ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΚΑΙ...

26
ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΑ: ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ & ΛΕΞΙΚΟΓΡΑΦΙΑ Διδάσκουσα: Άννα Ιορδανίδου ΤΙΤΛΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: ΣΥΓΓΕΝΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ MΑΪΟΣ 25, 2016 ΚΟΥΚΗ ΒΑΣΙΛΙΚΗ (6686) ΝΙΖΑΜΗ ΜΑΡΚΕΛΛΑ (6745)

Transcript of ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΚΑΙ...

Page 1: ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΚΑΙ ΛΕΞΙΚΟΓΡΑΦΙΑ

ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ amp

ΛΕΞΙΚΟΓΡΑΦΙΑ Διδάσκουσα Άννα Ιορδανίδου

ΤΙΤΛΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΥΓΓΕΝΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ

MΑΪΟΣ 25 2016 ΚΟΥΚΗ ΒΑΣΙΛΙΚΗ (6686)

ΝΙΖΑΜΗ ΜΑΡΚΕΛΛΑ (6745)

1

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Πρώτες Ενθυμήσεις 2

Άσκηση 1 4

Άσκηση 2 4

Άσκηση 3 4

Άσκηση 4 7

Άσκηση 5 8

Η μαμά μας η θάλασσα 9

Άσκηση 1 12

Άσκηση 2 12

Άσκηση 3 12

Άσκηση 4 15

Άσκηση 5 15

Άσκηση 6 16

Άσκηση 7 17

Άσκηση 8 18

Το δωμάτιο με τα ερπετά 19

Άσκηση 1 21

Άσκηση 2 21

Άσκηση 3 22

Άσκηση 4 23

Άσκηση 5 23

Άσκηση 6 25

2

Διδακτικοί Στόχοι όπως καταγράφονται στο Αναλυτικό

Πρόγραμμα του Δημοτικού

Ενότητα Κειμενικοί Στόχοι Λεξικογραμματικοί Στόχοι

Συγγενικές σχέσεις Αφηγηματικά

Περιγραφικά

Λογοτεχνικά κείμενα

άρθρα διαφημίσεις

Παρατακτική ndash υποτακτική σύνδεση

ασύνδετες προτάσεις

Παρατακτική σύνδεση με αντιθετικούς

συνδέσμους Εναντιωματικές προτάσεις

Λειτουργίες της γενικής πτώσης

Ορθογραφία

Πρώτες Ενθυμήσεις

Το απόσπασμα αποτελεί ένα σημαντικό αυτοβιογραφικό κείμενο που αναφέρεται

στις σχέσεις γονιών και παιδιών και περιγράφει τη διττή εικόνα της πατρικής μορφής

όπως αυτή χαράκτηκε στη συνείδηση και τη μνήμη της μικρής κόρης Συνεπώς μέσα από

την καταγραφή των αναμνήσεων της παιδικής ηλικίας οι οποίες έχουν ιδιαίτερη σημασία

στο πλαίσιο ενός αυτοβιογραφικού εγχειρήματος διαφαίνεται η αμφίθυμη στάση της

μικρής κόρης απέναντι στην αυταρχική αλλά και γοητευτική πατρική μορφή καθώς και

η προσπάθεια της συγγραφέως ως ενήλικης να συμφιλιωθεί με την απρόσιτη laquoθεότηταraquo

που υπήρξε laquoη τελευταία μεγάλη αγάπη της ζωής τηςraquo

Τον πατέρα εμείς τα παιδιά τον φοβούμασταν πάρα πολύ για να μπορούμε και

να το αγαπούμε Τον τρέμαμε Σαν έμπαινε ο πατέρας στο σπίτι τσιμουδιά δεν

ακούουνταν στο σπουδαστήριο όσο μικρά ή μεγάλα και αν ήμασταν Αν τύχαινε και

βρισκόμαστε στην είσοδο για να δούμε την ώρα ή για καμιά δουλειά την ώρα που

άνοιγε ο πατέρας με το κλειδί του και έμπαινε πηγαίναμε φρόνιμα και τον

χαιρετούσαμε (δε μας φιλούσε απλώς μας χαιρετούσε μrsquo ένα laquoΕ κάτι εδώ Πες να

σερβίρουν γρήγορα βιάζομαιraquo) Και φεύγαμε βιαστικά μη μας βρει κανένα ψεγάδι

Θυμούμαι την επιβλητική του παρουσία το μεγαλείο του την ομορφιά του το

ψηλό δεμένο αλλά λεπτό κορμί του ίσιο σαν λαμπάδα τα πυκνά και σγουρά μαύρα

μαλλιά του τα γένια του μαύρα και αρκετά μακριά κομμένα τετράγωνα κατά την

τότε μόδα τα μεγάλα αμυγδαλωτά του μαύρα μάτια που πετούσαν φωτιές laquoτα ωραία

3

Μπενάνικα μάτιαraquo όπως έλεγε η μητέρα μου στα γεράματά της πάντα με λαχτάρα και

συγκίνηση Τον θυμούμαι που έμπαινε στην είσοδο και γέμιζε λες αμέσως το σπίτι

θυμούμαι το θαυμασμό μου για τον laquoπατέραraquo την υπερηφάνεια και συνάμα τη βία να

εξαφανιστούμε μη μας βρει καμιάν αιτία για κατσάδα ή μπάτσο

Οι μπάτσοι στο πρόσωπο ήταν συχνοί δίνουνταν εύκολα και θυμούμαι ακόμα

τώρα το αίσθημα της ντροπής του εξευτελισμού όσο και της ζάλης που ακολουθούσε

κάθε μπατσιά που πηγαινοέφερνε το μυαλό μας Μας μπάτσιζε ο πατέρας κάποτε

αλλά σπανιότερα από τη μητέρα που ζούσε περισσότερο στο σπίτι και τιμωρούσε

συνεπώς συχνότερα και ευκολότερα

Ο πατέρας ήταν βίαιος θυμώδης αυθαίρετος κοτζαμπάσης Εκείνο που ήθελε

το ήθελε και το επέβαλλε Διέταζε Και οι άλλοι υπήκουαν Επιβάλλουνταν Και οι

άλλοι υποχωρούσαν Ήταν αφέντης Κάποτε τύραννος Μα ήταν βαθιά ευγενής Και

ήταν τίμιος στη σκέψη όσο και στις δοσοληψίες Και ήταν ειλικρινής και ήταν

περήφανος ίσιος αλύγιστος αμείλικτος καις το ζήτημα laquoσυνείδησηraquo Το νιώθαμε και

το ένιωθαν όλοι που τον ήξεραν Ο πατέρας ήταν laquoχαρακτήραςraquo

Αργότερα τον γνώρισα και τον εξετίμησα Ως το τέλος της ζωής του μου έμεινε

θεότης απλησίαστος Μα μου έμεινε και η τελευταία μεγάλη αγάπη της ζωής μου κάτι

σαν λατρεία σαν θρησκεία Έκλαψα χάριν του φοβερά Έκλαψα όλη μου τη ζωή Μου

επιβλήθηκε πάντα και με τυράννησε ξέροντας και μην ξέροντας Και ως το τέλος

βάρυνε η θέληση και η τυραννία του στη ζωή μου Και όμως έμεινε η τελευταία μεγάλη

αγάπη της ζωής μου

Θυμούμαι μια μέρα ένα μεσημέρι (ήμουν κάπου 9-10 ετών) ένας στρειδάς

άνοιγε στρείδια στην πίσω πόρτα του σπιτιού μας (στο καινούριο δικό μας σπίτι) και

ο πατέρας έτρωγε μερικά και όλο άνοιγε στρείδια ο στρειδάς και τrsquo αράδιαζε στην

πιατέλα για το τραπέζι και διάλεγε κανένα ο πατέρας και το έτρωγε Και αφού γέμισε

η πιατέλα για το τραπέζι τα μέτρησε ο πατέρας μέτρησε πόσα είχε φάγει και του

πλήρωσε έξι γροσάκια τη δωδεκάδα αντί τέσσερα που τα πλήρωναν άλλη φορά

laquoΕίναι μεγάλα και πολύ φρέσκαraquo μου είπε ανεβαίνοντας την πίσω σκάλα προς

την τραπεζαρία Ο στρειδάς είχε ευχαριστήσει μrsquo ένα χαμόγελο που πήγαινε ως τrsquo αυτιά

του χτυπώντας καρδιά και μέτωπο επανειλημμένως

laquoΤον πλήρωσεςraquo ρώτησε η μητέρα σαν μπήκαμε στην τραπεζαρία

laquoΝαιraquo

laquoΠόσες δωδεκάδεςraquo

laquoΤόσεςraquo Και της είπε

laquoΚαι πόσα τα πλήρωσεςraquo

laquoΈξι γροσάκια τη δωδεκάδαraquo

laquoΚαημένε Μανόλη Τέσσερα είναι η τιμή τουςraquo

laquoΕίναι μεγάλα και πολύ φρέσκαraquo

laquoΆσχημα έκανες Πολύ άσχημα Έτσι τον κακομαθαίνεις και θα γυρεύει στο

μέλλον πάντα έξι γρόσιαraquo

laquoΩχ καημένη γυναίκα Πώς θα ζήσει και αυτός αν δεν πληρώσεις τον κόπο

του και τον καιρό τουraquo καλόβουλα είπε ο πατέρας

Ο λόγος αυτός ήταν ένας σταθμός τη ζωή μου Ως τότε δεν είχα σκεφτεί

παζαρεύοντας όπως τύχαινε συχνά για χόρτα και άλλα παρά πώς να κάνω την

4

οικονομία του σπιτιού και να κάνω τα καλά μου να κόψω το γροσάκι του πουλητή που

χτυπούσε την πόρτα Πρώτη φορά είδα και την άλλη μεριά του προβλήματος πως

κοντά στην οικονομία μας στέκουνταν και για τον άλλο η ανάγκη να ζήσει να βγάλει

το ψωμί του να πληρωθεί η εργασία του κατά την αξία της

Και λάτρεψα τον πατέρα μου σαν κάτι ανώτερο Δεν τον πλησίαζα όμως Δεν

τον αγαπούσα με τρυφερότητα Έστεκε πολύ μακριά μας θεότης απρόσιτος μα θεότης

Π Δέλτα Πρώτες Ενθυμήσεις Ερμής

Αναρτήθηκε από httpeclassschgrmodulesdocumentfilephppdf

1 Ποια είναι τα συναισθήματα της συγγραφέα για τον πατέρα της Πώς

φαίνονται στο απόσπασμα

2 laquoΚαι λάτρεψα τον πατέρα μου σαν κάτι ανώτεροraquo σε τι οφείλεται αυτό

3 Το απόσπασμα που διαβάσαμε χωρίζεται σε τρεις ενότητες Μπορείτε να βρείτε

σε τι αναφέρεται η κάθε μία κάνοντας την αντιστοίχιση

1η ενότητα laquoΤον πατέρα εμείς τα

παιδιάhellipΟ πατέρας ήταν χαρακτήραςraquo

2η ενότητα laquoΑργότερα τον γνώρισα και τον

εξετίμησαhellip Και όμως έμεινε η τελευταία

μεγάλη αγάπη της ζωής μουraquo

3η ενότητα laquoΘυμούμαι μια μέραhellip Έστεκε

πολύ μακριά μας θεότης απρόσιτος μα

θεότηςraquo

Περιγραφή χαρακτήρα

Ένα περιστατικό με τον πατέρα μου

Εξωτερική περιγραφή

5

Όταν θέλουμε να περιγράψουμε ένα πρόσωπο

ακολουθούμε μια συγκεκριμένη πορεία Η παρακάτω

σκάλα δείχνει ποια είναι τα βασικά μέρη της

περιγραφής ενός προσώπου

6

ΓΕΝΙΚΗ ΠΤΩΣΗ

laquoΕίναι μεγάλα και πολύ φρέσκαraquo μου είπε ανεβαίνοντας την πίσω

σκάλα προς την τραπεζαρία Δηλαδή Είπε σε μένα Εδώ η γενική μου

συμπληρώνει το νόημα του ρήματος λειτουργεί δηλαδή ως έμμεσο

αντικείμενο

Δεν είχα σκεφτεί να κόψω το γροσάκι του πουλητή Εδώ η γενική

συμπληρώνει το νόημα του ουσιαστικού γιατί δείχνει σε ποιον

ανήκει το γροσάκι

Η γενική πτώση μπορεί να

χρησιμοποιηθεί

Για να συμπληρώσει το νόημα του

ρήματος (έμμεσο αντικείμενο)

Για να συμπληρώσει το νόημα του

ουσιαστικού

7

σε ποιον ανήκει κάτι τα γόνατα του Γιώργου

τον τόπο Η ναυμαχία της Σαλαμίνας

το χρόνο Θα γυρίσουμε του χρόνου

μια ιδιότητα ένα χαρακτηριστικό μαστίχα Χίου

την αιτία ένοχος κλοπής

το περιεχόμενο τελάρα ντομάτας

τη μέτρηση χώρου ή χρόνου πορεία μιας ώρας

το σκοπό έφτιαξε το στεφάνι της Πρωτομαγιάς

ένα σύνολο που διαιρείται τα παιδιά της παρέλασης

4 Ανατρέξτε στο κείμενο συμπληρώστε τις φράσεις στην αριστερή στήλη με

τις γενικές που ταιριάζουν και βρείτε τι δηλώνει η κάθε γενική

Όταν η γενική συμπληρώνει το νόημα του

ουσιαστικού δηλώνει

8

5 Αν είχατε την δυνατότητα να διαλέγατε τον πατέρα σας τι χαρακτηριστικά

θα θέλατε να έχει Περιγράψτε πώς φαντάζεστε τον ιδανικό πατέρα

Δείτε επίσης την ταινία μικρού μήκους laquo Τι είναι αυτόraquo στον

παρακάτω σύνδεσμο httpswwwyoutubecomwatchv=mNK6h1dfy2o

Πρόλογος

Όνομα

Ηλικία

Επάγγελμα

Κυρίως θέμα

Εσωτερικά

χαρακτηριστικά

Κυρίως θέμα

Περιγραφή

σχέσηςΕμπειρίες

Επίλογος

Εντυπώσεις

Σκέψεις amp

Συναισθήματα

Κυρίως θέμα

Εξωτερικά

χαρακτηριστικά

Δεν ξεχνώ

9

Η μαμά μας η θάλασσα

Το κεφάλαιο που ακολουθεί ανήκει στο μυθιστόρημα Λάθος κύριε Νόιγκερ Ο Φίλιππος με τα

ετεροθαλή αδελφάκια του την Γκέρντα και το Χανς παραθερίζει στο χωριό Τράπεζα της

Πελοποννήσου Εκεί του κάνει μαθήματα γερμανικής γλώσσας ένας Γερμανός αρχαιολόγος ο

κύριος Νόιγκερ Τα σημαντικότερα στιγμιότυπα του μυθιστορήματος τα μαθαίνουμε μέσα από τις

laquoαναφορέςraquo δηλαδή τα ημερολόγια που γράφει ο Φίλιππος Το μυθιστόρημα αναφέρεται μεταξύ

άλλων στην πολυμελή οικογένεια του Φίλιππου και στις σχέσεις των παιδιών μεταξύ τους Στο

κείμενο μας παρακολουθούμε ορισμένα στιγμιότυπα από τη ζωή των παιδιών

ο είχα πει εγώ από την αρχή ότι δε θα τα προλαβαίνω όλα Το περασμένο Σάββατο 9 Ιουλίου μου θύμωσε

ο παππούς γιατί δεν πήγα μαζί του για ψάρεμα Προχτές Δευτέρα 11 Ιουλίου κατέβασε μούτρα η Γκέρντα

επειδή στρώθηκα να διαβάσω γερμανική γραμματική και δεν ήθελα να πάμε βόλτα στη ράχη Και χτες Τρίτη

12 Ιουλίου κατσούφιασε η γιαγιά επειδή ξέχασα να της ψωνίσω τυρί ρύζι και καφέ από την κυρία Τασία

Όσο για τις laquoαναφορέςraquo μου το κατάλαβε μόνος του ο κύριος Νόιγκερ ότι δε γίνεται να γράφω κάθε μέρα γιατί

ούτε τις μισές δε θα προλάβουμε να μεταφράσουμε Τι λέω τις μισές Ούτε την πρώτη δεν καταφέραμε ακόμα να

τελειώσουμε Φυσικά ο κύριος Νόιγκερ δε θύμωσε σαν τους άλλους Είναι ο μόνος που δε θυμώνει ποτέ Στο κάτω

κάτω από τις μεταφράσεις καλύτερο μάθημα είναι ν αρχίσουμε να πηγαίνουμε συχνά εκδρομές όπως μου το

υποσχέθηκε και να μιλάμε γερμανικά Δηλαδή να μιλάει εκείνος κι εγώ να προσπαθώ να καταλάβω και ν

απαντήσω Θα φάω ακόμα πολλά ψωμιά για να μπορέσω να πω ότι μιλάω γερμανικά

Της γιαγιάς δεν της αρέσει καθόλου που σχεδιάζουμε laquoνα τρεχοβολάμε στα κατσά- βραχαraquo όπως λέει Προτιμάει

να κάνουμε μάθημα κανονικό μπροστά στο τραπέζι με χαρτιά και μολύβια Έτσι λέει δε θα χάνουμε ώρα και θα

μένει καιρός να κάνει κι ελληνικά στα γερμανάκια ο κύριος Νόιγκερ

Καλά παιδάκια λοιπόν τ αδερφάκια μου τα πώς τα είπαμε τα ετεροθαλή Ούτε φωνές ούτε πείσματα ούτε

σκανταλιές Τρώνε ντύνονται πλένονται χωρίς να τα κυνηγάει η γιαγιά και χωρίς να ενοχλούν κανένα Ούτε

σύγκριση με τον άλλο τον laquoαδερφούληraquo μου τον Άρη Πέρσι το Πάσχα που πήγα στη Γερμανία στο σπίτι τους

νόμισα πως κάθονταν φρόνιμα επειδή ήμουν εγώ εκεί Έλεγα πως θα τα έχει έτσι δασκαλέψει η μαμά τους η

Γερμανίδα για να μη με νευριάζουν να περάσω καλά και να ευχαριστηθεί ο μπαμπάς μου Όμως και φέτος εδώ

έτσι φρόνιμα είναι πάλι Εκτός και αν είναι μαζεμένα μόνο για την ώρα επειδή τα πειράζει λίγο η ζέστη Ή επειδή

μας τα έστειλαν μόνα τους και βρίσκονται σε ξένο περιβάλλον πρώτη φορά χωρίς τη μαμά τους ή τον πατέρα τους

Πάντως καλά έκανα και προτίμησα να έρθω κι εγώ εδώ στην Τράπεζα παρά να πάω με τη μητέρα μου και τον

πατριό μου στην Κρήτη Έτσι τα γερμανάκια θα έχουν και κάποιον άλλον παρέα εκτός από τον παππού και τη

γιαγιά

mdash Εγώ στη θέση σου θα προτιμούσα να πάω σ ένα μεγάλο νησί σαν την Κρήτη με τους δικούς μου παρά σ ένα

μικρό χωριό μόνο μ ένα δάσκαλο κι ας ήταν ο κύριος Νόιγκερ μου πέταξε η Χριστίνα

Ήταν φως φανάρι πως ήθελε να μου μπει στη μύτη επειδή της είπα πως ίσως να μη θυμηθώ το βότσαλο που μου

ζήτησε Δεν της είχα πει ακόμα ότι εκτός από τον κύριο Νόιγκερ στην Τράπεζα θα είναι και η γιαγιά Πολυξένη

και ο παππούς μου ο Φίλιππος mdash οι γονείς του πατέρα μου δηλαδήmdash και τα γερμανάκια Όταν της το αποκάλυψα

κι αυτό είπε πικρόχολα

10

mdash Α Τώρα μάλιστα Κατάλαβα Έτσι είναι όσοι έχουν πολλούς συγγενείς και πολλά αδέρφια

Το ύφος της μου φάνηκε ειρωνικό και παρά λίγο να της θυμώσω Ύστερα σκέφτηκα πως είχε δίκιο η κοπέλα Έτσι

είναι Και πολλούς συγγενείς και πολλά και ποικίλα αδέρφια έχω εγώ Τι θα πει αυτό Θα πει ότι έχω έναν αδερφό

που δεν είναι κανονικός αδερφός μου (πάλι laquoκανονικόςraquo είπα κύριε Νόιγκερ λάθος μου πάλι όμως άλλο εννοούσα

τώραmiddot κι αν δεν υπάρχει λέξη ειδική και γνωστή γι αυτό που μου είναι εμένα ο Άρης εγώ δε φταίω)

Λοιπόν ο Άρης (ένα θηρίο δέκα χρονών) είναι ο γιος του πατριού μου (που η πρώτη του γυναίκα είχε πεθάνει και

που παντρεύτηκε πριν από δύο χρόνια τη μαμά μου) Ύστερα έχω το μωρό μας ένα κοριτσάκι που μόλις περπάτησε

(μπαμπάς της είναι ο πατριός μου και μαμά της η μαμά η δική μου) Κι έχω ακόμη και τα γερμανάκια την Γκέρντα

και το Χανς εφτά και πέντε χρονών (παιδιά του πατέρα μου και της δεύτερης γυναίκας του της Γερμανίδας)

Λίγο μπερδεμένα φαίνονται όλ αυτά όμως εγώ πια τα έχω συνηθίσει και δε με νοιάζει Εκείνο που δεν μπορώ να

συνηθίσω είναι οι ζήλιες Από τη μια ζηλεύει ο Άρης που αγαπάω και τα γερμανάκια Από την άλλη ζηλεύουν τα

γερμανάκια επειδή μένω στο ίδιο σπίτι με τον Άρη και το μωρό Δηλαδή η Γκέρντα ζηλεύει περισσότερο όχι ο

Χανς Ίσως γιατί ακόμα είναι μικρός και δεν τον πολυσκοτίζουν αυτά Όμως η Γκέρντα θέλει διαρκώς να της λέω

αν παίζω με τον Άρη κι αν αγαπάω πολύ το μωρό

mdash Το αγαπάω βέβαια της είπα χτες που είχαμε πάει για μπάνιο Αδερφάκι μου δεν είναι κι αυτό

mdash Εμένα το αγαπάς είπε κάνοντας πάλι το συνηθισμένο της λάθος στα ελληνικά

Μιλάει αρκετά καλά κι ας κάνει λίγα λάθη Τώρα με δάσκαλο τον κύριο Νόιγκερ θα

γίνει ξεφτέρι

Όταν τη βεβαίωσα πως την αγαπάω κι εκείνη άρχισε να με ρωτάει αν αγαπάω το μωρό περισσότερο επειδή έχουμε

την ίδια μαμά

Η θάλασσα ήταν λάδι κι εγώ δε χόρταινα να μπαινοβγαίνω και να την ταράζω με βουτιές και με μακροβούτια

Κρύσταλλο γαλάζιο έμοιαζε το νερό τόσο πεντακάθαρο που ξεχώριζες ένα ένα τα βοτσαλάκια και τα χρωματιστά

χαλίκια στο βυθό

mdash Έλα να πέσουμε πάλι της λέω κι άσε τις μαμάδες Δεν έχουν καμιά σημασία Στο κάτω κάτω οι επιστήμονες

λένε πως μακρινή μητέρα όλων των ανθρώπων είναι η θάλασσα

Της άρεσε πολύ αυτό Της έκανε μεγάλη εντύπωση Δεν ξαναρώτησε για το μωρό Πλατσούρισε καμπόσο δίπλα

μου έπειτα βγήκε κι άρχισε να ψάχνει κάτι στην παραλία τραγουδώντας

Τριαντάφυλλο μικρό

τριανταφυλλάκι

θα σε κόψω δε βαστώ

είπε το παιδάκι

Της το έμαθε στα ελληνικά ο κύριος Νόιγκερ αυτό το γερμανικό τραγούδι από το πρώτο μάθημα κιόλας

11

Αντί για το ανύπαρκτο μικρό τριαντάφυλλο μάζεψε ένα βότσαλο άσπρο και μεγάλο Το βράδυ που τρώγαμε στο

ταβερνάκι του Στέργιου mdashτο μεσαίο από τα τρία που έχει το χωριό στην άκρη του γκρεμού με θέα προς τη

θάλασσαmdash μου το πρόσφερε για δώρο Από τη μια πλευρά έγραφε στα ελληνικά laquoγια σέναraquo Από την άλλη είχε

ζωγραφίσει μια βαρκούλα τρεις γραμμές για νερό και ανάμεσα στις γραμμές δύο ψαράκια Κάτω κάτω με

μικρούτσικα γράμματα χωρίς κανένα λάθος είχε γράψει

Η μαμά μας η θάλασσα

Φοίβης Θεοχαράκη (ετών 8) Ψάρι (Έκδοση του Ελληνικού Παιδικού Μουσείου)

Αυτά λοιπόν με το ετεροθαλές αδερφάκι μου και τέρμα για σήμερα η laquoαναφοράraquo Τίτλο τώρα Να βρω κι έναν

τίτλο να ξεμπερδεύω να πάω να κοιμηθώ νωρίς γιατί αύριο μπορεί να πάμε εκδρομή (δε φαντάζομαι να το

αναβάλετε πάλι κύριε Νόιγκερ)

Το βρήκα Ή μάλλον το βρήκε η Γκέρντα για μένα Θα βάλω εκείνο που έγραψε πάνω στο βότσαλο Η ΜΑΜΑ

ΜΑΣ Η ΘΑΛΑΣΣΑ

θα φάω ακόμα πολλά ψωμιά θα περάσει πολύς καιρός τα ετεροθαλή (το ετεροθαλές) τα παιδιά που έχουν με τον αδελφό τους ή

την αδελφή τους κοινό έναν από τους δύο γονείς τους που προέρχονται δηλαδή από διαφορετικό πατέρα ή διαφορετική μητέρα φως

φανάρι ολοφάνερο πικρόχολα με ύφος ενοχλημένο δυσαρεστημένο

Λόττη Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου Η μαμά μας η θάλασσα ΑΝΘΟΛΟΓΙΟ

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ Ε΄amp ΣΤ΄ ΤΑΞΗ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗ

12

1 Ποια είναι η σχέση του Φίλιππου με τα αδέρφια του Πώς φαίνεται αυτό

στο κείμενο Υπογραμμίστε ρήματα ή φράσεις που δηλώνουν τα συναισθήματά του

2 Για ποιο λόγο πιστεύετε πως ο Φίλιππος έδωσε αυτόν τον τίτλο στην αναφορά

του Σε ομάδες καταγράψτε δύο διαφορετικούς τίτλους που θα δίνατε στο κείμενο

3 Χαρακτηρίστε τις παρακάτω προτάσεις ως σωστές ή λάθος βάζοντας x στην αντίστοιχη

επιλογή

Ετεροθαλή είναι τα παιδιά που έχουν με τον αδερφό ή την αδερφή τους κοινό τον έναν από

τους δύο γονείς

Σωστό Λάθος

Η πολυμελής οικογένεια αποτελείται από τους γονείς και ένα παιδί

Σωστό Λάθος

Για να υπάρχει αγάπη μεταξύ των μελών μιας οικογένειας τα παιδιά πρέπει να έχουν τους

βιολογικούς τους γονείς

Σωστό Λάθος

13

Συ νδεση προτα σεων

Το βράδυ που τρώγαμε στο ταβερνάκι του Στέργιου mdashτο μεσαίο από τα τρία που έχει

το χωριό στην άκρη του γκρεμού με θέα προς τη θάλασσαmdash μου το πρόσφερε για

δώρο

Όταν σε μια φράση οι προτάσεις ή οι λέξεις

συνδέονται μόνο με κόμματα λέμε ότι

έχουμε ασύνδετο σχήμα Υπάρχουν όμως και

άλλοι τρόποι να

συνδέσουμε τις

προτάσεις

14

Οι πιο χαρακτηριστικοί παρατακτικοί σύνδεσμοι είναι και ή είτε ούτε

αλλά όμως μα

Το είχα πει εγώ από την αρχή ότι δε θα τα προλαβαίνω όλα

Στη φράση αυτή έχουμε δύο ανόμοιες προτάσεις ( μια ανεξάρτητη Το είχα πει εγώ

από την αρχή και μια εξαρτημένη ότι δε θα τα προλαβαίνω όλα)

Αιτιολογικές γιατί επειδή αφού διότι

πχ Θύμωσε επειδή του μίλησαν άσχημα

Τελικές για να να

πχ Πήγε να φέρει το βιβλίο

Έτρεχε για να μην χάσει το τρένο

ΑποτελεσματικέςΣυμπερασματικές ώστε που

πχ Μιλά πολύ σιγά ώστε μόλις ακούγεται

Είναι τέτοιος άνθρωπος που τον αγαπούν όλοι

Υποθετικές αν εάν άμα

πχ Αν είχες διαβάσει τα μαθήματά σου τώρα θα ήσουν ήσυχος

Προτάσεις που ξεκινούν με υποτακτικούς συνδέσμους

15

Χρονικές όταν σαν ενώ καθώς αφού αφότου πριν μόλις προτού

ώσπου ωσότου όποτε

πχ Όποτε δουλεύει έρχεται

Εναντιωματικές αν και μολονότι ενώ κι ας παρrsquo όλο που

πχ Πήγαμε εκδρομή αν και έβρεχε

Προτάσεις που συμπληρώνουν το ρήμα και έχουν ρόλο

Αντικειμένου να ότι πως

πχ Ο δάσκαλος είπε ότι θα ξεκινήσουν οι σχολικοί αγώνες στίβου

4 Να αναγνωρίσετε το είδος της σύνδεσης (παρατακτική υποτακτική ή

ασύνδετο σχήμα) στο παρακάτω απόσπασμα

Καλά παιδάκια λοιπόν τ αδερφάκια μου τα πώς τα είπαμε τα ετεροθαλή Ούτε

φωνές ούτε πείσματα ούτε σκανταλιές Τρώνε ντύνονται πλένονται χωρίς να τα

κυνηγάει η γιαγιά και χωρίς να ενοχλούν κανένα Ούτε σύγκριση με τον άλλο τον

laquoαδερφούληraquo μου τον Άρη Πέρσι το Πάσχα που πήγα στη Γερμανία στο σπίτι τους

νόμισα πως κάθονταν φρόνιμα επειδή ήμουν εγώ εκεί Έλεγα πως θα τα έχει έτσι

δασκαλέψει η μαμά τους η Γερμανίδα για να μη με νευριάζουν να περάσω καλά και να

ευχαριστηθεί ο μπαμπάς μου Λόττη Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου Η μαμά μας η θάλασσα ΑΝΘΟΛΟΓΙΟ

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ Ε΄amp ΣΤ΄ ΤΑΞΗ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗ

5 Επιλέξτε το είδος της σύνδεσης που δηλώνουν οι μαυρισμένοι σύνδεσμοι

Ήταν φως φανάρι πως ήθελε να μου μπει στη μύτη επειδή της είπα πως ίσως να μη

θυμηθώ το βότσαλο που μου ζήτησε

Παρατακτική Υποτακτική Ασύνδετο σχήμα

Έτσι είναι όσοι έχουν πολλούς συγγενείς και πολλά αδέρφια

Παρατακτική Υποτακτική Ασύνδετο σχήμα

Όταν τη βεβαίωσα πως την αγαπάω κι εκείνη άρχισε να με ρωτάει αν αγαπάω το μωρό

περισσότερο επειδή έχουμε την ίδια μαμά

Παρατακτική Υποτακτική Ασύνδετο σχήμα

16

Λίγο μπερδεμένα φαίνονται όλ αυτά όμως εγώ πια τα έχω συνηθίσει

Παρατακτική Υποτακτική Ασύνδετο σχήμα

Η θάλασσα ήταν λάδι κι εγώ δε χόρταινα να μπαινοβγαίνω και να την ταράζω με βουτιές

και με μακροβούτια

Παρατακτική Υποτακτική Ασύνδετο σχήμα

6 Συνδυάστε τις λέξεις στην αριστερή στήλη με τις εικόνες στη μεσαία

στήλη και τη σημασία στη δεξιά στήλη

17

7 Φτιάξε κι εσύ το γενεαλογικό σου δέντρο Βρες φωτογραφίες των συγγενών σου

και δική σου και τοποθέτησέ τες στη σωστή σειρά

Το γενεαλογικό δέντρο μας δείχνει από πού

προερχόμαστε Δηλαδή παρουσιάζει με

χρονολογική σειρά τους προγόνους μας

ξεκινώντας από εμάς και φτάνοντας μέχρι τον

αρχαιότερο πρόγονό μας

18

8 Πόσο σημαντική είναι η σχέση σας με τα

αδέρφια σας Όσοι δεν έχετε σκεφτείτε με ποιο

τρόπο θα άλλαζε η ζωή σας αν είχατε αδερφό ή

αδερφή Καταγράψτε τις σκέψεις και τα

συναισθήματά σας

19

Το δωμάτιο με τα ερπετά

laquoΤρία ανήλικα αδέλφια χάνουν τους γονείς τους σε πυρκαγιά στο σπίτι τους και αναγκάζονται να

μείνουν με ένα μακρινό συγγενή τον κόμη Όλαφ Ενώ αυτός καταστρώνει σχέδια εξόντωσής τους

για να καρπωθεί την τεράστια περιουσία τους εκείνα αντιστέκονται επιστρατεύοντας τα ειδικά

χαρίσματά τουςraquo

Ένα από τα πράγματα που σκέφτεται κανείς στη ζωή του με τη μεγαλύτερη

δυσκολία είναι οι τύψεις του Κάτι σου συμβαίνει εσύ κάνεις λάθος επιλογή και για

χρόνια μετά εύχεσαι να είχες κάνει κάτι άλλο Για παράδειγμα μερικές φορές όταν

περπατάω στην παραλία ή επισκέπτομαι τον τάφο κάποιου φίλου θυμάμαι μια μέρα

πολύ καιρό πριν που δεν είχα πάρει μαζί μου φακό σε ένα μέρος όπου έπρεπε να είχα

πάρει φακό και οι επιπτώσεις ήταν καταστροφικές Γιατί δεν έφερα φακό σκέφτομαι

συνέχεια αν και είναι πια πολύ αργά για να κάνω κάτι Έπρεπε να είχα φέρει ένα φακό

Για χρόνια ολόκληρα έπειτα από αυτή τη στιγμή στη ζωή των ορφανών

Μποντλέρ ο Κλάους σκεφτόταν την ώρα που εκείνος και τα αδέρφια του

συνειδητοποίησαν πως ο Στέφανο ήταν στην πραγματικότητα ο Κόμης Όλαφ και

βασανιζόταν από τύψεις που δεν φώναξε στον οδηγό του ταξί

ο οποίος είχε κάνει μανούβρα και έφευγε Σταμάτα

σκεφτόταν να λέει ο Κλάους αν και ήταν πια πολύ αργά για

να κάνει κάτι Σταμάτα Πάρε αυτόν τον άντρα και φύγετε

Φυσικά είναι απολύτως κατανοητό το γεγονός ότι ο Κλάους

και τα αδέρφια του είχαν εκπλαγεί τόσο πολύ που δεν

μπορούσαν να δράσουν αμέσως αλλά ο Κλάους για χρόνια

μετά θα καθόταν ξαπλωμένος στο κρεβάτι του ξύπνιος και

θα σκεφτόταν ότι υπήρχε μια πιθανότητα μια μικρή έστω πιθανότητα αν είχε δράσει

έγκαιρα να είχε σώσει τη ζωή του θείου Μόντι

Αλλά κάτι τέτοιο δε συνέβη Όσο τα ορφανά Μποντλέρ κοίταζαν τον Κόμη

Όλαφ το ταξί έτρεχε στο δρομάκι και τα παιδιά είχαν μείνει μόνα με αυτό τον έχθιστο

άνθρωπο μια λέξη που εδώ σημαίνει laquoτο χειρότερο που μπορεί να φανταστεί κανείςraquo

Ο Όλαφ τους χαμογέλασε με τον ίδιο τρόπο που θα χαμογελούσε και το Μογγολικό

Μοχθηρόφιδο του θείου Μόντι αν έβλεπε ένα λευκό ποντίκι στο κλουβί του

προορισμένο για το βραδινό του φαγητό

laquoΊσως κάποιος από σας θα μπορούσε να μεταφέρει τη βαλίτσα μου στο δωμάτιό

μουraquo είπε με τη στριγκή φωνή του laquoΗ διαδρομή σrsquo αυτό το βρωμερό δρόμο ήταν

βαρετή και δυσάρεστη και είμαι πολύ κουρασμένοςraquo

laquoΑν άξιζε σε κάποιον να περάσει από την οδό Χάλια αυτός είσαι εσύ Κόμη

Όλαφraquo φώναξε η Βάιολετ αγριοκοιτάζοντάς τον laquoΔεν πρόκειται να σε βοηθήσουμε

με τη βαλίτσα σου γιατί δεν πρόκειται να σrsquo αφήσουμε να μπεις σrsquo αυτό το σπίτιraquo

Ο Όλαφ έριξε ένα άγριο βλέμμα στα ορφανά και μετά κοίταξε γύρω του σαν

να έψαχνε κάτι κρυμμένο πίσω από τους θάμνους σε σχήμα φιδιού

laquoΠοιος είναι ο Κόμης Όλαφraquo ρώτησε ειρωνικά

20

laquoΤο όνομά μου είναι Στέφανο Βρίσκομαι εδώ για να βοηθήσω τον

Μοντγκόμερι Μοντγκόμερι με την επερχόμενη αποστολή στο Περού Αν κατάλαβα

καλά εσείς οι τρεις είσαστε οι νάνοι που εργάζεστε ως υπηρέτες στο σπίτι του Δρ

Μοντγκόμεριraquo

laquoΔεν είμαστε νάνοιraquo είπε αυστηρά ο Κλάους laquoΕίμαστε παιδιά Και εσύ είσαι

ο Κόμης Όλαφ Μπορεί να άφησες μούσι και να ξύρισες το φρύδι σου αλλά

παραμένεις ακόμη το ίδιο αξιοκαταφρόνητο άτομο και δε θα σrsquo αφήσουμε να μπεις σrsquo

αυτό το σπίτιraquo

laquoΦούταraquo στρίγκλισε η μικρή Σάνι κάτι που πιθανότατα σήμαινε laquoΣυμφωνώraquo

Ο Κόμης Όλαφ κοίταξε ένα ένα τα ορφανά Μποντλέρ με μάτια που γυάλιζαν

λες και έλεγε κάποιο αστείο

laquoΔεν ξέρω για ποιο πράγμα μιλάτεraquo είπε laquoαλλά αν ήξερα και αν ήμουν αυτός

ο Κόμης Όλαφ που λέτε νομίζω πως θα σκεφτόμουν ότι είστε πολύ αγενείς Και αν

σκεφτόμουν πως είστε πολύ αγενείς ίσως να θύμωνα Και αν θύμωνα ποιος ξέρει τι

θα έκαναraquo

Τα παιδιά παρακολουθούσαν τον Κόμη Όλαφ καθώς σήκωνε τους

κοκαλιάρικους ώμους του Μάλλον είναι περιττό να σας υπενθυμίσω πόσο βίαιος

μπορούσε να γίνει αυτός ο άνθρωπος και σίγουρα ήταν περιττό να το θυμίσει ο ίδιος

στα ορφανά Ο Κλάους ακόμη ένιωθε τη μελανιά στο πρόσωπό του από την ημέρα που

τον είχε χτυπήσει ο Κόμης Όλαφ όταν έμεναν στο σπίτι του Η Σάνι ακόμη πονούσε

από τότε που την είχε φυλακίσει στο κλουβί και την είχε αφήσει να κρέμεται από τον

πύργο όπου έστηνε τα σατανικά σχέδιά του Η Βάιολετ βέβαια δεν είχε υπάρξει θύμα

σωματικής βίας από αυτόν τον απαίσιο άνθρωπο ωστόσο είχε σχεδόν αναγκαστεί να

τον παντρευτεί και αυτό ήταν αρκετό για να την κάνει να σηκώσει την βαλίτσα του

και να τη σύρει αργά προς την πόρτα και μετά στο εσωτερικό του σπιτιού

laquoΠιο ψηλάraquo πρόσταξε ο Όλαφ laquoΣήκωσέ την κι άλλο Δεν θέλω να τη σέρνεις

έτσι στο έδαφοςraquo

Ο Κλάους και η Σάνι έτρεξαν να βοηθήσουν την αδερφή τους τη Βάιολετ με τη

βαλίτσα αλλά ακόμη κι έτσι το βάρος της τους έκανε να παραπατούν Ήταν ήδη

μεγάλη δυστυχία που ο Όλαφ είχε εμφανιστεί και πάλι στη ζωή τους ακριβώς τη

στιγμή που είχαν αρχίσει να αισθάνονται άνεση και ασφάλεια δίπλα στο θείο Μόντι

αλλά το ότι βοηθούσαν αυτό το φριχτό άτομο να μπει στο σπίτι ήταν κάτι παραπάνω

από όσο μπορούσαν να αντέξουν Ο Κόμης Όλαφ τους ακολουθούσε σε απόσταση

αναπνοής μιας βρομερής αναπνοής που τα τρία παιδιά μύριζαν καθώς έβαζαν στο σπίτι

τη βαλίτσα και την τοποθετούσαν στο χαλί που βρισκόταν κάτω από τον πίνακα με τα

μπλεγμένα φίδια

Λέμονι Σνίκετ Μια σειρά από ατυχή γεγονότα Βιβλίο 2ο κεφάλαιο 4ο

εκδΨΥΧΟΓΙΟΣ

Δρ Μοντγκόμερι = θείος Μόντι Είναι ο αδερφός της γυναίκας του ξαδέρφου του

μακαρίτη του πατέρα τους

21

1 Ποιοι είναι οι κεντρικοί ήρωες της ιστορίας και ποια είναι η σχέση

μεταξύ τους

2 Πώς βλέπουν τα παιδιά τον κόμη Όλαφ Πώς φαίνεται αυτό μέσα στο κείμενο

Εναντιωματικε ς ndash Παραχωρητικε ς προτα σεις

Πήγαμε εκδρομή αν και έβρεχε

Οι εναντιωματικές προτάσεις φανερώνουν αντίθεση σε αυτό

που δείχνει η κύρια

πρόταση Παρ όλα αυτά η κύρια πρόταση ισχύει Εισάγονται με

τους συνδέσμους

αν και ενώ μολονότι κι ας παρrsquo όλο που

22

Θα πάμε εκδρομή κι ας βρέξει

Οι παραχωρητικές προτάσεις εισάγονται με τους

συνδέσμους και αν και να κι ας

Ο Κλάους και η Σάνι έτρεξαν να βοηθήσουν την αδερφή τους τη Βάιολετ με τη

βαλίτσα αλλά ακόμη κι έτσι το βάρος της τους έκανε να παραπατούν

3 Εντοπίστε στο κείμενο τους εναντιωματικούς συνδέσμους και βρείτε τη

λειτουργία τους

Πώς συνδέονται όμως

δύο όμοιες προτάσεις

που έχουν αντίθετο

νόημα

23

4 Στις παρακάτω προτάσεις συμπληρώστε τον αντιθετικό σύνδεσμο που λείπει

(Grimm G amp B Τα παραμύθια των αδερφών Γκριμ

Τα τέσσερα αδέρφια εκδ Ατλαντίς )

5 Οι λέξεις έχουν κι αυτές τη δική τους οικογένεια Συμπληρώστε την

ορθογραφία των παρακάτω λέξεων Μπορείτε να βρείτε κι άλλες λέξεις που να

ανήκουν στην ίδια οικογένεια λέξεων

24

25

6 Διαβάζοντας προσεκτικά το κείμενο αφηγηθείτε σε 100-150 λέξεις το

τέλος που θα δίνατε στην ιστορία ξεκινώντας με την παρακάτω φράση του κειμένου

laquoΉταν ήδη μεγάλη δυστυχία που ο Όλαφ είχε εμφανιστεί και πάλι στη ζωή τους

ακριβώς τη στιγμή που είχαν αρχίσει να αισθάνονται άνεση και ασφάλεια δίπλα

στο θείο Μόντιraquo

Page 2: ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΚΑΙ ΛΕΞΙΚΟΓΡΑΦΙΑ

1

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Πρώτες Ενθυμήσεις 2

Άσκηση 1 4

Άσκηση 2 4

Άσκηση 3 4

Άσκηση 4 7

Άσκηση 5 8

Η μαμά μας η θάλασσα 9

Άσκηση 1 12

Άσκηση 2 12

Άσκηση 3 12

Άσκηση 4 15

Άσκηση 5 15

Άσκηση 6 16

Άσκηση 7 17

Άσκηση 8 18

Το δωμάτιο με τα ερπετά 19

Άσκηση 1 21

Άσκηση 2 21

Άσκηση 3 22

Άσκηση 4 23

Άσκηση 5 23

Άσκηση 6 25

2

Διδακτικοί Στόχοι όπως καταγράφονται στο Αναλυτικό

Πρόγραμμα του Δημοτικού

Ενότητα Κειμενικοί Στόχοι Λεξικογραμματικοί Στόχοι

Συγγενικές σχέσεις Αφηγηματικά

Περιγραφικά

Λογοτεχνικά κείμενα

άρθρα διαφημίσεις

Παρατακτική ndash υποτακτική σύνδεση

ασύνδετες προτάσεις

Παρατακτική σύνδεση με αντιθετικούς

συνδέσμους Εναντιωματικές προτάσεις

Λειτουργίες της γενικής πτώσης

Ορθογραφία

Πρώτες Ενθυμήσεις

Το απόσπασμα αποτελεί ένα σημαντικό αυτοβιογραφικό κείμενο που αναφέρεται

στις σχέσεις γονιών και παιδιών και περιγράφει τη διττή εικόνα της πατρικής μορφής

όπως αυτή χαράκτηκε στη συνείδηση και τη μνήμη της μικρής κόρης Συνεπώς μέσα από

την καταγραφή των αναμνήσεων της παιδικής ηλικίας οι οποίες έχουν ιδιαίτερη σημασία

στο πλαίσιο ενός αυτοβιογραφικού εγχειρήματος διαφαίνεται η αμφίθυμη στάση της

μικρής κόρης απέναντι στην αυταρχική αλλά και γοητευτική πατρική μορφή καθώς και

η προσπάθεια της συγγραφέως ως ενήλικης να συμφιλιωθεί με την απρόσιτη laquoθεότηταraquo

που υπήρξε laquoη τελευταία μεγάλη αγάπη της ζωής τηςraquo

Τον πατέρα εμείς τα παιδιά τον φοβούμασταν πάρα πολύ για να μπορούμε και

να το αγαπούμε Τον τρέμαμε Σαν έμπαινε ο πατέρας στο σπίτι τσιμουδιά δεν

ακούουνταν στο σπουδαστήριο όσο μικρά ή μεγάλα και αν ήμασταν Αν τύχαινε και

βρισκόμαστε στην είσοδο για να δούμε την ώρα ή για καμιά δουλειά την ώρα που

άνοιγε ο πατέρας με το κλειδί του και έμπαινε πηγαίναμε φρόνιμα και τον

χαιρετούσαμε (δε μας φιλούσε απλώς μας χαιρετούσε μrsquo ένα laquoΕ κάτι εδώ Πες να

σερβίρουν γρήγορα βιάζομαιraquo) Και φεύγαμε βιαστικά μη μας βρει κανένα ψεγάδι

Θυμούμαι την επιβλητική του παρουσία το μεγαλείο του την ομορφιά του το

ψηλό δεμένο αλλά λεπτό κορμί του ίσιο σαν λαμπάδα τα πυκνά και σγουρά μαύρα

μαλλιά του τα γένια του μαύρα και αρκετά μακριά κομμένα τετράγωνα κατά την

τότε μόδα τα μεγάλα αμυγδαλωτά του μαύρα μάτια που πετούσαν φωτιές laquoτα ωραία

3

Μπενάνικα μάτιαraquo όπως έλεγε η μητέρα μου στα γεράματά της πάντα με λαχτάρα και

συγκίνηση Τον θυμούμαι που έμπαινε στην είσοδο και γέμιζε λες αμέσως το σπίτι

θυμούμαι το θαυμασμό μου για τον laquoπατέραraquo την υπερηφάνεια και συνάμα τη βία να

εξαφανιστούμε μη μας βρει καμιάν αιτία για κατσάδα ή μπάτσο

Οι μπάτσοι στο πρόσωπο ήταν συχνοί δίνουνταν εύκολα και θυμούμαι ακόμα

τώρα το αίσθημα της ντροπής του εξευτελισμού όσο και της ζάλης που ακολουθούσε

κάθε μπατσιά που πηγαινοέφερνε το μυαλό μας Μας μπάτσιζε ο πατέρας κάποτε

αλλά σπανιότερα από τη μητέρα που ζούσε περισσότερο στο σπίτι και τιμωρούσε

συνεπώς συχνότερα και ευκολότερα

Ο πατέρας ήταν βίαιος θυμώδης αυθαίρετος κοτζαμπάσης Εκείνο που ήθελε

το ήθελε και το επέβαλλε Διέταζε Και οι άλλοι υπήκουαν Επιβάλλουνταν Και οι

άλλοι υποχωρούσαν Ήταν αφέντης Κάποτε τύραννος Μα ήταν βαθιά ευγενής Και

ήταν τίμιος στη σκέψη όσο και στις δοσοληψίες Και ήταν ειλικρινής και ήταν

περήφανος ίσιος αλύγιστος αμείλικτος καις το ζήτημα laquoσυνείδησηraquo Το νιώθαμε και

το ένιωθαν όλοι που τον ήξεραν Ο πατέρας ήταν laquoχαρακτήραςraquo

Αργότερα τον γνώρισα και τον εξετίμησα Ως το τέλος της ζωής του μου έμεινε

θεότης απλησίαστος Μα μου έμεινε και η τελευταία μεγάλη αγάπη της ζωής μου κάτι

σαν λατρεία σαν θρησκεία Έκλαψα χάριν του φοβερά Έκλαψα όλη μου τη ζωή Μου

επιβλήθηκε πάντα και με τυράννησε ξέροντας και μην ξέροντας Και ως το τέλος

βάρυνε η θέληση και η τυραννία του στη ζωή μου Και όμως έμεινε η τελευταία μεγάλη

αγάπη της ζωής μου

Θυμούμαι μια μέρα ένα μεσημέρι (ήμουν κάπου 9-10 ετών) ένας στρειδάς

άνοιγε στρείδια στην πίσω πόρτα του σπιτιού μας (στο καινούριο δικό μας σπίτι) και

ο πατέρας έτρωγε μερικά και όλο άνοιγε στρείδια ο στρειδάς και τrsquo αράδιαζε στην

πιατέλα για το τραπέζι και διάλεγε κανένα ο πατέρας και το έτρωγε Και αφού γέμισε

η πιατέλα για το τραπέζι τα μέτρησε ο πατέρας μέτρησε πόσα είχε φάγει και του

πλήρωσε έξι γροσάκια τη δωδεκάδα αντί τέσσερα που τα πλήρωναν άλλη φορά

laquoΕίναι μεγάλα και πολύ φρέσκαraquo μου είπε ανεβαίνοντας την πίσω σκάλα προς

την τραπεζαρία Ο στρειδάς είχε ευχαριστήσει μrsquo ένα χαμόγελο που πήγαινε ως τrsquo αυτιά

του χτυπώντας καρδιά και μέτωπο επανειλημμένως

laquoΤον πλήρωσεςraquo ρώτησε η μητέρα σαν μπήκαμε στην τραπεζαρία

laquoΝαιraquo

laquoΠόσες δωδεκάδεςraquo

laquoΤόσεςraquo Και της είπε

laquoΚαι πόσα τα πλήρωσεςraquo

laquoΈξι γροσάκια τη δωδεκάδαraquo

laquoΚαημένε Μανόλη Τέσσερα είναι η τιμή τουςraquo

laquoΕίναι μεγάλα και πολύ φρέσκαraquo

laquoΆσχημα έκανες Πολύ άσχημα Έτσι τον κακομαθαίνεις και θα γυρεύει στο

μέλλον πάντα έξι γρόσιαraquo

laquoΩχ καημένη γυναίκα Πώς θα ζήσει και αυτός αν δεν πληρώσεις τον κόπο

του και τον καιρό τουraquo καλόβουλα είπε ο πατέρας

Ο λόγος αυτός ήταν ένας σταθμός τη ζωή μου Ως τότε δεν είχα σκεφτεί

παζαρεύοντας όπως τύχαινε συχνά για χόρτα και άλλα παρά πώς να κάνω την

4

οικονομία του σπιτιού και να κάνω τα καλά μου να κόψω το γροσάκι του πουλητή που

χτυπούσε την πόρτα Πρώτη φορά είδα και την άλλη μεριά του προβλήματος πως

κοντά στην οικονομία μας στέκουνταν και για τον άλλο η ανάγκη να ζήσει να βγάλει

το ψωμί του να πληρωθεί η εργασία του κατά την αξία της

Και λάτρεψα τον πατέρα μου σαν κάτι ανώτερο Δεν τον πλησίαζα όμως Δεν

τον αγαπούσα με τρυφερότητα Έστεκε πολύ μακριά μας θεότης απρόσιτος μα θεότης

Π Δέλτα Πρώτες Ενθυμήσεις Ερμής

Αναρτήθηκε από httpeclassschgrmodulesdocumentfilephppdf

1 Ποια είναι τα συναισθήματα της συγγραφέα για τον πατέρα της Πώς

φαίνονται στο απόσπασμα

2 laquoΚαι λάτρεψα τον πατέρα μου σαν κάτι ανώτεροraquo σε τι οφείλεται αυτό

3 Το απόσπασμα που διαβάσαμε χωρίζεται σε τρεις ενότητες Μπορείτε να βρείτε

σε τι αναφέρεται η κάθε μία κάνοντας την αντιστοίχιση

1η ενότητα laquoΤον πατέρα εμείς τα

παιδιάhellipΟ πατέρας ήταν χαρακτήραςraquo

2η ενότητα laquoΑργότερα τον γνώρισα και τον

εξετίμησαhellip Και όμως έμεινε η τελευταία

μεγάλη αγάπη της ζωής μουraquo

3η ενότητα laquoΘυμούμαι μια μέραhellip Έστεκε

πολύ μακριά μας θεότης απρόσιτος μα

θεότηςraquo

Περιγραφή χαρακτήρα

Ένα περιστατικό με τον πατέρα μου

Εξωτερική περιγραφή

5

Όταν θέλουμε να περιγράψουμε ένα πρόσωπο

ακολουθούμε μια συγκεκριμένη πορεία Η παρακάτω

σκάλα δείχνει ποια είναι τα βασικά μέρη της

περιγραφής ενός προσώπου

6

ΓΕΝΙΚΗ ΠΤΩΣΗ

laquoΕίναι μεγάλα και πολύ φρέσκαraquo μου είπε ανεβαίνοντας την πίσω

σκάλα προς την τραπεζαρία Δηλαδή Είπε σε μένα Εδώ η γενική μου

συμπληρώνει το νόημα του ρήματος λειτουργεί δηλαδή ως έμμεσο

αντικείμενο

Δεν είχα σκεφτεί να κόψω το γροσάκι του πουλητή Εδώ η γενική

συμπληρώνει το νόημα του ουσιαστικού γιατί δείχνει σε ποιον

ανήκει το γροσάκι

Η γενική πτώση μπορεί να

χρησιμοποιηθεί

Για να συμπληρώσει το νόημα του

ρήματος (έμμεσο αντικείμενο)

Για να συμπληρώσει το νόημα του

ουσιαστικού

7

σε ποιον ανήκει κάτι τα γόνατα του Γιώργου

τον τόπο Η ναυμαχία της Σαλαμίνας

το χρόνο Θα γυρίσουμε του χρόνου

μια ιδιότητα ένα χαρακτηριστικό μαστίχα Χίου

την αιτία ένοχος κλοπής

το περιεχόμενο τελάρα ντομάτας

τη μέτρηση χώρου ή χρόνου πορεία μιας ώρας

το σκοπό έφτιαξε το στεφάνι της Πρωτομαγιάς

ένα σύνολο που διαιρείται τα παιδιά της παρέλασης

4 Ανατρέξτε στο κείμενο συμπληρώστε τις φράσεις στην αριστερή στήλη με

τις γενικές που ταιριάζουν και βρείτε τι δηλώνει η κάθε γενική

Όταν η γενική συμπληρώνει το νόημα του

ουσιαστικού δηλώνει

8

5 Αν είχατε την δυνατότητα να διαλέγατε τον πατέρα σας τι χαρακτηριστικά

θα θέλατε να έχει Περιγράψτε πώς φαντάζεστε τον ιδανικό πατέρα

Δείτε επίσης την ταινία μικρού μήκους laquo Τι είναι αυτόraquo στον

παρακάτω σύνδεσμο httpswwwyoutubecomwatchv=mNK6h1dfy2o

Πρόλογος

Όνομα

Ηλικία

Επάγγελμα

Κυρίως θέμα

Εσωτερικά

χαρακτηριστικά

Κυρίως θέμα

Περιγραφή

σχέσηςΕμπειρίες

Επίλογος

Εντυπώσεις

Σκέψεις amp

Συναισθήματα

Κυρίως θέμα

Εξωτερικά

χαρακτηριστικά

Δεν ξεχνώ

9

Η μαμά μας η θάλασσα

Το κεφάλαιο που ακολουθεί ανήκει στο μυθιστόρημα Λάθος κύριε Νόιγκερ Ο Φίλιππος με τα

ετεροθαλή αδελφάκια του την Γκέρντα και το Χανς παραθερίζει στο χωριό Τράπεζα της

Πελοποννήσου Εκεί του κάνει μαθήματα γερμανικής γλώσσας ένας Γερμανός αρχαιολόγος ο

κύριος Νόιγκερ Τα σημαντικότερα στιγμιότυπα του μυθιστορήματος τα μαθαίνουμε μέσα από τις

laquoαναφορέςraquo δηλαδή τα ημερολόγια που γράφει ο Φίλιππος Το μυθιστόρημα αναφέρεται μεταξύ

άλλων στην πολυμελή οικογένεια του Φίλιππου και στις σχέσεις των παιδιών μεταξύ τους Στο

κείμενο μας παρακολουθούμε ορισμένα στιγμιότυπα από τη ζωή των παιδιών

ο είχα πει εγώ από την αρχή ότι δε θα τα προλαβαίνω όλα Το περασμένο Σάββατο 9 Ιουλίου μου θύμωσε

ο παππούς γιατί δεν πήγα μαζί του για ψάρεμα Προχτές Δευτέρα 11 Ιουλίου κατέβασε μούτρα η Γκέρντα

επειδή στρώθηκα να διαβάσω γερμανική γραμματική και δεν ήθελα να πάμε βόλτα στη ράχη Και χτες Τρίτη

12 Ιουλίου κατσούφιασε η γιαγιά επειδή ξέχασα να της ψωνίσω τυρί ρύζι και καφέ από την κυρία Τασία

Όσο για τις laquoαναφορέςraquo μου το κατάλαβε μόνος του ο κύριος Νόιγκερ ότι δε γίνεται να γράφω κάθε μέρα γιατί

ούτε τις μισές δε θα προλάβουμε να μεταφράσουμε Τι λέω τις μισές Ούτε την πρώτη δεν καταφέραμε ακόμα να

τελειώσουμε Φυσικά ο κύριος Νόιγκερ δε θύμωσε σαν τους άλλους Είναι ο μόνος που δε θυμώνει ποτέ Στο κάτω

κάτω από τις μεταφράσεις καλύτερο μάθημα είναι ν αρχίσουμε να πηγαίνουμε συχνά εκδρομές όπως μου το

υποσχέθηκε και να μιλάμε γερμανικά Δηλαδή να μιλάει εκείνος κι εγώ να προσπαθώ να καταλάβω και ν

απαντήσω Θα φάω ακόμα πολλά ψωμιά για να μπορέσω να πω ότι μιλάω γερμανικά

Της γιαγιάς δεν της αρέσει καθόλου που σχεδιάζουμε laquoνα τρεχοβολάμε στα κατσά- βραχαraquo όπως λέει Προτιμάει

να κάνουμε μάθημα κανονικό μπροστά στο τραπέζι με χαρτιά και μολύβια Έτσι λέει δε θα χάνουμε ώρα και θα

μένει καιρός να κάνει κι ελληνικά στα γερμανάκια ο κύριος Νόιγκερ

Καλά παιδάκια λοιπόν τ αδερφάκια μου τα πώς τα είπαμε τα ετεροθαλή Ούτε φωνές ούτε πείσματα ούτε

σκανταλιές Τρώνε ντύνονται πλένονται χωρίς να τα κυνηγάει η γιαγιά και χωρίς να ενοχλούν κανένα Ούτε

σύγκριση με τον άλλο τον laquoαδερφούληraquo μου τον Άρη Πέρσι το Πάσχα που πήγα στη Γερμανία στο σπίτι τους

νόμισα πως κάθονταν φρόνιμα επειδή ήμουν εγώ εκεί Έλεγα πως θα τα έχει έτσι δασκαλέψει η μαμά τους η

Γερμανίδα για να μη με νευριάζουν να περάσω καλά και να ευχαριστηθεί ο μπαμπάς μου Όμως και φέτος εδώ

έτσι φρόνιμα είναι πάλι Εκτός και αν είναι μαζεμένα μόνο για την ώρα επειδή τα πειράζει λίγο η ζέστη Ή επειδή

μας τα έστειλαν μόνα τους και βρίσκονται σε ξένο περιβάλλον πρώτη φορά χωρίς τη μαμά τους ή τον πατέρα τους

Πάντως καλά έκανα και προτίμησα να έρθω κι εγώ εδώ στην Τράπεζα παρά να πάω με τη μητέρα μου και τον

πατριό μου στην Κρήτη Έτσι τα γερμανάκια θα έχουν και κάποιον άλλον παρέα εκτός από τον παππού και τη

γιαγιά

mdash Εγώ στη θέση σου θα προτιμούσα να πάω σ ένα μεγάλο νησί σαν την Κρήτη με τους δικούς μου παρά σ ένα

μικρό χωριό μόνο μ ένα δάσκαλο κι ας ήταν ο κύριος Νόιγκερ μου πέταξε η Χριστίνα

Ήταν φως φανάρι πως ήθελε να μου μπει στη μύτη επειδή της είπα πως ίσως να μη θυμηθώ το βότσαλο που μου

ζήτησε Δεν της είχα πει ακόμα ότι εκτός από τον κύριο Νόιγκερ στην Τράπεζα θα είναι και η γιαγιά Πολυξένη

και ο παππούς μου ο Φίλιππος mdash οι γονείς του πατέρα μου δηλαδήmdash και τα γερμανάκια Όταν της το αποκάλυψα

κι αυτό είπε πικρόχολα

10

mdash Α Τώρα μάλιστα Κατάλαβα Έτσι είναι όσοι έχουν πολλούς συγγενείς και πολλά αδέρφια

Το ύφος της μου φάνηκε ειρωνικό και παρά λίγο να της θυμώσω Ύστερα σκέφτηκα πως είχε δίκιο η κοπέλα Έτσι

είναι Και πολλούς συγγενείς και πολλά και ποικίλα αδέρφια έχω εγώ Τι θα πει αυτό Θα πει ότι έχω έναν αδερφό

που δεν είναι κανονικός αδερφός μου (πάλι laquoκανονικόςraquo είπα κύριε Νόιγκερ λάθος μου πάλι όμως άλλο εννοούσα

τώραmiddot κι αν δεν υπάρχει λέξη ειδική και γνωστή γι αυτό που μου είναι εμένα ο Άρης εγώ δε φταίω)

Λοιπόν ο Άρης (ένα θηρίο δέκα χρονών) είναι ο γιος του πατριού μου (που η πρώτη του γυναίκα είχε πεθάνει και

που παντρεύτηκε πριν από δύο χρόνια τη μαμά μου) Ύστερα έχω το μωρό μας ένα κοριτσάκι που μόλις περπάτησε

(μπαμπάς της είναι ο πατριός μου και μαμά της η μαμά η δική μου) Κι έχω ακόμη και τα γερμανάκια την Γκέρντα

και το Χανς εφτά και πέντε χρονών (παιδιά του πατέρα μου και της δεύτερης γυναίκας του της Γερμανίδας)

Λίγο μπερδεμένα φαίνονται όλ αυτά όμως εγώ πια τα έχω συνηθίσει και δε με νοιάζει Εκείνο που δεν μπορώ να

συνηθίσω είναι οι ζήλιες Από τη μια ζηλεύει ο Άρης που αγαπάω και τα γερμανάκια Από την άλλη ζηλεύουν τα

γερμανάκια επειδή μένω στο ίδιο σπίτι με τον Άρη και το μωρό Δηλαδή η Γκέρντα ζηλεύει περισσότερο όχι ο

Χανς Ίσως γιατί ακόμα είναι μικρός και δεν τον πολυσκοτίζουν αυτά Όμως η Γκέρντα θέλει διαρκώς να της λέω

αν παίζω με τον Άρη κι αν αγαπάω πολύ το μωρό

mdash Το αγαπάω βέβαια της είπα χτες που είχαμε πάει για μπάνιο Αδερφάκι μου δεν είναι κι αυτό

mdash Εμένα το αγαπάς είπε κάνοντας πάλι το συνηθισμένο της λάθος στα ελληνικά

Μιλάει αρκετά καλά κι ας κάνει λίγα λάθη Τώρα με δάσκαλο τον κύριο Νόιγκερ θα

γίνει ξεφτέρι

Όταν τη βεβαίωσα πως την αγαπάω κι εκείνη άρχισε να με ρωτάει αν αγαπάω το μωρό περισσότερο επειδή έχουμε

την ίδια μαμά

Η θάλασσα ήταν λάδι κι εγώ δε χόρταινα να μπαινοβγαίνω και να την ταράζω με βουτιές και με μακροβούτια

Κρύσταλλο γαλάζιο έμοιαζε το νερό τόσο πεντακάθαρο που ξεχώριζες ένα ένα τα βοτσαλάκια και τα χρωματιστά

χαλίκια στο βυθό

mdash Έλα να πέσουμε πάλι της λέω κι άσε τις μαμάδες Δεν έχουν καμιά σημασία Στο κάτω κάτω οι επιστήμονες

λένε πως μακρινή μητέρα όλων των ανθρώπων είναι η θάλασσα

Της άρεσε πολύ αυτό Της έκανε μεγάλη εντύπωση Δεν ξαναρώτησε για το μωρό Πλατσούρισε καμπόσο δίπλα

μου έπειτα βγήκε κι άρχισε να ψάχνει κάτι στην παραλία τραγουδώντας

Τριαντάφυλλο μικρό

τριανταφυλλάκι

θα σε κόψω δε βαστώ

είπε το παιδάκι

Της το έμαθε στα ελληνικά ο κύριος Νόιγκερ αυτό το γερμανικό τραγούδι από το πρώτο μάθημα κιόλας

