Β ΕΠΙΠΕΔΟ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ ΦΙΛΟΛΟΓΩΝ

2013

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ

ΣΕΝΑΡΙΟ

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Η Σπαρτιάτισσα Ελένη διά μέσου των

εποχών : όψεις κάλλους και έμπνευσης

Δημιουργός :

Χρυσάνα Μωρίκη Εκπαιδευτικός κλ. ΠΕ02

Επιμορφώτρια: ΠΑΝΤΙΔΟΥ ΓΕΩΡΓΙΑ

Διδακτική ενότητα:

Η ΕΛΕΝΗ ΚΑΙ Η ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΗΣ ΤΡΟΙΑΣ / Α. ΚΕΙΜΕΝΟ

Προβλεπόμενος χρόνος διδασκαλίας: 8 ώρες

Ομάδες εργασίας : 4

(με κοινές αλλά και διακριτές δραστηριότητες)

Εργαλεία:

Σχολικά εγχειρίδια: Αρχαίας Ελληνικής

Γλώσσας Γ΄ Γυμνασίου

και Ομήρου Ιλιάδα Β΄ Γυμνασίου,

Διαδίκτυο,

Κειμενογράφος,

Λογισμικό παρουσίασης (PowerPoint),

Φύλλα εργασίας

ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ

Η γοητεία που περιβάλλει το πρόσωπο της ωραίας

Ελένης ως ενσάρκωσης του κάλλους και των

έντονων παθών, την έκανε διαχρονικά ελκυστικό

αντικείμενο συγγραφικής, ποιητικής και

καλλιτεχνικής ενασχόλησης,

με επίκεντρο το ερώτημα αν υπήρξε ένοχη ενός

μακροχρόνιου πολέμου ή χρησιμοποιήθηκε απλώς

ως αφορμή για την απαρχή αυτού και των δεινών

που επακολούθησαν.

Η διδακτική πρόταση

αφορά την επεξεργασία πολλών και

διαφορετικών πηγών γύρω από την ωραία Ελένη,

ώστε να ξεδιπλωθεί η πολυσχιδία των όψεων

αυτής, αλλά και των απόψεων, τις οποίες οι

μαθητές θα αναδείξουν μέσα από την

αλληλεπίδραση της τέχνης, της λογοτεχνίας, της

ιστορίας και της αρθρογραφίας.

Τα συμπεράσματα που θα εξαχθούν θα δώσουν

μια βιωματική πνοή στις αντιθέσεις που

συνοδεύουν το μύθο της και στην εμπλοκή της

στον Τρωικό πόλεμο, ώστε να οδηγηθούμε σε μία

συνεργατική προσπάθεια ηθογράφησής της για

τη δημιουργία μιας κατά το δυνατόν σφαιρικής

εικόνας αυτής.

ΣΤΟΧΟΙ

ως προς το γνωστικό αντικείμενο:

οι μαθητές

να γνωρίσουν διάφορες εκδοχές του μύθου για

την Ελένη και τον Τρωικό πόλεμο μέσα από

κείμενα αρχαία και σύγχρονα,

να εμβαθύνουν στις απόψεις και να κατανοήσουν

τις πολλαπλές ερμηνείες που συνδέουν συχνά ένα

σημαντικό γεγονός και τους πρωταγωνιστές του,

να προβληματιστούν για τα πραγματικά αίτια

του πολέμου και την αξία του αντιπολεμικού

μηνύματος (κριτική απόψεων που διαχέονται στο

έργο και σε παράλληλα κείμενα),

να αξιολογήσουν επιχειρήματα από διάφορες

πλευρές,

να διαπιστώσουν την αλληλεπίδραση τέχνης

και λογοτεχνίας ανά εποχή μέσω ιστορικής-

μυθικής- καλλιτεχνικής διάστασης της Ελένης

και τη δεσπόζουσα θέση της στη λογοτεχνία

και την τέχνη, ρόλο επικοινωνίας μεταξύ

Ελλήνων και ξένων λαών και πολιτισμών,

να αποκτήσουν άνεση στην επεξεργασία και

ανάπτυξη δικών τους συλλογισμών.

