Δεκέμβριος 2014 Skeptic Youth Magazine Σελίδα 1

Δεκέμβριος 2014 Skeptic Youth Magazine Σελίδα 2

Δεκέμβριος 2014 Skeptic Youth Magazine Σελίδα 3

Υγειονομική Κρίση: Απειλή για την παγκόσμια ασφάλεια ο ιός Έμπολα

Από τον Φεβρουάριο του 2014, όταν και ανακοινώθηκε η εξάπλωση επιδημίας

ιογενούς αιμορραγικού πυρετού Έμπολα στην Δυτική Αφρική μέχρι και σήμερα, η

ανθρωπότητα παρακολουθεί τις ραγδαίες εξελίξεις με εξαιρετικά έντονο

προβληματισμό και ανησυχία. Η μεγαλύτερη επιδημία Έμπολα στην ιστορία μέχρι

σήμερα έχει προκαλέσει περισσότερους από 4.900 θανάτους σε σύνολο 13.241

κυρίως σε Γουινέα, Σιέρα Λεόνε, Σενεγάλη, Λιβερία και Νιγηρία κηρύσσοντας τις

παραπάνω χώρες σε κατάσταση συναγερμού. Η επιδημία βρίσκεται σε καλπάζουσα

εξέλιξη, τείνοντας πλέον να χαρακτηριστεί πανδημία καθώς ο ιός Έμπολα (EBOV)

σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) είναι παθογόνο του Επιπέδου

Κινδύνου 4, το υψηλότερο στην κλίμακα και έχει καταχωρηθεί επίσημα ως βιολογικό

όπλο.

Το Συμβούλιο Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών χαρακτήρισε την

έκταση της επιδημίας του ιού Έμπολα που πλήττει χώρες της Αφρικής «απειλή για τη

διεθνή ειρήνη και ασφάλεια» καλώντας τις υγειονομικές υπηρεσιών όλων των

κρατών να παράσχουν επειγόντως πόρους και βοήθεια για την αντιμετώπιση της

σοβαρής υγειονομικής κρίσης. Οι τελευταίες προβλέψεις του ΠΟΥ και του Κέντρου

Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ (CDC) κάνουν λόγο για την εμφάνιση

στη Δυτική Αφρική 5.000 έως 10.000 νέων κρουσμάτων μέχρι το τέλος του έτους.

Δεκέμβριος 2014 Skeptic Youth Magazine Σελίδα 4

Στις άμεσες συνέπειες που δημιουργεί η σοβαρή υγειονομική κρίση μέσω της

ανεπαρκούς αντιμετώπισης της επιδημίας συγκαταλέγεται ο κίνδυνος κλυδωνισμού

της παγκόσμιας οικονομίας, εάν δεν αντιμετωπισθεί πρωτίστως η κατάσταση και στη

συνέχεια δεν υποστηριχθεί η παροχή οικονομικής στήριξης στις χώρες που έχουν ήδη

πληγεί από τον ιό.

Είναι απολύτως αναγκαίος ο συντονισμός των προσπαθειών και η συνεργασία

Ηνωμένων Εθνών και Παγκόσμιας Τράπεζας προς τη δημιουργία ενός

«χρηματοδοτικού μέσου» στη μάχη και στον προληπτικό σχεδιασμό ενάντια στη

θανατηφόρα ασθένεια. Ο ιός απειλεί ολόκληρα κράτη με κατάρρευση, δείχνοντας να

αποτελεί υγειονομικό περιστατικό μαζικής επιδημίας το οποίο ενδέχεται να απειλήσει

την ίδια την επιβίωση της κοινωνίας και των κυβερνήσεων. Είναι επιβεβλημένη η

αντιμετώπιση της κρίσης από την διεθνή κοινότητα καθώς οδηγεί σε μία άνευ

προηγουμένου επιδείνωση του βιοτικού επιπέδου στις κοινωνίες ολόκληρης της

αφρικανικής ηπείρου.

Αποδεικνύεται ορατός ο κίνδυνος εξάπλωσης και σε άλλες χώρες, με καίριους τομείς

που δύναται να δεχτούν ισχυρά πλήγματα να αποτελούν η απώλεια επιπλέον

ανθρώπινων ζωών, η οικονομική αποσταθεροποίηση και η ανασφάλεια.

Δεκέμβριος 2014 Skeptic Youth Magazine Σελίδα 5

Η αρχική ολιγωρία σε παγκόσμιο επίπεδο στην αντιμετώπιση της νόσου και οι

μετακινήσεις ατόμων και πληθυσμών συνέβαλαν στην εξάπλωσή της. Πλέον

παγκοσμίως έχει συγκροτηθεί ένα συντονιστικό όργανο ειδικά για τις αερομεταφορές

μεταξύ πρωτευουσών κρατών και «κόμβων διακίνησης» φορέων του ιού Εμπολα στη

Δυτική Αφρική καθώς ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για την πρόληψη της επιδημίας

είναι ο περιορισμός της εξάπλωσης στην πηγή της. Παρ’ όλα αυτά, τα ανωτέρω

μέτρα δεν είναι δυνατόν θα αποτρέψουν την εξάπλωση του ιού, καθώς ο χρόνος

επώασής του κυμαίνεται από 2 ημέρες έως και τρεις εβδομάδες, με αποτέλεσμα τα

συμπτώματα να μην εκδηλώνονται αμέσως και επομένως η θερμοκρασία του ατόμου

που νοσεί να μην παρουσιάζει μεταβολή σε τέτοιο βαθμό ώστε να προκαλεί

ανησυχία. Δηλαδή το άτομο δεν είναι μολυσματικό μέχρι ότου να αναπτυχθούν τα

συμπτώματα.

Ο Έμπολα είναι ένας από τους 30 γνωστούς ιούς που δύναται να προκαλέσουν

ιογενές σύνδρομο αιμορραγικού πυρετού. Ο ιός μεταδίδεται μέσω της άμεσης επαφής

αμυχών του δέρματος ή των βλεννογόνων (μάτι, μύτη, στόμα), μέσω του αίματος,

ιδρώτα, βιολογικών υγρών, κοπράνων και άλλων εκκρίσεων, μέσω τις σεξουαλικής

επαφής χωρίς προφύλαξη, μέσω του μητρικού γάλακτος, καθώς επίσης και με την

επαφή με μολυσμένα αντικείμενα όπως χρησιμοποιημένες σύριγγες και ιματισμό.

Μέχρι στιγμής δεν έχει περιγραφεί μετάδοση μέσω κουνουπιών ή εντόμων όπως

επίσης δεν υπάρχουν στοιχεία μετάδοσης του ιού αερογενώς (μέσω της αναπνοής).

Ο ιός αγγίζει ποσοστό θνησιμότητας έως και 90%. Δυστυχώς μέχρι σήμερα δεν

υπάρχει αποτελεσματικό εμβόλιο, θεραπεία, ειδική φαρμακευτική αγωγή ή

διαγνωστικό τεστ για την ασθένεια, αν και πολλές επιστημονικές ομάδες ανά τον

κόσμο αναπτύσσουν και χορηγούν σε πειραματικό επίπεδο διάφορα θεραπευτικά

σχήματα. Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, πειραματικά εμβόλια θα είναι έτοιμα προς χρήση

στις αρχές του 2015.

Η διεθνής κοινότητα οφείλει σύσσωμη, με αποφασιστικότητα και με σωστό

συντονισμό να συστρατευτεί προκειμένου να αντιμετωπίσει τον εχθρό που έρχεται

από την Αφρική και απειλεί να ταράξει την ασφάλεια του Δυτικού κόσμου. Δεν

μπορούμε να επαναπαυθούμε σε καταστάσεις υγειονομικού αποκλεισμού. Είμαστε

ένα «παγκόσμιο χωριό» στο οποίο οι μικροοργανισμοί πάντα ταξίδευαν, απειλώντας

το κοινωνικό οικοδόμημα.

Δεκέμβριος 2014 Skeptic Youth Magazine Σελίδα 6

Σε τέτοιες καταστάσεις, η δημιουργία κλίματος φόβου και πανικού ενδέχεται να

οδηγήσει σε διαστρέβλωση των προτεραιοτήτων ή αποπροσανατολισμό των

υπηρεσιών δημόσιας υγείας παγκοσμίως, οδηγώντας σε κατασπατάληση τεράστιων

ποσών δημοσίου χρήματος. Οι άστοχες ή βεβιασμένες υπό πανικό ή υπαγόρευση

καταστάσεις ενδέχεται να οδηγήσουν σε νέους κινδύνους την παγκόσμια υγεία μέσω

εμβολίων ή φαρμακευτικών θεραπειών προτού ολοκληρωθούν όλες οι απαιτούμενες

φάσεις έγκρισης προς κυκλοφορία. Επιπλέον η παρατεταμένη κινδυνολογία

επηρεάζει τις οικονομικές εξελίξεις σε παγκόσμιο επίπεδο, οδηγώντας σε

«οικονομικό εμπάργκο» ολόκληρα κράτη που πλήττονται και την παγκόσμια

οικονομία σε αβεβαιότητα.

Μάριος Κροκίδης,

Διδάκτωρ Βιοχημείας

Μεταδιδακτορικός Ερευνητής, Ιατρική Σχολή, Εθνικό και Καποδιστριακό

Πανεπιστήμιο Αθηνών

Δεκέμβριος 2014 Skeptic Youth Magazine Σελίδα 7

Η ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑ ΤΗΣ ISIS

Τους τελευταίους μήνες έχουν κατακλύσει το διαδίκτυο βίντεο αποκεφαλισμών

συνοδευόμενα από μια πληθώρα βίντεο ομήρων με κύριο χαρακτηριστικό τους την

επίδειξη της στρατιωτικής ισχύς της ISIS. H ISIS λοιπόν φαίνεται να έχει κηρύξει ένα

νέο είδος πολέμου, έναν πόλεμο υψηλής τεχνολογίας με τη χρήση κάθε μέσου

μαζικής επικοινωνίας για να περάσει το μήνυμα της. Η χρήση του διαδικτύου από την

τρομοκρατική οργάνωση ISIS δίνει μια διαφορετική διάσταση στον πόλεμο της

τρομοκρατίας καθώς επίσης ανοίγει καινούργια μέτωπα.

Η επίδειξη των βίαιων πρακτικών των τζιχαντιστών ξεσήκωσε ένα κύμα

μισαλλοδοξίας για τον ισλαμικό κόσμο που όλο και διογκώνεται. Η πολιτικό-

στρατιωτική πλευρά του Ισλάμ που παρουσιάζεται από την ISIS, έχουν δημιουργήσει

μια γενικότερη μισαλλοδοξία για τον ισλαμισμό, μια θρησκεία όπως και πολλές

άλλες, και εκτός από αποκεφαλισμούς και επιδείξεις ωμής βίας, εμπερικλείει πολλές

διαφορετικές φυλές, πολιτισμούς και κράτη, που δεν αντιπροσωπεύονται από τη

τζιχάντ. Δυστυχώς όμως λόγω της ταύτισης του ισλαμισμού με την τζιχάντ και τις

πρακτικές της είναι δύσκολο να κατανοηθεί πως ο ισλαμισμός δεν είναι μόνο η

τζιχάντ στη μέση Ανατολή και να γίνει ένας σαφής διαχωρισμός μεταξύ τους.

Επιστρέφοντας και πάλι στο ζήτημα των βίντεο των αποκεφαλισμών, αυτό που

μπορούμε συμπεράνουμε είναι πως η ISIS έχει κατανοήσει πλήρως την δύναμη των

μέσων μαζικής ενημέρωσης και την χρησιμοποιεί στο έπακρο στέλνοντας μηνύματα

με συμβολική σημασία. Το ζήτημα που γεννιέται με τα βίντεο των αποκεφαλισμών,

είναι κατά πόσο η δημοτικότητα και η άνοδος της ISIS, δημιουργούν απειλή για τον

δυτικό πολιτισμό. Τα μηνύματα που στέλνουν με τα βίντεο τους είναι εμφανή και η

κωδικοποίηση τους είναι αρκετά εύκολη. Ακόμα πιο ανησυχητικό είναι το γεγονός

πως οι εκτελέσεις γίνονται από βρετανούς υπηκόους που έχουν ασπαστεί τον

ισλαμισμό, κάτι που φαντάζει παράδοξο και ανησυχητικό μαζί, αν αναλογιστεί κανείς

πως μιλάμε για πολίτες που ενώ ζουν σε μια χώρα δυτικού πολιτισμού παίρνουν την

απόφαση να ζήσουν ως τρομοκράτες.

Δεκέμβριος 2014 Skeptic Youth Magazine Σελίδα 8

Εξίσου ανησυχητικό είναι το γεγονός πως μουσουλμάνοι που ζουν σε ευρωπαϊκές

χώρες είναι προσκολλημένοι και έχουν διαμορφώσει τη ζωή τους με ακραία έθιμα

του Ισλάμ, και πολύ συχνά αγνοούν το δίκαιο γιατί όπως λένε δεν το αναγνωρίζουν.

Το ερώτημα όσων αφορά το δίλημμα ασφαλείας είναι αν τα βίντεο εκφράζουν μια

απειλή για κλιμάκωση της βίας με ανοιχτή πρόσκληση σε σύρραξη και την διαιώνιση

ενός πολέμου του Ισλάμ εναντίον του πολιτισμού. Από την άλλη μπορεί κανείς να

υποθέσει πως θέλουν να κατακεραυνώσουν τον ίδιο τον δυτικό πολιτισμό, αφού

χρησιμοποιούν πολλά στοιχεία από τον δυτικό πολιτισμό. Μερικά από αυτά είναι η

χρήση του διαδικτύου για την μετάδοση των βίντεο και η διάρρευση τους σε σελίδες

κοινωνικής δικτύωσης (Facebook, twitter, YouTube), οι πρωταγωνιστές μιλούν

αγγλικά και είναι αγγλικής καταγωγής γεγονός που δίνει έναν αέρα

παγκοσμιοποίησης όσων αφορά τη λίστα μελών της ISIS. Ακόμα και η ίδια η

πρακτική του αποκεφαλισμού θυμίζει την πρακτική του αποκεφαλισμού από την

γαλλική επανάσταση. Παρόλα αυτά φαίνεται πως τους δύο κύριους στόχους τους της

παγκόσμιας προβολής τους στα media τους έχουν καταφέρει: να προκαλέσουν τις

ΗΠΑ και τους συμμάχους τους και να στρατολογήσουν νέα μέλη προερχόμενα από

το εξωτερικό της Μέσης Ανατολής.

Ποιες είναι όμως οι πηγές χρηματοδότησης της ISIS; Αναφορές έδειξαν ότι ο πλούτος

της ανέρχεται σε 2 δις δολάρια, γεγονός που δημιουργεί έκπληξη ως προς την

απόκτηση τους. Εκτός από το γεγονός ότι είναι αυτοχρηματοδοτούμενο, επιπλέον

χρηματοδοτείται από άλλη κράτη. Αρχικά η ISIS κερδίζει χρήματα από την

εκμετάλλευση των κρατών στα οποία έχουν έλεγχο. Η περιοχή της βόρειας Συρίας

είναι πλούσια σε κοιτάσματα πετρελαίου, κάτι που το εκμεταλλεύεται η ISIS,

πουλώντας το πίσω στην συριακή κυβέρνηση. Είναι αξιοσημείωτο το γεγονός πως το

ισλαμικό κράτος εξάγει περίπου 9000 βαρέλια πετρέλαιο την ημέρα τουτέστιν 25-40

δολάρια το βαρέλι. Βέβαια ανάμεσα στις πηγές χρηματοδότησης τους

συγκαταλέγονται πρακτικές όπως απαγωγές, ληστείες, φόροι κλπ. Έχουν

δημιουργήσει έτσι μια πολεμική οικονομία, που τους δίνει τη δυνατότητα να μην

έχουν ανάγκη εξωγενούς χρηματοδότησης.

Αυτό που πρέπει να αναρωτηθούμε όλοι είναι αν ο παροξυσμός της τζιχάντ που

επικρατεί είναι το προμήνυμα για την δημιουργία ενός χαλιφάτου που θα πάρει τη

θέση της κυβέρνησης στην ευρύτερη περιοχή και αν πρέπει να μας ανησυχήσει το

γεγονός πως μια τρομοκρατική οργάνωση μπορεί να κυβερνήσει μια χώρα και να την

εκπροσωπήσει στο διεθνές σύστημα και ποιο θα είναι το κόστος για το διεθνές

σύστημα.

Μαρία Δαβίδη

Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών

Πανεπιστήμιο Πειραιώς

Δεκέμβριος 2014 Skeptic Youth Magazine Σελίδα 9

“HeForShe” : Η νέα καμπάνια για την ισότητα των φύλων

Παρά τα 24 της χρόνια, η Emma Charlotte Duerre Watson δείχνει να έχει

καταφέρει πολλά πράγματα που άλλες συνομήλικές της δεν τολμούν ούτε να

ονειρευτούν. Η τύχη της «χαμογέλασε» από τα 9 της χρόνια, όταν κέρδισε τον

πρωταγωνιστικό ρόλο στην κινηματογραφική μεταφορά του best-seller Harry

Potter. Έκτοτε, ο δρόμος της ήταν στρωμένος με ροδοπέταλα. Εκτός από την

τεράστια επιτυχία που είχε ο ρόλος της -χάρις στον οποίο απέκτησε αμέτρητα

χρήματα, βραβεία και φήμη- η Emma είχε την τύχη να επιλεγεί ως το βασικό

πρόσωπο των διάσημων οίκων μόδας Burberry και Channel ενώ δεν παρέλειψε

την πανεπιστημιακή της μόρφωση αποφοιτώντας από το πανεπιστήμιο Brown.

Τον Ιούλιο του 2014 έλαβε τον τιμητικό τίτλο «Πρέσβειρα Καλής Θελήσεως»

από τον σύνδεσμο του ΟΗΕ για τις Γυναίκες, UN Women.

Δύο μήνες μετά, στις 20 Σεπτέμβρη 2014 η διάσημη Hermione Granger

κήρυξε την έναρξη της καμπάνιας της, “HeForShe” – «Αυτός για Εκείνη» με

σκοπό να προασπίσει τα δικαιώματα των γυναικών αλλά και να διεκδικήσει

την ισότητα των φύλων. Η καινοτομία της; Δεν απευθύνεται μόνο σε γυναίκες

αλλά και σε άνδρες γιατί η ισότητα των φύλων τους αφορά εξίσου. Σε μια

παγκόσμια κοινωνία όπου ο άνδρας είναι το ισχυρό φύλο και η γυναίκα το

αδύναμο η συμπεριφορά των δύο φύλων είναι προκαθορισμένη από την ίδια

την κοινωνία : ο άνδρας είναι δυνατός ενώ η γυναίκα είναι ευαίσθητη.

Η γυναίκα μπορεί εύκολα να κλάψει, ο άνδρας, όμως, όχι. Δε μπορεί γιατί

σύμφωνα με τα στερεότυπα ο άνδρας θα είναι λιγότερο macho εάν ζητήσει

βοήθεια. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα ο άνδρας να μην μπορεί να εκφράσει τα

συναισθήματά του. Συνεπώς, η ισότητα αφορά και τους άνδρες…

Δεκέμβριος 2014 Skeptic Youth Magazine Σελίδα 10

«Τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες πρέπει να αισθάνονται ελεύθεροι να

είναι ευαίσθητοι» δήλωσε η Emma στο βήμα των Ηνωμένων Εθνών και

επισήμανε ότι το ζητούμενο της καμπάνιας “HeForShe” είναι η ελευθερία. Η

νεαρή Πρέσβειρα Καλής Θελήσεως δήλωσε φεμινίστρια και εξήγησε ότι ο

φεμινισμός σαν κίνημα δεν αντιτίθεται ούτε υπονομεύει τους άνδρες καθώς εξ

ορισμού ο φεμινισμός είναι «Η πεποίθηση ότι οι άνδρες και οι γυναίκες θα πρέπει

να έχουν ίσα δικαιώματα και ευκαιρίες. Είναι η θεωρία της πολιτικής, οικονομικής

και κοινωνικής ισότητας των φύλων ».

Φυσικά, όλοι μας γνωρίζουμε τη θλιβερή πραγματικότητα. Πέρα από την άνιση

κατανομή εργασίας και την άνιση κατανομή εισοδήματος –γιατί ο άνδρας

παίρνει υψηλότερο μισθό από μια γυναίκα για την ίδια προσφερόμενη θέση

εργασίας- υπάρχουν ζητήματα ζωτικής σημασίας που αφορούν την ίδια

επιβίωση των γυναικών. Εάν ρίξει κανείς μια ματιά στα επίσημα στατιστικά

στοιχεία που δημοσιεύτηκαν από τον σύνδεσμο UN Women θα καταλάβει ότι

οι γυναίκες ακόμα και στη σημερινή «μοντέρνα» εποχή εξακολουθούν να

υφίστανται διακρίσεις παντός τύπου. Συγκεκριμένα, εν έτει 2013, το 35% του

παγκόσμιου γυναικείου πληθυσμού έπεσε θύμα σεξουαλικής κακοποίησης ενώ

το 70% έχει πέσει θύμα βιασμού αλλά και σωματικής κακοποίησης από τον

ίδιο τους τον σύντροφο.

Κι αν έχει επικρατήσει η εντύπωση ότι όλα αυτά τα δυσάρεστα γεγονότα

συμβαίνουν μόνο στις τριτοκοσμικές χώρες, δείτε και τα παρακάτω στοιχεία.

Σε 29 χώρες της Μέσης Ανατολής και της Αφρικής περισσότερα από 133

εκατομμύρια κορίτσια και γυναίκες έχουν βιώσει κάποια μορφή ακρωτηριασμού

των γεννητικών τους οργάνων. Όσον αφορά την αναπτυγμένη Δύση; Στις ΗΠΑ

το 83% των κοριτσιών ηλικίας 12 έως 16 χρονών έχει υποστεί σεξουαλική

παρενόχληση στα δημόσια σχολεία ενώ οι γυναίκες καριέρας στην Ευρωπαϊκή

Ένωση που δέχτηκαν ανεπιθύμητες σεξουαλικές προτάσεις στο χώρο εργασίας

τους αγγίζουν το ποσοστό της τάξεως του 40 – 50%.

Δεκέμβριος 2014 Skeptic Youth Magazine Σελίδα 11

Όχι, δεν θα κρίνω τις υποκριτικές ικανότητες της Watson ούτε αν είναι το

απόλυτο fashion icon. Άλλωστε, δε με αφορά ούτε θα έπρεπε να αφορά

κανέναν μας. Γιατί προσωπικά, ως γυναίκα και κυρίως ως άνθρωπος, χαίρομαι

που εμφανίστηκε ένα κίνημα εν έτει 2014 μετά την 4η Παγκόσμια Διάσκεψη για

τις Γυναίκες που έλαβε χώρα στο Πεκίνο το 1995 (μόλις 11 χρόνια μετά!) για

να μας υπενθυμίσει ότι υπάρχει αυτό το παγκόσμιο πρόβλημα. Ειλικρινά,

θεωρώ ευτυχές γεγονός ότι η καμπάνια “HeForShe” έχει ήδη ταξιδέψει στη

Σουηδία, την Αίγυπτο, τη Ρουάντα αλλά και στην Ινδία όπου ο Ινδός ηθοποιός

και σκηνοθέτης Farhan Akhtar έγινε ο πρώτος άνδρας «Πρέσβης Καλής

Θελήσεως» του συνδέσμου UN Women καθώς το Μάρτιο του 2013 ίδρυσε το

σύνδεσμο MARD (Men Against Rape and Discrimination - Άνδρες κατά του

βιασμού και της διάκρισης), μια καμπάνια με ήδη αρκετούς υποστηρικτές.

Πολλοί υποστηρίζουν ότι η Watson δεν είναι το κατάλληλο πρόσωπο για να

υποστηρίξει αυτή την καμπάνια. Σαφώς και υπάρχουν πολλές γυναίκες ανά τον

κόσμο με αξιοθαύμαστη πορεία στον αγώνα για τα δικαιώματα της γυναίκας.

Σε αυτό το σημείο δε μπορώ να μην εκθειάσω τη Malala Yousafzai, τη

δεκαεφτάχρονη ακτιβίστρια από το Πακιστάν που από τα 11 της χρόνια,

μάχεται καθημερινά με τους εξτρεμιστές για την εκπαίδευση στη χώρα της.

Παρά το γεγονός ότι η Malala σώθηκε κυριολεκτικά από θαύμα μετά από τη

σφαίρα που δέχτηκε στο κεφάλι, εκείνη δεν φοβήθηκε αλλά συνέχισε τον

αγώνα της που φέτος της χάρισε το Νόμπελ Ειρήνης που μοιράστηκε από

κοινού με τον Ινδό Kailash Satyarthi για την κοινή προσφορά τους στα

δικαιώματα του ανθρώπου.

Αυτά τα δικαιώματα του ανθρώπου και ιδιαίτερα αυτά της γυναίκας,

καταπατώνται συνέχεια. Οι ισχυροί δε δείχνουν έλεος, οι αδύναμοι δεν έχουν

σανίδα σωτηρίας. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της 26χρονης Ιρανής

Reyhaneh Jabbari που εκτελέστηκε δι’ απαγχονισμού στις 25 Οκτωβρίου 2014

για τη δολοφονία του φερόμενου ως βιαστή της Morteza Abdolali Sarbandi. Αν

και η διεθνής κοινότητα προσπάθησε να αποτρέψει την εκτέλεσή της, το

ιρανικό δικαστήριο δεν δέχτηκε ποτέ την εκδοχή της αυτοάμυνας. Δυο μέρες

μετά, σύσσωμη η διεθνής κοινωνία θα διάβαζε συγκλονισμένη το τελευταίο

γράμμα της άτυχης κοπέλας προς τη μητέρα της: ευχόταν να είχε γεννηθεί

αγόρι και να είχε πεθάνει η ίδια το μοιραίο βράδυ της δολοφονίας.

Ακόμα, όμως, και η ίδια η Emma βίωσε της συνέπειες για την απόφασή της

να ξεκινήσει αυτή την εκστρατεία καθώς δέχτηκε απειλές από ανώνυμους

hackers που αφορούσαν τη δημοσίευση «προσωπικών» της φωτογραφιών. Ήδη,

όμως, κυκλοφορούν διάφορες εικόνες της Emma με υβριστικά σχόλια για

εκείνη. Δυστυχώς για αυτούς, το μόνο που κατάφεραν ήταν να δυναμώσουν τη

φωνή της και να ισχυροποιήσουν τη θέλησή της για την προώθηση αυτού του

μηνύματος.

Δεκέμβριος 2014 Skeptic Youth Magazine Σελίδα 12

Πέρα από την Emma και την καμπάνια “HeForShe”, ολοένα και περισσότεροι

stars ασχολούνται με τα κοινωνικά ζητήματα της εποχής. Η πιο διάσημη

Πρέσβειρα Καλής Θελήσεως και Ειδική Απεσταλμένη του ΟΗΕ, Angelina

Jolie, εδώ και χρόνια βρίσκεται στο πλευρό των προσφύγων, συμπαρασύροντας

και το σύζυγό της, Brad Pitt. Ο Antonio Banderas έγινε Πρέσβης Καλής

Θελήσεως του ΟΗΕ για την καταπολέμηση της φτώχειας ενώ η Gisele

Bündchen είναι Πρέσβειρα Καλής Θελήσεως στο Πρόγραμμα του ΟΗΕ για το

Περιβάλλον (UNEP). Ο Leonardo DiCaprio πρόσφατα ανακηρύχθηκε από τον

ΟΗΕ «Αγγελιοφόρος της Ειρήνης» ενώ η Victoria Beckham έγινε η Πρέσβειρα

Καλής Θελήσεως του ΟΗΕ για την καταπολέμηση της μάστιγας του AIDS.

Τέλος, ο Robbie Williams και ο David Beckham ένωσαν τις δυνάμεις τους και

έγιναν οι Πρεσβευτές Καλής Θελήσεως της UNICEF για όλα τα παιδιά που

βρίσκονται σε κίνδυνο.

