ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΑΛΟΓΕΡΟΠΟΥΛΟΣ-KALOY

TO ANATOΛIKO ZHTHMA

ΚΑΙ

Η ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΗ ΣΧΕΣΗ ΤΟΥ ΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ.

Το περιεχόμενο σειράς εκπομπών από το dailymotion.fr/Nicolas Kaloy

(Τα σχετικά links παρέχονται στο τέλος του κειμένου)

ΤΟ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ THE EASTERN QUESTION LA QUESTION d’ ORIENT

Του Ν.Καλογεροπούλου-Kaloy

(απόσπασμα από το βιβλίο Η ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΙΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ, Τόμος ΙΙ

Με επί μέρους μεταβολές. Μετεδόθη σε σειρά εκπομπών από το dailymotion.fr/Nicolas Kaloy)

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 1.

O Marriott στο μνημειώδες βιβίο του (1917) αρχίζει τον Πρόλογο με μία φράση του Άγγλου Πρέσβη (θα τον συναντήσουμε αργότερα) Lord Stratford de Redcliffe. Το Ανατολικό Ζήτημα έχει βαθμηδόν πάρει τόσο ευρύτατη έκταση ώστε κανείς δεν εκπλήσσεται από τον χώρο που καταλαμβάνει σε όλες τις δημόσιες συζητήσεις είτε προφορικώς είτε γραπτώς» Ο Μarriott εξηγεί ότι «κύριος σκοπός μου γράφοντας το βιβλίο είναι να δώσω σε αυτούς που έχουν την ευθύνη για την λύση των πολύ σύνθετων πολιτικών προβλημάτων, αρκετά βασικά στοιχεία της ιστορικής γνώσεως. Γνώση του παρελθόντος δε είναι, καθεαυτήν, ικανή να λύσει όλα τα προβλήματα του παρόντος – αλλά καμία λύση δεν μπορεί να είναι αποτελεσματική ή να έχει διάρκεια, εάν δεν βασίζεται στην γνώση του παρελθόντος. Ιδιαίτερα στην Μέση Ανατολή κανένα πρόβλημα δεν γίνεται κατανοητό αν δεν περιλαμβάνει τους πολυάριθμους συντελεστές αντιληπτούς μόνο κάτω από το φως των γεγονότων του παρελθόντος ακόμη και των πιο απώτερων και των πιο σκοτεινών.» (συνωμοσιολογία)

Αυτά θα είναι και απάντηση σε πολλούς σύγχρονους που μου λένε «ποιος ενδιαφέρεται σήμερα για το Ανατολικό Ζήτημα» αλλά και γενικότερα μερικούς πολιτικούς που μιλούν με περιφρόνηση για «παρελθοντολογία» - κυρίως διότι η αναφορά των παρελθόντων γεγονότων δεν τους συμφέρει. Ο Μακιαβέλλι, όπως θα δουν αυτοί που αγόρασαν το σχετικό βιβλίο μου, στο 2ο Κεφ. Του Πρίγκιπος, λέγει «Πάντοτε μια αλλαγή αφήνει μια πέτρα αναμονής για μια άλλη» - φράση που σημαίνει ότι η εξέλιξη είναι ΣΥΝΕΧΗΣ και, μετά προσθέτει: «Κύριο θέμα της σοφίας μιας ηγεσίας αλλά και κριτήριο της λαϊκής επιδοκιμασίας, είναι (ή πρέπει να είναι) η αντίληψη της πρώτης αιτίας των πραγμάτων αλλά και η συνέχειά τους μέχρι των απωτέρων συνεπειών» φράσεις που σημαίνουν την ΑΝΙΟΥΣΑ και ΚΑΤΙΟΥΣΑ διαλεκτική η οποία, κατά τον Πλάτωνα, είναι η λυδία λίθος για χρήση είτε από τους βασιλείς που φιλοσοφούν είτε από τους φιλόσοφους που βασιλεύουν.

Αυτό που χαρακτηρίζει την νεότερη Ιστορία της Ελλάδος είναι ότι πολλοί σύγχρονοι ηγέτες ΔΕΝ γνωρίζουν την ουσία του Ανατoλικού. Ζητήματος και διαπράττουν τραγικά λάθη ενώ πολλοί – οι περισσότεροι – πολίτες μη γνωρίζοντες την ουσία του αποκαλούνται από τον ποιητή «πάντα ευκολόπιστοι και πάντα προδομένοι» Η Ιστορία δεν είναι συναισθηματολογία αγάπης ή μίσους, φιλέλληνες και μισέλληνες, είναι ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΑ που διήκουν, δηλ. παρουσιάζουν αδιάκοπη συνέχεια από το παρελθόν, στο παρόν και στο μέλλον. Είναι δηλαδή αλληλένδετα, αδιάκοπα συνεχή. Η άγνοια του Ανατολικού Ζητήματος ενέπνευσε στον Μακάριο την πολιτική που έχασε την Κύπρο – η γνώσις του, ενσυνείδητη ή και ορμέμφυτη, ενέπνευσε στον Βενιζέλο την πολιτική που διπλασίασε την Ελλάδα – με την μετέπειτα άγνοια των επόμενων που οι ίδιοι δημιούργησαν την Μικρασιατική καταστροφή.

Επειδή πάντοτε υπάρχει μια φιλοσοφία που διέπει τις πράξεις των ανθρώπων, υπάρχει επίσης και μια φιλοσοφία που διέπει την Ιστορία των λαών. Ο Χέγγελ λέγει ότι τα ιστορικά γεγονότα διέπονται και καθορίζονται από το Πνεύμα (το Geist). Το Πνεύμα, ο Χέγγελ παρουσιάζει σαν τους Θεούς του Ολύμπου που αποφασίζουν όπως κατά την Θεολογία του Ομήρου στην Ιλιάδα και Οδύσσεια. Όμως το Πνεύμα αυτό δεν είναι ούτε οι Θεοί του Ολύμπου, ούτε μια μυστικιστική ουράνια δύναμη αλλά είναι η ψυχοσύνθεση του γένους των ανθρώπων. Οι άνθρωποι γράφουν την Ιστορία τους, με τις εμπνεύσεις τους και με τα λάθη τους. Και πώς την γράφουν? Με μυαλό και με πέννα σε συνδυασμό με Γνώση και Τύχη. Γνώση σημαίνει επίγνωση, διάγνωση και πρόγνωση του πλέγματος των σχέσεων. Από την Αρχή, που ο Πλάτων αποκαλεί «ανιούσα προς το ανυπόθετον», μέχρι των απωτέρων συνεπειών που ο Πλάτων αποκαλεί «κατιούσα» διαλεκτική. Όχι επιπόλαια και τρεχαλέα αλλά, κατά την υπόδειξη της μεθόδου του Καρτέσιου, προσεκτικά από ιδέα σε ιδέα, «καθαρή και χωριστή», μέχρις ότου αποκτήσει συνείδηση του συνόλου των σχέσεων. Γνώση λοιπόν σημαίνει παρακολούθηση της αδιάκοπης ΣΥΝΕΧΕΙΑΣ των σχέσεων από την πρώτη αιτία μέχρι τα τελικά επακόλουθα. Με αυτό το πνεύμα ο Γεώργιος Παπανδρέου, ο ιδρυτής της μοιραίας δυναστείας, είπε ότι «ο Ανδρέας γνώσεις έχει, Γνώση δεν έχει». Ήξερε τι έλεγε. Καλές οι γνώσεις του συνεχούς δανεισμού για μη παραγωγικές παροχές αλλά μοιραία η απουσία της Γνώσης, της αντιλήψεως ενός γνωστικού ανθρώπου. Με «γνώσεις» για τον δανεισμό, ο Ανδρέας είχε εντοπίσει την προσοχή στο άμεσο κέρδος, δηλαδή στην άγρα ψήφων, δηλαδή στο «αυθάδες προς το συμφέρον» όπως έλεγαν οι αρχαίοι, αλλά υπήρξε σκόπιμα τελείως αδιάφορος στην Γνώση των συνεπειών, όχι γι’ αυτόν, αλλά για τον λαό. Τονίζω το «αδιάφορος» διότι είναι αδύνατον να μη γνώριζε τις συνέπειες. Αυτό αποδεικνύει (με πολλά άλλα απόκρυφα του χαρακτήρος του) και η απάντηση που έδωσε στον δημοσιογράφο Κώστα Κόλμερ, όταν του είπε «έτσι όπως πάμε, κ. Πρόεδρε, θα χρεοκοπήσουμε». Η απάντηση που έδωσε ήταν αποκαλυπτική του είδους του ανδρός: «το ξέρω ότι θα χρεοκοπήσουμε. Αλλά μέχρι τότε, εγώ θα έχω πεθάνει»!

Μίλησα και για Τύχη, στα ιστορικά γεγονότα των ατόμων και των λαών. Διότι δεν ξεχνώ την γνώμη και σοφία κάποιου άλλου και μεγάλου ψυχολόγου των ανθρώπων, που είχε μελετήσει βαθιά την Ιστορία και ο οποίος λέγει στο Κεφ΄25: «Για να μη εξαλειφθεί η ελεύθερη βούληση του ανθρώπου, πιστεύω να είναι αλήθεια ότι η Τύχη είναι ο διαιτητής των μισών από τις πράξεις μας, αλλά μας αφήνει ακόμη να διευθύνουμε το άλλο μισό ή και κάτι λιγότερο». Βέβαια, και εδώ, Τύχη δεν σημαίνει καμιά μυστικιστική επέμβαση από το Υπερπέραν αλλά σημαίνει την σημασία της καιρικότητας που παρεμβαίνει στο πλέγμα το σχέσεων. Το οποίον εκτείνεται σε 4 διαστάσεις, 3 του χώρου και μία του χρόνου. Ο ίδιος ψυχολόγος προσθέτει ακόμη στο ίδιο κεφάλαιο «Πιστεύω επίσης ότι θα είναι ευτυχής αυτός που οδηγεί τις πράξεις του σύμφωνα με το πνεύμα των καιρών και παρομοίως, θα είναι δυστυχής αυτός του οποίου οι πράξεις δεν είναι σύμφωνες με τον καιρό». Ο Αριστοτέλης έλεγε «ούπω» ή «μηκέτι» καιρός. Ποιος είναι αυτός ο μεγάλος ψυχολόγος και θεμελιωτής της πολιτικής επιστήμης? Μα φυσικά ο Μακιαβέλλι, ο παρεξηγημένος Μακιαβέλλι για την αποκατάσταση του οποίου έχω γράψει 300 σελίδες στο τελευταίο βιβλίο μου. Τελειώνοντας σήμερα, πρέπει να σας πω πώς θα διέλθουμε αυτή την σειρά εκπομπών για το Ανατολικό Ζήτημα. Θα αρχίσουμε από την αρχή, την αρχή της περιόδου που ενδιαφέρει την σημερινή κατάσταση. Μερικοί λέγουν ότι το Ανατολικό Ζήτημα αρχίζει από τον Τρωικό Πόλεμο. Είναι η σύγκρουση συμφερόντων μεταξύ Ανατολής και Δύσεως. Άλλοι θέτουν την αρχή του στην αμέσως μετά τον θάνατο του Σουλεϊμαν του Μεγαλοπρεπούς (1566), δηλαδή στην Ναυμαχία της Ναυπάκτου το 1571 . Εμείς θα αρχίσουμε την διήγηση από την εποχή της Μεγάλης Αικατερίνης. Μην προφτάσετε να μιλήσετε για παρελθοντολογία. Περιμένετε την ιστορική ανάπτυξη. Θα δείτε πόσο συνδέονται τα γεγονότα, το ξεδίπλωμα των αιτιωδών σχέσεων, μέχρι σήμερα. Και τότε θα κρίνετε γιατί η άγνοια της ουσίας του Ανατολικού Ζητήματος, οδήγησε τις ελληνικές κυβερνήσεις σε στάσεις ορθές και στάσεις ολέθριες για τα ελληνικά συμφέροντα, είτε στην κυρίως Ελλάδα είτε ακόμη και στην Ελλάδα που λέγεται Κύπρος.

Η συνέχεια των εκπομπών μου σε αυτό το θέμα θα γίνεται συχνότερα, ίσως και δύο φορές την εβδομάδα από μισή ώρα μέχρι και τρία τέταρτα η κάθε μία. Το ότι παραμένουν στο dailymotion διευκολύνει όσους ενδιαφέρονται να βλέπουν όποτε έχουν χρόνο και ακόμη και να διακόπτουν μια εκπομπή για να συνεχίσουν αργότερα. Το πλεονέκτημα αυτών των εκπομπών από το Ιντερνετ είναι διπλό σε σχέση με τις εκπoμπές μου από το HighTV. (Βλ. Παράλληλα τα links αυτών των εκπομπών) 1ον. Είσθε ελεύθεροι να τις παρακολουθήσετε όποια ώρα σας βολεύει. 2ον. Είναι προσιτές και στους Έλληνες της διασποράς, από Αμερική μέχρι Αυστραλία. Και κάτι ακόμη, Μπορείτε να μου γράφετε με εμαιλ ερωτήσεις σας και σχόλιά σας. nicolas.kaloy@sunrise.ch. Και μια ακόμη επί πλέον καινοτομία. Όσοι τις θέλετε και γραπτές για να δημιουργήσετε ένα μικρό βιβλιαράκι, στείλτε μας το εμαιλ σας να σας αποστέλλουμε την κάθε εκπομπή. Θα τελειώσουμε με την Ελληνική Επανάσταση όπως την βλέπω από το παράθυρο εξω, όχι μέσα.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2.

[Σήμερα είναι η 5η εκπομπή 2014 και η 2

η της νέας μας σειράς, των Ιστορικών εκπομπών από την Ελεύθερη Φωνή

της Γενεύης. Η φωνή αυτή φτάνει σε όποιο μέρος της γης κατοικούν Έλληνες μέσω του Ιντερνετ, αυτής της πιο σημαντικής εφευρέσεως του 20

ού αιώνος και του Γαλλικού dailymotion.fr/Nicolas Kaloy. Θέμα μας είναι η Ιστορία του

λεγομένου Ανατολικού Ζητήματος. Πηγές μου είναι η διεθνής βιβλιογραφία με κύριο πυρήνα το βιβλίο του J.A.R.Marriott, The Eastern Question, όπως τις έχω συγκεντρώσει στον 2

ο Τόμο του τρίτομου έργου μου Η

Διαμόρφωσις του Ευρωπαϊκού Πνεύματος, 4ος

-20ός αι.μ.Χ., 2000 σελ. το οποίο έχει και βραβευθεί με Έπαινο από την Ακαδημία Αθηνών το 2002.] Στην προηγούμενη εκπομπή της σειράς αυτής, ως σε Πρόλογο, μιλήσαμε για δύο έννοιες, την «παρελθοντολογία» και την «συνωμοσιολογία», που μερικοί υποτιμούν κυρίως επειδή η αναγωγή στις πρώτες αιτίες δεν τους συμφέρει να ακούγονται. Είπαμε όμως ότι «παρελθοντολογία» σημαίνει Ιστορία. Σημαίνει εμπλουτισμό της πείρας για την οποίαν ο Oscar Wilde είπε ότι «είναι το όνομα που δίνουμε στα λάθη μας». Σημαίνει επανάληψη αυτού που ο Θουκυδίδης αποκαλεί «κτήμα εσαεί», οδηγό που καθορίζει την συμπεριφορά των ανθρώπων. Ο Marriott λέγει «για να αντιμετωπίζουμε το μέλλον άφοβα και να το διαμορφώσουμε σωστά τίποτε δεν είναι πιο απαραίτητο από την γνώση του παρελθόντος». Η «παρελθοντολογία» λοιπόν που μερικοί (όπως τα ένοχα κόμματα στην Ελλάδα) περιφρονούν, δηλαδή η γνώση της Ιστορίας, είναι η μόνη ορθή μέθοδος για την σωστή διαμόρφωση και κατανόηση των πράξεών μας. Είπαμε ακόμη ότι ο άνθρωπος γράφει την Ιστορία του, ενεργώντας είτε ως άτομο, είτε ως οργανωμένος λαός, με το κράμα αυτό της ενεργού ζωής του που λέγεται ατομική Βούληση και Τύχη. Αυτό που λέμε Τύχη είναι η συμβολή στην σειρά τoυ πλέγματος (nexus) της αιτιώδους σχέσεως ενός στοιχείου πέραν του τρισδιάστατου χώρου που είναι η τέταρτη διάσταση του χρόνου. Είναι πάντοτε αυτός ο αστάθμητος παράγοντας που καλείται «καιρός» ή «καιρικότης». Μιλήσαμε και για μια άλλη λέξη που περιφρονείται, την «συνωμοσιολογία». Και επανέλαβα ότι η προσεκτική μελέτη της Ιστορίας, μου έχει δείξει ότι δεν υπάρχει σημαντικό ιστορικό φαινόμενο και γεγονός, που να μην είναι αποτέλεσμα προηγηθείσης «συνωμοσίας». Συνωμοσία ήταν η Ιερή Εξέταση, η Ιερή Συμμαχία, η Φιλική Εταιρία, η Γαλλική Επανάσταση, η Entente Cordiale, ο Άξων του Χίτλερ, το ΝΑΤΟ και η ΕΕ. Προηγείται η συνωμοσία, έπεται το σήριαλ των ιστορικών φαινομένων που τελικώς αποδεικνύουν την «συνωμοσία» επιτυχή ή αποτυχημένη, συνεχή ή πρόσκαιρη. Θα έλεγα ότι και ο γάμος είναι αρχικά μiα συνωμοσία, μία complicité, που αποβαίνει επιτυχής ή όχι. Επομένως πρέπει να είμαστε προσεκτικοί όταν επιπολαίως περιφρονούμε ή παρεξηγούμε τις έννοιες. Σύνηθες φαινόμενο στην κοινωνία μας.

Σήμερα, θα συμπληρώσουμε την περιγραφή του σκηνικού πάνω στο οποίο παίζεται το θέατρο του Ανατολικού Ζητήματος. Μήπως θέατρο δεν είναι η ζωή μας? Εμείς δεν είμαστε οι μαριονέττες, με - όπως είπε ο Μακιαβέλλι – λίγη ατομική βούληση και πολλή Τύχη? Ατομική βούληση με καλή ή κακή σύμπτωση της καιρικότητας, της συγκυρίας? Ανατολικό Ζήτημα είναι η σύγκρουση δύο πολιτισμών στα σύνορα Ευρώπης και Ασίας. Έλληνες-Πέρσες, Αλέξανδρος, Ρωμαίοι-Ανατολή, Ισλάμ-Σταυροφορία, Οθωμανοί-Ευρώπη, Τούρκοι-Έλληνες. Συνέχεια συγκρούσεων. Γέφυρα των δύο κόσμων, Ανατολής και Δύσεως, που διαφέρουν από πολιτισμική, στρατιωτική, εμπορική , θρησκευτική, φιλοσοφική άποψη είναι η περιοχή μεταξύ Ινδίας και Ιονίου Πελάγους με επίκεντρο την Κωνσταντινούπολη. Ο ιστορικός Lord Morley συνοψίζει: «αντίθετα συμφέροντα, ανταγωνιστικοί λαοί, αντιθετικές θρησκευτικές πίστεις». Είναι το πεδίον της συγκρούσεως των πολιτισμών. Επίκεντρο προσοχής είναι τα Βαλκάνια όπου, με την Ελληνική Επανάσταση, υπερισχύει το στοιχείο της Αρχής των Εθνικοτήτων. Βλέπετε ότι μετέχουμε στο μεταίχμιο μιας μεγάλης ιστορικής εξελίξεως, με επίκεντρο την γεωπολιτική περιοχή και χρονική διάρκεια όπου δυστυχώς βρίσκεται σήμερα η Ελλάς. Η Ιστορία είναι συνεχής, δεν κλείνεται σε χωριστά κουτιά κονσέρβας. Είναι ένα συνεχές σύνολο. Αυτό θα συνεχισθεί με τις νέες δυνάμεις που αναπτύσσονται. Αν θεωρήσουμε Αμερική και Ευρώπη ως ενότητα πολιτισμού που λέγεται Δύσις (και οι Αμερικανοί είναι κυρίως Ευρωπαίοι), ορθώνονται και πάλι οι νέες δυνάμεις αυτού που λέγεται Ανατολή. Η καιρικότης θα δείξει την συνέχεια. Θα υπάρξει νέος Μαραθών, ή όχι?

Η σύγχρονη φάσις του Ανατολικού Ζητήματος για μερικούς ιστορικούς αρχίζει με τον Ελληνικό αγώνα ανεξαρτησίας (1821) για άλλους από την Ναυμαχία της Ναυπάκτου (1571) που σήμανε την απαρχή της φθίσεως της Οθωμανικής επιδρομής. Για άλλους, από την στιγμή που οι Οθωμανοί Τούρκοι διέβησαν τον Ελλήσποντο. Δηλαδή την στιγμή που ο Τούρκος πάτησε πόδι στο Ευρωπαϊκό έδαφος. Τούτο έχει μεγάλη και πολύ σύγχρονη σημασία για εμάς αλλά και για την Ευρώπη. Για τούτο, η καιρικότης εμφανίζεται το 1353, όταν κατά την διαμάχη Παλαιολόγων και Κατακουζηνών, ο Ιωάννης Κατακουζηνός ζήτησε την βοήθεια του Σουλτάνου Οχράν στον οποίον δίνει την κόρη του Θεοδώρα ως σύζυγο, το 1345. Με την βοήθεια που του παρέσχε για εξόντωση του πολιτικού του αντιπάλου, τον καλεί στο Ευρωπαϊκό έδαφος για βοήθεια εναντίον των Σέρβων. Το 1353 (προσέχτε τις ημερομηνίες!) ο Κατακουζηνός, ευγνώμων προς τον Τούρκο, προσφέρει στον γιό του Οχράν, Σουλεϊμάν Πασά, το οχυρό του Τσουμπέ από όπου, το επόμενο έτος, οι Τούρκοι καταλαμβάνουν όλη την Ευρωπαϊκήν ακτή των Δαρδανελίων (1354). Ακριβώς, 100 έτη αργότερα κατείχαν ήδη και ολόκληρη την Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Ο Οζάλ είχε πει επιγραμματικά προ ετών «όπου υπάρχει για μας ένα καλύτερο μέρος πρέπει να το πάρουμε». Ας δούμε τώρα πώς οπλίζονται σαν αστακοί οι Τούρκοι. Οι Έλληνες, άργησαν να καταλάβουν το ιστορικό γεγονός ότι «φιλία» για τον Τούρκο είναι άγνωστη έννοια και ότι μόνη αντιμετώπιση του Τούρκου είναι η υλική ισχύς και η επιθετικότης. Έχω σε κάποιο βιβλίο μου πει ότι «η Ιστορία επαναλαμβάνεται για έναν και μόνο λόγο: διότι ο άνθρωπος που γράφει την Ιστορία είναι πάντα ο ίδιος». Θα μου επιτρέψετε έναν παραλληλισμό με την σημερινή καιρικότητα. Σήμερα, βέβαια, δεν έχουμε το πρόβλημα που είχε ο Κατακουζηνός εναντίον των Παλαιολόγων. Ούτε τα ονόματα προσώπων ούτε τα ονόματα τόπων είναι τα ίδια. Αλλά μήπως είναι ίδιες οι «σχέσεις» αιτιών και αποτελεσμάτων? Δηλαδή σχέσις όχι αριθμητική αλλά αλγεβρική? Το πρόβλημα σήμερα είναι ότι αφού έχουμε με μανία εκδιώξει και διώξει τους Έλληνες επενδυτές από το 1975 με πρωτοστάτη τον λεγόμενο «Εθνάρχη», αντιληφθήκαμε ξαφνικά, ύστερα από 35 χρόνια, ότι το «μεγάλο ντόπιο και ξένο κεφάλαιο» που είχαμε δαιμονοποιήσει, δεν «πίνει το αίμα

του λαού» αλλά είναι το μόνο που μπορεί να πληρώσει το κενό των εξαφανισμένων επενδύσεων που θα δώσουν θέσεις εργασίας, παραγωγή, εξαγωγές, ξένο συνάλλαγμα, τον Πλούτο του Έθνους. Επειδή λοιπόν οι Έλληνες επενδυτές έφυγαν και τρέχουν, κάποιοι ευφυείς από τους «ηγέτες» της Ελλάδος, εστράφησαν, όπως άλλοτε ο Κατακουζηνός στον Οχράν, προς τους Τούρκους. Ο Γιώργος Παπανδρέου δεν πήγε στην Ευρώπη ή Αμερική να βρεί τους Έλληνες εφοπλιστές. Πήγε στην Τουρκία. Και τους είπε «ελάτε να επενδύσετε». Επικαλούμενοι την οπτασία της ελληνοτουρκικής φιλίας - ακριβώς όπως ο διψασμένος περιηγητής της Σαχάρας την οπτασία, το mirage, της φανταστικής όασης της ερήμου. Άλλο που δεν ήθελαν οι Τούρκοι και άρχισαν να κάνουν «επενδύσεις» αγοράζοντας μαρίνες και λιμάνια στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, ακριβώς απέναντι από εκεί που, κατά καιρικήν συγκυρία, έχουν συγκεντρώσει και τον ισχυρό αποβατικό τους στόλο. Τέλος, με φανφάρες άρχισαν επενδύσεις και στις ακτές της Αττικής αγοράζοντας την μαρίνα του Φλοίσβου στο Φάληρο και το Ξενοδοχείο στην Βουλιαγμένη με την πρόθεση να σηκώσουν εκεί, αυτοδικαίως, και την τουρκική σημαία. Δυστυχώς δεν έχουμε κόρην ονόματι Θεοδώραν να την προσφέρουμε και ως σύζυγον στο χαρέμι, ώστε να ολοκληρωθεί ο Κατακουζηνικός παραλληλισμός. Όταν ο καλός δημοσιογράφος ρώτησε τον Έλληνα δοτό Υπουργό Οικονομικών κ. Στουρνάρα «γιατί πουλάει φιλέτα στους Τούρκους» ο ανυποψίαστος κ. Υπουργός απήντησε υπεροπτικά «Εγώ δεν πιστεύω σε α λα καρτ πωλήσεις». First come, first served, όπως λέει και ο καλός και ικανός έμπορος ή η Πομπαντούρ για τιν Λουδοβίκο 15ον: «μετά από εμέ, ο κατακλυσμός»!. Οι πλούσιοι, έλεγε ο Λένιν, θα μας πουλήσουν το σχοινί που θα τους κρεμάσουμε. Όταν μια ελβετική Think Tank έστειλε εμαιλ σε όλους τους Έλληνες βουλευτές με το ερώτημα «εσείς τι πιστεύετε» δεν πήρε ούτε μία απάντηση. Ου φροντίς Ιπποκλείδη.

Ας επανέλθουμε, στην τότε χρονική εξέλιξη του Ανατολικού Ζητήματος. Κατά τους δύο αιώνες, 19ον και 20όν, το Ανατολικό Ζήτημα αναφέρεται στην ορμή των διαφόρων δυνάμεων της Δύσεως για πλήρωση του κενού που άφησε η τότε προϊούσα εξαφάνιση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Στον 19ον αι. οι δυνάμεις ήσαν, στην Ανατολική Ευρώπη, η Ρωσία, στην κεντρικήν η Πρωσία και η Αυστροουγγαρία, στην δυτικήν, η Αγγλία και η Γαλλία. Η Ρωσία, ήθελε να κατέβει στην Μεσόγειο. Η Αυστροουγγαρία ήθελε και αυτή να κατέβει στην Θεσαλονίκη για διέξοδο στο Αιγαίο διότι η Αδριατική γινόταν επικίνδυνη λόγω της απαρχής εξεγέρσεως των Ιταλών. Η Αγγλία ήθελε να κρατήσει ελεύθερο τον δρόμο προς τις Ινδίες. Η Γαλλία του Ναπολέοντος ήθελε τα νησιά του Ιονίου και την Αίγυπτο για να αποκλείσει την Αγγλία από τις Ινδίες. Κατά τον 20όν αι. άλλαξαν οι συνθήκες και η συγκυρία. Η Τσαρική Ρωσία αντικατεστάθη από την Σοβιετική Ένωση, η Πρωσία-Αυστρία από την Γερμανία, ενώ την θέση Αγγλίας και Γαλλίας κατακτά μετά το 1945 η Αμερική (ΗΠΑ). Τώρα τα αίτια είναι διαφορετικά. Είναι τα πετρέλαια και είναι το Ισραήλ. Αλλά η συσχετίσεις παραμένουν οι ίδιες. Στο τέλος του 20ού αι. όλες οι δυτικές δυνάμεις κατέστησαν δορυφόροι των ΗΠΑ. Όλες, υπό την ηγεσία των ΗΠΑ συγκεντρωμένες και μαντρωμένες στον ΟΗΕ και στην ΕΕ. Έτσι, ενώ οι τύχες εκατομμυρίων ανθρώπων αρχικώς καθορίζονται από 4 ή 5 απόλυτους Μονάρχες (υπό το κάλυμμα της δημοκρατίας) σήμερα καθορίζονται από έναν και μόνο άνθρωπο, αμφιβόλου ανθρωπιστικής και πνευματικής αξίας, είτε λέγεται Κίσσιντζερ ή Μπους ή ό,τι άλλο. Έτσι γράφεται η Ιστορία, σύμφωνα με την αναδίπλωση του Εγελιανού Πνεύματος όπου όμως ο Όλυμπος και οι θεοί του βρίσκονται τώρα, πέραν του Ατλαντικού. Θα συνεχίσουμε την παρακολούθηση αυτού του σενάριου της σύγχρονης καιρικότητας. Η Ελλάς, από την απελευθέρωση μέχρι σήμερα, είναι δέσμια των επιπτώσεων και της λογικής του Ανατολικού Ζητήματος. Η συνέχεια στην επόμενη εκπομπή για να ακολουθήσουμε τα βήματα της Ιστορίας. Για να μάθουμε. Το παρελθόν είναι δάσκαλος. Να εφαρμόσουμε την περίφημη αρχή της εποχής του Διαφωτισμού, sapere aude. Τόλμα να ξέρεις. Να μη κρυβόμαστε και εθελοτυφλούμε. Διότι το παρελθόν, είναι αυτό που ορίζει το παρόν και ορίζει το μέλλον, στην ενοποιημένη χρονική διάρκεια και ενόραση της ανθρώπινης συνειδήσεως. Που την διερχόμαστε

όλοι, ως «βίωμα». Με χαρές και με δάκρυα, με πληγωμένες τις αισθήσεις αλλά και με πληγωμένη την ψυχή μας.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 3 Το ΑΝΑΤΟΛΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ ΑΡΧΙΣΕ ΑΠΟ ΠΟΛΥ ΠΑΛΙΑ και είναι πάντα επίκαιρο. Σήμερα μάλιστα παρουσιάζει μια νέα παραλλαγή που είναι μεστή σε συνέπειες – παρουσιάζει άμεσο ενδιαφέρον. Η Ρωσική αρκούδα αρχίζει να βρυχάται, αγουροξυπνημένη από την χειμερία νάρκη της. Η Τουρκία που έχει αφεθεί επικίνδυνα να πάρει πολύ θάρρος, έχει βλέψεις και στην Κριμαία έναντι της Ρωσίας, της Αγίας Ρωσίας. Σκεφθείτε τι βλεψεις μπορεί να έχει έναντι των ψοφοδεών ελληνικών κυβερνήσεων. Στο σύνορο Ανατολής και Δύσεως το παλαιό Ηφαίστειο αρχίζει να βρυχάται και πάλι. Οι γνωστοί τρεις πρωταγωνιστές λαμβάνουν νέες θέσεις. Η Ευρώπη ολόκληρη με τις βλέψεις προς την Ουκρανία και με αιχμή του δόρατος την Γερμανία, αντικαθιστά την παλαιά Αυστροουγγαρία. Ο δεύτερος πρωταγωνιστής, η Ρωσία, λαμβάνει ήδη θέση μάχης. Ο τρίτος μεγάλος πρωταγωνιστής που ήταν άλλοτε η Αγγλία μιλά την ίδια γλώσσα αλλά λέγεται τώρα Αμερική. Και ανάμεσα στους τρεις Γίγαντες, η Τουρκία και η Ελλάς. Και τα περίφημα πετρέλαια, όχι πλέον της Αραβίας αλλά της ΑΟΖ Ελλάδος και Κύπρου, υπό το βλέμμα του τουρκικού Βούδα! Πάνοπλου σήμερα. Ότι κάτι το τρομερό σοβεί, είναι ήδη προφανές. Θα δούμε τι πολύ σύντομα θα συμβεί εντός του έτους. Να γιατί πρέπει επί τέλους οι Έλληνες πολίτες να προσέξουν και να μάθουν αυτό που μέχρι τώρα δεν ήξεραν, το ΑΝΑΤΟΛΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ. Θα καταλάβουμε καλύτερα το σήμερα αν συνειδητοποιήσουμε την σημασία του, ανατρέχοντας στην Ιστορία του. Η Ελλάς είναι και πάλι στο μάτι του Τυφώνος. ‘Όπως το 1821, αλλά κατ’ άλλον τρόπον. Και θα πω μια σατυρική παραδοξολογία – ο τρόπος μεν είναι άλλος, αλλά είναι ο…ίδιος! Συνεχίζουμε λοιπόν τη διήγηση από εκεί που είχαμε σταματήσει. Μέσω αυτής και μερικών ακόμη εκπομπών, θα φτάσουμε τέλος στην περίοδο 1821-1832. Θα μου πείτε ότι την ξέρετε. Θα σας πω όμως ότι θα ακούσετε στις εκπομπές μας σημαντικά πράγματα που το πλείστον των Ελλήνων πολιτών δεν τα ξέρουν. Όπως δεν τα ήξερα και εγώ όταν άρχισα την μελέτη τους για το βιβλίο μου Η Διαμόρφωσις του Ευρωπαϊκού Πνεύματος. Είμαστε τώρα στον 2ο τόμο αυτού του βιβλίου, τον τόμο του 19ου αι. Θα είναι καλή προειδοποίηση για το τι και πώς, κυρίως για μας, πρόκειται να εξελιχθεί, στις μέρες που ζούμε. Εδώ, επιτρέψτε μου να κάνω μια σημαντική αναδρομή. Όλα πρέπει να λεχθούν, διότι το ζήτημα που θίγουμε είναι συνεχές. Η Ιστορία, όπως πάντα, συνυφαίνεται με το παρελθόν και με το παρόν και από αυτό, εξαρτάται και ακολουθεί το μέλλον. Το νήμα δεν διακόπτεται. Είναι γνωστό, ότι στις αρχές το 15ου αι. το κέντρο του πολιτισμού, από παλιά, βρίσκεται στο Βυζάντιο, όπου κυριαρχεί το ελληνικό στοιχείο, η γλώσσα και η σκέψη. Η εξασθένηση της 1000ετούς Αυτοκρατορίας, και η επιτυχής εισβολή των Οθωμανών Τούρκων, επέφερε πραγματική αναστάτωση στην πορεία του πολιτισμού. Ο ιστορικός Lord Acton γράφει: «η νεότερη Ιστορία αρχίζει κάτω από την πίεση της Τουρκικής κατακτήσεως». Αυτό είναι αξιόλογο παράδειγμα της αρχής «ουδέν κακόν αμιγές καλού». Δεν πρόκειται να εκφράσω, ούτε ατομικά αισθήματα, ούτε ρατσισμό. Ας προσέχουμε την έννοια των λέξεων, πράγμα που συχνά δεν κάνουμε. Εκφράζω Ιστορία. Και όπως λέγει ο Πολύβιος «η Ιστορία ηγείται το αληθές δια την ωφέλειαν των φιλομαθούντων» και ο Θουκυδίδης «κτήμα εσαεί μάλλον ή αγώνισμα ες το παραχρήμα ακούειν»- ευτυχώς δεν χρειάζεται να μεταφράσω και αυτό δείχνει ότι η αρχαία

γλώσσα δεν είναι νεκρή όπως πιστεύει η ευνοουμένη του κ. Κουβέλη Κα Ρεπούση! Προσέχτε λοιπόν. Οι Τούρκοι αποτελούν μοναδικό ιστορικό φαινόμενο. Λαός αρχικώς βάρβαρος, εισβάλει στο κέντρο ενός μεγάλου (για την εποχή του) πολιτισμού, του οποίου όμως υπήρξε ανίκανος να καταλάβει την σημασία. Η ιστορία έχει δείξει ότι πάντοτε οι βάρβαροι απορροφούν και αφομοιώνουν τον πολιτισμό της χώρας όπου εισβάλουν. Είναι μια περίεργη εφαρμογή και εδώ του 2ου νόμου της θερμοδυναμικής που λέγεται «εντροπία». Λαμπρά παραδείγματα: οι Ρωμαίοι έναντι των Ελλήνων. Τα γερμανικά φύλα (Οστρογότθοι κλπ) έναντι των περιοχών της Δυτ. Ρωμαίκή Αυτκρατορίας. Οι Τούρκοι, μοναδική περίπτωση, αντί να απορροφήσουν τον πολιτισμό όπου εισέβαλαν, το εξεδίωξαν ή τον κατέστρεψαν – παρά τα σοφίσματα του κύκλου Ρεπούση, Τατσόπουλου, ΕΛΙΑΜΕΠ και ΣΚΑΙ. Όταν αναγκάστηκαν να σταματήσουν τις κατακτήσεις εδαφών, μετά το πλήγμα στα τείχη της Βιέννης, άρχισαν να δείχνουν σημεία παρακμής. Μέχρι τον 19ον αιώνα η Οθωμανική Αυτκρατορία φυτοζωεί και καταλήγει ως ο Μέγας Ασθενής. Ο ιστορικός Albert Sorel, γράφει « Δεν υπάρχει τουρκικό έθνος αλλά μόνο κακατκτητές που στρατοπεδεύουν ανάμεσα σε εχθρικούς πληθυσμούς. Οι Τούρκοι, δεν σχηματίζουν Κράτος αλλά μόνο στρατό που διατηρείται με την κατάκτηση και τείνει να διαλυθεί όταν υποχρεώνεται να σταματήσει». Ο ‘Άγγλος Sir Charles Elliot γράφει «όταν παρατηρούμε την Ιστορία του τουρκικού λαού φαίνεται ότι είναι σχεδόν αποκλειστικά κατάλογος ονομάτων και μαχών» και θα προσέθετα σφαγών και γενοκτονιών. Τα χαρακτηριστικά αυτά είναι έκδηλα σήμερα με τον Οζάλ, όπως είδαμε, να διακηρύττει «αν υπάρχει ένα καλύτερο μέρος πρέπει να το πάρουμε». Επέτυχαν στην Κύπρο, τοις ημετέροις ατασθαλίησιν και τώρα μιλούν με θράσος για την Κριμαία. Αν τολμήσουν να επιτεθούν και η Ρωσία αντιδράσει, - είναι δυνατόν να φαντασθεί κανείς ότι οι Δυτικοί θα κάνουν πόλεμο για να σώσουν τα δίκαια της Τουρκίας? Βέβαια όλα είναι δυνατά αν υπάρχουν άλλα σχέδια Νέας Τάξης Πραγμάτων, κατά την σταθερή ορολογία του Χίτλερ, που ακολουθούνται σήμερα από τους παραπαίοντες της Αμερικανικής κλίκας οι οποίοι σκέπτονται «προληπτικό παγκόσμιο πόλεμο» προτού αναπτυχθούν η Ρωσία και η Κίνα. Πάντως, όπως είπαμε, ουδέν κακόν αμιγές καλού. Η εγκατάσταση των Τούρκων στο Βυζάντιο είχε αμέσως τα εξής αποτελέσματα: 1ο. Η Γαλλία, με αρχή την πολιτική του François 1er, προσεγγίζει τον Σουλτάνο. Τον ενθαρρύνει αργότερα στην επίθεση της Βιέννης και εξασφαλίζει εμπορικά προνόμια, τις διομολογήσεις (capitulations). Εδώ έχουμε μια επανάληψη της τακτικής του ημετέρου Κατακουζηνού, που είδαμε στην προηγούμενη εκπομπή. 2ο. Η διατάραξη της επικοινωνίας με την Ανατολή και τις Ινδίες συντελεί στην ενίσχυση των Ευρωπαίων θαλασσοπόρων προς αναζήτηση νέων οδών. Αποτέλεσμα η βελτίωση του τύπου των πλοίων και μεθόδων ναυσιπλοϊας, διέλευση Ακρωτηρίου Καλής Ελπίδος και ανακάλυψη της Αμερικής. 3ο.Εδώ γίνεται τώρα μια εκπληκτική πολιτισμική επανάσταση. Οι Έλληνες λόγιοι φεύγουν τον βάρβαρο και, ασφαλώς, που θα στραφούν? Ασφαλώς στο σημείο της Ευρώπης που ήταν πλησιέστερο αλλά και ήταν ανεπτυγμένο οικονομικώς σε αντίθεση με την Γαλλία και Αγγλία που ήσαν εξουθενωμένες από τον 100ετή πόλεμο ο οποίος τελείωσε το 1453. Έτσι άρχισε αυτό που απεκλήθη ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ στην Δύση του ελληνικού πνεύματος. Εδώ την Ιστορία πρέπει να ακολουθούμε σε όλες της τις εκφάνσεις και θα μου επιτρέψετε μίαν εκτροπή από την συνέχεια του Ανατολικού Ζητήματος η οποία όμως δεν είναι καθόλου άσχετη. Θα πούμε

λίγα λόγια εισαγωγικά προτού τελειώσουμε σήμερα την εκπομπή. Τα μεταφέρω με συντομία από τον 1ο Τόμο της Διαμορφώσεως του Ευρωπαϊκού Πνεύματος, σελ. 191-207. 15ος και 17ος αι και εδώ αρχίζει η μεγάλη αυτή πνευματική Επανάσταση στην Ευρώπη που εκλήθη Αναγέννηση και μετά Διαφωτισμός. Είναι οξύμωρο να πούμε ότι αυτό έγινε σε αυτά ακριβώς τα μέρη, χάριν, προς Θεού, ΧΑΡΙΝ (!) της εισβολής των βαρβάρων Τούρκων. Ουδεν κακόν αμιγές καλού, όπως είπαμε. Την προπόνηση είχε αρχίσει η Ευρώπη πολύ πιό πριν, πάλι με την ελληνική ώθηση. Ήταν η εποχή του Καρολομάγνου, τον 8ον αι. Σαν άμορφο υγρό στην αρχή, το οποίο, κλεισμένο σε στεγανό λέβητα αρχίζει την βράση του. Η ώρα φτάνει τώρα με την πτώση του Βυζαντίου που η βράση θα αποδεσμεύσει την δύναμη. Τα στενά τοιχώματα του λέβητος τρίζουν και σπάνε. Η δύναμη που εμφωλεύει στον άνθρωπο τείνει προς το άπειρο και το ανθρώπινο πνεύμα το έχει στη φύση του να δρασκελίζει τους φράχτες. Τώρα αρχίζει το Big Bang της πνευματικής Αναγέννησης της Ευρώπης. Ας το πω με ειρωνεία, χάριν, ναι χάριν, στους Τούρκους που με την βαρβαρότητά τους έδιωξαν το μεγάλο ελληνικό πνεύμα από την πατρίδα του και το ανάγκασαν να ξενιτευθεί στην Δύση. Από τον 8ο αι. μέχρι τον 13ο οι Σχολαστικοί εργάζονταν χωρίς να έχουν πλήρη γνώση της αρχαιότητος που την γνώριζαν με λατινικές μεταφράσεις από τα Αραβικά. Κυριαρχεί η αυθεντία του Αριστοτέλους, Aristoteles dixit, από κακές μεταφράσεις. Με την 4η Σταυροφορία το 1204 και την Φραγκοκρατία, υπήρχε στην Κόρινθο ένας Καθολικός Επίσκοπος ο van Merboeke, ο οποίος με ομάδα 70 μεταφράζει τον Αριστοτέλη στα λατινικά από τα ελληνικά. Αυτός ήταν φίλος του Θωμά Ακινάτου, του έστειλε τις μεταφράσεις βάσει των οποίων αυτός διασκεύασε τις φιλοσοφικές βάσεις του Χριστιανισμού από τις Πλατωνικές του Αυγουστίνου. Με την πτώση της Κωνσταντινουπόλεως, οι λόγιοι εισάγουν στην Ιταλία τον Πλάτωνα και η πρώτη μετάφραση του Τίμαιου θεμελιώνει την μαθηματική σκέψη, ώστε ο Γαλιλαίος να μπορέσει να πει ότι «το βιβλίο της Φύσεως είναι γραμμένο με αριθμούς». Το ρεύμα των λογίων είχε αρχίσει να εγκαταλείπει την Πόλη πολύ πριν το 1453. Ο Βησαρίων, μαθητής του Πλήθωνος, πλατωνιστής, εγκαθίσταται το 1437. Ο Πλήθων το 1439. Από το 1397 η άφιξη στην Φλωρεντία του Μανουήλ Χρυσολωρά είχε προκαλέσει πνευματική αναστάτωση. Όταν ανέλαβε την έδρα του Πανεπιστημίου της Φλωρεντίας, ο Leonardo Bruni, επιλεγμενος Αρετίνος (1369-1444) κατελήφθη από ενθουσιασμό και έγραψε τα εξής: «παραδόθηκα στον Χρυσολωρά με τέτοιο ζήλο για μάθηση ώστε όσα συγκέντρωνα την ημέρα, ακολουθούσα κατόπιν κατά την νύκτα, συχνότατα δε και στον ύπνο μου» Αλλά γι’ αυτά, θα μιλήσουμε περισσότερο στην αμέσως επόμενη εκπομπή. Είναι άλλωστε και αυτό, αναπόσπαστο τμήμα του ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΥ ΖΗΤΗΜΑΤΟΣ. Υπενθυμίζω ότι οι εκπομπές μου αυτές δεν έχουν το μειονέκτημα των εκπομπών από την τηλεόραση που τελειώνουν και χάνονται. Όλες μου οι εκπομπές παραμένουν αποθηκευμένες στο Ιντερνετ, αυτή την τρομερή εφεύρεση του 20ού αι. της οποίας ο εμπνευστής δεν πήρε καν Βραβείο Νόμπελ! Μπορείτε να τις δείτε και ξαναδείτε αν ανοίξετε Google, dailymotion.fr και αναζητήσετε kaloy. Ή ακόμη αν απλώς ανοίξετε Google και γράψετε Nicolas Kaloy.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 4 1 Αγαπητοί τηλεθεατές, όπως έχουμε πει τα στοιχεία παίρνω από την πλούσια βιβλιογραφία με την οποίαν έγραψα το τρίτομο έργο μου Η Διαμόρφωσις του Ευρωπαίκού Πνεύματος. Στην προηγούμενη εκπομπή τελειώσαμε με το ρεύμα των Ελλήνων λογίων που άναψε το φως της Αναγεννήσεως του Ελληνικού πνεύματος στην Ευρώπη. Είδαμε ότι η πολιτιστική επανάσταση άρχισε πολύ πριν από την Άλωση. Ο Μανουήλ Χρυσολωράς φτάνει στην Φλωρεντία το 1397.

Πρωτοπόρος, ετοιμάζει το έδαφος για τους επόμενους. Με πολλούς μαθητές που αποτελούν αστέρες της Αναγεννήσεως. Είδαμε τι έγραφε με ενθουσιασμό ο Αρετίνος « Παραδόθηκα στον Χρυσολωρά με τόσο ζήλο για μάθηση ώστε όσα συγκέντρωνα την ημέρα, ακολουθούσα κατά την νύκτα, ακόμη και στον ύπνο μου». Ο Χρυσολωράς έφτασε με ειδική αποστολή να ζητήσει βοήθεια εναντίον των Τούρκων. Αλλά το σχίσμα και η ανάμνηση της Φραγκοκρατίας είχε διχάσει με φανατισμό τους Έλληνες. Κατά την εθνική τους συνήθεια παρετάχθησαν σε αντιμαχόμενα στρατόπεδα, να σφάξει ο καθένας, με κάθε κόστος, τον άλλον. Ματαίως ο Πλήθων Γεμιστός προσπάθησε από τον Μυστρά να πείσει τον Αυτοκράτορα να οργανώσει ισχυρό στρατό. Οι Έλληνες, κλεισμένοι σε μοναστήρια προτιμούσαν να περιμένουν την επέλαση των Αγγέλων με τις ρομφαίες για να τους σώσουν. Η Ιστορία επαναλαμβάνεται στην Ελλάδα κάθε φορά, αν και κατ’ άλλον τρόπον. Για να παραφράσω μια φράση του Σαίξπηρ «Διχασμός, τ’όνομά σου ελληνικό DNA». Το αμφιβόλου σημασίας ή νοήματος filioque κατέστρεψε το γένος μας τότε, το «ελιά, ελιά και Κώτσο βασιλιά» την πρώτη 20ετία του 20ού αι., ο Μαρξιστικός μύθος και το «Στάλιν τ’ όνομά σου λεφτεριά» του Ρίτσου μετά τον Β΄Παγκόσμιο πόλεμο, η «Αριστερά της προόδου» στις μέρες μας. Και έπεται συνέχεια. Πάντοτε ο Έλληνας θα βρίσκει ένα είδος «filioque» για να αυτοκτονεί. Ο αιώνιος Φοίνιξ που αναζεί από την τέφρα του θα βρίσκει πάντα κάποιο εξωπραγματικό πρόσχημα για να αυτοκαταστρέφεται. Νέες έρευνες από τον καθηγητή κ. Τριανταφυλλίδη, αποκαλύπτουν ότι το DNA παραμένει σχεδόν αμετάβλητο από την εποχή του Ομήρου και του Αχιλλέως με την «μήνιν» του. Η βιταμίνη που το διατηρεί είναι ο Φθόνος και η έμφυτη ιδεοληπτική φιλοσοφία παρά τις προσπάθειες του Σωκράτη να επιβάλει τον Πραγματισμό. (Γι’ αυτά όμως θα μιλήσουμε στο τρίτο μέρος των εκπομπών μας όταν θίξουμε μερικά φιλοσοφικά θέματα, απλά, που να τα καταλαβαίνει όλος ο κόσμος). Αυτά όλα βέβαια δεν είναι άσχετα με την μοίρα της Ελλάδος όταν σήμερα, με τα αιφνίδια γεγονότα της Ουκρανίας και της Κριμαίας, βρίσκεται πάλι στο μάτι του τυφώνος που λέγεται ΑΝΑΤΟΛΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ. Στο τέλος των εκπομπών μου θα έχουμε φτάσει στην διάγνωση αυτής της μυστικής κληρονομικής ασθένειας που είναι η διαχρονική ουσία του ελληνικού προβλήματος. Τον Φθόνο του πλησίον. Μόλις ο Χρυσολωράς έφτασε το 1397, ο Caluccio Salutati, Πλατωνιστής, του Ουμανιστικού κύκλου της βίλλας «Paradiso», τον καλεί στην Φλωρεντία να διδάξει την ελληνική γλώσσα (αυτήν που περιφρονεί ως «νεκρή» η κ. Ρεπούση) και την φιλοσοφία, την γνώση που, όπως λέγεται, εγεννήθη στην Ελλάδα , αλλά και εκεί απέθανε από αναιμία. Μαθητές του ήσαν τα μεγάλα ονόματα της Αναγεννήσεως, Αρετίνος, Filelfo, Poggio, Traversari κ.α. Εδώ να δούμε με τι αγώνες γίνεται η πνευματική ανάπτυξη, αγώνες που σήμερα είναι άγνωστοι στην ελληνική κοινωνία. Η παλαιά αντίθεση, από τον Μεσαίωνα, Πλατωνικών και Αριστοτελικών (ο ιδεαλισμός του Πλάτωνος και η Λογική του Αριστοτέλη έπλασαν το Ευρωπαϊκό Πνεύμα) δυναμώνει κατά τον 14ο και 15ο αώνα. Την εποχή που η Ευρώπη άνοιγε τα μάτια της, οι Έλληνες τα έκλειναν σε ένα σκότος 4 αιώνων, κάτω από τον βάρβαρο. Το έναυσμα έδωσε στην Ιταλία η επιρροή του Γεωργίου Πλήθωνος Γεμιστού (1360-1453) και κατά την ατυχή Σύνοδο της Φερράρας (1438) και Φλωρεντίας (1439) που έγινε σε συννενόηση του Παπα Ευγένιου του 4ου με τον Ιωάννη Παλαιολόγο Εκεί έλαμψαν οι μορφές των Πλατωνιστών Πλήθωνος, Βησαρίωνος και Γεώργιου Τραπεζούντιου, όπου τον Ιούλιο 1439 επετεύχθη βραχύβιος ένωσις των Εκκλησιών. Ακολούθησε το 1443 η Σταυροφορία και η συντριπτική ήττα στην Μάχη της Βάρνας. Ο Πλήθων γνωρίζεται με τον Cosimo dei Medici στον οποίον διδάσκει την Πλατωνική διδασκαλία. Οι ιδέες του Πλήθωνος, ανάμικτες με τον Νεοπλατωνισμό του Πλωτίνου, του Πρόκλου και Πορφύριου αλλά και του Ζωροάστρη, ορθές κατ’ εμέ αλλά πολύ προχωρημένες για την εποχή, προκάλεσαν μεγάλες αντιδράσεις. Θεωρείται «Χριστιανός Ειδωλολάτρης». Κυριότεροι αντίπαλοί του αναδεικνύονται οι άλλοι Έλληνες – οι Θεόδωρος Γαζής, και ο σφοδρώς ανθενωτικός ο Γεννάδιος Σχολάριος. Ο Φλωρεντινός Ουμανισμός αναζωπυρούται όταν ο Cosimo dei Medici καλεί στην Φλωρεντία τον Ιωάννη Αργυρόπουλο (1410-1490) ο οποίος διδάσκει την ελληνική γραμματεία στον Cosimo και στα παιδιά του, Piero και Lorenzo.

