2>. Z>.DISSERTATl GRADUALIS

De

Quamconsent. ampliss. facult. philosoph.

IN REGIA ACADEMIA UPSAL1ENSI,Sub PR^SIDIO

V JR I C LEBER R lMI,

MAG. T R IELOQUENTliE PROFESS'. RiiG ET ORDIN.

PUBLICE VENTJIANDAM SISTITV. D.

OLAVUS BiECKEN BERG,GA V i RE./(AV. : , "... ,-

IN AUDIT. CAROL. MAJ. D. XXXZMAJI,ANNI MDCCLV.

H, J. i. .

UPSALIsEy Excud. L. M. HJER, Reg, Aead* Typogr.

$:M ILJE :7$MAGNAT F1DE[ ViRO,

Nobiltsfxmo atque Generofisfimo DOMINO,

Dn THRONI G.RDBECK,

ILegionis- pedeftris Uplandicae SUBTRIBNO*StrenuiiEmo,

f

Equiti de Ordine ENSiFERO Splendidisflmoj,

RLECENATl AGNOl

-** .-- , w*w r*

Ignofcas y Generofiifirne Vir, qmd ego, planne ignotuSy ad tlhfno Irniinu Tua perlevi-boQC^ pufcttio) mn tituIi Romani digni-

~tate commendabili,. viam mihi andere' .Vereren equfdem , ne hoeiplo in awogantwwotam incurrerem , at ingnis favr Tuus atcme'bemgmtas^ qua oirmes % Cff pr&cipuex fanUto-tes y mujas amplEh foles y hatanti venia adi~~tusque' fpem addpdit certisfimam, Hdc, inquamrfrctw tion potm mtv eupiditate ftnmlari ordere

Tibi in poerum & innotefcendi, Qf propioreTua eommendatione perfruendi. Ad magna; Tuain atrium merita, laudesque ceteras pradi-$andas nen anmtar fed illas farna celebntatiferisque relinquo pofierisld humtllimus ag&petoque , ut mgcmoli hmc fttrnn? Nobilisfi-) Nomini Txxo dihatumy ea fronte excipias,quam ^Gentroiisfrma, qua' Tibi me y natura fponte babes , id e, facdi f jerena.J\Aiht autem nihil, prius erit, antiquius nihil,quam pro perenm ore Tuo cahdisma adDEum fwidere 'Vota r vet Te , Vir Genero-iisiimc, in annos bene multos incolumem fal--'vumque' fervare y in fm Nominis gl'oriam,Heipuk decus , Generoiisiirrix Familix Tualatwm y atque* chentum pafrocinium fumffium, rmismum. 0ic wveo^ c mo^eboy admneres usque permanfurus

IN'obilisfimo & Generoiisiimo>NOMINE TUO

devotif/imuslavus b;ckhnberg.

VIRQ Actmod'um Reu/rendo atque Pr&darijjtmo Domino,

Mag. PETRO HILLBERGEceletiie , quse DEO in Ockelbo coliigitur, PASTORI

vigilantisttmo, & adjacenris diflri&us PRiEPOSMOacGuraiiiiimo,.

PATRONO omni venerafionis cultu profequendo.VIRO Admodum Reverendo atque Praclariffinfb Domino t

Mag. LAURENTIO NORIN,Maxime Venerandi Confiftorii Ecclefiaitici NOTARIO

dexterrimo,,PATRONO quovis honoris genere colendo.

VIRO Plurimmn Reverend atque pr&claritmo Domino,,

Mag. JOHANN I STRM,PASroRI in AHike & Kniffta fideliflimo,

PATRONO indulgentiiEmo.Plurtmnm Roverendo atque Deffisfimo,

Dn, JOHANN! HILLBERG,COMMINISTRO in Walbo bene meritb,

ut confangvinitatis vihculo conjundto, 'fic FAUTORi fingularL

Cjyerpucas hafce pagellas, contraffiori omnino temporisJ'patio ante tres annos elaboratas in gnum venera-

bundi gratique an 'rni ob plurima fibi preeftiia beneficiayCum omnigend felicitatis votor confecratas effe voluit

