια microικρά στο microέγεθος
Τέλος ένα επίσης γνωστό παιχνίδι στην αρχαιότητα ήταν τα
laquoπεντάλιθαraquo Το παιχνίδι αυτό παιζόταν κυρίως από κορίτσια
microέσα στο σπίτι Ήταν πολύ αγαπητό και παιζόταν microε κότσια ή
πετραδάκια Μπορούσαν να πάρουν microέρος όσα παιδιά ήθελαν Το
κάθε παιδί είχε συγκεντρωmicroένα πέντε πετραδάκια ή κότσια κοντά
στα πόδια του Ο κάθε παίκτης πετούσε ένα πετραδάκι ψηλά και
έπρεπε να το ξαναπιάσει αφού πρώτα είχε πάρει από κάτω ένα
ακόmicroα πετραδάκι Αν πετύχαινε στην πρώτη του προσπάθεια
συνέχιζε πετώντας πάλι ψηλά ένα πετραδάκι το οποίο έπρεπε να
ξαναπιάσει microε την προϋπόθεση ότι θα είχε προλάβει να πάρει από
κάτω δύο πετραδάκια Αν τα κατάφερνε συνέχιζε πιάνοντας από
Η εκmicroετάλλευση των παιδιών http3gym-chanionchanschgroldsitetetradiotetradio2scripttech04htm
3 of 5 722013 1251 πmicro
κάτω τρία βοτσαλάκια και αυτό συνεχιζόταν microέχρι να χάσει οπότε
ξεκινούσε ο δεύτερος παίκτης Όταν τελείωναν όλοι οι παίκτες
τελείωνε ο πρώτος γύρος Νικητής ήταν αυτός που κέρδιζε και
στους τέσσερις γύρους Τα laquoπεντάλιθαraquo αντιστοιχούν στα σηmicroερινά
πεντόβολα και συνηθίζεται να παίζεται ακόmicroα και σήmicroερα στην
Κέρκυρα και στη Ζάκυνθο αλλά και σε άλλες περιοχές της ∆υτικής
Ελλάδας Και στην Κρήτη όmicroως τα ίδια παιχνίδια επιβίωναν microέχρι
πρόσφατα πριν από λίγες δεκαετίες όταν ακόmicroη τα χωριά είχαν
πολλούς κατοίκους και φυσικά αρκετά microικρά παιδιά Όλα αυτά τα
τυχερά παιχνίδια τα laquoπεντάλιθαraquo (πεντόβολα) τα laquomicroονά-ζυγάraquo και
οι laquoπεσσοίraquo οι laquoκύβοιraquo (ζάρια) αποτελούσαν και στην αρχαία
Ελλάδα πειρασmicroό για microικρούς και microεγάλους
Πεσσεία
Συmicroπεραίνουmicroε λοιπόν από τη σύγκριση ανάmicroεσα στα αρχαία
και τα σηmicroερινά παιχνίδια τα οποία παίζουν τα παιδιά του τόπου
microας ότι η αρχαία κληρονοmicroιά στον τοmicroέα αυτό συνεχίζεται σε
κάποιες περιοχές γιατί είναι πολλά τα παιχνίδια που διατηρούνται
microέχρι σήmicroερα ακόmicroη και microε ίδιες ή παρόmicroοιες ονοmicroασίες
Στα νεότερα χρόνια αναγνωρίστηκε η τεράστια σηmicroασία του
παιχνιδιού και απέκτησε σηmicroαντική θέση στο πρόγραmicromicroα αγωγής
των παιδιών Όλοι οι σύγχρονοι παιδαγωγοί τονίζουν την
παιδαγωγική του αξία και τη συmicroβολή του στην ολόπλευρή
ανάπτυξη της προσωπικότητας του παιδιού Παρrsquo όλα αυτά ενώ
Η εκmicroετάλλευση των παιδιών http3gym-chanionchanschgroldsitetetradiotetradio2scripttech04htm
4 of 5 722013 1251 πmicro
στην αρχαία Ελλάδα τα παιδιά διασκέδαζαν ελεύθερα παίζοντας
χωρίς άγχος στη σηmicroερινή εποχή τα πράγmicroατα άλλαξαν Τα
παιχνίδια έχουν αντικατασταθεί από την ανεξέλεγκτη
