Σωτηρούλα ΕυαγγέλουΕιδική Εκπαίδευση 2013-2014

σύντομη θεωρητική παρουσίασηπρακτικές εφαρμογές στο σχολείο

ΑΙΣΘΗΤΗΡΙΑΚΗΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ

Παρασκευή, 2 Μαΐου 14

Παρασκευή, 2 Μαΐου 14

αισθητηριακή ολοκλήρωση

Η Α.Ο είναι μια εγγενής νευροβιολογική διαδικασία που αφορά την ολοκλήρωση και αποκωδικοποίηση του αισθητηριακού ερεθίσματος στον εγκέφαλο. (Ayres, 1979)

Παρασκευή, 2 Μαΐου 14

με απλά λόγια... είναι η ΝΟΙΚΟΚΥΡΑ ΤΟΥ Κ.Ν.Σ

παραλαμβάνειοργανώνειμεταφράζει

τις εισερχόμενες αισθητηριακές πληροφορίες .

Όταν δεν λειτουργεί σωστά, το άτομο αντιμετωπίζει αποδιοργάνωση τόσο στον ψυχικό του κόσμο όσο και στσον τρόπο λειτουργίας του.

Παρασκευή, 2 Μαΐου 14

Η Α.Ο ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΤΗΝ ΒΑΣΗ ΓΙΑ...

κινητικό σχεδιασμό

ανώτερες& κατώτερες γνωστικές λειτουργίες

επίπεδο αυτοσυγράτησης

ώριμη συμπεριφορά

λεπτή & αδρή κινητικότητα

μάθηση

αυτοέλεγχο

Παρασκευή, 2 Μαΐου 14

όταν η αισθητηριακή ολοκλήρωσηΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ..

Τα αισθητηριακά δεδομένα δεν οργανώνονται κατάλληλα στον εγκέφαλο .

Αυτό μπορεί να προκαλέσει διάφορα προβλήματα στην ανάπτυξη, επεξεργασία της πληροφορίας και στη συμπεριφορά του ατόμου.

Σ΄ένα παιδί μπορεί να μεταφραστεί σεδυσκολίες κινητικής μάθησης, διαταραχές στο επίπεδο εγρήγορσης (υπο/υπερ) και γενικά στην προσαρμογή σε μαθησιακό- κοινωνικό περιβάλλον.

Παρασκευή, 2 Μαΐου 14

“για κάποια παιδιά με διαταραχή της ολοκλήρωσης,κάθε χάδι μπορεί να μοιάζει με χαστούκι,κάθε αγκαλία να είναι σκληρό βασανιστήριο,και η ζωή σαν το τρενάκι του λούνα- πάρκ γεμάτη από δυσάρεστες εμπειρίες..”

Παρασκευή, 2 Μαΐου 14

αισθητηριακήολοκλήρωση

οπτικό σύστημα

ακουστικόσύστημα

γευστικό σύστημα

απτικό σύστημα

οσφρητικό σύστημα

αιθουσαίο σύστημα

ιδιοδεκτικό σύστημα

Ποιά αισθητηριακά συστήματα είναι υπεύθυνα για την αισθητηριακή ολοκλήρωση;

Παρασκευή, 2 Μαΐου 14

Ποιά αισθητηριακά συστήματα συνεργάζονται κατά την διάρκεια του μπάνιου ;

ΑΠΤΙΚΟ(θερμοκρασία νερού, σφουγγάρι, αφρόλουτρο, αίσθηση νερού, νερό στο πρόσωπο, μουσκεμένα μαλλιά

κ.α)

ΑΚΟΥΣΤΙΚΟ(θόρυβος νερού, τρίψιμο μαλλιών

κ.α.)

ΟΣΦΡΗΤΙΚΟ(άρωμα αφρόλουτρου κ.α.)

Παρασκευή, 2 Μαΐου 14

ΑΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

περιλαμβάνει νεύρα κάτω από το δέρμα.