Και επαναλαμβάνω. Δε μας αφορά ούτε αν είναι τα κατάλληλα πρόσωπα ούτε

εάν περιμένουν κάποιο προσωπικό όφελος από την ενασχόλησή τους με τα

κοινωνικά ζητήματα. Γιατί, καλώς ή κακώς, και λόγω του επαγγέλματός τους,

αποτελούν πρότυπο για εκατομμύρια ανθρώπους ανά τον κόσμο, μικρούς και

μεγάλους που πολλές φορές τείνουν να μιμούνται τη συμπεριφορά τους. Και

ίσως τελικά να είναι εκείνοι τα σωστά πρόσωπα που θα φωτίσουν με τη

δράση τους τον υπόλοιπο κόσμο. Έτσι, καμία άλλη Reyhaneh δε θα εκτελεστεί

άδικα πιστεύοντας ότι ο κόσμος αυτός δεν την αγαπούσε και μια νέα Malala

θα βρίσκει το θάρρος να διεκδικεί τα δικαιώματά της. Αυτό άλλωστε είναι και

το νόημα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Θα τελειώσω αυτό το άρθρο με το αρχαίο ρητό του Ghandi «Γίνε εσύ η

αλλαγή που θες να δεις στον κόσμο». Το μόνο σίγουρο είναι ότι ο κόσμος

μας για να σωθεί χρειάζεται ήρωες. Και ηρωίδες…

Ελένη Κοσμά

Τεταρτοετής φοιτήτρια του τμήματος Διεθνών, Ευρωπαϊκών και Περιφερειακών

Σπουδών, Πάντειο Πανεπιστήμιο

Δεκέμβριος 2014 Skeptic Youth Magazine Σελίδα 13

Κώδικας Μετανάστευσης και Κοινωνικής Ένταξης.

Σε μία κοινωνία, που συνεχώς μεταβάλλεται, είναι δύσκολο να εγκολπώσουμε με

ακρίβεια τη σύγχρονη μεταναστευτική εισροή. Ο ποιοτικός μετασχηματισμός των

κρατών, ένας δύσκαμπτος σύμμαχος της νέας γενιάς, απορρέει από τη γνησιότητα της

φράσης του Πλάτωνα: ‘’ Ο άνθρωπος είναι το αγριότερο από όλα τα ζώα της φύσης.

Αν λάβει σωστή παιδεία, γίνεται το ημέτερο και πλέον θείο’’. Το προμήνυμα αυτό

έδειξε στα κράτη την ανάγκη για σεβασμό στον ίδιο τον άνθρωπο.

Έτσι, σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο και το Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης η

Ελλάδα έχει υποχρέωση να τηρεί, να σέβεται, να προστατεύει και να εκπληρώνει τα

δικαιώματα όλων των μεταναστών, των αιτούντων άσυλο και των προσφύγων, που

φτάνουν στη χώρα με όποιο τρόπο κι αν γίνεται η προσπέλαση των συνόρων, κι αυτό

γιατί ο μετανάστης ή πρόσφυγας λογίζεται άνθρωπος. Ομοίως, οι αιτούντες άσυλο

πρέπει να είναι σε θέση να καταθέτουν τις αιτήσεις τους και να έχουν πρόσβαση σε

μια δίκαιη και αποτελεσματική διαδικασία, που θα επιφέρει αποτέλεσμα και όχι ένα

δεύτερο τραύμα.

Φωτογραφικό υλικό: Διεθνούς Αμνηστίας

Δεκέμβριος 2014 Skeptic Youth Magazine Σελίδα 14

Η Ελλάδα καλείται να διαχειριστεί συνοριακά εδάφη στην περιοχή του Έβρου και

στο Αιγαίο Πέλαγος, περιοχές που αποτελούν μεταναστευτικές εισροές. Εκεί

αντιμετωπίζουν την παράνομη και επικίνδυνη πρακτική που χρησιμοποιεί η ελληνική

συνοριοφυλακή και ακτοφυλακή, απορρίπτοντας το γεγονός της προσπάθειας

διαφυγής τους από τις πολεμικές συρράξεις, την φτώχεια, την απέλαση τους από την

πατρίδα και τις πολιτικές καταστάσεις που επικρατούν στον τόπο διαμονής. Η

Ελλάδα στερεί το δικαίωμα για ζωή, καθώς πολλές φορές οι ελληνικές αρχές στην

προσπάθεια απώθησης των μεταναστών, θέτουν σε κίνδυνο ζωές ανθρώπων με την

κακομεταχείριση, που αναμφίβολα είναι παραβίαση του βασικού ανθρώπινου

δικαιώματος.

Μάλιστα, σε πρόσφατη δημοσίευση της CPT (Επιτροπή του Συμβουλίου της

Ευρώπης για την Πρόληψη των Βασανιστηρίων και της Απάνθρωπης ή Ταπεινωτικής

Μεταχείρισης ή Τιμωρίας) αναφέρονται στοιχεία από κέντρο κράτησης μεταναστών

στον ελληνικό χώρο, όπου στοιβάζονται σε 110 τ.μ 146 μετανάστες. Κάθε κράτος

υποδοχής οφείλει να έχει τις ανάλογες υποδομές για να τηρήσει την θέση του στο

Διεθνές Δίκαιο. Με την σειρά της η Ελλάδα υποχρεούται να φέρει αναβαθμισμένα

κέντρα υποδοχής μεταναστών, τα οποία θα απαρτίζονται από έμπειρο προσωπικό,

όπως συμβούλους ψυχικής υγείας και μεταφραστές. Σε δεύτερο επίπεδο, οι υποδομές

αυτές πρέπει να έχουν καταλύματα, δηλαδή χώρους προσωρινής στέγασης και να

παρέχουν κάλυψη των πρώτων αναγκών. Επομένως, ο μετανάστης θα βρεθεί σε ένα

περιβάλλον ασφαλές και η διαδικασία που έγκειται να αντιμετωπίσει χρήζεται

ευκολότερη.

Το Ελληνικό κράτος παρά το διασυρμό, αρνείται να παραδεχτεί την λάθος πρακτική

που ακολουθεί έως τώρα, μένοντας κάθετο στην άρνηση της περαιτέρω βοήθειας που

επιθυμούν να προσφέρουν οι Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις (Μ.Κ.Ο). Σε ένα τέτοιο

ιδεατό κλίμα υποδοχής, το θεμέλιο δεν είναι άλλο από την παιδεία. Ένα εκπαιδευτικό

πρόγραμμα που θα προσομοιάζει την κατάσταση των ατόμων, που αναγκάζονται να

αφήσουν την πατρίδα τους, ίσως επιφέρει την αλλαγή. Αν, δηλαδή, καταφέρει η

ελληνική παιδεία να θρέψει τη δικαιοσύνη της κοινωνικής πολιτικής σε άτομα και

ομάδες, τότε ο στόχος θα στεφθεί με επιτυχία.

Δεκέμβριος 2014 Skeptic Youth Magazine Σελίδα 15

Από την άλλη, η ισχύς των Μ.Μ.Ε διαφαίνεται από την ανεπαρκή ορθή ενημέρωση,

καθώς προτάσσει τον φαύλο κύκλο της συνεχούς υποτίμησης, της ανισότητας, της

δημιουργίας στερεοτύπων, στηριζόμενα στο χαμηλό μορφωτικό επίπεδο των δεκτών.

Παράλληλα, συσπειρώνει διχόνοιες θέτοντας ως αρχή την αποθηρίωση των ατόμων

ανάμεσα στο κοινωνικό ομοιογενές ‘’εγώ’’ έναντι στο ξένο ‘’άλλος’’.

Όλη αυτή η στάση της κοινωνίας απέναντι στο μεταναστευτικό ρεύμα αντιτίθεται με

την λογική της διεθνοποίησης, ενώ υπηρετεί την πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης

στο σφράγισμα των συνόρων, εστιάζοντας την αναποτελεσματικότητα της

διασφάλισης και της προστασίας των προσφύγων, των αιτούντων άσυλο και των

μεταναστών. Τα αυξημένα ποσοστά της ακροδεξιάς φανερώνουν την αδικαιολόγητη

συμπεριφορά της κοινωνικής υποβαθμισμένης οντότητας, που χαρακτηρίζεται από

τον εκβαρβαρισμό των φυλετικών διακρίσεων και τη αδυναμία αποδοχής του

υποκειμένου- μετανάστη ως πολίτη της χώρας.

Συγκεκριμένα, στην Αγγλία δημοσιεύτηκαν δύο άρθρα σε αγγλικές εφημερίδες, στις

οποίες δύο πολιτικοί ισχυρίζονταν, πως κάθε παράνομος μετανάστης τους κοστίζει

1.000.000 λίρες. Στην πραγματικότητα τα στοιχεία αυτά δεν είναι αληθή, κι αυτό

γιατί θεωρούν τους μετανάστες απολίτιστους. Έπειτα, σε δύο εφημερίδες

ανακοινώθηκε ότι μετανάστες φάγανε δύο πουλιά στο βασιλικό πάρκο, τα στοιχεία

δεν άργησαν να διαψευσθούν, ωστόσο, κατάφεραν να περάσουν ρατσιστικό μήνυμα

στον μέσο άγγλο. Ρατσιστικά σχόλια και δηλώσεις δημοσιεύτηκαν και στον Ιταλικό

τύπο, αποτρέποντας τους μετανάστες προερχόμενους από την Β. Αφρική με το εξής

μήνυμα: ‘’Μην αφήνετε τους μετανάστες να βγαίνουν από τις βάρκες’’.

Τέλος, στην Ελλάδα το Σεπτέμβρη του 2008 οι μετανάστες αποτελούσαν το 2% του

πληθυσμού. Η ελληνική μάζα έκρινε το ποσοστό πρόβλημα. Δύο μήνες αργότερα, τα

ποσοστά αυξήθηκαν στα 8% - 10% καταλήγοντας στο 6% ως αποτέλεσμα της

απεργίας πείνας των 300 μεταναστών. Οι μετανάστες ήγειραν την νομιμοποίηση

όλων των μεταναστών, αντιτάχθηκαν στην ραγδαία ανάπτυξη του ρατσισμού, στις

φασιστικές συμμορίες και στις επιχειρήσεις ‘’σκούπα’’ των ελληνικών αρχών.

Δεκέμβριος 2014 Skeptic Youth Magazine Σελίδα 16

Παρά τις νομικές προβλέψεις και την πρακτική των κρατών, είναι έντιμο να

αναφερθεί και η θέση των ατόμων, που επιλέγουν να απομακρυνθούν από τον τόπο

τους. Τα άτομα αυτά έχουν επιλέξει να διακινδυνεύσουν την ζωή τους, ελπίζοντας σε

μια βιώσιμη αλλαγή. Με άγνωστο προορισμό, λοιπόν, ξεκινούν το ταξίδι

περιμένοντας την εύνοια των ανεπτυγμένων κρατών.

Καθώς φτάνουν στα θαλάσσια σύνορα έρχονται αντιμέτωποι με τη συνοριοφυλακή,

που επιθυμούν την παράνομη απώθησή τους. Εγκλωβίζονται, έτσι, στο θαλάσσιο

χώρο και σύμφωνα με στοιχεία εκεί μένουν! Τα τελευταία δύο έτη οι θάνατοι στη

Μεσόγειο έχουν αυξηθεί δραματικά, ενώ λυπηρό είναι το γεγονός, πως τον αριθμό

αυτών φέρουν στην επιφάνεια Μ.Κ.Ο και όχι οι κρατικοί φορείς.

Φωτογραφικό υλικό: Διεθνούς Αμνηστίας.

Ο μετανάστης ή πρόσφυγας κυοφορεί την σημαία της άγνοιας στα χέρια, αγωνίζεται

με το ήδη τραυματικό γεγονός της μετανάστευσής, ενώ την ίδια στιγμή διακρίνει αντί

της ασφάλειας, της προστασίας και ευκαιριών, πολλά εμπόδια στην πρόσβαση

υπηρεσιών ψυχικής υγείας, προβλήματα γλώσσας, πολιτισμικές διαφορές, έλλειψη

γνώσης σχετικά με τις διαθέσιμες υπηρεσίες και έναν εργοδότη, ο οποίος επιζητά

τους παράνομους μετανάστες, διότι έτσι γλιτώνει από ασφαλιστικούς φορείς.

Τα στερεότυπα, οι προκαταλήψεις και οι ρατσιστικές συμπεριφορές είναι τα πρώτα

βλέμματα των Ευρωπαϊκών χωρών στα άτομα αυτά, που απλά διαφέρουν

πολιτισμικά! Ο στόχος της επιβίωσης στιγματίζεται ακαριαία, παράλληλα

μετατρέπεται σε σκοπό για προσαρμογή, ένταξη, ενσωμάτωση και αφομοίωση στην

χώρα υποδοχής.

Δεκέμβριος 2014 Skeptic Youth Magazine Σελίδα 17

Μέσα στην κρατική αυτή αδράνεια, οργανώσεις και ομάδες μάχονται πίσω από την

δημοσιότητα για να επανδρώσουν τα θεμελιώδη δικαιώματα που αντιστοιχούν σε

κάθε άνθρωπο. Η εκστρατεία S.O.S EUROPE έχει βοηθήσει σημαντικά στην

αναγνώριση των θυμάτων της Μεσογείου και στη συνεχή παρακολούθηση της

λειτουργίας της ακτοφυλακής. Επίσης, έμπειρο προσωπικό βοηθάει στο έργο της

υποδοχής και ένταξης των μεταναστών. Πολλοί εθελοντές δημιουργούν χώρους

συνάντησης μειονοτικών ομάδων, προκειμένου να συσπειρωθούν και να βγουν πιο

δυναμικοί στην κοινωνία. Όμως, ένας τόπος δεν πρέπει να ξεχνά την ιστορία του. Η

Ελλάδα υπήρξε πρώτη στην προσφυγιά. Δεν πρέπει να παραλείπουμε ακόμη και την

βασική διαφορετικότητα που υπάρχει εντός του Ελλαδικού χώρου, μέσω της

γλώσσας (διαφορετική διάλεκτος από τόπο σε τόπο), κουλτούρας και εθίμων.

Η χώρα μας διαφέρει πολιτισμικά από άκρη σε άκρη, διότι φιλοξενεί πλήθος

πολιτισμικών διαφοροποιήσεων που μαζί συνθέτουν την Ελλάδα. Το πλήθος αυτό

μάλιστα των πολλαπλών διαφοροποιήσεων είναι το κίνητρο για να γίνει ένας τόπος

γνώριμος και να κινήσει τα βλέμματα για την ανακάλυψη του. Ας μην κάνουμε την

άλλοτε φιλόξενη Ελλάδα των προγόνων μας, ένα τόπο αποστροφής που ούτε οι ίδιοι

οι Έλληνες αργότερα θα επιθυμούμε.

Φωτογραφικό υλικό: Διεθνούς Αμνηστίας.

Ιωάννα Ανανιάδου

Ομάδα Δημόσιας Σφαίρας

Δεκέμβριος 2014 Skeptic Youth Magazine Σελίδα 18

Υποκατάστατα αντιμετώπισης της ανεργίας των νέων

Περίπου 5,2 εκατομμύρια Ευρωπαίοι κάτω των 25 ετών είναι άνεργοι στην ΕΕ-28

(Μάιος 2014), πράγμα που σημαίνει ότι ένας στους πέντε νέους σήμερα είναι

άνεργος (23,3% συνολικά στην Ευρώπη). Ακόμα χειρότερα, η άνιση κατανομή των

ποσοστών ανεργίας μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ είναι τρομακτική, με 7,8% στη

Γερμανία και 9,9% (Μάιος 2014) στην Αυστρία σε σύγκριση με το 57,7% στην

Ελλάδα (Μάρτιος 2014) και 54% στην Ισπανία (ένας στου δύο νέους), την Κροατία

48,7%, την Ιταλία (43%), την Κύπρο (37,3%) και την Πορτογαλία (34,8%).

Επιπλέον, 7,5 εκ. Νέοι Ευρωπαίοι μεταξύ 15 -24 ετών δεν εργάζονται ούτε

σπουδάζουν (ΝΕΕΤs - "Not in Education, Employment, or Training") δημιουργώντας

ένα «κοινωνικό σιδηρούν παραπέτασμα».

Αν θεωρήσουμε πως κάτι έχει γίνει, σε

επίπεδο πολιτικών για την αντιμετώπιση

της ανεργίας των νέων στην ΕΕ, φαίνεται

ειλικρινά ότι δεν έχει αποδώσει τα

αναμενόμενα αποτελέσματα. Η

καταπολέμηση της ανεργίας των νέων, με

επιταγές κατάρτισης ή stage διάρκειας

λίγων μηνών απλά δίνουν μία προσωρινή

λύση στο πρόβλημα, χωρίς να στοχεύουν

στον πυρήνα του, δηλαδή στην

αντιμετώπιση της υποαπασχόλησης και

της ανασφάλιστης εργασίας. Η Ευρώπη

γηράσκει και δε μπορεί να βρει τρόπους

ανάπτυξης και οικονομικής ευημερίας με

τις οικονομίες της Ασίας και της Κίνας

να πλησιάζουν απειλητικά.

Η δυνατότητα της κινητικότητας στην

αγορά εργασίας μπορεί να βοηθήσει

αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση της

ανεργίας των νέων, ωστόσο θα πρέπει να

αναπτυχθεί περαιτέρω, καθώς το εργατικό

δυναμικό στον τομέα της απασχόλησης

στην ΕΕ ανέρχεται σε περίπου

216.100.000 άτομα εκ των οποίων μόνο

τα 7,5 εκατομμύρια (3,1%) εργάζονται σε

άλλο κράτος μέλος. Έρευνες της ΕΕ

δείχνουν ότι οι νέοι κατέχουν την πρώτη

θέση στις πιθανότητες μελλοντικής

κινητικότητας στην αγορά εργασίας .

Λόγω της κατάστασης αυτής, η Ευρωπαϊκή Ένωση δίνει ιδιαίτερη έμφαση στο θεσμό

της πρακτικής άσκησης. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής,

24 κράτη μέλη την εφαρμόζουν, ωστόσο θα πρέπει να επισημάνουμε ότι κάθε χώρα

εφαρμόζει διαφορετικά προγράμματα πρακτικής άσκησης που εξαρτώνται από τα

ενδογενή χαρακτηριστικά της.

Δεκέμβριος 2014 Skeptic Youth Magazine Σελίδα 19

Έτσι, τα συστήματα αυτά διαφέρουν μεταξύ τους τόσο ως προς τη συμμετοχή των

νέων και την παρεχόμενη ποιότητα των προγραμμάτων όσο και ως προς τους

συμμετέχοντες. Για παράδειγμα, η Γερμανία, η οποία φημίζεται για την

αποτελεσματικότητα της στο τομέα της πρακτικής άσκησης, εφαρμόζει ένα ιδιαίτερο

σύστημα, το οποίο είναι γνωστό ως «Δυαδικό εκπαιδευτικό σύστημα», όπου συνδέει

την πρακτική άσκηση με την εκπαίδευση, καθώς ο συμμετέχων δεν συμμετέχει μόνο

στην πρακτική αλλά παρακολουθεί ταυτόχρονα και θεωρητικά μαθήματα. Αντίθετα,

η Ιταλία θεωρεί ως πρακτική άσκηση, τη σύμβαση εργασίας που συνάπτεται για αυτό

το σκοπό, η οποία όμως δεν αποτελεί

μέρος του εκπαιδευτικού συστήματος.

Γιατί όμως, είναι τόσο διαδεδομένη η

μέθοδος της πρακτικής άσκησης και τι

επιδράσεις έχει αυτή στους εκάστοτε

συμμετέχοντες; Σε αυτό το σημείο θα

πρέπει να τονίσουμε ότι είναι ελάχιστες

οι μελέτες που έχουν πραγματοποιηθεί

με στόχο την ανάλυση των επιδράσεων

των συστημάτων αυτών τόσο στον

ασκούμενο όσο και στον ιδιώτη ή το

κράτος . Ωστόσο, έχοντας πάντα υπόψη

τις ιδιαιτερότητες κάθε χώρας,

μπορούμε να διατυπώσουμε κάποια

γενικά πλεονεκτήματα και

μειονεκτήματα της εφαρμογής των

προγραμμάτων αυτών.

Ας ξεκινήσουμε όμως με τον

ασκούμενο, ο οποίος άλλωστε αποτελεί

τον πρωτεύον λόγο δημιουργίας και ύπαρξης των προγραμμάτων αυτών. Κατά γενική

ομολογία, ο ασκούμενος βγαίνει ωφελούμενος, καθώς μπορεί να εφαρμόσει στην

πράξη τις θεωρητικές του γνώσεις πραγματοποιώντας με αυτό τον τρόπο μια ομαλή

μετάβαση από το εκπαιδευτικό περιβάλλον στην αγορά εργασίας. Ωστόσο, οι θετικές

επιδράσεις των προγραμμάτων αυτών στον ασκούμενο εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό

από την ποιότητα της προσφερόμενης πρακτικής.

Ποιά είναι όμως τα κίνητρα συμμετοχής των επιχειρήσεων δημοσίου ή ιδιωτικού

δικαίου στα προγράμματα αυτά; Για κάποιες επιχειρήσεις η πρακτική άσκηση

αντιπροσωπεύει μια μακροχρόνια επένδυση, ενώ για κάποιες άλλες είναι

υποκατάστατο (παραγωγικής) θέσης εργασίας. Τα οφέλη που θα έχει μία επιχείρηση

εξαρτώνται από το μέγεθος της και το αντικείμενο της, καθώς έχει αποδειχτεί ότι η

πρακτική άσκηση έχει άμεσα θετικά αποτελέσματα στους τομείς του εμπορίου και

ιδιαίτερα σε κλάδους όπως η χειροτεχνία και οι κατασκευές. Ωστόσο, αυτό που θα

πρέπει να αποφευχθεί είναι οι επιχειρήσεις να βλέπουν την πρακτική άσκηση ως

υποκατάστατο μιας θέσης εργασίας, καθώς ο ασκούμενος εργάζεται όχι για να

καλύψει τις ανάγκες μιας πάγιας (οργανικής/πραγματικής) θέσης εργασίας αλλά για

να εκπαιδευτεί και να εφαρμόσει τις γνώσεις του.

Δεκέμβριος 2014 Skeptic Youth Magazine Σελίδα 20

Σε πολλά από τα προγράμματα αυτά συμμετέχουν και τα κράτη, μέσω των

επιδοτήσεων η αποτελεσματικότητα των οποίων είναι ακόμη υπό αμφισβήτηση.

Αυτές οι επιδοτήσεις αποτελούν κινητήρια δύναμη για την συμμετοχή των

επιχειρήσεων στα προγράμματα, ενώ για άλλους αποτελούν εύκολη πολιτική λύση

καταπολέμησης της ανεργίας των νέων.

Αξίζει να παρατηρήσει κανείς, στο σημείο αυτό, την κατάσταση που επικρατεί στην

Ευρώπη σχετικά με τα μέτρα που έχουν ληφθεί για την καταπολέμηση της νεανικής

ανεργίας, καθώς και τα αποτελέσματα που αυτά έχουν επιφέρει. Με δεδομένο ότι οι

χώρες του Ευρωπαϊκού νότου είναι αυτές που έχουν πληγεί περισσότερο από τις

άλλες χώρες ας δούμε επιγραμματικά τι εφαρμόζεται σε Ελλάδα, Κύπρο και Ιταλία.

Τι κάνει η Ευρωπαϊκή Ένωση

Η Εγγύηση για την Νεολαία επιδιώκει να εξασφαλίσει ότι τα κράτη μέλη θα

προσφέρουν σε όλους τους νέους έως την ηλικία των 25 εργασία, συνεχής

εκπαίδευση, μαθητεία ή πρακτική άσκηση εντός τεσσάρων μηνών από την επίσημη

εκπαίδευση τους. Η Εγγύηση για τη Νεολαία είναι μία από τις πιο κρίσιμες και

επείγουσες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, την οποία τα κράτη μέλη πρέπει να

υλοποιήσουν για να αντιμετωπίσουν την ανεργία των νέων και για να εξομαλυνθεί η

μετάβαση από το εκπαιδευτικό περιβάλλον στο χώρο εργασίας.

Μέχρι στιγμής, η πιο σημαντική πηγή χρηματοδότησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για

την υποστήριξη της εφαρμογής της Εγγύησης για τους νέους, καθώς και άλλων

μέτρων αντιμετώπισης της ανεργίας των νέων είναι το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο

(ΕΚΤ), το οποίο παρέχει περισσότερα από 10 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως για την

περίοδο 2014-2020. Αξίζει να αναφέρουμε ότι τα κράτη μέλη αφιερώνουν ένα

σημαντικό ποσοστό των κονδυλίων του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου για την

εφαρμογή της προαναφερόμενης Εγγυήσεως, καθώς επίσης και για διάφορες

μεταρρυθμίσεις και μέτρα που απαιτούνται για την υποστήριξη της.

Ελλάδα

Στην Ελλάδα ο κρατικός μηχανισμός έχει υιοθετήσει τακτικές που συγκαλύπτουν και

δε λύνουν το πρόβλημα της ανεργίας. Με επιταγές κατάρτισης, τα γνωστά ως

vouchers, και με την κοινωφελή εργασία, προσφέρεται 5μηνη απασχόληση σε

επιχειρήσεις του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα με τους ωφελούμενους στο τέλος να

καταλήγουν και πάλι με ταχύ βήμα στο κατώφλι της ανεργίας. Αυτός ο τρόπος απλά

μοριοδοτεί τους «έχοντες ανάγκη να εργαστούν» και δε γίνεται σωστή αξιολόγηση

βάσει δυνατοτήτων των ανέργων και αναγκών κάλυψης μιας θέσης. Μετεξέλιξη

αυτού του συστήματος, είναι οι παροχές που δίνονται μέσω vouchers και

προγραμμάτων σε επιχειρήσεις να επιλέξουν οι ίδιες τους εργαζομένους τους με βάση

τις ανάγκες τους και τα χαρακτηριστικά των υποψηφίων που αναζητούν. Το κράτος

επιχορηγεί αυτές τις επιχειρήσεις, κι όμως τίποτα δεν εξασφαλίζει ότι θα

παραμείνουν στις θέσεις τους πέραν των 6 ή 12 μηνών που διαρκεί η επιχορήγηση,

Χρειάζεται να ληφθούν παραπάνω μέτρα για να αναπτυχθεί ή να βελτιωθεί η

επιχειρηματικότητα και να δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας. Μεταξύ αυτών

προτείνονται:

Μείωση φορολογίας για τις επιχειρήσεις που προσλαμβάνουν άτομα κάτω των

35 ετών χωρίς να τίθενται σε κίνδυνο οι θέσεις μεγαλύτερων ηλικιακά

εργαζομένων.

Δεκέμβριος 2014 Skeptic Youth Magazine Σελίδα 21

Ενθάρρυνση της νεανικής επιχειρηματικότητας

Σύνδεση πανεπιστημίων και αγοράς με την καθιέρωση πιο δυναμικών

προγραμμάτων πρακτικής εξάσκησης και μαθητείας συμβάλλοντας τόσο στη

στήριξη της αναπτυξιακής προοπτικής της χώρας αλλά και της προσφοράς

εργατικού δυναμικού υψηλής ζήτησης.

Κύπρος

Ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας έχει εξαγγείλει μέτρα για την

καταπολέμηση της ανεργίας, ανάμεσά τους η Ίδρυση Ταμείου Επιχειρηματικότητας

το οποίο θα παρέχει χρηματοδότηση στις εμπορικές τράπεζες, για να μπορούν να

παραχωρούν δάνεια προς τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις με ανταγωνιστικά επιτόκια,

θα επιχορηγηθεί επίσης η απασχόληση σε επιχειρήσεις λιανικού εμπορίου που

απασχολούν από ένα έως τέσσερα άτομα.

Ακόμα, σε επιχειρήσεις που απασχολούν από ένα έως σαράντα εννέα άτομα θα

τοποθετηθούν χίλιοι άνεργοι που λαμβάνουν επίδομα και ο μισθός τους θα

επιδοτείται κατά το ήμισυ από το κράτος για περίοδο 6 μηνών και με υποχρέωση του

εργοδότη για πρόσθετη απασχόληση του εργαζόμενου για δύο μήνες μετά το πέρας

του 6μήνου.

Ιταλία

Η Ιταλία τον Ιούνιο του 2013 εξέδωσε σχετικό νόμο για την προώθηση της

απασχόλησης των νέων στη χώρα. Ο νόμος αυτός δημιουργεί διαφορετικά ταμεία και

καθιερώνει φορολογικές ελαφρύνσεις για τις επιχειρήσεις, ώστε να προχωρήσουν σε

επενδύσεις και με αυτό τον τρόπο να τονωθεί και απασχόληση των νέων. Δικαιούχοι

είναι οι εργοδότες που προσλαμβάνουν προσωπικό για τη κάλυψη μόνιμων θέσεων

ηλικίας 18 έως 29 ετών με τη προϋπόθεση να είναι άνεργοι για τουλάχιστον έξι

μήνες και να έχουν αποφοιτήσει από το σχολείο.

