∆ιαχείριση υδατικώνοικοσυστηµάτων: η περίπτωση
του Σαρωνικού κόλπου
Π. Παναγιωτίδης, ΕΛΚΕΘΕ
Βιβλιογραφία
• ΕΚΘΕ, 1988. Καταγραφή βιολογικών παραµέτρων του ΣαρωνικούΚόλπου για την περίοδο Ιανουαρίου-∆εκεµβρίου 1987, ΤεχνικήΈκθεση, Π. Παναγιωτίδης (Επιµ.), 92 σελίδες και Παράρτηµα.
• ΕΚΘΕ, 1999. Παρακολούθηση οικοσυστήµατος του ΣαρωνικούΚόλπου υπό την επίδραση της εκβολής του αγωγού της Ψυττάλειας, Τεχνική Έκθεση, Ι. Σιώκου (Επιµ.), 338 σελίδες και Παράρτηµα.
• ΕΛΚΘΕ, 2007. Παρακολούθηση οικοσυστήµατος του ΣαρωνικούΚόλπου υπό την επίδραση της εκβολής του αγωγού της Ψυττάλειας, Τεχνική Έκθεση, Ε. Κρασακοπούλου (Επιµ.), 168 σελίδες.
Παράµετροι
• Μορφολογία βαθυµετρία• Θερµοκρασία, αλατότητα, κυκλοφορία• Οξυγόνο• Θρεπτικά• Χλωροφύλλη• Πλαγκτό• Βένθος
Μορφολογία & βαθυµετρία
Παρατηρήσεις για τη βαθυµετρίακαι την γεωµορφολογία
Νησιά και υβώµατα χωρίζουν τονΣαρωνικό σε:
1. Εξωτερικό Κόλπο2. Κεντρικό Κόλπο3. ∆υτικό Κόλπο4. Κόλπο Ελευσίνας
Ετήσια διακύµανση της θερµοκρασίας στηνεπιφάνεια του κόλπου
Κατακόρυφη κατανοµή θερµοκρασίας (καλοκαίρι): Τοµή από κεντρικό προς δυτικό Σαρωνικό
Κατακόρυφη κατανοµή θερµοκρασίας (χειµώνας): Τοµή από κεντρικό προς δυτικό Σαρωνικό
Κατακόρυφη κατανοµή θερµοκρασίας (καλοκαίρι): Τοµή από κ. Ελευσίνας προς εξωτερικό Σαρωνικό
Κατακόρυφη κατανοµή θερµοκρασίας (χειµώνας): Τοµή από κ. Ελευσίνας προς εξωτερικό Σαρωνικό
Παρατηρήσεις για την θερµοκρασία
Στην επιφάνεια:• Τον χειµώνα: µείωση της θερµοκρασίας από τον 15 βαθµούς
Κελσίου στον εξωτερικό Σαρωνικό στους 13-14 βαθµούς Κελσίουστον κόλπο Ελευσίνας.
• Το καλοκαίρι: αύξηση της θερµοκρασίας από 25 βαθµούς Κελσίουτον εξωτερικό Σαρωνικό, στους 26-27 βαθµούς Κελσίου προς τονδυτικό Σαρωνικό και τον κόλπο Ελευσίνας.
