10ο Πανελλήνιο Συμπόσιο Ωκεανογραφίας & Αλιείας 07 Μαΐου - 11 Μαΐου 2012

Ίδρυμα Ευγενίδου, Αθήνα

ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣ ΚΗΤΩΔΩΝ ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΘΑΛΑΣΣΕΣ ΜΕ ΤΗΝ ΧΡΗΣΗ ΠΑΘΗΤΙΚΩΝ ΑΚΟΥΣΤΙΚΩΝ ΜΕΣΩΝ (PAL)

Διόγου Ν., Nystuen J., Παπαθανασίου Ε., Γεωργακαράκος Σ.

ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΘΑΛΑΣΣΕΣ...

ΚΟΙΝΆ ΔΕΛΦΊΝΙΑ (DELPHINUS DELPHIS)

Κινδυνεύον

Διόγου Ν., Nystuen J., Παπαθανασίου Ε., Γεωργακαράκος Σ.

ΈΝΤΟΝΗ ΓΕΩΜΟΡΦΟΛΟΓΊΑ ΠΟΥ

ΔΗΜΙΟΥΡΓΕΊ ΜΙΑ ΠΟΙΚΙΛΊΑ ΘΑΛΑΣΣΊΩΝ

ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΆΤΩΝ ΚΑΙ ΕΝΔΕΧΟΜΈΝΩΝ ΟΙΚΟΤΌΠΩΝ ΓΙΑ

ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΆ ΕΊΔΗ ΚΗΤΩΔΏΝ

ΣΤΑΧΤΟΔΈΛΦΙΝΑ (GRAMPUS GRISEUS)- Τρωτό

ΡΙΝΟΔΈΛΦΙΝΑ (TURSIOPS TRUNCATES)

Τρωτό

ΖΩΝΟΔΈΛΦΙΝΑ (STENELLA COERULEOALBA)

Τρωτό

ΦΥΣΗΤΉΡΕΣ (PHYSETER MACROCEPHALUS)-

Κινδυνεύον

ΠΤΕΡΟΦΆΛΑΙΝΕΣ (BALAENOPTERA PHYSALUS)- Ανεπαρκώς γνωστά

ΖΙΦΙΟΣ (ZIPHIUS CAVIROSTRIS)- Ανεπαρκώς γνωστά

(*) Abigail Lingford designs

ΦΩΚΑΙΝΑ (PHOCOENA PHOCOENA )- Κινδυνεύον

Ο ΗΧΟΣ ΕΙΝΑΙ ΖΩΤΙΚΗΣ ΣΗΜΑΣΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΒΙΩΣΗ ΤΩΝ ΚΗΤΩΔΩN Η ΟΡΑΤΟΤΗΤΑ ΕΙΝΑΙ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΗ ΣΤΗ ΘΑΛΑΣΣΑ ΚΑΙ Η ΔΙΑΔΟΣΗ ΤΟΥ ΗΧΟΥ ΕΥΝΟΕΙΤΑΙ ΣΤΟ ΝΕΡΟ

Η ΓΛΩΣΣΑ ΤΩΝ ΔΕΛΦΙΝΙΩΝ

ΤΑ ΚΗΤΩΔΗ ΠΑΡΑΓΟΥΝ ΠΟΙΚΙΛΙΑ ΗΧΩΝ , ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΩΝΤΑΣ ΕΥΡΟΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΩΝ ΑΠΟ

15HZ (ΓΑΛΑΖΙΕΣ ΦΑΛΑΙΝΕΣ ΚΑΙ ΠΤΕΡΟΦΑΛΑΙΝΕΣ) ΕΩΣ 100KHZ (ΟΔΟΝΤΟΚΗΤΗ)

Διόγου Ν., Nystuen J., Παπαθανασίου Ε., Γεωργακαράκος Σ.

ΚΕΝΑ ΕΡΕΥΝΑΣ

Διόγου Ν., Nystuen J., Παπαθανασίου Ε., Γεωργακαράκος Σ.