Με παρόμοιες αντιθέσεις και πολεμικές, αναζωπυρούται το πνεύμα και εξασφαλίζεται η πρόοδος αρκεί να κυριαρχεί πνεύμα ελευθερίας. Η σύνθεση των στοιχείων πνευματικής προόδου, η Disputatio Scholastica, το Sic et Non, οι νέες ιδέες και το πνεύμα ελευθερίας και αναζητήσεως είναι στοιχεία που η σημερινή ελληνική Παιδεία δεν έχει κατορθώσει να εμφυτεύσει στις νέες γενεές. Διότι και εκεί, ελλείπουν οι Ηγέτες. Την θέση τους κατέχουν μη επιστάμενοι ή και ημιμαθείς Μίμοι και Ουραγοί «αυτοσχεδιάζοντες», που αρπάζουν, αμαχητί και άβουλα, ιδέες που εισάγονται από το εξωτερικό, πολλές φορές υπό την επίδραση πολιτικής προπαγάνδας και σκοπιμότητος, όπως είναι η σημερινή εγκληματική και αφύσικη Νέα Τάξις Πραγμάτων. Η οποία, ακριβώς, επειδή είναι αφύσικη, δηλαδή ενάντια στην φύση του ανθρώπου, θα έχει το ίδιο αποτέλεσμα με πολλά, κατά το παρελθόν, παρόμοια ιδεολογήματα. Δηλαδή θα παρέλθει, αφού όμως θα έχει αφήσει πίσω της εκατομμύρια πτώματα. Η Ελλάδα των Μίμων και Ουραγών ζει πάντοτε, κυρίως και μεταφορικώς, με δανεικά και εισαγωγές, είτε πρόκειται για χρήμα και εμπορεύματα είτε πρόκειται για ιδέες και ιδεολογήματα. Σε όλο αυτό το διάστημα, μέχρι τον 19ον αι. η Ευρώπη διαμορφώνεται σύμφωνα με το διωγμένο και ξενιτεμένο ελληνικό πνεύμα. Το λεξιλόγιο των δυτικοευρωπαϊκών γλωσσών εμπλουτίζεται συνεχώς με ελληνικές λέξεις που αποτελούν σήμερα περίπου το 25% του λεξιλογίου της ιταλικής, γαλλικής, ισπανικής και αγγλικής γλώσσας. Όλα αυτά κατά την περίοδο, από το 1453, που οι Έλληνες είχαν πέσει σε χειμερία νάρκη μαζί με τον «μαρμαρωμένο βασιλιά» του εθνικού Μύθου, μέσα στο σκοτάδι της Τουρκικής βαρβαρότητας. Θα πρέπει εδώ να προσθέσω ένα τυχαίο γεγονός που θα μπορούσε να είχε αλλάξει τον ρου της Ιστορίας. Το 1463, ο Πάπας έστειλε επιστολή στον Πορθητή όπου του έλεγε ότι θα τον ανεγνώριζε ως φυσικό διάδοχο της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας αν ησπάζετο τον Χριστιανισμό! Λέγεται ότι η μητέρα του Μωάμεθ ήταν Χριστιανή. Βέβαια, η Ιστορία δεν γράφεται με «εάν». Και δεν χρειάζεται να σκεφθούμε πόσο διαφορετικά θα είχε εξελιχθεί η Ιστορία «εάν» ο Μωάμεθ είχε δεχθεί! Αυτά μπορεί να ήταν ίσως παρέκκλιση από το θέμα του Ανατολικού Ζητήματος, αλλά μόνο φαινομενικά, σε επιπόλαιη θεώρηση. Διότι, όπως έχουμε πει, η Ιστορία δεν είναι ασυνεχής αλληλουχία μονομερών αιτιωδών σχέσεων. Στην ιστορική εξέλιξη ακολουθεί σειρά αυτού που αποκαλώ «παρομοιώσεων», όπου τα γεγονότα του παρελθόντος είναι ομοιώματα αυτών που ακολουθούν και διδάσκουν. Όπως είπαμε, η Ιστορία είναι των ανθρώπων και οι άνθρωποι είναι πάντοτε οι ίδιοι, επιρρεπείς στα ίδια σφάλματα. Όπως μας λέει ο Πολύβιος, «καλλίστη Παιδεία ηγητέον προς αληθινόν βίον την εκ της πραγματικής ιστορίας περιγενομένην εμπειρίαν… η Ιστορία ηγείται το αληθές δια την ωφέλειαν των φιλομαθούντων». Σήμερα η ξεπεσμένη παιδεία κάνει πολλούς να μιλούν με περιφρόνηση για «παρελθοντολογία» και άλλους να νομίζουν ότι μια φευγαλέα σκοπιμότης ηττοπάθειας και αβουλίας, επιτρέπει να αποκαλούμε την βάρβαρη σφαγή «συνωστισμό»! Όταν ο διχασμός δεν είναι απλώς διαφορετική γνώμη εν ελευθερία, αλλά συνοδεύεται από μίσος και φανατισμό όπως συμβαίνει με τους διχασμούς που απαντώνται στην ελληνική Ιστορία, τα αποτελέσματα είναι ολέθρια. Προσέχτε την «παρομοίωση» που είδαμε στα προηγούμενα με τον διχασμό των ενωτικών και ανθενωτικών. Εγώ θα έχω πάντοτε την υποψία ότι η Κερκόπορτα δεν έμεινε ανοιχτή από λησμοσύνη, αλλά ήταν εκτέλεση προμελετημένου σχεδίου. Η ανάδειξη, την επομένη της Αλώσεως, του Γεννάδιου Σχολάριου σε Πατριάρχη και η αναγνώριση από τον Μωάμεθ της θρησκευτικής ανεκτικότητος για μένα παραμένει μια ύποπτη σύμπτωσις, ιδίως σε συνδυασμό με την φράση του Νοταρά «καλύτερα το φακιόλι του Τούρκου από την Τιάρα του Πάπα». Η υποψία μου, βέβαια, δεν επιβεβαιώνεται εμπειρικά, αλλά επιβεβαιώνεται λογικά. Η προετοιμασία, η «συνωμοσία», είτε θεμελιώνεται σε αργύρια είτε σε πεποίθηση συνειδήσεως, είναι πάντοτε συστατικό στοιχείο σε κάθε ιστορική εξέλιξη. Το χειρότερο είναι όταν η συνείδηση, χρωματίζεται με θρησκευτικό φανατισμό. Νομίζω ότι η ανωτέρω φαινομενική παρέκκλιση, κάτι άφησε για πείρα και στοχασμό. Δυστυχώς, μετά την Άλωση, στο κενό μέχρι τον 19ον αι. εμείς οι Έλληνες χάσαμε την δημιουργό εξέλιξη της ιστορικής συνέχειας. Και αυτό παίζει τεράστιο ρόλο στην προσαρμογή με την εποχή

μας, μέσα στην Ευρώπη. Αλλά και πρέπει να καθορίζει σήμερα και τον αναγκαστικό προσανατολισμό της Παιδείας των Ελλήνων. Όμως και τούτο, δεν φαίνεται να έχει γίνει κατανοητό από τους, κατά τον διαχρονικό χαρακτηρισμό του Σωκράτους, «μη επισταμένους και αυτοσχεδιάζοντας» που κυβερνούν. Από πολιτική σκοπιά, η Ρωσία, λόγω του «ομοθρήσκου» και των παλαιών δεσμών από την εποχή του Βλαδίμηρου, θεωρεί ότι είναι η φυσική διάδοχος του Βυζαντίου. Το 1492, ο Τσάρος, Ιβαν 3ος, παντρεύεται την ανεψιά του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου Σοφίαν και ορίζει σύμβολο της Ρωσίας τον δικέφαλο αετό. Έτσι εντείνεται η είσοδος της Ρωσίας ως πρωταγωνίστριας στο Ανατολικό Ζήτημα. Αποβλέπει στην προσάρτηση των Ανατολικών Βαλκανίων, κατάληψη της Κωνσταντινουπόλεως, του Βοσπόρου και των στενών για εξασφάλιση της εξόδου του εμπορίου και του στόλου της στην Μεσόγειο. Η Αυστροογγαρία θέλει κατάληψη Κροατίας, Βοσνίας, Ερζεγοβίνης ώστε, μέσω Σερβίας να έχει κι αυτή διέξοδο στο Αιγαίο με κατάληψη της Θεσσαλονίκης. Τούτο διότι ήταν πνιγμένη με μοναδική έξοδο το Τριέστι στην Αδριατική που εξαρτάται από το ποιος ελέγχει την Ιταλία και τις Ιονίους Νήσους. Η Γαλλία του Ναπολέοντος βαδίζει στην Αίγυπτο για απομόνωση της Αγγλίας από τις Ινδίες. Έτσι, η πολιτική της τρίτης μεγάλης Δυνάμεως, της Αγγλίας είναι η εξουδετέρωση των ανωτέρω σχεδίων. Αυτή είναι η νέα διαγραφή του Προβλήματος του Ανατολικού Ζητήματος. Όπως θα δούμε σε λίγο, η απελευθέρωση της Ελλάδος θα είναι για την Αγγλία η λύση του προβλήματος. Αυτά είναι το Γενικό Σχέδιο μιας περίπλοκης Συνωμοσίας μεταξύ των Μεγάλων, που θα μας φτάσει μέχρι τις σημερινές εξελίξεις της εμπλοκής της Ουκρανίας για εξασφάλιση των πηγών ενεργείας για την Δύση υπό την επίβλεψη και έλεγχο της Αμερικής. Διαχρονικό πρόβλημα το ΑΝΑΤΟΛΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ που αλλάζει και μεταμορφώνεται ως προς τους πρωταγωνιστές, τους σκοπούς και τα αίτια, αλλά στην ουσία παραμένει το αυτό και ωσαύτως έχον. Για ‘όλα αυτά τα αλληλοσυγκρουόμενα συμφέροντα Δύσεως και Ανατολής, συνωμοσίες και μέσα στους κόλπους των ψευδοσυμμαχιών, πόλεμοι, δολοφονίες ακόμη και εμπρησμοί δασών από νήσο Εύβοια μέχρι το Ταίναρο και την Ολυμπία, ‘Όλα διαφορετικά αλλά στην ουσία, όλα τα ίδια, Από τους εκάστοτε δυνάστες της ανθρωπότητος οι οποίοι πίσω από την υποκρισία της Δημοκρατίας και της Ηθικής, εφαρμόζουν το μόνο δίκαιο που διέγραψε ο Πανάγαθος για όλη του την Δημιουργία: το δίκαιο του ισχυροτέρου.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 5 (8

η Εκπομπή 2014 και 5

η της Ιστορικής σειράς)

Αγαπητές τηλεθεάτριες και τηλεθεατές σήμερα είναι η 8η εκπομπή 2014 και η 5η της ιστορικής σειράς για το ΑΝΑΤΟΛΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ. Ζούμε σήμερα ιστορικές στιγμές με την προσπάθεια των Αμερικανών να περικυκλώσουν την Ρωσία και διακόψουν την ανάπτυξή της με τις μαριονέτες των Βρυξελλών πιστών ακολούθων τους. Μαριονέτες των Βρυξελλών που όσο περνά ο καιρός τόσο αυξάνει και η απόστασή τους από την βούληση των λαών της Ευρώπης. Μέχρις ότου κάποτε, το απόστημα αυτό θα σπάσει. Και οι λαοί της Ευρώπης, από τον Ατλαντικό μέχρι τα Ουράλια, όπως ονειρευόταν ο Ντε Γκώλ, με την Αγία Ρωσία εντός των κόλπων τους, θα ησυχάσουν σε περίοδο ειρήνης και ευημερίας. Όταν πλέον ο εφιάλτης της δεύτερης Νέας Τάξης Πραγμάτων θα έχει μοιραίως το τέλος της πρώτης, που ενεπνεύσθη και εβάφτισε με το μοιραίο αυτό όνομα, ο Αδόλφος Χίτλερ. Η Ιστορία του ανθρώπου επαναλαμβάνεται κατ’ άλλον τρόπον που …παραμένει ο ίδιος!!! Και τώρα τα γεγονότα με μεγάλη συντομία. Για την Ρωσική πολιτική, βασική επιδίωξις ήταν η κατοχή των Στενών των Δαρδανελίων και τούτο φέρνει συνεχή αντιπαράθεση Ρωσίας –Τουρκίας. Διαχρονικό το φαινόμενο, το είδαμε και μόλις προ μιας εβδομάδος! Η πολιτική

συνωμοσία που διαγράφεται στα άδυτα του στενού κύκλου εξουσίας βρίσκει πάντα μεθόδους και μέσα για τον φανατισμό των λαών οι οποίοι έχουν την θέση των προβάτων που ο βοσκός και τα τσοπανόσκυλα καθοδηγούν στις ορθές (για τον βοσκό) θέσεις. Η Ρωσία εμφανίζεται ότι αναλαμβάνει την προστασία των «ομοθρήσκων» έναντι της καταπιέσεως που υφίστανται από την Τουρκία. Ο θρησκευτικός φανατισμός, είναι όπλο πολύ δυνατότερο από την ατομική βόμβα. Ο Μέγας Πέτρος (1672-1725) γίνεται Τσάρος σε ηλικία 10 ετών υπό την κηδεμονία της μητέρας του και το 1694, με τον θάνατο της μητέρας του, αναλαμβάνει σε ηλικία 22 ετών πλήρως την εξουσία μιας χώρας που μέχρι τότε βρισκόταν απομονωμένη από την Ευρώπη. Η σημερινή Νέα Τάξις των Αμερικανικών συμφερόντων επιδιώκει να την επαναφέρει σε αυτό το καθεστώς απομονώσεως. Ασφαλώς δεν θα το επιτύχει αλλά ας ελπίσουμε ότι δεν θα το επιτύχει μόνον με ειρηνικά μέσα. Αρκετά εκατομμύρια αθώων ανθρώπων έχουν πεθάνει για την ικανοποίηση της μεγαλομανίας πολύ λίγων ανθρώπων. Αλλά και πολλών αποτυχημένων ιδεολογιών. Και αυτό γιατί? Διότι δεν είναι, όπως νόμισε ο Πλάτων, τα πράγματα «ενδεέστερα και φαυλότερα» που προσπαθούν να μιμηθούν τις Ιδέες. Αλλά είναι οι Ιδέες, στα ανθρώπινα κεφάλια, που προσπαθούν να μιμηθούν τα πράγματα και αποδεικνύονται πάντοτε αυτές ως οι «ενδεέστερες και φαυλότερες». Ο Πέτρος βρίσκει την Βαλτική να κατέχεται από τους Σουηδούς και τον Εύξεινο από τους Τούρκους. Πρώτο αίμα είχε χυθεί με τον Ιβάν τον Τρομερό (1533-1584) με ήττα των Τούρκων στην Αζοφική. Την οποίαν καταλαμβάνει τελικώς ο Πέτρος. Η Ρωσία αναγνωρίζεται πρώτη φορά ως Ευρωπαϊκή δύναμη με την Συνθήκη του Karlowitz τον Ιανουάριο 1699. Mε τον Ρωσοτουρκικό πόλεμο του 1710, Σλαύοι και Έλληνες στα Βαλκάνια αρχίζουν να βλέπουν τον Ρώσο ως τον φυσικό απελευθερωτή τους. Ακολούθησε η ατυχία της αλόγιστης διελεύσεως του Προύθου από τον Πέτρο. Η Ρωσία χάνει ό,τι είχε αποκτήσει. Το 1715 Οι Τούρκοι ανακαταλαμβάνουν από την Βενετία την Πελοπόννησο και την Κρήτη αλλά η Βενετία διατηρεί τις Ιονίους Νήσους. Οι Τούρκοι εγκαταλείπουν Ουγγαρία και Βελιγράδι το 1717. Με την επέμβαση Αγγλίας και Γαλλίας υπογράφεται η Συνθήκη στο Passarovitz Ιούλιος 1718. Μετά την ταπείνωση του Προύθου η Ρωσία θέλει ανταπόδοση, αναζητά Συμμαχίες. Η Γαλλία αποκλείεται διότι είχε με τις διομολογήσεις οικονομικό όφελος στην Τουρκία, Η Αγγλία κείται μακράν και είναι αδιάφορη. Απομένει η Αυστρία που δεν ξεχνούσε την πολιορκία της Βιέννης. Συνάπτεται λοιπόν Συμμαχία το 1726 η οποία θα συνεχιστεί μέχρι την Ελληνική Επανάσταση η οποία θα αλλάξει το παιχνίδι της σκακιέρας. Έτσι το 1736 η Ρωσία, πανέτοιμη, κηρύσσει τον πόλεμο στην Τουρκία. Η ευκαιρία δίδεται όταν η Ρωσία αρνείται την διαδοχή του Πολωνικού θρόνου με τον πατέρα της συζύγου του Λουδοβίκου 15ου Stanislas Leczynski και η Γαλλία ζητά την συμπαράσταση του Σουλτάνου. Είδαμε ότι είχε εξασφαλίσει με τις διομολογήσεις σημαντικά εμπορικά οφέλη. Η Ρωσία κατόρθωσε να ανακτήσει την Αζοφική και Κριμαία που είχε χάσει ο Μέγας Πέτρος με την Συνθήκη του Προύθου. Η Αυστρία, επωφελούμενη της Συμμαχίας προωθείται πέραν Βελιγραδίου μέχρι Νις, σαν πρώτη δόση στον δρόμο της προς την ποθητή Θεσσαλονίκη. Όμως, με την Συνθήκη του Βελιγραδίου ο Αυτοκράτωρ της Αυστρίας που είχε πρόβλημα στο σχέδιο της διαδοχής του από την κόρη του Μαρία Θηρεσία δέχεται να εγκαταλείψει Βελιγράδι, Σερβία και Βλαχία. Η Γαλλία για την βοήθειά της στην Τουρκία εξασφάλισε τα εμπορικά της συμφέροντα. Ο Μοντεσκιέ γράφει: «Η Τουρκική Αυτοκρατορία έχει την ίδια αδυναμία που είχε και η Ελληνική. Αλλά θα διατηρηθεί επί πολύ ακόμη. Αν απειληθεί, υπάρχουν τρεις Μεγάλες Δυνάμεις της Ευρώπης να την προστατεύσουν». Αυτή είναι μια λεπτομέρεια που δεν διδάσκεται στα ελληνικά σχολεία σήμερα σε μάθημα Αγωγής του Πολίτου. Ποια λεπτομέρεια? Ότι ο ηθικός νόμος που έχει επιβληθεί στην Φύση από τον Πανάγαθο, είναι το Συμφέρον του Ισχυροτέρου. Ότι, ενώ οι κοινωνικοί νόμοι στις σχέσεις μεταξύ ανθρώπων μιας κλειστής κοινωνίας αναγνωρίζουν συναισθήματα και φιλίες, οι νόμοι για τις σχέσεις κρατών βρίσκονται ακόμη στην κατάσταση της ζούγκλας, με αυτούς τους αιώνιους νόμους που έχει επιτάξει ο Πανάγαθος στην Φύση. Αυτή είναι η φυσική διαφορά κοινωνικού και

ατομικού Δικαίου αλλά και ατομικής και κοινωνικής Ηθικής (βλ. το βιβλίον μου Η Φιλοσοφία της Ηθικής). Τα Κράτη φέρονται ως «άτομα», με ιδιοτελείς σκοπούς, όπου επιζεί ο ισχυρότερος μέσα στην ζούγκλα. Τα ιδεολογήματα , τύπου Κοινωνίας των Εθνών ή ΟΗΕ είναι για τους αφελείς. Οτιδήποτε θέλει να παραμελήσει τους βασικούς νόμους της Φύσεως είναι καταδικασμένο σε αποτυχία. Όταν ακούμε, αυτός είναι «φιλέλλην» πρέπει να κουμπωνόμαστε με την ίδια φροντίδα όπως όταν ακούμε ότι είναι «μισέλλην». Φιλέλληνες και Μισέλληνες υπάρχουν μόνο μεταξύ διανοουμένων σε έναν κοινωνικό κύκλο. Που δεν έχουν ατομικά συμφέροντα. Δεν υπάρχουν στην διακρατική ζούγκλα. Όταν ένας πολιτικός στην Ελλάδα λέει «δεν διεκδικούμε τίποτα» δεν πρόκειται να συγκινήσει συναισθηματικά κανέναν. Απεναντίας, απλώς τον προδιαθέτει να του δώσει έναν ακόμη κόλαφο. Κατά τους νόμους της Φύσεως, όποιος δεν διεκδικεί, ή δεν είναι σε θέση να διεκδικήσει, χάνεται. Να πώς η «παρελθοντολογία» διδάσκει. Αυτό προσπάθησε να κάνει ο Μακιαβέλλι και τον παρεξήγησαν οι ηθικολόγοι, ελαφροί φιλόσοφοι τύπου Βολταίρου (βλ. το βιβλίο μου περί Μακιαβέλλι). Ο Μακιαβέλλι όμως, διδάσκει ανθρώπινη ψυχολογία. Δείχνει, με δίδαγμα την Ιστορία, το τι είναι και όχι το τι δέον είναι. Ο μόνος που τον κατάλαβε ήταν ο πονηρός Ρουσσώ. Αυτός είπε «νομίζουν ότι διδάσκει τους Ηγεμόνες, ενώ αυτός διδάσκει τους λαούς». Πολλοί αφελείς άνθρωποι λέγουν ότι δεν τους αρέσει η αρχή «ο σκοπός αγιάζει τα μέσα». Εδώ το θέμα που προέχει είναι το «ποιός αγιάζει τον σκοπό». Και σκοπός για ένα Κράτος είναι …το Κράτος. Όπως σκοπός για ένα όν είναι η αυτοσυντήρηση. Γι’αυτό και η αρχή «ου φονεύσεις» αναιρείται στο Δίκαιο όταν πρόκειται για αυτοάμυνα. Σε περίπτωση πολέμου ο ιερεύς ευλογεί τα όπλα τα ιερά. Γι’ αυτό ο Σωκράτης λέγει «σεμνότερον και αγιότερον εστίν η πατρίς». Γι’αυτό ο Μακιαβέλλι λέγει «πρέπει να προασπίζεσαι την Πατρίδα είτε με ατιμία είτε με δόξα. ’Όλα τα μέσα είναι καλά, αρκεί να προασπίζεται». Διότι Κράτος και Πατρίς είναι η κλειστή κοινωνία που γι’αυτήν ο «αγιασμένος σκοπός» είναι η προστασία των μελών της. Όχι ως ιδεολόγημα αλλά, ως απτό και ορατό αποτέλεσμα. Παρελθοντολογία λοιπόν. Ας το καταλάβουν καλά αυτοί που την «περιφρονούν» από ανοησία ή από συμφέρον. Δηλαδή γνώση της Ιστορίας. Δηλαδή γνώση των πρώτων αιτίων και παρακολούθηση της αιτιώδους συνέχειας μέχρι των αποτελεσμάτων. Αυτή είναι η ανιούσα και κατιούσα διαλεκτική που έχει διδάξει ο Πλάτων μερικά χιλιάδες χρόνια πριν και που έχει ξεχάσει να διδάσκει το σημερινό ελληνικό σχολείο. Για να πάψει ο σημερινός πολίτης να είναι «πάντα ευκολόπιστος και πάντα προδομένος». Μεταξύ 1740 και 1763 η Τουρκία ζει ήσυχα με την λεία της διότι άλλα προβλήματα απασχολούν τις Μεγάλες Δυνάμεις. Οι Έλληνες, υπόδουλοι στον βάρβαρο, περιμένουν στα παραμύθια τους το «ξανθό γένος» να τους βοηθήσει. Η Κεντρική Ευρώπη, ασχολείται με τον αγώνα Αυστρίας-Πρωσίας για κυριαρχία στον Γερμανόφωνο κόσμο. Πέραν των θαλασσών, αγών Αγγλίας-Γαλλίας για ηγεμονία στις Ινδίες και Β.Αμερική. Στο διάστημα αυτό, ο Μέγας Φρειδερίκος της Πρωσίας, αποσπά την Σιλεσία από την Μαρία Θηρεσία η οποία, περιμένει από την Αγγλία να την «σώσει». Μέχρι το 1756 άλλα νέα συμφέροντα ανατρέπουν τις Συμμαχίες και μαίνεται ο επταετής πόλεμος διαδοχής του Αυστριακού θρόνου. Πόσες χιλιάδες αθώων, άφησαν τα χωράφια τους και τις οικογένειές τους για να σκοτωθούν ώστε η Μαρία Θηρεσία να καταλάβει τον θρόνο του μεγαλείου της. Ο επιδέξιος Αυστριακός Υπουργός Kaunitz επιτυγχάνει να στρέψει τη Γαλλία προς την Αυστρία. Διπλωματικόν ολίσθημα που απομακρύνει την Γαλλία από τις παραδοσιακές φιλίες με Πολωνία και Τουρκία. Η Συμμαχία της με την Αυστρία την αναγκάζει σε συμμαχία με την Ρωσία την στιγμή που εκεί ανέρχεται μία από τις μεγαλύτερες φυσιογνωμίες της παγκοσμίου Ιστορίας. Είναι μια Γερμανίδα, θετή κόρη της Ρωσίας, που θα ονομασθεί στην Ιστορία η «Μεγάλη Αικατερίνη».

Λεοπαρδάλεις, ύαινες, λιοντάρια και αθώα ερίφια μέσα στην εθνικο-πολιτική ζούγκλα. Εκεί διέπουν οι άτεγκτοι νόμοι της Φύσεως που επέβαλε ο Πανάγαθος και περιέγραψε τόσο άριστα και αντικειμενικά ο Μακιαβέλλι «διδάσκοντας τους λαούς» όπως ευχόταν ο Ρουσσώ. Αλλά οι λαοί, που τόσο εύκολα φανατίζονται με ελπίδες από τότε, από πριν και στο άπειρο μέλλον, έχουν αποδειχθεί ανεπίδεκτοι μαθήσεως. «Θέλετε» λέει ο Μεγάλος δάσκαλος Μακιαβέλλι, «να ξέρετε τι είναι δύσκολο ή εύκολο για να πείσετε έναν λαό? Εάν παρουσιάσετε επίφαση εθνικής δόξας και πλουτισμού, τίποτε το πιο εύκολο για να πείσετε το πλήθος, ακόμη και αν ο χαμός της δημοκρατίας και η καταστροφή της χώρας κρύβονται πίσω από αυτή την ωραιοφανή πρόσοψη». Φίλοι μας. Τελειώνουμε την σημερινή 8η εκπομπή του 2014-και 5η της Ιστορικής σειράς για το ΑΝΑΤΟΛΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ. Στη συνέχεια θα παρακολουθήσουμε τις ενέργειες της Μεγάλης Αικατερίνης και τα όνειρα και σχέδιά της για την ανασύσταση της Βυζαντινής Ελληνικής Αυτοκρατορίας που είχαν ατυχώς όχι ευτυχές τέλος. Μετά, θα δούμε πώς ήρθε η Ελληνική Επανάσταση και ποιοι ακριβώς ήσαν οι ξένοι παράγοντες σε σχέση με την εξέλιξη του ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΥ ΖΗΤΗΜΑΤΟΣ που αγίασαν το τελικό αποτέλεσμα.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 6 (9

η εκπομπή 2014, 6

η Ανατολικού ζητήματος)

Είμαστε σήμερα στην 9η εκπομπή του 2014 και την 6η του Ανατολικού Ζητήματος. Θα αρχίσω με ένα ευτυχές γεγονός. Στις 2 Μαϊου/21 Απριλίου 1729 στην πόλη Στετίνο της τότε Πρωσίας γεννήθηκε η μικρή πριγκίπισσα Σοφία-Φρειδερίκη -Αυγούστα d’Anhart-Zerbst. Η πόλις τότε ήταν γεμάτη Γάλλους Ουγενότους και η εκπαίδευσή της ανετέθη στην Γαλλίδα Barbette Cardel η οποία την εμύησε και στην Γαλλική φιλολογία. Η μικρή πριγκίπισσα απεδείχθη από τότε χαρισματική. Η μητέρα της, μέλος της ανωτάτης αριστοκρατίας της Πρωσίας, όταν η Σοφία ήταν 14 ετών συναντά τον γιό της Τσαρίνας Ελισάβετ, Πέτρο, διάδοχο του θρόνου. Η μικρή Σοφία κατάλαβε αμέσως τι ορίζοντας ανοιγόταν μπροστά της, πείθει την μάνα της, η οποία πείθει την Τσαρίνα Ελισάβετ και οι γάμοι της Σοφίας 15 ετών, με τον Πέτρο ετελέστηκαν το 1745. Βέβαια ο γάμος δεν ήταν πολύ ευχάριστος για την πρόωρα πολύ ζωηρή Σοφία διότι ο σύζυγος ήταν μάλλον ασθενικός αλλά η Σοφία φρόντισε να αρχίσει ικανοποιούμενη με βοηθητικά ανδρικά μέλη της Τσαρικής Αυλής. Με τον θάνατο της Ελισάβετ το 1762 Τσάρος έγινε ο γιός της Πέτρος 3ος. Ένα χρόνο προ του γάμου της η Προτεστάντης Σοφία είχε ασπασθεί την Ορθοδοξία και το όνομά της έγινε Κατερίνα Αλεξέγιεβνα. Η Κατερίνα λοιπόν, ευφυεστάτη, αγαπημένη από τον λαό, μελετηρή, εδιάβαζε Πλούταρχο, Τάκιτο, Ρουσσώ, Μοντεσκιέ αλλά, όπως όλοι τότε, διάβαζε και Μακιαβέλλι. Ο Ρουσσώ, όπως ξέρουμε, έχει πει ότι «ο Μακιαβέλλι, νομίζουν ότι διδάσκει τους Ηγεμόνες αλλά αυτός διδάσκει τους λαούς». Αυτό είναι αληθέστατο αλλά εξαρτάται από ποιός τον διαβάζει. Διότι άλλο καταλαβαίνουν όταν τον διαβάζουν οι λαοί και άλλο όταν τον διαβάζει ο Ηγεμών. Αυτός διδάσκεται για να τα εφαρμόζει ενώ οι λαοί διδάσκονται για να τα αποφεύγουν. Η πρώην Προτεστάντης Σοφία και νυν Ορθόδοξη Κατερίνα έχοντας την συμπάθεια του λαού της και του τότε εραστή της Γρηγόρη Ορλώφ της Ανακτορικής φρουράς τακτοποίησε μια μικρή εξέγερση, επέτυχε την εκθρόνιση του συζύγου της και όχι μόνον αυτό αλλά την συμπλήρωσε, για να είναι πιο σίγουρη,, και με την δολοφονία του. Βλέπουμε λοιπόν πόσο χρήσιμη μπορεί να είναι, και για τις συζύγους, η ανάγνωση του Μακιαβέλλι. Θα δούμε τώρα πώς αυτή η τυχερή και χαρισματική γυναίκα θα μείνει στην Ιστορία ως Η Μεγάλη Αικατερίνη. Ο Μακιαβέλλι έχει πει ότι Τύχη χωρίς Αξία είναι πρόσκαιρη, Αξία χωρίς Τύχη είναι χαμένη. Η Αικατερίνη είχε τόσο Τύχη όσο και Αξία. Γι’ αυτό και η Άγγελα Μέρκελ τιμά την εικόνα της στο γραφείο της.

Ο Στρατάρχης Munnich την πείθει ότι Έλληνες, Σλαύοι και Ρουμάνοι, αποβλέπουν στην Ρωσία για λύτρωσή τους. Η Κατερίνα γνωρίζει ότι μία χώρα δε μπορεί τίποτα χωρίς Συμμαχίες. Πιστεύει, πολύ σωστά, ότι η Γαλλία θα επανέλθει στις παλιές συμμαχίες με Πολωνία και Τουρκία. Η Αγγλία ακόμη αδιαφορεί. Η Αυστρία έχει βλέψεις αντιδραστικές στα Βαλκάνια. Έτσι στρέφεται στην παλιά της πατρίδα την Πρωσία όπου και κοινά τα συμφέροντα ως προς την Πολωνία. Μαζί καταστέλλουν την απελευθερωτική της κίνηση και επιβάλουν βασιλέα τον Stanislas Poniatowski υπό την εγγύηση της Ρωσίας. Για αντίδραση, η Γαλλία θέλει να χρησιμοποιήσει την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Λέγει στον εκεί Πρεσβευτή της «είναι απελπιστικά παρηκμασμένη και η προσπάθεια θα αποβεί μοιραία για αυτήν αλλά τι μας νοιάζει εφ όσον θα έχουμε πετύχει τον στόχο μας». Όμως ο στόχος της Αικατερίνης είναι η απασχόληση της Τουρκίας στον Νότο για να αποφύγει επέμβαση στην Πολωνία. Τα έτη 1765-1767 Ρώσοι Πράκτορες κατακλύζουν Ελλάδα, Κρήτη, Βοσνία και Μαυροβούνιο. Ξεσηκώνουν Έλληνες και Σλαύους για την ημέρα ελευθερίας που θα φέρει ο «ξανθός λαός από τον Βορρά». Με την παρακίνηση της Γαλλίας η Τουρκία το 1768 κηρύσσει τον πόλεμο στην Ρωσία. Οι Γάλλοι υπαγορεύουν στον Σουλτάνο την έκδοση μανιφέστου προς τον «ελεύθερο κόσμο» ο οποίος μαθαίνει ότι ο Σουλτάνος είναι ο μεγάλος υπερασπιστής της ελευθερίας των Πολωνών! Ο κόσμος θαυμάζει την Τουρκία για την πιστή προσήλωσή της στις ελευθερίες της ανθρωπότητος. Έτσι γράφεται πάντοτε η Ιστορία και έτσι χιλιάδες λαού ξεχύνονται στους δρόμους ως κύμβαλα αλαλάζοντα και επευφημούν, ακόμη δε, για την καλή τους πίστη, και θυσιάζονται. Το φαινόμενο αυτό σήμερα έχει λάβει τεράστιες διαστάσεις με την βοήθεια των εξωνημένων ΜΜΕ και των πολιτικά εξαρτώμενων και παρακινούμενων συνδικάτων. Ο Μακιαβέλλι, σοφός ψυχολόγος του ανθρώπου, έχει πει: «αρκεί να φαίνεσαι, κανείς δεν μπορεί να ξέρει τι είσαι…δεν είναι ανάγκη για τον Ηγεμόνα να έχει όλες τις αρετές αλλά είναι αναγκαίο να φαίνεται ότι τις έχει. Θα έλεγα ότι εάν πράγματι τις είχε και τις τηρούσε θα ήταν επικίνδυνο. Να φαίνεται ότι τις έχει, του είναι χρήσιμο». Και ακόμη προσθέτει ένα βασικό κανόνα της επιστήμης της Προπαγάνδας: «ελάχιστοι γνωρίζουν τι είσαι και αυτοί οι λίγοι δεν τολμούν να αντιταχθούν σε αυτό που λέει όλος ο κόσμος». Να και πάλι τι διδάγματα μας δίνει η «παρελθοντολογία» και γιατί ο Μακιαβέλλι, όπως λέγει ο Ρουσσώ, είναι «ο δάσκαλος των λαών». Έτσι, το 1770, η Κατερίνα ενθαρρύνει την επανάσταση των Ελλήνων. Το «φαίνεσθαι» ήταν ο «φιλελληνισμός». Το «είναι» ήταν ότι η Ρωσία, με την αναταραχή, υπολογίζει να επιτύχει τον ιδιοτελή στόχο: την κατάληψη της Κωνσταντινουπόλεως και των Στενών για ελεύθερη διέξοδο στην Μεσόγειο. Έτσι, ο Ρωσικός στόλος ξεκινά από την Βαλτική με προορισμό το Αιγαίο με Ναύαρχο τον Αγγλικής καταγωγής Elphinstone. Προσπάθεια της Γαλλίας να τον σταματήσει απετράπη με απειλή της Αγγλίας ότι θα το θεωρούσε αιτία πολέμου. Ο Αλέξης Ορλώφ αναλαμβάνει την ηγεσία στον Νότο, επιχειρεί την κατάληψη της Τριπόλεως αλλά αποτυγχάνει διότι η ελληνική βοήθεια ήταν ανοργάνωτη. Οι Έλληνες εγκατελήφθηκαν στην βάρβαρη εκδίκηση των Τούρκων. Η ασύστολη αλλαγή συμμαχιών και οι διπλωματικοί ελιγμοί των συγκρουομένων κρατικών συμφερόντων χρησιμοποιούν με απάνθρωπη αναλγησία τους λαούς σαν αθύρματα για τα ειδεχθέστερ εγκλήματα κατά της ανθρωπότητος. Πάντοτε υπό το κάλυμμα της υποκρισίας για Μεγάλες Ιδέες της ελευθερίας και του δικαίου, της διεθνούς ηθικής τάξεως και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Έτσι εξαπατώνται οι λαοί, θύματα στο παιχνίδι συμφερόντων ιδιοτελών ατόμων και κλειστών κοινωνιών μέσα στην ζούγκλα των διεθνών σχέσεων. Τίποτε από αυτά δεν έχει μεταβληθεί μέχρι σήμερα. «Η τύχη», γράφει ο ιστορικός Marriott «και περισσότερο κάποιοι Άγγλοι αξιωματικοί υπό τις διαταγές του Ορλώφ, τον βοήθησαν για σημαντική νίκη στην θάλασσα». Ο τουρκικός στόλος κατεστράφη στην Χίο. Ο Elphinstone επείγεται να προχωρήσει στην Κωνσταντινούπολη, ο Ορλώφ καθυστερεί, η προσπάθεια αποτυγχάνει. Ήταν ο ρόλος της Τύχης στην ανθρώπινη

Ιστορία η οποία και διευθύνει τα ανθρώπινα σφάλματα. Πάντως τώρα, όλοι είναι βέβαιοι για την μοιραία διάλυση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας κατά τον αδέκαστο νόμο που διέπει η καιρικότης. Γένεσις και Φθορά της Ινδικής και Ελληνικής φιλοσοφίας, Rise and Fall κατά τον Edward Gibbon, Άνοδος και Πτώσις, ακριβώς όπως στην Περσική, την Αθηναϊκή, την Ελληνιστική, την Ρωμαϊκή, την Βυζαντινή και Οθωμανική Αυτοκρατορία στο παρελθόν, στην Βρετανική μέχρι τον 2ο Παγκ. Πόλεμο. Στις μέρες μας βλέπουμε σαφώς τις ενδείξεις ότι ήδη σημαίνει ο καιρός και για την Αμερικανική Αυτοκρατορία. Είναι ο ρους της Ιστορίας κάθε ζώντος οργανισμού τον οποίον ο Hegel θέλησε να ταξινομήσει ως διαλεκτική εξέλιξη του «Πνεύματος» και οι Μarx και Engels καθήλωσαν ως Νόμο της Φύσεως με την υλιστική ετικέττα Θέσις, Αντίθεσις, Σύνθεσις. Η Ρωσία με τα λεγόμενα «Ορλωφικά», άφησε τους Έλληνες στην τύχη τους, αλλά κατέλαβε την Κριμαία και, το 1771, όλη την Μολδοβλαχία. Η πρώην Σύμμαχος, η Αυστρία, θορυβημένη από τις επιτυχίες της Ρωσίας, συνάπτει μυστική συμμαχία με τον Σουλτάνο το 1771 και ειδοποιεί την Ρωσία να μη διαβεί τον Δούναβη. Ο Ρωσοτουρκικός πόλεμος (που άρχισε το 1768, συνεχίζεται αλλά η εξέγερση των Κοζάκων αναγκάζει την Αικατερίνη να δεχθεί την Τουρκική πρόταση για ειρήνευση. Στις 21 Ιουλίου 1774 υπογράφεται η Συνθήκη του Κιουτσούκ Καϊναρτζή (Βουλγαρικό χωριό που σήμερα λέγεται Kainarca). Η Ρωσία επιστρέφει στην Πύλη την Βεσαραβία, Μολδοβλαχία και τις Νήσους του Αιγαίου αλλά θέτει βαρύτατους όρους καλής διακυβερνήσεως, προστασίας και συντηρήσεως των Εκκλησιών και εμπορικές διομολογήσεις ανάλογες με αυτές που ίσχυαν για Γαλλία και Αγγλία, με αναγνώριση αμοιβαιότητος. Αυτό, ωφέλησε τους Έλληνες εμπόρους για διείσδυση στην Ρωσία. Η Ρωσία ιδρύει Πρεσβεία στην Κωνσταντινούπολη με δικαίωμα ανεγέρσεως Ιερού Ναού ελληνικής λειτουργίας και προστασίας της Χριστιανικής θρησκείας. Ο Αυστριακός Πρέσβης στην Πύλη περιγράφει την Συνθήκη ως «πρότυπο ικανότητος των Ρώσων διπλωματών και σπάνιο παράδειγμα βλακείας των Τούρκων διαπραγματευτών».

[Στην επόμενη εκπομπή και επόμενο Κεφάλαιο, θα δούμε τα σχέδια της Αικατερίνης που είναι αποφασισμένη να ικανοποιήσει τα όνειρα του Μεγάλου Πέτρου και το διεθνές κλίμα που επικρατεί πριν από την Ελληνική

Επανάσταση. Τα γεγονότα περιγράφω εκτενέστερα στον 2ο Τόμο του βιβλίου μου Η Διαμόρφωσις του

Ευρωπαϊκού Πνεύματος]

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 7

[10η εκπομπή 2014, 7

η Ανατολικού ζητήματος]

H Aικατερίνη έχει ως σκοπό την πραγματοποίηση των ονείρων του Μεγάλου Πέτρου. Η πολιτική του διαθήκη δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά στην Γαλλία όταν ο Ναπολέων ετοίμαζε την επίθεση στην Ρωσία. Δεν είναι σίγουρο αν δεν έχουν προστεθεί σημεία προπαγάνδας για τον «Ρωσικό κίνδυνο». Είναι γνωστή η μέθοδος. Την ξαναζούμε σήμερα να χρησιμοποιείται με διάμεσο τα πειθήνια και αργυρώνητα ΜΜΕ από την καταστρεπτική για την ανθρωπότητα Νέα Τάξη Πραγμάτων των Αμερικανών και του ανδρεικέλου που έχουν εγκαταστήσει στις Βρυξέλλες υπό την πειθήνια υπακοή του Barroso. Κατά την διαθήκη αυτή λοιπόν η Ρωσία αποβλέπει στην κατοχή της Κωνσταντινουπόλεως, εκδίωξη των Τούρκων από την Ευρώπη, με την βοήθεια της Αυστρίας και Αγγλίας και κυριαρχία στο εμπόριο με τις Ινδίες. Τον Σεπτέμβριο 1782, η Αικατερίνη υποβάλει το σχέδιό της στην Αυστρία. Εξοβελισμός των Τούρκων, διαμελισμός της Τουρκίας, Ρωσικές βάσεις σε μερικές νήσους του Αιγαίου. Η Αυστρία λαμβάνει τα εδάφη της γνωστής μας πρώην Γιουγκοσλαβίας, η Βενετία χάνει την Δαλματία αλλά έναντι αυτού λαμβάνει Πελοπόννησο, Κρήτη και Κύπρο. Η Γαλλία, για ικανοποίηση λαμβάνει Αίγυπτο και Συρία. Αλλά υπάρχει και το μεγάλο κεράσι στην πίττα. Προβλέπεται η επανασύσταση της Βυζαντινής

Αυτοκρατορίας με πρωτεύουσα την Κωνσταντινούπολη και εδάφη Θράκη, Μακεδονία, Βουλγαρίας λοιπή βόρεια Ελλάδα και Αλβανία. Ως Αυτοκράτωρ, διάδοχος του Βυζαντίου, ο εγγονός της τον οποίον έχει ήδη ονομάσει Κωνσταντίνο, έχει παραδώσει σε Ελληνίδες τροφούς, ντύνει με φουστανέλλα και του μαθαίνει την ελληνική γλώσσα. Μάλιστα η Αικατερίνη, για να μη παραλείψει τίποτε, είχε ετοιμάσει και μετάλλιο, στην μία όψη το πορτραίτο του εγγονού στην άλλη αλληγορική παράσταση νίκης του Σταυρού έναντι της Ημισελήνου. Βέβαια, η αρχή των Εθνικοτήτων δεν είχε εφευρεθεί ακόμη. Κράτη ψηφιδωτά εθνικοτήτων, όπως η Αυστρο-ουγγαρία, η Οθωμανική Αυτοκρατορία και η Ρωσία, ως η Παλαιά Τάξις Πραγμάτων - και η σύγχρονη «νέα» υπό τον τύπο της «πολυπολιτισμικότητος» που επιχειρεί να επιβάλει η Αμερικανική Παγκόσμια Δικτατορία («Global Government»). Η Ιστορία επαναλαμβάνεται διότι, απλώς, οι άνθρωποι παραμένουν οι ίδιοι! Ο αυστριακός Αυτοκράτωρ δεν έδειξε ενθουσιασμό για το σχέδιο αυτό της Αικατερίνης. Ήθελε και την Ιστρία και την Βαλαχία και δεν ήθελε τον Δούναβη στα χέρια της Ρωσίας. Η Αικατερίνη προσαρτά ήδη την χώρα των Ταρτάρων, οχυρώνει την Κριμαία, ενισχύει την γεωργική παραγωγή και οργανώνει τον Ναύσταθμο της Σεβαστοπόλεως. Στέλνει και πάλι Ρώσους πράκτορες για να εξεγείρει τους Έλληνες, Σλάβους και Ρουμάνους. Επεκτείνει δράση και στην Αίγυπτο. Ζητά από τον Σουλτάνο Αβδούλ Χαμίτ 4ον, να εγκαταλείψει Γεωργία και Βεσαραβία και να αντικαταστήσει την Ηγεμονία των Φαναριωτών που ελυμαίνετο τους πληθυσμούς. Ο Σουλτάνος κηρύσσει τον πόλεμο κατά της Ρωσίας το 1787 και η Ρωσία κατατροπώνει τον τουρκικό στρατό. Όπως η οικονομική ανάπτυξη της Ελλάδος την χρυσή 20ετία 1953-1973 εθορύβησε τους Αμερικανούς έτσι ακριβώς και η ανάπτυξη της Ρωσίας υπό την Αικατερίνη ανησυχεί Γαλλία, Αγγλία και Πρωσία, οι οποίες συνάπτουν Τριπλή Συμμαχία το 1788. Αρχικώς, η Αγγλία έβλεπε την Ρωσία ως αντίβαρο στην ανάπτυξη της Γαλλίας. Όμως, τώρα, ο Άγγλος πρωθυπουργός Pitt ο νεότερος, πρώτος αντιλαμβάνεται ότι η Αγγλία έχει συμφέροντα στην Μέση Ανατολή που κινδυνεύουν από την διάλυση της ασθενούς Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Η αλλαγή των καιρών δημιουργεί νέα τάξη πραγμάτων με την Γαλλική Επανάσταση του 1789. Στην Τουρκία πεθαίνει ο ορμητικός Αβδούλ Χαμίτ και τον διαδέχεται ο ασθενικός Σελίμ 3ος. Στην Αυστρία πεθαίνει ο Joseph και τον διαδέχεται ο Leopold με διαφορετικές ιδέες εξωτερικής πολιτικής. Συμφωνεί πρόθυμα με τους Τούρκους για την διατήρηση του status quo ante. Τώρα, η Γαλλική Επανάσταση μετατοπίζει το διπλωματικό κέντρο του βάρους, και όχι μόνο. Αυστρία και Πρωσία θέλουν ειρήνη στην Ανατολή για να αντιμετωπίσουν τον Γαλλικό κίνδυνο στην Δύση μετά την μεγαλειώδη νίκη των Γάλλων στο Βαλμύ. Την μάχη αυτή παρηκολούθησε από ένα λόφο και Γκαίτε ο οποίος είπε « σήμερα αλλάζει η τύχη του κόσμου και μπορώ να πω ότι παρευρέθην». Έτσι η Αικατερίνη μένει και πάλι μόνη. Η πολιτική του William Pitt διακόπτεται από την κοινή γνώμη της Αγγλίας που δεν περιφρονεί την πατροπαράδοτη φιλία με την Ρωσία, «για χάρη», όπως είπε ο πολιτικός και φιλόσοφος Edmund Burke, «μιάς άγριας και αποτυχημένης Αυτοκρατορίας ενός έθνους καταστρεπτικών βαρβάρων». Ο σφοδρός πολιτικός του αντίπαλος, Charles James Fox (1749-1806) εκδηλώνεται υπέρ της Ρωσίας και διαλύσεως της Τουρκίας και ο Pitt υποχωρεί. Τον Αύγουστο 1791 η Αυστρία συνάπτει Συνθήκη Ειρήνης με την Τουρκία και της ξαναπροσφέρει την Σερβία και τον λαό της πακεταρισμένο. Η αναφορά στον «λαό», την εποχή εκείνη, δεν ήταν καν της μόδας όπως είναι σήμερα αλλά η ουσία του πράγματος δεν έχει αλλάξει από τότε. Πάντοτε, κάποια άτομα, αποφασίζουν για την τύχη των λαών. Τον Ιανουάριο 1792 η Ρωσία υπογράφει ειρήνη με την Τουρκία στο Ιάσιο και επικυρώνει την Συνθήκη του Κιουτσούκ Καϊναρτζή. Έτσι κλείνει το πρώτο Μέρος τους Ανατολικού Ζητήματος. «Ήρθα στην Ρωσία ένα φτωχό κορίτσι» γράφει η Αικατερίνη, «η Ρωσία μου έδωσε πλούσια προίκα αλλά την ξεπλήρωσα με την Αζοφική, την Κριμαία και την Ουκρανία». Πράγματι, η μικροσκοπική αυτή Γερμανίδα κατέστησε την Ρωσία, από ασήμαντη Ασιατική χώρα, μια νέα Ευρωπαϊκή Δύναμη.