Επίσης, ο προαναφερόμενος νόμος προβλέπει φορολογικό όφελος που ισοδυναμεί

με το ένα τρίτο των ακαθάριστων μηνιαίων αποδοχών του επιλεχθέντος εργαζομένου

και επίσης προβλέπει μέτρα για την αύξηση των ευκαιριών κατάρτισης των νέων.

Ανάμεσα σε άλλα μέτρα, περιλαμβάνεται και το «One Thousand Youth for Culture

Fund», το οποίο παρέχει πρακτική άσκηση σε νέους σε τομείς του πολιτισμού και του

τουρισμού.

Συνοψίζοντας, διαπιστώνεται ότι τα προγράμματα ναι μεν έχουν θετικές επιπτώσεις

τόσο στο άτομο όσο και στην επιχείρηση, αλλά δεν μπορούν να χρησιμοποιούνται ως

μέσα καταπολέμησης της ανεργίας. Η δραματική κατάσταση που βιώνει η Ευρώπη

έχει ανάγκη από δραστικότερες πολιτικές που θα στοχεύουν τον πυρήνα του

προβλήματος.

Δεκέμβριος 2014 Skeptic Youth Magazine Σελίδα 22

Πρέπει επίσης να διαμορφωθούν πολιτικές που από τη μία πλευρά θα εγγυώνται τη

βελτίωση των μέτρων κοινωνικής προστασίας και των κοινωνικών δικαιωμάτων, με

έμφαση στις ενδοκοινοτικές πτυχές της αλληλεγγύης, και από την άλλη, την

προστασία και αξιοποίηση της ελεύθερης κυκλοφορίας των εργαζομένων,

προϋποθέσεις για την ομαλή λειτουργία της εσωτερικής αγοράς. Η Ευρώπη πρέπει

να λαμβάνει μακροπρόθεσμα μέτρα αντιμετώπισης της ανεργίας των νέων και όχι να

προχωρεί σε εύκολες, βραχυπρόθεσμες λύσεις.

Νάντια Γρηγοροπούλου Κατερίνα Καίσαρη

Ομάδα Δημόσιας Σφαίρας Ομάδα Δημόσιας Σφαίρας

Δεκέμβριος 2014 Skeptic Youth Magazine Σελίδα 23

Γυναικεία Διπλωματία

Γυναίκα χωρίς διπλωματία, δε νοείται! Κάτι σαν το αγάπη χωρίς πείσματα, δεν έχει

νοστιμάδα. Έτσι θυμάμαι, στο γενικότερο κλίμα, να προσπαθούν οι γιαγιάδες να μας

μάθουν, εμάς τα μοντέρνα κορίτσια, τα λίγο πιο άγαρμπα. Το ίδιο προσπάθησαν και

με τις μητέρες μας και μάλλον τα κατάφεραν, οι ίδιες δε, ήταν πλήρως εξοικειωμένες

με την τέχνη, αδυνατώ να φανταστώ τι μπορεί να τους δίδαξαν οι δικές τους μανάδες.

Οι συμβουλές κινούντο γύρω από συνήθη θεματική, του πώς να είσαι κατάλληλη για

να νυμφευθείς, αρκετά διπλωμάτης για να «καταφέρεις» τον γαμπρό, πώς να

υιοθετήσεις τη σωστή συμπεριφορά, τους καλούς τρόπους, την ευγένεια και το

απαραίτητο νάζι, πώς να γίνεις σωστή νοικοκυρά, να μάθεις να συμφωνείς κ με τρόπο

να περνάς τις δικές σου απόψεις και τα δικά σου θέλω, να μην είσαι απότομη, να μη

φέρνεις αντιρρήσεις και γενικότερα να φροντίζεις τα τεχνάσματα προς τον

ανυποψίαστο άλλον, με στόχο το μάνατζμεντ του σπιτιού, του ιδίου, των τέκνων και

των οικονομικών σας, να σου γίνουν βίωμα. Για εύρεση εργασίας, οι συμβουλές και

οι απαιτήσεις πιο περιορισμένες. Να βρεις αν θες δουλειά, μία που να ταιριάζει σε

γυναίκα ασφαλώς, αλλά κι αν δε βρεις δε χάθηκε ο κόσμος. Αρκεί να κάνεις έναν

καλό γάμο, σε καλή ηλικία και με καλό άνδρα. Το τι υπονοείται, βεβαίως, με τη

φράση «καλός άνδρας» είναι ένα ξεχωριστό θέμα εκτενούς συζήτησης.

Η συμμετοχή για τη γυναίκα στην αμειβόμενη εργασία συντελέστηκε στην Ελλάδα

περί τα μέσα του 19ου

αιώνα – πρωτύτερα ούτε λόγος – και συνεχίζεται μέχρι σήμερα,

ωστόσο το λανθάνον ζητούμενο, κατά την άποψή μου, από μέρους της κοινωνίας

απέναντι στη γυναίκα ήταν πάντα ο γάμος, ένας καλός γάμος και η δημιουργία

οικογένειας. Και η ίδια η φύση της γυναίκας κλωτσούσε για αυτό, τουλάχιστον μέχρι

σήμερα που οι συνθήκες και τα πρότυπα έχουν αλλάξει. Ή μήπως όχι;

Είχα την τύχη να μεγαλώσω με μια γιαγιά, η οποία φιλοδοξούσε να σπάσει το

κατεστημένο της εποχής κι είχε σαν όνειρό της από όταν γεννήθηκα να γίνω

διπλωμάτης. Αληθινή διπλωμάτης. Όχι από αυτές που προσποιούνται για να γίνουν

νύφες, αλλά από εκείνες που μορφώνονται με σκοπό να κατακτήσουν το αξίωμα και

να γίνουν τόσο ανεξάρτητες ώστε να μην έχουν προτεραιότητα τον γάμο και την

οικογένεια. Κι αν δε γινόταν και ποτέ γάμος δε χάλασε κι ο κόσμος. Παρόλα αυτά η

γυναίκα έπρεπε να είναι ταυτόχρονα καλή νοικοκυρά, με ό,τι συνεπάγεται, πεποίθηση

αντιφατική με τα άλλα που διακήρυττε, προφανώς κατάλοιπο του παρελθόντος της

δικής της «εκπαίδευσης».

Η ίδια είχε μάλλον αναπτύξει ενδόμυχα έναν μηχανισμό, ο οποίος επιθυμούσε να

αμφισβητήσει, στην εποχή της, την υπεροχή του άνδρα έναντι της γυναίκας στον

τομέα της εργασίας, των δικαιωμάτων και των ευκαιριών. Πίστευε πως τα πράγματα

άλλαζαν προς το καλύτερο καθώς περνούσαν τα χρόνια και πως ακόμα όταν η δική

μου γενιά θα ενηλικιωνόταν τα πράγματα πια θα είχαν στρώσει. Το ίδιο πίστευα κι

εγώ μεγαλώνοντας και παρά το γεγονός ότι σε κάποια μέρη του κόσμου ακόμα

υπήρχαν διακρίσεις, προτιμούσα να πιστεύω ότι αυτό αποτελούσε φαινόμενο του μη

εκσυγχρονισμένου κόσμου. Η Ελλάδα ανήκε φυσικά στον εκσυγχρονισμένο κόσμο.

Ή εγώ έχω ρομαντική θεώρηση. Η αλήθεια βρίσκεται κάπου στη μέση και για τα δύο.

Δεκέμβριος 2014 Skeptic Youth Magazine Σελίδα 24

Η γιαγιά, λοιπόν, ήξερε ότι γυναίκα χωρίς διπλωματία δε γίνεται, αλλά δε σκέφτηκε

ποτέ ότι, ίσως, διπλωματία χωρίς γυναίκα να γίνεται. Στον εκσυγχρονισμένο κόσμο.

Όταν ήρθε η ώρα να αναμετρηθώ με την απόφαση για να δώσω εξετάσεις για το

Σώμα φρόντισα να ξεσκονίσω τις επαφές μου και να κάνω την αρμόζουσα έρευνα για

μια τέτοια απόφαση. Ποιες οι απαιτήσεις μιας τέτοιας θέσης, τι πρέπει να αναμένει

κανείς, τι να γνωρίζει. Εξεπλάγην από τους συνομιλητές μου, αλλά και από τον ίδιο

μου τον εαυτό, όταν το κεντρικό θέμα του προβληματισμού βρέθηκε να είναι η

δημιουργία οικογένειας, ειδικά στις γυναίκες. Οι απολαβές του όλου αυτού δύσκολου

εγχειρήματος έδειχναν να είναι ρόδινες σε περίπτωση επιτυχίας, σε επίπεδο

εκπλήρωσης των φιλοδοξιών και ανταμοιβής των κόπων. Παραταύτα, πολλοί από

αυτούς μου συνέστησαν να σκεφτώ καλύτερα την απόφαση αυτή, θεωρώντας την

απόφαση ζωής, μιας και είναι ένα επάγγελμα το οποίο ενδέχεται σε μεγάλο βαθμό να

δυσκολέψει τη γυναικεία μου φύση ως προς την επιθυμία απόκτησης οικογένειας.

Πρόκειται για μια θέση καριέρας, η οποία περιλαμβάνει πολλές μετακινήσεις και οι

άντρες είθισται να μην έχουν τόσο μεγάλο πρόβλημα, μιας και η υπόλοιπη

οικογένεια, σύντροφος με/ή χωρίς παιδιά, τείνει να ακολουθεί, ενώ στην αντίθετη

περίπτωση, της γυναίκας διπλωμάτη, παρατηρούνται φαινόμενα δυσκαμψίας από την

πλευρά του συντρόφου, με αποτέλεσμα πολλοί γάμοι να οδηγούνται στη διάλυση και

αν υπάρχουν παιδιά να μαθαίνουν να ζουν με την απουσία.

Και αυτά δεν τα λέω εγώ. Τα σκέφτηκα ομολογώ, γιατί η γυναικεία μου φύση με

πρόδωσε, αλλά αυτά τα έμαθα από μέσα. Από αυτά που δε λέγονται έξω. Έμαθα ότι

πολλές γυναίκες λυγίζουν υπό το βάρος της επιθυμίας για οικογένεια και ζητούν

άτυπα ευνοϊκότερη μεταχείριση, κάτι που σίγουρα δημιουργεί προβλήματα και στο

Υπουργείο και στο επάγγελμα. Στον κατάλογο με τους επιτυχόντες δυο χρόνια πριν,

οι γυναίκες κατέλαβαν λιγότερες από τις μισές θέσεις και φημολογείται πως την

επόμενη χρονιά ο αριθμός τους, αναλογικά, μειώθηκε αρκετά. Αναρωτιέμαι αν κάτι

τέτοιο ισχύει και για ποιο λόγο άραγε. Ελπίζω όχι για να ελαχιστοποιηθούν τα

προβλήματα από την επιθυμία να είναι η γυναίκα ταυτόχρονα και διπλωμάτης και

σύζυγος. Σίγουρα δεν μπορείς να καταλογίσεις στον εργοδότη, στην περίπτωση το

Υπουργείο, ότι δε διαθέτει θέσεις στις γυναίκες, ούτε ότι δεν προσφέρεται το

δικαίωμα προσφυγής σε περιπτώσεις κατάφορης δυσαναλογίας αριθμού μεταξύ

ανδρών και γυναικών επιτυχόντων. Ωστόσο, σε κάνει να προβληματίζεσαι με την όλη

κοινωνική νοοτροπία και δομή, με το αίσθημα δυσκολίας και αδικίας που προκύπτει.

Και να αναλογίζεσαι όλα αυτά που υπήρχαν διάχυτα ανά τα χρόνια περί γυναικείας

διπλωματίας, τον κόπο που έκαναν κάποιες να αντιστρέψουν το κλίμα, να

επαναπροσδιορίσουν τη θέση της γυναίκας στην εργασία, την κοινωνία και την

οικογένεια και να βρίσκεσαι σήμερα εσύ να βλέπεις πώς μια θέση κύρους και τιμής

μπαίνει εμπόδιο στην ίδια τη γυναίκα.

Χριστίνα Σουσογκέλη

Απόφοιτος Τμήματος Οικονομικών Επιστημών,

Πανεπιστήμιο Αθηνών

Κάτοχος Μεταπτυχιακού Διπλώματος Διεθνών & Ευρωπαϊκών

Σπουδών με κατεύθυνση «Περιβαλλοντική Διακυβέρνηση &

Βιώσιμη Ανάπτυξη», Πάντειο Πανεπιστήμιο

Δεκέμβριος 2014 Skeptic Youth Magazine Σελίδα 25

Η Αντιμετώπιση της Βίας Κατά των Γυναικών στην Ευρώπη

Η βία κατά των γυναικών είναι ένα φαινόμενο με πολλές μορφές και διαστάσεις.

Είναι ένα φαινόμενο που αφορά 1 στις 3 γυναίκες στα Κράτη Μέλη της Ευρωπαϊκής

Ένωσης, σύμφωνα με τα αποτελέσματα της Πανευρωπαϊκής Έρευνας που διενήργησε

ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, αλλά παραμένει ένα θέμα

ταμπού και διαιωνίζεται πίσω από κλειστές πόρτες.

Σύμφωνα με τους ορισμούς που δίνει το άρθρο 3 της Σύμβασης της

Κωνσταντινούπολης (του Συμβουλίου της Ευρώπης) για την Πρόληψη και την

Καταπολέμηση της Βίας κατά των Γυναικών και της Ενδοοικογενειακής Βίας (2011),

ο όρος «βία κατά των γυναικών» που βασίζεται στο φύλο σημαίνει τη βία η οποία έχει

ως αντικείμενο τη γυναίκα μόνο για το λόγο ότι είναι γυναίκα ή η οποία επηρεάζει τη

γυναίκα κατά τρόπο δυσανάλογο».

Η Οδηγία 2012/29 της Ευρωπαϊκής Ένωσης αναλύει περισσότερο τον όρο,

προβλέποντας ότι «η βία λόγω φύλου νοείται ως μορφή διάκρισης και ως παραβίαση

των θεμελιωδών ελευθεριών του θύματος και περιλαμβάνει τη βία στο πλαίσιο στενών

σχέσεων, τη σεξουαλική βία (συμπεριλαμβανομένων του βιασμού, της σεξουαλικής

επίθεσης και της σεξουαλικής παρενόχλησης), την εμπορία ανθρώπων, τη δουλεία και

διάφορες μορφές επιβλαβών πρακτικών όπως οι αναγκαστικοί γάμοι, ο ακρωτηριασμός

των γεννητικών οργάνων των γυναικών και τα λεγόμενα «εγκλήματα τιμής».

Δεκέμβριος 2014 Skeptic Youth Magazine Σελίδα 26

Η έμφυλη βία κατά των γυναικών συνδέεται με τα στερεότυπα κατά των γυναικών ως

εκδήλωση των ιστορικά άνισων σχέσεων ισχύος μεταξύ των γυναικών και των

ανδρών. Οι γυναίκες και τα νεαρά κορίτσια είναι εκτεθειμένες σε μεγαλύτερο κίνδυνο

βίας που συνδέεται με το φύλο απ ότι οι άνδρες, και η ενδοοικογενειακή βία

επηρεάζει τις γυναίκες σε δυσανάλογο βαθμό.

Η κατάσταση στην Ευρώπη

Η έκθεση του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης

(FRA) βασίζεται στις συνεντεύξεις 42 000 γυναικών από τα 28 κράτη μέλη της

Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ). Καταδεικνύει ότι η βία κατά των γυναικών, και ειδικά η

έμφυλη βία που επηρεάζει κυρίως τις γυναίκες, αποτελεί σοβαρή παραβίαση

ανθρώπινων δικαιωμάτων.

Κατά τη διάρκεια της έρευνας ρωτήθηκαν γυναίκες σχετικά με τις εμπειρίες

σωματικής, σεξουαλικής και ψυχολογικής βίας που μπορεί να έχουν βιώσει από την

ηλικία των 15 ετών και έπειτα, συμπεριλαμβανομένων των περιστατικών βίας από

στενό σύντροφο («ενδοοικογενειακή βία»). Ενδιαφέρον είναι το γεγονός ότι η έρευνα

περιλάμβανε την παρενοχλητική παρακολούθηση (stalking), μια μορφή βίας που δεν

έχουμε συνηθίσει να αναγνωρίσουμε ιδιαίτερα στη χώρα μας, αλλά και την

ηλεκτρονική σεξουαλική παρενόχληση, τον ρόλο των νέων τεχνολογιών δηλαδή στις

εμπειρίες κακοποίησης των γυναικών.

Αυτό που προκύπτει από την έρευνα είναι μια εικόνα εκτεταμένης κακοποίησης η

οποία επηρεάζει τις ζωές πολλών γυναικών, αλλά, συστηματικά, δεν καταγγέλλεται

στις αρχές. Για παράδειγμα μία στις 20 έχει πέσει θύμα βιασμού και μία στις πέντε

γυναίκες έχει υποστεί σωματική και/ή σεξουαλική βία από νυν ή τέως σύντροφο.

Ωστόσο, μόλις 14 % των γυναικών κατήγγειλαν στην αστυνομία το πιο σοβαρό

περιστατικό βίας από στενό σύντροφο, ενώ 13 % κατήγγειλαν στην αστυνομία το

αντίστοιχο περιστατικό βίας από μη σύντροφο.

Από την έρευνα προκύπτει ότι σχετικά με τη συνολική συχνότητα σωματικής και

σεξουαλικής βίας, μία στις τρεις γυναίκες (33 %) έχει πέσει θύμα σωματικής και/ή

σεξουαλικής βίας μετά την ηλικία των 15 ετών, ενώ από το σύνολο των γυναικών

που έχουν (τέως ή νυν) σύντροφο, 22 % έχουν πέσει θύματα σωματικής και/ή

σεξουαλικής βίας από τον σύντροφό τους από την ηλικία των 15 ετών και άνω.

Σε ό,τι αφορά στη σεξουαλική παρενόχληση, αυτή αποτελεί ένα πολυδιάστατο

φαινόμενο που εκτείνεται από τη σωματική παρενόχληση και τη λεκτική

παρενόχληση έως τις μη λεκτικές μορφές όπως η ηλεκτρονική σεξουαλική

παρενόχληση. Το 29 % των γυναικών στην ΕΕ έχουν βιώσει ανεπιθύμητο άγγιγμα,

αγκάλιασμα ή φιλί από την ηλικία των 15 ετών και άνω· 24 % των γυναικών έχουν

υποστεί σχόλια ή αστεία με σεξουαλικά υπονοούμενα που τις προσέβαλαν· και 11%

των γυναικών έχουν λάβει ανεπιθύμητα, προσβλητικά ηλεκτρονικά μηνύματα ή SMS

σεξουαλικού περιεχομένου, ή προσβλητικές, ανάρμοστες προτάσεις σε ιστότοπους

κοινωνικής δικτύωσης.

Δεκέμβριος 2014 Skeptic Youth Magazine Σελίδα 27

Ενδιαφέρον είναι επίσης και το γεγονός ότι το ήμισυ και πλέον επί του συνόλου των

γυναικών στην ΕΕ (53%) αποφεύγουν ορισμένες καταστάσεις ή κάποια μέρη,

τουλάχιστον μερικές φορές, από φόβο μήπως υποστούν σωματική ή σεξουαλική

κακοποίηση. Συγκριτικά, όπως φαίνεται από τις υπάρχουσες εγκληματολογικές

έρευνες στον γενικό πληθυσμό σχετικά με το έγκλημα και τη θυματοποίηση, ο φόβος

του εγκλήματος στους άνδρες, και οι επιπτώσεις του στη ζωή τους, είναι γενικά

μικρότερος απ’ ό,τι στις γυναίκες.

Το νομοθετικό πλαίσιο για την αντιμετώπιση της βίας κατά των γυναικών στην

Ευρώπη

Τόσο η Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, του Συμβουλίου της

Ευρώπης (ΕΣΔΑ - 1950), όσο και ο Χάρτης Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της

Ευρωπαϊκής Ένωσης (2000) αναφέρονται μονάχα στην απαγόρευση κάθε διάκρισης

λόγω φύλου. Ο Χάρτης, στο άρθρο 23, προσθέτει την ισότητα γυναικών και ανδρών,

η οποία θα πρέπει να εξασφαλίζεται σε όλους τους τομείς, μεταξύ άλλων στην

απασχόληση, την εργασία και τις αποδοχές.

Το Συμβούλιο της Ευρώπης έρχεται και πάλι να καλύψει το νομοθετικό κενό σε

ευρωπαϊκό επίπεδο για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων με τη σύμβαση

«Για την Πρόληψη και την Καταπολέμηση της Βίας κατά των Γυναικών και της

Ενδοοικογενειακής Βίας», η οποία υπεγράφη στην Κωνσταντινούπολη τον Μάιο του

2011. Η Ελλάδα είναι ένα από τα πρώτα 13 κράτη που υπέγραψαν τη Σύμβαση, αλλά

δεν είναι μέσα σε εκείνα που την έχουν επικυρώσει.

Στο προοίμιο της η Σύμβαση αναφέρει ότι «η υλοποίηση της de jure και de facto

ισότητας μεταξύ γυναικών και ανδρών αποτελεί βασικό στοιχείο για την πρόληψη της

βίας κατά των γυναικών».

Η Σύμβαση προβλέπει την ανάληψη διάφορων μέτρων από τα κράτη που

δεσμεύονται από αυτή, όπως τη λήψη των αναγκαίων νομοθετικών ή άλλων μέτρων

για την πρόληψη και την καταπολέμηση όλων των μορφών βίας που περιγράφει η

σύμβαση, ενώ θα χαράζουν και θα υλοποιούν πολιτικές και προγράμματα για τον ίδιο

σκοπό. Θα ενθαρρύνουν και θα στηρίζουν την εργασία ΜΚΟ ή/ και την Κοινωνίας

των Πολιτών που ενεργοποιούνται για την καταπολέμηση της βίας κατά των

γυναικών. Προβλέπει επίσης πληροφόρηση, γενικές υποστηρικτικές υπηρεσίες και

παροχή συνδρομής σε ατομικές/συλλογικές προσφυγές, λειτουργία ξενώνων και

τηλεφωνικών γραμμών βοήθειας, προστασία παιδιών που είναι μάρτυρες.

Μια άλλη πρόβλεψη της Σύμβασης, και αυτή που δίνει άλλη διάσταση στην

προστασία των θυμάτων, είναι η Υποχρέωση Αναφοράς Περιστατικών βίας. «Τα

συμβαλλόμενα κράτη θα πρέπει να ενθαρρύνουν οποιοδήποτε πρόσωπο είναι μάρτυρας

διάπραξης πράξεων βίας ή έχει βάσιμους λόγους να πιστεύει ότι μία τέτοια πράξη

ενδέχεται να διαπραχθεί, ή ότι περαιτέρω πράξεις βίας θα πρέπει να αναμένονται, να το

αναφέρει στις αρμόδιες οργανώσεις ή αρχές». (άρθρο 27)

Δεκέμβριος 2014 Skeptic Youth Magazine Σελίδα 28

Επίσης, «θα πρέπει να λαμβάνουν όλα τα αναγκαία μέτρα προκειμένου να

διασφαλίσουν ότι οι κανόνες εμπιστευτικότητας που επιβάλλονται από την εσωτερική

νομοθεσία σε ορισμένους επαγγελματίες δεν συνιστούν εμπόδιο στη δυνατότητά τους,

κάτω από κατάλληλες συνθήκες, να αναφέρουν στις αρμόδιες οργανώσεις ή αρχές εάν

έχουν βάσιμους λόγους να πιστεύουν ότι μία σοβαρή πράξη βίας έχει διαπραχθεί».

(άρθρο 28)

Η Σύμβαση του ΣτΕ τέθηκε σε ισχύ μόλις τον Αύγουστο του 2014, καθώς τότε

συμπληρώθηκε ο ελάχιστος αριθμός των 10 επικυρώσεων από συμβαλλόμενα κράτη,

που προβλεπόταν για να τεθεί σε ισχύ. Η Ευρωπαϊκή Ένωση καλωσόρισε την

Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης, αλλά δεν την έχουν υπογράψει πόσω μάλλον

επικυρώσει όλα τα Κράτη Μέλη. Για παράδειγμα, Βουλγαρία, Κύπρος, Τσεχία,

Εσθονία, Ιρλανδία και Λετονία δεν την έχουν υπογράψει. Ενώ από το Κράτη Μέλη

που την έχουν υπογράψει μόνο η Σουηδία, η Ισπανία, η Πορτογαλία, η Μάλτα, η

Ιταλία, η Γαλλία, η Δανία και η Αυστρία, την έχουν επικυρώσει.

Το νομοθετικό πλαίσιο έρχεται να συμπληρώσει η Οδηγία 2012/29/ΕΕ του

Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης

Οκτωβρίου 2012 για τη

θέσπιση ελάχιστων προτύπων σχετικά με τα δικαιώματα, την υποστήριξη και την

προστασία θυμάτων της εγκληματικότητας. Παρότι αφορά γενικά την προστασία

θυμάτων εγκληματικότητας, αναγνωρίζει πως «Η βία που στρέφεται κατά προσώπου

λόγω φύλου, ταυτότητας ή έκφρασης του φύλου του εν λόγω προσώπου ή θίγει

δυσανάλογα πρόσωπα συγκεκριμένου φύλου νοείται ως βία λόγω φύλου. Ενδέχεται να

προκαλέσει σωματική, σεξουαλική, ψυχική, συναισθηματική ή ψυχολογική βλάβη ή

οικονομική ζημία του θύματος.

Επίσης, αναγνωρίζει ότι η βία στο πλαίσιο στενών σχέσεων αποτελεί σοβαρό και

συχνά συγκεκαλυμμένο κοινωνικό πρόβλημα που μπορεί να προκαλεί συστηματικό

ψυχολογικό και σωματικό τραυματισμό με σοβαρές συνέπειες, διότι ο δράστης είναι

πρόσωπο το οποίο ευλόγως έχει την εμπιστοσύνη του θύματος και ότι η κατάσταση

μπορεί να είναι χειρότερη αν η γυναίκα είναι εξαρτημένη από τον δράστη

οικονομικά, κοινωνικά ή όσον αφορά το δικαίωμα διαμονής της. Η τελευταία

διαπίστωση, σύμφωνα με τον οργανισμό Human Rights Watch, συναντάται συχνά

στο Βέλγιο, όπου μετανάστριες που βρίσκονται εκεί στο πλαίσιο της επανένωσης

οικογένειας, φοβούνται να μιλήσουν για να μην απελαθούν, ενώ παράτυπες

μετανάστριες ή υπήκοοι τρίτων χωρών που εκκρεμεί ο προσδιορισμός τους νομικού

τους καθεστώτος στη χώρα, δεν έχουν πρόσβαση σε υποστηρικτικές υπηρεσίες και

δομές φιλοξενίας.

Η καινοτομία της Οδηγίας είναι ότι η ιδιότητα του θύματος θα πρέπει να

αναγνωρίζεται σε πρόσωπο ασχέτως του εντοπισμού, της σύλληψης, της δίωξης ή της

καταδίκης του δράστη και ασχέτως της οικογενειακής σχέσης μεταξύ τους.

Δεκέμβριος 2014 Skeptic Youth Magazine Σελίδα 29

Η Οδηγία δίνει έμφαση και στο γεγονός ότι τα θύματα εμπορίας ανθρώπων, [...] βίας

στο πλαίσιο στενών σχέσεων, σεξουαλικής βίας ή εκμετάλλευσης, και βίας λόγω

φύλου [...] τείνουν να υφίστανται σε μεγάλο βαθμό δευτερογενή και

επαναλαμβανόμενη θυματοποίηση, εκφοβισμό και αντεκδίκηση, προβλέποντας την

αξιολόγηση του κινδύνου αυτού με ιδιαίτερη προσοχή.

Αξιοποίηση των αποτελεσμάτων της πανευρωπαϊκής έρευνας

Τα τελευταία χρόνια είχαν διατυπωθεί επανειλημμένα αιτήματα για τη συλλογή

στοιχείων σχετικά με τη βία κατά των γυναικών από διάφορους φορείς,

συμπεριλαμβανομένων διαφόρων προεδριών του Συμβουλίου της ΕΕ, της Επιτροπής

των Ηνωμένων Εθνών για την Εξάλειψη των Διακρίσεων κατά των Γυναικών, και

του Συμβουλίου της Ευρώπης.