1.Η ανάγκη για την αποδοτικότερη προστασία

των Κητωδών της Μεσογείου

2.Οι οπτικές μέθοόδοι εντοπισμού είναι

δυσκολες και έχουν υψηλό κόστος

3.Η ικανότητα των κητωδών να παράγουν

δυνατούς και χαρακτηριστικούς ήχους

4.Αύξηση της ηχορύπανσης στη θάλασσα

ΘΕΤΟΥΝ ΤΗΝ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΑΚΟΥΣΤΙΚΩΝ

ΜΕΘΟΔΩΝ ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΧΡΗΣΙΜΗ ΚΑΙ

ΑΠΟΔΟΤΙΚΗ ΣΥΜΠΛΗΡΩΝΟΝΤΑΣ Η / ΚΑΙ

ΑΝΤΙΚΑΘΙΣΤΩΝΤΑΣ ΤΙΣ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΕΣ

ΟΠΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΥΣ

ΓΙΑ ΑΥΤΟ ΚΑΙ ΑΚΟΥΣΤΙΚΗ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ-ΕΡΕΥΝΑ ΜΕ ΣΤΟΧΟΥΣ…

1. 2.

3. 4.

Διόγου Ν., Nystuen J., Παπαθανασίου Ε., Γεωργακαράκος Σ.

Η ΔΥΝΑΜΗ ΤΟΥ PAL ΣΕ ΣΥΝΔΥΑΣΜΟ ΜΕ ΤΟΝ ΠΟΣΕΙΔΩΝ

Διόγου Ν., Nystuen J., Παπαθανασίου Ε., Γεωργακαράκος Σ.

Σύστημα ΠΟΣΕΙΔΩΝ: μετράει βασικές μετεωρολογικές και ωκεανογραφικές

παραμέτρους.

Τα PAL (Passive Aquatic Listener) έχουν αναπτυχθεί για την παρακολούθηση του υποθαλάσσιου περιβαλλοντικού ήχου συχνοτήτων 0-50 kHz.

ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΚΑΙ ΕΠΟΧΕΣ ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑΣ

Διόγου Ν., Nystuen J., Παπαθανασίου Ε., Γεωργακαράκος Σ.

Πύλος (36.8οΒ, 21.6ο Α)500μ.Βάθος πυθμένα: 1680μ.19 μήνες (2008-2010)

10/11/2008-31/12/200801/01/2009-03/03/200905/03/2009-17/09/200929/11/2009-31/12/200901/01/2010-09/07/2010534 ημέρες

Άθως (40.0ο Β, 24.7ο Α) 200μ

Βάθος πυθμένα: 400μ.10 μήνες (2008-2009)

05/11/2008-31/12/200801/01/2009-03/07/200901/08/2009-01/11/2009

363 ημέρες

Διόγου Ν., Nystuen J., Παπαθανασίου Ε., Γεωργακαράκος Σ.

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑΣ

TΑ ΦΑΣΜΑΤΑ ΟΜΑΔΟΠΟΙΟΥΝΤΑΙ ΣΕ 64 ΔΙΑΔΟΧΙΚΕΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΕΣ ΜΕ ΑΝΑΛΥΣΗ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑΣ 200 HZ ΑΠΟ 100-3000 HZ ΚΑΙ 1 KHZ ΑΠΟ 3-50 KHZ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΟΥΝΤΑΙ ΜΕΜΟΝΩΜΕΝΑ ΩΣΤΕ ΝΑ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΤΕΙ Η ΑΚΟΥΣΤΙΚΗ ΠΗΓΗ.

8 ΔΙΑΔΟΧΙΚΑ ΔΕΙΓΜΑΤΑ ΔΙΑΡΚΕΙΑΣ 10.24 MS ΜΕ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑΣ 100 KHZ. ΤΑΧΥΣ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ FOURIER (FFT), ΩΣΤΕ ΝΑ ΠΡΟΚΥΨΕΙ ΦΑΣΜΑ ΙΣΧΥΟΣ 512 ΣΗΜΕΙΩΝ (0-50 KHZ).

•Αυτόνομα•Εσωτερική μπαταρία•Μη συνεχείς δειγματολήπτες

Διόγου Ν., Nystuen J., Παπαθανασίου Ε., Γεωργακαράκος Σ.

ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΩΝ ΚΛΙΠ ΗΧΟΥ (sound clips)

Kριτήρια ορίων (Threshold criteria)

1.όταν κάθε ένα απο τα υποδείγματα παρουσιάζει το

ίδιο φάσμα, τότε η πηγή του ήχου που παρουσιάζεται

θεωρείται σχεδόν σταθερή, στάσιμη ή συνεχής,

2.όταν υπερβαίνεται το όριο του επιπέδου των 12 dB

ανάμεσα στα διαδοχικά δείγματα υποδεικνύεται

παρουσία ασυνεχής πηγής ήχου,

3.όταν ταιριάζουν οι προκαθορισμένες κορυφές (π.χ

300 Hz-3 kHz) που υποδεικνύουν ενδεχόμενο τονικό ή

κλικ ήχο από κητώδες.

ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗ ΟΓΚΟΥ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ

Τα «κλίπς ήχου» καταλαμβάνουν 1 Mbyte

Η κάρτα μνήμης έχει χωρητικότητα 2 Gb

2200 κλιπ ήχου μπορούν να αποθηκευτούν κατά τη διάρκεια μίας εγκατάστασης = 150 λεπτά

Ένας αλγόριθμος εξασφαλίζει ότι τα κλιπς ήχου καταγράφονται ομοιόμορφα κατά τη διάρκεια της λειτουργίας του οργάνου: 15 / ημέρα

Συσχετισμός παρουσίας κητωδών ανάμεσα σε διαφορετικές χρονιές

Καταμέτρηση και αναγνώριση πηγών ήχου που προκάλεσαν την αποθήκευση των κλιπ ήχου, σε χρονική κλίμακα ημέρας αλλά και μήνα.

Σύγκριση σε σχέση με τις διαφορετικές εποχές και τις διαφορετικές τοποθεσίες

ΧΡΟΝΙΚΗ ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΩΝ ΑΚΟΥΣΤΙΚΏΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ

Διόγου Ν., Nystuen J., Παπαθανασίου Ε., Γεωργακαράκος Σ.

Διόγου Ν., Nystuen J., Παπαθανασίου Ε., Γεωργακαράκος Σ.

ΣΤΑΘΜΟΣ ΠΥΛΟΥ

Λειτουργικό σφάλμα στη διαδικασία καταγραφής:

• οχι δεδομένα κατά το πρώτο μισό του ακουστικού δείγματος, ενώ το δεύτερο μισό είναι έγκυρο

• υπερβολικές ανιχνεύσεις λανθασμένων ασυνεχών ήχων

• Κάλυψη μνήμης νωρίς στην ημέρα, μην επιτρέποντας την 24ωρη κάλυψη από τα ακουστικά δείγματα.

Χρήσιμα δεδομένα για 420 ημέρες από τον Μάρτιο του 2009 έως τον Ιούλιο του 2010, συνολικά περίπου 14 μήνες. 333 λεπτά

ΣΤΑΘΜΟΣ ΑΘΟΥ

για την τελευταία περίοδο λειτουργίας του (1/8/2009-1/11/2009), ανεπάρκειας της μπαταρίας.

Ακουστικά δείγματα για 241 ημέρες από τον Δεκέμβριο του 2008 έως τον Ιούλιο του 2009, διάρκειας περίπου 8 μηνών. 167 λεπτά

ΠΡΟΚΑΤΑΡΤΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ:

ΧΡΗΣΙΜΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ

Διόγου Ν., Nystuen J., Παπαθανασίου Ε., Γεωργακαράκος Σ.

Ανάλυση ταξινόμησης: διαφορετικές πηγές ήχου έχουν μοναδικά φασματικά χαρακτηριστικά που επιτρέπουν την αναγνώρισή τους μέσα από την πολυμεταβλητή ανάλυση των φασματικών παραμέτρων.

Ακουστικές παράμετροι: τα επίπεδα του ήχου σε συγκεκριμένες συχνότητες οι κλίσεις των φασμάτων σε επιλεγμένες ζώνες συχνοτήτων.

ΠΡΟΚΑΤΑΡΤΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ:

ΕΠΟΧΙΚΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ ΘΟΡΥΒΟΥ

Διόγου Ν., Nystuen J., Παπαθανασίου Ε., Γεωργακαράκος Σ.

ΠΡΟΚΑΤΑΡΤΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ:

ΣΤΟΧΟΣ: ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΑΣΥΝΕΧΟΥΣ ΗΧΟΥ- ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΚΗΤΩΔΩΝ

Αναγνώριση διαφορετικών ειδών κητωδών.

Διαχωρισμός των ήχων από κητώδη από ανθρωπογενή και γεωφυσικό θόρυβο.

Διαθεσιμότητα αλληλουχιών από κλιπ ήχου, με απόσταση λίγων λεπτών του ενός από το άλλο.

Η αναγνώριση των σφυριγμάτων ακουστικά και οπτικά διαχωρίζει τα δελφίνια.

Διόγου Ν., Nystuen J., Παπαθανασίου Ε., Γεωργακαράκος Σ.

ΠΡΟΚΑΤΑΡΤΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ:

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΑΚΟΥΣΤΙΚΟΥ ΤΟΠΙΟΥ (sound budget)

1. Εγκατάσταση για μακρά χρονικά διαστήματα

2. Λήψη ακουστικών δειγμάτων από διαφορετικές εποχές του χρόνου

Αναγνώριση των διαφορετικών ηχητικών πηγών

Ποσοτικοποίηση της σχετικής έντασης ή της επιμονής των διαφορετικών πηγών

…μέσω του ήχου που παράγουν θεωρείται ως η ελάχιστη ένδειξη της παρουσίας τους.

Ταυτόχρονα, οι οπτικές παραδοσιακές μέθοδοι ανίχνευσης Κητωδών είναι δύσκολες, ακόμα και ανέφικτες κατά τη διάρκεια κακοκαιρίας και μετά την δύση του ηλίου.

Διόγου Ν., Nystuen J., Παπαθανασίου Ε., Γεωργακαράκος Σ.

ΠΡΟΚΑΤΑΡΤΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ:

ΑΝΙΧΝΕΥΣΗ ΚΗΤΩΔΩΝ

Η χρήση των PAL αποδεικνύεται ιδιαίτερα χρήσιμη και αποδοτική μέθοδος που παρέχει δεδομένα για μεγάλα χρονικά διαστήματα, σε περιοχές και περιόδους που άλλες μέθοδοι δεν ενδείκνυνται, απαιτεί λιγότερο χρόνο για την ανάλυση αυτών και παρουσιάζει μειωμένο κόστος εφαρμογής της σε σχέση με την παραδοσιακή οπτική μέθοδο εντοπισμού κητωδών για αντίστοιχα χρονικά διαστήματα.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

το πρωτόκολλο δειγματοληψίας του PAL επιτυχώς ανίχνευσε την παρουσία κητωδών στο Ιόνιο και στο Β. Αιγαίο και παρέχει επαρκή πληροφορία για την εκτίμηση της εποχικής τους παρουσίας.

2 υδρόφωνα PAL απέδωσαν συνολικά χρήσιμα ακουστικά δεδομένα για 22 μήνες, 500 λεπτά. Στα δεδομένα από τη Πύλο επικράτησε ο θορύβος από έντονη κίνηση πλοίων ενώ αντίθετα στον Άθω υπήρξε λιγότερος θόρυβος από πλοία, περισσότερα παραδείγματα ανίχνευσης κητωδών.

Στη περίπτωση που απουσιάζουν τα κλιπ ήχου, οι διαφορετικές πηγές μπορούν να αναγνωριστούν και από τα κύρια φασματικά χαρακτηριστικά τους

Διόγου Ν., Nystuen J., Παπαθανασίου Ε., Γεωργακαράκος Σ.

11

2

3

4

Διόγου Ν., Nystuen J., Παπαθανασίου Ε., Γεωργακαράκος Σ.

The real voyage of discovery consists not in seeking new landscapes but in having new eyes.

Μαρσέλ Προυστ ( 1871-1922 , Γάλλος συγγραφέας)