Έτσι, με την Γαλλική Επανάσταση, με τυχαία και απρόσμενα (όχι όμως πάντα και απρόβλεπτα για τους οξυδερκείς παρατηρητές όπως ήταν ο Ρουσσώ και ο Βολταίρος που είχαν προϊδει το grand fracas ) γεγονότα, αλλάζει η πορεία του κόσμου, τα σχέδια, οι Συμμαχίες, τα ενδιαφέροντα του Δίκαιου του εκάστοτε Ισχυροτέρου, κοντολογίς η μοιραία Τάξις των Πραγμάτων. Είναι αυτή η φύσις των πραγμάτων, αποτέλεσμα πολυσχιδών αιτιωδών σχέσεων μεταξύ των οποίων και το πέταγμα της πεταλούδας, το butterfly effect, που καθορίζουν στον ρου της Ιστορίας αυτό που ο Μακιαβέλλι αποκαλεί la Fortuna, η Τύχη, που «καθορίζει περισσότερο από τις μισές πράξεις των ανθρώπων». Είδαμε πώς η ανάπτυξη της Ρωσίας χάρη στις ικανότητες της Αικατερίνης εθορύβησε τις αντίπαλες φιλικές δυνάμεις που προέβησαν σε σύναψη αποτρεπτικών Συμμαχιών. Έτσι και σήμερα, για εμάς τους Έλληνες, μετά τον καταστρεπτικό Παγκόσμιο Πόλεμο και τον καταστρεπτικότερο «εμφύλιο» που προκάλεσαν οι «δημοκρατικές δυνάμεις της Αριστεράς και της Προόδου», η Τύχη, la Fortuna, δηλαδή η συγκυρία, η καιρικότης, έφερε την Ελλάδα να γνωρίσει την πραγματική ανάπτυξη της χρυσής 20ετίας, 1953-1973. Με ετήσια άνοδο ΑΕΠ 8% και Ιδιωτικών Επενδύσεων 10%, κυρίως Ελλήνων του εξωτερικού η χώρα εγκατέλειπε το σύμπλεγμα κατωτερότητος της παραδοσιακής «Ψωροκώσταινας» και αποκτούσε συνείδηση οντότητος. Όλοι στην Ευρώπη μιλούσαν για το «ελληνικό οικονομικό θαύμα». Ο παράγων που έπαιξε τον κύριο λόγο της σημερινής καταπτώσεως είναι ότι η θεαματική αυτή ανάπτυξη μιας μέχρι τότε ασημάντου οικονομικώς χώρας, εθορύβησε μια Δύναμη με τα σημαντικά συμφέροντα και την λογική του Ανατολικού Ζητήματος στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Η ανάπτυξις αυτή έπρεπε να σταματήσει. Η χώρα έπρεπε και πάλι να ισοπεδωθεί σε μηδαμινότητα για να μάθει και πάλι να υπακούει. Η μέθοδος είναι γνωστή από την ιστορική πείρα: τα τείχη των κάστρων πάντοτε πέφτουν όταν χτυπηθούν από μέσα. Έτσι ακούστηκε το «να πλήξουμε την γλώσσα, τα πνευματικά και ιστορικά αποθέματα για να μη μας ενοχλεί». Δεν ξέρω ούτε ενδιαφέρει αν αυτό το είπε ο Κίσσινγκερ, ο οποίος με προσωπική επιστολή του προς το γράφοντα, το αρνείται, ή άλλος εξωτερικός παράγων. Αυτό που ενδιαφέρει είναι ότι το βλέπουμε να εφαρμόζεται εντός των τειχών. Αυτό που βλέπουμε είναι ότι ο Μαρδόνιος, στην χώρα που ανθεί η φαιδρά πορτοκαλέα μπορεί να βρεί όχι έναν αλλά πολλούς, πάμπολλους, πρόθυμους Εφιάλτες. Αυτή είναι η σημερινή μας κατάστασις. Αυτή είναι η Νέα Τάξις των Πραγμάτων μας. Δεν πρόκειται να αλλάξει αν δεν καταλάβουμε την λογική και την ακατάλυτη βιωσιμότητα του Ανατολικού Ζητήματος ώστε να μπορέσουμε να την στρέψουμε εις όφελός μας. Αλλά γι’ αυτό χρειάζονται γνώσις και θάρρος. Δηλαδή χρειάζεται Ηγέτης. Στην επόμενη εκπομπή και Κεφάλαιο, θα αναπτύξουμε την νέα φάση που παίρνει το Ανατολικό Ζήτημα στις αρχές του 19ου αιώνος. Και τον ρόλο που έπαιξε η, όπως είπαμε, «συγκυρία» - και όπως λέει ο Μακιαβέλλι η Τύχη, la Fortuna - στην απελευθέρωση της Ελλάδος. Σας θυμίζω τι ακριβώς λέει ο Μακιαβέλλι στο 25ο κεφάλαιο: «Για να μη εξαλειφθεί η ελεύθερη βούλησή μας, πιστεύω να είναι αλήθεια ότι η τύχη είναι ο διαιτητής των μισών από τις πράξεις μας, αλλά μας αφήνει ακόμη να διευθύνουμε το άλλο μισό ή και κάτι λιγότερο». Θα δούμε ακριβώς την συγκυρία των τυχαίων και απρόσμενων γεγονότων που συνετέλεσαν στην τυπική τουλάχιστον ελευθερία της Ελλάδος.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 8 [11

η εκπομπή του 2014 και 8

η του Ανατολικού Ζητήματος]

Στις αρχές του 19ου αι. το Ανατολικό. Ζήτημα εισέρχεται σε νέα φάση. Οι Μεγάλες Δυνάμεις που το ανακινούν, τα βασικά συμφέροντα που το ζωογονούν, δηλ. η ουσία του Ανατολικού Ζητήματος, παραμένουν τα ίδια. Όπως πάντα, μερικά άτομα, σε σχετικά ελάχιστο αριθμό, σκέπτονται και αποφασίζουν για τις τύχες εκατομμυρίων ανθρώπων. Στον τελευταίο μεγάλο

πόλεμο, 60 εκατομμύρια άνθρωποι, παιδιά, σύζυγοι, γονείς, έχασαν την ζωή τους, τις περιουσίες τους διότι 1,2,3 μέχρι 10 άνθρωποι το σκέφθηκαν και το απεφάσισαν. Ιστορικοί εγκληματίες, με δικαίωμα ζωής ή θανάτου πάνω σε άτομα που οδηγούνται στον θάνατο ή στην σκλαβιά χωρίς κανένα δικαίωμα εκφράσεως ή βουλήσεως. Έτσι γράφεται η Ιστορία. Κατά τις αρχές του 19ου αι. σπουδαία γεγονότα καθορίζουν την πορεία του Ανατολικού Ζητήματος. Η Μεγάλη Αικατερίνη πεθαίνει το 1796 και την διαδέχεται ο Παύλος. Από το αίμα της Γαλλικής Επαναστάσεως ξεπήδησε, παιδί Τύχης αλλά και Αξίας, ο Ναπολέων. Η ήττα της Αυστρίας και η Συνθήκη του Campoformio, είναι έργο δικό του. «Νομίζεις», λέγει στον υπασπιστή του, «ότι κερδίζω νίκες στην Ιταλία για να εδραιώσω την δόξα των δικηγόρων του Διευθυντηρίου στο Παρίσι?». Ξέρει ήδη ότι ένα Έθνος χρειάζεται ένδοξο Αρχηγό, ξέρει ότι ο ρόλος του ξεπερνά τα όρια της Γαλλίας. Έχει πάντοτε στο προσκέφαλό του το βιβλίο του Μακιαβέλλι και σημειώνει τις σκέψεις του στο περιθώριο. Στο τελευταίο κεφάλαιο σημειώνει: «αρχίζοντας με τους Ιταλούς, όπως είναι σήμερα εκφυλισμένοι, δεν θα μπορούσα, αλλά Ιταλός όπως είμαι εγώ το μπορώ με τους Γάλλους» (σελ. 280 στο βιβλίο μου περί Μακιαβέλλι). «Η Τουρκική Αυτοκρατορία είναι άχρηστη» λέγει στον Ταλεϋράνδο. Το 1797 καταλαμβάνει τις Ιονίους Νήσους για να ελέγχει την έξοδο της Αυστρίας μέσω της Αδριατικής στην Μεσόγειο. Στέλνει εκεί τον Στρατηγό Gentili με την συμβουλή «να αναφέρεσαι συνεχώς στους Έλληνες, στην Σπάρτη και Αθήνας». Κολακεύει τους Μανιάτες «είσθε άξιοι απόγονοι των Σπαρτιατών». Εκτός από απομόνωση της Αυστρίας, βλέπει ότι η Πελοπόννησος είναι κλειδί για να κόψει τον δρόμο της Αγγλίας προς τις Ινδίες στων οποίων αποβλέπει την κατάληψη. Οι ατυχείς Έλληνες, στην παντοτινή άγνοιά τους, τον πίστευαν «φιλέλληνα» και τον περίμεναν ως ελευθερωτή. Τον Αύγουστο 1797 γράφει στο Διευθυντήριο: «για να καταστρέψουμε την Αγγλία πρέπει να γίνουμε κύριοι της Αιγύπτου». Καταλαμβάνει Μάλτα και Αίγυπτο, εκδιώκει τους Τούρκους από την Συρία, ετοιμάζει προέλαση στην Κωνσταντινούπολη - αλλά εδώ η Τύχη, προσκολλημένη στον Ναπολέοντα, ξεχνά τους Έλληνες. Ο Siéyès τον καλεί στο Παρίσι, αποβιβάζεται στο Frézus στις 9 Οκτ. 1799 και σε ένα μήνα, με το πραξικόπημα της 18 Brumaire γίνεται απόλυτος κύριος της Γαλλίας και, σε λίγο, του κόσμου! Όλα προετοιμάζονται ωραία αλλά σε λίγο επεμβαίνει πάλι η Τύχη. Στις 24 Μαρτίου 1801 ο Τσάρος Παύλος δολοφονείται και το μεγάλο σχέδιο περί Τουρκίας καταρρέει. Τον διαδέχεται ο Αλέξανδρος Α’. Επιτυχίες του Αγγλικού στόλου, Trafalgar και όλα καταλήγουν στην Συνθήκη της Αμιένης (1802). Η Γαλλία αποδίδει Αίγυπτο στον Σουλτάνο, οι Ιόνιοι Νήσοι γίνονται ανεξάρτητοι υπό την προστασία Τουρκίας και Ρωσίας η οποία εγκαθιστά φρουρά στην Κέρκυρα. Πρέπει να αρχίσουμε να μετράμε ήδη τις επεμβάσεις της Τύχης στα όνειρα των Ελλήνων. Όπως το έχει διαγράψει και ο μεγάλος μελετητής της Ιστορίας Μακιαβέλλι, «η Τύχη αποφασίζει για τις μισές πράξεις του ανθρώπου και ίσως και περισσότερο». Όπως θα δούμε στις αμέσως επόμενες εκπομπές, μέχρι το 1832 ο Στρατηγός Τύχη έχει πολύ ρόλο να παίξει έως την τελική απελευθέρωση της Ελλάδος. Το σχέδιο ή όραμα του Ναπολέοντος για κατάκτηση των Ινδιών παραμένει σταθερό αλλά, όπως θα δούμε, τα μέσα για την επίτευξη, μέσα στον εγκέφαλο του Ναπολέοντος παρουσιάζουν μεταβλητότητα χαμαιλέοντος. Το φθινόπωρο 1802, στέλνει τον Συνταγματάρχη Sebastiani σε περιοδεία στην Ελλάδα. Στην έκθεση του ταξιδίου του δείχνει ότι οι Έλληνες, όπως και οι Αιγύπτιοι, περιμένουν τους Γάλλους ως ελευθερωτές. Η είδησις επί των προθέσεων θορυβεί την Ευρώπη, επανασυνδέει Αγγλία, Αυστρία και Ρωσία ως συμμάχους εναντίον της Γαλλίας και η Αγγλία κηρύσσει τον πόλεμο τον Μάιο 1803. Ο Τσάρος Αλέξανδρος υιοθετεί τις απόψεις της Αικατερίνης κατά της Τουρκίας της οποίας επιδιώκει τον διαμελισμό με την Ρωσία να κατέχει Κέρκυρα, Κωνσταντινούπολη, Δαρδανέλλια. Έρχεται η απάντηση του Ναπολέοντος με την περίφημη πρότυπο μάχη του Austerlitz (2.12.1805) όπου η ιδιοφυής στρατηγική του Ναπολέοντος διδάσκεται ακόμη στις στρατιωτικές σχολές.

Τώρα ο Ναπολέων, για να κλείσει τον Βόσπορο για τους Ρώσους προσεγγίζει τον Σουλτάνο ως φίλο και Σύμμαχο και τον πείθει να επιτεθεί στην Ρωσία. Η Ρωσία κατατροπώνει τους Τούρκους, ο Αγγλικός Στόλος διέρχεται τα Δαρδανέλλια και απειλεί την Κωνσταντινούπολη, ο Άγγλος Ναύαρχος καθυστερεί, οι Γάλλοι προφταίνουν να οχυρώσουν την Πόλη, ο αγγλικός στόλος αποχωρεί ενώ οι Έλληνες και πάλι περιμένουν τους «φιλέλληνες» ελευθερωτές τους. Ο Ναπολέων βλέπει τώρα ότι το σταθερό όνειρο για κατάκτηση των Ινδιών πάει καλύτερα όχι με συμμαχία Ρωσίας εναντίον Τουρκίας αλλά με συμμαχία της Γαλλίας με Τουρκία και Περσία. Εδώ ο Σάχης είναι πρόθυμος μπροστά σε τόση προβλεπόμενη λεία αλλά ο Σουλτάνος αισθάνεται ασθενής με τόσες ανταρσίες στην Βουλγαρία, Σερβία, Συρία, Σούλι και Αλή Πασά στα Ιωάννινα. Με αυτά, ο Ναπολέων, σταθερός στο σχέδιο αλλά ευέλικτος στα μέσα νικά την Ρωσία στο Friedland αλλά προσεγγίζει τον πρώην εναλλάξ εχθρό και φίλο Τσάρο, του ζητά νέα Συμμαχία και στην περίφημη μυστική συνάντηση στο Τίλσιτ, οι δύο Αυτοκράτορες, Ναπολέων και Αλέξανδρος, τα βρίσκουν, αγκαλιάζονται και συζητούν το νέο μοίρασμα του Κόσμου και τον πρόσθετο διαμελισμό της Τουρκίας. Ο Τσάρος απαιτεί Κωνσταντινούπολη, ο Ναπολέων ανθίσταται («ποτέ την Πόλη, αυτό θα εσήμαινε Αυτοκρατορία του Κόσμου»), δεν επιθυμεί διάλυση της Τουρκίας αλλά στο Τίλσιτ ήταν έτοιμος να προσφέρει το Παν προκειμένου, με την βοήθεια της Ρωσίας να καταλήξει στο όνειρο καταλήψεως των Ινδιών. Κατά την Συμφωνία (και ας θυμηθούμε οι σύγχρονοι κάτι παρόμοιο στην Γιάλτα) η Γαλλία θα κρατούσε Βοσνία, Αλβανία και Ελλάδα, η Αυστρία Σερβία, Ρωμυλία και την περιπόθητη Θεσσαλονίκη, η Ρωσία τα πριγκιπάτα, την Βουλγαρία, την Πόλη και τα Στενά. Όλα ήταν έτοιμα για την Νέα Τάξη Πραγμάτων που απεφάσισαν τρεις άνθρωποι, είχε προστεθεί και η Πρωσία (7 και 9 Ιουλίου 1807) αλλά η Συμφωνία του Τίλσιτ επρόκειτο να παραμείνει φαιδρή νότα στην όλην Ιστορία του Ανατολικού Ζητήματος. Όταν οι δύο Αυτοκράτορες συναντήθηκαν και πάλι στην Erfurt, Οκτώβριος 1808, οι σχέσεις ήσαν ψυχρές. Η συνέχεια θα μπορούσε να θεωρηθεί μάλλον ως φάρσα αλλά έτσι γράφεται η Ιστορία και έτσι οι λαοί υφίστανται την μοίρα τους – τότε που απεφάσιζαν 2 ή τρεις αυτοκράτορες ελέω θεού, όσο και σήμερα που αποφασίζουν δύο ή τρία Κέντρα, ΟΗΕ Νέας Υόρκης, ΕΕ Βρυξελλών και Γερμανία Βερολίνου, ελέω «δημοκρατίας». Ο Μέγας Ναπολέων, πρώην Nabulione Buonaparte από την Κορσική που, κατά Τύχην, μόλις 7 χρόνια πριν από την γέννησή του είχε προσαρτηθεί στην Γαλλία (άλλως θα είχε παραμείνει ένας Ιταλός). Έτσι ο ίδιος Ναπολέων πρώην φίλος, μετά εχθρός, μετά πάλι φίλος με τον Τσάρο ή με τον Τούρκο, συνεπής στους σκοπούς αλλά ασυνεπής στα μέσα, τακτικός αναγνώστης του Μακιαβέλλι, σκέπτεται πάλι να συμμαχήσει με τον Σουλτάνο και να επιτεθεί στην Ρωσία. Η Αγγλία επεμβαίνει, απειλεί τους Τούρκους ότι θα κάψει την Κωνστ/πολη, ο Σουλτάνος ερχεται σε συμφωνία με τον Τσάρο και στις 28 Μαίου 1812 υπογράφεται η Συνθήκη Ειρήνης στο Βουκουρέστι. Σε λίγο, τα μεγαλειώδη σχέδια του Ναπολέοντος διελύθησαν στις χιονισμένες στέπες της Ρωσίας και στην πεδιάδα του Βατερλώ. Στο Συνέδριο της Βιέννης το 1815, οι νικητές Σύμμαχοι, αδελφικά με την Γαλλία, επέβαλαν και αυτοί μια Νέα Τάξη Πραγμάτων όπως την ήθελαν οι απόλυτοι Μονάρχες, ελέω θεού, χωρίς να υπολογίζουν τους πόθους των λαών. Την Γαλλία εκπροσωπούσε ο πολυμήχανος Ταλεϋράνδος ο οποίος, όταν η κυβέρνηση στο Παρίσι τον ρώτησε αν θέλει να του στείλει έναν διπλωματικό βοηθό, απήντησε «διπλωματικό βοηθό δεν χρειάζομαι αλλά να μου στείλετε έναν καλό μάγειρο». Αλλά η δύναμη της ελευθερίας, η Αρχή των Εθνικοτήτων, το θυελλώδες ρεύμα του Ρομαντισμού, οι ιδέες της Γαλλικής Επαναστάσεως, ετοιμάζουν νέες εκπλήξεις για το Συνέδριο που χόρευε και διασκέδαζε στην Βιέννη με την βοήθεια του καλού μάγειρα που είχε ζητήσει ο Ταλεϋράνδος. Ακολούθησε η λεγόμενη Ιερά Συμμαχία με πρωτοβουλία του θρήσκου Τσάρου Αλέξανδρου μεταξύ Ρωσίας, Αυστρίας και Πρωσίας που υπογράφηκε στις 26 Σεπτεμβρίου 1815 στο Παρίσι. Σκοπός της, να διατηρήσει τις ελέω θεού Μοναρχίες και τις Χριστιανικές Αξίες στην Ευρώπη, με βάση (ακούστε) «το δίκαιο, την αγάπη και την ειρήνη» στις εσωτερικές και εξωτερικές υποθέσεις,

με ιερό σκοπό την «διατήρηση των θεσμών και διόρθωση των ατελειών τους». Η Ιερά αυτή Συμμαχία απερρίφθη από την Αγγλία, τον Πάπα και την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Αυτό ήταν το κλίμα του Ανατολικού Ζητήματος όταν αυτός ο τεράστιος Οργανισμός της Νέας Τάξεως Πραγμάτων για τις «Χριστιανικές Αξίες, το δίκαιο, την αγάπη και την ειρήνη», άκουσε, ως κεραυνό εν αιθρία, το απρόσμενο μήνυμα που του ερχόταν από τους ‘Ελληνες.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 9 [12

η εκπομπή 2014 και 9

η για το Ανατολικό Ζήτημα]. ]

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΙΣ Αυτή είναι η 12η εκπομπή του 2014 και η 9η σχετικά με το ΑΝΑΤΟΛΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ (Α.Ζ.). Ουσία του Α.Ζ είναι, σε γενικές γραμμές, η σύγκρουσις δύο πολιτισμών Ανατολής και Δύσεως. Αρχική του εκδήλωση στην πρώτη σελίδα της γραπτής Ιστορίας είναι ο Τρωικός πόλεμος ο οποίος φυσικά δεν έγινε για τα μάτια της Ωραίας Ελένης όπως το θέλει η ποίησις και ο μύθος. Οι σελίδες κατόπιν συνεχίζονται και θα φθάσουν μέχρι τις μέρες μας με διαφορετικούς πρωταγωνιστές και διαφορετικά πρώτα αίτια αλλά στην ουσία παραμένει το αυτό και ωσαύτως έχον. Επιδρομή Περσών, πυρπόληση Αθηνών, επιδρομή Ελλήνων πυρπόληση Περσεπόλεως, επιδρομή Ρωμαίων κατά της Ελλάδος και των μεταλεξανδρινών Ηγεμονιών, σειρά Σταυροφοριών κατά τον Μεσαίωνα με το πρόσχημα θρησκευτικών συγκρούσεων, εισβολή της Ασιατικής φυλής των Τούρκων κατά της Ελληνικής Βυζαντινής Αυτοκρατορίας και μέχρι των τειχών της Βιέννης. Στο λεξιλόγιο της διπλωματίας η έκφραση Α.Ζ. , the Eastern Question, la question d’Orient, παρουσιάζεται με την Ναυμαχία της Ναυπάκτου (Lepanto) το 1571 που σημαίνει την αρχή του τέλους της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας αλλά η έκφραση και η σπουδαιότης γενικεύεται με την Ελληνική Επανάσταση. Σπουδαιότης όχι τόσο για τους Έλληνες όσο για ολόκληρη την Δύση. Αυτό, δεν φαίνεται να θέλουν να καταλάβουν οι ακόλουθοι της (κατά την ορολογία του Χίτλερ) Νέας Τάξεως Πραγμάτων σήμερα στην Ελλάδα. Αυτοί, από χρηματικό συμφέρον ή από σνομπισμό, κάνουν κάθε προσπάθεια, στο τύπο και στην τηλεόραση, να υποβαθμίσουν ή ακόμη και να σπιλώσουν και εξευτελίσουν αυτό το μεγάλο γεγονός του 19ου αιώνος που είναι η Ελληνική Επανάστασις. Οι λόγοι, για την λογική της Νέας Τάξεως Πραγμάτων είναι οι ίδιοι με αυτούς που επέβαλαν, όπως είδαμε, την Νέα Τάξη της Ιεράς Συμμαχίας. Το ότι οι ακόλουθοι της λογικής αυτής βρίσκονται εντός των τειχών δεν είναι σπάνιο φαινόμενο στην παγκόσμια Ιστορία. Ο Λένιν, πρώτος κατάλαβε τον ρόλο που παίζουν οι «χρήσιμοι ηλίθιοι». Το Α.Ζ. έχουν επιχειρήσει να ορίσουν περιληπτικά διάφοροι. Ο ιστορικός Lord Morley το αποκαλεί «περίπλοκο και μπερδεμένο κουβάρι ανταγωνιστικών συμφερόντων, λαών, θρησκειών και πίστεων». Ο Dr. Miller το θεωρεί «ως πρόβλημα πληρώσεως του κενού που άφησε η βαθμιαία εξαφάνιση της Τουρκικής παρουσίας στην Ευρώπη». Νομίζω ότι για την εποχή μας ο αντικειμενικότερος γενικός ορισμός είναι «ο ανταγωνισμός τριών εκάστοτε Δυνάμεων Ανατολικής, Μέσης και Δυτικής Ευρώπης για εξασφάλιση αποκλειστικής κυριαρχίας στην σημαντική γεωπολιτικής σημασίας περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής». Αυτό ήταν το κοινό αίτιο παρ’όλον ότι οι πρωταγωνιστές και τα επιδιωκόμενα συμφέροντα των τριών τελευταίων αιώνων ήταν εκάστοτε διαφορετικής μορφής. Μάτι του Τυφώνος ήταν πάντοτε η Ελλάς, πότε ισχυρά, πότε ανίσχυρη, αλλά πάντοτε εξαρτώμενη χωρίς οίκτο από τα συμφέροντα αυτών των τεραστίων για το μέγεθός της Δυνάμεων.

Αρχίζουμε σήμερα την νέα σειρά με θέμα την Ελληνική Επανάσταση. Ενημερώνω τους ακροατές ότι θέμα μας δεν είναι η πολεμική ιστορία της Επαναστάσεως εντός της Ελλάδος διότι αυτό είναι παγκοίνως γνωστό. Θέμα μας είναι η εκτός Ελλάδος διπλωματική δραστηριότης σε σχέση με την Επανάσταση των Ελλήνων σχεδόν αποκλειστικώς με χρήση της ξένης βιβλιογραφίας. Δίνω ένα συνοπτικό κατάλογο της βιβλιογραφίας που χρησιμοποιώ στο βιβλίο μου Η Διαμόρφωσις του Ευρωπαϊκού Πνεύματος Δεύτερος Τόμος, ο 19ος αιών, σελ.245-286. Παραθέτω μικρή και συντομευμένη επιλογή από τον πρόλογο του βιβλίου του J.A.R Marriott The Eastern Question: an historical study in European Diplomacy το οποίον εδημοσιεύθη κατά το πνεύμα της βρετανικής γνώμης που ίσχυε το 1917. <<Πρωταρχικός παράγων στο πρόβλημα είναι η παρουσία, που έχει διεισδύσει στη ζωντανή σάρκα της Ευρώπης ενός ξένου σώματος όπως είναι ο Οθωμανός Τούρκος. Χωρίς καμία συγγένεια με την Ευρωπαϊκή οικογένεια, στην πίστη, στην φυλή, στην γλώσσα, στις κοινωνικές συνήθειες, ή στις πολιτικές πράξεις και παραδόσεις, οι Οθωμανοί έχουν, επί 500 χρόνια παρουσιάσει στις Ευρωπαϊκές Δυνάμεις ένα πρόβλημα, πότε τραγικό, πότε κωμικό, πότε προσεγγίζον σχεδόν το γελοίο, αλλά πάντοτε ενοχλητικά περίπλοκο και παράδοξο>>. Είδαμε ότι με τον θάνατο του Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπούς και σε λίγο (1571) της Ναυμαχίας της Ναυπάκτου το αστέρι της θεωρoυμένης αήττητης Οθωμανικής ισχύος αρχίζει να δύει περί τα τέλη του 16ου αιώνος. Κανείς Σουλτάνος τον 17ο και 18ο αι. δεν άφησε σημεία ζωτικής υπάρξεως των Οθωμανών. Στην μεγάλη μάχη του St Gothard το 1664 οι Τούρκοι υπέστησαν συντριπτική ήττα και ακολούθησε, είκοσι χρόνια αργότερα, το τελικό κτύπημα μπροστά στα τείχη της Βιέννης. Από τότε οι Τούρκοι έπαψαν να είναι απειλή για τους Χριστιανούς. Από τον 15ο μέχρι και τις αρχές του 19ου αιώνος η ύπαρξη στα Βαλκάνια Βουλγάρων, Σέρβων, Ρουμάνων και Ελλήνων δεν απασχολούσε την λοιπή Ευρώπη. Από το 1702 μέχρι το 1820, δηλ. από τον Μέγα Πέτρο μέχρι τον Τσάρο Αλέξανδρο, Ανατολικό Ζήτημα ήταν κυρίως οι σχέσεις Ρωσίας και Τουρκίας. Ήταν ο Ναπολέων που πρώτος επικέντρωσε την προσοχή των Γάλλων στην σημασία του Ανατολικού Ζητήματος, και τα σχετικά γεγονότα παρακολουθήσαμε στις προηγούμενες εκπομπές και Κεφάλαια. Εδώ ο Marriott κάνει μια ουσιώδη διαπίστωση. «Για περισσότερο από 400 χρόνια», λέγει, «οι Έλληνες, όπως και οι Βούλγαροι και Σέρβοι είχαν τελείως κατακλυσθεί από την Οθωμανική πλημμύρα. Στον εξωτερικό κόσμο δεν είχαν δώσει κανένα σημείο ότι διατηρούσαν συνείδηση εθνικής ταυτότητος, ακόμη δε λιγότερο επιθυμία να αποκτήσουν εθνική ενότητα πλην μιας Σερβικής εξεγέρσεως το 1804 η οποία κατέληξε με μία ευπαθή αυτονομία. Αλλά η Ελληνική εξέγερσις ήταν έξαφνα κάτι το διαφορετικό. Όταν ο Αλέξανδρος Υψηλάντης σήκωσε σημαία ελληνικής ανεξαρτησίας στην Μολδαβία και ακόμη περισσότερο όταν η εξέγερση ξεσήκωσε την Πελοπόννησο και τις νήσους του Αιγαίου ακόμη και οι πιο αφελείς άρχισαν να διαπιστώνουν ότι μια νέα δύναμη αναδύεται στην Ευρωπαϊκή πολιτική σκηνή και ότι ένα παλιό πρόβλημα εισέρχεται σε νέα φάση. Η Ελληνική εξέγερση εγείρει το συναίσθημα της εθνικότητος. Ο Πανελληνισμός, η επίτευξη της Ελληνικής ενότητος και η πραγματοποίηση της Ελληνικής ταυτότητος ήταν σύνθημα γραμμένο στην σημαία τους. Αλλά η Αρχή των Εθνικοτήτων δεν ήταν η μόνη που ξεκίνησε με την Ελληνική Επανάσταση. Μέχρι τώρα, το Ανατολικό Ζήτημα αφορούσε την δόξα και την πτώση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και τους αγώνες Τούρκων και Αυστριακών ή Βενετσιάνων ή μεταξύ Σουλτάνου και Τσάρου. Από τώρα όμως γίνεται Διεθνές Ζήτημα. Ενδιαφέρει αμέσως την Αγγλία και την Αυστρία με τις δύο αντίστοιχες προσωπικότητες, Υπουργούς Εξωτερικών, τον Άγγλο Castlereagh και τον Αυστριακό Metternich. Και επίσης με το ξύπνημα του Φιλελληνισμού το οποίον εξέθρεψε το μεγάλο πνευματικό κίνημα του Ρομαντισμού, συνδεδεμένο με τον κλασικισμό, τον λιμπεραλισμό και τον εθνικισμό. Ένας λαός που σχετίζεται με τους πολίτες της αρχαίας Ελλάδος, που μάχεται για πολιτική ελευθερία που εβασίζετο στο

συναίσθημα της εθνικότητος, εξήσκησε τεράστια επίδραση στις ανωτέρας μορφώσεως τάξεις της Αγγλίας». Αυτά γράφει ο Marriott στο κλασικό βιβλίο του καθρεφτίζοντας με ενάργεια το γεγονός ότι η Ελληνική Επανάστασις ήταν κάτι το νέο που είχε βρεί την κατάλληλη ιστορική στιγμή της καιρικότητος και επρόκειτο να έχει μεγάλες συνέπειες στην πολιτική εξέλιξη της Ευρώπης. Ας αφήσουμε τώρα αυτή την απαραίτητη εισαγωγή και ας μπούμε στις λεπτομέρειες της εξελίξεως ενός Τιτάνιου αγώνα που μόλις άρχιζε. Θα τελειώσουμε την σειρά των εκπομπών για την Ελληνική Επανάσταση με κρίσεις μεγάλων προσωπικοτήτων της Ευρώπης που μένουν ανεξίτηλες στις σελίδες της παγκόσμιας Ιστορίας. Όχι βέβαια χωρίς να τις συγκρίνουμε με τις ανεδαφικές τάσεις και κρίσεις ενός εκφυλισμένου ψυχασθενούς τμήματος της σημερινής ελληνικής κοινωνίας, που ασκεί προπαγάνδα απαξιώσεως και μειοδοσίας. Με εμφανέστατο το υποβόσκον σύμπλεγμα κατωτερότητος που ακολουθεί, συνειδητά ή ασυνείδητα, οργανωμένα ξένα συμφέροντα. Ο Μέττερνιχ, ο οποίος κακώς παρουσιάζεται ως Μισέλλην, είχε ως υπεύθυνος ηγέτης, σοβαρό πρόβλημα υπάρξεως της χώρας του να αντιμετωπίσει. Η Αυστροουγγαρία ήταν μια Αυτοκρατορία που απετελείτο από μωσαϊκό διαφόρων εθνικοτήτων. Παρουσιάζει, στα Απομνημονεύματά του, την πολιτική του με δίχτυ αράχνης. «Είναι ώμορφο στην θέα»,γράφει, «ικανό να ανθέξει σε ελαφρές επιθέσεις,αλλά καταστρέφεται από τον ισχυρό άνεμο». Άνεμοι είχαν αρχίσει να φυσούν στην Ισπανία, Πορτογαλία και κυρίως Ιταλία. Η ελληνική εξέγερση ανατρέπει την ώμορφη θέα της επίπλαστης Νέας Τάξεως Πραγμάτων που είχε σκηνοθετήσει στο Συνέδριο της Βιέννης. Η Ρωσία, με το γόητρο της Ορθοδοξίας, θεωρούσε δικαίωμά της την ηγεσία της στα Βαλκάνια. Δεν ήταν τυχαίο που η Επανάστασις άρχισε στο Ιάσειο της Μολδοβλαχίας. Κατευθύνεται από Έλληνες Αξιωματικούς του Ρωσικού στρατού που επικαλούνται, αορίστως, την προστασία τους από μία Μεγάλη Δύναμη. Τον Φεβρουάριο 1821 ο Υψηλάντης απευθύνεται στον Τσάρο. «Σώσε μας Μεγαλειότατε, σώσε την θρησκεία μας από τους διώκτες της, κάνε πάλι δικούς μας τους ναούς που εξέπεμψαν το θείο φως στο μεγάλο Έθνος που κυβερνάς». Αυτή και μόνον ήταν η δέηση της ελληνικής ψυχής όταν ξεσηκώθηκε και πάλι, ύστερα από πολλές προηγούμενες και αποτυχημένες προσπάθειες με την ορμή του πόθου για ελευθερία. Ο πόθος σοβούσε από την εποχή που τραγουδούσε «πάλι με χρόνια με καιρούς πάλι δικά μας θάναι». Τώρα, είχεν «επεγερθεί», κατά την έννοια που δίνει στη λέξη ο Πλάτων, από το διεθνές κλίμα που είχε δώσει ο «καιρός». Γι’αυτά είχε γίνει σημαντική προεργασία. Το 1821 δεν ξεπήδησε εκ του μη όντος. Μεταξύ των προδρόμων ο Ρήγας Φερραίος (1757-1797). Ισχυρός εμπειροπόλεμος στρατός στα βουνά οι Αρματωλοί και Κλέφτες. Τα νησιά, Ύδρα, Σπέτσαι και Ψαρά είχαν αναπτύξει ισχυρή ναυτική δύναμη. Το 1814, στην Οδησσό της Ρωσίας τρεις Έλληνες ίδρυσαν την Φιλική Εταιρία και η μύηση νέων μελών επεξετάθη με ενθουσιασμό σε όλη την Βαλκανική. Η ορκωμοσία ακολουθούσε ιδιαίτερο τελετουργικό κατά το πρότυπο του Τεκτονισμού όπου ελέγοντο, μεταξύ άλλων,τα εξής: «Ορκίζομαι να προσέχω πάντα την διαγωγή μου δια να είμαι ενάρετος. Να ευλαβούμαι την θρησκεία μου χωρίς να καταφρονώ τας άλλας. Να συμβουλεύω και συντρέχω τον ασθενή, τον δυστυχή, τον αδύνατο. Τέλος ορκίζομαι εις σε, ω ιερά Πατρίς. Ορκίζομαι εις τας πολυχρόνους βασάνους σου. Ορκίζομαι εις τα πικρά δάκρυα τα οποία τόσους αιώνες έχυσαν τα ταλαίπωρα τέκνα σου, και εις την μέλλουσαν ελευθερίαν σου. Ότι αφιερώνομαι όλος εις Σε.». Είναι προφανές από τον όρκον ότι οι Νεοέλληνες είχαν τότε πλήρη συνείδηση ότι ανήκουν σε ένα έθνος, ότι ο αγών ήταν καθαρότατα πανεθνικός, χωρίς καμία «ταξική» ή «οικονομική» αναφορά, και ότι οι ίδιοι ήσαν συνεχιστές της μακραίωνης και πολυπαθούς Ιστορίας του. Μετά

την απελευθέρωση, το γενικό κλίμα, αυτό που ο Μοντεσκιέ αποκαλεί allure principale, της αρχαϊζουσας ρομαντικής Ευρώπης, συνετέλεσεν ώστε να δοθεί μεγάλη έμφαση στην καταγωγή του έθνους από την αρχαίαν Ελλάδα. Διεμορφώθη από αυτό τάσις αποκοπής της συνέχειας και λησμοσύνη της 1000ετούς Βυζαντινής παραδόσεώς του. Τούτο ήταν μεγάλο εθνικό ατύχημα και συνετέλεσε στην σύγχυση της ταυτότητος του σύγχρονου Έλληνα. Υπήρχε όμως λόγος γι’ αυτό τον οποίον μερικοί αποκαλούμενοι «διανοούμενοι» θέλουν να αγνοούν. Το νεαρότατο τώρα έθνος χρειαζόταν σημαντική ώθηση για να ξεπεράσει το συναίσθημα κατωτερότητος που είχαν διαμορφώσει 4 αιώνες ραγιαδισμού. Χρειαζόταν γερό στήριγμα έναντι του εαυτού του και της Ευρώπης. Η Ευρώπη αγνοούσε το Βυζάντιο και μάλιστα το εχθρεύετο. Το περίφημο Filioque είχε σχίσει και δηλητηριάσει κάθε σχέση και συμπάθεια. Η επανασύνδεση με το ΕυρωπαΪκό μέλλον, η καταχώρηση του συμπλέγματος κατωτερότητος στα απωθημένα του υποσυνειδήτου, έπρεπε να βρει ένα κοινό σημείο αναφοράς με το κλίμα που επικρατούσε τότε στην Ευρώπη. Το κοινό αυτό σημείο, που ξεσήκωσε και όλον τον φιλελληνισμό, χωρίς τον οποίον δεν θα είχε υπάρξει και απελευθέρωσις, ήταν η Αρχαία Ελλάδα. Οφείλουμε χάριτες γι’ αυτό και κυρίως στον Κοραή. Η αντίθεση που παρατηρείται τελευταία μιας νέας ιντελλιτζένσιας σνομπισμού προς αυτό (ακόμη και στον Κοραή!) δεν είναι απλώς προδοσία. Είναι λάθος. Άλλωστε οι σημερινές έρευνες στο DNA τείνουν να αποδείξουν ότι είναι και επιστημονικώς απαράδεκτο. Διότι φαίνεται ότι και το DNA, σε πολύ μεγάλο ποσοστό, διατηρεί την φυλετική συνέχεια ακριβώς όπως και το θαύμα της συνέχειας της γλώσσας. Είναι φαινόμενο, ότι παρά τα 700 χρόνια Ρωμαϊκής και 400 τουρκικής κατοχής, η ελληνική γλώσσα στην εξέλιξή της ούτε εκλατινίστηκε ούτε εκτουρκίστηκε. Όταν η ευνοουμένη του κ. Κουβέλη, Ρεπούση, αποδοκιμάζει την διδασκαλία της αρχαίας ελληνικής στα σχολεία, ως επιχείρημα προβάλλει ότι «είναι νεκρή γλώσσα». Αλλά με το πάθος της αφέλειάς της δεν έχει συναίσθηση ότι χρησιμοποιεί για την έκφραση του νοήματός της αυτούσιες τις λέξεις αυτής της …«νεκρής γλώσσας» που αποδοκιμάζει! Προφανώς η Κυρία Καθηγήτρια δεν έχει σαφή αντίληψη του τι σημαίνει «νεκρή γλώσσα». Ούτε ακόμη ότι το 25-30% του λεξιλογίου της ιταλικής, γαλλικής, ισπανικής και αγγλικής γλώσσας είναι ακραιφνώς λέξεις αυτής της … «νεκρής γλώσσας»! Ούτε ότι ο εμπλουτισμός της νέας ελληνικής έγινε και συνεχίζει να γίνεται με λέξεις αυτής της περίφημης «νεκρής γλώσσας»! Για την σημερινή εκστρατεία εθνομειοδοσίας από τους συνήθεις «χρήσιμους ηλίθιους» θα κλείσω σήμερα με μια φράση του Oscar Wilde: «Αυτοί που βρίσκουν άσχημα νοήματα σε ώμορφα πράγματα είναι οι διεφθαρμένοι, χωρίς να είναι και συμπαθείς. Λάθος τους!». Γι’ αυτούς, και ονομαστικώς, θα πούμε κάτι περί το τέλος αυτών των εκπομπών.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 10 [13

η εκπομπή του 2014 και 10

η για το Ανατολικό Ζήτημα]

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΙΣ (συνέχεια) Και πάλι θα τονίσω με συντομία ότι το Ανατολικό Ζήτημα παρά το ότι ανάγεται σε αιώνες από σήμερα δεν μπορεί να θεωρείται για τον σύγχρονο Έλληνα και πολίτη ως «παρελθοντολογία» χωρίς σημασία στην σημερινή μας πολιτική και κοινωνική ζωή. Θέλω να τονίσω και πάλι με έμφαση ότι κάθε ιστορικό γεγονός που συμβαίνει σήμερα στον τόπο μας και στο έθνος μας έχει ως θεμελιώδες υπόβαθρο την λογική του Ανατολικού Ζητήματος. Ο Έλλην πολιτικός που το κατάλαβε ήταν ο Ελευθέριος Βενιζέλος και έφτασε την Ελλάδα μέχρι τις πύλες της Κωνσταντινουπόλεως. Αυτοί που δεν το κατάλαβαν (παρά την προεκλογική υπόσχεση του «οίκαδε») ήθελαν να φτάσουν στην Άγκυρα και υπέστημεν την μεγαλύτερη καταστροφή της

νεώτερης Ιστορίας της Ελλάδος. Και αυτό δεν είναι το μόνο παράδειγμα. Έχουμε και άλλα πολύ νεότερα έως και σημερινά αλλά ας αφήσουμε την συνοπτική ανάπτυξη ως τελική κατακλείδα αυτής της σειράς εκπομπών. Η οποία σειρά, ανατρέχοντας στο παρελθόν αποβλέπει στο μέλλον. Συνεχίζουμε την ιστορική μας αφήγηση. Ο Μέττερνιχ, ο οποίος εξηγήσαμε ήδη γιατί είχε εχθρική στάση έναντι της Επαναστάσεως, αισθανόταν ασφαλής να έχει μιαν ασθενή Οθωμανική Αυτοκρατορία στα σύνορά του. Θυμόταν την επικίνδυνη συμμαχία του Τσάρου με τον Ναπολέοντα στο Τίλσιτ. Ήξερε ότι ο Τσάρος μπορούσε να χρησιμοποιήσει ως επιχείρημα επεμβάσεως στα Βαλκάνια την πρόσφατη επέμβαση Μέττερνιχ στο Πεδεμόντιο της Ιταλίας. Όταν τα νέα εξεγέρσεως των Ελλήνων στην Μολδοβλαχία φθάνουν, όλοι οι Σύμμαχοι βρίσκονται στο Συνέδριο του Λάϊμπαχ (Λιουμπλιάνα) που είχε σκοπό να εγκρίνει την Αυστριακή επέμβαση στην Ιταλία. Ο Μέττερνιχ προσπαθεί να πείσει τον Τσάρο ότι αντίθετα προς τα συμβαίνοντα στην Ιταλία, στην κίνηση των Ελλήνων πρόκειται για συνωμοσία που αποβλέπει να αποσπάσει από την Ρωσία τον σημαντικό ρόλο που παίζει η συμμετοχή της στην Ιερά Συμμαχία. Ο Τσάρος Αλέξανδρος επικαλείται τις Χριστιανικές Αρχές της Συμμαχίας αλλά στο Λάϊμπαχ δίνει εντολή στο Καποδίστρια που τον συνόδευε να γράψει από εκεί στον Υψηλάντη ότι η ελευθερία δεν αποκτάται με συνωμοσίες και πρέπει να σταματήσει η απόπειρα. Ο Υψηλάντης καταφεύγει στην Ουγγαρία όπου φυλακίζεται από ανθρώπους του Μέττερνιχ. (Εδώ θα κάνω μία παρένθεση. Μερικοί από τους «χρήσιμους ηλίθιους» στην Ελλάδα όπου αρχίζει να διαδίδεται η μόδα της Νέας Τάξεως της Αμερικανικής Κοσμοδικτατορίας, για να υποβιβάσουν την σημασία της Επαναστάσεως (ας θυμηθούμε την προπαγάνδα του ΣΚΑΙ και του ΕΛΙΑΜΕΠ που χρηματοδοτείται από τον Σόρος, την Αμερικανική Πρεσβεία και κάτι Αμερικανικές Τράπεζες) αναφέρουν ως επιχείρημα ότι ο Καποδίστριας ήταν «εναντίον» της Επαναστάσεως και ότι η Εκκλησία την απεκήρυξε. Εδώ τι πρέπει να διακρίνουμε? Την Άγνοια, την Αήθεια ή την Ανοησία? Είναι σαφές ότι ο Καποδίστριας είχε αντιληφθεί ότι τα σημεία των καιρών (Ιερά Συμμαχία, Συνέδριο του Λάϊμπαχ, στάση του Τσάρου) δεν ευνοούν , προς στιγμήν, την κίνηση. Ο Καποδίστριας δεν απεδοκίμασε την Επανάσταση, αλλά τον χρόνο της κηρύξεώς της. Όσον αφορά την Εκκλησία, η γενίκευση του επιχειρήματος των νεοταξικών δούλων των Αμερικανών, είναι σκόπιμα κακοήθης. Η καταδίκη έγινε όντως από τον Πατριάρχη. Και ήταν πράξις ευφυώς σκόπιμη. Η πράξις αυτή έσωσε τις ζωές χιλιάδων χριστιανών σε μέρη που, χωρίς προστασία, θα εσφάζοντο από την τουρκική βαρβαρότητα, όπως έδειξε ο απαγχονισμός του Πατριάρχη Γρηγορίου και η φοβερή σφαγή της Χίου που συνεκλόνισε όλη την Ευρώπη. Επομένως, τα δύο αυτά επιχειρήματα που επικαλείται κάποιος «χρήσιμος ηλίθιος» είναι σκόπιμα κακοήθη. Άλλωστε το Πατριαρχείο, που ήταν μυημένο στην Φιλική Εταιρία, εγνώριζε ότι η Επανάσταση ήταν προκαθορισμένη να αρχίσει στην Πελοπόννησο και δεν μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο τους υπόλοιπους Χριστιανούς.) Ο Μέττερνιχ δεν πρόφτασε να χαρεί την επιτυχία του όταν έρχονται ειδήσεις για την κήρυξη της επαναστάσεως στην Πελοπόννησο. Είχε υπάρξει μακρά προετοιμασία. Είναι γνωστόν ότι το ελληνικό στοιχείο είχε επιβληθεί διοικητικώς, πνευματικώς και οικονομικώς. Η Ναυτιλία ήταν στα χέρια των Ελλήνων. Οι Φαναριώτες είχαν κατακτήσει την ανώτατη διοικητική ιεραρχία. Εσκόπευαν άλλωστε να κυριαρχήσουν των Οθωμανών όπως άλλοτε είχαν κυριαρχήσει των Ρωμαίων και να αναλάβουν οι Έλληνες την διοίκηση της ετοιμοπαράδοτης Αυτοκρατορίας. Η Ανατολική Ρωμαίκή Αυτοκρατορία δεν μετεβλήθη σε ελληνική βυζαντινή με επανάσταση. Απλώς οι Έλληνες κατέλαβαν την Διοίκηση. Αλλά βέβαια, η παρόμοια ελπίδα των Φαναριωτών που επικαλούναται οι πρόθυμοι «χρήσιμοι ηλίθιοι», θα ήταν αδύνατο να επιτευχθεί. Στην Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία ο πληθυσμός ήταν ακραιφνώς ελληνικός και με ενιαία θρησκεία. Επομένως η Βυζαντινή Αυτοκρατορία κατέστη αυτομάτως ελληνική όταν Έλληνες ανέλαβαν την Διοίκηση περί το 582 μ.Χ. Αντιθέτως, ο τουρκικός εποικισμός είχε κατακλύσει τα ελληνικά εδάφη

με Τούρκους Μουσουλμάνους (ή και Έλληνες εξισλαμισθέντες) τελείως απροσάρμοστους στον ελληνικό πολιτισμό. Ο διορατικός Μακιαβέλλι στο κεφάλαιο 3 κάνει την εξής παρατήρηση: «Όταν κατακτάς μια χώρα με διαφορετική γλώσσα, ήθη και τάξη πρέπει να σε βοηθήσει η τύχη και η ενεργητικότης για να την διατηρήσεις. Η αποτελεσματικότερη βοήθεια επιτυγχάνεται όταν ο Ηγεμών εγκαθίσταται σε αυτήν. Η καλύτερη μέθοδος είναι ή να τους εξοντώσεις ή να συγκατοικήσεις δίπλα τους». Οι Ρωμαίοι στο Ανατολικό τμήμα δεν εξόντωσαν τους πληθυσμούς και οι πληθυσμοί επεβλήθησαν και κατέλαβαν την εξουσία. Οι Τούρκοι είχαν συγκατοικήσει. Επομένως το σχέδιο των Φαναριωτών θα ήταν αδύνατο να επικρατήσει. Αλλιώς θα ήταν η εξέλιξη της Ιστορίας εάν ο Μωάμεθ είχε δεχθεί την πρόταση του Πάπα το 1462 να ασπασθεί τον Χριστιανισμό! Απόσπαση του ελληνικού στοιχείου υπό την αιγίδα της Ρωσίας, θα είχε ολέθρια αποτελέσματα για την περιπόθητη από την Ιερά Συμμαχία «ισορροπία». Στην Ρωσία, ο Τσάρος είχε δεσμούς με τους Έλληνες. Δεν ήταν μόνον η κοινή θρησκεία. Ήταν η επιρροή του Καποδίστρια και άλλων Ελλήνων αξιωματικών. Η Βαρώνη von Kruedener, μια διάσημη στις Αυλές όλης της Ευρώπης θεούσα και «προφήτισσα» της εποχής, βεβαιώνει τον Τσάρο ότι ο καιρός έφτασε να γιορτάσει Χριστούγεννα στην Ιερουσαλήμ. Γράφει ο Μέττερνιχ: «Χρειάζεται μεγάλη ψυχική αντοχή για να εναντιωθείς σε τέτοιο περιβάλλον. Ο Τσάρος ακόμη αντέχει, αλλά είναι μόνος». Ο Ρώσος Πρέσβης στην Κωνσταντινούπολη, υφιστάμενος του Καποδίστρια και υπό τις εντολές του, συντελεί στην ένταση των σχέσεων με την Πύλη. Αντιθέτως, ο Μέττερνιχ, αντιμέτωπος του Καποδίστρια επιμένει στο σεβασμό της νομιμότητος της Ιεράς Συμμαχίας. Γνωρίζει τον χαρακτήρα του Τσάρου Αλέξανδρου: αμφιταλαντεύεται μέχρι να πάρει απόφαση. Όταν όμως την πάρει εμμένει σε αυτήν και την μεταβάλλει σε σταυροφορία. Οι προσπάθειες του Μέττερνιχ είναι να τον πείσει ότι η ελληνική εξέγερσις είναι Γαλλική συνωμοσία, της διαβολικής Κεντρικής Επαναστατικής Επιτροπής (Commité révolutionnaire centrale) στο Παρίσι, με σκοπό να διαλύσει την Συμμαχία. «Το κακό που πρέπει να πολεμήσουμε ενωμένοι, είναι στην Ευρώπη και όχι στην Τουρκία» γράφει ο Αυτοκράτωρ Franz της Αυστρίας στον Τσάρο στις 22.8.1821. Η διαμάχη, με την έντεχνη μεσολάβηση του Metternich, προκαλεί το ενδιαφέρον και του Castlereagh. Ο Άγγλος υπουργός Εξωτερικών βλέπει τον «άμεσο κίνδυνο» (actual danger). Ο έλεγχος των Στενών είναι εξαιρετικής σημασίας για την Αγγλία. Πτώση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας υπό την αιγίδα της Ρωσίας που θα κατελάμβανε την Κωνσταντινούπολη και τα Στενά, έθετε σε «άμεσο κίνδυνο» τον έλεγχο της Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής. Κατά τον Castlereagh τα συμφέροντα Αγγλίας και Αυστρίας συγκλίνουν, αν και από διαφορετικές γωνίες. Είναι λοιπόν αναμφισβήτητον ότι την εποχήν εκείνη, όλα τα μέλη της Αγγλικής κυβερνήσεως, αλλά και πολιτικοί όπως ο Canning, ήσαν σαφώς φιλότουρκοι. Και εδώ τώρα αρχίζει η κονταρομαχία μεταξύ αφ’ ενός Metternich και Castlreragh και αφ’ετέρου Καποδίστρια. Γράφει ο Άγγλος στον Τσάρο: «Είναι δείγμα του οργανωμένου επαναστατικού κινήματος (εννοεί της Γαλλίας) που συστηματικά επεκτείνεται σε όλη την Ευρώπη». Συμφωνεί ότι “τα εγκλήματα των Τούρκων συνταράσσουν όλη την Ευρώπη» αλλά επιμένει ότι ο ανθρωπισμός έρχεται σε δεύτερη μοίρα σε σχέση με την διατήρηση της «ιερής δομής της Ευρώπης». Στο γράμμα του, ο Castlereagh, δίνει ένα μνημειώδες δείγμα της μεγαλειώδους υποκρισίας που χαρακτηρίζει την υψηλή διπλωματία : «Η Μεγαλειότης σας πρέπει να προσφέρει στις επόμενες γενεές την υπερήφανη ένδειξη των αρχών της, αποδίδοντας σε αυτό το ημιβάρβαρο κράτος εκείνον τον βαθμό μεγαλοψυχίας έναντι των προκλήσεων τον οποίον επιβάλλει ο θρησκευτικός σεβασμός προς το σύστημα το οποίον η Αυτοκρατορική σας Μεγαλειότης τόσον ενεργώς συνέβαλε να ανορθώσει στην Ευρώπη, και το οποίον επί πολύ θα συνεχίσει να επικρατεί για την ασφάλεια και ειρήνη της Ευρώπης». Τα πάντα λοιπόν χάριν της ειρήνης και του «να κοιμώμαστε ήσυχοι» όπως ενθυμούμεθα και σήμερα έναν Έλληνα Πρωθυπουργό και μίαν απίθανη Πρόεδρο της

Βουλής προς έναν απιθάνως συνενούντα Πρόεδρο της Δημοκρατίας, να επικαλούνται επαίσχυντα ενώπιον του ελληνικού λαού! Τελικώς ο Τσάρος υπέκυψε. Δηλώνει στον Καποδίστρια «αν απαντήσουμε στους Τούρκους με πόλεμο τότε η Επαναστατική Επιτροπή στο Παρίσι θα θριαμβεύσει και όλες οι Κυβερνήσεις θα πέσουν». Η Ηθική για άλλη μία φορά θριάμβευσε. Ο Μέττερνιχ γράφει στα Απομνημονεύματά του (cf Metternichs Nachgelassene Papiere,III, σελ. 448): «Κάθε μέρα βρίσκω νέες αποδείξεις ότι ο Αλέξανδρος ριζώνει στην Σχολή μου. Ο Καποδίστριας θέλει πόλεμο, αλλά όχι ο Αυτοκράτωρ». Όταν λοιπόν κάποιοι από τους ημετέρους ερασιτέχνες της Νέας Τάξης, σπεύδουν να δηλώσουν ότι ο Καποδίστριας «απεδοκίμασε» την επανάσταση, αποδεικνύουν ότι έχουν ασαφή και επιπόλαιη αντίληψη των πραγματικών γεγονότων και σχέσεων. Και τούτο για να υποστηρίξουν την κατεύθυνση που θέλει να υποδηλώσει η έκδοσις περί Επαναστάσεως που επροπαγάνδισε το ΣΚΑΙ και το ΕΛΙΑΜΕΠ το οποίο χρηματοδοτείται από δύο Ιδρύματα του Σόρος, την Αμερικανική Πρεσβεία και μερικές από τις γνωστές Αμερικανικές Τράπεζες, ότι δηλαδή «καλά περνούσαμε με τους Τούρκους και τι θέλαμε που επαναστατήσαμε αφού και ό ίδιος ο Καποδίστριας ήταν εναντίον»! Απλώς ανόητοι ή μήπως σε έμμισθη αποστολή? Ο Καποδίστριας όπως βλέπουμε κατέβαλε απεγνωσμένες προσπάθειες να πείσει τον Τσάρο να κηρύξει τον πόλεμο. Όταν είδε τις δυσκολίες πρότεινε απλώς υπομονή σε αναμονή της κατάλληλης στιγμής. Δηλαδή «ούπω καιρός» και αναμονή της ευμενούς καιρικότητος. Ο Καποδίστριας, δεν ήταν μόνος. Μαζί του ήταν ο Στρογκάνωφ και όλοι οι Ρώσοι διπλωμάτες. Αλλά ο Αλέξανδρος θεωρούσε την Ιερά Συμμαχία δημιούργημά του και την θέση της Ρωσίας στην Ευρώπη ζήτημα γοήτρου. Είχε υποσχεθεί στο Λάϊμπαχ ότι κανείς από τους Συμμάχους δεν θα ανελάμβανε μονομερή δράση. Ο Άγγλος τονίζει ότι δεν δέχεται ως σκοπό του πολέμου την ελευθερία της Ελλάδος, Κράτους που «θα προήρχετο από ένα απεχθές επαναστατικό σύστημα». Ο Metternich υπερθεματίζει: «Ο Καποδίστριας ζητεί Ρωσική βοήθεια για τους σκοπούς των Ελλήνων και όχι της Ρωσίας….δημιουργήσατε ελληνικό κράτος και θα δείτε ότι θεωρεί την Ρωσία τον μόνον επίφοβο εχθρό του». (Βλ. Schwarz, Die Heilige Allianz p.246 Kissinger, A World Restored p.299). Ο Καποδίστριας όμως επιμένει και στέλνει νότες στην Αυστρία που αφήνουν να υποθέσουν την πρόθεση διακοπής των σχέσεων με την Τουρκία. H Ρωσία προβάλει 4 σημεία: αποκατάσταση των ελληνικών εκκλησιών, προστασία της ελληνικής θρησκείας, διάκριση μεταξύ ενόχων και αθώων Ελλήνων και εκκένωση της Μολδοβλαχίας από τα τουρκικά στρατεύματα. Ο Τσάρος όμως δεν πρόκειται υποκύψει στην πρόταση μεμονωμένης δράσεως. Στέλνει ως προσωπικό απεσταλμένο στην Βιέννη τον Tatichef. «H βόμβα έσκασε» σημειώνει ο Metternich «αλλά ήταν γεμάτη βαμβάκι». Ο απεσταλμένος φέρει υπόμνημα του Καποδίστρια. Επιμένει ότι η Ρωσία είναι αναγκασμένη να προστατεύει τους Χριστιανούς και ζητά όπως η Τουρκική κυριαρχία στην Ελλάδα μετατραπεί σε σχέση «φόρου υποτελείας». Παράλληλα όμως μεταφέρει και την προσωπική επιθυμία του Τσάρου να διατηρήσει σύμπνοια με τους Συμμάχους. Ο Metternich λαμβάνει υπ΄όψη το δεύτερο και απορρίπτει τις προτάσεις του Καποδίστρια. Είχε βγάλει το σωστό συμπέρασμα ότι ο Τσάρος δεν ξέρει τι θέλει και ζητά από τον Μέττερνιχ να παίξει τον ρόλο της Αριάδνης για να βγει από τον λαβύρινθο. Ήταν επίσης βέβαιος ότι η Αγγλία δεν έβλεπε «άμεσο κίνδυνο», actual danger, στον αγώνα των Ελλήνων. Τώρα να υποθέσουμε ότι με αυτά, μερικοί αδιάβαστοι μπορούν σήμερα να λένε ότι ο Καποδίστριας ήταν εναντίον της Επαναστάσεως οδηγεί σε υποψίες επί του τι επιδιώκουν. Επί πλέον όμως, είναι φανερόν ότι το πρόβλημα που έχει προκύψει δεν μπορεί ανέτως να χαρακτηρίζεται ως φιλελληνισμός ή μισελληνισμός. Ο Τσάρος θέλει να διαβεί τον Προύθο για να φθάσει στα Στενά και στην Κωνσταντινούπολη αναβιών τις υποσχέσεις του Ναπολέοντος στο Τίλσιτ. Η Ρωσία πάντοτε πίστευε ότι είναι ο νόμιμος κληρονόμος της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Με αυτές τις εθνικές προκαταλήψεις έπαιζε το ελληνικό παιχνίδι του ο Καποδίστριας. Αντιθέτως, ούτε η Αγγλία ούτε η Αυστρία είχαν συμφέρον να ενθαρρύνουν τον

Τσάρο στην κήρυξη πολέμου κατά της Τουρκίας. Η Αγγλία διότι, κατά την πολιτική του Castlereagh, δεν ήθελε να δει τον στόλο της Ρωσίας ισχυρό στην Μεσόγειο. Η Αυστρία διότι, κατά την πολιτική του Metternich, δεν ήθελε να δει εθνικιστικά κινήματα ανεξαρτησίας να θριαμβεύουν. Για τον κατευνασμό της Ρωσίας, ο Άγγλος Πρέσβης έπεισε την Πύλη να δεχτεί τα 4 σημεία του Ρωσικού αιτήματος αλλά αορίστως και χωρίς τακτή ημερομηνία. Αυτό ικανοποιεί τον Τσάρο, ο οποίος λέγει στον Αυστριακό απεσταλμένο: «Θα μπορούσα να παρασυρθώ από ενθουσιασμό για τους Έλληνες αλλά δεν ξέχασα ποτέ τον ακάθαρτο τρόπο εξεγέρσεως ή τον κίνδυνο έναντι των Συμμάχων αν επενέβαινα. Ο εγωισμός δεν μπορεί πλέον να είναι η βάση της πολιτικής. Οι Αρχές της πράγματι Ιεράς Συμμαχίας μας είναι καθαρές». Οι αρχές, η ηθική, η καθαρότης, η ειρήνη είχαν και πάλι υπερισχύσει υπό τον μανδύα της υποκρισίας. Ο Μέττερνιχ είχε θριαμβεύσει. «Η πολιτική, γράφει, στηρίζεται όχι σε μυθιστορήματα αλλά στην Ιστορία, όχι στην Πίστη αλλά στην Γνώση.. το τεράστιον έργο του Μεγάλου Πέτρου διελύθη». Καλεί τον Τσάρο σε νέο Συνέδριο στην Βερόνα. Θέλει να του δώσει την ικανοποίηση ότι ο μεγάλος του ρόλος είναι για την Ευρώπη και όχι για την Ανατολή. Στην Αγγλία το 1822 κανείς δεν θέλει να δει «άμεσο κίνδυνο» στα προβλήματα του Μέττερνιχ. Αυτά, ίσως φαίνονται για μερικούς, γεγονότα περασμένης εποχής και παρελθοντολογίας. Αλλά οι σοφοί ακροατές που θα μπορούν να τα συγκρίνουν με το τι συμβαίνει, και κατ’ εξακολούθησιν, σήμερα με διαφορετικούς πρωταγωνιστές και φαινομενικώς διαφορετικά γεγονότα θα καταλάβουν διατί ο Θουκυδίδης αποκαλεί την Ιστορίαν «κτήμα εσαεί» και ο Πολύβιος τονίζει «καλλίστην παιδείαν ηγητέον προς αληθινόν βίον την εκ της πραγματικής ιστορίας περιγενομένην εμπειρίαν» και στην Ιστορία «ηγείται το αληθές δια την ωφέλειαν των φιλομαθούντων». Καλλίστη λοιπόν παιδεία δια την ωφέλειαν των φιλομαθούντων είναι η «παρελθοντολογία» που τόσον φοβείται το ΠΑΣΟΚ. [Στην επόμενη εκπομπή και Κεφάλαιο θα δούμε ότι, προς επαλήθευση της ιστορικής διορατικότητος του Μακιαβέλλι, άλλως έδοξε η Τύχη για την συνέχιση του ελληνικού θρίλλερ. Τα τυχαία γεγονότα που επακολούθησαν και έφθασαν μέχρι την τελική έκβαση του αγώνος των Ελλήνων θα εκπλήξουν. Πρόκειται για μυστικιστική επέμβαση του Geist, του Πνεύματος, κατά την Ομηρικήν Θεολογίαν επεμβάσεων των Ολυμπίων θεών στα γεγονότα της Ιλιάδος που ακολουθεί η Φιλοσοφία της Ιστορίας του Hegel? Βλέποντας την Ιστορία του 1821 από το παράθυρο της Ιστορίας στα γεγονότα «εκτός των τειχών» θα καταλάβουμε καλύτερα «δια την ωφέλειαν των φιλομαθούντων» πώς εξελίσσεται η Ιστορία στις ημέρες μας αλλά και στις ημέρες του κάθε μέλλοντος].