11

Αντί για το ανύπαρκτο μικρό τριαντάφυλλο μάζεψε ένα βότσαλο άσπρο και μεγάλο Το βράδυ που τρώγαμε στο

ταβερνάκι του Στέργιου mdashτο μεσαίο από τα τρία που έχει το χωριό στην άκρη του γκρεμού με θέα προς τη

θάλασσαmdash μου το πρόσφερε για δώρο Από τη μια πλευρά έγραφε στα ελληνικά laquoγια σέναraquo Από την άλλη είχε

ζωγραφίσει μια βαρκούλα τρεις γραμμές για νερό και ανάμεσα στις γραμμές δύο ψαράκια Κάτω κάτω με

μικρούτσικα γράμματα χωρίς κανένα λάθος είχε γράψει

Η μαμά μας η θάλασσα

Φοίβης Θεοχαράκη (ετών 8) Ψάρι (Έκδοση του Ελληνικού Παιδικού Μουσείου)

Αυτά λοιπόν με το ετεροθαλές αδερφάκι μου και τέρμα για σήμερα η laquoαναφοράraquo Τίτλο τώρα Να βρω κι έναν

τίτλο να ξεμπερδεύω να πάω να κοιμηθώ νωρίς γιατί αύριο μπορεί να πάμε εκδρομή (δε φαντάζομαι να το

αναβάλετε πάλι κύριε Νόιγκερ)

Το βρήκα Ή μάλλον το βρήκε η Γκέρντα για μένα Θα βάλω εκείνο που έγραψε πάνω στο βότσαλο Η ΜΑΜΑ

ΜΑΣ Η ΘΑΛΑΣΣΑ

θα φάω ακόμα πολλά ψωμιά θα περάσει πολύς καιρός τα ετεροθαλή (το ετεροθαλές) τα παιδιά που έχουν με τον αδελφό τους ή

την αδελφή τους κοινό έναν από τους δύο γονείς τους που προέρχονται δηλαδή από διαφορετικό πατέρα ή διαφορετική μητέρα φως

φανάρι ολοφάνερο πικρόχολα με ύφος ενοχλημένο δυσαρεστημένο

Λόττη Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου Η μαμά μας η θάλασσα ΑΝΘΟΛΟΓΙΟ

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ Ε΄amp ΣΤ΄ ΤΑΞΗ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗ

12

1 Ποια είναι η σχέση του Φίλιππου με τα αδέρφια του Πώς φαίνεται αυτό

στο κείμενο Υπογραμμίστε ρήματα ή φράσεις που δηλώνουν τα συναισθήματά του

2 Για ποιο λόγο πιστεύετε πως ο Φίλιππος έδωσε αυτόν τον τίτλο στην αναφορά

του Σε ομάδες καταγράψτε δύο διαφορετικούς τίτλους που θα δίνατε στο κείμενο

3 Χαρακτηρίστε τις παρακάτω προτάσεις ως σωστές ή λάθος βάζοντας x στην αντίστοιχη

επιλογή

Ετεροθαλή είναι τα παιδιά που έχουν με τον αδερφό ή την αδερφή τους κοινό τον έναν από

τους δύο γονείς

Σωστό Λάθος

Η πολυμελής οικογένεια αποτελείται από τους γονείς και ένα παιδί

Σωστό Λάθος

Για να υπάρχει αγάπη μεταξύ των μελών μιας οικογένειας τα παιδιά πρέπει να έχουν τους

βιολογικούς τους γονείς

Σωστό Λάθος

13

Συ νδεση προτα σεων

Το βράδυ που τρώγαμε στο ταβερνάκι του Στέργιου mdashτο μεσαίο από τα τρία που έχει

το χωριό στην άκρη του γκρεμού με θέα προς τη θάλασσαmdash μου το πρόσφερε για

δώρο

Όταν σε μια φράση οι προτάσεις ή οι λέξεις

συνδέονται μόνο με κόμματα λέμε ότι

έχουμε ασύνδετο σχήμα Υπάρχουν όμως και

άλλοι τρόποι να

συνδέσουμε τις

προτάσεις

14

Οι πιο χαρακτηριστικοί παρατακτικοί σύνδεσμοι είναι και ή είτε ούτε

αλλά όμως μα

Το είχα πει εγώ από την αρχή ότι δε θα τα προλαβαίνω όλα

Στη φράση αυτή έχουμε δύο ανόμοιες προτάσεις ( μια ανεξάρτητη Το είχα πει εγώ

από την αρχή και μια εξαρτημένη ότι δε θα τα προλαβαίνω όλα)

Αιτιολογικές γιατί επειδή αφού διότι

πχ Θύμωσε επειδή του μίλησαν άσχημα

Τελικές για να να

πχ Πήγε να φέρει το βιβλίο

Έτρεχε για να μην χάσει το τρένο

ΑποτελεσματικέςΣυμπερασματικές ώστε που

πχ Μιλά πολύ σιγά ώστε μόλις ακούγεται

Είναι τέτοιος άνθρωπος που τον αγαπούν όλοι

Υποθετικές αν εάν άμα

πχ Αν είχες διαβάσει τα μαθήματά σου τώρα θα ήσουν ήσυχος

Προτάσεις που ξεκινούν με υποτακτικούς συνδέσμους

15

Χρονικές όταν σαν ενώ καθώς αφού αφότου πριν μόλις προτού

ώσπου ωσότου όποτε

πχ Όποτε δουλεύει έρχεται

Εναντιωματικές αν και μολονότι ενώ κι ας παρrsquo όλο που

πχ Πήγαμε εκδρομή αν και έβρεχε

Προτάσεις που συμπληρώνουν το ρήμα και έχουν ρόλο

Αντικειμένου να ότι πως

πχ Ο δάσκαλος είπε ότι θα ξεκινήσουν οι σχολικοί αγώνες στίβου

4 Να αναγνωρίσετε το είδος της σύνδεσης (παρατακτική υποτακτική ή

ασύνδετο σχήμα) στο παρακάτω απόσπασμα

Καλά παιδάκια λοιπόν τ αδερφάκια μου τα πώς τα είπαμε τα ετεροθαλή Ούτε

φωνές ούτε πείσματα ούτε σκανταλιές Τρώνε ντύνονται πλένονται χωρίς να τα

κυνηγάει η γιαγιά και χωρίς να ενοχλούν κανένα Ούτε σύγκριση με τον άλλο τον

laquoαδερφούληraquo μου τον Άρη Πέρσι το Πάσχα που πήγα στη Γερμανία στο σπίτι τους

νόμισα πως κάθονταν φρόνιμα επειδή ήμουν εγώ εκεί Έλεγα πως θα τα έχει έτσι

δασκαλέψει η μαμά τους η Γερμανίδα για να μη με νευριάζουν να περάσω καλά και να

ευχαριστηθεί ο μπαμπάς μου Λόττη Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου Η μαμά μας η θάλασσα ΑΝΘΟΛΟΓΙΟ

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ Ε΄amp ΣΤ΄ ΤΑΞΗ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗ

5 Επιλέξτε το είδος της σύνδεσης που δηλώνουν οι μαυρισμένοι σύνδεσμοι

Ήταν φως φανάρι πως ήθελε να μου μπει στη μύτη επειδή της είπα πως ίσως να μη

θυμηθώ το βότσαλο που μου ζήτησε

Παρατακτική Υποτακτική Ασύνδετο σχήμα

Έτσι είναι όσοι έχουν πολλούς συγγενείς και πολλά αδέρφια

Παρατακτική Υποτακτική Ασύνδετο σχήμα

Όταν τη βεβαίωσα πως την αγαπάω κι εκείνη άρχισε να με ρωτάει αν αγαπάω το μωρό

περισσότερο επειδή έχουμε την ίδια μαμά

Παρατακτική Υποτακτική Ασύνδετο σχήμα

16

Λίγο μπερδεμένα φαίνονται όλ αυτά όμως εγώ πια τα έχω συνηθίσει

Παρατακτική Υποτακτική Ασύνδετο σχήμα

Η θάλασσα ήταν λάδι κι εγώ δε χόρταινα να μπαινοβγαίνω και να την ταράζω με βουτιές

και με μακροβούτια

Παρατακτική Υποτακτική Ασύνδετο σχήμα

6 Συνδυάστε τις λέξεις στην αριστερή στήλη με τις εικόνες στη μεσαία

στήλη και τη σημασία στη δεξιά στήλη

17

7 Φτιάξε κι εσύ το γενεαλογικό σου δέντρο Βρες φωτογραφίες των συγγενών σου

και δική σου και τοποθέτησέ τες στη σωστή σειρά

Το γενεαλογικό δέντρο μας δείχνει από πού

προερχόμαστε Δηλαδή παρουσιάζει με

χρονολογική σειρά τους προγόνους μας

ξεκινώντας από εμάς και φτάνοντας μέχρι τον

αρχαιότερο πρόγονό μας

18

8 Πόσο σημαντική είναι η σχέση σας με τα

αδέρφια σας Όσοι δεν έχετε σκεφτείτε με ποιο

τρόπο θα άλλαζε η ζωή σας αν είχατε αδερφό ή

αδερφή Καταγράψτε τις σκέψεις και τα

συναισθήματά σας

19

Το δωμάτιο με τα ερπετά

laquoΤρία ανήλικα αδέλφια χάνουν τους γονείς τους σε πυρκαγιά στο σπίτι τους και αναγκάζονται να

μείνουν με ένα μακρινό συγγενή τον κόμη Όλαφ Ενώ αυτός καταστρώνει σχέδια εξόντωσής τους

για να καρπωθεί την τεράστια περιουσία τους εκείνα αντιστέκονται επιστρατεύοντας τα ειδικά

χαρίσματά τουςraquo

Ένα από τα πράγματα που σκέφτεται κανείς στη ζωή του με τη μεγαλύτερη

δυσκολία είναι οι τύψεις του Κάτι σου συμβαίνει εσύ κάνεις λάθος επιλογή και για

χρόνια μετά εύχεσαι να είχες κάνει κάτι άλλο Για παράδειγμα μερικές φορές όταν

περπατάω στην παραλία ή επισκέπτομαι τον τάφο κάποιου φίλου θυμάμαι μια μέρα

πολύ καιρό πριν που δεν είχα πάρει μαζί μου φακό σε ένα μέρος όπου έπρεπε να είχα

πάρει φακό και οι επιπτώσεις ήταν καταστροφικές Γιατί δεν έφερα φακό σκέφτομαι

συνέχεια αν και είναι πια πολύ αργά για να κάνω κάτι Έπρεπε να είχα φέρει ένα φακό

Για χρόνια ολόκληρα έπειτα από αυτή τη στιγμή στη ζωή των ορφανών

Μποντλέρ ο Κλάους σκεφτόταν την ώρα που εκείνος και τα αδέρφια του

συνειδητοποίησαν πως ο Στέφανο ήταν στην πραγματικότητα ο Κόμης Όλαφ και

βασανιζόταν από τύψεις που δεν φώναξε στον οδηγό του ταξί

ο οποίος είχε κάνει μανούβρα και έφευγε Σταμάτα

σκεφτόταν να λέει ο Κλάους αν και ήταν πια πολύ αργά για

να κάνει κάτι Σταμάτα Πάρε αυτόν τον άντρα και φύγετε

Φυσικά είναι απολύτως κατανοητό το γεγονός ότι ο Κλάους

και τα αδέρφια του είχαν εκπλαγεί τόσο πολύ που δεν

μπορούσαν να δράσουν αμέσως αλλά ο Κλάους για χρόνια

μετά θα καθόταν ξαπλωμένος στο κρεβάτι του ξύπνιος και

θα σκεφτόταν ότι υπήρχε μια πιθανότητα μια μικρή έστω πιθανότητα αν είχε δράσει

έγκαιρα να είχε σώσει τη ζωή του θείου Μόντι

Αλλά κάτι τέτοιο δε συνέβη Όσο τα ορφανά Μποντλέρ κοίταζαν τον Κόμη

Όλαφ το ταξί έτρεχε στο δρομάκι και τα παιδιά είχαν μείνει μόνα με αυτό τον έχθιστο

άνθρωπο μια λέξη που εδώ σημαίνει laquoτο χειρότερο που μπορεί να φανταστεί κανείςraquo

Ο Όλαφ τους χαμογέλασε με τον ίδιο τρόπο που θα χαμογελούσε και το Μογγολικό

Μοχθηρόφιδο του θείου Μόντι αν έβλεπε ένα λευκό ποντίκι στο κλουβί του

προορισμένο για το βραδινό του φαγητό

laquoΊσως κάποιος από σας θα μπορούσε να μεταφέρει τη βαλίτσα μου στο δωμάτιό

μουraquo είπε με τη στριγκή φωνή του laquoΗ διαδρομή σrsquo αυτό το βρωμερό δρόμο ήταν

βαρετή και δυσάρεστη και είμαι πολύ κουρασμένοςraquo

laquoΑν άξιζε σε κάποιον να περάσει από την οδό Χάλια αυτός είσαι εσύ Κόμη

Όλαφraquo φώναξε η Βάιολετ αγριοκοιτάζοντάς τον laquoΔεν πρόκειται να σε βοηθήσουμε

με τη βαλίτσα σου γιατί δεν πρόκειται να σrsquo αφήσουμε να μπεις σrsquo αυτό το σπίτιraquo

Ο Όλαφ έριξε ένα άγριο βλέμμα στα ορφανά και μετά κοίταξε γύρω του σαν

να έψαχνε κάτι κρυμμένο πίσω από τους θάμνους σε σχήμα φιδιού

laquoΠοιος είναι ο Κόμης Όλαφraquo ρώτησε ειρωνικά

20

laquoΤο όνομά μου είναι Στέφανο Βρίσκομαι εδώ για να βοηθήσω τον

Μοντγκόμερι Μοντγκόμερι με την επερχόμενη αποστολή στο Περού Αν κατάλαβα

καλά εσείς οι τρεις είσαστε οι νάνοι που εργάζεστε ως υπηρέτες στο σπίτι του Δρ

Μοντγκόμεριraquo

laquoΔεν είμαστε νάνοιraquo είπε αυστηρά ο Κλάους laquoΕίμαστε παιδιά Και εσύ είσαι

ο Κόμης Όλαφ Μπορεί να άφησες μούσι και να ξύρισες το φρύδι σου αλλά

παραμένεις ακόμη το ίδιο αξιοκαταφρόνητο άτομο και δε θα σrsquo αφήσουμε να μπεις σrsquo

αυτό το σπίτιraquo

laquoΦούταraquo στρίγκλισε η μικρή Σάνι κάτι που πιθανότατα σήμαινε laquoΣυμφωνώraquo

Ο Κόμης Όλαφ κοίταξε ένα ένα τα ορφανά Μποντλέρ με μάτια που γυάλιζαν

λες και έλεγε κάποιο αστείο

laquoΔεν ξέρω για ποιο πράγμα μιλάτεraquo είπε laquoαλλά αν ήξερα και αν ήμουν αυτός

ο Κόμης Όλαφ που λέτε νομίζω πως θα σκεφτόμουν ότι είστε πολύ αγενείς Και αν

σκεφτόμουν πως είστε πολύ αγενείς ίσως να θύμωνα Και αν θύμωνα ποιος ξέρει τι

θα έκαναraquo

Τα παιδιά παρακολουθούσαν τον Κόμη Όλαφ καθώς σήκωνε τους

κοκαλιάρικους ώμους του Μάλλον είναι περιττό να σας υπενθυμίσω πόσο βίαιος

μπορούσε να γίνει αυτός ο άνθρωπος και σίγουρα ήταν περιττό να το θυμίσει ο ίδιος

στα ορφανά Ο Κλάους ακόμη ένιωθε τη μελανιά στο πρόσωπό του από την ημέρα που

τον είχε χτυπήσει ο Κόμης Όλαφ όταν έμεναν στο σπίτι του Η Σάνι ακόμη πονούσε

από τότε που την είχε φυλακίσει στο κλουβί και την είχε αφήσει να κρέμεται από τον

πύργο όπου έστηνε τα σατανικά σχέδιά του Η Βάιολετ βέβαια δεν είχε υπάρξει θύμα

σωματικής βίας από αυτόν τον απαίσιο άνθρωπο ωστόσο είχε σχεδόν αναγκαστεί να

τον παντρευτεί και αυτό ήταν αρκετό για να την κάνει να σηκώσει την βαλίτσα του

και να τη σύρει αργά προς την πόρτα και μετά στο εσωτερικό του σπιτιού

laquoΠιο ψηλάraquo πρόσταξε ο Όλαφ laquoΣήκωσέ την κι άλλο Δεν θέλω να τη σέρνεις

έτσι στο έδαφοςraquo

Ο Κλάους και η Σάνι έτρεξαν να βοηθήσουν την αδερφή τους τη Βάιολετ με τη

βαλίτσα αλλά ακόμη κι έτσι το βάρος της τους έκανε να παραπατούν Ήταν ήδη

μεγάλη δυστυχία που ο Όλαφ είχε εμφανιστεί και πάλι στη ζωή τους ακριβώς τη

στιγμή που είχαν αρχίσει να αισθάνονται άνεση και ασφάλεια δίπλα στο θείο Μόντι

αλλά το ότι βοηθούσαν αυτό το φριχτό άτομο να μπει στο σπίτι ήταν κάτι παραπάνω

από όσο μπορούσαν να αντέξουν Ο Κόμης Όλαφ τους ακολουθούσε σε απόσταση

αναπνοής μιας βρομερής αναπνοής που τα τρία παιδιά μύριζαν καθώς έβαζαν στο σπίτι

τη βαλίτσα και την τοποθετούσαν στο χαλί που βρισκόταν κάτω από τον πίνακα με τα

μπλεγμένα φίδια

Λέμονι Σνίκετ Μια σειρά από ατυχή γεγονότα Βιβλίο 2ο κεφάλαιο 4ο

εκδΨΥΧΟΓΙΟΣ

Δρ Μοντγκόμερι = θείος Μόντι Είναι ο αδερφός της γυναίκας του ξαδέρφου του

μακαρίτη του πατέρα τους

21

1 Ποιοι είναι οι κεντρικοί ήρωες της ιστορίας και ποια είναι η σχέση

μεταξύ τους

2 Πώς βλέπουν τα παιδιά τον κόμη Όλαφ Πώς φαίνεται αυτό μέσα στο κείμενο

Εναντιωματικε ς ndash Παραχωρητικε ς προτα σεις

Πήγαμε εκδρομή αν και έβρεχε

Οι εναντιωματικές προτάσεις φανερώνουν αντίθεση σε αυτό

που δείχνει η κύρια

πρόταση Παρ όλα αυτά η κύρια πρόταση ισχύει Εισάγονται με

τους συνδέσμους

αν και ενώ μολονότι κι ας παρrsquo όλο που

22

Θα πάμε εκδρομή κι ας βρέξει

Οι παραχωρητικές προτάσεις εισάγονται με τους

συνδέσμους και αν και να κι ας

Ο Κλάους και η Σάνι έτρεξαν να βοηθήσουν την αδερφή τους τη Βάιολετ με τη

βαλίτσα αλλά ακόμη κι έτσι το βάρος της τους έκανε να παραπατούν

3 Εντοπίστε στο κείμενο τους εναντιωματικούς συνδέσμους και βρείτε τη

λειτουργία τους

Πώς συνδέονται όμως

δύο όμοιες προτάσεις

που έχουν αντίθετο

νόημα

23

4 Στις παρακάτω προτάσεις συμπληρώστε τον αντιθετικό σύνδεσμο που λείπει

(Grimm G amp B Τα παραμύθια των αδερφών Γκριμ

Τα τέσσερα αδέρφια εκδ Ατλαντίς )

5 Οι λέξεις έχουν κι αυτές τη δική τους οικογένεια Συμπληρώστε την

ορθογραφία των παρακάτω λέξεων Μπορείτε να βρείτε κι άλλες λέξεις που να

ανήκουν στην ίδια οικογένεια λέξεων

24

25

6 Διαβάζοντας προσεκτικά το κείμενο αφηγηθείτε σε 100-150 λέξεις το

τέλος που θα δίνατε στην ιστορία ξεκινώντας με την παρακάτω φράση του κειμένου

laquoΉταν ήδη μεγάλη δυστυχία που ο Όλαφ είχε εμφανιστεί και πάλι στη ζωή τους

ακριβώς τη στιγμή που είχαν αρχίσει να αισθάνονται άνεση και ασφάλεια δίπλα

στο θείο Μόντιraquo

Page 3: ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΚΑΙ ΛΕΞΙΚΟΓΡΑΦΙΑ

2

Διδακτικοί Στόχοι όπως καταγράφονται στο Αναλυτικό

Πρόγραμμα του Δημοτικού

Ενότητα Κειμενικοί Στόχοι Λεξικογραμματικοί Στόχοι

Συγγενικές σχέσεις Αφηγηματικά

Περιγραφικά

Λογοτεχνικά κείμενα

άρθρα διαφημίσεις

Παρατακτική ndash υποτακτική σύνδεση

ασύνδετες προτάσεις

Παρατακτική σύνδεση με αντιθετικούς

συνδέσμους Εναντιωματικές προτάσεις

Λειτουργίες της γενικής πτώσης

Ορθογραφία

Πρώτες Ενθυμήσεις

Το απόσπασμα αποτελεί ένα σημαντικό αυτοβιογραφικό κείμενο που αναφέρεται

στις σχέσεις γονιών και παιδιών και περιγράφει τη διττή εικόνα της πατρικής μορφής

όπως αυτή χαράκτηκε στη συνείδηση και τη μνήμη της μικρής κόρης Συνεπώς μέσα από

την καταγραφή των αναμνήσεων της παιδικής ηλικίας οι οποίες έχουν ιδιαίτερη σημασία

στο πλαίσιο ενός αυτοβιογραφικού εγχειρήματος διαφαίνεται η αμφίθυμη στάση της

μικρής κόρης απέναντι στην αυταρχική αλλά και γοητευτική πατρική μορφή καθώς και

η προσπάθεια της συγγραφέως ως ενήλικης να συμφιλιωθεί με την απρόσιτη laquoθεότηταraquo

που υπήρξε laquoη τελευταία μεγάλη αγάπη της ζωής τηςraquo

Τον πατέρα εμείς τα παιδιά τον φοβούμασταν πάρα πολύ για να μπορούμε και

να το αγαπούμε Τον τρέμαμε Σαν έμπαινε ο πατέρας στο σπίτι τσιμουδιά δεν

ακούουνταν στο σπουδαστήριο όσο μικρά ή μεγάλα και αν ήμασταν Αν τύχαινε και

βρισκόμαστε στην είσοδο για να δούμε την ώρα ή για καμιά δουλειά την ώρα που

άνοιγε ο πατέρας με το κλειδί του και έμπαινε πηγαίναμε φρόνιμα και τον

χαιρετούσαμε (δε μας φιλούσε απλώς μας χαιρετούσε μrsquo ένα laquoΕ κάτι εδώ Πες να

σερβίρουν γρήγορα βιάζομαιraquo) Και φεύγαμε βιαστικά μη μας βρει κανένα ψεγάδι

Θυμούμαι την επιβλητική του παρουσία το μεγαλείο του την ομορφιά του το

ψηλό δεμένο αλλά λεπτό κορμί του ίσιο σαν λαμπάδα τα πυκνά και σγουρά μαύρα

μαλλιά του τα γένια του μαύρα και αρκετά μακριά κομμένα τετράγωνα κατά την

τότε μόδα τα μεγάλα αμυγδαλωτά του μαύρα μάτια που πετούσαν φωτιές laquoτα ωραία

3

Μπενάνικα μάτιαraquo όπως έλεγε η μητέρα μου στα γεράματά της πάντα με λαχτάρα και

συγκίνηση Τον θυμούμαι που έμπαινε στην είσοδο και γέμιζε λες αμέσως το σπίτι

θυμούμαι το θαυμασμό μου για τον laquoπατέραraquo την υπερηφάνεια και συνάμα τη βία να

εξαφανιστούμε μη μας βρει καμιάν αιτία για κατσάδα ή μπάτσο

Οι μπάτσοι στο πρόσωπο ήταν συχνοί δίνουνταν εύκολα και θυμούμαι ακόμα

τώρα το αίσθημα της ντροπής του εξευτελισμού όσο και της ζάλης που ακολουθούσε

κάθε μπατσιά που πηγαινοέφερνε το μυαλό μας Μας μπάτσιζε ο πατέρας κάποτε

αλλά σπανιότερα από τη μητέρα που ζούσε περισσότερο στο σπίτι και τιμωρούσε

συνεπώς συχνότερα και ευκολότερα

Ο πατέρας ήταν βίαιος θυμώδης αυθαίρετος κοτζαμπάσης Εκείνο που ήθελε

το ήθελε και το επέβαλλε Διέταζε Και οι άλλοι υπήκουαν Επιβάλλουνταν Και οι

άλλοι υποχωρούσαν Ήταν αφέντης Κάποτε τύραννος Μα ήταν βαθιά ευγενής Και

ήταν τίμιος στη σκέψη όσο και στις δοσοληψίες Και ήταν ειλικρινής και ήταν

περήφανος ίσιος αλύγιστος αμείλικτος καις το ζήτημα laquoσυνείδησηraquo Το νιώθαμε και

το ένιωθαν όλοι που τον ήξεραν Ο πατέρας ήταν laquoχαρακτήραςraquo

Αργότερα τον γνώρισα και τον εξετίμησα Ως το τέλος της ζωής του μου έμεινε

θεότης απλησίαστος Μα μου έμεινε και η τελευταία μεγάλη αγάπη της ζωής μου κάτι

σαν λατρεία σαν θρησκεία Έκλαψα χάριν του φοβερά Έκλαψα όλη μου τη ζωή Μου

επιβλήθηκε πάντα και με τυράννησε ξέροντας και μην ξέροντας Και ως το τέλος

βάρυνε η θέληση και η τυραννία του στη ζωή μου Και όμως έμεινε η τελευταία μεγάλη

αγάπη της ζωής μου

Θυμούμαι μια μέρα ένα μεσημέρι (ήμουν κάπου 9-10 ετών) ένας στρειδάς

άνοιγε στρείδια στην πίσω πόρτα του σπιτιού μας (στο καινούριο δικό μας σπίτι) και

ο πατέρας έτρωγε μερικά και όλο άνοιγε στρείδια ο στρειδάς και τrsquo αράδιαζε στην

πιατέλα για το τραπέζι και διάλεγε κανένα ο πατέρας και το έτρωγε Και αφού γέμισε

η πιατέλα για το τραπέζι τα μέτρησε ο πατέρας μέτρησε πόσα είχε φάγει και του

πλήρωσε έξι γροσάκια τη δωδεκάδα αντί τέσσερα που τα πλήρωναν άλλη φορά

laquoΕίναι μεγάλα και πολύ φρέσκαraquo μου είπε ανεβαίνοντας την πίσω σκάλα προς

την τραπεζαρία Ο στρειδάς είχε ευχαριστήσει μrsquo ένα χαμόγελο που πήγαινε ως τrsquo αυτιά

του χτυπώντας καρδιά και μέτωπο επανειλημμένως

laquoΤον πλήρωσεςraquo ρώτησε η μητέρα σαν μπήκαμε στην τραπεζαρία

laquoΝαιraquo

laquoΠόσες δωδεκάδεςraquo

laquoΤόσεςraquo Και της είπε

laquoΚαι πόσα τα πλήρωσεςraquo

laquoΈξι γροσάκια τη δωδεκάδαraquo

laquoΚαημένε Μανόλη Τέσσερα είναι η τιμή τουςraquo

laquoΕίναι μεγάλα και πολύ φρέσκαraquo

laquoΆσχημα έκανες Πολύ άσχημα Έτσι τον κακομαθαίνεις και θα γυρεύει στο

μέλλον πάντα έξι γρόσιαraquo

laquoΩχ καημένη γυναίκα Πώς θα ζήσει και αυτός αν δεν πληρώσεις τον κόπο

του και τον καιρό τουraquo καλόβουλα είπε ο πατέρας

Ο λόγος αυτός ήταν ένας σταθμός τη ζωή μου Ως τότε δεν είχα σκεφτεί

παζαρεύοντας όπως τύχαινε συχνά για χόρτα και άλλα παρά πώς να κάνω την

4

οικονομία του σπιτιού και να κάνω τα καλά μου να κόψω το γροσάκι του πουλητή που

χτυπούσε την πόρτα Πρώτη φορά είδα και την άλλη μεριά του προβλήματος πως

κοντά στην οικονομία μας στέκουνταν και για τον άλλο η ανάγκη να ζήσει να βγάλει

το ψωμί του να πληρωθεί η εργασία του κατά την αξία της

Και λάτρεψα τον πατέρα μου σαν κάτι ανώτερο Δεν τον πλησίαζα όμως Δεν

τον αγαπούσα με τρυφερότητα Έστεκε πολύ μακριά μας θεότης απρόσιτος μα θεότης

Π Δέλτα Πρώτες Ενθυμήσεις Ερμής

Αναρτήθηκε από httpeclassschgrmodulesdocumentfilephppdf

1 Ποια είναι τα συναισθήματα της συγγραφέα για τον πατέρα της Πώς

φαίνονται στο απόσπασμα

2 laquoΚαι λάτρεψα τον πατέρα μου σαν κάτι ανώτεροraquo σε τι οφείλεται αυτό

3 Το απόσπασμα που διαβάσαμε χωρίζεται σε τρεις ενότητες Μπορείτε να βρείτε

σε τι αναφέρεται η κάθε μία κάνοντας την αντιστοίχιση

1η ενότητα laquoΤον πατέρα εμείς τα

παιδιάhellipΟ πατέρας ήταν χαρακτήραςraquo

2η ενότητα laquoΑργότερα τον γνώρισα και τον

εξετίμησαhellip Και όμως έμεινε η τελευταία

μεγάλη αγάπη της ζωής μουraquo

3η ενότητα laquoΘυμούμαι μια μέραhellip Έστεκε

πολύ μακριά μας θεότης απρόσιτος μα

θεότηςraquo

Περιγραφή χαρακτήρα

Ένα περιστατικό με τον πατέρα μου

Εξωτερική περιγραφή

5

Όταν θέλουμε να περιγράψουμε ένα πρόσωπο

ακολουθούμε μια συγκεκριμένη πορεία Η παρακάτω

σκάλα δείχνει ποια είναι τα βασικά μέρη της

περιγραφής ενός προσώπου

6

ΓΕΝΙΚΗ ΠΤΩΣΗ

laquoΕίναι μεγάλα και πολύ φρέσκαraquo μου είπε ανεβαίνοντας την πίσω

σκάλα προς την τραπεζαρία Δηλαδή Είπε σε μένα Εδώ η γενική μου

συμπληρώνει το νόημα του ρήματος λειτουργεί δηλαδή ως έμμεσο

αντικείμενο

Δεν είχα σκεφτεί να κόψω το γροσάκι του πουλητή Εδώ η γενική

συμπληρώνει το νόημα του ουσιαστικού γιατί δείχνει σε ποιον

ανήκει το γροσάκι

Η γενική πτώση μπορεί να

χρησιμοποιηθεί

Για να συμπληρώσει το νόημα του

ρήματος (έμμεσο αντικείμενο)

Για να συμπληρώσει το νόημα του

ουσιαστικού

7

σε ποιον ανήκει κάτι τα γόνατα του Γιώργου

τον τόπο Η ναυμαχία της Σαλαμίνας

το χρόνο Θα γυρίσουμε του χρόνου

μια ιδιότητα ένα χαρακτηριστικό μαστίχα Χίου

την αιτία ένοχος κλοπής

το περιεχόμενο τελάρα ντομάτας

τη μέτρηση χώρου ή χρόνου πορεία μιας ώρας

το σκοπό έφτιαξε το στεφάνι της Πρωτομαγιάς

ένα σύνολο που διαιρείται τα παιδιά της παρέλασης

4 Ανατρέξτε στο κείμενο συμπληρώστε τις φράσεις στην αριστερή στήλη με

τις γενικές που ταιριάζουν και βρείτε τι δηλώνει η κάθε γενική

Όταν η γενική συμπληρώνει το νόημα του

ουσιαστικού δηλώνει

8

5 Αν είχατε την δυνατότητα να διαλέγατε τον πατέρα σας τι χαρακτηριστικά

θα θέλατε να έχει Περιγράψτε πώς φαντάζεστε τον ιδανικό πατέρα

Δείτε επίσης την ταινία μικρού μήκους laquo Τι είναι αυτόraquo στον

παρακάτω σύνδεσμο httpswwwyoutubecomwatchv=mNK6h1dfy2o

Πρόλογος

Όνομα

Ηλικία

Επάγγελμα

Κυρίως θέμα

Εσωτερικά

χαρακτηριστικά

Κυρίως θέμα

Περιγραφή

σχέσηςΕμπειρίες

Επίλογος

Εντυπώσεις

Σκέψεις amp

Συναισθήματα

Κυρίως θέμα

Εξωτερικά

χαρακτηριστικά

Δεν ξεχνώ

9

Η μαμά μας η θάλασσα

Το κεφάλαιο που ακολουθεί ανήκει στο μυθιστόρημα Λάθος κύριε Νόιγκερ Ο Φίλιππος με τα

ετεροθαλή αδελφάκια του την Γκέρντα και το Χανς παραθερίζει στο χωριό Τράπεζα της

Πελοποννήσου Εκεί του κάνει μαθήματα γερμανικής γλώσσας ένας Γερμανός αρχαιολόγος ο

κύριος Νόιγκερ Τα σημαντικότερα στιγμιότυπα του μυθιστορήματος τα μαθαίνουμε μέσα από τις

laquoαναφορέςraquo δηλαδή τα ημερολόγια που γράφει ο Φίλιππος Το μυθιστόρημα αναφέρεται μεταξύ

άλλων στην πολυμελή οικογένεια του Φίλιππου και στις σχέσεις των παιδιών μεταξύ τους Στο

κείμενο μας παρακολουθούμε ορισμένα στιγμιότυπα από τη ζωή των παιδιών

ο είχα πει εγώ από την αρχή ότι δε θα τα προλαβαίνω όλα Το περασμένο Σάββατο 9 Ιουλίου μου θύμωσε

ο παππούς γιατί δεν πήγα μαζί του για ψάρεμα Προχτές Δευτέρα 11 Ιουλίου κατέβασε μούτρα η Γκέρντα

επειδή στρώθηκα να διαβάσω γερμανική γραμματική και δεν ήθελα να πάμε βόλτα στη ράχη Και χτες Τρίτη

12 Ιουλίου κατσούφιασε η γιαγιά επειδή ξέχασα να της ψωνίσω τυρί ρύζι και καφέ από την κυρία Τασία

Όσο για τις laquoαναφορέςraquo μου το κατάλαβε μόνος του ο κύριος Νόιγκερ ότι δε γίνεται να γράφω κάθε μέρα γιατί

ούτε τις μισές δε θα προλάβουμε να μεταφράσουμε Τι λέω τις μισές Ούτε την πρώτη δεν καταφέραμε ακόμα να

τελειώσουμε Φυσικά ο κύριος Νόιγκερ δε θύμωσε σαν τους άλλους Είναι ο μόνος που δε θυμώνει ποτέ Στο κάτω

κάτω από τις μεταφράσεις καλύτερο μάθημα είναι ν αρχίσουμε να πηγαίνουμε συχνά εκδρομές όπως μου το

υποσχέθηκε και να μιλάμε γερμανικά Δηλαδή να μιλάει εκείνος κι εγώ να προσπαθώ να καταλάβω και ν

απαντήσω Θα φάω ακόμα πολλά ψωμιά για να μπορέσω να πω ότι μιλάω γερμανικά

Της γιαγιάς δεν της αρέσει καθόλου που σχεδιάζουμε laquoνα τρεχοβολάμε στα κατσά- βραχαraquo όπως λέει Προτιμάει

να κάνουμε μάθημα κανονικό μπροστά στο τραπέζι με χαρτιά και μολύβια Έτσι λέει δε θα χάνουμε ώρα και θα

μένει καιρός να κάνει κι ελληνικά στα γερμανάκια ο κύριος Νόιγκερ

Καλά παιδάκια λοιπόν τ αδερφάκια μου τα πώς τα είπαμε τα ετεροθαλή Ούτε φωνές ούτε πείσματα ούτε

σκανταλιές Τρώνε ντύνονται πλένονται χωρίς να τα κυνηγάει η γιαγιά και χωρίς να ενοχλούν κανένα Ούτε

σύγκριση με τον άλλο τον laquoαδερφούληraquo μου τον Άρη Πέρσι το Πάσχα που πήγα στη Γερμανία στο σπίτι τους

νόμισα πως κάθονταν φρόνιμα επειδή ήμουν εγώ εκεί Έλεγα πως θα τα έχει έτσι δασκαλέψει η μαμά τους η

Γερμανίδα για να μη με νευριάζουν να περάσω καλά και να ευχαριστηθεί ο μπαμπάς μου Όμως και φέτος εδώ

έτσι φρόνιμα είναι πάλι Εκτός και αν είναι μαζεμένα μόνο για την ώρα επειδή τα πειράζει λίγο η ζέστη Ή επειδή

μας τα έστειλαν μόνα τους και βρίσκονται σε ξένο περιβάλλον πρώτη φορά χωρίς τη μαμά τους ή τον πατέρα τους

Πάντως καλά έκανα και προτίμησα να έρθω κι εγώ εδώ στην Τράπεζα παρά να πάω με τη μητέρα μου και τον

πατριό μου στην Κρήτη Έτσι τα γερμανάκια θα έχουν και κάποιον άλλον παρέα εκτός από τον παππού και τη

γιαγιά

mdash Εγώ στη θέση σου θα προτιμούσα να πάω σ ένα μεγάλο νησί σαν την Κρήτη με τους δικούς μου παρά σ ένα

μικρό χωριό μόνο μ ένα δάσκαλο κι ας ήταν ο κύριος Νόιγκερ μου πέταξε η Χριστίνα

Ήταν φως φανάρι πως ήθελε να μου μπει στη μύτη επειδή της είπα πως ίσως να μη θυμηθώ το βότσαλο που μου

ζήτησε Δεν της είχα πει ακόμα ότι εκτός από τον κύριο Νόιγκερ στην Τράπεζα θα είναι και η γιαγιά Πολυξένη

και ο παππούς μου ο Φίλιππος mdash οι γονείς του πατέρα μου δηλαδήmdash και τα γερμανάκια Όταν της το αποκάλυψα

κι αυτό είπε πικρόχολα

10

mdash Α Τώρα μάλιστα Κατάλαβα Έτσι είναι όσοι έχουν πολλούς συγγενείς και πολλά αδέρφια

Το ύφος της μου φάνηκε ειρωνικό και παρά λίγο να της θυμώσω Ύστερα σκέφτηκα πως είχε δίκιο η κοπέλα Έτσι

είναι Και πολλούς συγγενείς και πολλά και ποικίλα αδέρφια έχω εγώ Τι θα πει αυτό Θα πει ότι έχω έναν αδερφό

που δεν είναι κανονικός αδερφός μου (πάλι laquoκανονικόςraquo είπα κύριε Νόιγκερ λάθος μου πάλι όμως άλλο εννοούσα

τώραmiddot κι αν δεν υπάρχει λέξη ειδική και γνωστή γι αυτό που μου είναι εμένα ο Άρης εγώ δε φταίω)

Λοιπόν ο Άρης (ένα θηρίο δέκα χρονών) είναι ο γιος του πατριού μου (που η πρώτη του γυναίκα είχε πεθάνει και

που παντρεύτηκε πριν από δύο χρόνια τη μαμά μου) Ύστερα έχω το μωρό μας ένα κοριτσάκι που μόλις περπάτησε

(μπαμπάς της είναι ο πατριός μου και μαμά της η μαμά η δική μου) Κι έχω ακόμη και τα γερμανάκια την Γκέρντα

και το Χανς εφτά και πέντε χρονών (παιδιά του πατέρα μου και της δεύτερης γυναίκας του της Γερμανίδας)

Λίγο μπερδεμένα φαίνονται όλ αυτά όμως εγώ πια τα έχω συνηθίσει και δε με νοιάζει Εκείνο που δεν μπορώ να

συνηθίσω είναι οι ζήλιες Από τη μια ζηλεύει ο Άρης που αγαπάω και τα γερμανάκια Από την άλλη ζηλεύουν τα

γερμανάκια επειδή μένω στο ίδιο σπίτι με τον Άρη και το μωρό Δηλαδή η Γκέρντα ζηλεύει περισσότερο όχι ο

Χανς Ίσως γιατί ακόμα είναι μικρός και δεν τον πολυσκοτίζουν αυτά Όμως η Γκέρντα θέλει διαρκώς να της λέω

αν παίζω με τον Άρη κι αν αγαπάω πολύ το μωρό

mdash Το αγαπάω βέβαια της είπα χτες που είχαμε πάει για μπάνιο Αδερφάκι μου δεν είναι κι αυτό

mdash Εμένα το αγαπάς είπε κάνοντας πάλι το συνηθισμένο της λάθος στα ελληνικά

Μιλάει αρκετά καλά κι ας κάνει λίγα λάθη Τώρα με δάσκαλο τον κύριο Νόιγκερ θα

γίνει ξεφτέρι

Όταν τη βεβαίωσα πως την αγαπάω κι εκείνη άρχισε να με ρωτάει αν αγαπάω το μωρό περισσότερο επειδή έχουμε

την ίδια μαμά

Η θάλασσα ήταν λάδι κι εγώ δε χόρταινα να μπαινοβγαίνω και να την ταράζω με βουτιές και με μακροβούτια

Κρύσταλλο γαλάζιο έμοιαζε το νερό τόσο πεντακάθαρο που ξεχώριζες ένα ένα τα βοτσαλάκια και τα χρωματιστά

χαλίκια στο βυθό

mdash Έλα να πέσουμε πάλι της λέω κι άσε τις μαμάδες Δεν έχουν καμιά σημασία Στο κάτω κάτω οι επιστήμονες

λένε πως μακρινή μητέρα όλων των ανθρώπων είναι η θάλασσα

Της άρεσε πολύ αυτό Της έκανε μεγάλη εντύπωση Δεν ξαναρώτησε για το μωρό Πλατσούρισε καμπόσο δίπλα

μου έπειτα βγήκε κι άρχισε να ψάχνει κάτι στην παραλία τραγουδώντας

Τριαντάφυλλο μικρό

τριανταφυλλάκι

θα σε κόψω δε βαστώ

είπε το παιδάκι

Της το έμαθε στα ελληνικά ο κύριος Νόιγκερ αυτό το γερμανικό τραγούδι από το πρώτο μάθημα κιόλας

11

Αντί για το ανύπαρκτο μικρό τριαντάφυλλο μάζεψε ένα βότσαλο άσπρο και μεγάλο Το βράδυ που τρώγαμε στο

ταβερνάκι του Στέργιου mdashτο μεσαίο από τα τρία που έχει το χωριό στην άκρη του γκρεμού με θέα προς τη

θάλασσαmdash μου το πρόσφερε για δώρο Από τη μια πλευρά έγραφε στα ελληνικά laquoγια σέναraquo Από την άλλη είχε

ζωγραφίσει μια βαρκούλα τρεις γραμμές για νερό και ανάμεσα στις γραμμές δύο ψαράκια Κάτω κάτω με

μικρούτσικα γράμματα χωρίς κανένα λάθος είχε γράψει

Η μαμά μας η θάλασσα

Φοίβης Θεοχαράκη (ετών 8) Ψάρι (Έκδοση του Ελληνικού Παιδικού Μουσείου)

Αυτά λοιπόν με το ετεροθαλές αδερφάκι μου και τέρμα για σήμερα η laquoαναφοράraquo Τίτλο τώρα Να βρω κι έναν

τίτλο να ξεμπερδεύω να πάω να κοιμηθώ νωρίς γιατί αύριο μπορεί να πάμε εκδρομή (δε φαντάζομαι να το

αναβάλετε πάλι κύριε Νόιγκερ)

Το βρήκα Ή μάλλον το βρήκε η Γκέρντα για μένα Θα βάλω εκείνο που έγραψε πάνω στο βότσαλο Η ΜΑΜΑ

ΜΑΣ Η ΘΑΛΑΣΣΑ

θα φάω ακόμα πολλά ψωμιά θα περάσει πολύς καιρός τα ετεροθαλή (το ετεροθαλές) τα παιδιά που έχουν με τον αδελφό τους ή

την αδελφή τους κοινό έναν από τους δύο γονείς τους που προέρχονται δηλαδή από διαφορετικό πατέρα ή διαφορετική μητέρα φως

φανάρι ολοφάνερο πικρόχολα με ύφος ενοχλημένο δυσαρεστημένο

Λόττη Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου Η μαμά μας η θάλασσα ΑΝΘΟΛΟΓΙΟ

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ Ε΄amp ΣΤ΄ ΤΑΞΗ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗ

12

1 Ποια είναι η σχέση του Φίλιππου με τα αδέρφια του Πώς φαίνεται αυτό

στο κείμενο Υπογραμμίστε ρήματα ή φράσεις που δηλώνουν τα συναισθήματά του

2 Για ποιο λόγο πιστεύετε πως ο Φίλιππος έδωσε αυτόν τον τίτλο στην αναφορά

του Σε ομάδες καταγράψτε δύο διαφορετικούς τίτλους που θα δίνατε στο κείμενο

3 Χαρακτηρίστε τις παρακάτω προτάσεις ως σωστές ή λάθος βάζοντας x στην αντίστοιχη

επιλογή

Ετεροθαλή είναι τα παιδιά που έχουν με τον αδερφό ή την αδερφή τους κοινό τον έναν από

τους δύο γονείς

Σωστό Λάθος

Η πολυμελής οικογένεια αποτελείται από τους γονείς και ένα παιδί

Σωστό Λάθος

Για να υπάρχει αγάπη μεταξύ των μελών μιας οικογένειας τα παιδιά πρέπει να έχουν τους

βιολογικούς τους γονείς

Σωστό Λάθος

13

Συ νδεση προτα σεων

Το βράδυ που τρώγαμε στο ταβερνάκι του Στέργιου mdashτο μεσαίο από τα τρία που έχει

το χωριό στην άκρη του γκρεμού με θέα προς τη θάλασσαmdash μου το πρόσφερε για

δώρο

Όταν σε μια φράση οι προτάσεις ή οι λέξεις

συνδέονται μόνο με κόμματα λέμε ότι

έχουμε ασύνδετο σχήμα Υπάρχουν όμως και

άλλοι τρόποι να

συνδέσουμε τις

προτάσεις

14

Οι πιο χαρακτηριστικοί παρατακτικοί σύνδεσμοι είναι και ή είτε ούτε

αλλά όμως μα

Το είχα πει εγώ από την αρχή ότι δε θα τα προλαβαίνω όλα

Στη φράση αυτή έχουμε δύο ανόμοιες προτάσεις ( μια ανεξάρτητη Το είχα πει εγώ

από την αρχή και μια εξαρτημένη ότι δε θα τα προλαβαίνω όλα)

Αιτιολογικές γιατί επειδή αφού διότι

πχ Θύμωσε επειδή του μίλησαν άσχημα

Τελικές για να να

πχ Πήγε να φέρει το βιβλίο

Έτρεχε για να μην χάσει το τρένο

ΑποτελεσματικέςΣυμπερασματικές ώστε που

πχ Μιλά πολύ σιγά ώστε μόλις ακούγεται

Είναι τέτοιος άνθρωπος που τον αγαπούν όλοι

Υποθετικές αν εάν άμα

πχ Αν είχες διαβάσει τα μαθήματά σου τώρα θα ήσουν ήσυχος

Προτάσεις που ξεκινούν με υποτακτικούς συνδέσμους

15

Χρονικές όταν σαν ενώ καθώς αφού αφότου πριν μόλις προτού

ώσπου ωσότου όποτε

πχ Όποτε δουλεύει έρχεται

Εναντιωματικές αν και μολονότι ενώ κι ας παρrsquo όλο που

πχ Πήγαμε εκδρομή αν και έβρεχε

Προτάσεις που συμπληρώνουν το ρήμα και έχουν ρόλο

Αντικειμένου να ότι πως

πχ Ο δάσκαλος είπε ότι θα ξεκινήσουν οι σχολικοί αγώνες στίβου

4 Να αναγνωρίσετε το είδος της σύνδεσης (παρατακτική υποτακτική ή

ασύνδετο σχήμα) στο παρακάτω απόσπασμα

Καλά παιδάκια λοιπόν τ αδερφάκια μου τα πώς τα είπαμε τα ετεροθαλή Ούτε

φωνές ούτε πείσματα ούτε σκανταλιές Τρώνε ντύνονται πλένονται χωρίς να τα

κυνηγάει η γιαγιά και χωρίς να ενοχλούν κανένα Ούτε σύγκριση με τον άλλο τον

laquoαδερφούληraquo μου τον Άρη Πέρσι το Πάσχα που πήγα στη Γερμανία στο σπίτι τους

νόμισα πως κάθονταν φρόνιμα επειδή ήμουν εγώ εκεί Έλεγα πως θα τα έχει έτσι

δασκαλέψει η μαμά τους η Γερμανίδα για να μη με νευριάζουν να περάσω καλά και να

ευχαριστηθεί ο μπαμπάς μου Λόττη Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου Η μαμά μας η θάλασσα ΑΝΘΟΛΟΓΙΟ

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ Ε΄amp ΣΤ΄ ΤΑΞΗ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗ

5 Επιλέξτε το είδος της σύνδεσης που δηλώνουν οι μαυρισμένοι σύνδεσμοι

Ήταν φως φανάρι πως ήθελε να μου μπει στη μύτη επειδή της είπα πως ίσως να μη

θυμηθώ το βότσαλο που μου ζήτησε

Παρατακτική Υποτακτική Ασύνδετο σχήμα

Έτσι είναι όσοι έχουν πολλούς συγγενείς και πολλά αδέρφια

Παρατακτική Υποτακτική Ασύνδετο σχήμα

Όταν τη βεβαίωσα πως την αγαπάω κι εκείνη άρχισε να με ρωτάει αν αγαπάω το μωρό

περισσότερο επειδή έχουμε την ίδια μαμά

Παρατακτική Υποτακτική Ασύνδετο σχήμα

16

Λίγο μπερδεμένα φαίνονται όλ αυτά όμως εγώ πια τα έχω συνηθίσει

Παρατακτική Υποτακτική Ασύνδετο σχήμα

Η θάλασσα ήταν λάδι κι εγώ δε χόρταινα να μπαινοβγαίνω και να την ταράζω με βουτιές

και με μακροβούτια

Παρατακτική Υποτακτική Ασύνδετο σχήμα

6 Συνδυάστε τις λέξεις στην αριστερή στήλη με τις εικόνες στη μεσαία

στήλη και τη σημασία στη δεξιά στήλη

17

7 Φτιάξε κι εσύ το γενεαλογικό σου δέντρο Βρες φωτογραφίες των συγγενών σου

και δική σου και τοποθέτησέ τες στη σωστή σειρά

Το γενεαλογικό δέντρο μας δείχνει από πού

προερχόμαστε Δηλαδή παρουσιάζει με

χρονολογική σειρά τους προγόνους μας

ξεκινώντας από εμάς και φτάνοντας μέχρι τον

αρχαιότερο πρόγονό μας

18

8 Πόσο σημαντική είναι η σχέση σας με τα

αδέρφια σας Όσοι δεν έχετε σκεφτείτε με ποιο

τρόπο θα άλλαζε η ζωή σας αν είχατε αδερφό ή

αδερφή Καταγράψτε τις σκέψεις και τα

συναισθήματά σας

19

Το δωμάτιο με τα ερπετά

laquoΤρία ανήλικα αδέλφια χάνουν τους γονείς τους σε πυρκαγιά στο σπίτι τους και αναγκάζονται να

μείνουν με ένα μακρινό συγγενή τον κόμη Όλαφ Ενώ αυτός καταστρώνει σχέδια εξόντωσής τους

για να καρπωθεί την τεράστια περιουσία τους εκείνα αντιστέκονται επιστρατεύοντας τα ειδικά

χαρίσματά τουςraquo

Ένα από τα πράγματα που σκέφτεται κανείς στη ζωή του με τη μεγαλύτερη

δυσκολία είναι οι τύψεις του Κάτι σου συμβαίνει εσύ κάνεις λάθος επιλογή και για

χρόνια μετά εύχεσαι να είχες κάνει κάτι άλλο Για παράδειγμα μερικές φορές όταν

περπατάω στην παραλία ή επισκέπτομαι τον τάφο κάποιου φίλου θυμάμαι μια μέρα

πολύ καιρό πριν που δεν είχα πάρει μαζί μου φακό σε ένα μέρος όπου έπρεπε να είχα

πάρει φακό και οι επιπτώσεις ήταν καταστροφικές Γιατί δεν έφερα φακό σκέφτομαι

συνέχεια αν και είναι πια πολύ αργά για να κάνω κάτι Έπρεπε να είχα φέρει ένα φακό

Για χρόνια ολόκληρα έπειτα από αυτή τη στιγμή στη ζωή των ορφανών

Μποντλέρ ο Κλάους σκεφτόταν την ώρα που εκείνος και τα αδέρφια του

συνειδητοποίησαν πως ο Στέφανο ήταν στην πραγματικότητα ο Κόμης Όλαφ και

βασανιζόταν από τύψεις που δεν φώναξε στον οδηγό του ταξί

ο οποίος είχε κάνει μανούβρα και έφευγε Σταμάτα

σκεφτόταν να λέει ο Κλάους αν και ήταν πια πολύ αργά για

να κάνει κάτι Σταμάτα Πάρε αυτόν τον άντρα και φύγετε

Φυσικά είναι απολύτως κατανοητό το γεγονός ότι ο Κλάους

και τα αδέρφια του είχαν εκπλαγεί τόσο πολύ που δεν

μπορούσαν να δράσουν αμέσως αλλά ο Κλάους για χρόνια

μετά θα καθόταν ξαπλωμένος στο κρεβάτι του ξύπνιος και

θα σκεφτόταν ότι υπήρχε μια πιθανότητα μια μικρή έστω πιθανότητα αν είχε δράσει

έγκαιρα να είχε σώσει τη ζωή του θείου Μόντι

Αλλά κάτι τέτοιο δε συνέβη Όσο τα ορφανά Μποντλέρ κοίταζαν τον Κόμη

Όλαφ το ταξί έτρεχε στο δρομάκι και τα παιδιά είχαν μείνει μόνα με αυτό τον έχθιστο

άνθρωπο μια λέξη που εδώ σημαίνει laquoτο χειρότερο που μπορεί να φανταστεί κανείςraquo

Ο Όλαφ τους χαμογέλασε με τον ίδιο τρόπο που θα χαμογελούσε και το Μογγολικό

Μοχθηρόφιδο του θείου Μόντι αν έβλεπε ένα λευκό ποντίκι στο κλουβί του

προορισμένο για το βραδινό του φαγητό

laquoΊσως κάποιος από σας θα μπορούσε να μεταφέρει τη βαλίτσα μου στο δωμάτιό

μουraquo είπε με τη στριγκή φωνή του laquoΗ διαδρομή σrsquo αυτό το βρωμερό δρόμο ήταν

βαρετή και δυσάρεστη και είμαι πολύ κουρασμένοςraquo

laquoΑν άξιζε σε κάποιον να περάσει από την οδό Χάλια αυτός είσαι εσύ Κόμη

Όλαφraquo φώναξε η Βάιολετ αγριοκοιτάζοντάς τον laquoΔεν πρόκειται να σε βοηθήσουμε

με τη βαλίτσα σου γιατί δεν πρόκειται να σrsquo αφήσουμε να μπεις σrsquo αυτό το σπίτιraquo

Ο Όλαφ έριξε ένα άγριο βλέμμα στα ορφανά και μετά κοίταξε γύρω του σαν

να έψαχνε κάτι κρυμμένο πίσω από τους θάμνους σε σχήμα φιδιού

laquoΠοιος είναι ο Κόμης Όλαφraquo ρώτησε ειρωνικά

20

laquoΤο όνομά μου είναι Στέφανο Βρίσκομαι εδώ για να βοηθήσω τον

Μοντγκόμερι Μοντγκόμερι με την επερχόμενη αποστολή στο Περού Αν κατάλαβα

καλά εσείς οι τρεις είσαστε οι νάνοι που εργάζεστε ως υπηρέτες στο σπίτι του Δρ

Μοντγκόμεριraquo

laquoΔεν είμαστε νάνοιraquo είπε αυστηρά ο Κλάους laquoΕίμαστε παιδιά Και εσύ είσαι

ο Κόμης Όλαφ Μπορεί να άφησες μούσι και να ξύρισες το φρύδι σου αλλά

παραμένεις ακόμη το ίδιο αξιοκαταφρόνητο άτομο και δε θα σrsquo αφήσουμε να μπεις σrsquo

αυτό το σπίτιraquo

laquoΦούταraquo στρίγκλισε η μικρή Σάνι κάτι που πιθανότατα σήμαινε laquoΣυμφωνώraquo

Ο Κόμης Όλαφ κοίταξε ένα ένα τα ορφανά Μποντλέρ με μάτια που γυάλιζαν

λες και έλεγε κάποιο αστείο

laquoΔεν ξέρω για ποιο πράγμα μιλάτεraquo είπε laquoαλλά αν ήξερα και αν ήμουν αυτός

ο Κόμης Όλαφ που λέτε νομίζω πως θα σκεφτόμουν ότι είστε πολύ αγενείς Και αν

σκεφτόμουν πως είστε πολύ αγενείς ίσως να θύμωνα Και αν θύμωνα ποιος ξέρει τι

θα έκαναraquo

Τα παιδιά παρακολουθούσαν τον Κόμη Όλαφ καθώς σήκωνε τους

κοκαλιάρικους ώμους του Μάλλον είναι περιττό να σας υπενθυμίσω πόσο βίαιος

μπορούσε να γίνει αυτός ο άνθρωπος και σίγουρα ήταν περιττό να το θυμίσει ο ίδιος

στα ορφανά Ο Κλάους ακόμη ένιωθε τη μελανιά στο πρόσωπό του από την ημέρα που

τον είχε χτυπήσει ο Κόμης Όλαφ όταν έμεναν στο σπίτι του Η Σάνι ακόμη πονούσε

από τότε που την είχε φυλακίσει στο κλουβί και την είχε αφήσει να κρέμεται από τον

πύργο όπου έστηνε τα σατανικά σχέδιά του Η Βάιολετ βέβαια δεν είχε υπάρξει θύμα

σωματικής βίας από αυτόν τον απαίσιο άνθρωπο ωστόσο είχε σχεδόν αναγκαστεί να

τον παντρευτεί και αυτό ήταν αρκετό για να την κάνει να σηκώσει την βαλίτσα του

και να τη σύρει αργά προς την πόρτα και μετά στο εσωτερικό του σπιτιού

laquoΠιο ψηλάraquo πρόσταξε ο Όλαφ laquoΣήκωσέ την κι άλλο Δεν θέλω να τη σέρνεις

έτσι στο έδαφοςraquo

Ο Κλάους και η Σάνι έτρεξαν να βοηθήσουν την αδερφή τους τη Βάιολετ με τη

βαλίτσα αλλά ακόμη κι έτσι το βάρος της τους έκανε να παραπατούν Ήταν ήδη

μεγάλη δυστυχία που ο Όλαφ είχε εμφανιστεί και πάλι στη ζωή τους ακριβώς τη

στιγμή που είχαν αρχίσει να αισθάνονται άνεση και ασφάλεια δίπλα στο θείο Μόντι

αλλά το ότι βοηθούσαν αυτό το φριχτό άτομο να μπει στο σπίτι ήταν κάτι παραπάνω

από όσο μπορούσαν να αντέξουν Ο Κόμης Όλαφ τους ακολουθούσε σε απόσταση

αναπνοής μιας βρομερής αναπνοής που τα τρία παιδιά μύριζαν καθώς έβαζαν στο σπίτι

τη βαλίτσα και την τοποθετούσαν στο χαλί που βρισκόταν κάτω από τον πίνακα με τα

μπλεγμένα φίδια

Λέμονι Σνίκετ Μια σειρά από ατυχή γεγονότα Βιβλίο 2ο κεφάλαιο 4ο

εκδΨΥΧΟΓΙΟΣ

Δρ Μοντγκόμερι = θείος Μόντι Είναι ο αδερφός της γυναίκας του ξαδέρφου του

μακαρίτη του πατέρα τους

21

1 Ποιοι είναι οι κεντρικοί ήρωες της ιστορίας και ποια είναι η σχέση

μεταξύ τους

2 Πώς βλέπουν τα παιδιά τον κόμη Όλαφ Πώς φαίνεται αυτό μέσα στο κείμενο

Εναντιωματικε ς ndash Παραχωρητικε ς προτα σεις

Πήγαμε εκδρομή αν και έβρεχε

Οι εναντιωματικές προτάσεις φανερώνουν αντίθεση σε αυτό

που δείχνει η κύρια

πρόταση Παρ όλα αυτά η κύρια πρόταση ισχύει Εισάγονται με

τους συνδέσμους

αν και ενώ μολονότι κι ας παρrsquo όλο που

22

Θα πάμε εκδρομή κι ας βρέξει

Οι παραχωρητικές προτάσεις εισάγονται με τους

συνδέσμους και αν και να κι ας

Ο Κλάους και η Σάνι έτρεξαν να βοηθήσουν την αδερφή τους τη Βάιολετ με τη

βαλίτσα αλλά ακόμη κι έτσι το βάρος της τους έκανε να παραπατούν

3 Εντοπίστε στο κείμενο τους εναντιωματικούς συνδέσμους και βρείτε τη

λειτουργία τους

Πώς συνδέονται όμως

δύο όμοιες προτάσεις

που έχουν αντίθετο

νόημα

23

4 Στις παρακάτω προτάσεις συμπληρώστε τον αντιθετικό σύνδεσμο που λείπει

(Grimm G amp B Τα παραμύθια των αδερφών Γκριμ

Τα τέσσερα αδέρφια εκδ Ατλαντίς )

5 Οι λέξεις έχουν κι αυτές τη δική τους οικογένεια Συμπληρώστε την

ορθογραφία των παρακάτω λέξεων Μπορείτε να βρείτε κι άλλες λέξεις που να

ανήκουν στην ίδια οικογένεια λέξεων

24

25

6 Διαβάζοντας προσεκτικά το κείμενο αφηγηθείτε σε 100-150 λέξεις το

τέλος που θα δίνατε στην ιστορία ξεκινώντας με την παρακάτω φράση του κειμένου

laquoΉταν ήδη μεγάλη δυστυχία που ο Όλαφ είχε εμφανιστεί και πάλι στη ζωή τους

ακριβώς τη στιγμή που είχαν αρχίσει να αισθάνονται άνεση και ασφάλεια δίπλα

στο θείο Μόντιraquo

Page 4: ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΚΑΙ ΛΕΞΙΚΟΓΡΑΦΙΑ

3

Μπενάνικα μάτιαraquo όπως έλεγε η μητέρα μου στα γεράματά της πάντα με λαχτάρα και

συγκίνηση Τον θυμούμαι που έμπαινε στην είσοδο και γέμιζε λες αμέσως το σπίτι

θυμούμαι το θαυμασμό μου για τον laquoπατέραraquo την υπερηφάνεια και συνάμα τη βία να

εξαφανιστούμε μη μας βρει καμιάν αιτία για κατσάδα ή μπάτσο

Οι μπάτσοι στο πρόσωπο ήταν συχνοί δίνουνταν εύκολα και θυμούμαι ακόμα

τώρα το αίσθημα της ντροπής του εξευτελισμού όσο και της ζάλης που ακολουθούσε

κάθε μπατσιά που πηγαινοέφερνε το μυαλό μας Μας μπάτσιζε ο πατέρας κάποτε

αλλά σπανιότερα από τη μητέρα που ζούσε περισσότερο στο σπίτι και τιμωρούσε

συνεπώς συχνότερα και ευκολότερα

Ο πατέρας ήταν βίαιος θυμώδης αυθαίρετος κοτζαμπάσης Εκείνο που ήθελε

το ήθελε και το επέβαλλε Διέταζε Και οι άλλοι υπήκουαν Επιβάλλουνταν Και οι

άλλοι υποχωρούσαν Ήταν αφέντης Κάποτε τύραννος Μα ήταν βαθιά ευγενής Και

ήταν τίμιος στη σκέψη όσο και στις δοσοληψίες Και ήταν ειλικρινής και ήταν

περήφανος ίσιος αλύγιστος αμείλικτος καις το ζήτημα laquoσυνείδησηraquo Το νιώθαμε και

το ένιωθαν όλοι που τον ήξεραν Ο πατέρας ήταν laquoχαρακτήραςraquo

Αργότερα τον γνώρισα και τον εξετίμησα Ως το τέλος της ζωής του μου έμεινε

θεότης απλησίαστος Μα μου έμεινε και η τελευταία μεγάλη αγάπη της ζωής μου κάτι

σαν λατρεία σαν θρησκεία Έκλαψα χάριν του φοβερά Έκλαψα όλη μου τη ζωή Μου

επιβλήθηκε πάντα και με τυράννησε ξέροντας και μην ξέροντας Και ως το τέλος

βάρυνε η θέληση και η τυραννία του στη ζωή μου Και όμως έμεινε η τελευταία μεγάλη

αγάπη της ζωής μου

Θυμούμαι μια μέρα ένα μεσημέρι (ήμουν κάπου 9-10 ετών) ένας στρειδάς

άνοιγε στρείδια στην πίσω πόρτα του σπιτιού μας (στο καινούριο δικό μας σπίτι) και

ο πατέρας έτρωγε μερικά και όλο άνοιγε στρείδια ο στρειδάς και τrsquo αράδιαζε στην

πιατέλα για το τραπέζι και διάλεγε κανένα ο πατέρας και το έτρωγε Και αφού γέμισε

η πιατέλα για το τραπέζι τα μέτρησε ο πατέρας μέτρησε πόσα είχε φάγει και του

πλήρωσε έξι γροσάκια τη δωδεκάδα αντί τέσσερα που τα πλήρωναν άλλη φορά

laquoΕίναι μεγάλα και πολύ φρέσκαraquo μου είπε ανεβαίνοντας την πίσω σκάλα προς

την τραπεζαρία Ο στρειδάς είχε ευχαριστήσει μrsquo ένα χαμόγελο που πήγαινε ως τrsquo αυτιά