Με τη δημοσίευση των αποτελεσμάτων της έκθεσης του FRA, είναι πλέον ώριμες οι

συνθήκες για την αντιμετώπιση της βίας κατά των γυναικών με βάση στοιχεία για

τις 28 χώρες μέλη της ΕΕ. Τα ευρήματα της έρευνας θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν

για τη χάραξη των μελλοντικών πολιτικών της ΕΕ για την ισότητα μεταξύ γυναικών

και ανδρών με στόχο να αντιμετωπίσουν βασικά θέματα που συνδέονται με τη βία

κατά των γυναικών.

Τα αποτελέσματα της έρευνας προσφέρουν επίσης πειστικά επιχειρήματα για την

επικύρωση από τα κράτη μέλη της σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για την

Πρόληψη και Καταπολέμηση της Βίας Κατά των Γυναικών και της

Ενδοοικογενειακής Βίας και για τη διερεύνηση από την ΕΕ της δυνατότητας

προσχώρησης στη σύμβαση.

Γεωργία Θεοδώρα Ιντζέ

Human Rights Professional

Δεκέμβριος 2014 Skeptic Youth Magazine Σελίδα 30

Εκλογές και πολιτικές εξελίξεις στη Βραζιλία:

Η Ντίλμα Ρούσεφ για δεύτερη τετραετία στον προεδρικό θώκο

Οι προεδρικές εκλογές στη Βραζιλία - στις 5 Οκτωβρίου ο πρώτος γύρος και στις 26

ο δεύτερος - από το ξεκίνημα κιόλας της προεκλογικής περιόδου, υπήρξαν αρκετά

επεισοδιακές.

Αρχικά, τον Αύγουστο 2014, εν μέσω της προεκλογικής εκστρατείας των κομμάτων,

ο θάνατος σε αεροπορικό δυστύχημα του επικεφαλής κι ηγέτη του Σοσιαλιστικού

Βραζιλιάνικου Κόμματος (PSB), Eντουάρντο Κάμπος, ήρθε να ταράξει τα νερά της

πολιτικής σκηνής στη χώρα. Αντικαταστάτριά του ορίστηκε η Μαρίνα Σίλβα, η

πολιτική καριέρα της οποίας πέρασε από όλες τις βαθμίδες, καθώς υπήρξε σύμβουλος

στην τοπική αυτοδιοίκηση μέχρι πιο πρόσφατα Υπουργός Περιβάλλοντος για 5

χρόνια επί προεδρίας του Λουίς Ινάσιο Λούλα Ντα Σίλβα, γνωστού στην πολιτική

ιστορία κι ως Λούλα.

Το δεύτερο γεγονός που έπεσε σαν κεραυνός εν αιθρία και παρολίγον να πλήξει

ανεπανόρθωτα το προφίλ της απερχόμενης προέδρου, Ντίλμα Ρούσεφ, ήταν το

σκάνδαλο διαφθοράς για το οποίο κατηγορείται ο Πάουλο Ρομπέρτο Κόστα, πρώην

επικεφαλής της δημόσιας πετρελαϊκής υπηρεσίας Petrobras και μαζί του φαίνεται να

εμπλέκονται σημαντικά πολιτικά πρόσωπα, όπως βουλευτές, γερουσιαστές ακόμη και

κυβερνήτες των ομόσπονδων κρατών της Βραζιλίας.

Δεκέμβριος 2014 Skeptic Youth Magazine Σελίδα 31

Ο Κόστα ήταν υπεύθυνος για τα τμήματα διύλισης και προμηθειών της επιχείρησης

και βρισκόταν σε αυτό το αξίωμα για 8 χρόνια, όπου είχε διοριστεί από τον ίδιο το

Λούλα. Είχε συλληφθεί και προφυλακισθεί από τον Ιούνιο για ξέπλυμα «μαύρου»

χρήματος μέσω της εταιρείας κι η κατάθεσή του στις βραζιλιάνικες αρχές, για να

επιτύχει μείωση της ποινής των 30 χρόνων φυλάκισης που καλείται να αντιμετωπίσει,

άνοιξε τον ασκό του Αιόλου για την εμπλοκή σημαντικού μέρους του πολιτικού

συστήματος στη συγκεκριμένη υπόθεση.

Το σκάνδαλο διαφθοράς έσπευσαν να εκμεταλλευτούν οι αντίπαλοι της Ντίλμα

Ρούσεφ για την προεδρία, η Μαρίνα Σίλβα του PSB κι ο Αέσιο Νέβες του

Σοσιαλδημοκρατικού Βραζιλιάνικου Κόμματος (PSDB) και προσπάθησαν να το

χρησιμοποιήσουν προς όφελός τους από τον πρώτο γύρο των εκλογών.

Ο Νέβες κατηγόρησε ανοιχτά την απερχόμενη από το αξίωμα πρόεδρο ότι είχε

επωφεληθεί πολιτικά από το συγκεκριμένο σύστημα που επικρατούσε στην

πετρελαϊκή εταιρεία όλο αυτό το διάστημα, καθώς αυτό το σύστημα αποτέλεσε την

πολιτική της βάση, ακόμη και κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου.

Τα βασικά διακυβεύματα των προεδρικών εκλογών επικεντρώθηκαν στους τομείς της

οικονομίας, της εκπαίδευσης και των κοινωνικών προγραμμάτων, της διαφθοράς και

της πολιτικής μεταρρύθμισης. Ο οικονομικός απολογισμός της Βραζιλίας επί

προεδρίας Ρούσεφ παρουσίασε τρία στατιστικά στοιχεία ζωτικής σημασίας: Πρώτον,

το ποσοστό ανάπτυξης από το 2,5% του 2013, αναμένεται να μειωθεί αισθητά το

2014, με αποτέλεσμα η χώρα να κινδυνεύει να μπει σε τροχιά ύφεσης, καθώς το ΑΕΠ

μειώθηκε ήδη κατά 0,2% το πρώτο τρίμηνο του 2014 και κατά 0,6% το δεύτερο1. Στη

συνέχεια, το δεύτερο στοιχείο έγκειται στην καλπάζουσα αύξηση του πληθωρισμού

που από το 6,2% του 2013, έφτασε στο 6,5% τον Αύγουστο του 2014, ποσοστό που

θεωρείται επίσημα το ανώτατο όριο για την οικονομία της χώρας2. Τέλος, το ποσοστό

ανεργίας για το 2014 αναμένεται να είναι μικρότερο του 5%, γεγονός που για μια

χώρα 200 εκατομμυρίων κατοίκων αποτελεί ίσως το μεγαλύτερο επίτευγμα της

διοίκησης Ρούσεφ3.

1 Επίσημη αναφορά της Παγκόσμιας Τράπεζας με θέμα την ανάπτυξη και το ΑΕΠ.

2 Επίσημη αναφορά της Παγκόσμιας Τράπεζας με θέμα τον πληθωρισμό και τις τιμές κατανάλωσης.

3 Επίσημη αναφορά της Διεθνούς οργάνωσης Εργασίας σχετικά με την ανεργία.

Δεκέμβριος 2014 Skeptic Youth Magazine Σελίδα 32

Το εξαιρετικά χαμηλό ποσοστό ανεργίας αποτέλεσε το ισχυρό διαπραγματευτικό

χαρτί της Ντίλμα Ρούσεφ, όσον αφορά τον τομέα της οικονομίας, καθ’όλη τη

διάρκεια της προεκλογικής περιόδου. Η Σίλβα κι ο Νέβες επιχείρησαν να κερδίσουν

πόντους στην προεδρική κούρσα περισσότερο κατηγορώντας τη διοίκηση Ρούσεφ για

τα ζητήματα της μειωμένης ανάπτυξης και κατ’επέκταση ύφεσης όπως την

παρουσίασαν, αλλά και του συνεχώς αυξανόμενου πληθωρισμού. Ο Λούλα, ως

σωστός προκάτοχος κι υποστηρικτής της προέδρου που ο ίδιος παρουσίασε ως

διάδοχο του για το χρίσμα, με παρεμβάσεις του στα Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας,

επιχείρησε να υποστηρίξει την οικονομική πολιτική της Ρούσεφ, τονίζοντας πως η

μείωση του ποσοστού ανάπτυξης της Βραζιλίας είναι προσωρινή κι έγκειται

περισσότερο στην παγκόσμια οικονομική ύφεση που πλήττει όλη την υφήλιο,

φέρνοντας ως παράδειγμα την ευρωζώνη και τις ΗΠΑ.

Ο πρώτος γύρος των προεδρικών εκλογών κινήθηκε γύρω από αυτά τα ζητήματα. Η

Ρούσεφ, αρχικά, προηγούνταν με ελάχιστο ποσοστό στις προτιμήσεις του εκλογικού

κοινού από τη δεύτερη Σίλβα και στη συνέχεια αύξανε σταδιακά τα ποσοστά της. Η

έκπληξη, τη μέρα του πρώτου γύρου ήρθε, από το Νέβες ο οποίος παρουσιαζόταν ως

τρίτη δύναμη και τελικά κατάφερε να λάβει το ποσοστό 33,68% των ψήφων, έναντι

21,29% της Μαρίνα Σίλβα, πραγματοποιώντας έτσι μια μεγάλη ανατροπή. Η Ντίλμα

Ρούσεφ, τελικά, στον πρώτο γύρο έλαβε το ποσοστό 41,48% των Βραζιλιάνων

εκλογέων, μπαίνοντας κι ως φαβορί στο δεύτερο.

Δεκέμβριος 2014 Skeptic Youth Magazine Σελίδα 33

Αξίζει να σημειωθεί ότι η Μαρίνα Σίλβα δε θεωρήθηκε ως η ηττημένη του πρώτου

γύρου, καθώς έθεσε εαυτόν ως την πολιτικό που υπόσχεται και θα φέρει την αλλαγή

στο πολιτικό σύστημα της χώρας. Μέσα απ’αυτό το πρίσμα, δήλωσε δημόσια, αφού

πρώτα είχε συζητήσει το ζήτημα με το επιτελείο της, ότι θα στηρίξει τον Αέσιο Νέβες

στο δεύτερο γύρο, καλώντας τους υποστηρικτές της να τον ψηφίσουν, τονίζοντας ότι

το σύστημα που επικρατεί επί τρεις τετραετίες στη χώρα υπό το Εργατικό Κόμμα

(PT) - Λούλα και Ρούσεφ - χρήζει άμεσα αλλαγών.

Το βασικό στοίχημα για τους δύο πολιτικούς αντιπάλους στα πλαίσια της

κονταρομαχίας του δευτέρου γύρου αποτέλεσαν οι επονομαζόμενες «μεσαίες» τάξεις

της βραζιλιάνικης κοινωνίας. Αυτό εξηγείται από το γεγονός ότι από τη μία, η Ντίλμα

Ρούσεφ ως πρώην αντάρτισσα, θύμα βασανιστηρίων της τελευταίας δικτατορίας στη

χώρα που διήρκησε μέχρι το 1985 και διάδοχος του Λούλα, είχε την υποστήριξη των

κατώτερων κοινωνικών στρωμάτων που είναι πολυπληθέστερα στο βορειοανατολικό

τμήμα της χώρας κι από την άλλη, ο Αέσιο Νέβες ως γόνος ευκατάστατης

οικογένειας και γενικότερα έχοντας πολύ καλές επαφές στο χώρο των επιχειρήσεων,

είχε ως βάση υποστήριξης τις ανώτερες κοινωνικές τάξεις και τη βραζιλιάνικη ελίτ.

Επομένως, η ουσία της πολιτικής αντιπαράθεσης περιστρεφόταν γύρω από το κέντρο

και τις μεσαίες τάξεις.

Οι μεσαίες τάξεις στη Βραζιλία ουσιαστικά ορίζονται ως το κομμάτι του πληθυσμού

που πλέον έχει ξεπεράσει κατά πολύ το όριο της φτώχειας κι είχε την τύχη να δρέψει

τους καρπούς της «χρυσής» εποχής κι οικονομικής ευμάρειας της περιόδου του

Λούλα. Αντιπροσωπεύουν περίπου 100 εκατομμύρια του πληθυσμού της χώρας,

δηλαδή το μισό, κι όσο η χώρα μπαίνει σε τροχιά μειωμένης ανάπτυξης και

αμφισβητούμενης οικονομικής κατάστασης, ανησυχούν για το μέλλον τους.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτέλεσε το κύμα μεγάλων διαδηλώσεων σε όλες τις

μεγάλες πόλεις που ξεκίνησε από το καλοκαίρι του 2013 και συνεχίστηκε μέχρι και

το καλοκαίρι του 2014, έχοντας ως αφορμή την ακρίβεια των εισιτηρίων στα Μέσα

Μαζικής Μεταφοράς και την παράλληλη έλλειψη ικανοποιητικής εξυπηρέτησης που

προσέφεραν, σε σύγκριση με τα δισεκατομμύρια που δαπανήθηκαν από τη χώρα για

τη διοργάνωση του Παγκοσμίου Κυπέλου Ποδοσφαίρου.

Δεκέμβριος 2014 Skeptic Youth Magazine Σελίδα 34

Όλοι αυτοί οι κλυδωνισμοί, όπως επίσης κι η ανερχομένη δύναμη, με έντονο το

στοιχείο του απρόβλεπτου, που άκουγε στο όνομα Αέσιο Νέβες, θορύβησαν τη

Ντίλμα Ρούσεφ και το Εργατικό Κόμμα. Έτσι, μετά το τέλος του πρώτου γύρου

υιοθετήθηκε μια επιθετική στρατηγική απέναντι στο Νέβες και το κεντροδεξιό

Σοσιαλδημοκρατικό Βραζιλιάνικο Κόμμα, η οποία απέφερε εν τέλει καρπούς, καθώς

η Ρούσεφ στις 26 Οκτωβρίου 2014, έλαβε νέα εντολή από το λαό της χώρας για να

συνεχίσει το έργο της για δεύτερη τετραετία με ποσοστό 51,6% έναντι 48,4% του

πολιτικού της αντιπάλου. Μετά τις εκλογές του 2010, όπου ανακηρύχθηκε η πρώτη

γυναίκα πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Βραζιλίας, καλείται πλέον

να διαχειριστεί εκ νέου τις τύχες της χώρας, όντας κι η πρώτη γυναίκα που

επανεκλέγεται στο ανώτατο αξίωμα.

Συμπερασματικά, μπορεί από τη μία, η νίκη της Ντίλμα Ρούσεφ να υπήρξε

σημαντική και για την ίδια και για το Κόμμα των Εργατικών, από την άλλη όμως

γεννιούνται αρκετά ερωτηματικά που πηγάζουν από αυτό το αποτέλεσμα:

Πρώτον, το ποσοστό της ίδιας μειώθηκε αισθητά, καθώς το 2010 είχε λάβει το

56,05% των ψήφων, όπως επίσης και του κόμματος, όταν το 2002 ο Λούλα είχε λάβει

61,3% και 60,8% το 20064, γεγονός που καταδεικνύει τη σταδιακή μείωση της

δημοτικότητας του κόμματος και την ανάγκη αλλαγής πολιτικής κατεύθυνσης σε

τομείς όπως η εκπαίδευση, η υγεία, η οικονομία κι η καταπολέμηση της διαφθοράς.

Δεύτερον, το Εργατικό Κόμμα ηττήθηκε εκκωφαντικά στο Κράτος του Σάο Πάολο,

που αποτελεί το σημαντικότερο προπύργιο της χώρας, καθώς διαθέτει πληθυσμό

μεγαλύτερο από όλη την Αργεντινή, με ποσοστό 35,7% έναντι 64,3% του Νέβες και

κατ’επέκταση οι βουλευτές του στο Κογκρέσο είναι πλέον 70 έναντι 513 του

συνόλου των βουλευτών, στοιχείο που θα αναγκάσει τη διοίκηση Ρούσεφ να προβεί

σε πολλούς διπλωματικούς ελιγμούς για την ψήφιση νόμων και την υλοποίηση των

πολιτικών της σχεδίων.

4 Επίσημα στατιστικά στοιχεία του Ανωτάτου Δικαστηρίου για τις Εκλογές της Βραζιλίας

Δεκέμβριος 2014 Skeptic Youth Magazine Σελίδα 35

Τέλος, αξίζει να τονισθεί ότι η Ντίλμα Ρούσεφ με τη νίκη αυτή έδειξε ότι ακόμη

ενσαρκώνει την έννοια της συνέχειας μιας εξαιρετικής κοινωνικής πολιτικής,

σύμφωνα με την οποία περίπου 3 εκατομμύρια Βραζιλιάνοι κάθε χρόνο εξέρχονται

από το όριο της φτώχειας. Όμως, ο Αέσιο Νέβες θέτοντας υποψηφιότητα για πρώτη

φορά για την προεδρία κατάφερε να λάβει ένα τόσο μεγάλο ποσοστό (48,4% ) σε μια

χώρα που η συνολική εκλογική βάση το 2014 άγγιξε τα 143 εκατομμύρια εκλογέων.

Ας μη λησμονούμε, άλλωστε, ότι ο χαρισματικός Λούλα, ηττήθηκε τρεις φορές, πριν

εκλεγεί για πρώτη φορά στο αξίωμα. Αποτελεί, άραγε, ο Άεσιο Νέβες τον πολιτικό

ηγέτη που θα σπάσει τα 16 πλέον χρόνια κυριαρχίας του Εργατικού Κόμματος, στις

επόμενες εκλογές;

Νικόλας Κούλογλου

Κάτοχος Μεταπτυχιακού διπλώματος Στρατηγικών Σπουδών

Πανεπιστημίου Paris 13/ Sorbonne Paris Cité

Δεκέμβριος 2014 Skeptic Youth Magazine Σελίδα 36

Ευρωπαϊκή Επιτροπή: Η επόμενη και «τελευταία» μέρα

«Αυτή η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι η Επιτροπή της τελευταίας ευκαιρίας». Η φράση

του νέου προέδρου της Επιτροπής, Ζαν Κλωντ Γιούνκερ μετά την έγκριση του

σχήματος της Κομισιόν από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, δείχνει καθαρά το κλίμα

που κυριαρχεί στην Ε.Ε το 2014. Η κρίση χρέους βρίσκεται σε ύφεση, αλλά θα είναι

τραγικό λάθος να σκεφτούμε ότι έχει τελειώσει, τα ποσοστά ανεργίας των νέων

καταρρίπτουν αρνητικά ρεκόρ, η άνοδος των ευρωσκεπτικιστών είναι μεγαλύτερη

από ποτέ, οι σχέσεις της Ένωσης με τις ανατολικές χώρες και κυρίως τη Ρωσία

βρίσκεται σε κρίσιμο σημείο, ο πόλεμος στην Ουκρανία μαίνεται εντόνως. Επομένως,

οι προκλήσεις που έχει να αντιμετωπίσει η νέα Επιτροπή είναι ισχυρές, και όχι μόνο

οικονομικές, και τα πράγματα είναι κάτι λιγότερο από εύκολα.

Μπαίνοντας στο 2015, ο ρυθμός ανάπτυξης της Ευρωζώνης όπως και ο πληθωρισμός

καταγράφουν χαμηλά ποσοστά, οι επενδύσεις δεν έρχονται με γρήγορους ρυθμούς

και όλα αυτά μέσα σε ένα κλίμα λιτότητας και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων,

απόρροια της οικονομικής κρίσης του 2008. Σε αυτή τη βάση ο Γιούνκερ υποσχέθηκε

ένα πακέτο ιδιωτικών και δημόσιων επενδύσεων ύψους 300 δις ευρώ για την περίοδο

2015-2017, με το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να είναι θετικό προς αυτή την κατεύθυνση,

με την συνάντηση του Δεκεμβρίου να είναι κρίσιμη ως προς την «τύχη» αυτού του

πακέτου. Ο ευρωπαίος επίτροπος Οικονομικών Υποθέσεων Πιερ Μοσκοβισί και ο

προκάτοχός του Γιούρκι Κατάινεν, ο οποίος πλέον ανέλαβε το χαρτοφυλάκιο της

Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας, θα είναι αυτοί που θα κληθούν σε μεγάλο

βαθμό να σηκώσουν αυτό το βάρος. Η συμφωνία για την τραπεζική ένωση που

επιτεύχθηκε κατά τη διάρκεια της ελληνικής προεδρίας, και οι μηχανισμοί στήριξης

της, θεωρείται ότι έχουν την δυνατότητα αντιμετώπισης ενός μελλοντικού «κραχ»,

ώστε να αποφευχθεί ενδεχόμενη κατάρρευση τραπεζών στις χώρες του ευρώ.

Δεκέμβριος 2014 Skeptic Youth Magazine Σελίδα 37

Ήδη από τα προηγούμενα χρόνια, η Κομισιόν έχει προωθήσει προγράμματα

απασχόλησης, με στόχο να καταπολεμήσει την ανεργία των νέων και την έλλειψη

θέσεων εργασίας. Ένα από αυτά είναι η Εγγύηση για τη Νεολαία, με το οποίο

εξασφαλίζεται ότι όλοι οι νέοι κάτω των 25 –είτε είναι εγγεγραμμένοι στις υπηρεσίες

απασχόλησης είτε όχι– θα λαμβάνουν μια συγκεκριμένη, προσφορά εντός 4 μηνών

από την κυβέρνηση, αφότου εξέρχονται από την επίσημη εκπαίδευση ή καθίστανται

άνεργοι. Επίσης, υπάρχει και το γνωστό «Europe 2020», το οποίο ξεκίνησε το 2010

επεκτείνεται σε πολλούς τομείς της δικαιοδοσίας της ΕΕ, όπως την φτώχεια, τον

κοινωνικό αποκλεισμό, το κλίμα, την έρευνα και ανάπτυξη. Ωστόσο, οι καθιερωμένοι

στόχοι (απασχόληση για το 75% του πληθυσμού ) δεν έχουν επιτευχθεί συνολικά,

καθώς πολλές χώρες έχουν μείνει πίσω. Βέβαια, υπάρχει και το πρόγραμμα Erasmus

+, από τις δυνατότητες του οποίου επωφελούνται εκατομμύρια νέοι, που σπουδάζουν

ή απασχολούνται σε χώρες της Ε.Ε.

Η περαιτέρω προώθηση και κυρίως η πραγματοποίηση αυτών των προγραμμάτων

άμεσα και καθολικά αποτελεί ένα βήμα για την μείωση του ποσοστού ανεργίας. Για

να γίνει αυτό, όμως πρέπει τόσο τα κράτη – μέλη να μην καθυστερούν τις προτάσεις

τους προς τα θεσμικά όργανα, (συγκεκριμένα η Ελλάδα κατέθεσε τις προτάσεις της

για το Youth Guarantee τον Ιούνιο του 2014) και τα οποία με τη σειρά τους πρέπει να

φροντίσουν να ενσωματώνονται οι κανονισμοί στα κοινοτικά δίκαια

Ένα τεράστιας σημασία ζήτημα όχι μόνο για την Ε.Ε αλλά και σε παγκόσμια κλίμακα

είναι η επεκτατική πολιτική της Ρωσίας και ο πόλεμος δίχως τέλος στα

ανατολικά της Ουκρανίας. Τα γεγονότα είναι γνωστά: Η Ε.Ε πρότεινε συμφωνία

σύνδεσης με την Ουκρανία, οι φιλορώσοι εξεγέρθηκαν, η Ρωσία επενέβη με

αποτέλεσμα την προσάρτηση της Κριμαίας, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις επέβαλαν

κυρώσεις σε υψηλούς αξιωματούχους της Μόσχας, με τον Πούτιν να έχει μία όμοια

και σκληρή αντίδραση. Ένα «γαϊτανάκι» κυρώσεων και αλληλοκατηγοριών που όχι

μόνο δεν έχει ουσιαστικό αποτέλεσμα, αλλά και δεν πρόκειται να έχει κάποια

μεσοπρόθεσμη λύση.

Τα 125 εκ ευρώ που θέσπισε η Επιτροπή για την στήριξη των παραγωγών που

«πληγώθηκαν» από τους ρωσικούς περιορισμούς, αποτελούν μόνο μία πρόσκαιρη

λύση. Μετά και την αποχώρηση του Πούτιν από το πρόσφατο συνέδριο των G20, η

νέα Επιτροπή πρέπει να σηκώσει κεφάλι και να θέσει πρωταρχικό στόχο την εύρεση

διαύλου ουσιαστικής επικοινωνίας με την ρωσική κυβέρνηση, καθώς αποδεικνύεται

ότι ενδεχόμενες περαιτέρω κυρώσεις, θα κοστίσουν περισσότερο στις ευρωπαϊκές

χώρες και λιγότερο στη Ρωσία. Ως ένα πρώτο βήμα θα μπορούσε να χαρακτηριστεί η

συμφωνία του Οκτωβρίου για την επανάληψη του εφοδιασμού της Ουκρανίας με

φυσικό αέριο από τη Ρωσία, που είχε σταματήσει μετά τα πρόσφατα γεγονότα. Την

ίδια ώρα, παρά την σύναψη οικονομικής συμφωνίας με την Ε.Ε, οι Ουκρανοί ακόμα

περιμένουν μία δυναμική επέμβαση της, ώστε να βοηθήσει στην καθιέρωση της

ειρήνης στην περιοχή, φωνάζοντας με τον πιο δυνατό τρόπο «Είμαστε και εμείς εδώ».

Δεκέμβριος 2014 Skeptic Youth Magazine Σελίδα 38

Πέραν της Ρωσίας, σε εξέλιξη βρίσκονται οι διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ για την

Διατλαντική Εταιρική Σχέση Εμπορίου και Επενδύσεων, η οποία όσα οφέλη

μπορεί να έχει για τις δύο πλευρές, άλλα τόσες παγίδες μπορεί να κρύβει. Εξηγούμαι:

Η Διατλαντική Συμφωνία υπολογίζεται ότι θα αυξήσει το μέγεθος της οικονομίας της

ΕΕ κατά περίπου €120 δισ. (0,5% του ΑΕΠ) και των ΗΠΑ κατά €95 δισ. (0,4% του

ΑΕΠ). Η συμφωνία θα επιδιώκει την εξάλειψη όλων των δασμών, τελών και λοιπών

επιβαρύνσεων στο εμπόριο γεωργικών, βιομηχανικών και καταναλωτικών προϊόντων,

αυξάνοντας τις επενδυτικές ευκαιρίες στην ΕΕ και την ποικιλία των ευρωπαϊκών

προϊόντων στα αμερικανικά ράφια, μειώνοντας συγχρόνως την τελική τιμή τους.

Το μεγαλύτερο αγκάθι που χρειάζεται να ξεπεραστεί είναι τα περιβαλλοντικά και

διατροφικά προβλήματα (μεταλλαγμένα), καθώς και ζητήματα προστασίας των

προσωπικών δεδομένων (δεν έχει ξεχαστεί το σκάνδαλο με τις παρακολουθήσεις

ευρωπαίων πολιτικών από την NSA). Κρέας με ορμόνες, κοτόπουλα πλυμένα με

χλώριο, επιταχυντές ανάπτυξης και αντιβιοτικά αποτελούν κάποιες από τις

διαδεδομένες πρακτικές στις ΗΠΑ που έως σήμερα απορρίπτονται από το ευρωπαϊκό

πλαίσιο. «Δε θα θυσιάσω την ασφάλεια της Ευρώπης, την υγεία, την κοινωνία

και την προστασία των δεδομένων στο βωμό ενός ελεύθερου εμπορίου», τονίζει ο

Ζαν Κλωντ Γιούνκερ και μένει να δούμε αν τα λόγια του θα έχουν αντίκρισμα για την

μεγαλύτερη διεθνή συμφωνία που έχει γίνει ποτέ.

Και μιας και αναφερθήκαμε στο περιβάλλον, πρέπει να τονιστεί ότι σημαντική

πρόκληση για την νέα Επιτροπή θα είναι η θέση των χωρών της Ε.Ε μέσα σε μία υπό

διαμόρφωση νέα ενεργειακή εποχή. Η διαμάχη με τη Ρωσία και η διακοπή της

κατασκευής του South Stream που θα έφερνε το φυσικό αέριο μέσω της Μαύρης

θάλασσας στη Βουλγαρία, τη Σερβία, την Ουγγαρία, την Ιταλία και την Αυστρία,

φέρνουν την Ε.Ε σε μία δύσκολη θέση, καθώς δεν ήταν λίγες οι χώρες που θα

επωφελούνταν από αυτή την συμφωνία. Έτσι, πρέπει να στραφεί σε λύσεις τύπου

Αζερμπαϊτζάν, Ισραήλ και Κύπρου, μειώνοντας την εξάρτησή της από τη Ρωσία.