παρακολούθηση των τηλεοπτικών προγραmicromicroάτων και τη χρήση
ηλεκτρονικών υπολογιστών Αυτό έχει ως αποτέλεσmicroα τα σηmicroερινά
παιδιά να έχουν χάσει την αθωότητα τον αυθορmicroητισmicroό και το
αίσθηmicroα της συλλογικότητας Το φαινόmicroενο αυτό απασχολεί
πολλούς ειδικούς όπως παιδαγωγούς ιατρούς ψυχολόγους
κοινωνιολόγους και γίνονται επανειληmicromicroένα συζητήσεις και
έρευνες προκειmicroένου να εντοπιστούν τα αίτια του φαινοmicroένου να
αποδοθούν ευθύνες και να βρεθούν λύσεις
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Anne Pearson Η Αρχαία Ελλάδα Εκδόσεις Αστέρη
∆ελασθάνη σε συνεργασία microε το Βρετανικό Μουσείο του
Λονδίνου
1
Πωλ Φωρ Η καθηmicroερινή ζωή στην Αρχαία Ελλάδα2
Haydn Middleton Οι γυναίκες στην Αρχαία Ελλάδα εκδόσεις
ΣΑΒΒΑΛΑΣ
3
Πέπης ∆αράκη Οmicroαδικά παιχνίδια των παιδιών microας εκδόσεις
Gutenberg
4
Στέλιος ∆ανδουλάκης
Γ1
Το Τετράδιο των microαθητών του 4ου Γυmicroνασίου Χανίων Επιστήmicroη και Τεχνολογία
Η εκmicroετάλλευση των παιδιών http3gym-chanionchanschgroldsitetetradiotetradio2scripttech04htm
5 of 5 722013 1251 πmicro
κάτω τρία βοτσαλάκια και αυτό συνεχιζόταν microέχρι να χάσει οπότε
ξεκινούσε ο δεύτερος παίκτης Όταν τελείωναν όλοι οι παίκτες
τελείωνε ο πρώτος γύρος Νικητής ήταν αυτός που κέρδιζε και
στους τέσσερις γύρους Τα laquoπεντάλιθαraquo αντιστοιχούν στα σηmicroερινά
πεντόβολα και συνηθίζεται να παίζεται ακόmicroα και σήmicroερα στην
Κέρκυρα και στη Ζάκυνθο αλλά και σε άλλες περιοχές της ∆υτικής
Ελλάδας Και στην Κρήτη όmicroως τα ίδια παιχνίδια επιβίωναν microέχρι
πρόσφατα πριν από λίγες δεκαετίες όταν ακόmicroη τα χωριά είχαν
πολλούς κατοίκους και φυσικά αρκετά microικρά παιδιά Όλα αυτά τα
τυχερά παιχνίδια τα laquoπεντάλιθαraquo (πεντόβολα) τα laquomicroονά-ζυγάraquo και
οι laquoπεσσοίraquo οι laquoκύβοιraquo (ζάρια) αποτελούσαν και στην αρχαία
Ελλάδα πειρασmicroό για microικρούς και microεγάλους
Πεσσεία
Συmicroπεραίνουmicroε λοιπόν από τη σύγκριση ανάmicroεσα στα αρχαία
και τα σηmicroερινά παιχνίδια τα οποία παίζουν τα παιδιά του τόπου
microας ότι η αρχαία κληρονοmicroιά στον τοmicroέα αυτό συνεχίζεται σε
κάποιες περιοχές γιατί είναι πολλά τα παιχνίδια που διατηρούνται
microέχρι σήmicroερα ακόmicroη και microε ίδιες ή παρόmicroοιες ονοmicroασίες
Στα νεότερα χρόνια αναγνωρίστηκε η τεράστια σηmicroασία του
παιχνιδιού και απέκτησε σηmicroαντική θέση στο πρόγραmicromicroα αγωγής
των παιδιών Όλοι οι σύγχρονοι παιδαγωγοί τονίζουν την
παιδαγωγική του αξία και τη συmicroβολή του στην ολόπλευρή
ανάπτυξη της προσωπικότητας του παιδιού Παρrsquo όλα αυτά ενώ