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 11 [14η εκπομπή 2014 και 11

η ΑΝΑΤ. ΖΗΤΗΜΑ ----TO 1821]

Σε αυτή και στις επόμενες εκπομπές, βλέποντας την Ιστορία του 1821 από το παράθυρο, εκτός των τειχών, δηλαδή την απόλυτη εξάρτηση του εγχειρήματος από τον εξωτερικό παράγοντα μέσα στα πλαίσια της λογικής του Ανατολικού Ζητήματος που δεν πρέπει να ξεχνάμε, θα δούμε πώς ο παράγων Τύχη συνετέλεσε στην τελική έκβαση, παράλληλα με τις εξαίρετες πράξεις ηρωισμού. Ο Μακιαβέλλι, στο βιβλίο του που εγράφη το 1513 και δεν έχασε μέχρι σήμερα την επικαιρότητά του, γράφει στο Κεφ.25 «για να μη εξαλειφθεί η ελεύθερη βούλησή μας, πιστεύω να είναι αλήθεια ότι η Τύχη είναι ο διαιτητής των μισών από τις πράξεις μας, αλλά μας αφήνει ακόμη να διευθύνουμε το άλλο μισό ή και κάτι λιγότερο» και στο Κεφ.6 εξειδικεύει «εξετάζοντας τις πράξεις των ηρώων θα βρούμε ότι η Τύχη δεν τους προσέφερε άλλο από την καλή ευκαιρία. Χωρίς αυτήν, η αξία του θάρρους των θα έσβηνε. Αλλά επίσης, χωρίς την αξία αυτή, η ευκαιρία θα ήταν μάταιη». Αλλού διευκρινίζει μια γενική αλήθεια «τύχη χωρίς αξία είναι πρόσκαιρη. Αξία χωρίς τύχη είναι χαμένη». Οι διαπιστώσεις αυτές, του μεγάλου ιστορικού που ήταν ο Μακιαβέλλι, διαπιστώσεις που αναφέρονται τόσο στην Ιστορία των Εθνών όσο και στην προσωπική ιστορία του κάθε ανθρώπου, θα συντελέσουν στην κατανόηση των γεγονότων που θα εξιστορήσουμε.

Είδαμε στις προηγούμενες εκπομπές τους λόγους που ανάγκασαν τον Καποδίστρια να συστήσει την αναβολή του Μεγάλου Εγχειρήματος. Μέσα στις συνθήκες της Ιεράς Συμμαχίας, το Εγχείρημα στις ημέρες που εκδηλώθηκε ήταν πραγματική τρέλα. Αν το έθνος μας το είχε αναβάλει, περιμένοντας την ευκαιρία, θα είμαστε σήμερα στην ίδια τραγική θέση που βρίσκονται οι Κούρδοι. Και ο μεγάλος ήρωας, ο Κολοκοτρώνης, θα είχε την τύχη που επεφύλαξε ένας Έλληνας υπουργίσκος στον ήρωα των Κούρδων, τον Οτσαλάν. Η μελέτη της Ιστορίας, η γνώση της «παρελθοντολογίας» διδάσκει για το παρόν και για το μέλλον. Στο διάστημα που ήδη εξιστορήσαμε, δηλαδή μέχρι το 1822, οι Έλληνες είχαν σημειώσει σημαντικές και ηρωικές επιτυχίες. Την 1ην Ιανουαρίου 1822, η πρώτη Εθνοσυνέλευση ανακηρύσσει την ανεξαρτησία της Ελλάδος. Στις 22 Απριλίου, οι Τούρκοι κατέσφαξαν τους κατοίκους της Χίου, γεγονός που συνετάραξε την Ευρώπη και αποθανατίστηκε με το περίφημο έργο του Ντελακρουά. Αντίγραφο του έργου αυτού ευρίσκετο στο δημαρχείο της Χίου μέχρις ότου κάποιος δήμαρχος, από τους «χρήσιμους ηλίθιους» της Νέας Τάξης, απέκρυψε στις αποθήκες του δημαρχείου. Να μη το βλέπουμε. Να βλέπουμε μόνο την κατάληψη της Τριπολιτσάς όπως επεσήμανε πρόσφατα κάποιος άλλος «χρήσιμος ηλίθιος». Σε λίγο, ο Κανάρης παίρνει εκδίκηση στέλνοντας τον τουρκικό στόλο να κρυφτεί στα Στενά. Τώρα, τον Αύγουστο 1822 συμβαίνει, μακριά από την Ελλάδα, μια φαινομενικώς άσχετη οικογενειακή τραγωδία που θα είχε τεράστια επίδραση στην έκβαση του αγώνος. Τι ήταν? Ο Άγγλος υπουργός Εξωτερικών Castlereagh αυτοκτονεί κόβοντας τον λαιμό του με το ξυράφι του. «Ο θάνατός του», γράφει ο Μέττερνιχ, «ήταν η μεγάλη μου δυστυχία». Ήταν ο ρόλος της Τύχης στην διαμόρφωση της Ιστορίας. Και όπως θα δούμε αργότερα, δεν ήταν ο μόνος. Tην θέση του στο Υπουργείο Εξωτερικών παίρνει ο μεγάλος του αντίπαλος George Canning. Θα αρχίσει τώρα να βλέπει τα πραγματικά συμφέροντα της Αγγλίας από διαφορετική γωνία. Μήπως ακριβώς, η «ισορροπία» που επεδίωκε ο προκάτοχός του κάθε άλλο ήταν παρά το πρέπον για τα συμφέροντα της Αγγλίας? Μήπως η Ρωσία πρέπει να δει ότι η Αυστρία έχει περισσότερο ανάγκη της Ρωσικής συμμαχίας παρά εκείνη της Αυστριακής? Το 1823 ο Κάννινγκ παίρνει την ιστορική απόφαση να αναγνωρίζει τους Έλληνες ως «εμπολέμους». Τούτο, ας μη θεωρηθεί απλός «φιλελληνισμός»! Ήταν αναγκαίο για την προστασία του αγγλικού εμπορίου στο Αιγαίο. Η Αυστρία εξυπηρετείτο από τον τουρκικό εμπορικό στόλο αλλά και από Αυστριακά πλοία. Αλλά το εμπόριο της Αγγλίας που μετεφέρετο σε τουρκικά και ελληνικά πλοία αντιμετώπιζε την εχθρική στάση όχι μόνο των Τούρκων αλλά και των Ελλήνων. Στις έντονες διαμαρτυρίες του Μέττερνιχ, ο Κάννινγκ εξηγεί ότι θα πρέπει να θεωρήσει τα ελληνικά πλοία ή ως πειρατικά ή ως εμπόλεμα. Η Αγγλία, ως ουδετέρα, πρέπει να θέσει και τους δύο σε ίση μοίρα. «Το εμπόλεμο» λέγει χαρακτηριστικά «δεν είναι Αρχή, είναι γεγονός», belligerency was not so much a principle as a fact. Αναγνωρίζοντας τους Έλληνες ως εμπολέμους, αποτρέπει μονομερείς εχθρικές ενέργειες των Ελλήνων κατά των εμπορικών συμφερόντων της Αγγλίας. Παραλλήλως (αλλά αυτό δεν το είπε στον Μέττερνιχ) άφηνε ελεύθερους τους Έλληνες να βλάπτουν τα Αυστριακά πλοία που εξυπηρετούσαν τα τουρκοαυστριακά εμπορικά συμφέροντα. Ο φιλελληνισμός, στις κρατικές σχέσεις είχε τον λόγο του, όπως πάντα. Αλλά η πρακτική αυτή απόφαση του Κάννινγκ ήταν ασφαλώς επηρεασμένη από τον σφοδρό άνεμο του φιλελληνικού ρομαντισμού που έχει ήδη αναστατώσει την κοινή γνώμη στην Δύση. Άλλη σύμπνοια της Τύχης ήταν ότι η εθνική εξέγερση συνέπεσε με το ρεύμα του ρομαντισμού που μετά τον αιώνα της Διαφωτίσεως συνετάρασσε τότε την Ευρώπη. Φιλελληνικές εταιρίες συνεδρίαζαν στο Λονδίνο και στο Παρίσι. Μετά το tout est raison, («όλα είναι λόγος») της Διαφωτίσεως κυριαρχούσε το Alles ist Gefühl («όλα είναι συναίσθημα») της φλόγας του Ρομαντισμού. Οι Γάλλοι αρχίζουν να βλέπουν τον Δούκα της Ορλεάνης ως τον πιο κατάλληλο υποψήφιο για τον θρόνο της Ελλάδος. Εθελοντές και χρηματικές εισφορές από Γαλλία, Αγγλία και Ελβετία συμβάλλουν στον ιερό αγώνα των Ελλήνων. Η ελληνική τέχνη κάτω από την

γραφίδα του Βινκελμαν είχε συναρπάσει τις συνειδήσεις και έδινε στην φλόγα του ρομαντισμού εκτυφλωτική λάμψη. Κανείς φυσικά δεν εσκέπτετο ούτε ήθελε να σκέπτεται το Βυζάντιο. Το μεγάλο γεγονός, στα τέλη του 1823, ήταν η συμμετοχή του ρομαντικού ποιητή Λόρδου Βύρωνος στον Αγώνα. Η αιφνίδια αναχώρησή του από την Ιταλία, όπου εγκατέλειψε τον έρωτά του προς την Teresa Guiccioli, για να ζωσθεί το σπαθί με τους Έλληνες στο Μεσολόγγι (5.1.1824) και ο τραγικός θάνατός του (19.4.1824) εντείνουν την έξαρση του φιλικού πνεύματος υπέρ των Ελλήνων. Γράφει ο ιστορικός Marriott στο βιβλίο του The Eastern Question σελ. 187: « Η έξαρση του φιλελληνισμού έσπρωξε τον Cannning ακόμη μακρύτερα από ό,τι απαιτούσε το συμφέρον της Αγγλίας. Ο ενθουσιασμός που επεκράτησε στην Ευρώπη υπέρ των Ελλήνων επαναστατών ήταν εξαίρετος. Οφείλεται εν μέρει στον σεβασμό για το παρελθόν αλλά και σε ελπίδα για το μέλλον. Μόνο το όνομα Έλληνες (λέγει Hellenes όχι Greeks) που ακουγόταν για άλλη μια φορά ύστερα από αιώνες λήθης, σκίρτησε τις καρδιές αυτών που όφειλαν στην ελληνική φιλοσοφία, τέχνη και γραμματεία, ένα χρέος μεγαλύτερο από ό,τι θα ήταν δυνατόν να ξεπληρώσουν».

Αυτά πρέπει να συνετίσουν αυτούς (όπως ο σεβαστός Καθ.Γιανναράς) οι οποίοι ψέγουν τον Κοραή ότι έδωσε έμφαση στην αρχαιότητα του ελληνισμού και όχι στην «ρομιοσύνη» του μισητού για την Δύση Βυζαντίου. Ελευθερία και δημοκρατία και φιλελευθερισμός ταιριάζουν στο φως της ελληνικότητας και όχι στην σκοτεινή αυτοκρατορική ύπαρξη του «ρωμιού» (ή Ρωμαίου) της «ρομιοσύνης». Εκτός από αυτά, άλλη τυχερή συγκυρία, για να κάνει αισθητόν ένα πρόσθετο παράγοντα. Μετά το 1815 επικρατεί σοβαρή οικονομική κρίσις. Όλοι ζητούν μεταρρυθμίσεις και έτσι ζωογονείται ο φιλελευθερισμός. Η Αρχή των Εθνικοτήτων και το πνεύμα Ελευθερίας ποτίζουν τώρα άφθονα το έδαφος όπου οι Έλληνες αγωνιστές είχαν φυτέψει το δέντρο της παλιγγενεσίας. Εν τούτοις, ο Canning, αν και εγνώριζε καλά την ελληνική γραμματεία δεν ήταν καθόλου θερμός στην κρίση του για τους σύγχρονους Έλληνες. «Χωρίς αμφιβολία», γράφει, «είναι πολύ κατεργάρηδες» (there is no denying, they are a most rascally set, cf Temperley, The Foreign Policy of Canning, p.329). Και προσθέτει ότι δεν έχει πρόθεση να κάνει πόλεμο «για να σώσει τον Επαμεινώνδα και τον Απόστολο Παύλο». Αλλά και ο βασιλεύς της Αγγλίας Γεώργιος 4ος γράφει στον Εστερχάζυ στην Αυστρία (18.12.1826): «Δεν είμαι με τους Έλληνες, ο θεός το ξέρει. Στέλνω ολόκληρο το Έθνος τους στον διάβολο» (Temperley, p.338). Mέχρι τέλος 1825 η Αγγλία επιμένει στην ουδετερότητα την δική της αλλά προ παντός της Ρωσίας. Ο Canning ξέρει ότι, σε περίπτωση πολέμου, η Ρωσία θα κατελάμβανε την Κωνσταντινούπολη και θα γινόταν κυρία όχι μόνο της Τουρκίας αλλά και της Ελλάδος. Το ξέρουμε ήδη. Την θέση της Ελλάδος στον Χάρτη, την θεωρούσε ως προπύργιο εξασφαλίσεως για την Αγγλία της οδού προς τις Ινδίες. Τον Ιανουάριο 1824 ο Τσάρος είχε αναλάβει πρωτοβουλία για την σύγκλιση Συνεδρίου στην Πετρούπολη. Σχέδιό του να διαιρέσει την Ελλάδα σε τρία πριγκιπάτα κατά το πρότυπο της Μολδοβλαχίας και να την καταστήσει δορυφόρο της Ρωσίας. Ο Canning φυσικά απορρίπτει την πρόταση για το Συνέδριο. Αλλά και οι ΄Ελληνες ήσαν εναντίον του σχεδίου, αντελήφθησαν ότι η εξάρτηση από μία μόνο Δύναμη θα εσήμαινε απλώς αλλαγή τυράννου. Το Συνέδριο συνέρχεται χωρίς την Αγγλία όπου ο Μέττερνιχ εκπλήσσει τους πάντες όταν προτείνει «να αναγνωρισθεί η ανεξαρτησία της Ελλάδος», πρόταση που ο Κάννινγκ απεκάλεσε «κακό χιούμορ» (ill humour). Ο Μέττερνιχ προβλέπει ότι ο Τσάρος προ του διλήμματος μεταξύ απολύτου υποδουλώσεως και απολύτου ανεξαρτησίας ο Τσάρος θα απέρριπτε και τα δύο διότι σκοπός του ήταν να καταστήσει την Ελλάδα δορυφόρο της Ρωσίας. Ο Τσάρος ηρνήθη και η Αυστρία, με την βοήθεια της Γαλλίας, του απέκλεισε κάθε ένοπλη παρέμβαση. Ο Τσάρος είχε έτσι προκαλέσει την δυσαρέσκεια των Ελλήνων όσο και του Μέττερνιχ και μέχρι τον Αύγουστο 1824 η κατάρρευση της Ιεράς Συμμαχίας είχε καταστεί βεβαία. Ο Τσάρος ειδοποιεί τις διπλωματικές του υπηρεσίες ότι η συνεργασία με τον Μέττερνιχ τελείωσε. Η Αυστρία και η Ρωσία απομονώνονται και ο Canning ήταν απόλυτος κύριος της καταστάσεως αφού ο Αγγλικός στόλος θα μπορούσε να ελέγχει τις κινήσεις και τον ανεφοδιασμό του Ιμπραήμ.

Ελληνική αντιπροσωπία φθάνει στο Λονδίνο στις 29 Σεπτεμβρίου 1825 και ζητά από την Αγγλία την ονομασία βασιλέως. Τούτο ήταν αναγκαίο διότι τα πάθη μεταξύ των οπλαρχηγών ήταν τέτοια ώστε κανείς δεν θα ανεγνώριζε έναν μεταξύ αυτών κυβερνήτη της Ελλάδος σύμφωνα με την αρχή του ελληνικού DNA «γιατί αυτός και όχι εγώ». Ο Canning αναλαμβάνει, ανεξάρτητα από τις άλλες δυνάμεις μεσολάβηση στην Πύλη υπέρ της αυτονομίας της Ελλάδος με πειστικό επιχείρημα έναντι της Τουρκίας την αποφυγή πολέμου με την Ρωσία. Η όλη αυτή δραστηριότης ήταν ένα ωραίο παιχνίδι στην διπλωματική σκακιέρα. Ο Τσάρος Αλέξανδρος αντιλαμβάνεται ότι η απομόνωσή του από τις άλλες δυνάμεις επιβάλει προσέγγιση στην Αγγλία. Με την διπλωματική παρέμβαση της συζύγου του Ρώσου Πρέσβεως στο Λονδίνο Κυρίας Λιέβιν που επανήρχετο από συνάντηση με τον Τσάρο στην Πετρούπολη, επιτυγχάνεται σε λίγο αυτό που απεκλήθη «η διπλωματική επανάσταση». Η Κυρία Λιέβιν κοινοποιεί στον Κάννινγκ το «μυστικό» της: ο Τσάρος δεν θα είχε αντίρρηση να διακόψει τις σχέσεις με την Ιερά Συμμαχία και να αρχίσει χωριστές συνεννοήσεις με την Αγγλία για την Ελλάδα αρκεί, για λόγους γοήτρου, η Αγγλία να έκανε το πρώτο βήμα. Η Αγγλία όμως, προς το παρόν, εμμένει στην ουδέτερη στάση της, όταν και πάλι, η καιρικότης προσθέτει στο πλέγμα των σχέσεων έναν δεύτερο, εντελώς τυχαίο, παράγοντα. Στις 13 Σεπτεμβρίου 1825, ο Τσάρος Αλέξανδρος Α΄ μεταβαίνει στην Κριμαία και την 1η Δεκεμβρίου πεθαίνει ξαφνικά στο Taganrog. Τον διαδέχεται στο τέλος Δεκεμβρίου ο αδελφός του Νικόλαος ο οποίος είχε τελείως διαφορετικό χαρακτήρα, όνειρα και σχέδια. Ο Canning, στις 12 Ιανουαρίου 1826 αποστέλλει τον Wellington στην Πετρούπολη για να συγχαρεί τον νέο Τσάρο αλλά και με διπλή αποστολή. Η πρώτη ήταν να αποφύγει πόλεμο με την Τουρκία. Η δεύτερη, ήταν το νέο αίτημα των καιρών που είχε μεταβιβάσει ως «μυστικό» η Κυρία Λιέβιν: να συμφωνήσουν για λύση στο ελληνικό πρόβλημα. Η συμφωνία Αγγλίας-Ρωσίας έβαλε στο περιθώριο τον Μέττερνιχ και την Πρωσία. Παντού αλλού, το φιλελληνικό πνεύμα είχεν επικρατήσει στην Ευρώπη. Όμως η διχόνοια των Ελλήνων που βάλθηκαν να πολεμούν αλλήλους, η επέμβαση του Μεχμέτ Αλή της Αιγύπτου και η αποτελεσματικώς καταστρεπτική επιδρομή του Ιμπραήμ (Φεβρουάριος 1825) παρά την ιστορική προτροπή του Κολοκοτρώνη «φωτιά και τσεκούρι στους προσκυνημένους», η πτώση του Μεσολογγίου (22.4.1826) και των Αθηνών (2.6.1827) έδειχναν τελικώς ότι ο αγών εχάνετο. Και τότε, όταν το παν εχάνετο, επεμβαίνει και πάλι η Τύχη για να ανατρέψει το ρεύμα της καταστροφής. Ο Πρέσβης της Ρωσίας Λιέβιν μεταφέρει στο Λονδίνο μια φοβερή φήμη. Φήμη, fama plagatur, που επρόκειτο να αλλάξει άρδην τον ρου της Ιστορίας. Αλλά γι΄ αυτό θα μιλήσουμε στην επόμενη εκπομπή μας και στο επόμενο Κεφάλαιο

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 12 [15

η εκπομπή 2014, 12

η για το Ανατολικό Ζήτημα] .

ΣτΟ προηγούμενο Κεφάλαιο, σταματήσαμε σε σημείο suspense στην αλυσίδα των τυχαίων γεγονότων που συνετέλεσαν στην ευνοϊκή κατάληξη ενός άνισου και αμφισβητούμενου αγώνα για απελευθέρωση από την τουρκική βαρβαρότητα. Η κατάσταση μετά την επιδρομή του Ιμπραήμ από τον Φεβρουάριο 1825 ήταν απελπιστική για τον ελληνικόν αγώνα. Ο Ιμπραήμ κατέφθασε με συντεταγμένο στρατό και ήταν εξαίρετος στρατηγός εκπαιδευμένος από αξιωματικούς του Ναπολέοντος στην Αίγυπτο. Η πτώση του Μεσολογγίου (22.4.1826) και των Αθηνών (2.6.1827) ήταν αποφασιστικά χτυπήματα παρά το ότι η Έξοδος του Μεσολογγίου είχε τεράστιο αντίκτυπο στην Ευρώπη και παρά την ψυχική δόνηση που προκαλούσε το κήρυγμα «το στήθος κάθε Έλληνα ας γίνει δεύτερο Μεσολόγγι». Και τότε, ο Πρέσβης της Ρωσίας Λιέβιν μεταφέρει στο Λονδίνο την φοβερή φήμη:

Ο Ιμπραήμ σκοπεύει να εξοντώσει όλους τους Έλληνες της Πελοποννήσου και να εποικίσει την χώρα με φελάχους από την Αίγυπτο. Τούτο ενείχε «πραγματικό κίνδυνο», actual danger, για την Αγγλία. Ο κίνδυνος δεν ήταν βέβαια η απειλούμενη γενοκτονία. Ο κίνδυνος δεν ήταν το ετοιμαζόμενο έγκλημα κατά της ανθρωπότητος. Ο κίνδυνος που συνεκίνησε την Αγγλία ήταν η πλήρης κυριαρχία της Αιγύπτου του Μεχμέτ Αλή στην οδό προς τις Ινδίες. Ο πλήρης έλεγχος ένθεν και ένθεν της Ανατολικής Μεσογείου, η υποταγή της ασθενικής Τουρκίας στην στιβαρά και συγχρονισμένη δύναμη του Μεχμέτ Αλή ο οποίος επεδίωκε την κατάληψη της Σουλτανικής έδρας στην Κωνσταντινούπολη. [Ας σημειώσουμε μιαν ενδιαφέρουσα παρένθεση. Το σχέδιο του Ιμπραήμ που απεκλήθη τότε από τους Άγγλους the barbarisation project, με σκοπό την γενοκτονία του ελληνικού έθνους, επαναλαμβάνεται σήμερα από τους σκοτεινούς Αμερικανικούς κύκλους της «παγκοσμιοποίησης» με την βίαιη λαθρομετανάστευση την οποίαν υποχρεούνται οι ενδοτικοί γραικύλοι και οι «χρήσιμοι ηλίθιοι» της αριστεράς να υποστηρίζουν με ανεδαφικές Orwellικές μεθόδους συνθημάτων κοπρολογικής μεταλλαγής όρων όπως «ρατσισμός», και εξιδανικεύσεως όρων όπως «δικαιώματα του ανθρώπου» προς ενίσχυση της αναβιώσεως και επιτυχίας του σχεδίου του Ιμπραήμ !!)

Η είδησις ήρθε από την Ρωσία. Δεν είναι βέβαιον αν διεδόθη από τους Ρώσους ή από Έλληνες. Έπαιξε όμως αποφασιστικό ρόλο στην εξέλιξη των γεγονότων. Ο Canning γράφει στον πρωθυπουργό Liverpool: «Αρχίζω να νομίζω ότι πλησιάζει η ώρα που κάτι πρέπει να γίνει». Η μοίρα των Ελλήνων παιζόταν από την διάδοση μιας φήμης. Η σχετική διάψευση από την Πύλη δεν έγινε πιστευτή. Το 1825 ο Canning είχε ορίσει στην Πύλη Πρέσβη τον εξάδελφό του Lord Statford Canning de Redcliffe ο οποίος επιβεβαιώνει την φήμη. Μια νότα του Canning ειδοποιεί τον Σουλτάνο ότι παρόμοιο σχέδιο «εκβαρβαρισμού» - the barbarisation project – είναι απαράδεκτο και θα προκαλέσει στρατιωτική επέμβαση. Η ίδια ειδοποίηση στέλλεται κατ΄ευθείαν στον Ιμπραήμ με παράλληλο διάβημα στην Αίγυπτο. Ο ευφυής Μεχμέτ Αλή παραγγέλλει στον Σουλτάνο να προσέχει διότι δεν έχει να κάνει μόνο με Έλληνες. (Ας σημειωθεί και πάλιν ότι η αντίδραση της Αγγλίας δεν οφείλετο σε «ανθρωπιστικό» ‘η άλλο λόγο, αλλά μόνο στο γεγονός ότι το σχέδιο του Ιμπραήμ θα καθίστα την Πελοπόννησο Αιγυπτιακό έδαφος το οποίο θα περιέκλειε σε θανάσιμο κλοιό υπό την Αιγυπτιακή εποπτεία και έλεγχο, την οδό προς τις Ινδίες). Στο διάστημα αυτό, ο Wellington αποσπά την συμφωνία του Τσάρου Νικολάου «να συνεργασθεί με την Αγγλία για να εμποδίσουν την εκτέλεση των σχεδίων του Ιμπραήμ». Στις 4 Απριλίου 1826 υπογράφεται σχετικό Πρωτόκολλο στην Πετρούπολη. Έτσι βεβαιώνεται και η οριστική διάσπαση της Ιεράς Συμμαχίας και τούτο εθεωρήθη «διπλωματική επανάσταση» και θρίαμβος του Canning. Πρόσθετος παράγων ήταν και η αλλαγή του Ευρωπαϊκού κλίματος με περιθωριοποίηση των Συντηρητικών και άνοιγμα της Ευρώπης προς τον φιλελευθερισμό. Πάντοτε, ένα εναλλασσόμενο γενικό κλίμα, l’allure principale κατά τον Montesquieu, είναι μια σταθερά που διέπει τα ιστορικά γεγονότα. Ήταν ακριβώς όπως συνέβη στην Ελλάδα και κατά την μεταπολίτευση του 1975 όταν το γενικό κλίμα στην Ευρώπη με στροφή στον «σοσιαλισμό» επηρέασε την πολιτική κατάσταση με συνέπεια την οικονομική καταστροφή. Στην εποχή του Canning το γενικό κλίμα επηρεάζει τις εξελίξεις στην Ιταλία, Πορτογαλία, Ισπανία ακόμη και την ανεξαρτησία των κρατών της Λατινικής Αμερικής. Αυτός ήταν ο ρόλος που έπαιξε το απεγνωσμένο διάβημα της κηρύξεως της Ελληνικής Επαναστάσεως δίνοντας σε αυτήν έναν διακρατικό και διαχρονικό ρόλο στην Ιστορία της Ευρώπης. Αυτό, ας το γνωρίζουν μερικοί ριψάσπιδες ή «χρήσιμοι ηλίθιοι» (ο όρος ανήκει στον Λένιν) σήμερα που θέλουν να υποτιμήσουν την σημασία της Ελληνικής εξεγέρσεως. Στο Πρωτόκολλο της Πετρουπόλεως προσχωρεί και η Γαλλία ώστε τώρα η συνεργασία Ρωσίας, Αγγλίας και Γαλλίας είναι δεδομένη. Ήταν το τέλος της επιρροής του Μέττερνιχ. Ρωσία και Αγγλία συμφωνούν να μη επιδιώξουν εδαφικές προσαρτήσεις και ιδιοτελή πλεονεκτήματα εις

βάρος της Τουρκίας. Έτσι, Αγγλία και Γαλλία, εξασφαλίζονται από τον κίνδυνο επεκτάσεως της Ρωσίας προς την Μεσόγειο – ένας κίνδυνος, θεμελιώδης για την λογική του Ανατολικού Ζητήματος, που παραμένει ενεργός μέχρι και σήμερα! Οι Δυνάμεις αποδέχονται μίαν Ελλάδα «φόρου υποτελή» στην Τουρκία με αυτοδιοίκησιν υπό τον έλεγχο της Τουρκίας και «ελευθερίαν εμπορίου και συνειδήσεως». Όλοι οι Τούρκοι όφειλαν να εκκενώσουν τα ελληνικά εδάφη και να πωλήσουν τις περιουσίες των στους Έλληνες. Ειδήσεις από την Ελλάδα βεβαιώνουν ότι οι Έλληνες συμφωνούν αλλά ζητούν άμεση αποχώρηση των Τούρκων και ανεξαρτησία στην αυτοδιοίκηση. Βρισκόμαστε τώρα στον Απρίλιο του 1826. Καλά τα νέα, αλλά όχι και τόσο καλά με τον περίφημον όρο της «φόρου υποτελείας» στον Τούρκο. Μέχρι στιγμής η Τύχη πολλά διέπραξε σε έναν αγώνα που φαινόταν να έχει καταδικαστεί μετά τις επιτυχίες του Ιμπραήμ. Αλλά αυτή η Τύχη δεν είχε ακόμη ολοκληρώσει τον ρόλο της. Θα δούμε πώς η τελική έκβαση οφείλεται και πάλι στην συμπλήρωση του ρόλου της Τύχης η οποία, όπως έχουμε πει, κατά τον Μακιαβέλλι, «κυβερνά περισσότερο από τις μισές πράξεις των ανθρώπων». Με αυτά, Τύχη δεν είναι κάποια μυστικιστική έννοια επεμβάσεως κάποιου θεού του Ολύμπου, όπως κατά την Ομηρική θεολογία. Ο ίδιος Μακιαβέλλι στο Κεφ. 6 εξηγεί «εξετάζοντας τις πράξεις των ανθρώπων, θα βρεις ότι η Τύχη δεν τους προσέφερε τίποτε άλλο, εκτός από την ευνοϊκή ευκαιρία. Χωρίς την ευκαιρία, η αξία του θάρρους τους θα έσβηνε. Αλλά επίσης και χωρίς αυτήν την αξία η ευκαιρία θα ήταν μάταιη». Αυτό συνοψίζεται στην γενική φυσική αρχή ότι «η καιρικότης χωρίς αξία είναι περαστική. Η αξία χωρίς την καιρικότητα πάει χαμένη». Το έπος του 10ετούς αγώνα της παλιγγενεσίας ενός Έθνους είχε την φυσική ανάμειξη της καιρικότητος με την αξία. Αυτήν την Αξία πρέπει να είμαστε σε θέση να αναγνωρίζουμε. Ο Τσάρος θεωρεί ότι το πρωτόκολλο αποκλείει μονομερή επέμβαση της Αγγλίας στην Ελλάδα.

Ο ίδιος, με ανεξάρτητην ενέργεια στέλνει τελεσίγραφο στον Σουλτάνο και του ζητεί να εκκενώσει

τα Πριγκιπάτα της Μολδοβλαχίας. Ο Canning δεν έχει αντίρρηση αφού γνωρίζει ότι οποιαδήποτε

επέμβαση στην Ελλάδα θα γινόταν από κοινού. Ο Σουλτάνος Μαχμούτ Β΄ καθυστερεί την

απάντηση αλλά βεβαιώνει αμέσως ότι δεν υπάρχει πρόγραμμα «εκβαρβαρισμού» της

Πελοποννήσου. Προσπαθεί να κερδίσει χρόνο για να συμπληρώσει τις μεταρρυθμίσεις

εκσυχρονισμού και την αναδιοργάνωση και ισχυροποίηση της Αυτοκρατορίας. ‘Εχει αποφασίσει

την πλήρη εξόντωση των Γενιτσάρων οι οποίοι είχαν δημιουργήσει «κράτος εν κράτει». Ο

Canning συμφωνεί με τον Τσάρο να ασκήσουν πίεση στον Σουλτάνο με την απειλή ότι θα

ανεγνώριζαν de facto την πλήρη ανεξαρτησία της Ελλάδος. Ο Μέττερνιχ, απελπισμένος,

χρησιμοποιεί κάθε μέσον εναντίον του σχεδίου αλλά ήδη έχει τεθεί σε απομόνωση. Η Γαλλία, με

πρωθυπουργό τον Polignac, επί βασιλείας του Charles X, συμφωνεί με το Πρωτόκολλο αλλά

για λόγους γοήτρου ζητά την σύναψη Συνθήκης. Στις 6 Ιουλίου 1827 η Ρωσία, Αγγλία και Γαλλία

υπογράφουν την Συνθήκη του Λονδίνου. Αναγνωρίζουν περιορισμένη ανεξαρτησία για την

Ελλάδα η οποία καθίσταται «φόρου υποτελής στην Τουρκία. Οι τρεις σύμμαχοι απαιτούν τώρα

από την Πύλη και από τους Έλληνες «άμεση ανακωχή». Απειλούν ότι αν δεν την σεβασθούν

εντός 15 ημερών θα λάβουν τα απαιτούμενα μέτρα για την επιβολή της με την συνένωση των

στόλων τους «χωρίς όμως να μετάσχουν σε πολεμικές ενέργειες». Οι επιτυχίες του Ιμπραήμ,

ώθησαν τον Σουλτάνο να απορρίψει τις προτάσεις. «Θα αντισταθούμε στην μεσολάβηση και με

την τελευταία σταγόνα του αίματός μας». Η Τύχη είχε ταχθεί πάλι με το μέρος της Αξίας των

Ελλήνων.

Η Συνθήκη του Λονδίνου του Ιουλίου 1827 ήταν προσωπική διπλωματική επιτυχία του Canning

ο οποίος, μετά την ασθένεια του Liverpool, είχε γίνει πρωθυπουργός στις 12 Απριλίου και είχε

απαλλαγεί από την αντιδραστική επιρροή του Wellington, ο οποίος ήταν φιλότουρκος. Η

φρασεολογία της Συνθήκης δένει τα χέρια του Τσάρου αλλά αφήνει ελεύθερο το έδαφος στην

Αγγλία να αναθέσει την επιβολή της ανακωχής στην διάκριση των Ναυάρχων των Συμμαχικών

στόλων. Ο Διοικητής του Αγγλικού στόλου Sir Edward Codrington, ένθερμος φιλέλλην, βρίσκει

δικαίως δυσκολία στην ερμηνεία των όρων. Πώς είναι δυνατόν να «επιβάλλει» την Ανακωχή

χωρίς πολεμικές ενέργειες? Ο Άγγλος Πρέσβης του εξηγεί: «Να εμποδίσει τον ανεφοδιασμό του

Ιμπραήμ και, αν καταστεί αναγκαίο, και εφ’ όσον έχει εξαντλήσει κάθε άλλο μέσον, με

κανονιοβολισμό» (by cannon shot). Δεν αφήνει απορία το γεγονός ότι η Ναυμαχία του

Ναυαρίνου (20 Οκτωβρίου 1827) και η πλήρης καταστροφή του Τουρκοαιγυπτιακού στόλου

προεκλήθη από δήθεν «απρόβλεπτο γεγονός» με πρωτοβουλία του Codrington! Οι Ναύαρχοι

Γαλλίας (De Rigny, γνωστός φιλότουρκος) και της Ρωσίας (Χέϋντεν), αναγκάστηκαν να

εμπλακούν. Έτσι, όπως λέγει ο ιστορικός Temperley, «τέσσαρες ώρες μάχης πέτυχαν

περισσότερα από επτά χρόνια διπλωματίας». Ο κύριος σκοπός της Ναυμαχίας του Ναυαρίνου

δεν ήταν τόσο η Ελληνική υπόθεση όσο ήταν η ανάγκη καταστροφής του πραγματικού κινδύνου

για την Αγγλία και την οδό προς τις Ινδίες, κινδύνου που εκπροσωπούσε η αναδυόμενη

Αιγυπτιακή πολεμική δύναμις. Οι σύμμαχοι είχαν 24 πολεμικά πλοία και 9 φρεγάτες. Ο

Τουρκοαιγυπτιακός στόλος είχε 89 πολεμικά πλοία και 17 φρεγάτες. Στο τέλος της μάχης

απέμεινε μόνον μια τουρκική φρεγάτα.

Η Αγγλική διπλωματία πέτυχε πολλαπλό στόχο. 1ον, απομόνωσε τις κεντρικές Ευρωπαϊκές

δυνάμεις, Αυστρία και Πρωσία. 2ον, απέκλεισε κάθε όφελος της Ρωσίας για εδαφικές επεκτάσεις.

3ον, κατέστρεψε την δύναμη του Τουρκοαιγυπτιακού στόλου στην Ανατολική Μεσόγειο και τούτο

με την αθέλητη βοήθεια Ρωσίας και Γαλλίας. 4ον, δημιουργούσε με την εύνοιά της, την μόνιμη

βάση στο νευραλγικό αυτό σημείο ενός φιλικού δορυφόρου κράτους.

Από την στιγμήν αυτή, χάρη και μόνο στην διορατικότητα της πολιτικής του Canning, η

σύσταση της ελεύθερης Ελλάδος θα περιέχει εντέχνως, αλλά και εσαεί, μια σιωπηρά

ρήτρα «δουλείας» (με την νομική έννοια του όρου) για την εξυπηρέτηση των συμφερόντων της

Αγγλίας. Άλλως η Ελλάς δεν θα είχεν ελευθερωθεί. Οι ηρωικές πράξεις των Ελλήνων θα είχαν

αποβεί μάταιες, όπως είχε συμβεί σε πολλαπλές απόπειρες που είχαν εκδηλωθεί και πολύ προ

των Ορλωφικών. Την ρήτραν αυτή της «δουλείας» (servitude) η Αγγλία χρησιμοποιεί συνεχώς

μέχρι το 1946, όταν το «Δόγμα Τρούμαν» θα μεταβιβάσει τα έννομα δικαιώματα της «δουλείας»

στις ΗΠΑ. Αυτή είναι η μόνιμη κληρονομία της λογικής του Ανατολικού Ζητήματος στην

γεωπολιτική, διπλωματική και πολιτική θέση της Ελλάδος μέχρι σήμερα.

Ο Μέττερνιχ είχε σχολιάσει έντρομος το ιστορικό γεγονός: «Η φοβερή καταστροφή του

Ναυαρίνου. Από τις 20 Οκτωβρίου 1827 αρχίζει νέα εποχή για την Ευρώπη» (βλ. Temperley,

σελ. 403). Αλλά η Τύχη είχε ακόμη, μετά από αυτά, και άλλον ένα ρόλο εξ ίσου, αν όχι

περισσότερο, σημαντικό να επιτελέσει. Αυτά θα πούμε στην επόμενη εκπομπή και επόμενο

Κεφάλαιο, μαζί με πολλά άλλα σχόλια. Τα γεγονότα αυτά, αγαπητοί ακροατές, ας μη νομισθούν

ως «παρελθοντολογία» που ήρθε και παρήλθε. Αυτή η «παρελθοντολογία» καθόρισε, καθορίζει

και θα καθορίζει επί πολύ καιρό ακόμη την μοίρα του Έθνους μας. Ο Αριστοτέλης έχει πει «να

ζεις το παρόν, να ονειρεύεσαι το μέλλον, να μαθαίνεις από το παρελθόν». Ο Θουκυδίδης

αποκαλεί την γνώση της Ιστορίας «κτήμα εσαεί». Και ο Πολύβιος μας λέγει η καλλίστη παιδεία

οδηγεί «προς αληθινόν βίον την εκ της πραγματικής ιστορίας περιγενομένην εμπειρίαν».

«Παρελθοντολογία» που μερικοί περιφρονούν λόγω απαιδευσίας ή συμφέροντος, σημαίνει

Ιστορία. Και Ιστορία σημαίνει Πείρα. Και πείρα σημαίνει αποφυγή των ιδίων λαθών.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 13

[16η εκπομπή 2014 και 13

η ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΥ ΖΗΤΗΜΑΤΟΣ]

Βρισκόμαστε στο 1827. Ο George Canning πεθαίνει από πνευμονία σε ηλικία 57 ετών τον

Αύγουστο 1827, δύο μήνες πριν από την Ναυμαχία του Ναυαρίνου. Ήταν ο κύριος συντελεστής

της αλλαγής της πορείας των πραγμάτων υπέρ του ελληνικού αγώνος. Όχι βέβαια από αγάπη

προς τους Έλληνες αλλά, όπως δείξαμε, διότι αυτός είδε από νέα γωνία το συμφέρον της

Αγγλίας. Πρέπει πάντοτε να ξέρουμε ότι στις διακρατικές σχέσεις δεν υπάρχουν φιλέλληνες και

μισέλληνες. Ο κάθε πολιτικός οφείλει να ακολουθεί την πολιτική που είναι προς το συμφέρον της

χώρας του. Ούτε ο Κάννινγκ ήταν φιλέλλην ούτε ο Μέττερνιχ μισέλλην. Έβλεπαν μόνον, ως

όφειλαν, το συμφέρον της χώρας τους. Αν αυτός δεν ήταν ο κύριος λόγος, ούτε τα ηρωικά

κατορθώματα των Ηρώων της Επαναστάσεως ούτε η εύνοια των φιλελλήνων μεταξύ των λαών

θα είχαν κανένα αποτέλεσμα. Η εξέγερση θα είχε πνιγεί, και αυτή, στο αίμα της όπως οι τόσες

άλλες προηγούμενες. Ο λαός που εισάγει αισθηματολογία είναι καταδικασμένος να παραμένει,

όπως είπε ο ποιητής, «πάντα ευκολόπιστος και πάντα προδομένος». Στις διακρατικές αλλά και

στις προσωπικές σχέσεις, η πειθώ δεν βασίζεται στο συναίσθημα αλλά στο κατά τι εσύ είσαι

χρήσιμος σε αυτόν από τον οποίον ζητάς να σου είναι χρήσιμος. Αυτό είναι η βάση της

φιλοσοφίας του φέρεσθαι που λέγεται Πραγματισμός, η οποία είναι το κυριότερο φιλοσοφικό

ρεύμα σήμερα, ιδίως στην Αμερική, και της οποίας ο θεμελιωτής ήταν ο Σωκράτης. «Καλόν

εστίν προς ό αν έκαστον χρήσιμον ήι». Όταν περιλάβουμε στις εκπομπές αυτές και φιλοσοφικά

θέματα, το πρώτον θα είναι να εξηγήσουμε τι σημαίνει η φιλοσοφία του Πραγματισμού. Είναι

από τα μαθήματα που θα πρέπει να διδάσκεται στα σχολεία, στο μάθημα της Αγωγής του

Πολίτου. Μάθημα που αγνοείται σήμερα στην Ελλάδα.

Ας δούμε πώς ήταν η κατάσταση στην Ελλάδα, όπως την περιγράφει ο Καποδίστριας όταν

έφτασε στην Αίγινα στις 11 Ιανουαρίου 1828:

«Είδα πολλά στη ζωή μου αλλά σαν το θέαμα, όταν έφτασα εδώ δεν είδα τι παρόμοιο ποτέ. «Ζήτω ο

κυβερνήτης, ο σωτήρας μας, ο ελευθερωτής μας» φώναζαν γυναίκες αναμαλλιάρες, άνδρες με

λαβωματιές πολέμου, ορφανά κατεβασμένα από τις σπηλιές. Μαυροφορεμένες γυναίκες, γέροντες μου

ζητούσαν να αναστήσω τους πεθαμένους τους, μανάδες μου έδειχναν εις το βυζί τα παιδιά τους και μου

έλεγαν να τα ζήσω και ότι δεν τους απέμειναν παρά εκείνα και με το δίκιο μου ζητούσαν όλα αυτά και

εγώ ήλθα γιατί σεις με προσκαλέσατε να οικοδομήσω… Ως ψάρι εις το δίχτυ σπαράζει εις πολλούς

κινδύνους ακόμη η ελληνική ελευθερία. Μου δώσατε τους χαλινούς του κράτους. Τίνος κράτους?

Μετρούμε στα δάχτυλα την επικράτειά μας. Ο Ιμπραήμης κρατεί τα κάστρα της Πελοποννήσου και ο

Κιουτάχιας την Ρούμελη…Δεν απελπίζομαι, προτιμώ αυτό το σκήπτρο του πόνου…»

Mε αυτά τα σύντομα αλλά τραγικά περιγράφει την κατάσταση το 1828 ο Καποδίστριας.

