Μια περιπατητική ανά-γνωση

της πλατείας Πλατεία: κινητική, οπτική και

βιωματική εμπειρία

2

«πλατεία» «πλάτωμα»,

ως «πλατύς δρόμος, πλατιά οδός»

3

ΟΡΙΣΜΟΙ:

ΠΛΑΤΕΙΑ: τόποι ελεύθερης κίνησης και δράσης

Τόποι διακίνησης των διερχομένων

και των αισθήσεών τους Κενός χώρος μέσα στο δομημένο

περιβάλλον της πόλης και του χωριού

4

1. Αρχαία Αθηναϊκή ΑγοράΑρχαία Αθηναϊκή Αγοράη πλατεία : τετράγωνο πλάτωμαπολιτιστικό και εκπαιδευτικό κέντρο της Μεσογείουπεριστοιχιζόταν από σημαντικά δημόσια οικοδομήματα σύμβολο ελεύθερης έκφρασης και διακίνησης ιδεών και αγαθώναπαγορευμένη για γυναίκες, ανήλικους, λιποτάκτες και ασεβείς προς γονείς και θεούς

ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑ

5

ΑΡΧΑΙΑ ΑΓΟΡΑ ΑΘΗΝΑΣ-ΔΗΜΟΣΙΑ ΚΤΙΡΙΑ

6

Διάλογος : Σωκράτης-Θρασύμαχος

ΠΟΛΙΤΕΙΑ -ΠΛΑΤΩΝ

7

2. Μεσαίωνας: 476μχ-1453μχ Η πλατεία πεδίο έκφρασης της δύναμης και επιρροής

των ευγενών-του εκκλησιαστικού παράγοντα

σπανιότητα πλατειών - άναρχη δόμηση ( χωριά της Χίου)

ΜΕΣΤΑ-ΠΥΡΓΙ: και η κεντρική πλατεία του χωριού, το «λιβάδι» όπως λέγεται στην τοπική διάλεκτο

8

3.Οθωμανική κυριαρχία: Περίκλειστος αστικός χώρος συνάθροισης, η πλατεία του Τεμένους.

4. Αναγέννηση-15ος αι. •Σχεδιασμός,•διάταξη των πλατειών •οργάνωση του χώρου αλλά και των περιμετρικών του κτιρίων.

Πράγα

9

6. H πλατεία του 19ου αιώνα, ως προθήκη έκθεσης του αρχιτεκτονικού έργου

10

7. Στις αρχές του 20ου αιώνα: • μνημειακές διαστάσεις

επίδειξη στρατιωτικής δύναμης

Κόκκινη Πλατεία, Μόσχα

11

ΟΡΙΣΜΟΙ:

Αστικό-Περιαστικό πράσινο:Πάρκα, δεντροστοιχίες, κήποι μέσα στην πόλη.

Προσφέρουν:υγεία,αναψυχή,ποιότητα 1)προστασία από πλημμύρες2)μείωση της διάβρωσης,3)ρύθμιση του μικροκλίματος4)συγκράτηση των ρύπων της ατμόσφαιρας5)αισθητική βελτίωση

ΠΛΑΤΕΙΑ:

12

ΣΚΟΠΟΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ-ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ

13

Η δομή του χώρου της πλατείας, ως «κενού» μέσα στο ως «κενού» μέσα στο πλήρες του δομημένου πλήρες του δομημένου περιβάλλοντοςπεριβάλλοντος (H Piazza del

Amfiteatro στη Lucca της Τοσκάνης).

14

Τόποι διακίνησης των διερχομένων και των αισθήσεών τους

15

Πολιτικό δρώμενο σε αστική πλατεία. Συγκεκριμένα, συγκέντρωση στην πλατεία Ομονοίας

στη γενική απεργία του Φεβρουαρίου του 1987 (αρχείο Ιστορίας Συνδικάτων).

Γεγονότα:

16

τόποι ελεύθερης κίνησης και δράσης

Η επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου-1843-Πλατεία Ανακτόρων-Συντάγματος.

