H γραφή στο νηπιαγωγείο

87
Η ΓΡΑΥΗ ΣΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΕΝΑ ΚΟΙΝΟ ΤΛΛΟΓΙΚΟ ΣΟΦΟ Μαρία Παπαδοπούλου Κιλκίς, 31-05-2012

Transcript of H γραφή στο νηπιαγωγείο

Page 1: H γραφή στο νηπιαγωγείο

Η Γ Ρ Α Υ Η Σ Ο Ν Η Π Ι Α Γ Ω Γ Ε Ι Ο Ε Ν Α Κ Ο Ι Ν Ο

Τ Λ Λ Ο Γ Ι Κ Ο Σ Ο Φ Ο

Μαρία ΠαπαδοπούλουΚιλκίς, 31-05-2012

Page 2: H γραφή στο νηπιαγωγείο

Η ηζηνξία ηεο γξαθήο…

Ο πξώηνο άλζξωπνο δε δηέθεξε θαη πνιύ από ηα δώα. Γξήγνξα όκωο δηαθνξνπνηήζεθε απ’ απηά.

Σηελ αξρή έβγαδε ήσοςρ θη έθαλε λνήκαηα. Με ην πέξαζκα ρηιηάδωλ ρξόλωλ οι ήσοι έγιναν λέξειρ.

Ο άλζξωπνο έγηλε ζνθόο… θαη κεηαμύ άιιωλ έθηηαρλε θαη παξακύζηα…

Page 3: H γραφή στο νηπιαγωγείο
Page 4: H γραφή στο νηπιαγωγείο
Page 5: H γραφή στο νηπιαγωγείο
Page 6: H γραφή στο νηπιαγωγείο
Page 7: H γραφή στο νηπιαγωγείο
Page 8: H γραφή στο νηπιαγωγείο
Page 9: H γραφή στο νηπιαγωγείο
Page 10: H γραφή στο νηπιαγωγείο

Οι πρώτοι άνθρωποι γράφανε με εικόνες…

« Εικονογραυική γραυή»

Απηό ήηαλ ην παξακύζη…

(πεγή, Βαιάζεο Γ., (1985). Μια περιπέτεια τωρίς τέλος-Η ιστορία της γραυής και τοσ βιβλίοσ. Αζήλα, Κέδξνο, ζ.18-20) .

Page 11: H γραφή στο νηπιαγωγείο

Από πότε άρχισε να γράυει ο άνθρωπος;

Ο Γιώργος Φουρμουζιάδης

σε σχετικό άρθρο του

αναφέρει ότι η πιο κυρίαρχη

άποψη ως τα τέλη του 18ου

αι. ήταν αυτή που απέδιδε

την επινόηση της γραφής

στους θεούς, σε μυθικά

πρόσωπα ή σε ήρωες.

Η πιο πρόσφατη

οργανωμένη και

συστηματικά δημοσιευμένη

θεωρία για την προέλευση

της γραφής υποστηρίζει ότι

ένας προϊστορικός

υπολογιστικός μηχανισμός

οδήγησε τελικά στη γραφή,

ένα σύστημα ‘κερμάτων’

(μικρά πήλινα αντικείμενα τα

οποία τα χρησιμοποιούσαν

για να μετρούν).

Page 12: H γραφή στο νηπιαγωγείο

Όποια κι αν είναι η ιστορία

της γραφής που χάνεται

στο χρόνο ένα οφείλουμε

να θυμόμαστε πάντα:

Η επιθυμία της επικοινωνίας

αποτελεί τη βασική αρχή

της γραφής.

Page 13: H γραφή στο νηπιαγωγείο

Ο γραπτός πολιτισμός αποτελεί μεγάλο μέρος του ανθρώπινου πολιτισμού.

O γραπτός λόγος αποτελεί ένα πολιτισμικό εργαλείο που εμφανίζεται σε όλα τα γνωστικά αντικείμενα και περιβάλλοντα στο νηπιαγωγείο.

Παραδοσιακά αφιερωνόταν ένα μακρύ διάστημα στο γράψιμο που αποσκοπούσε μόνο στο να μάθουν τα παιδιά να μεταγράφουν…

Η γραφή όμως αποτελεί αντικείμενο γνώσης για το παιδί, δεν πρόκειται δηλαδή απλά για την εκμάθηση μιας τεχνικής σχετικά με το πώς αποτυπώνουμε στο χαρτί την προφορικότητα, αλλά πρόκειται για κάτι πολύ συνθετότερο που συνδέεται άρρηκτα με την ενεργοποίηση της σκέψης.