Ο πρόωρος θάνατος του Κάννινγκ, άφησε για κάποιο διάστημα πολιτικό κενό στην Αγγλία. Η οξυδερκής πολιτική του κινδυνεύει να ανατραπεί όταν ο βασιλεύς ανέθεσε την πρωθυπουργία στον Λόρδο Goderich. Ας προσέξουμε. Υπήρχαν τότε δύο ρεύματα στην Αγγλία. 1ον το φιλότουρκο, όχι βέβαια από αγάπη στον Τούρκο αλλά από το θεωρούμενο ως συμφέρον να διατηρηθεί η Οθωμανική Αυτοκρατορία ως πρόχωμα εναντίον της εξόδου της Ρωσίας στην Ανατολική Μεσόγειο και Μέση Ανατολή. 2ον το ανθελληνικό ρεύμα, λόγω του φόβου προσεγγίσεως μιάς ελεύθερης Ελλάδος προς την Ρωσία με την οποίαν είχε στενούς δεσμούς, ιστορικούς και θρησκευτικούς. Με το κριτήριο αυτό πρέπει να εξετασθεί και το γεγονός της δολοφονίας του Καποδίστρια και κάτι πρέπει να μας θυμίσει αυτό με την κοινολογηθείσα προσφάτως απόπειρα δολοφονίας του Κώστα Καραμανλή από μυστικές υπηρεσίες της Αμερικής. Ο Μαρδόνιος, συμφέροντα ενός Έλληνα βρήκε για να υπερφαλαγγίσει τις Θερμοπύλες. Ιστορικός κανών. Ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης κάτι ήξερε όταν είπε «ανάθεμα στους αγγλογάλλους που μου αφάνησαν τον αδελφό μου και το παιδί μου». Ο Λόρδος Goderich ήταν άβουλος και ασθενής μέχρι τον Δεκέμβριο 1827 οπότε και παρητήθη. Η εξουσία ανατίθεται στις 9 Ιανουαρίου 1828 στον Wellington, τον από τυχαίο γεγονός νικητή του Ναπολέοντος, ο οποίος εκπροσωπούσε το φιλοτουρκικό ρεύμα για τους λόγους που είπαμε. Ένθερμος αντίπαλος του Κάννινγκ, θέλησε να ανατρέψει την ακολουθούμενη πολιτική. Είχε μετανοήσει για την υπογραφή του Πρωτοκόλλου της Πετρουπόλεως της 4ης Απριλίου 1827. Γι’αυτόν, η αδύνατη και παρηκμασμένη Τουρκία ήταν το ασφαλές φράγμα προστασίας στην κάθοδο των Ρώσων. Ας προσέξουμε, αγαπητοί ακροατές, πώς την εξέλιξη των γεγονότων κατηύθυνε η Τύχη, δηλαδή όπως έχουμε πει, η ευκαιρία, υπέρ της Ελλάδος. Μιλάμε για γεγονότα του 19ου αιώνος, αλλά βλέπουμε πώς η ουσία τους αναφέρεται και στην σημερινή μας εποχή. Νομίζω ότι στην ακόλουθη εξέλιξη υποκρύπτεται κάποιο χιούμορ της Ιστορίας. Ο Wellington μόλις ανέλαβε την πρωθυπουργία, στις 28 Ιανουαρίου 1828 αναγκάζει τον βασιλέα να εκφράσει στον λόγο του θρόνου την βαθιά του λύπη προς τον Σουλτάνο «διότι συνεκρούσθη με τις ναυτικές δυνάμεις ενός παλαιού Συμμάχου» και την «ελπίδα ότι αυτό το ατυχές συμβάν δεν θα προκαλέσει περαιτέρω εχθροπραξίες». Εδώ, αγαπητοί ακροατές, θα δούμε πώς γράφεται η Ιστορία. Για μίαν ακόμη φορά, η ελευθερία και ζωή ενός λαού θα εξαρτηθεί από την βούληση ενός μόνον ανθρώπου αλλά και από το παιχνίδι τη Τύχης που είδαμε πόσο είχε προσέξει ο μεγάλος ερευνητής της Ιστορίας που ήταν ο Μακιαβέλλι. Με την ενθάρρυνση αυτής της παραπαίουσας Αγγλίας ο Σουλτάνος Μαχμούτ, που μόλις είχε τελειώσει το πρόβλημα των Γενιτσάρων με μίαν άλλη γενοκτονία, αποφασίζει να κηρύξει «ιερό πόλεμο κατά των απίστων» στις 20 Δεκεμβρίου 1827. Χέρι της Τύχης. Περιπόθητη ευκαιρία για τον Τσάρο Νικόλαο, ο οποίος κηρύσσει τον πόλεμο κατά της Τουρκίας στις 26 Απριλίου 1828. Η δυσαρέσκεια Αγγλίας και Γαλλίας είναι ευνόητη, αλλά ο πόλεμος που επί τόσα έτη προσπαθούσαν να αποτρέψουν είναι πλέον γεγονός και χωρίς την υπαιτιότητα της Ρωσίας. Για να μη αφήσουν το έδαφος σε μόνη την Ρωσία, σπεύδουν να αναλάβουν δράση κατά του Ιμπραήμ στην Πελοπόννησο. Οι Γάλλοι αποβιβάζουν 14,000 άνδρες υπό τον Στρατηγό Maison. Αυτός εύκολα απαλλάσσει την χώρα από την παρουσία και τις αγριότητες του Ιμπραήμ. Νέο πρωτόκολλο του Λονδίνου της 16ης Νοεμβρίου 1828 θέτει Πελοπόννησο και Νήσους υπό την προστασία των Δυνάμεων. Ακολουθεί δεύτερο Πρωτόκολλο Λονδίνου στις 22 Μαρτίου 1829 που ορίζει την Ελλάδα κράτος αυτόνομο αλλά – επιμένουν- «φόρου υποτελές» στην Τουρκία με σύνορα μέχρι Παγασητικού. Αλλά το χιούμορ της Ιστορίας μέλλει να συνεχισθεί αντίθετα προς τα σχέδια του Wellington. Χιούμορ της Ιστορίας αλλά και ο παράγων Τύχη για να δικαιώσει για πολλοστή φορά τον Μακιαβέλλι.

Στο διάστημα αυτό η Αγία Ρωσία είχε εξασφαλίσει την κατοχή της Γεωργίας και του Καυκάσου. Το 1829 απωθεί τους Τούρκους και καταλαμβάνει την Αδριανούπολη στις 14 Αυγούστου 1829 ενώ εβάδιζε ακάθεκτη προς την Κωνσταντινούπολη. Πανικός των Συμμάχων την αναγκάζουν να υπογράψει Συνθήκη Ειρήνης στην Αδριανούπολη στις 15 Σεπτεμβρίου 1829. Στην Συνθήκη, η Τουρκία αναγκάζεται από τον Τσάρο Νικόλαο να αναγνωρίσει την πλήρη ανεξαρτησία της Ελλάδος. Προ του τετελεσμένου γεγονότος, η Αγγλία, θορυβημένη ότι η Ρωσία εξασφαλίζει την εύνοια της Ελλάδος, σπεύδει σε 4 μήνες με νέο Πρωτόκολλο του Λονδίνου της 3ης Φεβρουαρίου 1830 να κηρύξει την Ελλάδα ανεξάρτητη Μοναρχία υπό την προστασία των 3 Δυνάμεων. Χάρη στην Αγία Ρωσία ξεχάστηκε το «φόρου υποτελής» για το οποίον μας προώριζε η Αγγλία. Ακολουθεί η Συνθήκη του Λονδίνου της 7ης Μαίου 1832 όπου οι Δυνάμεις παραχωρούν σημαντικό δάνειο προς την Ελλάδα το οποίο κατέφθασε στην Ελλάδα μετά τον κατακρεουργισμό του από τις μίζες και τις προμήθειες. Δυσκολίες παρουσιάζονται στην επιλογή Μονάρχου και επιτηρητού για εξασφάλιση καλής συμπεριφοράς υπέρ των συμφερόντων της Αγγλίας. Ο Πρίγκιψ Ιωάννης της Σαξωνίας και ο Λεοπόλδος του Saxe-Coburg αρνούνται. Τελικώς, στις 25 Ιανουαρίου 1833, ο 17ετής Otto της Βαυαρίας αναλαμβάνει τον θρόνο ως Όθων, Βασιλεύς της Ελλάδος που καταφθάνει συνοδευόμενος από Επιτελείο Βαυαρών αξιωματικών και την σύζυγό του Αμαλία. Για πρώτη φορά η Αρχή των Εθνικοτήτων και η Αρχή του Φιλελευθερισμού θριαμβεύουν. Θα χρειασθεί πολύς χρόνος για να επικρατήσει και η Αρχή Διακυβερνήσεως που όρισε η Γαλλική Επανάσταση, αν υποθέσουμε ότι η Αρχή αυτή έχει εφαρμοσθεί ποτέ με Ελευθερία, Ισότητα και Αδελφότητα σε οποιαδήποτε χώρα, περιλαμβανομένης και της σημερινής υβρίδος που λέγεται Ευρωπαϊκή Ένωση των Βρυξελλών. Είναι λοιπόν σαφές αγαπητοί ακροαταί κάτι που, εφ’ όσον γνωρίζω, δεν μας έχουν πει ποτέ στο σχολείο. Ότι μέχρι το 1829 η Αγγλία προόριζε την Ελλάδα αυτόνομη μεν αλλά «φόρου υποτελή» στον Τούρκο. Και ότι την απόλυτη ελευθερία, τουλάχιστον επίσημα και τυπικώς, η Ελλάδα την οφείλει στην Αγία Ρωσία και στον Τσάρο Νικόλαο τον Α΄. Στην Αθήνα υπάρχει δικαίως άγαλμα του Canning και Πλατεία στο κέντρο των Αθηνών αφιερωμένη στο όνομά του. Αλλά δεν υπάρχει ούτε σοκάκι που να αποτίνει φόρο τιμής στον Τσάρο Νικόλαο ή, τουλάχιστον, στην Συνθήκη της Αδριανουπόλεως. Αυτό με έκανε να γράψω τον Μάρτιο 2009 στον Δήμαρχο Αθηνών κ. Κακλαμάνη και να του συστήσω την παράλειψη. Μου απήντησε με ημερομηνία 12 Μαρτίου 2009 και με υπογραφή της Τμηματάρχου κ. Αλεξάνδρας Κουτζούνη με την εξής σύντομη επιστολή: «αναφορικά με το κείμενο της επιστολής σας, θα θέλαμε να σας ενημερώσουμε ότι το θέμα άπτεται πολιτικού πλέγματος και σχέσεων κεντρικής διοίκησης, στο οποίο εμείς δεν μπορούμε να δώσουμε τις ανάλογες διαστάσεις, άρα και συγκεκριμένη απάντηση». Κατά τα άλλα, αν θυμηθούμε την δολοφονία του Καποδίστρια, τον στεναγμό του Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη για τον αδελφό του και το παιδί του και την γνωστή απόπειρα απειλής κατά της ζωής του Κώστα Καραμανλή σχετικά με τα τόσο συμφέροντα για την Ελλάδα σχέδια Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη ή του South-Stream, μπορούμε να συμπεράνουμε κατά πόσον η Ελλάς, παρά την Συνθήκη της Αδριανουπόλεως, κατέστη «ελεύθερο κράτος». Στην επόμενη εκπομπή από την Ελεύθερη Φωνή της Γενεύης θα προβούμε σε γενικές κριτικές παρατηρήσεις για την περίοδο που εξιστορήσαμε της οποίας όμως η σημασία και ουσία δεν σταματά στο 1833 αλλά εξακολουθεί ακέραια να διέπει τις τύχες της Ελλάδος μέχρι σήμερα. Θα δούμε ακριβώς, πώς το παρόν ενέχει το DNA του παρελθόντος σύμφωνα με την ανιούσα

διαλεκτική του Πλάτωνος και εκτείνεται στο μέλλον κατά τις αρχές της κατιούσας διαλεκτικής, δηλαδή στις συνέπειες. Η Ιστορία δεν διακόπτεται. Είναι συνεχής όπως η πορεία του χρόνου. Σας παρακαλώ και προτρέπω, αγαπητοί ακροατές και αναγνώστες, να ακούσετε τα σχόλια της επόμενης εκπομπής μας για να καταλάβουμε καλύτερα και ορισμένες καταστάσεις και πρόσωπα, που έφεραν την Ελλάδα και την ελληνική οικονομία στο σημερινό κατάντημα. Όταν η Ελλάς, από το 1953 μέχρι το 1973, αυτήν την χρυσή εικοσαετία, ήταν η δεύτερη χώρα σε θεαματική οικονομική ανάπτυξη, μετά την Ιαπωνία. Για να φτάσει βαθμηδόν και συστηματικά στην ενσυνείδητη και καθοδηγούμενη σημερινή συμφορά. Θα πούμε την αλήθεια από την Ελεύθερη Φωνή της Γενεύης χωρίς να μπορεί να έρθει ένα κόμμα, να ζητήσει την καταστολή των εκπομπών όπως έγινε από το ΠΑΣΟΚ, τον κύριο ένοχο, με τις εκπομπές μου από το HighTV. Έτσι λοιπόν αγαπητοί ακροατές τελείωσε τότε, με Αξία και Τύχη, η Τιτανομαχία του έθνους μας.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 14

[17η εκπομπή 2014 και 14

η για το Ανατολικό Ζήτημα].

Στην προηγούμενη εκπομπή τελειώσαμε την σύντομη εξιστόρηση της ουσίας του Ανατολικού Ζητήματος και το μέγεθος της επιρροής του στα ελληνικά πράγματα και στην Επανάσταση του 1821. Είπαμε ότι ο αγών τελείωσε με Αξία αλλά και με Τύχη. Θα θυμίσω και πάλι το απόφθεγμα του μεγάλου Ιστορικού Μακιαβέλλι. Στο Κεφ. 25 λέγει: «Για να μη εξαλειφθεί η ελεύθερη βούληση του ανθρώπου, πιστεύω ως αλήθεια ότι η Τύχη είναι ο διαιτητής των μισών από τις πράξεις μας αλλά μας αφήνει να διευθύνουμε το άλλο μισό, ίσως και λιγότερο». Όλοι ξέρουμε ότι αυτή είναι η περίληψη της Ιστορίας όχι μόνον εθνών και κρατών αλλά και του καθενός από εμάς στον μακρό ή βραχύ βίο του. Και όλοι ξέρουμε την άλλη μεγάλη αλήθεια του Μακιαβέλλι στο Κεφ. 6: «εξετάζοντας τις πράξεις ανθρώπων θα δούμε ότι η Τύχη τούς προσέφερε μόνο την ευκαιρία. Χωρίς αυτήν η Αξία του θάρρους των θα έσβηνε. Αλλά και χωρίς αυτήν την Αξία, η ευκαιρία θα ήταν μάταιη». Με αυτά βλέπουμε ότι η λέξις Τύχη δεν εκφράζει κάποια μυστικιστική επέμβαση από κάποιον θεό του Ολύμπου. Με την λέξη εννοούμε μόνο την «ευκαιρία» δηλαδή την εξέλιξη της καιρικότητος σύμφωνα με την συνεχή διαδοχή της αιτιώδους σχέσεως μέσα στο άπειρο του τετραδιάστατου χωρόχρονου. Ο Καθ. στο ΜΙΤ Lorenz έχει πει ότι «η κίνηση μιας πεταλούδας στον Αμαζώνιο μπορεί να προκαλέσει τυφώνα στο Τέξας» προσθέτοντας και έναν ακόμη αστάθμητο παράγοντα που έχει αποκληθεί the butterfly effect. Πολλά έχει να συναντήσει ο Οδυσσέας στον δρόμο για τον πηγαιμό του στην Ιθάκη. Η ελληνική επανάσταση κινήθηκε μέσα σε ένα γενικό κλίμα, αυτό που ο Μοντεσκιέ καλεί allure principale, επικίνδυνης αστάθειας. Στην Ευρώπη κινούνται αντιμέτωπες δύο μεγάλες ιδεολογικές δυνάμεις. Στο ένα μέρος, η φλόγα της ελευθερίας που είχε ανάψει η Γαλλική Επανάστασις, έδινε φτερά στην αισιοδοξία. Στο άλλο μέρος, ήταν η μετα-Ναπολεόντειος εποχή όπου οι Μονάρχες, μέσα στην αγωνία του Ναπολεόντειου κινδύνου, θέλουν να εξασφαλίσουν την ύπαρξή τους. Πόθος λαού versus πόθου δυνάστη. Θα ήταν αφέλεια (και είναι για μερικούς) να νομίζουμε ότι η επανάσταση εξηρτάτο μόνο από την αποκλειστική δυνατότητα των Ελλήνων, χωριστά από το Ευρωπαϊκό περίβλημα. Από το ένα μέρος βρισκόταν το αχανές άπειρο του Ρομαντισμού που κυριαρχούσε στις καρδιές των λαών. Από το άλλο μέρος η ρασιοναλιστική συντήρηση του status quo στην απεγνωσμένη προσπάθεια καθήλωσης του κυλίσματος του χρόνου. Όπως το είπε ο Πασκάλ, η καρδιά έχει τους λόγους της που το λογικό δεν γνωρίζει. Το λαϊκό αίσθημα, τελικώς ανέτρεψε την

συντηρητική αντίδραση και επηρέασε τις ψυχρές κυβερνήσεις. Αλλά το πνεύμα του ρομαντισμού δεν θα είχε φτάσει - ακριβώς τότε, την περίοδο 10ετίας - την στιγμή του θριάμβου για το έθνος των Ελλήνων, αν στην ροή της Ιστορίας δεν είχε παρεμβληθεί η Τύχη – το τυχαίο γεγονός της εκάστοτε καιρικότητος. Τόσο πολλοί συντελεστές οδήγησαν στο απρόβλεπτο αποτέλεσμα. Εννοώ λογικώς απρόβλεπτο: ένας εξουθενωμένος, σχετικώς άοπλος λαός, στερημένος Παιδείας, εναντίον μιας τεράστιας αυτοκρατορίας. Το πνεύμα του ρομαντισμού, η συμβολή του Winckelmann για την προβολή του ελληνικού πνεύματος, οι αρχαιολάτρες Goethe, Lamartine, Byron, Chateaubriand, η ανέλπιστη αυτοκτονία του Castlereagh, η ορθή πολιτική αντίληψη του George Canning για την εξυπηρέτηση των συμφερόντων της Αγγλίας, ο ανταγωνισμός των Δυνάμεων με την Ρωσία στα πλαίσια της Ιεράς Συμμαχίας, η νίκη και ισχύς των Ρώσων έναντι των Τούρκων, τα τόσα ανέλπιστα περιστατικά που συναντήσαμε και, τέλος, το άνθος της Συνθήκης της Αδριανουπόλεως μαζί με την ρομαντική ηρωοποίηση των Ελλήνων αγωνιστών είναι ένα πλέγμα πολύπλοκων και πολύτροπων παραγόντων. Αυτοί πραγματοποίησαν την ελευθερία των Ελλήνων ύστερα από τα βαριά 400 χρόνια δουλείας κάτω από έναν βάρβαρο και ανεπίδεκτο πολιτισμού Ασιατικό επιδρομέα. Το έχουμε πει. Η Ιστορία διδάσκει ότι όταν οι βάρβαροι εισβάλουν σε έναν πολιτισμό, σύντομα τον αφομοιώνουν όπως π.χ. οι Ρωμαίοι στην Ελλάδα και τα Γερμανικά φύλα στην δυτική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Ο μόνος λαός που εισέβαλε στον μοναδικό για την εποχή του πολιτισμό του Βυζαντίου και αντί να τον αφομοιώσει τον εξεδίωξε ή εξόντωσε, ήταν οι Τούρκοι. Το ρεύμα του κλασικισμού και της αρχαιολατρείας των αρχών του 19ου αι. έπεισε την Ευρώπη ότι οι Έλληνες συνεχίζουν την παράδοση των αρχαίων προγόνων. Η μνήμη αυτή δεν εσκοτίσθη από την απέχθεια της δυτικής Ευρώπης προς την εχθρική θέση στο θρησκευτικό δόγμα του Σχίσματος για την αμφιλεγόμενη ασημαντότητα του filioque. Ούτε εσκοτίσθη από την ανάμνηση των Ελλήνων στην ειδεχθή περίοδο της Φραγκοκρατίας. Η αρχαιότης ήταν η μεγάλη δύναμη του ελληνισμού. Έτσι θεληματικά ξεχάστηκαν τα 1000 χρόνια της υπεροχής του Βυζαντίου. Και έτσι επηρεασμένος ο Κοραής κατηύθυνε ορθότατα την ελληνική αναγέννηση προς την «ελληνικότητα» και όχι προς την αμφιλεγόμενη και χυδαία «ρομιοσύνη». Είδαμε λοιπόν την συγκυρία, των απρόβλεπτων συμβάντων που έδωσαν στους Έλληνες την ελευθερία. Εάν ο αγών αυτός που άρχισε απερίσκεπτα, είχε αναβληθεί (όπως συνιστούσε η λογική μερικών), αν οι Έλληνες το 1821 δεν είχαν ριχτεί στην λίμνη χωρίς να ξέρουν να κολυμπούν, αν όλα περίμεναν το σήμερα, ασφαλώς ο Υψηλάντης, ο Κολοκοτρώνης και όλοι οι εθνικοί ήρωες θα απεκαλούντο από τα ΜΜΕ Ευρώπης και Αμερικής με ηθική απέχθεια, «τρομοκράτες» και «εθνικιστές». Οι ηγέτες των ΗΠΑ θα δήλωναν, με όλον τον στόμφο της υποκρισίας του συμφέροντος που κρύβεται κάτω από ηθικό μανδύα, ότι «η εξέγερση των Ελλήνων είναι εσωτερική υπόθεση της Τουρκίας». Ακριβώς όπως αυτό συμβαίνει σήμερα με τον ατυχή λαό των Κούρδων. Κάποια πολιτικά ανθρωπάκια θα είχαν παραδώσει τον «τρομοκράτη» Κολοκοτρώνη στον Τούρκο δήμιο, όπως παρέδωσαν τον Οτσαλάν. Όπως κατά τα πρώτα χρόνια της επαναστάσεως, η ελευθερία και η ευτυχία εκατομμυρίων ανθρώπων εξαρτάται πάντα από τα ιδιοτελή συμφέροντα και την αυθαίρετη κρίση ελαχίστων ατόμων. Και ας μιλούν, οι ανίεροι, για «δημοκρατία», μια λέξη που έχει καταντήσει χωρίς περιεχόμενο. Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται στην Ελλάδα μια νέα μόδα της οποίας δεν έχουμε αναλύσει ακόμη το ψυχολογικό υπόβαθρο. Η μόδα αυτή έχει αποκληθεί, και θα καταλάβετε τι εννοώ, «από-εθνικισμός», είναι η τάσις αποκαθηλώσεως των ειδώλων και είναι αποτέλεσμα συστηματικής και έντεχνης προπαγάνδας μιάς προσωρινής υπερδυνάμεως η οποία μάχεται να αντισταθεί στην έκδηλη προσωρινότητά της και στην ιστορικώς αναπόφευκτη πτώση της – στην Ιστορία όλες οι Αυτοκρατορίες απεδείχθη ότι έχουν ημερομηνία λήξεως όπως τα τρόφιμα και τα

φάρμακα που μετά την ημερομηνία καθίστανται δηλητηριώδη. Ας θυμηθούμε τον αποδιδόμενο στον Κίσσινγκερ στόχο: «να χτυπήσουμε την Ελλάδα στα πολιτιστικά της ερίσματα για να μη μας ενοχλεί στην περιοχή της Μεσογείου που είναι τόσο σημαντική για τα συμφέροντα των ΗΠΑ». Αυτή είναι η ουσία, αγαπητοί ακροατές, του διαχρονικού Ανατολικού Ζητήματος – μακροχρόνιου όπως το ανεπτύξαμε με αυτές τις εκπομπές. Ο Κίσσιγκερ αρνήθηκε σε επιστολή του προς εμέ ότι το είπε αλλά ποτέ δεν έχει σημασία το Ποιός όταν η σημασία είναι πάντοτε στο Τι. Διότι αυτό ακριβώς γίνεται συστηματικά σήμερα από μια κλίκα Ελλήνων. Ένας διατελέσας πρωθυπουργός γράφει σαφέστατα «πολιτική μας είναι να εμποδίσουμε και αποτρέψουμε με κάθε κόστος την προσήλωση στην ιδέα του έθνους». Κάποια που την εγκατέστησαν και Γενικό Γραμματέα στο Υπουργείο Παιδείας γράφει θρασύτατα «δεν είμαστε Έλληνες, μας έκαναν». Κάποιοι άλλοι, λιγότερο προκλητικοί καταφέρονται εναντίον του Κοραή για τον λόγο που εξήγησα στα προηγούμενα. Μία ημιμαθής «καθηγήτρια» των παιδιών μας λέγει «να μη διδάσκονται τα αρχαία διότι είναι νεκρή γλώσσα» και χρησιμοποιεί βλακωδώς όλες ακριβώς τις λέξεις αυτής της υποτιθέμενης «νεκρής γλώσσας» για να εκφράσει το μήνυμα της ανοησίας της. Και έχουμε τελευταία και κάποιον που υποτίθεται ότι σπούδασε φιλοσοφία αλλά είναι έκδηλο ότι δεν την κατάλαβε, ο οποίος εξαπολύει μύδρους εναντίον των Ελλήνων και αυτής ακόμη της Επαναστάσεως του 1821. Λέγει τα εξής επιπόλαια κατά σειράν παραληρήματος: «Η επανάσταση ξεκίνησε όχι από τους αρματωλούς αλλά από φιλήσυχους αστούς έξω από την Ελλάδα αλλά την αγκάλιασε ο λαός. Το Πατριαρχείο την αφόρισε. Οι Πρόκριτοι και Ιεράρχες την χλεύασαν. Ο Καποδίστριας της γύρισε τις πλάτες. Ο Κοραής μας την μυκτήρισε. Η αρχή ήταν πολύ δύσκολη και το τέλος ολέθριο. Η Εκκλησία όχι μόνο δεν πρωτοστάτησε στον αγώνα αλλά τον πολέμησε. Φυσικά κανείς δεν ήταν στην Αγία Λαύρα. Η επανάσταση απέτυχε ολοκληρωτικά. Μετά την εισβολή του Ιμπραήμ δεν είχε μείνει ούτε μια επαναστατική εστία. Ελευθερώθηκε μόνο χάρη στην απόφαση των Μεγάλων Δυνάμεων και την δράση τους στην Ναυμαχία του Ναυαρίνου. Απέτυχε διότι οι Έλληνες πολεμούσαν περισσότερο μεταξύ τους παρά με τον Τούρκο». Λέγει και άλλα εξ ίσου ανόητα και επιπόλαια, χωρίς εμβάθυνση στα γεγονότα της Ιστορίας που εξηγήσαμε, αλλά με έκδηλη ισχυρή προαίρεση υποτιμήσεως, χλευασμού και αναξιότητος. Δεν λέω ονόματα διότι, πάντοτε, δεν με ενδιαφέρει το ποιος αλλά το τι. Εξηγήσαμε γιατί το Πατριαρχείο την αφόρισε, γιατί ο Καποδίστριας δεν τις γύρισε τις πλάτες αλλά τους λόγους για τους οποίους την θεώρησε αρχικώς άκαιρη αλλά επίσης και τον συνεχή αγώνα που κατέβαλε να πείσει τον Τσάρο. Είναι αλήθεια, όπως είπαμε ότι με την εισβολή του Ιμπραήμ είχε σβήσει και ότι επέτυχε και πώς επέτυχε με την επέμβαση των Συμμάχων. Αλλά τι θέλει να πει με όλα αυτά, αυτός ο κύριος? Ήθελε για το επίτευγμα αυτό να επαρκέσουν οι ασθενικές δυνάμεις χωρίς ξενική γενική βοήθεια? Ότι στην Τιτανομαχία αυτή δεν υπήρξε εθνική βούληση, δεν υπήρξαν ήρωες? Για το ότι οι οπλαρχηγοί εστράφησαν εναντίον αλλήλων γιατί εξεπλάγη? Δεν ξέρει ότι αυτό είναι το DNA των Ελλήνων από την αρχαιότητα? Δεν ξέρει ότι η πρώτη λέξις της γραπτής ελληνικής ιστορίας είναι η λέξις «Μήνιν Αχιλήος ουλομένην ή μύρια Αχαιοίς άλγεα έθηκεν»? Αυτό ήταν το πρόβλημα? Δεν ξέρει ότι αυτός ο αμοιβαίος φθόνος μεταξύ Ελλήνων, το «ουκ εά με καθεύδειν το του Μιλτιάδου τρόπαιον», είναι το αιώνιο σαράκι της φυλής που δείχνει ακριβώς και την συνεκτικότητα και συνέχειά της? Μήπως το ίδιο δεν επαναλαμβάνεται σε όλη την διάρκεια της Ιστορίας του Έθνους? Μέχρι σήμερα?

Σε όλα τα ανωτέρω βλέπουμε την μίμηση της «μόδας» του ανθελληνισμού, δηλαδή της αυτοκαταστροφής, που εισηγήθη ο φερόμενος λόγος του Κίσσινγκερ. Άσχετα αν το είπε ο Κίσσινγκερ ή το καθιερώνει το Αμερικανικό βαθύ κράτος που έχει αναλάβει την τρέλα της αφύσικης και συνεπώς απραγματοποίητης «παγκοσμιοποιήσεως» η οποία θα καταλήξει ως η χαριστική βολή στην Αμερικανική οίηση. Αυτό το τελευταίο να το προσέξουμε γιατί θα το συνεχίσουμε στην προσεχή εκπομπή μας που θα κλείσει την σειρά των εκπομπών επί του Ανατολικού Ζητήματος (χωρίς βέβαια να κλείνει και το Ζήτημα καθεαυτό που αποτελεί την πεμπτουσία της σύγχρονης Ιστορίας της Ελλάδος). Σαν γενικό συμπέρασμα στα προηγηθέντα ας δούμε ποια ήταν η κρίσις για την Επανάσταση του 1821 του μεγάλου πνεύματος που ήταν ο Gladstone (1809-1898), ένας από τους εξοχότερους Άγγλους πρωθυπουργούς, στου οποίου τον φιλελληνισμό η Ελλάς οφείλει την προσάρτηση της Θεσσαλίας: «Παρουσιάζει με λεπτομέρεια αντίστοιχην εικόνα πατριωτισμού και διαφθοράς, απεγνωσμένης τόλμης και ασθενικής αποφασιστικότητος, εντιμότητος και προδοσίας, αντιστάσεως στον Τούρκο και βεντέττας του ενός εναντίον του άλλου. Οι σελίδες της είναι λερωμένες με πολλές πράξεις σκληρότητος. Και όμως, ποιος μπορεί να αμφιβάλει ότι στο σύνολό της ήταν ένα ευγενές χτύπημα που σκοπούσε στην ελευθερία και στην δικαιοσύνη, από έναν λαό ο οποίος, αδύνατος σε αριθμούς και μέσα, ξετίναξε τον αισχρό ζυγό της σκλαβιάς, έλαβε την δύναμή του από την αίσθηση του δικαίου, και του οποίου οι χειρότερες πράξεις οφείλοντο κυρίως στους αφέντες που τον είχαν δέσει όχι μόνον με έναν βάρβαρο αλλά και με έναν ηθικά εξουθενωτικό ζυγό». Τελειώνω με αυτό τον ελληνικό Τιτάνιο αγώνα, σαν περίληψη του νοήματος μιας αρχαίας Τραγωδίας. Θα έχουμε μίαν ακόμη εκπομπή αυτής της σειράς η οποία θα συνδέσει το παρελθόν, δηλαδή την λογική του Ανατολικού Ζητήματος, με την σημερινή κατάσταση της Ελλάδος. Η οποία, όπως θα δείξω, είναι επακόλουθο της ίδιας λογικής και περιέχει την ίδια μείξη, όπως είπε ο Gladstone “πατριωτισμού και διαφθοράς, εντιμότητος και προδοσίας».

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 14 [18

η του 2014 και 15

η για το Ανατολικό Ζήτημα]

Σήμερα φθάνουμε στην τελευταία εκπομπή (και τελευταίο Κεφάλαιο) της σειράς που εκθέσαμε. Θα είναι η ολοκλήρωση του όλου σκεπτικού πάνω το θέμα της Ανατολικού Ζητήματος και της σχέσεώς του με την Ελλάδα. Διανύσαμε, σε σειρά εκπομπών, όλα τα στάδια του διαχρονικού και σταθερά μόνιμου Ανατολικού Ζητήματος. Είναι The Eastern Question, la Question d’Orient, βαθύτατο ιστορικό πρόβλημα που διέπει τις σχέσεις του ιστορικού γίγνεσθαι στην περιοχή, μεταξύ Ανατολής και Δύσεως. Πεδίον, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, όπου διεξήχθησαν τα σημαντικότερα γεγονότα της Παγκόσμιας Ιστορίας. Για τον Ναπολέοντα η Κωνσταντινούπολις είναι η «αυτοκρατορία του Κόσμου» που δεν θα άφηνε ποτέ να κατακτηθεί μαζί με τα Στενά, από την Ρωσία. Ο Marriott, στο μνημειώδες έργο του για το Ανατολικό Ζήτημα, γράφει για την περιοχή της Μέσης Ανατολής «δεν υπάρχει άλλη περιοχή στον κόσμο όπου οι φυσικές συνθήκες έπαιξαν πιο κυριαρχικό ρόλο για να διαμορφώσουν τα πεπρωμένα ανθρώπων και εκείνων των πολιτικών συνθέσεων που γνωρίζουμε ως Έθνη ή Κράτη».

Ανατολική Μεσόγειος και Μέση Ανατολή, υπήρξε διαχρονικά, κέντρο ζωτικής σημασίας για τα συμφέροντα της Δύσεως, στο μάτι του οποίου βρίσκεται, δυστυχώς και κατά κακή συγκυρία, η Ελλάς. Τελειώσαμε την αφήγηση, με το τελευταίο στην σειρά επεισόδιο που ήταν η Επανάσταση του 1821. Επεισόδιο, αμέσως μετά το τέλος της Ναπολεοντείου εποχής που εσήμανε και επηρέασε, την ριζική ανακατάταξη της τάξεως των πραγμάτων, με την επιβολή της Αρχής των Εθνικοτήτων, στην Ευρώπη αλλά και μέχρι αυτήν ακόμη την περιοχή της Λατινικής Αμερικής. Γι’αυτό, την Ελληνική Επανάσταση την είδαμε όχι στην εσωτερική της εξέλιξη (αυτή είναι γνωστή σε όλους μας παιδιόθεν) αλλά σαν από παράθυρο προς τις έξω επιδράσεις που συνετέλεσαν στην τελείωσή της. Ας εντοπίσουμε τώρα την προσοχή μας μόνο στην νεοδημιουργημένη Ελλάδα που ξεσηκώθηκε, όπως ο Φοίνιξ, από την τέφρα της. Μετά την απόφαση της Αγγλίας για αυτονομία αλλά όμως και φόρου υποτέλειας στον Τούρκο, μετά την Συνθήκη της Αδριανουπόλεως, που μόνο χάρη στην Αγία Ρωσία η Ελλάς αναγνωρίστηκε ως ανεξάρτητο κράτος, μετά τα Πρωτόκολλα του Λονδίνου και την έλευση το 1833 του δοτού βασιλέως ως τοποτηρητού της νέας τάξεως πραγμάτων, η Ελλάς, ως υποτιθέμενο «ελεύθερο» κράτος, ακολούθησε τον δρόμο της. Δεν θα μπούμε στις λεπτομέρειες των ειδικών γεγονότων που είναι σε όλους γνωστές. Στα 180 χρόνια της Ιστορίας αυτής μέχρι σήμερα, η Ελλάς γνώρισε στιγμές δόξας αλλά πάντοτε φρόντιζε σε λίγο χρόνο, από ύψη της δόξας να πέφτει στο τελευταίο σκαλοπάτι και πάλι, όπως λέει ο Παλαμάς, να ανεβαίνει «με τα φτερά της τα μεγάλα». Τραγική κατάσταση ενός λαού που πρώτος γέννησε το μεγαλοφυές λογοτεχνικό είδος της Τραγωδίας. Με αυτό, βγαίνει στην επιφάνεια η φύσις του σαν διαρκής πάλη του Απολλώνιου και του Διονυσιακού στοιχείου, με σποραδικές εμφανίσεις σωτηρίας του με τον «από μηχανής θεό» που ο Μακιαβέλλι, όπως είδαμε, αποκαλεί Fortuna, Τύχη. Ήδη, 180 χρόνια ελεύθερης ζωής, ενός ευφυούς λαού, που ανέβηκε μέχρι να φθάσει μπροστά στις πύλες της Κωνσταντινουπόλεως - το όνειρο του Έθνους, ή στα πρόσφατα χρόνια, μιας μεγάλης οικονομικής αναπτύξεως που μέχρι το 1973 η Ευρώπη αποκαλούσε με θαυμασμό «το ελληνικό οικονομικό θαύμα», για να ριχτεί, και στις δύο περιπτώσεις, από την Αποθέωση στα Τάρταρα της εξουθενώσεως και της τραγικής καταστροφής. Και το ερώτημα που γεννάται είναι: Γιατί όλα αυτά? Τι φταίει? Ποια είναι η επίδραση της λογικής του Ανατολικού Ζητήματος, διότι αυτή η εξωτερική επίδρασις οπωσδήποτε υπάρχει. Και τι φταίει ως εσωτερική επίδραση? Γιατί χώρες μικρότερες σε πληθυσμό και φτωχότερες σε ορυκτό πλούτο, όπως η Φιλλανδία, η Ολλανδία, η Ελβετία βρίσκονται στην κορυφή της οικονομικής αναπτύξεως και των αγαθών του Κράτους-Πρόνοια και η Ελλάς έχει αφήσει όλες τις σημαντικές πηγές ορυκτού πλούτου ανεκμετάλλευτες και έχει βυθιστεί μέσα στην θανάσιμη βάλτο του χρέους, αναγκασμένη να ζει πάντα με εισφορές και με δανεικά? Γιατί αυτοί που αναπτύσσονται εκτός Ελλάδος, όπως η Ελληνική Ναυτιλία, είναι οι πρώτοι στον κόσμο και η Ελλάς επί 180 χρόνια φυτοζωεί φέρουσα υπερήφανη τον τίτλο της Ψωροκώσταινας? Υπάρχουν αίτια, αγαπητοί τηλεθεατές και αγαπητοί αναγνώστες.. Κατά τον 19ον αιώνα που η Κοινωνιολογία και η Οικονομική επιστήμη βρίσκονταν σε ανάπτυξη, το σφάλμα των κοινωνιολόγων και οικονομολόγων ήταν ότι προσπαθούσαν πάντοτε να βρουν τον Ένα παράγοντα- ψευτοεπιστημονική μέθοδος που απεκλήθη «το κυνήγι των παραγόντων», la chasse aux facteurs. Στο σφάλμα αυτό περιέπεσαν οι περισσότεροι εξ αυτών μεταξύ των οποίων και ο Μαρξ. Και γι’αυτό όλοι ανεξαιρέτως, με πρώτον τον Μαρξ, πανηγυρικά απέτυχαν στις συνταγές τους. Λέγοντας «παράγων» εννοούμε πράγματι «αιτίες». Η Πλατωνική Μεθοδολογία και εν γένει η φιλοσοφική σκέψις, ανάγεται στην εύρεση των πρώτων αιτιών, «επιβάσεις τε και ορμάς ίνα μέχρι

του ανυποθέτου επί την του παντός αρχήν ιών»(Πολ.511β). Στο κυνήγι των παραγόντων, δηλαδή της αιτιώδους σχέσεως, οι επιστήμονες αυτοί ενόμιζαν (και γι’αυτό απέτυχαν) ότι η αιτιώδης σχέσις είναι μονοδρομική, σαν είδος αλυσίδας. Το άσχημο είναι ότι η αιτιώδης σχέσις δεν είναι ποτέ μονοδρομική. Είναι περίπλοκο πλέγμα, nexus- από το nexo, πλέκω, συνάπτω. O ένας λοιπόν «παράγων» που αναζητούσαν, όπως η πάλη των τάξεων ή το κέρδος, είναι δέσμη πλειόνων περιπλεκομένων αιτιών – μέχρι του Πλατωνικού «ανυποθέτου», στο οποίον ο Πλάτων, αισιόδοξος, επίστευε ότι ο καθένας μπορεί να φτάσει «ει ανδρείος ήι και μη αποκάμνηι ζητών». Πολλοί λοιπόν οι παράγοντες, πολλές οι αιτίες, οι οποίες συμπλέκονται προς ένα τελικό αποτέλεσμα που είναι η «ελληνική κακοδαιμονία». Ένας από τους εσωτερικούς τέτοιους «παράγοντες» είναι αυτό που παρετηρήθη σε μεγάλη ένταση κατά την Επανάσταση, ο φθόνος «του ενός προς τον άλλον» - που στην ιδιαίτερη ελληνική μορφή του δεν έχει τον ευγενή χαρακτήρα της άμιλλας για ανωτερότητα (να τον ξεπεράσω τον άλλον) αλλά της ποταπής αντιθέσεως και έχθρας (να τον εξοντώσω τον άλλον). Αυτό το τελευταίο είναι η Αχίλλειος πτέρνα του λεγομένου «αριστερισμού» και εξηγεί την αποτυχία της «αριστεράς» στα να φέρει οικονομική ευημερία σε οποιαδήποτε χώρα το επεχείρησε. Γιατί «αριστερά» σημαίνει μόνο «Κράτος-Πρόνοια». Παλαιό αυτό το σαράκι της ελληνικής ιδιομορφίας, ως «ανήκεστος πονηρία» κατά την έκφραση του Ξενοφώντος ο οποίος γράφει: «πότε ούτως ομονοήσουσιν, αντί μεν του συνεργείν εαυτοίς τα συμφέροντα, επηρεάζουσιν αλλήλοις και φθονούσιν εαυτοίς μάλλον ή τοις άλλοις ανθρώποις και προαιρούνται κερδαίνειν απ’αλλήλων ή συνωφελούντες αυτούς… εξ ών πολλή μεν βλάβη (ατηρία) και κακία τη πόλει εμφύεται πολλή δε έχθρα και μίσος αλλήλων τοις πολίταις εγγίγνεται»(Απομν. Γ,16). Αυτό είναι η ουσία του αριστερισμού στην Ελλάδα που «εμφύει πολλήν έχθρα και μίσος». Πώς να θεραπεύσεις μία χρόνιαν αρρώστια της οποίας το θεμέλιο είναι ο φθόνος και όχι η άμιλλα! Γύρω από αυτό εμπλέκονται άλλοι παράγοντες σε σμήνη όπως οι φωλιές από σφήκες. Οι άλλοι παράγοντες, ξέρουν να χρησιμοποιούν πάντοτε την ελληνική διχόνοια, την «ανήκεστον πονηρίαν», για να εξυπηρετήσουν τα συμφέροντά τους. Πάντα ο Μαρδόνιος βρίσκει τον Εφιάλτη του και πάντα τον βρίσκει εντός των τειχών. Δείτε τους σήμερα πώς βρίθουν, εκτελούντες την συνταγή του Κίσσινγκερ! «Να χτυπήσουμε τους Έλληνες στα πολιτιστικά τους ερίσματα και στην γλώσσα τους». Γιατί? «για να μη μας ενοχλούν σε αυτή την περιοχή σημαντική για τα συμφέροντα των Ηνωμένων Πολιτειών». Διαβάζοντας το περίφημο βιβλίο του Marriott, που αποτελεί Βίβλο για την Διπλωματική Ιστορία, φτάνουμε στην σελίδα 220 και 230. Από εποχής Μεγάλου Πέτρου και Αικατερίνης η Ρωσία είχε δύο κύριους σκοπούς: 1ον Προτεκτοράτο επί Τουρκίας με πρόσχημα την προστασία των Χριστιανών υπηκόων του Σουλτάνου, 2ον κυριαρχία στον Βόσπορο και Δαρδανέλλια. Αυτά είχαν επιτευχθεί με την Συνθήκη Unkiar-Skelessi το 1833. Και αυτά ακριβώς ο Άγγλος Πάλμερστον ήθελε να σκίσει αλλά δια της διπλωματικής οδού. Για τον σκοπό του, ο Τσάρος Νικόλαος στέλνει στη Τουρκία ως Πρέσβη τον Πρίγκιπα Μέντσικοφ του οποίου η αδεξιότης καταλήγει σε άρνηση του Σουλτάνου κατόπιν συμβουλών και του Άγγλου Πρέσβεως. Σκοπός του Τσάρου ήταν η φιλική διευθέτηση και την άνοιξη 1853 είχε σειρά συνομιλιών με τον Άγγλο Πρέσβη στην Πετρούπολη, Sir Hamilton Seymour. O Τσάρος βεβαιώνει ότι είχε εγκαταλείψει τελείως τα σχέδια και όνειρα τη Αικατερίνης και κρατά μόνο το ενδιαφέρον του για την προστασία των Ορθοδόξων. Θεωρούσε την Τουρκία τον «μεγάλο ασθενή» που σε λίγο θα διελύετο και έπρεπε Ρωσία και Αγγλία να συμφωνήσουν για το πώς θα καλυφθεί το κενό που θα προκύψει. Ούτε η Αγγλία ούτε η Ρωσία ή άλλη δύναμη πρέπει να καταλάβουν την Κωνσταντινούπολη. Και επί πλέον πρόσθεσε με επιμονή την εξής αποστροφή

«Ποτέ δεν θα επιτρέψω απόπειρα ανασυστάσεως της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας ή τέτοια επέκταση της Ελλάδος ώστε να καταστεί ισχυρή δύναμις». Η αγγλική διπλωματία αρνείται το ετοιμοθάνατο της Τουρκίας την οποίαν όπως ξέρουμε θέλει να διατηρήσει ως προμαχώνα κατά της καθόδου της Ρωσίας, οι συνομιλίες όχι μόνο αποτυγχάνουν αλλά σε λίγο θα οδηγήσουν και στον ιστορικώς περίφημο ως «άχρηστο» Κριμαϊκό πόλεμο, αλλά βέβαια αυτό που παρέμεινε χωρίς καμία αμφισβήτηση είναι, ας το επαναλάβουμε,

«ποτέ δεν θα επιτρέψουμε η Ελλάδα να καταστεί μεγάλη δύναμις». Αυτό πρέπει, αγαπητοί ακροατές και αναγνώστες, να διατηρήσουμε ως τον Μεγάλο Κανόνα που διέπει την θέση της Ελλάδος στην διεθνή σκακιέρα. Έχουμε ήδη δείξει στα προηγούμενα ότι η απελευθέρωση της Ελλάδος με την βοήθεια της Αγγλίας του Canning, έγινε με την υποκρυπτόμενη αλλά εμφανή ρήτρα «δουλείας» με την νομική έννοια για εξυπηρέτηση των συμφερόντων της Αγγλίας τότε, της αυτοκρατορικής διαδόχου των ΗΠΑ τώρα. Με αυτόν τον Γνώμονα ας δούμε, για να τα καταλάβουμε, τα γεγονότα που προηγήθηκαν της σημερινής καταρρεύσεως της Ελλάδος και της Κύπρου. Ένα-ένα τα γεγονότα κραυγάζουν κάτω από την τυμπανοκρουσία της φράσεως αυτής του Τσάρου που διετυπώθη την Άνοιξη του 1853 με

αντίλαλο τον αποδιδόμενο στον Κίσσινγκερ λόγο «για να μη μας ενοχλούν στην σημαντική αυτή περιοχή για τα συμφέροντα των Ηνωμένων Πολιτειών». Τι συνέβη όμως? Οφείλω στα 90 μου χρόνια την πείρα μου διότι αυτά τα έζησα. Κατά την διάρκεια του πολέμου υπήρξε αντίσταση στα βουνά ενισχυμένη από συμμαχική βοήθεια. Ένα τμήμα της «αντίστασης» βρέθηκε κάτω από την επίδραση της αριστεράς που κατεκτήθη από το κομμουνιστικό κόμμα. Έτσι, ένα τμήμα αυτών των νεότερων «αρματωλών», παρά το γεγονός ότι είχε προηγηθεί το μοίρασμα του μεταπολεμικού κόσμου με την συμφωνία της Γιάλτας την οποίαν σεβάστηκε πλήρως ο Στάλιν, θέλησαν μετά την αποχώρηση των Γερμανών να δημιουργήσουν τετελεσμένο γεγονός με τελικό αποτέλεσμα τον λεγόμενο «εμφύλιο» ο οποίος συμπλήρωσε την ολική καταστροφή που οι Γερμανοί είχαν αφήσει ημιτελή. Μετά την ήττα τους το 1950 η εξαθλίωσις ήταν τόσο κρίσιμη ώστε, όπως μου έλεγε ένας Αμερικανός αξιωματικός (ήμουν τότε έφεδρος αξιωματικός, σύνδεσμος με την Αμερικανική Αποστολή) «η Αμερική έπρεπε να βοηθήσει στην ανασυγκρότηση διότι αν άφηνε την Ελλάδα στην αθλιότητα οι Έλληνες θα γινόντουσαν κομμουνιστές χωρίς ανταρσία και πόλεμο». Και πράγματι. Όπως όλοι θυμώμαστε από το 1953 μέχρι το 1974 η οικονομική ανάπτυξη εξελίχθηκε σε αυτό που οι Ευρωπαίοι αποκαλούσαν τότε «το ελληνικό οικονομικό θαύμα». Ετήσια άνοδος του ΑΕΠ 7-8%, εισροή Ιδιωτικών επενδύσεων κατά μέσον ετήσιο όρο 10% του ΑΕΠ, πληθωρισμός κατά την χρυσή αυτή 20ετία 4,5%. Και τότε οι Έλληνες ανεθάρρησαν. Ζητούσαν οι λεγόμενοι «σύμμαχοι» χρήση των βάσεων για βοήθεια του Ισραήλ και λέγαμε κατά σύστημα «όχι». Παρά την ρήτρα «δουλείας» για την οποίαν έχουμε μιλήσει. Έτσι οι Αμερικανοί που, μετά τον πόλεμο είχαν γίνει Κύριοι του Κόσμου, απεφάσισαν να πάρουν τα μέτρα τους. Διότι, όπως άλλοτε ο Canning, είχαν δει actual danger για τα συμφέροντά τους. Έτσι ξεφύτρωσε και ο λεγόμενος λόγος του Κίσσιγκερ:

«Πρέπει να πλήξουμε τον ατίθασο ελληνικό λαό στις πολιτισμικές του ρίζες (γλώσσα, θρησκεία, πνευματικά και ιστορικά αποθέματα), να εξουδετερώσουμε κάθε δυνατότητά του να αναπτυχθεί για να μη μας παρενοχλεί στην Ανατολική Μεσόγειο και σε όλη την περιοχή τόσο μεγάλης σημασίας για τα συμφέροντα των Ηνωμένων Πολιτειών». Και έτσι χαιρετίσαμε την άφιξη του Ανδρέα Παπανδρέου, ο οποίος κατέφθασε με δηλωμένη στην Βουλή κατά το Πόθεν Έσχες περιουσία 10,000 δολάρια αλλά, ως εκ θαύματος, όπως κατά τον γάμο του Ευαγγελίου, με τεράστια περιουσία ενός νεοδημιουργημένου εκ του μη όντος

κόμματος. Ο νέος αυτός Μεσσίας, εκμεταλλεύτηκε την ιδιοσυστασία του ελληνικού DNA φθόνου. Με ριπές κατά του «ντόπιου και ξένου κεφάλαιου που πίνει το αίμα του λαού» και κατά των εφοπλιστών που ήσαν οι κύριοι επενδυτές, απονέκρωσε την αγορά επενδυτικών κεφαλαίων ενώ, ταυτοχρόνως, διέλυσε κάθε παραγωγική βιομηχανία εκμηδενίζοντας τις εξαγωγές. Εάν αυτά, τα έκανε κάποιος αμαθής μικροπολιτικός ίσως να υποθέταμε ότι δεν ήξερε τι έκανε. Αλλά αυτά τα έκανε ένας διαπρεπής οικονομολόγος ο οποίος είναι αδύνατο να μη ήξερε τι έκανε. Για να εξασφαλίσει τους ψήφους, εξαπατώντας τον ευκολόπιστο λαό, προέβη σε τερατώδη αύξηση του δημόσιου τομέα αυξάνοντας τους υπαλλήλους από 112000 που τους άφησε η Χούντα σε 700,000, και για να εξασφαλίσει την πληρωμή των μισθών και αλλεπάλληλων αφθόνων παροχών το δημόσιο χρέος που βρήκε στο 28% του ΑΕΠ το 1981 εντός 4ετίας ετριπλασίασε μέχρι το 85-90% του ΑΕΠ. Με την έλευση του Ανδρέα Παπανδρέου από την Αμερική με τεράστια ποσά που του είχαν δοθεί για την ίδρυση νέου κόμματος, με την επιτυχία της προπαγάνδας του επηρεάστηκε και ο λεγόμενος «Εθνάρχης» ο οποίος είχε υποστεί την μόδα του «σοσιαλισμού» που επικρατούσε κατά την «εξορία» του στην Γαλλία.. Και έτσι η πορεία των οικονομικών μεγεθών, από το 7-8% του ΑΕΠ, μετά την δίωξη των Νιάρχου και Ανδρεάδη και το άρθρο 106 παρα 3 του Καραμανλικού Συντάγματος, έπεσε μεταξύ 1975-1980 στο 3,5% και οι Ιδιωτικές επενδύσεις στο 0,6%, με πληθωρισμό από το 4,5% της χρυσής 20ετίας, στο 18%. Μετά το μοιραίο 1981, το ΑΕΠ στο 1,5%, οι ιδιωτικές επενδύσεις στο 0,6% το χρέος στο 90%. Όταν ο διακεκριμένος δημοσιογράφος Κώστας Κόλμερ είπε στον Ανδρέα Παπανδρέου «έτσι όπως πάμε κ. Πρόεδρε, θα χρεοκοπήσουμε» ο μεγάλος οικονομολόγος από τις ΗΠΑ, αποθεωνόμενος από κύμβαλα αλαλάζοντα ψηφοφόρων απήντησε «το ξέρω ότι θα χρεοκοπήσουμε, αλλά μέχρι τότε, εγώ θα έχω πεθάνει!». Κρίνατε ίνα μη κριθείτε! Η καταστροφή ήταν προγραμματισμένη, μέσα στην συνάρτηση όσων είπαμε προηγουμένως. Ο Ανδρέας Παπανδρέου ήταν ο εκλεκτός παράγων της Αμερικανικής πολιτικής μέσα στα πλαίσια του Ανατολικού Ζητήματος που εξηγήσαμε. Η ηθελημένη καταστροφή της παραγωγής και των εξαγωγών, οι αυξήσεις και παροχές με συνέπεια την αύξηση των εισαγωγών, ο οριστικός διωγμός των επενδυτών του «μεγάλου ντόπιου και ξένου κεφάλαιου» που είχε δαιμονοποιηθεί, ο λαός με την άγνοιά του και την απαιδευσία του (ευκολόπιστος και πάντα προδομένος), ανάγκασαν τις επόμενες κυβερνήσεις να πληρώνουν τις αυξημένες εισαγωγές και τα τοκοχρεωλύσια με νέα δάνεια μέχρι που φτάσαμε στην σημερινή κατάσταση. Αλλά οι φύλακες της ρήτρας δουλείας, αδέκαστοι για την εξασφάλιση των συμφερόντων τους που απορρέουν από την πολυσχιδή λογική του Ανατολικού Ζητήματος με την δέσμη των παραγόντων, που εξηγήσαμε σε αυτές τις εκπομπές, γρηγορούν. ‘Όταν ο Κώστας Καραμανλής επεχείρησε το διέξοδο-δηλητήριο του Ανατολικού Ζητήματος για την σωτηρία της Ελλάδος και του λαού της με απόπειρα προσεγγίσεως της Ρωσίας του Πούτιν, το σχέδιο Μπουργκας-Αλεξανδρούπολη και Southstream, το ξέρουμε όλοι πλέον ότι τον απείλησαν με δολοφονία. Θα ήταν η χαριστική βολή. Η τελευταία, μετά την δολοφονία του Καποδίστρια (από φόβο προσεγγίσεως με την Ρωσία) και την σταδιακή, αλλά συστηματική δολοφονία της Ελλάδος «για να μη μας παρενοχλεί στην περιοχή τόσο ζωτική για τα συμφέροντα των Ηνωμένων Πολιτειών». Δεν είναι μόνο αυτά που έκανε ο Ανδρέας Παπανδρέου εκτελώντας εντολές υψίστης σημασίας με άφθονη διάθεση χρημάτων. Επί πλέον, για να μειώσει την δύναμη του ΚΚΕ, πάλι κατόπιν εντολής εν μέσω καθεστώτος ψυχρού πολέμου, προσέβαλε και την μνήμη των Ελλήνων που θυσιάστηκαν κατά τον περίφημο «εμφύλιο» ανεβάζοντας τον Αρχηγό αυτής της προδοσίας Μαρκο Βαφειάδη σε θέση βουλευτού Επικρατείας και προσέβαλε τις ένοπλες δυνάμεις που αντέστησαν αναγκάζοντας αγήματα του στρατού να παρουσιάζουν όπλα σε στάση προσοχής στον εκπρόσωπο της προδοσίας. Γιατί? Για να εξασφαλίσει τους ψήφους της αριστεράς. Και τότε ο Αμερικανός Πρεσβης Στερν είχε πει «δεν μας ενδιαφέρει τι λέει ο Ανδρέας, μας ενδιαφέρει

τι κάνει». Διότι ο Ανδρέας Παπανδρέου συνετέλεσε ευφυέστατα στην επιτυχία του Αμερικανικού σχεδίου. Το οποίον, όπως είδαμε, ήταν η ανάσχεση της οικονομικής προόδου της Ελλάδος σύμφωνα με τον Μεγάλο Κανόνα που αναφέραμε!