Στα 30-50 µέτρα:Έντονη θερµοκλίνη
Σε µεγαλύτερο βάθος:σταθερά στους 13-14 βαθµούς Κελσίου
Αλατότητα
Παρατηρήσεις για την αλατότητα
• Ετήσια διακύµανση (θερινά µέγιστα λόγωεξάτµισης)
• Υπερ-ετήσια διακύµανση (πιθανήεπίδραση από το Αιγαίο)
Θολερότητα-∆ιαφάνεια
• 1987: ∆ίσκος Secchi στα 3-5 µέτρα βάθοςκοντά στην εκβολή του ΚΑΑ και 20-25 µέτρα βάθος ανοικτά της Αίγινας
• 2005: ∆ίσκος Secchi στα 10-15 µέτραβάθος κοντά στην Ψυττάλεια και γενικάκοντά τις ακτές της Αττικής και 20-30 µέτρα βάθος ανοικτά της Αίγινας
Κυκλοφορία: Ιούνιος
Κυκλοφορία: Αύγουστος
Κυκλοφορία: Ιανουάριος
Παρατηρήσεις για την κυκλοφορία
• Αριστερόστροφη είσοδος νερών από τοΑιγαίο
• Έξοδος από διάφορα σηµεία (ανάλογα µετην εποχή
∆ιαλυµένο οξυγόνο (καλοκαίρι)
∆ιαλυµένο οξυγόνο (χειµώνας)
Σεπτέµβριος 2003 - Βάθος Πεδίου
3.20
3.40
3.60
3.80
4.00
4.20
4.40
4.60
4.80
5.00
5.20
5.40
5.60
5.80
6.00
Οριζόντια κατανοµή διαλυµένου οξυγόνουστην Ψυττάλεια
Οριζόντια κατανοµή διαλυµένου οξυγόνουστην Ψυττάλεια
Ιούνιος 2003 - Βάθος Πεδίου
3.2
3.4
3.6
3.8
4.0
4.2
4.4
4.6
4.8
5.0
5.2
5.4
5.6
5.8
6.0
Κατακόρυφη κατανοµή διαλυµένου οξυγόνουΤοµή από Μέγαρα προς Επίδαυρο, στον δυτικό Σαρωνικό
Ετήσια µέση ολοκληρωµένη τιµήδιαλυµένου οξυγόνου στο Σαρωνικό
Υποξεία κοντά στον πυθµένα στο ∆υτικό Σαρωνικό και κόλπο Ελευσίνας
Κατακόρυφη κατανοµή διαλυµένου οξυγόνουΤοµή από κόλπο Ελευσίνας προς εξωτερικό Σαρωνικό
Παρατηρήσεις για το οξυγόνο
• Καλή οξυγόνωση του Σαρωνιού• Φυσική υποξία ή ανοξία στις βαθειέςλεκάνες
• Ανθροπογενής υποξία στο πεδίοδιασποράς των αστικών λυµάτων
Οριζόντια κατανοµή του αιωρούµενουσωµατιδιακού φορτίου (SNL)
Οριζόντια κατανοµή του αιωρούµενουσωµατιδιακού φορτίου (SNL)
Κοπροστανόλη
Παρατηρήσεις
• Εντυπωσιακή µείωση της επίδρασης τουαγωγού 2-3 χιλιόµετρα από το σηµείοδιάθεσης
Κατακόρυφη κατανοµή φωσφορικών αλάτωνΤοµή από Μέγαρα προς Επίδαυρο, στον δυτικό Σαρωνικό
Κατακόρυφη κατανοµή νιτρικών αλάτωνΤοµή από κεντρικό προς δυτικό Σαρωνικό
∆ίκτυο σταθµών µέτρησης ευτροφισµού στονΚεντρικό Σαρωνικό
Οριζόντια κατανοµή χλωροφύλλης σε µgr/l, τον χειµώνα
Οριζόντια κατανοµή χλωροφύλλης σε µgr/l, το καλοκαίρι
Χλωροφύλλη 1987
8.674516667
0.556166667 0.63325 0.5571304351.096458333
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
ΣΑP 2 ΣΑP 3 ΣΑP 4 ΣΑP 5 ΣΑP 10
CH
L µg
/l
ΣΑP 2
ΣΑP 3
ΣΑP 4
ΣΑP 5
ΣΑP 10
Οριζόντια κατανοµή χλωροφύλλης σε µgr/l
1998-1999 2000-2001
0 0.1 0.2 0.3 0.4 0.5 0.6 0.7 0.8 0.9
Οριζόντια κατανοµή χλωροφύλλης 2001-2003 (σε µgr/l)
2001-2002 2002-2003
0 0.1 0.2 0.3 0.4 0.5 0.6 0.7 0.8 0.9
Μέσες τιµές χλωροφύλλης 1999-2006 (σε µgr/l)
Παρατηρήσεις για τον ευτροφισµό
• Συνεχής και θεαµατική µείωση κατά τηνεικοσαετία 1987-2007
Ζωοπλαγκτό
Παρατηρήσεις για το ζωοπλαγκτό
• Η κατανοµή της βιοµάζας τουζωοπλαγκτού ακολουθεί σε γενικέςγραµµές την κατανοµή της χλωροφύλλης(έµµεσης έκφρασης της βιοµάζας τουφυτοπλαγκτού).
• Αναµενόµενο αποτέλεσµα αφού τοζωοπλαγκτό τρέφεται µε φυτοπλαγκτό.
