Download - Platonis Opera 1 Apologia Plato

Transcript
Page 1: Platonis Opera 1 Apologia Plato

S I G LA C O D I C U M

FAMILIA

Β D

β Cod. Bodl. MS Ε. D. Clarke 39 Cod. Veη. gr. Ι85

FAMILIA

τ 1 1 τ

Cod. Veη. app. cl. 4· 1

FAMI LIA

w ΙΙΙ δ

Ρ ν Arm.

Veη. 5 Ι Ι Β'

PAPYRI

ΠΙ

Cod. Vίηd. suppl. gr. 7 Cod. Vat. Pal. gr. 173 Cod. Vat. gr. 225 Versio Armeηiaca

Cod. Veη. gr. 5 Ι Ι ( 1 7 a i-1 8 a 5) vetus coπector codicis Β ( sed

vid. prae( p. χί η. 17) vetus corrector codicis Τ (sed

vid. prae( p. χίί)

Pap. Berol. Ιηv. 2 Ι 2 Ι Ο ίη ΖΡΕ vol. 42 ( 1981 ) ab Α. Vass-

aηηο 895 saec. XII

saec. Χ

saec. ΧΙ saec. Χ-ΧΙ saec. Xll? ηοη post saec. ΧΙ

coηfecta saec. XIV

saec. ΙΧ fiη.

saec. Χ fiη.?

iliadis vulgat.: 25 b-c; 28 b saec. Ι-11 p. Chr. Pap. Berol. Ιηv. 13291 (Pack'

1387) iη lJP vol. 4 ( 1950) a W. Schubart vulgat. ( ex eodem volumiηe quo ΠΙ) :

ΤΕSτΙ ΜΟ ΝΙΑ

40 b-41 c saec. Ι-11 p. Chr.

de auctoribus Platoηem citaηtibus et de locis excerptorum siηgu­lorum vide Compeηdium Auctorum et Iηdicem Locorum.

CODICES RECE N T IORES

codd. receηtiores iηterdum ηomiηatim laudaηtur; de quibus vide iηdices a Post et Wilsoη coηfectas (c( Prae( p. xvii η. 28). bt = maηus receηtiores ίη ΒΤ. ίη Apologiae apparatu β = hyparchetypus BD; δ = hyparchetypus WPV Veη. 5 1 1 Arm. (quoad licet exemplar Graecum versioηis Arm. restituere); coπectores Β' Τ' cum δ coηseηtieηtes separatim commemorare supersedimus.

Page 2: Platonis Opera 1 Apologia Plato

Α Π Ο Λ Ο Γ Ι Α Σ ΩΚΡΑ Τ Ο Υ Σ St. Ι p. 17

"Οτι μ€ν ύμείς, ιΙ.ι άνδρες 'Αθηναίοι, πεπόνθατε ύπο τών a έμών κατηγόρων, ούκ οlδα · έγw δ ' οδν καi αύτος ύπ' αύτών ολίγου έμαυτού έπελαθόμην, οϋτω πιθανώς έλεγαν. καίτοι ιiληθές γε ώς €πος εlπείν ούδ€ν εlρήκασιν. μάλιστα δ€ αύτών εν έθαύμασα τών πολλών ιf.ιν έψεύσαντο, τούτο έν 5

<[ι €λεγον ώς χpήν ύμιiς εύλαβείσθαι μη ύπ' έμού έξα­πατηθητε ώς δεινού οντος λέγειν. το γap μη αlσχυνθήναι b δτι αύτίκα ύπ' έμού έξελεγχθήσονται €pγψ, έπειδaν μηδ ' όπωστιούν Φαίνωμαι δεινός λέγειν, τούτό μοι €δοξεν αύτών ιiναισχυντότατον ε{ναι, εl μη άρα δεινόν καλούσιν οδτοι λέγειν τον τιiληθή λέγοντα · εl μ€ν γaρ τούτο λέγου- 5

σιν, όμολογοίην ιϊν €γωγε ού κατa τούτους εlναι pήτωρ. οδτοι μ€ν οδν, wσπερ έγw λέγω, η τι η ούδ€ν άληθ€ς εlpήκασιν · ύμείς δέ μου ιiκούσεσθε πιiσαν τiJν άλήθειαν-ού μέντοι μa Δία, ιΙ.ι άνδρες 'Αθηναίο ι, κεκαλλιεπημένους γε λόγους, wσπεp οί τούτων, pήμασί τε καi ονόμασιν οtίδ€ c

κεκοσμημένους, άλλ' ιiκούσεσθε εlκfi λεγόμενα τοίς έπι­τvχούσιν ονόμασιν-πιστεύω γap δ ίκαια εlναι α λέγω­και μηδεiς ύμών πpοσδοκησάτω άλλως · οtίδ€ γap aν δήπου πρέποι, ιΙ.ι άνδρες, τfίδε τfi ήλικίq. wσπερ μειpακίψ 5

πλάττοντι λόγους εlς ύμιiς εlσιέναι. καi μέντοι καi πάνυ, ιΙ.ι άνδρες 'Αθηναίοι, τούτο ύμών δέομαι καi παρίεμαι · έaν δια τών αύτών λόγων ιiκούητέ μου άπολογουμένου δ ι ' ιf.ινπερ εϊωθα λέγειν καi έν ιiγορfi. έπi τών τραπεζών, ϊνα ύμών πολλοi ιiκηκόασι, καi άλλοθι, μήτε θαυμάζειν μήτε 10

θοpυβείν τούτου eνεκα. €χει γaρ ούτωσί· νύν έγw πρώτον d έπi δικαστήριον ιiναβέβηκα, €τη γεγονwς έβδομήκοντα ·

a 1. έγωγ' ούv Τ a 3 έμαυτι'ιv Τ a 6 χpήv βW ( εδει schol. τ): χpηv ΤΡ· ΧΡiι V Ven. 5ΙΙ b 5 ούτοι βδ· αύτοi Τ b 7 μf.v ούv Τ. μf.v γ' ούv DWPB': μf.v *ούv Β. μf.v γap V Ven S I I Arm. ή τι ή om τ c 9 έπi τw: καi έπi βPV Ven. 5 Ι Ι c ΙΟ πολ­λοi βδ: οί πολλοi Τ d 1. έβδομήκοvτα βδ schol. ad Herrnog .. πλείω έβδομήκοvτα τ

Page 3: Platonis Opera 1 Apologia Plato

17d ΠΛΑΤ Ω Ν Ο Σ

d:τεχνιiιS' οδν ξένωS' έχω τήS' ένθάδε λέξεωS'. wσπερ οδν άν, εl τψ όντι ξένοS' έτύyχανον ών, συνεyιyνώσκετε δήπου άν

5 μ οι εί έν έκείνrι τfι Φωνfi τε καi τψ τpόπφ έλεyον έν οlσπερ 18 έτεθράμμην, καi δij καi νϋν τοϋτο ύμιiιν δέομαι δίκαιον, WS'

yέ μοι δοκιiι, τον μεν τρόπον τήS' λέξεωS' έάν-ϊσωS' μεν yaρ χείρων, ίσωS' δε βελτίων άν είη-αύτο δε τοϋτο σκοπείν καi τούτφ τον νοϋν προσέχειν, εί δίκαια λέγω ή

5 μή · δικαστοϋ μεν yaρ αύτη άρετή, pήτοροS' δε τάληθή λέγειν.

Πριiιτον μεν οδν δίκαιόS' είμι άπολογήσασθαι, ώ άνδρεS' :Αθηναίοι, προS' τa πριiιτά μου ψευδή κατηγορημένα καi τOVS' πρώτουS' κατηγόρουS', έπειτα δε προS' τa ύστερον καi

b τoVS' ύστέρουS'. έμοϋ γaρ πολλοi κατήγοροι yεγόνασι προS' ύμάS' καi πάλαι πολλa ήδη έτη καi ούδεν άληθi.S' λέyοντεS', OVS' έγw μάλλον φοβούμαι ή τoVS' άμΦi ΌΙ1νυτον, καίπερ όνταS' καi τούτουS' δεινούS' · άλλ' έκείνοι δεινότεροι, ώ

5 άνδρεS', of ύμιiιν τoVS' πολλοvS' έκ παίδων παραλαμβά­νοντεS' έπειθόν τε καi κατηγόρουν έμοϋ μάλλον ούδεν άληθέS', ώS' έστιν τιS' ΣωκράτηS' σοΦοS' άνήρ, τά τε μετέωρα φροντιστijS' καi τa ύπο γήS' άπαντα άνεζητηκwS' καi τον

c ήττω λόγον κρείττω ποιιiιν. οότοι, ώ άνδρεS' :Αθηναίοι, (οί) ταύτην τijν Φfιμην κατασκεδάσαντεS', οί δεινοί είσίν μου κατήγοροι · οί γaρ άκούοντεS' ήγοϋνται τoVS' ταϋτα ζητοϋνταS' ούδε θεοVS' νομίζειν. έπειτά είσιν οότοι οί κατή-

5 γοροι πολλοi καi πολvν χρόνον ήδη κατηγορηκότεS', έτι δε καi έν ταύτrι τfι ήλικίι,ι λέγοντεS' προS' ύμάS' έν fι άν μάλιστα έπιστεύσατε, παϊδεS' όντεS' ένιο ι ύμιiιν καi μειράκια, άτεχνιiιS' έρήμην κατηγοροϋντεS' άπολογουμένου ούδενόS'. δ δε πάντων άλοyώτατον, ότι ούδε τιi όνόματα οlόν τε

d αύτιiιν είδέναι καi είπείν, πλijν εί τιS' κωμφδοποιοS' τvγχά-

a 2-3 ίσως μiv γap χείpων om. Τ a 3 γap] γάp τι Τ' a 4 τον νούν τούτω VArm. a 5 αϋrη ΒΤ Aristid.: αϋrη ή Dδ a 9 ϋστεpοΎ Τ: ϋστεpα βδ b 2 καi' secl. Schanz b 6 μaλλον βδ: om. Τ b 8 πάντα Τ c 2 οί add. Heindorf c 3 άκούσαν-τες β c 5 ήδη χpόνον τ c 7 €νιοι Τδ: €νιοι δ' β d I εί βΤ εί μή δ

Page 4: Platonis Opera 1 Apologia Plato

Α Π Ο Λ Ο Γ Ι Α Σ Ω ΚΡ Α Τ Ο Υ Σ 18d

νει ών. δ σοι δε Φθόνψ καi δ ιαβολfί χρώμενοι ύμιiς άνέπει­θονJ οί δε καi αύτοi πεπεισμένοι άλλου<; πείθοντε<;J οότοι πάντες άπορώτατοί είσιν· ούδε γdρ άναβιβάσασθαι οlόν τ' έστiν αύτών ένταυθοϊ ούδ' έλέγξαι ούδέναJ άλλ' άνάγκη 5

άτεχνώ<; ώσπερ σκιαμαχεϊν άπολογούμενόν τε καi έλέγ­χειν μηδενο<; άποκpινομένου. άξιώσατε οδν καi ύμεί<;J ώσπερ έγω λέγωJ διττούς μου τοv<; κατηγόρου<; γεγονέ­ναιJ έτέρου<; μεν τοv<; άρτι κατηγορήσαντα<;J έτέρου<; δε τοv<; πάλαι ov<; έγω λέγωJ καi οίήθητε δεϊν προς έκείνου<; e πρώτόν με άπολογήσασθαι · καi γaρ ύμεί<; έκείνων πρότερον ήκούσατε κατηγορούντων καi πολv μάλλον ή τώνδε τών ύστερον.

Εlεν· άπολογητέον δήJ ώ άνδρες Άθηναϊο ιJ καi έπι- 5

χειρητέον ύμών έξελέσθαι τr)ν δ ιαβολην ήν ύμεί<; έν πολλψ 19 χρόνψ έσχετε ταύτην έν ούτω<; όλίγψ χρόνψ. βουλοίμην μεν οδν άν τοϋτο ούτω<; γενέσθαιJ εί τι άμεινον καi ύμϊν καi έμοίJ καi πλέον τί με ποιήσαι άπολογούμενον · ο lμαι δε αύτο χαλεπον εlναιJ καi ού πάνυ με λανθάνει ο[όν έστιν. 5

δμως τούτο μεν ίτω δπrι τι[ι θεψ ΦίλονJ τι[ι δε νόμψ πειστέον καi άπολογητέον.

Άναλάβωμεν οδν έξ άρχή<; τί<; ή κατηγορία έστiν έξ ή ς ή έμη διαβολη γέγονενJ fι δη καi πιστεύων Μέλητός με b έγράψατο τr)ν γραφην ταύτην. εlεν · τί δη λέγοντε<; διέβαλ­λον οί διαβάλλοντες; ώσπερ οδν κατηγόρων τr)ν άντωμο­σίαν δεϊ άναγνώναι αύτών· <'Σωκράτης άδικεί καi περιεργάζεται ζητών τά τε ύπο γής καi ούράνια καi τον 5

ήττω λόγον κρείττω ποιών καi άλλου<; ταύτd ταϋτα c

διδάσκων. JJ τοιαύτη τί<; έστιν· ταϋτα γdρ έωριiτε καi αύτοi έν τfι ΆριστοΦάνου<; κωμψδίQ-J Σωκράτη τινd έκεί περι­ΦερόμενονJ Φάσκοντά τε άεροβατεϊν καi άλλην πολλην

d 3 καi om. Arm. ante άλλου� add. καi ν Arm. d 4 πάντων ν Arm. d 5 ένταυθi ΤΡ d 6 τε om. ν a 2 έσχετε βWΡ: έχετε τν οϋτωσιν Τ ( ούτωσi cοπ. fort. Τ') a 6 όμω� βδ: δμω� δε Τ a 7 πειστέον VB'T', Wsv: πιστέον βτWΡ b 5 κai βδ: κai τιi τ έπουpάνια τ c Ι τιi αύτιi ταύτα βΡν. cοπ. W ipse: ταύτα Τ: τιi αύτιi prW c 4 πολλr)ν] τινιi ν Arm.

3 Ι

Page 5: Platonis Opera 1 Apologia Plato

19c Π Λ Α Τ Ω Ν Ο Σ

5 Φλvαρίαν Φλvαροϋντα, ών έγw ούδεν ούτε μέγα ούτε σμικρον πέρι έπαtω. καi ούχ ώι; άτιμάζων λέγω την τοιαύτην έπισrήμην, εί τιι; περi τών τοιούτων σοΦόι; έστιν-μή πωι; έγw ύπο Μελήτοv τοσαύται; δ ίκαι; Φεύγοιμι-άλλa γdρ έμοi τούτων, ώ άνδρει; �θηναίο ι,

d ούδεν μέτεστιν. μάρτvραι; δε αύτοvι; ύμών τοvι; πολλοvι; παρέχομαι, καi άξιώ ύμάι; άλλήλοvι; διδάσκειν τε καi φράζειν, όσοι έμοϋ πώποτε άκηκόατε διαλεγομένοv­πολλοi δε ύμών οί τοιοϋτοί είσιν-Φράζετε οδν άλλήλοιι; εί

5 πώποτε ή σμικρον ή μέγα ήκοvσέ τιι; ύμών έμοϋ περi τών τοιούτων δ ιαλεγομένοv, καi έκ τούτου γνώσεσθε ότι τοιαϋτ' έστi καi τdλλα περi έμοϋ δ. οί πολλοi λέγοvσιν.