τα νεύρα αυτά στέλνουν πληροφορίες στον εγκέφαλο

αφή, πόνο, θερμότητα και πίεση

ΑΠΟΦΕΥΓΕΙ σωματική επαφή

ΑΡΝΕΙΤΑΙ να φάει τροφές με ιδιαίτερη ‘‘υφή’’

ΑΡΝΕΙΤΑΙ να φορέσει ρούχα από συγκεκριμένα υφάσματα- ιδιότροπο στο ντύσιμο

ΔΥΣΑΝΑΣΧΕΤΕΙ με το μπάνιο, βούρτσισμα δοντιών, χτένισμα

ΔΕΝ ΤΟΥ ΑΡΕΣΕΙ να λερώνει τα χέρια του (άμμος, λάσπη, πλαστελίνη)

ΥΠΕΡ-ΥΠΟ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ ΣΕ ΑΠΤΙΚΑ ΕΡΕΘΙΣΜΑΤΑ

ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ

Παρασκευή, 2 Μαΐου 14

ΑΙΘΟΥΣΑΙΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

αναφέρεται στις δομές στο έσω αυτί που ανιχνεύουν την κίνηση, και αλλαγές στην θέση της κεφαλής.

ΦΟΒΙΕΣ σε αιθουσαία ερεθίσματα (κούνια, τραμπάλα, τσουλήθρα)

ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ στο να σκαρφαλώσουν, να ανεβούν ή να κατεβούν σκάλες

ΑΠΟΦΕΥΓΟΥΝ να περπατήσουν σε ασταθείς ή κεκλιμένες επιφάνειες.

ΓΕΝΙΚΗ ΑΔΕΞΙΟΤΗΤΑ

ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΟΥΝ ΦΟΒΟ ΣΤΟΝ ΧΩΡΟ.

ΥΠΟ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ ΣΕ ΑΙΘΟΥΣΑΙΑ ΕΡΕΘΙΣΜΑΤΑ

(επιδιώκουν έντονες αιθουσαίες εμπειρίες)

ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ

Παρασκευή, 2 Μαΐου 14

ΙΔΙΟΔΕΚΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑΑφορά τους μύες, τις αρθρώσεις και τους τένοντες που παρέχουν στο άτομο ασυνείδητη αντίληψη της θέσης του σώματος.

Όταν λειτουργεί σωστά, η θέση του σώματος προσαρμόζεται αυτόματα σε διαφορετικές καταστάσεις.

ΑΔΕΞΙΟΤΗΤΑ

ΤΑΣΗ να πέφτουν

ΕΛΛΕΙΨΗ ΑΝΤΙΛΗΨΗΣ της θέσης του σώματος

ΤΡΩΝΕ ΑΠΡΟΣΕΧΤΑ

ΔΥΣΚΟΛΙΑ να χειριστούν μικρά αντικείμενα.

ΠΟΛΥ ΨΗΛΟ ή ΠΟΛΥ ΧΑΜΗΛΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ.

ΠΑΡΟΡΜΗΤΙΚΟΤΗΤΑ

ΓΛΩΣΣΙΚΕΣ Ή ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ

ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ

Παρασκευή, 2 Μαΐου 14

ΣΟΒΑΡΟΤΗΤΑ ΑΙΣΘΗΤΗΡΙΑΚΗΣ ΑΜΥΝΤΙΚΟΤΗΤΑΣ

ΕΛΑΦΡΙΑ Α.ΑΣχεδόν φυσιολογική

συμπεριφορά.Υπερβάλουν σε κάποια

ερεθίσματα.Χαρακτηρίζονται

‘‘ιδιότροποι, μονόχνοτοι, επιλεκτικοί ή

υπερευαίσθητοι’’.

ΜΕΤΡΙΑ Α.Α

Διακόπτει 2 < τομείς της ζωής του.

Παρουσιάζει δυσκολίες σε κοινωνικές σχέσεις, στρές, άγχος, εκκεντρικότητες και άλλες αντιδράσεις σε αισθ.

εμπειρίες.Ψυχαναγκαστικές τάσεις,

αποδιοργάνωση στην αλλαγή.

ΒΑΡΙΑ Α.Α

Διακόπτει κάθε λειτουργικό τρόπο της καθημερινότητας του. Οι συμπεριφορές είναι

άκαμπτες και περιορισμένες.