Page 14: H γραφή στο νηπιαγωγείο

Παραδοσιακές αντιλήψεις για τη μάθηση της

ανάγνωσης και της γραφής:

Σα παιδιά μαθαίνουν σταδιακά (από το απλούστερο

στο συνθετότερο) με τρόπο διαδοχικό και

συσωρευτικό: γράμμα, συλλαβή, λέξη..

Όταν πρωτοέρχονται στο σχολείο δεν ξέρουν τίποτα

και πρέπει να διδαχτούν τα πάντα από την αρχή και με

τη σωστή σειρά (Γαβριηλίδου, Ζωή, 2012)

Page 15: H γραφή στο νηπιαγωγείο

α, μα, μαμα

Παπαδοζιακέρ ανηιλήτειρ για ηη μάθηζη ηηρ ανάγνυζηρ

και ηηρ γπαθήρ:

Τα παιδιά μαθαίνοςν ζηαδιακά (από ηο απλούζηεπο ζηο

ζςνθεηόηεπο) με ηπόπο διαδοσικό και ζςζυπεςηικό:

γπάμμα, ζςλλαβή, λέξη..

Όηαν ππυηοέπσονηαι ζηο ζσολείο δεν ξέποςν ηίποηα και

ππέπει να διδασηούν ηα πάνηα από ηην απσή και με ηη

ζυζηή ζειπά (Γαβριηλίδου, Ζωή, 2012)

Page 16: H γραφή στο νηπιαγωγείο

Πρώτα μαθαίνουν να αναγνωρίζουν τα γράμματα και

ύστερα να γράφουν.

Δεν μπορούν να γράψουν αν δεν γνωρίζουν τον

κώδικα γραφής, αν δεν έχουν μάθει τα γράμματα.

Όταν πρωτοαρχίσουν να γράφουν πρέπει να

επιμείνουμε στη φορά της γραφής για να το μάθουν

σωστά (Γαβριηλίδου, Ζωή, 2012)

Page 17: H γραφή στο νηπιαγωγείο

Για να μάθουν να γράφουν και να διαβάζουν πρέπει να έχουν αναγνωστική ετοιμότητα, να έχουν δηλαδή τον απαιτούμενο βαθμό ωριμότητας (οπτικο-κινητικό συντονισμό, οπτική και ακουστική αντίληψη, αναγνώριση σχημάτων και γραμμάτων, γνώση φωνημάτων…)

Σα παραπάνω πρέπει να τα μάθουν στη πρώτη τάξη του Δημοτικού σχολείου. Και αν δεν τα μάθουν, θεωρείται ότι υπάρχει πρόβλημα… (Γαβριηλίδου, Ζωή, 2012)

Page 18: H γραφή στο νηπιαγωγείο

Διαδικασίες γραμματισμού στις μικρές

ηλικίες

Page 19: H γραφή στο νηπιαγωγείο

Η αντίληψη που επικρατεί σήμερα:

υνδέεται με την έννοια του γραμματισμού,

Μιλάμε για διαδικασίες γραμματισμού…

Page 20: H γραφή στο νηπιαγωγείο

ήμερα θεωρείται ότι η ανάπτυξη της σχέσης

των παιδιών με την ανάγνωση και το γραπτό

λόγο ξεκινά ταυτόχρονα με τη ζωή τους. Όπως

χαρακτηριστικά αναφέρει η Marie Clay (1979) ο

γραμματισμός είναι μία εξελικτική διαδικασία

που ξεκινά από τη στιγμή που το μωρό αρχίζει

να κάνει τους πρώτους πειραματισμούς με την προφορική γλώσσα. (Γαβριηλίδου, Ζωή, 2012)

Page 21: H γραφή στο νηπιαγωγείο

Αλληλεπιδρώντας με τους άλλους στο σπίτι και

στο πλαίσιο της κοινότητας στην οποία

μεγαλώνουν τα μικρά παιδιά πειραματίζονται με

τις μορφές, τις λειτουργίες, τις συμβάσεις και τις

αξίες της ανάγνωσης, της γραφής, της

ακρόασης και της ομιλίας και αναπτύσσουν

ικανότητες που συνδέονται με την ανάπτυξη του

γραμματισμού. (Γαβριηλίδου, Ζωή, 2012)

Page 22: H γραφή στο νηπιαγωγείο

ύμφωνα με αυτή την οπτική του τα παιδιά

αντιμετωπίζονται ως ευρισκόμενα σε μία διαρκή

εξελικτική διαδικασία γραμματισμού.

(Γαβριηλίδου, Ζωή, 2012)

Page 23: H γραφή στο νηπιαγωγείο

Η σχέση που αναπτύσσουν τα παιδιά με τη γραπτή

γλώσσα στο ξεκίνημα της σχολικής τους διαδρομής

συνδέεται ισχυρά με τη μετέπειτα σχολική τους εξέλιξη.

