ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΠΙΠΑ ΚΑΛΑΜΠΑΣΠολλοί κατασκευαστές, ονομάζουν μερικές από τις πίπες που φτιάχνουν "καλαμπάς"(calabash), γιατί το σχήμα τους μοιάζει, λίγο ή πολύ, με το

σχήμα μιάς πραγματικής πίπας καλαμπάς από κολοκύθα(real gourd calabash). Η σωστή περιγραφή γι' αυτές τις πίπες θα ήταν "σχήματος

καλάμπάς"(calabash shape) ή "τύπου καλαμπάς"(calabash design), γιατί η αυθεντική καλαμπάς είναι ένα εντελώς διαφορετικό είδος πίπας.

Στις φωτογραφίες βλέπετε μερικές πίπες καλαμπάς απο πραγματική κολοκύθα, παλιομοδίτικου αγγλικού στιλ. Το βασικό τμήμα μιας πίπας καλαμπάς είναι η κούφια, κυρτή κορυφή ενός είδους αφρικάνικης κολοκύθας που ονομάζεται καλαμπάς(calabash). Μέσα στο πλατύ άκρο του κερατόσχημου κομματιού κολοκύθας, υπάρχει ένα αποσπώμενο μπολ(bowl), που έχει το σχήμα ενός ανάποδου πλατύγυρου καπέλου. Το μπολ εφαρμόζει αεροστεγώς σε μια

τσιμούχα(δακτύλιο στεγανοποίησης) από φελλό. Το υλικό κατασκευής του μπολ συνήθως είναι πέτρωμα "μερσάουμ"(meerschaum), αλλά μπορεί να είναι και πορσελάνη, ξύλο, ακόμη και άκαυστο πλαστικό. Μερικές παλιομοδίτικες καλαμπάς έχουν ένα ασημένιο κάλυμμα γύρω από την τρύπα του μπολ. Στο

στενό άκρο της κολοκύθας, υπάρχει ένας ξύλινος ή πλαστικός κύλινδρος(ferrule), κάποιες φορές καλυμμένος με ασημένιο δαχτυλίδι(band). Ο κύλινδρος αποτελεί το πραγματικό στέλεχος(shank) της πίπας, γιατί η κολοκύθα είναι πιό εύθραυστη, και εύκολα θα ράγιζε κατά την εισαγωγή ή

την αφαίρεση του βύσματος(tenon) του επιστομίου(stem). Το επιστόμιο είναι συνήθως ένα απλό, κυρτό επιστόμιο από βουλκανίτη(vulcanite) ή

ακρυλικό(acrylic/lucite). Το κάπνισμα μιας πίπας καλαμπάς είναι πιό ελαφρύ, στεγνό και δροσερό από το κάπνισμα μιας συνηθισμένης ξύλινης

πίπας, γιατί ο καπνός, περνώντας απο τον άδειο θάλαμο μέσα στην κολοκύθα, χάνει μεγάλο μέρος της θερμότητας, της οξύτητας και της υγρασίας.

Αρχικά πρέπει να διευκρινίσω ότι δεν θεωρώ τον εαυτό μου κατασκευαστή, ούτε καν ερασιτέχνη, γιατί δεν συνηθίζω να κατασκευάζω πίπες, και ποτέ δεν έχω φτιάξει μια κανονική ξύλινη πίπα. Η πρώτη πίπα που έφτιαξα, πρίν 25 χρόνια, αποτελείτο απο δύο κομμάτια μπαμπού, ένα πλατύ για μπολ, κι ένα λεπτό για επιστόμιο. Δύο χρόνια αργότερα, έφτιαξα μια άλλη πίπα, μια μακριά "churchwarden", χρησιμοποιώντας ένα κλαδί απο πουρνάρι γιά το μπόλ και το στέλεχος, κι ένα μακρύ κομμάτι μπαμπού γιά επιστόμιο. Είναι μιά πρωτόγονη πίπα, αλλά την έχω ακόμη, και την καπνίζω κάποιες φορές. Η

τελευταία μου απόπειρα έγινε πρίν δύο περίπου χρόνια, όταν προσπάθησα να φτιάξω μια πίπα απο καλαμπόκι (corn cob), αλλά κατέληξε μικρή και αστεία,

συγκρινόμενη με την φθηνότερη "corn cob" της αγοράς.Γιατί, λοιπόν, αποφάσισα να φτιάξω μια τόσο πολύπλοκη πίπα, όπως μια

αυθεντική καλαμπάς ;Εφέτος, είχα ξανά μια φοβερή διάθεση να φτιάξω μια πιπα. Ενδιαφέρθηκα επίσης πολύ για τις πίπες καλαμπάς. Καθώς είναι πολύ δύσκολο, έως

αδύνατο, να βρεί κανείς μια πραγματική καλαμπάς στην Ελλάδα, και δεν συνηθίζω να αγοράζω οτιδήποτε μέσω διαδικτύου, έπρεπε να ταξιδέψω στο Λονδίνο, το πέρασμένο καλοκαίρι, για να αποκτήσω μια μεταχειρισμένη.