�λλa γdρ ούτε τούτων ούδέν έστιν, ούδέ γ' εί τινοι; άκηκόατε ώι; έγw παιδεύειν έπιχειρώ άνθρώποvι; καi

e χρήματα πράττομαι, ούδε τοϋτο άληθέι;. έπεi καi τοϋτό γέ μοι δοκεί καλόν εlναι, εί τιι; οlόι; τ' είη παιδεύειν άνθρώ­ποvι; ώσπερ Γοργίαι; τε ό Λεοντίνοι; καi Πρόδικοι; ό Κείοι; καi Ίππίαι; ό 'Ηλείοι;. τούτων γdρ l!καστοι;, ώ άνδρει;, ο[όι;

5 τ' έστiν ίwν είι; έκάστην τών πόλεων τοvι; νέοvι;, οlι; έξεστι τών έαvτών πολιτών προίκα σvνείναι ι{ι ιϊν βούλωvται,

20 τούτοvι; πείθοvσι τdι; έκείνων σvνοvσίαι; άπολιπόνται; σΦίσιν σvνείναι χρήματα διδόνται; καi χάριν προσειδέναι. έπεi καi άλλοι; άνήρ έστι Πάριοι; ένθάδε σοφοι; δν έγw iJσθόμην έπιδημοϋντα · έτvχον γdρ προσελθwν άνδρi δι;

5 τετέλεκε χρήματα σοΦισταίι; πλείω ή σύμπαντει; οί άλλοι, Καλλίrι- τψ Ίππονίκοv · τοϋτον οδν άνηρόμην-έστον γdρ αύτψ δύο ύεί- " Ώ Καλλία, "ή ν δ ' έγώ, "εί μέν σου τω ύεί πώλω ή μόσχω έγενέσθην, είχομεν ιϊν αύτοίν έπιστάτην λαβείν καi μισθώσασθαι δι; έμελλεν αύτw καλώ τε

b κάγαθw ποιήσειν την προσήκοvσαν άρεrήν· ήν δ ' ιϊν ούτοι;

c 8 μ ή πως βΤ: μήπω δ: μ ή ποτ' b c 9 Φεύγοιμι τ. Φύγοιμι βδ f.μoi τούτων βWΡ: τούτων f.μoi v. μοι τών τοιούτων τ d Ι δε aύτovc βδ: δ' αιJ τ d 3 f.μού βδ· ύμών τ d 6 f.κ τούτου τ- f.κ τούτων Βδ: f. * τούτω D d 7 τάλλα] πολλιi Β e 3 Τ€ om. τ a 5 τετελέκει Τ a 9-b Ι καλιiι κάγαθιiι Τ

Page 6: Platonis Opera 1 Apologia Plato

Α Π Ο Λ Ο Γ Ι Α Σ Ω Κ Ρ Α Τ Ο Υ Σ 20b

ή τών ίππικών τις ή τών γεωργικών· νύν δ ' έπειδη άνθpώπω έστόν, τίνα αύτοίν έν νψ έχεις έπιστάrην λαβείν; τίς τής τοιαύτης άρετής, τής άνθρωπίνης τε καi πολιτικijς, έπιστήμων έστίv; οlμαι γάρ σε έσκέΦθαι διd τήν τών ύέων 5

κτήσιν. έστιν τιs, " έφην έγώ, "ή οϋ; " "Πάνυ γε, " ή δ ' δ ς. "Τίς, " ήν δ' έγώ, "καi ποδαπός, καi πόσου διδάσκει; " "Εύηνος, " έφη, "ώ Σώκρατεs, Πάριοs, πέντε μνών. " καi έγι.Ιι τον Εϋηνον έμακάρισα εί ώs άληθώs έχοι ταύrην την τέχνην καi οϋτωs έμμελώs διδάσκει. έγdι γούν καi αύτοs c

έκαλλυνόμην τε καi ήβρυνόμην άν εί ήπιστάμην ταvτα · άλλ' ού γdρ έπίσταμαι, ώ άνδρες 'Αθηναίοι.

Ύπολάβοι άν οδν τιs ύμών ϊσωs · " 'Αλλ� ώ Σώκρατεs, το σον τί έστι πράγμα; πόθεν αί δ ιαβολαί σοι αδται γεγό- 5

νασιν; ού γdρ δήπου σού γε οtίδεν τών άλλων περιττότερον πραγματευομένου έπειτα τοσαύrη φήμη τε καi λόγος γέγονεν, εί μή τι έπραττες άλλοίον ή οί πολλοί. λέγε οδν ήμίν τί έστιν, ϊνα μη ήμείς περi σού αtίτοσχεδιάζωμεν. " d ταυτί μοι δοκεί δίκαια λέγειν ό λέγων, κάγdι ύμίν πειpά­σομαι άποδεϊξαι τί ποτ' έστiν τούτο δ έμοi πεποίηκεν τό τε όνομα καi την διαβολήν. άκούετε δή. καi ίσως μεν δόξω τισiν ύμών παίζειν · εδ μέντοι ϊστε, πάσαν ύμίν την 5

άλήθειαν έρώ. έγdι γάρ, ώ άνδpεs 'Αθηναίοι, δι ' οtίδεν άλλ' ή διd σοΦίαν τινd τούτο το όνομα έσχηκα. ποίαν δη σοΦίαν ταύrην; 1jπερ έστiν ίσωs άνθρωπίνη σοΦία. τψ όντι γdρ κινδυνεύω ταύrην εlναι σοφός · οδτοι δε τάχ' άν, οϋs άρτι έλεγαν, μείζω τινd ή κατ' άνθρωπον σοΦίαν σοΦοi εlεν, ή e ούκ έχω τί λέγω · ού γdρ δη έγωγε αύτη ν έπίσταμαι, άλλ' δστιs φησi Φεύδεταί τε καi έπi δ ιαβολfι τfι έμfι λέγει. καί μοι, ιΙι άνδρες 'Αθηναίοι, μη θορυβήσητε, μηδ ' έdν δόξω τι ύμίν μέγα λέγειν · ού γdρ έμον έρώ τον λόγον δν άν λέγω, 5

άλλ' είς άξιόχpεων ύμίν τον λέγοντα άνοίσω. τήs γdρ έμijς,

b 9 έχει Par. Ι8Ιο έyωy' οιJν corr. τ ipse: e Ι εlεν βτv: είσιν WP μηδέν άν τ

c Ι διδάσκει β Ann.: διδάσκοι 'fWPV έyω οιJν β. prT, δ c 3 ιfJ om. Τ

e 2 τί βδ: ότι τ e 4 μηδ' έιiν)

33

Page 7: Platonis Opera 1 Apologia Plato

20e Π Λ ΑΤ Ω Ν Ο Σ

ε ί δ ή τίs έστιν σοΦία καi οία, μάρτυρα ύμίν παρέξομαι τον θεον τον έν ΔελΦοίs. ΧαιpεΦώντα γdρ ίστε που. οδτοs έμόs

21 τε έταίροs ήν έκ νέου και ύμών τψ πλήθει έταίρόs τε και συνέΦυγε την φυγην ταύτην και μεθ' ύμών κατijλθε. καi ϊστε δη olos ήν Χαιρεφών, ώs σΦοδροs έΦ ' δτι όρμήσειεν. καi δή ποτε και είs ΔελΦοvs έλθων έτόλμησε τούτο

5 μαντεύσασθαι-καί, δπερ λέγω, μη θορυβείτε, ιL άνδρεs-ήρετο γdρ δη εϊ τις έμού είη σοΦώτεροs. άνείλεν οδν ή Πυθία μηδένα σοΦώτερον εlναι. και τούτων πέρι ό άδελΦοs ύμίν αύτού ούτοσι μαρτυρήσει, έπειδη έκείνοs τετελεύτηκεν.

b ΣκέΦασθε δη ών ένεκα ταύτα λέγω · μέλλω γdp ύμιis διδάξειν δθεν μοι ή διαβολη γέγονεν. ταύτα γdρ έγω άκούσας ένεθυμούμην ούτωσί· "Τί ποτε λέγει ό θεός, καί: τί ποτε αίνίττεται; έγω γιiρ δη ούτε μέγα ούτε σμικρον

5 σύνοιδα έμαυτψ σοΦοs ών· τί οδν ποτε λέγει Φάσκων έμε σοΦώτατον εlναι; ού γιiρ δήπου Φεύδεταί γε · ού γdp θέμιs αύτψ.

,, καi πολvν μεν χρόνον ήπόρουν τί ποτε λέγει · έπειτα

μόγιs πάνυ έπί: ζήτησιν αύτού τοιαύτην τινd έτpαπόμην. ήλθον έπί τινα τών δοκούντων σοΦών εlναι, ώs ένταύθα

c εϊπερ που έλέγξων το μαντείον και άποΦανών τψ χρησμψ δτι "Ούτοσι έμού σοΦώτεpόs έστι, συ δ' έμε εφησθα.

,,

διασκοπών οδν τούτον-όνόματι γιiρ ούδεν δέομαι λέγειν, ήν δέ τις τών πολιτικών προs δν έγw σκοπών τοιούτόν τι

5 έπαθον, ιL άνδρες �θηναίοι-καi δ ιαλεγόμενοs αύτψ, έδοξέ μοι οδτοs ό άνηρ δοκείν μεν εlναι σοΦοs άλλοιs τε πολλοίς άνθpώποιs καi μάλιστα έαυτψ, εlναι δ ' ού · κάπειτα έπειpώμην αύτψ δεικνύναι δτι οϊοιτο μεν εlναι

d σοΦόs, εϊη δ' ού. έντεύθεν οδν τούτφ τε άπηχθόμην καί: πολλοίς τών παρόντων· πpos έμαυτον δ ' οδν άπιwν έλογι­ζόμην δτι τούτου μεν τού άνθpώπου έγω σοΦώτερόs είμι ·

e 7 ε l δή τ ί έστιv, σοΦίαs ( om. κa i οία ) Arm. a 5 θοpυβεϊτε βW· θοpυβήτε 'ΓΡV θοpυβεϊσθε b b Ι δη τ Arm δε DWPV (Β incert.) b 8 τοιαύτηv τιva post έτpαπόμηv transp. V Arm.

c 2 ούτοσi έμοίί βδ: οvτόs γέ μου τ c 4 τοιουτοvί τι τ

34

Page 8: Platonis Opera 1 Apologia Plato

Α Π Ο Λ Ο Γ Ι Α Σ Ω Κ Ρ Α Τ Ο Υ Σ 21d

κινδυνεύει μεν γaρ ήμών ούδέτεροι; ούδεν καλόν κάγαθον είδέναι, άλλ' οότοι; μεν οίεταί τι είδέναι ούκ είδώι;, έγώ δέ, 5

wσπερ οδν ούκ οlδα, ούδε οϊομαι · έοικα γούν τούτου γε σμικρψ τινι αύτψ τούτψ σοΦώτεροs εlναι, ότι α μη σlδα ούδε οίομαι είδέναι. έντεύθεν έπ' άλλον ?ία τών έκείνου δοκούντωv σοΦωτέρων εlναι καί μοι ταύτa ταύτα έδοξε · και ένταύθα κάκείνψ και άλλοιι; πολλοϊι; άτrηχθόμην. e

Μετa ταύτ' οδν ήδη έΦεξηι; ?ία, αίσθανόμενοι; μεν και λυπούμενοι; και δεδιωι; ότι άτrηχθανόμην, όμωι; δε άνα­γκαίον έδόκει εlναι το τού θεού περι πλείστου ποιεϊσθαι · ίτέον οδν, σκοπούντι τον χρησμον τί λέγει, έπι ιϊπανται; 5

τούι; τι δοκούνται; είδέναι. και νη τον κύνα, ιL άνδρει; 22 Άθηναίοι-δεϊ γdρ προ ι; ύμάι; τάληθη λέγειν-ή μην έγw έπαθόν τι το ιούτον· οί μεν μάλιστα εύδοκιμούντει; έδοξάν μοι όλίγου δεϊν τού πλείστου ένδεεί'ι; εlναι ζητούντι κατd τον θεόν, άλλοι δε δοκσύντεs Φαυλότεpοι έπιεικέστεροι 5

εlναι άνδρει; προι; το φρονίμωι; έχειν. δεϊ δη ύμϊν την έμην πλάνην έπιδεϊξαι wσπερ πόνουι; τινdι; πονούντοι; ϊνα μοι και άνέλεγκτοι; ή μαντεία γένοιτο. μετd γdρ τοvι; πολι­τικοvι; ?ία έπι τοvι; ποιητaι; τούι; τε τών τραγψδιών και τοvι; τών διθυράμβων και τοvι; άλλουι;, ώι; ένταύθα έπ' b αύτοφώριp καταληψόμενοι; έμαυτον άμαθέστερον έκείνων όντα. άvαλαμβάνων οδν αύτών τd ποιήματα δ. μοι έδόκει μάλιστα πεπραγματεύσθαι αύτοίι;, διηρώτων άν αύτοvι; τί λέγοιεv, ϊv' άμα τι και μανθάνοιμι παρ' αύτών. αίσχύνομαι 5 οδν ύμϊν είπείν, ιL ίiνδρει;, τάληθη · όμωι; δε pητέον. ώι; έποι; γaρ είπείν όλίγου αύτώv δ.παντει; οί παρόντει; άν βέλτιον έλεγαν περι ών αύται έπεποιήκεσαν. έγνων οδν αδ και περι τών ποιητών έν όλίγιp τούτο, ότι ού σοΦίQ. ποιοίεν α ποιοϊεν, άλλα Φύσει τινι και ένθσυσιάζοντεs ωσπεp σί c θεομάvτειι; και οί χpησμιpδοί· και γdp οότοι λέγουσι μεν

d 6 yε om. δ e 2 κai secl. Cobet e 5 ίτέοv oιJv βWΡ, V ut vid.: ι<ai ίέvαι Τ: ίτέοv οι1v έδόκει εlvαι Ann . a 7-8 μοι κai βτWΡ: μοι μη V: μή μοι Arm.: μή μοι κai Stephanus b 8 αι1 Τ: om. βδ b 9 τούτο βΤ τούτψ δ

35

Page 9: Platonis Opera 1 Apologia Plato

22c Π Λ ΑΤ Ω Ν Ο Σ

πολλa καi καλά, ϊσασιν δε ούδεν ώ ν λέγουσι. τοιούτόν τί μοι έΦάνησαν πάθος καi οί ποιηταi πεπονθότες· καi Ιiμα

5 iJσθόμην αύτwν διd Π,ν ποίησιν οίομένων καi τιlλλα σοΦωτάτων εlναι άνθpώπων ά ούκ ήσαν. άπflα οδν καi έντεύθεν τψ αύτψ οίόμενος πεpιγεγονέναι ψπεp καi τwν πολιτικwν.