του χτυπώντας καρδιά και μέτωπο επανειλημμένως

laquoΤον πλήρωσεςraquo ρώτησε η μητέρα σαν μπήκαμε στην τραπεζαρία

laquoΝαιraquo

laquoΠόσες δωδεκάδεςraquo

laquoΤόσεςraquo Και της είπε

laquoΚαι πόσα τα πλήρωσεςraquo

laquoΈξι γροσάκια τη δωδεκάδαraquo

laquoΚαημένε Μανόλη Τέσσερα είναι η τιμή τουςraquo

laquoΕίναι μεγάλα και πολύ φρέσκαraquo

laquoΆσχημα έκανες Πολύ άσχημα Έτσι τον κακομαθαίνεις και θα γυρεύει στο

μέλλον πάντα έξι γρόσιαraquo

laquoΩχ καημένη γυναίκα Πώς θα ζήσει και αυτός αν δεν πληρώσεις τον κόπο

του και τον καιρό τουraquo καλόβουλα είπε ο πατέρας

Ο λόγος αυτός ήταν ένας σταθμός τη ζωή μου Ως τότε δεν είχα σκεφτεί

παζαρεύοντας όπως τύχαινε συχνά για χόρτα και άλλα παρά πώς να κάνω την

4

οικονομία του σπιτιού και να κάνω τα καλά μου να κόψω το γροσάκι του πουλητή που

χτυπούσε την πόρτα Πρώτη φορά είδα και την άλλη μεριά του προβλήματος πως

κοντά στην οικονομία μας στέκουνταν και για τον άλλο η ανάγκη να ζήσει να βγάλει

το ψωμί του να πληρωθεί η εργασία του κατά την αξία της

Και λάτρεψα τον πατέρα μου σαν κάτι ανώτερο Δεν τον πλησίαζα όμως Δεν

τον αγαπούσα με τρυφερότητα Έστεκε πολύ μακριά μας θεότης απρόσιτος μα θεότης

Π Δέλτα Πρώτες Ενθυμήσεις Ερμής

Αναρτήθηκε από httpeclassschgrmodulesdocumentfilephppdf

1 Ποια είναι τα συναισθήματα της συγγραφέα για τον πατέρα της Πώς

φαίνονται στο απόσπασμα

2 laquoΚαι λάτρεψα τον πατέρα μου σαν κάτι ανώτεροraquo σε τι οφείλεται αυτό

3 Το απόσπασμα που διαβάσαμε χωρίζεται σε τρεις ενότητες Μπορείτε να βρείτε

σε τι αναφέρεται η κάθε μία κάνοντας την αντιστοίχιση

1η ενότητα laquoΤον πατέρα εμείς τα

παιδιάhellipΟ πατέρας ήταν χαρακτήραςraquo

2η ενότητα laquoΑργότερα τον γνώρισα και τον

εξετίμησαhellip Και όμως έμεινε η τελευταία

μεγάλη αγάπη της ζωής μουraquo

3η ενότητα laquoΘυμούμαι μια μέραhellip Έστεκε

πολύ μακριά μας θεότης απρόσιτος μα

θεότηςraquo

Περιγραφή χαρακτήρα

Ένα περιστατικό με τον πατέρα μου

Εξωτερική περιγραφή

5

Όταν θέλουμε να περιγράψουμε ένα πρόσωπο

ακολουθούμε μια συγκεκριμένη πορεία Η παρακάτω

σκάλα δείχνει ποια είναι τα βασικά μέρη της

περιγραφής ενός προσώπου

6

ΓΕΝΙΚΗ ΠΤΩΣΗ

laquoΕίναι μεγάλα και πολύ φρέσκαraquo μου είπε ανεβαίνοντας την πίσω

σκάλα προς την τραπεζαρία Δηλαδή Είπε σε μένα Εδώ η γενική μου

συμπληρώνει το νόημα του ρήματος λειτουργεί δηλαδή ως έμμεσο

αντικείμενο

Δεν είχα σκεφτεί να κόψω το γροσάκι του πουλητή Εδώ η γενική

συμπληρώνει το νόημα του ουσιαστικού γιατί δείχνει σε ποιον

ανήκει το γροσάκι

Η γενική πτώση μπορεί να

χρησιμοποιηθεί

Για να συμπληρώσει το νόημα του

ρήματος (έμμεσο αντικείμενο)

Για να συμπληρώσει το νόημα του

ουσιαστικού

7

σε ποιον ανήκει κάτι τα γόνατα του Γιώργου

τον τόπο Η ναυμαχία της Σαλαμίνας

το χρόνο Θα γυρίσουμε του χρόνου

μια ιδιότητα ένα χαρακτηριστικό μαστίχα Χίου

την αιτία ένοχος κλοπής

το περιεχόμενο τελάρα ντομάτας

τη μέτρηση χώρου ή χρόνου πορεία μιας ώρας

το σκοπό έφτιαξε το στεφάνι της Πρωτομαγιάς

ένα σύνολο που διαιρείται τα παιδιά της παρέλασης

4 Ανατρέξτε στο κείμενο συμπληρώστε τις φράσεις στην αριστερή στήλη με

τις γενικές που ταιριάζουν και βρείτε τι δηλώνει η κάθε γενική

Όταν η γενική συμπληρώνει το νόημα του

ουσιαστικού δηλώνει

8

5 Αν είχατε την δυνατότητα να διαλέγατε τον πατέρα σας τι χαρακτηριστικά

θα θέλατε να έχει Περιγράψτε πώς φαντάζεστε τον ιδανικό πατέρα

Δείτε επίσης την ταινία μικρού μήκους laquo Τι είναι αυτόraquo στον

παρακάτω σύνδεσμο httpswwwyoutubecomwatchv=mNK6h1dfy2o

Πρόλογος

Όνομα

Ηλικία

Επάγγελμα

Κυρίως θέμα

Εσωτερικά

χαρακτηριστικά

Κυρίως θέμα

Περιγραφή

σχέσηςΕμπειρίες

Επίλογος

Εντυπώσεις

Σκέψεις amp

Συναισθήματα

Κυρίως θέμα

Εξωτερικά

χαρακτηριστικά

Δεν ξεχνώ

9

Η μαμά μας η θάλασσα

Το κεφάλαιο που ακολουθεί ανήκει στο μυθιστόρημα Λάθος κύριε Νόιγκερ Ο Φίλιππος με τα

ετεροθαλή αδελφάκια του την Γκέρντα και το Χανς παραθερίζει στο χωριό Τράπεζα της

Πελοποννήσου Εκεί του κάνει μαθήματα γερμανικής γλώσσας ένας Γερμανός αρχαιολόγος ο

κύριος Νόιγκερ Τα σημαντικότερα στιγμιότυπα του μυθιστορήματος τα μαθαίνουμε μέσα από τις

laquoαναφορέςraquo δηλαδή τα ημερολόγια που γράφει ο Φίλιππος Το μυθιστόρημα αναφέρεται μεταξύ

άλλων στην πολυμελή οικογένεια του Φίλιππου και στις σχέσεις των παιδιών μεταξύ τους Στο

κείμενο μας παρακολουθούμε ορισμένα στιγμιότυπα από τη ζωή των παιδιών

ο είχα πει εγώ από την αρχή ότι δε θα τα προλαβαίνω όλα Το περασμένο Σάββατο 9 Ιουλίου μου θύμωσε

ο παππούς γιατί δεν πήγα μαζί του για ψάρεμα Προχτές Δευτέρα 11 Ιουλίου κατέβασε μούτρα η Γκέρντα

επειδή στρώθηκα να διαβάσω γερμανική γραμματική και δεν ήθελα να πάμε βόλτα στη ράχη Και χτες Τρίτη

12 Ιουλίου κατσούφιασε η γιαγιά επειδή ξέχασα να της ψωνίσω τυρί ρύζι και καφέ από την κυρία Τασία

Όσο για τις laquoαναφορέςraquo μου το κατάλαβε μόνος του ο κύριος Νόιγκερ ότι δε γίνεται να γράφω κάθε μέρα γιατί

ούτε τις μισές δε θα προλάβουμε να μεταφράσουμε Τι λέω τις μισές Ούτε την πρώτη δεν καταφέραμε ακόμα να

τελειώσουμε Φυσικά ο κύριος Νόιγκερ δε θύμωσε σαν τους άλλους Είναι ο μόνος που δε θυμώνει ποτέ Στο κάτω

κάτω από τις μεταφράσεις καλύτερο μάθημα είναι ν αρχίσουμε να πηγαίνουμε συχνά εκδρομές όπως μου το

υποσχέθηκε και να μιλάμε γερμανικά Δηλαδή να μιλάει εκείνος κι εγώ να προσπαθώ να καταλάβω και ν

απαντήσω Θα φάω ακόμα πολλά ψωμιά για να μπορέσω να πω ότι μιλάω γερμανικά

Της γιαγιάς δεν της αρέσει καθόλου που σχεδιάζουμε laquoνα τρεχοβολάμε στα κατσά- βραχαraquo όπως λέει Προτιμάει

να κάνουμε μάθημα κανονικό μπροστά στο τραπέζι με χαρτιά και μολύβια Έτσι λέει δε θα χάνουμε ώρα και θα

μένει καιρός να κάνει κι ελληνικά στα γερμανάκια ο κύριος Νόιγκερ

Καλά παιδάκια λοιπόν τ αδερφάκια μου τα πώς τα είπαμε τα ετεροθαλή Ούτε φωνές ούτε πείσματα ούτε

σκανταλιές Τρώνε ντύνονται πλένονται χωρίς να τα κυνηγάει η γιαγιά και χωρίς να ενοχλούν κανένα Ούτε

σύγκριση με τον άλλο τον laquoαδερφούληraquo μου τον Άρη Πέρσι το Πάσχα που πήγα στη Γερμανία στο σπίτι τους

νόμισα πως κάθονταν φρόνιμα επειδή ήμουν εγώ εκεί Έλεγα πως θα τα έχει έτσι δασκαλέψει η μαμά τους η

Γερμανίδα για να μη με νευριάζουν να περάσω καλά και να ευχαριστηθεί ο μπαμπάς μου Όμως και φέτος εδώ

έτσι φρόνιμα είναι πάλι Εκτός και αν είναι μαζεμένα μόνο για την ώρα επειδή τα πειράζει λίγο η ζέστη Ή επειδή

μας τα έστειλαν μόνα τους και βρίσκονται σε ξένο περιβάλλον πρώτη φορά χωρίς τη μαμά τους ή τον πατέρα τους

Πάντως καλά έκανα και προτίμησα να έρθω κι εγώ εδώ στην Τράπεζα παρά να πάω με τη μητέρα μου και τον

πατριό μου στην Κρήτη Έτσι τα γερμανάκια θα έχουν και κάποιον άλλον παρέα εκτός από τον παππού και τη

γιαγιά

mdash Εγώ στη θέση σου θα προτιμούσα να πάω σ ένα μεγάλο νησί σαν την Κρήτη με τους δικούς μου παρά σ ένα

μικρό χωριό μόνο μ ένα δάσκαλο κι ας ήταν ο κύριος Νόιγκερ μου πέταξε η Χριστίνα

Ήταν φως φανάρι πως ήθελε να μου μπει στη μύτη επειδή της είπα πως ίσως να μη θυμηθώ το βότσαλο που μου

ζήτησε Δεν της είχα πει ακόμα ότι εκτός από τον κύριο Νόιγκερ στην Τράπεζα θα είναι και η γιαγιά Πολυξένη

και ο παππούς μου ο Φίλιππος mdash οι γονείς του πατέρα μου δηλαδήmdash και τα γερμανάκια Όταν της το αποκάλυψα

κι αυτό είπε πικρόχολα

10

mdash Α Τώρα μάλιστα Κατάλαβα Έτσι είναι όσοι έχουν πολλούς συγγενείς και πολλά αδέρφια

Το ύφος της μου φάνηκε ειρωνικό και παρά λίγο να της θυμώσω Ύστερα σκέφτηκα πως είχε δίκιο η κοπέλα Έτσι

είναι Και πολλούς συγγενείς και πολλά και ποικίλα αδέρφια έχω εγώ Τι θα πει αυτό Θα πει ότι έχω έναν αδερφό

που δεν είναι κανονικός αδερφός μου (πάλι laquoκανονικόςraquo είπα κύριε Νόιγκερ λάθος μου πάλι όμως άλλο εννοούσα

τώραmiddot κι αν δεν υπάρχει λέξη ειδική και γνωστή γι αυτό που μου είναι εμένα ο Άρης εγώ δε φταίω)

Λοιπόν ο Άρης (ένα θηρίο δέκα χρονών) είναι ο γιος του πατριού μου (που η πρώτη του γυναίκα είχε πεθάνει και

που παντρεύτηκε πριν από δύο χρόνια τη μαμά μου) Ύστερα έχω το μωρό μας ένα κοριτσάκι που μόλις περπάτησε

(μπαμπάς της είναι ο πατριός μου και μαμά της η μαμά η δική μου) Κι έχω ακόμη και τα γερμανάκια την Γκέρντα

και το Χανς εφτά και πέντε χρονών (παιδιά του πατέρα μου και της δεύτερης γυναίκας του της Γερμανίδας)

Λίγο μπερδεμένα φαίνονται όλ αυτά όμως εγώ πια τα έχω συνηθίσει και δε με νοιάζει Εκείνο που δεν μπορώ να

συνηθίσω είναι οι ζήλιες Από τη μια ζηλεύει ο Άρης που αγαπάω και τα γερμανάκια Από την άλλη ζηλεύουν τα

γερμανάκια επειδή μένω στο ίδιο σπίτι με τον Άρη και το μωρό Δηλαδή η Γκέρντα ζηλεύει περισσότερο όχι ο

Χανς Ίσως γιατί ακόμα είναι μικρός και δεν τον πολυσκοτίζουν αυτά Όμως η Γκέρντα θέλει διαρκώς να της λέω

αν παίζω με τον Άρη κι αν αγαπάω πολύ το μωρό

mdash Το αγαπάω βέβαια της είπα χτες που είχαμε πάει για μπάνιο Αδερφάκι μου δεν είναι κι αυτό

mdash Εμένα το αγαπάς είπε κάνοντας πάλι το συνηθισμένο της λάθος στα ελληνικά

Μιλάει αρκετά καλά κι ας κάνει λίγα λάθη Τώρα με δάσκαλο τον κύριο Νόιγκερ θα

γίνει ξεφτέρι

Όταν τη βεβαίωσα πως την αγαπάω κι εκείνη άρχισε να με ρωτάει αν αγαπάω το μωρό περισσότερο επειδή έχουμε

την ίδια μαμά

Η θάλασσα ήταν λάδι κι εγώ δε χόρταινα να μπαινοβγαίνω και να την ταράζω με βουτιές και με μακροβούτια

Κρύσταλλο γαλάζιο έμοιαζε το νερό τόσο πεντακάθαρο που ξεχώριζες ένα ένα τα βοτσαλάκια και τα χρωματιστά

χαλίκια στο βυθό

mdash Έλα να πέσουμε πάλι της λέω κι άσε τις μαμάδες Δεν έχουν καμιά σημασία Στο κάτω κάτω οι επιστήμονες

λένε πως μακρινή μητέρα όλων των ανθρώπων είναι η θάλασσα

Της άρεσε πολύ αυτό Της έκανε μεγάλη εντύπωση Δεν ξαναρώτησε για το μωρό Πλατσούρισε καμπόσο δίπλα

μου έπειτα βγήκε κι άρχισε να ψάχνει κάτι στην παραλία τραγουδώντας

Τριαντάφυλλο μικρό

τριανταφυλλάκι

θα σε κόψω δε βαστώ

είπε το παιδάκι

Της το έμαθε στα ελληνικά ο κύριος Νόιγκερ αυτό το γερμανικό τραγούδι από το πρώτο μάθημα κιόλας

11

Αντί για το ανύπαρκτο μικρό τριαντάφυλλο μάζεψε ένα βότσαλο άσπρο και μεγάλο Το βράδυ που τρώγαμε στο

ταβερνάκι του Στέργιου mdashτο μεσαίο από τα τρία που έχει το χωριό στην άκρη του γκρεμού με θέα προς τη

θάλασσαmdash μου το πρόσφερε για δώρο Από τη μια πλευρά έγραφε στα ελληνικά laquoγια σέναraquo Από την άλλη είχε

ζωγραφίσει μια βαρκούλα τρεις γραμμές για νερό και ανάμεσα στις γραμμές δύο ψαράκια Κάτω κάτω με

μικρούτσικα γράμματα χωρίς κανένα λάθος είχε γράψει

Η μαμά μας η θάλασσα

Φοίβης Θεοχαράκη (ετών 8) Ψάρι (Έκδοση του Ελληνικού Παιδικού Μουσείου)

Αυτά λοιπόν με το ετεροθαλές αδερφάκι μου και τέρμα για σήμερα η laquoαναφοράraquo Τίτλο τώρα Να βρω κι έναν

τίτλο να ξεμπερδεύω να πάω να κοιμηθώ νωρίς γιατί αύριο μπορεί να πάμε εκδρομή (δε φαντάζομαι να το

αναβάλετε πάλι κύριε Νόιγκερ)

Το βρήκα Ή μάλλον το βρήκε η Γκέρντα για μένα Θα βάλω εκείνο που έγραψε πάνω στο βότσαλο Η ΜΑΜΑ

ΜΑΣ Η ΘΑΛΑΣΣΑ

θα φάω ακόμα πολλά ψωμιά θα περάσει πολύς καιρός τα ετεροθαλή (το ετεροθαλές) τα παιδιά που έχουν με τον αδελφό τους ή

την αδελφή τους κοινό έναν από τους δύο γονείς τους που προέρχονται δηλαδή από διαφορετικό πατέρα ή διαφορετική μητέρα φως

φανάρι ολοφάνερο πικρόχολα με ύφος ενοχλημένο δυσαρεστημένο

Λόττη Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου Η μαμά μας η θάλασσα ΑΝΘΟΛΟΓΙΟ

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ Ε΄amp ΣΤ΄ ΤΑΞΗ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗ

12

1 Ποια είναι η σχέση του Φίλιππου με τα αδέρφια του Πώς φαίνεται αυτό

στο κείμενο Υπογραμμίστε ρήματα ή φράσεις που δηλώνουν τα συναισθήματά του

2 Για ποιο λόγο πιστεύετε πως ο Φίλιππος έδωσε αυτόν τον τίτλο στην αναφορά

του Σε ομάδες καταγράψτε δύο διαφορετικούς τίτλους που θα δίνατε στο κείμενο

3 Χαρακτηρίστε τις παρακάτω προτάσεις ως σωστές ή λάθος βάζοντας x στην αντίστοιχη

επιλογή

Ετεροθαλή είναι τα παιδιά που έχουν με τον αδερφό ή την αδερφή τους κοινό τον έναν από

τους δύο γονείς

Σωστό Λάθος

Η πολυμελής οικογένεια αποτελείται από τους γονείς και ένα παιδί

Σωστό Λάθος

Για να υπάρχει αγάπη μεταξύ των μελών μιας οικογένειας τα παιδιά πρέπει να έχουν τους

βιολογικούς τους γονείς

Σωστό Λάθος

13

Συ νδεση προτα σεων

Το βράδυ που τρώγαμε στο ταβερνάκι του Στέργιου mdashτο μεσαίο από τα τρία που έχει

το χωριό στην άκρη του γκρεμού με θέα προς τη θάλασσαmdash μου το πρόσφερε για

δώρο

Όταν σε μια φράση οι προτάσεις ή οι λέξεις

συνδέονται μόνο με κόμματα λέμε ότι

έχουμε ασύνδετο σχήμα Υπάρχουν όμως και

άλλοι τρόποι να

συνδέσουμε τις

προτάσεις

14

Οι πιο χαρακτηριστικοί παρατακτικοί σύνδεσμοι είναι και ή είτε ούτε

αλλά όμως μα

Το είχα πει εγώ από την αρχή ότι δε θα τα προλαβαίνω όλα

Στη φράση αυτή έχουμε δύο ανόμοιες προτάσεις ( μια ανεξάρτητη Το είχα πει εγώ

από την αρχή και μια εξαρτημένη ότι δε θα τα προλαβαίνω όλα)

Αιτιολογικές γιατί επειδή αφού διότι

πχ Θύμωσε επειδή του μίλησαν άσχημα

Τελικές για να να

πχ Πήγε να φέρει το βιβλίο

Έτρεχε για να μην χάσει το τρένο

ΑποτελεσματικέςΣυμπερασματικές ώστε που

πχ Μιλά πολύ σιγά ώστε μόλις ακούγεται

Είναι τέτοιος άνθρωπος που τον αγαπούν όλοι

Υποθετικές αν εάν άμα

πχ Αν είχες διαβάσει τα μαθήματά σου τώρα θα ήσουν ήσυχος

Προτάσεις που ξεκινούν με υποτακτικούς συνδέσμους

15

Χρονικές όταν σαν ενώ καθώς αφού αφότου πριν μόλις προτού

ώσπου ωσότου όποτε

πχ Όποτε δουλεύει έρχεται

Εναντιωματικές αν και μολονότι ενώ κι ας παρrsquo όλο που

πχ Πήγαμε εκδρομή αν και έβρεχε

Προτάσεις που συμπληρώνουν το ρήμα και έχουν ρόλο

Αντικειμένου να ότι πως

πχ Ο δάσκαλος είπε ότι θα ξεκινήσουν οι σχολικοί αγώνες στίβου

4 Να αναγνωρίσετε το είδος της σύνδεσης (παρατακτική υποτακτική ή

ασύνδετο σχήμα) στο παρακάτω απόσπασμα

Καλά παιδάκια λοιπόν τ αδερφάκια μου τα πώς τα είπαμε τα ετεροθαλή Ούτε

φωνές ούτε πείσματα ούτε σκανταλιές Τρώνε ντύνονται πλένονται χωρίς να τα

κυνηγάει η γιαγιά και χωρίς να ενοχλούν κανένα Ούτε σύγκριση με τον άλλο τον

laquoαδερφούληraquo μου τον Άρη Πέρσι το Πάσχα που πήγα στη Γερμανία στο σπίτι τους

νόμισα πως κάθονταν φρόνιμα επειδή ήμουν εγώ εκεί Έλεγα πως θα τα έχει έτσι

δασκαλέψει η μαμά τους η Γερμανίδα για να μη με νευριάζουν να περάσω καλά και να

ευχαριστηθεί ο μπαμπάς μου Λόττη Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου Η μαμά μας η θάλασσα ΑΝΘΟΛΟΓΙΟ

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ Ε΄amp ΣΤ΄ ΤΑΞΗ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗ

5 Επιλέξτε το είδος της σύνδεσης που δηλώνουν οι μαυρισμένοι σύνδεσμοι

Ήταν φως φανάρι πως ήθελε να μου μπει στη μύτη επειδή της είπα πως ίσως να μη

θυμηθώ το βότσαλο που μου ζήτησε

Παρατακτική Υποτακτική Ασύνδετο σχήμα

Έτσι είναι όσοι έχουν πολλούς συγγενείς και πολλά αδέρφια

Παρατακτική Υποτακτική Ασύνδετο σχήμα

Όταν τη βεβαίωσα πως την αγαπάω κι εκείνη άρχισε να με ρωτάει αν αγαπάω το μωρό

περισσότερο επειδή έχουμε την ίδια μαμά

Παρατακτική Υποτακτική Ασύνδετο σχήμα

16

Λίγο μπερδεμένα φαίνονται όλ αυτά όμως εγώ πια τα έχω συνηθίσει

Παρατακτική Υποτακτική Ασύνδετο σχήμα

Η θάλασσα ήταν λάδι κι εγώ δε χόρταινα να μπαινοβγαίνω και να την ταράζω με βουτιές

και με μακροβούτια

Παρατακτική Υποτακτική Ασύνδετο σχήμα

6 Συνδυάστε τις λέξεις στην αριστερή στήλη με τις εικόνες στη μεσαία

στήλη και τη σημασία στη δεξιά στήλη

17

7 Φτιάξε κι εσύ το γενεαλογικό σου δέντρο Βρες φωτογραφίες των συγγενών σου

και δική σου και τοποθέτησέ τες στη σωστή σειρά

Το γενεαλογικό δέντρο μας δείχνει από πού

προερχόμαστε Δηλαδή παρουσιάζει με

χρονολογική σειρά τους προγόνους μας

ξεκινώντας από εμάς και φτάνοντας μέχρι τον

αρχαιότερο πρόγονό μας

18

8 Πόσο σημαντική είναι η σχέση σας με τα

αδέρφια σας Όσοι δεν έχετε σκεφτείτε με ποιο

τρόπο θα άλλαζε η ζωή σας αν είχατε αδερφό ή

αδερφή Καταγράψτε τις σκέψεις και τα

συναισθήματά σας

19

Το δωμάτιο με τα ερπετά

laquoΤρία ανήλικα αδέλφια χάνουν τους γονείς τους σε πυρκαγιά στο σπίτι τους και αναγκάζονται να

μείνουν με ένα μακρινό συγγενή τον κόμη Όλαφ Ενώ αυτός καταστρώνει σχέδια εξόντωσής τους

για να καρπωθεί την τεράστια περιουσία τους εκείνα αντιστέκονται επιστρατεύοντας τα ειδικά

χαρίσματά τουςraquo

Ένα από τα πράγματα που σκέφτεται κανείς στη ζωή του με τη μεγαλύτερη

δυσκολία είναι οι τύψεις του Κάτι σου συμβαίνει εσύ κάνεις λάθος επιλογή και για

χρόνια μετά εύχεσαι να είχες κάνει κάτι άλλο Για παράδειγμα μερικές φορές όταν

περπατάω στην παραλία ή επισκέπτομαι τον τάφο κάποιου φίλου θυμάμαι μια μέρα

πολύ καιρό πριν που δεν είχα πάρει μαζί μου φακό σε ένα μέρος όπου έπρεπε να είχα

πάρει φακό και οι επιπτώσεις ήταν καταστροφικές Γιατί δεν έφερα φακό σκέφτομαι

συνέχεια αν και είναι πια πολύ αργά για να κάνω κάτι Έπρεπε να είχα φέρει ένα φακό

Για χρόνια ολόκληρα έπειτα από αυτή τη στιγμή στη ζωή των ορφανών

Μποντλέρ ο Κλάους σκεφτόταν την ώρα που εκείνος και τα αδέρφια του

συνειδητοποίησαν πως ο Στέφανο ήταν στην πραγματικότητα ο Κόμης Όλαφ και

βασανιζόταν από τύψεις που δεν φώναξε στον οδηγό του ταξί

ο οποίος είχε κάνει μανούβρα και έφευγε Σταμάτα

σκεφτόταν να λέει ο Κλάους αν και ήταν πια πολύ αργά για

να κάνει κάτι Σταμάτα Πάρε αυτόν τον άντρα και φύγετε

Φυσικά είναι απολύτως κατανοητό το γεγονός ότι ο Κλάους

και τα αδέρφια του είχαν εκπλαγεί τόσο πολύ που δεν

μπορούσαν να δράσουν αμέσως αλλά ο Κλάους για χρόνια

μετά θα καθόταν ξαπλωμένος στο κρεβάτι του ξύπνιος και

θα σκεφτόταν ότι υπήρχε μια πιθανότητα μια μικρή έστω πιθανότητα αν είχε δράσει

έγκαιρα να είχε σώσει τη ζωή του θείου Μόντι

Αλλά κάτι τέτοιο δε συνέβη Όσο τα ορφανά Μποντλέρ κοίταζαν τον Κόμη

Όλαφ το ταξί έτρεχε στο δρομάκι και τα παιδιά είχαν μείνει μόνα με αυτό τον έχθιστο

άνθρωπο μια λέξη που εδώ σημαίνει laquoτο χειρότερο που μπορεί να φανταστεί κανείςraquo

Ο Όλαφ τους χαμογέλασε με τον ίδιο τρόπο που θα χαμογελούσε και το Μογγολικό

Μοχθηρόφιδο του θείου Μόντι αν έβλεπε ένα λευκό ποντίκι στο κλουβί του

προορισμένο για το βραδινό του φαγητό

laquoΊσως κάποιος από σας θα μπορούσε να μεταφέρει τη βαλίτσα μου στο δωμάτιό

μουraquo είπε με τη στριγκή φωνή του laquoΗ διαδρομή σrsquo αυτό το βρωμερό δρόμο ήταν

βαρετή και δυσάρεστη και είμαι πολύ κουρασμένοςraquo

laquoΑν άξιζε σε κάποιον να περάσει από την οδό Χάλια αυτός είσαι εσύ Κόμη

Όλαφraquo φώναξε η Βάιολετ αγριοκοιτάζοντάς τον laquoΔεν πρόκειται να σε βοηθήσουμε

με τη βαλίτσα σου γιατί δεν πρόκειται να σrsquo αφήσουμε να μπεις σrsquo αυτό το σπίτιraquo

Ο Όλαφ έριξε ένα άγριο βλέμμα στα ορφανά και μετά κοίταξε γύρω του σαν

να έψαχνε κάτι κρυμμένο πίσω από τους θάμνους σε σχήμα φιδιού

laquoΠοιος είναι ο Κόμης Όλαφraquo ρώτησε ειρωνικά

20

laquoΤο όνομά μου είναι Στέφανο Βρίσκομαι εδώ για να βοηθήσω τον

Μοντγκόμερι Μοντγκόμερι με την επερχόμενη αποστολή στο Περού Αν κατάλαβα

καλά εσείς οι τρεις είσαστε οι νάνοι που εργάζεστε ως υπηρέτες στο σπίτι του Δρ

Μοντγκόμεριraquo

laquoΔεν είμαστε νάνοιraquo είπε αυστηρά ο Κλάους laquoΕίμαστε παιδιά Και εσύ είσαι

ο Κόμης Όλαφ Μπορεί να άφησες μούσι και να ξύρισες το φρύδι σου αλλά

παραμένεις ακόμη το ίδιο αξιοκαταφρόνητο άτομο και δε θα σrsquo αφήσουμε να μπεις σrsquo

αυτό το σπίτιraquo

laquoΦούταraquo στρίγκλισε η μικρή Σάνι κάτι που πιθανότατα σήμαινε laquoΣυμφωνώraquo

Ο Κόμης Όλαφ κοίταξε ένα ένα τα ορφανά Μποντλέρ με μάτια που γυάλιζαν

λες και έλεγε κάποιο αστείο

laquoΔεν ξέρω για ποιο πράγμα μιλάτεraquo είπε laquoαλλά αν ήξερα και αν ήμουν αυτός

ο Κόμης Όλαφ που λέτε νομίζω πως θα σκεφτόμουν ότι είστε πολύ αγενείς Και αν

σκεφτόμουν πως είστε πολύ αγενείς ίσως να θύμωνα Και αν θύμωνα ποιος ξέρει τι

θα έκαναraquo

Τα παιδιά παρακολουθούσαν τον Κόμη Όλαφ καθώς σήκωνε τους

κοκαλιάρικους ώμους του Μάλλον είναι περιττό να σας υπενθυμίσω πόσο βίαιος

μπορούσε να γίνει αυτός ο άνθρωπος και σίγουρα ήταν περιττό να το θυμίσει ο ίδιος

στα ορφανά Ο Κλάους ακόμη ένιωθε τη μελανιά στο πρόσωπό του από την ημέρα που

τον είχε χτυπήσει ο Κόμης Όλαφ όταν έμεναν στο σπίτι του Η Σάνι ακόμη πονούσε

από τότε που την είχε φυλακίσει στο κλουβί και την είχε αφήσει να κρέμεται από τον

πύργο όπου έστηνε τα σατανικά σχέδιά του Η Βάιολετ βέβαια δεν είχε υπάρξει θύμα

σωματικής βίας από αυτόν τον απαίσιο άνθρωπο ωστόσο είχε σχεδόν αναγκαστεί να

τον παντρευτεί και αυτό ήταν αρκετό για να την κάνει να σηκώσει την βαλίτσα του

και να τη σύρει αργά προς την πόρτα και μετά στο εσωτερικό του σπιτιού

laquoΠιο ψηλάraquo πρόσταξε ο Όλαφ laquoΣήκωσέ την κι άλλο Δεν θέλω να τη σέρνεις

έτσι στο έδαφοςraquo

Ο Κλάους και η Σάνι έτρεξαν να βοηθήσουν την αδερφή τους τη Βάιολετ με τη

βαλίτσα αλλά ακόμη κι έτσι το βάρος της τους έκανε να παραπατούν Ήταν ήδη

μεγάλη δυστυχία που ο Όλαφ είχε εμφανιστεί και πάλι στη ζωή τους ακριβώς τη

στιγμή που είχαν αρχίσει να αισθάνονται άνεση και ασφάλεια δίπλα στο θείο Μόντι

αλλά το ότι βοηθούσαν αυτό το φριχτό άτομο να μπει στο σπίτι ήταν κάτι παραπάνω

από όσο μπορούσαν να αντέξουν Ο Κόμης Όλαφ τους ακολουθούσε σε απόσταση

αναπνοής μιας βρομερής αναπνοής που τα τρία παιδιά μύριζαν καθώς έβαζαν στο σπίτι

τη βαλίτσα και την τοποθετούσαν στο χαλί που βρισκόταν κάτω από τον πίνακα με τα

μπλεγμένα φίδια

Λέμονι Σνίκετ Μια σειρά από ατυχή γεγονότα Βιβλίο 2ο κεφάλαιο 4ο

εκδΨΥΧΟΓΙΟΣ

Δρ Μοντγκόμερι = θείος Μόντι Είναι ο αδερφός της γυναίκας του ξαδέρφου του

μακαρίτη του πατέρα τους

21

1 Ποιοι είναι οι κεντρικοί ήρωες της ιστορίας και ποια είναι η σχέση

μεταξύ τους

2 Πώς βλέπουν τα παιδιά τον κόμη Όλαφ Πώς φαίνεται αυτό μέσα στο κείμενο

Εναντιωματικε ς ndash Παραχωρητικε ς προτα σεις

Πήγαμε εκδρομή αν και έβρεχε

Οι εναντιωματικές προτάσεις φανερώνουν αντίθεση σε αυτό

που δείχνει η κύρια

πρόταση Παρ όλα αυτά η κύρια πρόταση ισχύει Εισάγονται με

τους συνδέσμους

αν και ενώ μολονότι κι ας παρrsquo όλο που

22

Θα πάμε εκδρομή κι ας βρέξει

Οι παραχωρητικές προτάσεις εισάγονται με τους

συνδέσμους και αν και να κι ας

Ο Κλάους και η Σάνι έτρεξαν να βοηθήσουν την αδερφή τους τη Βάιολετ με τη

βαλίτσα αλλά ακόμη κι έτσι το βάρος της τους έκανε να παραπατούν

3 Εντοπίστε στο κείμενο τους εναντιωματικούς συνδέσμους και βρείτε τη

λειτουργία τους

Πώς συνδέονται όμως

δύο όμοιες προτάσεις

που έχουν αντίθετο

νόημα

23

4 Στις παρακάτω προτάσεις συμπληρώστε τον αντιθετικό σύνδεσμο που λείπει

(Grimm G amp B Τα παραμύθια των αδερφών Γκριμ

Τα τέσσερα αδέρφια εκδ Ατλαντίς )

5 Οι λέξεις έχουν κι αυτές τη δική τους οικογένεια Συμπληρώστε την

ορθογραφία των παρακάτω λέξεων Μπορείτε να βρείτε κι άλλες λέξεις που να

ανήκουν στην ίδια οικογένεια λέξεων

24

25

6 Διαβάζοντας προσεκτικά το κείμενο αφηγηθείτε σε 100-150 λέξεις το

τέλος που θα δίνατε στην ιστορία ξεκινώντας με την παρακάτω φράση του κειμένου

laquoΉταν ήδη μεγάλη δυστυχία που ο Όλαφ είχε εμφανιστεί και πάλι στη ζωή τους

ακριβώς τη στιγμή που είχαν αρχίσει να αισθάνονται άνεση και ασφάλεια δίπλα

στο θείο Μόντιraquo

Page 5: ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΚΑΙ ΛΕΞΙΚΟΓΡΑΦΙΑ

4

οικονομία του σπιτιού και να κάνω τα καλά μου να κόψω το γροσάκι του πουλητή που

χτυπούσε την πόρτα Πρώτη φορά είδα και την άλλη μεριά του προβλήματος πως

κοντά στην οικονομία μας στέκουνταν και για τον άλλο η ανάγκη να ζήσει να βγάλει

το ψωμί του να πληρωθεί η εργασία του κατά την αξία της

Και λάτρεψα τον πατέρα μου σαν κάτι ανώτερο Δεν τον πλησίαζα όμως Δεν

τον αγαπούσα με τρυφερότητα Έστεκε πολύ μακριά μας θεότης απρόσιτος μα θεότης

Π Δέλτα Πρώτες Ενθυμήσεις Ερμής

Αναρτήθηκε από httpeclassschgrmodulesdocumentfilephppdf

1 Ποια είναι τα συναισθήματα της συγγραφέα για τον πατέρα της Πώς

φαίνονται στο απόσπασμα

2 laquoΚαι λάτρεψα τον πατέρα μου σαν κάτι ανώτεροraquo σε τι οφείλεται αυτό

3 Το απόσπασμα που διαβάσαμε χωρίζεται σε τρεις ενότητες Μπορείτε να βρείτε

σε τι αναφέρεται η κάθε μία κάνοντας την αντιστοίχιση

1η ενότητα laquoΤον πατέρα εμείς τα

παιδιάhellipΟ πατέρας ήταν χαρακτήραςraquo

2η ενότητα laquoΑργότερα τον γνώρισα και τον

εξετίμησαhellip Και όμως έμεινε η τελευταία

μεγάλη αγάπη της ζωής μουraquo

3η ενότητα laquoΘυμούμαι μια μέραhellip Έστεκε

πολύ μακριά μας θεότης απρόσιτος μα

θεότηςraquo

Περιγραφή χαρακτήρα

Ένα περιστατικό με τον πατέρα μου

Εξωτερική περιγραφή

5

Όταν θέλουμε να περιγράψουμε ένα πρόσωπο

ακολουθούμε μια συγκεκριμένη πορεία Η παρακάτω

σκάλα δείχνει ποια είναι τα βασικά μέρη της

περιγραφής ενός προσώπου

6

ΓΕΝΙΚΗ ΠΤΩΣΗ

laquoΕίναι μεγάλα και πολύ φρέσκαraquo μου είπε ανεβαίνοντας την πίσω

σκάλα προς την τραπεζαρία Δηλαδή Είπε σε μένα Εδώ η γενική μου

συμπληρώνει το νόημα του ρήματος λειτουργεί δηλαδή ως έμμεσο

αντικείμενο

Δεν είχα σκεφτεί να κόψω το γροσάκι του πουλητή Εδώ η γενική

συμπληρώνει το νόημα του ουσιαστικού γιατί δείχνει σε ποιον

ανήκει το γροσάκι

Η γενική πτώση μπορεί να

χρησιμοποιηθεί

Για να συμπληρώσει το νόημα του

ρήματος (έμμεσο αντικείμενο)

Για να συμπληρώσει το νόημα του

ουσιαστικού

7

σε ποιον ανήκει κάτι τα γόνατα του Γιώργου

τον τόπο Η ναυμαχία της Σαλαμίνας

το χρόνο Θα γυρίσουμε του χρόνου

μια ιδιότητα ένα χαρακτηριστικό μαστίχα Χίου

την αιτία ένοχος κλοπής

το περιεχόμενο τελάρα ντομάτας

τη μέτρηση χώρου ή χρόνου πορεία μιας ώρας

το σκοπό έφτιαξε το στεφάνι της Πρωτομαγιάς

ένα σύνολο που διαιρείται τα παιδιά της παρέλασης

4 Ανατρέξτε στο κείμενο συμπληρώστε τις φράσεις στην αριστερή στήλη με

τις γενικές που ταιριάζουν και βρείτε τι δηλώνει η κάθε γενική

Όταν η γενική συμπληρώνει το νόημα του

ουσιαστικού δηλώνει

8

5 Αν είχατε την δυνατότητα να διαλέγατε τον πατέρα σας τι χαρακτηριστικά

θα θέλατε να έχει Περιγράψτε πώς φαντάζεστε τον ιδανικό πατέρα

Δείτε επίσης την ταινία μικρού μήκους laquo Τι είναι αυτόraquo στον

παρακάτω σύνδεσμο httpswwwyoutubecomwatchv=mNK6h1dfy2o

Πρόλογος

Όνομα

Ηλικία

Επάγγελμα

Κυρίως θέμα

Εσωτερικά

χαρακτηριστικά

Κυρίως θέμα

Περιγραφή

σχέσηςΕμπειρίες

Επίλογος

Εντυπώσεις

Σκέψεις amp

Συναισθήματα

Κυρίως θέμα

Εξωτερικά

χαρακτηριστικά

Δεν ξεχνώ

9

Η μαμά μας η θάλασσα

Το κεφάλαιο που ακολουθεί ανήκει στο μυθιστόρημα Λάθος κύριε Νόιγκερ Ο Φίλιππος με τα

ετεροθαλή αδελφάκια του την Γκέρντα και το Χανς παραθερίζει στο χωριό Τράπεζα της

Πελοποννήσου Εκεί του κάνει μαθήματα γερμανικής γλώσσας ένας Γερμανός αρχαιολόγος ο

κύριος Νόιγκερ Τα σημαντικότερα στιγμιότυπα του μυθιστορήματος τα μαθαίνουμε μέσα από τις

laquoαναφορέςraquo δηλαδή τα ημερολόγια που γράφει ο Φίλιππος Το μυθιστόρημα αναφέρεται μεταξύ

άλλων στην πολυμελή οικογένεια του Φίλιππου και στις σχέσεις των παιδιών μεταξύ τους Στο

κείμενο μας παρακολουθούμε ορισμένα στιγμιότυπα από τη ζωή των παιδιών

ο είχα πει εγώ από την αρχή ότι δε θα τα προλαβαίνω όλα Το περασμένο Σάββατο 9 Ιουλίου μου θύμωσε

ο παππούς γιατί δεν πήγα μαζί του για ψάρεμα Προχτές Δευτέρα 11 Ιουλίου κατέβασε μούτρα η Γκέρντα

επειδή στρώθηκα να διαβάσω γερμανική γραμματική και δεν ήθελα να πάμε βόλτα στη ράχη Και χτες Τρίτη

12 Ιουλίου κατσούφιασε η γιαγιά επειδή ξέχασα να της ψωνίσω τυρί ρύζι και καφέ από την κυρία Τασία

Όσο για τις laquoαναφορέςraquo μου το κατάλαβε μόνος του ο κύριος Νόιγκερ ότι δε γίνεται να γράφω κάθε μέρα γιατί

ούτε τις μισές δε θα προλάβουμε να μεταφράσουμε Τι λέω τις μισές Ούτε την πρώτη δεν καταφέραμε ακόμα να

τελειώσουμε Φυσικά ο κύριος Νόιγκερ δε θύμωσε σαν τους άλλους Είναι ο μόνος που δε θυμώνει ποτέ Στο κάτω

κάτω από τις μεταφράσεις καλύτερο μάθημα είναι ν αρχίσουμε να πηγαίνουμε συχνά εκδρομές όπως μου το

υποσχέθηκε και να μιλάμε γερμανικά Δηλαδή να μιλάει εκείνος κι εγώ να προσπαθώ να καταλάβω και ν

απαντήσω Θα φάω ακόμα πολλά ψωμιά για να μπορέσω να πω ότι μιλάω γερμανικά

Της γιαγιάς δεν της αρέσει καθόλου που σχεδιάζουμε laquoνα τρεχοβολάμε στα κατσά- βραχαraquo όπως λέει Προτιμάει

να κάνουμε μάθημα κανονικό μπροστά στο τραπέζι με χαρτιά και μολύβια Έτσι λέει δε θα χάνουμε ώρα και θα

μένει καιρός να κάνει κι ελληνικά στα γερμανάκια ο κύριος Νόιγκερ

Καλά παιδάκια λοιπόν τ αδερφάκια μου τα πώς τα είπαμε τα ετεροθαλή Ούτε φωνές ούτε πείσματα ούτε

σκανταλιές Τρώνε ντύνονται πλένονται χωρίς να τα κυνηγάει η γιαγιά και χωρίς να ενοχλούν κανένα Ούτε

σύγκριση με τον άλλο τον laquoαδερφούληraquo μου τον Άρη Πέρσι το Πάσχα που πήγα στη Γερμανία στο σπίτι τους

νόμισα πως κάθονταν φρόνιμα επειδή ήμουν εγώ εκεί Έλεγα πως θα τα έχει έτσι δασκαλέψει η μαμά τους η

Γερμανίδα για να μη με νευριάζουν να περάσω καλά και να ευχαριστηθεί ο μπαμπάς μου Όμως και φέτος εδώ

έτσι φρόνιμα είναι πάλι Εκτός και αν είναι μαζεμένα μόνο για την ώρα επειδή τα πειράζει λίγο η ζέστη Ή επειδή

μας τα έστειλαν μόνα τους και βρίσκονται σε ξένο περιβάλλον πρώτη φορά χωρίς τη μαμά τους ή τον πατέρα τους

Πάντως καλά έκανα και προτίμησα να έρθω κι εγώ εδώ στην Τράπεζα παρά να πάω με τη μητέρα μου και τον

πατριό μου στην Κρήτη Έτσι τα γερμανάκια θα έχουν και κάποιον άλλον παρέα εκτός από τον παππού και τη

γιαγιά

mdash Εγώ στη θέση σου θα προτιμούσα να πάω σ ένα μεγάλο νησί σαν την Κρήτη με τους δικούς μου παρά σ ένα

μικρό χωριό μόνο μ ένα δάσκαλο κι ας ήταν ο κύριος Νόιγκερ μου πέταξε η Χριστίνα

Ήταν φως φανάρι πως ήθελε να μου μπει στη μύτη επειδή της είπα πως ίσως να μη θυμηθώ το βότσαλο που μου

ζήτησε Δεν της είχα πει ακόμα ότι εκτός από τον κύριο Νόιγκερ στην Τράπεζα θα είναι και η γιαγιά Πολυξένη

και ο παππούς μου ο Φίλιππος mdash οι γονείς του πατέρα μου δηλαδήmdash και τα γερμανάκια Όταν της το αποκάλυψα

κι αυτό είπε πικρόχολα

10

mdash Α Τώρα μάλιστα Κατάλαβα Έτσι είναι όσοι έχουν πολλούς συγγενείς και πολλά αδέρφια

Το ύφος της μου φάνηκε ειρωνικό και παρά λίγο να της θυμώσω Ύστερα σκέφτηκα πως είχε δίκιο η κοπέλα Έτσι

είναι Και πολλούς συγγενείς και πολλά και ποικίλα αδέρφια έχω εγώ Τι θα πει αυτό Θα πει ότι έχω έναν αδερφό

που δεν είναι κανονικός αδερφός μου (πάλι laquoκανονικόςraquo είπα κύριε Νόιγκερ λάθος μου πάλι όμως άλλο εννοούσα

τώραmiddot κι αν δεν υπάρχει λέξη ειδική και γνωστή γι αυτό που μου είναι εμένα ο Άρης εγώ δε φταίω)

Λοιπόν ο Άρης (ένα θηρίο δέκα χρονών) είναι ο γιος του πατριού μου (που η πρώτη του γυναίκα είχε πεθάνει και

που παντρεύτηκε πριν από δύο χρόνια τη μαμά μου) Ύστερα έχω το μωρό μας ένα κοριτσάκι που μόλις περπάτησε

(μπαμπάς της είναι ο πατριός μου και μαμά της η μαμά η δική μου) Κι έχω ακόμη και τα γερμανάκια την Γκέρντα

και το Χανς εφτά και πέντε χρονών (παιδιά του πατέρα μου και της δεύτερης γυναίκας του της Γερμανίδας)

Λίγο μπερδεμένα φαίνονται όλ αυτά όμως εγώ πια τα έχω συνηθίσει και δε με νοιάζει Εκείνο που δεν μπορώ να

συνηθίσω είναι οι ζήλιες Από τη μια ζηλεύει ο Άρης που αγαπάω και τα γερμανάκια Από την άλλη ζηλεύουν τα

γερμανάκια επειδή μένω στο ίδιο σπίτι με τον Άρη και το μωρό Δηλαδή η Γκέρντα ζηλεύει περισσότερο όχι ο

Χανς Ίσως γιατί ακόμα είναι μικρός και δεν τον πολυσκοτίζουν αυτά Όμως η Γκέρντα θέλει διαρκώς να της λέω

αν παίζω με τον Άρη κι αν αγαπάω πολύ το μωρό

mdash Το αγαπάω βέβαια της είπα χτες που είχαμε πάει για μπάνιο Αδερφάκι μου δεν είναι κι αυτό

mdash Εμένα το αγαπάς είπε κάνοντας πάλι το συνηθισμένο της λάθος στα ελληνικά

Μιλάει αρκετά καλά κι ας κάνει λίγα λάθη Τώρα με δάσκαλο τον κύριο Νόιγκερ θα

γίνει ξεφτέρι

Όταν τη βεβαίωσα πως την αγαπάω κι εκείνη άρχισε να με ρωτάει αν αγαπάω το μωρό περισσότερο επειδή έχουμε

την ίδια μαμά

Η θάλασσα ήταν λάδι κι εγώ δε χόρταινα να μπαινοβγαίνω και να την ταράζω με βουτιές και με μακροβούτια

Κρύσταλλο γαλάζιο έμοιαζε το νερό τόσο πεντακάθαρο που ξεχώριζες ένα ένα τα βοτσαλάκια και τα χρωματιστά

χαλίκια στο βυθό

mdash Έλα να πέσουμε πάλι της λέω κι άσε τις μαμάδες Δεν έχουν καμιά σημασία Στο κάτω κάτω οι επιστήμονες

λένε πως μακρινή μητέρα όλων των ανθρώπων είναι η θάλασσα

Της άρεσε πολύ αυτό Της έκανε μεγάλη εντύπωση Δεν ξαναρώτησε για το μωρό Πλατσούρισε καμπόσο δίπλα

μου έπειτα βγήκε κι άρχισε να ψάχνει κάτι στην παραλία τραγουδώντας

Τριαντάφυλλο μικρό

τριανταφυλλάκι

θα σε κόψω δε βαστώ

είπε το παιδάκι

Της το έμαθε στα ελληνικά ο κύριος Νόιγκερ αυτό το γερμανικό τραγούδι από το πρώτο μάθημα κιόλας

11

Αντί για το ανύπαρκτο μικρό τριαντάφυλλο μάζεψε ένα βότσαλο άσπρο και μεγάλο Το βράδυ που τρώγαμε στο

ταβερνάκι του Στέργιου mdashτο μεσαίο από τα τρία που έχει το χωριό στην άκρη του γκρεμού με θέα προς τη

θάλασσαmdash μου το πρόσφερε για δώρο Από τη μια πλευρά έγραφε στα ελληνικά laquoγια σέναraquo Από την άλλη είχε

ζωγραφίσει μια βαρκούλα τρεις γραμμές για νερό και ανάμεσα στις γραμμές δύο ψαράκια Κάτω κάτω με

μικρούτσικα γράμματα χωρίς κανένα λάθος είχε γράψει

Η μαμά μας η θάλασσα

Φοίβης Θεοχαράκη (ετών 8) Ψάρι (Έκδοση του Ελληνικού Παιδικού Μουσείου)

Αυτά λοιπόν με το ετεροθαλές αδερφάκι μου και τέρμα για σήμερα η laquoαναφοράraquo Τίτλο τώρα Να βρω κι έναν

τίτλο να ξεμπερδεύω να πάω να κοιμηθώ νωρίς γιατί αύριο μπορεί να πάμε εκδρομή (δε φαντάζομαι να το

αναβάλετε πάλι κύριε Νόιγκερ)

Το βρήκα Ή μάλλον το βρήκε η Γκέρντα για μένα Θα βάλω εκείνο που έγραψε πάνω στο βότσαλο Η ΜΑΜΑ

ΜΑΣ Η ΘΑΛΑΣΣΑ

θα φάω ακόμα πολλά ψωμιά θα περάσει πολύς καιρός τα ετεροθαλή (το ετεροθαλές) τα παιδιά που έχουν με τον αδελφό τους ή

την αδελφή τους κοινό έναν από τους δύο γονείς τους που προέρχονται δηλαδή από διαφορετικό πατέρα ή διαφορετική μητέρα φως

φανάρι ολοφάνερο πικρόχολα με ύφος ενοχλημένο δυσαρεστημένο

Λόττη Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου Η μαμά μας η θάλασσα ΑΝΘΟΛΟΓΙΟ

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ Ε΄amp ΣΤ΄ ΤΑΞΗ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗ

12

1 Ποια είναι η σχέση του Φίλιππου με τα αδέρφια του Πώς φαίνεται αυτό

στο κείμενο Υπογραμμίστε ρήματα ή φράσεις που δηλώνουν τα συναισθήματά του

2 Για ποιο λόγο πιστεύετε πως ο Φίλιππος έδωσε αυτόν τον τίτλο στην αναφορά

του Σε ομάδες καταγράψτε δύο διαφορετικούς τίτλους που θα δίνατε στο κείμενο

3 Χαρακτηρίστε τις παρακάτω προτάσεις ως σωστές ή λάθος βάζοντας x στην αντίστοιχη

επιλογή

Ετεροθαλή είναι τα παιδιά που έχουν με τον αδερφό ή την αδερφή τους κοινό τον έναν από

τους δύο γονείς

Σωστό Λάθος

Η πολυμελής οικογένεια αποτελείται από τους γονείς και ένα παιδί

Σωστό Λάθος

Για να υπάρχει αγάπη μεταξύ των μελών μιας οικογένειας τα παιδιά πρέπει να έχουν τους

βιολογικούς τους γονείς

Σωστό Λάθος

13

Συ νδεση προτα σεων

Το βράδυ που τρώγαμε στο ταβερνάκι του Στέργιου mdashτο μεσαίο από τα τρία που έχει

το χωριό στην άκρη του γκρεμού με θέα προς τη θάλασσαmdash μου το πρόσφερε για

δώρο

Όταν σε μια φράση οι προτάσεις ή οι λέξεις

συνδέονται μόνο με κόμματα λέμε ότι

έχουμε ασύνδετο σχήμα Υπάρχουν όμως και

άλλοι τρόποι να

συνδέσουμε τις

προτάσεις

14

Οι πιο χαρακτηριστικοί παρατακτικοί σύνδεσμοι είναι και ή είτε ούτε

αλλά όμως μα

Το είχα πει εγώ από την αρχή ότι δε θα τα προλαβαίνω όλα

Στη φράση αυτή έχουμε δύο ανόμοιες προτάσεις ( μια ανεξάρτητη Το είχα πει εγώ

από την αρχή και μια εξαρτημένη ότι δε θα τα προλαβαίνω όλα)

Αιτιολογικές γιατί επειδή αφού διότι

πχ Θύμωσε επειδή του μίλησαν άσχημα

Τελικές για να να

πχ Πήγε να φέρει το βιβλίο

Έτρεχε για να μην χάσει το τρένο

ΑποτελεσματικέςΣυμπερασματικές ώστε που

πχ Μιλά πολύ σιγά ώστε μόλις ακούγεται

Είναι τέτοιος άνθρωπος που τον αγαπούν όλοι

Υποθετικές αν εάν άμα

πχ Αν είχες διαβάσει τα μαθήματά σου τώρα θα ήσουν ήσυχος

Προτάσεις που ξεκινούν με υποτακτικούς συνδέσμους

15

Χρονικές όταν σαν ενώ καθώς αφού αφότου πριν μόλις προτού

ώσπου ωσότου όποτε

πχ Όποτε δουλεύει έρχεται

Εναντιωματικές αν και μολονότι ενώ κι ας παρrsquo όλο που

πχ Πήγαμε εκδρομή αν και έβρεχε

Προτάσεις που συμπληρώνουν το ρήμα και έχουν ρόλο

Αντικειμένου να ότι πως

πχ Ο δάσκαλος είπε ότι θα ξεκινήσουν οι σχολικοί αγώνες στίβου

4 Να αναγνωρίσετε το είδος της σύνδεσης (παρατακτική υποτακτική ή

ασύνδετο σχήμα) στο παρακάτω απόσπασμα

Καλά παιδάκια λοιπόν τ αδερφάκια μου τα πώς τα είπαμε τα ετεροθαλή Ούτε

φωνές ούτε πείσματα ούτε σκανταλιές Τρώνε ντύνονται πλένονται χωρίς να τα

κυνηγάει η γιαγιά και χωρίς να ενοχλούν κανένα Ούτε σύγκριση με τον άλλο τον

laquoαδερφούληraquo μου τον Άρη Πέρσι το Πάσχα που πήγα στη Γερμανία στο σπίτι τους

νόμισα πως κάθονταν φρόνιμα επειδή ήμουν εγώ εκεί Έλεγα πως θα τα έχει έτσι

δασκαλέψει η μαμά τους η Γερμανίδα για να μη με νευριάζουν να περάσω καλά και να

ευχαριστηθεί ο μπαμπάς μου Λόττη Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου Η μαμά μας η θάλασσα ΑΝΘΟΛΟΓΙΟ

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ Ε΄amp ΣΤ΄ ΤΑΞΗ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗ

5 Επιλέξτε το είδος της σύνδεσης που δηλώνουν οι μαυρισμένοι σύνδεσμοι

Ήταν φως φανάρι πως ήθελε να μου μπει στη μύτη επειδή της είπα πως ίσως να μη

θυμηθώ το βότσαλο που μου ζήτησε

Παρατακτική Υποτακτική Ασύνδετο σχήμα

Έτσι είναι όσοι έχουν πολλούς συγγενείς και πολλά αδέρφια

Παρατακτική Υποτακτική Ασύνδετο σχήμα

Όταν τη βεβαίωσα πως την αγαπάω κι εκείνη άρχισε να με ρωτάει αν αγαπάω το μωρό

περισσότερο επειδή έχουμε την ίδια μαμά

Παρατακτική Υποτακτική Ασύνδετο σχήμα

16

Λίγο μπερδεμένα φαίνονται όλ αυτά όμως εγώ πια τα έχω συνηθίσει

Παρατακτική Υποτακτική Ασύνδετο σχήμα

Η θάλασσα ήταν λάδι κι εγώ δε χόρταινα να μπαινοβγαίνω και να την ταράζω με βουτιές

και με μακροβούτια

Παρατακτική Υποτακτική Ασύνδετο σχήμα

6 Συνδυάστε τις λέξεις στην αριστερή στήλη με τις εικόνες στη μεσαία

στήλη και τη σημασία στη δεξιά στήλη

17

7 Φτιάξε κι εσύ το γενεαλογικό σου δέντρο Βρες φωτογραφίες των συγγενών σου

και δική σου και τοποθέτησέ τες στη σωστή σειρά

Το γενεαλογικό δέντρο μας δείχνει από πού

προερχόμαστε Δηλαδή παρουσιάζει με

χρονολογική σειρά τους προγόνους μας

ξεκινώντας από εμάς και φτάνοντας μέχρι τον

αρχαιότερο πρόγονό μας

18

8 Πόσο σημαντική είναι η σχέση σας με τα

αδέρφια σας Όσοι δεν έχετε σκεφτείτε με ποιο

τρόπο θα άλλαζε η ζωή σας αν είχατε αδερφό ή

αδερφή Καταγράψτε τις σκέψεις και τα

συναισθήματά σας

19

Το δωμάτιο με τα ερπετά

laquoΤρία ανήλικα αδέλφια χάνουν τους γονείς τους σε πυρκαγιά στο σπίτι τους και αναγκάζονται να

μείνουν με ένα μακρινό συγγενή τον κόμη Όλαφ Ενώ αυτός καταστρώνει σχέδια εξόντωσής τους

για να καρπωθεί την τεράστια περιουσία τους εκείνα αντιστέκονται επιστρατεύοντας τα ειδικά

χαρίσματά τουςraquo

Ένα από τα πράγματα που σκέφτεται κανείς στη ζωή του με τη μεγαλύτερη

δυσκολία είναι οι τύψεις του Κάτι σου συμβαίνει εσύ κάνεις λάθος επιλογή και για

χρόνια μετά εύχεσαι να είχες κάνει κάτι άλλο Για παράδειγμα μερικές φορές όταν

περπατάω στην παραλία ή επισκέπτομαι τον τάφο κάποιου φίλου θυμάμαι μια μέρα

πολύ καιρό πριν που δεν είχα πάρει μαζί μου φακό σε ένα μέρος όπου έπρεπε να είχα

πάρει φακό και οι επιπτώσεις ήταν καταστροφικές Γιατί δεν έφερα φακό σκέφτομαι

συνέχεια αν και είναι πια πολύ αργά για να κάνω κάτι Έπρεπε να είχα φέρει ένα φακό

Για χρόνια ολόκληρα έπειτα από αυτή τη στιγμή στη ζωή των ορφανών

Μποντλέρ ο Κλάους σκεφτόταν την ώρα που εκείνος και τα αδέρφια του

συνειδητοποίησαν πως ο Στέφανο ήταν στην πραγματικότητα ο Κόμης Όλαφ και

βασανιζόταν από τύψεις που δεν φώναξε στον οδηγό του ταξί

ο οποίος είχε κάνει μανούβρα και έφευγε Σταμάτα

σκεφτόταν να λέει ο Κλάους αν και ήταν πια πολύ αργά για

να κάνει κάτι Σταμάτα Πάρε αυτόν τον άντρα και φύγετε

Φυσικά είναι απολύτως κατανοητό το γεγονός ότι ο Κλάους

και τα αδέρφια του είχαν εκπλαγεί τόσο πολύ που δεν

μπορούσαν να δράσουν αμέσως αλλά ο Κλάους για χρόνια

μετά θα καθόταν ξαπλωμένος στο κρεβάτι του ξύπνιος και

θα σκεφτόταν ότι υπήρχε μια πιθανότητα μια μικρή έστω πιθανότητα αν είχε δράσει

έγκαιρα να είχε σώσει τη ζωή του θείου Μόντι

Αλλά κάτι τέτοιο δε συνέβη Όσο τα ορφανά Μποντλέρ κοίταζαν τον Κόμη

Όλαφ το ταξί έτρεχε στο δρομάκι και τα παιδιά είχαν μείνει μόνα με αυτό τον έχθιστο

άνθρωπο μια λέξη που εδώ σημαίνει laquoτο χειρότερο που μπορεί να φανταστεί κανείςraquo

Ο Όλαφ τους χαμογέλασε με τον ίδιο τρόπο που θα χαμογελούσε και το Μογγολικό

Μοχθηρόφιδο του θείου Μόντι αν έβλεπε ένα λευκό ποντίκι στο κλουβί του

προορισμένο για το βραδινό του φαγητό

laquoΊσως κάποιος από σας θα μπορούσε να μεταφέρει τη βαλίτσα μου στο δωμάτιό

μουraquo είπε με τη στριγκή φωνή του laquoΗ διαδρομή σrsquo αυτό το βρωμερό δρόμο ήταν

βαρετή και δυσάρεστη και είμαι πολύ κουρασμένοςraquo

laquoΑν άξιζε σε κάποιον να περάσει από την οδό Χάλια αυτός είσαι εσύ Κόμη

Όλαφraquo φώναξε η Βάιολετ αγριοκοιτάζοντάς τον laquoΔεν πρόκειται να σε βοηθήσουμε

με τη βαλίτσα σου γιατί δεν πρόκειται να σrsquo αφήσουμε να μπεις σrsquo αυτό το σπίτιraquo

Ο Όλαφ έριξε ένα άγριο βλέμμα στα ορφανά και μετά κοίταξε γύρω του σαν

να έψαχνε κάτι κρυμμένο πίσω από τους θάμνους σε σχήμα φιδιού

laquoΠοιος είναι ο Κόμης Όλαφraquo ρώτησε ειρωνικά

20

laquoΤο όνομά μου είναι Στέφανο Βρίσκομαι εδώ για να βοηθήσω τον

Μοντγκόμερι Μοντγκόμερι με την επερχόμενη αποστολή στο Περού Αν κατάλαβα

καλά εσείς οι τρεις είσαστε οι νάνοι που εργάζεστε ως υπηρέτες στο σπίτι του Δρ

Μοντγκόμεριraquo

laquoΔεν είμαστε νάνοιraquo είπε αυστηρά ο Κλάους laquoΕίμαστε παιδιά Και εσύ είσαι

ο Κόμης Όλαφ Μπορεί να άφησες μούσι και να ξύρισες το φρύδι σου αλλά

παραμένεις ακόμη το ίδιο αξιοκαταφρόνητο άτομο και δε θα σrsquo αφήσουμε να μπεις σrsquo

αυτό το σπίτιraquo

laquoΦούταraquo στρίγκλισε η μικρή Σάνι κάτι που πιθανότατα σήμαινε laquoΣυμφωνώraquo

Ο Κόμης Όλαφ κοίταξε ένα ένα τα ορφανά Μποντλέρ με μάτια που γυάλιζαν

λες και έλεγε κάποιο αστείο

laquoΔεν ξέρω για ποιο πράγμα μιλάτεraquo είπε laquoαλλά αν ήξερα και αν ήμουν αυτός

ο Κόμης Όλαφ που λέτε νομίζω πως θα σκεφτόμουν ότι είστε πολύ αγενείς Και αν

σκεφτόμουν πως είστε πολύ αγενείς ίσως να θύμωνα Και αν θύμωνα ποιος ξέρει τι

θα έκαναraquo

Τα παιδιά παρακολουθούσαν τον Κόμη Όλαφ καθώς σήκωνε τους

κοκαλιάρικους ώμους του Μάλλον είναι περιττό να σας υπενθυμίσω πόσο βίαιος

μπορούσε να γίνει αυτός ο άνθρωπος και σίγουρα ήταν περιττό να το θυμίσει ο ίδιος

στα ορφανά Ο Κλάους ακόμη ένιωθε τη μελανιά στο πρόσωπό του από την ημέρα που

τον είχε χτυπήσει ο Κόμης Όλαφ όταν έμεναν στο σπίτι του Η Σάνι ακόμη πονούσε

από τότε που την είχε φυλακίσει στο κλουβί και την είχε αφήσει να κρέμεται από τον

πύργο όπου έστηνε τα σατανικά σχέδιά του Η Βάιολετ βέβαια δεν είχε υπάρξει θύμα

σωματικής βίας από αυτόν τον απαίσιο άνθρωπο ωστόσο είχε σχεδόν αναγκαστεί να

τον παντρευτεί και αυτό ήταν αρκετό για να την κάνει να σηκώσει την βαλίτσα του

και να τη σύρει αργά προς την πόρτα και μετά στο εσωτερικό του σπιτιού

laquoΠιο ψηλάraquo πρόσταξε ο Όλαφ laquoΣήκωσέ την κι άλλο Δεν θέλω να τη σέρνεις

έτσι στο έδαφοςraquo

Ο Κλάους και η Σάνι έτρεξαν να βοηθήσουν την αδερφή τους τη Βάιολετ με τη

βαλίτσα αλλά ακόμη κι έτσι το βάρος της τους έκανε να παραπατούν Ήταν ήδη

μεγάλη δυστυχία που ο Όλαφ είχε εμφανιστεί και πάλι στη ζωή τους ακριβώς τη

στιγμή που είχαν αρχίσει να αισθάνονται άνεση και ασφάλεια δίπλα στο θείο Μόντι

αλλά το ότι βοηθούσαν αυτό το φριχτό άτομο να μπει στο σπίτι ήταν κάτι παραπάνω

από όσο μπορούσαν να αντέξουν Ο Κόμης Όλαφ τους ακολουθούσε σε απόσταση

αναπνοής μιας βρομερής αναπνοής που τα τρία παιδιά μύριζαν καθώς έβαζαν στο σπίτι