Είναι μια κομψή, παλαιά, πραγματική καλαμπάς από κολοκύθα, κατασκευασμένη στο Λονδίνο το 1921. Η πίπα χρειαζόταν αρκετό καθάρισμα και αρκετή

συντήρηση, πράγματα που έκανα μόνος μου. Ακόμα και η τσιμούχα απο φελλό, χρειαζόταν αντικατάσταση. Μετά απο πολλές ώρες δουλειάς, η πίπα ήταν σε

εξαιρετική κατάσταση, αλλά κι εγώ είχα μάθει ακριβώς πώς είναι κατασκευασμένη μια καλαμπάς. Καθώς καπνίζει εξαιρετικά, ήθελα να την

καπνίζω συχνά, αλλά αυτό δεν είναι και το καλύτερο γιά μια αντίκα, όπως δεν είναι και πολύ συνετό, να κάνω βόλτες με μια εύθραυστη καλαμπάς στην

πλάτη μου, μέσα στον σάκκο !Έτσι λοιπόν, είχα μια τρελλή ιδέα: Αντί να προσπαθήσω να φτιάξω μια συνηθισμένη στην όψη πίπα, απο ένα κομμάτι ξύλο (ρείκι), αποφάσισα να

φτιάξω μια καλαμπάς ! Και μάλιστα όχι μια ξύλινη πίπα σε σχήμα καλαμπάς, αλλά μια πραγματική καλαμπάς απο αφρικάνικη κολοκύθα, με αποσπώμενο μπολ, ασημένιο καπάκι, ξύλινο κύλινδρο και ασημένιο δαχτυλίδι, όπως ακριβώς τις έφτιαχναν πρίν εκατό χρόνια στην Αγγλία. Η εύρεση των υλικών, ειδικά της

κολοκύθας, ήταν μεγάλο πρόβλημα, αλλά όπως θα δείτε στις επόμενες σελίδες, όλα μπορούν να γίνουν, αν το θέλεις πολύ.

Όπως θα δείτε, έφτιαξα αυτή την πίπα καλαμπάς χρησιμοποιώντας την χειρολαβή ενός αφρικάνικου μουσικού οργάνου, μια φθηνή πίπα απο ρείκι, ένα τενεκεδένιο δοχείο απο σπρέι, μια παλιά ηλεκτρική ασφάλεια, και ένα

κομμάτι από παλιά κεραία ραδιοφώνου. Όλα τα υλικά επιλέχθηκαν και συναρμολογήθηκαν με τέτοιο τρόπο, ώστε κανείς να μήν μπορεί να πεί, ακόμα κι ένας ειδικός στις καλαμπάς, οτι η πίπα είναι πατέντα ή απομίμηση. Το συνολικό κόστος ήταν μόλις 8,70 ευρώ, η τιμή δηλαδή της ξύλινης πίπας, γιατί το αφρικάνικο όργανο, που αγόρασα για 12 ευρώ, μπορεί ακόμη να

παίξει, με μια άλλη χειρολαβή. Όλα τα υπόλοιπα υλικά, είτε τα είχα ήδη, είτε μου τα έδωσαν δωρεάν. Μου πήρε περίπου ένα μήνα να την τελειώσω,

αλλά ο περισσότερος χρόνος ήταν σκέψη, σχεδιασμός, ψάξιμο και πειραματισμός.

Το πρώτο πράγμα που χρειαζόμουν, προκειμένου να φτιάξω μια πραγματική πίπα καλαμπάς, ήταν φυσικά μια κολοκύθα καλαμπάς. Η κορυφή στις ελληνικές κολοκύθες σπάνια έχει την κατάλληλη κλίση, αλλά και άν έχει, δεν έχει το κατάλληλο σχήμα, και τα τοιχώματα είναι πολύ λεπτά. Έτσι λοιπόν, για

αρκετό καιρό, είχα τα μάτια μου ανοιχτά οπουδήποτε βρισκόμουν, μήπως και δω κάτι που να μοιάζει με αυτό που είχα στο νού μου.