ως προς τη διαδικασία μάθησης

• να ασκηθούν στην ομαδοσυνεργατική διδασκαλία, με την ανάληψη ρόλων

επιμερισμού δραστηριοτήτων, συγκέντρωσης και από κοινού

επεξεργασίας του υλικού,

• να εντρυφήσουν στην ανακαλυπτική-διερευνητική μάθηση και τη

βιωματική προσέγγιση του υλικού,

• να αναπτύξουν την παρατηρητικότητα και την κριτική / επιλεκτική σκέψη αξιοποιώντας από τις πηγές ό,τι πιο απαραίτητο, κατά την κρίση τους στην εκπόνηση των

εργασιών τους,

• να πειραματιστούν με την εικαστική/ κειμενική σύγκριση και ερμηνεία (παραλληλισμός διαφόρων μορφών

δημιουργίας: οπτικών-ακουστικών-πολυτροπικών),

• να αναδειχθούν πρωταγωνιστές της όλης μαθησιακής διαδικασίας, ενεργά παράγοντας προσχεδιασμένο προφορικό λόγο, σημειώσεις και συνεχή γραπτό λόγο σε αυθεντικό πλαίσιο επικοινωνίας.

ως προς τη χρήση των Τ.Π.Ε.

• να παράγουν

παρουσίαση με

λογισμικό power

point και άρθρο με

τη χρήση του

επεξεργαστή

κειμένου

(συνεργατική

παραγωγή λόγου)

• να αναπτύξουν

δεξιότητες

εστιασμένης και

στοχευμένης

περιήγησης στο

διαδίκτυο με

επιλεκτική χρήση

των μηχανών

αναζήτησης

• να καλλιεργήσουν τις

δυνατότητες παραγωγής

πολυτροπικών κειμένων με

τη βοήθεια των ΤΠΕ ως

περιβαλλόντων μάθησης

και δημιουργίας σε

προγράμματα

επεξεργασίας κειμένου και

προβολής παρουσίασης)

• να προσεγγίζουν

τις νεότερες

διαδραστικές

(online)

δυνατότητες του

διαδικτύου

ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ Α.Π.Σ. • Η παρούσα πρόταση αναπτύσσεται σύμφωνα με τους στόχους

του Α.Π.Σ., καθώς ωθεί τους μαθητές στην κριτική κατανόηση και ερμηνεία των διαφορετικών εκδοχών του σχετικού με την Ελένη μύθου, μέσα από ποικίλες εκφάνσεις δημιουργίας, αντιλαμβανόμενοι έτσι το στοχασμό και άλλων οπτικών, ώστε να μπορούν να αποφανθούν ως ελεύθερα σκεπτόμενα υποκείμενα για το ήθος της ηρωίδας, τη σκοπιμότητα των πεπραγμένων και το σπουδαιότερο, να αντιληφθούν τις προεκτάσεις του ενδιαφέροντος στο πρόσωπό της με επίκεντρο τη ματαιότητα του πολέμου και την αναγκαιότητα της ειρήνης. Ο αμοιβαίος φωτισμός όλων των προς εξέταση πλευρών, δίνει τη δυνατότητα σχηματισμού μίας αδιαίρετης αντίληψης για ένα θέμα που το αγάπησε εξίσου η ποίηση, η λογοτεχνία, η δημοσιογραφία, οι καλές τέχνες με εύρος διαχρονικό και με αυτόν τον τρόπο υπερβαίνοντας το κείμενο και μελετώντας διαθεματικά, ξαναβρίσκονται άλλα πεδία έκφρασης μεστά κριτικής εποπτείας και σύνθεσης.

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΑ ΜΕΣΑ

εργαστήριο πληροφορικής

αίθουσα διδασκαλίας

διαδραστικός πίνακας

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ

• Η βιωματική αφόρμηση απαλείφει

διακριτικά τη μετωπική

παρουσίαση του θέματος δίνοντας

προβάδισμα στην ενεργοποίηση

των προγενέστερων

αναπαραστάσεων των μαθητών

(εποικοδομισμός), προκειμένου οι

ίδιοι στη συνέχεια να

ανταποκριθούν συνεργατικά και

διερευνητικά στα ζητούμενα

(ανακαλυπτική μάθηση), δρώντας

σε μαθησιακό περιβάλλον

δημιουργίας της γνώσης σε

συγκεκριμένες επικοινωνιακές

περιστάσεις τριβής, ανταλλαγής και

σηματοδότησης

(κοινωνιοπολιτισμική θεωρία).

