Ηλιακά ρολόγιαΙανουάριος 2014

Πάμε ξανά στις ξαστεριές … στον Ήλιο τον ηλιάτορα

ΟΜΑΔΑ ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑΣ 3ου ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ 2013-14

Ηλιακό ρολόι,•τι είναι: κατασκευή μέτρησης του χρόνου με τη βοήθεια της σκιάς ενός γνώμονα•τι δείχνει: τον αληθή ηλιακό χρόνο ενός τόπου

Μηχανικό ρολόι,•Τι δείχνει: την επίσημη ώρα (Ώρα Ελλάδος)

Τι είναι η επίσημη ώρα

Ποια η σχέση αληθή ηλιακού χρόνου και επίσημης ώρας

Είδη ηλιακών ρολογιών

ΟΜΑΔΑ ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑΣ 3ου ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ 2013-14

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Το ηλιακό ρολόι είναι μια κατασκευή για να μετράμε το χρόνο με τη βοήθεια της σκιάς ενός δείκτη που ονομάζεται γνώμονας

Ο γνώμονας σε κάθε ηλιακό ρολόι είναι παράλληλος στον άξονα περιστροφής της Γης.Άρα σχηματίζει με το οριζόντιο επίπεδο γωνία ίση με το γεωγραφικό πλάτος (φ) του τόπου που βρίσκεται το ρολόι

ΟΜΑΔΑ ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑΣ 3ου ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ 2013-14

Βόρειο ημισφαίριο: ο γνώμονας στοχεύει το Βορρά

Νότιο ημισφαίριο: ο γνώμονας στοχεύει το Νότο

ΟΜΑΔΑ ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑΣ 3ου ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ 2013-14

Στην ωρολογόπλακα χαράζονται ημιευθείες (ωρικές γραμμές) με κοινή αρχή στη βάση του γνώμονα που καθορίζουν τα σημεία των ενδείξεων του αληθούς ηλιακού χρόνου

ΟΜΑΔΑ ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑΣ 3ου ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ 2013-14

Τι δείχνει το ηλιακό ρολόι; Και ποια η σχέση με την επίσημη ώρα ενός τόπου;

Το ηλιακό ρολόι δείχνει τον αληθή ηλιακό χρόνο ενός τόπου.Ο αληθής ηλιακός χρόνος (Τ) μετράται με αρχή το μεσονύκτιο (κάτω μεσουράνηση του Ήλιου) όπου Τ=0 έτσι ώστε ο ημερήσιος κύκλος του Ήλιου να αντιστοιχεί σε 24 ίσες μεταξύ τους ηλιακές ώρες.

Όταν ο Ήλιος μεσουρανεί (αληθής μεσημβρία) η σκιά του γνώμονα συμπίπτει με τη μεσημβρινή γραμμή και το ηλιακό ρολόι δείχνει 12.

ΟΜΑΔΑ ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑΣ 3ου ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ 2013-14

Για μια τυχαία θέση του Ήλιου (πάνω από τον ορίζοντα), η σκιά του γνώμονα σχηματίζει με τη μεσημβρινή γραμμή μία γωνία (ω) που ονομάζεται ωρική γωνία του αληθούς ηλιακού χρόνου Τ

Ο υπολογισμός των γωνιών ω μας επιτρέπει να χαράξουμε τις ωρικές γραμμές της ωρογόπλακας και αυτό κάνει το ηλιακό ρολόι όργανο μέτρησης του αληθούς ηλιακού χρόνου. Ο υπολογισμός αυτός γίνεται με τη βοήθεια των μαθηματικών και για κάθε είδους ηλιακού ρολογιού με διαφορετικό τρόπο

Εκτός από τον αληθή ηλιακό χρόνο που μετράει η ωρική γωνία, το μήκος της σκιάς του γνώμονα μετράει την απόκλιση του ήλιου, και έτσι μπορούμε να έχουμε και ημερολογιακές ενδείξεις.

ΟΜΑΔΑ ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑΣ 3ου ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ 2013-14

Είναι το σχήμα που διαγράφει το άκρο της σκιάς του γνώμονα (και ο Ήλιος στον ουρανό) αν τον παρατηρούμε καθημερινά την ίδια επίσημη ώρα και για ένα έτος.