Μετά από αρκετό ψάξιμο για την καταλληλη κολοκύθα, βρήκα αυτό το όργανο σ' ένα κατάστημα με εξωτικά είδη δώρων. Είναι ένα αφρικάνικο σείστρο, σαν

την "καμπάσα", μια κολοκύθα που έχει επάνω της κοχύλια στερεωμένα με σπάγγους. Είχε ένα στρώμα καφέ χρώματος, και η κορυφή δέν ήταν τόσο κυρτή όσο θα ήθελα, αλλά μου τράβηξε αμέσως την προσοχή, και την αγόρασα για 12 ευρώ. Δεν ήμουν σίγουρος ότι είναι καλαμπάς, αλλά οπωσδήποτε ήταν μια

αφρικάνικη κολοκύθα με το σωστό σχήμα.

Αφού σχεδίασα μιά κυκλική γραμμή γύρω από την βάση της κορυφής της κολοκύθας, την έκοψα με ένα μικρό σιδηροπρίονο. Έξυσα από τα εσωτερικά τοιχώματα τα ξερά υπολείμματα σάρκας και σπόρων, και λιμάρισα και τα δύο

άκρα με μια λίμα. Λείανα όλο το εσωτερικό με χοντρό γυαλόχαρτο, χρησιμοποιώντας το γυαλόχαρτο τυλιγμένο σε ρολό για το στενό άκρο. Τα

τοιχώματα είναι αρκετά χοντρά, και η εξωτερική επιφάνεια είναι σκληρότερη από οποιοδήποτε ξύλο γνωρίζω.

"Έφαγα" λίγο ακόμα το χείλος, με μια λεπίδα και ντουκόχαρτο, για να κάνω την κορυφή ίσια και επίπεδη. Επίσης, αφαίρεσα το περισσότερο χρώμα με τα

ίδια εργαλεία. Δεν χρησιμοποίησα χημικά διαλυτικά, γιατί η μυρωδιά παραμένει για αρκετό καιρό.

Γυάλισα την επιφάνεια της κολοκύθας και αφαίρεσα κάποια υπολείμματα βαφής, χρησιμοποιώντας ψιλά ντουκόχαρτα και ατσαλόμαλλο (ψιλό σύρμα για

κουζινικά).

'Ανοιξα μια τρύπα στο στενό άκρο, χρησιμοποιώντας τρυπάνια 1 ως 6 χιλιοστά, με προσοχή να μήν τρυπήσω και το απέναντι τοίχωμα. Βεβαιώθηκα

οτι έχω πέρασμα για τον αέρα, φυσώντας μέσα στην τρύπα.

Σκάλισα ένα αυλάκι γιά την τσιμούχα απο φελλό, χρησιμοποιώντας την λεπίδα και το ντουκόχαρτο. Το αυλάκι είναι ο μόνος τρόπος να κρατηθεί η τσιμούχα στη θέση της. Δέν πρέπει όμως να είναι πολύ βαθύ, γιατί αδυνατίζουν τα τοιχώματα, και η κολοκύθα μπορεί να ραγίσει την στιγμή που μπαίνει το

μπολ, ή την ώρα του καπνίσματος.

Η ΤΣΙΜΟΥΧΑ ΑΠΟ ΦΕΛΛΟΗ τσιμούχα (δακτύλιος στεγανοποίησης) απο φελλό, είναι ένα σημαντικό τμήμα της πίπας, γιατί καί κρατάει σταθερά το μπόλ στην θέση του, αλλά καί διατηρεί αεροστεγώς κλειστό τον άδειο θάλαμο μέσα στην κολοκύθα. Η κατασκευή μιάς τσιμούχας απο φελλό είναι μια ιδιαίτερη διαδικασία, αλλά ευτυχώς είχα αποκτήσει κάποια πείρα απο την αποκατάσταση μιας παλαιάς αγγλικής πίπας καλαμπάς, αφού κατέστρεψα τις πρώτες δύο τσιμούχες που έφτιαξα, επειδή είχαν γίνει πολύ χαλαρές. Η τσιμούχα πρέπει αρχικά να

έχει αρκετό πάχος, ώστε το μπολ να μπεί με μεγάλη δυσκολία την πρώτη φορά (βλ.σελ.7,"Το τελικό στάδιο"), γιατί αργότερα, με το κάπνισμα της πίπας,

γίνεται λεπτότερη και λιγότερο ελαστική.