17

Διαφημιστικές εικόνες εμπορική προώθηση

Graffiti:ελεύθερη έκφραση-δημιουργικότητα

Αφίσες (posters),ενημέρωση για δρώμενα για κοινωνικά γεγονότα

Σημάνσεις οδών, κυκλοφορίας και ανακοινώσεων

Ο Δημόσιος αστικός χώρος ως φορέας οπτικών μηνυμάτων

18

19

Γιατί είμαι και αισθάνομαι μόνος;

20

ΕΙΔΗ ΠΛΑΤΕΙΑΣΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ

ΔΡΩΜΕΝΟ:ΤΟ ΤΑΨΑΚΙ ΤΗΣ ΠΛΑΤΕΙΑΣ

21

Η πλατεία της εκκλησίας ΠΑΡΚΟ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΑΝΔΡΕΑ

Χτίστηκε το 1836-1843Εδώ ο Αγ. Ανδρέας θυσιάστηκε το

66μχ.

Ο νέος ναός χτίστηκε το 1908

22

Η πλατεία του δημαρχείου

Η πλατεία Εθνικής Αντίστασης -πλατεία Κοτζιά, Αθήνα, μπροστά από το Δημαρχείο Αθηνών, άλλοτε και τώρα.

23

Piazza Del Campo Υπήρξε αγορά του μεσαιωνικού κόσμου από τον

13ο αιώνα

Η πλατεία της Αγοράς

24

Η πλατεία-έργο τέχνης ή η πλατεία μουσείο,

Piazza San Marco, Βενετία. Από τις πιο ρομαντικές πλατείες στον κόσμο. Ο Ναπολέων την είχε αποκαλέσει το «δωμάτιο

ζωγραφικής της Ευρώπης».

25

Η «Πλατεία των Ψηλών Αλωνίων» στην Πάτρα, διαρρυθμισμένη σε πάρκο

26

Η Κεντρική πλατεία του Αγ.

Πέτρου στη Ρώμη

. Πλατεία Trafalgar, Λονδίνο, Ηνωμένο Βασίλειο

27

Πρόσβαση από λεωφόρο

28

Η μεγάλη πλατεία 'Οσο η δημόσια ζωή των κατοίκων το απαιτεί, δηλαδή να είναι

όχι τόσο μικρή ώστε να εμποδίζει την άνεση της χρήσης, ούτε τόσο μεγάλη ώστε με μικρό αριθμό ανθρώπων να φαίνεται

ακατοίκητη».

Η μεγαλύτερη πλατεία κόσμου είναι αυτή της Ουράνιας Γαλήνης . Τη διασχίζει κανείς τουλάχιστον σε μία ώρα. Πεκίνο, Κίνα

29

Η κυκλική πλατεία που ρυθμίζει το κυκλοφοριακό κατά τη δεκαετία του '60, δημιουργεί όμως τον κύριο φραγμό

της προσπέλασης της από τον πεζό.

30

Η «Πλατεία Κλαυθμώνος» στην Αθήνα, διαρρυθμισμένη σε άλσος. Βρίσκεται πάνω από

υπόγειο πάρκινγκ

31

Η πλατεία του χωριού με τους πλατάνους: Κεντρική πλατεία Άντισσας Λέσβου.

Είναι ο τόπος των ανθρώπων. Είναι κέντρο, πόλος, εστία, καθώς οι δρόμοι του οικισμού και η ζωή των ανθρώπων ξεκινούν και καταλήγουν σε αυτήν

32

Ο χώρος μιλά, ανασαίνει, παράγει ζωή. Δεν είναι σκηνικό, δεν είναι

πεδίο, είναι πηγή. Παρά το μικρό της μέγεθος, η

πλατεία του χωριού είναι διάπλατη, είναι πλέρια.

Είναι απλή-απλότατη, ταπεινή, όχι ευφάνταστη, όχι μνημειακή.