Ένα ερώτημα που απασχολεί τη νηπιαγωγό κάθε χρόνο για την κάθε ομάδα παιδιών που αναλαμβάνει, αλλά και

τους γονείς και κηδεμόνες των παιδιών είναι πως θα

μπορούσε να εξασφαλιστεί για το καθένα παιδί

ξεχωριστά ένα καλό ξεκίνημα.

Page 24: H γραφή στο νηπιαγωγείο

Πως μαθαίνουν τα παιδιά τη γραφή; Πότε

πρωτογράφει ένα παιδί;

Με ποιο κίνητρο; Με τι μέσα; Με ποια φορά; Γράφει

κεφαλαία γράμματα ή πεζά;

Διακρίνει διαφορές μεταξύ της γραφής του και της

γραφής κάποιου ‘άλλου’, διακρίνει διαφορές στη

γραφή και σε άλλες γραφικές του μορφές; Πότε

κατακτά τη γνώση των γραμμάτων και των

συμβάσεων της γραφής (γραμμικότητα,

κατεύθυνση από αριστερά προς τα δεξιά, κ.ά.):

Αξιοποιείται ο γραπτός λόγος με τρόπο που

επιτρέπει στο παιδί αυτονομία, διευκολύνει την

πρόσβαση σε καλύτερη αυτογνωσία;

Σι σημαίνει εκπαίδευση στη διαφορετικότητα όσον

αφορά στη γραφή;

Σι σημαίνει μαθαίνω να γράφω λάθος; χετίζεται ο

βαθμός κατάκτησης του αλφαβητικού

συστήματος με την ηλικία;

Που και πως απαντάται ο γραπτός λόγος στην

τάξη, τι είδους είναι, πως έχει δημιουργηθεί, πως

αξιοποιείται; κ.ο.κ.

Page 25: H γραφή στο νηπιαγωγείο

Η αγωλία: Να μάθοςν ηα γπάμμαηα

Μήπως η ‘αγωνία’ η δική μας αλλά και των γονιών να

προετοιμαστούν όσο γίνεται αποτελεσματικότερα τα

παιδιά όσον αφορά στη γραφή για το δημοτικό

σχολείο μήπως μας κάνει συχνά να ανατρέξουμε στην

παραδοσιακά παγιωμένη αντίληψη ότι το κλειδί

βρίσκεται στην εκμάθηση του αλφάβητου και στην

ανάπτυξη τεχνικού χαρακτήρα δεξιοτήτων;

Page 26: H γραφή στο νηπιαγωγείο

Πώς τελικά μαθαίνουν ανάγνωση και γραφή;

Page 27: H γραφή στο νηπιαγωγείο

Τι είναι πιο σημαντικό από το να μάθουν τα γράμματα στις μικρές ηλικίες;

•Βασική επιδίωξη στις μικρές τάξεις, ξεκινώντας από το

νηπιαγωγείο, είναι να δοθούν σε όλα τα παιδιά

ευκαιρίες για να αντιληφθούν ότι η γραφή είναι κατ’

εξοχήν κοινωνική δραστηριότητα και ότι γράφουμε και

διαβάζουμε για:

Page 28: H γραφή στο νηπιαγωγείο

Να ενημερωθούμε και να ενημερώσουμε

•Να θυμηθούμε και να υπενθυμίσουμε

•Να διαμαρτυρηθούμε

•Να παραπονεθούμε

•Να ζητήσουμε

•Να επιχειρηματολογήσουμε και να τεκμηριώσουμε

•Να ευχαριστηθούμε και να ευχαριστήσουμε…

Page 29: H γραφή στο νηπιαγωγείο

ε αυτή την προοπτική η συχνή επαφή των παιδιών με

διαφορετικά είδη κειμένων (βιβλία, περιοδικά,

εφημερίδες, αφίσες, επιστολές, συνταγές γιατρού,

συσκευασίες προϊόντων ...) θεωρείται ότι τα

υποστηρίζει να κατανοήσουν τη χρησιμότητα και της

λειτουργίες της γραπτής γλώσσας και ευνοεί την

κατάκτηση του κώδικα γραφής.