Ένας φίλος μου έδωσε ένα επίπεδο κομμάτι φελλού, πάχους 5 χιλιοστών, που αποτελείται από μικροσκοπικά κομμάτια φελλού συμπιεσμένα. Είναι ένα εύθραυστο υλικό, που σπάει ή τρίβεται εύκολα, καθώς το κόβεις ή το

λυγίζεις. Ανακάλυψα οτι ο καλύτερος τρόπος για να μένει ελαστικό, είναι να το διατηρείς βρεγμένο. Στεγνό πρέπει να είναι μόνο όταν πρόκειται να το γυαλοχαρτάρεις ή να το κολλήσεις. Αφού σχεδίασα στην επιφάνεια του

φελλού δύο παράλληλες γραμμές, με απόσταση μεταξύ τους 5 χιλιοστά, έκοψα μια λωρίδα περίπου 12 εκατοστά μ'ένα ψαλίδι. Έκανα τις πλευρές επίπεδες, και μείωσα λίγο το πάχος της λώρίδας μ'ένα ντουκόχαρτο, μετά την έβρεξα,

και άρχισα να την λυγίζω.

Διατηρώντας συνεχώς βρεγμένη την λωρίδα του φελλού, την δούλεψα πιέζοντας με τα δάχτυλα, λυγίζοντας αργά και προσεκτικά για να μήν σπάσει. Συνέχισα να την βρέχω και να την λυγίζω, ώσπου οι άκρες συναντήθηκαν. Τελικά, την τοποθέτησα στο εσωτερικό ενός καπακιού απο σπρέι, για να πάρει ένα σχεδόν τέλειο κυκλικό σχήμα, την στερέωσα με δυο κομματάκια φελλού και την άφησα

να στεγνώσει για 24 ώρες, πρίν την βγάλω.

Έπρεπε να τοποθετήσω τον φελλό στο αυλάκι της κολοκύθας, και να τον ξαναβγάλω αρκετές φορές, προκειμένου να ελέγξω αν εφαρμόζει σωστά. Πέτυχα την σωστή διάμετρο της τσιμούχας, αφαιρώντας λεπτές φέτες φελλού κι απο τις δυο άκρες, ώσπου οι άκρες συναντήθηκαν. Για να κολλήσω την τσιμούχα στην θέση της, χρησιμοποίησα μια γενικής χρήσεως βενζινόκολλα, για φελλό, λάστιχο, δέρμα κ.λ.π., ανθεκτική ως τους 125 βαθμούς Κελσίου. Την άφησα να στεγνώσει για 24 ώρες δίπλα σ'ένα ανοιχτό παράθυρο, γιατί η κόλλα έχει μια πολύ έντονη μυρωδιά, που μπορεί να μείνει στην κολοκύθα για μεγάλο χρονικό διάστημα. Αφού στέγνωσε η κόλλα, έκοψα με ένα κοπίδι το επάνω μέρος της τσιμούχας που εξείχε, και το γυαλοχαρτάρισα, για να είναι στο ίδιο επίπεδο με το χείλος της κολοκύθας. Στρογγύλεψα επίσης λιγάκι τις

ακμές της τσιμούχας μ΄ένα λεπτό ντουκόχαρτο.

Το επόμενο πράγμα που χρειαζόμουν ήταν ένα κυρτό επιστόμιο. Χρειαζόμουν επίσης έναν ξύλινο κύλινδρο. 'Ολες οι πίπες καλαμπάς έχουν έναν κύλινδρο, όπου εφαρμόζει το επιστόμιο, γιατί αν το βύσμα του επιστομίου έμπαινε

κατευθείαν στην κολοκύθα, η πίεσή του θα μπορούσε να την ραγίσει. Αντί να προσπαθήσω να βρώ, ή να φτιάξω το κατάλληλο επιστόμιο για την καλαμπάς μου, έψαξα για μια φθηνή πίπα, που να έχει επιστόμιο παρόμοιο μ'αυτό που είχα στο νού μου. Σκόπευα επίσης να χρησιμοποιήσω το στέλεχος της πίπας

ως κύλινδρο, μια και θα ήταν ήδη τρυπημένο κατάλληλα.

Βρήκα αυτή την φθηνή, αχρησιμοποίητη πίπα απο ρείκι, και την αγόρασα για 8,70 ευρώ. Πρόκειται για μια μεσαίου μεγέθους, μερικώς λυγισμένη ελληνική

πίπα "Pipex", με ωραία "νερά" στο ξύλο και κανένα μπάλωμα. Μου ήταν δύσκολο να την καταστρέψω, αλλά ευτυχώς τελικά, όλα τα κομμάτια της

χρησιμοποιήθηκαν για την καλαμπάς.

Αφού έκοψα το στέλεχος απο το μπόλ, το χρησιμοποίησα για να φτιάξω τον κύλινδρο της καλαμπάς μου. Χρησιμοποιώντας λίμες και ντουκόχαρτα, του

έδωσα σχήμα κυλινδρικό και ελαφρώς κωνικό, και στρογγύλεψα τις ακμές του πλατύτερου άκρου.