Διαγνωστικές ταμπέλες

Παρασκευή, 2 Μαΐου 14

αισθητηριακό προφίλ

Παρασκευή, 2 Μαΐου 14

ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗΠώς αντιμετωπίζω ένα παιδί με δ.α.ο

στην τάξη;

Παρασκευή, 2 Μαΐου 14

Συχνά προβλήματα συμπεριφοράς στην τάξη που σχετίζονται με την

αισθητηριακή ολοκλήρωσηαπόσπαση προσοχήςπαθητικότηταυπερκινητικότηταδυσκολίες στην οργάνωση συμπεριφοράςδυσκολίες φυσικής διατήρησηςδυσκολίες οπτικής διατήρησηςδυσκολίες ακουστικής διατήρησης

Παρασκευή, 2 Μαΐου 14

ΦΥΣΙΚΗ ΔΙΑΤΗΡΗΣΗΧρησιμοποιώ ένα μεγάλο μαξιλάρι για κάθε παιδί όταν κάθεται στο πάτωμα για να τους κρατήσει στον δικό τους χώρο.

Ρυθμίζω καρέκλες, γραφεία, πίνακες, ώστε τα παιδιά να κάθονται με τα πόδια να ακουμπούν στο πάτωμα και τα ισχία λυγισμένα σε γωνιά 90 μοιρών.

Εάν ένα παιδί αποσπάται εύκολα, βεβαιώνομαι ότι το κάθισμα του είναι μακρυά από τις πόρτες ή τα παράθυρα.

Χρήση εναλλακτικών εξοπλισμών- καθισμάτων: μπάλες θεραπείας, σκαμπό, καρέκλες beans, σφήνες κ.α.

Αφήνω τα παιδιά να εργαστούν σε διαφορετικές θέσεις: ακουμπούν στο πάτωμα με τις αγκώνες τους, γράφει σ’ενα καβαλέτο κ.α.

Παρασκευή, 2 Μαΐου 14

Χρησιμοποιώ ένα απαλό βελούδινο χαλί σε χώρους που εργάζονται ή παίζουν- βοηθά στο να καλύψω τους θορύβους.

Αν είναι δυνατόν, χρησιμοποιώ κουνιστή καρέκλα ,αιώρα ή καρεκλα με ταλάντευση μέσα ή έξω από την τάξη όπου το παιδί μπορεί να πάει για να χαλαρώσει.

Επιτρέπω στα παιδιά να χρησιμοποιούν υπνόσακους ή να ρυθμόζεται με κουβέρτες αγαπημένης υφής για το κάθε παιδί, σε μια ήσυχη γωνιά ανάγνωσης.

Χρησιμοποιώ μια μικρή σκηνή για να παίζουν με μαλακά μαξιλάρια ή άλλα βοηθήματα αισθητηριακής ολοκλήρωσης.

φυσική διατήρηση (συνέχεια)

Παρασκευή, 2 Μαΐου 14

ΟΠΤΙΚΗ ΔΙΑΤΗΡΗΣΗΠαρουσίαση ημερήσιου προγράμματος με εικόνες

Καρτέλες με βασικούς κανόνες, υπενθυμήσεις και βοηθήματα μνήμης κολλημένες πάνω στο θρανίο.

Τοποθετώ ρολόι, ή χρονόμετρο και ημερολογιο (χρονικός προσανατολισμός) σε ευδιάκριτο σημείο.

Χρησιμοποιώ ταινία, στεφανάκια ή χαλί για την ενίσχυση των προσωπικών ορίων σε ειδικά διαμορφωμένους χώρους μάθησης.

Χρησιμοποιώ οπτικές ενδείξεις όπως η οπτική παρουσίαση για την οργάνωση των προσωπικών αντικειμένων, τα δοχεία ή τα ράφια.

Διατηρώ τους οπτικούς περισπασμούς στο ελάχιστο (απλοί πίνακες ανακοινώσεων, μειωμένες εικόνες και διακοσμήσεις, όχι στην ποικιλομορφία χρωμάτων)

Παρασκευή, 2 Μαΐου 14

Βοηθώ το παιδί να μείνει εστιασμένο χρησιμοποιώντας το δάκτυλο του ή κάρτα δείκτη κάτω από το όριο που εργάζεται.

Χρησιμοποιώ ευδιάκριτη και απλή γραμματοσειρά.

Διατηρώ τον πίνακα καθαρό.

Χρησιμοποιώ χαμηλό φωτισμό και παστέλ χρώματα. Σβήνω το φως κατά την διάρκεια μινι διαλειμμάτων.

