Ζωή έξω από την Γη

Γιάννης Νεοφύτου

Γ’6

Εξωγήινη Ζωή: Η ιστορία μιας Ιδέας

• Η ιδέα ότι ευφυή αλλά μη όντα μπορεί να υπάρχουν κάπου έχει ταλανίσει τα μυαλά ανθρώπων από την αυγή της καταγεγραμμένης ιστορίας. Σχεδόν κάθε πολιτισμός της Γης έχει κάνει κάποιες εικασίες, είτε στη μυθολογία της, είτε σε θρησκευτικά και επιστημονικά συγγράμματα, είτε στην ίδια φιλοσοφία της κουλτούρας της.

• Η ιδέα της εξωγήινης ζωής σε πλανήτες σε μακρινά αστέρια δεν άνθισε από την μια μέρα στην άλλη, όμως. Το θέμα της εξωγήινης ζωής εξελίχθηκε σιγά σιγά. Πριν να γίνει αποδεκτό ότι η Γη είναι ένας απλός πλανήτης και ότι μπορεί υπάρχουν πολλοί άλλοι, έξυπνα μη ανθρώπινα όντα αναφέρονταν μόνο σε μυθολογικό πλαίσιο. Αλλά, όπως ο άνθρωπος έμαθε να εκτιμά την τεράστια κλίμακα του σύμπαντος, η ιδέα της ζωής έξω από την γη έχει ωριμάσει και έχει αποκτήσει μια ευρύτερη αναγνώριση.

Τι είναι «εξωγήινη ζωή»?

• Εξωγήινη ζωή ορίζεται ως

η ζωή που δεν προέρχονται

από τη Γη. Αυτές οι υποθετικές

μορφές του φάσματος της ζωής μπορούν να αποτελούν απλά βακτήρια μέχρι οργανισμούς πολύ πιο περίπλοκούς από τους ανθρωπίνους. Έχει ακόμα προταθεί η πιθανότητα ύπαρξης εξωγήινων ιών.

Προϋποθέσεις για τη ζωή

Διαλυτικό• Η ζωή στην Γή χρειάζεται υγρό νερό, που δρα σαν διαλύτης,

διαλύει μόρια και τα αναπροσδιορίζει έτσι ώστε ο πλανήτης να μπορεί να δεχτεί ζωή. Το νερό και τα συστατικά του είναι σχετικά συνηθισμένα στο σύμπαν και έτσι υπάρχουν πιθανότητες ζωής σε άλλους πλανήτες. Ως διαλύτης μπορούν να δράσουν και άλλα υγρά όπως η αμμώνια που έχουν παρόμοιες διαλυτικές ικανότητες με το νερό.

Προϋποθέσεις για τη ζωή

Ζέστη

• Για να είναι το νερό υγρό, ο πλανήτης πρέπει να έχει τι σωστή θερμοκρασία, αλλιώς το νερό θα εξατμιζόταν, η θα πάγωνε. Θα πρέπει δηλαδή να είναι στην «ζώνη Goldilocks», την κατοικήσιμη ζώνη γύρω από το αστέρι. Μπορεί ακόμα να είναι εκτός αυτής της ζώνης αν έχει είτε υγρό με χαμηλή θερμοκρασία ψύξης η χοντρή ατμόσφαιρα.

Προϋποθέσεις για τη ζωή

Προστασία

• Το υγρό νερό για να μένει στον πλανήτη, χρειάζεται μία ουσιαστική ατμόσφαιρα. Αν δεν υπάρχει αρκετή πίεση, τότε το νερό θα εξατμιζόταν και θα χανόταν στο διάστημα. Μια καλή ατμόσφαιρα επίσης σημαίνει προστασία από ραδιενέργεια, σταθερή θερμοκρασία, και γενικά τις βάσεις για ζωή. Η ατμόσφαιρα δεν είναι απαραίτητη όμως. Ένας πλανήτης μπορεί να είναι καλυμμένος από πάγο, για παράδειγμα, και να έχει ένα ωκεανό γεμάτο ζωή.