Παράλληλα, εν έτει 2014 δεν έχουν επιτευχτεί οι στόχοι μείωσης των εκπομπών

διοξειδίου του άνθρακα, που είχαν τεθεί το 2008-2009 για τη μείωση των αέριων

εκπομπών κατά 90% ως το 2050. Με το πρόβλημα της περιβαλλοντικής ρύπανσης

και της αύξησης της θερμοκρασίας είναι μεγάλο, τα κράτη – μέλη πρέπει να

συντονιστούν και να θέσουν ρεαλιστικούς στόχους για την μείωση των ρύπων.

Μία από τις σημαντικότερες προκλήσεις που έχει να αντιμετωπίσει όχι μόνο η

Ευρωπαϊκή Επιτροπή αλλά και ολόκληρη η Ευρώπη, είναι η ευρεία άνοδος των

Ευρωσκεπτικιστών σε πολλές χώρες της Ευρώπης. Ελλάδα, Γερμανία, Ουγγαρία,

Γαλλία και Βρετανία έχουν τα πρωτεία. Και μπορεί να μοιάζει στην αρχή θέμα της

Ευρωβουλής, αλλά λόγω της αυξημένης συνεργασίας των δύο θεσμών και της

συμμετοχής των ευρωσκεπτικιστών στις αρμόδιες επιτροπές, δεν είναι καθόλου

άτοπο να πούμε ότι σημαντικές προτάσεις της Ε.Ε μπορούν να μπλοκαριστούν και να

μην περάσουν. Ο Φάρατζ ήδη έχει σχηματίσει κοινοβουλευτική ομάδα, ενώ και η

συνεργασία με την Μαρί Λεπέν του Γαλλικού Εθνικού Μετώπου δεν είναι τόσο

μακρινό σενάριο όσο το φαντάζονται μερικοί.

Δεκέμβριος 2014 Skeptic Youth Magazine Σελίδα 39

Παράλληλα, η Ε.Ε αναζητά και μία λύση για το «φλέγον» θέμα της Μεγάλης

Βρετανίας, που μία απομακρύνεται από την Ένωση και μία πλησιάζει, με τον

Βρετανό Πρωθυπουργό Ντέιβιντ Κάμερον να ασκεί καθημερινά δριμεία κριτική,

κυρίως για την αθρόα εισροή μεταναστών στο Νησί. Γνωρίζοντας όμως πως δεν

υπάρχει σκοπός να αλλάξουν οι Συνθήκες ούτε να τροποποιηθεί μία από τις βασικές

αρχές της δημιουργίας της Ένωσης, η ελεύθερη μετακίνηση ανθρώπων, οι απειλές

του πέφτουν στο κενό και η δημοτικότητά του στις δημοσκοπήσεις

«κατακρημνίζεται». Ωστόσο, το θέμα της εισόδου μεταναστών, νόμιμων η μή,

στην ευρωπαϊκή ήπειρο απαιτεί μία κοινή μεταναστευτική πολιτική, με τις χώρες του

Βορρά προς το παρόν να μην αντιλαμβάνονται τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν

Ιταλία, Ελλάδα, Κύπρος και Ισπανία. Καλύτερος έλεγχος των συνόρων, ενίσχυση της

Frontex και τροποποίηση του Δουβλίνου 2, είναι μία αρχή.

Σε γενικές γραμμές έγινε μία προσπάθεια να δοθεί μία πρώτη ιδέα από τα «ζόρια»

που περιμένουν τον Ζαν Κλωντ Γιούνκερ, ο οποίος ήδη έχει αρχίσει να κρίνεται,

καθώς δεν υπάρχει χρόνος για χάσιμο και κάθε ευκαιρία που χάνεται ή καθυστέρηση

που σημειώνεται, αδειάζει όλο και περισσότερο η «κλεψύδρα» της υπομονής.

Ηλίας Μπαφούνης

Δημοσιογράφος και απόφοιτος του Τμήματος Επικοινωνίας και ΜΜΕ του

Πανεπιστημίου Αθηνών

Δεκέμβριος 2014 Skeptic Youth Magazine Σελίδα 40

Erasmus Plus: ένα πρόγραμμα, άπειρες δυνατότητες

κινητικότητας (part I)

Στη χώρα μας σήμερα, θεωρείται αρκετά διαδεδομένο το πρόγραμμα Erasmus,

άλλωστε τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια αύξηση των φοιτητών που επιλέγουν

τη μερική φοίτηση τους σε πανεπιστήμιο του εξωτερικού. Η πολιτική βέβαια, που

έχει ακολουθήσει που έχει η Ε.Ε. έχει συμβάλλει κατά πολύ στο να επιτευχθεί αυτό.

Καθώς, μέσω της Ευρωπαϊκής Επιτροπής χρηματοδοτούνται πλήθος προγραμμάτων

κινητικότητας εντός Ευρωπαϊκής Ένωσης. Έχει καταφέρει λοιπόν, να διαδοθούν οι

ιδέες και οι νέοι να τολμήσουν να δοκιμάσουν κάτι άλλο πέρα από τα τετριμμένα της

χώρας τους. Τα προγράμματα του Erasmus εξελίχθηκαν και η μορφή πλέον που

λαμβάνουν δίνουν τη δυνατότητα σε όλο και περισσότερους νέους να δοκιμάσουν και

να εξερευνήσουν τις πολλαπλές δυνατότητες που τους προσφέρονται.

Πιθανώς οι περισσότεροι από εμάς γνωρίζουν μόνο το πρόγραμμα κινητικότητας για

φοιτητές, ενώ στο άκουσμα του Erasmus πολλοί φαντάζονται ωραίες φοιτητικές

στιγμές, ταξίδια και φίλους από όλη την Ευρώπη. Ωστόσο, το Erasmus Plus, όπως

πλέον ονομάζεται το χρηματοδοτούμενο πρόγραμμα μετά τον τελευταίο του

σχεδιασμό για τα έτη 2014-2020, προσφέρει ακόμα περισσότερα. Να σημειωθεί στο

σημείο αυτό, πώς στην πραγματικότητα όλα αυτά τα προγράμματα προϋπήρχαν με

διαφορετικά ονόματα και ελαφρώς διαφοροποιημένο σχεδιασμό στο προηγούμενο

πρόγραμμα του 2007-2013.Επομένως, τα προγράμματα που υπάρχουν είναι πολλά

και οι ευκαιρίες που παρουσιάζονται ακόμα περισσότερες, με δυνατότητα

συμμετοχής να δίνεται τόσο σε νέους έως 30 ετών αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις και

σε μεγαλύτερους.

Δεκέμβριος 2014 Skeptic Youth Magazine Σελίδα 41

Καταρχάς, ένα από τα πιο γνωστά προγράμματα, όπως ονομαζόταν με το

προηγούμενο σχεδιασμό θεωρείται το Erasmus Placement, το οποίο τώρα έχει τεθεί

υπό την αιγίδα του Erasmus Plus. Συγκεκριμένα, πρόκειται για τη δυνατότητα

διενέργειας πρακτικής άσκησης σε χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με πλήρη

χρηματοδότηση από την Ε.Ε. για απόκτηση εργασιακής εμπειρίας. Η διάρκεια αυτής

της πρακτικής άσκησης κυμαίνεται από 2 έως 6 μήνες, ενώ η δυνατότητα

κινητικότητας είναι διαθέσιμη ακόμα και σε όσους έχουν συμμετάσχει κατά

παρελθόν σε πρόγραμμα κινητικότητας Erasmus σε κάποιο άλλο Πανεπιστήμιο. Ο

μόνος περιορισμός που παρατηρείται αφορά τη συνολική χρηματοδότηση του κάθε

φοιτητή, η οποία δεν θα πρέπει να ξεπερνά τους 12 μήνες συνολικά. Το πρόγραμμα

απευθύνεται τόσο σε φοιτητές των τελευταίων ετών όσο και σε νέους πτυχιούχους

(εντός ενός χρόνου από την απόκτηση του πτυχίου τους), ακόμα απευθύνεται και σε

μεταπτυχιακούς σπουδαστές αλλά και σε διδάκτορες.

Οι θέσεις προκηρύσσονται είτε μέσω των οικείων Πανεπιστημίων είτε ο φοιτητής

αναζητεί μόνος του το φορέα, έρχεται σε επαφή και μετά την αποδοχή του, καταθέτει

την αίτησή του στο Πανεπιστήμιό του. Συνήθως, η κατάθεση των αιτήσεων

πραγματοποιείται τέλη Απριλίου ή Μαΐου. Παρόλα αυτά, για την έγκαιρη

προσκόμιση των δικαιολογητικών εντός των περιορισμένων προθεσμιών, απαιτείται

νωρίτερα μια προετοιμασία.

Μία άλλη δυνατότητα κινητικότητας για νέους είναι τα trainings που προσφέρονται

από διάφορες ΜΚΟ και άλλους φορείς. Τα λεγόμενα Youth in Action trainings στα

πλαίσια του προηγούμενου προγράμματος, τα οποία με τη σειρά τους εντάχθηκαν στο

νέο πρόγραμμα για το 2014-2020. Πρόκειται για προγράμματα με ποικίλη

θεματολογία, συμπεριλαμβανομένων θεμάτων για το περιβάλλον, για την διάδοση

των ευρωπαϊκών ιδεών στα πλαίσια των ενεργών πολιτών αλλά και ενδυνάμωση των

νέων μέσω της συμμετοχής τους στα κοινά , την προώθηση του εθελοντισμού, τη

χρήση νέων τεχνολογιών κ.ο.κ.

Όπως γίνεται αντιληπτό πραγματεύεται ένα ευρύ φάσμα θεμάτων από κοινωνικού και

ανθρωπιστικού μέχρι και τεχνολογικού και επιστημονικού περιεχομένου. Το

πρόγραμμα καλύπτει στους συμμετέχοντες τη διαμονή και τη διατροφή κατά τη

διάρκεια του training, καθώς επίσης και το 70% του αεροπορικού εισιτηρίου ή

εισιτηρίου άλλων μέσων.

Δεκέμβριος 2014 Skeptic Youth Magazine Σελίδα 42

Όλα αυτά τα προγράμματα, γίνονται γνωστά με τη δημοσίευση τους είτε στην

πλατφόρμα του salto-youth, που ενημερώνεται συνεχώς, είτε μέσω αναρτήσεων στις

σελίδες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, τις οποίες οι οργανώσεις διατηρούν. Τα

προγράμματα εκείνα της πλατφόρμας του salto, δημοσιεύονται αρκετό καιρό πριν την

πραγματοποίηση τους, ενώ στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης πραγματοποιούνται

ενημερώσεις για δράσεις, οι οποίες συνήθως λαμβάνονται σε σύντομο χρονικό

διάστημα και δεν απαιτούν ιδιαίτερη χρονική προετοιμασία. Σε κάθε περίπτωση οι

συμμετέχοντες συμπληρώνουν μια απλή αίτηση, στην οποία εκδηλώνουν το

ενδιαφέρον τους και εξηγούν τα κίνητρά τους για τη συμμετοχή στο εκάστοτε

πρόγραμμα. Ενώ, στα θετικά για την αξιολόγηση των υποψηφίων συνυπολογίζονται

προηγούμενες συμμετοχές σε εθελοντικές δράσεις σχετικές με το θέμα ή επίδειξη

ενδιαφέροντος κατά το παρελθόν σε θεματολογίες σχετικές του προγράμματος.

Τα προγράμματα αυτά σε αντίθεση με τα άλλα που είναι πολύμηνα, μπορεί να

διαρκέσουν μόνο λίγες μέρες, κατά μέσο όρο μία εβδομάδα ή δέκα μέρες.

Αποτελώντας έτσι, μια καλή ευκαιρία για βαθύτερη ενημέρωση και γνώση του

αντικειμένου που παρουσιάζεται, ενώ συγχρόνως δίνεται η δυνατότητα στους

συμμετέχοντες για νέες γνωριμίες και για πρόσφορη ανταλλαγή απόψεων. Ενώ και η

ψυχαγωγία λαμβάνει σημαντικό χώρο σε όλες αυτές τις δράσεις στα πλαίσια των

διαπολιτισμικών βραδιών, των συναντήσεων και εκδηλώσεων που διοργανώνονται

κατά τη διάρκεια του προγράμματος δίνοντας έτσι την ευκαιρία και για διεύρυνση

των οριζόντων των συμμετεχόντων.

Στο αν ένα πρόγραμμα έχει καθαρά εκπαιδευτικό ή ψυχαγωγικό χαρακτήρα

συμβάλλει το ύφος του προγράμματος που λαμβάνει χώρα και της ΜΚΟ που έχει

αναλάβει την οργάνωση και υλοποίησή του. Αναμφισβήτητα όμως, αποτελεί μια

καλή ευκαιρία να έρθουν σε επαφή νέοι από όλες τις μεριές της Ευρώπης, να

συζητήσουν για κοινά θέματα και προβληματισμούς, να ανταλλάξουν ιδέες και

απόψεις, επιστρέφοντας με τις αποσκευές τους γεμάτες καινούριες εμπειρίες και

φίλους. Άλλωστε αυτός είναι ο σκοπός όλων αυτών των προγραμμάτων. Όλες αυτές

οι δράσεις επιδιώκουν να προωθήσουν το πνεύμα αλληλεγγύης μεταξύ των νέων της

Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά και των υπό ένταξη κρατών μελών, να προάγουν τη μη-

τυπική μάθηση, τον διαπολιτισμικό διάλογο και την ενσωμάτωση νέων που

προέρχονται από μη προνομιούχα περιβάλλοντα.

Δεκέμβριος 2014 Skeptic Youth Magazine Σελίδα 43

(http://yia18.org/wp-content/uploads/2014/03/EYF.jpg)

Μάγδα Καββαδία Εύα Πιτσά

Ομάδα Δημόσιας Σφαίρας Ομάδα Δημόσιας Σφαίρας

Δεκέμβριος 2014 Skeptic Youth Magazine Σελίδα 44

(Πηγή: http://distance.sustech.edu/, ανάκτηση: 22/10/2014)

Πόσοι από εμάς έχουμε ακούσει για την εξ αποστάσεως εκπαίδευση, γνωστή και ως

«distance learning»; Έχουμε κάτι αντιπροσωπευτικό στο μυαλό μας; Πόσοι έχουμε

χρησιμοποιήσει αυτό το εργαλείο, γνωστό και ως «Coursera»;

Το Coursera είναι μία διαδικτυακή πλατφόρμα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης. Με απλά

λόγια, προσφέρει μαθήματα στους χρήστες του διαδικτύου σε συνεργασία με

πανεπιστήμια σε όλο τον κόσμο. Στα δύο, μόλις, χρόνια ύπαρξής του μετράει 9,2

εκατομμύρια εγγεγραμμένους χρήστες σε 750 προσφερόμενα μαθήματα από 111

ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα παγκοσμίως.

Ο τρόπος λειτουργίας είναι αρκετά εύκολος: Αρκεί ο χρήστης να έχει έναν

υπολογιστή και σύνδεση στο διαδίκτυο. Ακολούθως, κάνει εγγραφή και επιλέγει από

τη λίστα των προσφερόμενων μαθημάτων αυτά που θα παρακολουθήσει. Στην

ιδανική περίπτωση, μπορεί να παρακολουθήσει μαθήματα και στη μητρική του

γλώσσα καθώς πέρα της Αγγλικής, της Γαλλικής και της Γερμανικής γλώσσας,

προσφέρονται μαθήματα στα Τούρκικα, στα Κινέζικα, στα Αραβικά, στα Εβραϊκά

και σε άλλες γλώσσες. Μετά την επιτυχή παρακολούθηση των διαλέξεων, μέσω

εξετάσεων, ο χρήστης λαμβάνει μία βεβαίωση παρακολούθησης υπογεγραμμένη από

τον διδάσκοντα. Και το κόστος; Μηδέν!

Δεκέμβριος 2014 Skeptic Youth Magazine Σελίδα 45

Η πλατφόρμα αυτή αποτελεί έναν καινοτόμο τρόπο διδασκαλίας, καθώς δίνει τη

δυνατότητα σε εκατομμύρια χρήστες του Διαδικτύου να παρακολουθήσουν από το

σπίτι τους μαθήματα προσφερόμενα από ξένα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα, με

μηδενικό κόστος και, αν είναι τυχεροί, στη μητρική τους γλώσσα. Ήδη το σύστημα

αυτό εφαρμόζεται σε αρκετές χώρες του κόσμου με ενθαρρυντικά αποτελέσματα,

τόσο για τα ιδρύματα όσο και για τους απόφοιτους.

Η δυνατότητα που δίνει το Internet και η φωτισμένη έμπνευση εκπαιδευτικών από

όλο τον κόσμο που πιστεύουν ότι η γνώση μπορεί πια και πρέπει να διανέμεται, είναι

ένα από μεγαλύτερα επιτεύγματα του σύγχρονου πολιτισμού. Η εγγραφή στην

πλατφόρμα του Courseraεπιτρέπει στους συμμετέχοντες να παρακολουθήσουν το

πρόγραμμα (ή τα προγράμματα) της αρεσκείας τους με μηδενικό κόστος και χωρίς να

δεσμεύονται χρονικά.

Το βασίλειο της εκπαίδευσης έχει επεκταθεί σε μεγάλο βαθμό με την έλευση του

Διαδικτύου και των νέων τεχνολογιών. Το Coursera, που ιδρύθηκε το 2009, έχει

επαναπροσδιορίσει την εξ αποστάσεως εκπαίδευση καθώς επιτρέπει στους

ανθρώπους να επιλέξουν μαθήματα από 83 κορυφαία πανεπιστήμια και ιδρύματα

επαγγελματικής ανάπτυξης σε όλο τον κόσμο.

Επιπλέον, το Coursera μπορεί να αποδειχθεί εξαιρετικά χρήσιμο για όσους

ενδιαφέρονται να εξερευνήσουν άλλους επιστημονικούς κλάδους. Η μέθοδος της

μάθησης στο Coursera συνήθως περιλαμβάνει μαθήματα σε βίντεο και προτείνει

στους φοιτητές να διαβάσουν επιλεγμένα άρθρα για την καλύτερη κατανόηση του

θέματος. Οι τακτικές εξετάσεις, οι εργασίες και οι αξιολογήσεις τους από ομοτίμους

(συμφοιτητές) κρατά τους μαθητές σε εγρήγορση. Με την ολοκλήρωση των

μαθημάτων, πολλά πανεπιστήμια απονέμουν ένα πιστοποιητικό της ολοκλήρωσης

υπογράφεται από τον εκπαιδευτή.

Αξίζει δε να σημειωθεί ότι οι συμμετέχοντες δεν είναι κατ’ ανάγκη φοιτητές, αλλά

στελέχη μεγάλων και μικρών οργανισμών τόσο του ιδιωτικού όσο και του δημοσίου

τομέα που τοποθετούν τον πήχη των δεξιοτήτων τους ψηλά και επιθυμούν να τον

φτάσουν και να τον ξεπεράσουν μέσω της δια βίου μάθησης.

Δεκέμβριος 2014 Skeptic Youth Magazine Σελίδα 46

Τα πλεονεκτήματα της πλατφόρμας του Coursera αλλά και της εξ’ αποστάσεως

εκπαίδευσης γενικότερα μπορούν να συνοψισθούν στα εξής:

Δεν απαιτείται η φυσική παρουσία καθηγητών και φοιτητών για την ολοκλήρωση

του μαθήματος

Εξοικονομείται χρόνος

Το περιεχόμενο παραμένει επίκαιρο και οι συμμετέχοντες μπορούν να το

επαναχρησιμοποιήσουν

Οι φοιτητές συμμετέχουν στην εκπαιδευτική διαδικασία μέσω καινοτόμων

μεθόδων που καθιστά πιο ευχάριστη τη διδασκαλία σύνθετων αντικειμένων

Οι φοιτητές αυτοαξιολογούνται, αξιολογούν και την ομάδα στην οποία ανήκουν

και τις άλλες, αξιολογούν το μάθημα σαν σύνολο και τα συστατικά του.

Συμμετέχουν σε όλες τις διαδικασίες αξιολόγησης.

Ενθαρρύνει την κριτική σκέψη

Τυχόν λάθη δεν αποκαλύπτονται στο σύνολο της αίθουσας αλλά στον κάθε

φοιτητή ατομικά

Ο κάθε φοιτητής μπορεί να συνεχίσει στους κύκλους μαθημάτων ή στο

πρόγραμμα ανάλογα με το πόσο έχει κατανοήσει τη διδακτέα ύλη

(Εξατομικευμένοι ρυθμοί εκμάθησης).

(Πηγή: http://reason.com/blog/2012/10/19/minnesota-bans-free-online-college-cours,

ανάκτηση: 22/10/2014)

Δεκέμβριος 2014 Skeptic Youth Magazine Σελίδα 47

Το ερώτημα το οποίο γεννάται είναι το εξής: Μπορεί αυτός ο τρόπος διδασκαλίας να

εφαρμοστεί στα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα; Με ποιό τρόπο; Ποιό θα είναι το

όφελος; Ποιό θα είναι το κόστος; Πώς θα συμβάλλει στην βελτίωση της ποιότητας

της παρεχόμενης εκπαίδευσης στα ελληνικά πανεπιστήμια; Και, τέλος, πώς θα

ωφελήσει τους απόφοιτους των ΑΕΙ και ΤΕΙ της χώρας μας;

Τεράστια είναι η συμμετοχή τα τελευταία χρόνια στα προγράμματα εξ αποστάσεως

εκπαίδευσης που προσφέρουν ελληνικά πανεπιστήμια όπως της Αθήνας, του Πειραιά,

του Αιγαίου, κ.ά. προσπαθώντας εν μέσω της οικονομικής κρίσης να συνδράμουν

νέους, άνεργους πτυχιούχους αλλά και επαγγελματίες στο να αποκτήσουν

περισσότερα εφόδια και να αντεπεξέλθουν στον τεράστιο ανταγωνισμό του

σύγχρονου επαγγελματικού στίβου. Τα προσφερόμενα προγράμματα απευθύνονται

σε ένα ευρύ φάσμα της ελληνικής κοινωνίας όπως αποφοίτους λυκείου, πτυχιούχους,

επαγγελματίες κ.ά. και σε αυτά διδάσκουν Έλληνες και ξένοι καθηγητές. Η

θεματολογία μπορεί να καλύψει σχεδόν κάθε ενδιαφερόμενο αφού παρέχονται πάνω

από 500 προγράμματα, με έμφαση στην καινοτομία και με σαφή προσανατολισμό

στις επιταγές της αγοράς εργασίας.

Ωστόσο, η ηλεκτρονική μάθηση δεν είναι από όλους ευπρόσδεκτη. Πολλοί είναι

αυτοί που υποστηρίζουν ότι η φυσική παρουσία του εκπαιδευτικού και των φοιτητών

δεν μπορεί να αντικατασταθεί από δύο υπολογιστές. Οι υποστηρικτές αυτής της

άποψης συμπληρώνουν ότι μέσω της διδασκαλίας στην αίθουσα μεταφέρονται

συναισθήματα, εικόνες, προωθείται ο διάλογος και ενισχύεται η επικοινωνία- η

ουσιαστική επικοινωνία- μεταξύ εκπαιδευτικών και φοιτητών. Η αλήθεια βρίσκεται

κάπου στη μέση. Σαφέστατα η διαπροσωπική επικοινωνία και επαφή είναι

περισσότερο ουσιαστική και «αληθινή», όταν όμως αυτή γίνεται σωστά.

Εντούτοις, η ηλεκτρονική μάθηση θα μπορούσε (και πρέπει) να λειτουργήσει και να

θεωρηθεί όχι ως αντικαταστάτης / ανταγωνιστής αλλά ως «συνεργάτης» /

«υποστηρικτής». Παρ’ όλο που τα ακαδημαϊκά ιδρύματα υποστηρίζουν ένα ευρύ

φάσμα προσφερομένων υπηρεσιών ηλεκτρονικής μάθησης, στα περισσότερα από

αυτά η αλματώδης ανάπτυξη των νέων τεχνολογιών δεν έχει καταφέρει να αλλάξει

τη θεώρηση ότι η διδασκαλία μέσω της διαπροσωπικής επαφής παραμένει στο

επίκεντρο των εκπαιδευτικών διαδικασιών.

Δεκέμβριος 2014 Skeptic Youth Magazine Σελίδα 48

Είναι όμως εξίσου σημαντικό να γίνει αντιληπτό ότι το εκπαιδευτικό περιβάλλον

αλλάζει και ενώ οι εκπαιδευτικοί μπορεί να εξακολουθούν να είναι αποτελεσματικοί

χρησιμοποιώντας τον παραδοσιακό τρόπο διδασκαλίας στην αίθουσα, οι νέες

τεχνολογίες δε μπορούν να χρησιμοποιηθούν αποτελεσματικά αν οι ίδιοι δεν είναι

πρόθυμοι να προσαρμοστούν σε νέους τρόπους διδασκαλίας.

Από την άλλη πλευρά του οικοσυστήματος της εκπαίδευσης, αυτή των φοιτητών, η

ηλεκτρονική μάθηση σε συνδυασμό με τη δια ζώσης διδασκαλία μπορεί να

προσδώσει μεγάλη αξία στη μετέπειτα πορεία τους. Συγκεκριμένα, έχοντας τη

δυνατότητα παρακολούθησης επιπλέον μαθημάτων της επιλογής τους μέσω μιας

πλατφόρμας προσφερόμενης από το Πανεπιστήμιό τους, θα είναι σε θέση να έχουν

μια πιο συγκεκριμένη εικόνα των μετέπειτα μεταπτυχιακών σπουδών αλλά και της

επαγγελματικής σταδιοδρομίας που τους εκφράζουν ενώ παράλληλα ενισχύουν τις

δεξιότητές τους - και επομένως τις πιθανότητές - για ένταξή τους στην αγορά

εργασίας. Οι απαιτήσεις της αγοράς δεν είναι, όπως λανθασμένα θεωρείται, η

απόκτηση μεγάλου αριθμού πτυχίων. Αυτό που εκλείπει είναι η ουσιαστική γνώση

πάνω σε καίρια ζητήματα της εκάστοτε επιστήμης.

Επιπροσθέτως, μια τέτοια κίνηση ενισχύει περεταίρω την εξωστρέφεια των

Πανεπιστημίων καθώς επιτρέπει την άμεση σύνδεση με την αγορά εργασίας αλλά

και με τα σημαντικά ζητήματα που απασχολούν την σύγχρονη κοινωνία. Αυτή η

συνεργασία γεννά την καινοτομία και σχηματίζει έναν κύκλο όπου από καινοτόμα

και πρωτοπόρα εκπαιδευτικά ιδρύματα αποφοιτούν άτομα με εμπλουτισμένες και

ουσιαστικές δεξιότητες που θα απασχοληθούν στην αγορά εργασίας και θα

αποδειχθούν ικανό ανθρώπινο δυναμικό. Ο κύκλος κλείνει, εν τέλει, με την

«υστεροφημία» του Πανεπιστημιακού Ιδρύματος από το οποίο ξεκίνησαν όλα και με

την παράλληλη αναβάθμισή του στα μάτια των μελλοντικών φοιτητών του.

Εν κατακλείδι, η ηλεκτρονική μάθηση δεν είναι νέα διδασκαλία, αλλά ένα νέο

εργαλείο το οποίο, όπως και όλα τα εργαλεία, αν χρησιμοποιηθεί ορθολογικά μπορεί

να οδηγήσει σε θαυμαστά αποτελέσματα. Όπως σημειώνει η έκθεση για τη

στρατηγική της Λισαβόνας που δημοσιεύτηκε το 2007,η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα

όπου οι δείκτες της ανεργίας επιδεινώνονται όσο βελτιώνεται το επίπεδο της

εκπαίδευσης.