Φυτοβένθος
Μεγάλα Φαιοφύκη: ενδείκτες καλήςοικολογικής ποιότητας
Νιτρόφιλα Χλωροφύκη: ενδείκτες υποβάθµισηςοικολογικής ποιότητας
Σταθµοί δειγµατοληψίας 1998-2003
Depths in meters
37° 40'
37° 50'
38° 00'
23° 00' 23° 10' 23° 20' 23° 30' 23° 40' 23° 50' 24° 00' 24° 10'
AK
AN
PS
GREECE
KV
Στρατηγική δειγµατοληψίας
• Άγιος Νικόλαος (Σταθµός Αναφοράς)Σταθµός µε έντονη παρουσία µεγάλων φαιοφυκών.Ζητούµενο: Tα µεγάλα φαιοφύκη θα παραµείνουν κυρίαρχα ή θαυποχωρήσουν (απαισιόδοξο σενάριο);
• Κακή Βίγλα- Σαλαµίνα (Ρυπασµένος Σταθµός)Σταθµός µε έντονη παρουσία νιτρόφιλων χλωροφυκών.Ζητούµενο: Τα νιτρόφιλα χλωροφύκη θα παραµείνουν κυρίαρχα ήθα υποχωρήσουν (αισιόδοξο σενάριο);
• Άγιος Κοσµάς και Περιστέρια-Σαλαµίνα (Μεταβατικοί Σταθµοί)Σταθµοί µε νιτρόφιλα χλωροφύκη και µεγάλα φαιφύκηΖητούµενο: Θα αλλάξει -και προς ποιά κατεύθυνση- η σχέσηµεταξύ τους;
Άγιος Νικόλαος
Άγιος Νικόλαος
Αυγ-98
Μαρ -
Ιούν 99 Σεπ -
01Μαρ
- Ιούν
02 Σεπ -02
Μαρ -
Ιούν 03
0
20
40
60
80
100
120
140
160
180
Κάλ
υψη
(%)
Μεγάλα Φαιοφύκη / Νιτρόφιλα ΧλωροφύκηΝιτρόφιλα ΧλωροφύκηΜεγάλα Φαιοφύκη
Άγιος Νικόλαος
Αριθµός Ειδών / Ολική Κάλυψη
0
5
10
15
20
25
30
35
Αυγ-98 Μαρ-99 Ιουν-99 Ιουν-01 Σεπ-01 Μαρ-02 Σεπ-02 Μαρ-03 Ιουν-03
Αριθ
µός Ειδώ
ν
0
50
100
150
200
250
300
350
Ολική
Κάλ
υψη
(%)
Αριθµός ΕιδώνΟλική Κάλυψη
Κακή Βίγλα - Σαλαµίνα
Κακή Βίγλα
Αυγ-98
Μαρ -
Ιούν 99 Σεπ-
01Μαρ
-Ιουν-02 Σεπ-
02Μαρ
-Ιουν-03
0,00
20,00
40,00
60,00
80,00
100,00
120,00
140,00
160,00Κάλ
υψη
(%)
Μεγάλα Φαιοφύκη / Νιτρόφιλα Χλωροφύκη
Μεγάλα Φαιοφύκη
Νιτρόφιλα Χλωροφύκη
Κακή ΒίγλαΑριθµός Ειδών / Ολική Κάλυψη
0
5
10
15
20
25
30
35
Αυγ-98 Μαρ-99 Ιουν-99 Ιουν-01 Σεπ-01 Μαρ-02 Σεπ-02 Μαρ-03 Ιουν-03
Αριθµ
ός Ειδών
0
50
100
150
200
250
300
350
Ολική
Κάλυψ
η (%
)
Αριθµός ΕιδώνΟλική Κάλυψη
Περιστέρια - Σαλαµίνα
Περιστέρια
Aug 98 Mar - jun 99sep 01 mar - jun 02
sep 02 mar - jun 03
0
20
40
60
80
100
120
140
160Κάλ
υψη
(%)
Μεγάλα Φαιοφύκη / Νιτρόφιλα Χλωροφύκη
Νιτρόφιλα Χλωροφύκη
Μεγάλα Φαιοφύκη
ΠεριστέριαΑριθµός Ειδών / Ολική Κάλυψη
0
5
10
15
20
25
30
35
Aug98
mar99
jun 99 jun 01 sep01
Mar02
sep02
Mar03
jun 03
Αριθµός
Ειδών
0
50
100
150
200
250
300
350
Ολική
Κάλυψ
η (%
)
Αριθµός ΕιδώνΟλική Κάλυψη
Άγιος Κοσµάς (Ελληνικό)
Άγιος Κοσµάς
Αυγ-98
Μαρ -
Ιουν-99
Σεπ-01
Μαρ -
Ιουν-02 Σεπ-
02Μαρ
-Ιούν 03
0
20
40
60
80
100
120
140
160Κάλυψ
η (%
)