Αν λάβουμε υπόψη τη μεταβολή της απόκλισης του ήλιου σε συνάρτηση με την ημερομηνία και τις τιμές της εξίσωσης του χρόνου, μπορούμε να έχουμε ένα ηλιακό ρολόι με το παρακάτω σχήμα που ονομάζεται ''ανάλημμα''

ΟΜΑΔΑ ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑΣ 3ου ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ 2013-14

ΟΜΑΔΑ ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑΣ 3ου ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ 2013-14

Τι δείχνουν τα μηχανικά ρολόγια; Τα μηχανικά ρολόγια δείχνουν την επίσημη ώρα (Ώρα Ελλάδος)

Η Επίσημη ώρα διαφέρει από την αληθινή ηλιακή ώρα. Η διαφορά αυτή εξαρτάται από:το Γεωγραφικό Μήκος του τόπου, την Ημερομηνία και από την Ωριαία Άτρακτο (Ζώνη ώρας) στην οποία ανήκει ο τόπος.Για όλους τους τόπους στην Ελλάδα η Ζώνη ώρας είναι: GMT + 02:00. Με άλλα λόγια η Ώρα Ελλάδος είναι 2 ώρες μπροστά από την Ώρα Γκρήνουιτς (Greenwich Mean Time).

ΟΜΑΔΑ ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑΣ 3ου ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ 2013-14

Οι Ωριαίοι Άτρακτοι

ΟΜΑΔΑ ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑΣ 3ου ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ 2013-14

Για τη Ναύπακτο

Για να βρούμε την Επίσημη ώρα από την ένδειξη του ηλιακού ρολογιού, πρέπει να προσθέσουμε ή να αφαιρέσουμε τον χρόνο που βρίσκουμε από την «Εξίσωση του Χρόνου» για την τρέχουσα ημερομηνία και για τον συγκεκριμένο τόπο.Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι στο χρονικό διάστημα από την τελευταία Κυριακή του Μαρτίου έως την τελευταία Κυριακή του Οκτωβρίου, που ισχύει η Θερινή ώρα, πρέπει να προσθέσουμε μία ώρα επιπλέον.

ΟΜΑΔΑ ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑΣ 3ου ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ 2013-14

Είδη ηλιακών ρολογιών

Ανάλογα με τον προσανατολισμό της ωρολογόπλακας διακρίνονται σε:

1. ισημερινά,

2. οριζόντια,

3. κατακόρυφα και

4. πολικά.

Υπάρχουν και τα αναλημματικά

που δεν έχουν σταθερό γνώμονα.

ΟΜΑΔΑ ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑΣ 3ου ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ 2013-14

1. Ισημερινά ηλιακά ρολόγια.

ΟΜΑΔΑ ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑΣ 3ου ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ 2013-14

How Sundials Work.

ΟΜΑΔΑ ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑΣ 3ου ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ 2013-14

Polar View

ΟΜΑΔΑ ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑΣ 3ου ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ 2013-14

The Equatorial Sundial.It may be surprising that the sundial we visualized at the North Pole is actually referred to as an EQUATORIAL sundial. This is because it is parallel with the Plane of the Equator.

ΟΜΑΔΑ ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑΣ 3ου ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ 2013-14

Dials at other latitudes

ΟΜΑΔΑ ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑΣ 3ου ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ 2013-14

2. Οριζόντια ηλιακά ρολόγια

ΟΜΑΔΑ ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑΣ 3ου ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ 2013-14

Horizontal dials at other latitudes.

ΟΜΑΔΑ ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑΣ 3ου ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ 2013-14

3. Κατακόρυφα ηλιακά ρολόγια.

ΟΜΑΔΑ ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑΣ 3ου ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ 2013-14

4. Πολικά ηλιακά ρολόγια

Στα πολικά ηλιακά ρολόγια η ωρολογόπλακα είναι παράλληλη με τον γνώμονα και κάθετη στο μεσημβρινό επίπεδο, επομένως σχηματίζει με το οριζόντιο επίπεδο γωνία ίση με το γεωγραφικό πλάτος.

ΟΜΑΔΑ ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑΣ 3ου ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ 2013-14

Όλοι οι τύποι ηλιακών ρολογιών μαζί

ΟΜΑΔΑ ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑΣ 3ου ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ 2013-14

ΟΜΑΔΑ ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑΣ 3ου ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ 2013-14

ΟΜΑΔΑ ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑΣ 3ου ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ 2013-14

ΟΜΑΔΑ ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑΣ 3ου ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ 2013-14

ΠΗΓΕΣ

• http://sundials.gr (του Νίκου Γιαννάκα)

• http://www.sundialsoc.org.uk/HDSW.php

• Google εικόνες

ΟΜΑΔΑ ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑΣ 3ου ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ 2013-14