Προϋποθέσεις για τη ζωή

Κατασκευαστικά Υλικά

• Για να είναι ένας πλανήτης φιλόξενος, πρέπει να έχει τα υλικά για να κτιστούν οι βάσεις της ζωής. Ένα παράδειγμα εδώ στην Γή είναι το κάρβουνο στο όποιο οφείλουμε την ύπαρξη μας. Ένας εξωγήινος οργανισμός μπορεί να χρειάζεται κάτι άλλο για να μεγαλώσει, αλλά ξέρουμε ότι αν ένας πλανήτης είναι πλούσιος σε άνθρακα, τότε ξέρουμε ότι η ζωή θα το χρησιμοποιήσει.

Ζωή στο Ηλιακό Σύστημα

• Έχει προταθεί ότι πλανήτες του Ηλιακού μας Συστήματος θα μπορούσαν να φιλοξενήσουν εξωγήινη ζωή, ιδίως εκείνους με ωκεανούς κάτω από την επιφάνεια.

Αφροδίτη

• Θεωρητικοί φυσικοί έχουν διατυπώσει την υπόθεση ότι θα μπορούσαν να υπάρχουν μικρόβια στα σταθερά στρώματα σύννεφων 50 χλμ πάνω από την επιφάνεια της Αφροδίτης.

Άρης

• Πιστεύεται ότι υπήρχε ζωή στον Άρη στο παρελθόν , και μπορεί ακόμα να υπάρχει υγρό νερό κάτω από την επιφάνεια . Εξετάσεις του χώματος είχαν εντοπίσει νερό. Υπάρχουν επίσης στοιχεία που παρουσιάζουν ένα θερμό και υγρό παρελθόν : Κοίτες ποταμών , πολικοί πάγοι, ηφαίστεια και μέταλλα που σχηματίστηκαν με νερό έχουν βρεθεί. Παρ 'όλα αυτά στις παρούσες συνθήκες

δεν μπορούν να

υποστηρίξουν ζωή.

Ceres (Δήμητρα)

• Ο Ceres είναι ένας νάνος πλανήτης. Έχει πρόσφατα επιβεβαιωθεί ότι υπάρχουν υδρατμοί στην ατμόσφαιρα και πάγος στην επιφάνεια του. Η παρουσία νερού, και οι θερμοκρασίες έχουν οδηγήσει σε εικασίες ότι η ζωή μπορεί να είναι δυνατή.

Δίας

• Η ζωή εκεί πιστεύεται ότι είναι απίθανη λόγω των συνθήκών που δεν επιτρέπουν την ενθυλάκωση, που είναι απαραίτητη για τη μοριακή βιοχημεία. Ωστόσο, ορισμένα φεγγάρια του Δία μπορεί να έχουν οικοτύπους που συντηρούν την ζωή. Κυριότερο αντικείμενο φημολογίας έχει γίνει το φεγγάρι Europa, λόγω μεγάλων πιθανοτήτων υγρού

νερού κάτω από τον πάγο.

Κρόνος

• Ο Κρόνος δεν έχει προδιαγραφές που να υποστηρίζουν την ζωή, αλλά έχουν γίνει υποθέσεις ότι υπάρχουν βιότοποι που υποστηρίζουν την ζωή στους φυσικούς δορυφόρους Titan και Enceladus.

Μικροί οργανισμοί

• Έχει προταθεί ότι η μικροβιακή ζωή μπορεί να υπάρχει σε κομήτες. Ακόμα, βρέθηκαν ζωντανά βακτήρια στην κάμερα του ανιχνευτή Surveyor3 που είχε μείνει στην επιφάνεια της Σελήνης για δυόμισι χρόνια, πιστεύεται όμως πως δεν ακολουθηθήκαν σωστές διαδικασίες αποστείρωσης.

Εξω-πλανήτες

• Εξω-πλανήτες, η Exoplanets, είναι πλανήτες του ίδιου μεγέθους με της Γής και βρίσκονται μέσα στην «ζώνη Goldilocks». Αυτοί οι πλανήτες έχουν τις ιδανικές συνθήκες για την ύπαρξη υγρού νερού. Με απλά λόγια, αυτοί οι πλανήτες είναι οι χαμένοι αδελφοί της Γης.

Εξω-πλανήτες

• Η «Κέπλερ» είναι η πρώτη αποστολή της NASA που είναι σε θέση να βρει τέτοιους πλανήτες γύρω από άλλα αστέρια. Κύριος στόχος του είναι να δημιουργήσει μια βάση εκτίμησης του αριθμού αυτών των πλανητών.