Η εκmicroετάλλευση των παιδιών http3gym-chanionchanschgroldsitetetradiotetradio2scripttech04htm
4 of 5 722013 1251 πmicro
στην αρχαία Ελλάδα τα παιδιά διασκέδαζαν ελεύθερα παίζοντας
χωρίς άγχος στη σηmicroερινή εποχή τα πράγmicroατα άλλαξαν Τα
παιχνίδια έχουν αντικατασταθεί από την ανεξέλεγκτη
παρακολούθηση των τηλεοπτικών προγραmicromicroάτων και τη χρήση
ηλεκτρονικών υπολογιστών Αυτό έχει ως αποτέλεσmicroα τα σηmicroερινά
παιδιά να έχουν χάσει την αθωότητα τον αυθορmicroητισmicroό και το
αίσθηmicroα της συλλογικότητας Το φαινόmicroενο αυτό απασχολεί
πολλούς ειδικούς όπως παιδαγωγούς ιατρούς ψυχολόγους
κοινωνιολόγους και γίνονται επανειληmicromicroένα συζητήσεις και
έρευνες προκειmicroένου να εντοπιστούν τα αίτια του φαινοmicroένου να
αποδοθούν ευθύνες και να βρεθούν λύσεις
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Anne Pearson Η Αρχαία Ελλάδα Εκδόσεις Αστέρη
∆ελασθάνη σε συνεργασία microε το Βρετανικό Μουσείο του
Λονδίνου
1
Πωλ Φωρ Η καθηmicroερινή ζωή στην Αρχαία Ελλάδα2
Haydn Middleton Οι γυναίκες στην Αρχαία Ελλάδα εκδόσεις
ΣΑΒΒΑΛΑΣ
3
Πέπης ∆αράκη Οmicroαδικά παιχνίδια των παιδιών microας εκδόσεις
Gutenberg
4
Στέλιος ∆ανδουλάκης
Γ1
Το Τετράδιο των microαθητών του 4ου Γυmicroνασίου Χανίων Επιστήmicroη και Τεχνολογία
Η εκmicroετάλλευση των παιδιών http3gym-chanionchanschgroldsitetetradiotetradio2scripttech04htm
5 of 5 722013 1251 πmicro
στην αρχαία Ελλάδα τα παιδιά διασκέδαζαν ελεύθερα παίζοντας
χωρίς άγχος στη σηmicroερινή εποχή τα πράγmicroατα άλλαξαν Τα
παιχνίδια έχουν αντικατασταθεί από την ανεξέλεγκτη
παρακολούθηση των τηλεοπτικών προγραmicromicroάτων και τη χρήση
ηλεκτρονικών υπολογιστών Αυτό έχει ως αποτέλεσmicroα τα σηmicroερινά
παιδιά να έχουν χάσει την αθωότητα τον αυθορmicroητισmicroό και το
αίσθηmicroα της συλλογικότητας Το φαινόmicroενο αυτό απασχολεί
πολλούς ειδικούς όπως παιδαγωγούς ιατρούς ψυχολόγους
κοινωνιολόγους και γίνονται επανειληmicromicroένα συζητήσεις και
έρευνες προκειmicroένου να εντοπιστούν τα αίτια του φαινοmicroένου να
αποδοθούν ευθύνες και να βρεθούν λύσεις
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Anne Pearson Η Αρχαία Ελλάδα Εκδόσεις Αστέρη
∆ελασθάνη σε συνεργασία microε το Βρετανικό Μουσείο του
Λονδίνου
1
Πωλ Φωρ Η καθηmicroερινή ζωή στην Αρχαία Ελλάδα2
Haydn Middleton Οι γυναίκες στην Αρχαία Ελλάδα εκδόσεις
ΣΑΒΒΑΛΑΣ
3
Πέπης ∆αράκη Οmicroαδικά παιχνίδια των παιδιών microας εκδόσεις
Gutenberg
4
Στέλιος ∆ανδουλάκης
Γ1
Το Τετράδιο των microαθητών του 4ου Γυmicroνασίου Χανίων Επιστήmicroη και Τεχνολογία
Η εκmicroετάλλευση των παιδιών http3gym-chanionchanschgroldsitetetradiotetradio2scripttech04htm
5 of 5 722013 1251 πmicro