«Δεν θα επιτρέψουμε ποτέ η Ελλάδα να γίνει μεγάλη δύναμη». Γιατί? Ας το επαναλάβουμε: «για να μη μας παρενοχλεί στην περιοχή τόσο ζωτική για τα συμφέροντα των Ηνωμένων Πολιτειών». Αυτή είναι η σύνδεση, αγαπητοί αναγνώστες, του πολυσχιδούς πλέγματος των αιτιωδών σχέσεων που μας έφεραν στην σημερινή καταστροφή. Στο βιβλίο μου Ο Μαρξιστικός Μϋθος που εξέδωσα το 1984 έγραφα «η οικονομική καταστροφή της Ελλάδος είναι τόσο τελεσίδικη όσο και η Μικρασιατική καταστροφή». Και για τα δύο υπήρχε εκλεκτική συγγένεια ! Αλλά κανείς δεν άκουγε.

Τελειώσαμε την ανάπτυξη της λογικής του Ανατολικού Ζητήματος. Την περιγράψαμε, νομίζω για πρώτη φορά, κατά την Πλατωνική Μεθοδολογία της ανιούσας και κατιούσας διαλεκτικής, δηλ. των πρώτων αιτίων και των απώτερων συνεπειών σε ένα γενικό πλέγμα σχέσεων. Ποιο θα είναι πιθανώς το μέλλον? Όταν θα εκλείψουν και η λογική του, και το Ανατολικό Ζήτημα και οι σημερινοί πρωταγωνιστές του. ‘Αλλως, ουδέν εστί γενέσθαι των δεόντων. Είμαστε δέσμιοι στην ρήτρα δουλείας που αναφέραμε. Εχει επιτελεσθεί ένα τραγικό έγκλημα εναντίον του Έθνους μας. Θα πείτε: δεν ελέγοντο τότε? Ασφαλώς ελέγοντο. Σε λίγο θα δημοσιεύσω βιβλίο πιου θα περιλαμβάνει όλα όσα ελέγοντο. Αλλά κανείς δεν άκουγε. (Βλ. στο παρόν website: «Πολλοί τα έλεγαν.Κανείς δεν άκουγε») Τα κόμματα είναι όλα υπεύθυνα διότι το έγκλημα το άφησαν να συντελεσθεί. Η ΕΕ είναι υπεύθυνη διότι όπως είπε ο Γιούνκερ τα ήξερε ότι συντελείται αλλά «δεν μπορούσε να πει δημόσια για το πρόβλημα της Ελλάδος διότι η Γερμανία και η Γαλλία κέρδιζαν τεράστια ποσά από τις εξαγωγές τους στην Ελλάδα» και προσέθεσε αναίσχυντα «Η ελληνική κρίση θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί, αλλά όχι με την αντιμετώπιση το τελευταίο έτος, αλλά με την αντιμετώπισή της πριν από δύο ή τρεις δεκαετίες» δηλαδή από το 1981 που έπρεπε να είχαν τραβήξει το αυτί στον Ανδρέα Παπανδρέου όταν ξεπέρασε το όριο του 60% για το δημόσιο χρέος. Δεν το έκαναν. Το ΠΑΣΟΚ είναι υπεύθυνο διότι το επετέλεσε και τα μέλη του ακολούθησαν τον εντεταλμένο καταστροφέα χωρίς καμία αντίσταση. Μόνο τρία μέλη του ΠΑΣΟΚ, αλλά εκ των υστέρων, η Διαμαντοπούλου, ο Λοβέρδος και ο Ραγκούσης υπέγραψαν μακράν επιστολήν η οποία λέγει εν περιλήψει: «Υπήρξαν λάθη, παραλήψεις και καθυστερήσεις. Υπήρξε ακύρωση του Κράτους και των προσπαθειών της χώρας. Αδικαιολόγητες και ακραίες συμπεριφορές. Αλόγιστες κατακτήσεις και αλόγιστες εκλογικές νίκες. Υπήρξε δημαγωγία, λαϊκισμός και ατιμωρησία. Υπήρξε προκλητική επίδειξη ανηθικότητας. Τις τελευταίες δεκαετίες υπήρξε έλλειψη αυτογνωσίας και αυτοκριτικής. Η χώρα δανειζόταν σε περιθώρια ανεξέλεγκτου δανεισμού. Με περιφρόνηση κάθε εννοίας δικαιοσύνης και δημοσίου συμφέροντος. Με την ανοχή και εύνοια του πολιτικού συστήματος. Η αντιδημοκρατική και αντικοινωνική κουλτούρα επενδύθηκε χαρακτήρα προοδευτισμού». (Βλ. ολόκληρη την επιστολή σε αυτό το website «H ANATOMIA ENOΣ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΣ».) Αγαπητοί ακροατές και αναγνώστες. Κρίνατε τις κρίσεις των ιδίων από τους ιδίους. Και θυμηθείτε. Είστε Έλληνες όπως και όλοι εμείς. Δεν μας … «έκαναν» όπως διακηρύσσει η ΓΓ Γραμαμτεύς του Υπουργείου Παιδείας Θ.Δραγώνα. Παρακολουθείτε τις εκπομπές μας με την

ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΓΕΝΕΥΗΣ από το Γαλλικό dailymotion.fr/Nicolas Kaloy. Στην Ελλάδα σήμερα η αλήθεια δεν λέγεται. Εδώ είναι η ελεύθερη φωνή της Γενεύης. Παραθέτουμε κατωτέρω τα links των εκπομπών του ανωτέρω θέματος με το γαλλικό dailymotion.fr.

Announcement to the Greek citizens of Greece and of the Diaspora.

THE EUROPEAN LEAGUE OF GENEVA

Presents

Η ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΓΕΝΕΥΗΣ

ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΙ ΜΕ ΤΟΝ

ΝΙΚΟ ΚΑΛΟΓΕΡΟΠΟΥΛΟ-KALOY, Ph.D.

(Philosophy, Université de Genève) ΠΟΛΙΤΙΚΑ, ΙΣΤΟΡΙΚΑ, ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ

_________________________________________________________________

Κάνετε κλικ στα κατωτέρω λινκ εκπομπών 2014 το ΑΝΑΤΟΛΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ ΚΑΙ Η ΣΧΕΣΗ ΤΟΥ με την ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΛΛΑΔΑ

1. http://www.dailymotion.com/video/x1clxak_nicolas-kaloy_news

2. http://www.dailymotion.com/video/x1d24g0_nicolas-kaloy-no-5-2014_news

3. http://www.dailymotion.com/video/x1dnasn_nicolas-kaloy-no-6-2014_news

4. http://www.dailymotion.com/video/x1e7v1g_nicolas-kaloy-no7-2-3-2014_news

5. http://www.dailymotion.com/video/x1fjxnc_nicolas-kaloy-no-8-2014_news

6. http://www.dailymotion.com/video/x1gyly4_nicolas-kaloy-09-2014_news

7. http://www.dailymotion.com/video/x1j0hi9_nicolas-kaloy-no-10-2014_news

8. http://www.dailymotion.com/video/x1fjxnc_nicolas-kaloy-no-8-2014_news 9. http://www.dailymotion.com/video/x1gyly4_nicolas-kaloy-09-2014_news 10.http://www.dailymotion.com/video/x1j0hi9_nicolas-kaloy-no-10-2014_news 11. http://www.dailymotion.com/video/x1kepxg_nicolas-kaloy-no-11-2014_news

12. http://www.dailymotion.com/video/x1lgnfi_nicolas-kaloy-no-12-2014_news 13. http://www.dailymotion.com/video/x1onu9j_nicolas-kaloy-no-13-2014_lifestyle 14, http://www.dailymotion.com/video/x1qc9w4_nicolas-kaloy-no-14-2014_lifestyle

OI 3 ΝΕΕΣ EKΠΟΜΠΕΣ 2014 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΙΣ, (2.5,5.5, 9.5 2014) 15. http://www.dailymotion.com/video/x1snh5a_nicolas-kaloy-no-15-2014_lifestyle 16. http://www.dailymotion.com/video/x1t6edl_nicolas-kaloy-no-16-2014_webcam 17. http://www.dailymotion.com/video/x1ts9ua_nicolas-kaloy-no-17- 2014_lifestyle

Η ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΕΚΠΟΜΠΗ ΤΗΣ ΣΕΙΡΑΣ – ΓΕΝΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ 18. http://www.dailymotion.com/video/x1uc2vz_nicolas-kaloy-18-2014_lifestyle ΣΗΜ. μπορείτε να παρακολουθήσετε ΟΛΕΣ τις εκπομπές μας αν κάνετε τις εξής κινήσεις:

ανοίγετε Google και γράφετε dailymotion.fr Ανω αριστερά γράφετε Nicolas Kaloy Διαλέγετε την εκπομπή της προτιμήσεώς σας.

ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΔΙΑΔΩΣΤΕ σε όσους φίλους σας ενδιαφέρονται

euroleague.geneva@gmail.com - nicolas.kaloy@sunrise.ch

www.nicolaskaloy.com – www.kaloyprizeinternational.com

Ξ

Για την Φιλοσοφία του Πραγματισμού

Νο. 19/2014

Dailymotion discourses

19η εκπομπή 2014

ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ

Αγαπητοί τηλεθεατές…

: Από τότε που άρχισα τις τακτικές εκπομπές στο dailymotion ξεχώρισα τα θέματα προς συζήτηση, σε τρεις κατηγορίες: πολιτική, ιστορία, φιλοσοφία. Τα τρία αυτά θέματα είναι αλληλένδετα. Το ένα περιέχεται εντός του άλλου, όπως στις γνωστές ρωσικές κούκλες, αλλά το εξωτερικό περίβλημα, η κούκλα που περιέχει όλες τις άλλες, είναι η φιλοσοφία. Γι’ αυτό και εγώ, όταν τελείωσα τις σπουδές μου, πρώτα στη Ελλάδα στην ΑΣΟΕΕ και κατόπιν στην Σχολή Οικονομικών Επιστημών του Λονδίνου με

συμπληρωματικά μαθήματα Ιδιωτικής Οικονομικής στο Πολυτεχνείο του Woolich (time and motion studies, δηλαδή οργάνωση της παραγωγής) θέλησα, από εσωτερική ανάγκη, να ολοκληρώσω τις γνώσεις μου και ως προς το εξωτερικό περίβλημα, την εξωτερική εμπεριέχουσα κούκλα, στο επιστέγασμα της γνώσεως που λέγεται φιλοσοφία, για την οποίαν είχα ήδη εκδηλώσει το ενδιαφέρον μου από ηλικίας 12 ετών. Γράφτηκα λοιπόν στο Πανεπιστήμιο της Γενεύης, αρχικώς σαν ένα διασκεδαστικό χόμπυ, από το οποίο τελείωσα με ένα πτυχίο Φιλοσοφίας με άριστα και τελικώς με ένα ντοκτορά στην φιλοσοφία σε θέμα που συνδέει σε πολλά κύρια σημεία την γνωσιολογία του Καντ με εκείνην του Πλάτωνος. Αυτό ήταν μια διασκεδαστική περιπέτεια της ζωής μου. Νομίζω ότι αν τώρα έφτασα 90 ετών και είμαι όπως με βλέπετε, το οφείλω σε αυτό. Διότι, όταν έπαψα να εργάζομαι επαγγελματικά σε ηλικία 62 ετών, το ενδιαφέρον μου για την φιλοσοφία δεν με άφησε σε πνευματική αδράνεια όπως συμβαίνει με τους περισσότερους «συνταξιούχους» οι οποίοι έτσι φθείρονται και γερνούν πρόωρα. Έκτοτε, έγραψα 23 βιβλία, ετοιμάζω μερικά ακόμη και άρθρα ων ουκ έστιν αριθμός. Αυτά τα λέγω μόνον ως συμβουλή, από την πείρα της ζωής μου, προς όλους όσους νομίζουν ότι η ημέρα της συντάξεως, τους απαλλάσσει από κάθε πνευματική απασχόληση και έτσι γερνούν από ανία, πριν της ώρας τους. Η φιλοσοφία έχει πάρει πολλές έννοιες στην κοινή αντίληψη, αλλά η πρωταρχική βασική έννοια, αλλά

και έγνοια, της φιλοσοφίας είναι η αναγωγή στις πρώτες αρχές της γνώσεως ώστε από εκεί να καταλάβει καλύτερα την εξέλιξη στις συνέπειες. Είναι αυτό που πάντοτε τονίζω, η ανιούσα και κατιούσα διαλεκτική του Πλάτωνος. Αν και το θέμα αυτών των εκπομπών είναι, όπως σας είπα, η αναφορά σε μια ιδιαίτερη φιλοσοφική θεωρία που λέγεται Πραγματισμός, Pragmatism, νομίζω ότι πρέπει να κάνω μια εισαγωγή για να εξηγήσω με σύντομα και απλά λόγια, μια αρχική προϋπόθεση που πρέπει να ξέρει όποιος εισέρχεται σε αυτόν τον τρόπο αναζητήσεως. Θυμάμαι μια εξαίρετη φιλόσοφο και δασκάλα μου στο Πανεπιστήμιο της Γενεύης, την Jeanne Hersch, η οποία ετόνιζε ότι απαραίτητη προϋπόθεση εισαγωγής στην φιλοσοφική σκέψη και καθήκον του δασκάλου είναι να επιφέρει τον «αποπροσανατολισμό» του νεόφυτου φοιτητή. Δηλαδή, να τον κάνει να αλλάξει τον συνήθη τρόπο σκέψεως που του έχει επιβάλει η καθημερινή απασχόληση. Με άλλους λόγους, είμαστε προσανατολισμένοι στο να θεωρούμε ότι το μυαλό μας, η λειτουργία του μυαλού μας, είναι πράγματι ο καθρέφτης της εξωτερικής πραγματικότητος η οποία είναι έτσι, έστω και αν δεν υπήρχε ανθρώπινο μυαλό να την συλλάβει και αποτυπώσει. Με πιο απλά λόγια: ότι τα πράγματα είναι και έξω από εμάς έτσι ακριβώς όπως τα βλέπουμε. Οι νόμοι της σκέψεως είναι και νόμοι της πραγματικότητος. Οι θεοί του Ολύμπου σκέπτονται όπως οι άνθρωποι αν και με μεγαλύτερη σοφία. Ήδη, όμως, από την αρχαιότητα

αρχίζει η αμφισβήτηση κυρίως με τους Σοφιστές. Στους νεότερους χρόνους αρχίζει η αμφιβολία στην Γαλλία, με τον Μontaigne και τον Descartes, και σταθεροποιείται με τον Berkeley και τον Kant. Αυτό εννοούσε η δασκάλα στην Γενεύη όταν έλεγε ότι προϋπόθεση εισαγωγής στην φιλοσοφική σκέψη είναι ο «αποπροσανατολισμός». Οι νόμοι της ανθρώπινης σκέψεως, όπως μας «φαίνονται», δεν είναι και οι νόμοι της εξωτερικής, ανεξάρτητης από εμάς, πραγματικότητος. Αυτό επιφέρει στην φιλοσοφία την πρώτη βασική διάκριση μεταξύ Φαινομένου και Πραγματικότητος, appearance and reality. Οι πρώτες απόπειρες του «φιλοσοφείν» στην Βρετανία (με τους Locke, Berkeley, Hume) αρχίζουν με έναν αφελή εμπειρισμό του οποίου το σλόγκαν είναι «τίποτε δεν υπάρχει στην νόηση που δεν προϋπήρξε στις αισθήσεις», ή, όπως έλεγε ο Θεαίτητος «ουκ άλλο τι εστι επιστήμη ή αίσθησις» πράγμα το οποίο είχε απορριφθεί, αιώνες πριν, από τον Πλάτωνα. Aκολούθησε η σοφή παρατήρηση του Leibniz: «τίποτε, εκτός από την ίδια την νόηση», nisi intellectus ipse. Τέλος, ήρθε ο Καντ ο οποίος έθεσε τον δάκτυλο επί τον τύπον των ήλων. Δίνει νέα εξήγηση στον τρόπο λειτουργίας του εγκεφάλου μας, προσθέτοντας τις μεταλλαγμένες έννοιες «πρότερον» και «ύστερον», a priori-a posteriori. Είπε δηλαδή στους «εμπειριστές» , «ναι, όλη η γνώσις αρχίζει με την εμπειρία αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι και πηγάζει από αυτήν». Η γνώσις αρχίζει με την εμπειρία, γνωρίζω ένα πράγμα μόνο όταν το έχω πρώτα αντιληφθεί με τις αισθήσεις, το έχω δει, ακούσει κλπ.

Αυτό είναι το ύστερον, το a posteriori. Αλλά, δεν θα το έβλεπα έτσι όπως το βλέπω αν δεν είχε προηγηθεί η εξεργασία του εγκεφάλου μου για να μου το παρουσιάσει έτσι όπως αυτό μου «φαίνεται». Ο εγκέφαλος είναι κάτι το υλικό αλλά η εξεργασία δεν είναι υλική, είναι αυτό που αποκαλούμε «πνεύμα», Mind. Επειδή έχω ως αρχή να παρουσιάζω τις έννοιες εύκολα κατανοητές θα σας δώσω ένα παράδειγμα. Αυτή την στιγμή η αίθουσά μας είναι γεμάτη από πληθώρα ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων που εκπέμπουν διάφοροι τηλεοπτικοί σταθμοί. Δεν τα βλέπουμε, ούτε τα ακούμε ή μυρίζουμε ή πιάνουμε. Αλλά τι κάνουμε? Βάζουμε μίαν αντέννα η οποία τα μεταφέρει στο κουτί της τηλεοράσεως και εκεί μετασχηματίζονται σε κινούμενες εικόνες πάνω στο γυαλί, βάσει ενός τρόπου εξεργασίας. Κάτι τέτοιο συμβαίνει με τον εξωτερικό κόσμο που μας παρουσιάζουν οι αισθήσεις, αυτές οι 5 «αντέννες» που διαθέτουμε. Ποια είναι η «πραγματικότης» των εικόνων της τηλεοράσεως? Είναι τα αόρατα και άϋλα ηλεκτρομαγνητικά κύματα τα οποία αντιλαμβανόμαστε ως «φαινόμενα». Αυτή είναι η απάντηση στο πρώτο φιλοσοφικό ερώτημα «τι ξέρω από τον εξωτερικό κόσμο». Δεν πρόκειται να καταλάβουμε τίποτα αν δεν εξετάσουμε πριν από όλα, πώς λειτουργεί το μυαλό μας. Το ύστερον, το a posteriori, είναι το «φαινόμενο». Το πρότερον, το a priori, είναι η λειτουργία του εγκεφάλου μου. Έχουν μια μεγάλη διαφορά. Ό, τι είναι «ύστερον», a posteriori, μπορεί να αλλάξει, μπορεί να το σκεφθώ όπως θέλω, μπορεί και να το εξαφανίσω

από την φαντασία μου. Μπορώ να σκεφθώ έναν κόσμο όπου δεν υπάρχουν, π.χ., τηλεοράσεις ή καρέκλες. Μπορεί ακόμη να σκεφθώ ότι δεν υπάρχει τίποτα. Μπορεί να κάνω την σκέψη που έκανε ένας φιλόσοφος, ο Heidegger, «γιατί ο κόσμος και όχι, καλύτερα, τίποτα». Δεν συμβαίνει όμως το ίδιο με το a priori. Υπάρχουν κάτι πράγματα που μου είναι αδύνατον να σκεφθώ ότι δεν υπάρχουν. Μπορώ π.χ. να εξαφανίσω όλα τα αντικείμενα από την σκέψη μου. Αλλά δεν μπορώ να φανταστώ ότι δεν απομένει ο χώρος αφού τα εξαφανίσω. Ο Αριστοτέλης λέγει «ο χώρος ουκ απόλλυται των εν αυτώ φθειρομένων». Επίσης δεν μπορώ να φανταστώ ότι δεν υπάρχει χρόνος, δηλ. το πρότερον και το ύστερον. Και κάτι άλλα ακόμη πράγματα, όπως το ότι δεν υπάρχει αιτία. Ότι κάτι προέκυψε εκ του μη όντος! Ex nihilo nihil fit. Και κάτι ακόμη. Ότι δεν υπάρχει σχέσις κοινωνίας των πραγμάτων μεταξύ τους. Αυτά είναι αδύνατον να φανταστώ ότι εξαφανίζονται, δεν υπάρχουν. Διότι όλα αυτά συνιστούν ακριβώς τον τρόπο λειτουργίας του εγκεφάλου μου, είναι τα «εργαλεία» του, και είναι αυτά από τα οποία, όπως λέγει ο Καντ, «πηγάζει» η κάθε εμπειρία. Αυτά τα οποία είναι a priori ο Καντ τα ταξινομεί σε «κατηγορίες», όρο που , όπως λέγει, δανείστηκε από τον Αριστοτέλη. Έχουμε λοιπόν τις «κατηγορίες της νοήσεως» οι οποίες είναι, ας το πούμε απλά, τα «εργαλεία», τα «γρανάζια», τα καλούπια, με τα οποία το μυαλό μας φτιάχνει τον κόσμο των φαινομένων μέσα στον οποίον εκτυλίσσεται η ζωή του κάθε ανθρώπου. «Άνθρωπος,

λοιπόν, μέτρον πάντων» και αυτό, όπως τόσα άλλα, το έχει πει ένας Έλληνας, ο Πρωταγόρας, αλλά με μια διαφορά από αυτό που εννοεί ο Καντ. Η διαφορά είναι ότι ο Πρωταγόρας εννοεί κάθε άνθρωπο χωριστά, δηλαδή εννοεί έναν διαφορικό υποκειμενισμό μεταξύ των ανθρώπων. Ο Καντ, αντιθέτως εννοεί ότι αυτό, το «άνθρωπος μέτρον πάντων» είναι «μέτρον» κοινό, για τον άνθρωπο γενικά. Λέγει «για εμάς τους ανθρώπους τουλάχιστον», für uns Menschen wenigstens. Υπάρχει λοιπόν ο ανθρώπινος υποκειμενισμός. Ένα άλλο ον, σε κάποιον άλλο πλανήτη, μπορεί να έχει ένα μυαλό που του δίνει διαφορετική αντίληψη των φαινομένων ή, ακόμη, και αντίληψη χωρίς …φαινόμενα! Και κάτι ακόμη. Ξέρουμε τώρα ότι αυτό που θεωρούμε πραγματικότητα είναι αποτέλεσμα των 5 αισθήσεων. Αλλά σκεφθείτε. Εάν δεν είχαμε 5 αισθήσεις αλλά είχαμε 10 ή, αν θέλετε, μόνο 3, ποια θα ήταν η πραγματικότης? Και ακόμη, ποια είναι η περίφημη πραγματικότης προτού περάσει από τις αισθήσεις? Αυτό παραμένει ο άγνωστος Χ. Έτσι δημιουργείται το θεμελιώδες πρόβλημα της φιλοσοφίας. Η διαφορά μεταξύ φαινομένου και πραγματικότητος. Πολλοί, ίσως διερωτηθούν. Γιατί τα λέμε όλα αυτά? Τι ωφέλεια μου παρέχει αυτού του είδους η φιλοσοφία στην καθημερινή ζωή μου? Τι με νοιάζει εμένα αν το ψωμί που μασάω και καταπίνω στην «πραγματικότητα» είναι άλλο πράγμα? Ότι δεν είναι αυτό που βλέπω και γεύομαι αλλά είναι ηλεκτρομαγνητικά κύματα ή κβάντα. Σε τι με ωφελεί η

«φιλοσοφία» ή σε τι μου χρειάζεται αυτός ο «αποπροσανατολισμός»? Ο Σωκράτης, στον οποίον είχε τεθεί αυτό το ερώτημα έδωσε μιαν απλή απάντηση. Είπε, με τον απλό του λόγο, όπως το συνήθιζε. «Σε ωφελεί στο να μη είσαι φουσκωμένος και να μη νομίζεις ότι ξέρεις αυτά που δεν ξέρεις». Καταλαβαίνετε τι σημασία είχε αυτή η απάντηση του Σωκράτη αφού αυτή ήταν και η αιτία της οργής των Αθηναίων που τον δολοφόνησαν. Αλλά σημαίνει και κάτι άλλο. Αν η απασχόλησή μου και το ενδιαφέρον μου είναι μόνο να τρώγω, ασφαλώς δεν μου προσφέρει τίποτε η φιλοσοφία. Αλλά δυστυχώς για τον άνθρωπο η φύσις του έδωσε μια άλλη ιδιότητα που του δημιουργεί όλες τις έγνοιες και αγωνίες στην ζωή του. Ότι, αντίθετα με τα άλλα ζώα, είναι περίεργος, απορεί, θαυμάζει και θέλει να ξέρει. Είναι το μόνον ον που έχει επίγνωση ότι προέρχεται από το Παν, το Όλον ως Ένότητα. Και θέλει να γνωρίζει και να κατέχει το Παν, το Όλον ως Εν. Αλλά αυτό που ο Πλωτίνος αποκαλεί «έφεσις προς το Εν», όπως θα έλεγε ο Κιπλινγκ, «είναι άλλη ιστορία» που νομίζω ότι δεν πρέπει να θίξουμε σε αυτές τις εκπομπές. Νομίζω ήταν χρήσιμη αυτή η εισαγωγή προτού αρχίσω την ανάπτυξη της θεωρίας του Πραγματισμού, που είναι η κρατούσα σήμερα φιλοσοφική θεωρία κυρίως στην Αμερική. Διότι η ανάπτυξη και εξοικείωση σε μια μόνο φιλοσοφική θεωρία είναι πολύ επικίνδυνη. Ο Leibniz, μεταξύ πολλών σωστών που εξέθεσε, έχει πει και το εξής σημαντικό: « όλες οι φιλοσοφικές θεωρίες είναι σωστές σε ό,τι βεβαιώνουν

και είναι λάθος σε ό,τι παραλείπουν». Ο μεγάλος κίνδυνος είναι, και αυτό έχει καταστεί σαφές π.χ. με την θεωρία του Μαρξισμού, ότι πολλοί γοητεύονται, ακόμη και φανατίζονται, υπέρ μιας θεωρίας. Διότι ακριβώς προσέχουν αυτό στο οποίο η θεωρία εντοπίζει την προσοχή αλλά αγνοούν τελείως αυτό που η θεωρία παραλείπει. Και το ανθρώπινο λάθος οφείλεται σε ένα θεμελιώδη παράγοντα που είναι ο «εντοπισμός της προσοχής» σε ένα μόνο μέρος του τεραστίου χωροχρονικού πλέγματος των σχέσεων. Η αλήθεια στο τέλος αποκαλύπτεται, όπως έγινε και με την θεωρία του Μαρξ, όταν η θεωρία, εφαρμοζόμενη στην πράξη, τίθεται υπό τον έλεγχο της μαρτυρίας της φύσεως. Δηλαδή όταν υπόκειται στην βάσανο του πειράματος. Όταν δοκιμαστεί στην πράξη. Πρώτος ο Francis Bacon (1561-1626) επέστησε την προσοχή σε αυτή την λεπτομέρεια όταν στο βιβλίο του Τhe Advancement of Learning εξέθεσε τον Κανόνα «bring to Nature to bear witness», φέρτο στην Φύση να δώσει την μαρτυρία της. Και έτσι θεμελίωσε την σύγχρονη επιστήμη η οποία δεν υπάρχει χωρίς πείραμα. Υπάρχουν επίσης θεωρίες οι οποίες είναι ορθές για μια μόνο περίπτωση που αποτελεί αυτό που ο Μακιαβέλλι απεκάλεσε verità effetualle, αποτελεσματική αλήθεια, και την οποίαν θα δούμε να αναζεί στον Πραγματισμό του William James. Mια τέτοια θεωρία είναι και η Ευκλείδειος Γεωμετρία, ορθή και αποτελεσματική, για μια μόνο περίπτωση. Με αυτές τις επιφυλάξεις και προφυλάξεις μπορούμε τώρα να εκτιμήσουμε την αξία της κάθε θεωρίας γενικά, πολιτικής, οικονομικής - και της θεωρίας του

Πραγματισμού ειδικότερα. Χωρίς να κάνουμε το λάθος να προσκολληθούμε, με φανατισμό σε αυτήν ή σε οποιαδήποτε άλλη θεωρία. Είπαμε, μαζί με τον Leibniz: Όλες είναι σωστές σε ό,τι βεβαιώνουν, αλλά είναι λάθος σε ό,τι παραλείπουν και έτσι μερικές καταλήγουν να είναι ακόμη και αντιφατικές μεταξύ τους. Εκτός αν βρεθεί μια νέα θεωρία που εμπεριέχει, όπως η τελευταία Ρωσική κούκλα, όλες τις θεωρίες και εξηγεί ότι δεν είναι αντιφατικές αλλά συμπληρωματικές και αυτή είναι η Θεωρία της Ολοκληρώσεως (Totalism). Ενοποιεί και εξηγεί την συμπληρωματικότητα των δύο μεγάλων αντιφάσεων που είναι η Λογική και το Συναίσθημα. (όσοι ενδιαφέρονται ας κοιτάξουν στο Google ,<totalism in a nutshell>). Και τώρα ας μιλήσουμε για τον Πραγματισμό. Σε λίγες γραμμές με αυτή την εκπομπή και θα συνεχίσουμε με την επόμενη. Είναι ωραία θεωρία. Και πολύ χρήσιμη, για την πρακτική ζωή μας. Ο εισηγητής της θεωρίας αυτής στην Αμερική είναι ο Charles Sanders Peirce (1839-1914) o οποίος γράφει «ο Πραγματισμός είναι ουσιαστικά η φιλοσοφία του Σωκράτους». Σε ένα διάλογο με τον Ευθύφρονα ο Σωκράτης λέγει «Καλόν δε προς άλλο τι εστιν έκαστον, ή προς ό εκάστω καλώς έχει χρήσθαι… το χρήσιμον άρα καλόν έστι προς ό αν ηι χρήσιμον». Δηλαδή « Για ποιόν άλλον σκοπόν είναι ένα πράγμα καλόν παρά για τον σκοπόν που στον καθένα είναι καλόν να το χρησιμοποιεί, άρα το χρήσιμον είναι καλόν για αυτό που είναι χρήσιμον».(Ξεν. Απομν. 10,9). Ο Peirce

αναζητά το νόημα ενός πράγματος σε αυτό που το πράγμα κάνει, δηλαδή «είναι χρήσιμο», χρησιμεύει. Έτσι δίνει τον εξής ορισμό του πραγματιστικού αξιώματος (pragmatic maxim): « Σκέψου τι αποτελέσματα, που θεωρούνται ότι έχουν πρακτικές συνέπειες, νομίζουμε ότι το αντικείμενο που σκεπτόμαστε έχει. Τότε, η σύλληψις αυτών των αποτελεσμάτων είναι το σύνολο της αντιλήψεως που έχουμε για το αντικείμενο». Τι σημαίνει αυτό? Ποιο, π.χ. είναι το νόημα της λέξεως «ποτήρι». Ποτήρι είναι δοχείο που μπορείς να ρίξεις νερό, μπορείς να αποθηκεύσεις ένα υγρό, να το χύσεις ή να το πιείς. Δηλαδή να κάνεις κάτι που επαληθεύεται από τις αισθήσεις και που δείχνει την χρησιμότητα. Αυτό καταλήγει στον γενικό ορισμό the meaning is the use, το νόημα είναι η χρήσις. Τι το κάνουμε. Εφ’ όσον το αξίωμα αυτό παραβιάζεται, εφ’όσον δεν υπάρχουν αισθητές συνέπειες που μπορούν να επαληθευθούν, οτιδήποτε λέγεται στερείται νοήματος. Δεν είναι αισθητό. Είναι non-sense. Χρειάζεται εμπειρική επαλήθευσις. Άλλως μιλάμε για αέρα κοπανιστό, όπως λέει ο λαός. Ο Peirce επικαλείται και μια φράση του Ευαγγελίου «από των καρπών αυτών επιγνώσεσθαι αυτούς». Η σημασία μιας πράξεως, μιας αποφάσεως, μιάς θεωρίας, μιάς πολιτικής συμπεριφοράς, κρίνεται από τους καρπούς που αποφέρει. Εδώ διακρίνεται σαφώς η κατιούσα διαλεκτική του Πλάτωνος. Ο Μακιαβέλλι, ο οποίος εισήγαγε τον Πραγματισμό προ τoυ γράμματος, λέγει: «Κύριο θέμα της σοφίας μιας ηγεσίας και κριτήριο της λαϊκής επιδοκιμασίας πρέπει να είναι η αντίληψη της

πρώτης αιτίας των πραγμάτων αλλά και η συνέχειά τους μέχρι των απωτέρων συνεπειών». Είναι ακριβώς η Πλατωνική μέθοδος, που οι περισσότεροι από εμάς, την αγνοούμε. Τι έκανε ένας πολιτικός? Η πολιτική του έφερε την ευημερία ή την σημερινή κατάρρευση? Και αλλού: «εκεί που το γεγονός, η πράξις, σε καταγγέλει, το αποτέλεσμα μπορεί να σε δικαιώσει». Αυτό βέβαια, διαβάζεται και ανάποδα: «εκεί που η πράξη σε δικαιώνει το αποτέλεσμα σε καταγγέλει». Η έμφασις είναι στο τέλος, στον καρπό, στην απώτερη συνέπεια. Με αυτό το πραγματιστικό κριτήριο βλέπουμε με διαύγεια ποιές πολιτικές συμπεριφορές από το 1975 οδήγησαν την Ελλάδα και τον ελληνικό λαό στην σημερινή κατάρρευση. Η πολιτική του «αλόγιστου δανεισμού» ενός ασυνείδητου αγύρτη τον δικαίωνε. Τα σημερινά ερείπια τον καταγγέλλουν. Μέχρι τις επόμενες γενεές. Βλέπουμε λοιπόν ποια είναι η σχέσις της φιλοσοφίας με την καθημερινή ζωή μας. Μπορείς όπως είπαμε να ενδιαφέρεσαι για το χρήσιμο, να «τρως το ψωμί σου». Αλλά «άνευ φιλοσοφίας τε και νου» μπορείς να καταλήξεις να μην έχεις αυτό που σου είναι χρήσιμο. Αγαπητές φίλες και φίλοι, θα συνεχίσουμε στην αμέσως επόμενη εκπομπή.

20/2014, Φιλο.2.

20ή εκπομπή 2014 , 2

η για την φιλοσοφία του

Πραγματισμού Αγαπητές τηλεθεάτριες και αγαπητοί τηλεθεατές, φίλοι και φίλες σήμερα είναι οι 20ή εκπομπή του 2014 και η δεύτερη για το θέμα της φιλοσοφίας του Πραγματισμού, που είναι το κυριότερο φιλοσοφικό ρεύμα στις ΗΠΑ. Στην προηγούμενη εκπομπή έκανα πρώτα μια γενική εισαγωγή στην φιλοσοφική σκέψη. Μίλησα για αποπροσανατολισμό ως απαραίτητη προϋπόθεση που καταλήγει στον καθορισμό εννοιών που ανοίγουν την πόρτα προς την φιλοσοφία. Διάκριση μεταξύ φαινομένου και πραγματικότητος. Διάκριση μεταξύ a priori και a posteriori. Όσοι δεν παρακολούθησαν την προηγούμενη εκπομπή μπορούν να την δουν στο dailymotion ως αρ. 19. Συνοψίζω. Αυτό που ξέρουμε από τον εξωτερικό κόσμο είναι ο΄,τι μπορεί να μας παρουσιάσει ως φαινόμενο η λειτουργία του εγκεφάλου μας για εμάς τους ανθρώπους τουλάχιστον, σύμφωνα με τα a priori εργαλεία που διαθέτει, δηλ. τις «κατηγορίες της νοήσεως». Η διαδικασία είναι πολύπλοκη και συχνά οδηγεί σε σφάλματα και διαφωνίες μεταξύ των ανθρώπων. Δεν θα μιλήσουμε τώρα γι΄ αυτό αλλά βλέπετε ότι η μεθοδολογία της σκέψεως πρέπει να διδάσκεται στα σχολεία, ενώ δεν διδάσκεται. Προτού σκεφθούμε πρέπει να ξέρουμε πώς λειτουργεί ο ανθρώπινος εγκέφαλος. Με λίγα λόγια: αποπροσανατολισμός, αυτό που φαίνεται, αυτό που πράγματι Είναι, το φαινόμενο και η πραγματικότης,

appearance and reality, a priori ιδιότητες λειτουργίας του εγκεφάλου, a posteriori εμπειρική γνώση. Και το πρακτικό συμπέρασμα: «όλες οι θεωρίες είναι σωστές σε ότι βεβαιώνουν αλλά είναι λάθος σε ό,τι παραλείπουν». Αυτό που παραλείπουν παρουσιάζεται πάντοτε στην δοκιμή του κατά την εμπειρία γι αυτό απαιτείται παντοτε η μαρτυρία της φύσεως σε κάθε υπόθεση, θεωρία και διατύπωση. Μόνο η πράξη δίνει την αλήθεια ή το ψέμα μιας θεωρίας. Από αυτά προκύπτουν δύο μεγάλα γενικά συμπέρασματα. 1

ον «Όλες οι

θεωρίες είναι σωστές σε ό,τι βεβαιώνουν και λάθος σε ό,τι παραλείπουν». 2

ον Το λάθος οφείλεται στον «εντοπισμό της

προσοχής» σε ένα μόνο τμήμα του πλέγματος των σχέσεων. Αλλά το πλέγμα των σχέσεων εκτείνεται στο άπειρο, σε χώρο και χρόνο. Εξ ού η θεμελιώδης μεθοδολογία του Πλάτωνος, η ανιούσα (μέχρι το αρχικό αίτιο) και η κατιούσα (μέχρι την έσχατη συνέπεια) διαλεκτική. Παράδειγμα: το σημερινό κατάντημα της Ελλάδος οφείλεται σε κάτι πού άρχισε μέχρι του ανυποθέτου και το οποίο φτάνει στο Τώρα και εκτείνεται μέχρι τις έσχατες συνέπειες. Μόνον έτσι, με αυτή την πρακτική μέθοδο μπορούμε να αποφύγουμε την αιτία του λάθους που είναι ο «εντοπισμός της προσοχής» σε ένα οργανικό μέρος του Όλου. Με αυτά τα λίγα συνοπτικά, έχετε το πρακτικό πλάνο τη σωστής Μεθοδολογίας, για την σκέψη και για την κρίση μας. Ο Πραγματισμός, ως η κρατούσα φιλοσοφική θεωρία, έχει ξεκινήσει, όπως είδαμε, από τον Σωκράτη και από μία βασική φράση του Πλάτωνος που λέγει «ου το όνομα αλλά το πράγμα» ή αλλιώς «όχι η θεωρία αλλά η πράξις» εξ ού και ο βασικός ορισμός του Πραγματισμού «από των καρπών αυτών επιγνώσεσθαι αυτούς». Αυτά είναι η νηφάλια παρακολούθηση της πορείας της αιτιώδους σχέσεως μέσα στο άπειρο χωρο-χρονικό πλέγμα των σχέσεων. Δύσκολη δουλειά, σχεδόν ενίοτε αδύνατη. Γι΄αυτό ο άνθρωπος είναι καταδικασμένος να κάνει λάθη, να πλανάται, βουτηγμένος,

όπως λέγω στο βιβλίο μου Η Πολιτική Σημασία του Βλακός, σε μία ενδημική για τον άνθρωπο κατά περίσταση «βλακεία». Και το παράδοξο συμπέρασμα: μέσα στο λογικό μας βρίσκεται η αιτία του λάθους! Ο άνθρωπος μόνο να περιορίσει τα λάθη του μπορεί, με την κατάλληλη μέθοδο. Να τα εξαλείψει στην μακρά ζωή του, αποκλείεται. Στην a priori λειτουργία του εγκεφάλου, στην brain function, οφείλεται όλη η γνώση και σοφία μας αλλά και σε αυτήν επίσης οφείλονται, από συνήθη και μοιραία απροσεξία, όλα τα λάθη μας. Ο Πλάτων λέγει «δια γαρ την αλλήλων των ειδών συμπλοκήν ο λόγος γέγονεν ημίν» δηλ Λογική είναι η κατάλληλη συμπλοκή των ειδών η οποία, ατυχώς, μπορεί για εμάς να μην είναι πάντοτε η κατάλληλη! Errare humanum est, το λάθος ανθρώπινον έλεγαν οι αρχαίοι. Παράδειγμα, που έδωσαν οι μέχρι τώρα εκπομπές. Να μη ξεχνάμε την επικαιρότητα για το ορθό παράδειγμα. Αν φτάσουμε στην αρχή θα βρούμε το «Τσοβόλα δώστα όλα»(τα δανεικά). Αλλά και αυτό δεν είναι η πρώτη αρχή, το Πλατωνικό ανυπόθετο. Ήταν και αυτό κατάληξη άλλης αρχής και αυτή άλλης όπως προσπαθήσαμε να βρούμε στις προηγούμενες εκπομπές για το Ανατολικό Ζήτημα. Βλ. σύνοψη στην εκπομπή αρ. 18 την οποία συνιστώ να ακούσετε και ξανακούσετε. Και όταν έρθει κάποια Κα. Φώφη και σας πει «φταίει η προηγούμενη κυβέρνηση» θα ξέρετε σε ποιά νοητική κατηγορία μπορείτε να την κατατάξετε. Και τώρα πάλι στον Πραγματισμό όπως αναπτύχθηκε στην Αμερική μετά την γέννησή του στην Ελλάδα από τον Σωκράτη. Κατά το Sanders Peirce, the meaning is the use, δηλ. το νόημα ενός πράγματος είναι η χρήσις, το τι κάνουμε με αυτό. Κατά Σωκράτην, η χρησιμότης καθορίζει την έννοια. Αυτό που καταδικάζει ή δικαιώνει μια πράξη είναι το αποτέλεσμα. «Από των καρπών αυτών επιγνώσεσθαι αυτούς». Ας θυμηθούμε τον Μακιαβέλλι: «εκεί που η πράξη

δικαιώνει το αποτέλεσμα καταδικάζει» ή και το αντίθεο «εκεί που η πράξη καταδικάζει το αποτέλεσμα δικαιώνει». Η έμφαση στο αποτέλεσμα. Υπάρχει η σχέσις «εάν…τότε». Τώρα έρχεται ο William James να συμπληρώσει αυτές τις πρωτόγνωρες σκέψεις. Άρχισε ως φυσικός επιστήμων, εστράφη στην ψυχολογία και κατέληξε ως φιλόσοφος – ο σημαντικότερος των ΗΠΑ. Σε κάθε στάδιο αυτής της πνευματικής του πορείας έδωσε σοφές σκέψεις που θα σας δώσω εδώ μόνο σύντομα και επιγραμματικά. Από την θεωρία του Δαρβίνου για την εξέλιξη των ειδών με βάση τους ατομικούς διαφορισμούς (individual variations) διακρίνει την βαθύτερη σημασία της ατομικότητος. Η σπουδαιότης του ατόμου είναι και η βάση της δημοκρατίας. Δημοκρατία, αγαπητοί φίλοι και φίλες, δεν σημαίνει «ισότης». Το μεγάλο δόγμα της Γαλλικής επαναστάσεως «ελευθερία, ισότης, αδελφότης» (liberté, égalité, fraternité) μετά από προσεκτική ανάλυση στερείται νοήματος. Η ελευθερία, μέσα σε μια κοινωνία, δεν είναι ελευθερία για οτιδήποτε. Η αδελφότης δεν συμβιβάζεται με την δραστηριότητα του Ροβεσπιέρου να αποκεφαλίζει επί 6 μήνες περισσότερους από όσους είχαν αποκεφαλίσει οι βασιλείς της Γαλλίας και της Αγγλίας επί 6 αιώνες. Και ερχόμαστε στην περίφημη «ισότητα». Ούτε υπάρχει ισότης στην φύση ούτε και η πρόοδος οφείλεται στην ισότητα. Αν είμαστε όλοι ίσοι δεν θα υπήρχαν Πλάτωνες και Μιχελάγγελοι και Ρουσσώ ή Βολταίροι. Έτσι από αυτή την πέτρα ο James οικοδομεί τον οίκο του. Και κοιτάχτε, αγαπητοί μου φίλοι, μήπως έχει μεγάλο δίκιο. Η δημοκρατία, γι΄αυτόν θεμελιώνεται στην λογική αλήθεια των ατομικών διαφορισμών που προβάλουν τι? Την Μοναδικότητα του Προσώπου. Βρίσκω ότι αυτό το έχει πει πρώτος ο Περικλής στον Επιτάφειο: «ου δι΄οργής τον πέλας ει καθ΄ήδονήν τι δρα έχοντες». Η δημοκρατία, από απλώς πολιτική έννοια αποκαλύπτει το μεταφυσικό της, θείο,

υπόβαθρο. Τούτο επιβάλει ως καθήκον τον σεβασμό στην ιδιορρυθμία του ατόμου – εφ΄όσον βέβαια, σε μια κοινωνία, δεν προσβάλει την ιδιορρυθμία των άλλων ατόμων. Η κοινωνική εξέλιξις είναι πάντοτε έργο της ατομικότητος, του «Ήρωος», όπως θα έλεγε ο Carlyle. Τούτο, έχει ως προϋπόθεση και την συναφώς ορθή έννοια της ελευθερίας. Δεν είμαστε όλοι ίσοι. Και ας ειρωνεύεται ο Orwell ότι, μερικοί, είναι «περισσότερο ίσοι»! Και, για να είμαστε συνεπείς στους ορισμούς του Πραγματισμού, ο Ήρως και η πράξη του, αναδεικνύονται μόνο από το αποτέλεσμα. Ας το σκέπτονται αυτό όσοι βλέπουν κάποιο δήμαρχο να τιμά Πλατείες και Λεωφόρους στο όνομα των «Ηρώων του Πολυτεχνείου». Ποιο ήταν το αποτέλεσμα? Μήπως ήταν η ματαίωση των εκλογών, η πτώση της κυβερνήσεως Μαρκεζίνη, η ανάρρηση στον θρόνο ενός Ιωαννίδη και η παράδοση της μισής (προς το παρόν) Κύπρου στον Τούρκο? Βλέπετε, αγαπητοί φίλοι, τι σημαίνει ο βασικός ορισμός του Πραγματισμού «από των καρπών αυτών επιγνώσεσθαι αυτούς»? Είναι δύσκολη, όπως έχουμε πει, η «κατάλληλη» συμπλοκή των ειδών στην λογική εξεργασία των κατηγοριών της Νοήσεως! Δύσκολο για την λογική εξεργασία να μη μας οδηγεί κάποτε και στο Λάθος. Ο Δαρβίνος είπαμε πώς έδωσε στον William James το γόνιμο άνοιγμα (the fertile opening) στην φιλοσοφία. Μόνον ο ζωντανός οργανισμός επιδιώκει μελλοντικούς σκοπούς και επινοεί μέσα επιτεύξεως. Έτσι ο James φτάνει στο πραγματιστικό κριτήριο της Αλήθειας ακολουθών την Πλατωνική μέθοδο της κατιούσας διαλεκτικής. Με αυτόν το ρυθμό σκέψεως, βρίσκει τον στερεό άργιλλο για να θεμελιώσει τον Πραγματισμό: Αληθές είναι ό,τι επιτυγχάνει τον ποθούμενο Σκοπό, δηλ., όπως λέγει, what works, ό,τι δουλεύει στην πράξη. Βλέπουμε εδώ καλύτερα πώς (όπως υποστηρίζω στο βιβλίο μου) ο Μακιαβέλλι γίνεται πρόδρομος του Πραγματισμού: «εκεί, λέγει, που η πράξις

καταδικάζει, το αποτέλεσμα δικαιώνει». Τι υπεροχότερη θεμελίωση μπορούμε να βρούμε για να κρίνουμε την αξία ενός πολιτικού? Και με βάση αυτό, που θα κατατάξουμε σε μέγεθος αξίας έναν πολιτικό ο οποίος λέγει, σε ερωτώντα δημοσιογράφο, «το ξέρω ότι θα χρεοκοπήσουμε, αλλά μέχρι τότε εγώ θα έχω πεθάνει»! Αυτό μόνον αρκεί για να θέσει τον άνδρα στο σωστό ράφι της Ιστορίας. Η θεωρία του Δαρβίνου και εκείθεν του James, είναι η σύγχρονη επιστημονική απόδειξη της Εντελεχείας του Αριστοτέλους. Στα βιολογικά φαινόμενα η συνείδησις, ως κινούν συνεχές, διέπει την μηχανική αιτιότητα ή, για να το πω αλλιώς, το Πνεύμα καθοδηγεί την Ύλη. Η συνείδηση θα ήταν εκτός ζωής αν δεν είχε Σκοπούς. Η θεωρία του Δαρβίνου δεν είναι υλιστική όπως νομίζεται από μερικούς. Το κινούν τον ζώντα οργανισμό είναι ο Σκοπός. Η επιτυχία του Σκοπού καθορίζει τα Μέσα. Και προσθέτω κάτι που ετόνισα στο βιβλίο μου για τον Μακιαβέλλι. Ο σκοπός αγιάζει τα μέσα υπό τον όρον ότι κάποιο άλλο ανώτερο ιδανικό έχει αγιάσει τον σκοπό. Ο Μακιαβέλλι λέγει «όταν πρόκειται για την σωτηρία της πατρίδος, τότε όλα επιτρέπονται». Έτσι ο William James, ως φιλόσοφος, κατέληξε σε νέα θεωρία περί «αληθείας». Από τον Δαρβίνο, το μάθημα είναι ότι η οργανική εξέλιξη διέπεται από το συμφέρον του ζωντανού οργανισμού σύμφωνα με τον φυσικό νόμο της προσαρμογής και της αυτοσυντηρήσεως. Από τον Peirce το μάθημα είναι ότι το Νόημα, the Meaning, ενός αντικειμένου συνίσταται στις πρακτικές, βεβαιωμένες από τις αισθήσεις, συνέπειες της χρήσεώς του. Ο William James όμως πάει πιο πέρα από την καθαρή εμπειρία. Αποδέχεται το σχήμα «α συνεπάγεται β» και όταν ακόμη το α είναι αντικείμενο πίστεως (belief) και το β ηδονής (satisfaction). Καθαρό συμπέρασμα «αληθές είναι ό,τι δουλεύει στην πράξη», it works. Ο William James υποστηρίζει ότι καμία θεωρία δεν

ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα (διότι η πραγματικότης, (reality), είναι άγνωστη αλλά κάθε θεωρία μπορεί από κάποιαν άποψη να είναι χρήσιμη. Η θεωρία της Αλήθειας του William James έχει γίνει το βάθρο της Αμερικανικής πολιτικής. Αληθές (και συνεπώς επιβεβλημένο) γι΄αυτήν, είναι ό,τι works για το ίδιον συμφέρον. Αυτό εξηγεί και το επεισόδιο μεταξύ του Έλληνος Πρέσβεως και του τότε Προέδρου Johnson κατά την προσπάθεια επιβολής των Αμερικανικών προτάσεων για την διχοτόμηση της Κύπρου. Όπου ο Πρέσβης Αλ. Μάτσας του λέγει ότι «καμία ελληνική Βουλή δεν μπορεί να εγκρίνει ό,τι το Σύνταγμα δεν επιτρέπει». Ο Johnson απήντησε εκνευρισμένος: «Τότε ακούστε κ. Πρέσβη. I fuck την Βουλή και το Σύνταγμά σας. Η Αμερική είναι ελέφαντας. Η Κύπρος και η Ελλάδα είναι ψύλλοι. Αν αυτοί οι δύο ψύλλοι εξακολουθούν να φέρνουν φαγούρα στον ελέφαντα, μπορεί ο ελέφας να τους ρουφήξει μια και καλή με την προβοσκίδα του». Αυτή είναι η κουλτούρα της Αμερικανικής πολιτικής σήμερα, όπως έχει μεταλλαχθεί από την εποχή του καθαρού Πουριτανισμού που περιέγραψε με θαυμασμό ο Τοκεβίλ το 1831. Αλλά εδώ, στην θεωρία της χρησιμότητος γεννάται ένα ερώτημα που ήδη το έχει υποβάλει ο Σωκράτης όταν είπε «το άλλω ωφέλιμον ου δοκεί σοι ενίοτε άλλω βλαβερόν είναι?». Ασφαλώς η καθαρή συνείδηση του ζώντος οργανισμού καθορίζει τις επιλογές αδιαφορώντας για τα μέσα. Ασφαλώς οι επιλογές δεν είναι παρά οι εκάστοτε εντοπισμοί της προσοχής. Τέλος η επίτευξη του Σκοπού είναι το υπέρτατο κριτήριο της ανθρώπινης Αλήθειας διότι οι πράξεις, της κάθε ατομικής προσωπικότητος, κρίνονται από το αποτέλεσμα. Αυτό είναι η ηθική του «αγαθού αγρίου», του bon sauvage, που δημιούργησε η φαντασία του Ρουσσώ, ο οποίος ζει