• Οι μαθητές θα εργαστούν

χωρισμένοι σε 4

ανομοιογενείς ομάδες των 5

ατόμων (με κλήρωση)

έχοντας διακριτούς ρόλους,

(π.χ. χειριστής η/υ,

καθοδηγητής βημάτων

φύλλου εργασίας,

επεξεργαστής υλικού,

συντονιστής) κατόπιν

αμοιβαίας συμφωνίας.

ΡΟΛΟΙ

εκπαιδευτικός:

διευκολύνει την πορεία της δημιουργικής ανάγνωσης, παρεμβαίνει διακριτικά, καθορίζει τους στόχους,

ενθαρρύνει την προσωπική έκφραση και την αλληλεπίδραση, επιδιώκοντας και οργανώνοντας τη

συμμετοχή όλων

μαθητές:

ασκούνται σε τεχνικές προσέγγισης ενεργητικού περιεχομένου, δρώντας, ερευνώντας, κρίνοντας, διαλεγόμενοι,

πειραματιζόμενοι με τους διαφορετικούς τρόπους έκφρασης που προσφέρει κάθε κείμενο προς εξέταση.

ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

•Η υποστηρικτική παρέμβαση των Νέων

Τεχνολογιών στα αρχαία ελληνικά επιφέρει ένα

μαθησιακό πλαίσιο συνεργατικής οικοδόμησης της

γνώσης και δραστηριοτήτων εστιασμένων στον

προσωπικό διάλογο των μαθητών με το αρχαίο

κείμενο ως φορέα και παράγωγο ιδεών της κοινωνίας

που εντάσσεται, όπου τα εξεταζόμενα πρόσωπα και

γεγονότα ερμηνεύονται με τις προσλαμβάνουσες της

κριτικής και συγκριτικής ικανότητας αυτών,

μετατοπίζοντας το κέντρο βάρους στις πολλαπλές

αναγνωστικές εκδοχές (Σολομωνίδου, 2006۬ ˙,

Γιάννου, 2011).

•Προς την κατεύθυνση αυτή, η διδασκαλία

εμβαθύνει στις διαλεκτικές διαδικασίες με τα

διαφορετικά ιστορικά-πολιτισμικά περιβάλλοντα

διάχυσης των ιδεών των αρχαίων Ελλήνων,

ανιχνεύοντας τις ιδέες και αξίες που διαχρονικά

εμπνέουν λαούς και πολιτισμούς, ενισχύοντας την

πολιτισμική ταυτότητα και την ιστορική

συνείδηση των εκπαιδευόμενων.

• Έτσι ο αρχαιοελληνικός λόγος απεκδύεται την

αυθεντία του σχολικού εγχειριδίου και

συνερμηνεύεται συσχετιζόμενος με

αντιπροσωπευτικές στιγμές της καλλιτεχνικής

δραστηριότητας προσεγγίζοντας διαθεματικά την

αναζήτηση νοήματος της ανθρώπινης δράσης

(Συμεωνίδης-Φώλια, 2009˙ Παντίδου-

Σωτηρόπουλος, 2012). Η διαχείριση ετερόκλητων

πληροφοριών εκσυγχρονίζει το χαρακτήρα του

μαθήματος δίνοντάς του ουμανιστική και

διαπολιτισμική διάσταση, συνομιλώντας με την

πληθώρα των πτυχών και των σημασιολογικών

φορτίων τους κατά την πορεία της αναγνωστικής

ανταπόκρισης.

ΠΟΡΕΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

• Τα φύλλα εργασίας θα δοθούν σε όλες τις

ομάδες εκτυπωμένα και θα βρίσκονται

παράλληλα και στην επιφάνεια εργασίας

των η/υ στο εργαστήριο πληροφορικής

και στην ευχέρεια του διαδραστικού

πίνακα στην αίθουσα διδασκαλίας

Αφόρμηση με δραστηριότητα οπτικοακουστικής

αναδίφησης σε μελοποιημένο βίντεο, όπου οι

μαθητές θα κληθούν (με διάλογο και τεχνική

ιδεοθύελλας) να ανασύρουν το μύθο της Ελένης

και το σχέση της με την πρόκληση ή μη του

Τρωικού πολέμου, συνδέοντας ήχο και εικόνες,

διαβάζοντας πίσω από τη στιχουργική τα

υπονοούμενα και ανακαλώντας τις ιστορικές τους

γνώσεις για το γεγονότα (τόπος διεξαγωγής :

εργαστήριο πληροφορικής – φύλλο εργασίας 1, ώρα

1η).