Δεκέμβριος 2014 Skeptic Youth Magazine Σελίδα 49

Το εύρημα αυτό υποδηλώνει δύο καταστάσεις: πρώτον η Ελλάδα αποδεδειγμένα έχει

υψηλά ποσοστά αποφοίτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης που έχουν συνεχίσει τις

σπουδές τους σε μεταπτυχιακό ή/ και διδακτορικό επίπεδο. Δεύτερον, τα πτυχία τους

δεν αρκούν για να τους εξασφαλίσουν μια θέση εργασίας καθώς η αγορά ζητά

συγκεκριμένες γνώσεις και δεξιότητες που η πλειοψηφία δεν έχει αποκτήσει (το

λεγόμενο φαινόμενο του skills gap). Επομένως, τα ελληνικά πανεπιστήμια,

δεδομένου ότι διαθέτουν τα «υλικά» και τις βάσεις μιας ποιοτικής εκπαίδευσης, με

εκπαιδευτικό προσωπικό διακεκριμένο στην πλειοψηφία του, και λαμβάνοντας

υπόψη το παράδειγμα του Coursera, μπορούν να ενισχύσουν με γεωμετρική πρόοδο

τόσο την εσωτερική δομή τους όσο και το επίπεδο των αποφοίτων τους.

Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ιστοσελίδα προγραμμάτων e-learning

Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο

Αθηνών

http://elearn.elke.uoa.gr

Πανεπιστήμιο Πειραιώς http://eclass.unipi.gr

Πανεπιστήμιο Αιγαίου http://e-epimorfosi.aegean.gr/

Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο http://www.eap.gr/

Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων http://www.elearn.econ.uoi.gr/

ΤΕΙ Κεντρικής Μακεδονίας http://elearning.teicm.gr

Παναγιώτα Ξανθοπούλου Απόστολος Τσομπάνης-Νότιος

Ομάδα Δημόσιας Σφαίρας Ομάδα Δημόσιας Σφαίρας

Δεκέμβριος 2014 Skeptic Youth Magazine Σελίδα 50

Το νομικό πλαίσιο σχετικά με την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς

Ι. Εισαγωγή

Το θέμα της προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς έχει έρθει στην επικαιρότητα

στη χώρα μας τόσο λόγω των πρόσφατων αρχαιολογικών ευρημάτων, όσο και λόγω

της αναμόχλευσης του ζητήματος της επιστροφής των μαρμάρων του Παρθενώνα

από τα μέσα ενημέρωσης. Ο όρος «πολιτιστική κληρονομιά» περιλαμβάνει το σύνολο

των υλικών και φυσικών αγαθών και άυλων χαρακτηριστικών μιας ομάδας ή

κοινωνίας, τα οποία κληρονομούνται από τις παλαιότερες γενιές, με σκοπό να

διατηρηθούν και εμπλουτιστούν στο παρόν και να παραχωρηθούν προς όφελος των

επομένων γενιών. Η έννοια είναι ευρεία και περιλαμβάνει τόσο τον απτό πολιτισμό

(μνημεία, έργα τέχνης, αντικείμενα και κτήρια), όσο και τη φυσική κληρονομιά

(βιοποικιλότητα, γεωποικιλότητα, πολιτιστικά τοπία), καθώς και τον άυλο πολιτισμό

(λαογραφία, παραδόσεις, γλώσσα, γνώση).

Η σημασία της αναγνώρισης και προστασίας των πολιτιστικών αγαθών είναι εύλογη.

Η πολιτιστική κληρονομιά κάθε λαού αποτελεί ένα ενιαίο δυναμικό σύνολο

στοιχείων που λειτουργεί ως συνδετικός κρίκος μεταξύ παρελθόντος, παρόντος και

μέλλοντος, δίνοντας ταυτότητα και ώθηση για εξέλιξη στο κοινωνικό σύνολο.

Ωστόσο, η διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς μιας χώρας δεν έχει μόνο

ιστορική και ηθική σημασία, αλλά έχει και οικονομικές προεκτάσεις. Η παράνομη

διακίνηση αγαθών πολιτιστικής κληρονομιάς αποτελεί τον τρίτο πιο διαδεδομένο

τύπο λαθρεμπορίου παγκοσμίως με τζίρο που αγγίζει τα 11 δις δολ. το χρόνο, μετά το

εμπόριο ναρκωτικών και όπλων.

Δεκέμβριος 2014 Skeptic Youth Magazine Σελίδα 51

Η διεθνής κοινότητα έχει επανειλημμένως προσπαθήσει να τοποθετηθεί σε σχέση με

την εν λόγω προβληματική, ορίζοντας ένα εκτενές, αλλά μάλλον ασαφές, ρυθμιστικό

πλαίσιο. Μια σύντομη επισκόπηση αυτού του κανονιστικού πλέγματος θα

ακολουθήσει στο παρόν.

ΙΙ. Διεθνές επίπεδο

Η UNESCO (Εκπαιδευτική Επιστημονική και Πολιτιστική Οργάνωση των Ηνωμένων

Εθνών) προβληματιζόμενη από τις εκτενείς καταστροφές μνημείων και τις κλοπές

έργων τέχνης κατά τη διάρκεια των δύο παγκοσμίων πολέμων που στιγμάτισαν το

πρώτο μισό του 20ου

αιώνα, παρακίνησε στις αρχές του 1950 τα κράτη μέλη της στην

υπογραφή μιας διεθνούς σύμβασης για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς

σε περίπτωση ένοπλων συγκρούσεων. Τη σύμβαση αυτή, γνωστή ως Σύμβαση της

Χάγης του 1954, ακολούθησε το 1970 νεότερη σύμβαση της UNESCO, για την

παρεμπόδιση και πρόληψη της παράνομης εισαγωγής, εξαγωγής και μεταβίβασης της

κυριότητας πολιτιστικών αγαθών. Η σύμβαση αυτή, σε αντίθεση με την

προηγούμενη, ρυθμίζει την διεθνή διακίνηση των πολιτιστικών αγαθών σε περίοδο

ειρήνης και έχει δεχτεί έντονη κριτική για τις εξουσίες που δίνει στα συμβαλλόμενα

κράτη ως προς τον ορισμό της προσβολής των πολιτιστικών αγαθών.

Το 1972 η UNESCO, με αφορμή τη διάσωση των πολιτιστικών θησαυρών του Αμπού

Σιμπέλ στην Αίγυπτο, κατήρτισε τη Διεθνή σύμβαση για την προστασία της

παγκόσμιας πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς, συνδέοντας για πρώτη φορά το

φυσικό περιβάλλον με την έννοια της πολιτιστικής κληρονομιάς και αναδεικνύοντας

την τελευταία σε παγκόσμιο αγαθό. Στις 24/06/1995 υπογράφηκε στη Ρώμη μια

ακόμα σύμβαση για τα κλαπέντα ή παρανόμως εξαχθέντα πολιτιστικά αγαθά, αυτή τη

φορά υπό την αιγίδα του UNIDROIT (Διεθνές Ινστιτούτο για την Ενοποίηση του

Ιδιωτικού Δικαίου).

Η σύμβαση αυτή έχει στόχο την κάλυψη των ρυθμιστικών κενών που άφησε η

σύμβαση της UNESCO του 1970, προβλέποντας την προσφυγή στα εθνικά

δικαστήρια για την προβολή αξιώσεων αποκατάστασης σε περίπτωση προσβολής

πολιτιστικών αγαθών.

Δεκέμβριος 2014 Skeptic Youth Magazine Σελίδα 52

Σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, ήδη από την ιδρυτική ΣυνθΕΟΚ, προβλέπεται

δυνατότητα θέσπισης περιορισμών στη διακίνηση εμπορευμάτων στην εσωτερική

αγορά για λόγους προστασίας μεταξύ άλλων και των εθνικών θησαυρών με

καλλιτεχνική, ιστορική ή αρχαιολογική αξία. Αργότερα, η Οδηγία 93/7/ΕΟΚ σχετικά

με την επιστροφή πολιτιστικών αγαθών που έχουν απομακρυνθεί παράνομα από το

έδαφος κράτους μέλους, διασφάλισε στις χώρες της ΕΕ το δικαίωμα επιστροφής στο

έδαφός τους των εθνικών θησαυρών, οι οποίοι έχουν αποσταλεί στο εξωτερικό ή

εξαχθεί παράνομα, μετά την κατάργηση των ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα. Την

Οδηγία αυτή, καθώς και τον Κανονισμό 1024/2012, κωδικοποίησε πρόσφατα (15-5-

2014) η Οδηγία 2014/60/ΕΕ, η οποία θα τεθεί σε ισχύ στις 19.12.2015. Τέλος, ο

Κανονισμός 116/2009, που κωδικοποίησε τον Κανονισμό 3911/1992, υιοθετεί ένα

ενιαίο σύστημα ελέγχου της κυκλοφορίας των πολιτιστικών αγαθών στα κράτη μέλη.

Συγκεκριμένα, εξασφαλίζει τη διενέργεια ομοιόμορφου ελέγχου κατά την εξαγωγή

αυτών εκτός του τελωνειακού εδάφους της ΕΕ, με τη βοήθεια αδειών εξαγωγής.

III. Ελλάδα

Στην Ελλάδα το ζήτημα της προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς απασχολεί

ήδη πριν την ίδρυση του ελληνικού κράτους, με την διαρπαγή των Μαρμάρων του

Παρθενώνα (1801-1803), του Ναού της Αφαίας Αθηνάς (1811) και του Επικούρειου

Απόλλωνα στη Φυγαλεία (1812-1814) και ρυθμίζεται συστηματικά με το Σύνταγμα

της Τροιζήνας του 1827, το οποίο όρισε στο άρθρο 18 αυτού ότι ο Κυβερνήτης

υποχρεούται να εμποδίζει την πώληση και εξαγωγή των αρχαιοτήτων εκτός

επικράτειας.

Δεκέμβριος 2014 Skeptic Youth Magazine Σελίδα 53

Το Σύνταγμα 1975 (τελευταία αναθεώρηση 2008) προστατεύει το δικαίωμα στην

ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητας του καθενός (άρθ. 5 παρ. 1) και ιδιαίτερα

καθιερώνει την προστασία του πολιτιστικού και φυσικού περιβάλλοντος ως

υποχρέωση του Κράτους και ατομικό δικαίωμα (άρθρο 18 παρ.1 και 24 παρ. 1 και 6).

Όπως αναφέρει και η Ολομέλεια του ΣτΕ στην 2801/1991 απόφασή της «με τις

διατάξεις των παραγράφων 1 και 6 του άρθρου 24 του Συντάγματος, ο συντακτικός

νομοθέτης αναγνωρίζοντας τη σημασία της διαφύλαξης της πολιτιστικής

κληρονομιάς της χώρας, καθιέρωσε για πρώτη φορά αυξημένη προστασία του

πολιτιστικού περιβάλλοντος, η οποία έχει ως περιεχόμενο αφ’ ενός τη διατήρηση στο

διηνεκές των μνημείων και των λοιπών στοιχείων κάθε είδους, που προέρχονται από

την ανθρώπινη δραστηριότητα και συνθέτουν την ιστορική, καλλιτεχνική,

τεχνολογική και γενικώς την πολιτιστική κληρονομιά και αφ’ ετέρου τη δυνατότητα

επιβολής γενικών περιορισμών ή ειδικών μέτρων για την αποφυγή οποιασδήποτε

βλάβης, αλλοίωσης ή υποβάθμισης του χώρου που περιβάλλει τα μνημεία».

Το 1834 θεσπίζεται ο πρώτος αρχαιολογικός Νόμος και ορίζεται ότι «όλαι αι εντός

της Ελλάδος αρχαιότητες, ως έργα των προγόνων του Ελληνικού λαού, θεωρούνται

ως κτήμα εθνικόν όλων των Ελλήνων», ενώ σύμφωνα με τον Νόμο

ΒΧΜς(2646)/1899 «περί αρχαιοτήτων» «πάντα τα εν Ελλάδι αρχαία … κινητά τε και

ακίνητα, από των αρχαιοτάτων χρόνων και εφεξής είναι ιδιοκτησία του Κράτους», ο

οποίος περιελάμβανε αρχαιότητες μέχρι το 1453, ημερομηνία που αργότερα με νόμο

του 1921, επεκτάθηκε έως το 1830, έτος της ιδρύσεως του νέου κράτους. Αργότερα,

με τον Νόμο 1469/1950 ετέθησαν υπό κρατική προστασία τα πολιτιστικά αγαθά,

κινητά και ακίνητα, μεταγενέστερα του 1830, τα οποία χαρακτηρίζονταν με

υπουργική απόφαση ως μνημεία ή ως έργα τέχνης που χρειάζονται ειδική κρατική

προστασία.

Ακολούθησε ο κωδικοποιημένος Νόμος 5351/1932 (δεύτερος αρχαιολογικός Νόμος)

που διατηρούσε την γενική αρχή ιδιοκτησίας από το Κράτος και αναγνώριζε για

πρώτη φορά ένα ιδιότυπο δικαίωμα κατοχής αρχαίων από ιδιώτες και ο οποίος για

επτά δεκαετίες αποτελούσε το κύριο νομοθέτημα προστασίας της πολιτιστικής

κληρονομιάς της χώρας.

Δεκέμβριος 2014 Skeptic Youth Magazine Σελίδα 54

Η ανάγκη για μια σύγχρονη, ενιαία και συστηματική νομοθεσία για την ελληνική

πολιτιστική κληρονομιά οδήγησε στον Ν. 3082/2002, ο οποίος αντιμετωπίζει ισότιμα,

αλλά όχι και ομοιόμορφα τα μνημεία διαφορετικών περιόδων, συστηματοποιεί τη

διερεύνηση της πολιτιστικής κληρονομιάς, αναδεικνύει την οικονομική της σημασία,

τη συμβολή της στην προαγωγή της επιστημονικής έρευνας, την κοινωνική διάστασή

της και το ρόλο των πολιτών, τόσο στη διαφύλαξη, όσο και στον εμπλουτισμό της, μη

παραλείποντας όμως να θέσει περιορισμούς στη διακίνησή της. Στο άρθρο 1 του εν

λόγω νομοθετήματος ορίζεται ότι η πολιτιστική κληρονομιά αποτελείται από τα

πολιτιστικά αγαθά που προέρχονται από την ελληνική επικράτεια, οποτεδήποτε και

αν απομακρύνθηκαν από αυτήν.

Άλλωστε, σύμφωνα με τον Αστικό Κώδικα, τα αρχαία μνημεία, κινητά και ακίνητα,

είναι ανεπίδεκτα χρησικτησίας και θεωρούνται κοινόχρηστα και άρα εκτός

συναλλαγής πράγματα, ενώ η προσβολή τους συνιστά προσβολή του εν ευρεία έννοια

δικαιώματος στην προσωπικότητα. Τέλος, η κλοπή, η υπεξαίρεση και η φθορά

μνημείων, καθώς και η παράνομη εξαγωγή πολιτιστικού αγαθού, η αποδοχή και

διάθεση μνημείων και η παράνομη ανασκαφή, τιμωρούνται ως κακουργήματα.

Με τον Ν. 3658/2008 συστήθηκε η Διεύθυνση Τεκμηρίωσης και Προστασίας

Πολιτιστικών Αγαθών του Υπουργείου Πολιτισμού με σκοπό την καταπολέμηση της

αρχαιοκαπηλίας και την προστασία των πολιτιστικών αγαθών, με την αναζήτηση και

τεκμηρίωση της προέλευσης και διακίνησής τους μετά από κλοπή ή υπεξαίρεσή τους.

IV. Συμπεράσματα

Παρά τη φαινομενικά έντονη ρυθμιστική δραστηριότητα σε σχέση με το θέμα μας,

εντοπίζονται κενά προστασίας. Οι παραπάνω διεθνείς συμβάσεις περιέχουν

περισσότερο συστάσεις και υποδείξεις παρά δεσμευτικές διατάξεις, με αποτέλεσμα

να αποδεικνύονται στην πράξη απλά ευχολόγια. Άλλωστε, έχει αποδειχτεί ότι τα

συμβαλλόμενα μέρη δεν μεριμνούν πάντα για να κυρώσουν τις συμβάσεις αυτές με

νόμο, ώστε να αποκτήσουν ισχύ στην εσωτερική έννομη τάξη τους. Έτσι, δεν

μπορούν να εφαρμοστούν οι διατάξεις τους όταν αναφύονται σχετικές διαφορές.

Δεκέμβριος 2014 Skeptic Youth Magazine Σελίδα 55

Πρόσφατο παράδειγμα αποτελεί η προσφυγή της Νιγηρίας για την επιστροφή των

αγαλμάτων Νοκ από τη Γαλλία, βάσει της Σύμβασης της UNESCO 1970, η οποία δεν

έγινε δεκτή από το Ανώτατο Γαλλικό Δικαστήριο το 2006 με την αιτιολογία ότι, παρ’

όλο που η Γαλλία είχε υπογράψει την εν λόγω σύμβαση το 1997, ποτέ δεν εξέδωσε

πράξη για εφαρμογή της στην εσωτερική της έννομη τάξη, με αποτέλεσμα η σύμβαση

ουσιαστικά να μη τη δεσμεύει.

Γενικότερα, παρατηρείται το φαινόμενο ότι χώρες «υποδοχής» αρχαιοτήτων

καθυστερούν ή αρνούνται να επικυρώσουν τις διεθνείς συμφωνίες για την παράνομη

διακίνησή τους, σε αντίθεση με τις χώρες «προέλευσης», που επιδεικνύουν μεγάλη

επιμέλεια. Για παράδειγμα, η χώρα μας, υιοθέτησε τη Διεθνή Σύμβαση της Χάγης του

1954 με το Ν. 1114/1981, τη Σύμβαση UNESCO 1970 με τον Ν. 1103/1980 και τη

Σύμβαση UNESCO 1972 με τον Ν. 1126/1981.

Άλλο μελανό σημείο του παραπάνω νομοθετικού πλαισίου συνιστά το ότι δεν

φαίνεται να υπάρχει κάποιο διεθνές δικαστήριο με γενική δικαιοδοσία να εξετάζει τις

εν λόγω διαφορές. Επομένως, υπάρχει ασάφεια για τη διεθνή δικαιοδοσία και το

εφαρμοστέο δίκαιο, διεθνές ή εθνικό. Περαιτέρω, η ισχύς των παραπάνω διεθνών

συμβάσεων αρχίζει μετά την έκδοσή τους, δεν έχουν δηλ. αναδρομική εφαρμογή.

Έτσι, οι περισσότερες περιπτώσεις παράνομης διακίνησης αρχαιοτήτων παραμένουν

εκτός του πεδίου εφαρμογής τους. Ακόμα, και σε επίπεδο σύγχρονης τέχνης και στο

βαθμό που η παράνομη διακίνηση αυτής γεννά ιδιωτικές αξιώσεις εμπράγματου και

ενοχικού δικαίου, οι έννομες τάξεις των εμπλεκόμενων κρατών διαφέρουν αισθητά

και το ισχύον ιδιωτικό διεθνές δίκαιο δεν βοηθά, ώστε οι υποθέσεις να εξετάζονται

από τα δικαστήρια του θιγόμενου κράτους.

Στα παραπάνω δεν συνεισφέρουν οι νομοθετικές πρωτοβουλίες της Ε.Ε., καθώς το

πεδίο εφαρμογής τους περιορίζεται γεωγραφικά στα κράτη μέλη της και χρονικά στις

δεκαετίες μετά τη σύσταση της εσωτερικής αγοράς. Η νομοθεσία στη χώρα μας

αντικατοπτρίζει την παραπάνω προβληματική.

Δεκέμβριος 2014 Skeptic Youth Magazine Σελίδα 56

V. Προτάσεις

Κατά καιρούς έχουν προταθεί διάφορες φόρμουλες για την αντιμετώπιση των

παραπάνω ζητημάτων. Έτσι, έχει υποστηριχθεί ότι θα έπρεπε να επέλθουν αλλαγές

στο ιδιωτικό διεθνές δίκαιο των κρατών, ώστε να δικάζεται κάθε διαφορά στα

δικαστήρια του θιγόμενου κράτους. Άλλη λύση θεωρήθηκε η πρόβλεψη νέων

κανόνων διεθνούς δικαίου σε σχέση με το θέμα, καθώς και μηχανισμών επιβολής

κυρώσεων στα κράτη που δε συμμορφώνονται με κοινώς αποδεκτές αρχές. Επίσης,

έχει προταθεί η ανάθεση των σχετικών διαφορών σε ένα ειδικό διεθνές δικαστήριο ή

η αξιοποίηση εναλλακτικών μορφών επίλυσης των διαφορών (διαμεσολάβησης /

διαιτησίας) και εναλλακτικών μέσων αποκατάστασης του θιγόμενου κράτους (π.χ.

μορφώματα δανεισμού / δωρεάς / χρηματικής αποζημίωσης κλπ. αντί της επιστροφής

των κλεμμένων αρχαιοτήτων).

Σημαντική, επίσης, κρίνεται η πρόκριση της συνεργασίας των κρατών σε επίπεδο

διοίκησης και αστυνόμευσης, ώστε να βρουν εφαρμογή οι υπάρχουσες νομοθετικές

ρυθμίσεις, ενώ προληπτικά μέτρα, όπως διαβατήρια προϊόντων, εθνικοί κατάλογοι με

τα έργα πολιτιστικής κληρονομιάς, καθώς και κατασταλτικά μέτρα, όπως η

συνεργασία σε επίπεδο μυστικών υπηρεσιών και υπηρεσιών δίωξης εγκλήματος

κρίνονται απαραίτητα. Προς το παρόν, πάντως, η σύγχρονη ιστορία έχει δείξει ότι τα

πλέον αποτελεσματικά μέσα για την επίλυση των εν λόγω διενέξεων και τη

διασφάλιση της προστασίας των πολιτιστικών αγαθών, είναι η ευαισθητοποίηση της

κοινής γνώμης και η άσκηση πολιτικής πίεσης, παρά η εφαρμογή νομοθετικών

ρυθμίσεων και κανονιστικών πλαισίων.

Ομάδα Νομικών Θεμάτων

Ελένη Τζούλια

Ίρις Φραγκάκη

Δεκέμβριος 2014 Skeptic Youth Magazine Σελίδα 57

Τέλος του Χρόνου.. Όχι της Θεσσαλονίκης!

Μέσα Δεκέμβρη και πλέον το 2014 μας αποχαιρετά έχοντας κατά νου την ετήσια

ανασκόπηση προς γνώση και επίγνωση των όσων έγιναν σε δημόσιο επίπεδο την

χρονιά που μας πέρασε. Μπορεί η Ελλάδα να βρισκόταν σε μία δύσκολη κατάσταση

λόγω της κρίσης, που δεν λέει να φύγει όσες αλλαγές χρόνου και αν έρθουν, παρόλα

αυτά τίποτα δεν σταματά τους νέους από την δράση και την αξιοποίηση της νέας

φρέσκιας και φυσικής δύναμης τους. Και όλα αυτά φέτος με τις ευλογίες του κράτους

και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μια καλή διαφήμιση της χώρας στο εξωτερικό που αν

μη τι άλλο φαίνεται να έπιασε τόπο. Θεσσαλονίκη 2014, Ευρωπαϊκή Πρωτεύουσα

Νεολαίας, τίτλος επάξιος και δικαιολογημένος του νεανικού πληθυσμού της πόλης,

μιας πόλης που φρύγει από φοιτητές και νέους κάθε ηλικίας, πειρασμός για κάθε νέο

πειραματιστή.

H Θεσσαλονίκη αποτελεί το κέντρο νεολαίας για την περιοχή των Βαλκανίων

γενικότερα καθώς περιλαμβάνει τις ΜΚΟ νέων, κάποιες άτυπες πρωτοβουλίες νέων,

εθελοντικού χαρακτήρα και μία ενεργή φοιτητική κοινότητα λόγω των τεσσάρων

πανεπιστημίων που βρίσκονται στην πόλη. Στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο

Θεσσαλονίκης, το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, το Αλεξάνδρειο Τεχνολογικό

Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Θεσσαλονίκης και το International Hellenic University φοιτούν

περίπου 150.000 φοιτητές ενώ μαζί με τους μόνιμους νεαρούς κατοίκους της πόλης

ξεπερνούν τους 200.000 νέους, περίπου δηλαδή το 50% των κατοίκων του κεντρικού

δήμου και το 1/5 του συνολικού πληθυσμού της πόλης.

Η νεολαία στη Θεσσαλονίκη οργανώνεται σε τρείς δομές:

- Οι ΜΚΟ και οι οργανώσεις νεολαίας αποτελούν μέρος του Δικτύου Οργανώσεων

Εθελοντών Θεσσαλονίκης με σκοπό την προώθηση των δράσεων των εθελοντών,

πλειονότητα των οποίων είναι νέοι.

- Οι φοιτητές είναι μέλη φοιτητικών συλλόγων κάθε Σχολής και της Ένωσης των

Συλλόγων Φοιτητών σε μεγαλύτερο επίπεδο. Από την πόλη βέβαια δεν λείπουν τα

τοπικά τμήματα και παραρτήματα όλων των διεθνών φοιτητικών οργανώσεων

(AEGGE, AIESEC, ELSA, IAESTE και άλλα).

Δεκέμβριος 2014 Skeptic Youth Magazine Σελίδα 58

-Οι νέοι που δραστηριοποιούνται σε δήμους είναι μέλη Τοπικών Συμβουλίων Νέων

δηλαδή τοπικών οργάνων που επιτρέπουν την συμμέτοχή των νέων μέχρι 29 ετών,

θεσμός βέβαια που βρίσκεται ανά διάρθρωση λόγω του νέου νομοθετικού πλαισίου

για την αυτοδιοίκηση.

Πέρα όμως από τις ομάδες νέων που δημιουργούνται όπως ξέρουμε κυρίως εξαιτίας

πρωτοβουλιών των ίδιων των νέων, η Θεσσαλονίκη διαθέτει ένα ευρύ φάσμα

υποδομών ώστε να στηρίξει αυτές τις ομάδες μέσα στην πόλη. Διαθέτει πρώτα απο

όλα 10 από τα 50 Κέντρα Πληροφόρησης Νέων σε όλη την Ελλάδα στα οποία ο

νεανικός πληθυσμός μπορεί να απευθυνθεί για να πληροφορηθεί σχετικά με εθνικά

και ευρωπαϊκά προγράμματα για νέους όπως το πρόγραμμα “Νεολαία σε Δράση”, το

Eurodesk, τα προγράμματα νεανικής επιχειρηματικότητας, εθελοντισμού και τις

ευρωπαϊκές και διεθνείς πολιτικές για τη νεολαία. Η πόλη είναι επίσης έδρα του

CEDEFOP, του Ευρωπαϊκού Κέντρου για την Ανάπτυξη της Επαγγελματικής

Κατάρτισης ενώ πριν μερικά χρόνια ήταν η έδρα της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας για την

Ανασυγκρότηση.

Δεν πρέπει επίσης να παραληφθεί πως η πόλη φιλοξενεί κάθε χρόνο το Διεθνές

Φεστιβάλ Κινηματογράφου, το Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ καθώς και τη Διεθνή

Έκθεση Βιβλίου ενώ το φθινόπωρο διοργανώνεται εδώ και 50 χρόνια το Φεστιβάλ

των Δημητρίων, όλα εκ των οποίων περιλαμβάνουν πολλές δράσεις για τους νέους

είτε ως εθελοντές είτε ως θεατές. Δικαίως λοιπόν η Θεσσαλονίκη τιμήθηκε με τον

τίτλο της Ευρωπαϊκής Πρωτεύουσας Νεολαίας για το έτος 2014. Ας κοιτάξουμε όμως

λίγο πιο αναλυτικά τον τίτλο αυτό.

Η Ευρωπαϊκή Πρωτεύουσα Νεολαίας είναι ένας τίτλος που δίδεται σε μία Ευρωπαϊκή

πόλη για το διάστημα ενός έτους, κατά το οποίο η πόλη έχει την ευκαιρία να επιδείξει

μέσα από ένα πολύπλευρο πρόγραμμα την προσανατολισμένη προς την νεολαία

πολιτισμική, πολιτική, οικονομική ζωή και ανάπτυξη της. Ο θεσμός αυτός προάγει τις

πρωτοποριακές ιδέες, με απαιτούμενο την ενεργό δράση των νέων στην κοινωνία και

στόχο έχει να αποτελέσει ένα μοντέλο-παράδειγμα για περαιτέρω ανάπτυξη των

νεανικών πολιτικών και σε άλλες Ευρωπαϊκές πόλεις.

Δεκέμβριος 2014 Skeptic Youth Magazine Σελίδα 59

Ο τίτλος αυτός δίδεται, μετά από μία διαδικασία, σε όποια πόλη κριθεί κατάλληλη.