μόνος στους έρημους λειμώνες ενός φανταστικού Παραδείσου. Και αυτή είναι η ηθική σήμερα των Κρατών που έχουν δημιουργήσει στρατιωτική και οικονομική δύναμη, απομονωμένα από τους κανόνες της κοινωνικής συμβιώσεως. Έτοιμα να «ρουφήξουν μια και καλή με την προβοσκίδα τους» κάθε μικρό ψύλλο που τους ενοχλεί. Αλλά εδώ γεννάται το μεγάλο ερώτημα: η Αλήθεια τίνος? Εδώ, ο Πραγματισμός κατά τον William James μας επαναφέρει στον υποκειμενισμό του Πρωταγόρα. Ο καθένας την Αλήθεια του. Σύμφωνα με τον Αμερικανικό πολιτισμό, όπως τον αντιλαμβάνεται ο William James και όπως τον εφαρμόζει ο Johnson, και όπως τον επέβαλε ο Kissinger, «για να ξέρεις αν μία θεωρία ή μία πολιτική, είναι αληθής, προσπάθησε να την πιστέψεις. Και να δεις αν έπονται ικανοποιητικά αποτελέσματα. Εάν δεν βγαίνει πρακτικό, πραγματικό, αποτέλεσμα, τότε οι έννοιες στερούνται σημασίας, είναι non-sense». Αυτός είναι ο κόσμος του σήμερα. Δηλαδή, πρακτικό, πραγματικό, αποτέλεσμα για ποιόν? Κατά τον Johnson, για τις ΗΠΑ. Για την Γερμανία οι Τράπεζες. Για τον Χίτλερ η Αρεία φυλή. Δηλαδή για τον εκάστοτε ισχυρότερο. Έτσι εξηγείται γιατί αυτή η παραμόρφωση της εννοίας της Αλήθειας, ο «εντοπισμός της προσοχής» στο δίκαιο της Ειδικής Βουλήσεως, προοιωνίζει την οριστική κατάρρευση και της Αμερικανικής Ηγεμονίας, που αποβλέπει στην τερατογένεση μιας Παγκόσμιας Κυβέρνησης, δηλαδή της Παγκόσμιας Δικτατορίας υπό την κυριαρχία των Ηνωμένων Πολιτειών, αυτού του ισχυρού κατά τον Johnson ελέφαντα. Είδαμε με αυτά, αγαπητοί τηλεθεατές, πώς η φιλοσοφία άπτεται και των προβλημάτων της καθημερινής ζωής. Η

φιλοσοφία είναι οδηγός σκέψεως. Είναι ξεκαθάρισμα των των εννοιών. Σε βοηθά, όπως είπε ο Σωκράτης, «να μην είσαι φουσκωμένος και να μη νομίζεις ότι ξέρεις αυτά που δεν ξέρεις» ούτε να μπορείς αυτά που δεν πρέπει να μπορείς. Με αυτά τελειώνουμε προς το παρόν την σειρά Φιλοσοφίας. Στις επόμενες εκπομπές θα μιλήσουμε πάλι για πολιτική. Με κύριο θέμα τις Ασθένειες της Δημοκρατίας έτσι όπως αυτή εφαρμόζεται και τις δυνατότητες για μια πολιτική μεταρρύθμιση προς την δυνατή θεραπεία αυτών των ασθενειών. Σας ευχαριστώ που με ακούσατε ….χαίρετε. 21. 21

η εκπομπή, 1

η Ασθένειες δημοκρατίας/πολιτική

μεταρρύθμισις Αγαπητές και αγαπητοί φίλες και φίλοι. Στις εκπομπές του 2014 αναπτύξαμε και τελειώσαμε δύο σειρές εκπομπών. Η μία ήταν η ανάπτυξη του Ανατολικού Ζητήματος και η άμεση σχέση του με την θέση της Ελλάδος. Η άλλη, συντομότερη, ήταν η ανάπτυξη του φιλοσοφικού ρεύματος του Πραγματισμού του οποίου η επικράτηση στην Αμερική έχει άμεση σχέση, και αυτό, με την πολιτική και διεθνή θέση της Ελλάδος. Όλα αυτά νομίζουμε ότι πρέπει να ενδιαφέρουν τον κάθε Έλληνα ως υπεύθυνο πολίτη που θέλει να ξέρει τις επιδράσεις, εσωτερικές και εξωτερικές, που έχουν άμεση σχέση με τις συνθήκες, εξωτερικές και εσωτερικές, του Κράτους και της Κοινωνίας στην οποία ζει και μετέχει. Από σήμερα, αρχίζουμε μια νέα σειρά εκπομπών με την ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΓΕΝΕΥΗΣ. Τόσον η κοινωνία όσο και η ατομική και οικογενειακή θέση του κάθε ατόμου έχει άμεση σχέση με το πολίτευμα της χώρας στην οποία ζει. Ο κάθε κάτοικος μιάς χώρας είναι ταυτόχρονα άτομο, είναι μέλος οικογένειας, είναι μέλος κοινωνίας, είναι μέλος οικονομικής

δραστηριότητος και, τέλος, είναι πολίτης της χώρας που ζει. Οι αρχαίοι, τον άνθρωπο που εξέλεγε να είναι μόνο άτομο που δεν ενδιαφέρεται για τα κοινά, τον αποκαλούσαν «ιδιώτη» και αυτή η λέξις, σε ξένες γλώσσες προφερόμενη ως idiot, είναι συνώνυμη με την έννοια «ηλίθιος». Οι ανθρώπινες κοινωνίες κατά την μακραίωνα ιστορία εξελίξεώς έχουν δοκιμάσει διάφορα συστήματα διακυβερνήσεως, περνώντας από την μοναρχία, στην αριστοκρατία και στην δημοκρατία από τα οποία, υποτίθεται από τους πολλούς ότι το κατά το δυνατόν τελειότερο είναι η δημοκρατία. Για όσους καταλαβαίνουν το χιούμορ έχει λεχθεί ότι «Από όλα τα χειρότερα συστήματα διακυβερνήσεως το …καλύτερο είναι η δημοκρατία». Εδώ το χιούμορ εκφράζει μίαν αλήθεια. Η δημοκρατία προϋποθέτει έναν ζωντανό οργανισμό και, όπως ξέρουμε, ο κάθε ζωντανός οργανισμός έχει και αυτός τις αρρώστιες του. Και οι ασθένειες, έχουν την θεραπεία τους διότι αλλιώς οδηγούν στον θάνατο του οργανισμού. Με αυτές τις ασθένειες, όπως έχουν διαγνωσθεί από πολλούς, θα ασχοληθούμε σε αυτή την νέα σειρά των εκπομπών μας. Ο τίτλος είναι Οι ασθένειες της δημοκρατίας και η πολιτική μεταρρύθμισις που είναι και τίτλος βιβλίου μου που εξέδωσα το 1995. Είναι και αυτό ένα μάθημα, όπως τα προηγούμενα, που πρέπει να περιλαμβάνεται στο Γενικό Μάθημα της Αγωγής του Πολίτου. Το μάθημα αυτό, δυστυχώς, δεν διδάσκεται στα σχολεία. Για έναν απλό λόγο τον ίδιο για τον οποίον δεν διδάσκουν την Προπαγάνδα. Διότι δεν συμφέρει αυτούς που θέλουν να χειραγωγούν τον πολίτη, για να εξασφαλίσουν το ίδιον όφελος με την εκμετάλλευσή του. Τόσο απλό. Στην προηγούμενη (αρ. 20) εκπομπή είδαμε ότι σύμφωνα με την φιλοσοφική θεωρία του Πραγματισμού του William James, ουσία της δημοκρατίας δεν είναι η ισότης. Ας σταματήσουμε τις ιδεοληψίες του χρήσιμου ψεύδους. Ο

άνθρωπος είναι δεμένος με την Φύση. Η Φύσις, όπως λέγει ένας από τους δυνατότερους και αληθέστερους φιλοσόφους της εποχής μας, ο Spinoza, είναι ταυτολογία με την έννοια του Θεού - Deus sive Natura. Στην Φύση λοιπόν δεν υπάρχει ισότης. Τίποτα, ούτε δέντρο ούτε φύλλο του δέντρου, ούτε σταγόνα υγρού δεν είναι ίσο ή όμοιο με το άλλο. Ακόμη και μεταξύ των θεών της αρχαιότητος κανένας θεός δεν ήταν όμοιος ή ίσος με τον άλλον. Αφού λοιπόν πουθενά στην Φύση δεν υπάρχει ισότης πώς είναι δυνατόν να υπάρχει μεταξύ ανθρώπων. Ισότης, μας ανάγει στην θύμιση του Προκρούστη, και όταν επιβάλλεται είναι έγκλημα. Δημοκρατία λοιπόν δεν σημαίνει ισότης. Αλλά τι είναι? Είναι πρώτα από όλα, η αναγνώριση, ο σεβασμός και η ελευθερία της ατομικότητος – της προσωπικότητος του κάθε ατόμου μιας κοινωνίας η οποία αποτελείται φύσει από ανισότητες. Από αυτή την άποψη, η δημοκρατία είναι και ηθική και μεταφυσική έννοια. Αλλά και η Ηθική, όπως έχω πει σε άλλη εκπομπή, ως τρόπος του φέρεσθαι (διότι αυτό είναι η ηθική, το τι πράττω), δεν είναι μια στερεότυπη έννοια. Υπάρχει η ατομική ηθική και υπάρχει η κοινωνική ηθική. Ατομική ηθική είναι, ως φυσική έννοια, μόνο στην περίπτωση του «αγαθού αγρίου», του bon sauvage, που μας έδωσε η φαντασία του Ρουσσώ. Στην φανταστική αυτή κατάσταση δεν υπάρχει ο «άλλος». Μόνος στην ζούγκλα, ο αγαθός άγριος, ξέρει ότι όλοι οι καρποί είναι δικοί του. Ατομική ηθική, τρόπος φέρεσθαι, είναι του λύκου, όταν τρώει το αρνάκι. Αλλά ο άνθρωπος έχει περιορισμούς στην ελευθερία του όταν αποφασίζει να ζήσει σε μία κοινωνία. Διότι μόνον έτσι ο φυσικός εγωισμός του εξασφαλίζει την αυτοσυντήρηση, δηλαδή πάντοτε για το συμφέρον του. Υπάρχει όμως και ο άνθρωπος σε μία κλειστή κοινωνία που αναγνωρίζει και εξασκεί μόνο την ατομική ηθική. Ο Μακιαβέλλι, μεταξύ των μεγάλων αληθειών που έχει πει, μας λέγει ότι «όλοι οι άνθρωποι είναι κακοί και γίνονται καλοί μόνον αν τους εξαναγκάσεις προς τούτο». Είναι κακοί διότι

υπερισχύει ο εγωισμός της ατομικής ηθικής. Και έτσι η κοινωνία δημιουργεί τους νόμους και δημιουργεί το Ποινικό Δίκαιο. Νόμοι είναι, όπως είπε ο Μοντεσκιέ, «οι αναγκαίες σχέσεις που απορρέουν από την φύση των πραγμάτων». Επειδή τα πράγματα αλλάζουν, πάντα ρει, πρέπει να προσθέσουμε στον ορισμό «από την εκάστοτε φύση των πραγμάτων». Αυτό σημαίνει ότι οι νόμοι μπορούν να αλλάζουν, όταν και η φύση των πραγμάτων αλλάζει. Μέσον για την αυτοσυντήρηση μιας κοινωνίας είναι η τιμωρία, η ποινή. Η ατιμωρησία φέρει την καταστροφή της κοινωνίας και την διαστροφή των ηθών. Παράδειγμα, η σημερινή κατάσταση της ελληνικής κοινωνίας, ιδιαίτερα στον τομέα της πολιτικής. Επί έτη η κλοπή του δημόσιου πλούτου όχι μόνο έμενε ατιμώρητη αλλά και ενεθαρρύνετο. Γνωστόν το κλασικό πλέον ενός πρωθυπουργού «να πάρει ένα δωράκι αλλά όχι και 500 εκατομμύρια» και ενός άλλου «αν έχετε στοιχεία πηγαίνετε στον Εισαγγελέα», με όλα που αυτό συνεπάγεται. Βάση του Ποινικού Δικαίου είναι η Ειδική και η Γενική Πρόληψη. Με την Ειδική, η κοινωνία, απομονώνει τον ανήθικο από τις τάξεις της. Επιβάλλει κοινωνικό εξοβελισμό, ή διαπόμπευση, ή φυλάκιση. Με την Γενική, δίνει παράδειγμα εκφοβισμού για τους πιθανούς μιμητές. Όλοι είναι κακοί διότι διατηρούν την ατομική ηθική και όλοι γίνονται καλοί όταν τους επιβάλλεται αναγκαστικά η κοινωνική ηθική. Αυτά όλα είναι γνωστά όταν λέγονται. Αλλά είναι άγνωστα όταν πράττονται. Οι κοινωνίες που είναι αυστηρές στην επιβολή της δικαιοσύνης είναι ευτυχείς. Σε αυτές που είναι χαλαρές, ανεχόμενες την ατιμωρησία, επικρατεί η διαφθορά, η διάλυση του κοινωνικού ιστού και τελικώς καταρρέουν. Όπως συνέβη σήμερα στην Ελλάδα. Στην Ελβετία επικρατεί κατά το δυνατόν το ηθικό φέρεσθαι όχι διότι οι άνθρωποι είναι καλοί αλλά διότι αναγκάζονται να είναι. Στην Ελβετία λειτουργεί η δικαιοσύνη σαν χωριστή Εξουσία, ανεπηρέαστη

από τις άλλες. Δεν συμβαίνει ακόμη το ίδιο στην Ελλάδα - ίσως δεν έχει ποτέ συμβεί. Οι προστάτες της δικαιοσύνης κάνουν το παν για να μη συμβαίνει. Όταν ένα μέλος μιας κοινωνίας, αθετεί τον λόγο του ή την υπογραφή του, όταν υποσκάπτει προς ίδιον όφελος την ψυχική και υλική ευημερία του άλλου, όταν βλάπτει τον άλλον, το μέλος αυτό πρέπει να τιμωρείται με ποινές ανάλογες του παραπτώματος, που είναι παράπτωμα ελλείψεως σεβασμού προς τον άλλον. Η αγαθότης, η καλοσύνη που ανέχεται την ατιμωρησία είναι καλή ως θρησκευτική εντολή αλλά είναι κακή διότι διαλύει τον κοινωνικό ιστό. Αυτό εννοεί ο Μακιαβέλλι όταν λέγει ότι ο άνθρωπος είναι κακός αλλά γίνεται καλός όταν τον εξαναγκάσεις προς τούτο. Η έννοια του καλού και του κακού είναι έννοια που δημιουργείται και ισχύει μόνον όταν υπάρχει η αλλότης. Συνεπώς είναι μόνο κοινωνική έννοια. Δεν νοείται όταν δεν υπάρχει ο «άλλος». Ο bon sauvage του Rousseau δεν είναι ούτε καλός ούτε κακός. Αυτό είναι η δυσκολία στην κοινωνική συμβίωση. Ότι υπάρχει ο άλλος. Και αυτό εννοεί ο Sartre όταν λέγει ότι «η Κόλασις είναι ο άλλος». L’enfer c’est les autres. Στην δημοκρατική κοινωνία, ο εξαναγκασμός προς την καλότητα είναι (α) η ύπαρξη των Νόμων (β) η εφαρμογή των Νόμων από μια ουδέτερη και απολύτως ανεξάρτητη από άλλες εξουσίες, την Εξουσία της Δικαιοσύνης. Έτσι λοιπόν, με αυτούς τους προσυλλογισμούς καταλήγουμε στον ορισμό της δημοκρατίας. Δημοκρατία δεν σημαίνει ισότης διότι ισότης δεν υπάρχει στην Φύση. Οι άνθρωποι είναι όμορφοι ή άσχημοι, ψηλοί ή κοντοί, έξυπνοι ή βλάκες, μορφωμένοι ή αμόρφωτοι. Δημοκρατία σημαίνει αμοιβαίος σεβασμός της προσωπικότητος. Πάντοτε στην ζωή μου έκρινα την αξία ενός ανθρώπου από την συμπεριφορά του προς τον «άλλον». Ιδίως όταν ο «άλλος» ήταν κατώτερος στην κοινωνική ιεραρχία. Όταν ο

άλλος ήταν υπάλληλος ως προς τον Διευθυντή, όταν ο άλλος ήταν εργάτης ως προς τον εργοδότη, όταν ο άλλος ήταν πτωχός ως προς τον πλούσιο. Και πάντοτε στην ζωή μου απεχθάνομαι την οίηση, τον τουπέ, το ύφος, ως προς τον άλλον. Πιστεύω ότι η ασέβεια προς την προσωπικότητα του ανθρώπου πρέπει να τιμωρείται. Αλλιώς, η κοινωνία σαπίζει. Αρκετός αυτός ο πρόλογος για την νέα σειρά μας. Τώρα ερχόμαστε στην πρακτική εφαρμογή αυτής της θεωρητικής μορφής της δημοκρατίας. Αρχικώς, στις κοινωνικές σχέσεις επικρατούσε η κυριαρχία είτε ενός Μονάρχου, είτε μιας εκλεκτής αριστοκρατίας. Αρχική μορφή διακυβερνήσεως που προήρχετο από τις αρχές της πατριαρχίας ή μητριαρχίας. Μετά, οι λαοί διεκδικούν το δικαίωμα του σεβασμού της προσωπικότητος. Και διαμορφώνουν αυτό που λέγεται «δημοκρατικό πολίτευμα». Στην νεότερη Ευρωπαϊκή Ιστορία, αυτό επετεύχθη με δύο ιστορικές επαναστάσεις. Η πρώτη έγινε στην Αγγλία το 1688 και ονομάσθη «η Ένδοξη Επανάσταση», the glorious revolution. Η άλλη έγινε, ακριβώς έναν αιώνα αργότερα, το 1789, στην Γαλλία. Η μέθοδος λειτουργίας της δημοκρατίας ακολούθησε τα ελληνικά πρότυπα, των Αθηνών και της Σπάρτης. Οι λαοί της Ευρώπης σήμερα εορτάζουν την μορφή της δημοκρατίας προσαρμοσμένη στο Αθηναϊκό πρότυπο ισχύον σε μικρούς πληθυσμούς (όπως στο Appenzell της Ελβετίας) ως άμεση δημοκρατία και σε χώρες με μεγάλο πληθυσμό ως Κοινοβουλευτικό σύστημα όπου οι λαοί υποτίθεται ότι ορίζουν «αντιπροσώπους». Θα δούμε πώς αυτό καταλήγει σε μία θλιβερή πλάνη και απάτη. Όταν οι οριζόμενοι, λέγονται βουλευτές, δεν είναι αντιπρόσωποι του λαού (ως Νομοθετική Εξουσία) έναντι της κυβερνήσεως (ως Εκτελεστικής Εξουσίας) αλλά αντιπρόσωποι της κυβερνήσεως έναντι του λαού!

Αυτό το σύστημα, το «παρά πολλών επαινούμενο», υπέστη την μοίρα όλων των συστημάτων που προσπαθούσαν να κλείσουν την πολλαπλότητα σε ένα κουτί κονσέρβας. Οι αρχικές ιδέες, αγνές και φαινομενικώς τέλειες, ανατίθενται μοιραίως στα χέρια των ανθρώπων. Ή μάλλον στα νύχια τους. Ο Clemenceau, είπε την μεγάλη αλήθεια για την Γαλλική Επανάσταση. L’Idée était bonne, mais il y avait les hommes. Η ιδέα ήταν καλή, αλλά υπήρχαν οι άνθρωποι! Το ίδιο ακριβώς συνέβη και για μίαν άλλη μεγάλη ιδέα του πολιτισμού μας, τον Χριστιανισμό και μπορούμε να πούμε «η ιδέα ήταν καλή αλλά υπήρχαν οι άνθρωποι». Γι΄αυτήν ως απελευθέρωση από την Μεσαιωνική μορφή του Παπισμού, υπήρξε το 1517 η πρωτοβουλία του Λουθήρου. Αλλά για την ιδέα της δημοκρατίας δεν παρουσιάστηκε ακόμη κανένας Λούθηρος ή Καλβίνος, εκτός από μία εξαίρεση, το 1938, την δημοκρατίαν της Ελβετίας για την οποίαν θα μιλήσουμε εν καιρώ. Στην Ελλάδα, όλοι το ξέρουμε, όλοι το είδαμε στην πράξη, η δημοκρατία, υπό την μορφή του Κοινοβουλευτισμού, έφτασε στο έσχατο σημείο της καταπτώσεως, που ενισχύθηκε από την παθητική ατιμωρησία. Αλλά και για τον Βρετανικό Κοινοβουλευτισμό έχει ασκηθεί σοβαρή κριτική ήδη από τον 19

ον αιώνα, θα την

δούμε στην πορεία των εκπομπών μας, αλλά ακόμη και εκεί δεν έχει παρουσιασθεί ο Λούθηρος, για ΜΙΑ ΡΙΖΙΚΗ Μεταρρύθμιση. Θα συνεχίσουμε σε συνεχή σειρά αυτών των εκπομπών με το γενικό θέμα «Οι ασθένειες της δημοκρατίας και η πολιτική μεταρρύθμισις» τίτλος βιβλίου μου που εξέδωσα το 1995. Ήδη πέρασαν τα 20 λεπτά και είπαμε, οι εκπομπές μας δεν πρέπει να είναι κουραστικές. Μέχρι την επόμενη εκπομπή μας από την ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΓΕΝΕΥΗΣ, σας ευχαριστώ που με ακούσατε και ελπίζω να σας ξαναέχω μαζί μου.

Αυτό που έμεινε και τονίστηκε σήμερα, ελπίζω, είναι ο ορισμός της δημοκρατίας. Απαλλαγμένος από την αυταπάτη και την πλάνη της «ισότητος» που έχει περισσότερο βλάψει παρά οφελήσει την πρόοδο της κοινωνίας. Αντί για τον σεβασμό της προσωπικότητος, έχει οδηγήσει σε φανατισμούς και σε εγκλήματα από τότε που απατηλά και επιπόλαια προβλήθηκε κατά την Γαλλική Επανάσταση. Φίλες και φίλοι, θέλετε να σας πω και κάτι άλλο? Στην ανθρώπινη κοινωνία υπάρχει η γυναίκα και υπάρχει ο άνδρας. Αλλά δεν υπάρχει «ισότης». Από τότε που δημιουργήθηκε ο απατηλός όρος της «ισότητος» των δύο φύλων, υποβιβάστηκε ο μεγαλειώδης, υπέρτατος, ρόλος της γυναίκας στην ανθρώπινη κοινωνία, προς δυστυχία και της γυναίκας και της κοινωνίας και, προ παντός των παιδιών. Δεν υπάρχει «ισότης» μεταξύ των δύο φύλων. Υπάρχει αλληλοσεβασμός και αλληλοσυμπλήρωση. Ο καθένας, ο άνδρας και η γυναίκα, είναι και μπορεί να είναι αν θέλει, μεγάλος στον ιδιαίτερο, συμπληρωματικό, ρόλο που του επεφύλαξε η Φύσις. Ο καθένας εκεί που ετάχθη, στην ιδιόρρυθμη προσφορά του…. Ο καθένας, στο μεγαλειώδες βάθρο του. Φίλες και φίλοι, μέχρι την επόμενη εκπομπή, Χαίρετε.

Η 22α εκπομπή, 2

η της νέας σειράς «Οι ασθένειες της

δημοκρατίας και η Πολιτική Μεταρρύθμισις» Είπαμε, ότι Δημοκρατία δεν σημαίνει ισότης διότι ισότης δεν υπάρχει στην Φύση. Οι άνθρωποι είναι όμορφοι ή άσχημοι, ψηλοί ή κοντοί, έξυπνοι ή βλάκες, μορφωμένοι ή αμόρφωτοι. Δημοκρατία σημαίνει αμοιβαίος σεβασμός της προσωπικότητος. Ο Περικλής το τονίζει στον Επιτάφιο λόγο του. «Ου δι΄οργής τον πέλας ει καθ ηδονήν τι δρα έχοντες…». Αλλά και εδώ θα πρέπει να τονίσουμε ότι το «καθ΄ηδονήν δραν», απεριόριστο για τον μονήρη «αγαθόν άγριον» του Ρουσσώ, οφείλει να περιορίζεται από την βασική αρχή της δημοκρατίας την οποίαν αναφέραμε. Ότι δηλαδή, η δημοκρατία ως έννοια, όχι της ατομικής αλλά της κοινωνικής ηθικής, ως θεμελιώδης ανθρώπινη αξία, σημαίνει

«αμοιβαίος σεβασμός της προσωπικότητος», έννοια η οποία υπερβαίνει τον αμφίβολο και ασαφή ορισμό της «ισότητος». Σε αυτόν τον στερεό άργιλο στηρίζεται και η θρησκευτική επιταγή την οποίαν πρώτος έχει αναφέρει ο Κομφούκιος: «ο συ μισείς ετέρω μη ποιήσεις». Η ηθική αυτή προστακτική προσφέρει στην έννοια της δημοκρατίας το μεταφυσικό της θεμέλιο. Είναι η άρσις του διαφορισμού της πολλαπλότητος, της «αλλότητος», των άλλων, είναι η επίτευξη αυτού που ο Πλωτίνος αποκαλεί «έφεσις προς το Εν» και χαρακτηρίζει ως «θεώ ομοιωθήναι». Και θα μου επιτρέψετε να πω και κάτι άλλο. Ανάγοντας την δημοκρατία στην μεταφυσική της διάσταση της προσδίδουμε και χριστιανική έννοια. Έννοια που ελάχιστοι από αυτούς που αποκαλούνται «Χριστιανοί» και το γράφουν στην ταυτότητά τους, κατανοούν όταν την βρίσκουν μπερδεμένη και εξαφανισμένη και αδικοχαμένη κάτω από τα παραφερνάλια της μυθολογίας και του τυπικού «σταυροκοπήματος»! Η δημοκρατία, όπως και ο Χριστιανισμός, δεν είναι λέξις. Είναι πράξις. Αλληλοσεβασμός της προσωπικότητος είναι Αγάπη προς

τον πλησίον, όποιος και νάναι, πλούσιος ή επαίτης, όμορφος ή άσχημος. Είναι, όπως το είδε και ο εξηγητής του Πλατωνισμού, ο Πλωτίνος, «εφεσις προς το Εν» και είναι «θεώ ομοιωθήναι». Αυτός είναι ο θόλος κάτω από τον οποίον στεγάζεται και η «ισότης». Όχι απλώς αφηρημένα, αλλά με σαφή προσδιορισμό που την καθιστά νοητή πράξη, ως ισότης ευκαιρίας, ισότης δικαιωμάτων και ισότης υποχρεώσεων που νοούνται υπό τον συνοπτικόν όρον «ισονομία” ο οποίος πρέπει να κυριαρχεί εφ΄όσον ο άνθρωπος είναι αναγκασμένος και το θέλει, να ζει σε κοινωνία. Αλλιώς, ας γίνει le bon sauvage, ο αγαθός άγριος. Και τώρα, ας εξετάσουμε αυτή την «πράξη» για να δούμε πώς διαστρεβλώνεται και καταντά «λέξις». Ήχος. Flatus vocis. Λέξις χωρίς νόημα, διότι όπως είδαμε, μιλώντας για τον Πραγματισμό κατά την έννοια του Σωκράτη, απομακρύνεται από τον κανόνα «το χρήσιμον άρα καλόν εστιν προς ο αν ηι χρήσιμον». Με λίγα και απλά λόγια, «λέξις», τόσο η Δημοκρατία όσο και ο Χριστιανισμός, που παύει να είναι χρήσιμη. Βίοι παράλληλοι - Δημοκρατία και Χριστιανισμός. Όχι ως τύπος, όχι ως φολκλορ, όχι ως μηχανική τελετουργία, όχι ως μυθολογία, όχι ως παρέλαση σημαιών και φανφάρας, όχι ως τυπικά σταυροκοπήματα - αλλά, σε μια κοινωνία ανθρώπων, όπως θα έλεγε ο Καντ που αναζητά πάντα το θεμελιωδώς a priori, ως «ηθικός νόμος μέσα μας». Έφεσις προς το Εν, θεώ ομοιωθήναι, κατά την έκφραση του Νεοπλατωνικού Πλωτίνου. Ο Μontesquieu (1689-1755), που θέτει τις βάσεις της πολιτικής επιστήμης, αυτό το αποκαλεί «πολιτική Αρετή», ως κυριαρχούσα κλίση, allure principale, υπό την οποίαν διαγράφονται οι Νόμοι και οι Αρχές. «Όταν η Αρετή απουσιάζει», γράφει ο Μontesquieu, «η φιλοδοξία εισέρχεται στις καρδιές, ο ελεύθερος χάρη στους νόμους, θέλει να είναι ελεύθερος χωρίς αυτούς» και έτσι «η διαφθορά κάθε κυβερνήσεως αρχίζει σχεδόν πάντοτε με την διαφθορά αυτών των αρχών». Ας θυμηθούμε πάλι τον

Κλεμανσώ ό οποίος είπε για την Γαλλική Επανάσταση «η ιδέα ήταν καλή αλλά υπήρχαν οι άνθρωποι». Η ίδια φράση πρέπει να λεχθεί και για τις έννοιες που αναφέραμε, την Δημοκρατία και τον Χριστιανισμό. Για κάθε μία από αυτές, η ιδέα είναι καλή, αλλά υπάρχουν οι άνθρωποι. Κατά τον Μεσαίωνα, θρησκεία και πολιτική ασκούνται από το ίδιο άτομο χωρίς διάκριση εξουσιών, με σφετερισμό του ονόματος του Θεού. Ας θυμηθούμε την ταπείνωση του Γερμανού Αυτοκράτορα από τον Πάπα στην Κανόσα. Η Αγία Αικατερίνη της Σιέννας γράφει για τον κλήρο της εποχήςτης! «όλα βρωμούν στα ρουθούνια μου με την νοσηρή οσμή του θανάσιμου αμαρτήματος. Στενοκέφαλοι, φιλάργυροι, ασελγείς, έχουν ως θεό την κοιλιά τους». Μετά τον σφετερισμό του ονόματος του θεού, μήπως κάτι παρόμοιο δεν έχουμε σήμερα, με τον ανίερο σφετερισμό του ονόματος του λαού? Πάλι χωρίς διάκριση των Εξουσιών. Οι περίφημες τρεις εξουσίες, η Νομοθετική, η Εκτελεστική και η Δικαστική ασκούνται αποκλειστικά από την κυβέρνηση με έναν Πρωθυπουργό και μία περί αυτόν κλίκα, που έχουν φθάσει στο έσχατο σημείο της διαφθοράς να απειλούν τους Βουλευτές (υποτιθέμενους εκπροσώπους του λαού και Νομοθέτες) ότι αν δεν ψηφίσουν αυτό που αυτή κελεύει θα διαγραφούν από το «Κόμμα». Και συνεπώς θα χάσουν το ψωμάκι τους και τα προνόμιά τους. Όσο για την Δικαστική Εξουσία ξέρουμε πόσο ανεξάρτητη είναι όταν ο Πρόεδρος του Αρείου Πάγου, ορίζεται από τον Πρωθυπουργό. Δηλαδή, ο Πρόεδρος της Δικαστικής ορίζεται από τον Πρόεδρο της Εκτελεστικής! Γράφει ο Montesquieu «το παν θα εχάνετο αν ο ίδιος άνθρωπος ή το ίδιο σώμα αρχόντων, εξασκούσε και τις τρεις Εξουσίες. Στους Τούρκους, όπου οι τρεις Εξουσίες συγκεντρώνονται στο κεφάλι του Σουλτάνου βασιλεύει φρικτός δεσποτισμός». Αυτή λοιπόν δεν είναι η δημοκρατία μας σήμερα?

Γράφει ο Μακιαβέλλι, το 1513 «Επειδή οι άνθρωποι παρεννόησαν και άλλαξαν τις βασικές αρχές της θρησκείας, η στιγμή δεν είναι μακριά ή για την πτώση ή για μεγάλες θύελλες», προφητεία που δεν πέρασαν 4 χρόνια για να πραγματοποιηθεί αφού το 1517 ακούστηκε η φωνή του Λουθήρου, η οποία και στην πτώση του Παπισμού συνέβαλε και μεγάλες θύελλες (θρησκευτικούς πολέμους, σφαγές, διωγμούς) επέφερε. Αν και οι άνθρωποι παρεννόησαν και άλλαξαν τις βασικές αρχές της Δημοκρατίας η προφητεία του Μακιαβέλλι περιμένει ακόμη την πραγμάτωσή της. «Δεν είναι μακριά η πτώση ή μεγάλες θύελλες». Η ιδέα σήμερα μιας πολιτικής μεταρρυθμίσεως, όπως στις στις αρχές της Αναγεννήσεως της θρησκευτικής, είναι διάχυτη. Μόνον το 2% των Ελλήνων έχουν εμπιστοσύνη στους πολιτικούς. Η Ελλάς κατά την 20ετία 1953-1973 εβάδιζε προς την πρόοδο. Με ετήσια αύξηση του ΑΕΠ 7-8% και των ιδιωτικών επενδύσεων 10% ήταν η δεύτερη δύναμη στην ανάπτυξη, μετά την Ιαπωνία. Όμως, υπήρχε το σαράκι του Ανατολικού Ζητήματος με τους πολύ πρόθυμους Εφιάλτες εντός των τειχών, που αναπτύξαμε σε σειρά εκπομπών με κύριο υπεύθυνο τον Ανδρέα Παπανδρέου. (όποιος θέλει μπορεί να ξαναδεί και διατηρήσει στο Αρχείο του αν ανατρέξει μέσω Google στο dailymotion και γράψει Nicolas Kaloy). Η ώρα λοιπόν του Δάντη και του Λουθήρου και στην ελληνική πολιτική, έχει ωριμάσει. Όπως στο παρελθόν, η άρνηση δεν είχε ως αποτέλεσμα την αθεϊα έτσι και τώρα η άρνηση αυτής της απαράδεκτης καταστάσεως δεν μπορεί να έχει αποτέλεσμα την κατάλυση της δημοκρατίας. Ας θυμηθούμε τον αφορισμό της Αγίας Αικατερίνης της Σιέννας με μικρή παράφραση «όλα βρωμούν στα ρουθούνια μας με την νοσηρή οσμή του θανάσιμου αμαρτήματος. Στενοκέφαλοι, φιλάργυροι, ασελγείς, θεωρούν ως λαό την κοιλιά τους».

Όμως πρέπει να παραδεχτούμε ότι αν η ιδέα της πολιτικής μεταρρυθμίσεως έχει ωριμάσει δεν είναι εξ ίσου ώριμη και η επίγνωση των όρων του περιεχομένου αυτής της μεταρρυθμίσεως. Επροτάθη προσφάτως κάποια αλλαγή όρων του Καραμανλικού Συντάγματος του οποίου η αστοχία και η υπό έμμονες δημαγωγικές ιδέες προχειρότης, πολλά δεινά έχει επιφέρει μέχρι στιγμής. Οι θεραπείες που προτείνονται είναι μόνο αποσπασματικές διορθώσεις του ήδη υπάρχοντος. Αλλά είναι βέβαιον ότι για το νέο κρασί, η ζύμωση δεν μπορεί να γίνεται σε παλιούς, βρωμισμένους, ασκούς. Οι συνταγές προτείνονται μόνο από τους ίδιους τους πολιτικούς που έφεραν την χώρα σε αυτό το κατάντημα. Οι ολετήρες για τους οποίους μόνο το 2% του πληθυσμού έχει εμπιστοσύνη, μας εμφανίζονται τώρα και ως εμπνευσμένοι σωτήρες, Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν επιθυμία για «ανανέωση» των κομμάτων και των πολιτικών. Ακούγεται τώρα το όνομα κάποιου αγνώστου προελεύσεως και καταρτίσεως για τον οποίον λένε μερικοί «τους δοκιμάσαμε όλους και τους ξέρουμε. Ας δοκιμάσουμε και αυτόν που δεν τον ξέρουμε». Αλλά πώς είναι δυνατόν να επέλθει ανανέωση μέσα στο ίδιο αμαρτωλό σύστημα? Κάποτε, στο εγγύς παρελθόν, όλοι οι πολιτικοί υπήρξαν και αυτοί προϊόν ανανεώσεως αφού ο άνθρωπος δεν είναι αθάνατος. Κάποτε, στο εγγύς παρελθόν, υπήρξαν νέοι ευέλπιδες. Αλλά αυτοί ακριβώς οι «νέοι» τότε πολιτικοί είναι αυτοί που εμολύνθηκαν στο νοσηρό περιβάλλον και για τους οποίους μόνον το 2% του πληθυσμού τρέφει εμπιστοσύνη. Ας μιλήσουμε με ονόματα. Γιατί να έχουμε εμπιστοσύνη στον Τσίπρα όταν τον ακούμε να επαναλαμβάνει φωνογραφικώς τους ίδιους τους λόγους και υποσχέσεις του Γιώργου Παπανδρέου? Ας ακούσουμε την πείρα του μεγάλου ιστορικού Μακιαβέλλι ο οποίος στο Κεφ.5 γράφει «ένας χρηστός άνθρωπος δεν μπορεί να ζήσει αρκετά ώστε να μπορέσει να ανυψώσει μόνιμα ένα κράτος που έχει διαβρωθεί επί μακρόν από την

διαφθορά». Και αλλού, στο Κεφ. 10 γράφει: «ένας λαός συχνά επιθυμεί την καταστροφή του όταν απατηθεί από ψεύτικη εμφάνιση του αγαθού και το ότι εύκολα τίθεται σε κίνηση από γοητευτικές ελπίδες και υπέροχες υποσχέσεις». Τα είδαμε αυτά. Με το Τσοβόλα δώστα όλα τα δανεικά για να μας ψηφίζουν. Και ο Αριστοτέλης μας έχει πει ότι «το δις εξαμαρτείν ουκ ανδρός σοφού». Φανταστείτε ότι εμείς τώρα βρισκόμαστε στο κατώφλι του «τρις ή τετράκις εξαμαρτείν»! Μήπως η ανανέωσις σημαίνει ότι πρέπει να αλλάξουμε τα πρόσωπα ή τις ηλικίες? Αλλά και αυτοί που πρέπει να φύγουν διότι απέτυχαν, κάποτε ως υγιείς είχαν έλθει. Αυτό λοιπόν που είναι άρρωστο, δεν είναι τα άτομα. Είναι το σύστημα. Αυτό το σύστημα που λέγεται «κοινοβουλευτικό» που εφεύραν οι Βρετανοί τον 17

ον αιώνα σε αδέξια

προσαρμογή του συστήματος της Αθηναϊκής δημοκρατίας και το οποίο έχει δείξει στην πράξη ότι δεν «δουλεύει» στον τόπο μας (και όχι μόνον). Ότι είναι τροφός, της εξεργασίας της σήψεως. Καμία από τις προτάσεις ανανεώσεως δεν έχουν θίξει το σύστημα καθεαυτό. Κανείς βέβαια δεν θα το περίμενε αυτό από τους «άρρωστους» πολιτικούς που έχουν φέρει την χώρα σε αυτό το κατάντημα. Αλλά και οι υγιείς πολιτικοί, διότι υπήρξαν και αυτοί, όταν προτείνουν λύσεις πάλι αποσπασματικά ομιλούν. Έτσι, π.χ., θυμάμαι, ο Γεώργιος Ράλλης, στο βιβλίο του «Εις ώτα μη ακουόντων» έγραφε «δεν επιτρέπεται ο πολιτικός να φανατίζεται, ούτε να διακατέχεται από κακότητα». Αλλά με ευχές δεν λύεται κανένα πρόβλημα. Στις ευχές του συγγραφέως έρχονται αντιμέτωπες οι διαπιστώσεις σπουδαίων μελετητών της ανθρώπινης Ιστορίας. Homo homini lupus λέγει ο Hobbes. «Οι άνθρωποι ρέπουν περισσότερο προς το κακό παρά προς το καλό» διαπιστώνει ο οξυδερκής Μακιαβέλλι. «Όταν η Φύσις, έτσι όπως έγινε από τον δημιουργό είναι κραυγές τρομάρας και αλληλοσπαραγμού» γράφει ο Νίτσε επηρεασμένος από τον Σοπενχάουερ, «τότε τόσο το χειρότερο για τους καλούς». Σε αυτές τις διαπιστώσεις τι

δύναμη μπορεί να έχει το ευχολόγιο? «Ο άνθρωπος γίνεται καλός» λέγει πάλι ο Μακιαβέλλι, «μόνον αν τον εξαναγκάσεις προς τούτο». Και ο μόνος τρόπος εξαναγκασμού σε μια κοινωνία είναι το κοινωνικό και πολιτικό σύστημα μέσα στο οποίο ζει. Εάν η θρησκεία δεν είχεν εφεύρει το αδέκαστο σύστημα τιμωρίας στην άλλη ζωή, ασφαλώς τίποτε δεν θα είχεν αλλάξει την φύση του ανθρώπου. Αυτό το σύστημα του εξαναγκασμού πρέπει να εξασφαλίσει η Πολιτική Μεταρρύθμισις. Το ερώτημα λοιπόν που γεννάται είναι: «πώς τα μέλη μιας πολιτικής κοινωνίας μπορούν να ζουν ελεύθερα και να απολαύουν τα αγαθά της ειρήνης και της ευημερίας, αλλά ταυτόχρονα να έχουν αποκλείσει κάθε παρέμβαση των ειδικών βουλήσεων της ιδιοτέλειας και της κακότητος». Εδώ να θυμηθούμε την θεμελιώδη διαφορά που ετόνισε ο Ρουσσώ. Την διαφορά μεταξύ Ειδικής και Γενικής βουλήσεως. Γενική βούλησις είναι η ευημερία του Έθνους. Ειδική βούλησις είναι τα ιδιοτελή συμφέροντα που αντιτίθενται στην Γενική βούληση, τα ισχυρά άτομα, τα συνδικάτα, τα μόρια της εμπλοκής. Θα προσπαθήσουμε να γνωρίσουμε, με αυτή την σειρά εκπομπών τις δυνατές λύσεις. Όχι σαν νέα αποκυήματα φαντασίας, αγαπητοί τηλεακροατές, όπως τόσα άλλα από τα παλαιά, αλλά με πολλές αναφορές σε χώρες, παλιές και νέες, όπου κάποιο νέο σύστημα έχει εφαρμοστεί και η επιτυχία του έχει αυτό το κριτήριο που ετόνισε ο αναμορφωτής της επιστημονικής μεθόδου Francis Bacon, σύγχρονος περίπου με τον Descartes που εδίδαξε την μεθοδική σκέψη: την μαρτυρία της φύσεως. Δοκιμασμένο με πείραμα. Οι χώρες αυτές είναι η, κατά τον Πλάτωνα «υπό πολλών επαινουμένη», δημοκρατία της Σπάρτης κατά την αρχαιότητα. Και η δημοκρατία της Ελβετίας μέσα στην οποίαν έχω περάσει αυτά τα τελευταία 64 χρόνια μου, με την συσσωρευμένη πείρα των 90 ετών της ζωής μου. Μέχρι την επόμενη εκπομπή, αγαπητές μου φίλες και αγαπητοί μου φίλοι, χαίρετε.

Η 23η εκπομπή και Τρίτη της νέας σειράς Οι Ασθένειες της

δημοκρατίας. Αγαπητές φίλες και αγαπητοί φίλοι, Στην προηγούμενη εκπομπή δείξαμε ότι η πολιτική κακοδαιμονία η οποία έχει γίνει ιδιαιτέρως αισθητή στην ελληνική κοινωνία δεν είναι τα άτομα. Τα άτομα επηρεάζονται από το περιβάλλον υπακούοντα στον φυσικό νόμο της προσαρμογής. Αυτό λοιπόν που είναι η πρώτη αιτία της κακοδαιμονίας είναι το σύστημα. Το περιβάλλον μέσα στο οποίο αναπτύσσονται. Ήταν το σύστημα στην αρχαία Αθηναϊκή δημοκρατία που έκανε τον Πλάτωνα να μιλά για «πόλεως νόσημα». Ήταν αυτή η δημοκρατία για την οποίαν ο Σωκράτης έλεγε ότι ο καθένας «επιχειρεί άρχειν μη επιστάμενος» και όπου «οι πλείστοι των στρατηγών αυτοσχεδιάζουσιν». Με την εξέλιξη της Αθηναϊκής «αμέσου» δημοκρατίας σε «αντιπροσωπευτική», κατά την νέαν Βρετανική επινόηση, ό,τι γινόταν τότε στην Πνύκα, γίνεται τώρα στην Βουλή. Οι ίδιοι, οι «μη επιστάμενοι» και «αυτοσχεδιάζοντες». Την ίδια αντίληψη είχεν αργότερα και ο Ρουσσώ και ο Μοντεσκιέ για την Αθηναϊκή άμεση δημοκρατία. Κανείς βέβαια από αυτούς δεν ήταν υπέρ της τυραννίας. Αλλά ήθελαν μιαν δημοκρατία όπου οι αποφάσεις ελέγχονται από τους επισταμένους. Και μόνον κατόπιν υπόκεινται, η κάθε μία χωριστά, στην κρίση του λαού. Υπό τον όρον βέβαια, ότι ο λαός, προτού «κρίνει» μια συγκεκριμένη απόφαση είναι καλά πληροφορημένος από ΜΜΕ που δεν διαπλέκονται από συμφέρον με την πολιτική εξουσία ή άλλες «ειδικές βουλήσεις», ούτε, αντιθέτως, υφίστανται το βάρος της επιβολής των. Αλλά ένας λαός ο οποίος έχει αποκτήσει την κατάλληλη Παιδεία. Τέτοια δημοκρατία βρίσκεται σήμερα στην Ελβετία. Και τέτοια ήταν, στην εποχή τους, εκείνη της Σπάρτης, «η υπό πολλών επαινουμένη» όπως τονίζει ο Πλάτων (Πολ. 544γ). Χρειάζεται λοιπόν μία πολιτική μεταρρύθμισις που θα βαίνει παράλληλα

με την αντίστοιχη αναδιάρθρωση της Παιδείας, τόσο των φορέων της εξουσίας που είναι τα μεμονωμένα κόμματα, όσο και του λαού που καλείται να κρίνει. Από αυτά προκύπτει ότι κάθε κόμμα είναι δείγμα «ειδικής βουλήσεως». Με την κατάκτηση της εξουσίας από τον Ανδρέα Παπανδρέου ακούσαμε και το εξής μάθημα από το πειθήνιον όργανό του, τον κ. Πεπονή, μέσα στην αίθουσα της Βουλής: «Επιτρέψατε να σας θυμίσω, πρώτα απ΄όλα, ότι εδώ και πολλά χρόνια, η Βουλή δεν είναι άθροισμα 200 ή 300 αυτόνομων πολιτικών βουλήσεων. Τα κοινωνικά στρώματα, τα αντίστοιχα συμφέροντα, τα κοινωνικά και πολιτικά ρεύματα εκφράζονται και εκπροσωπούνται στην Βουλή συλλογικά, μέσα από τα Κόμματα….με το Σύνταγμα του 1975 παραμερίζεται το νομικό πλάσμα ότι η Βουλή είναι άθροισμα ατομικών βουλήσεων» (βλ. Πρακτικά Βουλής 13.1.1986). Αλλά και προηγουμένως, ο χαρισματικός Ανδρέας Παπανδρέου είχε ακουστεί να λέγει το 1962 στο ΄Ιδρυμα Wichsel στην Στοκχόλμη το εξής περίεργο: « Η κλασική έννοια της δημοκρατίας σύμφωνα με την οποίαν οι πολίτες υποτίθεται ότι έχουν ίση δύναμη (ή μάλλον αδυναμία) με την άμεση αντιπροσώπευσή τους από εκπροσώπους της επιλογής τους οι οποίοι, κατά κάποιο τρόπο, αντιπροσωπεύουν την Γενική Βούληση της Κοινωνίας) δεν είναι ούτε καν μια καρικατούρα (caricature) της πραγματικότητος. Ο ρόλος του Κοινοβουλίου έχει υποβαθμισθεί με την άνοδο του συγχρόνου Κόμματος. Οι Εθνοσυνελεύσεις είναι απλώς σώματα για να βάζουν σφραγίδες». Ξέχασε να πει ότι αυτό πράττουν υπό την απειλή του Αρχηγού του Κόμματος ότι θα διαγραφούν εάν δεν υπακούσουν. Ποιοι? Οι αντιπρόσωποι του λαού! Είναι σαφές από αυτά ότι τα Κόμματα, κατά τον κ. Πεπονή, εκφράζουν Ειδικές Βουλήσεις, όπου οι δήθεν «εκπρόσωποι του λαού» είναι υποτελείς όχι των ψηφοφόρων τους αλλά του Αρχηγού του Κόμματος υπό την απειλήν ότι αν δεν υπακούσουν θα διαγραφούν, τότε η Γενική Βούλησις έχει

περιέλθει σε αχρησία σε μια Βουλή η οποία, κατά τον Ανδρέα Παπανδρέου, είναι μια καρικατούρα της «κλασικής έννοιας της δημοκρατίας». Ας ακούσουμε τώρα τι λέγει ο Ρουσσώ γι΄αυτή την αλήθεια. «Από τον μεγάλο αριθμό των μικρών διαφορών ακολουθεί πάντοτε η Γενική Βούληση. Αλλά όταν δημιουργούνται επί μέρους ενώσεις εις βάρος της μεγάλης, η βούληση κάθε μιάς από αυτές γίνεται γενική σε σχέση με τα μέλη της αλλά ειδική σε σχέση με το σύνολο…τέλος, όταν μια από αυτές γίνεται τόσο μεγάλη ώστε να επιβάλλεται στις άλλες…τότε δεν υπάρχει Γενική Βούλησις και η γνώμη που επικρατεί είναι μια ειδική γνώμη» (βλ. Κοιν. Συμβ. ΙΙ,3). Νομίζω ότι δεν χρειάζεται ειδική ερμηνεία για τον κάθε ακροατή ότι, καθαρά και ξάστερα, η αυτοδύναμη μονοκομματική κυβέρνηση, η … «υπό πολλών επαινουμένη», είναι μια αδιάντροπη κατάλυση της «κλασικής έννοιας της δημοκρατίας». Στην Ελλάδα, αυτή η νοσηρά κατάστασις, αυτό το εκ νέου «πόλεως νόσημα», δηλαδή η μονοκομματική κυβέρνησις που εφαρμόζει δικτατορία επί τέσσερα έτη, είναι το μόνιμο καθεστώς. Θα πουν ίσως μερικοί ότι «δεν είναι δικτατορία διότι στο τέλος της τετραετίας οι εκλογές θα τιμωρήσουν τον παραστρατήσαντα κυβερνήτη». Αλλά, κατά πρόσφατο παράδειγμα, έχει εφευρεθεί ο τρόπος καταστρατηγήσεως χάρη στον ψυχολογικό νόμο της Προπαγάνδας που λέγεται «παροχές» και μελίρρητος υπόσχεση. ΄Ετσι είδαμε το παράδειγμα του μεγαλοφυούς Ανδρέα Παπανδρέου, ο οποίος πριν από κάθε εκλογική αναμέτρηση είχε κάποιον ευπειθή Τσοβόλα ο οποίος «τα έδινεν όλα» τα δανεικά χρήματα. Και έτσι ο λαός τον απεθέωνε ως κύμβαλα αλαλάζοντα διότι κανείς από τον πολιτικό κόσμο, κανείς από τα υποταγμένα ΜΜΕ, κανείς από τον πολιτικώς απαίδευτο λαό δεν μιλούσε. Εκτός ενός δημοσιογράφου, του κ. Κόλμερ, ο οποίος είπε στον χαρισματικό Ανδρέα Παπανδρέου, «έτσι όπως πάμε κ. Πρόεδρε, θα χρεοκοπήσουμε» για να πάρει την κυνικότατη

και πολιτικά και προ παντός εθνικά, ασυνείδητη απάντηση «το ξέρω ότι θα χρεοκοπήσουμε αλλά …μέχρι τότε εγώ θα έχω πεθάνει»! Και ο λαός τον εψήφιζε. Όλα αυτά δείχνουν ότι τα Κόμματα είναι δείγματα «ειδικών βουλήσεων». Κριτήριο συμπεριφοράς, δεν είναι το γενικό, εθνικό, συμφέρον, αλλά μόνο το βραχυπρόθεσμο συμφέρον του Κόμματος - η μεγιστοποίησις δηλαδή, του αριθμού ψηφοφόρων, ικανοποιώντας τον μεγαλύτερο αριθμό Ειδικών Βουλήσεων με κάθε μέσον, με παροχές, που ικανοποιούνται με την ογκώδη και απερίσκεπτη μέθοδο του άκριτου δανεισμού. Παράδειγμα: η Χούντα παρέδωσε χρέος έντιμο 25% του ΑΕΠ, ο Ανδρέας το παρέλαβε 28% από τον Καραμανλή το 1981 και εντός 4 ετών το τετραπλασίασε σκορπώντας αφειδώς παροχές «για τον λαό μας». Δεν είναι βέβαια οι δήθεν «αντιπρόσωποι του λαού» στην Βουλή που θα τον σταματούσαν. Διότι με το παρόν σύστημα, όπως έχουμε πει, οι «βουλευτές», μέσα στην «καρικατούρα» που λέγεται Βουλή, δεν είναι αντιπρόσωποι του λαού, νομοθέτες έναντι της εκτελεστικής εξουσίας αλλά είναι αντιπρόσωποι της εκτελεστικής εξουσίας, δηλαδή της κυβερνήσεως, έναντι του λαού τον οποίον έχουν εντολή να κατευνάζουν με διάφορα δημαγωγικά ψέματα. Και κάτι άλλο. Αυτό που καθορίζει το φέρεσθαι ενός Κόμματος, είναι η αντίθεση προς το συμφέρον του «άλλου» Κόμματος – αφού η γενική Βούλησις τεθεί σε μόνιμη παρένθεση. Όχι πώς θα εξασφαλίσουμε την ευημερία της Χώρας. Αλλά πώς θα εξασφαλίσουμε την εξουσία. Ο Μακιαβέλλι, γνώστης της πολιτικής ψυχολογίας λέγει «ένας χρηστός άνθρωπος δεν μπορεί να ζήσει αρκετά ώστε να μπορέσει να εξυψώσει μόνιμα ένα κράτος όταν αυτό έχει διαβρωθεί επί μακρόν από την διαφθορά» (Κεφ. 5). Και ακόμη (Κεφ. 7) «για να υψωθείς στην εξουσία μπορεί η δύναμις μόνη να μη αρκεί αλλά είναι βέβαιον ότι αρκεί, μόνος του, ο δόλος». Και ακόμη: «ένας λαός συχνά επιθυμεί την καταστροφή του, όταν απατηθεί από ψεύτικη εμφάνιση του