Στη συνέχεια το λόγο έχει το κείμενο

του σχολικού βιβλίου κατεβασμένο από

το αρχείο του ψηφιακού σχολείου και

διαθέσιμο για δημιουργική επεξεργασία

αναφορικά με τη διάκριση των

προσώπων και της δράσης τους, την

ανίχνευση του τρόπου ερμηνείας,

αξιολογώντας τα επιχειρήματα του

Ηροδότου από συναισθηματικής και

ανθρωποκεντρικής πλευράς, για μια

πρώτη επαφή με το ιδεολογικό πλαίσιο

του βασικού μαθητικού εγχειριδίου

(τόπος διεξαγωγής : εργαστήριο

πληροφορικής – φύλλο εργασίας 2, ώρα

2η).

Ερμηνευτική προσέγγιση της ομηρικής

Ελένης από χωρίο της Ιλιάδας στο

ψηφιακό σχολείο, με άξονες την παρουσία

της ως άτομο, τη συναισθηματική της

κατάσταση, την ενσυναίσθηση μέσω

υποθετικών διαλόγων, το σχολιασμό της

στάσης της, προσλαμβάνοντας την

ομηρική οπτική και επεκτείνοντάς τη

αισθητικά (τόπος διεξαγωγής :

εργαστήριο πληροφορικής – φύλλο

εργασίας 3, ώρα 3η).

• Αποκωδικοποιώντας τις αναμνήσεις της ηρωίδας, οι μαθητές συμμετέχουν βιωματικά στην αναδρομή της στο παρελθόν και ξεδιπλώνουν την εκδοχή του Γιάννη Ρίτσου διαλεγόμενοι με το κείμενο, το δημιουργό και τα πρόσωπα, στην αναζήτηση συναφειών με τις προηγούμενες πηγές, σε επίπεδο ατμόσφαιρας, συναισθημάτων και προσωπικών παρεμβάσεων (τόπος διεξαγωγής : εργαστήριο πληροφορικής – φύλλο εργασίας 4, ώρα 4η).

• Νοηματική εμβάθυνση σε μια σύγχρονη ματιά για την Ελένη, κατά την οποία ζητείται από τους μαθητές να διακρίνουν στο κείμενο λέξεις/φράσεις κλειδιά, σημαίνοντα θέσεις μελετητών και να τα ταξινομήσουν αποφαινόμενοι για τις νοηματικές τους προεκτάσεις (τόπος διεξαγωγής : αίθουσα διδασκαλίας/ παράλληλη εποπτεία στο διαδραστικό πίνακα – φύλλο εργασίας 5, ώρα 5η).

• Παράλληλη επεξεργασία αποσπασμάτων από την τραγική ποίηση, στην οποία επιδιώκεται με ενεργητικό και παραγωγικό τρόπο να προωθηθεί και η θεατρική εκδοχή της ηρωίδας μέσα από 2 αντιπροσωπευτικά έργα, όπου η φαντασία τω μαθητών δοκιμάζεται σε μονοπάτια προσωπικής ανταπόκρισης στα δρώμενα με ανθρωποκεντρικό επίκεντρο (τόπος διεξαγωγής : αίθουσα διδασκαλίας/ φύλλο εργασίας 6, ώρα 6η ).

• Αμοιβαίος φωτισμός των τεχνών ως

προς την πολλαπλότητα της μυθικής

εκδοχής, με την κυριαρχία της

εικαστικής απεικόνισης της Ελένης και

τον παραλληλισμό, κατά προέκταση,

των κειμένων με την καλλιτεχνική

απόδοση της προσωπικότητας της

πρωταγωνίστριας του σεναρίου (τόπος

διεξαγωγής : αίθουσα διδασκαλίας/

φύλλο εργασίας 7, ώρα 7η ).