Τελευτwν οδν έπi τοiίς χειpοτέχνας ?ία· έμαυτψ γdp d συνfιδη ούδεν έπισταμένψ ώς έπος είπείν, τούτους δέ γ'

fίδη δτι εύpήσοιμι πολλa καi καλd έπισταμένους. καi τούτου μεν ούκ έψεύσθην, άλλ' ήπίσταντο ά έγw ούκ ήπιστάμην καί μου ταύτrι σοΦώτεpοι ήσαν. άλλ� ώ ιiνδpες

5 'Αθηναίοι, ταύτόν μοι έδοξαν έχειν άμάpτημα δπεp καi οί ποιηταi καi οί άγαθοi δημιουpγοί-διd το την τέχνην καλwς έξεpγάζεσθαι έκαστος ήξίου καi τιlλλα τd μέγιστα σοΦώτατος εlναι-καi αύτwν αϋτη ή πλημμέλεια έκείνην

e Π,ν σοΦίαν άποκpύπτειν · ώστε με έμαυτον άνεpωτιiν ύπεp τού χpησμού πότεpα δεξαίμην άν ούτως ώσπεp έχω έχειν, μήτε τι σοφος ών Π,ν έκείνων σοΦίαν μήτε άμαθης την άμαθίαν, η άμΦότεpα α έκεϊνοι έχουσιν έχειν. άπεκpι-

5 νάμην οδν έμαυτψ καi τψ χpησμψ δτι μοι λυσιτελοϊ ώσπεp έχω έχειν.

Έκ ταυτησi δη τής έξετάσεως, ώ ιiνδpες 'Αθηναίοι, 23 πολλαi μεν άπέχθειαί μοι γεγόνασι καi οlαι χαλεπώταται

καi βαpύταται, ώστε πολλaς διαβολdς άπ' αύτwν γεγο­νέναι, όνομα δε τούτο λέγεσθαι, σοΦος εlναι · οίονται γάp με έκάστοτε οί παpόντες ταύτα αύτον εlναι σοΦον ά άν

5 άλλον έξελέγξω. το δε κινδυνεύει, ώ ιiνδpες, τψ όντι ό θεος σοΦος εlναι, καi έν τψ χpησμψ τούτψ τούτο λέγειν, δτι ή άνθpωπίνη σοΦία όλίγου τινός άξία έστiν καi ούδενός. καi φαίνεται τούτον λέγειν τον Σωκράτη, πpοσκεχpijσθαι δε

c 7 τψ αύτψ Τδ. το αύτο β ψπεp] ώσπεp Τ (corr in mg Τ ipse) e Ι άποιφύπτειv WV: άποκpύπτει βΡ: άπέκpυπτεv τ Arm. e 5 λυσι­τελεi δ (sed οι sv scr. W ipse) e 7 ταυτησi δη βΤ: ταύτη> ήδη WΡτ' (nisi fort. t): ταυτησi γοϋv V έξετάσεω> Τδ: ίiξεω> β a 5 ώ ιivδpε> βδ: ώ ιivδpε> 11θηvαίοι τ

Page 10: Platonis Opera 1 Apologia Plato

ΑΠΟΛΟΓΙΑ Σ Ω ΚΡΑΤΟΥΣ 23b

τψ εμψ όνόματι, έμε παράδειγμα ποιούμενος) ώσπερ ιiν b

(εί) είποι δτι 'Όδτος ύμών, ι1ι άνθρωποι, σοΦώτατός έστιν, δστις ώσπερ Σωκράτης έγνωκεν ότι ούδενος άξιός έστι τfι άληθείg. προς σοΦίαν. " ταύτ' οδν έγw μεν έτι καl νύν περιιwν ζητώ καl έρευνώ κατd τ6ν θεον καl τών άστών 5

καl ξένων άν τινα οίωμαι σοΦον εlναι · καl έπειδάν μοι μη δοκij, τψ θεψ βοηθών Jνδείκνυμαι δτι ούκ έστι σοφός. καl ύπο ταύτης τfις άσχολίας ούτε τι τών τfις πόλεως πράξαί μοι σχολη γέγονεν άξιον λόγου ούτε τών οίκείων, άλλ' έν πενίg. μυρίg. είμl διd την τού θεού λατρείαν. c

Προς δε τούτοις οί νέο ι μοι έπακολουθούντες, οlς μάλιστα σχολή έστιν, οί τών πλουσιωτάτων, αύτόματοι, χαίρουσιν άκοvοντες έξεταζομένων τών άνθρώπων, καl αύτοl πολλάκις έμε μιμούνται, εlτα έπιχειpούσιν άλλους 5

έξετάζειν · κάπειτα οlμαι εύρίσκουσι πολλην άΦθονίαν οίομένων μεν είδέναι τι άνθρώπων, είδότων δε όλίγα ή ούδέν. έντεύθεν οδν οί ύπ' αύτών έξεταζόμενοι έμοl όργί­ζονται, άλλ' ούχ αύτοϊς, καl λέγουσιν ώς Σωκράτης τίς d έστι μιαρώτατος καl δ ιαφθείρει τοvς νέους · καl έπειδάν τις αύτοvς έρωτ(!. δτι ποιών καl δτι διδάσκων, έχουσι μεν ούδεν είπεϊν άλλ' άγνοούσιν, ίνα δε μη δοκώσιν άπορεϊν, τd κατιi πάντων τών ΦιλοσοΦούντων πρόχειρα ταύτα λέγου- 5

σιν, δτι "τιi μετέωρα καl τd ύπο γής " καl "θεοvς μη νομί­ζειν " καl "τον ήττω λόγον κρείττω ποιεϊν. " τd γιiρ άληθή οίομαι ούκ ιiν έθέλοιεν λέγειν, δτι κατάδηλοι γίγνονται προσποιούμενοι μεν είδέναι, είδότες δε ούδέν. ιϊτε οδν οlμαι Φιλότιμοι όντες καl σΦοδροl καl πολλοί, καl e συντεταμένως καl πιθανώς λέγοντες περl έμού, έμπεπλή­κασιν ύμών τιi ιΙιτα καl πάλαι καl σφοδρώς διαβάλλοντες.

b Ι έμi βδ: έμΕ δi Τ ποιούμενοs παράδειγμα ν Arm. b 2 εί add. m. rec. in Laur. 85.6 b 5 ζητώ βδ: έπιζητώ Τ ( έπι ρunctis not. nesc.) b 6 ξένων βδ: τών ξένων τ μη om. ν Arm. c 4 έξετα­ζομένων βδ: έξελεγχομένων τ c 7 άνθpώπων βδ: τών άνθpώπων τ όλίγα βδ: ή όλίγα Τ (ή ρuncto not. nesc.) d Ι άλλ' ούχ αύτοis βW: άλλ' ούκ αύτοis Ρ, m. incert. in W: ούχ αύτοis Τ d Ι-2 έστι τιs W et fort. Arm d 7 ποιεί τ d 9 είδέναι τι Arm. ut vid. e 2 ξυντεταμένωs Escor. Υ· Ι Ι3 : ξυντεταγμένωs βΤδ e 3 πάλαι και βτwp: πάλαι και νϋν ν σ4>οδpα ώs Β'

37

Page 11: Platonis Opera 1 Apologia Plato

23e ΠΛΑΤΩ Ν Ο Σ

έκ τούτων καi Μέλητόs μοι έπέθετο καi ·�νυτοs καi 5 Λύκων, Μέλητοs μεν ύπερ τών ποιητών άχθόμενοs,

·�νυτοs δε ύπερ τών δημιουργών καi τών πολιτικών, 24 Λύκων δε ύπερ τών pητόρων· ιϊιστε, δπερ aρχόμενοs έγω

έ'λεγον, θαυμάζοιμ' άν εί olόs τ' είην έγι.Ιι ύμών ταύτην την διαβολην έξελ.έσθαι έν οίίτωs όλίγψ χρόνψ οίίτω πολλην γεγονυίαν. ταϋτ' έ'στιν ύμίν, ώ άνδρεs 'Αθηναίοι, τaληθή,

5 καi ύμάs ούτε μέγα ούτε σμικρον aποκρυιfιάμενοs έγω λέγω ούδ' ύποστειλάμενοs. καίτοι οlδα σχεδον δτι τούτοιs αύτοίs aπεχθάνομαι, δ καi τεκμήριον δτι aληθή λέγω καi ότι αίίτη έστiν ή διαβολη ή έμη καi τιi αίτια ταϋτά έστιν.

b καi έάντε νϋν έάντε αύθιs ζητήσητε ταϋτα, οίίτωs εύρήσετε.

Περi μεν ούν ών οί πρώτοί μου κατήγοροι κατηγόρουν αίίτη έστω ίκανη aπολογία προs vμάs· προs δε Μέλητον

5 τον aγαθόν τε και φιλόπολιν, ιϊιs φησι, και τovs vστέρουs μετιi ταϋτα πειράσομαι aπολογήσασθαι. αύθιs γιiρ δή, ώσπερ έτέρων τούτων όντων κατηγόρων, λάβωμεν αύ την τούτων aντωμοσίαν. έχει δέ πωs ώδε· Σωκράτη φησiν aδι­κείν τούs τε νέουs διαΦθείροντα καi θεοvs οϋs ή πόλιs

c νομίζει ού νομίζοντα, έτερα δε δαιμόνια καινά. το μεν δη έγκλημα τοιοϋτόν έστιν · τούτου δε τοϋ έγκλήματοs έν έκαστον έξετάσωμεν.

Φησi γιiρ δη τovs νέουs aδικείν με διαΦθείροντα. εγω 5 δέ γε, ώ άνδρεs 'Αθηναίοι, aδικείν φημι Μέλητον, δτι

σπουδij χαριεντίζεται, pf!.δίωs είs aγώνα καθιστιis aνθρώ­πουs, περi πραγμάτων προσποιούμενοs σπουδάζειν καi

e 6 καi τών πολιτικών secl Cobet (sed cf. Dίog. La. 11 39) a Ι έyω άpχόμ.ενος τ a 6-7 τούτοις αύτοίς Heίndorf: αύτοίς τού­τοις Arm.: τοίς αύτοί> βΊ'WΡV a 7 άληθή βWΡ: τάληθή Τ: κai άληθή V b 4 έστω Τδ: έστiν β άπολογία βδ: ή άπολογία Τ b 5 τε om. τ b 6 άπολογήσασθαι τ. άπολογείσθαι βδ b 7 τούτων έτipων Τ c 5 yε om. Τ c 6 άγώνα ΒΤ: άγώvας δ: άγώvα * D c 7 προσποιούμενος ΤΡ: πpοσποιουμ.ivους βWV

Page 12: Platonis Opera 1 Apologia Plato

Α Π Ο Λ Ο Γ Ι Α Σ Ω Κ Ρ Α ΤΟΥΣ

κήδεσθαι ών ούδεν τούτφ πώποτε έμiλησεν · ώ� δε τούτο ούτω� έχει, πειpάσομαι καi ύμίν έπιδείξαι.

24c

Καί μοι δεύpο, ώ Μiλητε, είπ€ · άλλο τι ή πεpi πλείστου χο

ποιij δπω� ώ� βiλτιστοι οί νεώτεpοι έσονται; d 'Έγωγε. 'Ίθι δή νυν είπε τούτοι�, τί� αύτοv� βελτίου� ποιεί; δήλον

γap δτι οlσθα, μiλον γι σοι. τον μεν γap δ ιαΦθείpοντα έξευpών, ώ� Φfι�, έμ€, είσάγει� τουτοισi καi κατηγοpεί� · 5

τον δε δη βελτίου� ποιούντα ίθι είπε καi μήνυσαν αύτοί� τί� έστιν. -όpιj.�, ώ Μiλητε, δτι σιγιj.� καi ούκ έχει� είπείν; καίτοι ούκ αίσχpόν σοι δοκεί εlναι καi ίκανον τεκμήpιον ο δ δη έγw Μγω, δτι σο ι ούδεν μεμiληκεν; άλλ' είπ€, ώγαθi, τί� αύτοv� άμείνου� ποιεί; χο

Οί νόμοι. :.4λλ' ού τούτο έpωτώ, ώ βiλτιστε, άλλα τί� άνθpωπο�, e

δστι� πpώτον καi αύτο τούτο οlδε, τοv� νόμου�; Οότοι, ώ Σώκpατε�, οί δικασταί. Πώ� λlγει�, ώ Μiλητε; οί'δε τοv� νlου� παιδεύειν οlοί τ€

είσι καi βελτίου� ποιείν; 5 Μάλιστα. Πότεpον ιϊπαντε�, ή οί μεν αύτών, οί δ' οϋ; i1παντε�. Εδ γε νη την 'Ήpαν Μγει� καi πολλην άΦθονίαν τών

ώΦελούντων. τί δε δή; οί'δε οί άκpοαταi βελτίου� ποιούσιν χο

ή οϋ; 25 Καi οότοι. rί δ€, οί βουλευταί; Καi οί βουλευταί. :.4λλ' άpα, ώ Μέλητε, μη οί έν τij έκκλησίq., οί έκκλη- 5

σιασταί, διαΦθείpουσι τοv� νεωτipου�; ή κάκείνο ι βελτίου� ποιούσιν ιϊπαντε�;

Κάκείνοι.

c 8 πώποτε τούτψ τ c Ι Ο πλείστου Τ: πολλού βδ e 5 ποιεiv Τδ: ποιούσιv β e ΙΟ οίδε οί βδ, cοπ. fort. τ ipse: οί δε prT

39

Page 13: Platonis Opera 1 Apologia Plato

25a Π Λ Α Τ Ω Ν Ο Σ

Πάντες άpα, ώς έοικεν, �θηναίοι καλοuς κάγαθοuς Ι ο ποιοϋσι πλην έμοϋ, έγι.Ιι δε μόνος δ ιαφθείρω. ούτω λέγεις;

Πάνυ σΦόδpα ταϋτα λέγω. Πολλήν γέ μου κατέγνωκας δυστυχίαν. καί μοι άπό­

κpιναι · ή και πεpι ίππους ούτω σοι δοκεί έχειν; οί μεν b βελτίους ποιοϋντες αυτοuς πάντες άνθρωποι εlναι, ε[ς δέ

τις ό διαΦθείpων; ή τουναντίον τούτου πιiν ε[ς μέν τις ό βελτίους ο[ός τ' ών ποιείν ή πάνυ όλίγοι, οί ίππικοί, οί δε πολλοί, έάνπεp συνωσι καi χpωνται ίπποις, διαΦθείpουσιν;

5 ουχ ούτως έχει, ώ Μέλητε, καi πεpi ίππων καi των άλλων άπάντων ζψων; πάντως δήπου, έάντε συ καi ·�νυτος ου Φfιτε έάντε Φfιτε · πολλη γap α.ν τις ευδαιμονία εϊη πεpι τοuς νέους εί εlς μεν μόνος αυτοuς διαΦθείpει, οί δ' άλλοι

c ώΦελοϋσιν. άλλα γάp, ώ Μέλητε, ίκανως έπιδείκνυσαι ότι ουδεπώποτε έΦpόντισας των νέων, και σαφως άποΦαίνεις την σαυτοϋ άμέλειαν, ότι ουδέν σοι μεμέληκεν πεpi ών έμε είσάγεις.