Admod. & Plurim Reverend. & Prasclarii?NOMINUM VESTRORUM

cultor obfervantisfimus,OLAVUS BAECKENBERG,

quis erit populus, qui comWtWz&$ munem fupra humanas condl-

tionis fortem evehi debeat*id profe&o honoris deferen-^lMn videtur Romano. Ete-

M?1 nim V1X irnPlr',*llrn aliud , amplitudinem Enrum & ar-

morum peiitiam ipeiEfamus,

) 2 (

an formidandum, incertum, fuperaverk. Sic Gallos& Hifpanos , ceterosque populos admodum belli-cofos eo redegit, ut jugo ipfius vel libentiffimi collafubderenc. Quid, quod Carthaginem , urbem &fplendidiffimam & acerrimani imperii fui aemulam,poftquam faepius erat devi&a, ftirpitus tandem ex*tgic, foloque ajquavit, Tantum, inquam, faftigii,inque toga & fago faH incrementi, num multitu-dini copiarum acceptum erit referendum ? at langemajorem Gallorum, quam Romanorum, exftitirfelegimus; an corporis viribus? at inferiores multo,velhacinre, aliis gentibus fuerunt. Ergo rationem& cauflam fi poftulas, derivanda utique eil illa exbona non minus juventutis literaria inifitutione />),quam exercitationibus , quibus Prastextati Romani,inde ab initio aetatis 5 operara navarunt fedulamac plane commemorabilem. At ver funt htecExercitia Prattextati Romani a me, temporis licetfacultatumque anguftia preflo, in medium non niiiitri&im earptimque producenda. Tuum ergo illudfolenne fervabis EL., ii mitem egeris harum pa-gellarum Interpretern, id quod perofficiofe rogoatque obteffor.

a) Pr(ef. Lih. I, b) Diflert. Cl. Mag. Hedenberg deinftitutione juventutis Rom. Upf.kab. 1743. Cjr. Cellariidifput. de ftudiis Romanorum literariis in urbe ofl pro-vinciis.

5. II.Diflertationis noftrae titulum ut explanemus $

quid per exercitia Pmextati heic intelligatur, verboindica?

) 3 C

) 4 ( 8liimum exercitrorum genere asfvefecerunt Atque eum in finem ftratores iuos habuerunt, equorum explorandorum arfter, ac coemendorum gratis, in provincias ablegatosv habuerunt itidem ium-tuoie atque magnibce hippodromos exdrn&os, quoin theatro amplifftrnaque planftie non agitabantufmodo equi,, fed ad miram pernicicatem pedum ver-bcribus compellebantur u habuerunt denique, aefhte in campopo-^iifros, fuper quos juniore? primo inermes, dum"confvetudine proHcerentdeinde armati cogebans(tur afcendere^Tantaque cura> eratyUt non iolum a"dextrfs, fed etjam a iTnidris partibus 8t intilire &

>

-.: -^.r

- - - "* r

''

, - - - : - >s

' : *-:^ : -

,

rmmm *

; r

Cfapnd Romanos varia exercitiorum conquirere ge-unera- Inter cetera iexageni ferme juvenes armati"inducebantur. Horum indu&io in parte iimula-"crum decurrentis exercitus erat; ex parte elegan-"tioris exercitii, quammilitarisartis , qvum aliosde-'"curfus edidiflent motus qnadrato agmine fa&o,"fcutis fuper capita denfatis, ilantibus primis, fecun-"dis fubmiffioribus, tertiis magis, & quartis, po-"ftremis etjam genu nixis, faibgiatam , iicuc tecla''domorum funt, teftudinerft faciebant. Hinc cen-"tum quinquagiiata ferme pedum fpatio diihntes,"duo armati procurrebant, comminatique inter fe ab

, - ~ TT *

*

: _ - - - --* ' - -_ -

- r. v . r

|f .*- . & -.*?* xff ff

,: :: :;---:#*. ; ; ?

v- . =; ' " - ' r- -

-. *; -..