- τι δείχνουν οι εικόνες

- σύνδεση με τα προηγούμενα

αιτιολογημένες συναισθηματικές

αποχρώσεις

ΤΕΛΙΚΟ ΠΡΟΪΟΝ / ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ: (τόπος διεξαγωγής : αίθουσα διδασκαλίας/ φύλλο εργασίας

8, ώρα 8η )

•- δημιουργία πολυτροπικού κειμένου σε λογισμικό

παρουσίασης PowerPoint, με ενσωματωμένο το παραχθέν υλικό

σφαιρικής θεώρησης σε παραλληλισμό, με τις κυριότερες

επισημάνσεις ομοιοτήτων και διαφορών, διανθισμένες και με τις

προσωπικές απόψεις των ομάδων

•- συμπεράσματα

•- εικόνες

•- βίντεο

•τμηματική ξεδίπλωση πληροφοριών-κρίσεων στο πρίσμα μιας

αδιαίρετης και ολοκληρωμένης αντίληψης

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ με κριτήρια

την επίτευξη των στόχων που έχουν τεθεί

τον τρόπο λειτουργίας της ομάδας μέσα σε

συνεργατικά πλαίσια

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

• Ε.Π. Εκπαίδευση και Διά Βίου Μάθηση ΕΣΠΑ.(2007-2013),

Επιμορφωτικό υλικό για την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στα

Κέντρο Στήριξης Επιμόρφωσης, Τεύχος 1: Γενικό Μέρος, Πάτρα, ΙΤΥΕ.

•

• Ε.Π. Εκπαίδευση και Διά Βίου Μάθηση ΕΣΠΑ.(2007-2013),

Επιμορφωτικό υλικό για την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στα

Κέντρο Στήριξης Επίμόρφωσης, Τεύχος 3: κλάδος ΠΕ02, Πάτρα , ΙΤΥΕ.

•

• Κουτσογιάννης Δ. (2008), Επιμόρφωση εκπαιδευτικών στη χρήση και

αξιοποίηση των ΤΠΕ στην εκπαιδευτική διδακτική διαδικασία

•

• Ματσαγγούρας Η. (1998), Στρατηγικές Διδασκαλίες, Αθήνα, Gutenberg.

• Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγραμμάτων

Σπουδών (ΔΕΠΠΣ) & Αναλυτικά Προγράμματα Σπουδών (ΑΠΣ), ΦΕΚ

303 / 03 - 03 – 03.

• Ε.Π. Εκπαίδευση και Διά Βίου Μάθηση ΕΣΠΑ.(2007-2013), Επιμορφωτικό υλικό για την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στα Κέντρο Στήριξης Επιμόρφωσης, Τεύχος 1: Γενικό Μέρος, Πάτρα, ΙΤΥΕ.

•

• Ε.Π. Εκπαίδευση και Διά Βίου Μάθηση ΕΣΠΑ.(2007-2013), Επιμορφωτικό υλικό για την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στα Κέντρο Στήριξης Επίμόρφωσης, Τεύχος 3: κλάδος ΠΕ02, Πάτρα , ΙΤΥΕ.

•

• Κουτσογιάννης Δ. (2008), Επιμόρφωση εκπαιδευτικών στη χρήση και αξιοποίηση των ΤΠΕ στην εκπαιδευτική διδακτική διαδικασία

•

• Ματσαγγούρας Η. (1998), Στρατηγικές Διδασκαλίες, Αθήνα, Gutenberg.

• Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγραμμάτων Σπουδών (ΔΕΠΠΣ) & Αναλυτικά Προγράμματα Σπουδών (ΑΠΣ), ΦΕΚ 303 / 03 - 03 – 03.

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΓΡΑΦΙΑ

• www.youtube.com/watch

• www.digitalschool.minedu.gov.gr

• www.google.gr

ΦΥΛΛΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1 / ΩΡΑ 1η

(κοινό για όλες τις ομάδες)

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΑΦΟΡΜΗΣΗΣ

ΣΥΖΗΤΗΣΗΣ:

Μεταβείτε στην ιστοσελίδα του you tube

παρακολουθήστε το μελοποιημένο από το Μ. Χατζιδάκη

βίντεο, δίνοντας προσοχή στους στίχους, τη μελωδία και τις

εικόνες.

Ακολούθως απαντήστε στα ερωτήματα:

Ποιον προβληματισμό εκφράζουν οι στίχοι που ακούσατε.

Ποια λόγια σας εντυπωσίασαν περισσότερο και γιατί.

Πώς συνδέονται οι εικόνες μεταξύ τους.

Πώς θα χαρακτηρίζατε τη μελωδία (ευχάριστη, λυπητερή, κάτι

άλλο) και περιγράψτε σύντομα τα συναισθήματα που σας

προκαλεί.