5 'Έτι δε ήμίν είπέ, ώ πpος Διος Μέλητε, πότεpόν έστιν ο ίκείν άμεινον έν πολίταις χpηστοίς ή πονηpοίς; ώ τάν, άπόκpιναι · ουδεν γάp τοι χαλεπον έpωτω. ουχ οί μεν πονηpοi κακόν τι έpγάζονται τοuς άει έγγυτάτω αύτων όντας, οί δ' άγαθοi άγαθόν τι;

Ι Ο Πάνυ γε. d 'Έστιν οδν όστις βούλεται ύπο των συνόντων βλάπτε-

σθαι μaλλον ή ώΦελεϊσθαι; άποκpίνου, ώ άγαθέ · καi γdp ό νόμος κελεύει άποκpίνεσθαι. έσθ' όστις βούλεται βλάπτε­σθαι;

5 ου δήτα. Φέpε δή, πότεpον έμε είσάγεις δεϋpο ώς δ ιαΦθείpοντα

τοuς νέους και πονηpοτέpους ποιοϋντα έκόντα ή άκοντα;

a Ι 2 άτvχίαν Τ ( δυσ ίn mg Τ ίpse} b Ι ιiπαντε5 Τ b 6 ού βδ. μη τ c 2 σα</>ώ5 άποψαίνΕι5 βΤ: ] αψώς άπ[ ΠΙ · άποψαίvει5 ( -αίvηι W) σαφώς δ c 5 ήμίv είπέ] είπε ήμίv V. εiπέ μοι Arm. c 8 πονηpοl κακόν τι βΡV: πovηpol κακόν άεί τι W: πovηpol άεl κακόν τι τ d 2 άποκpίvου βΤ (sed Ε supra ου scr. τ ipse}: άπόκpιναι δ d 7 νέους Τ: νεωτέpου5 βδ

Page 14: Platonis Opera 1 Apologia Plato

Α Π Ο Λ Ο Γ Ι Α Σ Ω Κ Ρ Α ΤΟΥΣ 25d

'Εκόντα έγωγε. τί δήτα, ώ Μέλητε; τοσούτον συ έμού σοΦώτεpοs εl

τηλικούτου όντοs τηλικόσδε ών, wστε συ μεν έγνωκαs ότι ΙΟ

οί μεν κακοι κακόν τι έpγάζονται άει τουs μάλιστα πλησίον έαυτών, οί δε άγαθοι άγαθόν, έγω δε δη είs e τοσούτον άμαθίαs ijκω wστε και τούτ' άγνοώ, ότι έάν τινα μοχθηpον ποιήσω τών συνόντων, κινδυνεύσω κακόν τι λαβεϊν ύπ' αύτού, wστε τούτο (το) τοσούτον κακόν έκwν ποιώ, ώs ΦiJs σύ; ταύτα έγώ σοι ού πείθομαι, ώ Μέλητε, 5

οlμαι δε ούδε ιϊλλον άνθpώπων ούδένα · άλλ' η ού δια­Φθείpω ή, εί διαΦθείpω, ιϊκων, ωστε σύ γε κατ' άμΦότεpα 26 ψεύδy. εί δε ιϊκων διαΦθείpω, τών τοιούτων άμαpτημάτων ού δεύpο νόμοs είσάγειν έστίν, άλλa ίδί� λαβόντα διδά­σκειν και νουθετεϊν · δήλον γdp ότι έdν μάθω, παύσομαι ό γε ιϊκων ποιώ. συ δε συγγενέσθαι μέν μοι και διδάξαι 5

εφυγεs και ούκ ήθέλησαs, δεύpο δε είσάγειs, ο[ νόμοs έστιν είσάγειν τουs κολάσεωs δεομένουs άλλ' ού μαθή­σεωs.

:Αλλa γάp, ώ ιϊνδpεs :Αθηναϊοι, τούτο μεν δήλον ήδη έστιν ούγω έλεγον, ότι Μελήτψ τούτων ούτε μέγα ούτε b

σμικpον πώποτε έμέλησεν. όμωs δε δη λέγε ήμϊν, πώs με ΦiJs διαΦθείpειν, ώ Μέλητε, τουs νεωτέpουs; ή δήλον δη δτι, κατd την γpαφην ην έγpάψω, θεουs διδάσκοντα μη νομίζειν οϋs ή πόλιs νομίζει, έτεpα δε δαιμόνια καινά; ού 5

ταύτα λέγειs δτι διδάσκων διαΦθείpω; Πάνυ μ€ν οvν σΦόδpα ταύτα λέγω. Πpos αύτών τοίνυν, ώ Μέλητε, τούτων τών θεών ών νύν

ό λόγοs έστίν, είπε ετι σαΦέστεpον και έμοι και τοϊs άνδpά­σιν τουτοισί· έγw γdp ού δύναμαι μαθεϊν πότεpον λέγειs c

d 9 δήτα βδ: δή ποτε Τ σύ βδ: εύ Τ e Ι post άyαθόν add. τι Τ Arm. e 4 ύπ' Τ: άπ' βδ το Par. Ι 8Ιο: om. βΤδ a Ι εί om. Ven. Ι86 a 2 post τοιούτων add. καΙ άκουσίων βΤδ: secl. Cobet a 9-bi δήλον ήδη έστiν DT et fort. Β: ήδη δήλόν έστιν δ: δήλον b b Ι ούyω D'ΓWP: δ έyιiJ V: Β incert. τούτων edd. vulgo (qui falso Β tribuunt): τούτψ βΤδ b 3-4 δήλον δη ότι βδ: δήλονότι Τ c Ι τουτοισί Τ δ, corr ut vid. Β ipse τούτοιs prB, D

Page 15: Platonis Opera 1 Apologia Plato

26c ΠΛΑΤ Ω Ν Ο Σ

διδάσκειν με νομίζειν εlναί τινα5 θεού5-καi αύτο5 άρα νομίζω εlναι θεοv5 καi ούκ είμi το παράπαν άθεο5 ούδε ταύτυ άδικw-ού μέντοι οϋσπεp γε ή πόλι5, άλλιi έτέρου5,

5 καi τούτ' έστιν δ μοι έγκαλεί5, δτι έτέρου5, ή παντάπασί με Φi/5 ούτε αύτον νομίζειν θεοv5 τού5 τε άλλου5 ταύτα διδά­σκειν.

Ταύτα λέγω, ώ5 το παράπαν ού νομίζει5 θεού5. d Ώ θαυμάσιε Μέλητε, fνα τί ταύτα λέγει5; ούδε ήλιον

ούδε σελήνηv άρα νομίζω θεοv5 εlναι, ώσπερ οί άλλοι άνθρωποι;

Μα Δί� ώ άνδρε5 δ ικασταί, έπεi τον μεν ήλιον λίθον 5 φησiν εlναι, ΠJν δε σελήνηv γήν.

11ναξαγόρου οίει κατηγορείν, ώ Φίλε Μέλητε; καi οϋτω καταΦρονεί5 τωνδε καi οίει αύτοv5 άπείρου5 γραμμάτων εlναι ώ στε ούκ είδέναι δτι τιi 11ναξαγόρου βιβλία τού Κλαζομενίου γέμει τούτων των λόγων; καi δη καi οί νέοι

ΙΟ ταύτα παρ' Εμού μανθάνουσιν, a eξεστιν ένίοτε εί Πάνυ e πολλού δραχμή5 έκ τή5 όρχήστρα5 πριαμένοι5 Σωκράτου5

καταγελaν, έιiν προσποιήται έαυτού εlναι, άλλω5 τε καi οϋτω5 άτοπα όντα; άλλ� ώ προ5 Διό5, ούτωσί σοι δοκw; ούδένα νομίζω θεον εlναι;

5 Ού μέντοι μιi Δία ούδ' όπωστιούν. 'i1πιστό5 γ' εl, ώ Μέλητε, καi ταύτα μέντοι, ώ5 έμοi

δοκεί5, σαυτιp. έμοi γιiρ δοκεί ούτοσί, ώ άνδρε5 11θηvαίοι, πάνυ εlναι ύβρισ7iJ5 καi άκόλαστο5, καi άτεχνw5 ΠJν γραφην ταύτην ϋβρει τινi καi άκολασίι;ι καi νεότητι

27 γράψασθαι. έοικεν γιiρ ώσπερ αίνιγμα συντιθέντι δια­πειpωμένψ " 'Α ρ α γνώσεται Σωκράτη5 ό σοΦο5 δη έμοίί χαριεντιζομένου καi έναντί' έμαυτψ λέγοντο5, ή έξα­πατήσω αύτον καi τοv5 άλλου5 τοv5 ιiκούοντα5; " οδτο5

5 γιiρ έμοi φαίνεται τιi έναντία λέγειν αύτο5 έαυτιp έν η'j

d Ι ίνα om. τ e 4 ούδένα νομίζω βWΡ: ούδένα *Ομίζειν τ ( νομ- corr. fort. Τ') : ώς ούδένα νομίζω ν e 7 γιip βδ: μεν γιip Τ e 9 ταύτη ν om. WP a Ι post σvντιθέντι add ή Τ (punctis not. nesc.) : add. καi ν Arm. a 2 δη om. Τ a 4-5 ούτος λέγειν] ούτος . . . λέγων νat. gr. Ι029: οϋτως . . . λέγων Arm.

Page 16: Platonis Opera 1 Apologia Plato

ΑΠΟΛΟΓΙΑ Σ Ω ΚΡ Α Τ Ο Υ Σ

γpαΦfι wσπεp άν ε ί είποι · "�δικεϊ Σωκpάτης θεους ού νομίζων, άλλα θεους νομίζων. " καίτοι τούτό έστι παί­ζοντας.

27a

ΣυνεπισκέΦασθε δή, ώ άνδpες, fι μοι Φαίνεται ταύτα λέγειν· συ δε ήμϊν άπόκpιναι, ώ Μέλητε. ύμεϊς δέ, δπεp 1 0

κατ' άpχας ύμaς παprιτησάμην, μέμνησθέ μοι μη θοpυβεϊν b

έαν έν τψ είωθότι τpόπψ τοvς λόγους ποιwμαι. nΕστιν δστις άνθpώπων, ώ Μέλητε, άνθpώπεια μεν

νομίζει πpάγματ' εlναι, άνθpώπους δε ού νομίζει; άπο­κpινέσθω, ώ άνδpες, καi μη άλλα καi άλλα θοpvβείτω · 5

έσθ' δστις ί'πποvς μεν ού νομίζει, ίππικα δε πpάγματα; ή αύλητας μεν ού νομίζει εlναι, αύλητικα δε πpάγματα; ούκ έστιν, ώ ιϊpιστε άνδpwν· εί μη σv βοvλει άποκpίνασθαι, έγw σοi λέγω καi τοϊς άλλοις τοvτοισί. άλλα το έπi τοvτψ γε άπόκpιναι · έσθ' δστις δαιμόνια μεν νομίζει πpάγματ' c

εlναι, δαίμονας δε ού νομίζει; Ούκ έστιν. Ώς ώνησας δτι μόγις άπεκpίνω vπο τοvτωνι αναγκα­

ζόμενος. ούκούν δαιμόνια μεν Φfις με καi νομίζειν καi 5

διδάσκειν, είτ' οδν καινα είτε παλαιά, άλλ' οδν δαιμόνιά γε νομίζω κατα τον σον λόγον, καi ταύτα καi δ ιωμόσω έν τfι άντιγpαφfι. εί δε δαιμόνια νομίζω, καi δαίμονας δήπου πολλη άνάγκη νομίζειν μέ έστιν· ούχ ούτως έχει; έχει δή · τίθημι γάp σε όμολογούντα, έπειδη ούκ άποκpίνrι. τους δε 1 0

δαίμονας ούχi 1jτοι θεούς γε ήγοvμεθα ή θεwν παϊδας; ΦiJς d ή οϋJ·

Πάνυ γε. Ούκούν εϊπεp δαίμονας ήγούμαι, ώς συ Φfις, εί μεν θεοί

τινές είσιν οί δαίμονες, τούτ' άν εϊη δ έγώ φημί σε αίνίτ- 5

τεσθαι καi χαpιεντίζεσθαι, θεους ούχ ήγοvμενον Φάναι με θεους αδ ήγεϊσθαι πάλιν, έπειδήπεp γε δαίμονας ήγούμαι · εί δ' αδ οί δαίμονες θεwν παϊδές είσιν νόθοι τινες ή έκ

a 9 δή] δε Τ (η sv Τ vel Τ') μοι] έμοi Τ ( έ punctis not. nesc.) b 8 άποκpίνασθαι Dδ: άποκpίνεσθαι τ (Β incert.) d Ι ήγούμεθα βδ: ήγούμεθα εlναι τ d 6 με τ. έμe βδ

43

Page 17: Platonis Opera 1 Apologia Plato

27d Π Λ Α Τ Ω Ν Ο Σ

νυμφων ή έκ τινων άλλων Jιν δη καi λέγονται, τίs ιϊν ro άνθpωπων θεων μεν παϊδαs ήγοϊτο εlναι, θεοvs δε μή;

e όμοίωs γdp ιϊν άτοπον είη wσπεp aν εί τιs ϊππων μεν παϊδαs ήγοϊτο ή καi όνων, τovs ήμιόνουs, ϊππουs δε καi όνοvs μη ήγοϊτο εlναι. άλλ', Jι Μέλητε, οιίκ έστιν δπωs σv ταύτα οιίχi άποπειpώμενοs ήμών έγpάψω την γpαψην

5 ταύτην ή άπορών δτι έγκαλοϊs έμοi άληθes άδίκημα· δπωs δε σύ τινα πείθοιs aν καi σμικpον νούν έχοντα άνθpώπων, ώs τού αιίτού έστιν καi δαιμόνια καi θεϊα ήγεϊσθαι, καi αδ

28 τού αιίτού μήτε δαίμοναs μήτε θεοvs μήτε ήρωαs, οιίδεμία μηχανή eστιν.