;' " ''

) 1 (trario , nandi imperitia complures,. parva etjamakitudine impetuve aquarum obrntos ac demerfoslegimus. Sic de Julio Csefare refertSvetonius 5 qnodfluminamulta & periculofa natando fuperaverit actrajecerit, multa pericula fuftinueric, eaque ex votoevitaverit. In oppngnacione vero urbis Alexandrasin mare defiliit, incolumisque inde emeritt, manu dnidra elata, ne literse, quas fecum habebac,madefierent, paludamentum mordicns trahens , neSpolio opimo potiretur hodis ti). Succeifor ejus,0hv.Auguftus, pod artes liberales, in natando inprimis di-ligenter inditui iuos voluit 0). Undc tritum prover-bium : neque artes bonas, neque nare didirit > de eoqui, fungi indar putidi, ad quasvis ineptus efletnegotia, cui adfine ed illud Horatianum ; nare finetortice. Et quis, obfecro , hujus artis rudis,vel navali pugnae fefc committere, vel maritimasperegrinationes fuicipere auderet? quis navicula,vel flu&ibus percufla; vel in fcopulos; vel a pi-iatis aut hodibus* bellicis contrita indrumentis,aut ipfe pnefens vit periculum, fine hujus artis ad-jnmiculo, efFugere poflet ? Notatu dignum quoqueed Platonis effatum,quod maximo in pretio olim ha-bitasfuide natationes edocet; utpote qux homines epericulis liberent, eosdem frtiorcs atque animoiio-res reddant. Hane itaque nandi fleceitatem Romaniconfiderantes,campumMartium,in quo juvenesexer-cerentur , juxta Tiberim delegerunt, in quem, podgymnica certamina, fe immergerent, non modo utpulverem fudoremve ablqerent, & a lailitudine,

aqua?

) 8 C

aqi^beneficio 4 recrearentur, verum ut tlandi que-qo,e ulum perdifcerent. Quid, quod non tartrunaequites pedicesque hane exereftationem frequenta-vere, led etjam equi ipii , ut flumina liberius trafi-cerent , nec undarum vorticibus facile cederent,nec impuljfa ae vi aquarum deterrerentur, condo ccf-i fnf, teile Vegetio/0

) Sveton.Lib. L . ty. o) Ibid. Lib. 11. c, ty. p)Veget. Libr. L cap X.

. Y.

Venatio uti honeftam non minus voluptatenfcadfert, quam corporis falubritatem adjuvat, iicPraetextatis non potuit non eile gratiflima & quafipeculiaris quaedam exercitatio. Speciem enim hxcnon parvam fo.rtitudjn.is,in reutique bellica frequeri-tandam, prae fe fert*, cumducem ilbi prseficit venatio, cujus di&o omnes aufcultant, hoftem exenr-iionibus provocat, exploratores in fpeculis difponit,Infidias abdit, apertum Martern fimuJat, loca , quaead fugam patent, obiervac, itinera plana & aper-ta equitum alis praecingit, dat %na prydas acyitorix, moveri caftra indicat, itaquidem, ut ve-nationem beilo ac pugnae iimillimam eiTe multierediderint, Porro venatores ni vem & seilum ,famemque faepe perferunt, equitando, currend,adverfum montern afcendendo, duriores fiunt , St,quod cum feris congrediuntur, animo quoquealacriores evadunt. Hinc perpauca in bello eile

patetj

,:?} j, f .\>(**/ *5/*/'Qfr. raf' +* .rtdi* fw-vJ-t*. c,

/" / rf ?/ ^ /i/w w it^ijuMriT ire v~tf rx/y*^W^urr7

fc

y ** c

Calculorum irve latrunculorum ludiim nortnulli fi-militudincm veras pngnse, vel quaii bellicarum iniidiarumr gerere ac iniinuare putant, cum duas inpartes, difcrecis calculis, ex altera milites, ex al*tera autem hoiles decernere videntur, undeOvidius::

Cautaque non fruite latronum proclia ludat\Ilms cum gemino talculut hoe -perit,

Bellatorque fuo prenjus fitte compare beIlatJEmulus & coeptum fape recurrit iter q)>

uandoquidem vero hoc lufu tempus, quod titlioribus rebus impenderemr, incaiTum feritur,,

illo potius abilinerent, quam rebus feriis coa-, fecrandam interverterent opportunitatem*

0 AruA..Lib.llIiv.jsT