33

Στην πλατεία του χωριού, ο άνθρωπος θα σταθεί, θα καθίσει, δε θα διέλθει, δε θα προσπεράσει. Εκεί θα επικοινωνήσει και θα

συναισθανθεί

Πλατεία Δράκειας Πηλίου

34

Π ε ρ ιβ α λ λ ο ν τ ικ ή ο μ ά δ α Γ υ μ ν α σ ίο υ Δ ε μ ε ν ίκ ω ν < < Π ά μ ε Π λ α τ ε ία > >

Ε ρω τηματολόγιο 1

1 . Φ ύ λ ο : ά ν δ ρ α ς γ υ ν α ί κ α 2 . Η λ ι κ ία : 3 .α . Σ υ χ ν ά ζ ε τ ε σ ε π λ α τ ε ία Ν Α Ι Ο Χ Ι β . Σ ε π ο ι α π λ α τ ε ί α σ υ χ ν ά ζ ε τ ε ; 4 . Γ ι α τ ί δ ε σ υ χ ν ά ζ ε τ ε σ ε κ ά π ο ι α π λ α τ ε ί α (Α ν α π α ν τ ή σ ε ι α ρ ν η τ ι κ ά ) * 5 . Π ο ι α π ρ ά γ μ α τ α σ α ς ε υ χ α ρ ι σ τ ο ύ ν ε κ ε ί ; 6 . Τ ι α ν τ ι π ρ ο σ ω π ε ύ ε ι γ ι α ε σ ά ς η π λ α τ ε ία ; Ξ ε κ ο ύ ρ α σ η , σ υ ν ά ν τ η σ η , ε π ι κ ο ι ν ω ν ί α ή κ ά τ ι ά λ λ ο 7 . Π ο ι α π ρ ά γ μ α τ α θ α θ έ λ α τ ε ν α υ π ά ρ χ ο υ ν ε π ι π λ έ ο ν ;

35

8 . Π ό σ ο σ υ χ ν ά π η γ α ί ν ε τ ε ; Π ο λ ύ σ υ χ ν ά , α ρ κ ε τ ά σ υ χ ν ά , σ π ά ν ια 9 . Π ο ι α π ρ ά γ μ α τ α σ α ς δ υ σ α ρ ε σ τ ο ύ ν ε κ ε ί ; 1 0 . Ξ έ ρ ε τ ε κ ά τ ι γ ι α τ ο ισ τ ο ρ ι κ ό τ η ς π λ α τ ε ί α ς ; Ν Α Ι Ο Χ Ι 1 1 . Π α ί ζ ε ι σ η μ α ν τ ι κ ό ρ ό λ ο η π λ α τ ε ί α σ τ η ζ ω ή τ η ς τ ο π ι κ ή ς κ ο ι ν ω ν ί α ς ; Ν Α Ι Ο Χ Ι 1 2 .Π ο ι ε ς δ ρ α σ τ η ρ ι ό τ η τ ε ς γ ν ω ρ ί ζ ε ι ς ό τ ι έ χ ο υ ν γ ί ν ε ι σ τ ι ς π λ α τ ε ί ε ς τ η ς γ ε ι τ ο ν ι ά ς σ ο υ ; 1 3 .Έ χ ε τ ε ν α π ρ ο τ ε ί ν ε τ ε κ ά π ο ι α δ ρ α σ τ η ρ ι ό τ η τ α π ο υ θ α θ έ λ α τ ε ν α γ ίν ε ι σ τ ο χ ώ ρ ο τ η ς π λ α τ ε ί α ς ;

