Πολιτική γελοιογραφία

Η αστεία πλευρά της ιστορίας

Τι είναι η γελοιογραφία;

Είναι κάθε ζωγραφική παράσταση της οποίας τα κύρια γνωρίσματα προσώπων ή πραγμάτων

αποδίδονται κωμικά παραλλαγμένα. Στόχος της γελοιογραφίας είναι η

διακωμώδηση προσώπων ή καταστάσεων. Συνήθως συνοδεύεται από λεζάντα.

Οι γελοιογράφοι

εμπνέονται από τα θέματα της καθημερινότητας τα παρουσιάζουν με το δικό τους τρόπο ασκούν κριτική διαμορφώνουν την κοινή γνώμη δέχονται τα μηνύματα των καιρών

Όταν η ελευθερία του τύπου είναι περιορισμένη

• η γελοιογραφία μπορεί να είναι ανατρεπτική

Όταν η ελευθερία του τύπου δεν είναι περιορισμένη

• η γελοιογραφία ασκεί κριτική

Είναι η γελοιογραφία πρωτογενής

ιστορική πηγή;

Πρωτογενής: δημιουργήθηκε κατά τη χρονική

περίοδο που μελετάμε

Ναι, είναι!

Ωστόσο, θα πρέπει να έχουμε υπόψη ότι πολλές φορές στις γελοιογραφίες υπάρχει το στοιχείο της υπερβολής.

Για να κατανοήσουμε τη γελοιογραφία θα πρέπει να γνωρίζουμε καλά το ιστορικό υπόβαθρο της εποχής της.

Η Ελλάδα

και τα χρέη...

Έμπνευση από το παρελθόν

«Δυστυχώς πτωχεύσαμεν»ἐΠοιο είναι το πρόσωπο της γελοιογραφίας;

σχόλια • Μπορούμε να παρατηρήσουμε ζωγραφισμένα στοιχεία της κοινωνικής πραγματικότητας: τα σπίρτα που η εμπορία τους ανήκε στο «Ελληνικό Κρατικό Μονοπώλιο» ως έμμεσος φόρος για την αποπληρωμή των εθνικών δανείων, θεσμός που τηρήθηκε μέχρι τις τελευταίες δεκαετίες του 20ου αιώνα – άδεια ντουλάπια (ερμάρια) στα οποία κυκλοφορούν μόνο ποντικοί! – ζητιάνος – εξαντλημένος από την πείνα άνθρωπος, «θύμα της πείνας» αναγράφεται – καχεκτικοί άνθρωποι (ψηλόλιγνος με κοινό καπέλο και γραμμωτό ανθρωπάκι με ημίψηλο καπέλο που ίσως δείχνει τη μείωση της δύναμης της αστικής τάξης) και ξένο νόμισμα, «Ναπολεόνι», για να θυμίζει τα επαχθή δάνεια… Η λέξη «Ανάθεμα» επαναλαμβάνεται… «στολίζοντας» κατάλληλα, κατά τους πολιτικούς του αντιπάλους, τον μεγάλο πολιτικό του 19ου αιώνα.

Ο δικομματισμός.

Η γυναικεία μορφή είναι η Ελλάδα. Τι κάνει; Ποιοι είναι οι δύο άνδρες; Ποιο είναι το μήνυμα της γελοιογραφίας;

H Eλλάδα τραβά από τ’ αυτιά τους Tρικούπη και Δηλιγιάννη,

που είναι «οι αίτιοι της καταστάσεώς μας».

Περιγράψτε την εικόνα. Αναγνωρίζετε τα πρόσωπα; Να αξιοποιήσετε τις ιστορικές σας γνώσεις για τη χρονολόγηση και το σχολιασμό της γελοιογραφίας. Πιστεύετε ότι το περιεχόμενό της εκφράζει τον καλλιτέχνη ή την κοινή γνώμη της εποχής εκείνης;

Λιθογραφία της δεκαετίας του 1890.

Προσπαθήστε να την περιγράψετε. Ποια είναι η γυναικεία μορφή; Μπορείτε να καταγράψετε τα μηνύματα που είναι γραμμένα σ’ αυτή;

ΠΗΓΕΣ

• http://users.sch.gr/pchaloul/geloiografies.htm

• http://www.linguist-uoi.gr/cd_web/docs/greek/043_tsakonaICGL8_OK.pdf

• http://www.matia.gr/7/78/7806/7806_1_06.html

• http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=22733&subid=2&pubid=6426915

• http://el.wikipedia.org

• http://tsantiri.gr

• http://www.netschoolbook.gr/piges-cartoon.html

• http://www.cyprus-tube.com/historical-dialogue/Articles/Vassiliki_Sakka_article_1.pdf