Αναφέρετε συνειρμικά σκεπτόμενοι λέξεις ή φράσεις, με σκοπό

την καταγραφή και κατηγοριοποίησή τους, που σας έρχονται

στη σκέψη στο άκουσμα της λέξης ΩΡΑΙΑ ΕΛΕΝΗ.

Πίσω από τη λέξη εγώ ποιος κρύβεται κατά τη γνώμη σας;

Ανακαλέστε στη μνήμη σας ό,τι γνωρίζετε σχετικά με τα

πραγματικά αίτια του πολέμου.

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 2 / ΩΡΑ 2η

Πρώτη επαφή με το κείμενο/ ιδεολογικό πλαίσιο αυτού

Η Ελένη και η καταστροφή της Τροίας

Ἡρόδοτος, Ἱστορίη 2.120 (διασκευή)

Στο κείμενο που σας δίνεται ξεχωρίστε και χρωματίστε τις

λέξεις που δηλώνουν πρόσωπα. Χρησιμοποιήστε διαφορετικό

χρώμα για αυτές που αναφέρονται σε Έλληνες και διαφορετικό

για αυτές που αφορούν τους Τρώες

•Εντοπίστε επίσης ρήματα ή σχετικές φράσεις που να αποδίδουν

ενέργειες των παραπάνω προσώπων και στη συνέχεια

απεικονίστε αυτές σε ένα διάγραμμα δράσης ώστε να διακριτές

οι κινήσεις των δύο αντίπαλων λαών.

ΕΛΛΗΝΕΣ

ΤΡΩΕΣ

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ

ΠΡΙΑΜΟΣ

ΕΛΕΝΗ

ΜΕΝΕΛΑΟΣ

Αναζητήστε στο κείμενο τις λέξεις που είναι

συναισθηματικά φορτισμένες και δώστε τους πλάγια κλίση

και υπογράμμιση και χαρακτηρίστε τις ως προς το είδος του

συναισθήματος που εκφράζουν.

Παρακολουθήστε το συλλογισμό του Ηροδότου ως προς την

πρόθεση του Πριάμου και το ρόλο του θείου και καταγράψτε

συνοπτικά σε μορφή καταλόγου τα επιχειρήματά του. Πώς

κρίνετε εσείς τη σκέψη του ιστορικού;

Τι νιώθετε εσείς για την Ελένη μετά τη μελέτη της άποψης

του Ηροδότου

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 3 / ΩΡΑ 3η

Η ΕΛΕΝΗ ΣΤΟΝ ΟΜΗΡΟ

Μεταβείτε στη ραψωδία Γ της Ιλιάδας μέσω του

συνδέσμου: ψηφιακό σχολείο και ανοίξτε και μελετήστε

την Ενότητα 5: Γ (περίληψη) – Γ (121-244) και τους

στίχους 121- 177 και απαντήστε ως εξής:(1η ομάδα:1,2 / 2η

ομάδα:3,4/ 3η ομάδα:5,6/ 4η ομάδα:7,8/ ερ.9 κοινή για όλους)

στα εξής:

Περιγράψτε την Ελένη σύμφωνα με τις πληροφορίες του

αποσπάσματος.

Αν σας ζητούσαν να τη ζωγραφίσετε τι στάση θα επιλέγατε

να της δώσετε και πώς θα την αποδίδατε ως προς τα βασικά

της χαρακτηριστικά.

Τι έκφραση θα δίνατε στο πρόσωπό της.

•Σε τι συναισθηματική κατάσταση βρίσκεται η ηρωίδα.

Σκηνή υφαντού: υποθέστε ότι είστε η Ελένη, μπείτε στη

σκέψη της και αποτυπώστε σε ένα κείμενο 10 περίπου

σειρών σε μορφή μονολόγου τις σκέψεις της .

•Ποια η άποψη του Ομήρου για την ευθύνη της Ελένης

αναφορικά με τον πόλεμο.

•Τι σας κάνει μεγαλύτερη εντύπωση στη συμπεριφορά της

Ελένης στη σκηνή αυτή. Να το σχολιάσετε γραπτά σε

κείμενο 10 περίπου σειρών.

•Προβείτε σε ένα σύντομο χαρακτηρισμό (έκτασης μιας

παραγράφου) της ηρωίδας.