36

1 3 .Έ χ ε τ ε ν α π ρ ο τ ε ί ν ε τ ε κ ά π ο ι α δ ρ α σ τ η ρ ι ό τ η τ α π ο υ θ α θ έ λ α τ ε ν α γ ίν ε ι σ τ ο χ ώ ρ ο τ η ς π λ α τ ε ί α ς ; 1 4 . Ν ο μ ί ζ ε τ ε ό τ ι η ο ι κ ο ν ο μ ι κ ή κ ρ ί σ η έ χ ε ι ε π η ρ ε ά σ ε ι τ η ν κ ο ι ν ω ν ι κ ή ζ ω ή τ ω ν α ν θ ρ ώ π ω ν ; Τ ο υ ς κ ά ν ε ι π ε ρ ι σ σ ό τ ε ρ ο μ ο ν α χ ι κ ο ύ ς ή π ε ρ ισ σ ό τ ε ρ ο κ ο ι ν ω ν ι κ ο ύ ς ; Ν Α Ι Ο Χ Ι Μ ο ν α χ ι κ ο ί Κ ο ι ν ω ν ι κ ο ί 1 5 . Π ι σ τ ε ύ ε ι ς ό τ ι ο ι ι δ έ ε ς σ ο υ γ ι α τ ι ς π λ α τ ε ί ε ς τ η ς γ ε ι τ ο ν ι ά ς σ ο υ ε ίν α ι σ η μ α ν τ ι κ έ ς κ α ι α ξ ί ζ ε ι ν α τ ις α κ ο ύ σ ε ι κ α ι ν α τ ι ς π ρ ο σ έ ξ ε ι κ α ν ε ί ς ; Α ν ν α ι π ο ι ο υ ς θ ε ω ρ ε ί ς κ α τ ά λ λ η λ ο υ ς ; α . Δ ή μ α ρ χ ο β . Σ υ λ λ ό γ ο υ ς γ . Κ ο ι ν ό τ η τ ε ς δ . Ά λ λ ο ν α ρ μ ό δ ι ο Δ η μ ο τ ι κ ό Σ υ μ β ο ύ λ ι ο

37

ΑΝΔΡΑΣ ΓΥΝΑΙΚΑ ΣΥΝΟΛΟ0

20

40

60

80

100

120

30

20

50

60

40

100

ΦΥΛΟποσοστά %

ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΤΗΝ ΕΡΕΥΝΑ

38

ΠΟΛΥ ΣΥΧΝΑΑΡΚΕΤΑ ΣΥΧΝΑΣΠΑΝΙΑ ΠΟΤΕ

ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ ΣΕ ΠΛΑΤΕΙΑ

Συχνάζουν σε πλατεία; ΠΟΛΙΤΕΣ ποσοστά %

ΠΟΛΥ ΣΥΧΝΑ 12 24

ΑΡΚΕΤΑ ΣΥΧΝΑ 8 16

ΣΠΑΝΙΑ 15 30

ΠΟΤΕ 15 30

39

Πλατάνια Δεμενίκων

Πάνω πλατεία Δεμενίκων

Ψηλαλώνια

Πλατεία Γεωργίου Α'

Μετ. Σωτήρος

ΣΥΝΟΛΟ

0 20 40 60 80 100 120

15

10

6

9

10

50

30

20

12

18

20

100

ΠΡΟΣΦΙΛΕΙΣ ΠΛΑΤΕΙΕΣ

40

Παιδική χαρά Μεγάλος ελεύθερος

χώρος

Μαγαζιά Κτήρια(πχ. Εκκλησία)

Κόσμος0

5

10

15

20

25

30

17.021276595744717.021276595744717.0212765957447

23.404255319148925.531914893617

ποσοστά %

ΘΕΤΙΚΑ -ΕΠΙΘΥΜΗΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΛΑΤΕΙΑΣ

41

ΣΚΟΥΠΙΔΙΑ-ΜΟΛΥΝΣΗ

ΟΧΙ ΦΩΤΙΣΜΟΣ

ΟΧΙ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ-ΕΡΗΜΩΣΗ

ΔΕΝΤΡΟΦΥΤΕΥΣΗ

ΟΧΙ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ

ΑΔΕΣΠΟΤΑ ΖΩΑ

ΠΑΡΑΒΑΤΙΚΕΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΕΣ

ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ

ΕΛΛΕΙΨΗ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ

ΣΥΝΟΛΟ

0 20 40 60 80 100 120

32.258064516129

5.37634408602151

6.45161290322581

5.37634408602151

5.37634408602151

4.3010752688172

3.2258064516129

26.8817204301075

10.752688172043

100

ποσοστά %

ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ-ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ

42ΞΕΚΟΥΡΑΣΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ-

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΑΤΙ ΑΛΛΟ

0

10

20

30

40

50

60

70

32.3943661971831

61.9718309859155

5.63380281690141

ποσοστά %

ΠΛΑΤΕΙΑ ΣΗΜΑΙΝΕΙ.......