Το επιστόμιο έπρεπε να λυγίσει λίγο ακόμη. Αφού του πέρασα έναν καθαριστήρα πίπας, το ζέστανα κουνώντας το πάνω απο τη φλόγα ενός

καμινέτου οινοπνεύματος και του έδωσα την επιθυμητή κλίση. Αφού η κλίση ήταν η σωστή, το κρύωσα βρέχοντάς το με νερό. Στρογγύλεψα λιγάκι ακόμη την άκρη κοντά στο βύσμα με μια λίμα, και γυάλισα όλο το επιστόμιο με

ψιλό ντουκόχαρτο, ατσαλόμαλλο και οδοντόπαστα.

Πάντοτε μου άρεσαν τα ασημένια δαχτυλίδια στις πίπες. Ήθελα επίσης να προσθέσω ένα μεταλλικό δαχτυλίδι, για να ενισχύσω το άκρο της κολοκύθας, χωρίς όμως να κρύψω τον όμορφο κύλινδρο απο ρείκι. Έτσι αποφάσισα να βάλω

ένα μικρό δαχτυλίδι, ακριβώς επάνω στην ένωση του κυλίνδρου με την κολοκύθα. Το επιχρωμιωμένο μπρούτζινο καπάκι μιας παλιάς ηλεκτρικής

ασφάλειας, ήταν ότι έπρεπε. Του άνοιξα μια μεγάλη τρύπα, και έκανα λίγο πλατύτερη την ανοιχτή πλευρά. Έξυσα με ντουκόχαρτο το περισσότερο χρώμιο, έχοντας σκοπό αργότερα να το επαργυρώσω (βλ.σελ. 7, "Το τελικό στάδιο").

Χρειαζόμουν έναν ανθεκτικό σωλήνα, με διάμετρο περίπου 7 χιλιοστά, για να ενώσω τον κύλινδρο με την κολοκύθα. Βρήκα ένα κομμάτι απο παλιά κεραία ραδιοφώνου, έναν επιχρωμιωμένο μπρούτζινο σωλήνα, με την σωστή διάμετρο. Έσπρωξα τον σωλήνα βαθιά μέσα στην κολοκύθα, πέρασα το δαχτυλίδι και τον κύλινδρο, και βεβαιώθηκα ότι όλα τα τμήματα είναι ευθυγραμμισμένα. Μετά αφαίρεσα τον κύλινδρο και έκοψα τον σωλήνα ακριβώς στο ύψος που σταματάει το βύσμα του επιστομίου μέσα στον κύλινδρο. Έβαλα ξανά τον κύλινδρο στην θέση του με το επιστόμιο τοποθετημένο, για να ελέγξω μήπως το επιστόμιο γέρνει δεξιά ή αριστερά. Τελικά, κόλλησα με ακρυλική κόλλα στη θέση τους τον σωλήνα, το δαχτυλίδι και τον κύλινδρο. Αφού στέγνωσε η κόλλα, έλεγξα την τρύπα του κυλίνδρου, του σωλήνα και της κολοκύθας, για τυχόν εμπόδια.

Η δίοδος του αέρα ήταν άψογη, και οποιοσδήποτε καθαριστήρας, λιγάκι λυγισμένος, θα μπορούσε να περάσει απο τον κύλινδρο, και να φθάσει στο

πλατύ άκρο της κολοκύθας.

ΤΟ ΜΠΟΛ ΚΑΙ ΤΟ ΚΑΠΑΚΙΤο σημαντικότερο τμήμα κάθε πίπας είναι το μπολ, που πρέπει να είναι ανθεκτικό στην θερμότητα του καιόμενου καπνού και άοσμο. Η εύρεση του κατάλληλου μπόλ για την καλαμπάς μου, ήταν μεγάλο πρόβλημα. Μια σκέψη

ήταν να παραγγείλω ένα μπολ για καλαμπάς, φτιαγμένο απο πέτρωμα μερσάουμ (meerschaum), από έναν Αμερικανό κατασκευαστή, μέσω διαδικτύου. Το κόστος

όμως θα ήταν πολύ μεγάλο, αν συνυπολογίσουμε την τιμή, το κόστος αποστολής και τα τέλη του τελωνείου. Μια άλλη πιθανότητα ήταν να βρώ έναν

ξυλουργό με τροχό, και να του παραγείλλω ένα μπολ απο ξύλο ελιάς ή βελανιδιάς, αλλά δεν βρηκα κάποιον, κι έτσι αποφάσισα να το φτιάξω μόνος

μου. Όντας εξοικειωμένος με το ρείκι, όπως όλοι οι καπνιστές πίπας, αποφάσισα να φτιάξω ένα μπολ απο ξύλο ρεικιού. Το μπόλ μιας καλαμπάς δεν χρειάζεται να είναι οπωσδήποτε απο μερσάουμ, και στο κάτω της γραφής, η 84χρονη αντίκα αγγλική καλαμπάς μου, έχει μπολ απο πλαστικό υλικό !