:Αλλd γάp, Jι άνδρεs :Αθηναϊοι, ώs μeν eyw οιίκ άδικω κατd την Μελήτοv γpαΦήν, ού πολλήs μοι δοκεϊ εlναι άπο-

5 λογίαs, άλλα ίκανd καi ταύτα · δ δε καi €ν τοϊs έμπροσθεν έλεγον, δτι πολλή μοι άπέχθεια γέγονεν καi προs πολλούs, εδ ϊστε δτι άληθέs έστιν. καi τούτ' έστιν δ €μ€ αίρήσει, eάνπερ αίpfi, οιί Μέλητοs οιίδε ':Ανvτοs ιiλλ' ή τών πολλών διαβολή τε καi Φθόνοs. ιϊ δη πολλοvs καi άλλοvs καi

b άγαθοvs άνδραs fίpηκεν, οlμαι δε καi αίρήσει · οιίδeν δε δεινόν μη €ν έμοi στfί.

'Ίσωs δ ' aν οδν εϊποι τιs, 'Έlτ' οιίκ αίσχύν'!J, ώ Σώκρα­τεs, τοιούτον Επιτήδευμα €πιτηδεύσαs έξ ού κινδvνεύειs

5 νvνi άποθανεϊν; " εyω δε τούτφ ιϊν δίκαιον λόγον άντεί­ποιμι, δτι 'Όιί καλωs λέγειs, Jι άνθρωπε, εί οίει δεϊν κίνδvνον ύπολογίζεσθαι τού ζήν ή τεθνάναι άνδρα δτοv τι καi σμικρον σφελόs eστιν, ιiλλ' οιίκ eκεϊνο μόνον σκοπεϊν δταν πpάΠ'!J, πότερον δίκαια ή άδικα πράττει, καi άνδpοs

d 9 άν WPB'T': om. βτv Arm. e Ι wσπεp άν δ wσπεp β: post wσπεp ras. in Τ ubi Τ' scr. άν εί τιs e 2 ή secl. Forster τotls ήμιό-νουs secl. Baumlein e 4 ταύτα secl. Schanz e 7 τού αύτού Ven. 1 84: ού τού αύτού βΤδ: ού τού αύτού secl. Rieckher post αύτού add. άνδpοs τ a Ι τού αύτού secl. Hirschig a 7 αipήσει βδ: αίρει τ a 9 πολλοtls καi άλλοvs καi] πολλοtls καi άλλοvs Ρ: καi άλλοvs πολλοtls κai Arm b Ι aipήσει b aίpήσει Τ αipήσειν βδ b 3 δ ' aν βδ άν Τ Eus Stob. b 5 άν δίκαιον βΤδ Stob δίκαιον άν Antonin Eus b 6 ού βδ ΠΙ Antonin Aristid Eus Stob om τ b 9 πότερο ν Τ Antonin. Aristid Eus Stob πότεpα βδ

44

Page 18: Platonis Opera 1 Apologia Plato

ΑΠΟΛΟΓΙΑ Σ Ω ΚΡ Α Τ Ο Υ Σ 28c

αγαθού εpγα η κακού. Φαύλοι yap αν τψ yε σψ λόγψ εlεν c τών ήμιθέων δ σοι έν Tpoίf!o τετελευτήκασιν οϊ τε άλλοι καi ό τής Θέτιδος ύός, δ ς τοσούτον τού κινδύνου κατεΦpόνησεν τταpιi το αίσχpόν τι ύττομεϊναι wστε, έπειδη εlττεν ή μήτηp αύτι[ι ττpοθυμουμένψ 'Έκτοpα άττοκτεϊναι, θεος οιJσα, 5

ούτωσί ττως, ώς έγώ οlμαι· ' Ώ τταϊ, εί τιμωρήσεις Πατpόκλψ τι[ι έταίpψ τον Φόνον καi 'Έκτοpα άποκτενεϊς, αύτος άττοθανij-αύτίκα γάp το ι, ' φησί, 'μεθ' 'Έκτοpα ττότμος έτοϊμος'-ό δε τούτ' άκούσας τού μεν θανάτου καi τού κινδύνου ώλιγώpησε, ττολv δε μιiλλον δείσας το ζήν ιο

κακος ων και τοϊς Φίλοι> μη τιμωpεϊν, :Α.ύτίκα, , Φτισί, d 'τεθναίην, δίκην έττιθεiς τι[ι άδικούντι, ί'να μη ένθάδε μένω καταγέλαστος τταpιi νηυσi κοpωνίσιν άχθος άpούpης. ' μη αύτον οίε ι φpοντίσαι θανάτου καi κινδύνου; "

Οϋτω γιip έχει ώ άνδpες Άθηναϊοι τfj άληθείψ οδ άν τις 5

έαυτον τάζυ ήγησάμενος βέλτιστον εlναι η ύττ' άpχοντος ταχθij, ένταύθα δεϊ, ώς έμοi δοκεϊ, μένοντα κινδυνεύειν, μη δεν ύττολογιζόμενον μήτε θάνατον μήτε άλλο μη δεν πpο τού αίσχpού. έγώ οδν δεινιi άν είην είpγασμένος, ώ άνδpες Άθηναϊοι, εί δτε μέν με οί άpχοντες έταπον, οϋς ύμεϊς e

εϊλεσθε άpχειν μου, καi έν Ποτειδαίf!ο καi έν Άμφιπόλει καi έπi Δηλίψ, τότε μεν οδ έκεϊνοι έταπον έμενον ώσπεp καi άλλος τις καi έκινδύνευον άττοθανεϊν, τού δε θεού τάτ­τοντος, ώς έγώ ψήθην τε καi ύττέλαβον, ΦιλοσοΦούντά με 5

δεϊν ζην καi έζετάζοντα έμαυτον καi τοvς άλλους, ένταύθα δε Φοβηθεiς η θάνατον η άλλ' ότιούν ττpιiγμα λίττοιμι τήν 29 τάζιν. δεινόν τάν είη, καi ώς άληθώς τότ' άν με δ ικαίως είσάγοι τις είς δικαστήριον, δτι ού νομίζω θεοvς εlναι aπειθών τfj μαντείf!ο καi δεδιώς θάνατον καi οίόμενος σοφος εlναι ούκ ών. το γάp τοι θάνατον δεδιέναι, ώ 5

c 4 τό μη αίσχpόv Aristid. c 9 ταύτα β d 2 δίκην βδ Eus. τηv δίκην τ e 3 τότε μev βΤδ Stob. καi άλλοθι 'ΠΟV Eus e 6 δεϊv ζήv] δεϊ ζήv Eus. διαζήv Stob post καi' add. τότε in mg Τ a 1 rf>οβηθεi�] εί rf>οβηθεi� Stob ij ' om. Eus. λίποιμι βWV Eus., Stob (Md Α) λείποιμι ΤΡ, Stob (Br ) a 2 τιϊv βδ: μέvτ" ιϊv Τ Eus . ιϊv Stob.

45

Page 19: Platonis Opera 1 Apologia Plato

29a Π Λ Α Τ Ω Ν Ο Σ

ίiνδpεs, ούδεν άλλο έστιν ή δοκείν σοΦον εlναι μη όντα · δοκείν γιip είδέναι έστιν α ούκ ο[δεν. οlδε μεν γιip ούδειs τον θάνατον ούδ' εi τυγχάνει τψ άνθpώπφ πάντων μέγι­στον δν των άγαθων, δεδίασι δ' ώs εδ εiδότεs δτι μέγιστον

b των κακων έστι. και τούτο πωs ούκ άμαθία έστιν αϋτη ή έπονείδιστοs, ή τού οίεσθαι είδέναι α ούκ οlδεν; έγι.Ιι δ: t1J ίiνδpεs, τούτφ και Ενταύθα ίσωs διαΦέpω των πολλων άνθpώπων, και εί δή τφ σοΦώτεpόs του Φαίην εlναι, τούτφ

5 ίiν, δτι ούκ είδωs ίκανωs πεpι των έν ·�ιδοv οϋτω και ο ϊομαι ούκ είδέναι · το δε άδικείν και άπειθεϊν τψ βελτίονι και θεψ και άνθpώπφ, δτι κακόν και αίσχpόν έστιν οlδα. πpο οδν των κακων ών ο[δα δτι κακά έστιν, α μη οlδα εί και άγαθα. όντα τυγχάνει ούδέποτε ΦοfJήσομαι ούδε

c Φεύξομαι · ωστε ούδ' εϊ με νύν ύμεϊs άΦίετε l1νύτφ άπιστή­σαντεs, δs εφη ή την άpχην ού δεϊν έμε δεύpο είσελθεϊν ή, έπειδη είσήλθον, ούχ οlόν τ' εlναι το μη άποκτείναί με, λέγων πpos ύμάs ώs, εi διαΦεvξοίμην, ήδη αν ύμων οί ύεϊs

5 έπιτηδεύοντεs α Σωκpάτηs διδάσκει πάντεs παντάπασι δ ιαΦθαpήσονται-εϊ μοι πpos ταύτα είποιτε · " Ώ Σώκpα­τεs, νύν μεν 11νύτφ ού πεισόμεθα άλλ' άΦίεμέν σε, έπι τούτφ μέντοι, εφ · ψτε μηκέτι έν ταύτrι η'j ζητήσει δια­τpίβειν μη δε Φ ιλοσοΦεϊν · έιiν δε άλψs έτι τούτο πpάττων,

d άποθανij "-εί οδν με, δπεp εlπον, έπι τούτοιs άΦίοιτε, εϊποιμ' aν ύμϊν δτι "Έγω ύμάs, t1J άνδpεs 11θηναϊοι, άσπάζομαι μεν και Φιλω, πείσομαι δε μάλλον τψ θεψ ή ύμϊν, και €ωσπεp aν έμπνέω και olόs τε ώ, ού μη παύσω-

5 μαι Φιλοσοφων και ύμϊν παpακελεvόμενόs τε και ενδει­κνύμενοs δτφ aν άει έντυγχάνω ύμων, λέγων οlάπεp εϊωθα, δτι ' Ώ άριστε άνδpων, 11θηναίοs ων, πόλεωs τijs μεγίστηs και εύδοκιμωτάτηs εis σοΦίαν και iσχύν,

a 7 ούκ βΤδ Plut. Eus Stob . μiJ in mg τ b Ι καi τούτο βτwJ>V Stob. καίτοι Eus . . καi Arm. αύτη ή om. Arm. b 3 τούτψ sec\ Schanz ίσως post πολλων transp. Eus. b 6 ante άπειθεϊν add. το sv Τ b 8-9 εi καi Eus. Stob.: εi βΤδ b 9 Φοβηθήσομαι WP, Eus. (ΒΟΝ) c 4 άν secl. Cobet c 7 πειθόμεθα Baumann d 2 ώ om. β d 3 πείθομαι Eus.

Page 20: Platonis Opera 1 Apologia Plato

ΑΠΟΛΟΓΙΑ Σ Ω ΚΡΑΤΟΥΣ 29d

χρημάτων μεν ούκ αίσχύνυ έπιμελούμενοι; δπωι; σοι έ!σται ώι; πλεϊστα, και δόξηι; και τιμijι;, φρονήσεωι; δε και e άληθείαι; και τijι; ψυχijι; δπωι; ώι; βελτίστη έ!σται ούκ έπιμελfι ούδε Φροντίζειι;; ' και έάν τιι; ύμwν άμφισβητfι και Φiι έπιμελεϊσθαι, ούκ εύθvι; άΦήσω αύτον ούδ' άπειμι, άλλ' έρήσομαι αύτον και έξετάσω και έλέγξω, και έάν μοι μη 5

δοκfι κεκτijσθαι άρετήν, Φάναι δέ, όνειδιω δτι τιi πλείστου 30 άξια περι έλαχίστου ποιεϊται, τιi δε Φαυλότερα περι πλείονοι;. ταύτα και νεωτέριp και πρεσβυτέριp δτιp άν έντυγχάνω ποιήσω, και ξένιp και άστψ, μάλλον δε τοϊι; άστοϊι;, δσιp μου έγγυτέρω έστε γένει. ταύτα γιiρ κελεύει ό 5

θεό ι;, εδ ίστε, και έγw οίο μαι ούδέν πω ύμϊν μεϊζον άγαθον γενέσθαι έν τfι πόλει ή τijν έμην τψ θεψ ύπηρεσίαν. ούδεν γιiρ άλλο πράπων έγw περιέρχομαι ή πείθων ύμwν και νεωτέρουι; και πρεσβυτέρου<; μήτε σωμάτων έπιμελεϊσθαι μήτε χρημάτων πρότερον μηδε ούτω σΦόδρα ώι; τijι; b ψυχijι; δπωι; ώι; άρίστη έσται, λέγων δτι Όύκ έκ χρημάτων άρετή γίγνεται, άλλ' έξ άρετijι; χρήματα και τιi άλλα άγαθιi τοϊι; άνθρwποιι; aπαντα και ίδίQ- και δημοσίQ-. ' εί μεν οδν ταύτα λέγων διαφθείρω τοvι; νέουι;, ταύτ' ιϊν είη 5

βλαβερά · εί δέ τίι; μέ φησιν άλλα λέγειν ή ταύτα, ούδεν λέγει. προι; ταύτα, " Φαίην lίν, "JJ άνδρει; Άθηναϊοι, ή πείθεσθε Άνύτιp ή μή, και ή άΦίετε ή μη άΦίετε, ώι; έμού ούκ aν ποιήσοντοι; άλλα, ούδ' εί μέλλω πολλάκιι; τεθνά- c

" ναι. Μη θορυβεϊτε, JJ άνδρει; Άθηναϊοι, άλλ' έμμείνατέ μοι

οlι; έδεήθην ύμων, μη θορυβεϊν έΦ' οlι; αν λέγω άλλ' άκούειν · και γάρ, ώι; έγw οlμαι, όνήσεσθε άκούοντει;. 5

e 3 άμΦισβητfι βδ: άμφισβητήσrι Τ a 2 ποιΕίται βδ· ποιήσΕ-ται τ a 5 μου βΡV, Tsv, Wsv: μοι τw b Ι μη δε βδ Stob. (ούδε in paraphr. Iambl.). μήτΕ άλλου 'I'IVO� τ b 2 ότι om. β b 3 άpΕτή βδ Iambl.: ή άpΕτή τ Stob. b 4 κai ίδίq. κai δημοσίq. om. Τ b 7 άvδpΕ� Τ Arm.: om. βWPV b 8 post άΦίσΕ ' add. μΕ Τ ή μiJ άΦίΕτΕ βWPV· ή μή Τ Arm. c Ι ποιήσοvτο� βτwp: ποιήσοvται V: ποιήσαvτο� Cobet c 3 JJ τν Arm.: om. βWΡ