τη βαλίτσα και την τοποθετούσαν στο χαλί που βρισκόταν κάτω από τον πίνακα με τα

μπλεγμένα φίδια

Λέμονι Σνίκετ Μια σειρά από ατυχή γεγονότα Βιβλίο 2ο κεφάλαιο 4ο

εκδΨΥΧΟΓΙΟΣ

Δρ Μοντγκόμερι = θείος Μόντι Είναι ο αδερφός της γυναίκας του ξαδέρφου του

μακαρίτη του πατέρα τους

21

1 Ποιοι είναι οι κεντρικοί ήρωες της ιστορίας και ποια είναι η σχέση

μεταξύ τους

2 Πώς βλέπουν τα παιδιά τον κόμη Όλαφ Πώς φαίνεται αυτό μέσα στο κείμενο

Εναντιωματικε ς ndash Παραχωρητικε ς προτα σεις

Πήγαμε εκδρομή αν και έβρεχε

Οι εναντιωματικές προτάσεις φανερώνουν αντίθεση σε αυτό

που δείχνει η κύρια

πρόταση Παρ όλα αυτά η κύρια πρόταση ισχύει Εισάγονται με

τους συνδέσμους

αν και ενώ μολονότι κι ας παρrsquo όλο που

22

Θα πάμε εκδρομή κι ας βρέξει

Οι παραχωρητικές προτάσεις εισάγονται με τους

συνδέσμους και αν και να κι ας

Ο Κλάους και η Σάνι έτρεξαν να βοηθήσουν την αδερφή τους τη Βάιολετ με τη

βαλίτσα αλλά ακόμη κι έτσι το βάρος της τους έκανε να παραπατούν

3 Εντοπίστε στο κείμενο τους εναντιωματικούς συνδέσμους και βρείτε τη

λειτουργία τους

Πώς συνδέονται όμως

δύο όμοιες προτάσεις

που έχουν αντίθετο

νόημα

23

4 Στις παρακάτω προτάσεις συμπληρώστε τον αντιθετικό σύνδεσμο που λείπει

(Grimm G amp B Τα παραμύθια των αδερφών Γκριμ

Τα τέσσερα αδέρφια εκδ Ατλαντίς )

5 Οι λέξεις έχουν κι αυτές τη δική τους οικογένεια Συμπληρώστε την

ορθογραφία των παρακάτω λέξεων Μπορείτε να βρείτε κι άλλες λέξεις που να

ανήκουν στην ίδια οικογένεια λέξεων

24

25

6 Διαβάζοντας προσεκτικά το κείμενο αφηγηθείτε σε 100-150 λέξεις το

τέλος που θα δίνατε στην ιστορία ξεκινώντας με την παρακάτω φράση του κειμένου

laquoΉταν ήδη μεγάλη δυστυχία που ο Όλαφ είχε εμφανιστεί και πάλι στη ζωή τους

ακριβώς τη στιγμή που είχαν αρχίσει να αισθάνονται άνεση και ασφάλεια δίπλα

στο θείο Μόντιraquo

Page 6: ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΚΑΙ ΛΕΞΙΚΟΓΡΑΦΙΑ

5

Όταν θέλουμε να περιγράψουμε ένα πρόσωπο

ακολουθούμε μια συγκεκριμένη πορεία Η παρακάτω

σκάλα δείχνει ποια είναι τα βασικά μέρη της

περιγραφής ενός προσώπου

6

ΓΕΝΙΚΗ ΠΤΩΣΗ

laquoΕίναι μεγάλα και πολύ φρέσκαraquo μου είπε ανεβαίνοντας την πίσω

σκάλα προς την τραπεζαρία Δηλαδή Είπε σε μένα Εδώ η γενική μου

συμπληρώνει το νόημα του ρήματος λειτουργεί δηλαδή ως έμμεσο

αντικείμενο

Δεν είχα σκεφτεί να κόψω το γροσάκι του πουλητή Εδώ η γενική

συμπληρώνει το νόημα του ουσιαστικού γιατί δείχνει σε ποιον

ανήκει το γροσάκι

Η γενική πτώση μπορεί να

χρησιμοποιηθεί

Για να συμπληρώσει το νόημα του

ρήματος (έμμεσο αντικείμενο)

Για να συμπληρώσει το νόημα του

ουσιαστικού

7

σε ποιον ανήκει κάτι τα γόνατα του Γιώργου

τον τόπο Η ναυμαχία της Σαλαμίνας

το χρόνο Θα γυρίσουμε του χρόνου

μια ιδιότητα ένα χαρακτηριστικό μαστίχα Χίου

την αιτία ένοχος κλοπής

το περιεχόμενο τελάρα ντομάτας

τη μέτρηση χώρου ή χρόνου πορεία μιας ώρας

το σκοπό έφτιαξε το στεφάνι της Πρωτομαγιάς

ένα σύνολο που διαιρείται τα παιδιά της παρέλασης

4 Ανατρέξτε στο κείμενο συμπληρώστε τις φράσεις στην αριστερή στήλη με

τις γενικές που ταιριάζουν και βρείτε τι δηλώνει η κάθε γενική

Όταν η γενική συμπληρώνει το νόημα του

ουσιαστικού δηλώνει

8

5 Αν είχατε την δυνατότητα να διαλέγατε τον πατέρα σας τι χαρακτηριστικά

θα θέλατε να έχει Περιγράψτε πώς φαντάζεστε τον ιδανικό πατέρα

Δείτε επίσης την ταινία μικρού μήκους laquo Τι είναι αυτόraquo στον

παρακάτω σύνδεσμο httpswwwyoutubecomwatchv=mNK6h1dfy2o

Πρόλογος

Όνομα

Ηλικία

Επάγγελμα

Κυρίως θέμα

Εσωτερικά

χαρακτηριστικά

Κυρίως θέμα

Περιγραφή

σχέσηςΕμπειρίες

Επίλογος

Εντυπώσεις

Σκέψεις amp

Συναισθήματα

Κυρίως θέμα

Εξωτερικά

χαρακτηριστικά

Δεν ξεχνώ

9

Η μαμά μας η θάλασσα

Το κεφάλαιο που ακολουθεί ανήκει στο μυθιστόρημα Λάθος κύριε Νόιγκερ Ο Φίλιππος με τα

ετεροθαλή αδελφάκια του την Γκέρντα και το Χανς παραθερίζει στο χωριό Τράπεζα της

Πελοποννήσου Εκεί του κάνει μαθήματα γερμανικής γλώσσας ένας Γερμανός αρχαιολόγος ο

κύριος Νόιγκερ Τα σημαντικότερα στιγμιότυπα του μυθιστορήματος τα μαθαίνουμε μέσα από τις

laquoαναφορέςraquo δηλαδή τα ημερολόγια που γράφει ο Φίλιππος Το μυθιστόρημα αναφέρεται μεταξύ

άλλων στην πολυμελή οικογένεια του Φίλιππου και στις σχέσεις των παιδιών μεταξύ τους Στο

κείμενο μας παρακολουθούμε ορισμένα στιγμιότυπα από τη ζωή των παιδιών

ο είχα πει εγώ από την αρχή ότι δε θα τα προλαβαίνω όλα Το περασμένο Σάββατο 9 Ιουλίου μου θύμωσε

ο παππούς γιατί δεν πήγα μαζί του για ψάρεμα Προχτές Δευτέρα 11 Ιουλίου κατέβασε μούτρα η Γκέρντα

επειδή στρώθηκα να διαβάσω γερμανική γραμματική και δεν ήθελα να πάμε βόλτα στη ράχη Και χτες Τρίτη

12 Ιουλίου κατσούφιασε η γιαγιά επειδή ξέχασα να της ψωνίσω τυρί ρύζι και καφέ από την κυρία Τασία

Όσο για τις laquoαναφορέςraquo μου το κατάλαβε μόνος του ο κύριος Νόιγκερ ότι δε γίνεται να γράφω κάθε μέρα γιατί

ούτε τις μισές δε θα προλάβουμε να μεταφράσουμε Τι λέω τις μισές Ούτε την πρώτη δεν καταφέραμε ακόμα να

τελειώσουμε Φυσικά ο κύριος Νόιγκερ δε θύμωσε σαν τους άλλους Είναι ο μόνος που δε θυμώνει ποτέ Στο κάτω

κάτω από τις μεταφράσεις καλύτερο μάθημα είναι ν αρχίσουμε να πηγαίνουμε συχνά εκδρομές όπως μου το

υποσχέθηκε και να μιλάμε γερμανικά Δηλαδή να μιλάει εκείνος κι εγώ να προσπαθώ να καταλάβω και ν

απαντήσω Θα φάω ακόμα πολλά ψωμιά για να μπορέσω να πω ότι μιλάω γερμανικά

Της γιαγιάς δεν της αρέσει καθόλου που σχεδιάζουμε laquoνα τρεχοβολάμε στα κατσά- βραχαraquo όπως λέει Προτιμάει

να κάνουμε μάθημα κανονικό μπροστά στο τραπέζι με χαρτιά και μολύβια Έτσι λέει δε θα χάνουμε ώρα και θα

μένει καιρός να κάνει κι ελληνικά στα γερμανάκια ο κύριος Νόιγκερ

Καλά παιδάκια λοιπόν τ αδερφάκια μου τα πώς τα είπαμε τα ετεροθαλή Ούτε φωνές ούτε πείσματα ούτε

σκανταλιές Τρώνε ντύνονται πλένονται χωρίς να τα κυνηγάει η γιαγιά και χωρίς να ενοχλούν κανένα Ούτε

σύγκριση με τον άλλο τον laquoαδερφούληraquo μου τον Άρη Πέρσι το Πάσχα που πήγα στη Γερμανία στο σπίτι τους

νόμισα πως κάθονταν φρόνιμα επειδή ήμουν εγώ εκεί Έλεγα πως θα τα έχει έτσι δασκαλέψει η μαμά τους η

Γερμανίδα για να μη με νευριάζουν να περάσω καλά και να ευχαριστηθεί ο μπαμπάς μου Όμως και φέτος εδώ

έτσι φρόνιμα είναι πάλι Εκτός και αν είναι μαζεμένα μόνο για την ώρα επειδή τα πειράζει λίγο η ζέστη Ή επειδή

μας τα έστειλαν μόνα τους και βρίσκονται σε ξένο περιβάλλον πρώτη φορά χωρίς τη μαμά τους ή τον πατέρα τους

Πάντως καλά έκανα και προτίμησα να έρθω κι εγώ εδώ στην Τράπεζα παρά να πάω με τη μητέρα μου και τον

πατριό μου στην Κρήτη Έτσι τα γερμανάκια θα έχουν και κάποιον άλλον παρέα εκτός από τον παππού και τη

γιαγιά

mdash Εγώ στη θέση σου θα προτιμούσα να πάω σ ένα μεγάλο νησί σαν την Κρήτη με τους δικούς μου παρά σ ένα

μικρό χωριό μόνο μ ένα δάσκαλο κι ας ήταν ο κύριος Νόιγκερ μου πέταξε η Χριστίνα

Ήταν φως φανάρι πως ήθελε να μου μπει στη μύτη επειδή της είπα πως ίσως να μη θυμηθώ το βότσαλο που μου

ζήτησε Δεν της είχα πει ακόμα ότι εκτός από τον κύριο Νόιγκερ στην Τράπεζα θα είναι και η γιαγιά Πολυξένη

και ο παππούς μου ο Φίλιππος mdash οι γονείς του πατέρα μου δηλαδήmdash και τα γερμανάκια Όταν της το αποκάλυψα

κι αυτό είπε πικρόχολα

10

mdash Α Τώρα μάλιστα Κατάλαβα Έτσι είναι όσοι έχουν πολλούς συγγενείς και πολλά αδέρφια

Το ύφος της μου φάνηκε ειρωνικό και παρά λίγο να της θυμώσω Ύστερα σκέφτηκα πως είχε δίκιο η κοπέλα Έτσι

είναι Και πολλούς συγγενείς και πολλά και ποικίλα αδέρφια έχω εγώ Τι θα πει αυτό Θα πει ότι έχω έναν αδερφό

που δεν είναι κανονικός αδερφός μου (πάλι laquoκανονικόςraquo είπα κύριε Νόιγκερ λάθος μου πάλι όμως άλλο εννοούσα

τώραmiddot κι αν δεν υπάρχει λέξη ειδική και γνωστή γι αυτό που μου είναι εμένα ο Άρης εγώ δε φταίω)

Λοιπόν ο Άρης (ένα θηρίο δέκα χρονών) είναι ο γιος του πατριού μου (που η πρώτη του γυναίκα είχε πεθάνει και

που παντρεύτηκε πριν από δύο χρόνια τη μαμά μου) Ύστερα έχω το μωρό μας ένα κοριτσάκι που μόλις περπάτησε

(μπαμπάς της είναι ο πατριός μου και μαμά της η μαμά η δική μου) Κι έχω ακόμη και τα γερμανάκια την Γκέρντα

και το Χανς εφτά και πέντε χρονών (παιδιά του πατέρα μου και της δεύτερης γυναίκας του της Γερμανίδας)

Λίγο μπερδεμένα φαίνονται όλ αυτά όμως εγώ πια τα έχω συνηθίσει και δε με νοιάζει Εκείνο που δεν μπορώ να

συνηθίσω είναι οι ζήλιες Από τη μια ζηλεύει ο Άρης που αγαπάω και τα γερμανάκια Από την άλλη ζηλεύουν τα

γερμανάκια επειδή μένω στο ίδιο σπίτι με τον Άρη και το μωρό Δηλαδή η Γκέρντα ζηλεύει περισσότερο όχι ο

Χανς Ίσως γιατί ακόμα είναι μικρός και δεν τον πολυσκοτίζουν αυτά Όμως η Γκέρντα θέλει διαρκώς να της λέω

αν παίζω με τον Άρη κι αν αγαπάω πολύ το μωρό

mdash Το αγαπάω βέβαια της είπα χτες που είχαμε πάει για μπάνιο Αδερφάκι μου δεν είναι κι αυτό

mdash Εμένα το αγαπάς είπε κάνοντας πάλι το συνηθισμένο της λάθος στα ελληνικά

Μιλάει αρκετά καλά κι ας κάνει λίγα λάθη Τώρα με δάσκαλο τον κύριο Νόιγκερ θα

γίνει ξεφτέρι

Όταν τη βεβαίωσα πως την αγαπάω κι εκείνη άρχισε να με ρωτάει αν αγαπάω το μωρό περισσότερο επειδή έχουμε

την ίδια μαμά

Η θάλασσα ήταν λάδι κι εγώ δε χόρταινα να μπαινοβγαίνω και να την ταράζω με βουτιές και με μακροβούτια

Κρύσταλλο γαλάζιο έμοιαζε το νερό τόσο πεντακάθαρο που ξεχώριζες ένα ένα τα βοτσαλάκια και τα χρωματιστά

χαλίκια στο βυθό

mdash Έλα να πέσουμε πάλι της λέω κι άσε τις μαμάδες Δεν έχουν καμιά σημασία Στο κάτω κάτω οι επιστήμονες

λένε πως μακρινή μητέρα όλων των ανθρώπων είναι η θάλασσα

Της άρεσε πολύ αυτό Της έκανε μεγάλη εντύπωση Δεν ξαναρώτησε για το μωρό Πλατσούρισε καμπόσο δίπλα

μου έπειτα βγήκε κι άρχισε να ψάχνει κάτι στην παραλία τραγουδώντας

Τριαντάφυλλο μικρό

τριανταφυλλάκι

θα σε κόψω δε βαστώ

είπε το παιδάκι

Της το έμαθε στα ελληνικά ο κύριος Νόιγκερ αυτό το γερμανικό τραγούδι από το πρώτο μάθημα κιόλας

11

Αντί για το ανύπαρκτο μικρό τριαντάφυλλο μάζεψε ένα βότσαλο άσπρο και μεγάλο Το βράδυ που τρώγαμε στο

ταβερνάκι του Στέργιου mdashτο μεσαίο από τα τρία που έχει το χωριό στην άκρη του γκρεμού με θέα προς τη

θάλασσαmdash μου το πρόσφερε για δώρο Από τη μια πλευρά έγραφε στα ελληνικά laquoγια σέναraquo Από την άλλη είχε

ζωγραφίσει μια βαρκούλα τρεις γραμμές για νερό και ανάμεσα στις γραμμές δύο ψαράκια Κάτω κάτω με

μικρούτσικα γράμματα χωρίς κανένα λάθος είχε γράψει

Η μαμά μας η θάλασσα

Φοίβης Θεοχαράκη (ετών 8) Ψάρι (Έκδοση του Ελληνικού Παιδικού Μουσείου)

Αυτά λοιπόν με το ετεροθαλές αδερφάκι μου και τέρμα για σήμερα η laquoαναφοράraquo Τίτλο τώρα Να βρω κι έναν

τίτλο να ξεμπερδεύω να πάω να κοιμηθώ νωρίς γιατί αύριο μπορεί να πάμε εκδρομή (δε φαντάζομαι να το

αναβάλετε πάλι κύριε Νόιγκερ)

Το βρήκα Ή μάλλον το βρήκε η Γκέρντα για μένα Θα βάλω εκείνο που έγραψε πάνω στο βότσαλο Η ΜΑΜΑ

ΜΑΣ Η ΘΑΛΑΣΣΑ

θα φάω ακόμα πολλά ψωμιά θα περάσει πολύς καιρός τα ετεροθαλή (το ετεροθαλές) τα παιδιά που έχουν με τον αδελφό τους ή

την αδελφή τους κοινό έναν από τους δύο γονείς τους που προέρχονται δηλαδή από διαφορετικό πατέρα ή διαφορετική μητέρα φως

φανάρι ολοφάνερο πικρόχολα με ύφος ενοχλημένο δυσαρεστημένο

Λόττη Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου Η μαμά μας η θάλασσα ΑΝΘΟΛΟΓΙΟ

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ Ε΄amp ΣΤ΄ ΤΑΞΗ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗ

12

1 Ποια είναι η σχέση του Φίλιππου με τα αδέρφια του Πώς φαίνεται αυτό

στο κείμενο Υπογραμμίστε ρήματα ή φράσεις που δηλώνουν τα συναισθήματά του

2 Για ποιο λόγο πιστεύετε πως ο Φίλιππος έδωσε αυτόν τον τίτλο στην αναφορά

του Σε ομάδες καταγράψτε δύο διαφορετικούς τίτλους που θα δίνατε στο κείμενο

3 Χαρακτηρίστε τις παρακάτω προτάσεις ως σωστές ή λάθος βάζοντας x στην αντίστοιχη

επιλογή

Ετεροθαλή είναι τα παιδιά που έχουν με τον αδερφό ή την αδερφή τους κοινό τον έναν από

τους δύο γονείς

Σωστό Λάθος

Η πολυμελής οικογένεια αποτελείται από τους γονείς και ένα παιδί

Σωστό Λάθος

Για να υπάρχει αγάπη μεταξύ των μελών μιας οικογένειας τα παιδιά πρέπει να έχουν τους

βιολογικούς τους γονείς

Σωστό Λάθος

13

Συ νδεση προτα σεων

Το βράδυ που τρώγαμε στο ταβερνάκι του Στέργιου mdashτο μεσαίο από τα τρία που έχει

το χωριό στην άκρη του γκρεμού με θέα προς τη θάλασσαmdash μου το πρόσφερε για

δώρο

Όταν σε μια φράση οι προτάσεις ή οι λέξεις

συνδέονται μόνο με κόμματα λέμε ότι

έχουμε ασύνδετο σχήμα Υπάρχουν όμως και

άλλοι τρόποι να

συνδέσουμε τις

προτάσεις

14

Οι πιο χαρακτηριστικοί παρατακτικοί σύνδεσμοι είναι και ή είτε ούτε

αλλά όμως μα

Το είχα πει εγώ από την αρχή ότι δε θα τα προλαβαίνω όλα

Στη φράση αυτή έχουμε δύο ανόμοιες προτάσεις ( μια ανεξάρτητη Το είχα πει εγώ

από την αρχή και μια εξαρτημένη ότι δε θα τα προλαβαίνω όλα)

Αιτιολογικές γιατί επειδή αφού διότι

πχ Θύμωσε επειδή του μίλησαν άσχημα

Τελικές για να να

πχ Πήγε να φέρει το βιβλίο

Έτρεχε για να μην χάσει το τρένο

ΑποτελεσματικέςΣυμπερασματικές ώστε που

πχ Μιλά πολύ σιγά ώστε μόλις ακούγεται

Είναι τέτοιος άνθρωπος που τον αγαπούν όλοι

Υποθετικές αν εάν άμα

πχ Αν είχες διαβάσει τα μαθήματά σου τώρα θα ήσουν ήσυχος

Προτάσεις που ξεκινούν με υποτακτικούς συνδέσμους

15

Χρονικές όταν σαν ενώ καθώς αφού αφότου πριν μόλις προτού

ώσπου ωσότου όποτε

πχ Όποτε δουλεύει έρχεται

Εναντιωματικές αν και μολονότι ενώ κι ας παρrsquo όλο που

πχ Πήγαμε εκδρομή αν και έβρεχε

Προτάσεις που συμπληρώνουν το ρήμα και έχουν ρόλο

Αντικειμένου να ότι πως

πχ Ο δάσκαλος είπε ότι θα ξεκινήσουν οι σχολικοί αγώνες στίβου

4 Να αναγνωρίσετε το είδος της σύνδεσης (παρατακτική υποτακτική ή

ασύνδετο σχήμα) στο παρακάτω απόσπασμα

Καλά παιδάκια λοιπόν τ αδερφάκια μου τα πώς τα είπαμε τα ετεροθαλή Ούτε

φωνές ούτε πείσματα ούτε σκανταλιές Τρώνε ντύνονται πλένονται χωρίς να τα

κυνηγάει η γιαγιά και χωρίς να ενοχλούν κανένα Ούτε σύγκριση με τον άλλο τον

laquoαδερφούληraquo μου τον Άρη Πέρσι το Πάσχα που πήγα στη Γερμανία στο σπίτι τους

νόμισα πως κάθονταν φρόνιμα επειδή ήμουν εγώ εκεί Έλεγα πως θα τα έχει έτσι

δασκαλέψει η μαμά τους η Γερμανίδα για να μη με νευριάζουν να περάσω καλά και να

ευχαριστηθεί ο μπαμπάς μου Λόττη Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου Η μαμά μας η θάλασσα ΑΝΘΟΛΟΓΙΟ

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ Ε΄amp ΣΤ΄ ΤΑΞΗ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗ

5 Επιλέξτε το είδος της σύνδεσης που δηλώνουν οι μαυρισμένοι σύνδεσμοι

Ήταν φως φανάρι πως ήθελε να μου μπει στη μύτη επειδή της είπα πως ίσως να μη

θυμηθώ το βότσαλο που μου ζήτησε

Παρατακτική Υποτακτική Ασύνδετο σχήμα

Έτσι είναι όσοι έχουν πολλούς συγγενείς και πολλά αδέρφια

Παρατακτική Υποτακτική Ασύνδετο σχήμα

Όταν τη βεβαίωσα πως την αγαπάω κι εκείνη άρχισε να με ρωτάει αν αγαπάω το μωρό

περισσότερο επειδή έχουμε την ίδια μαμά

Παρατακτική Υποτακτική Ασύνδετο σχήμα

16

Λίγο μπερδεμένα φαίνονται όλ αυτά όμως εγώ πια τα έχω συνηθίσει

Παρατακτική Υποτακτική Ασύνδετο σχήμα

Η θάλασσα ήταν λάδι κι εγώ δε χόρταινα να μπαινοβγαίνω και να την ταράζω με βουτιές

και με μακροβούτια

Παρατακτική Υποτακτική Ασύνδετο σχήμα

6 Συνδυάστε τις λέξεις στην αριστερή στήλη με τις εικόνες στη μεσαία

στήλη και τη σημασία στη δεξιά στήλη

17

7 Φτιάξε κι εσύ το γενεαλογικό σου δέντρο Βρες φωτογραφίες των συγγενών σου

και δική σου και τοποθέτησέ τες στη σωστή σειρά

Το γενεαλογικό δέντρο μας δείχνει από πού

προερχόμαστε Δηλαδή παρουσιάζει με

χρονολογική σειρά τους προγόνους μας

ξεκινώντας από εμάς και φτάνοντας μέχρι τον

αρχαιότερο πρόγονό μας

18

8 Πόσο σημαντική είναι η σχέση σας με τα

αδέρφια σας Όσοι δεν έχετε σκεφτείτε με ποιο

τρόπο θα άλλαζε η ζωή σας αν είχατε αδερφό ή

αδερφή Καταγράψτε τις σκέψεις και τα

συναισθήματά σας

19

Το δωμάτιο με τα ερπετά

laquoΤρία ανήλικα αδέλφια χάνουν τους γονείς τους σε πυρκαγιά στο σπίτι τους και αναγκάζονται να

μείνουν με ένα μακρινό συγγενή τον κόμη Όλαφ Ενώ αυτός καταστρώνει σχέδια εξόντωσής τους

για να καρπωθεί την τεράστια περιουσία τους εκείνα αντιστέκονται επιστρατεύοντας τα ειδικά

χαρίσματά τουςraquo

Ένα από τα πράγματα που σκέφτεται κανείς στη ζωή του με τη μεγαλύτερη

δυσκολία είναι οι τύψεις του Κάτι σου συμβαίνει εσύ κάνεις λάθος επιλογή και για

χρόνια μετά εύχεσαι να είχες κάνει κάτι άλλο Για παράδειγμα μερικές φορές όταν

περπατάω στην παραλία ή επισκέπτομαι τον τάφο κάποιου φίλου θυμάμαι μια μέρα

πολύ καιρό πριν που δεν είχα πάρει μαζί μου φακό σε ένα μέρος όπου έπρεπε να είχα

πάρει φακό και οι επιπτώσεις ήταν καταστροφικές Γιατί δεν έφερα φακό σκέφτομαι

συνέχεια αν και είναι πια πολύ αργά για να κάνω κάτι Έπρεπε να είχα φέρει ένα φακό

Για χρόνια ολόκληρα έπειτα από αυτή τη στιγμή στη ζωή των ορφανών

Μποντλέρ ο Κλάους σκεφτόταν την ώρα που εκείνος και τα αδέρφια του

συνειδητοποίησαν πως ο Στέφανο ήταν στην πραγματικότητα ο Κόμης Όλαφ και

βασανιζόταν από τύψεις που δεν φώναξε στον οδηγό του ταξί

ο οποίος είχε κάνει μανούβρα και έφευγε Σταμάτα

σκεφτόταν να λέει ο Κλάους αν και ήταν πια πολύ αργά για

να κάνει κάτι Σταμάτα Πάρε αυτόν τον άντρα και φύγετε

Φυσικά είναι απολύτως κατανοητό το γεγονός ότι ο Κλάους

και τα αδέρφια του είχαν εκπλαγεί τόσο πολύ που δεν

μπορούσαν να δράσουν αμέσως αλλά ο Κλάους για χρόνια

μετά θα καθόταν ξαπλωμένος στο κρεβάτι του ξύπνιος και

θα σκεφτόταν ότι υπήρχε μια πιθανότητα μια μικρή έστω πιθανότητα αν είχε δράσει

έγκαιρα να είχε σώσει τη ζωή του θείου Μόντι

Αλλά κάτι τέτοιο δε συνέβη Όσο τα ορφανά Μποντλέρ κοίταζαν τον Κόμη

Όλαφ το ταξί έτρεχε στο δρομάκι και τα παιδιά είχαν μείνει μόνα με αυτό τον έχθιστο

άνθρωπο μια λέξη που εδώ σημαίνει laquoτο χειρότερο που μπορεί να φανταστεί κανείςraquo

Ο Όλαφ τους χαμογέλασε με τον ίδιο τρόπο που θα χαμογελούσε και το Μογγολικό

Μοχθηρόφιδο του θείου Μόντι αν έβλεπε ένα λευκό ποντίκι στο κλουβί του

προορισμένο για το βραδινό του φαγητό

laquoΊσως κάποιος από σας θα μπορούσε να μεταφέρει τη βαλίτσα μου στο δωμάτιό

μουraquo είπε με τη στριγκή φωνή του laquoΗ διαδρομή σrsquo αυτό το βρωμερό δρόμο ήταν

βαρετή και δυσάρεστη και είμαι πολύ κουρασμένοςraquo

laquoΑν άξιζε σε κάποιον να περάσει από την οδό Χάλια αυτός είσαι εσύ Κόμη

Όλαφraquo φώναξε η Βάιολετ αγριοκοιτάζοντάς τον laquoΔεν πρόκειται να σε βοηθήσουμε

με τη βαλίτσα σου γιατί δεν πρόκειται να σrsquo αφήσουμε να μπεις σrsquo αυτό το σπίτιraquo

Ο Όλαφ έριξε ένα άγριο βλέμμα στα ορφανά και μετά κοίταξε γύρω του σαν

να έψαχνε κάτι κρυμμένο πίσω από τους θάμνους σε σχήμα φιδιού

laquoΠοιος είναι ο Κόμης Όλαφraquo ρώτησε ειρωνικά

20

laquoΤο όνομά μου είναι Στέφανο Βρίσκομαι εδώ για να βοηθήσω τον

Μοντγκόμερι Μοντγκόμερι με την επερχόμενη αποστολή στο Περού Αν κατάλαβα

καλά εσείς οι τρεις είσαστε οι νάνοι που εργάζεστε ως υπηρέτες στο σπίτι του Δρ

Μοντγκόμεριraquo

laquoΔεν είμαστε νάνοιraquo είπε αυστηρά ο Κλάους laquoΕίμαστε παιδιά Και εσύ είσαι

ο Κόμης Όλαφ Μπορεί να άφησες μούσι και να ξύρισες το φρύδι σου αλλά

παραμένεις ακόμη το ίδιο αξιοκαταφρόνητο άτομο και δε θα σrsquo αφήσουμε να μπεις σrsquo

αυτό το σπίτιraquo

laquoΦούταraquo στρίγκλισε η μικρή Σάνι κάτι που πιθανότατα σήμαινε laquoΣυμφωνώraquo

Ο Κόμης Όλαφ κοίταξε ένα ένα τα ορφανά Μποντλέρ με μάτια που γυάλιζαν

λες και έλεγε κάποιο αστείο

laquoΔεν ξέρω για ποιο πράγμα μιλάτεraquo είπε laquoαλλά αν ήξερα και αν ήμουν αυτός

ο Κόμης Όλαφ που λέτε νομίζω πως θα σκεφτόμουν ότι είστε πολύ αγενείς Και αν

σκεφτόμουν πως είστε πολύ αγενείς ίσως να θύμωνα Και αν θύμωνα ποιος ξέρει τι

θα έκαναraquo

Τα παιδιά παρακολουθούσαν τον Κόμη Όλαφ καθώς σήκωνε τους

κοκαλιάρικους ώμους του Μάλλον είναι περιττό να σας υπενθυμίσω πόσο βίαιος

μπορούσε να γίνει αυτός ο άνθρωπος και σίγουρα ήταν περιττό να το θυμίσει ο ίδιος

στα ορφανά Ο Κλάους ακόμη ένιωθε τη μελανιά στο πρόσωπό του από την ημέρα που

τον είχε χτυπήσει ο Κόμης Όλαφ όταν έμεναν στο σπίτι του Η Σάνι ακόμη πονούσε

από τότε που την είχε φυλακίσει στο κλουβί και την είχε αφήσει να κρέμεται από τον

πύργο όπου έστηνε τα σατανικά σχέδιά του Η Βάιολετ βέβαια δεν είχε υπάρξει θύμα

σωματικής βίας από αυτόν τον απαίσιο άνθρωπο ωστόσο είχε σχεδόν αναγκαστεί να

τον παντρευτεί και αυτό ήταν αρκετό για να την κάνει να σηκώσει την βαλίτσα του

και να τη σύρει αργά προς την πόρτα και μετά στο εσωτερικό του σπιτιού

laquoΠιο ψηλάraquo πρόσταξε ο Όλαφ laquoΣήκωσέ την κι άλλο Δεν θέλω να τη σέρνεις

έτσι στο έδαφοςraquo

Ο Κλάους και η Σάνι έτρεξαν να βοηθήσουν την αδερφή τους τη Βάιολετ με τη

βαλίτσα αλλά ακόμη κι έτσι το βάρος της τους έκανε να παραπατούν Ήταν ήδη

μεγάλη δυστυχία που ο Όλαφ είχε εμφανιστεί και πάλι στη ζωή τους ακριβώς τη

στιγμή που είχαν αρχίσει να αισθάνονται άνεση και ασφάλεια δίπλα στο θείο Μόντι

αλλά το ότι βοηθούσαν αυτό το φριχτό άτομο να μπει στο σπίτι ήταν κάτι παραπάνω

από όσο μπορούσαν να αντέξουν Ο Κόμης Όλαφ τους ακολουθούσε σε απόσταση

αναπνοής μιας βρομερής αναπνοής που τα τρία παιδιά μύριζαν καθώς έβαζαν στο σπίτι

τη βαλίτσα και την τοποθετούσαν στο χαλί που βρισκόταν κάτω από τον πίνακα με τα

μπλεγμένα φίδια

Λέμονι Σνίκετ Μια σειρά από ατυχή γεγονότα Βιβλίο 2ο κεφάλαιο 4ο

εκδΨΥΧΟΓΙΟΣ

Δρ Μοντγκόμερι = θείος Μόντι Είναι ο αδερφός της γυναίκας του ξαδέρφου του

μακαρίτη του πατέρα τους

21

1 Ποιοι είναι οι κεντρικοί ήρωες της ιστορίας και ποια είναι η σχέση

μεταξύ τους

2 Πώς βλέπουν τα παιδιά τον κόμη Όλαφ Πώς φαίνεται αυτό μέσα στο κείμενο

Εναντιωματικε ς ndash Παραχωρητικε ς προτα σεις

Πήγαμε εκδρομή αν και έβρεχε

Οι εναντιωματικές προτάσεις φανερώνουν αντίθεση σε αυτό

που δείχνει η κύρια

πρόταση Παρ όλα αυτά η κύρια πρόταση ισχύει Εισάγονται με

τους συνδέσμους

αν και ενώ μολονότι κι ας παρrsquo όλο που

22

Θα πάμε εκδρομή κι ας βρέξει

Οι παραχωρητικές προτάσεις εισάγονται με τους

συνδέσμους και αν και να κι ας

Ο Κλάους και η Σάνι έτρεξαν να βοηθήσουν την αδερφή τους τη Βάιολετ με τη

βαλίτσα αλλά ακόμη κι έτσι το βάρος της τους έκανε να παραπατούν

3 Εντοπίστε στο κείμενο τους εναντιωματικούς συνδέσμους και βρείτε τη

λειτουργία τους

Πώς συνδέονται όμως

δύο όμοιες προτάσεις

που έχουν αντίθετο

νόημα

23

4 Στις παρακάτω προτάσεις συμπληρώστε τον αντιθετικό σύνδεσμο που λείπει

(Grimm G amp B Τα παραμύθια των αδερφών Γκριμ

Τα τέσσερα αδέρφια εκδ Ατλαντίς )

5 Οι λέξεις έχουν κι αυτές τη δική τους οικογένεια Συμπληρώστε την

ορθογραφία των παρακάτω λέξεων Μπορείτε να βρείτε κι άλλες λέξεις που να

ανήκουν στην ίδια οικογένεια λέξεων

24

25

6 Διαβάζοντας προσεκτικά το κείμενο αφηγηθείτε σε 100-150 λέξεις το

τέλος που θα δίνατε στην ιστορία ξεκινώντας με την παρακάτω φράση του κειμένου

laquoΉταν ήδη μεγάλη δυστυχία που ο Όλαφ είχε εμφανιστεί και πάλι στη ζωή τους

ακριβώς τη στιγμή που είχαν αρχίσει να αισθάνονται άνεση και ασφάλεια δίπλα

στο θείο Μόντιraquo

Page 7: ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΚΑΙ ΛΕΞΙΚΟΓΡΑΦΙΑ

6

ΓΕΝΙΚΗ ΠΤΩΣΗ

laquoΕίναι μεγάλα και πολύ φρέσκαraquo μου είπε ανεβαίνοντας την πίσω

σκάλα προς την τραπεζαρία Δηλαδή Είπε σε μένα Εδώ η γενική μου

συμπληρώνει το νόημα του ρήματος λειτουργεί δηλαδή ως έμμεσο

αντικείμενο

Δεν είχα σκεφτεί να κόψω το γροσάκι του πουλητή Εδώ η γενική

συμπληρώνει το νόημα του ουσιαστικού γιατί δείχνει σε ποιον

ανήκει το γροσάκι

Η γενική πτώση μπορεί να

χρησιμοποιηθεί

Για να συμπληρώσει το νόημα του

ρήματος (έμμεσο αντικείμενο)

Για να συμπληρώσει το νόημα του

ουσιαστικού

7

σε ποιον ανήκει κάτι τα γόνατα του Γιώργου

τον τόπο Η ναυμαχία της Σαλαμίνας

το χρόνο Θα γυρίσουμε του χρόνου

μια ιδιότητα ένα χαρακτηριστικό μαστίχα Χίου

την αιτία ένοχος κλοπής

το περιεχόμενο τελάρα ντομάτας

τη μέτρηση χώρου ή χρόνου πορεία μιας ώρας

το σκοπό έφτιαξε το στεφάνι της Πρωτομαγιάς

ένα σύνολο που διαιρείται τα παιδιά της παρέλασης

4 Ανατρέξτε στο κείμενο συμπληρώστε τις φράσεις στην αριστερή στήλη με

τις γενικές που ταιριάζουν και βρείτε τι δηλώνει η κάθε γενική

Όταν η γενική συμπληρώνει το νόημα του

ουσιαστικού δηλώνει

8

5 Αν είχατε την δυνατότητα να διαλέγατε τον πατέρα σας τι χαρακτηριστικά

θα θέλατε να έχει Περιγράψτε πώς φαντάζεστε τον ιδανικό πατέρα

Δείτε επίσης την ταινία μικρού μήκους laquo Τι είναι αυτόraquo στον

παρακάτω σύνδεσμο httpswwwyoutubecomwatchv=mNK6h1dfy2o

Πρόλογος

Όνομα

Ηλικία

Επάγγελμα

Κυρίως θέμα

Εσωτερικά

χαρακτηριστικά

Κυρίως θέμα

Περιγραφή

σχέσηςΕμπειρίες

Επίλογος

Εντυπώσεις

Σκέψεις amp

Συναισθήματα

Κυρίως θέμα

Εξωτερικά

χαρακτηριστικά

Δεν ξεχνώ

9

Η μαμά μας η θάλασσα

Το κεφάλαιο που ακολουθεί ανήκει στο μυθιστόρημα Λάθος κύριε Νόιγκερ Ο Φίλιππος με τα

ετεροθαλή αδελφάκια του την Γκέρντα και το Χανς παραθερίζει στο χωριό Τράπεζα της

Πελοποννήσου Εκεί του κάνει μαθήματα γερμανικής γλώσσας ένας Γερμανός αρχαιολόγος ο

κύριος Νόιγκερ Τα σημαντικότερα στιγμιότυπα του μυθιστορήματος τα μαθαίνουμε μέσα από τις

laquoαναφορέςraquo δηλαδή τα ημερολόγια που γράφει ο Φίλιππος Το μυθιστόρημα αναφέρεται μεταξύ

άλλων στην πολυμελή οικογένεια του Φίλιππου και στις σχέσεις των παιδιών μεταξύ τους Στο

κείμενο μας παρακολουθούμε ορισμένα στιγμιότυπα από τη ζωή των παιδιών

ο είχα πει εγώ από την αρχή ότι δε θα τα προλαβαίνω όλα Το περασμένο Σάββατο 9 Ιουλίου μου θύμωσε

ο παππούς γιατί δεν πήγα μαζί του για ψάρεμα Προχτές Δευτέρα 11 Ιουλίου κατέβασε μούτρα η Γκέρντα

επειδή στρώθηκα να διαβάσω γερμανική γραμματική και δεν ήθελα να πάμε βόλτα στη ράχη Και χτες Τρίτη

12 Ιουλίου κατσούφιασε η γιαγιά επειδή ξέχασα να της ψωνίσω τυρί ρύζι και καφέ από την κυρία Τασία

Όσο για τις laquoαναφορέςraquo μου το κατάλαβε μόνος του ο κύριος Νόιγκερ ότι δε γίνεται να γράφω κάθε μέρα γιατί

ούτε τις μισές δε θα προλάβουμε να μεταφράσουμε Τι λέω τις μισές Ούτε την πρώτη δεν καταφέραμε ακόμα να

τελειώσουμε Φυσικά ο κύριος Νόιγκερ δε θύμωσε σαν τους άλλους Είναι ο μόνος που δε θυμώνει ποτέ Στο κάτω

κάτω από τις μεταφράσεις καλύτερο μάθημα είναι ν αρχίσουμε να πηγαίνουμε συχνά εκδρομές όπως μου το

υποσχέθηκε και να μιλάμε γερμανικά Δηλαδή να μιλάει εκείνος κι εγώ να προσπαθώ να καταλάβω και ν

απαντήσω Θα φάω ακόμα πολλά ψωμιά για να μπορέσω να πω ότι μιλάω γερμανικά

Της γιαγιάς δεν της αρέσει καθόλου που σχεδιάζουμε laquoνα τρεχοβολάμε στα κατσά- βραχαraquo όπως λέει Προτιμάει

να κάνουμε μάθημα κανονικό μπροστά στο τραπέζι με χαρτιά και μολύβια Έτσι λέει δε θα χάνουμε ώρα και θα

μένει καιρός να κάνει κι ελληνικά στα γερμανάκια ο κύριος Νόιγκερ

Καλά παιδάκια λοιπόν τ αδερφάκια μου τα πώς τα είπαμε τα ετεροθαλή Ούτε φωνές ούτε πείσματα ούτε

σκανταλιές Τρώνε ντύνονται πλένονται χωρίς να τα κυνηγάει η γιαγιά και χωρίς να ενοχλούν κανένα Ούτε

σύγκριση με τον άλλο τον laquoαδερφούληraquo μου τον Άρη Πέρσι το Πάσχα που πήγα στη Γερμανία στο σπίτι τους

νόμισα πως κάθονταν φρόνιμα επειδή ήμουν εγώ εκεί Έλεγα πως θα τα έχει έτσι δασκαλέψει η μαμά τους η

Γερμανίδα για να μη με νευριάζουν να περάσω καλά και να ευχαριστηθεί ο μπαμπάς μου Όμως και φέτος εδώ

έτσι φρόνιμα είναι πάλι Εκτός και αν είναι μαζεμένα μόνο για την ώρα επειδή τα πειράζει λίγο η ζέστη Ή επειδή

μας τα έστειλαν μόνα τους και βρίσκονται σε ξένο περιβάλλον πρώτη φορά χωρίς τη μαμά τους ή τον πατέρα τους

Πάντως καλά έκανα και προτίμησα να έρθω κι εγώ εδώ στην Τράπεζα παρά να πάω με τη μητέρα μου και τον

πατριό μου στην Κρήτη Έτσι τα γερμανάκια θα έχουν και κάποιον άλλον παρέα εκτός από τον παππού και τη

γιαγιά

mdash Εγώ στη θέση σου θα προτιμούσα να πάω σ ένα μεγάλο νησί σαν την Κρήτη με τους δικούς μου παρά σ ένα

μικρό χωριό μόνο μ ένα δάσκαλο κι ας ήταν ο κύριος Νόιγκερ μου πέταξε η Χριστίνα

Ήταν φως φανάρι πως ήθελε να μου μπει στη μύτη επειδή της είπα πως ίσως να μη θυμηθώ το βότσαλο που μου

ζήτησε Δεν της είχα πει ακόμα ότι εκτός από τον κύριο Νόιγκερ στην Τράπεζα θα είναι και η γιαγιά Πολυξένη

και ο παππούς μου ο Φίλιππος mdash οι γονείς του πατέρα μου δηλαδήmdash και τα γερμανάκια Όταν της το αποκάλυψα

κι αυτό είπε πικρόχολα

10

mdash Α Τώρα μάλιστα Κατάλαβα Έτσι είναι όσοι έχουν πολλούς συγγενείς και πολλά αδέρφια

Το ύφος της μου φάνηκε ειρωνικό και παρά λίγο να της θυμώσω Ύστερα σκέφτηκα πως είχε δίκιο η κοπέλα Έτσι

είναι Και πολλούς συγγενείς και πολλά και ποικίλα αδέρφια έχω εγώ Τι θα πει αυτό Θα πει ότι έχω έναν αδερφό

που δεν είναι κανονικός αδερφός μου (πάλι laquoκανονικόςraquo είπα κύριε Νόιγκερ λάθος μου πάλι όμως άλλο εννοούσα

τώραmiddot κι αν δεν υπάρχει λέξη ειδική και γνωστή γι αυτό που μου είναι εμένα ο Άρης εγώ δε φταίω)

Λοιπόν ο Άρης (ένα θηρίο δέκα χρονών) είναι ο γιος του πατριού μου (που η πρώτη του γυναίκα είχε πεθάνει και

που παντρεύτηκε πριν από δύο χρόνια τη μαμά μου) Ύστερα έχω το μωρό μας ένα κοριτσάκι που μόλις περπάτησε

(μπαμπάς της είναι ο πατριός μου και μαμά της η μαμά η δική μου) Κι έχω ακόμη και τα γερμανάκια την Γκέρντα

και το Χανς εφτά και πέντε χρονών (παιδιά του πατέρα μου και της δεύτερης γυναίκας του της Γερμανίδας)

Λίγο μπερδεμένα φαίνονται όλ αυτά όμως εγώ πια τα έχω συνηθίσει και δε με νοιάζει Εκείνο που δεν μπορώ να

συνηθίσω είναι οι ζήλιες Από τη μια ζηλεύει ο Άρης που αγαπάω και τα γερμανάκια Από την άλλη ζηλεύουν τα

γερμανάκια επειδή μένω στο ίδιο σπίτι με τον Άρη και το μωρό Δηλαδή η Γκέρντα ζηλεύει περισσότερο όχι ο

Χανς Ίσως γιατί ακόμα είναι μικρός και δεν τον πολυσκοτίζουν αυτά Όμως η Γκέρντα θέλει διαρκώς να της λέω

αν παίζω με τον Άρη κι αν αγαπάω πολύ το μωρό

mdash Το αγαπάω βέβαια της είπα χτες που είχαμε πάει για μπάνιο Αδερφάκι μου δεν είναι κι αυτό

mdash Εμένα το αγαπάς είπε κάνοντας πάλι το συνηθισμένο της λάθος στα ελληνικά

Μιλάει αρκετά καλά κι ας κάνει λίγα λάθη Τώρα με δάσκαλο τον κύριο Νόιγκερ θα

γίνει ξεφτέρι

Όταν τη βεβαίωσα πως την αγαπάω κι εκείνη άρχισε να με ρωτάει αν αγαπάω το μωρό περισσότερο επειδή έχουμε

την ίδια μαμά

Η θάλασσα ήταν λάδι κι εγώ δε χόρταινα να μπαινοβγαίνω και να την ταράζω με βουτιές και με μακροβούτια

Κρύσταλλο γαλάζιο έμοιαζε το νερό τόσο πεντακάθαρο που ξεχώριζες ένα ένα τα βοτσαλάκια και τα χρωματιστά

χαλίκια στο βυθό

mdash Έλα να πέσουμε πάλι της λέω κι άσε τις μαμάδες Δεν έχουν καμιά σημασία Στο κάτω κάτω οι επιστήμονες

λένε πως μακρινή μητέρα όλων των ανθρώπων είναι η θάλασσα

Της άρεσε πολύ αυτό Της έκανε μεγάλη εντύπωση Δεν ξαναρώτησε για το μωρό Πλατσούρισε καμπόσο δίπλα

μου έπειτα βγήκε κι άρχισε να ψάχνει κάτι στην παραλία τραγουδώντας

Τριαντάφυλλο μικρό

τριανταφυλλάκι

θα σε κόψω δε βαστώ

είπε το παιδάκι

Της το έμαθε στα ελληνικά ο κύριος Νόιγκερ αυτό το γερμανικό τραγούδι από το πρώτο μάθημα κιόλας

11

Αντί για το ανύπαρκτο μικρό τριαντάφυλλο μάζεψε ένα βότσαλο άσπρο και μεγάλο Το βράδυ που τρώγαμε στο

ταβερνάκι του Στέργιου mdashτο μεσαίο από τα τρία που έχει το χωριό στην άκρη του γκρεμού με θέα προς τη

θάλασσαmdash μου το πρόσφερε για δώρο Από τη μια πλευρά έγραφε στα ελληνικά laquoγια σέναraquo Από την άλλη είχε

ζωγραφίσει μια βαρκούλα τρεις γραμμές για νερό και ανάμεσα στις γραμμές δύο ψαράκια Κάτω κάτω με

μικρούτσικα γράμματα χωρίς κανένα λάθος είχε γράψει

Η μαμά μας η θάλασσα

Φοίβης Θεοχαράκη (ετών 8) Ψάρι (Έκδοση του Ελληνικού Παιδικού Μουσείου)

Αυτά λοιπόν με το ετεροθαλές αδερφάκι μου και τέρμα για σήμερα η laquoαναφοράraquo Τίτλο τώρα Να βρω κι έναν

τίτλο να ξεμπερδεύω να πάω να κοιμηθώ νωρίς γιατί αύριο μπορεί να πάμε εκδρομή (δε φαντάζομαι να το

αναβάλετε πάλι κύριε Νόιγκερ)

Το βρήκα Ή μάλλον το βρήκε η Γκέρντα για μένα Θα βάλω εκείνο που έγραψε πάνω στο βότσαλο Η ΜΑΜΑ

ΜΑΣ Η ΘΑΛΑΣΣΑ

θα φάω ακόμα πολλά ψωμιά θα περάσει πολύς καιρός τα ετεροθαλή (το ετεροθαλές) τα παιδιά που έχουν με τον αδελφό τους ή

την αδελφή τους κοινό έναν από τους δύο γονείς τους που προέρχονται δηλαδή από διαφορετικό πατέρα ή διαφορετική μητέρα φως

φανάρι ολοφάνερο πικρόχολα με ύφος ενοχλημένο δυσαρεστημένο

Λόττη Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου Η μαμά μας η θάλασσα ΑΝΘΟΛΟΓΙΟ

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ Ε΄amp ΣΤ΄ ΤΑΞΗ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗ

12

1 Ποια είναι η σχέση του Φίλιππου με τα αδέρφια του Πώς φαίνεται αυτό

στο κείμενο Υπογραμμίστε ρήματα ή φράσεις που δηλώνουν τα συναισθήματά του

2 Για ποιο λόγο πιστεύετε πως ο Φίλιππος έδωσε αυτόν τον τίτλο στην αναφορά

του Σε ομάδες καταγράψτε δύο διαφορετικούς τίτλους που θα δίνατε στο κείμενο

3 Χαρακτηρίστε τις παρακάτω προτάσεις ως σωστές ή λάθος βάζοντας x στην αντίστοιχη

επιλογή

Ετεροθαλή είναι τα παιδιά που έχουν με τον αδερφό ή την αδερφή τους κοινό τον έναν από

τους δύο γονείς

Σωστό Λάθος

Η πολυμελής οικογένεια αποτελείται από τους γονείς και ένα παιδί

Σωστό Λάθος

Για να υπάρχει αγάπη μεταξύ των μελών μιας οικογένειας τα παιδιά πρέπει να έχουν τους

βιολογικούς τους γονείς

Σωστό Λάθος

13

Συ νδεση προτα σεων

Το βράδυ που τρώγαμε στο ταβερνάκι του Στέργιου mdashτο μεσαίο από τα τρία που έχει

το χωριό στην άκρη του γκρεμού με θέα προς τη θάλασσαmdash μου το πρόσφερε για

δώρο

Όταν σε μια φράση οι προτάσεις ή οι λέξεις

συνδέονται μόνο με κόμματα λέμε ότι

έχουμε ασύνδετο σχήμα Υπάρχουν όμως και

άλλοι τρόποι να

συνδέσουμε τις

προτάσεις

14

Οι πιο χαρακτηριστικοί παρατακτικοί σύνδεσμοι είναι και ή είτε ούτε

αλλά όμως μα

Το είχα πει εγώ από την αρχή ότι δε θα τα προλαβαίνω όλα

Στη φράση αυτή έχουμε δύο ανόμοιες προτάσεις ( μια ανεξάρτητη Το είχα πει εγώ

από την αρχή και μια εξαρτημένη ότι δε θα τα προλαβαίνω όλα)

Αιτιολογικές γιατί επειδή αφού διότι

πχ Θύμωσε επειδή του μίλησαν άσχημα

Τελικές για να να

πχ Πήγε να φέρει το βιβλίο

Έτρεχε για να μην χάσει το τρένο

ΑποτελεσματικέςΣυμπερασματικές ώστε που

πχ Μιλά πολύ σιγά ώστε μόλις ακούγεται

Είναι τέτοιος άνθρωπος που τον αγαπούν όλοι

Υποθετικές αν εάν άμα

πχ Αν είχες διαβάσει τα μαθήματά σου τώρα θα ήσουν ήσυχος

Προτάσεις που ξεκινούν με υποτακτικούς συνδέσμους

15

Χρονικές όταν σαν ενώ καθώς αφού αφότου πριν μόλις προτού

ώσπου ωσότου όποτε

πχ Όποτε δουλεύει έρχεται

Εναντιωματικές αν και μολονότι ενώ κι ας παρrsquo όλο που

πχ Πήγαμε εκδρομή αν και έβρεχε

Προτάσεις που συμπληρώνουν το ρήμα και έχουν ρόλο

Αντικειμένου να ότι πως

πχ Ο δάσκαλος είπε ότι θα ξεκινήσουν οι σχολικοί αγώνες στίβου

4 Να αναγνωρίσετε το είδος της σύνδεσης (παρατακτική υποτακτική ή

ασύνδετο σχήμα) στο παρακάτω απόσπασμα

Καλά παιδάκια λοιπόν τ αδερφάκια μου τα πώς τα είπαμε τα ετεροθαλή Ούτε

φωνές ούτε πείσματα ούτε σκανταλιές Τρώνε ντύνονται πλένονται χωρίς να τα

κυνηγάει η γιαγιά και χωρίς να ενοχλούν κανένα Ούτε σύγκριση με τον άλλο τον

laquoαδερφούληraquo μου τον Άρη Πέρσι το Πάσχα που πήγα στη Γερμανία στο σπίτι τους

νόμισα πως κάθονταν φρόνιμα επειδή ήμουν εγώ εκεί Έλεγα πως θα τα έχει έτσι

δασκαλέψει η μαμά τους η Γερμανίδα για να μη με νευριάζουν να περάσω καλά και να

ευχαριστηθεί ο μπαμπάς μου Λόττη Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου Η μαμά μας η θάλασσα ΑΝΘΟΛΟΓΙΟ

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ Ε΄amp ΣΤ΄ ΤΑΞΗ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗ

5 Επιλέξτε το είδος της σύνδεσης που δηλώνουν οι μαυρισμένοι σύνδεσμοι

Ήταν φως φανάρι πως ήθελε να μου μπει στη μύτη επειδή της είπα πως ίσως να μη

θυμηθώ το βότσαλο που μου ζήτησε

Παρατακτική Υποτακτική Ασύνδετο σχήμα

Έτσι είναι όσοι έχουν πολλούς συγγενείς και πολλά αδέρφια

Παρατακτική Υποτακτική Ασύνδετο σχήμα

Όταν τη βεβαίωσα πως την αγαπάω κι εκείνη άρχισε να με ρωτάει αν αγαπάω το μωρό

περισσότερο επειδή έχουμε την ίδια μαμά

Παρατακτική Υποτακτική Ασύνδετο σχήμα

16

Λίγο μπερδεμένα φαίνονται όλ αυτά όμως εγώ πια τα έχω συνηθίσει

Παρατακτική Υποτακτική Ασύνδετο σχήμα

Η θάλασσα ήταν λάδι κι εγώ δε χόρταινα να μπαινοβγαίνω και να την ταράζω με βουτιές

και με μακροβούτια

Παρατακτική Υποτακτική Ασύνδετο σχήμα

6 Συνδυάστε τις λέξεις στην αριστερή στήλη με τις εικόνες στη μεσαία

στήλη και τη σημασία στη δεξιά στήλη

17

7 Φτιάξε κι εσύ το γενεαλογικό σου δέντρο Βρες φωτογραφίες των συγγενών σου

και δική σου και τοποθέτησέ τες στη σωστή σειρά

Το γενεαλογικό δέντρο μας δείχνει από πού

προερχόμαστε Δηλαδή παρουσιάζει με

χρονολογική σειρά τους προγόνους μας

ξεκινώντας από εμάς και φτάνοντας μέχρι τον

αρχαιότερο πρόγονό μας

18

8 Πόσο σημαντική είναι η σχέση σας με τα

αδέρφια σας Όσοι δεν έχετε σκεφτείτε με ποιο

τρόπο θα άλλαζε η ζωή σας αν είχατε αδερφό ή

αδερφή Καταγράψτε τις σκέψεις και τα

συναισθήματά σας

19

Το δωμάτιο με τα ερπετά

laquoΤρία ανήλικα αδέλφια χάνουν τους γονείς τους σε πυρκαγιά στο σπίτι τους και αναγκάζονται να

μείνουν με ένα μακρινό συγγενή τον κόμη Όλαφ Ενώ αυτός καταστρώνει σχέδια εξόντωσής τους

για να καρπωθεί την τεράστια περιουσία τους εκείνα αντιστέκονται επιστρατεύοντας τα ειδικά

χαρίσματά τουςraquo

Ένα από τα πράγματα που σκέφτεται κανείς στη ζωή του με τη μεγαλύτερη

δυσκολία είναι οι τύψεις του Κάτι σου συμβαίνει εσύ κάνεις λάθος επιλογή και για

χρόνια μετά εύχεσαι να είχες κάνει κάτι άλλο Για παράδειγμα μερικές φορές όταν

περπατάω στην παραλία ή επισκέπτομαι τον τάφο κάποιου φίλου θυμάμαι μια μέρα

πολύ καιρό πριν που δεν είχα πάρει μαζί μου φακό σε ένα μέρος όπου έπρεπε να είχα

πάρει φακό και οι επιπτώσεις ήταν καταστροφικές Γιατί δεν έφερα φακό σκέφτομαι

συνέχεια αν και είναι πια πολύ αργά για να κάνω κάτι Έπρεπε να είχα φέρει ένα φακό

Για χρόνια ολόκληρα έπειτα από αυτή τη στιγμή στη ζωή των ορφανών

Μποντλέρ ο Κλάους σκεφτόταν την ώρα που εκείνος και τα αδέρφια του

συνειδητοποίησαν πως ο Στέφανο ήταν στην πραγματικότητα ο Κόμης Όλαφ και

βασανιζόταν από τύψεις που δεν φώναξε στον οδηγό του ταξί

ο οποίος είχε κάνει μανούβρα και έφευγε Σταμάτα

σκεφτόταν να λέει ο Κλάους αν και ήταν πια πολύ αργά για

να κάνει κάτι Σταμάτα Πάρε αυτόν τον άντρα και φύγετε

Φυσικά είναι απολύτως κατανοητό το γεγονός ότι ο Κλάους

και τα αδέρφια του είχαν εκπλαγεί τόσο πολύ που δεν

μπορούσαν να δράσουν αμέσως αλλά ο Κλάους για χρόνια

μετά θα καθόταν ξαπλωμένος στο κρεβάτι του ξύπνιος και

θα σκεφτόταν ότι υπήρχε μια πιθανότητα μια μικρή έστω πιθανότητα αν είχε δράσει

έγκαιρα να είχε σώσει τη ζωή του θείου Μόντι

Αλλά κάτι τέτοιο δε συνέβη Όσο τα ορφανά Μποντλέρ κοίταζαν τον Κόμη

Όλαφ το ταξί έτρεχε στο δρομάκι και τα παιδιά είχαν μείνει μόνα με αυτό τον έχθιστο

άνθρωπο μια λέξη που εδώ σημαίνει laquoτο χειρότερο που μπορεί να φανταστεί κανείςraquo

Ο Όλαφ τους χαμογέλασε με τον ίδιο τρόπο που θα χαμογελούσε και το Μογγολικό

Μοχθηρόφιδο του θείου Μόντι αν έβλεπε ένα λευκό ποντίκι στο κλουβί του

προορισμένο για το βραδινό του φαγητό

laquoΊσως κάποιος από σας θα μπορούσε να μεταφέρει τη βαλίτσα μου στο δωμάτιό

μουraquo είπε με τη στριγκή φωνή του laquoΗ διαδρομή σrsquo αυτό το βρωμερό δρόμο ήταν

βαρετή και δυσάρεστη και είμαι πολύ κουρασμένοςraquo

laquoΑν άξιζε σε κάποιον να περάσει από την οδό Χάλια αυτός είσαι εσύ Κόμη

Όλαφraquo φώναξε η Βάιολετ αγριοκοιτάζοντάς τον laquoΔεν πρόκειται να σε βοηθήσουμε

με τη βαλίτσα σου γιατί δεν πρόκειται να σrsquo αφήσουμε να μπεις σrsquo αυτό το σπίτιraquo

Ο Όλαφ έριξε ένα άγριο βλέμμα στα ορφανά και μετά κοίταξε γύρω του σαν

να έψαχνε κάτι κρυμμένο πίσω από τους θάμνους σε σχήμα φιδιού

laquoΠοιος είναι ο Κόμης Όλαφraquo ρώτησε ειρωνικά

20

laquoΤο όνομά μου είναι Στέφανο Βρίσκομαι εδώ για να βοηθήσω τον

Μοντγκόμερι Μοντγκόμερι με την επερχόμενη αποστολή στο Περού Αν κατάλαβα

καλά εσείς οι τρεις είσαστε οι νάνοι που εργάζεστε ως υπηρέτες στο σπίτι του Δρ

Μοντγκόμεριraquo

laquoΔεν είμαστε νάνοιraquo είπε αυστηρά ο Κλάους laquoΕίμαστε παιδιά Και εσύ είσαι

ο Κόμης Όλαφ Μπορεί να άφησες μούσι και να ξύρισες το φρύδι σου αλλά

παραμένεις ακόμη το ίδιο αξιοκαταφρόνητο άτομο και δε θα σrsquo αφήσουμε να μπεις σrsquo

αυτό το σπίτιraquo

laquoΦούταraquo στρίγκλισε η μικρή Σάνι κάτι που πιθανότατα σήμαινε laquoΣυμφωνώraquo

Ο Κόμης Όλαφ κοίταξε ένα ένα τα ορφανά Μποντλέρ με μάτια που γυάλιζαν

λες και έλεγε κάποιο αστείο

laquoΔεν ξέρω για ποιο πράγμα μιλάτεraquo είπε laquoαλλά αν ήξερα και αν ήμουν αυτός

ο Κόμης Όλαφ που λέτε νομίζω πως θα σκεφτόμουν ότι είστε πολύ αγενείς Και αν

σκεφτόμουν πως είστε πολύ αγενείς ίσως να θύμωνα Και αν θύμωνα ποιος ξέρει τι

θα έκαναraquo

Τα παιδιά παρακολουθούσαν τον Κόμη Όλαφ καθώς σήκωνε τους

κοκαλιάρικους ώμους του Μάλλον είναι περιττό να σας υπενθυμίσω πόσο βίαιος

μπορούσε να γίνει αυτός ο άνθρωπος και σίγουρα ήταν περιττό να το θυμίσει ο ίδιος

στα ορφανά Ο Κλάους ακόμη ένιωθε τη μελανιά στο πρόσωπό του από την ημέρα που

τον είχε χτυπήσει ο Κόμης Όλαφ όταν έμεναν στο σπίτι του Η Σάνι ακόμη πονούσε

από τότε που την είχε φυλακίσει στο κλουβί και την είχε αφήσει να κρέμεται από τον

πύργο όπου έστηνε τα σατανικά σχέδιά του Η Βάιολετ βέβαια δεν είχε υπάρξει θύμα

σωματικής βίας από αυτόν τον απαίσιο άνθρωπο ωστόσο είχε σχεδόν αναγκαστεί να

τον παντρευτεί και αυτό ήταν αρκετό για να την κάνει να σηκώσει την βαλίτσα του

και να τη σύρει αργά προς την πόρτα και μετά στο εσωτερικό του σπιτιού

laquoΠιο ψηλάraquo πρόσταξε ο Όλαφ laquoΣήκωσέ την κι άλλο Δεν θέλω να τη σέρνεις

έτσι στο έδαφοςraquo

Ο Κλάους και η Σάνι έτρεξαν να βοηθήσουν την αδερφή τους τη Βάιολετ με τη

βαλίτσα αλλά ακόμη κι έτσι το βάρος της τους έκανε να παραπατούν Ήταν ήδη

μεγάλη δυστυχία που ο Όλαφ είχε εμφανιστεί και πάλι στη ζωή τους ακριβώς τη

στιγμή που είχαν αρχίσει να αισθάνονται άνεση και ασφάλεια δίπλα στο θείο Μόντι

αλλά το ότι βοηθούσαν αυτό το φριχτό άτομο να μπει στο σπίτι ήταν κάτι παραπάνω

από όσο μπορούσαν να αντέξουν Ο Κόμης Όλαφ τους ακολουθούσε σε απόσταση

αναπνοής μιας βρομερής αναπνοής που τα τρία παιδιά μύριζαν καθώς έβαζαν στο σπίτι

τη βαλίτσα και την τοποθετούσαν στο χαλί που βρισκόταν κάτω από τον πίνακα με τα

μπλεγμένα φίδια

Λέμονι Σνίκετ Μια σειρά από ατυχή γεγονότα Βιβλίο 2ο κεφάλαιο 4ο

εκδΨΥΧΟΓΙΟΣ

Δρ Μοντγκόμερι = θείος Μόντι Είναι ο αδερφός της γυναίκας του ξαδέρφου του

μακαρίτη του πατέρα τους

21

1 Ποιοι είναι οι κεντρικοί ήρωες της ιστορίας και ποια είναι η σχέση

μεταξύ τους

2 Πώς βλέπουν τα παιδιά τον κόμη Όλαφ Πώς φαίνεται αυτό μέσα στο κείμενο

Εναντιωματικε ς ndash Παραχωρητικε ς προτα σεις

Πήγαμε εκδρομή αν και έβρεχε

Οι εναντιωματικές προτάσεις φανερώνουν αντίθεση σε αυτό

που δείχνει η κύρια

πρόταση Παρ όλα αυτά η κύρια πρόταση ισχύει Εισάγονται με

τους συνδέσμους

αν και ενώ μολονότι κι ας παρrsquo όλο που

22

Θα πάμε εκδρομή κι ας βρέξει

Οι παραχωρητικές προτάσεις εισάγονται με τους

συνδέσμους και αν και να κι ας

Ο Κλάους και η Σάνι έτρεξαν να βοηθήσουν την αδερφή τους τη Βάιολετ με τη

βαλίτσα αλλά ακόμη κι έτσι το βάρος της τους έκανε να παραπατούν

3 Εντοπίστε στο κείμενο τους εναντιωματικούς συνδέσμους και βρείτε τη

λειτουργία τους

Πώς συνδέονται όμως

δύο όμοιες προτάσεις

που έχουν αντίθετο

νόημα

23

4 Στις παρακάτω προτάσεις συμπληρώστε τον αντιθετικό σύνδεσμο που λείπει

(Grimm G amp B Τα παραμύθια των αδερφών Γκριμ

Τα τέσσερα αδέρφια εκδ Ατλαντίς )