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 4 / ΩΡΑ 4η

Η ΕΛΕΝΗ ΣΤΟ ΡΙΤΣΟ

Διαβάστε προσεκτικά το παράλληλο κείμενο «η Ελένη

και οι αναμνήσεις της» του Γ. Ρίτσου από την

Ενότητα 5: Γ (περίληψη) – Γ (121-244)

Εντοπίστε τις διαφορές ανάμεσα στην Ελένη της Ιλιάδας και

αυτής του Γ. Ρίτσου. (1η ομάδα)

Περιγράψτε την ατμόσφαιρα στο ποίημα του Ρίτσου. (2η ομάδα)

Τι συναισθήματα σας προκαλεί η εικόνα της ηρωίδας. (3η

ομάδα)

Αν παίρνατε τη μορφή της Ελένης τι θα λέγατε στον ποιητή

Ρίτσο, στους Έλληνες του τότε και στους Τρώες και στις

γυναίκες του σήμερα. (4η ομάδα)

Δώστε ένα άλλο τίτλο στο ποίημα και προσθέστε μία

παράγραφο αναμνήσεων δικής σας έμπνευσης ακόμη.

(κοινή δραστηριότητα)

Αναζητήστε μέσω του προγράμματος google εικόνες

μία εικόνα που αντιπροσωπεύει την παρουσία της Ελένης

στο ποίημα αυτό. Τοποθετήστε τη στο φύλλο εργασίας

(με επικόλληση) και δώστε της ένα τίτλο.

(κοινή δραστηριότητα)

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 5 / ΩΡΑ 5η (Ομάδες 1η, 2η )

ΜΙΑ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΜΑΤΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΕΝΗ

Η Ελένη δεν υπάρχει - βιβλία + ιδέες - Το Βήμα

Onlinewww.tovima.gr/books-ideas/article/?aid=126605

Βελισσάρη Κατερίνα

Η κατασκευή και η μυθοπλασία της αιώνιας θηλυκότητας

μέσα από το παζλ της μυθικής ηρωίδας. Από τον Όμηρο και

τον Σαίξπηρ ως τον Νίτσε και τον Λακάν το γυναικείο

σύμβολο κατοικεί στις λέξεις.

• Υπογραμμίστε στο άρθρο λέξεις/ φράσεις κλειδιά για την

προσωπικότητα της Ελένης και τους εκφραστές των

απόψεων αντίστοιχα και κατατάξτε τα σε δύο στήλες (με

δική σας επωνυμία για την καθεμία) .

• Ποια ερμηνεία της ηρωίδας σας εντυπωσίασε περισσότερο

και γιατί.

• Ξεχωρίστε και καταγράψτε τους πολλαπλούς

συμβολισμούς της Ελένης σύμφωνα με το κείμενο

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 6 / ΩΡΑ 6η (Ομάδες 3η, 4η )

ΜΕΤΑΒΑΙΝΟΝΤΑΣ ΣΤΗ ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΕΛΕΝΗ

• Στην τραγωδία «Ανδρομάχη» (περίπου 425 π.Χ.) η ομώνυμη ηρωίδα κατηγορεί την Ελένη ως αποκλειστικά υπαίτια για τον Τρωικό πόλεμο και το θάνατο του άντρα της, Έκτορα, και την αποκαλεί «εὐναίαν ἄταν», δηλαδή συζυγική καταστροφή….. «Για τ’ ορθόστητο Ίλιο δεν έφερε ο Πάρις στους θαλάμους του, τους νυφικούς μια γυναίκα, μα μια συμφορά μέσ’ στην κλίνη του: την Ελένη. Γι’ αυτήνε, ω Τροία, ο Άρης πούχεν έρθει από την Ελλάδα μ’ ορμή και με χίλια καράβια, με φωτιά και με δόρυ σε κούρσεψε αιχμάλωτη, και τον άντρα μου εμένα της άμοιρης σκότωσε, τον Έκτορα, πόσυρε πίσω από το άρμα του γύρω από τα τείχη της πόλης, ο γιος της Θέτιδας της θαλασσινή»