Το μπολ απο ρείκι, της πίπας που ήδη χρησιμοποίησα για τον κύλινδρο και το επιστόμιο, φαινόταν μια χαρά ως αρχικό υλικό. Το μέγεθος ήταν σωστό, είχε ωραία "νερά", καθόλου μπαλώματα, και το στέλεχος είχε ήδη αφαιρεθεί.

'Εδωσα στο μπολ το σχήμα που ήθελα, χρησιμοποιώντας μερικές λίμες και ντουκόχαρτα. Το μπολ πρέπει να μπαίνει ολόκληρο μέσα στην κολοκύθα, χωρίς να ακουμπάει στα τοιχώματα. Μπάλωσα την αρχική τρύπα με ένα κομμάτι απο το ξύλο και μια σταγόνα ακρυλικής κόλλας, και άνοιξα μια νέα τρύπα,

ακριβώς στο κέντρο του πάτου. Μετά, έξυσα λίγο το εσωτερικό του μπολ με μια τροχισμένη ξύστρα για πίπες (cake reamer), για να αυξήσω την διάμετρο και το βάθος του θαλάμου καύσης. Έχοντας ήδη στο νού μου να προσθέσω ένα καπάκι στο μπολ, και θέλοντας να ενισχύσω το χείλος του μπολ μετά το

ξύσιμο, αποφάσισα να βάλω ένα στεφάνι. Έκοψα μια λεπτή λωρίδα απο τενεκέ με ένα ψαλίδι, της άνοιξα οκτώ τρύπες με τρυπανάκι ενός χιλιοστού, και την στερέωσα γύρω απο το χείλος του μπολ με μικρά μπρούτζινα καρφάκια.

Λύγισα τις αιχμές των καρφιών μέσα στο ξύλο, και τα έφερα στο επίπεδο του ξύλου με μια λίμα.

Ανέκαθεν μου άρεσαν τα ασημένια καπάκια στις παλιομοδίτικες καλαμπάς, αλλά μου άρεσαν επίσης και οι στρογγυλεμένες, σαν μανιτάρι, κορυφές των μπόλ απο μερσάουμ. 'Ετσι, άρχισα να ψάχνω για ένα μεταλλικό καπάκι με

αυτό το σχήμα. Ο πάτος ενός δοχείου από σπρέι, που βλέπετε στην παραπάνω φωτογραφία, είχε τέλειο σχήμα και διαστάσεις. Έκοψα τον τενεκεδένιο πάτο

μ' ένα πριονωτό μαχαίρι κουζίνας, και αφαίρεσα τα υπολείμματα των τοιχωμάτων με λίμα και ντουκόχαρτο.

'Ανοιξα στο κέντρο του τενεκεδένιου καπακιού μια τρύπα στην διάσταση της τρύπας του μπολ, περίπου 22 χιλιοστά, χρησιμοποιώντας τρυπάνια και λίμες. Δέν μου άρεσαν τα κοφτερά χείλη της τρύπας, κι έψαξα να βρώ κάτι να τα καλύψω. Ήμουν τυχερός που βρήκα αυτό το μπρούτζινο δαχτυλίδι (επάνω δεξιά), στην ακριβή σχεδόν διάμετρο της τρύπας. Είναι ένα δαχτυλίδι

απ'αυτά που βάζουν στις τέντες των φορτηγών, για να ενισχύει τις τρύπες του υφάσματος.

Με λίγο λιμάρισμα, το δαχτυλίδι ταίριαξε όμορφα στην τρύπα του καπακιού. Το κόλλησα στη θέση του με κόλληση μολύβδου/κασσίτερου και φορητό

κολλητήρι βουτανίου. Αφού έλιωσα κόλληση στις επιφάνειες και των δύο κομματιών, τα ζέστανα μαζί με το κολλητήρι. Αφαίρεσα τα περισσεύματα κόλλησης και γυάλισα το καπάκι και το δαχτυλίδι με ψιλό ατσαλόμαλλο.