47

Page 21: Platonis Opera 1 Apologia Plato

30c ΠΛΑΤ Ω Ν Ο Σ

μέλλω γαp οδν ά:ττα υμιν έpείν καi άλλα έΦ ' ο[� ίσω� βοήσεσθε · άλλα μηδαμώ� ποιείτε τούτο. εδ γαp ίστε, έάν με άποκτείνητε τοιούτον όντα ο[ον έγιl.ι λέγω, ούκ έμε μείζω βλάψετε ή ύμa� αύτού�· έμε μεν γαp ούδεν άν

10 βλάι{ιειεν ούτε Μέλητο� ούτε 'Ανυτο� · ούδε γαp άν δύναιτο · d ού γαp οίομαι θεμιτόν εlναι άμείνονι άνδpi ύπο χείpονο�

βλάπτεσθαι. άποκτείνειε μεντάν ίσω� ή έξελάσειεν ή άτιμώσειεν · άλλα ταύτα ούτο� μεν ίσω� οίεται καi άλλο� τί� που μεγάλα κακά, έγιl.ι δ ' ούκ οίομαι, άλλα πολv

5 μaλλον ποιείν δ. ούτο� νυνi ποιεί, άνδpα άδίκω� έπιχειpείν άποκτεινύναι. νύν οδν, cL άνδpε� 'Αθηναίοι, πολλού δέω έγιl.ι ύπεp έμαυτού άπολογείσθαι, ω� τι� άν οίο ιτο, άλλα ύπf.p ύμών, μ ή τι έξαμάpτητε πεpi την τού θεού δόσιν ύμίν

e έμού καταψηφισάμενοι. έαν γαp εμε αποκτείνητε, ού pq.δίω� άλλον τοιούτον εύpήσετε, άτεχνώ�, εί καi γελ­οιότεpον είπείν, πpοσκείμενον τfι πόλει ύπο τού θεού ωσπεp ϊ71'71'ψ μεγάλψ μf.ν καi γενναίψ, ύπο μεγέθου� δε

5 νωθεστέpψ καi δεομένψ έγείpεσθαι ύπο μύωπό� τινο� · ο [ον δή μοι δοκεί ό θεό� έμε τfι πόλει πpοστεθηκέναι­τοιούτόν τινα δ� ύμa� έγείpων καi πείθων καi όνειδίζων

31 ένα έκαστον ούδεν παύομαι την ήμέpαν δλην πανταχού πpοσκαθίζων. το ιούτο� οδν άλλο� ού pq.δίω� ύμίν γενήσε­ται, cL άνδpε�, άλλ' έαν έμοi πείθησθε, Φείσεσθέ μου · ύμεί� δ' ίσω� τάχ' άν άχθόμενοι, ωσπεp οί νυστάζοντε� έγειpό-

5 μενοι, κpούσαντε� άν με, πειθόμενοι Άνύτψ, pq.δίω� ιϊν άποκτείναιτε, εlτα τον λοιπόν βίον καθεύδοντε� διατελοίτε άν, εί μή τινα άλλον ό θεό� ύμίν έπιπέμι{ιειεν κηδόμενο� ύμών. δτι δ' έγιl.ι τυγχάνω ων τοιούτο� ο[ο� ύπο τού θεού

c 6 οιJν βΤΡ, Wsv: om. V, prW, Arm. ύμϊν post έpείν Τ. ante άπα V: om. Arm. c 8 με Τ: έμe βδ Stob. c 9-10 άν βλάψειεν βWV Stob.: βλάψειεν Ρ: βλάψει Τ: βλάψειεν άν Theodoret. codd. plerique: βλάψειεν δ' άν C\em. in paraphr. c 10 δύναιτο βτwν: δύναιντο Tsv, Ρ Theodoret. Stob. d 3 άτιμώσειεν Stob .. άτιμά-σειεν βΤδ Theodoret. d 5 ούτος νvνi βδ Theodoret . ούτοσi νύν Τ έπιχειpών Theodoret d 8 τι βΡV· om. τw e Ι έμε βδ: με τ e 5 νωθpοτ€pψ τ a 5 άν' om. τ a 6 βίον βδ: ΧΡόνον Τ a 7 ύμίν ό θεός Τ

Page 22: Platonis Opera 1 Apologia Plato

ΑΠΟΛΟΓΙΑ Σ Ω ΚΡΑΤΟΥΣ 31a

τfι πόλει δεδόσθαι, ένθένδε aν κατανοήσαιτε · ού γap άνθpωπίνιp ί!οικε το έμε τwν μεν έμαυτοϋ άπάντων b ήμεληκέναι καi άνέχεσθαι τwν οίκείων άμελουμένων τοσαϋτα η δη ί!τη, το δε ύμέτεpον πpάπειν άεί, ίδίg. έκάστιp πpοσιόντα ωσπεp πατέpα η άδελΦον πpεσβύτεpον πεί­θοντα έπιμελεϊσθαι άpεrijς. καi εί μέν τι άπο τούτων άπέ- 5

λαυον καi μισθον λαμβάνων ταϋτα παpεκελευόμην, εlχον άν τινα λόγον· νϋν δε όpιiτε δη καi αύτοi δτι οί καrijγοpοι, τ&λλα πάντα άναισχύντως οϋτω κατηγοpοϋντες, τοϋτό γε ούχ ο[οί τε έγένοντο άπαναισχυνrijσαι παpασχόμενοι μάpτvpα, ώς έγώ ποτέ τινα η έπpαξάμην μισθον η fιτησα. c

ίκανον γάp, οlμαι, έγω παρέχομαι τον μάpτvpα ώς άληθij λέγω, rijν πενίαν.

'Ίσως aν οδν δόξειεν άτοπον εlναι δτι δη έγw ίδίg. μεν ταϋτα συμβουλεύω πεpιιwν καi πολυπpαγμονw, δημοσίg. 5

δε oti τολμw άναβαίνων εlς το πλήθος το ύμέτεpον συμβουλεύειν τfι πόλει. τούτου δε αϊτιόν έστιν δ ύμείς έμοϋ πολλάκις άκηκόατε πολλαχοϋ λέγοντος, δτι μοι θεϊόν τι καi δαιμόνιον γίγνεται, δ δη καi έν τfι γpαΦfι έπικωμιpδwν d Μέλητος έγpάψατο. έμοi δε τοϋτ' ί!στιν έκ παιδος άpξά­μενον, Φωνή τις γιγνομένη, 7j δταν γένηται, άεi άποτpέπει με τούτου δ aν μέλλω πpάπειν, πpοτpέπει δε ούποτε. τοϋτ' ί!στιν δ μοι έναντιοϋται τd πολιτικa πpάπειν, καi 5

παγκάλως γέ μοι δοκεϊ έναντιοϋσθαι · εδ γap ίστε, ώ άνδpες 'Αθηναίοι, εl έγw πάλαι έπεχείpησα πpάπειν τa πολιτικa πpάγματα, πάλαι aν άπολώλη καi ούτ' άν ύμιiς ώΦελήκη οtiδεν ούτ' αν έμαυτόν. καί μοι μη ιϊχθεσθε e

λέγοντι τάληθij · ού γap έστιν δστις άνθpώπων σωθήσεται ούτε ύμϊν ούτε άλλιp πλήθει ούδενi γνησίως έναντιούμενος

b Ι άπάντων βδ πάντων τ b 5 μι€ν τι Cobet μι€ντοι τι βδ, corr Τ ipse (prT incert ) μίντοι Prisc b 6 εlχον βWPV· εlχεν Τ Arm b 8 οϋτως άvαισχύντως Τ c 2 έγω om. Τ τόv om. V, prW (inserit postea fort. W ipse): eras. nesc. in Τ c 5 πολυπpαγμονών τ d Ι post γίγνεται add. Φωvή βΤδ: secl. Forster d 4 τού­του Τ: τούτο βδ d 7 πάλαι secl. Cobet e 3 πλήθει ούδενi βδ Aristid Stob.: ούδενi πλήθει Τ

49

Page 23: Platonis Opera 1 Apologia Plato

31e ΠΛΑΤΩ Ν Ο Σ

καi δ ιακωλύων πολλιi άδικα καi παpάνομα έν τfi πόλει 32 γίγνεσθαι, ιiλλ' ιiναγκαίόν έστι τον τφ όντι μαχούμενον

ύπεp τοϋ δικαίου, καi εί μέλλει όλίγον χpόνον σωθή­σεσθαι, ίδ ιωτεύειν ιiλλιi μη δημοσιεύειν.

Μεγάλα δ' έγωγε ύμίν τεκμήpια παpέξομαι τούτων, ού 5 λόγουs, ιiλι\' δ ύμείs τιμάτε, έpγα. ιiκούσατε δή μου τιi

έμοi συμβεβηκότα, ίνα είδijτε ότι ούδ' άν ένi ύπεικάθοιμι παpιi το δ ίκαιον δείσαι;; θάνατον, μη ύπείκων δε άμα κάν ιiπολοίμην. έpώ δε ύμίν Φοpτικιi μεν καi δικανικά, ιiληθij δέ. έγω γάp, ιk ιϊνδpεs �θηvαίο ι, ιϊλλην μεν ιipχην ούδε-

b μίαν πώποτε ήpξα έν τfi πόλει, έβούλευσα δέ· καi έτυχεν ήμών ή Φυλη �ντιοχis πpυτανεύουσα δτε ύμείs τovs δέκα στpατηγοvs τovs ούκ ιiνελομένουs τovs έκ τijs ναυμαχίαs έβουλεύσασθε άθpόουs κpίνειν, παpανόμωs, ώs έν τφ

5 ύστέpψ χpόνψ πάσιν ύμίν έδοξεν. τότ' έγw μόνοι;; τών πpυτάνεων ήναντιώθην ύμίν μηδεν ποιείν παpιi τοvι;; νόμουι;; καi έναντία έΦηΦισάμην· καi έτοίμων όντων ένδεικνύναι με καi ιiπάγειν τών pητόpων, καi ύμών κελευόντων καi βοώντων, μετιi τοϋ νόμου καi τοϋ δικαίου

c ψ μην μάλλόν με δείν δ ιακινδυνεύειν ή μεθ' ύμών γενέσθαι μη δ ίκαια βουλευομένων, Φοβηθέντα δεσμον ή θάνατον. καi ταϋτα μεν ήν έτι δημοκpατουμένηι;; τijι;; πόλεωι;; · έπειδη δε όλιγαpχία έγένετο, οί τpιάκοντα α δ μεταπεμφάμενοί με

5 πέμπτον αύτον είι;; τfιν θόλον πpοσέταξαν ιiγαγείν έκ Σαλαμϊνοι;; Λέοντα τον Σαλαμίνιον ίνα ιiποθάνοι · οlα δη καi ιϊλλοιι;; έκείνοι πολλοίι;; πολλιi πpοσέταπον, βουλό­μενοι ώι;; πλείστουι;; ιiναπλijσαι αίτιών. τότε μέντοι έγw ού

d λόγψ ιiλι\' έpγψ αδ ένεδειξάμην δτι έμοi θανάτου μεν μέλει, εί μη ιiγpοικότεpον ήν είπεϊν, ούδ' ότιοϋν, τοϋ δε

a Ι τον βδ Aristid. Stob.: om. τ a 5-6 μου τd έμοi β: μου τd δ: μοι τd τ a 7 δίκαιον] δiον τ (δίκαιον in mg fort. τ ipse) aμα κaν Ast: aμα καi ίiμα ό.ν βΡV ( aμ' ό.ν PV): άλλα καi ίiμ' ό.ν W: aμα καi Τ: ίiμ' ό.ν καi Arm. ut vid.: άλλιi κό.ν Bumet a 9 ό.νδpεs Τ: om. βδ b 4 έβουλεύσασθε Τ Arm.: έβούλεσθε βWPV b 6 ύμϊν om. β b 8 άπάyειν] fort. ύπάγειν Tim. Lex c 6 άποθάνrι δ d Ι μeν θανάτου Τ

so

Page 24: Platonis Opera 1 Apologia Plato

ΑΠΟΛΟΓΙΑ Σ Ω ΚΡ Α Τ Ο Υ Σ 32d

μηδεν ι'iδικον μηδ ' άνόσιον έργάζεσθαι, τούτου δε το πdν μέλει. έμε γιiρ έκείνη ή άρχη οvκ έξέπληξεν, οϋτωs ίσχυριi οδσα, ιϊιστε ι'iδικόν τι έργάσασθαι, άλλ' έπειδη έκ τijs 5

θόλου έξήλθομεν, oi μεν τέ7"1"αρεs ψχοντο είs Σαλαμίνα και ήγαγαν Λέοντα, έγι!ι δε ψχόμην άπιιlιν οίκαδε. και ίσωs άν διιi ταύτα άπέθανον, εί μη ή άρχη διιi ταχέων κατελύθη. και τούτων ύμίν έσονται πολλοι μάρτvρεs. e

�ρ' οδν ι'iν με οίεσθε τοσάδε έτη διαγενέσθαι εί έπρατ-ταν τιi δημόσια, και πρά7"1"ων άξίωs άνδροs άγαθού έβοή­θουν τοίs δικαίοιt και, ιϊισπερ χρή, τούτο περι πλείστου έποιούμην; πολλού γε δεϊ, ώ άνδρεs �θηναίο ι · οtίδε γιiρ 5

άν ιϊλλοs άνθρώπων οtίδείs. άλλ' έγιlι διιi παντοs τού βίου 33 δημοσίq, τε εί πού τι έπραξα τοιούτοs Φανούμαι, και ίδίq, ό αvτοs οότοs, οvδενi πώποτε συγχωρήσαs οvδεν παριi το δίκαιον ούτε ιϊλλψ ούτε τούτων οvδενι οϋs δη δ ιαβάλ­λοντεs έμέ Φασιν έμοvs μαθητιis εlναι. έγιlι δε διδάσκαλοs 5

μεν οvδενοs πώποτ' έγενόμην· εί δέ τίs μου λέγοντοs και τιi έμαυτού πρά7"1"οντοs έπιθυμεί άκούειν, είτε νεώτεροs είτε πρεσβύτεροs, οvδενι πώποτε έΦθόνησα, συ δε χρήματα μεν λαμβάνων διαλέγομαι μη λαμβάνων δε ού, άλλ' όμοίωs b

καi πλουσίψ καi πένητι παρέχω έμαυτον έρωτdν, καi έάν τιs βούληται άποκρινόμενοs άκούειν ών άν λέγω. καi τούτων έγιlι είτε τιs χρηστοs γίγνεται είτε μή, οvκ άν δικαίωs την αίτίαν ύπέχοιμι, ών μήτε ύπεσχόμην μηδενι 5

μηδεν πώποτε μάθημα μήτε έδίδαξα · εί δέ τίs φησι παρ' έμού πώποτέ τι μαθείν ή άκούσαι ίδίq, ότι μη καi οί άλλοι πάντεs, εδ ίστε ότι οvκ άληθij λέγει.