43

35

15

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ-ΚΟΙΝΩΝΙΑ

ΜΟΝΑΧΙΚΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙΚΟΙΝΩΝΙΚΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ

Το 70% των ερωτηθέντων πιστεύουν ότι η οικονομική κρίση έφερε απομόνωση και μοναξιά

44 Άνθρωποι σιωπηλοί, τραγικοί

45

Π ερ ιβ α λ λ ον τ ικ ή Ο μ ά δ α ‘Π ά μ ε Π λ α τ ε ία ’

Ε Ρ Ω Τ Η Μ Α Τ Ο Λ Ο Γ Ι Ο 2 ( Π Α Ρ Α Τ Η Ρ Η Σ Η - Κ Α Τ Α Γ Ρ Α Φ Η ) -

Λ ε ιτ ο υ ρ γ ία α ισ θ ή σ ε ω ν

Ε ρ ε υ ν ώ τ α χ α ρ α κ τ η ρ ι σ τ ι κ ά τ η ς π λ α τ ε ί α ς σ τ ο κ έ ν τ ρ ο τ η ς Π ά τ ρ α ς .

1 ) Π ο ι ο ε ί ν α ι τ ο μ έ γ ε θ ο ς , η δ ι ά σ τ α σ η κ α ι τ ο σ χ ή μ α τ η ς π λ α τ ε ί α ς ; 2 ) Π ο ια ε ί ν α ι η θ έ σ η τ η ς π λ α τ ε ία ς σ τ η ν π ό λ η ; ( Κ ε ν τ ρ ι κ ή -Π ε ρ ι φ ε ρ ε ι α κ ή ) 3 ) Π ώ ς ε ί ν α ι δ ια μ ο ρ φ ω μ έ ν η η π λ α τ ε ί α ; ( Ε ξ ο π λ ισ μ ό ς -π ρ ά σ ι ν ο -υ π ο δ ο μ έ ς )

46

4 ) Π ο ια ε ί ν α ι η σ ύ ν δ ε σ η τ η ς π λ α τ ε ί α ς μ ε λ ε ω φ ό ρ ο υ ς ; 5 ) Π ώ ς ε ί ν α ι ο ι π ε ρ α σ τ ι κ ο ί ( Β ια σ τ ι κ ο ί , μ ι κ ρ ο ί , μ ε γ ά λ ο ι ) κ α ι τ ι κ ά ν ο υ ν ; 6 ) Π ο ι ε ς π ο λ ι τ ισ τ ι κ έ ς ε κ δ η λ ώ σ ε ι ς γ ί ν ο ν τ α ι ε δ ώ ; 7 ) Π ο ι ε ς π ο λ ι τ ικ έ ς -κ ο ι ν ω ν ι κ έ ς ε κ δ η λ ώ σ ε ι ς γ ί ν ο ν τ α ι ε δ ώ ; 8 ) Π ο ι ε ς ε ί ν α ι ο ι π ρ ο τ ά σ ε ι ς σ α ς γ ι α δ ι ά φ ο ρ ε ς ε κ δ η λ ώ σ ε ι ς π ο υ θ α μ π ο ρ ο ύ σ α ν ν α γ ί ν ο υ ν ε δ ώ ; 9 ) Π α ρ α τ ή ρ η σ η : Π ο ια μ ν η μ ε ία , έ ρ γ α τ έ χ ν η ς ή α ρ χ ι τ ε κ τ ο ν ι κ έ ς π α ρ ε μ β ά σ ε ι ς π α ρ α τ η ρ ε ί ς ;