Αναποδογύρισα το καπάκι και το μπολ, τοποθέτησα το μπόλ στο κέντρο του καπακιού και το πάτησα, μέχρι που το στεφάνι του μπολ ακούμπησε στο

καπάκι, και το άκρο του δαχτυλιδιού μπήκε μέσα στο μπολ. Μετά βεβαιώθηκα οτι το μπολ ήταν κατακόρυφο και σταθερό.

Κόλλησα το στεφάνι στο καπάκι, χρησιμοποιώντας το κολλητήρι βουτανίου και κόλληση. Το παχύ στρώμα κόλλησης κάλυψε και τα κεφάλια των καρφιών, και η κατασκευή αποδείχτηκε πολύ συμπαγής. Κόλλησα επίσης, στο εσωτερικό του μπολ, τις λυγισμένες άκρες των καρφιών με το μπρούτζινο δαχτυλίδι.

Καθάρισα όλες τις επιφάνειες γύρω απο τις κολλήσεις με ψιλό ατσαλόμαλλο και μπατονέτες με καθαρό οινόπνευμα. Έφαγα με μια λίμα τις ακμές του δαχτυλιδιού μέσα στο μπολ, για να μην εξέχει πολύ απο τα τοιχώματα. Το σκαλοπάτι, μικρότερο απο μισό χιλιοστό, θα καλυφθεί έτσι κι αλλιώς απο

στρώμα κάρβουνου (cake). Τελικά, γυάλισα λίγο ακόμη το καπάκι με ατσαλόμαλλο. 'Αφησα κάποια τεχνουργήματα σαν διασταυρωμένες γραμμές, που υπήρχαν απο κατασκευής στην επιφάνεια του καπακιού, γιατί νομίζω οτι δίνουν μια όψη χειροποίητου και αντίκας. Το μπολ απο ρείκι, με το

μεταλικό καπάκι, ήταν έτοιμο !

ΤΟ ΤΕΛΙΚΟ ΣΤΑΔΙΟΌλα τα μέρη της πίπας ήταν πλέον έτοιμα, αλλά χρειαζόταν κι άλλη δουλειά πριν συναρμολογηθούν. Πρώτα, έπρεπε να επαργυρώσω το καπάκι του μπώλ και

τον μπρούτζινο δακτύλιο του στελέχους.

Ο ίδιος φίλος που μου έδωσε το κομμάτι του φελλού (γειά σου Αλέκο!), μου έδωσε κι ένα υγρό με το όνομα "Silverlife", που χρησιμοποιείται για την επαργύρωση μεταλλικών επιφανειών. Δέν είναι χρώμα, αλλά προσθέτει ένα στρώμα απο καθαρό ασήμι που δένει με το μέταλλο. 'Απλωσα το υγρό μ'ένα πανάκι, το έτριψα για ένα λεπτό, και μετά σκούπισα το περίσσευμα. Το αποτέλεσμα ήταν εντυπωσιακό. Επανέλαβα το ίδιο στις επιφάνειες του

καπακιού και του δακτυλίου τρείς φορές, ώστε το στρώμα του ασημιού να γίνει παχύτερο και ανθεκτικότερο. Γυάλισα τις επαργυρωμένες επιφάνειες, χρησιμοποιώντας το ηλεκτρικό μου τρυπάνι με μια στρογυλλή πάνινη βούρτσα γυαλίσματος. Μετά, με την ίδια βούρτσα, γυάλισα την κολοκύθα και τον

ξύλινο κύλινδρο. Μια και δεν έχω ειδικό κερί γυαλίσματος, χρησιμοποίησα ένα απλό καφέ κραγιόνι ζωγραφικής (κηρομπογιά). 'Αφού άπλωσα ένα παχύ

στρώμα κεριού, "ζωγραφίζοντας" όλες τις επιφάνειες με το κραγιόνι, έλυωσα το κερί πάνω απο ένα καμινέτο οινοπνεύματος, κι άρχισα αμέσως το

γυάλισμα. Το αποτέλεσμα δεν ήταν το λούστρο μιας καινούργιας πίπας, αλλά η όψη αντίκας της δικής μου καλαμπάς, δεν το χρειάζεται. Μετά, γυάλισα και το επιστόμιο της πίπας με την βούρτσα, και άπλωσα ένα στρώμα γραφίτη στο βύσμα του, ως ξηρό λιπαντικό, "ζωγραφίζοντας" μ'ένα κοινό μολύβι 2=Β.