�λλιi διιi τί δή ποτε μετ' έμού χαίρουσί τινεs πολύν χρόνον διατρίβοντεs; άκηκόατε, ώ ιiνδρεs �θηναίο ι · c πdσαν ύμίν την άλήθειαν έγιlι εlπον· ότι άκούοντεs χαίρου­σιν έξεταζομένοιs τοίs οίομένοιs μεν ε{ναι σοΦοίs, οδσι δ'

a 4 δη prT: οί Βδ: δη οί cοπ. Τ ipse: om. D (sed ras. supra δια{3-) a 6 μου βδ: έμού Τ a 7 έτrιθυμεί βδ: έτrιθvμοί Τ: iτrεθύμει Cobet b 2 κα13 om. V Arm. b 3 άκούειv Τ (sed v eras. nesc.) b 7 τι βδ: ή Τ οί τν: om. βWΡ

Page 25: Platonis Opera 1 Apologia Plato

33c ΠΛΑΤΩΝΟΣ

ov · εστι γdp ούκ άηδέs-. έμοi δε τοϋτο, ώs- έγώ φημι, 5 πpοστέτακται ύπο τοϋ θεοϋ πpάπειν καi έκ μαντείων καi

έξ ένυπvίων καi παντi τpόπψ ψπέp τίs- ποτε καi άλλη θεία μοίpα άνθpώπψ καi ότιοϋν πpοσέταξε πράττειν. ταϋτα, ι1J άνδpεs- 'Αθηναίοι, καi άληθij έστιν καi εύέλεγκτα. εί γdp

d δη έγωγε τών νέων τovs- μεν διαΦθείpω τovs- δε διέ­Φθαpκα, χpijν δήποv, είτε τινεs- αύτών πpεσβύτεpοι

, " α , S' ' ... ' ' " γενομενοι εγνωσαν οτι νεο ιs- ουσιν αυτοιs- εγω κακον πώποτέ τι συνεβούλεvσα, νυνi αύτοvs- άναβαίνονταs- έμοϋ

5 κατηγοpείν καi τιμωpείσθαι · εί δε μη αύτοi ήθελον, τών ο ίκείων τινds- τών έκείνων, πατέpαs- καi άδελΦοvs- καi άλλους TOVS" πpοσήκονταs-, εϊπεp ύπ' έμοϋ τι κακον έπε­πόνθεσαν αύτών οί οίκείοι, νϋν μεμνijσθαι καi τιμωpεί­σθαι. πάντως δε πάpεισιν αύτών πολλοi ένταυθοί ovs- έγw

10 όpώ, πpώτον μεν Κρίτων ούτοσί, έμοs- ήλικιώτηs- καi e δημότης, Κpιτοβούλου τοϋδε πατήp, έπειτα Λvσανίαs- ό

Σψήπιοs-, Αίσχίνοv τqϋδε πατήp, έτι δ ' ΆντιΦών ό ΚηΦι­σιεvs- ούτοσί, Έπιγένοvs- πατήp, άλλοι τοίνvν ούτοι ιkν οί άδελΦοi έν ταύηι 7fJ δ ιατpιβiJ γεγόνασιν, Νικόστρατος ό

5 Θεοζοτίδου, άδελΦοs- Θεοδότοv-καi ό μεν Θεόδοτος τετελεύτηκεν, wστε ούκ άν έκεινοs- γε αύτοϋ κατα­δεηθείη -καi Παpάλιοs- δδε, ό Δημοδόκοv, ού ήν

34 Θεάγηs- άδελΦόs-· δδε δε 'Αδείμαντος, ό Άpίστωνοs-, ού άδελΦοs- ούτοσi Πλάτων, καi Αίαντόδωpοs-, ού Άπολ­λόδωpοs- δ δε άδελΦόs-. καi άλλους πολλοvs- έγw Ιiχω ύμίν είπείν, ιkν τινα έχpijν μάλιστα μεν έν τψ έαυτοϋ λόγψ

5 παpασχέσθαι Μέλητον μάpτvpα · εί δε τότε έπελάθετο, νϋν

c 4 γιip] δε V· δ>) Ann. c 6 τίς] τινί Ann. ποτε βΤ: πώποτε δ ιiλλιp V Ann. c 6-7 θείαμοϊpα Β: θεU,.μoίpq. (vel θείαμοίpα) DΤδ c 7 πpοσετά.χθη Conybeare (et fort. Ann.) c 8 άνδpες Τ: om. βδ εύεξέλεγιι:τα Τ d Ι έγωγε βδ: iγw Τ νέων βδ: νεωτέpων Τ d 8 αύτών om. τ και τιμωpεiσθαι om. τ e 2 τούδε βδ: τούτου Τ έτι δ ' Τ et fort. Ann.: έτι βWPV e 3 τοίνυν] τε νύν Ann. e 4 ό Τ: om. βδ e 5 Θεοζ- βδ ( Θεο(ζ}οτί[δ]ου IG 11' 1927): Θεοσδ- Τ e 7 Πapά.λιος Kίrchner (c[ IG 11' 14οο): Πά.pαλος Τ. Πά.pαδος βδ a 2 ού] ού ό D a 3 δδε βδ: ό Τ έγw βδ: έγωγ' τ a 5 παpέχεσθαι τ

Page 26: Platonis Opera 1 Apologia Plato

ΑΠΟΛΟΓΙΑ Σ Ω Κ Ρ Α Τ Ο Υ Σ 34a

παρασχέσθω-έγω παραχωρw-και λεγέτω εί τι έχει τοι­οϋτον. άλλα τούτου πιiν τούναντίον εύρήσετε, JJ άνδρεs, πάνταs έμοι βοηθείν έτοίμοvs τψ διαΦθείροντι, τψ κακd έργαζομένιp τoils οίκείοvs αύτων, ώs Φασι Μέλητοs και '.:4νvτοs. αύτοι μεν γdρ οί δ ιεφθαρμένοι τάχ' ιϊν λόγον έχ- b οιεν βοηθοϋντεs · οί δ ε άδ ιάΦθαρτοι, πρεσβύτεροι ήδη άνδρεs, οί τούτων προσήκοντεs, τίνα άλλον έχοvσι λόγον βοηθοϋνΤΕS έμοι άλλ' ή τον όρθόν ΤΕ και δίκαιον, οτι σvνίσασι Μελήτιp μεν ψεvδομένιp, έμοι δε άληθεύοντι; 5

Εlεν δή, JJ άνδρεs · a μεν έγω έχοιμ' άν άπολογείσθαι, σχεδόν έστι ταϋτα και άλλα ίσωs τοιαϋτα. τάχα δ' άν τιs ύμων άγανακτήσειεν άναμνησθειs έαvτοϋ, εi ό μεν και c

έλάττω τovτovt τοϋ άγwνοs άγω να άγωνιζόμενοs έδεήθη τε και ίκέτεvσε τoils δ ικαστds μετd πολλων δακρύων, παιδία τε αύτοϋ άναβιβασάμενοs ϊνα δτι μάλιστα έλεη­θείη, και άλλοvs των οίκείων και Φίλων πολλούs, έγω δε 5

ούδεν άρα τούτων ποιήσω, και ταϋτα κινδvνεύων, ώs άν δόξαιμι, τον έσχατον κίνδυνο ν. τάχ' ιϊν οδν τιs ταϋτα έννοή­σαs αύθαδέστερον άν πρόs με σχοίη και όργισθειs αύτοίs τούτοιs θείτο άν μετ' όργfιs τiJν ΦiJΦον. εi δή τιs ύμwν d οϋτωs έχει-ούκ άξιω μεν γdρ έγωγε, εί δ ' οδν-έπιεικfι άν μοι δοκω προs τοϋτον λέγειν λέγων ότι " Έμοί, JJ άριστε, είσιν μέν πού τινεs και ο ίκείο ι · και γdρ τοϋτο αύτο το τοϋ Όμήροv, ούδ' έγω 'άπο δρvοs ούδ' άπο πέτρηs 5

πέΦvκα άλλ' έξ άνθρώπων, ώστε και ο ίκείοί μοί είσι και ύείs γε, JJ άνδρεs 'Αθηναίοι, τρείs, εls μεν μειράκιον ήδη, δύο δε παιδία · άλλ' δμωs ούδένα αύτwν δεϋρο άναβιβα­σάμενοs δεήσομαι ύμwν άποψηφίσασθαι. " τί δη οδν ούδεν τούτων ποιήσω; ούκ αύθαδιζόμενοs, JJ άνδρεs 'Αθηναίοι, χο

ούδ' ύμιis άτιμάζων · άλλ' εί μεν θαρραλέωs έγω έχω προs e

a 8-9 κακιi i!pyα έpyαζομ.έvφ τ b 3 λόγον i!χουσι τ b 5 άληθεύοvτι βδ: άληθή λέyοvτι τ c 2 έδεήθη βδ: δεδέηται τ c 5 Φίλου� Τ c 7 τάχ' ιiv ούv Par. χ 8ο8 (et fort. corrigere vult nesc in τ) : ταχά voύv ut vid. prT τάχ' ούv βδ d 2 ydp om. Ρ: eras. nesc. in Τ d 7 yε Τ: om. βδ d 9 δη ούv βΡ Arm. et corr. fort. Τ ipse: δη prT, V· ούv W d χο ιivδρε� ΒΤ: om. Dδ

53

Page 27: Platonis Opera 1 Apologia Plato

34e Π Λ Α Τ Ω Ν Ο Σ

θάνατον ή μ ή , ιϊλλοs- λόγοs-, πpos- δ ' οδν δόξαν καi έμοi καi ύμίν καi όλυ τfj πόλει οϋ μοι δοκεί καλον εlναι έμε τούτων ούδενποιείν καi τηλικόνδε δ ντα καi τούτο τοϋνομα έχοντα-

5 εϊτ' οδν άληθεs- είτ' οδν ψεύδοs-, άλλ' οδν δεδογμένον γέ έστι 35 το Σωκpάτη διαΦέpειν τινi των πολλων άνθpώπων. εί οδν

ύμων οί δοκούντεs- διαΦέpειν είτε σοΦίq. είτε άνδpείq. είτε άλλυ ύτινιούν άpετfj τοιούτοι έσονται, αίσχpον ιiν είη ­ο ϊοvσπεp έγι.Ιι πολλάκιs- έώpακά τιναs- όταν κpίνωνται,

5 δοκούνταs- μέν τι εlναι, θαυμάσια δε έpγαζομένοvs-, ώs­δεινόν τι οίομένουs- πείσεσθαι εί άποθανούνται, wσπεp άθανάτων έσομένων ιiν ύμείs- αύτοvs- μη άποκτείνητε · οϊ έμοi δοκούσιν αίσχύνην τfj πόλει πεpιάπτειν, ωστ' άν τινα

b καi των ξένων ύπολαβείν ότι οί διαΦέpοντεs- �θηναίων είs­άpετήν, οϋs- αύτοi έαvτων έν τε ταίs- άpχαίs- καi ταίs- άλλαιs­τιμαίs- πpοκpίνοvσιν, οδτοι γvναικων ούδεν διαΦέpοvσιν. ταύτα γάp, Jι άνδpεs- 'Αθηναίοι, ούτε ύμάs- χpη ποιείν τovs-

5 δοκούνταs- καi όπυούν τι εlναι, οvτ: ιiν ήμείs- ποιώμεν, ύμάs- έπιτpέπειν, άλλα τούτο αύτο ένδείκνvσθαι, ότι πολv μάλλον καταψηφιείσθε τού τα έλεινα ταύτα δpάματα είσά­γοντοs- καi καταγέλαστον τiJν πόλιν ποιούντοs- ή τού ήσvχίαν άγοντοs-.

ιο Xωpis- δε τήs- δόξηs-, Jι άνδpεs-, ούδε δίκαιόν μοι δοκεί c εlναι δείσθαι τού δικαστού ούδε δεόμενον άποΦεύγειν,

άλλα διδάσκειν καi πείθειν. ού γαp έπi τούτιp κάθηται ό δ ικαστήs-, έπi τψ καταχαpίζεσθαι τα δίκαια, άλλ' έπi τψ κpίνειν ταύτα · καi όμώμοκεν ού χαpιείσθαι o[s- ιiν δοκfi

5 αύτψ, άλλα δ ικάσειν κατα τovs- νόμοvs-. οϋκοvν χpη ούτε ήμάs- έθίζειν ύμάs- έπιοpκείν οϋθ' ύμάs- έθίζεσθαι · ούδέ­τεpοι γαp ιiν ήμων εύσεβοίεν. μη οδν άξιούτέ με, Jι άνδpεs­Άθηναίοι, τοιαύτα δεϊν πpos- ύμάs- πpάττειν α μήτε

a Ι τό Σωκpάτη PV: τον Σωκpάτη τ. τψ Σωκpάτει βW: τψ Σωκpάτη Burnet (et om. τιvi ) b 4 ύμάs] ήμάs V Arm b 5 ό7r17ούv τι Heindort": ό7r17 τι οδv βτwΡV: ότιούv Arm. Laur. 87. 17 b I O-CI δο-κεί εlvαί,μοι τ c 4 post χαpιείσθαι add. τιi δίκαια τ

54

Page 28: Platonis Opera 1 Apologia Plato

ΑΠΟΛΟΓΙΑ Σ Ω Κ Ρ Α Τ Ο Υ Σ 35d

ήγοϋμαι καλα ε{ναι μήτε δίκαια μήτε όσια, άλλωs- τε d μέντοι νη Δία πάντωs- καi άσεβείαs- Φεύγοντα ύπο Μελή­του τουτουί. σαΦωs- γαρ άν, εί πείθοιμι ύμάs- καi τιjJ δείσθαι βιαζοίμην όμωμοκόταs-, θεοvs- άν διδάσκοιμι μη ήγεϊσθαι ύμάs- ε{ναι, καi άτεχνωs- άπολογούμενοs- κατη- 5

γοροίην άν έμαυτοϋ ώs- θεοvs- ού νομίζω. άλλα πολλού δεί οϋτωs- έχειν · νομίζω τε γάρ, ώ άνδρεs- 'Αθηναίο ι, ώs- ούδεis­των έμων κατηγόρων, καi ύμίν έπιτρέπω καi τιjJ θειjJ κρίνα ι περi έμοϋ δπυ μέλλει έμοί τε άριστα ε{ναι καi ύμίν.