5 Οι λέξεις έχουν κι αυτές τη δική τους οικογένεια Συμπληρώστε την

ορθογραφία των παρακάτω λέξεων Μπορείτε να βρείτε κι άλλες λέξεις που να

ανήκουν στην ίδια οικογένεια λέξεων

24

25

6 Διαβάζοντας προσεκτικά το κείμενο αφηγηθείτε σε 100-150 λέξεις το

τέλος που θα δίνατε στην ιστορία ξεκινώντας με την παρακάτω φράση του κειμένου

laquoΉταν ήδη μεγάλη δυστυχία που ο Όλαφ είχε εμφανιστεί και πάλι στη ζωή τους

ακριβώς τη στιγμή που είχαν αρχίσει να αισθάνονται άνεση και ασφάλεια δίπλα

στο θείο Μόντιraquo

Page 8: ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΚΑΙ ΛΕΞΙΚΟΓΡΑΦΙΑ

7

σε ποιον ανήκει κάτι τα γόνατα του Γιώργου

τον τόπο Η ναυμαχία της Σαλαμίνας

το χρόνο Θα γυρίσουμε του χρόνου

μια ιδιότητα ένα χαρακτηριστικό μαστίχα Χίου

την αιτία ένοχος κλοπής

το περιεχόμενο τελάρα ντομάτας

τη μέτρηση χώρου ή χρόνου πορεία μιας ώρας

το σκοπό έφτιαξε το στεφάνι της Πρωτομαγιάς

ένα σύνολο που διαιρείται τα παιδιά της παρέλασης

4 Ανατρέξτε στο κείμενο συμπληρώστε τις φράσεις στην αριστερή στήλη με

τις γενικές που ταιριάζουν και βρείτε τι δηλώνει η κάθε γενική

Όταν η γενική συμπληρώνει το νόημα του

ουσιαστικού δηλώνει

8

5 Αν είχατε την δυνατότητα να διαλέγατε τον πατέρα σας τι χαρακτηριστικά

θα θέλατε να έχει Περιγράψτε πώς φαντάζεστε τον ιδανικό πατέρα

Δείτε επίσης την ταινία μικρού μήκους laquo Τι είναι αυτόraquo στον

παρακάτω σύνδεσμο httpswwwyoutubecomwatchv=mNK6h1dfy2o

Πρόλογος

Όνομα

Ηλικία

Επάγγελμα

Κυρίως θέμα

Εσωτερικά

χαρακτηριστικά

Κυρίως θέμα

Περιγραφή

σχέσηςΕμπειρίες

Επίλογος

Εντυπώσεις

Σκέψεις amp

Συναισθήματα

Κυρίως θέμα

Εξωτερικά

χαρακτηριστικά

Δεν ξεχνώ

9

Η μαμά μας η θάλασσα

Το κεφάλαιο που ακολουθεί ανήκει στο μυθιστόρημα Λάθος κύριε Νόιγκερ Ο Φίλιππος με τα

ετεροθαλή αδελφάκια του την Γκέρντα και το Χανς παραθερίζει στο χωριό Τράπεζα της

Πελοποννήσου Εκεί του κάνει μαθήματα γερμανικής γλώσσας ένας Γερμανός αρχαιολόγος ο

κύριος Νόιγκερ Τα σημαντικότερα στιγμιότυπα του μυθιστορήματος τα μαθαίνουμε μέσα από τις

laquoαναφορέςraquo δηλαδή τα ημερολόγια που γράφει ο Φίλιππος Το μυθιστόρημα αναφέρεται μεταξύ

άλλων στην πολυμελή οικογένεια του Φίλιππου και στις σχέσεις των παιδιών μεταξύ τους Στο

κείμενο μας παρακολουθούμε ορισμένα στιγμιότυπα από τη ζωή των παιδιών

ο είχα πει εγώ από την αρχή ότι δε θα τα προλαβαίνω όλα Το περασμένο Σάββατο 9 Ιουλίου μου θύμωσε

ο παππούς γιατί δεν πήγα μαζί του για ψάρεμα Προχτές Δευτέρα 11 Ιουλίου κατέβασε μούτρα η Γκέρντα

επειδή στρώθηκα να διαβάσω γερμανική γραμματική και δεν ήθελα να πάμε βόλτα στη ράχη Και χτες Τρίτη

12 Ιουλίου κατσούφιασε η γιαγιά επειδή ξέχασα να της ψωνίσω τυρί ρύζι και καφέ από την κυρία Τασία

Όσο για τις laquoαναφορέςraquo μου το κατάλαβε μόνος του ο κύριος Νόιγκερ ότι δε γίνεται να γράφω κάθε μέρα γιατί

ούτε τις μισές δε θα προλάβουμε να μεταφράσουμε Τι λέω τις μισές Ούτε την πρώτη δεν καταφέραμε ακόμα να

τελειώσουμε Φυσικά ο κύριος Νόιγκερ δε θύμωσε σαν τους άλλους Είναι ο μόνος που δε θυμώνει ποτέ Στο κάτω

κάτω από τις μεταφράσεις καλύτερο μάθημα είναι ν αρχίσουμε να πηγαίνουμε συχνά εκδρομές όπως μου το

υποσχέθηκε και να μιλάμε γερμανικά Δηλαδή να μιλάει εκείνος κι εγώ να προσπαθώ να καταλάβω και ν

απαντήσω Θα φάω ακόμα πολλά ψωμιά για να μπορέσω να πω ότι μιλάω γερμανικά

Της γιαγιάς δεν της αρέσει καθόλου που σχεδιάζουμε laquoνα τρεχοβολάμε στα κατσά- βραχαraquo όπως λέει Προτιμάει

να κάνουμε μάθημα κανονικό μπροστά στο τραπέζι με χαρτιά και μολύβια Έτσι λέει δε θα χάνουμε ώρα και θα

μένει καιρός να κάνει κι ελληνικά στα γερμανάκια ο κύριος Νόιγκερ

Καλά παιδάκια λοιπόν τ αδερφάκια μου τα πώς τα είπαμε τα ετεροθαλή Ούτε φωνές ούτε πείσματα ούτε

σκανταλιές Τρώνε ντύνονται πλένονται χωρίς να τα κυνηγάει η γιαγιά και χωρίς να ενοχλούν κανένα Ούτε

σύγκριση με τον άλλο τον laquoαδερφούληraquo μου τον Άρη Πέρσι το Πάσχα που πήγα στη Γερμανία στο σπίτι τους

νόμισα πως κάθονταν φρόνιμα επειδή ήμουν εγώ εκεί Έλεγα πως θα τα έχει έτσι δασκαλέψει η μαμά τους η

Γερμανίδα για να μη με νευριάζουν να περάσω καλά και να ευχαριστηθεί ο μπαμπάς μου Όμως και φέτος εδώ

έτσι φρόνιμα είναι πάλι Εκτός και αν είναι μαζεμένα μόνο για την ώρα επειδή τα πειράζει λίγο η ζέστη Ή επειδή

μας τα έστειλαν μόνα τους και βρίσκονται σε ξένο περιβάλλον πρώτη φορά χωρίς τη μαμά τους ή τον πατέρα τους

Πάντως καλά έκανα και προτίμησα να έρθω κι εγώ εδώ στην Τράπεζα παρά να πάω με τη μητέρα μου και τον

πατριό μου στην Κρήτη Έτσι τα γερμανάκια θα έχουν και κάποιον άλλον παρέα εκτός από τον παππού και τη

γιαγιά

mdash Εγώ στη θέση σου θα προτιμούσα να πάω σ ένα μεγάλο νησί σαν την Κρήτη με τους δικούς μου παρά σ ένα

μικρό χωριό μόνο μ ένα δάσκαλο κι ας ήταν ο κύριος Νόιγκερ μου πέταξε η Χριστίνα

Ήταν φως φανάρι πως ήθελε να μου μπει στη μύτη επειδή της είπα πως ίσως να μη θυμηθώ το βότσαλο που μου

ζήτησε Δεν της είχα πει ακόμα ότι εκτός από τον κύριο Νόιγκερ στην Τράπεζα θα είναι και η γιαγιά Πολυξένη

και ο παππούς μου ο Φίλιππος mdash οι γονείς του πατέρα μου δηλαδήmdash και τα γερμανάκια Όταν της το αποκάλυψα

κι αυτό είπε πικρόχολα

10

mdash Α Τώρα μάλιστα Κατάλαβα Έτσι είναι όσοι έχουν πολλούς συγγενείς και πολλά αδέρφια

Το ύφος της μου φάνηκε ειρωνικό και παρά λίγο να της θυμώσω Ύστερα σκέφτηκα πως είχε δίκιο η κοπέλα Έτσι

είναι Και πολλούς συγγενείς και πολλά και ποικίλα αδέρφια έχω εγώ Τι θα πει αυτό Θα πει ότι έχω έναν αδερφό

που δεν είναι κανονικός αδερφός μου (πάλι laquoκανονικόςraquo είπα κύριε Νόιγκερ λάθος μου πάλι όμως άλλο εννοούσα

τώραmiddot κι αν δεν υπάρχει λέξη ειδική και γνωστή γι αυτό που μου είναι εμένα ο Άρης εγώ δε φταίω)

Λοιπόν ο Άρης (ένα θηρίο δέκα χρονών) είναι ο γιος του πατριού μου (που η πρώτη του γυναίκα είχε πεθάνει και

που παντρεύτηκε πριν από δύο χρόνια τη μαμά μου) Ύστερα έχω το μωρό μας ένα κοριτσάκι που μόλις περπάτησε

(μπαμπάς της είναι ο πατριός μου και μαμά της η μαμά η δική μου) Κι έχω ακόμη και τα γερμανάκια την Γκέρντα

και το Χανς εφτά και πέντε χρονών (παιδιά του πατέρα μου και της δεύτερης γυναίκας του της Γερμανίδας)

Λίγο μπερδεμένα φαίνονται όλ αυτά όμως εγώ πια τα έχω συνηθίσει και δε με νοιάζει Εκείνο που δεν μπορώ να

συνηθίσω είναι οι ζήλιες Από τη μια ζηλεύει ο Άρης που αγαπάω και τα γερμανάκια Από την άλλη ζηλεύουν τα

γερμανάκια επειδή μένω στο ίδιο σπίτι με τον Άρη και το μωρό Δηλαδή η Γκέρντα ζηλεύει περισσότερο όχι ο

Χανς Ίσως γιατί ακόμα είναι μικρός και δεν τον πολυσκοτίζουν αυτά Όμως η Γκέρντα θέλει διαρκώς να της λέω

αν παίζω με τον Άρη κι αν αγαπάω πολύ το μωρό

mdash Το αγαπάω βέβαια της είπα χτες που είχαμε πάει για μπάνιο Αδερφάκι μου δεν είναι κι αυτό

mdash Εμένα το αγαπάς είπε κάνοντας πάλι το συνηθισμένο της λάθος στα ελληνικά

Μιλάει αρκετά καλά κι ας κάνει λίγα λάθη Τώρα με δάσκαλο τον κύριο Νόιγκερ θα

γίνει ξεφτέρι

Όταν τη βεβαίωσα πως την αγαπάω κι εκείνη άρχισε να με ρωτάει αν αγαπάω το μωρό περισσότερο επειδή έχουμε

την ίδια μαμά

Η θάλασσα ήταν λάδι κι εγώ δε χόρταινα να μπαινοβγαίνω και να την ταράζω με βουτιές και με μακροβούτια

Κρύσταλλο γαλάζιο έμοιαζε το νερό τόσο πεντακάθαρο που ξεχώριζες ένα ένα τα βοτσαλάκια και τα χρωματιστά

χαλίκια στο βυθό

mdash Έλα να πέσουμε πάλι της λέω κι άσε τις μαμάδες Δεν έχουν καμιά σημασία Στο κάτω κάτω οι επιστήμονες

λένε πως μακρινή μητέρα όλων των ανθρώπων είναι η θάλασσα

Της άρεσε πολύ αυτό Της έκανε μεγάλη εντύπωση Δεν ξαναρώτησε για το μωρό Πλατσούρισε καμπόσο δίπλα

μου έπειτα βγήκε κι άρχισε να ψάχνει κάτι στην παραλία τραγουδώντας

Τριαντάφυλλο μικρό

τριανταφυλλάκι

θα σε κόψω δε βαστώ

είπε το παιδάκι

Της το έμαθε στα ελληνικά ο κύριος Νόιγκερ αυτό το γερμανικό τραγούδι από το πρώτο μάθημα κιόλας

11

Αντί για το ανύπαρκτο μικρό τριαντάφυλλο μάζεψε ένα βότσαλο άσπρο και μεγάλο Το βράδυ που τρώγαμε στο

ταβερνάκι του Στέργιου mdashτο μεσαίο από τα τρία που έχει το χωριό στην άκρη του γκρεμού με θέα προς τη

θάλασσαmdash μου το πρόσφερε για δώρο Από τη μια πλευρά έγραφε στα ελληνικά laquoγια σέναraquo Από την άλλη είχε

ζωγραφίσει μια βαρκούλα τρεις γραμμές για νερό και ανάμεσα στις γραμμές δύο ψαράκια Κάτω κάτω με

μικρούτσικα γράμματα χωρίς κανένα λάθος είχε γράψει

Η μαμά μας η θάλασσα

Φοίβης Θεοχαράκη (ετών 8) Ψάρι (Έκδοση του Ελληνικού Παιδικού Μουσείου)

Αυτά λοιπόν με το ετεροθαλές αδερφάκι μου και τέρμα για σήμερα η laquoαναφοράraquo Τίτλο τώρα Να βρω κι έναν

τίτλο να ξεμπερδεύω να πάω να κοιμηθώ νωρίς γιατί αύριο μπορεί να πάμε εκδρομή (δε φαντάζομαι να το

αναβάλετε πάλι κύριε Νόιγκερ)

Το βρήκα Ή μάλλον το βρήκε η Γκέρντα για μένα Θα βάλω εκείνο που έγραψε πάνω στο βότσαλο Η ΜΑΜΑ

ΜΑΣ Η ΘΑΛΑΣΣΑ

θα φάω ακόμα πολλά ψωμιά θα περάσει πολύς καιρός τα ετεροθαλή (το ετεροθαλές) τα παιδιά που έχουν με τον αδελφό τους ή

την αδελφή τους κοινό έναν από τους δύο γονείς τους που προέρχονται δηλαδή από διαφορετικό πατέρα ή διαφορετική μητέρα φως

φανάρι ολοφάνερο πικρόχολα με ύφος ενοχλημένο δυσαρεστημένο

Λόττη Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου Η μαμά μας η θάλασσα ΑΝΘΟΛΟΓΙΟ

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ Ε΄amp ΣΤ΄ ΤΑΞΗ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗ

12

1 Ποια είναι η σχέση του Φίλιππου με τα αδέρφια του Πώς φαίνεται αυτό

στο κείμενο Υπογραμμίστε ρήματα ή φράσεις που δηλώνουν τα συναισθήματά του

2 Για ποιο λόγο πιστεύετε πως ο Φίλιππος έδωσε αυτόν τον τίτλο στην αναφορά

του Σε ομάδες καταγράψτε δύο διαφορετικούς τίτλους που θα δίνατε στο κείμενο

3 Χαρακτηρίστε τις παρακάτω προτάσεις ως σωστές ή λάθος βάζοντας x στην αντίστοιχη

επιλογή

Ετεροθαλή είναι τα παιδιά που έχουν με τον αδερφό ή την αδερφή τους κοινό τον έναν από

τους δύο γονείς

Σωστό Λάθος

Η πολυμελής οικογένεια αποτελείται από τους γονείς και ένα παιδί

Σωστό Λάθος

Για να υπάρχει αγάπη μεταξύ των μελών μιας οικογένειας τα παιδιά πρέπει να έχουν τους

βιολογικούς τους γονείς

Σωστό Λάθος

13

Συ νδεση προτα σεων

Το βράδυ που τρώγαμε στο ταβερνάκι του Στέργιου mdashτο μεσαίο από τα τρία που έχει

το χωριό στην άκρη του γκρεμού με θέα προς τη θάλασσαmdash μου το πρόσφερε για

δώρο

Όταν σε μια φράση οι προτάσεις ή οι λέξεις

συνδέονται μόνο με κόμματα λέμε ότι

έχουμε ασύνδετο σχήμα Υπάρχουν όμως και

άλλοι τρόποι να

συνδέσουμε τις

προτάσεις

14

Οι πιο χαρακτηριστικοί παρατακτικοί σύνδεσμοι είναι και ή είτε ούτε

αλλά όμως μα

Το είχα πει εγώ από την αρχή ότι δε θα τα προλαβαίνω όλα

Στη φράση αυτή έχουμε δύο ανόμοιες προτάσεις ( μια ανεξάρτητη Το είχα πει εγώ

από την αρχή και μια εξαρτημένη ότι δε θα τα προλαβαίνω όλα)

Αιτιολογικές γιατί επειδή αφού διότι

πχ Θύμωσε επειδή του μίλησαν άσχημα

Τελικές για να να

πχ Πήγε να φέρει το βιβλίο

Έτρεχε για να μην χάσει το τρένο

ΑποτελεσματικέςΣυμπερασματικές ώστε που

πχ Μιλά πολύ σιγά ώστε μόλις ακούγεται

Είναι τέτοιος άνθρωπος που τον αγαπούν όλοι

Υποθετικές αν εάν άμα

πχ Αν είχες διαβάσει τα μαθήματά σου τώρα θα ήσουν ήσυχος

Προτάσεις που ξεκινούν με υποτακτικούς συνδέσμους

15

Χρονικές όταν σαν ενώ καθώς αφού αφότου πριν μόλις προτού

ώσπου ωσότου όποτε

πχ Όποτε δουλεύει έρχεται

Εναντιωματικές αν και μολονότι ενώ κι ας παρrsquo όλο που

πχ Πήγαμε εκδρομή αν και έβρεχε

Προτάσεις που συμπληρώνουν το ρήμα και έχουν ρόλο

Αντικειμένου να ότι πως

πχ Ο δάσκαλος είπε ότι θα ξεκινήσουν οι σχολικοί αγώνες στίβου

4 Να αναγνωρίσετε το είδος της σύνδεσης (παρατακτική υποτακτική ή

ασύνδετο σχήμα) στο παρακάτω απόσπασμα

Καλά παιδάκια λοιπόν τ αδερφάκια μου τα πώς τα είπαμε τα ετεροθαλή Ούτε

φωνές ούτε πείσματα ούτε σκανταλιές Τρώνε ντύνονται πλένονται χωρίς να τα

κυνηγάει η γιαγιά και χωρίς να ενοχλούν κανένα Ούτε σύγκριση με τον άλλο τον

laquoαδερφούληraquo μου τον Άρη Πέρσι το Πάσχα που πήγα στη Γερμανία στο σπίτι τους

νόμισα πως κάθονταν φρόνιμα επειδή ήμουν εγώ εκεί Έλεγα πως θα τα έχει έτσι

δασκαλέψει η μαμά τους η Γερμανίδα για να μη με νευριάζουν να περάσω καλά και να

ευχαριστηθεί ο μπαμπάς μου Λόττη Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου Η μαμά μας η θάλασσα ΑΝΘΟΛΟΓΙΟ

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ Ε΄amp ΣΤ΄ ΤΑΞΗ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗ

5 Επιλέξτε το είδος της σύνδεσης που δηλώνουν οι μαυρισμένοι σύνδεσμοι

Ήταν φως φανάρι πως ήθελε να μου μπει στη μύτη επειδή της είπα πως ίσως να μη

θυμηθώ το βότσαλο που μου ζήτησε

Παρατακτική Υποτακτική Ασύνδετο σχήμα

Έτσι είναι όσοι έχουν πολλούς συγγενείς και πολλά αδέρφια

Παρατακτική Υποτακτική Ασύνδετο σχήμα

Όταν τη βεβαίωσα πως την αγαπάω κι εκείνη άρχισε να με ρωτάει αν αγαπάω το μωρό

περισσότερο επειδή έχουμε την ίδια μαμά

Παρατακτική Υποτακτική Ασύνδετο σχήμα

16

Λίγο μπερδεμένα φαίνονται όλ αυτά όμως εγώ πια τα έχω συνηθίσει

Παρατακτική Υποτακτική Ασύνδετο σχήμα

Η θάλασσα ήταν λάδι κι εγώ δε χόρταινα να μπαινοβγαίνω και να την ταράζω με βουτιές

και με μακροβούτια

Παρατακτική Υποτακτική Ασύνδετο σχήμα

6 Συνδυάστε τις λέξεις στην αριστερή στήλη με τις εικόνες στη μεσαία

στήλη και τη σημασία στη δεξιά στήλη

17

7 Φτιάξε κι εσύ το γενεαλογικό σου δέντρο Βρες φωτογραφίες των συγγενών σου

και δική σου και τοποθέτησέ τες στη σωστή σειρά

Το γενεαλογικό δέντρο μας δείχνει από πού

προερχόμαστε Δηλαδή παρουσιάζει με

χρονολογική σειρά τους προγόνους μας

ξεκινώντας από εμάς και φτάνοντας μέχρι τον

αρχαιότερο πρόγονό μας

18

8 Πόσο σημαντική είναι η σχέση σας με τα

αδέρφια σας Όσοι δεν έχετε σκεφτείτε με ποιο

τρόπο θα άλλαζε η ζωή σας αν είχατε αδερφό ή

αδερφή Καταγράψτε τις σκέψεις και τα

συναισθήματά σας

19

Το δωμάτιο με τα ερπετά

laquoΤρία ανήλικα αδέλφια χάνουν τους γονείς τους σε πυρκαγιά στο σπίτι τους και αναγκάζονται να

μείνουν με ένα μακρινό συγγενή τον κόμη Όλαφ Ενώ αυτός καταστρώνει σχέδια εξόντωσής τους

για να καρπωθεί την τεράστια περιουσία τους εκείνα αντιστέκονται επιστρατεύοντας τα ειδικά

χαρίσματά τουςraquo

Ένα από τα πράγματα που σκέφτεται κανείς στη ζωή του με τη μεγαλύτερη

δυσκολία είναι οι τύψεις του Κάτι σου συμβαίνει εσύ κάνεις λάθος επιλογή και για

χρόνια μετά εύχεσαι να είχες κάνει κάτι άλλο Για παράδειγμα μερικές φορές όταν

περπατάω στην παραλία ή επισκέπτομαι τον τάφο κάποιου φίλου θυμάμαι μια μέρα

πολύ καιρό πριν που δεν είχα πάρει μαζί μου φακό σε ένα μέρος όπου έπρεπε να είχα

πάρει φακό και οι επιπτώσεις ήταν καταστροφικές Γιατί δεν έφερα φακό σκέφτομαι

συνέχεια αν και είναι πια πολύ αργά για να κάνω κάτι Έπρεπε να είχα φέρει ένα φακό

Για χρόνια ολόκληρα έπειτα από αυτή τη στιγμή στη ζωή των ορφανών

Μποντλέρ ο Κλάους σκεφτόταν την ώρα που εκείνος και τα αδέρφια του

συνειδητοποίησαν πως ο Στέφανο ήταν στην πραγματικότητα ο Κόμης Όλαφ και

βασανιζόταν από τύψεις που δεν φώναξε στον οδηγό του ταξί

ο οποίος είχε κάνει μανούβρα και έφευγε Σταμάτα

σκεφτόταν να λέει ο Κλάους αν και ήταν πια πολύ αργά για

να κάνει κάτι Σταμάτα Πάρε αυτόν τον άντρα και φύγετε

Φυσικά είναι απολύτως κατανοητό το γεγονός ότι ο Κλάους

και τα αδέρφια του είχαν εκπλαγεί τόσο πολύ που δεν

μπορούσαν να δράσουν αμέσως αλλά ο Κλάους για χρόνια

μετά θα καθόταν ξαπλωμένος στο κρεβάτι του ξύπνιος και

θα σκεφτόταν ότι υπήρχε μια πιθανότητα μια μικρή έστω πιθανότητα αν είχε δράσει

έγκαιρα να είχε σώσει τη ζωή του θείου Μόντι

Αλλά κάτι τέτοιο δε συνέβη Όσο τα ορφανά Μποντλέρ κοίταζαν τον Κόμη

Όλαφ το ταξί έτρεχε στο δρομάκι και τα παιδιά είχαν μείνει μόνα με αυτό τον έχθιστο

άνθρωπο μια λέξη που εδώ σημαίνει laquoτο χειρότερο που μπορεί να φανταστεί κανείςraquo

Ο Όλαφ τους χαμογέλασε με τον ίδιο τρόπο που θα χαμογελούσε και το Μογγολικό

Μοχθηρόφιδο του θείου Μόντι αν έβλεπε ένα λευκό ποντίκι στο κλουβί του

προορισμένο για το βραδινό του φαγητό

laquoΊσως κάποιος από σας θα μπορούσε να μεταφέρει τη βαλίτσα μου στο δωμάτιό

μουraquo είπε με τη στριγκή φωνή του laquoΗ διαδρομή σrsquo αυτό το βρωμερό δρόμο ήταν

βαρετή και δυσάρεστη και είμαι πολύ κουρασμένοςraquo

laquoΑν άξιζε σε κάποιον να περάσει από την οδό Χάλια αυτός είσαι εσύ Κόμη

Όλαφraquo φώναξε η Βάιολετ αγριοκοιτάζοντάς τον laquoΔεν πρόκειται να σε βοηθήσουμε

με τη βαλίτσα σου γιατί δεν πρόκειται να σrsquo αφήσουμε να μπεις σrsquo αυτό το σπίτιraquo

Ο Όλαφ έριξε ένα άγριο βλέμμα στα ορφανά και μετά κοίταξε γύρω του σαν

να έψαχνε κάτι κρυμμένο πίσω από τους θάμνους σε σχήμα φιδιού

laquoΠοιος είναι ο Κόμης Όλαφraquo ρώτησε ειρωνικά

20

laquoΤο όνομά μου είναι Στέφανο Βρίσκομαι εδώ για να βοηθήσω τον

Μοντγκόμερι Μοντγκόμερι με την επερχόμενη αποστολή στο Περού Αν κατάλαβα

καλά εσείς οι τρεις είσαστε οι νάνοι που εργάζεστε ως υπηρέτες στο σπίτι του Δρ

Μοντγκόμεριraquo

laquoΔεν είμαστε νάνοιraquo είπε αυστηρά ο Κλάους laquoΕίμαστε παιδιά Και εσύ είσαι

ο Κόμης Όλαφ Μπορεί να άφησες μούσι και να ξύρισες το φρύδι σου αλλά

παραμένεις ακόμη το ίδιο αξιοκαταφρόνητο άτομο και δε θα σrsquo αφήσουμε να μπεις σrsquo

αυτό το σπίτιraquo

laquoΦούταraquo στρίγκλισε η μικρή Σάνι κάτι που πιθανότατα σήμαινε laquoΣυμφωνώraquo

Ο Κόμης Όλαφ κοίταξε ένα ένα τα ορφανά Μποντλέρ με μάτια που γυάλιζαν

λες και έλεγε κάποιο αστείο

laquoΔεν ξέρω για ποιο πράγμα μιλάτεraquo είπε laquoαλλά αν ήξερα και αν ήμουν αυτός

ο Κόμης Όλαφ που λέτε νομίζω πως θα σκεφτόμουν ότι είστε πολύ αγενείς Και αν

σκεφτόμουν πως είστε πολύ αγενείς ίσως να θύμωνα Και αν θύμωνα ποιος ξέρει τι

θα έκαναraquo

Τα παιδιά παρακολουθούσαν τον Κόμη Όλαφ καθώς σήκωνε τους

κοκαλιάρικους ώμους του Μάλλον είναι περιττό να σας υπενθυμίσω πόσο βίαιος

μπορούσε να γίνει αυτός ο άνθρωπος και σίγουρα ήταν περιττό να το θυμίσει ο ίδιος

στα ορφανά Ο Κλάους ακόμη ένιωθε τη μελανιά στο πρόσωπό του από την ημέρα που

τον είχε χτυπήσει ο Κόμης Όλαφ όταν έμεναν στο σπίτι του Η Σάνι ακόμη πονούσε

από τότε που την είχε φυλακίσει στο κλουβί και την είχε αφήσει να κρέμεται από τον

πύργο όπου έστηνε τα σατανικά σχέδιά του Η Βάιολετ βέβαια δεν είχε υπάρξει θύμα

σωματικής βίας από αυτόν τον απαίσιο άνθρωπο ωστόσο είχε σχεδόν αναγκαστεί να

τον παντρευτεί και αυτό ήταν αρκετό για να την κάνει να σηκώσει την βαλίτσα του

και να τη σύρει αργά προς την πόρτα και μετά στο εσωτερικό του σπιτιού

laquoΠιο ψηλάraquo πρόσταξε ο Όλαφ laquoΣήκωσέ την κι άλλο Δεν θέλω να τη σέρνεις

έτσι στο έδαφοςraquo

Ο Κλάους και η Σάνι έτρεξαν να βοηθήσουν την αδερφή τους τη Βάιολετ με τη

βαλίτσα αλλά ακόμη κι έτσι το βάρος της τους έκανε να παραπατούν Ήταν ήδη

μεγάλη δυστυχία που ο Όλαφ είχε εμφανιστεί και πάλι στη ζωή τους ακριβώς τη

στιγμή που είχαν αρχίσει να αισθάνονται άνεση και ασφάλεια δίπλα στο θείο Μόντι

αλλά το ότι βοηθούσαν αυτό το φριχτό άτομο να μπει στο σπίτι ήταν κάτι παραπάνω

από όσο μπορούσαν να αντέξουν Ο Κόμης Όλαφ τους ακολουθούσε σε απόσταση

αναπνοής μιας βρομερής αναπνοής που τα τρία παιδιά μύριζαν καθώς έβαζαν στο σπίτι

τη βαλίτσα και την τοποθετούσαν στο χαλί που βρισκόταν κάτω από τον πίνακα με τα

μπλεγμένα φίδια

Λέμονι Σνίκετ Μια σειρά από ατυχή γεγονότα Βιβλίο 2ο κεφάλαιο 4ο

εκδΨΥΧΟΓΙΟΣ

Δρ Μοντγκόμερι = θείος Μόντι Είναι ο αδερφός της γυναίκας του ξαδέρφου του

μακαρίτη του πατέρα τους

21

1 Ποιοι είναι οι κεντρικοί ήρωες της ιστορίας και ποια είναι η σχέση

μεταξύ τους

2 Πώς βλέπουν τα παιδιά τον κόμη Όλαφ Πώς φαίνεται αυτό μέσα στο κείμενο

Εναντιωματικε ς ndash Παραχωρητικε ς προτα σεις

Πήγαμε εκδρομή αν και έβρεχε

Οι εναντιωματικές προτάσεις φανερώνουν αντίθεση σε αυτό

που δείχνει η κύρια

πρόταση Παρ όλα αυτά η κύρια πρόταση ισχύει Εισάγονται με

τους συνδέσμους

αν και ενώ μολονότι κι ας παρrsquo όλο που

22

Θα πάμε εκδρομή κι ας βρέξει

Οι παραχωρητικές προτάσεις εισάγονται με τους

συνδέσμους και αν και να κι ας

Ο Κλάους και η Σάνι έτρεξαν να βοηθήσουν την αδερφή τους τη Βάιολετ με τη

βαλίτσα αλλά ακόμη κι έτσι το βάρος της τους έκανε να παραπατούν

3 Εντοπίστε στο κείμενο τους εναντιωματικούς συνδέσμους και βρείτε τη

λειτουργία τους

Πώς συνδέονται όμως

δύο όμοιες προτάσεις

που έχουν αντίθετο

νόημα

23

4 Στις παρακάτω προτάσεις συμπληρώστε τον αντιθετικό σύνδεσμο που λείπει

(Grimm G amp B Τα παραμύθια των αδερφών Γκριμ

Τα τέσσερα αδέρφια εκδ Ατλαντίς )

5 Οι λέξεις έχουν κι αυτές τη δική τους οικογένεια Συμπληρώστε την

ορθογραφία των παρακάτω λέξεων Μπορείτε να βρείτε κι άλλες λέξεις που να

ανήκουν στην ίδια οικογένεια λέξεων

24

25

6 Διαβάζοντας προσεκτικά το κείμενο αφηγηθείτε σε 100-150 λέξεις το

τέλος που θα δίνατε στην ιστορία ξεκινώντας με την παρακάτω φράση του κειμένου

laquoΉταν ήδη μεγάλη δυστυχία που ο Όλαφ είχε εμφανιστεί και πάλι στη ζωή τους

ακριβώς τη στιγμή που είχαν αρχίσει να αισθάνονται άνεση και ασφάλεια δίπλα

στο θείο Μόντιraquo

Page 9: ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΚΑΙ ΛΕΞΙΚΟΓΡΑΦΙΑ

8

5 Αν είχατε την δυνατότητα να διαλέγατε τον πατέρα σας τι χαρακτηριστικά

θα θέλατε να έχει Περιγράψτε πώς φαντάζεστε τον ιδανικό πατέρα

Δείτε επίσης την ταινία μικρού μήκους laquo Τι είναι αυτόraquo στον

παρακάτω σύνδεσμο httpswwwyoutubecomwatchv=mNK6h1dfy2o

Πρόλογος

Όνομα

Ηλικία

Επάγγελμα

Κυρίως θέμα

Εσωτερικά

χαρακτηριστικά

Κυρίως θέμα

Περιγραφή

σχέσηςΕμπειρίες

Επίλογος

Εντυπώσεις

Σκέψεις amp

Συναισθήματα

Κυρίως θέμα

Εξωτερικά

χαρακτηριστικά

Δεν ξεχνώ

9

Η μαμά μας η θάλασσα

Το κεφάλαιο που ακολουθεί ανήκει στο μυθιστόρημα Λάθος κύριε Νόιγκερ Ο Φίλιππος με τα

ετεροθαλή αδελφάκια του την Γκέρντα και το Χανς παραθερίζει στο χωριό Τράπεζα της

Πελοποννήσου Εκεί του κάνει μαθήματα γερμανικής γλώσσας ένας Γερμανός αρχαιολόγος ο

κύριος Νόιγκερ Τα σημαντικότερα στιγμιότυπα του μυθιστορήματος τα μαθαίνουμε μέσα από τις

laquoαναφορέςraquo δηλαδή τα ημερολόγια που γράφει ο Φίλιππος Το μυθιστόρημα αναφέρεται μεταξύ

άλλων στην πολυμελή οικογένεια του Φίλιππου και στις σχέσεις των παιδιών μεταξύ τους Στο

κείμενο μας παρακολουθούμε ορισμένα στιγμιότυπα από τη ζωή των παιδιών

ο είχα πει εγώ από την αρχή ότι δε θα τα προλαβαίνω όλα Το περασμένο Σάββατο 9 Ιουλίου μου θύμωσε

ο παππούς γιατί δεν πήγα μαζί του για ψάρεμα Προχτές Δευτέρα 11 Ιουλίου κατέβασε μούτρα η Γκέρντα

επειδή στρώθηκα να διαβάσω γερμανική γραμματική και δεν ήθελα να πάμε βόλτα στη ράχη Και χτες Τρίτη

12 Ιουλίου κατσούφιασε η γιαγιά επειδή ξέχασα να της ψωνίσω τυρί ρύζι και καφέ από την κυρία Τασία

Όσο για τις laquoαναφορέςraquo μου το κατάλαβε μόνος του ο κύριος Νόιγκερ ότι δε γίνεται να γράφω κάθε μέρα γιατί

ούτε τις μισές δε θα προλάβουμε να μεταφράσουμε Τι λέω τις μισές Ούτε την πρώτη δεν καταφέραμε ακόμα να

τελειώσουμε Φυσικά ο κύριος Νόιγκερ δε θύμωσε σαν τους άλλους Είναι ο μόνος που δε θυμώνει ποτέ Στο κάτω

κάτω από τις μεταφράσεις καλύτερο μάθημα είναι ν αρχίσουμε να πηγαίνουμε συχνά εκδρομές όπως μου το

υποσχέθηκε και να μιλάμε γερμανικά Δηλαδή να μιλάει εκείνος κι εγώ να προσπαθώ να καταλάβω και ν

απαντήσω Θα φάω ακόμα πολλά ψωμιά για να μπορέσω να πω ότι μιλάω γερμανικά

Της γιαγιάς δεν της αρέσει καθόλου που σχεδιάζουμε laquoνα τρεχοβολάμε στα κατσά- βραχαraquo όπως λέει Προτιμάει

να κάνουμε μάθημα κανονικό μπροστά στο τραπέζι με χαρτιά και μολύβια Έτσι λέει δε θα χάνουμε ώρα και θα

μένει καιρός να κάνει κι ελληνικά στα γερμανάκια ο κύριος Νόιγκερ

Καλά παιδάκια λοιπόν τ αδερφάκια μου τα πώς τα είπαμε τα ετεροθαλή Ούτε φωνές ούτε πείσματα ούτε

σκανταλιές Τρώνε ντύνονται πλένονται χωρίς να τα κυνηγάει η γιαγιά και χωρίς να ενοχλούν κανένα Ούτε

σύγκριση με τον άλλο τον laquoαδερφούληraquo μου τον Άρη Πέρσι το Πάσχα που πήγα στη Γερμανία στο σπίτι τους

νόμισα πως κάθονταν φρόνιμα επειδή ήμουν εγώ εκεί Έλεγα πως θα τα έχει έτσι δασκαλέψει η μαμά τους η

Γερμανίδα για να μη με νευριάζουν να περάσω καλά και να ευχαριστηθεί ο μπαμπάς μου Όμως και φέτος εδώ

έτσι φρόνιμα είναι πάλι Εκτός και αν είναι μαζεμένα μόνο για την ώρα επειδή τα πειράζει λίγο η ζέστη Ή επειδή

μας τα έστειλαν μόνα τους και βρίσκονται σε ξένο περιβάλλον πρώτη φορά χωρίς τη μαμά τους ή τον πατέρα τους

Πάντως καλά έκανα και προτίμησα να έρθω κι εγώ εδώ στην Τράπεζα παρά να πάω με τη μητέρα μου και τον

πατριό μου στην Κρήτη Έτσι τα γερμανάκια θα έχουν και κάποιον άλλον παρέα εκτός από τον παππού και τη

γιαγιά

mdash Εγώ στη θέση σου θα προτιμούσα να πάω σ ένα μεγάλο νησί σαν την Κρήτη με τους δικούς μου παρά σ ένα

μικρό χωριό μόνο μ ένα δάσκαλο κι ας ήταν ο κύριος Νόιγκερ μου πέταξε η Χριστίνα

Ήταν φως φανάρι πως ήθελε να μου μπει στη μύτη επειδή της είπα πως ίσως να μη θυμηθώ το βότσαλο που μου

ζήτησε Δεν της είχα πει ακόμα ότι εκτός από τον κύριο Νόιγκερ στην Τράπεζα θα είναι και η γιαγιά Πολυξένη

και ο παππούς μου ο Φίλιππος mdash οι γονείς του πατέρα μου δηλαδήmdash και τα γερμανάκια Όταν της το αποκάλυψα

κι αυτό είπε πικρόχολα

10

mdash Α Τώρα μάλιστα Κατάλαβα Έτσι είναι όσοι έχουν πολλούς συγγενείς και πολλά αδέρφια

Το ύφος της μου φάνηκε ειρωνικό και παρά λίγο να της θυμώσω Ύστερα σκέφτηκα πως είχε δίκιο η κοπέλα Έτσι

είναι Και πολλούς συγγενείς και πολλά και ποικίλα αδέρφια έχω εγώ Τι θα πει αυτό Θα πει ότι έχω έναν αδερφό

που δεν είναι κανονικός αδερφός μου (πάλι laquoκανονικόςraquo είπα κύριε Νόιγκερ λάθος μου πάλι όμως άλλο εννοούσα

τώραmiddot κι αν δεν υπάρχει λέξη ειδική και γνωστή γι αυτό που μου είναι εμένα ο Άρης εγώ δε φταίω)

Λοιπόν ο Άρης (ένα θηρίο δέκα χρονών) είναι ο γιος του πατριού μου (που η πρώτη του γυναίκα είχε πεθάνει και

που παντρεύτηκε πριν από δύο χρόνια τη μαμά μου) Ύστερα έχω το μωρό μας ένα κοριτσάκι που μόλις περπάτησε

(μπαμπάς της είναι ο πατριός μου και μαμά της η μαμά η δική μου) Κι έχω ακόμη και τα γερμανάκια την Γκέρντα

και το Χανς εφτά και πέντε χρονών (παιδιά του πατέρα μου και της δεύτερης γυναίκας του της Γερμανίδας)

Λίγο μπερδεμένα φαίνονται όλ αυτά όμως εγώ πια τα έχω συνηθίσει και δε με νοιάζει Εκείνο που δεν μπορώ να

συνηθίσω είναι οι ζήλιες Από τη μια ζηλεύει ο Άρης που αγαπάω και τα γερμανάκια Από την άλλη ζηλεύουν τα

γερμανάκια επειδή μένω στο ίδιο σπίτι με τον Άρη και το μωρό Δηλαδή η Γκέρντα ζηλεύει περισσότερο όχι ο

Χανς Ίσως γιατί ακόμα είναι μικρός και δεν τον πολυσκοτίζουν αυτά Όμως η Γκέρντα θέλει διαρκώς να της λέω

αν παίζω με τον Άρη κι αν αγαπάω πολύ το μωρό

mdash Το αγαπάω βέβαια της είπα χτες που είχαμε πάει για μπάνιο Αδερφάκι μου δεν είναι κι αυτό

mdash Εμένα το αγαπάς είπε κάνοντας πάλι το συνηθισμένο της λάθος στα ελληνικά

Μιλάει αρκετά καλά κι ας κάνει λίγα λάθη Τώρα με δάσκαλο τον κύριο Νόιγκερ θα

γίνει ξεφτέρι

Όταν τη βεβαίωσα πως την αγαπάω κι εκείνη άρχισε να με ρωτάει αν αγαπάω το μωρό περισσότερο επειδή έχουμε

την ίδια μαμά

Η θάλασσα ήταν λάδι κι εγώ δε χόρταινα να μπαινοβγαίνω και να την ταράζω με βουτιές και με μακροβούτια

Κρύσταλλο γαλάζιο έμοιαζε το νερό τόσο πεντακάθαρο που ξεχώριζες ένα ένα τα βοτσαλάκια και τα χρωματιστά

χαλίκια στο βυθό

mdash Έλα να πέσουμε πάλι της λέω κι άσε τις μαμάδες Δεν έχουν καμιά σημασία Στο κάτω κάτω οι επιστήμονες

λένε πως μακρινή μητέρα όλων των ανθρώπων είναι η θάλασσα

Της άρεσε πολύ αυτό Της έκανε μεγάλη εντύπωση Δεν ξαναρώτησε για το μωρό Πλατσούρισε καμπόσο δίπλα

μου έπειτα βγήκε κι άρχισε να ψάχνει κάτι στην παραλία τραγουδώντας

Τριαντάφυλλο μικρό

τριανταφυλλάκι

θα σε κόψω δε βαστώ

είπε το παιδάκι

Της το έμαθε στα ελληνικά ο κύριος Νόιγκερ αυτό το γερμανικό τραγούδι από το πρώτο μάθημα κιόλας

11

Αντί για το ανύπαρκτο μικρό τριαντάφυλλο μάζεψε ένα βότσαλο άσπρο και μεγάλο Το βράδυ που τρώγαμε στο

ταβερνάκι του Στέργιου mdashτο μεσαίο από τα τρία που έχει το χωριό στην άκρη του γκρεμού με θέα προς τη

θάλασσαmdash μου το πρόσφερε για δώρο Από τη μια πλευρά έγραφε στα ελληνικά laquoγια σέναraquo Από την άλλη είχε

ζωγραφίσει μια βαρκούλα τρεις γραμμές για νερό και ανάμεσα στις γραμμές δύο ψαράκια Κάτω κάτω με

μικρούτσικα γράμματα χωρίς κανένα λάθος είχε γράψει

Η μαμά μας η θάλασσα

Φοίβης Θεοχαράκη (ετών 8) Ψάρι (Έκδοση του Ελληνικού Παιδικού Μουσείου)

Αυτά λοιπόν με το ετεροθαλές αδερφάκι μου και τέρμα για σήμερα η laquoαναφοράraquo Τίτλο τώρα Να βρω κι έναν

τίτλο να ξεμπερδεύω να πάω να κοιμηθώ νωρίς γιατί αύριο μπορεί να πάμε εκδρομή (δε φαντάζομαι να το

αναβάλετε πάλι κύριε Νόιγκερ)

Το βρήκα Ή μάλλον το βρήκε η Γκέρντα για μένα Θα βάλω εκείνο που έγραψε πάνω στο βότσαλο Η ΜΑΜΑ

ΜΑΣ Η ΘΑΛΑΣΣΑ

θα φάω ακόμα πολλά ψωμιά θα περάσει πολύς καιρός τα ετεροθαλή (το ετεροθαλές) τα παιδιά που έχουν με τον αδελφό τους ή

την αδελφή τους κοινό έναν από τους δύο γονείς τους που προέρχονται δηλαδή από διαφορετικό πατέρα ή διαφορετική μητέρα φως

φανάρι ολοφάνερο πικρόχολα με ύφος ενοχλημένο δυσαρεστημένο

Λόττη Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου Η μαμά μας η θάλασσα ΑΝΘΟΛΟΓΙΟ

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ Ε΄amp ΣΤ΄ ΤΑΞΗ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗ

12

1 Ποια είναι η σχέση του Φίλιππου με τα αδέρφια του Πώς φαίνεται αυτό

στο κείμενο Υπογραμμίστε ρήματα ή φράσεις που δηλώνουν τα συναισθήματά του

2 Για ποιο λόγο πιστεύετε πως ο Φίλιππος έδωσε αυτόν τον τίτλο στην αναφορά

του Σε ομάδες καταγράψτε δύο διαφορετικούς τίτλους που θα δίνατε στο κείμενο

3 Χαρακτηρίστε τις παρακάτω προτάσεις ως σωστές ή λάθος βάζοντας x στην αντίστοιχη

επιλογή

Ετεροθαλή είναι τα παιδιά που έχουν με τον αδερφό ή την αδερφή τους κοινό τον έναν από

τους δύο γονείς

Σωστό Λάθος

Η πολυμελής οικογένεια αποτελείται από τους γονείς και ένα παιδί

Σωστό Λάθος

Για να υπάρχει αγάπη μεταξύ των μελών μιας οικογένειας τα παιδιά πρέπει να έχουν τους

βιολογικούς τους γονείς

Σωστό Λάθος

13

Συ νδεση προτα σεων

Το βράδυ που τρώγαμε στο ταβερνάκι του Στέργιου mdashτο μεσαίο από τα τρία που έχει

το χωριό στην άκρη του γκρεμού με θέα προς τη θάλασσαmdash μου το πρόσφερε για

δώρο

Όταν σε μια φράση οι προτάσεις ή οι λέξεις

συνδέονται μόνο με κόμματα λέμε ότι

έχουμε ασύνδετο σχήμα Υπάρχουν όμως και

άλλοι τρόποι να

συνδέσουμε τις

προτάσεις

14

Οι πιο χαρακτηριστικοί παρατακτικοί σύνδεσμοι είναι και ή είτε ούτε

αλλά όμως μα

Το είχα πει εγώ από την αρχή ότι δε θα τα προλαβαίνω όλα

Στη φράση αυτή έχουμε δύο ανόμοιες προτάσεις ( μια ανεξάρτητη Το είχα πει εγώ

από την αρχή και μια εξαρτημένη ότι δε θα τα προλαβαίνω όλα)

Αιτιολογικές γιατί επειδή αφού διότι

πχ Θύμωσε επειδή του μίλησαν άσχημα

Τελικές για να να

πχ Πήγε να φέρει το βιβλίο

Έτρεχε για να μην χάσει το τρένο

ΑποτελεσματικέςΣυμπερασματικές ώστε που

πχ Μιλά πολύ σιγά ώστε μόλις ακούγεται

Είναι τέτοιος άνθρωπος που τον αγαπούν όλοι

Υποθετικές αν εάν άμα

πχ Αν είχες διαβάσει τα μαθήματά σου τώρα θα ήσουν ήσυχος

Προτάσεις που ξεκινούν με υποτακτικούς συνδέσμους

15

Χρονικές όταν σαν ενώ καθώς αφού αφότου πριν μόλις προτού

ώσπου ωσότου όποτε

πχ Όποτε δουλεύει έρχεται

Εναντιωματικές αν και μολονότι ενώ κι ας παρrsquo όλο που

πχ Πήγαμε εκδρομή αν και έβρεχε

Προτάσεις που συμπληρώνουν το ρήμα και έχουν ρόλο

Αντικειμένου να ότι πως

πχ Ο δάσκαλος είπε ότι θα ξεκινήσουν οι σχολικοί αγώνες στίβου

4 Να αναγνωρίσετε το είδος της σύνδεσης (παρατακτική υποτακτική ή

ασύνδετο σχήμα) στο παρακάτω απόσπασμα

Καλά παιδάκια λοιπόν τ αδερφάκια μου τα πώς τα είπαμε τα ετεροθαλή Ούτε

φωνές ούτε πείσματα ούτε σκανταλιές Τρώνε ντύνονται πλένονται χωρίς να τα

κυνηγάει η γιαγιά και χωρίς να ενοχλούν κανένα Ούτε σύγκριση με τον άλλο τον

laquoαδερφούληraquo μου τον Άρη Πέρσι το Πάσχα που πήγα στη Γερμανία στο σπίτι τους

νόμισα πως κάθονταν φρόνιμα επειδή ήμουν εγώ εκεί Έλεγα πως θα τα έχει έτσι

δασκαλέψει η μαμά τους η Γερμανίδα για να μη με νευριάζουν να περάσω καλά και να

ευχαριστηθεί ο μπαμπάς μου Λόττη Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου Η μαμά μας η θάλασσα ΑΝΘΟΛΟΓΙΟ

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ Ε΄amp ΣΤ΄ ΤΑΞΗ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗ

5 Επιλέξτε το είδος της σύνδεσης που δηλώνουν οι μαυρισμένοι σύνδεσμοι

Ήταν φως φανάρι πως ήθελε να μου μπει στη μύτη επειδή της είπα πως ίσως να μη

θυμηθώ το βότσαλο που μου ζήτησε

Παρατακτική Υποτακτική Ασύνδετο σχήμα

Έτσι είναι όσοι έχουν πολλούς συγγενείς και πολλά αδέρφια

Παρατακτική Υποτακτική Ασύνδετο σχήμα

Όταν τη βεβαίωσα πως την αγαπάω κι εκείνη άρχισε να με ρωτάει αν αγαπάω το μωρό

περισσότερο επειδή έχουμε την ίδια μαμά

Παρατακτική Υποτακτική Ασύνδετο σχήμα

16

Λίγο μπερδεμένα φαίνονται όλ αυτά όμως εγώ πια τα έχω συνηθίσει

Παρατακτική Υποτακτική Ασύνδετο σχήμα

Η θάλασσα ήταν λάδι κι εγώ δε χόρταινα να μπαινοβγαίνω και να την ταράζω με βουτιές

και με μακροβούτια

Παρατακτική Υποτακτική Ασύνδετο σχήμα

6 Συνδυάστε τις λέξεις στην αριστερή στήλη με τις εικόνες στη μεσαία

στήλη και τη σημασία στη δεξιά στήλη

17

7 Φτιάξε κι εσύ το γενεαλογικό σου δέντρο Βρες φωτογραφίες των συγγενών σου

και δική σου και τοποθέτησέ τες στη σωστή σειρά

Το γενεαλογικό δέντρο μας δείχνει από πού

προερχόμαστε Δηλαδή παρουσιάζει με

χρονολογική σειρά τους προγόνους μας

ξεκινώντας από εμάς και φτάνοντας μέχρι τον

αρχαιότερο πρόγονό μας

18

8 Πόσο σημαντική είναι η σχέση σας με τα

αδέρφια σας Όσοι δεν έχετε σκεφτείτε με ποιο

τρόπο θα άλλαζε η ζωή σας αν είχατε αδερφό ή

αδερφή Καταγράψτε τις σκέψεις και τα

συναισθήματά σας

19

Το δωμάτιο με τα ερπετά

laquoΤρία ανήλικα αδέλφια χάνουν τους γονείς τους σε πυρκαγιά στο σπίτι τους και αναγκάζονται να

μείνουν με ένα μακρινό συγγενή τον κόμη Όλαφ Ενώ αυτός καταστρώνει σχέδια εξόντωσής τους

για να καρπωθεί την τεράστια περιουσία τους εκείνα αντιστέκονται επιστρατεύοντας τα ειδικά

χαρίσματά τουςraquo

Ένα από τα πράγματα που σκέφτεται κανείς στη ζωή του με τη μεγαλύτερη

δυσκολία είναι οι τύψεις του Κάτι σου συμβαίνει εσύ κάνεις λάθος επιλογή και για

χρόνια μετά εύχεσαι να είχες κάνει κάτι άλλο Για παράδειγμα μερικές φορές όταν

περπατάω στην παραλία ή επισκέπτομαι τον τάφο κάποιου φίλου θυμάμαι μια μέρα

πολύ καιρό πριν που δεν είχα πάρει μαζί μου φακό σε ένα μέρος όπου έπρεπε να είχα

πάρει φακό και οι επιπτώσεις ήταν καταστροφικές Γιατί δεν έφερα φακό σκέφτομαι

συνέχεια αν και είναι πια πολύ αργά για να κάνω κάτι Έπρεπε να είχα φέρει ένα φακό

Για χρόνια ολόκληρα έπειτα από αυτή τη στιγμή στη ζωή των ορφανών

Μποντλέρ ο Κλάους σκεφτόταν την ώρα που εκείνος και τα αδέρφια του

συνειδητοποίησαν πως ο Στέφανο ήταν στην πραγματικότητα ο Κόμης Όλαφ και

βασανιζόταν από τύψεις που δεν φώναξε στον οδηγό του ταξί

ο οποίος είχε κάνει μανούβρα και έφευγε Σταμάτα

σκεφτόταν να λέει ο Κλάους αν και ήταν πια πολύ αργά για

να κάνει κάτι Σταμάτα Πάρε αυτόν τον άντρα και φύγετε

Φυσικά είναι απολύτως κατανοητό το γεγονός ότι ο Κλάους

και τα αδέρφια του είχαν εκπλαγεί τόσο πολύ που δεν

μπορούσαν να δράσουν αμέσως αλλά ο Κλάους για χρόνια

μετά θα καθόταν ξαπλωμένος στο κρεβάτι του ξύπνιος και

θα σκεφτόταν ότι υπήρχε μια πιθανότητα μια μικρή έστω πιθανότητα αν είχε δράσει

έγκαιρα να είχε σώσει τη ζωή του θείου Μόντι

Αλλά κάτι τέτοιο δε συνέβη Όσο τα ορφανά Μποντλέρ κοίταζαν τον Κόμη

Όλαφ το ταξί έτρεχε στο δρομάκι και τα παιδιά είχαν μείνει μόνα με αυτό τον έχθιστο

άνθρωπο μια λέξη που εδώ σημαίνει laquoτο χειρότερο που μπορεί να φανταστεί κανείςraquo

Ο Όλαφ τους χαμογέλασε με τον ίδιο τρόπο που θα χαμογελούσε και το Μογγολικό

Μοχθηρόφιδο του θείου Μόντι αν έβλεπε ένα λευκό ποντίκι στο κλουβί του

προορισμένο για το βραδινό του φαγητό

laquoΊσως κάποιος από σας θα μπορούσε να μεταφέρει τη βαλίτσα μου στο δωμάτιό

μουraquo είπε με τη στριγκή φωνή του laquoΗ διαδρομή σrsquo αυτό το βρωμερό δρόμο ήταν

βαρετή και δυσάρεστη και είμαι πολύ κουρασμένοςraquo

laquoΑν άξιζε σε κάποιον να περάσει από την οδό Χάλια αυτός είσαι εσύ Κόμη

Όλαφraquo φώναξε η Βάιολετ αγριοκοιτάζοντάς τον laquoΔεν πρόκειται να σε βοηθήσουμε

με τη βαλίτσα σου γιατί δεν πρόκειται να σrsquo αφήσουμε να μπεις σrsquo αυτό το σπίτιraquo

Ο Όλαφ έριξε ένα άγριο βλέμμα στα ορφανά και μετά κοίταξε γύρω του σαν

να έψαχνε κάτι κρυμμένο πίσω από τους θάμνους σε σχήμα φιδιού

laquoΠοιος είναι ο Κόμης Όλαφraquo ρώτησε ειρωνικά

20

laquoΤο όνομά μου είναι Στέφανο Βρίσκομαι εδώ για να βοηθήσω τον

Μοντγκόμερι Μοντγκόμερι με την επερχόμενη αποστολή στο Περού Αν κατάλαβα

καλά εσείς οι τρεις είσαστε οι νάνοι που εργάζεστε ως υπηρέτες στο σπίτι του Δρ

Μοντγκόμεριraquo

laquoΔεν είμαστε νάνοιraquo είπε αυστηρά ο Κλάους laquoΕίμαστε παιδιά Και εσύ είσαι

ο Κόμης Όλαφ Μπορεί να άφησες μούσι και να ξύρισες το φρύδι σου αλλά

παραμένεις ακόμη το ίδιο αξιοκαταφρόνητο άτομο και δε θα σrsquo αφήσουμε να μπεις σrsquo

αυτό το σπίτιraquo

laquoΦούταraquo στρίγκλισε η μικρή Σάνι κάτι που πιθανότατα σήμαινε laquoΣυμφωνώraquo

Ο Κόμης Όλαφ κοίταξε ένα ένα τα ορφανά Μποντλέρ με μάτια που γυάλιζαν

λες και έλεγε κάποιο αστείο

laquoΔεν ξέρω για ποιο πράγμα μιλάτεraquo είπε laquoαλλά αν ήξερα και αν ήμουν αυτός

ο Κόμης Όλαφ που λέτε νομίζω πως θα σκεφτόμουν ότι είστε πολύ αγενείς Και αν

σκεφτόμουν πως είστε πολύ αγενείς ίσως να θύμωνα Και αν θύμωνα ποιος ξέρει τι

θα έκαναraquo

Τα παιδιά παρακολουθούσαν τον Κόμη Όλαφ καθώς σήκωνε τους

κοκαλιάρικους ώμους του Μάλλον είναι περιττό να σας υπενθυμίσω πόσο βίαιος

μπορούσε να γίνει αυτός ο άνθρωπος και σίγουρα ήταν περιττό να το θυμίσει ο ίδιος

στα ορφανά Ο Κλάους ακόμη ένιωθε τη μελανιά στο πρόσωπό του από την ημέρα που

τον είχε χτυπήσει ο Κόμης Όλαφ όταν έμεναν στο σπίτι του Η Σάνι ακόμη πονούσε

από τότε που την είχε φυλακίσει στο κλουβί και την είχε αφήσει να κρέμεται από τον

πύργο όπου έστηνε τα σατανικά σχέδιά του Η Βάιολετ βέβαια δεν είχε υπάρξει θύμα

σωματικής βίας από αυτόν τον απαίσιο άνθρωπο ωστόσο είχε σχεδόν αναγκαστεί να

τον παντρευτεί και αυτό ήταν αρκετό για να την κάνει να σηκώσει την βαλίτσα του

και να τη σύρει αργά προς την πόρτα και μετά στο εσωτερικό του σπιτιού

laquoΠιο ψηλάraquo πρόσταξε ο Όλαφ laquoΣήκωσέ την κι άλλο Δεν θέλω να τη σέρνεις

έτσι στο έδαφοςraquo

Ο Κλάους και η Σάνι έτρεξαν να βοηθήσουν την αδερφή τους τη Βάιολετ με τη

βαλίτσα αλλά ακόμη κι έτσι το βάρος της τους έκανε να παραπατούν Ήταν ήδη

μεγάλη δυστυχία που ο Όλαφ είχε εμφανιστεί και πάλι στη ζωή τους ακριβώς τη

στιγμή που είχαν αρχίσει να αισθάνονται άνεση και ασφάλεια δίπλα στο θείο Μόντι

αλλά το ότι βοηθούσαν αυτό το φριχτό άτομο να μπει στο σπίτι ήταν κάτι παραπάνω

από όσο μπορούσαν να αντέξουν Ο Κόμης Όλαφ τους ακολουθούσε σε απόσταση

αναπνοής μιας βρομερής αναπνοής που τα τρία παιδιά μύριζαν καθώς έβαζαν στο σπίτι

τη βαλίτσα και την τοποθετούσαν στο χαλί που βρισκόταν κάτω από τον πίνακα με τα

μπλεγμένα φίδια

Λέμονι Σνίκετ Μια σειρά από ατυχή γεγονότα Βιβλίο 2ο κεφάλαιο 4ο

εκδΨΥΧΟΓΙΟΣ

Δρ Μοντγκόμερι = θείος Μόντι Είναι ο αδερφός της γυναίκας του ξαδέρφου του

μακαρίτη του πατέρα τους

21

1 Ποιοι είναι οι κεντρικοί ήρωες της ιστορίας και ποια είναι η σχέση

μεταξύ τους

2 Πώς βλέπουν τα παιδιά τον κόμη Όλαφ Πώς φαίνεται αυτό μέσα στο κείμενο

Εναντιωματικε ς ndash Παραχωρητικε ς προτα σεις

Πήγαμε εκδρομή αν και έβρεχε

Οι εναντιωματικές προτάσεις φανερώνουν αντίθεση σε αυτό

που δείχνει η κύρια

πρόταση Παρ όλα αυτά η κύρια πρόταση ισχύει Εισάγονται με

τους συνδέσμους

αν και ενώ μολονότι κι ας παρrsquo όλο που

22

Θα πάμε εκδρομή κι ας βρέξει

Οι παραχωρητικές προτάσεις εισάγονται με τους

συνδέσμους και αν και να κι ας

Ο Κλάους και η Σάνι έτρεξαν να βοηθήσουν την αδερφή τους τη Βάιολετ με τη

βαλίτσα αλλά ακόμη κι έτσι το βάρος της τους έκανε να παραπατούν

3 Εντοπίστε στο κείμενο τους εναντιωματικούς συνδέσμους και βρείτε τη

λειτουργία τους

Πώς συνδέονται όμως

δύο όμοιες προτάσεις

που έχουν αντίθετο

νόημα

23

4 Στις παρακάτω προτάσεις συμπληρώστε τον αντιθετικό σύνδεσμο που λείπει

(Grimm G amp B Τα παραμύθια των αδερφών Γκριμ

Τα τέσσερα αδέρφια εκδ Ατλαντίς )

5 Οι λέξεις έχουν κι αυτές τη δική τους οικογένεια Συμπληρώστε την

ορθογραφία των παρακάτω λέξεων Μπορείτε να βρείτε κι άλλες λέξεις που να

ανήκουν στην ίδια οικογένεια λέξεων

24

25

6 Διαβάζοντας προσεκτικά το κείμενο αφηγηθείτε σε 100-150 λέξεις το

τέλος που θα δίνατε στην ιστορία ξεκινώντας με την παρακάτω φράση του κειμένου

laquoΉταν ήδη μεγάλη δυστυχία που ο Όλαφ είχε εμφανιστεί και πάλι στη ζωή τους

ακριβώς τη στιγμή που είχαν αρχίσει να αισθάνονται άνεση και ασφάλεια δίπλα

στο θείο Μόντιraquo

Page 10: ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΚΑΙ ΛΕΞΙΚΟΓΡΑΦΙΑ

9

Η μαμά μας η θάλασσα

Το κεφάλαιο που ακολουθεί ανήκει στο μυθιστόρημα Λάθος κύριε Νόιγκερ Ο Φίλιππος με τα

ετεροθαλή αδελφάκια του την Γκέρντα και το Χανς παραθερίζει στο χωριό Τράπεζα της

Πελοποννήσου Εκεί του κάνει μαθήματα γερμανικής γλώσσας ένας Γερμανός αρχαιολόγος ο

κύριος Νόιγκερ Τα σημαντικότερα στιγμιότυπα του μυθιστορήματος τα μαθαίνουμε μέσα από τις

laquoαναφορέςraquo δηλαδή τα ημερολόγια που γράφει ο Φίλιππος Το μυθιστόρημα αναφέρεται μεταξύ

άλλων στην πολυμελή οικογένεια του Φίλιππου και στις σχέσεις των παιδιών μεταξύ τους Στο

κείμενο μας παρακολουθούμε ορισμένα στιγμιότυπα από τη ζωή των παιδιών

ο είχα πει εγώ από την αρχή ότι δε θα τα προλαβαίνω όλα Το περασμένο Σάββατο 9 Ιουλίου μου θύμωσε

ο παππούς γιατί δεν πήγα μαζί του για ψάρεμα Προχτές Δευτέρα 11 Ιουλίου κατέβασε μούτρα η Γκέρντα

επειδή στρώθηκα να διαβάσω γερμανική γραμματική και δεν ήθελα να πάμε βόλτα στη ράχη Και χτες Τρίτη

12 Ιουλίου κατσούφιασε η γιαγιά επειδή ξέχασα να της ψωνίσω τυρί ρύζι και καφέ από την κυρία Τασία

Όσο για τις laquoαναφορέςraquo μου το κατάλαβε μόνος του ο κύριος Νόιγκερ ότι δε γίνεται να γράφω κάθε μέρα γιατί

ούτε τις μισές δε θα προλάβουμε να μεταφράσουμε Τι λέω τις μισές Ούτε την πρώτη δεν καταφέραμε ακόμα να

τελειώσουμε Φυσικά ο κύριος Νόιγκερ δε θύμωσε σαν τους άλλους Είναι ο μόνος που δε θυμώνει ποτέ Στο κάτω

κάτω από τις μεταφράσεις καλύτερο μάθημα είναι ν αρχίσουμε να πηγαίνουμε συχνά εκδρομές όπως μου το

υποσχέθηκε και να μιλάμε γερμανικά Δηλαδή να μιλάει εκείνος κι εγώ να προσπαθώ να καταλάβω και ν