Πιο συγκεκριμένα: Κύριος διοργανωτής της διαδικασίας επιλογής της Πρωτεύουσας

Νεολαίας αποτελεί το European Youth Forum, όπου δεν είναι τίποτε άλλο από μία

πλατφόρμα νεολαίας με περίπου 100 Μέλη Διοργανωτές από την Ισλανδία έως το

Αζερμπαϊτζάν. Οι πόλεις επιλέγονται με βάση το αν και κατά πόσο παρουσίασαν ένα

φιλόδοξο πλάνο για την ενθάρρυνση της ανάμειξης των νέων και της ισχυροποίησης

τους μέσα στην πόλη και το οποίο εξετάζεται από ένα ειδικό δικαστήριο που

προκύπτει από το European Youth Forum. Η διαδικασία επιλογής διαρκεί 3 χρόνια

πριν την ανάληψη των καθηκόντων της πόλης ως Πρωτεύουσα Νεολαίας ώστε να

υπάρχει αρκετός προπαρασκευαστικός χρόνος.

Η πρώτη Πρωτεύουσα Νεολαίας ήταν το Ρότερνταμ (Κάτω Χώρες) το 2009. Έκτοτε

τον τίτλο πήραν το Τορίνο (Ιταλία) το 2010, η Αμβέρσα (Βέλγιο) το 2011, η

Μπράγκα (Πορτογαλία) το 2012 και το Μάριμπορ (Σλοβενία) το 2013. Η

Θεσσαλονίκη (Ελλάδα) είναι η Ευρωπαϊκή Πρωτεύουσα Νεολαίας για το 2014. Το

Cluj-Napoca (Ρουμανία) θα είναι Πρωτεύουσα το 2015 και η Γκιαντζά

(Αζερμπαϊτζάν) το 2016.

Η διαδικασία επιλογής για την ΕΠΝ του 2017 βρίσκεται σε εξέλιξη. ο νικητής θα

ανακοινωθεί στις 19 Νοεμβρίου 2014, κατά τη διάρκεια της Γενικής Συνέλευσης του

Φόρουμ Νεολαίας στο Κλουζ-Ναπόκα.

Η Θεσσαλονίκη έχοντας αναλάβει τα καθήκοντα της ως Πρωτεύουσα και

προσπαθώντας να δράσει ανάλογα αυτού του τίτλου, οργάνωσε τις δράσεις της, που

έχουν όλες σαν κεντρικό άξονα τους νέους και τις αξιοποιήσιμες δυνατότητες τους,

σε 11 θεματικές:

1. “Οι νέοι συμμετέχουν στα κοινά” με επταήμερο κάμπινγκ σε ελληνικό νησί

2. “Αστικό τοπίο” με εθελοντική εργασία για την βελτίωση του αστικού

περιβάλλοντος

3. “Πράσινη ανάπτυξη- περιβάλλον” πάλι προσανατολισμένες στην βελτίωση του

αστικού περιβάλλοντος

4. “Καινοτομία-νεανική επιχειρηματικότητα” με μία σειρά εργαστηρίων και

σεμιναρίων για την προώθηση των νέων τεχνολογιών

5. “Κοινωνία των πολιτών- ακτιβισμός” συναντήσεις με ΜΚΟ από όλες τις χώρες

6. “Πολυπολιτισμικότητα- κοινωνική ένταξη” με παρουσίαση της ταυτότητας και της

ιστορίας της πόλης στο πλαίσιο της ανάδειξης της διαφορετικότητας

7. “Οι γενιές επικοινωνούν” πάλι στα βήματα της πολυπολιτισμικότητας και της

κοινωνικής ένταξης

8. “Τέχνες και πολιτισμός” για την ανάδειξη του σημερινού πολιτισμού στη

Θεσσαλονίκη

9. “Αθλητισμός- υγεία” με δραστηριότητες στην πόλη τα βουνά ή την θάλασσα

10. “Εθελοντισμός- μη τυπική μάθηση” που αποτελεί βάση της Πρωτεύουσας και σε

συνεργασία με την Τράπεζα Χρόνου και τέλος

11. “Εξωστρέφεια- Νεανικός Τουρισμός” με εορτασμούς των βασικών Παγκόσμιων

Ημερών.

Δεκέμβριος 2014 Skeptic Youth Magazine Σελίδα 60

Μέσω αυτών των θεματικών που περιελάμβαναν μία σειρά από δράσεις ξεκινώντας

από την 1 Ιανουαρίου του 2014 και έχοντας σχεδιάσει δράσεις μέχρι και την 31

Δεκεμβρίου, την τελευταία μέρα του έτους, η Θεσσαλονίκη τίμησε τον τίτλο που αν

μη τι άλλο πρόσθεσε στην επαρχιακή πόλη έναν άλλο τύπο και μία νέα δυναμική.

Σίγουρα όμως θα μπορούσαν να γίνουν πολλά περισσότερα έτσι ώστε νέοι από κάθε

γωνιά της Θεσσαλονίκης να συμπεριληφθούν στις δράσεις αλλά και η παρουσία των

παιδιών του εξωτερικού να είναι πιο ζωντανή μέσα στην πόλη δίνοντας μία

διαφορετική αυτοπεποίθηση στον κόσμο- παρατηρητές της Ευρωπαϊκής

Πρωτεύουσας, γιατί μάλλον στην Ελλάδα όλα είναι θέμα ψυχολογίας. Φυσικά το

γεγονός ότι η θητεία της πόλης τελειώνει δεν σημαίνει πως οι νέοι μας δεν μπορούν

να συμμετέχουν ξανά σε δράσεις των υπόλοιπων Πρωτευουσών. Ο θεσμός αυτός

επιτρέπει και επικροτεί την κινητικότητα των νέων στις πόλεις – Πρωτεύουσες για

περαιτέρω δραστηριοποίηση τους.

Σοφία Χατζηνικολάου

Δεκέμβριος 2014 Skeptic Youth Magazine Σελίδα 61

«Συγγνώμη Φρίντριχ Νίτσε, αλλά όχι ,δεν επιτρέπονται όλα»

Στον έρωτα και στον πόλεμο επιτρέπονται όλα. Έτσι υποστήριξε ο Νίτσε κι έτσι

άρχισαν όλοι να παπαγαλίζουν! Βεβαίως οι περισσότεροι χρησιμοποιούν τον Νίτσε

προκειμένου να δικαιολογήσουν τα μεθύσια και τον νταλκά της καψούρας! Στον

πόλεμο όμως τι γίνεται; Υπάρχουν κανόνες, υπάρχουν συμβάσεις και υπάρχει και μια

άτυπη ηθική που υπαγορεύει το σεβασμό της ανθρώπινης φύσης.

Οι συμβάσεις τη Γενεύης(αποτελούνται από τέσσερις συνθήκες, και τρία

συμπληρωματικά πρωτόκολλα) οι οποίες πραγματοποιήθηκαν στο πλαίσιο

διαπραγματεύσεων μετά τη λήξη του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου χτίζουν τις

βάσεις του διεθνούς δικαίου για την ανθρωπιστική διαχείριση των θυμάτων πολέμου.

Ταυτόχρονα το Πρωτόκολλο 1 της Σύβασης της Γενεύης που υπογράφηκε στις 17

Ιουνίου του 1925 και τέθηκε σε ισχύ στις 8 Φεβρουαρίου του 1928 απαγορεύει τη

χρήση βιοχημικών όπλων προκειμένου μεταξύ άλλων να διασφαλιστεί κι η

προστασία του περιβάλλοντος σε περιόδους πολεμικών συρράξεων. Για την ιστορία

,η πρώτη σύγχρονη χρήση χημικών όπλων έγινε το 1915 από τη Γερμανία κατά τη

διάρκεια του Α' Παγκοσμίου Πολέμου. Μετά τη λήξη του η Συνθήκη των

Βερσαλλιών περιέλαβε μερικές διατάξεις που απαγόρευαν στη Γερμανία την

κατασκευή η εισαγωγή τέτοιων όπλων.

Φυσικά και στον πόλεμο δεν επιτρέπεται η ακατάσχετη βλάβη της ζωής. Από τον

άνθρωπο, μέχρι τα δέντρα κι από τα ψάρια μέχρι το νερό , κανείς δεν έχει το

δικαίωμα της αλόγιστης καταστροφής, εκμετάλλευσης κι εξαθλίωσής τους. Κι αν η

παράνοια της ανθρώπινης φύσης τρέχει χιλιόμετρα κατά τη διάρκεια των πολεμικών

συρράξεων, υπάρχει πάντα ένα στοπ. Μια απαγορευτική πινακίδα σε κάθε άμετρη

προσπάθεια επιβολής.

Δεκέμβριος 2014 Skeptic Youth Magazine Σελίδα 62

Οι ζημίες είναι πάντοτε καταλυτικές τόσο για την ανθρώπινη φύση, όσο και για το

ίδιο το περιβάλλον. Κι υπάρχει πάντα μία λεπτή διαχωριστική γραμμή από τις βαριές

βλάβες μέχρι τις μη αναστρέψιμες. Από τις ψυχολογικές αλλοιώσεις του πολέμου

στον ανθρώπινο νου μέχρι την απόλυτη καταστροφή μίας ολόκληρης γενιάς. Κι από

την μερική καύση μέχρι το ολοκαύτωμα ενός ανθρώπου, ενός τόπου, ενός λαού, ενός

οικοσυστήματος.

Ο Μπαν Γκι-Μουν Γ.Γ. του ΟΗΕ στις 6 Νοεμβρίου 2008 με αφορμή τη διεθνή μέρα

για την αποτροπή της εκμετάλλευσης του Περιβάλλοντος κατά τη διάρκεια Πολέμων

και Ενόπλων Συγκρούσεων, τόνισε την αναγκαιότητα του σεβασμού του

περιβάλλοντος σε περιόδους πολέμου. Μεταξύ άλλων δήλωσε ότι οι περιβαλλοντικοί

και φυσικοί πόροι είναι ζωτικής σημασίας για την εδραίωση της ειρήνης τόσο εντός

όσο και μεταξύ των κοινωνιών που έχουν πληγεί από πολεμικές συγκρούσεις.

Έτσι οι κανόνες, οι συμβάσεις και οι αφιερωμένες μέρες σε κάτι είναι ένας τρόπος

διασφάλισης της ζωής. Ένα αόρατο πλαίσιο μίας αόρατης ηθικής. Όχι μόνο για τους

«σήμερα», αλλά κυρίως για τους «αύριο». Για να εξακολουθήσει αυτό που

εξιστορούν όλα τα ρήματα της ενεργητικής φωνής να εκπροσωπείται από κάτι

ζωντανό κι όχι από θύματα και μισοπεθαμένα «τώρα».

Συγγνώμη Φρίντριχ Νίτσε, αλλά όχι ,δεν επιτρέπονται όλα.

(για τον έρωτα το συζητάμε...)

Μαριλένα Παππά

Τομέας Πολιτισμού και Κοινωνικών Θεμάτων

Δεκέμβριος 2014 Skeptic Youth Magazine Σελίδα 63

6 Νοεμβρίου, Διεθνής Ημέρα για την Αποτροπή Εκμετάλλευσης του

Περιβάλλοντος κατά τη Διάρκεια Πολέμων & Ενόπλων Συγκρούσεων.

Στις 5 Νοεμβρίου του 2001 η Γενική Συνέλευση του Ο.Η.Ε. ανακήρυξε την 6η

Νοεμβρίου ως την Παγκόσμια Ημέρα για την Αποτροπή της Εκμετάλλευσης του

Περιβάλλοντος κατά τη Διάρκεια Πολέμων, με το σκεπτικό ότι οι ζημιές που

προκαλούνται στο περιβάλλον κατά τη διάρκεια των πολεμικών επιχειρήσεων

επηρεάζουν τα οικοσυστήματα και τους φυσικούς πόρους για πολύ μεγάλο χρονικό

διάστημα μετά το τέλος των συγκρούσεων.

Το περιβάλλον είναι το μη καταγεγραμμένο πλήγμα ενός πολέμου.

Η ανθρωπότητα τείνει να καταγράφει τις ανθρώπινες απώλειες και τις υλικές

καταστροφές μετά το πέρασμα ενός πολέμου. Πάντα καταγράφονται οι νεκροί και

τραυματισμένοι στρατιώτες και πολίτες, οι κατεστραμμένες πόλεις και γειτονιές,

δίχως να καταγράφονται οι καταστροφές τις οποίες έχει υποστεί το περιβάλλον κατά

τον πόλεμο. Η μόλυνση του υδροφόρου ορίζοντα, η καταστροφή της σοδιάς, η

πυρπόληση των δασών, η μόλυνση του εδάφους και η θανάτωση των ζώων, δεν

καταγράφονται πλήρως, σε σχέση με τις στρατιωτικές απώλειες.

Επιπρόσθετα, το πρόγραμμα του Ο.Η.Ε. για το Περιβάλλον επισήμανε πως κατά τη

διάρκεια των τελευταίων 60 ετών, πάνω από 40% των εσωτερικών συγκρούσεων

έχουν συσχετισθεί με την εκμετάλλευση των φυσικών πόρων, είτε είναι υψηλής

αξίας, όπως διαμάντια, χρυσός ή πετρέλαιο, είτε μη ανανεώσιμων πηγών, όπως η

γονιμότητα του εδάφους και το νερό.

Τα Ηνωμένα Έθνη αποδίδουν μεγάλη σημασία στις πράξεις που μπορούν να

συμβάλλουν στη διατήρηση του περιβάλλοντος, καθώς η πρόληψη συγκρούσεων και

οι στρατηγικές διατήρησης και προώθησης της ειρήνης, μπορούν να συμβάλλουν στη

διατήρηση του οικοσυστήματος, των φυσικών πόρων και της ανθρώπινης διαβίωσης.

Η ειρήνη από μόνη της δεν είναι επαρκής λόγος διαβίωσης, καθώς είναι αναγκαία και

η εξασφάλιση των πόρων και του περιβάλλοντος. Μόνο έτσι θα μπορεί να υπάρξει

συνέχεια στην ειρήνη.

Το περιβάλλον εξακολουθεί να υποβαθμίζεται από τον πόλεμο, απειλώντας έτσι την

ευημερία των ευάλωτων πληθυσμών και υπονομεύοντας την προοπτική για διαρκή

ειρήνη. Σχεδόν το μισό του παγκόσμιου πληθυσμού, συμπεριλαμβανομένης της

συντριπτικής πλειοψηφίας των φτωχών αγροτών, εξαρτάται άμεσα από τους

φυσικούς πόρους για την καθημερινή επιβίωση και το εισόδημά του. Οι πόροι αυτοί

διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στη διατήρηση της ειρήνης.

Καθώς ο παγκόσμιος πληθυσμός αυξάνεται και η ζήτηση για τους φυσικούς πόρους

μεγαλώνει, το ενδεχόμενο δημιουργίας συγκρούσεων για τους πόρους θα μπορούσε

να ενταθεί. Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής μπορεί να αυξήσουν αυτές τις

απειλές. Σε απάντηση, πρέπει να αναπτύξουμε ένα νέο τρόπο σκέψης σχετικά με τις

πηγές της ανασφάλειας και να εξασφαλίσουμε ότι η προληπτική διπλωματία

λαμβάνει υπόψη τη διασυνοριακή φύση των οικοσυστημάτων και την υποβάθμιση

του περιβάλλοντος.

Δεκέμβριος 2014 Skeptic Youth Magazine Σελίδα 64

Tα Ηνωμένα Έθνη συνεργάστηκαν με την Ευρωπαϊκή Ένωση ώστε να βοηθήσουν τις

χώρες να χρησιμοποιήσουν τη διαχείριση των φυσικών πόρων για την οικοδόμηση

της ειρήνης και την πρόληψη των συγκρούσεων. Ωστόσο, πρέπει να επενδύσουμε

ακόμα περισσότερο σε πολιτικές, θεσμούς και δράσεις οι οποίες μειώνουν και

διαχειρίζονται τους δυσμενείς περιβαλλοντικούς παράγοντες.

Επιπλέον, η μόλυνση του περιβάλλοντος προκύπτει από πολεμικές αλλά και

ειρηνικές χρήσεις της ατομικής ενέργειας. Το περιβάλλον επιβαρύνεται αφόρητα σε

ραδιενέργεια και από τις δύο. Για παράδειγμα οι βόμβες απεμπλουτισμένου ουρανίου

που χρησιμοποιήθηκαν στον πόλεμο του κόλπου το 1990 και στον πόλεμο του

Κόσοβου το 1999 (και ποιος ξέρει πού αλλού), έχουν μολύνει τα εδάφη και τα νερά,

όχι μόνο των χωρών όπου έγιναν οι πόλεμοι, αλλά και των γειτονικών χωρών. Έχουν

προκαλέσει πολλούς θανάτους και πάρα πολλές ασθένειες, ιδιαίτερα στα μικρά

παιδιά. Η μόλυνση αυτή θα κρατήσει για πάρα πολλά χρόνια. Συγκεκριμένα, η

μόλυνση αυτή θα διαρκέσει 4.5 εκατομμύρια χρόνια! Υπολογίζεται ότι για να

διορθωθεί το κακό που έγινε στα Βαλκάνια εξαιτίας των βομβών απεμπλουτισμένου

ουρανίου, απαιτούνται γύρω στα 30 δισεκατομμύρια δολάρια, ποσό που δεν έχουν

όλοι οι λαοί των Βαλκανίων μαζί.

Αλλά και η ειρηνική χρήση της ατομικής ενέργειας μολύνει το περιβάλλον, ιδιαίτερα

όταν συμβεί κάποιο ατύχημα. Π.χ. από το ατύχημα του Tchernobyl (Τσέρνομπιλ) την

άνοιξη του 1986, εκτιμάται ότι γύρω στα 5 εκατομμύρια άτομα βρέθηκαν επικίνδυνα

εκτεθειμένα στη ραδιενέργεια. Παρόμοια ατυχήματα υπήρξαν και σε άλλες χώρες.

Πολλά από αυτά δεν είδαν ποτέ το φως της δημοσιότητας για ευνόητους λόγους.

Η καταστροφή των πολιτιστικών αγαθών των λαών της Ευρώπης κατά τη διάρκεια

του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου υπήρξε το έναυσμα για την κινητοποίηση της διεθνούς

κοινότητας ως προς τη θέσπιση νομικού πλαισίου για την προστασία του

πολιτιστικού πλούτου των λαών σε καιρό πολέμου. Αν και υφίσταται διεθνές νομικό

πλαίσιο για την προστασία του πολιτιστικού περιβάλλοντος, η πραγματικότητα

αποδεικνύει ότι είναι δύσκολη η τήρηση των νομικών κανόνων σε περίοδο

εχθροπραξιών.

Η αρχή της διεθνούς προστασίας των πολιτιστικών αγαθών σε πολεμική περίοδο

τέθηκε με το Δίκαιο της Χάγης 1899/ 1907 και συγκεκριμένα, με το άρθρο 27 της

Σύμβασης περί των νόμων και εθίμων του κατά ξηρά πολέμου και του

προσαρτημένου Κανονισμού. Σύμφωνα με αυτό, κατά τη διάρκεια της πολιορκίας και

των βομβαρδισμών πρέπει να λαμβάνονται όλα τα αναγκαία μέτρα, ώστε όσο είναι

δυνατόν να παραμένουν άθικτα τα οικοδομήματα που είναι αφιερωμένα στη θεία

λατρεία, στις τέχνες, στις επιστήμες και στην αγαθοεργία, τα ιστορικά μνημεία και τα

νοσοκομεία και τα μέρη όπου είναι συγκεντρωμένοι ασθενείς και τραυματίες με τον

όρο να μη χρησιμοποιούνται σε στρατιωτική επιχείρηση. Και θεωρούνται εγκλήματα

πολέμου οι επιθέσεις σε αυτά, εφόσον δεν αποτελούν στρατιωτικούς στόχους.

Η Ελλάδα έχει συνυπογράψει από το 1981 τη Συνθήκη της UNESCO για την

προστασία των μνημείων και χώρων παγκόσμιας κληρονομιάς. Στόχος της UNESCO

είναι η προστασία από κάθε είδους φθορά και καταστροφή, προκειμένου αυτά να

κληροδοτηθούν στις γενιές του μέλλοντος. Τον κατάλογο της UNESCO αποτελούν

1.007 Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς. Από αυτά, τα 779 είναι πολιτιστικά

μνημεία, 197 φυσικά και 31 μικτά, σε 161 συνολικά κράτη μέλη της UNESCO.

Δεκέμβριος 2014 Skeptic Youth Magazine Σελίδα 65

Ως τον Ιούνιο του 2014, η Σύμβαση για την Παγκόσμια Κληρονομιά είχε επικυρωθεί

από 191 κράτη μέλη, συμπεριλαμβανομένων 187 κρατών μελών του ΟΗΕ και

των Νήσων Κουκ, το Βατικανό, το Νίουε και τα Παλαιστινιακά Εδάφη.

Στον διεθνή κατάλογο της UNESCO έχουν συμπεριληφθεί ως τώρα τα παρακάτω

ελληνικά μνημεία και χώροι, (Ναός του Επικούριου Απόλλωνα στις Βάσσες,, Δελφοί,

Ακρόπολη Αθηνών, Άγιον Όρος, Μετέωρα, Παλιοχριστιανικά και Βυζαντινά

Μνημεία Θεσσαλονίκης, Επίδαυρος, Μεσαιωνική Πόλη της Ρόδου, Ολυμπία,

Μυστράς, Δήλος, Μονή Δαφνίου, Μονή Οσίου Λουκά και Νέα Μονή Χίου,

Πυθαγόρειο και Ηραίο Σάμου, Βεργίνα, Μυκήνες και Τίρυνθα, Ιστορικό Κέντρο

(Χώρα), Μονή Αγίου Ιωάννου Θεολόγου και Σπήλαιο της Αποκάλυψης στην Πάτμο,

Παλαιά Πόλη της Κέρκυρας), καθώς πληρούν τα προκαθορισμένα κριτήρια ώστε να

χαρακτηριστούν εξέχουσας σημασίας σε παγκόσμιο επίπεδο, από ιστορική,

καλλιτεχνική, επιστημονική, αισθητική, εθνολογική ή ανθρωπολογική άποψη.

Η προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς θα έπρεπε να είναι η άμεση

προτεραιότητα καθώς μαζί με τα μνημεία χάνεται και η μνήμη των λαών. Ένας λαός

χωρίς μνήμη παύει να υπάρχει.

΄΄ Τα δημιουργήματα της τέχνης και της επιστήμης ανήκουν σε όλους επομένως,

έχουμε όλοι χρέος να τα προστατεύουμε”, Γκαίτε

Σοφία Θεοδωρίδου

Ομάδα Πολιτισμού και Κοινωνικών Θεμάτων

Δεκέμβριος 2014 Skeptic Youth Magazine Σελίδα 66

Tο Δίκαιο Ενόπλων Συρράξεων για τo Περιβάλλον

Κατά τον Carl von Clausewitz, ο πόλεμος είναι η συνέχεια της πολιτικής με άλλα

μέσα. Ανεξάρτητα όμως από τον τρόπο με τον οποίο τα Κράτη αντιμετωπίζουν το

φαινόμενο του πολέμου, δεν παύει να αποτελεί μια διαδικασία η οποία, παίρνοντας τη

μορφή ένοπλης σύρραξης, προκαλεί αναπόφευκτες φθορές στα αλληλεπιδρώντα

μέρη. Από τη στιγμή που τα πυρηνικά και χημικά όπλα εισήχθησαν στη διαδικασία

του πολέμου, το περιβάλλον υπέστη ακόμη σοβαρότερες βλάβες. Έτσι, το ζήτημα

της προστασίας του περιβάλλοντος ήταν επόμενο να απασχολήσει το Δίκαιο

Ενόπλων Συρράξεων. Στα πλαίσια της ευαισθητοποίησης και της ενημέρωσης όλων

μας πάνω σε αυτό το θέμα, θα επιχειρηθεί μια ανάλυση της Σύμβασης5 του Κώδικα

Πράξεων του Διεθνούς Ανθρωπιστικού Δικαίου, που απαγορεύει τη στρατιωτική ή

οποιαδήποτε άλλη εχθρική χρήση τεχνικών μεθόδων μεταβολής του περιβάλλοντος.

Σύμφωνα με αυτή τη σύμβαση, τα Κράτη-Μέρη που την έχουν κυρώσει έχουν

εκφράσει κάποιους κοινούς στόχους και επιδιώξεις. Ενδιαφέρονται πρωτίστως για

την εμπέδωση της ειρήνης και θέλουν να συμβάλουν ώστε να σταματήσει η αδιάκοπη

επιδίωξη εξοπλισμών και να επιτευχθεί γενικός και πλήρης αφοπλισμός κάτω από ένα

αυστηρό και αποτελεσματικό διεθνή έλεγχο και επιδιώκουν τη διαφύλαξη της

ανθρωπότητας από τον κίνδυνο της χρήσης νέων πολεμικών μέσων.

5 Η Σύμβαση αυτή υιοθετήθηκε στη Γενεύη στις 18 Μαΐου 1977 και τέθηκε σε ισχύ στις 5 Οκτωβρίου

1978. Η Ελλάδα την κύρωσε με το Ν. 1362/83, ΦΕΚ. Α’ 78.

Δεκέμβριος 2014 Skeptic Youth Magazine Σελίδα 67

Με σκοπό να επιτύχουν ουσιαστική πρόοδο στη λήψη κι άλλων μέτρων στον τομέα

του αφοπλισμού, τα Κράτη αυτά έχουν αποφασίσει να συνεχίσουν τις συνομιλίες,

διατηρώντας συνεχή επικοινωνία μεταξύ τους. Αναγνωρίζουν ότι οι επιστημονικές

και τεχνικές πρόοδοι μπορούν να δημιουργήσουν νέες δυνατότητες σε ό,τι αφορά την

τροποποίηση του περιβάλλοντος και λαμβάνουν υπόψη τη Διακήρυξη της Διάσκεψης

των Ηνωμένων Εθνών για το Ανθρώπινο Περιβάλλον, που υιοθετήθηκε στη

Στοκχόλμη στις 16 Ιουνίου 1972.6

Τα Κράτη-Μέρη της Σύμβασης για την απαγόρευση της στρατιωτικής ή

οποιασδήποτε άλλης εχθρικής χρήσης τεχνικών μεθόδων μεταβολής του

περιβάλλοντος, έχουν διαπιστώσει ότι η χρήση τεχνικών μεθόδων τροποποίησης του

περιβάλλοντος για ειρηνικούς σκοπούς θα ήταν δυνατό να βελτιώσει την

αλληλεξάρτηση ανθρώπου και φύσης και να συμβάλλει στη διαφύλαξη του

περιβάλλοντος για το καλό των σημερινών και των μελλοντικών γενεών. Στη

συνέχεια, τα Κράτη αυτά αναγνωρίζουν ότι η στρατιωτική ή οποιαδήποτε άλλη

εχθρική χρήση τέτοιων τεχνικών μεθόδων θα ήταν δυνατό να έχει εξαιρετικά

δυσμενείς επιπτώσεις για την ανθρώπινη ευημερία. Έτσι, για να εξαλειφθούν οι

κίνδυνοι που προκύπτουν για την ανθρωπότητα και διακηρύσσοντας την επιθυμία

τους να εργασθούν για την πραγματοποίηση αυτού του στόχου, επιθυμούν να

απαγορεύσουν αποτελεσματικά τη στρατιωτική ή οποιαδήποτε άλλη εχθρική χρήση

τεχνικών μεθόδων μεταβολής του περιβάλλοντος.7

Έτσι, με κοινή την επιθυμία να συμβάλλουν στην ενίσχυση της εμπιστοσύνης μεταξύ

των εθνών και στη βελτίωση της διεθνούς κατάστασης, σύμφωνα με τους σκοπούς

και τις αρχές του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, τα Κράτη-Μέρη συμφώνησαν σε

αυτή τη Σύμβαση η οποία αποτελείται από δέκα Άρθρα .

Σύμφωνα με το Άρθρο 1, παρ. 1, κάθε κράτος μέρος σε αυτή τη Σύμβαση,

αναλαμβάνει την υποχρέωση να μη χρησιμοποιήσει τεχνικές μεθόδους, που έχουν

ευρεία, διαρκή ή σοβαρά αποτελέσματα, σε οποιοδήποτε άλλο κράτος-μέρος, ως

μέσα καταστροφής, ζημιάς ή φθοράς σε στρατιωτική ή άλλη εχθρική χρήση.