47

1 0 ) Π α ρ α τ ή ρ η σ η : Π ο ι α ι σ τ ο ρ ικ ά σ τ ο ι χ ε ία ξ έ ρ ε ι ς μ α θ α ί ν ε ι ς ή π α ρ α τ η ρ ε ί ς ; 1 1 ) Π α ρ α τ ή ρ η σ η : Π ο ι α ε ί ν α ι η έ κ τ α σ η τ ο υ π ρ ά σ ι ν ο υ σ τ η ν π λ α τ ε ί α κ α ι υ π ά ρ χ ε ι χ ώ ρ ο ς ν α π ε ρ π α τ ή σ ε ι ο π ο λ ί τ η ς ; 1 2 ) Π α ρ α τ ή ρ η σ η : Υ π ά ρ χ ο υ ν χ ώ ρ ο ι σ τ ά θ μ ε υ σ η ς κ α ι π ο ια ε ί ν α ι τ α δ ι ά φ ο ρ α μ έ σ α μ ε τ α φ ο ρ ά ς ( δ η μ ό σ ι α ) π ο υ δ ι έ ρ χ ο ν τ α ι ; 1 3 ) Π α ρ α τ ή ρ η σ η : Υ π ά ρ χ ο υ ν α ν α κ ο ι ν ώ σ ε ι ς , g r a f f i t i , π ι ν α κ ί δ ε ς κ α ι δ ι α φ η μ ίσ ε ι ς ;

48

1 4 ) Π α ρ α τ ή ρ η σ η : Π ο ι α ε ί ν α ι τ α δ ιά φ ο ρ α κ τ ί ρ ι α γ ύ ρ ω α π ό τ η ν π λ α τ ε ία ; 1 5 ) Π α ρ α τ ή ρ η σ η : Π ο ι α ε ί ν α ι τ α κ υ ρ ί α ρ χ α υ λ ικ ά κ α τ α σ κ ε υ ή ς τ η ς π λ α τ ε ί α ς ; 1 6 ) Θ υ μ ή σ ο υ α ν α μ ν ή σ ε ι ς , ε μ π ε ι ρ ί ε ς κ α ι π ρ ο β λ ή μ α τ α σ τ η ν π λ α τ ε ί α . 1 7 ) Π ώ ς θ α ή θ ε λ α ν α ε ί ν α ι η π λ α τ ε ί α σ ή μ ε ρ α ; Π ο ι α κ υ ρ ί α ρ χ α α ι τ ή μ α τ α έ χ ο υ ν ο ι π ο λ ί τ ε ς γ ι α ν α α ισ θ ά ν ο ν τ α ι ε ν ε ρ γ ο ί ;

49

ΨΗΛΑ ΑΛΩΝΙΑ

50

Η Πλατεία Υψηλών Αλωνίων

51

ΠΛΑΤΕΙΑ ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ

52

Η ΠΛΑΤΕΙΑ Η ΠΛΑΤΕΙΑ ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ A'ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ A'

53

Η πλατεία Γεωργίου Α' όπως ήταν στις αρχές του 20ού αιώνα

Το θέατρο Απόλλων στην πλατεία Γεωργίου Α΄

54

ΠΛΑΤΕΙΑ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ (ΟΛΓΑΣ)

55

Η Πλατεία Όλγας

56

Η «Πλατεία Όλγας» στην Πάτρα, διαρρυθμισμένη σε άλσος

57

Σύγχρονες πλατείες

Αιτήματαοικειοποίηση του δημόσιου αστικού χώρου.

αναβίωση των παραδοσιακών αξιών στις παλιές πλατείες

πλατείες- πολυλειτουργικά κέντρα

σημεία αναφοράς και κοινωνικής συνάθροισης.

Piazza Navona, Ρώμη 15ο αι. Τα δύο σιντριβάνια στην πλατεία είναι το Fontana di

Nettuno (η κρήνη του Ποσειδώνα)

58

ΖωγραφίσαμεΖωγραφίσαμε

ΓνωρίσαμεΓνωρίσαμε

Συνθέσαμε

Εκφραστήμαμε

59

60

61

62

63

64

65

66

67