απαντήσω Θα φάω ακόμα πολλά ψωμιά για να μπορέσω να πω ότι μιλάω γερμανικά

Της γιαγιάς δεν της αρέσει καθόλου που σχεδιάζουμε laquoνα τρεχοβολάμε στα κατσά- βραχαraquo όπως λέει Προτιμάει

να κάνουμε μάθημα κανονικό μπροστά στο τραπέζι με χαρτιά και μολύβια Έτσι λέει δε θα χάνουμε ώρα και θα

μένει καιρός να κάνει κι ελληνικά στα γερμανάκια ο κύριος Νόιγκερ

Καλά παιδάκια λοιπόν τ αδερφάκια μου τα πώς τα είπαμε τα ετεροθαλή Ούτε φωνές ούτε πείσματα ούτε

σκανταλιές Τρώνε ντύνονται πλένονται χωρίς να τα κυνηγάει η γιαγιά και χωρίς να ενοχλούν κανένα Ούτε

σύγκριση με τον άλλο τον laquoαδερφούληraquo μου τον Άρη Πέρσι το Πάσχα που πήγα στη Γερμανία στο σπίτι τους

νόμισα πως κάθονταν φρόνιμα επειδή ήμουν εγώ εκεί Έλεγα πως θα τα έχει έτσι δασκαλέψει η μαμά τους η

Γερμανίδα για να μη με νευριάζουν να περάσω καλά και να ευχαριστηθεί ο μπαμπάς μου Όμως και φέτος εδώ

έτσι φρόνιμα είναι πάλι Εκτός και αν είναι μαζεμένα μόνο για την ώρα επειδή τα πειράζει λίγο η ζέστη Ή επειδή

μας τα έστειλαν μόνα τους και βρίσκονται σε ξένο περιβάλλον πρώτη φορά χωρίς τη μαμά τους ή τον πατέρα τους

Πάντως καλά έκανα και προτίμησα να έρθω κι εγώ εδώ στην Τράπεζα παρά να πάω με τη μητέρα μου και τον

πατριό μου στην Κρήτη Έτσι τα γερμανάκια θα έχουν και κάποιον άλλον παρέα εκτός από τον παππού και τη

γιαγιά

mdash Εγώ στη θέση σου θα προτιμούσα να πάω σ ένα μεγάλο νησί σαν την Κρήτη με τους δικούς μου παρά σ ένα

μικρό χωριό μόνο μ ένα δάσκαλο κι ας ήταν ο κύριος Νόιγκερ μου πέταξε η Χριστίνα

Ήταν φως φανάρι πως ήθελε να μου μπει στη μύτη επειδή της είπα πως ίσως να μη θυμηθώ το βότσαλο που μου

ζήτησε Δεν της είχα πει ακόμα ότι εκτός από τον κύριο Νόιγκερ στην Τράπεζα θα είναι και η γιαγιά Πολυξένη

και ο παππούς μου ο Φίλιππος mdash οι γονείς του πατέρα μου δηλαδήmdash και τα γερμανάκια Όταν της το αποκάλυψα

κι αυτό είπε πικρόχολα

10

mdash Α Τώρα μάλιστα Κατάλαβα Έτσι είναι όσοι έχουν πολλούς συγγενείς και πολλά αδέρφια

Το ύφος της μου φάνηκε ειρωνικό και παρά λίγο να της θυμώσω Ύστερα σκέφτηκα πως είχε δίκιο η κοπέλα Έτσι

είναι Και πολλούς συγγενείς και πολλά και ποικίλα αδέρφια έχω εγώ Τι θα πει αυτό Θα πει ότι έχω έναν αδερφό

που δεν είναι κανονικός αδερφός μου (πάλι laquoκανονικόςraquo είπα κύριε Νόιγκερ λάθος μου πάλι όμως άλλο εννοούσα

τώραmiddot κι αν δεν υπάρχει λέξη ειδική και γνωστή γι αυτό που μου είναι εμένα ο Άρης εγώ δε φταίω)

Λοιπόν ο Άρης (ένα θηρίο δέκα χρονών) είναι ο γιος του πατριού μου (που η πρώτη του γυναίκα είχε πεθάνει και

που παντρεύτηκε πριν από δύο χρόνια τη μαμά μου) Ύστερα έχω το μωρό μας ένα κοριτσάκι που μόλις περπάτησε

(μπαμπάς της είναι ο πατριός μου και μαμά της η μαμά η δική μου) Κι έχω ακόμη και τα γερμανάκια την Γκέρντα

και το Χανς εφτά και πέντε χρονών (παιδιά του πατέρα μου και της δεύτερης γυναίκας του της Γερμανίδας)

Λίγο μπερδεμένα φαίνονται όλ αυτά όμως εγώ πια τα έχω συνηθίσει και δε με νοιάζει Εκείνο που δεν μπορώ να

συνηθίσω είναι οι ζήλιες Από τη μια ζηλεύει ο Άρης που αγαπάω και τα γερμανάκια Από την άλλη ζηλεύουν τα

γερμανάκια επειδή μένω στο ίδιο σπίτι με τον Άρη και το μωρό Δηλαδή η Γκέρντα ζηλεύει περισσότερο όχι ο

Χανς Ίσως γιατί ακόμα είναι μικρός και δεν τον πολυσκοτίζουν αυτά Όμως η Γκέρντα θέλει διαρκώς να της λέω

αν παίζω με τον Άρη κι αν αγαπάω πολύ το μωρό

mdash Το αγαπάω βέβαια της είπα χτες που είχαμε πάει για μπάνιο Αδερφάκι μου δεν είναι κι αυτό

mdash Εμένα το αγαπάς είπε κάνοντας πάλι το συνηθισμένο της λάθος στα ελληνικά

Μιλάει αρκετά καλά κι ας κάνει λίγα λάθη Τώρα με δάσκαλο τον κύριο Νόιγκερ θα

γίνει ξεφτέρι

Όταν τη βεβαίωσα πως την αγαπάω κι εκείνη άρχισε να με ρωτάει αν αγαπάω το μωρό περισσότερο επειδή έχουμε

την ίδια μαμά

Η θάλασσα ήταν λάδι κι εγώ δε χόρταινα να μπαινοβγαίνω και να την ταράζω με βουτιές και με μακροβούτια

Κρύσταλλο γαλάζιο έμοιαζε το νερό τόσο πεντακάθαρο που ξεχώριζες ένα ένα τα βοτσαλάκια και τα χρωματιστά

χαλίκια στο βυθό

mdash Έλα να πέσουμε πάλι της λέω κι άσε τις μαμάδες Δεν έχουν καμιά σημασία Στο κάτω κάτω οι επιστήμονες

λένε πως μακρινή μητέρα όλων των ανθρώπων είναι η θάλασσα

Της άρεσε πολύ αυτό Της έκανε μεγάλη εντύπωση Δεν ξαναρώτησε για το μωρό Πλατσούρισε καμπόσο δίπλα

μου έπειτα βγήκε κι άρχισε να ψάχνει κάτι στην παραλία τραγουδώντας

Τριαντάφυλλο μικρό

τριανταφυλλάκι

θα σε κόψω δε βαστώ

είπε το παιδάκι

Της το έμαθε στα ελληνικά ο κύριος Νόιγκερ αυτό το γερμανικό τραγούδι από το πρώτο μάθημα κιόλας

11

Αντί για το ανύπαρκτο μικρό τριαντάφυλλο μάζεψε ένα βότσαλο άσπρο και μεγάλο Το βράδυ που τρώγαμε στο

ταβερνάκι του Στέργιου mdashτο μεσαίο από τα τρία που έχει το χωριό στην άκρη του γκρεμού με θέα προς τη

θάλασσαmdash μου το πρόσφερε για δώρο Από τη μια πλευρά έγραφε στα ελληνικά laquoγια σέναraquo Από την άλλη είχε

ζωγραφίσει μια βαρκούλα τρεις γραμμές για νερό και ανάμεσα στις γραμμές δύο ψαράκια Κάτω κάτω με

μικρούτσικα γράμματα χωρίς κανένα λάθος είχε γράψει

Η μαμά μας η θάλασσα

Φοίβης Θεοχαράκη (ετών 8) Ψάρι (Έκδοση του Ελληνικού Παιδικού Μουσείου)

Αυτά λοιπόν με το ετεροθαλές αδερφάκι μου και τέρμα για σήμερα η laquoαναφοράraquo Τίτλο τώρα Να βρω κι έναν

τίτλο να ξεμπερδεύω να πάω να κοιμηθώ νωρίς γιατί αύριο μπορεί να πάμε εκδρομή (δε φαντάζομαι να το

αναβάλετε πάλι κύριε Νόιγκερ)

Το βρήκα Ή μάλλον το βρήκε η Γκέρντα για μένα Θα βάλω εκείνο που έγραψε πάνω στο βότσαλο Η ΜΑΜΑ

ΜΑΣ Η ΘΑΛΑΣΣΑ

θα φάω ακόμα πολλά ψωμιά θα περάσει πολύς καιρός τα ετεροθαλή (το ετεροθαλές) τα παιδιά που έχουν με τον αδελφό τους ή

την αδελφή τους κοινό έναν από τους δύο γονείς τους που προέρχονται δηλαδή από διαφορετικό πατέρα ή διαφορετική μητέρα φως

φανάρι ολοφάνερο πικρόχολα με ύφος ενοχλημένο δυσαρεστημένο

Λόττη Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου Η μαμά μας η θάλασσα ΑΝΘΟΛΟΓΙΟ

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ Ε΄amp ΣΤ΄ ΤΑΞΗ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗ

12

1 Ποια είναι η σχέση του Φίλιππου με τα αδέρφια του Πώς φαίνεται αυτό

στο κείμενο Υπογραμμίστε ρήματα ή φράσεις που δηλώνουν τα συναισθήματά του

2 Για ποιο λόγο πιστεύετε πως ο Φίλιππος έδωσε αυτόν τον τίτλο στην αναφορά

του Σε ομάδες καταγράψτε δύο διαφορετικούς τίτλους που θα δίνατε στο κείμενο

3 Χαρακτηρίστε τις παρακάτω προτάσεις ως σωστές ή λάθος βάζοντας x στην αντίστοιχη

επιλογή

Ετεροθαλή είναι τα παιδιά που έχουν με τον αδερφό ή την αδερφή τους κοινό τον έναν από

τους δύο γονείς

Σωστό Λάθος

Η πολυμελής οικογένεια αποτελείται από τους γονείς και ένα παιδί

Σωστό Λάθος

Για να υπάρχει αγάπη μεταξύ των μελών μιας οικογένειας τα παιδιά πρέπει να έχουν τους

βιολογικούς τους γονείς

Σωστό Λάθος

13

Συ νδεση προτα σεων

Το βράδυ που τρώγαμε στο ταβερνάκι του Στέργιου mdashτο μεσαίο από τα τρία που έχει

το χωριό στην άκρη του γκρεμού με θέα προς τη θάλασσαmdash μου το πρόσφερε για

δώρο

Όταν σε μια φράση οι προτάσεις ή οι λέξεις

συνδέονται μόνο με κόμματα λέμε ότι

έχουμε ασύνδετο σχήμα Υπάρχουν όμως και

άλλοι τρόποι να

συνδέσουμε τις

προτάσεις

14

Οι πιο χαρακτηριστικοί παρατακτικοί σύνδεσμοι είναι και ή είτε ούτε

αλλά όμως μα

Το είχα πει εγώ από την αρχή ότι δε θα τα προλαβαίνω όλα

Στη φράση αυτή έχουμε δύο ανόμοιες προτάσεις ( μια ανεξάρτητη Το είχα πει εγώ

από την αρχή και μια εξαρτημένη ότι δε θα τα προλαβαίνω όλα)

Αιτιολογικές γιατί επειδή αφού διότι

πχ Θύμωσε επειδή του μίλησαν άσχημα

Τελικές για να να

πχ Πήγε να φέρει το βιβλίο

Έτρεχε για να μην χάσει το τρένο

ΑποτελεσματικέςΣυμπερασματικές ώστε που

πχ Μιλά πολύ σιγά ώστε μόλις ακούγεται

Είναι τέτοιος άνθρωπος που τον αγαπούν όλοι

Υποθετικές αν εάν άμα

πχ Αν είχες διαβάσει τα μαθήματά σου τώρα θα ήσουν ήσυχος

Προτάσεις που ξεκινούν με υποτακτικούς συνδέσμους

15

Χρονικές όταν σαν ενώ καθώς αφού αφότου πριν μόλις προτού

ώσπου ωσότου όποτε

πχ Όποτε δουλεύει έρχεται

Εναντιωματικές αν και μολονότι ενώ κι ας παρrsquo όλο που

πχ Πήγαμε εκδρομή αν και έβρεχε

Προτάσεις που συμπληρώνουν το ρήμα και έχουν ρόλο

Αντικειμένου να ότι πως

πχ Ο δάσκαλος είπε ότι θα ξεκινήσουν οι σχολικοί αγώνες στίβου

4 Να αναγνωρίσετε το είδος της σύνδεσης (παρατακτική υποτακτική ή

ασύνδετο σχήμα) στο παρακάτω απόσπασμα

Καλά παιδάκια λοιπόν τ αδερφάκια μου τα πώς τα είπαμε τα ετεροθαλή Ούτε

φωνές ούτε πείσματα ούτε σκανταλιές Τρώνε ντύνονται πλένονται χωρίς να τα

κυνηγάει η γιαγιά και χωρίς να ενοχλούν κανένα Ούτε σύγκριση με τον άλλο τον

laquoαδερφούληraquo μου τον Άρη Πέρσι το Πάσχα που πήγα στη Γερμανία στο σπίτι τους

νόμισα πως κάθονταν φρόνιμα επειδή ήμουν εγώ εκεί Έλεγα πως θα τα έχει έτσι

δασκαλέψει η μαμά τους η Γερμανίδα για να μη με νευριάζουν να περάσω καλά και να

ευχαριστηθεί ο μπαμπάς μου Λόττη Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου Η μαμά μας η θάλασσα ΑΝΘΟΛΟΓΙΟ

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ Ε΄amp ΣΤ΄ ΤΑΞΗ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗ

5 Επιλέξτε το είδος της σύνδεσης που δηλώνουν οι μαυρισμένοι σύνδεσμοι

Ήταν φως φανάρι πως ήθελε να μου μπει στη μύτη επειδή της είπα πως ίσως να μη

θυμηθώ το βότσαλο που μου ζήτησε

Παρατακτική Υποτακτική Ασύνδετο σχήμα

Έτσι είναι όσοι έχουν πολλούς συγγενείς και πολλά αδέρφια

Παρατακτική Υποτακτική Ασύνδετο σχήμα

Όταν τη βεβαίωσα πως την αγαπάω κι εκείνη άρχισε να με ρωτάει αν αγαπάω το μωρό

περισσότερο επειδή έχουμε την ίδια μαμά

Παρατακτική Υποτακτική Ασύνδετο σχήμα

16

Λίγο μπερδεμένα φαίνονται όλ αυτά όμως εγώ πια τα έχω συνηθίσει

Παρατακτική Υποτακτική Ασύνδετο σχήμα

Η θάλασσα ήταν λάδι κι εγώ δε χόρταινα να μπαινοβγαίνω και να την ταράζω με βουτιές

και με μακροβούτια

Παρατακτική Υποτακτική Ασύνδετο σχήμα

6 Συνδυάστε τις λέξεις στην αριστερή στήλη με τις εικόνες στη μεσαία

στήλη και τη σημασία στη δεξιά στήλη

17

7 Φτιάξε κι εσύ το γενεαλογικό σου δέντρο Βρες φωτογραφίες των συγγενών σου

και δική σου και τοποθέτησέ τες στη σωστή σειρά

Το γενεαλογικό δέντρο μας δείχνει από πού

προερχόμαστε Δηλαδή παρουσιάζει με

χρονολογική σειρά τους προγόνους μας

ξεκινώντας από εμάς και φτάνοντας μέχρι τον

αρχαιότερο πρόγονό μας

18

8 Πόσο σημαντική είναι η σχέση σας με τα

αδέρφια σας Όσοι δεν έχετε σκεφτείτε με ποιο

τρόπο θα άλλαζε η ζωή σας αν είχατε αδερφό ή

αδερφή Καταγράψτε τις σκέψεις και τα

συναισθήματά σας

19

Το δωμάτιο με τα ερπετά

laquoΤρία ανήλικα αδέλφια χάνουν τους γονείς τους σε πυρκαγιά στο σπίτι τους και αναγκάζονται να

μείνουν με ένα μακρινό συγγενή τον κόμη Όλαφ Ενώ αυτός καταστρώνει σχέδια εξόντωσής τους

για να καρπωθεί την τεράστια περιουσία τους εκείνα αντιστέκονται επιστρατεύοντας τα ειδικά

χαρίσματά τουςraquo

Ένα από τα πράγματα που σκέφτεται κανείς στη ζωή του με τη μεγαλύτερη

δυσκολία είναι οι τύψεις του Κάτι σου συμβαίνει εσύ κάνεις λάθος επιλογή και για

χρόνια μετά εύχεσαι να είχες κάνει κάτι άλλο Για παράδειγμα μερικές φορές όταν

περπατάω στην παραλία ή επισκέπτομαι τον τάφο κάποιου φίλου θυμάμαι μια μέρα

πολύ καιρό πριν που δεν είχα πάρει μαζί μου φακό σε ένα μέρος όπου έπρεπε να είχα

πάρει φακό και οι επιπτώσεις ήταν καταστροφικές Γιατί δεν έφερα φακό σκέφτομαι

συνέχεια αν και είναι πια πολύ αργά για να κάνω κάτι Έπρεπε να είχα φέρει ένα φακό

Για χρόνια ολόκληρα έπειτα από αυτή τη στιγμή στη ζωή των ορφανών

Μποντλέρ ο Κλάους σκεφτόταν την ώρα που εκείνος και τα αδέρφια του

συνειδητοποίησαν πως ο Στέφανο ήταν στην πραγματικότητα ο Κόμης Όλαφ και

βασανιζόταν από τύψεις που δεν φώναξε στον οδηγό του ταξί

ο οποίος είχε κάνει μανούβρα και έφευγε Σταμάτα

σκεφτόταν να λέει ο Κλάους αν και ήταν πια πολύ αργά για

να κάνει κάτι Σταμάτα Πάρε αυτόν τον άντρα και φύγετε

Φυσικά είναι απολύτως κατανοητό το γεγονός ότι ο Κλάους

και τα αδέρφια του είχαν εκπλαγεί τόσο πολύ που δεν

μπορούσαν να δράσουν αμέσως αλλά ο Κλάους για χρόνια

μετά θα καθόταν ξαπλωμένος στο κρεβάτι του ξύπνιος και

θα σκεφτόταν ότι υπήρχε μια πιθανότητα μια μικρή έστω πιθανότητα αν είχε δράσει

έγκαιρα να είχε σώσει τη ζωή του θείου Μόντι

Αλλά κάτι τέτοιο δε συνέβη Όσο τα ορφανά Μποντλέρ κοίταζαν τον Κόμη

Όλαφ το ταξί έτρεχε στο δρομάκι και τα παιδιά είχαν μείνει μόνα με αυτό τον έχθιστο

άνθρωπο μια λέξη που εδώ σημαίνει laquoτο χειρότερο που μπορεί να φανταστεί κανείςraquo

Ο Όλαφ τους χαμογέλασε με τον ίδιο τρόπο που θα χαμογελούσε και το Μογγολικό

Μοχθηρόφιδο του θείου Μόντι αν έβλεπε ένα λευκό ποντίκι στο κλουβί του

προορισμένο για το βραδινό του φαγητό

laquoΊσως κάποιος από σας θα μπορούσε να μεταφέρει τη βαλίτσα μου στο δωμάτιό

μουraquo είπε με τη στριγκή φωνή του laquoΗ διαδρομή σrsquo αυτό το βρωμερό δρόμο ήταν

βαρετή και δυσάρεστη και είμαι πολύ κουρασμένοςraquo

laquoΑν άξιζε σε κάποιον να περάσει από την οδό Χάλια αυτός είσαι εσύ Κόμη

Όλαφraquo φώναξε η Βάιολετ αγριοκοιτάζοντάς τον laquoΔεν πρόκειται να σε βοηθήσουμε

με τη βαλίτσα σου γιατί δεν πρόκειται να σrsquo αφήσουμε να μπεις σrsquo αυτό το σπίτιraquo

Ο Όλαφ έριξε ένα άγριο βλέμμα στα ορφανά και μετά κοίταξε γύρω του σαν

να έψαχνε κάτι κρυμμένο πίσω από τους θάμνους σε σχήμα φιδιού

laquoΠοιος είναι ο Κόμης Όλαφraquo ρώτησε ειρωνικά

20

laquoΤο όνομά μου είναι Στέφανο Βρίσκομαι εδώ για να βοηθήσω τον

Μοντγκόμερι Μοντγκόμερι με την επερχόμενη αποστολή στο Περού Αν κατάλαβα

καλά εσείς οι τρεις είσαστε οι νάνοι που εργάζεστε ως υπηρέτες στο σπίτι του Δρ

Μοντγκόμεριraquo

laquoΔεν είμαστε νάνοιraquo είπε αυστηρά ο Κλάους laquoΕίμαστε παιδιά Και εσύ είσαι

ο Κόμης Όλαφ Μπορεί να άφησες μούσι και να ξύρισες το φρύδι σου αλλά

παραμένεις ακόμη το ίδιο αξιοκαταφρόνητο άτομο και δε θα σrsquo αφήσουμε να μπεις σrsquo

αυτό το σπίτιraquo

laquoΦούταraquo στρίγκλισε η μικρή Σάνι κάτι που πιθανότατα σήμαινε laquoΣυμφωνώraquo

Ο Κόμης Όλαφ κοίταξε ένα ένα τα ορφανά Μποντλέρ με μάτια που γυάλιζαν

λες και έλεγε κάποιο αστείο

laquoΔεν ξέρω για ποιο πράγμα μιλάτεraquo είπε laquoαλλά αν ήξερα και αν ήμουν αυτός

ο Κόμης Όλαφ που λέτε νομίζω πως θα σκεφτόμουν ότι είστε πολύ αγενείς Και αν

σκεφτόμουν πως είστε πολύ αγενείς ίσως να θύμωνα Και αν θύμωνα ποιος ξέρει τι

θα έκαναraquo

Τα παιδιά παρακολουθούσαν τον Κόμη Όλαφ καθώς σήκωνε τους

κοκαλιάρικους ώμους του Μάλλον είναι περιττό να σας υπενθυμίσω πόσο βίαιος

μπορούσε να γίνει αυτός ο άνθρωπος και σίγουρα ήταν περιττό να το θυμίσει ο ίδιος

στα ορφανά Ο Κλάους ακόμη ένιωθε τη μελανιά στο πρόσωπό του από την ημέρα που

τον είχε χτυπήσει ο Κόμης Όλαφ όταν έμεναν στο σπίτι του Η Σάνι ακόμη πονούσε

από τότε που την είχε φυλακίσει στο κλουβί και την είχε αφήσει να κρέμεται από τον

πύργο όπου έστηνε τα σατανικά σχέδιά του Η Βάιολετ βέβαια δεν είχε υπάρξει θύμα

σωματικής βίας από αυτόν τον απαίσιο άνθρωπο ωστόσο είχε σχεδόν αναγκαστεί να

τον παντρευτεί και αυτό ήταν αρκετό για να την κάνει να σηκώσει την βαλίτσα του

και να τη σύρει αργά προς την πόρτα και μετά στο εσωτερικό του σπιτιού

laquoΠιο ψηλάraquo πρόσταξε ο Όλαφ laquoΣήκωσέ την κι άλλο Δεν θέλω να τη σέρνεις

έτσι στο έδαφοςraquo

Ο Κλάους και η Σάνι έτρεξαν να βοηθήσουν την αδερφή τους τη Βάιολετ με τη

βαλίτσα αλλά ακόμη κι έτσι το βάρος της τους έκανε να παραπατούν Ήταν ήδη

μεγάλη δυστυχία που ο Όλαφ είχε εμφανιστεί και πάλι στη ζωή τους ακριβώς τη

στιγμή που είχαν αρχίσει να αισθάνονται άνεση και ασφάλεια δίπλα στο θείο Μόντι

αλλά το ότι βοηθούσαν αυτό το φριχτό άτομο να μπει στο σπίτι ήταν κάτι παραπάνω

από όσο μπορούσαν να αντέξουν Ο Κόμης Όλαφ τους ακολουθούσε σε απόσταση

αναπνοής μιας βρομερής αναπνοής που τα τρία παιδιά μύριζαν καθώς έβαζαν στο σπίτι

τη βαλίτσα και την τοποθετούσαν στο χαλί που βρισκόταν κάτω από τον πίνακα με τα

μπλεγμένα φίδια

Λέμονι Σνίκετ Μια σειρά από ατυχή γεγονότα Βιβλίο 2ο κεφάλαιο 4ο

εκδΨΥΧΟΓΙΟΣ

Δρ Μοντγκόμερι = θείος Μόντι Είναι ο αδερφός της γυναίκας του ξαδέρφου του

μακαρίτη του πατέρα τους

21

1 Ποιοι είναι οι κεντρικοί ήρωες της ιστορίας και ποια είναι η σχέση

μεταξύ τους

2 Πώς βλέπουν τα παιδιά τον κόμη Όλαφ Πώς φαίνεται αυτό μέσα στο κείμενο

Εναντιωματικε ς ndash Παραχωρητικε ς προτα σεις

Πήγαμε εκδρομή αν και έβρεχε

Οι εναντιωματικές προτάσεις φανερώνουν αντίθεση σε αυτό

που δείχνει η κύρια

πρόταση Παρ όλα αυτά η κύρια πρόταση ισχύει Εισάγονται με

τους συνδέσμους

αν και ενώ μολονότι κι ας παρrsquo όλο που

22

Θα πάμε εκδρομή κι ας βρέξει

Οι παραχωρητικές προτάσεις εισάγονται με τους

συνδέσμους και αν και να κι ας

Ο Κλάους και η Σάνι έτρεξαν να βοηθήσουν την αδερφή τους τη Βάιολετ με τη

βαλίτσα αλλά ακόμη κι έτσι το βάρος της τους έκανε να παραπατούν

3 Εντοπίστε στο κείμενο τους εναντιωματικούς συνδέσμους και βρείτε τη

λειτουργία τους

Πώς συνδέονται όμως

δύο όμοιες προτάσεις

που έχουν αντίθετο

νόημα

23

4 Στις παρακάτω προτάσεις συμπληρώστε τον αντιθετικό σύνδεσμο που λείπει

(Grimm G amp B Τα παραμύθια των αδερφών Γκριμ

Τα τέσσερα αδέρφια εκδ Ατλαντίς )

5 Οι λέξεις έχουν κι αυτές τη δική τους οικογένεια Συμπληρώστε την

ορθογραφία των παρακάτω λέξεων Μπορείτε να βρείτε κι άλλες λέξεις που να

ανήκουν στην ίδια οικογένεια λέξεων

24

25

6 Διαβάζοντας προσεκτικά το κείμενο αφηγηθείτε σε 100-150 λέξεις το

τέλος που θα δίνατε στην ιστορία ξεκινώντας με την παρακάτω φράση του κειμένου

laquoΉταν ήδη μεγάλη δυστυχία που ο Όλαφ είχε εμφανιστεί και πάλι στη ζωή τους

ακριβώς τη στιγμή που είχαν αρχίσει να αισθάνονται άνεση και ασφάλεια δίπλα

στο θείο Μόντιraquo

Page 11: ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΚΑΙ ΛΕΞΙΚΟΓΡΑΦΙΑ

10

mdash Α Τώρα μάλιστα Κατάλαβα Έτσι είναι όσοι έχουν πολλούς συγγενείς και πολλά αδέρφια

Το ύφος της μου φάνηκε ειρωνικό και παρά λίγο να της θυμώσω Ύστερα σκέφτηκα πως είχε δίκιο η κοπέλα Έτσι

είναι Και πολλούς συγγενείς και πολλά και ποικίλα αδέρφια έχω εγώ Τι θα πει αυτό Θα πει ότι έχω έναν αδερφό

που δεν είναι κανονικός αδερφός μου (πάλι laquoκανονικόςraquo είπα κύριε Νόιγκερ λάθος μου πάλι όμως άλλο εννοούσα

τώραmiddot κι αν δεν υπάρχει λέξη ειδική και γνωστή γι αυτό που μου είναι εμένα ο Άρης εγώ δε φταίω)

Λοιπόν ο Άρης (ένα θηρίο δέκα χρονών) είναι ο γιος του πατριού μου (που η πρώτη του γυναίκα είχε πεθάνει και

που παντρεύτηκε πριν από δύο χρόνια τη μαμά μου) Ύστερα έχω το μωρό μας ένα κοριτσάκι που μόλις περπάτησε

(μπαμπάς της είναι ο πατριός μου και μαμά της η μαμά η δική μου) Κι έχω ακόμη και τα γερμανάκια την Γκέρντα

και το Χανς εφτά και πέντε χρονών (παιδιά του πατέρα μου και της δεύτερης γυναίκας του της Γερμανίδας)

Λίγο μπερδεμένα φαίνονται όλ αυτά όμως εγώ πια τα έχω συνηθίσει και δε με νοιάζει Εκείνο που δεν μπορώ να

συνηθίσω είναι οι ζήλιες Από τη μια ζηλεύει ο Άρης που αγαπάω και τα γερμανάκια Από την άλλη ζηλεύουν τα

γερμανάκια επειδή μένω στο ίδιο σπίτι με τον Άρη και το μωρό Δηλαδή η Γκέρντα ζηλεύει περισσότερο όχι ο

Χανς Ίσως γιατί ακόμα είναι μικρός και δεν τον πολυσκοτίζουν αυτά Όμως η Γκέρντα θέλει διαρκώς να της λέω

αν παίζω με τον Άρη κι αν αγαπάω πολύ το μωρό

mdash Το αγαπάω βέβαια της είπα χτες που είχαμε πάει για μπάνιο Αδερφάκι μου δεν είναι κι αυτό

mdash Εμένα το αγαπάς είπε κάνοντας πάλι το συνηθισμένο της λάθος στα ελληνικά

Μιλάει αρκετά καλά κι ας κάνει λίγα λάθη Τώρα με δάσκαλο τον κύριο Νόιγκερ θα

γίνει ξεφτέρι

Όταν τη βεβαίωσα πως την αγαπάω κι εκείνη άρχισε να με ρωτάει αν αγαπάω το μωρό περισσότερο επειδή έχουμε

την ίδια μαμά

Η θάλασσα ήταν λάδι κι εγώ δε χόρταινα να μπαινοβγαίνω και να την ταράζω με βουτιές και με μακροβούτια

Κρύσταλλο γαλάζιο έμοιαζε το νερό τόσο πεντακάθαρο που ξεχώριζες ένα ένα τα βοτσαλάκια και τα χρωματιστά

χαλίκια στο βυθό

mdash Έλα να πέσουμε πάλι της λέω κι άσε τις μαμάδες Δεν έχουν καμιά σημασία Στο κάτω κάτω οι επιστήμονες

λένε πως μακρινή μητέρα όλων των ανθρώπων είναι η θάλασσα

Της άρεσε πολύ αυτό Της έκανε μεγάλη εντύπωση Δεν ξαναρώτησε για το μωρό Πλατσούρισε καμπόσο δίπλα

μου έπειτα βγήκε κι άρχισε να ψάχνει κάτι στην παραλία τραγουδώντας

Τριαντάφυλλο μικρό

τριανταφυλλάκι

θα σε κόψω δε βαστώ

είπε το παιδάκι

Της το έμαθε στα ελληνικά ο κύριος Νόιγκερ αυτό το γερμανικό τραγούδι από το πρώτο μάθημα κιόλας

11

Αντί για το ανύπαρκτο μικρό τριαντάφυλλο μάζεψε ένα βότσαλο άσπρο και μεγάλο Το βράδυ που τρώγαμε στο

ταβερνάκι του Στέργιου mdashτο μεσαίο από τα τρία που έχει το χωριό στην άκρη του γκρεμού με θέα προς τη

θάλασσαmdash μου το πρόσφερε για δώρο Από τη μια πλευρά έγραφε στα ελληνικά laquoγια σέναraquo Από την άλλη είχε

ζωγραφίσει μια βαρκούλα τρεις γραμμές για νερό και ανάμεσα στις γραμμές δύο ψαράκια Κάτω κάτω με

μικρούτσικα γράμματα χωρίς κανένα λάθος είχε γράψει

Η μαμά μας η θάλασσα

Φοίβης Θεοχαράκη (ετών 8) Ψάρι (Έκδοση του Ελληνικού Παιδικού Μουσείου)

Αυτά λοιπόν με το ετεροθαλές αδερφάκι μου και τέρμα για σήμερα η laquoαναφοράraquo Τίτλο τώρα Να βρω κι έναν

τίτλο να ξεμπερδεύω να πάω να κοιμηθώ νωρίς γιατί αύριο μπορεί να πάμε εκδρομή (δε φαντάζομαι να το

αναβάλετε πάλι κύριε Νόιγκερ)

Το βρήκα Ή μάλλον το βρήκε η Γκέρντα για μένα Θα βάλω εκείνο που έγραψε πάνω στο βότσαλο Η ΜΑΜΑ

ΜΑΣ Η ΘΑΛΑΣΣΑ

θα φάω ακόμα πολλά ψωμιά θα περάσει πολύς καιρός τα ετεροθαλή (το ετεροθαλές) τα παιδιά που έχουν με τον αδελφό τους ή

την αδελφή τους κοινό έναν από τους δύο γονείς τους που προέρχονται δηλαδή από διαφορετικό πατέρα ή διαφορετική μητέρα φως

φανάρι ολοφάνερο πικρόχολα με ύφος ενοχλημένο δυσαρεστημένο

Λόττη Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου Η μαμά μας η θάλασσα ΑΝΘΟΛΟΓΙΟ

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ Ε΄amp ΣΤ΄ ΤΑΞΗ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗ

12

1 Ποια είναι η σχέση του Φίλιππου με τα αδέρφια του Πώς φαίνεται αυτό

στο κείμενο Υπογραμμίστε ρήματα ή φράσεις που δηλώνουν τα συναισθήματά του

2 Για ποιο λόγο πιστεύετε πως ο Φίλιππος έδωσε αυτόν τον τίτλο στην αναφορά

του Σε ομάδες καταγράψτε δύο διαφορετικούς τίτλους που θα δίνατε στο κείμενο

3 Χαρακτηρίστε τις παρακάτω προτάσεις ως σωστές ή λάθος βάζοντας x στην αντίστοιχη

επιλογή

Ετεροθαλή είναι τα παιδιά που έχουν με τον αδερφό ή την αδερφή τους κοινό τον έναν από

τους δύο γονείς

Σωστό Λάθος

Η πολυμελής οικογένεια αποτελείται από τους γονείς και ένα παιδί

Σωστό Λάθος

Για να υπάρχει αγάπη μεταξύ των μελών μιας οικογένειας τα παιδιά πρέπει να έχουν τους

βιολογικούς τους γονείς

Σωστό Λάθος

13

Συ νδεση προτα σεων

Το βράδυ που τρώγαμε στο ταβερνάκι του Στέργιου mdashτο μεσαίο από τα τρία που έχει

το χωριό στην άκρη του γκρεμού με θέα προς τη θάλασσαmdash μου το πρόσφερε για

δώρο

Όταν σε μια φράση οι προτάσεις ή οι λέξεις

συνδέονται μόνο με κόμματα λέμε ότι

έχουμε ασύνδετο σχήμα Υπάρχουν όμως και

άλλοι τρόποι να

συνδέσουμε τις

προτάσεις

14

Οι πιο χαρακτηριστικοί παρατακτικοί σύνδεσμοι είναι και ή είτε ούτε

αλλά όμως μα

Το είχα πει εγώ από την αρχή ότι δε θα τα προλαβαίνω όλα

Στη φράση αυτή έχουμε δύο ανόμοιες προτάσεις ( μια ανεξάρτητη Το είχα πει εγώ

από την αρχή και μια εξαρτημένη ότι δε θα τα προλαβαίνω όλα)

Αιτιολογικές γιατί επειδή αφού διότι

πχ Θύμωσε επειδή του μίλησαν άσχημα

Τελικές για να να

πχ Πήγε να φέρει το βιβλίο

Έτρεχε για να μην χάσει το τρένο

ΑποτελεσματικέςΣυμπερασματικές ώστε που

πχ Μιλά πολύ σιγά ώστε μόλις ακούγεται

Είναι τέτοιος άνθρωπος που τον αγαπούν όλοι

Υποθετικές αν εάν άμα

πχ Αν είχες διαβάσει τα μαθήματά σου τώρα θα ήσουν ήσυχος

Προτάσεις που ξεκινούν με υποτακτικούς συνδέσμους

15

Χρονικές όταν σαν ενώ καθώς αφού αφότου πριν μόλις προτού

ώσπου ωσότου όποτε

πχ Όποτε δουλεύει έρχεται

Εναντιωματικές αν και μολονότι ενώ κι ας παρrsquo όλο που

πχ Πήγαμε εκδρομή αν και έβρεχε

Προτάσεις που συμπληρώνουν το ρήμα και έχουν ρόλο

Αντικειμένου να ότι πως

πχ Ο δάσκαλος είπε ότι θα ξεκινήσουν οι σχολικοί αγώνες στίβου

4 Να αναγνωρίσετε το είδος της σύνδεσης (παρατακτική υποτακτική ή

ασύνδετο σχήμα) στο παρακάτω απόσπασμα

Καλά παιδάκια λοιπόν τ αδερφάκια μου τα πώς τα είπαμε τα ετεροθαλή Ούτε

φωνές ούτε πείσματα ούτε σκανταλιές Τρώνε ντύνονται πλένονται χωρίς να τα

κυνηγάει η γιαγιά και χωρίς να ενοχλούν κανένα Ούτε σύγκριση με τον άλλο τον

laquoαδερφούληraquo μου τον Άρη Πέρσι το Πάσχα που πήγα στη Γερμανία στο σπίτι τους

νόμισα πως κάθονταν φρόνιμα επειδή ήμουν εγώ εκεί Έλεγα πως θα τα έχει έτσι

δασκαλέψει η μαμά τους η Γερμανίδα για να μη με νευριάζουν να περάσω καλά και να

ευχαριστηθεί ο μπαμπάς μου Λόττη Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου Η μαμά μας η θάλασσα ΑΝΘΟΛΟΓΙΟ

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ Ε΄amp ΣΤ΄ ΤΑΞΗ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗ

5 Επιλέξτε το είδος της σύνδεσης που δηλώνουν οι μαυρισμένοι σύνδεσμοι

Ήταν φως φανάρι πως ήθελε να μου μπει στη μύτη επειδή της είπα πως ίσως να μη

θυμηθώ το βότσαλο που μου ζήτησε

Παρατακτική Υποτακτική Ασύνδετο σχήμα

Έτσι είναι όσοι έχουν πολλούς συγγενείς και πολλά αδέρφια

Παρατακτική Υποτακτική Ασύνδετο σχήμα

Όταν τη βεβαίωσα πως την αγαπάω κι εκείνη άρχισε να με ρωτάει αν αγαπάω το μωρό

περισσότερο επειδή έχουμε την ίδια μαμά

Παρατακτική Υποτακτική Ασύνδετο σχήμα

16

Λίγο μπερδεμένα φαίνονται όλ αυτά όμως εγώ πια τα έχω συνηθίσει

Παρατακτική Υποτακτική Ασύνδετο σχήμα

Η θάλασσα ήταν λάδι κι εγώ δε χόρταινα να μπαινοβγαίνω και να την ταράζω με βουτιές

και με μακροβούτια

Παρατακτική Υποτακτική Ασύνδετο σχήμα

6 Συνδυάστε τις λέξεις στην αριστερή στήλη με τις εικόνες στη μεσαία

στήλη και τη σημασία στη δεξιά στήλη

17

7 Φτιάξε κι εσύ το γενεαλογικό σου δέντρο Βρες φωτογραφίες των συγγενών σου

και δική σου και τοποθέτησέ τες στη σωστή σειρά

Το γενεαλογικό δέντρο μας δείχνει από πού

προερχόμαστε Δηλαδή παρουσιάζει με

χρονολογική σειρά τους προγόνους μας

ξεκινώντας από εμάς και φτάνοντας μέχρι τον

αρχαιότερο πρόγονό μας

18

8 Πόσο σημαντική είναι η σχέση σας με τα

αδέρφια σας Όσοι δεν έχετε σκεφτείτε με ποιο

τρόπο θα άλλαζε η ζωή σας αν είχατε αδερφό ή

αδερφή Καταγράψτε τις σκέψεις και τα

συναισθήματά σας

19

Το δωμάτιο με τα ερπετά

laquoΤρία ανήλικα αδέλφια χάνουν τους γονείς τους σε πυρκαγιά στο σπίτι τους και αναγκάζονται να

μείνουν με ένα μακρινό συγγενή τον κόμη Όλαφ Ενώ αυτός καταστρώνει σχέδια εξόντωσής τους

για να καρπωθεί την τεράστια περιουσία τους εκείνα αντιστέκονται επιστρατεύοντας τα ειδικά

χαρίσματά τουςraquo

Ένα από τα πράγματα που σκέφτεται κανείς στη ζωή του με τη μεγαλύτερη

δυσκολία είναι οι τύψεις του Κάτι σου συμβαίνει εσύ κάνεις λάθος επιλογή και για

χρόνια μετά εύχεσαι να είχες κάνει κάτι άλλο Για παράδειγμα μερικές φορές όταν

περπατάω στην παραλία ή επισκέπτομαι τον τάφο κάποιου φίλου θυμάμαι μια μέρα

πολύ καιρό πριν που δεν είχα πάρει μαζί μου φακό σε ένα μέρος όπου έπρεπε να είχα

πάρει φακό και οι επιπτώσεις ήταν καταστροφικές Γιατί δεν έφερα φακό σκέφτομαι

συνέχεια αν και είναι πια πολύ αργά για να κάνω κάτι Έπρεπε να είχα φέρει ένα φακό

Για χρόνια ολόκληρα έπειτα από αυτή τη στιγμή στη ζωή των ορφανών

Μποντλέρ ο Κλάους σκεφτόταν την ώρα που εκείνος και τα αδέρφια του

συνειδητοποίησαν πως ο Στέφανο ήταν στην πραγματικότητα ο Κόμης Όλαφ και

βασανιζόταν από τύψεις που δεν φώναξε στον οδηγό του ταξί

ο οποίος είχε κάνει μανούβρα και έφευγε Σταμάτα

σκεφτόταν να λέει ο Κλάους αν και ήταν πια πολύ αργά για

να κάνει κάτι Σταμάτα Πάρε αυτόν τον άντρα και φύγετε

Φυσικά είναι απολύτως κατανοητό το γεγονός ότι ο Κλάους

και τα αδέρφια του είχαν εκπλαγεί τόσο πολύ που δεν

μπορούσαν να δράσουν αμέσως αλλά ο Κλάους για χρόνια

μετά θα καθόταν ξαπλωμένος στο κρεβάτι του ξύπνιος και

θα σκεφτόταν ότι υπήρχε μια πιθανότητα μια μικρή έστω πιθανότητα αν είχε δράσει

έγκαιρα να είχε σώσει τη ζωή του θείου Μόντι

Αλλά κάτι τέτοιο δε συνέβη Όσο τα ορφανά Μποντλέρ κοίταζαν τον Κόμη

Όλαφ το ταξί έτρεχε στο δρομάκι και τα παιδιά είχαν μείνει μόνα με αυτό τον έχθιστο

άνθρωπο μια λέξη που εδώ σημαίνει laquoτο χειρότερο που μπορεί να φανταστεί κανείςraquo

Ο Όλαφ τους χαμογέλασε με τον ίδιο τρόπο που θα χαμογελούσε και το Μογγολικό

Μοχθηρόφιδο του θείου Μόντι αν έβλεπε ένα λευκό ποντίκι στο κλουβί του

προορισμένο για το βραδινό του φαγητό

laquoΊσως κάποιος από σας θα μπορούσε να μεταφέρει τη βαλίτσα μου στο δωμάτιό

μουraquo είπε με τη στριγκή φωνή του laquoΗ διαδρομή σrsquo αυτό το βρωμερό δρόμο ήταν

βαρετή και δυσάρεστη και είμαι πολύ κουρασμένοςraquo

laquoΑν άξιζε σε κάποιον να περάσει από την οδό Χάλια αυτός είσαι εσύ Κόμη

Όλαφraquo φώναξε η Βάιολετ αγριοκοιτάζοντάς τον laquoΔεν πρόκειται να σε βοηθήσουμε

με τη βαλίτσα σου γιατί δεν πρόκειται να σrsquo αφήσουμε να μπεις σrsquo αυτό το σπίτιraquo

Ο Όλαφ έριξε ένα άγριο βλέμμα στα ορφανά και μετά κοίταξε γύρω του σαν

να έψαχνε κάτι κρυμμένο πίσω από τους θάμνους σε σχήμα φιδιού

laquoΠοιος είναι ο Κόμης Όλαφraquo ρώτησε ειρωνικά

20

laquoΤο όνομά μου είναι Στέφανο Βρίσκομαι εδώ για να βοηθήσω τον

Μοντγκόμερι Μοντγκόμερι με την επερχόμενη αποστολή στο Περού Αν κατάλαβα

καλά εσείς οι τρεις είσαστε οι νάνοι που εργάζεστε ως υπηρέτες στο σπίτι του Δρ

Μοντγκόμεριraquo

laquoΔεν είμαστε νάνοιraquo είπε αυστηρά ο Κλάους laquoΕίμαστε παιδιά Και εσύ είσαι

ο Κόμης Όλαφ Μπορεί να άφησες μούσι και να ξύρισες το φρύδι σου αλλά

παραμένεις ακόμη το ίδιο αξιοκαταφρόνητο άτομο και δε θα σrsquo αφήσουμε να μπεις σrsquo

αυτό το σπίτιraquo

laquoΦούταraquo στρίγκλισε η μικρή Σάνι κάτι που πιθανότατα σήμαινε laquoΣυμφωνώraquo

Ο Κόμης Όλαφ κοίταξε ένα ένα τα ορφανά Μποντλέρ με μάτια που γυάλιζαν

λες και έλεγε κάποιο αστείο

laquoΔεν ξέρω για ποιο πράγμα μιλάτεraquo είπε laquoαλλά αν ήξερα και αν ήμουν αυτός

ο Κόμης Όλαφ που λέτε νομίζω πως θα σκεφτόμουν ότι είστε πολύ αγενείς Και αν

σκεφτόμουν πως είστε πολύ αγενείς ίσως να θύμωνα Και αν θύμωνα ποιος ξέρει τι

θα έκαναraquo

Τα παιδιά παρακολουθούσαν τον Κόμη Όλαφ καθώς σήκωνε τους

κοκαλιάρικους ώμους του Μάλλον είναι περιττό να σας υπενθυμίσω πόσο βίαιος

μπορούσε να γίνει αυτός ο άνθρωπος και σίγουρα ήταν περιττό να το θυμίσει ο ίδιος

στα ορφανά Ο Κλάους ακόμη ένιωθε τη μελανιά στο πρόσωπό του από την ημέρα που

τον είχε χτυπήσει ο Κόμης Όλαφ όταν έμεναν στο σπίτι του Η Σάνι ακόμη πονούσε

από τότε που την είχε φυλακίσει στο κλουβί και την είχε αφήσει να κρέμεται από τον

πύργο όπου έστηνε τα σατανικά σχέδιά του Η Βάιολετ βέβαια δεν είχε υπάρξει θύμα

σωματικής βίας από αυτόν τον απαίσιο άνθρωπο ωστόσο είχε σχεδόν αναγκαστεί να

τον παντρευτεί και αυτό ήταν αρκετό για να την κάνει να σηκώσει την βαλίτσα του

και να τη σύρει αργά προς την πόρτα και μετά στο εσωτερικό του σπιτιού

laquoΠιο ψηλάraquo πρόσταξε ο Όλαφ laquoΣήκωσέ την κι άλλο Δεν θέλω να τη σέρνεις

έτσι στο έδαφοςraquo

Ο Κλάους και η Σάνι έτρεξαν να βοηθήσουν την αδερφή τους τη Βάιολετ με τη

βαλίτσα αλλά ακόμη κι έτσι το βάρος της τους έκανε να παραπατούν Ήταν ήδη

μεγάλη δυστυχία που ο Όλαφ είχε εμφανιστεί και πάλι στη ζωή τους ακριβώς τη

στιγμή που είχαν αρχίσει να αισθάνονται άνεση και ασφάλεια δίπλα στο θείο Μόντι

αλλά το ότι βοηθούσαν αυτό το φριχτό άτομο να μπει στο σπίτι ήταν κάτι παραπάνω

από όσο μπορούσαν να αντέξουν Ο Κόμης Όλαφ τους ακολουθούσε σε απόσταση

αναπνοής μιας βρομερής αναπνοής που τα τρία παιδιά μύριζαν καθώς έβαζαν στο σπίτι

τη βαλίτσα και την τοποθετούσαν στο χαλί που βρισκόταν κάτω από τον πίνακα με τα

μπλεγμένα φίδια

Λέμονι Σνίκετ Μια σειρά από ατυχή γεγονότα Βιβλίο 2ο κεφάλαιο 4ο

εκδΨΥΧΟΓΙΟΣ

Δρ Μοντγκόμερι = θείος Μόντι Είναι ο αδερφός της γυναίκας του ξαδέρφου του

μακαρίτη του πατέρα τους

21

1 Ποιοι είναι οι κεντρικοί ήρωες της ιστορίας και ποια είναι η σχέση

μεταξύ τους

2 Πώς βλέπουν τα παιδιά τον κόμη Όλαφ Πώς φαίνεται αυτό μέσα στο κείμενο

Εναντιωματικε ς ndash Παραχωρητικε ς προτα σεις

Πήγαμε εκδρομή αν και έβρεχε

Οι εναντιωματικές προτάσεις φανερώνουν αντίθεση σε αυτό

που δείχνει η κύρια

πρόταση Παρ όλα αυτά η κύρια πρόταση ισχύει Εισάγονται με

τους συνδέσμους

αν και ενώ μολονότι κι ας παρrsquo όλο που

22

Θα πάμε εκδρομή κι ας βρέξει

Οι παραχωρητικές προτάσεις εισάγονται με τους

συνδέσμους και αν και να κι ας

Ο Κλάους και η Σάνι έτρεξαν να βοηθήσουν την αδερφή τους τη Βάιολετ με τη

βαλίτσα αλλά ακόμη κι έτσι το βάρος της τους έκανε να παραπατούν

3 Εντοπίστε στο κείμενο τους εναντιωματικούς συνδέσμους και βρείτε τη

λειτουργία τους

Πώς συνδέονται όμως

δύο όμοιες προτάσεις

που έχουν αντίθετο

νόημα

23

4 Στις παρακάτω προτάσεις συμπληρώστε τον αντιθετικό σύνδεσμο που λείπει

(Grimm G amp B Τα παραμύθια των αδερφών Γκριμ

Τα τέσσερα αδέρφια εκδ Ατλαντίς )

5 Οι λέξεις έχουν κι αυτές τη δική τους οικογένεια Συμπληρώστε την

ορθογραφία των παρακάτω λέξεων Μπορείτε να βρείτε κι άλλες λέξεις που να

ανήκουν στην ίδια οικογένεια λέξεων

24

25

6 Διαβάζοντας προσεκτικά το κείμενο αφηγηθείτε σε 100-150 λέξεις το

τέλος που θα δίνατε στην ιστορία ξεκινώντας με την παρακάτω φράση του κειμένου

laquoΉταν ήδη μεγάλη δυστυχία που ο Όλαφ είχε εμφανιστεί και πάλι στη ζωή τους

ακριβώς τη στιγμή που είχαν αρχίσει να αισθάνονται άνεση και ασφάλεια δίπλα

στο θείο Μόντιraquo

Page 12: ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΚΑΙ ΛΕΞΙΚΟΓΡΑΦΙΑ

11

Αντί για το ανύπαρκτο μικρό τριαντάφυλλο μάζεψε ένα βότσαλο άσπρο και μεγάλο Το βράδυ που τρώγαμε στο

ταβερνάκι του Στέργιου mdashτο μεσαίο από τα τρία που έχει το χωριό στην άκρη του γκρεμού με θέα προς τη

θάλασσαmdash μου το πρόσφερε για δώρο Από τη μια πλευρά έγραφε στα ελληνικά laquoγια σέναraquo Από την άλλη είχε

ζωγραφίσει μια βαρκούλα τρεις γραμμές για νερό και ανάμεσα στις γραμμές δύο ψαράκια Κάτω κάτω με

μικρούτσικα γράμματα χωρίς κανένα λάθος είχε γράψει

Η μαμά μας η θάλασσα

Φοίβης Θεοχαράκη (ετών 8) Ψάρι (Έκδοση του Ελληνικού Παιδικού Μουσείου)

Αυτά λοιπόν με το ετεροθαλές αδερφάκι μου και τέρμα για σήμερα η laquoαναφοράraquo Τίτλο τώρα Να βρω κι έναν

τίτλο να ξεμπερδεύω να πάω να κοιμηθώ νωρίς γιατί αύριο μπορεί να πάμε εκδρομή (δε φαντάζομαι να το

αναβάλετε πάλι κύριε Νόιγκερ)

Το βρήκα Ή μάλλον το βρήκε η Γκέρντα για μένα Θα βάλω εκείνο που έγραψε πάνω στο βότσαλο Η ΜΑΜΑ

ΜΑΣ Η ΘΑΛΑΣΣΑ

θα φάω ακόμα πολλά ψωμιά θα περάσει πολύς καιρός τα ετεροθαλή (το ετεροθαλές) τα παιδιά που έχουν με τον αδελφό τους ή

την αδελφή τους κοινό έναν από τους δύο γονείς τους που προέρχονται δηλαδή από διαφορετικό πατέρα ή διαφορετική μητέρα φως

φανάρι ολοφάνερο πικρόχολα με ύφος ενοχλημένο δυσαρεστημένο

Λόττη Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου Η μαμά μας η θάλασσα ΑΝΘΟΛΟΓΙΟ

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ Ε΄amp ΣΤ΄ ΤΑΞΗ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗ

12

1 Ποια είναι η σχέση του Φίλιππου με τα αδέρφια του Πώς φαίνεται αυτό

στο κείμενο Υπογραμμίστε ρήματα ή φράσεις που δηλώνουν τα συναισθήματά του

2 Για ποιο λόγο πιστεύετε πως ο Φίλιππος έδωσε αυτόν τον τίτλο στην αναφορά

του Σε ομάδες καταγράψτε δύο διαφορετικούς τίτλους που θα δίνατε στο κείμενο

3 Χαρακτηρίστε τις παρακάτω προτάσεις ως σωστές ή λάθος βάζοντας x στην αντίστοιχη

επιλογή

Ετεροθαλή είναι τα παιδιά που έχουν με τον αδερφό ή την αδερφή τους κοινό τον έναν από

τους δύο γονείς

Σωστό Λάθος

Η πολυμελής οικογένεια αποτελείται από τους γονείς και ένα παιδί

Σωστό Λάθος

Για να υπάρχει αγάπη μεταξύ των μελών μιας οικογένειας τα παιδιά πρέπει να έχουν τους

βιολογικούς τους γονείς

Σωστό Λάθος

13

Συ νδεση προτα σεων

Το βράδυ που τρώγαμε στο ταβερνάκι του Στέργιου mdashτο μεσαίο από τα τρία που έχει

το χωριό στην άκρη του γκρεμού με θέα προς τη θάλασσαmdash μου το πρόσφερε για

δώρο

Όταν σε μια φράση οι προτάσεις ή οι λέξεις

συνδέονται μόνο με κόμματα λέμε ότι

έχουμε ασύνδετο σχήμα Υπάρχουν όμως και

άλλοι τρόποι να

συνδέσουμε τις

προτάσεις

14

Οι πιο χαρακτηριστικοί παρατακτικοί σύνδεσμοι είναι και ή είτε ούτε

αλλά όμως μα

Το είχα πει εγώ από την αρχή ότι δε θα τα προλαβαίνω όλα

Στη φράση αυτή έχουμε δύο ανόμοιες προτάσεις ( μια ανεξάρτητη Το είχα πει εγώ

από την αρχή και μια εξαρτημένη ότι δε θα τα προλαβαίνω όλα)

Αιτιολογικές γιατί επειδή αφού διότι

πχ Θύμωσε επειδή του μίλησαν άσχημα

Τελικές για να να

πχ Πήγε να φέρει το βιβλίο

Έτρεχε για να μην χάσει το τρένο

ΑποτελεσματικέςΣυμπερασματικές ώστε που

πχ Μιλά πολύ σιγά ώστε μόλις ακούγεται

Είναι τέτοιος άνθρωπος που τον αγαπούν όλοι

Υποθετικές αν εάν άμα

πχ Αν είχες διαβάσει τα μαθήματά σου τώρα θα ήσουν ήσυχος

Προτάσεις που ξεκινούν με υποτακτικούς συνδέσμους

15

Χρονικές όταν σαν ενώ καθώς αφού αφότου πριν μόλις προτού

ώσπου ωσότου όποτε

πχ Όποτε δουλεύει έρχεται

Εναντιωματικές αν και μολονότι ενώ κι ας παρrsquo όλο που

πχ Πήγαμε εκδρομή αν και έβρεχε

Προτάσεις που συμπληρώνουν το ρήμα και έχουν ρόλο

Αντικειμένου να ότι πως

πχ Ο δάσκαλος είπε ότι θα ξεκινήσουν οι σχολικοί αγώνες στίβου

4 Να αναγνωρίσετε το είδος της σύνδεσης (παρατακτική υποτακτική ή

ασύνδετο σχήμα) στο παρακάτω απόσπασμα

Καλά παιδάκια λοιπόν τ αδερφάκια μου τα πώς τα είπαμε τα ετεροθαλή Ούτε

φωνές ούτε πείσματα ούτε σκανταλιές Τρώνε ντύνονται πλένονται χωρίς να τα

κυνηγάει η γιαγιά και χωρίς να ενοχλούν κανένα Ούτε σύγκριση με τον άλλο τον

laquoαδερφούληraquo μου τον Άρη Πέρσι το Πάσχα που πήγα στη Γερμανία στο σπίτι τους

νόμισα πως κάθονταν φρόνιμα επειδή ήμουν εγώ εκεί Έλεγα πως θα τα έχει έτσι

δασκαλέψει η μαμά τους η Γερμανίδα για να μη με νευριάζουν να περάσω καλά και να

ευχαριστηθεί ο μπαμπάς μου Λόττη Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου Η μαμά μας η θάλασσα ΑΝΘΟΛΟΓΙΟ

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ Ε΄amp ΣΤ΄ ΤΑΞΗ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗ

5 Επιλέξτε το είδος της σύνδεσης που δηλώνουν οι μαυρισμένοι σύνδεσμοι

Ήταν φως φανάρι πως ήθελε να μου μπει στη μύτη επειδή της είπα πως ίσως να μη

θυμηθώ το βότσαλο που μου ζήτησε

Παρατακτική Υποτακτική Ασύνδετο σχήμα

Έτσι είναι όσοι έχουν πολλούς συγγενείς και πολλά αδέρφια

Παρατακτική Υποτακτική Ασύνδετο σχήμα

Όταν τη βεβαίωσα πως την αγαπάω κι εκείνη άρχισε να με ρωτάει αν αγαπάω το μωρό

περισσότερο επειδή έχουμε την ίδια μαμά

Παρατακτική Υποτακτική Ασύνδετο σχήμα

16

Λίγο μπερδεμένα φαίνονται όλ αυτά όμως εγώ πια τα έχω συνηθίσει

Παρατακτική Υποτακτική Ασύνδετο σχήμα

Η θάλασσα ήταν λάδι κι εγώ δε χόρταινα να μπαινοβγαίνω και να την ταράζω με βουτιές

και με μακροβούτια

Παρατακτική Υποτακτική Ασύνδετο σχήμα

6 Συνδυάστε τις λέξεις στην αριστερή στήλη με τις εικόνες στη μεσαία

στήλη και τη σημασία στη δεξιά στήλη

17

7 Φτιάξε κι εσύ το γενεαλογικό σου δέντρο Βρες φωτογραφίες των συγγενών σου

και δική σου και τοποθέτησέ τες στη σωστή σειρά

Το γενεαλογικό δέντρο μας δείχνει από πού

προερχόμαστε Δηλαδή παρουσιάζει με

χρονολογική σειρά τους προγόνους μας

ξεκινώντας από εμάς και φτάνοντας μέχρι τον

αρχαιότερο πρόγονό μας

18

8 Πόσο σημαντική είναι η σχέση σας με τα

αδέρφια σας Όσοι δεν έχετε σκεφτείτε με ποιο

τρόπο θα άλλαζε η ζωή σας αν είχατε αδερφό ή

αδερφή Καταγράψτε τις σκέψεις και τα

συναισθήματά σας

19

Το δωμάτιο με τα ερπετά

laquoΤρία ανήλικα αδέλφια χάνουν τους γονείς τους σε πυρκαγιά στο σπίτι τους και αναγκάζονται να

μείνουν με ένα μακρινό συγγενή τον κόμη Όλαφ Ενώ αυτός καταστρώνει σχέδια εξόντωσής τους

για να καρπωθεί την τεράστια περιουσία τους εκείνα αντιστέκονται επιστρατεύοντας τα ειδικά

χαρίσματά τουςraquo

Ένα από τα πράγματα που σκέφτεται κανείς στη ζωή του με τη μεγαλύτερη

δυσκολία είναι οι τύψεις του Κάτι σου συμβαίνει εσύ κάνεις λάθος επιλογή και για

χρόνια μετά εύχεσαι να είχες κάνει κάτι άλλο Για παράδειγμα μερικές φορές όταν

περπατάω στην παραλία ή επισκέπτομαι τον τάφο κάποιου φίλου θυμάμαι μια μέρα

πολύ καιρό πριν που δεν είχα πάρει μαζί μου φακό σε ένα μέρος όπου έπρεπε να είχα

πάρει φακό και οι επιπτώσεις ήταν καταστροφικές Γιατί δεν έφερα φακό σκέφτομαι

συνέχεια αν και είναι πια πολύ αργά για να κάνω κάτι Έπρεπε να είχα φέρει ένα φακό

Για χρόνια ολόκληρα έπειτα από αυτή τη στιγμή στη ζωή των ορφανών

Μποντλέρ ο Κλάους σκεφτόταν την ώρα που εκείνος και τα αδέρφια του

συνειδητοποίησαν πως ο Στέφανο ήταν στην πραγματικότητα ο Κόμης Όλαφ και

βασανιζόταν από τύψεις που δεν φώναξε στον οδηγό του ταξί

ο οποίος είχε κάνει μανούβρα και έφευγε Σταμάτα

σκεφτόταν να λέει ο Κλάους αν και ήταν πια πολύ αργά για

να κάνει κάτι Σταμάτα Πάρε αυτόν τον άντρα και φύγετε

Φυσικά είναι απολύτως κατανοητό το γεγονός ότι ο Κλάους

και τα αδέρφια του είχαν εκπλαγεί τόσο πολύ που δεν

μπορούσαν να δράσουν αμέσως αλλά ο Κλάους για χρόνια

μετά θα καθόταν ξαπλωμένος στο κρεβάτι του ξύπνιος και

θα σκεφτόταν ότι υπήρχε μια πιθανότητα μια μικρή έστω πιθανότητα αν είχε δράσει

έγκαιρα να είχε σώσει τη ζωή του θείου Μόντι

Αλλά κάτι τέτοιο δε συνέβη Όσο τα ορφανά Μποντλέρ κοίταζαν τον Κόμη

Όλαφ το ταξί έτρεχε στο δρομάκι και τα παιδιά είχαν μείνει μόνα με αυτό τον έχθιστο

άνθρωπο μια λέξη που εδώ σημαίνει laquoτο χειρότερο που μπορεί να φανταστεί κανείςraquo

Ο Όλαφ τους χαμογέλασε με τον ίδιο τρόπο που θα χαμογελούσε και το Μογγολικό

Μοχθηρόφιδο του θείου Μόντι αν έβλεπε ένα λευκό ποντίκι στο κλουβί του

προορισμένο για το βραδινό του φαγητό

laquoΊσως κάποιος από σας θα μπορούσε να μεταφέρει τη βαλίτσα μου στο δωμάτιό

μουraquo είπε με τη στριγκή φωνή του laquoΗ διαδρομή σrsquo αυτό το βρωμερό δρόμο ήταν

βαρετή και δυσάρεστη και είμαι πολύ κουρασμένοςraquo

laquoΑν άξιζε σε κάποιον να περάσει από την οδό Χάλια αυτός είσαι εσύ Κόμη

Όλαφraquo φώναξε η Βάιολετ αγριοκοιτάζοντάς τον laquoΔεν πρόκειται να σε βοηθήσουμε

με τη βαλίτσα σου γιατί δεν πρόκειται να σrsquo αφήσουμε να μπεις σrsquo αυτό το σπίτιraquo

Ο Όλαφ έριξε ένα άγριο βλέμμα στα ορφανά και μετά κοίταξε γύρω του σαν

να έψαχνε κάτι κρυμμένο πίσω από τους θάμνους σε σχήμα φιδιού

laquoΠοιος είναι ο Κόμης Όλαφraquo ρώτησε ειρωνικά

20

laquoΤο όνομά μου είναι Στέφανο Βρίσκομαι εδώ για να βοηθήσω τον

Μοντγκόμερι Μοντγκόμερι με την επερχόμενη αποστολή στο Περού Αν κατάλαβα

καλά εσείς οι τρεις είσαστε οι νάνοι που εργάζεστε ως υπηρέτες στο σπίτι του Δρ

Μοντγκόμεριraquo

laquoΔεν είμαστε νάνοιraquo είπε αυστηρά ο Κλάους laquoΕίμαστε παιδιά Και εσύ είσαι

ο Κόμης Όλαφ Μπορεί να άφησες μούσι και να ξύρισες το φρύδι σου αλλά

παραμένεις ακόμη το ίδιο αξιοκαταφρόνητο άτομο και δε θα σrsquo αφήσουμε να μπεις σrsquo

αυτό το σπίτιraquo

laquoΦούταraquo στρίγκλισε η μικρή Σάνι κάτι που πιθανότατα σήμαινε laquoΣυμφωνώraquo

Ο Κόμης Όλαφ κοίταξε ένα ένα τα ορφανά Μποντλέρ με μάτια που γυάλιζαν

λες και έλεγε κάποιο αστείο

laquoΔεν ξέρω για ποιο πράγμα μιλάτεraquo είπε laquoαλλά αν ήξερα και αν ήμουν αυτός