• Στο ίδιο έργο ο Ευριπίδης αποκαλεί την Ελένη «κύνα» και «προδότιν», δηλαδή σκύλα και προδότρα και επηρεασμένος από τη Μικρή Ιλιάδα του Λέσχη βάζει τον Πηλέα να λέει γι’ αυτήν απευθυνόμενος στον Μενέλαο : «Έπρεπε την Ελένη να ρωτήσεις που εγκατέλειψε το σπιτικό της και έφυγε από τον Φίλιο Δία να πάει σε άλλη χώρα να γλεντήσει με νέον άντρα. Κι ήταν η αιτία που εσύ τόσο στρατό είχες μαζέψει απ’ την Ελλάδα να τον πας στην Τροία; Όταν την βρήκες άπιστη να είναι να τη σιχαθείς και να τη διώξεις έπρεπε εσύ. … Κι όταν την Τροία πήρες γιατί θα έρθω και σε αυτό το σημείο τη γυναίκα δεν την σκότωσες, ενώ την είχες στα χέρια σου πιασμένη, μα σαν είδες τον μαστό της, το έριξες το ξίφος σου και δέχτηκες φιλί, χαϊδολογώντας την τη σκύλα, την προδότρα, νικημένος από την Αφροδίτη, φοβιτσιάρη».

Δημιουργήστε έναν υποθετικό αγώνα λόγου μεταξύ

των δύο γυναικών βασισμένο στην περιγραφή της 1ης

παραγράφου. (ομάδα 3)

Δημιουργήστε ένα διάλογο μεταξύ Πηλέα και

Μενελάου σύμφωνα με την ανάπτυξη της 2ης

παραγράφου. (ομάδα 4)

Η δραματοποίηση θα παρουσιαστεί ενώπιον όλων

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 7 / ΩΡΑ 7η

Η ΕΛΕΝΗ ΣΤΗΝ TEXNH

• Να παρατηρήσετε την

αγγειογραφία και τους

πίνακες και να

συμπληρώσετε τον

παρακάτω πίνακα

απαντώντας στα εξής: α) Τι

δείχνει κάθε εικόνα; β) Τι

σας εντυπωσιάζει στην

καθεμία; γ) Τι σχέση έχουν

οι εικόνες με τα κείμενα των

φύλλων εργασίας που

επεξεργαστήκατε έως τώρα.

Η Ελένη και ο Πάρης εικόνα 1 → ομάδα 1η

Ζακ Λουί Νταβίντ, Ο έρωτας της Ελένης και του Πάρη (1788).

Λάδι σε μουσαμά, Παρίσι, Μουσείο Λούβρου → ομάδα 2η

Έβελυν ντε Μόργκαν (1855-1919),

Η Ελένη της Τροίας (1898) Λονδίνο → ομάδα 3η

Ντάντε Γκάμπριελ Ροσέτι (1828-1882),

Η Ελένη της Τροίας (1863) →ομάδα 4η

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 8/ ΩΡΑ 8η

ΤΕΛΙΚΟ ΠΡΟΪΟΝ - ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

Δημιουργία λογισμικού παρουσίασης PowerPoint

με τίτλο

Η ΣΠΑΡΤΙΑΤΙΣΣΑ ΕΛΕΝΗ ΔΙΑ ΜΕΣΟΥ ΤΩΝ ΕΠΟΧΩΝ

: ΟΨΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΟΨΕΙΣ ΜΙΑΣ ΜΟΙΡΑΙΑΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ

όπου συστήνεται να αφιερώσετε σε κάθε συγγραφέα ή ποιητή των φύλλων εργασίας

που ασχοληθήκατε από 2 διαφάνειες (φωτογραφίες μέσω google, και σχόλια) και

συνεχίζοντας να εντάξετε 1 διαφάνεια με τις κυριότερες ομοιότητες και 1 με τις

κυριότερες διαφορές, 1 διαφάνεια με συνεπτυγμένες τις δικές σας θέσεις, 2 – 3

διαφάνειες με την εικαστική προσέγγιση του θέματος και 1 ακόμη με περιεχόμενο ένα

σύντομο άρθρο για την αξία της ειρήνης ή την καταδίκη του πολέμου (δικής σας

επιλογής και συγγραφής). Επίσης σκεφθείτε και την προσθήκη βίντεο ως

προμετωπίδα στην εισαγωγική σελίδα του αφιερώματος (αν δε σας ικανοποιεί το

προτεινόμενο βίντεο εντοπίσετε στο youtube.com κάποιο άλλο, λαμβάνοντας υπόψη

σας και την αισθητική του, τη σχέση του με το θέμα και όχι μόνο τη μουσική του

επένδυση).

Η παρουσίαση θα αναρτηθεί στην ιστοσελίδα του σχολείου μας.

Σας ευχαριστώ