Κρατώ σημειώσεις και πληροφοριακές αφίσες μακριά από το μποστινό μέρος της τάξης ώστε τα παιδιά να μπορούν να επικεντρωθούν στον δάσκαλο

οπτική διατήρηση (συνέχεια)

Παρασκευή, 2 Μαΐου 14

ΑΚΟΥΣΤΙΚΗ ΔΙΑΤΗΡΗΣΗΧρησιμοποιώ ωτοασπίδες ή ακουστικά αποκλεισμού ήχου σε παιδιά που είναι ευαίσθητα ή αποσπώνται εύκολα από θορύβους του περιβάλλοντος.

Ζητώ από τα παιδιά να επαναλάβουν προφορικά τις οδηγίες μαζί μου πρίν αρχίσουν την εργασία τους για να διασφαλίσουμε την κατανόηση τους.

Διδάσκω στο παιδί να ζητά βοήθεια.

Σπάζω τις εργασίες σε μικρά βήματα.

Δίνω επιπλέον χρόνο στα παιδιά που το έχουν ανάγκη.

Προειδοποιώ τα παιδιά για κάθε είδους δυνατό θόρυβο πρωτού εμφανιστεί (κουδούνια, σειρήνα άσκησης σεισμού κ.α.)

Παρασκευή, 2 Μαΐου 14

ΟΡΓΑΝΩΣΗ Δίνω απλές οδηγίες, βήμα- βήμα. Οι οδηγίες δίνονται πολυαισθητηριακά (οπτικές, λεκτικές, καιναισθητικές) ανάλογα με το προφίλ του παιδιού.

Βοηθώ το παιδί να κάνει πλάνο εργασίας με ερωτήσεις όπως: “ τί υλικά θα χρειαστώ, τι πρέπει να κάνω πρώτα, κ.α.”

Δίνω μερικές ιδέες- προτάσεις σε έναν μαθητή που έχει δυσκολίες στην διαμόρφωση ιδεών.

Οι μεταβάσεις γίνονται πιο εύκολα αν χρησιμοποιώ εικόνες με τις δραστηριότητες- οπτικοποιημένο ημερήσιο πρόγραμμα.

Βοηθώ τα παιδιά που έχουν δυσκολίες μετάβασης χρησιμοποιώντας χρονόμετρο.

Παρασκευή, 2 Μαΐου 14

Βοηθώ το παιδί με δυσκολίες μετάβασης με δραστηριότητες ρουτίνας μεταξύ των δραστηριοτήτων (μουσική, σωματικές ασκήσεις, καθαρισμός χώρου κ.α.)

Παρέχω στο παιδί ένα οργανωμένο χώρο για την αποθήκευση υλικών, όταν ολοκληρωθεί η χρήση τους.

οργάνωση (συνέχεια)

Παρασκευή, 2 Μαΐου 14

ΥΠΟΤΟΝΙΚΑ ΠΑΙΔΙΑ Αφήνω το παιδί να πιεί παγωμένο νερό σε ένα μπουκάλι κατά την διάρκεια της ημέρας.

Χρησιμοποιώ έντονο φωτισμό.

Κάνω συχνά μίνι διαλείμματα κατα την διάρκεια του 80λέπτου (άλματα, τροχάδιν, ρίξιμο- ζούλιγμα θεραπευτικής μπάλας, ασκήσεις ξεμουδιάσματος).

Επιτρέπω στο παιδί να μασά σκληρή τσίχλα με έντονη μυρωδιά (ΕΛΜΑ) ή να πιπιλίζουν καραμέλες με γλυκιά ή ξινή γεύση.

Επιτρέπω στο παιδί να χρησιμοποιεί τους δικούς του ρυθμιστικούς τρόπους.Βοηθώ το παιδί να τους μετατρέψει σε ‘‘κοινωνικά αποδεκτούς’’.

Παρασκευή, 2 Μαΐου 14

ΥΠΕΡΚΙΝΗΤΙΚΟ ΠΑΙΔΙ Χρησιμοποιώ χαμηλό φωτισμό, όχι φώτα φθορισμού.

Επιτρέπω στο παιδί να ακούει χαλαρωτική μουσική.