ο Κόμης Όλαφ που λέτε νομίζω πως θα σκεφτόμουν ότι είστε πολύ αγενείς Και αν

σκεφτόμουν πως είστε πολύ αγενείς ίσως να θύμωνα Και αν θύμωνα ποιος ξέρει τι

θα έκαναraquo

Τα παιδιά παρακολουθούσαν τον Κόμη Όλαφ καθώς σήκωνε τους

κοκαλιάρικους ώμους του Μάλλον είναι περιττό να σας υπενθυμίσω πόσο βίαιος

μπορούσε να γίνει αυτός ο άνθρωπος και σίγουρα ήταν περιττό να το θυμίσει ο ίδιος

στα ορφανά Ο Κλάους ακόμη ένιωθε τη μελανιά στο πρόσωπό του από την ημέρα που

τον είχε χτυπήσει ο Κόμης Όλαφ όταν έμεναν στο σπίτι του Η Σάνι ακόμη πονούσε

από τότε που την είχε φυλακίσει στο κλουβί και την είχε αφήσει να κρέμεται από τον

πύργο όπου έστηνε τα σατανικά σχέδιά του Η Βάιολετ βέβαια δεν είχε υπάρξει θύμα

σωματικής βίας από αυτόν τον απαίσιο άνθρωπο ωστόσο είχε σχεδόν αναγκαστεί να

τον παντρευτεί και αυτό ήταν αρκετό για να την κάνει να σηκώσει την βαλίτσα του

και να τη σύρει αργά προς την πόρτα και μετά στο εσωτερικό του σπιτιού

laquoΠιο ψηλάraquo πρόσταξε ο Όλαφ laquoΣήκωσέ την κι άλλο Δεν θέλω να τη σέρνεις

έτσι στο έδαφοςraquo

Ο Κλάους και η Σάνι έτρεξαν να βοηθήσουν την αδερφή τους τη Βάιολετ με τη

βαλίτσα αλλά ακόμη κι έτσι το βάρος της τους έκανε να παραπατούν Ήταν ήδη

μεγάλη δυστυχία που ο Όλαφ είχε εμφανιστεί και πάλι στη ζωή τους ακριβώς τη

στιγμή που είχαν αρχίσει να αισθάνονται άνεση και ασφάλεια δίπλα στο θείο Μόντι

αλλά το ότι βοηθούσαν αυτό το φριχτό άτομο να μπει στο σπίτι ήταν κάτι παραπάνω

από όσο μπορούσαν να αντέξουν Ο Κόμης Όλαφ τους ακολουθούσε σε απόσταση

αναπνοής μιας βρομερής αναπνοής που τα τρία παιδιά μύριζαν καθώς έβαζαν στο σπίτι

τη βαλίτσα και την τοποθετούσαν στο χαλί που βρισκόταν κάτω από τον πίνακα με τα

μπλεγμένα φίδια

Λέμονι Σνίκετ Μια σειρά από ατυχή γεγονότα Βιβλίο 2ο κεφάλαιο 4ο

εκδΨΥΧΟΓΙΟΣ

Δρ Μοντγκόμερι = θείος Μόντι Είναι ο αδερφός της γυναίκας του ξαδέρφου του

μακαρίτη του πατέρα τους

21

1 Ποιοι είναι οι κεντρικοί ήρωες της ιστορίας και ποια είναι η σχέση

μεταξύ τους

2 Πώς βλέπουν τα παιδιά τον κόμη Όλαφ Πώς φαίνεται αυτό μέσα στο κείμενο

Εναντιωματικε ς ndash Παραχωρητικε ς προτα σεις

Πήγαμε εκδρομή αν και έβρεχε

Οι εναντιωματικές προτάσεις φανερώνουν αντίθεση σε αυτό

που δείχνει η κύρια

πρόταση Παρ όλα αυτά η κύρια πρόταση ισχύει Εισάγονται με

τους συνδέσμους

αν και ενώ μολονότι κι ας παρrsquo όλο που

22

Θα πάμε εκδρομή κι ας βρέξει

Οι παραχωρητικές προτάσεις εισάγονται με τους

συνδέσμους και αν και να κι ας

Ο Κλάους και η Σάνι έτρεξαν να βοηθήσουν την αδερφή τους τη Βάιολετ με τη

βαλίτσα αλλά ακόμη κι έτσι το βάρος της τους έκανε να παραπατούν

3 Εντοπίστε στο κείμενο τους εναντιωματικούς συνδέσμους και βρείτε τη

λειτουργία τους

Πώς συνδέονται όμως

δύο όμοιες προτάσεις

που έχουν αντίθετο

νόημα

23

4 Στις παρακάτω προτάσεις συμπληρώστε τον αντιθετικό σύνδεσμο που λείπει

(Grimm G amp B Τα παραμύθια των αδερφών Γκριμ

Τα τέσσερα αδέρφια εκδ Ατλαντίς )

5 Οι λέξεις έχουν κι αυτές τη δική τους οικογένεια Συμπληρώστε την

ορθογραφία των παρακάτω λέξεων Μπορείτε να βρείτε κι άλλες λέξεις που να

ανήκουν στην ίδια οικογένεια λέξεων

24

25

6 Διαβάζοντας προσεκτικά το κείμενο αφηγηθείτε σε 100-150 λέξεις το

τέλος που θα δίνατε στην ιστορία ξεκινώντας με την παρακάτω φράση του κειμένου

laquoΉταν ήδη μεγάλη δυστυχία που ο Όλαφ είχε εμφανιστεί και πάλι στη ζωή τους

ακριβώς τη στιγμή που είχαν αρχίσει να αισθάνονται άνεση και ασφάλεια δίπλα

στο θείο Μόντιraquo

Page 13: ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΚΑΙ ΛΕΞΙΚΟΓΡΑΦΙΑ

12

1 Ποια είναι η σχέση του Φίλιππου με τα αδέρφια του Πώς φαίνεται αυτό

στο κείμενο Υπογραμμίστε ρήματα ή φράσεις που δηλώνουν τα συναισθήματά του

2 Για ποιο λόγο πιστεύετε πως ο Φίλιππος έδωσε αυτόν τον τίτλο στην αναφορά

του Σε ομάδες καταγράψτε δύο διαφορετικούς τίτλους που θα δίνατε στο κείμενο

3 Χαρακτηρίστε τις παρακάτω προτάσεις ως σωστές ή λάθος βάζοντας x στην αντίστοιχη

επιλογή

Ετεροθαλή είναι τα παιδιά που έχουν με τον αδερφό ή την αδερφή τους κοινό τον έναν από

τους δύο γονείς

Σωστό Λάθος

Η πολυμελής οικογένεια αποτελείται από τους γονείς και ένα παιδί

Σωστό Λάθος

Για να υπάρχει αγάπη μεταξύ των μελών μιας οικογένειας τα παιδιά πρέπει να έχουν τους

βιολογικούς τους γονείς

Σωστό Λάθος

13

Συ νδεση προτα σεων

Το βράδυ που τρώγαμε στο ταβερνάκι του Στέργιου mdashτο μεσαίο από τα τρία που έχει

το χωριό στην άκρη του γκρεμού με θέα προς τη θάλασσαmdash μου το πρόσφερε για

δώρο

Όταν σε μια φράση οι προτάσεις ή οι λέξεις

συνδέονται μόνο με κόμματα λέμε ότι

έχουμε ασύνδετο σχήμα Υπάρχουν όμως και

άλλοι τρόποι να

συνδέσουμε τις

προτάσεις

14

Οι πιο χαρακτηριστικοί παρατακτικοί σύνδεσμοι είναι και ή είτε ούτε

αλλά όμως μα

Το είχα πει εγώ από την αρχή ότι δε θα τα προλαβαίνω όλα

Στη φράση αυτή έχουμε δύο ανόμοιες προτάσεις ( μια ανεξάρτητη Το είχα πει εγώ

από την αρχή και μια εξαρτημένη ότι δε θα τα προλαβαίνω όλα)

Αιτιολογικές γιατί επειδή αφού διότι

πχ Θύμωσε επειδή του μίλησαν άσχημα

Τελικές για να να

πχ Πήγε να φέρει το βιβλίο

Έτρεχε για να μην χάσει το τρένο

ΑποτελεσματικέςΣυμπερασματικές ώστε που

πχ Μιλά πολύ σιγά ώστε μόλις ακούγεται

Είναι τέτοιος άνθρωπος που τον αγαπούν όλοι

Υποθετικές αν εάν άμα

πχ Αν είχες διαβάσει τα μαθήματά σου τώρα θα ήσουν ήσυχος

Προτάσεις που ξεκινούν με υποτακτικούς συνδέσμους

15

Χρονικές όταν σαν ενώ καθώς αφού αφότου πριν μόλις προτού

ώσπου ωσότου όποτε

πχ Όποτε δουλεύει έρχεται

Εναντιωματικές αν και μολονότι ενώ κι ας παρrsquo όλο που

πχ Πήγαμε εκδρομή αν και έβρεχε

Προτάσεις που συμπληρώνουν το ρήμα και έχουν ρόλο

Αντικειμένου να ότι πως

πχ Ο δάσκαλος είπε ότι θα ξεκινήσουν οι σχολικοί αγώνες στίβου

4 Να αναγνωρίσετε το είδος της σύνδεσης (παρατακτική υποτακτική ή

ασύνδετο σχήμα) στο παρακάτω απόσπασμα

Καλά παιδάκια λοιπόν τ αδερφάκια μου τα πώς τα είπαμε τα ετεροθαλή Ούτε

φωνές ούτε πείσματα ούτε σκανταλιές Τρώνε ντύνονται πλένονται χωρίς να τα

κυνηγάει η γιαγιά και χωρίς να ενοχλούν κανένα Ούτε σύγκριση με τον άλλο τον

laquoαδερφούληraquo μου τον Άρη Πέρσι το Πάσχα που πήγα στη Γερμανία στο σπίτι τους

νόμισα πως κάθονταν φρόνιμα επειδή ήμουν εγώ εκεί Έλεγα πως θα τα έχει έτσι

δασκαλέψει η μαμά τους η Γερμανίδα για να μη με νευριάζουν να περάσω καλά και να

ευχαριστηθεί ο μπαμπάς μου Λόττη Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου Η μαμά μας η θάλασσα ΑΝΘΟΛΟΓΙΟ

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ Ε΄amp ΣΤ΄ ΤΑΞΗ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗ

5 Επιλέξτε το είδος της σύνδεσης που δηλώνουν οι μαυρισμένοι σύνδεσμοι

Ήταν φως φανάρι πως ήθελε να μου μπει στη μύτη επειδή της είπα πως ίσως να μη

θυμηθώ το βότσαλο που μου ζήτησε

Παρατακτική Υποτακτική Ασύνδετο σχήμα

Έτσι είναι όσοι έχουν πολλούς συγγενείς και πολλά αδέρφια

Παρατακτική Υποτακτική Ασύνδετο σχήμα

Όταν τη βεβαίωσα πως την αγαπάω κι εκείνη άρχισε να με ρωτάει αν αγαπάω το μωρό

περισσότερο επειδή έχουμε την ίδια μαμά

Παρατακτική Υποτακτική Ασύνδετο σχήμα

16

Λίγο μπερδεμένα φαίνονται όλ αυτά όμως εγώ πια τα έχω συνηθίσει

Παρατακτική Υποτακτική Ασύνδετο σχήμα

Η θάλασσα ήταν λάδι κι εγώ δε χόρταινα να μπαινοβγαίνω και να την ταράζω με βουτιές

και με μακροβούτια

Παρατακτική Υποτακτική Ασύνδετο σχήμα

6 Συνδυάστε τις λέξεις στην αριστερή στήλη με τις εικόνες στη μεσαία

στήλη και τη σημασία στη δεξιά στήλη

17

7 Φτιάξε κι εσύ το γενεαλογικό σου δέντρο Βρες φωτογραφίες των συγγενών σου

και δική σου και τοποθέτησέ τες στη σωστή σειρά

Το γενεαλογικό δέντρο μας δείχνει από πού

προερχόμαστε Δηλαδή παρουσιάζει με

χρονολογική σειρά τους προγόνους μας

ξεκινώντας από εμάς και φτάνοντας μέχρι τον

αρχαιότερο πρόγονό μας

18

8 Πόσο σημαντική είναι η σχέση σας με τα

αδέρφια σας Όσοι δεν έχετε σκεφτείτε με ποιο

τρόπο θα άλλαζε η ζωή σας αν είχατε αδερφό ή

αδερφή Καταγράψτε τις σκέψεις και τα

συναισθήματά σας

19

Το δωμάτιο με τα ερπετά

laquoΤρία ανήλικα αδέλφια χάνουν τους γονείς τους σε πυρκαγιά στο σπίτι τους και αναγκάζονται να

μείνουν με ένα μακρινό συγγενή τον κόμη Όλαφ Ενώ αυτός καταστρώνει σχέδια εξόντωσής τους

για να καρπωθεί την τεράστια περιουσία τους εκείνα αντιστέκονται επιστρατεύοντας τα ειδικά

χαρίσματά τουςraquo

Ένα από τα πράγματα που σκέφτεται κανείς στη ζωή του με τη μεγαλύτερη

δυσκολία είναι οι τύψεις του Κάτι σου συμβαίνει εσύ κάνεις λάθος επιλογή και για

χρόνια μετά εύχεσαι να είχες κάνει κάτι άλλο Για παράδειγμα μερικές φορές όταν

περπατάω στην παραλία ή επισκέπτομαι τον τάφο κάποιου φίλου θυμάμαι μια μέρα

πολύ καιρό πριν που δεν είχα πάρει μαζί μου φακό σε ένα μέρος όπου έπρεπε να είχα

πάρει φακό και οι επιπτώσεις ήταν καταστροφικές Γιατί δεν έφερα φακό σκέφτομαι

συνέχεια αν και είναι πια πολύ αργά για να κάνω κάτι Έπρεπε να είχα φέρει ένα φακό

Για χρόνια ολόκληρα έπειτα από αυτή τη στιγμή στη ζωή των ορφανών

Μποντλέρ ο Κλάους σκεφτόταν την ώρα που εκείνος και τα αδέρφια του

συνειδητοποίησαν πως ο Στέφανο ήταν στην πραγματικότητα ο Κόμης Όλαφ και

βασανιζόταν από τύψεις που δεν φώναξε στον οδηγό του ταξί

ο οποίος είχε κάνει μανούβρα και έφευγε Σταμάτα

σκεφτόταν να λέει ο Κλάους αν και ήταν πια πολύ αργά για

να κάνει κάτι Σταμάτα Πάρε αυτόν τον άντρα και φύγετε

Φυσικά είναι απολύτως κατανοητό το γεγονός ότι ο Κλάους

και τα αδέρφια του είχαν εκπλαγεί τόσο πολύ που δεν

μπορούσαν να δράσουν αμέσως αλλά ο Κλάους για χρόνια

μετά θα καθόταν ξαπλωμένος στο κρεβάτι του ξύπνιος και

θα σκεφτόταν ότι υπήρχε μια πιθανότητα μια μικρή έστω πιθανότητα αν είχε δράσει

έγκαιρα να είχε σώσει τη ζωή του θείου Μόντι

Αλλά κάτι τέτοιο δε συνέβη Όσο τα ορφανά Μποντλέρ κοίταζαν τον Κόμη

Όλαφ το ταξί έτρεχε στο δρομάκι και τα παιδιά είχαν μείνει μόνα με αυτό τον έχθιστο

άνθρωπο μια λέξη που εδώ σημαίνει laquoτο χειρότερο που μπορεί να φανταστεί κανείςraquo

Ο Όλαφ τους χαμογέλασε με τον ίδιο τρόπο που θα χαμογελούσε και το Μογγολικό

Μοχθηρόφιδο του θείου Μόντι αν έβλεπε ένα λευκό ποντίκι στο κλουβί του

προορισμένο για το βραδινό του φαγητό

laquoΊσως κάποιος από σας θα μπορούσε να μεταφέρει τη βαλίτσα μου στο δωμάτιό

μουraquo είπε με τη στριγκή φωνή του laquoΗ διαδρομή σrsquo αυτό το βρωμερό δρόμο ήταν

βαρετή και δυσάρεστη και είμαι πολύ κουρασμένοςraquo

laquoΑν άξιζε σε κάποιον να περάσει από την οδό Χάλια αυτός είσαι εσύ Κόμη

Όλαφraquo φώναξε η Βάιολετ αγριοκοιτάζοντάς τον laquoΔεν πρόκειται να σε βοηθήσουμε

με τη βαλίτσα σου γιατί δεν πρόκειται να σrsquo αφήσουμε να μπεις σrsquo αυτό το σπίτιraquo

Ο Όλαφ έριξε ένα άγριο βλέμμα στα ορφανά και μετά κοίταξε γύρω του σαν

να έψαχνε κάτι κρυμμένο πίσω από τους θάμνους σε σχήμα φιδιού

laquoΠοιος είναι ο Κόμης Όλαφraquo ρώτησε ειρωνικά

20

laquoΤο όνομά μου είναι Στέφανο Βρίσκομαι εδώ για να βοηθήσω τον

Μοντγκόμερι Μοντγκόμερι με την επερχόμενη αποστολή στο Περού Αν κατάλαβα

καλά εσείς οι τρεις είσαστε οι νάνοι που εργάζεστε ως υπηρέτες στο σπίτι του Δρ

Μοντγκόμεριraquo

laquoΔεν είμαστε νάνοιraquo είπε αυστηρά ο Κλάους laquoΕίμαστε παιδιά Και εσύ είσαι

ο Κόμης Όλαφ Μπορεί να άφησες μούσι και να ξύρισες το φρύδι σου αλλά

παραμένεις ακόμη το ίδιο αξιοκαταφρόνητο άτομο και δε θα σrsquo αφήσουμε να μπεις σrsquo

αυτό το σπίτιraquo

laquoΦούταraquo στρίγκλισε η μικρή Σάνι κάτι που πιθανότατα σήμαινε laquoΣυμφωνώraquo

Ο Κόμης Όλαφ κοίταξε ένα ένα τα ορφανά Μποντλέρ με μάτια που γυάλιζαν

λες και έλεγε κάποιο αστείο

laquoΔεν ξέρω για ποιο πράγμα μιλάτεraquo είπε laquoαλλά αν ήξερα και αν ήμουν αυτός

ο Κόμης Όλαφ που λέτε νομίζω πως θα σκεφτόμουν ότι είστε πολύ αγενείς Και αν

σκεφτόμουν πως είστε πολύ αγενείς ίσως να θύμωνα Και αν θύμωνα ποιος ξέρει τι

θα έκαναraquo

Τα παιδιά παρακολουθούσαν τον Κόμη Όλαφ καθώς σήκωνε τους

κοκαλιάρικους ώμους του Μάλλον είναι περιττό να σας υπενθυμίσω πόσο βίαιος

μπορούσε να γίνει αυτός ο άνθρωπος και σίγουρα ήταν περιττό να το θυμίσει ο ίδιος

στα ορφανά Ο Κλάους ακόμη ένιωθε τη μελανιά στο πρόσωπό του από την ημέρα που

τον είχε χτυπήσει ο Κόμης Όλαφ όταν έμεναν στο σπίτι του Η Σάνι ακόμη πονούσε

από τότε που την είχε φυλακίσει στο κλουβί και την είχε αφήσει να κρέμεται από τον

πύργο όπου έστηνε τα σατανικά σχέδιά του Η Βάιολετ βέβαια δεν είχε υπάρξει θύμα

σωματικής βίας από αυτόν τον απαίσιο άνθρωπο ωστόσο είχε σχεδόν αναγκαστεί να

τον παντρευτεί και αυτό ήταν αρκετό για να την κάνει να σηκώσει την βαλίτσα του

και να τη σύρει αργά προς την πόρτα και μετά στο εσωτερικό του σπιτιού

laquoΠιο ψηλάraquo πρόσταξε ο Όλαφ laquoΣήκωσέ την κι άλλο Δεν θέλω να τη σέρνεις

έτσι στο έδαφοςraquo

Ο Κλάους και η Σάνι έτρεξαν να βοηθήσουν την αδερφή τους τη Βάιολετ με τη

βαλίτσα αλλά ακόμη κι έτσι το βάρος της τους έκανε να παραπατούν Ήταν ήδη

μεγάλη δυστυχία που ο Όλαφ είχε εμφανιστεί και πάλι στη ζωή τους ακριβώς τη

στιγμή που είχαν αρχίσει να αισθάνονται άνεση και ασφάλεια δίπλα στο θείο Μόντι

αλλά το ότι βοηθούσαν αυτό το φριχτό άτομο να μπει στο σπίτι ήταν κάτι παραπάνω

από όσο μπορούσαν να αντέξουν Ο Κόμης Όλαφ τους ακολουθούσε σε απόσταση

αναπνοής μιας βρομερής αναπνοής που τα τρία παιδιά μύριζαν καθώς έβαζαν στο σπίτι

τη βαλίτσα και την τοποθετούσαν στο χαλί που βρισκόταν κάτω από τον πίνακα με τα

μπλεγμένα φίδια

Λέμονι Σνίκετ Μια σειρά από ατυχή γεγονότα Βιβλίο 2ο κεφάλαιο 4ο

εκδΨΥΧΟΓΙΟΣ

Δρ Μοντγκόμερι = θείος Μόντι Είναι ο αδερφός της γυναίκας του ξαδέρφου του

μακαρίτη του πατέρα τους

21

1 Ποιοι είναι οι κεντρικοί ήρωες της ιστορίας και ποια είναι η σχέση

μεταξύ τους

2 Πώς βλέπουν τα παιδιά τον κόμη Όλαφ Πώς φαίνεται αυτό μέσα στο κείμενο

Εναντιωματικε ς ndash Παραχωρητικε ς προτα σεις

Πήγαμε εκδρομή αν και έβρεχε

Οι εναντιωματικές προτάσεις φανερώνουν αντίθεση σε αυτό

που δείχνει η κύρια

πρόταση Παρ όλα αυτά η κύρια πρόταση ισχύει Εισάγονται με

τους συνδέσμους

αν και ενώ μολονότι κι ας παρrsquo όλο που

22

Θα πάμε εκδρομή κι ας βρέξει

Οι παραχωρητικές προτάσεις εισάγονται με τους

συνδέσμους και αν και να κι ας

Ο Κλάους και η Σάνι έτρεξαν να βοηθήσουν την αδερφή τους τη Βάιολετ με τη

βαλίτσα αλλά ακόμη κι έτσι το βάρος της τους έκανε να παραπατούν

3 Εντοπίστε στο κείμενο τους εναντιωματικούς συνδέσμους και βρείτε τη

λειτουργία τους

Πώς συνδέονται όμως

δύο όμοιες προτάσεις

που έχουν αντίθετο

νόημα

23

4 Στις παρακάτω προτάσεις συμπληρώστε τον αντιθετικό σύνδεσμο που λείπει

(Grimm G amp B Τα παραμύθια των αδερφών Γκριμ

Τα τέσσερα αδέρφια εκδ Ατλαντίς )

5 Οι λέξεις έχουν κι αυτές τη δική τους οικογένεια Συμπληρώστε την

ορθογραφία των παρακάτω λέξεων Μπορείτε να βρείτε κι άλλες λέξεις που να

ανήκουν στην ίδια οικογένεια λέξεων

24

25

6 Διαβάζοντας προσεκτικά το κείμενο αφηγηθείτε σε 100-150 λέξεις το

τέλος που θα δίνατε στην ιστορία ξεκινώντας με την παρακάτω φράση του κειμένου

laquoΉταν ήδη μεγάλη δυστυχία που ο Όλαφ είχε εμφανιστεί και πάλι στη ζωή τους

ακριβώς τη στιγμή που είχαν αρχίσει να αισθάνονται άνεση και ασφάλεια δίπλα

στο θείο Μόντιraquo

Page 14: ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΚΑΙ ΛΕΞΙΚΟΓΡΑΦΙΑ

13

Συ νδεση προτα σεων

Το βράδυ που τρώγαμε στο ταβερνάκι του Στέργιου mdashτο μεσαίο από τα τρία που έχει

το χωριό στην άκρη του γκρεμού με θέα προς τη θάλασσαmdash μου το πρόσφερε για

δώρο

Όταν σε μια φράση οι προτάσεις ή οι λέξεις

συνδέονται μόνο με κόμματα λέμε ότι

έχουμε ασύνδετο σχήμα Υπάρχουν όμως και

άλλοι τρόποι να

συνδέσουμε τις

προτάσεις

14

Οι πιο χαρακτηριστικοί παρατακτικοί σύνδεσμοι είναι και ή είτε ούτε

αλλά όμως μα

Το είχα πει εγώ από την αρχή ότι δε θα τα προλαβαίνω όλα

Στη φράση αυτή έχουμε δύο ανόμοιες προτάσεις ( μια ανεξάρτητη Το είχα πει εγώ

από την αρχή και μια εξαρτημένη ότι δε θα τα προλαβαίνω όλα)

Αιτιολογικές γιατί επειδή αφού διότι

πχ Θύμωσε επειδή του μίλησαν άσχημα

Τελικές για να να

πχ Πήγε να φέρει το βιβλίο

Έτρεχε για να μην χάσει το τρένο

ΑποτελεσματικέςΣυμπερασματικές ώστε που

πχ Μιλά πολύ σιγά ώστε μόλις ακούγεται

Είναι τέτοιος άνθρωπος που τον αγαπούν όλοι

Υποθετικές αν εάν άμα

πχ Αν είχες διαβάσει τα μαθήματά σου τώρα θα ήσουν ήσυχος

Προτάσεις που ξεκινούν με υποτακτικούς συνδέσμους

15

Χρονικές όταν σαν ενώ καθώς αφού αφότου πριν μόλις προτού

ώσπου ωσότου όποτε

πχ Όποτε δουλεύει έρχεται

Εναντιωματικές αν και μολονότι ενώ κι ας παρrsquo όλο που

πχ Πήγαμε εκδρομή αν και έβρεχε

Προτάσεις που συμπληρώνουν το ρήμα και έχουν ρόλο

Αντικειμένου να ότι πως

πχ Ο δάσκαλος είπε ότι θα ξεκινήσουν οι σχολικοί αγώνες στίβου

4 Να αναγνωρίσετε το είδος της σύνδεσης (παρατακτική υποτακτική ή

ασύνδετο σχήμα) στο παρακάτω απόσπασμα

Καλά παιδάκια λοιπόν τ αδερφάκια μου τα πώς τα είπαμε τα ετεροθαλή Ούτε

φωνές ούτε πείσματα ούτε σκανταλιές Τρώνε ντύνονται πλένονται χωρίς να τα

κυνηγάει η γιαγιά και χωρίς να ενοχλούν κανένα Ούτε σύγκριση με τον άλλο τον

laquoαδερφούληraquo μου τον Άρη Πέρσι το Πάσχα που πήγα στη Γερμανία στο σπίτι τους

νόμισα πως κάθονταν φρόνιμα επειδή ήμουν εγώ εκεί Έλεγα πως θα τα έχει έτσι

δασκαλέψει η μαμά τους η Γερμανίδα για να μη με νευριάζουν να περάσω καλά και να

ευχαριστηθεί ο μπαμπάς μου Λόττη Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου Η μαμά μας η θάλασσα ΑΝΘΟΛΟΓΙΟ

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ Ε΄amp ΣΤ΄ ΤΑΞΗ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗ

5 Επιλέξτε το είδος της σύνδεσης που δηλώνουν οι μαυρισμένοι σύνδεσμοι

Ήταν φως φανάρι πως ήθελε να μου μπει στη μύτη επειδή της είπα πως ίσως να μη

θυμηθώ το βότσαλο που μου ζήτησε

Παρατακτική Υποτακτική Ασύνδετο σχήμα

Έτσι είναι όσοι έχουν πολλούς συγγενείς και πολλά αδέρφια

Παρατακτική Υποτακτική Ασύνδετο σχήμα

Όταν τη βεβαίωσα πως την αγαπάω κι εκείνη άρχισε να με ρωτάει αν αγαπάω το μωρό

περισσότερο επειδή έχουμε την ίδια μαμά

Παρατακτική Υποτακτική Ασύνδετο σχήμα

16

Λίγο μπερδεμένα φαίνονται όλ αυτά όμως εγώ πια τα έχω συνηθίσει

Παρατακτική Υποτακτική Ασύνδετο σχήμα

Η θάλασσα ήταν λάδι κι εγώ δε χόρταινα να μπαινοβγαίνω και να την ταράζω με βουτιές

και με μακροβούτια

Παρατακτική Υποτακτική Ασύνδετο σχήμα

6 Συνδυάστε τις λέξεις στην αριστερή στήλη με τις εικόνες στη μεσαία

στήλη και τη σημασία στη δεξιά στήλη

17

7 Φτιάξε κι εσύ το γενεαλογικό σου δέντρο Βρες φωτογραφίες των συγγενών σου

και δική σου και τοποθέτησέ τες στη σωστή σειρά

Το γενεαλογικό δέντρο μας δείχνει από πού

προερχόμαστε Δηλαδή παρουσιάζει με

χρονολογική σειρά τους προγόνους μας

ξεκινώντας από εμάς και φτάνοντας μέχρι τον

αρχαιότερο πρόγονό μας

18

8 Πόσο σημαντική είναι η σχέση σας με τα

αδέρφια σας Όσοι δεν έχετε σκεφτείτε με ποιο

τρόπο θα άλλαζε η ζωή σας αν είχατε αδερφό ή

αδερφή Καταγράψτε τις σκέψεις και τα

συναισθήματά σας

19

Το δωμάτιο με τα ερπετά

laquoΤρία ανήλικα αδέλφια χάνουν τους γονείς τους σε πυρκαγιά στο σπίτι τους και αναγκάζονται να

μείνουν με ένα μακρινό συγγενή τον κόμη Όλαφ Ενώ αυτός καταστρώνει σχέδια εξόντωσής τους

για να καρπωθεί την τεράστια περιουσία τους εκείνα αντιστέκονται επιστρατεύοντας τα ειδικά

χαρίσματά τουςraquo

Ένα από τα πράγματα που σκέφτεται κανείς στη ζωή του με τη μεγαλύτερη

δυσκολία είναι οι τύψεις του Κάτι σου συμβαίνει εσύ κάνεις λάθος επιλογή και για

χρόνια μετά εύχεσαι να είχες κάνει κάτι άλλο Για παράδειγμα μερικές φορές όταν

περπατάω στην παραλία ή επισκέπτομαι τον τάφο κάποιου φίλου θυμάμαι μια μέρα

πολύ καιρό πριν που δεν είχα πάρει μαζί μου φακό σε ένα μέρος όπου έπρεπε να είχα

πάρει φακό και οι επιπτώσεις ήταν καταστροφικές Γιατί δεν έφερα φακό σκέφτομαι

συνέχεια αν και είναι πια πολύ αργά για να κάνω κάτι Έπρεπε να είχα φέρει ένα φακό

Για χρόνια ολόκληρα έπειτα από αυτή τη στιγμή στη ζωή των ορφανών

Μποντλέρ ο Κλάους σκεφτόταν την ώρα που εκείνος και τα αδέρφια του

συνειδητοποίησαν πως ο Στέφανο ήταν στην πραγματικότητα ο Κόμης Όλαφ και

βασανιζόταν από τύψεις που δεν φώναξε στον οδηγό του ταξί

ο οποίος είχε κάνει μανούβρα και έφευγε Σταμάτα

σκεφτόταν να λέει ο Κλάους αν και ήταν πια πολύ αργά για

να κάνει κάτι Σταμάτα Πάρε αυτόν τον άντρα και φύγετε

Φυσικά είναι απολύτως κατανοητό το γεγονός ότι ο Κλάους

και τα αδέρφια του είχαν εκπλαγεί τόσο πολύ που δεν

μπορούσαν να δράσουν αμέσως αλλά ο Κλάους για χρόνια

μετά θα καθόταν ξαπλωμένος στο κρεβάτι του ξύπνιος και

θα σκεφτόταν ότι υπήρχε μια πιθανότητα μια μικρή έστω πιθανότητα αν είχε δράσει

έγκαιρα να είχε σώσει τη ζωή του θείου Μόντι

Αλλά κάτι τέτοιο δε συνέβη Όσο τα ορφανά Μποντλέρ κοίταζαν τον Κόμη

Όλαφ το ταξί έτρεχε στο δρομάκι και τα παιδιά είχαν μείνει μόνα με αυτό τον έχθιστο

άνθρωπο μια λέξη που εδώ σημαίνει laquoτο χειρότερο που μπορεί να φανταστεί κανείςraquo

Ο Όλαφ τους χαμογέλασε με τον ίδιο τρόπο που θα χαμογελούσε και το Μογγολικό

Μοχθηρόφιδο του θείου Μόντι αν έβλεπε ένα λευκό ποντίκι στο κλουβί του

προορισμένο για το βραδινό του φαγητό

laquoΊσως κάποιος από σας θα μπορούσε να μεταφέρει τη βαλίτσα μου στο δωμάτιό

μουraquo είπε με τη στριγκή φωνή του laquoΗ διαδρομή σrsquo αυτό το βρωμερό δρόμο ήταν

βαρετή και δυσάρεστη και είμαι πολύ κουρασμένοςraquo

laquoΑν άξιζε σε κάποιον να περάσει από την οδό Χάλια αυτός είσαι εσύ Κόμη

Όλαφraquo φώναξε η Βάιολετ αγριοκοιτάζοντάς τον laquoΔεν πρόκειται να σε βοηθήσουμε

με τη βαλίτσα σου γιατί δεν πρόκειται να σrsquo αφήσουμε να μπεις σrsquo αυτό το σπίτιraquo

Ο Όλαφ έριξε ένα άγριο βλέμμα στα ορφανά και μετά κοίταξε γύρω του σαν

να έψαχνε κάτι κρυμμένο πίσω από τους θάμνους σε σχήμα φιδιού

laquoΠοιος είναι ο Κόμης Όλαφraquo ρώτησε ειρωνικά

20

laquoΤο όνομά μου είναι Στέφανο Βρίσκομαι εδώ για να βοηθήσω τον

Μοντγκόμερι Μοντγκόμερι με την επερχόμενη αποστολή στο Περού Αν κατάλαβα

καλά εσείς οι τρεις είσαστε οι νάνοι που εργάζεστε ως υπηρέτες στο σπίτι του Δρ

Μοντγκόμεριraquo

laquoΔεν είμαστε νάνοιraquo είπε αυστηρά ο Κλάους laquoΕίμαστε παιδιά Και εσύ είσαι

ο Κόμης Όλαφ Μπορεί να άφησες μούσι και να ξύρισες το φρύδι σου αλλά

παραμένεις ακόμη το ίδιο αξιοκαταφρόνητο άτομο και δε θα σrsquo αφήσουμε να μπεις σrsquo

αυτό το σπίτιraquo

laquoΦούταraquo στρίγκλισε η μικρή Σάνι κάτι που πιθανότατα σήμαινε laquoΣυμφωνώraquo

Ο Κόμης Όλαφ κοίταξε ένα ένα τα ορφανά Μποντλέρ με μάτια που γυάλιζαν

λες και έλεγε κάποιο αστείο

laquoΔεν ξέρω για ποιο πράγμα μιλάτεraquo είπε laquoαλλά αν ήξερα και αν ήμουν αυτός

ο Κόμης Όλαφ που λέτε νομίζω πως θα σκεφτόμουν ότι είστε πολύ αγενείς Και αν

σκεφτόμουν πως είστε πολύ αγενείς ίσως να θύμωνα Και αν θύμωνα ποιος ξέρει τι

θα έκαναraquo

Τα παιδιά παρακολουθούσαν τον Κόμη Όλαφ καθώς σήκωνε τους

κοκαλιάρικους ώμους του Μάλλον είναι περιττό να σας υπενθυμίσω πόσο βίαιος

μπορούσε να γίνει αυτός ο άνθρωπος και σίγουρα ήταν περιττό να το θυμίσει ο ίδιος

στα ορφανά Ο Κλάους ακόμη ένιωθε τη μελανιά στο πρόσωπό του από την ημέρα που

τον είχε χτυπήσει ο Κόμης Όλαφ όταν έμεναν στο σπίτι του Η Σάνι ακόμη πονούσε

από τότε που την είχε φυλακίσει στο κλουβί και την είχε αφήσει να κρέμεται από τον

πύργο όπου έστηνε τα σατανικά σχέδιά του Η Βάιολετ βέβαια δεν είχε υπάρξει θύμα

σωματικής βίας από αυτόν τον απαίσιο άνθρωπο ωστόσο είχε σχεδόν αναγκαστεί να

τον παντρευτεί και αυτό ήταν αρκετό για να την κάνει να σηκώσει την βαλίτσα του

και να τη σύρει αργά προς την πόρτα και μετά στο εσωτερικό του σπιτιού

laquoΠιο ψηλάraquo πρόσταξε ο Όλαφ laquoΣήκωσέ την κι άλλο Δεν θέλω να τη σέρνεις

έτσι στο έδαφοςraquo

Ο Κλάους και η Σάνι έτρεξαν να βοηθήσουν την αδερφή τους τη Βάιολετ με τη

βαλίτσα αλλά ακόμη κι έτσι το βάρος της τους έκανε να παραπατούν Ήταν ήδη

μεγάλη δυστυχία που ο Όλαφ είχε εμφανιστεί και πάλι στη ζωή τους ακριβώς τη

στιγμή που είχαν αρχίσει να αισθάνονται άνεση και ασφάλεια δίπλα στο θείο Μόντι

αλλά το ότι βοηθούσαν αυτό το φριχτό άτομο να μπει στο σπίτι ήταν κάτι παραπάνω

από όσο μπορούσαν να αντέξουν Ο Κόμης Όλαφ τους ακολουθούσε σε απόσταση

αναπνοής μιας βρομερής αναπνοής που τα τρία παιδιά μύριζαν καθώς έβαζαν στο σπίτι

τη βαλίτσα και την τοποθετούσαν στο χαλί που βρισκόταν κάτω από τον πίνακα με τα

μπλεγμένα φίδια

Λέμονι Σνίκετ Μια σειρά από ατυχή γεγονότα Βιβλίο 2ο κεφάλαιο 4ο

εκδΨΥΧΟΓΙΟΣ

Δρ Μοντγκόμερι = θείος Μόντι Είναι ο αδερφός της γυναίκας του ξαδέρφου του

μακαρίτη του πατέρα τους

21

1 Ποιοι είναι οι κεντρικοί ήρωες της ιστορίας και ποια είναι η σχέση

μεταξύ τους

2 Πώς βλέπουν τα παιδιά τον κόμη Όλαφ Πώς φαίνεται αυτό μέσα στο κείμενο

Εναντιωματικε ς ndash Παραχωρητικε ς προτα σεις

Πήγαμε εκδρομή αν και έβρεχε

Οι εναντιωματικές προτάσεις φανερώνουν αντίθεση σε αυτό

που δείχνει η κύρια

πρόταση Παρ όλα αυτά η κύρια πρόταση ισχύει Εισάγονται με

τους συνδέσμους

αν και ενώ μολονότι κι ας παρrsquo όλο που

22

Θα πάμε εκδρομή κι ας βρέξει

Οι παραχωρητικές προτάσεις εισάγονται με τους

συνδέσμους και αν και να κι ας

Ο Κλάους και η Σάνι έτρεξαν να βοηθήσουν την αδερφή τους τη Βάιολετ με τη

βαλίτσα αλλά ακόμη κι έτσι το βάρος της τους έκανε να παραπατούν

3 Εντοπίστε στο κείμενο τους εναντιωματικούς συνδέσμους και βρείτε τη

λειτουργία τους

Πώς συνδέονται όμως

δύο όμοιες προτάσεις

που έχουν αντίθετο

νόημα

23

4 Στις παρακάτω προτάσεις συμπληρώστε τον αντιθετικό σύνδεσμο που λείπει

(Grimm G amp B Τα παραμύθια των αδερφών Γκριμ

Τα τέσσερα αδέρφια εκδ Ατλαντίς )

5 Οι λέξεις έχουν κι αυτές τη δική τους οικογένεια Συμπληρώστε την

ορθογραφία των παρακάτω λέξεων Μπορείτε να βρείτε κι άλλες λέξεις που να

ανήκουν στην ίδια οικογένεια λέξεων

24

25

6 Διαβάζοντας προσεκτικά το κείμενο αφηγηθείτε σε 100-150 λέξεις το

τέλος που θα δίνατε στην ιστορία ξεκινώντας με την παρακάτω φράση του κειμένου

laquoΉταν ήδη μεγάλη δυστυχία που ο Όλαφ είχε εμφανιστεί και πάλι στη ζωή τους

ακριβώς τη στιγμή που είχαν αρχίσει να αισθάνονται άνεση και ασφάλεια δίπλα

στο θείο Μόντιraquo

Page 15: ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΚΑΙ ΛΕΞΙΚΟΓΡΑΦΙΑ

14

Οι πιο χαρακτηριστικοί παρατακτικοί σύνδεσμοι είναι και ή είτε ούτε

αλλά όμως μα

Το είχα πει εγώ από την αρχή ότι δε θα τα προλαβαίνω όλα

Στη φράση αυτή έχουμε δύο ανόμοιες προτάσεις ( μια ανεξάρτητη Το είχα πει εγώ

από την αρχή και μια εξαρτημένη ότι δε θα τα προλαβαίνω όλα)

Αιτιολογικές γιατί επειδή αφού διότι

πχ Θύμωσε επειδή του μίλησαν άσχημα

Τελικές για να να

πχ Πήγε να φέρει το βιβλίο

Έτρεχε για να μην χάσει το τρένο

ΑποτελεσματικέςΣυμπερασματικές ώστε που

πχ Μιλά πολύ σιγά ώστε μόλις ακούγεται

Είναι τέτοιος άνθρωπος που τον αγαπούν όλοι

Υποθετικές αν εάν άμα

πχ Αν είχες διαβάσει τα μαθήματά σου τώρα θα ήσουν ήσυχος

Προτάσεις που ξεκινούν με υποτακτικούς συνδέσμους

15

Χρονικές όταν σαν ενώ καθώς αφού αφότου πριν μόλις προτού

ώσπου ωσότου όποτε

πχ Όποτε δουλεύει έρχεται

Εναντιωματικές αν και μολονότι ενώ κι ας παρrsquo όλο που

πχ Πήγαμε εκδρομή αν και έβρεχε

Προτάσεις που συμπληρώνουν το ρήμα και έχουν ρόλο

Αντικειμένου να ότι πως

πχ Ο δάσκαλος είπε ότι θα ξεκινήσουν οι σχολικοί αγώνες στίβου

4 Να αναγνωρίσετε το είδος της σύνδεσης (παρατακτική υποτακτική ή

ασύνδετο σχήμα) στο παρακάτω απόσπασμα

Καλά παιδάκια λοιπόν τ αδερφάκια μου τα πώς τα είπαμε τα ετεροθαλή Ούτε

φωνές ούτε πείσματα ούτε σκανταλιές Τρώνε ντύνονται πλένονται χωρίς να τα

κυνηγάει η γιαγιά και χωρίς να ενοχλούν κανένα Ούτε σύγκριση με τον άλλο τον

laquoαδερφούληraquo μου τον Άρη Πέρσι το Πάσχα που πήγα στη Γερμανία στο σπίτι τους

νόμισα πως κάθονταν φρόνιμα επειδή ήμουν εγώ εκεί Έλεγα πως θα τα έχει έτσι

δασκαλέψει η μαμά τους η Γερμανίδα για να μη με νευριάζουν να περάσω καλά και να

ευχαριστηθεί ο μπαμπάς μου Λόττη Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου Η μαμά μας η θάλασσα ΑΝΘΟΛΟΓΙΟ

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ Ε΄amp ΣΤ΄ ΤΑΞΗ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗ

5 Επιλέξτε το είδος της σύνδεσης που δηλώνουν οι μαυρισμένοι σύνδεσμοι

Ήταν φως φανάρι πως ήθελε να μου μπει στη μύτη επειδή της είπα πως ίσως να μη

θυμηθώ το βότσαλο που μου ζήτησε

Παρατακτική Υποτακτική Ασύνδετο σχήμα

Έτσι είναι όσοι έχουν πολλούς συγγενείς και πολλά αδέρφια

Παρατακτική Υποτακτική Ασύνδετο σχήμα

Όταν τη βεβαίωσα πως την αγαπάω κι εκείνη άρχισε να με ρωτάει αν αγαπάω το μωρό

περισσότερο επειδή έχουμε την ίδια μαμά

Παρατακτική Υποτακτική Ασύνδετο σχήμα

16

Λίγο μπερδεμένα φαίνονται όλ αυτά όμως εγώ πια τα έχω συνηθίσει

Παρατακτική Υποτακτική Ασύνδετο σχήμα

Η θάλασσα ήταν λάδι κι εγώ δε χόρταινα να μπαινοβγαίνω και να την ταράζω με βουτιές

και με μακροβούτια

Παρατακτική Υποτακτική Ασύνδετο σχήμα

6 Συνδυάστε τις λέξεις στην αριστερή στήλη με τις εικόνες στη μεσαία

στήλη και τη σημασία στη δεξιά στήλη

17

7 Φτιάξε κι εσύ το γενεαλογικό σου δέντρο Βρες φωτογραφίες των συγγενών σου

και δική σου και τοποθέτησέ τες στη σωστή σειρά

Το γενεαλογικό δέντρο μας δείχνει από πού

προερχόμαστε Δηλαδή παρουσιάζει με

χρονολογική σειρά τους προγόνους μας

ξεκινώντας από εμάς και φτάνοντας μέχρι τον

αρχαιότερο πρόγονό μας

18

8 Πόσο σημαντική είναι η σχέση σας με τα

αδέρφια σας Όσοι δεν έχετε σκεφτείτε με ποιο

τρόπο θα άλλαζε η ζωή σας αν είχατε αδερφό ή

αδερφή Καταγράψτε τις σκέψεις και τα

συναισθήματά σας

19

Το δωμάτιο με τα ερπετά

laquoΤρία ανήλικα αδέλφια χάνουν τους γονείς τους σε πυρκαγιά στο σπίτι τους και αναγκάζονται να

μείνουν με ένα μακρινό συγγενή τον κόμη Όλαφ Ενώ αυτός καταστρώνει σχέδια εξόντωσής τους

για να καρπωθεί την τεράστια περιουσία τους εκείνα αντιστέκονται επιστρατεύοντας τα ειδικά

χαρίσματά τουςraquo

Ένα από τα πράγματα που σκέφτεται κανείς στη ζωή του με τη μεγαλύτερη

δυσκολία είναι οι τύψεις του Κάτι σου συμβαίνει εσύ κάνεις λάθος επιλογή και για

χρόνια μετά εύχεσαι να είχες κάνει κάτι άλλο Για παράδειγμα μερικές φορές όταν

περπατάω στην παραλία ή επισκέπτομαι τον τάφο κάποιου φίλου θυμάμαι μια μέρα

πολύ καιρό πριν που δεν είχα πάρει μαζί μου φακό σε ένα μέρος όπου έπρεπε να είχα

πάρει φακό και οι επιπτώσεις ήταν καταστροφικές Γιατί δεν έφερα φακό σκέφτομαι

συνέχεια αν και είναι πια πολύ αργά για να κάνω κάτι Έπρεπε να είχα φέρει ένα φακό

Για χρόνια ολόκληρα έπειτα από αυτή τη στιγμή στη ζωή των ορφανών

Μποντλέρ ο Κλάους σκεφτόταν την ώρα που εκείνος και τα αδέρφια του

συνειδητοποίησαν πως ο Στέφανο ήταν στην πραγματικότητα ο Κόμης Όλαφ και

βασανιζόταν από τύψεις που δεν φώναξε στον οδηγό του ταξί

ο οποίος είχε κάνει μανούβρα και έφευγε Σταμάτα

σκεφτόταν να λέει ο Κλάους αν και ήταν πια πολύ αργά για

να κάνει κάτι Σταμάτα Πάρε αυτόν τον άντρα και φύγετε

Φυσικά είναι απολύτως κατανοητό το γεγονός ότι ο Κλάους

και τα αδέρφια του είχαν εκπλαγεί τόσο πολύ που δεν

μπορούσαν να δράσουν αμέσως αλλά ο Κλάους για χρόνια

μετά θα καθόταν ξαπλωμένος στο κρεβάτι του ξύπνιος και

θα σκεφτόταν ότι υπήρχε μια πιθανότητα μια μικρή έστω πιθανότητα αν είχε δράσει

έγκαιρα να είχε σώσει τη ζωή του θείου Μόντι

Αλλά κάτι τέτοιο δε συνέβη Όσο τα ορφανά Μποντλέρ κοίταζαν τον Κόμη

Όλαφ το ταξί έτρεχε στο δρομάκι και τα παιδιά είχαν μείνει μόνα με αυτό τον έχθιστο

άνθρωπο μια λέξη που εδώ σημαίνει laquoτο χειρότερο που μπορεί να φανταστεί κανείςraquo

Ο Όλαφ τους χαμογέλασε με τον ίδιο τρόπο που θα χαμογελούσε και το Μογγολικό

Μοχθηρόφιδο του θείου Μόντι αν έβλεπε ένα λευκό ποντίκι στο κλουβί του

προορισμένο για το βραδινό του φαγητό

laquoΊσως κάποιος από σας θα μπορούσε να μεταφέρει τη βαλίτσα μου στο δωμάτιό

μουraquo είπε με τη στριγκή φωνή του laquoΗ διαδρομή σrsquo αυτό το βρωμερό δρόμο ήταν

βαρετή και δυσάρεστη και είμαι πολύ κουρασμένοςraquo

laquoΑν άξιζε σε κάποιον να περάσει από την οδό Χάλια αυτός είσαι εσύ Κόμη

Όλαφraquo φώναξε η Βάιολετ αγριοκοιτάζοντάς τον laquoΔεν πρόκειται να σε βοηθήσουμε

με τη βαλίτσα σου γιατί δεν πρόκειται να σrsquo αφήσουμε να μπεις σrsquo αυτό το σπίτιraquo

Ο Όλαφ έριξε ένα άγριο βλέμμα στα ορφανά και μετά κοίταξε γύρω του σαν

να έψαχνε κάτι κρυμμένο πίσω από τους θάμνους σε σχήμα φιδιού

laquoΠοιος είναι ο Κόμης Όλαφraquo ρώτησε ειρωνικά

20

laquoΤο όνομά μου είναι Στέφανο Βρίσκομαι εδώ για να βοηθήσω τον

Μοντγκόμερι Μοντγκόμερι με την επερχόμενη αποστολή στο Περού Αν κατάλαβα

καλά εσείς οι τρεις είσαστε οι νάνοι που εργάζεστε ως υπηρέτες στο σπίτι του Δρ

Μοντγκόμεριraquo

laquoΔεν είμαστε νάνοιraquo είπε αυστηρά ο Κλάους laquoΕίμαστε παιδιά Και εσύ είσαι

ο Κόμης Όλαφ Μπορεί να άφησες μούσι και να ξύρισες το φρύδι σου αλλά

παραμένεις ακόμη το ίδιο αξιοκαταφρόνητο άτομο και δε θα σrsquo αφήσουμε να μπεις σrsquo

αυτό το σπίτιraquo

laquoΦούταraquo στρίγκλισε η μικρή Σάνι κάτι που πιθανότατα σήμαινε laquoΣυμφωνώraquo

Ο Κόμης Όλαφ κοίταξε ένα ένα τα ορφανά Μποντλέρ με μάτια που γυάλιζαν

λες και έλεγε κάποιο αστείο

laquoΔεν ξέρω για ποιο πράγμα μιλάτεraquo είπε laquoαλλά αν ήξερα και αν ήμουν αυτός

ο Κόμης Όλαφ που λέτε νομίζω πως θα σκεφτόμουν ότι είστε πολύ αγενείς Και αν

σκεφτόμουν πως είστε πολύ αγενείς ίσως να θύμωνα Και αν θύμωνα ποιος ξέρει τι

θα έκαναraquo

Τα παιδιά παρακολουθούσαν τον Κόμη Όλαφ καθώς σήκωνε τους

κοκαλιάρικους ώμους του Μάλλον είναι περιττό να σας υπενθυμίσω πόσο βίαιος

μπορούσε να γίνει αυτός ο άνθρωπος και σίγουρα ήταν περιττό να το θυμίσει ο ίδιος

στα ορφανά Ο Κλάους ακόμη ένιωθε τη μελανιά στο πρόσωπό του από την ημέρα που

τον είχε χτυπήσει ο Κόμης Όλαφ όταν έμεναν στο σπίτι του Η Σάνι ακόμη πονούσε

από τότε που την είχε φυλακίσει στο κλουβί και την είχε αφήσει να κρέμεται από τον

πύργο όπου έστηνε τα σατανικά σχέδιά του Η Βάιολετ βέβαια δεν είχε υπάρξει θύμα

σωματικής βίας από αυτόν τον απαίσιο άνθρωπο ωστόσο είχε σχεδόν αναγκαστεί να

τον παντρευτεί και αυτό ήταν αρκετό για να την κάνει να σηκώσει την βαλίτσα του

και να τη σύρει αργά προς την πόρτα και μετά στο εσωτερικό του σπιτιού

laquoΠιο ψηλάraquo πρόσταξε ο Όλαφ laquoΣήκωσέ την κι άλλο Δεν θέλω να τη σέρνεις

έτσι στο έδαφοςraquo

Ο Κλάους και η Σάνι έτρεξαν να βοηθήσουν την αδερφή τους τη Βάιολετ με τη

βαλίτσα αλλά ακόμη κι έτσι το βάρος της τους έκανε να παραπατούν Ήταν ήδη

μεγάλη δυστυχία που ο Όλαφ είχε εμφανιστεί και πάλι στη ζωή τους ακριβώς τη

στιγμή που είχαν αρχίσει να αισθάνονται άνεση και ασφάλεια δίπλα στο θείο Μόντι

αλλά το ότι βοηθούσαν αυτό το φριχτό άτομο να μπει στο σπίτι ήταν κάτι παραπάνω

από όσο μπορούσαν να αντέξουν Ο Κόμης Όλαφ τους ακολουθούσε σε απόσταση

αναπνοής μιας βρομερής αναπνοής που τα τρία παιδιά μύριζαν καθώς έβαζαν στο σπίτι

τη βαλίτσα και την τοποθετούσαν στο χαλί που βρισκόταν κάτω από τον πίνακα με τα

μπλεγμένα φίδια

Λέμονι Σνίκετ Μια σειρά από ατυχή γεγονότα Βιβλίο 2ο κεφάλαιο 4ο

εκδΨΥΧΟΓΙΟΣ

Δρ Μοντγκόμερι = θείος Μόντι Είναι ο αδερφός της γυναίκας του ξαδέρφου του

μακαρίτη του πατέρα τους

21

1 Ποιοι είναι οι κεντρικοί ήρωες της ιστορίας και ποια είναι η σχέση

μεταξύ τους

2 Πώς βλέπουν τα παιδιά τον κόμη Όλαφ Πώς φαίνεται αυτό μέσα στο κείμενο

Εναντιωματικε ς ndash Παραχωρητικε ς προτα σεις

Πήγαμε εκδρομή αν και έβρεχε

Οι εναντιωματικές προτάσεις φανερώνουν αντίθεση σε αυτό

που δείχνει η κύρια

πρόταση Παρ όλα αυτά η κύρια πρόταση ισχύει Εισάγονται με

τους συνδέσμους

αν και ενώ μολονότι κι ας παρrsquo όλο που

22

Θα πάμε εκδρομή κι ας βρέξει

Οι παραχωρητικές προτάσεις εισάγονται με τους

συνδέσμους και αν και να κι ας

Ο Κλάους και η Σάνι έτρεξαν να βοηθήσουν την αδερφή τους τη Βάιολετ με τη

βαλίτσα αλλά ακόμη κι έτσι το βάρος της τους έκανε να παραπατούν

3 Εντοπίστε στο κείμενο τους εναντιωματικούς συνδέσμους και βρείτε τη

λειτουργία τους

Πώς συνδέονται όμως

δύο όμοιες προτάσεις

που έχουν αντίθετο

νόημα

23

4 Στις παρακάτω προτάσεις συμπληρώστε τον αντιθετικό σύνδεσμο που λείπει

(Grimm G amp B Τα παραμύθια των αδερφών Γκριμ

Τα τέσσερα αδέρφια εκδ Ατλαντίς )

5 Οι λέξεις έχουν κι αυτές τη δική τους οικογένεια Συμπληρώστε την

ορθογραφία των παρακάτω λέξεων Μπορείτε να βρείτε κι άλλες λέξεις που να

ανήκουν στην ίδια οικογένεια λέξεων

24

25

6 Διαβάζοντας προσεκτικά το κείμενο αφηγηθείτε σε 100-150 λέξεις το

τέλος που θα δίνατε στην ιστορία ξεκινώντας με την παρακάτω φράση του κειμένου

laquoΉταν ήδη μεγάλη δυστυχία που ο Όλαφ είχε εμφανιστεί και πάλι στη ζωή τους

ακριβώς τη στιγμή που είχαν αρχίσει να αισθάνονται άνεση και ασφάλεια δίπλα

στο θείο Μόντιraquo

Page 16: ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΚΑΙ ΛΕΞΙΚΟΓΡΑΦΙΑ

15

Χρονικές όταν σαν ενώ καθώς αφού αφότου πριν μόλις προτού

ώσπου ωσότου όποτε

πχ Όποτε δουλεύει έρχεται

Εναντιωματικές αν και μολονότι ενώ κι ας παρrsquo όλο που

πχ Πήγαμε εκδρομή αν και έβρεχε

Προτάσεις που συμπληρώνουν το ρήμα και έχουν ρόλο

Αντικειμένου να ότι πως

πχ Ο δάσκαλος είπε ότι θα ξεκινήσουν οι σχολικοί αγώνες στίβου

4 Να αναγνωρίσετε το είδος της σύνδεσης (παρατακτική υποτακτική ή

ασύνδετο σχήμα) στο παρακάτω απόσπασμα

Καλά παιδάκια λοιπόν τ αδερφάκια μου τα πώς τα είπαμε τα ετεροθαλή Ούτε

φωνές ούτε πείσματα ούτε σκανταλιές Τρώνε ντύνονται πλένονται χωρίς να τα

κυνηγάει η γιαγιά και χωρίς να ενοχλούν κανένα Ούτε σύγκριση με τον άλλο τον

laquoαδερφούληraquo μου τον Άρη Πέρσι το Πάσχα που πήγα στη Γερμανία στο σπίτι τους

νόμισα πως κάθονταν φρόνιμα επειδή ήμουν εγώ εκεί Έλεγα πως θα τα έχει έτσι

δασκαλέψει η μαμά τους η Γερμανίδα για να μη με νευριάζουν να περάσω καλά και να

ευχαριστηθεί ο μπαμπάς μου Λόττη Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου Η μαμά μας η θάλασσα ΑΝΘΟΛΟΓΙΟ

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ Ε΄amp ΣΤ΄ ΤΑΞΗ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗ

5 Επιλέξτε το είδος της σύνδεσης που δηλώνουν οι μαυρισμένοι σύνδεσμοι

Ήταν φως φανάρι πως ήθελε να μου μπει στη μύτη επειδή της είπα πως ίσως να μη

θυμηθώ το βότσαλο που μου ζήτησε

Παρατακτική Υποτακτική Ασύνδετο σχήμα

Έτσι είναι όσοι έχουν πολλούς συγγενείς και πολλά αδέρφια

Παρατακτική Υποτακτική Ασύνδετο σχήμα

Όταν τη βεβαίωσα πως την αγαπάω κι εκείνη άρχισε να με ρωτάει αν αγαπάω το μωρό

περισσότερο επειδή έχουμε την ίδια μαμά

Παρατακτική Υποτακτική Ασύνδετο σχήμα

16

Λίγο μπερδεμένα φαίνονται όλ αυτά όμως εγώ πια τα έχω συνηθίσει

Παρατακτική Υποτακτική Ασύνδετο σχήμα

Η θάλασσα ήταν λάδι κι εγώ δε χόρταινα να μπαινοβγαίνω και να την ταράζω με βουτιές

και με μακροβούτια

Παρατακτική Υποτακτική Ασύνδετο σχήμα

6 Συνδυάστε τις λέξεις στην αριστερή στήλη με τις εικόνες στη μεσαία

στήλη και τη σημασία στη δεξιά στήλη

17

7 Φτιάξε κι εσύ το γενεαλογικό σου δέντρο Βρες φωτογραφίες των συγγενών σου

και δική σου και τοποθέτησέ τες στη σωστή σειρά

Το γενεαλογικό δέντρο μας δείχνει από πού

προερχόμαστε Δηλαδή παρουσιάζει με

χρονολογική σειρά τους προγόνους μας

ξεκινώντας από εμάς και φτάνοντας μέχρι τον

αρχαιότερο πρόγονό μας

18

8 Πόσο σημαντική είναι η σχέση σας με τα

αδέρφια σας Όσοι δεν έχετε σκεφτείτε με ποιο

τρόπο θα άλλαζε η ζωή σας αν είχατε αδερφό ή

αδερφή Καταγράψτε τις σκέψεις και τα

συναισθήματά σας

19

Το δωμάτιο με τα ερπετά

laquoΤρία ανήλικα αδέλφια χάνουν τους γονείς τους σε πυρκαγιά στο σπίτι τους και αναγκάζονται να

μείνουν με ένα μακρινό συγγενή τον κόμη Όλαφ Ενώ αυτός καταστρώνει σχέδια εξόντωσής τους

για να καρπωθεί την τεράστια περιουσία τους εκείνα αντιστέκονται επιστρατεύοντας τα ειδικά

χαρίσματά τουςraquo

Ένα από τα πράγματα που σκέφτεται κανείς στη ζωή του με τη μεγαλύτερη

δυσκολία είναι οι τύψεις του Κάτι σου συμβαίνει εσύ κάνεις λάθος επιλογή και για

χρόνια μετά εύχεσαι να είχες κάνει κάτι άλλο Για παράδειγμα μερικές φορές όταν

περπατάω στην παραλία ή επισκέπτομαι τον τάφο κάποιου φίλου θυμάμαι μια μέρα

πολύ καιρό πριν που δεν είχα πάρει μαζί μου φακό σε ένα μέρος όπου έπρεπε να είχα

πάρει φακό και οι επιπτώσεις ήταν καταστροφικές Γιατί δεν έφερα φακό σκέφτομαι

συνέχεια αν και είναι πια πολύ αργά για να κάνω κάτι Έπρεπε να είχα φέρει ένα φακό

Για χρόνια ολόκληρα έπειτα από αυτή τη στιγμή στη ζωή των ορφανών

Μποντλέρ ο Κλάους σκεφτόταν την ώρα που εκείνος και τα αδέρφια του

συνειδητοποίησαν πως ο Στέφανο ήταν στην πραγματικότητα ο Κόμης Όλαφ και

βασανιζόταν από τύψεις που δεν φώναξε στον οδηγό του ταξί

ο οποίος είχε κάνει μανούβρα και έφευγε Σταμάτα

σκεφτόταν να λέει ο Κλάους αν και ήταν πια πολύ αργά για

να κάνει κάτι Σταμάτα Πάρε αυτόν τον άντρα και φύγετε

Φυσικά είναι απολύτως κατανοητό το γεγονός ότι ο Κλάους

και τα αδέρφια του είχαν εκπλαγεί τόσο πολύ που δεν

μπορούσαν να δράσουν αμέσως αλλά ο Κλάους για χρόνια

μετά θα καθόταν ξαπλωμένος στο κρεβάτι του ξύπνιος και

θα σκεφτόταν ότι υπήρχε μια πιθανότητα μια μικρή έστω πιθανότητα αν είχε δράσει

έγκαιρα να είχε σώσει τη ζωή του θείου Μόντι

Αλλά κάτι τέτοιο δε συνέβη Όσο τα ορφανά Μποντλέρ κοίταζαν τον Κόμη

Όλαφ το ταξί έτρεχε στο δρομάκι και τα παιδιά είχαν μείνει μόνα με αυτό τον έχθιστο

άνθρωπο μια λέξη που εδώ σημαίνει laquoτο χειρότερο που μπορεί να φανταστεί κανείςraquo

Ο Όλαφ τους χαμογέλασε με τον ίδιο τρόπο που θα χαμογελούσε και το Μογγολικό

Μοχθηρόφιδο του θείου Μόντι αν έβλεπε ένα λευκό ποντίκι στο κλουβί του

προορισμένο για το βραδινό του φαγητό

laquoΊσως κάποιος από σας θα μπορούσε να μεταφέρει τη βαλίτσα μου στο δωμάτιό

μουraquo είπε με τη στριγκή φωνή του laquoΗ διαδρομή σrsquo αυτό το βρωμερό δρόμο ήταν

βαρετή και δυσάρεστη και είμαι πολύ κουρασμένοςraquo

laquoΑν άξιζε σε κάποιον να περάσει από την οδό Χάλια αυτός είσαι εσύ Κόμη

Όλαφraquo φώναξε η Βάιολετ αγριοκοιτάζοντάς τον laquoΔεν πρόκειται να σε βοηθήσουμε

με τη βαλίτσα σου γιατί δεν πρόκειται να σrsquo αφήσουμε να μπεις σrsquo αυτό το σπίτιraquo

Ο Όλαφ έριξε ένα άγριο βλέμμα στα ορφανά και μετά κοίταξε γύρω του σαν

να έψαχνε κάτι κρυμμένο πίσω από τους θάμνους σε σχήμα φιδιού

laquoΠοιος είναι ο Κόμης Όλαφraquo ρώτησε ειρωνικά

20

laquoΤο όνομά μου είναι Στέφανο Βρίσκομαι εδώ για να βοηθήσω τον

Μοντγκόμερι Μοντγκόμερι με την επερχόμενη αποστολή στο Περού Αν κατάλαβα

καλά εσείς οι τρεις είσαστε οι νάνοι που εργάζεστε ως υπηρέτες στο σπίτι του Δρ

Μοντγκόμεριraquo

laquoΔεν είμαστε νάνοιraquo είπε αυστηρά ο Κλάους laquoΕίμαστε παιδιά Και εσύ είσαι

ο Κόμης Όλαφ Μπορεί να άφησες μούσι και να ξύρισες το φρύδι σου αλλά

παραμένεις ακόμη το ίδιο αξιοκαταφρόνητο άτομο και δε θα σrsquo αφήσουμε να μπεις σrsquo

αυτό το σπίτιraquo

laquoΦούταraquo στρίγκλισε η μικρή Σάνι κάτι που πιθανότατα σήμαινε laquoΣυμφωνώraquo

Ο Κόμης Όλαφ κοίταξε ένα ένα τα ορφανά Μποντλέρ με μάτια που γυάλιζαν

λες και έλεγε κάποιο αστείο

laquoΔεν ξέρω για ποιο πράγμα μιλάτεraquo είπε laquoαλλά αν ήξερα και αν ήμουν αυτός