Μεγάλα Φαιοφύκη / Νιτρόφιλα Χλωροφύκη Μεγάλα ΦαιοφύκηΝιτρόφιλα Χλωροφύκη
Άγιος ΚοσµάςΑριθµός Ειδών / Ολική Κάλυψη
0
5
10
15
20
25
30
35
Αυγ-98 Μαρ-99 Ιουν-99 Ιουν-01 Σεπ-01 Μαρ-02 Σεπ-02 Μαρ-03 Ιούνιος2003
Αριθµός
Ειδών
0
50
100
150
200
250
300
350
Ολική
Κάλυψ
η (%
)
Αριθµός ΕιδώνΟλική Κάλυψη
Ο Σαρωνικός, ως σύνολο: είδη δείκτες
1999
Periste
ria
2001
2003
1999
Kaki V
igla
2001
2003
1999
Agios K
osmas
2001
2003
1999
Agios N
ikolao
s 200
1
2003
0
20
40
60
80
100
120
140
Coverage %
Big Phaeophyta / Nitrofila Chlorophyta Nitrofila ChlorophytaBig Phaeophyta
Ο Σαρωνικός, ως σύνολο: αριθµός ειδώνSpecies Number
0
5
10
15
20
25
30
Peristeria Kaki Vigla Agios Kosmas Agios Nikolaos
Spe
cies
Num
ber
199920012003
Ο Σαρωνικός, ως σύνολο: καλύψηTotal Coverage %
0
50
100
150
200
250
300
Peristeria Kaki Vigla Agios Kosmas Agios Nikolaos
Tota
l Cov
erag
e %
199920012003
Ο Σαρωνικός, ως σύνολο: ποικιλότητα
Shannon-Weaver Diversity
0
0,5
1
1,5
2
2,5
Peristeria Kaki Vigla Agios Kosmas Agios Nikolaos
H'
199920012003
Ο Σαρωνικός, ως σύνολο: ισοκατανοµήPielou Evennes
0
0,1
0,2
0,3
0,4
0,5
0,6
0,7
0,8
0,9
Peristeria Kaki Vigla Agios Kosmas Agios Nikolaos
J'
199920012003
Ο Σαρωνικός, ως σύνολο: Οικολογικό Καθεστώς
EEIEQR
00,1
0,20,3
0,40,5
0,60,7
0,80,9
1
Peristeria Kaki Vigla Agios Kosmas Agios Nikolaos
EE
IEQ
R
199920012003
Depths in meters
37° 40'
37° 50'
38° 00'
23° 00' 23° 10' 23° 20' 23° 30' 23° 40' 23° 50' 24° 00' 24° 10'
Depths in meters
37° 40'
37° 50'
38° 00'
23° 00' 23° 10' 23° 20' 23° 30' 23° 40' 23° 50' 24° 00' 24° 10'
Depths in meters
37° 40'
37° 50'
38° 00'
23° 00' 23° 10' 23° 20' 23° 30' 23° 40' 23° 50' 24° 00' 24° 10'
2001
1999
2003
1
23
4
1
2
3
4
1
23
4
ΟικολογικόΚαθεστώς
BAD
Moderate
LOW
GOOD
HIGH
Γενικό συµπέρασµα για το Σαρωνικό
• Παρουσία τεσσάρων θαλάσσιων µαζών υδρολογικάδιακριτών: ∆υτικός, Κεντρικός και ΕξωτερικόςΣαρωνικός και Κόλπος Ελευσίνας
• ∆ύο φυσικές εστίες υποξίας (Κόλπος Ελευσίνας & ∆υτικός Σρωνικός) και µιά ανθρωπογενής (Ψυττάλεια)
• Μια κύρια πηγή αιωρούµενων στεραιών (Ψυττάλεια)• Εικόνα µεσότροφης περιοχής το χειµώνα καιολιγότροφης το καλοκαίρι, λόγω διάθεσης των λυµάτωνκάτω από το θερµοκλινές
• Τάση µείωσης του ευτροφισµού στην πενταετία 1998-2003
Τάσεις: οξυγόνο
Τάσεις: Νιτρικά
Τάσεις: Φωσφορικά
Τάσεις: θολερότητα
… τελικά, πως θα είναι ο Σαρωνικός;
Ευχαριστώ για την προσοχή σας
Top Related