6 Π. Νάσκου-Περράκη, Κώδικας Πράξεων Διεθνούς Ανθρωπιστικού Δικαίου, Θεσσαλονίκη, Εκδόσεις

Πανεπιστημίου Μακεδονίας, 2013, σ. 363 7 Π. Νάσκου-Περράκη, Κώδικας Πράξεων Διεθνούς Ανθρωπιστικού Δικαίου, Θεσσαλονίκη, Εκδόσεις

Πανεπιστημίου Μακεδονίας, 2013, σ. 363

Δεκέμβριος 2014 Skeptic Youth Magazine Σελίδα 68

Η παρ. 2 του ίδιου άρθρου αναφέρει ότι κάθε κράτος μέρος δε θα υποστηρίζει ή

παροτρύνει κανένα κράτος, ομάδα κρατών ή διεθνή οργανισμό για να συμμετέχει σε

ενέργειες αντίθετες με τις διατάξεις της παρ. 1 αυτού του άρθρου. Στο άρθρο 2 της

Σύμβασης, δίνεται η ερμηνεία του όρου «τεχνικές μέθοδοι τροποποίησης του

περιβάλλοντος», όπως χρησιμοποιείται στο Άρθρο 1, που σημαίνει οποιαδήποτε

τεχνική μέθοδο που με εκούσια διεργασία φυσικών μεθόδων, αλλάζει τη δυναμική, τη

σύνθεση ή τη δομή της γης, με τα βιοτικά στοιχεία, λιθόσφαιρα, υδρόσφαιρα και

ατμόσφαιρα ή του εξωγήινου διαστήματος. Το Άρθρο 3, αναφέρει ότι οι διατάξεις της

Σύμβασης δε θα παρεμποδίζουν τη χρήση τεχνικών μεθόδων μεταβολής του

περιβάλλοντος για ειρηνικούς σκοπούς και δε θα θίγουν τις γενικά αναγνωρισμένες

αρχές και τους ισχύοντες κανόνες του διεθνούς δικαίου που αφορούν αυτή τη χρήση.

Ακόμη, σημειώνει ότι τα κράτη μέρη θα έχουν το δικαίωμα να συμμετέχουν στην

ανταλλαγή επιστημονικών και τεχνολογικών πληροφοριών σχετικά με τη χρήση

τεχνικών μεθόδων τροποποίησης του περιβάλλοντος για ειρηνικούς σκοπούς.8

Κατά το Άρθρο 4, σε κάθε κράτος μέρος δίνεται η δυνατότητα να παίρνει

οποιαδήποτε μέτρα θεωρεί απαραίτητα και σύμφωνα με τις συνταγματικές του

διαδικασίες για να απαγορέψει και να αποτρέψει οποιαδήποτε ενέργεια αντίθετη με

τις διατάξεις αυτής της Σύμβασης σε οποιοδήποτε τόπο που βρίσκεται κάτω από τη

διαδικασία ή τον έλεγχό του. Στο Άρθρο 5 γίνεται σαφές ότι τα κράτη μέρη θα

συμβουλεύουν το ένα το άλλο και θα συνεργάζονται για τη λύση οποιουδήποτε

προβλήματος προκύψει σε σχέση με την εφαρμογή των διατάξεων της Σύμβασης. Για

τις ανάγκες που μπορεί να προκύψουν, ο Θεματοφύλακας συγκαλεί μια

Συμβουλευτική Επιτροπή Ειδικών μέσα σε ένα μήνα από τη λήψη σχετικής αίτησης

από το Κράτος μέλος που αντιμετωπίζει το πρόβλημα. Αν κάποιο μέρος θεωρεί ότι

κάποιο άλλο δεν τηρεί τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τις διατάξεις της

Σύμβασης, μπορεί να υποβάλλει σχετική διαμαρτυρία στο Συμβούλιο Ασφαλείας των

Ηνωμένων Εθνών.

8 Π. Νάσκου-Περράκη, Κώδικας Πράξεων Διεθνούς Ανθρωπιστικού Δικαίου, Θεσσαλονίκη, Εκδόσεις

Πανεπιστημίου Μακεδονίας, 2013, σ. 364

Δεκέμβριος 2014 Skeptic Youth Magazine Σελίδα 69

Το Άρθρο 6 δίνει τη δυνατότητα στα κράτη μέρη να μπορούν να προτείνουν

τροποποιήσεις της Σύμβασης. Το κείμενο της προτεινόμενης τροποποίησης

υποβάλλεται στο Θεματοφύλακα ο οποίος τη διαβιβάζει χωρίς καθυστέρηση σε όλα

τα κράτη μέρη. Σύμφωνα με το Άρθρο 7, η Σύμβαση αυτή έχει απεριόριστη

διάρκεια.9

Εν συνεχεία, στο Άρθρο 8, γνωστοποιείται πως μετά από πέντε χρόνια από την ισχύ

της Σύμβασης, συγκαλείται από το Θεματοφύλακα Συνδιάσκεψη των κρατών μερών

στη Γενεύη και σύμφωνα με το Άρθρο 9, η Σύμβαση θα είναι ανοιχτή σε όλα τα

κράτη για υπογραφή. Τέλος, κατά το Άρθρο 10, η σύμβαση αυτή της οποίας τα

κείμενα στην αγγλική, αραβική, κινεζική, γαλλική, ρωσική και ισπανική γλώσσα

είναι εξίσου αυθεντικά, θα κατατεθεί στο Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ, ο οποίος θα

αποστείλει επικυρωμένα αντίγραφα στις κυβερνήσεις των κρατών που υπέγραψαν ή

προσχώρησαν.10

Πασχαλούδη Μαρίνα-Άννα

Ομάδα Πολιτισμού και Κοινωνικών Θεμάτων

9 Π. Νάσκου-Περράκη, Κώδικας Πράξεων Διεθνούς Ανθρωπιστικού Δικαίου, Θεσσαλονίκη, Εκδόσεις

Πανεπιστημίου Μακεδονίας, 2013, σ. 365-366 10

Π. Νάσκου-Περράκη, Κώδικας Πράξεων Διεθνούς Ανθρωπιστικού Δικαίου, Θεσσαλονίκη, Εκδόσεις Πανεπιστημίου Μακεδονίας, 2013, σ. 366-367

Δεκέμβριος 2014 Skeptic Youth Magazine Σελίδα 70

“Όλη η αλήθεια πίσω από τους αποκεφαλισμούς των

Αμερικανών και Βρετανών πολιτών από τους τζιχαντιστές”

Η παγκόσμια κοινή γνώμη συγκλονίστηκε τους τελευταίους 3 μήνες από τους

αποτρόπαιους αποκεφαλισμούς των 2 Αμερικανών δημοσιογράφων, James Foley,

Steven Sotloff και των Βρετανών πολιτών David Haines και Alan Henning, που

δημοσιοποιήθηκαν και προβλήθηκαν μέσω διαδικτύου. Ο αποτροπιασμός

συνεχίστηκε δε όταν πριν από λίγες μέρες εκτελέστηκε και τρίτος αμερικανός πολίτης

ο Peter Kassig.

Η ανάρτηση των βίντεο προκάλεσε την παγκόσμια πολιτική και κοινωνική

κατακραυγή και δημιούργησε αισθήματα φόβου και απέχθειας προς τη βαναυσότητα

των πράξεων αυτών.

Ας ξεκινήσουμε όμως με μία σύντομη ανάλυση για το ποιοι είναι οι τζιχαντιστές. Οι

τζιχαντιστές που μέχρι το 2013 αποτελούσαν συνιστώσα της Αλ Κάιντα, σήμερα

αποτελούν μία τρομοκρατική οργάνωση με το όνομα «Ισλαμικό Κράτος» που

διακηρύσσει ότι στόχος της είναι η ίδρυση ενός χαλιφάτου, με την «κατάργηση» των

σημερινών συνόρων, που θα περιλαμβάνει την περιοχή του σημερινού Ιράκ και του

Λεβάντε δηλαδή της Συρίας, της Ιορδανίας, του Λιβάνου, της Παλαιστίνης και

τμήματος του Σινά.

Επικεφαλής τους είναι ο Αμπού Μπακρ αλ Μπαγκνάντι, πρώην στέλεχος της Αλ

Κάιντα, ο οποίος περιλαμβάνεται στη λίστα των 10 πιο επικίνδυνων τρομοκρατών

στον κόσμο.

(Πηγή: http://humanevents.com/,9/11/2014 08:30)

Δεκέμβριος 2014 Skeptic Youth Magazine Σελίδα 71

Η εκτέλεση με αποκεφαλισμό δεν είναι όμως καινούριο φαινόμενο, καθώς

χρησιμοποιήθηκε ευρέως στην Ευρώπη και στην Ασία μέχρι τον 20ο αιώνα, ως μία

μορφή θανατικής ποινής, λιγότερο ατιμωτική. Σήμερα ο αποκεφαλισμός εφαρμόζεται

στη Σαουδική Αραβία, το Κατάρ, την Υεμένη και το Ιράν, ως μορφή ποινής για

δολοφονίες, βιασμούς, εμπορία ναρκωτικών, ένοπλη ληστεία και αποστασία.

Επομένως, αυτό που θα πρέπει σήμερα να μας εντυπωσιάζει δεν είναι τόσο η

μέθοδος του αποκεφαλισμού καθ’ εαυτή, αλλά πώς αυτή παρουσιάζεται προς τα έξω

και σε τι αποσκοπεί.

Οι τζιχαντιστές χρησιμοποιούν πιστά τη μέθοδο του αποκεφαλισμού ακόμα και σε

γυναίκες, παιδιά αλλά και στους συμμαχητές τους. Πολλοί αναλυτές υποστηρίζουν

ότι ο αποκεφαλισμός του εχθρού προβλέπεται στη Σαρία, γεγονός που «νομιμοποιεί»

τις πράξεις τους. Οι αποκεφαλισμοί επίσης είναι ένα διακριτό στοιχείο των

τζιχαντιστών από την Αλ Κάιντα, η οποία εδώ και μερικά χρόνια προσπαθεί να τους

αποφύγει.

Το Ισλαμικό κράτος εκμεταλλευόμενο τα πλεονεκτήματα του διαδικτύου ακολουθεί

τη στρατηγική του «ψυχολογικού πολέμου», η οποία μπορεί να αποδειχτεί πολύ

αποτελεσματική αλλά μπορεί να μετατραπεί και σε ένα «αυτοκαταστροφικό όργιο

βίας». Ενδέχεται επίσης να προκαλέσει την οργή του αντιπάλου και να τον οδηγήσει

σε κατά μέτωπο επίθεση. Ωστόσο, οι τζιχαντιστές επειδή αντιλαμβάνονται το

αντιπολεμικό κλίμα που επικρατεί στην Αμερική και το γεγονός ότι καμία κυβέρνηση

δεν θα ήθελε να συμβεί στους στρατιώτες της ότι συνέβη στους James Foley, Steven

Sotloff, David Haines, Alan Henning και Peter Kassig, γνωρίζουν ότι ο Πρόεδρος των

ΗΠΑ δεν θα οδηγήσει, προς το παρόν, τη χώρα σε ένα πόλεμο στη Συρία, κάτι το

οποίο επιβεβαίωσαν και οι πρόσφατες εξελίξεις όταν ο Πρόεδρος των ΗΠΑ απλώς

επέκτεινε και ενίσχυσε τους βομβαρδισμούς της Συρίας, αποφεύγοντας μία

μεγαλύτερη εμπλοκή που θα σήμαινε την χρήση χερσαίων δυνάμεων.

Μήπως όμως πίσω από τους αποκεφαλισμούς κρύβονται και οικονομικά κίνητρα; Οι

τζιχαντιστές έχουν απαγάγει ένα σημαντικό αριθμό δυτικών πολιτών με σκοπό να

τους διαπραγματευτούν με τις δυτικές κυβερνήσεις ώστε να πάρουν λύτρα. Για

παράδειγμα, η Γαλλία και η Ισπανία, δίνοντας τους τεράστια ποσά μετά από

διαπραγματεύσεις, πέτυχαν την απελευθέρωση Ισπανών και Γάλλων ομήρων.

Δεκέμβριος 2014 Skeptic Youth Magazine Σελίδα 72

Οι ΗΠΑ και η Βρετανία όμως αρνούνται να διαπραγματευτούν, καθώς ιστορικά

ακολουθούν την πολιτική της μη καταβολής λύτρων, υποστηρίζοντας ότι αυτή η

πολιτική , βλέποντας την ιστορικά, έχει αποσοβήσει το θάνατο πολλών Αμερικανών

και Βρετανών, καθιστώντας τους μη ελκυστικούς στόχους. Επομένως, οι

αποκεφαλισμοί μπορεί να είναι και αποτέλεσμα της αδιαλλαξίας των Αμερικάνων και

Βρετανών να διαπραγματευτούν για την απελευθέρωση τους.

Όταν αναρτήθηκαν τα βίντεο, πολλοί υποστήριξαν ότι ήταν ψεύτικα, καθώς τα

θύματα στα βίντεο εμφανίζονται να είναι τρομερά ψύχραιμα. Την εξήγηση όμως

έδωσε ο Γάλλος δημοσιογράφος Ντιντιέρ Φρανσουά, ο οποίος ήταν όμηρος του

Ισλαμικού κράτους, αλλά αφέθηκε ελεύθερος στις αρχές του έτους. Σε συνέντευξή

που παραχώρησε στο Τηλεοπτικό Κανάλι Europe 1 δήλωσε ότι οι όμηροι

υποβάλλονται σε πολλές εικονικές εκτελέσεις και για αυτό το λόγο δεν πιστεύουν ότι

θα τους εκτελέσουν, νομίζουν ότι είναι ένα είδος πρόβας.

(Πηγή:http://newyork.cbslocal.com/,19/8/2014,10:30)

Σε όλα τα βίντεο ο εκτελεστής είναι το ίδιο πρόσωπο, γνωστός και με το ψευδώνυμο

«Jihadi John», ο οποίος εμφανίζεται να μιλάει πολύ καλά αγγλικά με μία όμως έντονη

προφορά και να επιρρίπτει τις ευθύνες των αποκεφαλισμών στην Αμερικανική και

Βρετανική Κυβέρνηση. Οι μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ υποστηρίζουν ότι

γνωρίζουν την ταυτότητα του «Jihadi John», ωστόσο δεν έχουν προχωρήσει στην

αποκάλυψη περισσότερων στοιχείων.

Δεκέμβριος 2014 Skeptic Youth Magazine Σελίδα 73

Συνοψίζοντας, η μέθοδος του αποκεφαλισμού είναι μία αποτρόπαια πράξη, η οποία

πρέπει να καταδικάζεται είτε προέρχεται από την τρομοκρατική οργάνωση των

τζιχαντιστών είτε από οποιονδήποτε άλλον. Όπως έγραψε ο καθηγητής του Royal

United Services Institute του Λονδίνου Shashank Joshi στη Daily Telegraph “η

τρομοκρατία είναι μία μορφή προπαγάνδας μέσα από πράξεις. Κι όσο πιο

τρομοκρατικές είναι οι πράξεις, τόσο πιο ισχυρή είναι η προπαγάνδα”. Ωστόσο δεν θα

πρέπει να ξεχνάμε ότι σε κάθε συγκρουσιακή κατάσταση η δράση φέρνει αντίδραση,

επομένως οι εξελίξεις αναμένονται να είναι ραγδαίες.

Κατερίνα Καίσαρη

Ομάδα Δημόσιας Σφαίρας

Δεκέμβριος 2014 Skeptic Youth Magazine Σελίδα 74

Το Νόμπελ Ειρήνης για το 2014 είναι Αφιερωμένο στα Παιδιά

Για το έτος 2014 υπήρξε ρεκόρ υποψηφίων για το Νόμπελ Ειρήνης με τον αριθμό να

ανέρχεται στους 278. Συγκεκριμένα τα πρόσωπα ανήλθαν σε 231, ενώ οι οργανώσεις

και οι οργανισμοί σε 47. Η νορβηγική επιτροπή παρά τις αμφιλεγόμενες κατά καιρούς

επιλογές της, αυτή τη φορά επέλεξε δύο πρόσωπα που κατάφεραν να μην διχάσουν το

κοινό αλλά αντιθέτως σύσσωμη η παγκόσμια κοινότητα έπλεξε το εγκώμιο και για

τους δύο. Το βραβείο Νόμπελ για αυτή τη χρονιά, μοιράστηκαν ο Ινδός ακτιβιστής

Καίλα Σατιάρτι και η Πακιστανή έφηβη Μαλάλα Γιουσαφζάι. Με την επιτροπή να

τονίζει ιδιαίτερα το συμβολισμό της συγκεκριμένης βράβευσης «..σε έναν ινδουιστή

και μια μουσουλμάνα , σε έναν Ινδό και μια Πακιστανή στο κοινό αγώνα για την

εκπαίδευση..»

Ο Σατιάρτι αν και λιγότερα γνωστός στο ευρύ κοινό, στα 60 του χρόνια βραβεύτηκε

για το πολύτιμο έργο του στην καταπολέμηση της εκμετάλλευσης των παιδιών. Από

το 1980 που εγκατέλειψε το επάγγελμα του ηλεκτρολόγου μηχανικού υπερασπίζεται

τα δικαιώματα των παιδιών. Η εκστρατεία που ξεκίνησε κατά της παιδικής εργασίας,

τον οδήγησε στο να ιδρύσει έναν οργανισμό για το σκοπό αυτό. Το εντυπωσιακό

είναι πως όλες οι διαδηλώσεις που οργάνωσε υπήρξαν ειρηνικές ακολουθώντας την

«παράδοση του Γκάντι», όπως τονίστηκε από την Επιτροπή. Μέχρι τώρα

υπολογίζεται πως με τη δράση του έχει συμβάλλει στο να σωθούν πάνω από 80.000

παιδιά από διάφορες μορφές εκμετάλλευσης για οικονομικό όφελος, βοηθώντας τα

στην κοινωνική τους επανένταξη και δίνοντάς τους συγχρόνως την ευκαιρία να

ασκήσουν το δικαίωμα τους στη μόρφωση.

Δεκέμβριος 2014 Skeptic Youth Magazine Σελίδα 75

Το δεύτερο τιμώμενο πρόσωπο, η 17χρονη Μαλάλα αποτελεί την νεώτερη

βραβευθείσα με Νόμπελ. Έγινε ευρύτερα γνωστή, όταν πριν από περίπου δύο χρόνια

δέχτηκε δολοφονική επίθεση μέσα στο σχολικό λεωφορείο από τους Ταλιμπάν γιατί

απλά διεκδικούσε το αυτονόητο, το δικαίωμα στην μόρφωση. Η απόπειρα

δολοφονίας και ο σοβαρός τραυματισμός της προκάλεσε τότε τη διεθνή κατακραυγή.

Μετά την μεταφορά της στην Βρετανία και την ανάρρωση της κατάλαβε ότι η

απόπειρα που δέχθηκε έκανε την καμπάνια της παγκόσμια. Από τότε συνέχισε να

μάχεται για τα δικαιώματα των κοριτσιών στην εκπαίδευση και έγινε παγκόσμιο

σύμβολο αγωνιστικότητας, θάρρους και ελπίδας. Το 2013 τιμήθηκε με το βραβείο

Ζαχάρωφ για την Ελευθερία της Σκέψης και έγινε επίσης η νεώτερη κάτοχος του.

Και τα δύο τιμώμενα πρόσωπα υποστηρίζουν ότι τα παιδιά είναι κάτοχοι

δικαιωμάτων και ότι η εκπαίδευση αποτελεί τη μόνη λύση. Το Νόμπελ Ειρήνης για

το 2014 δικαιωματικά ανήκει στους νέους ανθρώπους και στα δικαιώματά τους και

θεωρείται ευτυχές γεγονός ότι το ζήτημα αυτό με αφορμή το βραβείο, βρέθηκε ξανά

στο προσκήνιο των συζητήσεων.

Εύα Πίτσα Απόστολος Τσομπάνης-Νότιος

Ομάδα Δημόσιας Σφαίρας Ομάδα Δημόσιας Σφαίρας

Δεκέμβριος 2014 Skeptic Youth Magazine Σελίδα 76

2ο Φόρουμ Στρατηγικής & Διπλωματίας

Η Μ.Κ.Ο. Ιωάννης Καποδίστριας μέλος της ομάδας Youth for Europe συνεχίζοντας

το επιστημονικό της έργο διοργανώνει με την συνεργασία της Ευρωπαϊκής

Πολιτείας και του ΕΛΙΣΜΕ το: 2o Φόρουμ Στρατηγικής & Διπλωματίας, το οποίο

θα πραγματοποιηθεί Σαββάτο 13 Δεκεμβρίου 2014 και ώρες 11:00 - 18:00 στην

Αίθουσα του Europe Direct Δήμου Αθηναίων στην Ακαδημίας 50.

Η εκδήλωση πραγματοποιείται με την Υποστήριξη του

Europe Direct – City of Athens

Το Πρόγραμμα έχει ως κύριο σκοπό την κατάρτιση προπτυχιακών, μεταπτυχιακών

φοιτητών, υποψηφίων διδακτόρων, ερευνητών και νέων επιστημόνων στο

αντικείμενο της στρατηγικής και της διπλωματίας. Στο φόρουμ θα διδάξουν

Ακαδημαϊκοί, Ειδικοί Επιστήμονες, Ερευνητές και Ανώτατα Στελέχη εα των

Ενόπλων Δυνάμεων.

Πρόγραμμα Εισηγήσεων

Εισαγωγικές Παρατηρήσεις:

Εκπρόσωπος του Europe Direct – City of Athens

Προκόπιος Μέριανος: Ιδρυτής & Πρόεδρος της ΜΚΟ Ιωάννης Καποδίστριας,

Υποψήφιος Διδάκτωρ Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης

1η Θεματική

Ευρωπαϊκή Ένωση – Διακυβέρνηση – Εξωτερικές Σχέσεις

Συντονιστής: Ιλα Παναγιωτα Ιωακειμ: Μέλος Ευρωπαϊκής Πολιτείας, MSc in

European Studies.

Εισηγητές:

Αστέρης Πλιάκος: Καθηγητής του Ευρωπαϊκού Δικαίου στο Τμήμα Διεθνών και

Ευρωπαϊκών Οικονομικών Σπουδών του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών

«Η Ευρωπαϊκή Ένωση σε νέα φάση ανάπτυξης: προς μια νέα οικονομική

διακυβέρνηση»

Δεκέμβριος 2014 Skeptic Youth Magazine Σελίδα 77

Γιάννης Χαχαριδάκης: Απόφοιτος της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης και

Αυτοδιοίκησης, Εισηγητής στην Διεύθυνση Αλλοδαπών Βορείου Τομέα και

Ανατολικής Αττικής

«Ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη προστασία των κοινωνικών δικαιωμάτων των

μεταναστών στην Ελλάδα»

Κων/νος Καραγεώργος: Ιστορικός, McS in Εuropean Studies

«Ανθρώπινα δικαιώματα και μειονότητες: νέες εξελίξεις».

2η Θεματική

Ανθρώπινα Δικαιώματα – Μειονότητες – Μέση Ανατολή

Συνtονιστής: Αντιπρόεδρος ΜΚΟ Ιωάννης Καποδίστριας

Εισηγητές:

Ευάγγελος Βενέτης: Συντονιστής του Ερευνητικού Προγράμματος Μέσης Ανατολής

του Ελληνικού Ιδρύματος Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ).

«Μειονότητες και θρησκευτικός πλουραλισμός στην Μ. Ανατολή».

Άρεφ Αλομπέιντ: Διδάκτωρ του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας,

Πάντειο Πανεπιστήμιο. Ειδικός σε θέματα Μέσης Ανατολής.

«Η οργάνωση του Ισλαμικού Κράτους Στο Ιράκ και στη Συρία»

Νάντα Γαντούρ-Δεμίρη: Διδάκτωρ Πολιτικών Επιστημών, ερευνήτρια και

συντάκτρια της ιστοσελίδας Daily Acts of Resistance and Subversion στο Jadaliyya.

«Ισραήλ-Παλαιστίνη: Ένα Αρχιπέλαγος (Αν)ασφάλειας»

Δεκέμβριος 2014 Skeptic Youth Magazine Σελίδα 78

3η Θεματική

Διεθνείς Σχέσεις – Διπλωματία – Στρατηγική

Συντονιστής:

Απόστολος Τσομπάνης – Νότιος: Assistant Manager, Skeptic Youth Magazine.

Εισηγητές:

Ιπποκράτης Δασκαλάκης: Υποστράτηγος ε.α.

«Γεωπολιτική και σχέσεις Ελλάδος με Βαλκανικές χώρες, Ουκρανία και Ρωσία».

Βασίλειος Μαρτζούκος: Αντιναύαρχος ε.α. Π.Ν.

«Εθνική θαλάσσια και ναυτικη στρατηγική».

Παναγιώτης Γκαρτζονίκας: Αντιστράτηγος ε.α.

«Το σημερινό ΝΑΤΟ, οι διατλαντικές σχέσεις και ο ρόλος της Ελλάδος».

Χορηγός Επικοινωνίας:

Δεκέμβριος 2014 Skeptic Youth Magazine Σελίδα 79

1ο Συμπόσιο Ενέργειας, Περιβάλλοντος & Κλιματικής Αλλαγής

Η ΜΚΟ Ιωάννης Καποδίστριας μέλος της ομάδας Youth for Europe, ανακοινώνει την

δημιουργία ενός ακόμα ετήσιου θεσμού, του 1ου Συμποσίου Ενέργειας,

Περιβάλλοντος & Κλιματικής Αλλαγής.

Το Συμπόσιο θα πραγματοποιηθεί στο πλαίσιο του "Φεστιβάλ Εθελοντισμού &

Πολιτισμού Χωρίς Σύνορα" 2014, την Kυριακή 21 Δεκεμβρίου 2014 στο Ηilton

Athens (Aίθουσα Τερψιχόρη C / ώρα 15.30-17.30).

Tο «Φεστιβάλ Εθελοντισμού Χωρίς Σύνορα» φιλοξενείται στο«πολυΣυνέδριο Money

Show».

Η πρωτοβουλία αυτή έχει σκοπό να φέρει στο πεδίο της δημόσιας συζήτησης κρίσιμα

ζητήματα που αφορούν το Περιβάλλον, την Ενέργεια & την Κλιματική Αλλαγή.

Εισηγητές στο 1ο Συμπόσιο Ενέργειας, Περιβάλλοντος & Κλιματικής Αλλαγής του

οργανισμού μας, θα είναι ξεχωριστές προσωπικότητες από τον ακαδημαϊκό χώρο.

Δεκέμβριος 2014 Skeptic Youth Magazine Σελίδα 80

Ομιλητές:

H κ. Κουντούρη Φοίβη είναι Αναπληρωτής Καθηγητής στο Τμήμα Διεθνών και

Ευρωπαϊκών Οικονομικών Σπουδών του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών. Είναι

η ιδρυτής και διευθυντής του ReSEES: Ερευνητική ομάδα για την κοινωνικο-

οικονομική και περιβαλλοντική βιωσιμότητα από το 2010. Το 2014 ίδρυσε τη μη

κερδοσκοπική ICRE8: Διεθνές Κέντρο Έρευνας για το Περιβάλλον και την

Οικονομία και την οδηγεί από τη θέση του Επιστημονικού Διευθυντή. Επιπλέον,

μεταξύ άλλων από τις τρέχουσες συνεργασίες, η Φοίβη Κουντούρη είναι Senior

Research Fellow στο London School of Economics & Political Science, στο

Ερευνητικό Ινστιτούτο του Grantham για την Κλιματική Αλλαγή και το Περιβάλλον.

Tα ερευνητικά της ενδιαφέροντα είναι: Διαχείριση Περιβάλλοντος και Φυσικών

Πόρων,Οικονομική βιωσιμότητα, Αγροτική Οικονομία, Διεπιστημονικές,

Οικονομετρία του περιβάλλοντος κ.α.

Δρ. Θ. Δαγούμας: Ειδικός Σύμβουλος του Υπουργού Περιβάλλοντος και Κλιματικής

Αλλαγής, Λέκτορας Οικονομικής της Ενέργειας & των Φυσικών Πόρων του

Πανεπιστημίου Πειραιά.

Δεκέμβριος 2014 Skeptic Youth Magazine Σελίδα 81

Θεώνη Καρλέση: Φυσικός-MSc Φυσικής Περιβάλλοντος. Ομάδα Μελετών

Κτιριακού Περιβάλλοντος. Τμήμα Φυσικής- Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Συμμετοχές - Πληροφορίες:

http://ioanniskapodistrias.org.gr/phorma-epikoinonias/

Email: ioaniskapodistrias@yahoo.com

Χορηγός Επικοινωνίας:

Δεκέμβριος 2014 Skeptic Youth Magazine Σελίδα 82