ο Κόμης Όλαφ που λέτε νομίζω πως θα σκεφτόμουν ότι είστε πολύ αγενείς Και αν

σκεφτόμουν πως είστε πολύ αγενείς ίσως να θύμωνα Και αν θύμωνα ποιος ξέρει τι

θα έκαναraquo

Τα παιδιά παρακολουθούσαν τον Κόμη Όλαφ καθώς σήκωνε τους

κοκαλιάρικους ώμους του Μάλλον είναι περιττό να σας υπενθυμίσω πόσο βίαιος

μπορούσε να γίνει αυτός ο άνθρωπος και σίγουρα ήταν περιττό να το θυμίσει ο ίδιος

στα ορφανά Ο Κλάους ακόμη ένιωθε τη μελανιά στο πρόσωπό του από την ημέρα που

τον είχε χτυπήσει ο Κόμης Όλαφ όταν έμεναν στο σπίτι του Η Σάνι ακόμη πονούσε

από τότε που την είχε φυλακίσει στο κλουβί και την είχε αφήσει να κρέμεται από τον

πύργο όπου έστηνε τα σατανικά σχέδιά του Η Βάιολετ βέβαια δεν είχε υπάρξει θύμα

σωματικής βίας από αυτόν τον απαίσιο άνθρωπο ωστόσο είχε σχεδόν αναγκαστεί να

τον παντρευτεί και αυτό ήταν αρκετό για να την κάνει να σηκώσει την βαλίτσα του

και να τη σύρει αργά προς την πόρτα και μετά στο εσωτερικό του σπιτιού

laquoΠιο ψηλάraquo πρόσταξε ο Όλαφ laquoΣήκωσέ την κι άλλο Δεν θέλω να τη σέρνεις

έτσι στο έδαφοςraquo

Ο Κλάους και η Σάνι έτρεξαν να βοηθήσουν την αδερφή τους τη Βάιολετ με τη

βαλίτσα αλλά ακόμη κι έτσι το βάρος της τους έκανε να παραπατούν Ήταν ήδη

μεγάλη δυστυχία που ο Όλαφ είχε εμφανιστεί και πάλι στη ζωή τους ακριβώς τη

στιγμή που είχαν αρχίσει να αισθάνονται άνεση και ασφάλεια δίπλα στο θείο Μόντι

αλλά το ότι βοηθούσαν αυτό το φριχτό άτομο να μπει στο σπίτι ήταν κάτι παραπάνω

από όσο μπορούσαν να αντέξουν Ο Κόμης Όλαφ τους ακολουθούσε σε απόσταση

αναπνοής μιας βρομερής αναπνοής που τα τρία παιδιά μύριζαν καθώς έβαζαν στο σπίτι

τη βαλίτσα και την τοποθετούσαν στο χαλί που βρισκόταν κάτω από τον πίνακα με τα

μπλεγμένα φίδια

Λέμονι Σνίκετ Μια σειρά από ατυχή γεγονότα Βιβλίο 2ο κεφάλαιο 4ο

εκδΨΥΧΟΓΙΟΣ

Δρ Μοντγκόμερι = θείος Μόντι Είναι ο αδερφός της γυναίκας του ξαδέρφου του

μακαρίτη του πατέρα τους

21

1 Ποιοι είναι οι κεντρικοί ήρωες της ιστορίας και ποια είναι η σχέση

μεταξύ τους

2 Πώς βλέπουν τα παιδιά τον κόμη Όλαφ Πώς φαίνεται αυτό μέσα στο κείμενο

Εναντιωματικε ς ndash Παραχωρητικε ς προτα σεις

Πήγαμε εκδρομή αν και έβρεχε

Οι εναντιωματικές προτάσεις φανερώνουν αντίθεση σε αυτό

που δείχνει η κύρια

πρόταση Παρ όλα αυτά η κύρια πρόταση ισχύει Εισάγονται με

τους συνδέσμους

αν και ενώ μολονότι κι ας παρrsquo όλο που

22

Θα πάμε εκδρομή κι ας βρέξει

Οι παραχωρητικές προτάσεις εισάγονται με τους

συνδέσμους και αν και να κι ας

Ο Κλάους και η Σάνι έτρεξαν να βοηθήσουν την αδερφή τους τη Βάιολετ με τη

βαλίτσα αλλά ακόμη κι έτσι το βάρος της τους έκανε να παραπατούν

3 Εντοπίστε στο κείμενο τους εναντιωματικούς συνδέσμους και βρείτε τη

λειτουργία τους

Πώς συνδέονται όμως

δύο όμοιες προτάσεις

που έχουν αντίθετο

νόημα

23

4 Στις παρακάτω προτάσεις συμπληρώστε τον αντιθετικό σύνδεσμο που λείπει

(Grimm G amp B Τα παραμύθια των αδερφών Γκριμ

Τα τέσσερα αδέρφια εκδ Ατλαντίς )

5 Οι λέξεις έχουν κι αυτές τη δική τους οικογένεια Συμπληρώστε την

ορθογραφία των παρακάτω λέξεων Μπορείτε να βρείτε κι άλλες λέξεις που να

ανήκουν στην ίδια οικογένεια λέξεων

24

25

6 Διαβάζοντας προσεκτικά το κείμενο αφηγηθείτε σε 100-150 λέξεις το

τέλος που θα δίνατε στην ιστορία ξεκινώντας με την παρακάτω φράση του κειμένου

laquoΉταν ήδη μεγάλη δυστυχία που ο Όλαφ είχε εμφανιστεί και πάλι στη ζωή τους

ακριβώς τη στιγμή που είχαν αρχίσει να αισθάνονται άνεση και ασφάλεια δίπλα

στο θείο Μόντιraquo

Page 17: ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΚΑΙ ΛΕΞΙΚΟΓΡΑΦΙΑ

16

Λίγο μπερδεμένα φαίνονται όλ αυτά όμως εγώ πια τα έχω συνηθίσει

Παρατακτική Υποτακτική Ασύνδετο σχήμα

Η θάλασσα ήταν λάδι κι εγώ δε χόρταινα να μπαινοβγαίνω και να την ταράζω με βουτιές

και με μακροβούτια

Παρατακτική Υποτακτική Ασύνδετο σχήμα

6 Συνδυάστε τις λέξεις στην αριστερή στήλη με τις εικόνες στη μεσαία

στήλη και τη σημασία στη δεξιά στήλη

17

7 Φτιάξε κι εσύ το γενεαλογικό σου δέντρο Βρες φωτογραφίες των συγγενών σου

και δική σου και τοποθέτησέ τες στη σωστή σειρά

Το γενεαλογικό δέντρο μας δείχνει από πού

προερχόμαστε Δηλαδή παρουσιάζει με

χρονολογική σειρά τους προγόνους μας

ξεκινώντας από εμάς και φτάνοντας μέχρι τον

αρχαιότερο πρόγονό μας

18

8 Πόσο σημαντική είναι η σχέση σας με τα

αδέρφια σας Όσοι δεν έχετε σκεφτείτε με ποιο

τρόπο θα άλλαζε η ζωή σας αν είχατε αδερφό ή

αδερφή Καταγράψτε τις σκέψεις και τα

συναισθήματά σας

19

Το δωμάτιο με τα ερπετά

laquoΤρία ανήλικα αδέλφια χάνουν τους γονείς τους σε πυρκαγιά στο σπίτι τους και αναγκάζονται να

μείνουν με ένα μακρινό συγγενή τον κόμη Όλαφ Ενώ αυτός καταστρώνει σχέδια εξόντωσής τους

για να καρπωθεί την τεράστια περιουσία τους εκείνα αντιστέκονται επιστρατεύοντας τα ειδικά

χαρίσματά τουςraquo

Ένα από τα πράγματα που σκέφτεται κανείς στη ζωή του με τη μεγαλύτερη

δυσκολία είναι οι τύψεις του Κάτι σου συμβαίνει εσύ κάνεις λάθος επιλογή και για

χρόνια μετά εύχεσαι να είχες κάνει κάτι άλλο Για παράδειγμα μερικές φορές όταν

περπατάω στην παραλία ή επισκέπτομαι τον τάφο κάποιου φίλου θυμάμαι μια μέρα

πολύ καιρό πριν που δεν είχα πάρει μαζί μου φακό σε ένα μέρος όπου έπρεπε να είχα

πάρει φακό και οι επιπτώσεις ήταν καταστροφικές Γιατί δεν έφερα φακό σκέφτομαι

συνέχεια αν και είναι πια πολύ αργά για να κάνω κάτι Έπρεπε να είχα φέρει ένα φακό

Για χρόνια ολόκληρα έπειτα από αυτή τη στιγμή στη ζωή των ορφανών

Μποντλέρ ο Κλάους σκεφτόταν την ώρα που εκείνος και τα αδέρφια του

συνειδητοποίησαν πως ο Στέφανο ήταν στην πραγματικότητα ο Κόμης Όλαφ και

βασανιζόταν από τύψεις που δεν φώναξε στον οδηγό του ταξί

ο οποίος είχε κάνει μανούβρα και έφευγε Σταμάτα

σκεφτόταν να λέει ο Κλάους αν και ήταν πια πολύ αργά για

να κάνει κάτι Σταμάτα Πάρε αυτόν τον άντρα και φύγετε

Φυσικά είναι απολύτως κατανοητό το γεγονός ότι ο Κλάους

και τα αδέρφια του είχαν εκπλαγεί τόσο πολύ που δεν

μπορούσαν να δράσουν αμέσως αλλά ο Κλάους για χρόνια

μετά θα καθόταν ξαπλωμένος στο κρεβάτι του ξύπνιος και

θα σκεφτόταν ότι υπήρχε μια πιθανότητα μια μικρή έστω πιθανότητα αν είχε δράσει

έγκαιρα να είχε σώσει τη ζωή του θείου Μόντι

Αλλά κάτι τέτοιο δε συνέβη Όσο τα ορφανά Μποντλέρ κοίταζαν τον Κόμη

Όλαφ το ταξί έτρεχε στο δρομάκι και τα παιδιά είχαν μείνει μόνα με αυτό τον έχθιστο

άνθρωπο μια λέξη που εδώ σημαίνει laquoτο χειρότερο που μπορεί να φανταστεί κανείςraquo

Ο Όλαφ τους χαμογέλασε με τον ίδιο τρόπο που θα χαμογελούσε και το Μογγολικό

Μοχθηρόφιδο του θείου Μόντι αν έβλεπε ένα λευκό ποντίκι στο κλουβί του

προορισμένο για το βραδινό του φαγητό

laquoΊσως κάποιος από σας θα μπορούσε να μεταφέρει τη βαλίτσα μου στο δωμάτιό

μουraquo είπε με τη στριγκή φωνή του laquoΗ διαδρομή σrsquo αυτό το βρωμερό δρόμο ήταν

βαρετή και δυσάρεστη και είμαι πολύ κουρασμένοςraquo

laquoΑν άξιζε σε κάποιον να περάσει από την οδό Χάλια αυτός είσαι εσύ Κόμη

Όλαφraquo φώναξε η Βάιολετ αγριοκοιτάζοντάς τον laquoΔεν πρόκειται να σε βοηθήσουμε

με τη βαλίτσα σου γιατί δεν πρόκειται να σrsquo αφήσουμε να μπεις σrsquo αυτό το σπίτιraquo

Ο Όλαφ έριξε ένα άγριο βλέμμα στα ορφανά και μετά κοίταξε γύρω του σαν

να έψαχνε κάτι κρυμμένο πίσω από τους θάμνους σε σχήμα φιδιού

laquoΠοιος είναι ο Κόμης Όλαφraquo ρώτησε ειρωνικά

20

laquoΤο όνομά μου είναι Στέφανο Βρίσκομαι εδώ για να βοηθήσω τον

Μοντγκόμερι Μοντγκόμερι με την επερχόμενη αποστολή στο Περού Αν κατάλαβα

καλά εσείς οι τρεις είσαστε οι νάνοι που εργάζεστε ως υπηρέτες στο σπίτι του Δρ

Μοντγκόμεριraquo

laquoΔεν είμαστε νάνοιraquo είπε αυστηρά ο Κλάους laquoΕίμαστε παιδιά Και εσύ είσαι

ο Κόμης Όλαφ Μπορεί να άφησες μούσι και να ξύρισες το φρύδι σου αλλά

παραμένεις ακόμη το ίδιο αξιοκαταφρόνητο άτομο και δε θα σrsquo αφήσουμε να μπεις σrsquo

αυτό το σπίτιraquo

laquoΦούταraquo στρίγκλισε η μικρή Σάνι κάτι που πιθανότατα σήμαινε laquoΣυμφωνώraquo

Ο Κόμης Όλαφ κοίταξε ένα ένα τα ορφανά Μποντλέρ με μάτια που γυάλιζαν

λες και έλεγε κάποιο αστείο

laquoΔεν ξέρω για ποιο πράγμα μιλάτεraquo είπε laquoαλλά αν ήξερα και αν ήμουν αυτός

ο Κόμης Όλαφ που λέτε νομίζω πως θα σκεφτόμουν ότι είστε πολύ αγενείς Και αν

σκεφτόμουν πως είστε πολύ αγενείς ίσως να θύμωνα Και αν θύμωνα ποιος ξέρει τι

θα έκαναraquo

Τα παιδιά παρακολουθούσαν τον Κόμη Όλαφ καθώς σήκωνε τους

κοκαλιάρικους ώμους του Μάλλον είναι περιττό να σας υπενθυμίσω πόσο βίαιος

μπορούσε να γίνει αυτός ο άνθρωπος και σίγουρα ήταν περιττό να το θυμίσει ο ίδιος

στα ορφανά Ο Κλάους ακόμη ένιωθε τη μελανιά στο πρόσωπό του από την ημέρα που

τον είχε χτυπήσει ο Κόμης Όλαφ όταν έμεναν στο σπίτι του Η Σάνι ακόμη πονούσε

από τότε που την είχε φυλακίσει στο κλουβί και την είχε αφήσει να κρέμεται από τον

πύργο όπου έστηνε τα σατανικά σχέδιά του Η Βάιολετ βέβαια δεν είχε υπάρξει θύμα

σωματικής βίας από αυτόν τον απαίσιο άνθρωπο ωστόσο είχε σχεδόν αναγκαστεί να

τον παντρευτεί και αυτό ήταν αρκετό για να την κάνει να σηκώσει την βαλίτσα του

και να τη σύρει αργά προς την πόρτα και μετά στο εσωτερικό του σπιτιού

laquoΠιο ψηλάraquo πρόσταξε ο Όλαφ laquoΣήκωσέ την κι άλλο Δεν θέλω να τη σέρνεις

έτσι στο έδαφοςraquo

Ο Κλάους και η Σάνι έτρεξαν να βοηθήσουν την αδερφή τους τη Βάιολετ με τη

βαλίτσα αλλά ακόμη κι έτσι το βάρος της τους έκανε να παραπατούν Ήταν ήδη

μεγάλη δυστυχία που ο Όλαφ είχε εμφανιστεί και πάλι στη ζωή τους ακριβώς τη

στιγμή που είχαν αρχίσει να αισθάνονται άνεση και ασφάλεια δίπλα στο θείο Μόντι

αλλά το ότι βοηθούσαν αυτό το φριχτό άτομο να μπει στο σπίτι ήταν κάτι παραπάνω

από όσο μπορούσαν να αντέξουν Ο Κόμης Όλαφ τους ακολουθούσε σε απόσταση

αναπνοής μιας βρομερής αναπνοής που τα τρία παιδιά μύριζαν καθώς έβαζαν στο σπίτι

τη βαλίτσα και την τοποθετούσαν στο χαλί που βρισκόταν κάτω από τον πίνακα με τα

μπλεγμένα φίδια

Λέμονι Σνίκετ Μια σειρά από ατυχή γεγονότα Βιβλίο 2ο κεφάλαιο 4ο

εκδΨΥΧΟΓΙΟΣ

Δρ Μοντγκόμερι = θείος Μόντι Είναι ο αδερφός της γυναίκας του ξαδέρφου του

μακαρίτη του πατέρα τους

21

1 Ποιοι είναι οι κεντρικοί ήρωες της ιστορίας και ποια είναι η σχέση

μεταξύ τους

2 Πώς βλέπουν τα παιδιά τον κόμη Όλαφ Πώς φαίνεται αυτό μέσα στο κείμενο

Εναντιωματικε ς ndash Παραχωρητικε ς προτα σεις

Πήγαμε εκδρομή αν και έβρεχε

Οι εναντιωματικές προτάσεις φανερώνουν αντίθεση σε αυτό

που δείχνει η κύρια

πρόταση Παρ όλα αυτά η κύρια πρόταση ισχύει Εισάγονται με

τους συνδέσμους

αν και ενώ μολονότι κι ας παρrsquo όλο που

22

Θα πάμε εκδρομή κι ας βρέξει

Οι παραχωρητικές προτάσεις εισάγονται με τους

συνδέσμους και αν και να κι ας

Ο Κλάους και η Σάνι έτρεξαν να βοηθήσουν την αδερφή τους τη Βάιολετ με τη

βαλίτσα αλλά ακόμη κι έτσι το βάρος της τους έκανε να παραπατούν

3 Εντοπίστε στο κείμενο τους εναντιωματικούς συνδέσμους και βρείτε τη

λειτουργία τους

Πώς συνδέονται όμως

δύο όμοιες προτάσεις

που έχουν αντίθετο

νόημα

23

4 Στις παρακάτω προτάσεις συμπληρώστε τον αντιθετικό σύνδεσμο που λείπει

(Grimm G amp B Τα παραμύθια των αδερφών Γκριμ

Τα τέσσερα αδέρφια εκδ Ατλαντίς )

5 Οι λέξεις έχουν κι αυτές τη δική τους οικογένεια Συμπληρώστε την

ορθογραφία των παρακάτω λέξεων Μπορείτε να βρείτε κι άλλες λέξεις που να

ανήκουν στην ίδια οικογένεια λέξεων

24

25

6 Διαβάζοντας προσεκτικά το κείμενο αφηγηθείτε σε 100-150 λέξεις το

τέλος που θα δίνατε στην ιστορία ξεκινώντας με την παρακάτω φράση του κειμένου

laquoΉταν ήδη μεγάλη δυστυχία που ο Όλαφ είχε εμφανιστεί και πάλι στη ζωή τους

ακριβώς τη στιγμή που είχαν αρχίσει να αισθάνονται άνεση και ασφάλεια δίπλα

στο θείο Μόντιraquo

Page 18: ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΚΑΙ ΛΕΞΙΚΟΓΡΑΦΙΑ

17

7 Φτιάξε κι εσύ το γενεαλογικό σου δέντρο Βρες φωτογραφίες των συγγενών σου

και δική σου και τοποθέτησέ τες στη σωστή σειρά

Το γενεαλογικό δέντρο μας δείχνει από πού

προερχόμαστε Δηλαδή παρουσιάζει με

χρονολογική σειρά τους προγόνους μας

ξεκινώντας από εμάς και φτάνοντας μέχρι τον

αρχαιότερο πρόγονό μας

18

8 Πόσο σημαντική είναι η σχέση σας με τα

αδέρφια σας Όσοι δεν έχετε σκεφτείτε με ποιο

τρόπο θα άλλαζε η ζωή σας αν είχατε αδερφό ή

αδερφή Καταγράψτε τις σκέψεις και τα

συναισθήματά σας

19

Το δωμάτιο με τα ερπετά

laquoΤρία ανήλικα αδέλφια χάνουν τους γονείς τους σε πυρκαγιά στο σπίτι τους και αναγκάζονται να

μείνουν με ένα μακρινό συγγενή τον κόμη Όλαφ Ενώ αυτός καταστρώνει σχέδια εξόντωσής τους

για να καρπωθεί την τεράστια περιουσία τους εκείνα αντιστέκονται επιστρατεύοντας τα ειδικά

χαρίσματά τουςraquo

Ένα από τα πράγματα που σκέφτεται κανείς στη ζωή του με τη μεγαλύτερη

δυσκολία είναι οι τύψεις του Κάτι σου συμβαίνει εσύ κάνεις λάθος επιλογή και για

χρόνια μετά εύχεσαι να είχες κάνει κάτι άλλο Για παράδειγμα μερικές φορές όταν

περπατάω στην παραλία ή επισκέπτομαι τον τάφο κάποιου φίλου θυμάμαι μια μέρα

πολύ καιρό πριν που δεν είχα πάρει μαζί μου φακό σε ένα μέρος όπου έπρεπε να είχα

πάρει φακό και οι επιπτώσεις ήταν καταστροφικές Γιατί δεν έφερα φακό σκέφτομαι

συνέχεια αν και είναι πια πολύ αργά για να κάνω κάτι Έπρεπε να είχα φέρει ένα φακό

Για χρόνια ολόκληρα έπειτα από αυτή τη στιγμή στη ζωή των ορφανών

Μποντλέρ ο Κλάους σκεφτόταν την ώρα που εκείνος και τα αδέρφια του

συνειδητοποίησαν πως ο Στέφανο ήταν στην πραγματικότητα ο Κόμης Όλαφ και

βασανιζόταν από τύψεις που δεν φώναξε στον οδηγό του ταξί

ο οποίος είχε κάνει μανούβρα και έφευγε Σταμάτα

σκεφτόταν να λέει ο Κλάους αν και ήταν πια πολύ αργά για

να κάνει κάτι Σταμάτα Πάρε αυτόν τον άντρα και φύγετε

Φυσικά είναι απολύτως κατανοητό το γεγονός ότι ο Κλάους

και τα αδέρφια του είχαν εκπλαγεί τόσο πολύ που δεν

μπορούσαν να δράσουν αμέσως αλλά ο Κλάους για χρόνια

μετά θα καθόταν ξαπλωμένος στο κρεβάτι του ξύπνιος και

θα σκεφτόταν ότι υπήρχε μια πιθανότητα μια μικρή έστω πιθανότητα αν είχε δράσει

έγκαιρα να είχε σώσει τη ζωή του θείου Μόντι

Αλλά κάτι τέτοιο δε συνέβη Όσο τα ορφανά Μποντλέρ κοίταζαν τον Κόμη

Όλαφ το ταξί έτρεχε στο δρομάκι και τα παιδιά είχαν μείνει μόνα με αυτό τον έχθιστο

άνθρωπο μια λέξη που εδώ σημαίνει laquoτο χειρότερο που μπορεί να φανταστεί κανείςraquo

Ο Όλαφ τους χαμογέλασε με τον ίδιο τρόπο που θα χαμογελούσε και το Μογγολικό

Μοχθηρόφιδο του θείου Μόντι αν έβλεπε ένα λευκό ποντίκι στο κλουβί του

προορισμένο για το βραδινό του φαγητό

laquoΊσως κάποιος από σας θα μπορούσε να μεταφέρει τη βαλίτσα μου στο δωμάτιό

μουraquo είπε με τη στριγκή φωνή του laquoΗ διαδρομή σrsquo αυτό το βρωμερό δρόμο ήταν

βαρετή και δυσάρεστη και είμαι πολύ κουρασμένοςraquo

laquoΑν άξιζε σε κάποιον να περάσει από την οδό Χάλια αυτός είσαι εσύ Κόμη

Όλαφraquo φώναξε η Βάιολετ αγριοκοιτάζοντάς τον laquoΔεν πρόκειται να σε βοηθήσουμε

με τη βαλίτσα σου γιατί δεν πρόκειται να σrsquo αφήσουμε να μπεις σrsquo αυτό το σπίτιraquo

Ο Όλαφ έριξε ένα άγριο βλέμμα στα ορφανά και μετά κοίταξε γύρω του σαν

να έψαχνε κάτι κρυμμένο πίσω από τους θάμνους σε σχήμα φιδιού

laquoΠοιος είναι ο Κόμης Όλαφraquo ρώτησε ειρωνικά

20

laquoΤο όνομά μου είναι Στέφανο Βρίσκομαι εδώ για να βοηθήσω τον

Μοντγκόμερι Μοντγκόμερι με την επερχόμενη αποστολή στο Περού Αν κατάλαβα

καλά εσείς οι τρεις είσαστε οι νάνοι που εργάζεστε ως υπηρέτες στο σπίτι του Δρ

Μοντγκόμεριraquo

laquoΔεν είμαστε νάνοιraquo είπε αυστηρά ο Κλάους laquoΕίμαστε παιδιά Και εσύ είσαι

ο Κόμης Όλαφ Μπορεί να άφησες μούσι και να ξύρισες το φρύδι σου αλλά

παραμένεις ακόμη το ίδιο αξιοκαταφρόνητο άτομο και δε θα σrsquo αφήσουμε να μπεις σrsquo

αυτό το σπίτιraquo

laquoΦούταraquo στρίγκλισε η μικρή Σάνι κάτι που πιθανότατα σήμαινε laquoΣυμφωνώraquo

Ο Κόμης Όλαφ κοίταξε ένα ένα τα ορφανά Μποντλέρ με μάτια που γυάλιζαν

λες και έλεγε κάποιο αστείο

laquoΔεν ξέρω για ποιο πράγμα μιλάτεraquo είπε laquoαλλά αν ήξερα και αν ήμουν αυτός

ο Κόμης Όλαφ που λέτε νομίζω πως θα σκεφτόμουν ότι είστε πολύ αγενείς Και αν

σκεφτόμουν πως είστε πολύ αγενείς ίσως να θύμωνα Και αν θύμωνα ποιος ξέρει τι

θα έκαναraquo

Τα παιδιά παρακολουθούσαν τον Κόμη Όλαφ καθώς σήκωνε τους

κοκαλιάρικους ώμους του Μάλλον είναι περιττό να σας υπενθυμίσω πόσο βίαιος

μπορούσε να γίνει αυτός ο άνθρωπος και σίγουρα ήταν περιττό να το θυμίσει ο ίδιος

στα ορφανά Ο Κλάους ακόμη ένιωθε τη μελανιά στο πρόσωπό του από την ημέρα που

τον είχε χτυπήσει ο Κόμης Όλαφ όταν έμεναν στο σπίτι του Η Σάνι ακόμη πονούσε

από τότε που την είχε φυλακίσει στο κλουβί και την είχε αφήσει να κρέμεται από τον

πύργο όπου έστηνε τα σατανικά σχέδιά του Η Βάιολετ βέβαια δεν είχε υπάρξει θύμα

σωματικής βίας από αυτόν τον απαίσιο άνθρωπο ωστόσο είχε σχεδόν αναγκαστεί να

τον παντρευτεί και αυτό ήταν αρκετό για να την κάνει να σηκώσει την βαλίτσα του

και να τη σύρει αργά προς την πόρτα και μετά στο εσωτερικό του σπιτιού

laquoΠιο ψηλάraquo πρόσταξε ο Όλαφ laquoΣήκωσέ την κι άλλο Δεν θέλω να τη σέρνεις

έτσι στο έδαφοςraquo

Ο Κλάους και η Σάνι έτρεξαν να βοηθήσουν την αδερφή τους τη Βάιολετ με τη

βαλίτσα αλλά ακόμη κι έτσι το βάρος της τους έκανε να παραπατούν Ήταν ήδη

μεγάλη δυστυχία που ο Όλαφ είχε εμφανιστεί και πάλι στη ζωή τους ακριβώς τη

στιγμή που είχαν αρχίσει να αισθάνονται άνεση και ασφάλεια δίπλα στο θείο Μόντι

αλλά το ότι βοηθούσαν αυτό το φριχτό άτομο να μπει στο σπίτι ήταν κάτι παραπάνω

από όσο μπορούσαν να αντέξουν Ο Κόμης Όλαφ τους ακολουθούσε σε απόσταση

αναπνοής μιας βρομερής αναπνοής που τα τρία παιδιά μύριζαν καθώς έβαζαν στο σπίτι

τη βαλίτσα και την τοποθετούσαν στο χαλί που βρισκόταν κάτω από τον πίνακα με τα

μπλεγμένα φίδια

Λέμονι Σνίκετ Μια σειρά από ατυχή γεγονότα Βιβλίο 2ο κεφάλαιο 4ο

εκδΨΥΧΟΓΙΟΣ

Δρ Μοντγκόμερι = θείος Μόντι Είναι ο αδερφός της γυναίκας του ξαδέρφου του

μακαρίτη του πατέρα τους

21

1 Ποιοι είναι οι κεντρικοί ήρωες της ιστορίας και ποια είναι η σχέση

μεταξύ τους

2 Πώς βλέπουν τα παιδιά τον κόμη Όλαφ Πώς φαίνεται αυτό μέσα στο κείμενο

Εναντιωματικε ς ndash Παραχωρητικε ς προτα σεις

Πήγαμε εκδρομή αν και έβρεχε

Οι εναντιωματικές προτάσεις φανερώνουν αντίθεση σε αυτό

που δείχνει η κύρια

πρόταση Παρ όλα αυτά η κύρια πρόταση ισχύει Εισάγονται με

τους συνδέσμους

αν και ενώ μολονότι κι ας παρrsquo όλο που

22

Θα πάμε εκδρομή κι ας βρέξει

Οι παραχωρητικές προτάσεις εισάγονται με τους

συνδέσμους και αν και να κι ας

Ο Κλάους και η Σάνι έτρεξαν να βοηθήσουν την αδερφή τους τη Βάιολετ με τη

βαλίτσα αλλά ακόμη κι έτσι το βάρος της τους έκανε να παραπατούν

3 Εντοπίστε στο κείμενο τους εναντιωματικούς συνδέσμους και βρείτε τη

λειτουργία τους

Πώς συνδέονται όμως

δύο όμοιες προτάσεις

που έχουν αντίθετο

νόημα

23

4 Στις παρακάτω προτάσεις συμπληρώστε τον αντιθετικό σύνδεσμο που λείπει

(Grimm G amp B Τα παραμύθια των αδερφών Γκριμ

Τα τέσσερα αδέρφια εκδ Ατλαντίς )

5 Οι λέξεις έχουν κι αυτές τη δική τους οικογένεια Συμπληρώστε την

ορθογραφία των παρακάτω λέξεων Μπορείτε να βρείτε κι άλλες λέξεις που να

ανήκουν στην ίδια οικογένεια λέξεων

24

25

6 Διαβάζοντας προσεκτικά το κείμενο αφηγηθείτε σε 100-150 λέξεις το

τέλος που θα δίνατε στην ιστορία ξεκινώντας με την παρακάτω φράση του κειμένου

laquoΉταν ήδη μεγάλη δυστυχία που ο Όλαφ είχε εμφανιστεί και πάλι στη ζωή τους

ακριβώς τη στιγμή που είχαν αρχίσει να αισθάνονται άνεση και ασφάλεια δίπλα

στο θείο Μόντιraquo

Page 19: ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΚΑΙ ΛΕΞΙΚΟΓΡΑΦΙΑ

18

8 Πόσο σημαντική είναι η σχέση σας με τα

αδέρφια σας Όσοι δεν έχετε σκεφτείτε με ποιο

τρόπο θα άλλαζε η ζωή σας αν είχατε αδερφό ή

αδερφή Καταγράψτε τις σκέψεις και τα

συναισθήματά σας

19

Το δωμάτιο με τα ερπετά

laquoΤρία ανήλικα αδέλφια χάνουν τους γονείς τους σε πυρκαγιά στο σπίτι τους και αναγκάζονται να

μείνουν με ένα μακρινό συγγενή τον κόμη Όλαφ Ενώ αυτός καταστρώνει σχέδια εξόντωσής τους

για να καρπωθεί την τεράστια περιουσία τους εκείνα αντιστέκονται επιστρατεύοντας τα ειδικά

χαρίσματά τουςraquo

Ένα από τα πράγματα που σκέφτεται κανείς στη ζωή του με τη μεγαλύτερη

δυσκολία είναι οι τύψεις του Κάτι σου συμβαίνει εσύ κάνεις λάθος επιλογή και για

χρόνια μετά εύχεσαι να είχες κάνει κάτι άλλο Για παράδειγμα μερικές φορές όταν

περπατάω στην παραλία ή επισκέπτομαι τον τάφο κάποιου φίλου θυμάμαι μια μέρα

πολύ καιρό πριν που δεν είχα πάρει μαζί μου φακό σε ένα μέρος όπου έπρεπε να είχα

πάρει φακό και οι επιπτώσεις ήταν καταστροφικές Γιατί δεν έφερα φακό σκέφτομαι

συνέχεια αν και είναι πια πολύ αργά για να κάνω κάτι Έπρεπε να είχα φέρει ένα φακό

Για χρόνια ολόκληρα έπειτα από αυτή τη στιγμή στη ζωή των ορφανών

Μποντλέρ ο Κλάους σκεφτόταν την ώρα που εκείνος και τα αδέρφια του

συνειδητοποίησαν πως ο Στέφανο ήταν στην πραγματικότητα ο Κόμης Όλαφ και

βασανιζόταν από τύψεις που δεν φώναξε στον οδηγό του ταξί

ο οποίος είχε κάνει μανούβρα και έφευγε Σταμάτα

σκεφτόταν να λέει ο Κλάους αν και ήταν πια πολύ αργά για

να κάνει κάτι Σταμάτα Πάρε αυτόν τον άντρα και φύγετε

Φυσικά είναι απολύτως κατανοητό το γεγονός ότι ο Κλάους

και τα αδέρφια του είχαν εκπλαγεί τόσο πολύ που δεν

μπορούσαν να δράσουν αμέσως αλλά ο Κλάους για χρόνια

μετά θα καθόταν ξαπλωμένος στο κρεβάτι του ξύπνιος και

θα σκεφτόταν ότι υπήρχε μια πιθανότητα μια μικρή έστω πιθανότητα αν είχε δράσει

έγκαιρα να είχε σώσει τη ζωή του θείου Μόντι

Αλλά κάτι τέτοιο δε συνέβη Όσο τα ορφανά Μποντλέρ κοίταζαν τον Κόμη

Όλαφ το ταξί έτρεχε στο δρομάκι και τα παιδιά είχαν μείνει μόνα με αυτό τον έχθιστο

άνθρωπο μια λέξη που εδώ σημαίνει laquoτο χειρότερο που μπορεί να φανταστεί κανείςraquo

Ο Όλαφ τους χαμογέλασε με τον ίδιο τρόπο που θα χαμογελούσε και το Μογγολικό

Μοχθηρόφιδο του θείου Μόντι αν έβλεπε ένα λευκό ποντίκι στο κλουβί του

προορισμένο για το βραδινό του φαγητό

laquoΊσως κάποιος από σας θα μπορούσε να μεταφέρει τη βαλίτσα μου στο δωμάτιό

μουraquo είπε με τη στριγκή φωνή του laquoΗ διαδρομή σrsquo αυτό το βρωμερό δρόμο ήταν

βαρετή και δυσάρεστη και είμαι πολύ κουρασμένοςraquo

laquoΑν άξιζε σε κάποιον να περάσει από την οδό Χάλια αυτός είσαι εσύ Κόμη

Όλαφraquo φώναξε η Βάιολετ αγριοκοιτάζοντάς τον laquoΔεν πρόκειται να σε βοηθήσουμε

με τη βαλίτσα σου γιατί δεν πρόκειται να σrsquo αφήσουμε να μπεις σrsquo αυτό το σπίτιraquo

Ο Όλαφ έριξε ένα άγριο βλέμμα στα ορφανά και μετά κοίταξε γύρω του σαν

να έψαχνε κάτι κρυμμένο πίσω από τους θάμνους σε σχήμα φιδιού

laquoΠοιος είναι ο Κόμης Όλαφraquo ρώτησε ειρωνικά

20

laquoΤο όνομά μου είναι Στέφανο Βρίσκομαι εδώ για να βοηθήσω τον

Μοντγκόμερι Μοντγκόμερι με την επερχόμενη αποστολή στο Περού Αν κατάλαβα

καλά εσείς οι τρεις είσαστε οι νάνοι που εργάζεστε ως υπηρέτες στο σπίτι του Δρ

Μοντγκόμεριraquo

laquoΔεν είμαστε νάνοιraquo είπε αυστηρά ο Κλάους laquoΕίμαστε παιδιά Και εσύ είσαι

ο Κόμης Όλαφ Μπορεί να άφησες μούσι και να ξύρισες το φρύδι σου αλλά

παραμένεις ακόμη το ίδιο αξιοκαταφρόνητο άτομο και δε θα σrsquo αφήσουμε να μπεις σrsquo

αυτό το σπίτιraquo

laquoΦούταraquo στρίγκλισε η μικρή Σάνι κάτι που πιθανότατα σήμαινε laquoΣυμφωνώraquo

Ο Κόμης Όλαφ κοίταξε ένα ένα τα ορφανά Μποντλέρ με μάτια που γυάλιζαν

λες και έλεγε κάποιο αστείο

laquoΔεν ξέρω για ποιο πράγμα μιλάτεraquo είπε laquoαλλά αν ήξερα και αν ήμουν αυτός

ο Κόμης Όλαφ που λέτε νομίζω πως θα σκεφτόμουν ότι είστε πολύ αγενείς Και αν

σκεφτόμουν πως είστε πολύ αγενείς ίσως να θύμωνα Και αν θύμωνα ποιος ξέρει τι

θα έκαναraquo

Τα παιδιά παρακολουθούσαν τον Κόμη Όλαφ καθώς σήκωνε τους

κοκαλιάρικους ώμους του Μάλλον είναι περιττό να σας υπενθυμίσω πόσο βίαιος

μπορούσε να γίνει αυτός ο άνθρωπος και σίγουρα ήταν περιττό να το θυμίσει ο ίδιος

στα ορφανά Ο Κλάους ακόμη ένιωθε τη μελανιά στο πρόσωπό του από την ημέρα που

τον είχε χτυπήσει ο Κόμης Όλαφ όταν έμεναν στο σπίτι του Η Σάνι ακόμη πονούσε

από τότε που την είχε φυλακίσει στο κλουβί και την είχε αφήσει να κρέμεται από τον

πύργο όπου έστηνε τα σατανικά σχέδιά του Η Βάιολετ βέβαια δεν είχε υπάρξει θύμα

σωματικής βίας από αυτόν τον απαίσιο άνθρωπο ωστόσο είχε σχεδόν αναγκαστεί να

τον παντρευτεί και αυτό ήταν αρκετό για να την κάνει να σηκώσει την βαλίτσα του

και να τη σύρει αργά προς την πόρτα και μετά στο εσωτερικό του σπιτιού

laquoΠιο ψηλάraquo πρόσταξε ο Όλαφ laquoΣήκωσέ την κι άλλο Δεν θέλω να τη σέρνεις

έτσι στο έδαφοςraquo

Ο Κλάους και η Σάνι έτρεξαν να βοηθήσουν την αδερφή τους τη Βάιολετ με τη

βαλίτσα αλλά ακόμη κι έτσι το βάρος της τους έκανε να παραπατούν Ήταν ήδη

μεγάλη δυστυχία που ο Όλαφ είχε εμφανιστεί και πάλι στη ζωή τους ακριβώς τη

στιγμή που είχαν αρχίσει να αισθάνονται άνεση και ασφάλεια δίπλα στο θείο Μόντι

αλλά το ότι βοηθούσαν αυτό το φριχτό άτομο να μπει στο σπίτι ήταν κάτι παραπάνω

από όσο μπορούσαν να αντέξουν Ο Κόμης Όλαφ τους ακολουθούσε σε απόσταση

αναπνοής μιας βρομερής αναπνοής που τα τρία παιδιά μύριζαν καθώς έβαζαν στο σπίτι

τη βαλίτσα και την τοποθετούσαν στο χαλί που βρισκόταν κάτω από τον πίνακα με τα

μπλεγμένα φίδια

Λέμονι Σνίκετ Μια σειρά από ατυχή γεγονότα Βιβλίο 2ο κεφάλαιο 4ο

εκδΨΥΧΟΓΙΟΣ

Δρ Μοντγκόμερι = θείος Μόντι Είναι ο αδερφός της γυναίκας του ξαδέρφου του

μακαρίτη του πατέρα τους

21

1 Ποιοι είναι οι κεντρικοί ήρωες της ιστορίας και ποια είναι η σχέση

μεταξύ τους

2 Πώς βλέπουν τα παιδιά τον κόμη Όλαφ Πώς φαίνεται αυτό μέσα στο κείμενο

Εναντιωματικε ς ndash Παραχωρητικε ς προτα σεις

Πήγαμε εκδρομή αν και έβρεχε

Οι εναντιωματικές προτάσεις φανερώνουν αντίθεση σε αυτό

που δείχνει η κύρια

πρόταση Παρ όλα αυτά η κύρια πρόταση ισχύει Εισάγονται με

τους συνδέσμους

αν και ενώ μολονότι κι ας παρrsquo όλο που

22

Θα πάμε εκδρομή κι ας βρέξει

Οι παραχωρητικές προτάσεις εισάγονται με τους

συνδέσμους και αν και να κι ας

Ο Κλάους και η Σάνι έτρεξαν να βοηθήσουν την αδερφή τους τη Βάιολετ με τη

βαλίτσα αλλά ακόμη κι έτσι το βάρος της τους έκανε να παραπατούν

3 Εντοπίστε στο κείμενο τους εναντιωματικούς συνδέσμους και βρείτε τη

λειτουργία τους

Πώς συνδέονται όμως

δύο όμοιες προτάσεις

που έχουν αντίθετο

νόημα

23

4 Στις παρακάτω προτάσεις συμπληρώστε τον αντιθετικό σύνδεσμο που λείπει

(Grimm G amp B Τα παραμύθια των αδερφών Γκριμ

Τα τέσσερα αδέρφια εκδ Ατλαντίς )

5 Οι λέξεις έχουν κι αυτές τη δική τους οικογένεια Συμπληρώστε την

ορθογραφία των παρακάτω λέξεων Μπορείτε να βρείτε κι άλλες λέξεις που να

ανήκουν στην ίδια οικογένεια λέξεων

24

25

6 Διαβάζοντας προσεκτικά το κείμενο αφηγηθείτε σε 100-150 λέξεις το

τέλος που θα δίνατε στην ιστορία ξεκινώντας με την παρακάτω φράση του κειμένου

laquoΉταν ήδη μεγάλη δυστυχία που ο Όλαφ είχε εμφανιστεί και πάλι στη ζωή τους

ακριβώς τη στιγμή που είχαν αρχίσει να αισθάνονται άνεση και ασφάλεια δίπλα

στο θείο Μόντιraquo

Page 20: ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΚΑΙ ΛΕΞΙΚΟΓΡΑΦΙΑ

19

Το δωμάτιο με τα ερπετά

laquoΤρία ανήλικα αδέλφια χάνουν τους γονείς τους σε πυρκαγιά στο σπίτι τους και αναγκάζονται να

μείνουν με ένα μακρινό συγγενή τον κόμη Όλαφ Ενώ αυτός καταστρώνει σχέδια εξόντωσής τους

για να καρπωθεί την τεράστια περιουσία τους εκείνα αντιστέκονται επιστρατεύοντας τα ειδικά

χαρίσματά τουςraquo

Ένα από τα πράγματα που σκέφτεται κανείς στη ζωή του με τη μεγαλύτερη

δυσκολία είναι οι τύψεις του Κάτι σου συμβαίνει εσύ κάνεις λάθος επιλογή και για

χρόνια μετά εύχεσαι να είχες κάνει κάτι άλλο Για παράδειγμα μερικές φορές όταν

περπατάω στην παραλία ή επισκέπτομαι τον τάφο κάποιου φίλου θυμάμαι μια μέρα

πολύ καιρό πριν που δεν είχα πάρει μαζί μου φακό σε ένα μέρος όπου έπρεπε να είχα

πάρει φακό και οι επιπτώσεις ήταν καταστροφικές Γιατί δεν έφερα φακό σκέφτομαι

συνέχεια αν και είναι πια πολύ αργά για να κάνω κάτι Έπρεπε να είχα φέρει ένα φακό

Για χρόνια ολόκληρα έπειτα από αυτή τη στιγμή στη ζωή των ορφανών

Μποντλέρ ο Κλάους σκεφτόταν την ώρα που εκείνος και τα αδέρφια του

συνειδητοποίησαν πως ο Στέφανο ήταν στην πραγματικότητα ο Κόμης Όλαφ και

βασανιζόταν από τύψεις που δεν φώναξε στον οδηγό του ταξί

ο οποίος είχε κάνει μανούβρα και έφευγε Σταμάτα

σκεφτόταν να λέει ο Κλάους αν και ήταν πια πολύ αργά για

να κάνει κάτι Σταμάτα Πάρε αυτόν τον άντρα και φύγετε

Φυσικά είναι απολύτως κατανοητό το γεγονός ότι ο Κλάους

και τα αδέρφια του είχαν εκπλαγεί τόσο πολύ που δεν

μπορούσαν να δράσουν αμέσως αλλά ο Κλάους για χρόνια

μετά θα καθόταν ξαπλωμένος στο κρεβάτι του ξύπνιος και

θα σκεφτόταν ότι υπήρχε μια πιθανότητα μια μικρή έστω πιθανότητα αν είχε δράσει

έγκαιρα να είχε σώσει τη ζωή του θείου Μόντι

Αλλά κάτι τέτοιο δε συνέβη Όσο τα ορφανά Μποντλέρ κοίταζαν τον Κόμη

Όλαφ το ταξί έτρεχε στο δρομάκι και τα παιδιά είχαν μείνει μόνα με αυτό τον έχθιστο

άνθρωπο μια λέξη που εδώ σημαίνει laquoτο χειρότερο που μπορεί να φανταστεί κανείςraquo

Ο Όλαφ τους χαμογέλασε με τον ίδιο τρόπο που θα χαμογελούσε και το Μογγολικό

Μοχθηρόφιδο του θείου Μόντι αν έβλεπε ένα λευκό ποντίκι στο κλουβί του

προορισμένο για το βραδινό του φαγητό

laquoΊσως κάποιος από σας θα μπορούσε να μεταφέρει τη βαλίτσα μου στο δωμάτιό

μουraquo είπε με τη στριγκή φωνή του laquoΗ διαδρομή σrsquo αυτό το βρωμερό δρόμο ήταν

βαρετή και δυσάρεστη και είμαι πολύ κουρασμένοςraquo

laquoΑν άξιζε σε κάποιον να περάσει από την οδό Χάλια αυτός είσαι εσύ Κόμη

Όλαφraquo φώναξε η Βάιολετ αγριοκοιτάζοντάς τον laquoΔεν πρόκειται να σε βοηθήσουμε

με τη βαλίτσα σου γιατί δεν πρόκειται να σrsquo αφήσουμε να μπεις σrsquo αυτό το σπίτιraquo

Ο Όλαφ έριξε ένα άγριο βλέμμα στα ορφανά και μετά κοίταξε γύρω του σαν

να έψαχνε κάτι κρυμμένο πίσω από τους θάμνους σε σχήμα φιδιού

laquoΠοιος είναι ο Κόμης Όλαφraquo ρώτησε ειρωνικά

20

laquoΤο όνομά μου είναι Στέφανο Βρίσκομαι εδώ για να βοηθήσω τον

Μοντγκόμερι Μοντγκόμερι με την επερχόμενη αποστολή στο Περού Αν κατάλαβα

καλά εσείς οι τρεις είσαστε οι νάνοι που εργάζεστε ως υπηρέτες στο σπίτι του Δρ

Μοντγκόμεριraquo

laquoΔεν είμαστε νάνοιraquo είπε αυστηρά ο Κλάους laquoΕίμαστε παιδιά Και εσύ είσαι

ο Κόμης Όλαφ Μπορεί να άφησες μούσι και να ξύρισες το φρύδι σου αλλά

παραμένεις ακόμη το ίδιο αξιοκαταφρόνητο άτομο και δε θα σrsquo αφήσουμε να μπεις σrsquo

αυτό το σπίτιraquo

laquoΦούταraquo στρίγκλισε η μικρή Σάνι κάτι που πιθανότατα σήμαινε laquoΣυμφωνώraquo

Ο Κόμης Όλαφ κοίταξε ένα ένα τα ορφανά Μποντλέρ με μάτια που γυάλιζαν

λες και έλεγε κάποιο αστείο

laquoΔεν ξέρω για ποιο πράγμα μιλάτεraquo είπε laquoαλλά αν ήξερα και αν ήμουν αυτός

ο Κόμης Όλαφ που λέτε νομίζω πως θα σκεφτόμουν ότι είστε πολύ αγενείς Και αν

σκεφτόμουν πως είστε πολύ αγενείς ίσως να θύμωνα Και αν θύμωνα ποιος ξέρει τι

θα έκαναraquo

Τα παιδιά παρακολουθούσαν τον Κόμη Όλαφ καθώς σήκωνε τους

κοκαλιάρικους ώμους του Μάλλον είναι περιττό να σας υπενθυμίσω πόσο βίαιος

μπορούσε να γίνει αυτός ο άνθρωπος και σίγουρα ήταν περιττό να το θυμίσει ο ίδιος

στα ορφανά Ο Κλάους ακόμη ένιωθε τη μελανιά στο πρόσωπό του από την ημέρα που

τον είχε χτυπήσει ο Κόμης Όλαφ όταν έμεναν στο σπίτι του Η Σάνι ακόμη πονούσε

από τότε που την είχε φυλακίσει στο κλουβί και την είχε αφήσει να κρέμεται από τον

πύργο όπου έστηνε τα σατανικά σχέδιά του Η Βάιολετ βέβαια δεν είχε υπάρξει θύμα

σωματικής βίας από αυτόν τον απαίσιο άνθρωπο ωστόσο είχε σχεδόν αναγκαστεί να

τον παντρευτεί και αυτό ήταν αρκετό για να την κάνει να σηκώσει την βαλίτσα του

και να τη σύρει αργά προς την πόρτα και μετά στο εσωτερικό του σπιτιού

laquoΠιο ψηλάraquo πρόσταξε ο Όλαφ laquoΣήκωσέ την κι άλλο Δεν θέλω να τη σέρνεις

έτσι στο έδαφοςraquo

Ο Κλάους και η Σάνι έτρεξαν να βοηθήσουν την αδερφή τους τη Βάιολετ με τη

βαλίτσα αλλά ακόμη κι έτσι το βάρος της τους έκανε να παραπατούν Ήταν ήδη

μεγάλη δυστυχία που ο Όλαφ είχε εμφανιστεί και πάλι στη ζωή τους ακριβώς τη

στιγμή που είχαν αρχίσει να αισθάνονται άνεση και ασφάλεια δίπλα στο θείο Μόντι

αλλά το ότι βοηθούσαν αυτό το φριχτό άτομο να μπει στο σπίτι ήταν κάτι παραπάνω

από όσο μπορούσαν να αντέξουν Ο Κόμης Όλαφ τους ακολουθούσε σε απόσταση

αναπνοής μιας βρομερής αναπνοής που τα τρία παιδιά μύριζαν καθώς έβαζαν στο σπίτι

τη βαλίτσα και την τοποθετούσαν στο χαλί που βρισκόταν κάτω από τον πίνακα με τα

μπλεγμένα φίδια

Λέμονι Σνίκετ Μια σειρά από ατυχή γεγονότα Βιβλίο 2ο κεφάλαιο 4ο

εκδΨΥΧΟΓΙΟΣ

Δρ Μοντγκόμερι = θείος Μόντι Είναι ο αδερφός της γυναίκας του ξαδέρφου του

μακαρίτη του πατέρα τους

21

1 Ποιοι είναι οι κεντρικοί ήρωες της ιστορίας και ποια είναι η σχέση

μεταξύ τους

2 Πώς βλέπουν τα παιδιά τον κόμη Όλαφ Πώς φαίνεται αυτό μέσα στο κείμενο

Εναντιωματικε ς ndash Παραχωρητικε ς προτα σεις

Πήγαμε εκδρομή αν και έβρεχε

Οι εναντιωματικές προτάσεις φανερώνουν αντίθεση σε αυτό

που δείχνει η κύρια

πρόταση Παρ όλα αυτά η κύρια πρόταση ισχύει Εισάγονται με

τους συνδέσμους

αν και ενώ μολονότι κι ας παρrsquo όλο που

22

Θα πάμε εκδρομή κι ας βρέξει

Οι παραχωρητικές προτάσεις εισάγονται με τους

συνδέσμους και αν και να κι ας

Ο Κλάους και η Σάνι έτρεξαν να βοηθήσουν την αδερφή τους τη Βάιολετ με τη

βαλίτσα αλλά ακόμη κι έτσι το βάρος της τους έκανε να παραπατούν

3 Εντοπίστε στο κείμενο τους εναντιωματικούς συνδέσμους και βρείτε τη

λειτουργία τους

Πώς συνδέονται όμως

δύο όμοιες προτάσεις

που έχουν αντίθετο

νόημα

23

4 Στις παρακάτω προτάσεις συμπληρώστε τον αντιθετικό σύνδεσμο που λείπει

(Grimm G amp B Τα παραμύθια των αδερφών Γκριμ

Τα τέσσερα αδέρφια εκδ Ατλαντίς )

5 Οι λέξεις έχουν κι αυτές τη δική τους οικογένεια Συμπληρώστε την

ορθογραφία των παρακάτω λέξεων Μπορείτε να βρείτε κι άλλες λέξεις που να

ανήκουν στην ίδια οικογένεια λέξεων

24

25

6 Διαβάζοντας προσεκτικά το κείμενο αφηγηθείτε σε 100-150 λέξεις το

τέλος που θα δίνατε στην ιστορία ξεκινώντας με την παρακάτω φράση του κειμένου

laquoΉταν ήδη μεγάλη δυστυχία που ο Όλαφ είχε εμφανιστεί και πάλι στη ζωή τους

ακριβώς τη στιγμή που είχαν αρχίσει να αισθάνονται άνεση και ασφάλεια δίπλα

στο θείο Μόντιraquo

Page 21: ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΚΑΙ ΛΕΞΙΚΟΓΡΑΦΙΑ

20

laquoΤο όνομά μου είναι Στέφανο Βρίσκομαι εδώ για να βοηθήσω τον

Μοντγκόμερι Μοντγκόμερι με την επερχόμενη αποστολή στο Περού Αν κατάλαβα

καλά εσείς οι τρεις είσαστε οι νάνοι που εργάζεστε ως υπηρέτες στο σπίτι του Δρ

Μοντγκόμεριraquo

laquoΔεν είμαστε νάνοιraquo είπε αυστηρά ο Κλάους laquoΕίμαστε παιδιά Και εσύ είσαι

ο Κόμης Όλαφ Μπορεί να άφησες μούσι και να ξύρισες το φρύδι σου αλλά

παραμένεις ακόμη το ίδιο αξιοκαταφρόνητο άτομο και δε θα σrsquo αφήσουμε να μπεις σrsquo

αυτό το σπίτιraquo

laquoΦούταraquo στρίγκλισε η μικρή Σάνι κάτι που πιθανότατα σήμαινε laquoΣυμφωνώraquo

Ο Κόμης Όλαφ κοίταξε ένα ένα τα ορφανά Μποντλέρ με μάτια που γυάλιζαν

λες και έλεγε κάποιο αστείο

laquoΔεν ξέρω για ποιο πράγμα μιλάτεraquo είπε laquoαλλά αν ήξερα και αν ήμουν αυτός

ο Κόμης Όλαφ που λέτε νομίζω πως θα σκεφτόμουν ότι είστε πολύ αγενείς Και αν

σκεφτόμουν πως είστε πολύ αγενείς ίσως να θύμωνα Και αν θύμωνα ποιος ξέρει τι

θα έκαναraquo

Τα παιδιά παρακολουθούσαν τον Κόμη Όλαφ καθώς σήκωνε τους

κοκαλιάρικους ώμους του Μάλλον είναι περιττό να σας υπενθυμίσω πόσο βίαιος

μπορούσε να γίνει αυτός ο άνθρωπος και σίγουρα ήταν περιττό να το θυμίσει ο ίδιος

στα ορφανά Ο Κλάους ακόμη ένιωθε τη μελανιά στο πρόσωπό του από την ημέρα που

τον είχε χτυπήσει ο Κόμης Όλαφ όταν έμεναν στο σπίτι του Η Σάνι ακόμη πονούσε

από τότε που την είχε φυλακίσει στο κλουβί και την είχε αφήσει να κρέμεται από τον

πύργο όπου έστηνε τα σατανικά σχέδιά του Η Βάιολετ βέβαια δεν είχε υπάρξει θύμα

σωματικής βίας από αυτόν τον απαίσιο άνθρωπο ωστόσο είχε σχεδόν αναγκαστεί να

τον παντρευτεί και αυτό ήταν αρκετό για να την κάνει να σηκώσει την βαλίτσα του

και να τη σύρει αργά προς την πόρτα και μετά στο εσωτερικό του σπιτιού

laquoΠιο ψηλάraquo πρόσταξε ο Όλαφ laquoΣήκωσέ την κι άλλο Δεν θέλω να τη σέρνεις

έτσι στο έδαφοςraquo

Ο Κλάους και η Σάνι έτρεξαν να βοηθήσουν την αδερφή τους τη Βάιολετ με τη

βαλίτσα αλλά ακόμη κι έτσι το βάρος της τους έκανε να παραπατούν Ήταν ήδη

μεγάλη δυστυχία που ο Όλαφ είχε εμφανιστεί και πάλι στη ζωή τους ακριβώς τη

στιγμή που είχαν αρχίσει να αισθάνονται άνεση και ασφάλεια δίπλα στο θείο Μόντι

αλλά το ότι βοηθούσαν αυτό το φριχτό άτομο να μπει στο σπίτι ήταν κάτι παραπάνω

από όσο μπορούσαν να αντέξουν Ο Κόμης Όλαφ τους ακολουθούσε σε απόσταση

αναπνοής μιας βρομερής αναπνοής που τα τρία παιδιά μύριζαν καθώς έβαζαν στο σπίτι

τη βαλίτσα και την τοποθετούσαν στο χαλί που βρισκόταν κάτω από τον πίνακα με τα

μπλεγμένα φίδια

Λέμονι Σνίκετ Μια σειρά από ατυχή γεγονότα Βιβλίο 2ο κεφάλαιο 4ο

εκδΨΥΧΟΓΙΟΣ

Δρ Μοντγκόμερι = θείος Μόντι Είναι ο αδερφός της γυναίκας του ξαδέρφου του

μακαρίτη του πατέρα τους

21

1 Ποιοι είναι οι κεντρικοί ήρωες της ιστορίας και ποια είναι η σχέση

μεταξύ τους

2 Πώς βλέπουν τα παιδιά τον κόμη Όλαφ Πώς φαίνεται αυτό μέσα στο κείμενο

Εναντιωματικε ς ndash Παραχωρητικε ς προτα σεις

Πήγαμε εκδρομή αν και έβρεχε

Οι εναντιωματικές προτάσεις φανερώνουν αντίθεση σε αυτό

που δείχνει η κύρια

πρόταση Παρ όλα αυτά η κύρια πρόταση ισχύει Εισάγονται με

τους συνδέσμους

αν και ενώ μολονότι κι ας παρrsquo όλο που

22

Θα πάμε εκδρομή κι ας βρέξει

Οι παραχωρητικές προτάσεις εισάγονται με τους

συνδέσμους και αν και να κι ας

Ο Κλάους και η Σάνι έτρεξαν να βοηθήσουν την αδερφή τους τη Βάιολετ με τη

βαλίτσα αλλά ακόμη κι έτσι το βάρος της τους έκανε να παραπατούν

3 Εντοπίστε στο κείμενο τους εναντιωματικούς συνδέσμους και βρείτε τη

λειτουργία τους

Πώς συνδέονται όμως

δύο όμοιες προτάσεις

που έχουν αντίθετο

νόημα

23

4 Στις παρακάτω προτάσεις συμπληρώστε τον αντιθετικό σύνδεσμο που λείπει

(Grimm G amp B Τα παραμύθια των αδερφών Γκριμ

Τα τέσσερα αδέρφια εκδ Ατλαντίς )

5 Οι λέξεις έχουν κι αυτές τη δική τους οικογένεια Συμπληρώστε την

ορθογραφία των παρακάτω λέξεων Μπορείτε να βρείτε κι άλλες λέξεις που να

ανήκουν στην ίδια οικογένεια λέξεων

24

25

6 Διαβάζοντας προσεκτικά το κείμενο αφηγηθείτε σε 100-150 λέξεις το

τέλος που θα δίνατε στην ιστορία ξεκινώντας με την παρακάτω φράση του κειμένου

laquoΉταν ήδη μεγάλη δυστυχία που ο Όλαφ είχε εμφανιστεί και πάλι στη ζωή τους

ακριβώς τη στιγμή που είχαν αρχίσει να αισθάνονται άνεση και ασφάλεια δίπλα

στο θείο Μόντιraquo

Page 22: ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΚΑΙ ΛΕΞΙΚΟΓΡΑΦΙΑ

21

1 Ποιοι είναι οι κεντρικοί ήρωες της ιστορίας και ποια είναι η σχέση

μεταξύ τους

2 Πώς βλέπουν τα παιδιά τον κόμη Όλαφ Πώς φαίνεται αυτό μέσα στο κείμενο

Εναντιωματικε ς ndash Παραχωρητικε ς προτα σεις

Πήγαμε εκδρομή αν και έβρεχε

Οι εναντιωματικές προτάσεις φανερώνουν αντίθεση σε αυτό

που δείχνει η κύρια

πρόταση Παρ όλα αυτά η κύρια πρόταση ισχύει Εισάγονται με

τους συνδέσμους

αν και ενώ μολονότι κι ας παρrsquo όλο που

22

Θα πάμε εκδρομή κι ας βρέξει

Οι παραχωρητικές προτάσεις εισάγονται με τους

συνδέσμους και αν και να κι ας

Ο Κλάους και η Σάνι έτρεξαν να βοηθήσουν την αδερφή τους τη Βάιολετ με τη

βαλίτσα αλλά ακόμη κι έτσι το βάρος της τους έκανε να παραπατούν

3 Εντοπίστε στο κείμενο τους εναντιωματικούς συνδέσμους και βρείτε τη

λειτουργία τους

Πώς συνδέονται όμως

δύο όμοιες προτάσεις

που έχουν αντίθετο

νόημα

23

4 Στις παρακάτω προτάσεις συμπληρώστε τον αντιθετικό σύνδεσμο που λείπει

(Grimm G amp B Τα παραμύθια των αδερφών Γκριμ

Τα τέσσερα αδέρφια εκδ Ατλαντίς )

5 Οι λέξεις έχουν κι αυτές τη δική τους οικογένεια Συμπληρώστε την

ορθογραφία των παρακάτω λέξεων Μπορείτε να βρείτε κι άλλες λέξεις που να

ανήκουν στην ίδια οικογένεια λέξεων

24

25

6 Διαβάζοντας προσεκτικά το κείμενο αφηγηθείτε σε 100-150 λέξεις το

τέλος που θα δίνατε στην ιστορία ξεκινώντας με την παρακάτω φράση του κειμένου

laquoΉταν ήδη μεγάλη δυστυχία που ο Όλαφ είχε εμφανιστεί και πάλι στη ζωή τους

ακριβώς τη στιγμή που είχαν αρχίσει να αισθάνονται άνεση και ασφάλεια δίπλα

στο θείο Μόντιraquo

Page 23: ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΚΑΙ ΛΕΞΙΚΟΓΡΑΦΙΑ

22

Θα πάμε εκδρομή κι ας βρέξει

Οι παραχωρητικές προτάσεις εισάγονται με τους

συνδέσμους και αν και να κι ας

Ο Κλάους και η Σάνι έτρεξαν να βοηθήσουν την αδερφή τους τη Βάιολετ με τη

βαλίτσα αλλά ακόμη κι έτσι το βάρος της τους έκανε να παραπατούν

3 Εντοπίστε στο κείμενο τους εναντιωματικούς συνδέσμους και βρείτε τη

λειτουργία τους

Πώς συνδέονται όμως

δύο όμοιες προτάσεις

που έχουν αντίθετο

νόημα

23

4 Στις παρακάτω προτάσεις συμπληρώστε τον αντιθετικό σύνδεσμο που λείπει

(Grimm G amp B Τα παραμύθια των αδερφών Γκριμ

Τα τέσσερα αδέρφια εκδ Ατλαντίς )

5 Οι λέξεις έχουν κι αυτές τη δική τους οικογένεια Συμπληρώστε την

ορθογραφία των παρακάτω λέξεων Μπορείτε να βρείτε κι άλλες λέξεις που να

ανήκουν στην ίδια οικογένεια λέξεων

24

25

6 Διαβάζοντας προσεκτικά το κείμενο αφηγηθείτε σε 100-150 λέξεις το

τέλος που θα δίνατε στην ιστορία ξεκινώντας με την παρακάτω φράση του κειμένου

laquoΉταν ήδη μεγάλη δυστυχία που ο Όλαφ είχε εμφανιστεί και πάλι στη ζωή τους

ακριβώς τη στιγμή που είχαν αρχίσει να αισθάνονται άνεση και ασφάλεια δίπλα

στο θείο Μόντιraquo

Page 24: ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΚΑΙ ΛΕΞΙΚΟΓΡΑΦΙΑ

23

4 Στις παρακάτω προτάσεις συμπληρώστε τον αντιθετικό σύνδεσμο που λείπει

(Grimm G amp B Τα παραμύθια των αδερφών Γκριμ

Τα τέσσερα αδέρφια εκδ Ατλαντίς )

5 Οι λέξεις έχουν κι αυτές τη δική τους οικογένεια Συμπληρώστε την

ορθογραφία των παρακάτω λέξεων Μπορείτε να βρείτε κι άλλες λέξεις που να

ανήκουν στην ίδια οικογένεια λέξεων

24

25

6 Διαβάζοντας προσεκτικά το κείμενο αφηγηθείτε σε 100-150 λέξεις το

τέλος που θα δίνατε στην ιστορία ξεκινώντας με την παρακάτω φράση του κειμένου

laquoΉταν ήδη μεγάλη δυστυχία που ο Όλαφ είχε εμφανιστεί και πάλι στη ζωή τους

ακριβώς τη στιγμή που είχαν αρχίσει να αισθάνονται άνεση και ασφάλεια δίπλα

στο θείο Μόντιraquo

Page 25: ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΚΑΙ ΛΕΞΙΚΟΓΡΑΦΙΑ

24

25

6 Διαβάζοντας προσεκτικά το κείμενο αφηγηθείτε σε 100-150 λέξεις το

τέλος που θα δίνατε στην ιστορία ξεκινώντας με την παρακάτω φράση του κειμένου

laquoΉταν ήδη μεγάλη δυστυχία που ο Όλαφ είχε εμφανιστεί και πάλι στη ζωή τους

ακριβώς τη στιγμή που είχαν αρχίσει να αισθάνονται άνεση και ασφάλεια δίπλα

στο θείο Μόντιraquo

Page 26: ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΚΑΙ ΛΕΞΙΚΟΓΡΑΦΙΑ

25

6 Διαβάζοντας προσεκτικά το κείμενο αφηγηθείτε σε 100-150 λέξεις το

τέλος που θα δίνατε στην ιστορία ξεκινώντας με την παρακάτω φράση του κειμένου

laquoΉταν ήδη μεγάλη δυστυχία που ο Όλαφ είχε εμφανιστεί και πάλι στη ζωή τους

ακριβώς τη στιγμή που είχαν αρχίσει να αισθάνονται άνεση και ασφάλεια δίπλα

στο θείο Μόντιraquo