Έκανα το ίδιο στο εσωτερικό του ξύλινου κυλίνδρου, όπως και στην εσωτερική επιφάνεια της τσιμούχας απο φελλό, γιατί ήρθε η ώρα να βάλω το

μπολ στη θέση του.Η εισαγωγή του μπολ για πρώτη φορά, είναι λίγο επικίνδυνη δουλειά. Η

τσιμούχα είναι ακόμη αρκετά παχιά, κι έτσι πρέπει να είναι (βλ.σελ.4 "Η τσιμούχα απο φελλό), με αποτέλεσμα το μπολ να μπαίνει πολύ δύσκολα, και

να υπάρχει ο κίνδυνος να ραγίσει η κολοκύθα απο την μεγάλη πίεση. Πρώτα έβρεξα τον φελλό με μιά μπατονέτα, για να γίνει πιο ελαστικός,

προσέχοντας να μην βρέξω την κολοκύθα, και άλειψα με μια σταγόνα ελαιόλαδο την εξωτερική επιφάνεια του μπολ. Κρατώντας γερά την κορυφή της κολοκύθας με το ένα χέρι, έβαλα το μπολ στη θέση του με το άλλο χέρι, πιέζοντας και περιστρέφοντάς το, αργά και προσεκτικά. Αφού όλο το μπολ είχε μπεί στην κολοκύθα, και το καπάκι κάθησε σωστά στην κορυφή, έλεγξα

την κολοκύθα για ραγίσματα, και άφησα την πίπα για 24 ώρες.

Την άλλη μέρα ο φελλός είχε στεγνώσει, και η τσιμούχα είχε πλέον πάρει το σχήμα του μπολ, οπότε η αφαίρεση και η τοποθέτηση του μπολ, γινόταν κάθε φορά ευκολότερα. Η τοποθέτηση του επιστομίου ήταν εύκολη, καθώς η τρύπα του κυλίνδρου είχε την διάμετρο του βύσματος, και είχαν ήδη και τα δύο

λιπανθεί με τον γραφίτη του μολυβιού.Η πρώτη πίπα καλαμπάς, απο πραγματική κολοκύθα, που κατασκευάστηκε στην

Ελλάδα, ήταν συναρμολογημένη και έτοιμη για κάπνισμα !

ΤΟ ΣΤΡΩΣΙΜΟ ΚΑΙ Η ΔΟΚΙΜΗΠριν το πρώτο κάπνισμα, έπρεπε να προετοιμάσω το μπολ της πίπας για την διαδικασία του "στρωσίματος".'Αλειψα τα εσωτερικά τοιχώματα του μπολ

μ'ένα μίγμα μελιού και σκόνης κάρβουνου απο το ξύσιμο του μπολ μιας άλλης πίπας. Αυτή η μέθοδος, βοηθάει στην γρήγορη ανάπτυξη του στρώματος κάρβουνου (cake) στο εσωτερικό του μπολ, προστατεύει το ξύλο απο την

θερμότητα κατα το στρώσιμο, και κάνει τη γεύση του καπνού λιγότερο πικρή στα πρώτα καπνίσματα.

Καθώς τα τοιχώματα του μπολ είναι λεπτότερα απο αυτά μιας συνηθισμένης πίπας, έστρωσα την πίπα προσεκτικά, γεμίζοντας το μπολ με καπνό μόνο

μέχρι το 1/3 στα πρώτα καπνίσματα, και αργότερα μέχρι τα 2/3, προσέχοντας πάντα να μην την υπερθερμάνω, και αφήνοντας το μπολ και την κολοκύθα να στεγνώσουν μια-δυο μέρες, πριν το επόμενο κάπνισμα. Τελικά, το απόγευμα των Χριστουγέννων, γέμισα μέχρι επάνω την πίπα, για να απολαύσω το πρώτο

μεγάλο σε διάρκεια και ανέμελο κάπνισμα.

Πώς καπνίζει λοιπόν η πίπα; Απλώς υπέροχα! Καπνίζει στεγνά και δροσερά, και μαλακώνει τη γεύση του καπνού, όπως κάθε καλαμπάς από κολοκύθα. Ο καπνός, πριν φθάσει στο επιστόμιο, περνάει απο τον άδειο θάλαμο της

κολοκύθας, και χάνει μεγάλο μέρος της θερμότητας, της οξύτητας και της υγρασίας του. Ανακάλυψα επίσης οτι το ασημένιο καπάκι λειτουργεί ως

ψύκτρα για το μπολ. Η πίπα "τραβάει" τέλεια, και καπνίζεται άνετα ως το τέλος.

'Αξιζε τελικά τόσον κόπο; Ναί,νομίζω οτι σίγουρα άξιζε! Αθήνα, Δεκέμβριος 2004

Πηγη: www.geocities.com/pipetabor/ calabash .html