Page 30: H γραφή στο νηπιαγωγείο

Τν εξώηεκα πνπ ηίζεηαη είλαη πνηεο από ηηο επόκελεο εξγαζίεο εςνοούν ηην καηάκηηζη ηος κώδικα γπαθήρ ;

Page 31: H γραφή στο νηπιαγωγείο

Γξαζηεξηόηεηεο ξνπηίλαο-εκεξνιόγηα

Page 32: H γραφή στο νηπιαγωγείο
Page 33: H γραφή στο νηπιαγωγείο

Σπρλά βιέπνπκε απαξηζκεηηθά θείκελα, ι.ρ. θαηαιόγνπο ιέμεωλ ηωλ νλνκάηωλ ηωλ παηδηώλ, δώωλ, θπηώλ θαη άιιωλ αληηθεηκέλωλ πνπ γξάθνληαη θαη δηαβάδνληαη επθνιόηεξα από έλα θείκελν παξνπζίαζεο.

Page 34: H γραφή στο νηπιαγωγείο

Ολόκαηα καζεηώλ (ιίζηεο απνπζίαο, θ.α.΄)

Page 35: H γραφή στο νηπιαγωγείο

Γηάθνξεο ιίζηεο, πίλαθεο (ρξωκάηωλ…)

Page 36: H γραφή στο νηπιαγωγείο
Page 37: H γραφή στο νηπιαγωγείο
Page 38: H γραφή στο νηπιαγωγείο
Page 39: H γραφή στο νηπιαγωγείο

Κείκελα κε νδεγίεο ρξήζεο (θαλόλεο ζπκπεξηθνξάο, θαζεκεξηλέο εξγαζίεο επζύλεο, θ.ά.)

Page 40: H γραφή στο νηπιαγωγείο
Page 41: H γραφή στο νηπιαγωγείο

Γωληέο: βηβιηνζήθε, παηρληδηνύ, ππνινγηζηή, γξαθήο, κπαθάιηθν, θ.ά.

Page 42: H γραφή στο νηπιαγωγείο

Θεκαηηθά ιεπθώκαηα

Page 43: H γραφή στο νηπιαγωγείο
Page 44: H γραφή στο νηπιαγωγείο
Page 45: H γραφή στο νηπιαγωγείο
Page 46: H γραφή στο νηπιαγωγείο

Θεκαηηθά ιεπθώκαηα

Page 47: H γραφή στο νηπιαγωγείο
Page 48: H γραφή στο νηπιαγωγείο
Page 49: H γραφή στο νηπιαγωγείο
Page 50: H γραφή στο νηπιαγωγείο

Σηε γωληά ηεο γξαθήο…

Page 51: H γραφή στο νηπιαγωγείο
Page 52: H γραφή στο νηπιαγωγείο
Page 53: H γραφή στο νηπιαγωγείο
Page 54: H γραφή στο νηπιαγωγείο
Page 55: H γραφή στο νηπιαγωγείο
Page 56: H γραφή στο νηπιαγωγείο
Page 57: H γραφή στο νηπιαγωγείο
Page 58: H γραφή στο νηπιαγωγείο
Page 59: H γραφή στο νηπιαγωγείο
Page 60: H γραφή στο νηπιαγωγείο

Γξάκκαηα, αξηζκνί

Page 61: H γραφή στο νηπιαγωγείο

Λεμηθά;

Page 62: H γραφή στο νηπιαγωγείο
Page 63: H γραφή στο νηπιαγωγείο

Γξαθή θαη αηνκηθέο εξγαζίεο

Page 64: H γραφή στο νηπιαγωγείο
Page 65: H γραφή στο νηπιαγωγείο
Page 66: H γραφή στο νηπιαγωγείο
Page 67: H γραφή στο νηπιαγωγείο
Page 68: H γραφή στο νηπιαγωγείο
Page 69: H γραφή στο νηπιαγωγείο
Page 70: H γραφή στο νηπιαγωγείο
Page 71: H γραφή στο νηπιαγωγείο
Page 72: H γραφή στο νηπιαγωγείο
Page 73: H γραφή στο νηπιαγωγείο
Page 74: H γραφή στο νηπιαγωγείο
Page 75: H γραφή στο νηπιαγωγείο
Page 76: H γραφή στο νηπιαγωγείο
Page 77: H γραφή στο νηπιαγωγείο
Page 78: H γραφή στο νηπιαγωγείο
Page 79: H γραφή στο νηπιαγωγείο
Page 80: H γραφή στο νηπιαγωγείο
Page 81: H γραφή στο νηπιαγωγείο
Page 82: H γραφή στο νηπιαγωγείο
Page 83: H γραφή στο νηπιαγωγείο
Page 84: H γραφή στο νηπιαγωγείο
Page 85: H γραφή στο νηπιαγωγείο
Page 86: H γραφή στο νηπιαγωγείο

Δλεκεξωηηθό πεξηερόκελν αθίζα…

Page 87: H γραφή στο νηπιαγωγείο