Χρησιμοποιώ μια μαλακή φωνή και επιβραδύνω την ομιλία και τις μετακινήσεις μου όταν μιλάω.

Επιτρέπω στο παιδί να καθίσει στο πάτωμα σε μια απομωνομένη περιοχή με κουβέρτες, βαριά μαξιλάρια και τσάντες με φασόλια επάνω τους κατά την διάρκεια της γραπτής εργασίας ή της ανάγνωσης.

Πιέζω τους ώμους του παιδιού προς τα κάτω με σταθερή πίεση.

Δεν τρέχω απο πίσω το παιδί.

Παρασκευή, 2 Μαΐου 14

Αναθέτω στο παιδί βαριές εργασίες (μετακίνηση βαριών επίπλων, θρανίων, σκούπισμα κάτω από τα θρανία, μετακίνηση βιβλίων κ.α.)

“Βοηθός δασκάλου”: μεταφέρουν τα βιβλία στην βιβλιοθήκη, επιτρέπω επιπλέον κινητικά διαλείμματα, θελήματα, ξύσιμο μολυβιών, καθαρισμός πίνακα κ.α.

Παρέχω την ευκαιρία στο παιδί να πηδήσει σε ένα τραμπολίνο, να αναπηδήσει σε μια θεραπευτική μπάλα, να τρέξει στον διάδρομο κ.α

υπερκινητικό παιδί (συνέχεια)

Παρασκευή, 2 Μαΐου 14

ΠΟΛΛΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ ΜΠΟΡΕΙ ΣΤΗΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΝΑ ΟΦΕΙΛΟΝΤΑΙ ΣΕ

ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΑΙΣΘΗΤΗΡΙΑΚΗΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ. Η ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΑΥΤΗ ΚΑΙ Η ΕΥΑΙΣΘΗΤΟΠΟΙΗΣΗ ΟΔΗΓΕΙ ΣΕ ΕΝΑ

ΕΥΡΥ ΦΑΣΜΑ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟ ΑΠΟ ΤΙΣ ΑΥΣΤΗΡΕΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ Η’ ΤΗΝ

ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ.

Παρασκευή, 2 Μαΐου 14

ΕΝΘΑΡΡΥΝΩ ΤΟΥΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥΣ ΝΑ ΚΑΝΟΥΝ ΕΝΑ ΒΗΜΑ ΠΙΣΩ ΚΑΙ ΝΑ ΔΟΥΜΕ ΚΑΠΟΙΑ ΠΑΙΔΙΑ ΜΕΣΑ ΑΠΟ

ΜΙΑ ΑΛΛΗ ΟΠΤΙΚΗ ΓΩΝΙΑ.

Ένα παιδί με διαταραχές αισθητηριακής ολοκήρωσης δεν πρέπει να αντιμετωπιστεί με την τυπική συμπεριφοριστική προσέγγιση.

Παρασκευή, 2 Μαΐου 14

ΜΕ ΤΗΝ ΚΑΤΑΛΛΗΛΗ ΒΟΗΘΕΙΑ, ΑΥΤΑ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΜΑΘΟΥΝ...

ό, τι χρειάζεται το σώμα τους,να μάθουν να αναζητούν τα κατάλληλα αισθητηριακά ερεθίσματα και να αποφεύγουν ορισμένα,να αισθάνονται περισσότερο έλεγχο,να βελτιώσουν την αυτοεκτίμηση τους,να διαταράσσουν την τάξη λιγότερο καινα μαθαίνουν καλύτερα.

ΕΤΣΙ Η ΤΑΞΗ ΘΑ ΕΙΝΑΙ ΗΡΕΜΗ, ΛΙΓΟΤΕΡΟ ΧΑΟΤΙΚΗ, ΠΙΟ ΕΣΤΙΑΣΜΕΝΗ, ΚΑΙ ΥΠΕΡΟΧΟ ΜΕΡΟΣ ΓΙΑ ΜΑΣ ΚΑΙ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ...

Παρασκευή, 2 Μαΐου 14

ΕΥΧΑΡΙΣΤΩΕΥΧΑΡΙΣΤΩΕΥΧΑΡΙΣΤΩΕΥΧΑΡΙΣΤΩΕΥΧ

Παρασκευή, 2 Μαΐου 14