αγαθού και το ότι εύκολα τίθεται σε κίνηση από γοητευτικές ελπίδες και υπέροχες υποσχέσεις». Μήπως δεν τα έχουμε αυτά όλοι, πρόσφατα, δοκιμάσει στο πετσί μας? Γι΄αυτό ο Ρουσσώ λέγει ότι «νομίζουν ότι ο Μακιαβέλλι διδάσκει τους ανήθικους ηγεμόνες ενώ αυτός πράγματι διδάσκει τους λαούς». (βλ. το βιβλίο μου περί Μακιαβέλλι και γιατί δίνω τόση σημασία σε αυτό, μαζί με το βιβλίο μου περί Προπαγάνδας, για διδασκαλία στο μάθημα της Αγωγής του Πολίτου). Τούτο ομολογείται από τους σύγχρονους πολιτικούς που επιδεικνύουν χωρίς αιδώ την πίστη τους στην προσήλωση σε αυτό που αποκαλούν «πολιτικό κόστος». Με άλλους λόγους, τα Κόμματα σήμερα στο νοσηρό καθεστώς που επικρατεί στην Ελλάδα, έχουν αποβεί καρκινώματα που απειλούν την υγεία και την ζωή του Όλου οργανισμού. Κάθε πράξη τους εντοπίζει την προσοχή στην βλάβη του αντιπάλου, με αδιαφορία στις απώτερες συνέπειες για την Γενική Βούληση. Μέσα για την επίτευξη του σκοπού της Ειδικής Βουλήσεως είναι ο εντοπισμός της προσοχής σε ένα τμήμα του όλου με την Προπαγάνδα, την δημαγωγία, την αγκιτάτσια, δηλαδή όπως έλεγε ο Ανδρέας Παπανδρέου «κινητοποιήσεις εντός και εκτός της Βουλής για να πέσει η κυβέρνηση». Μήπως αυτά, μερικοί τα βλέπουν ως «πλεονεκτήματα» του συστήματος των μονοκομματικών κυβερνήσεων? Δηλαδή, όπως έλεγε ο Ρουσσώ, «όταν μια Ειδική Βούληση, γίνεται τόσο μεγάλη ώστε να επιβάλλεται στις άλλες…τότε δεν υπάρχει Γενική Βούλησις και η γνώμη που επικρατεί είναι μια ειδική γνώμη». Αυτές οι μετά δόλου «ειδικές γνώμες» των μεταλλακτικών μονοκομματικών κυβερνήσεων έχουν διαβρώσει τα θεμέλια της «κλασικής έννοιας της δημοκρατίας». Το αντιπροσωπευτικό κοινοβουλευτικό σύστημα όπως έχουμε δείξει, γεννήθηκε στην Αγγλία το 1688 και κατόπιν επεξετάθη, ελλείψει καλλίτερου, σε όλες τις δημοκρατικές χώρες. Υποστηρίζεται ότι η οδός της μεσότητος διατηρείται

χάρη στην ιδιαίτερη ιδιοσυγκρασία του Αγγλικού λαού ή των λαών της Βορείου Ευρώπης. Εντούτοις, τα μειονεκτήματα του συστήματος είναι τόσον ανθρωπίνως γενικά ώστε έγιναν αισθητά ακόμη και στην Αγγλία ήδη κατά τον 19

ον αιώνα. Ας

δούμε τι έλεγε τότε το διεισδυτικό πνεύμα ενός Άγγλου δημοκράτη και φιλοσόφου, του John Stewart Mill. Το πρώτο ερώτημα αναφέρεται στα δικαιώματα της πλειοψηφίας και στη θέση, μέσα στο δημοκρατικό καθεστώς, της «μειοψηφίας». Είναι φανερόν ότι η πλειοψηφία δεν μπορεί να έχει δικαίωμα να ψηφίσει την …ομαδική σφαγή της μειοψηφίας. Αν και γι΄αυτό το ακραίο μέτρο η παγκόσμια Ιστορία δεν στερείται παραδειγμάτων! Eίναι γνωστόν ότι ο Στάλιν παγίωσε το καθεστώς με την δολοφονία 20 εκατομμυρίων Ρώσων αντιφρονούντων. Αλλά πώς θα καθοριστεί το ακριβές όριο όπου σταματούν τα δικαιώματα της πλειοψηφίας? Κατά τον Ρουσσώ, το όριο καθορίζεται από το οριακό σημείο ανοχής ή απάθειας της μειοψηφίας. Είναι το περίφημο «Πνεύμα Συγκαταβάσεως» (consentement) για το οποίον ο Ρουσσώ γράφει: «από την γενική σιωπή οφείλουμε να συνάγουμε την αποδοχή του λαού» (Κοιν. Συμβ. ΙΙ,1). Όπου το Πνεύμα Συγκαταβάσεως δεν υφίσταται το αποτέλεσμα είναι ο διχασμός, η διάσπαση της κοινωνίας και, το χειρότερο, η Επανάστασις ή μετανάστευσις όπως συνέβη στην περίπτωση των Ουγενότων ή των πολιτικών φυγάδων. Ο Ανδρέας Παπανδρέου, στις δηλώσεις του στον Nouvel Observateur (βλ. βιβλίο μου Η Προπαγάνδα, Β΄-Γ’ έκδ. σ. 138) είχε δώσει ηχηρό παράδειγμα της έμφυτης αντιδημοκρατικής του ψυχοσυνθέσεως με την φράση «αν η μειοψηφία δεν αναγνωρίσει την ήττα της, η βία είναι αναπόφευκτη»! Πράγμα που έπραξε όταν ανέλαβε την εξουσία εναντίον των μη οπαδών του ΠΑΣΟΚ όταν κάποιος υπουργός του ονόματι Νιώτης ακούστηκε να λέγει «να απολύσεις αυτόν τον υπάλληλο και να φέρεις έναν του δικού μας χώρου». Οι Έλληνες πολίτες είχαν διαιρεθεί σε …χώρους! Πέραν αυτών,

ο John Stewart Mill διακρίνει τους εξής κινδύνους στην αντιπροσωπευτική δημοκρατία. (α) Τον κίνδυνο από το σύνηθες χαμηλό πνευματικό επίπεδο του σώματος των αντιπροσώπων. (β) Τον κίνδυνο από την πολιτική απαιδευσία της κοινής γνώμης που το ελέγχει. (γ) Τον κίνδυνο της ταξικής νομοθεσίας που επιβάλλει εκάστοτε η αριθμητική πλειοψηφία. Βασικός φόβος του Μιλλ είναι η τυραννία της πλειοψηφίας επί της μειοψηφίας. Καθαρή δημοκρατία είναι η κυβέρνηση όλου του λαού για όλον τον λαό. Στην πράξη όμως η κυβέρνηση είναι για όλον τον λαό αλλά από μόνη την πλειοψηφία στην Βουλή η οποία συνηθέστατα από τεχνάσματα του εκλογικού νόμου είναι κατά πολύ λιγότερη του 40 ή και του 30% του ολικού σώματος. Π.χ σήμερα, κυβερνά την Ελλάδα το 8% του ΠΑΣΟΚ και το 16% της ΝΔ, δηλ. το 24% του ολικού πληθυσμού. Για την θεραπεία αυτού του ατοπήματος ο Μιλλ προτείνει το αναλογικό σύστημα αλλά η πιο αποτελεσματική λύσις έχει επιβληθεί στην Ελβετία όπως θα δούμε όταν αναπτύξουμε αυτό το θαυματουργό πολιτικό σύστημα. Ο κίνδυνος από το χαμηλό πνευματικό επίπεδο των αντιπροσώπων ήταν έκδηλος όπως βλέπουμε και στην Αγγλία. Αυτοί που εκλέγονται είναι όσοι διαθέτουν τοπική, κληρονομική ή χρηματική επιβολή. Είναι και οι προτεινόμενοι από τα ιδιοτελή συμφέροντα μεγιστάνων των ΜΜΕ. Με την εισαγωγή της λίστας, ο κίνδυνος από την πνευματικώς ανάξια αντιπροσώπευση, επιτείνεται. Ο Αρχηγός του Κόμματος επιβάλει εκείνον που είναι ο περισσότερο δουλικός. Η δημοκρατία μεταβάλλεται σε ενός ανδρός αρχή, δηλαδή σε πλήρη αρχηγικό φασισμό. Το Κοινοβούλιο, ως νομοθετική εξουσία, πρέπει να βρίσκεται στεγανά χωρισμένο από την εκτελεστική και την δικαστική εξουσία. Ο Μιλλ είχε διαπιστώσει ότι «η φυσική τάση κατευθύνεται προς την συλλογική μετριότητα». Γράφει

ακόμη: «η φωνή της μορφωμένης μειοψηφίας είναι πιθανόν ότι δεν εκπροσωπείται στην Βουλή εκτός αν υπάρξουν μέλη της κοινωνίας με ανώτατη μόρφωση που θα εδέχοντο να θυσιάσουν την κρίση τους και να καταστούν δουλικά φερέφωνα των κατωτέρας συνήθως μορφώσεως παραγόντων του κόμματος». Επειδή οι άριστοι είναι οι ελάχιστοι, θα πρέπει να βρεθεί ένα σύστημα όπου αυτές οι εκλεκτικές μειοψηφίες θα μπορούν να εργαστούν για το καλό της Γενικής Βουλήσεως. Ο βουλευτικός επαγγελματισμός δεν είναι το κατάλληλο γι΄αυτό σύστημα. Το πρόβλημα λοιπόν που τίθεται σήμερα είναι το εξής: «Πώς είναι δυνατόν σε μία δημοκρατία να διασώζεται η πολυφωνία των κομμάτων αλλά ταυτοχρόνως να διατηρείται η κατεύθυνση της συνισταμένης των Ειδικών Βουλήσεων προς την γενική Βούληση». Αυτό μπορεί να λύσει η συγχρονισμένη διαμόρφωσις ενός νέου Συντάγματος. Αρκεί να καταστεί κατανοητή η ανάγκη της ριζικής πολιτικής μεταρρυθμίσεως. Ζητείται ένας ανεξάρτητος από τους υπάρχοντες της πολιτικής πρακτικής Λυκούργος ή Σόλων ή Κλεισθένης ή Λούθηρος. Όχι τα συνήθη σημερινά μπαλώματα. Θα συνεχίσουμε στις επόμενες εκπομπές τις κατ΄ιδίαν ασθένειες της δημοκρατίας.

Η 24η εκπομπή και Τέταρτη της νέας σειράς Οι Ασθένειες της

δημοκρατίας. Στην προηγούμενη εκπομπή δείξαμε ότι η πολιτική κακοδαιμονία η οποία έχει γίνει ιδιαιτέρως αισθητή στην ελληνική κοινωνία δεν είναι τα άτομα. Τα άτομα επηρεάζονται από το περιβάλλον υπακούοντα στον φυσικό νόμο της προσαρμογής. Αυτό λοιπόν που είναι η πρώτη αιτία της κακοδαιμονίας είναι το σύστημα. Ήταν η δημοκρατία για την οποίαν ο Σωκράτης έλεγε ότι ο καθένας «επιχειρεί άρχειν μη επιστάμενος» και όπου «οι πλείστοι των στρατηγών αυτοσχεδιάζουσιν». Αλλά και κάτι άλλο. Οι μη επιστάμενοι και οι αυτοσχεδιάζοντες είναι συλλεκτικώς επιλεγμένοι από τον «Αρχηγό», όταν αυτός, ως Ιδρυτής του κόμματος, έχει την δύναμη να τους καθαιρέσει και εξαφανίσει πολιτικώς εάν δεν αποδεικνύονται πειθήνια όργανα των προθέσεών του. Στην σημερινή μας εκπομπή, σαν συνέχεια της προηγούμενης θα θέσουμε παραδείγματα από την πρόσφατη πολιτική Ιστορία της Ελλάδος τα οποία παρουσιάζουν ανάγλυφη την πολιτική συνταγή που έφερε την Ελλάδα στην σημερινή πολλαπλή καταστροφή. Ανάγκη διότι τα πραγματικά αίτια αποκρύπτονται από τον λαό με την γνωστή μέθοδο του «εντοπισμού της προσοχής» εκτός του πραγματικού πυρήνος που μπορεί να αποκαλύψει μόνον ο συνδυασμός της ανιούσας και κατιούσας διαλεκτικής που έχουμε εξηγήσει πώς ανεπτύχθη από τον Πλάτωνα και παραμένει έκτοτε ως θεμελιώδης επιστημονική μέθοδος. Ο ένας τρόπος αποκρύψεως είναι η βιαία επέμβαση στα ΜΜΕ. Πολλοί από τους τηλεθεατές αυτών των εκπομπών ξέρουν ότι είχαν από ετών προηγηθεί οι εκπομπές μου από το HighTV αλλά δεν ξέρουν διατί διεκόπησαν. Ο λόγος είναι απλούστατος. Το ΠΑΣΟΚ ως κύριος υπεύθυνος της καταστροφής, δεν επιθυμεί την τόσο συχνά χρησιμοποιούμενη από εμέ Πλατωνική μέθοδο της ανιούσας

διαλεκτικής. Θέλει να «εντοπίσει την προσοχή» του κοινού εκτός, τελείως εκτός, των πρώτων αιτίων. Ακούσαμε και μία εκλεγόμενη βουλευτή να λέγει «δεν είναι καιρός τώρα να μιλάμε γι’αυτά διότι διχάζουν τον λαό». «Δεν είναι καιρός τώρα»! Ακούσαμε ακόμη την Κυρία Φώφη και τον Κύριο Πρωτόπαπα, γνωστούς «μη επαϊοντας» και «αυτό-σχεδιάζοντας», να διακηρύσσουν εν χορώ ότι «φταίει η προηγούμενη κυβέρνηση» (εννοούν του Κώστα Καραμανλή), ως εάν μια βιβλική καταστροφή μπορεί να προκύψει ξαφνικά, εκ του μη όντος. Όμως η ομολογία, όταν φτάνει από αυτούς τους ιδίους, λαμβάνεται μέριμνα να αποσιωπάται ώστε να ξεχαστεί. Έχουμε ήδη αναφέρει την περίφημη επιστολή που υπογράφουν τρία «πρωτοκλασάτα» ονόματα του μοιραίου Κόμματος – οι Διαμαντοπούλου, Λοβέρδος και Ραγκούσης. Την επιστολή αυτή παραθέτω αυτούσια στο βιβλίο μου «Η Ανατομία ενός Εγκλήματος»[2011], σελ. 115-124, υπό τίτλον «Μνημείον υποκρισίας και ασυνειδησίας», αλλά είμαι σχεδόν βέβαιος ότι κανείς από εσάς που με ακούτε σήμερα δεν την έχει υπ’όψιν του. Απεκρίβη εμπεριστατωμένη ανάλυση σε αυτήν από τα ΜΜΕ. Επιστολή μακροσκελής, που συνοψίζεται στις εξής σημαντικές επισημάνσεις. Αρχίζει έτσι: «Στην μεγάλη οικονομική κρίση που βιώνουμε, συναθροίζονται πολλές προϋπάρχουσες υποκρίσεις, με βασικότερη όλων τον συντεχνιασμόν και την εκτεταμένη, αλλά ιδιότυπη, ανομία, σε όλο το φάσμα της δημόσιας ζωής. Για δεκαετίες, μια σειρά αποφάσεων, επιλογών, κατευθύνσεων, προτεραιοτήτων και ιεραρχήσεων δεν υπήρξαν προϊόν δημοκρατικής σύνθεσης στην υπηρεσία του συλλογικού συμφέροντος». Συλλογικό συμφέρον, πρώτη μνεία της γνωστής μας Γενικής Βουλήσεως, αλλά προσέχτε «για 10ετίες». Πόσες, τρεις? Μας φέρνουν ήδη στην δεκαετία 1980, όλη την περίοδο κατά την οποίαν οι συνυπογράφοντες αποτελούσαν μέλη της δρακός των «μη επισταμένων και αυτοσχεδιαζόντων». Επί κεφαλής τους όμως υπήρξεν ο ιθύνων νους ο οποίος ήταν και επιστάμενος και

επιστημονικώς και διαχρονικώς σχεδιάζων –ο Ανδρέας Παπανδρέου. Αυτόν, ως κύριον υπαίτιον, υπαίτιον που ήταν απολύτως επιστάμενος του τι έπραττε, τον έχουν θέση στο απυρόβλητο. Θα δούμε ακριβώς πόσο μακριά, «επί την πρώτην αρχήν μέχρι του ανυποθέτου» (κατά τον πλατωνικό λόγο) πάει αυτό το «διαχρονικώς». Αναφέρω μερικές μόνον φράσεις που πολλά λέγουν οι τρεις υπογράφοντες: «ωμή επιβολή του κορπορατισμού μέσα από την πρακτική των δυναμικών μειοψηφιών – ομάδες πίεσης επεδίωκαν με το έτσι θέλω την εξυπηρέτηση συμφερόντων τμημάτων της κοινωνίας – το υψηλό κόστος δεν το προσμετρούσε κανένας και το πολιτικό σύστημα έκλεινε εύκολες εκλογικά προσοδοφόρες συμφωνίες χωρίς κανένα σχεδιασμό και συνείδηση των συνεπειών – ήρθε όμως τώρα η ώρα της πληρωμής αλόγιστων κατακτήσεων και αλόγιστων εκλογικών νικών στην διάρκεια της μεταπολίτευσης, το τίμημα είναι πολύ βαρύ – η απειλή οικονομικής χρεωκοπίας ήρθε ως αποτέλεσμα της χρεωκοπίας των όρων πολιτικής και κοινωνικής συμβίωσης που επεβλήθηκαν τις τελευταίες δεκαετίες και μας έφεραν έως εδώ – υπήρξαν λάθη, παραλείψεις και καθυστερήσεις – ακύρωση του κράτους και των προσπαθειών της χώρας – υπήρξε δημαγωγία, λαϊκισμός και ατιμωρησία – προκλητική επίδειξη ανηθικότητας. Και το μεγάλο κατηγορώ: «η χώρα δανειζόταν σε περιθώρια ανεξέλεγκτου δανεισμού με περιφρόνηση κάθε έννοιας δικαιοσύνης και δημοσίου συμφέροντος, η αντιδημοκρατική και αντεθνική κουλτούρα επενδύθηκε χαρακτήρα προοδευτισμού». Πρέπει να θαυμάσουμε την διορατικότητα των τριών που υπέγραψαν αυτό το κείμενο αλλά πώς να θαυμάσουμε και την ταχύτητα αντιλήψεως των ιδίων – των ιδίων, δηλαδή Διαμαντοπούλου, Λοβέρδου, Ραγκούση. Όταν αυτοί έβλεπαν αυτά τα τρομερά και τον θριαμβεύοντα εμπνευστή τους, ονομαστί τον Ανδρέα Παπανδρέου, επί όλες αυτές τις «δεκαετίες» τι έκαναν? Στην Ελλάδα, ορισμένα πρόσωπα που φέρουν τις μεγάλες

ευθύνες τα ήξεραν όλα «εκ των υστέρων». Αλλά υπήρχαν και εκείνοι που τα ήξεραν, τα έβλεπαν και τα έλεγαν – κανείς όμως δεν άκουγε. Εξαδέλφη μου, υπάλληλος της Τράπεζας της Ελλάδος, μου λέγει ότι το 1983, είδε έκπληκτη την σύνταξή της να ανέρχεται σε ποσόν υψηλότερο του μισθού της. Όταν εξέφρασε την έκπληξή της σε Διευθυντή της Τράπεζας της Ελλάδος, με θαυμασμό για τον Ανδρέα Παπανδρέου που «νοιάζεται για τον λαό μας», τον άκουσε να της λέγει: «δανεικά είναι». Στο βιβλίο μου Ο Μαρξιστικός Μύθος που εξέδωσα το 1984 έγραφα στην σελ. 37, σημ. 2 : «η οικονομική καταστροφή της Ελλάδος είναι τόσον ιστορικώς τελεσίδικη όσον υπήρξε και η Μικρασιατική καταστροφή». Στο τεύχος του Οικονομικού Ταχυδρόμου της 22ας Μαϊου 1986, ο διευθυντής του Γιάννης Μαρίνος έγραφε με τίτλο «Προτιμούμε να πνιγούμε χορεύοντας όπως οι επιβάτες του Τιτανικού»: Σας διαβάζω ολόκληρο το εξαιρετικής οξυδέρκειας αυτό κείμενο «Και ιδού πού εφθάσαμε. Αντί να δουλεύουμε για να παράγουμε εισόδημα, να τρώμε από τα έτοιμα και από τα δανεικά. Αντί να φτιάχνουμε νέα εργοστάσια, να κλείνουμε και αυτά που υπάρχουν. Αντί να εκσυγχρονίζουμε τις υφιστάμενες εγκαταστάσεις, να τις αφήνουμε βαθμιαία να καταντούν παλιοσίδερα. Αντί να βελτιώνουμε την παραγωγικότητά μας, να επιβραβεύουμε με κάθε τρόπο την τεμπελιά και την λούφα. Αντί να προωθούμε τις εξαγωγές μας με καλά και φθηνά προϊόντα, να υπονομεύουμε την ανταγωνιστικότητά τους με αποτέλεσμα να μη μπορεί πιά να πουληθεί η ελληνική παραγωγή ούτε μέσα στην ελληνική αγορά. Αντί να ενθαρρύνουμε το κέρδος, ώστε να περισσεύουν λεφτά για νέες επενδύσεις και καλύτερες αμοιβές των εργαζομένων, το εμποδίζουμε με κάθε τρόπο, με αποτέλεσμα τον πολλαπλασιασμό των προβληματικών επιχειρήσεων και την απειλή των μαζικών απολύσεων, αφού οι βιομηχανικές μας επιχειρήσεις δεν μπορούν πιά να επιβιώσουν. Αντί να στηρίζομε με κάθε τρόπο την εγχώρια παραγωγή, να καταδιώκουμε με κάθε

θεμιτό και αθέμιτο τρόπο, διευκολύνοντας έτσι τις εισαγωγές και την κυριαρχία των ξένων στην ελληνική αγορά. Αντί οι εργατοϋπάλληλοι να υπερασπίζονται την εθνική παραγωγή με την εργατικότητα και την συμπαράστασή τους προς τους ομοεθνείς εργοδότες τους, πολλοί από αυτούς υπονομεύουν με απεργίες, στάσεις εργασίας, καταλήψεις, κοπάνες, νωθρότητα, τσαπατσουλιά και συνεχείς εκδηλώσεις μίσους τις ντόπιες παραγωγικές μονάδες, ανοίγοντας έτσι τον δρόμο στα ξένα προϊόντα και στην δική τους μιζέρια και ανεργία. Αντί το δημόσιο να διαχειρίζεται με σύνεση και πόνο τα έσοδα από την φορολογία, τα διασπαθίζει σε καταναλωτικές δαπάνες σε έργα βιτρίνας, σε αθρόες προσλήψεις υποαπασχολούμενων, σε επιδοτήσεις, χαρισμού οφειλών, σε δανεικά και αγύριστα και σε διαιώνιση της αντιπαραγωγικής δομής της δημόσιας διοικήσεως και της χρονοβόρας και δαπανηρότατης γραφειοκρατίας. Αντί να αναπτύσσουμε την παραγωγή και να ενισχύουμε την αυτοδυναμία της οικονομίας μας, τόχουμε ρίξει στον δανεισμό κυρίως από το εξωτερικό, με αποτέλεσμα να έχουμε φτάσει στο τραγικό σημείο να δανειζόμαστε πιά κάθε χρόνο 2-3 δισεκατομμύρια δολάρια από τους ξένους για να εξοφλούμε προηγούμενα δανεικά», Ας σταματήσουμε εδώ το άρθρο για να περιλάβουμε και άλλες περίεργες συμπεριφορές της κλίκας που είχε συσπειρωθεί γύρω από τον θριαμβεύοντα στην συνείδηση του ημίσεως των Ελλήνων, Ανδρέα Παπανδρέου για την ευθύνη του οποίου κανείς δεν μιλά σήμερα. Παράλληλα με αυτά που με τόση οξυδέρκεια και γνώση απεικονίζει ο Γιάννης Μαρίνος στον Οικονομικό Ταχυδρόμο, ας παρακολουθήσουμε μια συνεδρίαση της Βουλής των αντιπροσώπων του λαού από τα Πρακτικά της 6

ης Φεβρ.

1986. Είχε προηγηθεί μια εξουθενωτική για την χώρα μας έκθεση του ΟΟΣΑ (11.ι.1986) σχετικά με την πρόοδο της οικονομικής αναπτύξεως του 1986. ¨Ολες οι χώρες του ΟΟΣΑ έχουν αύξηση εθνικού εισοδήματος με πρώτη την Τουρκία.

Μόνη χώρα με αρνητική αύξηση η Ελλάς και με δημόσιο χρέος να έχει τριπλασιαστεί μέσα σε 4 χρόνια από το 28% που παρέδωσε η κυβέρνηση Καραμανλή στο 85% του ΑΕΠ. Υπουργός Εθνικής Οικονομίας του Ανδρέα Παπανδρέου ποιος? Ο Κώστας Σημίτης ο οποίος πάλι προσπαθεί σήμερα να ανέλθει στην επιφάνεια ενώ όλοι οι δικοί του άνθρωποι κυβερνούν σήμερα την Ελλάδα. Ο οποίος λαμβάνει τον λόγο. Ακούστε τον! « Για τον ΟΟΣΑ υπάρχουν διάφορες απόψεις, λέγει. Ο ΟΟΣΑ εκφράζει ορισμένους κύκλους, λέγει. Έχει ορισμένες κατευθύνσεις που εμείς δεν συμφωνούμε, λέγει. Και καταλήγει: «Εμείς ούτε πρόβλημα δραχμών έχουμε, ούτε πρόβλημα συναλλάγματος. Το ΠΑΣΟΚ έχει δώσει πολύ περισσότερα από την αύξηση των εισοδημάτων με πολύ μικρά έργα που ανέπτυξαν την επαρχία. Έχει δώσει την νέα πνοή στην χώρα για την ανάπτυξή της» Ευτυχής λοιπόν ο Σημίτης για την πνοή αναπτύξεως όταν το χρέος είχε υπερβεί προ πολλού τα ανεκτά όρια. Και φτάνουμε τώρα στο υψηλό επίπεδο της αγορεύσεως στην αποσβολωμένη από θαυμασμό Βουλή των αντιπροσώπων. Λέγει λοιπόν στην θριαμβευτική αυτή αγόρευση της 6ης Φεβρουαρίου 1986, δηλαδή έξη ολόκληρα χρόνια μετά την άνοδο στην εξουσία του ΠΑΣΟΚ: «εμείς δεν έχουμε πρόβλημα για το ποιος θα κάνει επενδύσεις στην Ελλάδα. Εμείς πιστεύουμε ότι οι επενδύσεις θα γίνουν κατά κύριο λόγο από τις ελληνικές μεσαίες και μικρές επιχειρήσεις. Δεν έχουμε όμως αντίρρηση και άλλοι να κάνουν επενδύσεις. Και δεν έχουμε αντίρρηση διότι αυτή η κυβέρνηση είναι τόσο ισχυρή, ώστε μπορεί να διαπραγματευθεί τους όρους και να επιβάλει εκείνους που θεωρεί σκόπιμους για την χώρα. Εμείς έχουμε ως κριτήριο ότι η ελληνική κυβέρνηση και ο ελληνικός λαός κρίνει τι είναι σκόπιμο και ωφέλιμο για τον τόπο». Το ότι αυτά ελέχθησαν από το βήμα της Βουλής της Ελλάδος δεν είναι τόσο εκπληκτικό όσο το ότι ο λόγος αυτός της κενής, ευτελούς όσο και ανόητης προπαγάνδας εστέφθη από πλήθος χειροκροτημάτων. Ας προσέξουμε τι είπε αυτός ο κύριος το

1986. Είπε ότι δεν έχουμε πρόβλημα επενδύσεων όταν οι επενδύσεις που από 1953 έως 1973 ήσαν το 10% του ΑΕΠ κάθε χρόνο, από το 1975 είχαν πέσει μονίμως στο 0,6%. Μετά είπε ότι, μετά 6 χρόνια εξουσίας ελπίζει ότι επενδύσεις ΘΑ κάνουν ποιοι? Οι μεσαίες και μικρές επιχειρήσεις! Μακράν από τον κ. Σημίτη και το ΠΑΣΟΚ οι μεγάλες επιχειρήσεις, μακράν το «μεγάλο ντόπιο και ξένο κεφάλαιο», μακράν οι κολοσσοί όπως οι Νεστλέ και Νοβαρτις της Ελβετίας , η Φίλλιπς της Ολλανδίας, η Νόκια της Φιλλανδίας, χωρών μικρότερων από την Ελλάδα. Μικρές και μεσαίες νοσταλγούσαν τα ανθρωπάκια που κυβέρνησαν την Ελλάδα. Εσαεί η «μικρά αλλά έντιμος Ελλάδα»! Και η πραγματικότης επί ηγεμονίας Σημίτη και Ανδρέα Παπανδρέου: ήμουν το 1985 στην Washington όπου ένας ελληνοαμερικανός διηγείτο: «έμεινα 6 μήνες στην Ελλάδα για να κάνω μια επένδυση. Τα παράτησα και έφυγα διότι όλοι κωλυσιεργούσαν, δεν έβαζαν υπογραφή μη τους νομίσουν ότι ευνοούν το κεφάλαιο». Υπό διωγμόν λοιπόν το μεγάλο κεφάλαιο και οι μεγάλες επιχειρήσεις. Κατά τα άλλα ο κ. Σημίτης δεν είχε πρόβλημα για το ποιος θα κάνει επενδύσεις! ΘΑ έκαναν οι ελληνικές μικρές και μεσαίες! Πρέπει να συντομεύσω, διότι είναι πολλά που έχω γράψει στο βιβλίο μου «Η πολιτική σημασία του βλακός». Μετά την ανωτέρω κορώνα του 1986 στην Βουλή, στις 25.3.1990 ο κ. Σημίτης δηλώνει στο Βήμα. «οι εμπειρίες της τελευταίας 15ετίας στην εξωτερική πολιτική έδειξαν τα περιορισμένα όρια άσκησης αυτόνομης εξωτερικής πολιτικής». Έχει πλέον ξεχάσει τα σλόγκαν «ΕΟΚ και ΝΑΤΟ το ίδιο συνδικάτο» και δηλώνει χωρίς αιδώ «για την ελληνική πλευρά, η Ευρωπαϊκή Κοινότητα αποτελεί την μόνη δυνατότητα να είναι συμμέτοχος στις διαγραφόμενες εξελίξεις. Η ισχύουσα άποψη να ακολουθούμε ελληνοκεντρική στάση μας έχει περιθωριοποιήσει. Η αξιοπιστία και η φερεγγυότητά μας ως κοινοτικών εταίρων έχουν τρωθεί από μία συμπεριφορά πρωτόγνωρης παθητικής συμμετοχής στο κοινοτικό

γίγνεσθαι. Η ελληνική οικονομία είναι ανέτοιμη να προσχωρήσει στο σύστημα». Καταλαβαίνετε, αγαπητοί μου φίλοι και φίλες σε τι χέρια είχε πέσει η Ελλάδα. ‘Η μήπως πρέπει να πω με τι νύχια παίχτηκε το παιχνίδι εναντίον του ελληνικού λαού. Όλοι τα έλεγαν. Κανείς δεν άκουγε. Αυτά και άλλα πολλά θα είναι το περιεχόμενο και ο τίτλος ενός νέου βιβλίου μου. Τελειώνουμε σήμερα. Θα επανέρχομαι πάντα θυμίζοντας αυτό που ο κ. Βαγγέλης Βενιζέλος, ο αναφερόμενος και από Αμερικανικά έγγραφα ως Τουρκόγλου, θέλει να κρύψει εμποδίζοντας τις εκπομπές μου από το HighTV. Αυτά για τα οποία μία βουλευτής του ΠΑΣΟΚ λέγει «δεν είναι τώρα ώρα να λέγονται γιατί διχάζουν τον λαό». Αυτά για τα οποία η Κα Φώφη και ο κ. Πρωτόπαπας λέγουν ότι φταίει η προηγούμενη κυβέρνηση του Κώστα Καραμανλή. Πάντοτε o ίδιος στόχος. Η παραπλάνηση του λαού. Η απόκρυψη των πραγματικών αιτίων της σημερινής βιβλικής καταστροφής συσσωρευμένου χρέους 175% του ΑΕΠ που πρέπει να πληρώσουμε εμείς και τα εγγόνια μας. Αλλά πώς θα κατανοηθούν αυτά και τα πραγματικά αίτια αν κανείς δεν ενδιαφέρεται να γνωρίσει την λογική του Ανατολικού Ζητήματος που διεξήλθαμε σε σειρά εκπομπών η οποία εξηγεί γιατί όλες οι αντι-οικονομικές ενέργειες που αναφέρει ο Γιάννης Μαρίνος στο άρθρο του Οικονομικού Ταχυδρόμου δεν διεπράχθησαν από έναν «μη επιστάμενο και αυτοσχεδιάζοντα» ή έναν ηλίθιο, αλλά τουναντίον από έναν ευφυέστατο δόκιμο οικονομολόγο που εστάλη με ειδική εντολή και μελετημένο σχέδιο από την Αμερική: την ανάσχεση της οικονομικής προόδου της Ελλάδος – τον Ανδρέα Παπανδρέου. Ας μη ξεχνάμε την ντιρεκτίβα του Ανατολικού Ζητήματος που συνεζητήθη από τον Τσάρο Νικόλαο και τον Βρετανό πρέσβη «δεν θα επιτρέψουμε ποτέ η Ελλάδα να γίνει μεγάλη δύναμις». Οι εκπομπές αυτές έχουν σταλεί σε όλους τους βουλευτές. Όπως διαπιστώνω από τις στατιστικές που καταγράφονται

ελάχιστοι ή μάλλον κανείς από αυτούς δεν θέλησε να τις ακούσει. Θα συνεχίσουμε στις επόμενες εκπομπές μας από την Ελεύθερη Φωνή της Γενεύης. Η 25

η εκπομπή 2014 και η Πέμπτη της νέας σειράς Οι

Ασθένειες της δημοκρατίας. Όπως είπαμε στην προηγούμενη εκπομπή, οι εκπομπές αυτές από την ελεύθερη φωνή της Γενεύης στέλνονται με εμαιλ σε πολλούς ελεύθερους πολίτες αλλά και στους 300 Έλληνες βουλευτές. Από τις στατιστικές των εκπομπών μαθαίνω ότι ελάχιστοι ή μάλλον κανένας βουλευτής δεν τις έχει ανοίξει. Δεν θέλουν να μάθουν τίποτε για τις πρώτες αιτίες της σημερινής καταστροφής, τίποτε για το ποιοι είναι υπεύθυνοι διότι το χρέος έχει φτάσει σε απελπιστικό ύψος, κανένας για την λογική του Ανατολικού Ζητήματος που αποτελεί την ουσία του ελληνικού προβλήματος, κανένας για τον ξεπεσμό του αγγλικού τύπου «κοινοβουλευτικού συστήματος» του οποίου η κριτική έχει αρχίσει ήδη από τον 19

ον αιώνα από αυτούς τους ίδιους τους Άγγλους, όπως τα

έχουμε εξηγήσει. Οι βουλευτές μας είναι απασχολημένοι με άλλα ενδιαφέροντα αφού, όπως ομολόγησε και ο κ. Χρυσοχοϊδης, δεν τους μένει καιρός να διαβάσουν ούτε καν τα περίφημα Μνημόνια για τα οποία χωρίς δισταγμό ψηφίζουν με ένα δαγκωτό ΝΑΙ. Στρουθοκάμηλοι με την κεφαλή κρυμμένη στην άμμο! Υποκριτικοί «αντιπρόσωποι του λαού» προς διαφώτιση της εκτελεστικής εξουσίας δηλαδή της Κυβερνήσεως, όπως ισχυρίζονται. Στην πραγματικότητα όμως αντιπρόσωποι της αρχηγικής κλίκας

της κυβερνήσεως, προς συσκότιση και παραπλάνηση του λαού. Αγαπητοί φίλοι θα αρχίσουμε από την σημερινή εκπομπή μας με την ελεύθερη φωνή της Γενεύης, την περιγραφή των ασθενειών της δημοκρατίας όπως αυτή έχει καταντήσει. Είναι σύμφωνη με την αρχή: «η ιδέα είναι καλή αλλά υπάρχουν οι άνθρωποι». Αρχή την οποία διετύπωσε ο Κλεμανσώ για την Γαλλική Επανάσταση αλλά διαρκώς επαναλαμβανόμενη για κάθε είδους απόπειρα εφαρμογής ιδεών από ανθρώπινα χέρια. Όλοι αυτοί που σεμνύνονται να λέγονται «δημοκράτες», να λέγονται «χριστιανοί», να λέγονται «ιδεολόγοι», να λέγονται «αριστεροί», μέχρι την άμεση στιγμή που όλα αυτά τα ιδεολογήματα θα χρειαστεί να τα θέσουν, με την πράξη, υπό την μαρτυρία της φύσεως. Τότε αμέσως γι αυτούς αρχίζουμε να βλέπουμε ποιοί είναι οι δημοκράτες, ποιοι είναι οι χριστιανοί, ποιοι είναι οι ιδεολόγοι, μέχρις ότου οι ιεροί αυτοί όροι αποκτούν κοπρολογική, κατά τον όρον του Orwell …αγγλιστί, scatological, σημασία. Όταν ο Σωκράτης διαπιστώνει ότι «επιθυμούν άρχειν οι μη επιστάμενοι και οι αυτοσχεδιάζοντες», τι άλλο τον περιμένει από το κώνειον! Μία από τις κριτικές που έχω ακούσει για τις εκπομπές μου είναι αυτή: «μας λες σύμφωνα με την Πλατωνική μέθοδο της ανιούσας, επί των πρώτων αρχών, και της κατιούσας, επί των συνεπειών, διαλεκτικής και εντοπίζεις την προσοχή στην παρελθοντολογία αλλά δεν μας λες, τέλος πάντων, τι πρέπει να γίνει». Ο Αριστοτέλης λέγει «να ζεις το παρόν, να ονειρεύεσαι το μέλλον και να μαθαίνεις από το παρελθόν». Αυτό που θέτει τελευταίο είναι το πρότερον. Εάν δεν μαθαίνουμε από το παρελθόν δεν ζούμε με κατανόηση το παρόν και δεν μπορούμε να ονειρευθούμε σωστά το μέλλον. Η παρελθοντολογία είναι η Ιστορία. Η Ιστορία είναι η πείρα. Και η πείρα είναι το μεγάλο μάθημα. Αυτή η σειρά των εκπομπών αρχίζει από τα πρώτα αίτια, μαθαίνει από το παρελθόν. Την «παρελθοντολογία», το

«αυτά δεν είναι καιρός να λέγονται τώρα…» επικαλούνται αυτοί που αισθάνονται ένοχοι για την καταστροφή της Ελλάδος. Ο Θουκυδίδης λέγει «η ιστορία είναι κτήμα εσαεί». Διαπιστώνει τις ασθένειες και θα καταλήξει μόνο έτσι στην θεραπεία τους. Αυτή είναι η κρατούσα επιστημονική μέθοδος. Όλα τα άλλα, χωρίς αυτήν θα ήταν απλώς ονειρολογήματα και υπεκφυγές από την μεγάλη ευθύνη. Τίτλος των εκπομπών είναι Οι ασθένειες της δημοκρατίας ΚΑΙ η πολιτική μεταρρύθμισις. Χρειάζεται υπομονή και μέθοδος. Θα φτάσουμε εκεί. Αυτό είναι ο τελικός σκοπός αυτών των εκπομπών από την ελεύθερη φωνή της Γενεύης. Αυτός ήταν και ο τελικός σκοπός των εκπομπών μου από το HighTV προτού απαιτήσει την διακοπή τους το ΠΑΣΟΚ του Βαγγέλη Βενιζέλου, επιλεγόμενου και ως Τουρκόγλου σε αμερικανικό έγγραφο, για να μας υπενθυμίσει ότι η Ελλάς, η χώρα του από αυτόν συνταγέντος Νόμου περί μη Ευθύνης Υπουργών, δεν είναι ελεύθερη χώρα. Η εξάρτηση των ΜΜΕ από την εκτελεστική εξουσία έχει πλέον γίνει τόσο προφανής όσο είναι και η εξάρτηση από αυτήν της νομοθετικής εξουσίας. Στην Ελλάδα η νομοθετική και η δικαστική εξουσία βρίσκονται κάτω από την μπότα της εκτελεστικής η οποία διέπει τα πάντα. ‘Όπως λέγει ένα άλλοτε επιφανές στέλεχος του ΠΑΣΟΚ, ο κ. Γ. Μαγκάκης, Υπουργός τότε Δικαιοσύνης, «Το καλό σε μας είναι ότι η δικαστική και η εκτελεστική εξουσία δεν είναι χωρισμένες με τείχος όπως στην Δύση. Έτσι μπορείς να λύσεις όλα τα προβλήματα». Αυτό δεν είναι πλέον ασθένεια της δημοκρατίας, Είναι επιθανάτιος ρόγχος. Δεν είναι ιστορικά ακριβές ότι η φωνή για τα δικαιώματα του πολίτου ακούγεται για πρώτη φορά με την Γαλλική Επανάσταση. Μετά τον Παπικό Μεσαίωνα όπου ο Χριστιανισμός, στα νύχια των ανθρώπων, καθυστέρησε την πρόοδο των γνώσεων και της επιστήμης επί 15 αιώνες, αρχή ήταν η Αναγέννηση του ελληνικού πνεύματος και η απαρχή,

(αλλά μήποτε τελείωσις) του αιώνος του Διαφωτισμού. Ως πολιτική πράξις εδραιώνεται με το Bill of Rights κατά την Βρετανική Glorious Revolution του 1688-89 έναν περίπου αιώνα πριν από την Αμερικανική (1782) και την Γαλλική Επανάσταση (1789). Στην πρόοδο της Ιστορίας προηγείται πάντοτε η πνευματική προετοιμασία για να επιτελεστεί το πολιτικό γεγονός. Οι Επαναστάσεις δεν ευδοκιμούν αν δεν προηγηθούν οι Λωκ, οι Μοντεσκιέ, οι Ρουσσώ και οι Βολταίροι. Για την ελληνική Αναγέννηση απουσιάζει παρόμοια προετοιμασία. Το Πνεύμα προσαρμόζεται στην εκάστοτε καιρικότητα για να προτείνει και προσδιορίσει τις υλικές αξίες που θα κριθούν από την μαρτυρία της Φύσεως. Η θεωρία του Μαρξιστικού «υλισμού» που ισχυρίζεται το αντίθετο είναι ανεδαφικό πρωθύστερο που διαψεύδεται από την Ιστορία. Οι εκάστοτε προτάσεις Μεταρρυθμίσεων αποτυγχάνουν συνήθως όταν δεν έχουν υποστεί το Πείραμα, την μαρτυρία της Φύσεως, επί των υλικών συνθηκών. Παράδειγμα τέτοιας αποτυχίας που είχε τραγικά αποτελέσματα ήταν η Μαρξιστική θεωρία, η οποία διαψεύστηκε από τα Πράγματα – όπως συμβαίνει πάντοτε για κάθε «εντοπισμό της προσοχής» που αγνοεί το Όλον των συνθηκών. Ανάλογη διάψευση, είχε και το ισχύον κοινοβουλευτικό σύστημα – απλούστατα, διότι αγνόησε την ανθρώπινη φύση. Αντίθετα, η παραλλαγή αυτού του συστήματος με βάση το πρότυπο της αρχαίας Ελλάδος που γεννήθηκε στην Σπάρτη (και όχι βέβαια στας Αθήνας) έχει υποστεί το κρίσιμο πείραμα στην Πολιτεία της Ελβετίας με άριστα, μέχρι στιγμής αποτελέσματα τα οποία ζω επί 65 χρόνια. Ενώ ο Αγγλικής εμπνεύσεως Κοινοβουλευτισμός φθίνει συνεχώς το Ελβετικό πολίτευμα θα ήταν το πιο σύμφορο να αποτελέσει πρότυπο για την μελλοντική συγκρότηση της Ενωμένης Ευρώπης. Στην συνέχεια λοιπόν των εκπομπών, αφού δώσουμε πρώτα τις πιο συνήθεις ασθένειες θα προβούμε στην προτεινόμενη Μεταρρύθμιση. Έτσι, δεν θα είναι αποκύημα φαντασίας αλλά θα έχει ως

βάση το δοκιμασμένο σύστημα που έχει υποστεί, με επιτυχία, την μαρτυρία της Φύσεως, Ως πρώτη ασθένεια επιλέγω στην εκλογική τετραετία. Σήμερα, η ανάγκη της πολιτικής μεταρρυθμίσεως είναι ευρύτατα αισθητή. Κανείς όμως δεν έχει τολμήσει επισήμως να υποβάλει σε κριτική το ίσχύον σύστημα με συγκεκριμένες προτάσεις. Ένα αναγνωρισμένο αποφασιστικό μέσον της μόνης γνήσιας δημοκρατίας είναι και το Πολυδημοψήφισμα. Έχει αποδείξει την αξία του στην Ελβετία, όπου διεξάγονται 3 ή 4 δημοψηφίσματα κάθε χρόνο επί συγκεκριμένων και πολλαπλών θεμάτων. Στην Ελλάδα, αλλά και στους κόλπους της ΕΕ υπό την ανίκανη ηγεσία του Μπαρόζο, κανείς δεν το έχει τολμήσει. Ο λαός αρκείται να προσέρχεται στις κάλπες κάθε 4 χρόνια. Τραγικά απληροφόρητος ή συστηματικά παραπλανημένος. Σκοπός, να αναδείξει για τα επόμενα 4 χρόνια έναν δικτάτορα (αισυμνήτη τον έλεγαν οι αρχαίοι) οποίος αποκτά συντριπτική δύναμη για να καθορίζει τις τύχες εκατομμυρίων πολιτών. Είτε είναι άξιος και πεπειραμένος είτε όχι, είτε είναι ενάρετος ή αγύρτης, είτε κριτήριο των πράξεών του είναι η Γενική Βούλησις ή, αντιθέτως, η ικανοποίηση των «ημετέρων» και του ατομικού του συμφέροντος. Στην ανεξέλεγκτη κρίση του, πολλές φορές, υπάγονται τα ιδιοτελή του συμφέροντα τα οποία τον καθιστούν ακόμη και πράκτορα των ξένων κέντρων αποφάσεων που παρέχουν και άφθονα τα μέσα προστασίας τους. Κατά τα 4 αυτά χρόνια, οι οπαδοί της μειοψηφίας τίθενται στο περιθώριο διότι, όπως λέγεται, «δεν ανήκουν στον δικό μας χώρο». Το έθνος των Ελλήνων καταμερίζεται σε «χώρους» τους οποίους λυμαίνονται οι αγύρτες της πολιτικής ή, ακόμα, οι πράκτορες ξένων συμφερόντων, ιδιωτικών ή κρατικών. Με την ίδια πράξη, ο λαός (απληροφόρητος και παραπλανημένος) αναδεικνύει μίαν «Αντιπολίτευση» αφήνοντας, επί 4 ολόκληρα χρόνια, στην ιδιοτελή της κρίση

τον «έλεγχο» της κυβερνήσεως. Είτε πάλι αυτό γίνεται με κριτήριο την Γενική Βούληση, ή τις εκάστοτε Ειδικές Βουλήσεις που καθορίζονται από την έννοια του «πολιτικού κόστους», δηλαδή από το ίδιον όφελος. Γενικό κριτήριο όλων, όλων των κατ’ ιδίαν «κομμάτων», δεν είναι η Γενική Βούληση του Έθνους, το επιβαλλόμενο μακροπρόθεσμα και, συνεπώς, μονιμότερο, «καλό», αλλά το αποτέλεσμα που θα έχει στην προσέλκυση ψηφοφόρων υπέρ του «κόμματος», δηλαδή υπέρ της Ειδικής Βουλήσεως, για την επόμενη τετραετία. Με άλλους λόγους, η κάθε Ειδική Βούλησις επιδιώκει να εξασφαλίσει δι’ εαυτήν την παρατήρηση του Ρουσσώ όταν αυτός λέγει «όταν μια από αυτές τις Ειδικές Βουλήσεις γίνεται τόσο μεγάλη ώστε να επιβάλλεται στις άλλες (εννοεί έχοντας δηλαδή την εικονική πλειοψηφία στην Βουλή)…τότε δεν υπάρχει Γενική Βούληση και η γνώμη που επικρατεί είναι μια ειδική γνώμη» (Κοιν. Συμβ. ΙΙ,3). Η δε «ειδική αυτή γνώμη», όπως έχουμε εξηγήσει δεν είναι άλλη από αυτήν του Νανοφύρερ, δηλ. του Αρχηγού του κόμματος και της περί αυτόν κλίκας. Διότι αυτό είναι το μοναδικό κριτήριο του ισχύοντος συστήματος διακυβερνήσεως. Η εκάστοτε κυβέρνηση είναι πάντοτε η «ειδική αυτή γνώμη». Παράλληλα με αυτά, τα άκρως νοσηρά, σαν καθοριστικοί παράγοντες της πολιτικής ζωής, δρουν τα παρακρατικά συμφέροντα τα οποία, κατά το παρόν σύστημα, έχουν εδραιωθεί σε δύο κατηγορίες: στα ΜΜΕ και στα Συνδικάτα, τα οποία καθορίζουν το αποτέλεσμα των εκλογών, διαμορφώνοντας, κατά το ίδιον συμφέρον, την κοινή γνώμη. Οι δύο αυτές κατηγορίες είναι οι μονάδες κρούσεως που χρησιμοποιούνται είτε από την κυβέρνηση είτε από την Αντιπολίτευση με υπέρτατο κριτήριο την εξυπηρέτηση των Ειδικών εκάστοτε Βουλήσεων και με πλήρη θυσία της Γενικής Βουλήσεως του Έθνους. Αυτό το εξάμβλωμα έχουμε συνηθίσει να αποκαλούμε «δημοκρατία». Ένα σύστημα που υποθάλπει μία 4ετή δικτατορία η οποία έχει την δύναμη να ανανεώνεται και στις

επόμενες 4ετίες με την δημαγωγία, την προπαγάνδα, τις άνομες παροχές σε ειδικά συμφέροντα, την παραπληροφόρηση, την ιδιοτελή δημιουργία «κεκτημένων» δικαιωμάτων για ομάδες εξαγορασμένων ψηφοφόρων. Ειδικό παράδειγμα μιας τέτοιας ιδιοφυούς εμπνεύσεως ήταν η απόφαση του Ανδρέα Παπανδρέου να χορηγήσει σύνταξη σε υποτιθέμενους «αντιστασιακούς» 40 χρόνια μετά την λήξη του πολέμου και σύμφωνα με εισηγήσεις των κλαδικών του ΠΑΣΟΚ! Με τέτοια χορηγία (προερχομένη άλλωστε από δανεικά χρήματα) σε 175000 «αντιστασιακούς» το κόμμα έχει εξασφαλίσει μόνιμο στρατό στήριξης τουλάχιστον 400,000 ψήφων. ‘Ετσι το κόμμα εξασφαλίζει ηγεμονία αδιαφορώντας, μπροστά στο Ειδικό συμφέρον του αν αυτό συνεπάγεται την καταστροφή της οικονομίας του Έθνους. Και ο λαός, ο οποίος έχει την αυταπάτη ότι ψηφίζει ελεύθερος (ενώ η ψήφος του καθορίζεται από τις άνομες υποσχέσεις) αναδεικνύει 300 δήθεν «αντιπροσώπους» του για να διατηρεί την αυταπάτη ότι «κατέχει την εξουσία»! Και με αυτούς τους εξαρτώμενους από το κόμμα και τον «Νανοφύρερ» αρχηγό του, αντιπροσώπους εμφανίζονται τα συμπτώματα της δεύτερης ασθένειας της δημοκρατίας. Αλλά για αυτήν θα μιλήσουμε στην επόμενη εκπομπή. Πολλοί ίσως θα διερωτηθούν αυτή είναι η «καρικατούρα» που ζούμε συνεχώς με την αρρώστια μας αλλά τι θα κάνουμε? Υπάρχει θεραπεία? Βεβαίως υπάρχει. Και τούτο όχι ως ιδεολόγημα αλλά ως συνεχής πράξις, που ως λύσις έχει την μαρτυρία της φύσεως. Είναι η λύση της Ελβετίας, εμπνευσμένη από την δημοκρατία της Σπάρτης. Αλλά για να εφαρμοσθεί στην Ελλάδα χρειάζονται σοβαρές, σοβαρότατες, προϋποθέσεις. Αυτή την λύση και τις αναγκαίες προϋποθέσεις, θέλουμε να δείξουμε με την σειρά αυτή των εκπομπών. Κάθε πράγμα, με την σειρά του.

Η 26η εκπομπή 2014 και η έκτη της νέας σειράς Οι Ασθένειες

της δημοκρατίας.