Το μεν μη άγανακτείν, ώ άνδρεs- 'Αθηναίοι, έπi τούτψ e τιjJ γεγονότι, δτι μου κατεφηφίσασθε, άλλα τέ μοι πολλα 36 συμβάλλεται, καi ούκ άνέλπιστόν μοι γέγονεν το γεγονοs­τοϋτο, άλλα πολυ μάλλον θαυμάζω έκατέρων των ΦήΦων τον γεγονότα άριθμόν. ού γαρ ψόμην έγωγε οϋτω παρ' όλίγον έσεσθαι, άλλα παρα πολύ · νϋν δέ, ώs- έοικεν, εί 5

τριάκοντα μόναι μετέπεσον των ΦήΦων, άπεπεΦεύγη αν. Μέλητον μεν οδν, ώs- έμοi δοκω, καi νϋν άποπέΦευγα, καi ού μόνον άποπέΦευγα, άλλα παντi δήλον τοϋτό γε, δτι εί μη άνέβη 'Ανυτοs- καi Λύκων κατηγορήσοντεs- έμοϋ, κάν JJΦλε χιλίαs- δραχμάs-, ού μεταλαβων το πέμπτον μέροs- b

των ΦήΦων. Τιμάται δ' οδν μοι ό άνηρ θανάτου. ε{εν · έγw δε δη τίνοs­

ύμίν άντιτιμήσομαι, ώ άνδρεs- 'Αθηναίοι; ή δήλον ότι τήs­άξίαs-; τί οδν; τί άξιόs- είμι παθείν ή άποτείσαι, δτι μαθwν 5

έν τιjJ βίψ ούχ ήσυχίαν ήγον, άλλ' άμελήσαs- ώνπερ οί πολλοί, χρηματισμού τε καi οίκονομίαs- καi στpατηγιων καi δημηγοριων καi των άλλων άρχων καi συνωμοσιων καi στάσεων των έν rfί πόλει γιγνομένων, ήγησάμενοs­έμαυτον τιjJ όντι έπιεικέστερον ε{ναι ή ώστε είs- ταϋτ' ίόντα c

d 1-2 ιϊλλωs τε μέvτοι vi] Δία πάvτωs βWV et fort. Arrn.: ιϊλλωs τε πάvτωs vi] Δία μέvτοι Τ (μάλιστα in rng Τ') : μάλιστα μέvτοι πάvτωs Ρ: πάvτωs secl. Schanz d 7 τε . . . 38 c 3 σοΦόv Φή perierunt in D a 6 τpιάκοvτα Βδ: τpis Τ ( τpεis corr. nesc.) b 4 άvτιτιμήσωμαι Hirschig η om. Τ

55

Page 29: Platonis Opera 1 Apologia Plato

36c ΠΛΑΤΩ Ν Ο Σ

σψζεσθαι, ένταϋθα μεν ούκ ύα ο[ έλθwν μήτε ύμίν μήτε έμαvτψ εμελλον μηδεν σφελο� εlναι, έπι δε το iδίq. ί!καστον ίwν εύεργετείν π)ν μεγίστην εύεργεσίαν, ώ� έγώ

5 φημι, ένταϋθα Ί]α, έπιχειpών ί!καστον ύμών πείθειν μη πρότερον μήτε τών έαvτοϋ μηδενο� έπιμελείσθαι πρiν έαvτοϋ έπιμεληθείη όπω� ώ� βέλτιστο� καi φρονιμώτατο� έσοιτο, μήτε τών τή� πόλεω�, πρiν αύτή� τή� πόλεω�, τών

d τε άλλων ούτω κατα τον αύτον τρόπον έπιμελείσθαι-τί οδν είμι άξιο� παθείν τοιοϋτο� ών; άγαθόν τι, ώ άνδρε� �θηναίοι, εί δεί γε κατα π)ν άξίαν τfι άληθείq. τιμιiσθαι · καi ταϋτά γε άγαθον τοιοϋτον ότι άν πρέποι έμοί. τί οδν

5 πρέπει άνδρi πένητι εύεργέτn δεομένφ άγειν σχολην έπi τfι ύμετέρq. παρακελεύσει; ούκ έσθ' ότι μιϊλλον, ώ άνδρε� �θηναίοι, πρέπει ούτω� ώ� τον τοιοϋτον άνδρα έν πρv­τανείφ σιτείσθαι, πολύ γε μιiλλον ή εί τι� ύμών ϊππφ ή σvνωρίδι ή ζεύγει νενίκηκεν Όλvμπίασιν · ό μεν γαρ ύμιi�

ιο ποιεί εύδαίμονα� δοκείν εlναι, έγw δε εlναι, καi ό μεν e τροψij� ούδεν δείται, έγw δε δέομαι. εί οδν δεί με κατα το

37 δίκαιον τή� άξία� τιμιiσθαι, τούτου τιμώμαι, έν πρvτανείφ σιτήσεω�.

'1σω� οδν ύμίν καi ταvτi λέγων παραπλησίω� δοκώ λέγειν ώσπερ περi τοϋ οίκτου καi τή� άντιβολήσεω�,

5 άπαυθαδιζόμενο� · το δε ούκ έστιν, ώ άνδρε� �θηναίοι, τοιοϋτον άλλα τοιόνδε μιiλλον. πέπεισμαι έγw έκwν εlναι μηδένα άδικείν άνθρώπων, άλλα ύμιi� τοϋτο ού πείθω · όλίγον γαp χρόνον άλλήλοι� δ ιειλέγμεθα. έπεί, ώ� έγψμαι, εί ήν ύμίν νόμο�, ώσπερ καi άλλοι� άνθpώποι�,

ιο πεpi θανάτου μη μίαν ήμέpαν μόνον κpίνειν άλλα πολλά�, b έπείσθητε άν· νϋν δ ' ού pιj.διον έν χρόνφ όλίγφ μεγάλαs

δ ιαβολαs άπολύεσθαι. πεπεισμένο� δη έγw μηδένα άδι-

c 4 ίwν secl. Schanz c 5 iνταύθα ?ία secl. Hermann d 3 εί δεί γε . . . τιμάσθαι corr. m. rec. in Laur. 85. 6: εί διi γε . . . τιμάσθε BWPV: εί δή (sed η in ει cοπ. m. ι) γε . . . τιμάσθε Τ: Arm. incert. sed legit τιμάσθαι ut vid. d 6 μάλλον secl. Mudge d 7 ούτω> secl. Adam a 5 ώ ιiνδpε> :Αθηναίοι om. Ρ ιiνδpε> Τ Arm.: om. BWV b 2 δ-ij Βδ: δ' Τ

Page 30: Platonis Opera 1 Apologia Plato

ΑΠΟΛΟΓΙΑ Σ Ω Κ Ρ Α Τ Ο Υ Σ 37b

κείν πολλοϋ δέω έμαυτόν γε άδικήσειν και κατ' έμαυτοϋ έρεϊν αύτος ώς άξιός είμί του κακοϋ και τιμήσεσθαι τοιού­του τινός έμαυτψ. τί δείσας; ή μη πάθω τοϋτο οδ Μέλητός 5

μοι τιμιiται, δ φημι ούκ είδέναι οϋτ' εί άγαθον οϋτ' εί κακόν έστιν; άντι τούτου δη έλωμαι ιΙιν εδ οlδά τι κακών όντων, τούτου τιμησάμενος; πότερον δεσμοϋ; και τί με δεϊ ζήν έν δεσμωτηρίφ, δουλεύοντα τfι άει καθισταμένrι άρΧ'fi, c

τοίς ένδεκα; άλλα χρημάτων και δεδέσθαι έως άν έκτείσω; άλλα ταύτόν μοί έστιν δπερ νυνδη έλεγαν · ού γαρ έστι μοι χρήματα όπόθεν έκτείσω. άλλα δη φυγής τιμήσωμαι; ίσως γαρ άν μοι τούτου τιμήσαιτε. πολλη μεντάν με Φιλο- 5

ψυχία έχοι, ιΙι άνδρες 'Αθηναίοι, εί οϋτως άλόγιστός είμι ιϊιστε μη δύνασθαι λογίζεσθαι δτι ύμείς μεν όντες πολϊταί μου ούχ ο[οί τε έγένεσθε ένεγκεϊν τας έμας διατριβας και τοvς λόγους, άλλ' ύμίν βαρύτεραι γεγόνασιν και έπι- d Φθονώτεραι, ιϊιστε ζητεϊτε αύτών νυνι άπαλλαγήναι · άλλοι δε άρα αύτας οίσουσι pq.δίως; πολλοϋ γε δεί, ιΙι άνδρες 'Αθηναίοι. καλος οδν άν μοι ό βίος είη έξελθόντι τηλικψδε άνθρώπψ άλλην έξ άλλης πόλεως άμειβομένψ και έξε- 5

λαυνομένψ ζήν. εδ γαρ οlδ ' δτι δποι άν έλθω, λέγοντας έμοϋ άκροάσονται οί νέοι ιϊισπερ ένθάδε· κάν μεν τούτους άπελαύνω, ούτοί με αύται έξελώσι πείθοντες τοvς πρεσβυ­τέρους · έαν δε μη άπελαύνω, οί τούτων πατέρες τε και e

οίκείοι δι' αύτοvς τούτους. Ίσως οδν άν τις εϊποι, "Σιγών δε και ήσυχίαν άγων, ιΙι

Σώκρατες, ούχ οlός τ' έσrι ήμϊν έξελθων ζ ή ν; " τουτι δή έστι πάντων χαλεπώτατον πεϊσαί τινας ύμών. έάντε γαρ λέγω 5

δτι τψ θεψ άπειθεϊν τοϋτ' έστιν και δια τοϋτ' άδύνατον ήσυχίαν άγειν, ού πείσεσθέ μοι ώς είρωνευομένψ · έάντ' αδ 38 λέγω δτι και τυγχάνει μέγιστον άγαθον δν άνθρώπψ τοϋτο, έκάστης ήμέρας περι άρετής τοvς λόγους ποιεϊσθαι

b 7 οlδά τι Baumann: οlδ ' οτι ΒΤδ c 2 -rοί� ένδεκα secl. Hein-dorf c 4 -rιμήσωμαι Β: τιμήσομαι Τδ c 6 ώ ιivδpε� :4θη-vαίοι Τ om. Βδ d 3 ίivδpε� Τ om. Βδ d 8 με Τ: έμε Βδ

57

Page 31: Platonis Opera 1 Apologia Plato

38a ΠΛΑΤ Ω Ν Ο Σ

καi των άλλων περi ιiιν ύμεϊs eμού άκούετε διαλεγομένου 5 καi €μαυτόν καi ιϊλλουs eξετάζοντοs, ό δε άνεξέταστοs

βίοs ού βιωτόs άνθρώπψ, ταύτα δ ' ί!τι ήττον πείσεσθέ μοι λέγοντι. τιi δε έ!χει μεν οϋτωs, ώs eγώ φημι, ώ ιϊνδρεs, πείθειν δε ού pιj.διον. καi eγw δ.μα ούκ εί'θισμαι eμαυτόν

b άξιούν κακού ούδενόs. εί μεν γιiρ ήν μοι χρήματα, €τιμη­σάμην aν χρημάτων δσα ί!μελλον €κτείσειν · ούδεν γιiρ aν εβλάβην · νύν δε ού γιiρ ί!στιν, εί μη άρα δσον aν eγw δυναίμην €κτεϊσαι, τοσούτου βούλεσθέ μοι τιμijσαι. ϊσωs

5 δ ' aν δυναίμην €κτεϊσαι ύμϊν που μνιi.ν άργυρίου · τοσούτου οδν τιμιiιμαι.

Πλάτων δε δ δε, ώ ιiνδρεs Άθηναϊοι, καi Κρίτων καi Κρι­τόβουλοs καi 'Απολλόδωρο> κελεύουσί με τριάκοντα μνιiιν τιμήσασθαι, αύτοi δ ' €γγυιi.σθαι · τιμιiιμαι οVν τοσούτου,

10 €γγυηταi δε ύμϊν ί!σονται τού άργυρίου οδτοι άξιόχρεψ.

c Ού πολλού γ' ενεκα χρόνου, ώ ιϊνδρεs Άθηναϊοι, δνομα εξετε καi αίτίαν ύπό τιiιν βουλομένων την πόλιν λοιδορεϊν ώs Σωκράτη άπεκτόνατε, άνδρα σοΦόν-Φήσουσι γιiρ δή με σοΦον εlναι, εί καi μ ή είμι, οί βουλόμενοι ύμϊν όνειδί-

5 ζειν · εί γούν περιεμείνατε όλίγον χρόνον, άπό τού αύτομά­του aν ύμϊν τούτο εγένετο. όριi.τε γιiρ δη την ήλικίαν δτι πόρρω ήδη €στi τού βίου, θανάτου δε €γγύs. λέγω δε τούτο

d ού πρόs πάνταs ύμιi.s, άλλιi πρόs τοiΊs €μού καταψηφι­σαμένουs θάνατον. λέγω δε καi τόδε πρόs τοiΊs αύτοiΊs τούτουs. ίσωs με οίεσθε, ώ ιiνδρεs, άπορίq. λόγων έαλωκέ­ναι τοιούτων o[s aν ύμιi.s ί!πεισα, εί ψμην δεϊν δ.παντα ποι-

5 εϊν καi λέγειν ώστε άποφυγεϊν την δίκην. πολλού γε δεϊ. άλλ' άπορίq. μεν έάλωκα, ού μέντοι λόγων, άλλιi τόλμη> καi άναισχυντίαs καi τού μη eθέλειν λέγειν πρόs ύμιi.s τοι­αύτα ο[' aν ύμϊν μεν ηδιστα ή ν άκούειν-θρηνούντόs τέ μου

a 6 δ ' έτι WP: δέ τι τν: Β incert. a 8 pιj.δια Τ pιj.διοv ίi Β' b 5 που Τ: om Βδ c 4 με DΤδ: om. Β c 5 γοϋv Τ οδv βδ c 6 post έyέvετο add. έμ€ τεθvάvαι τ δη βδ είs τ d 2 καi τόδε om Τ d 3 ώ άvδpεs Βδ ώ άvδpεs 11θηvαϊοι Τ D eras. d 7 μη Τ Arm .. om. βWPV d 8 o[a . . . -fίδιστ' ιϊv Τ μεν Τ. om. βδ τέ om. Τ, eras. nesc in Β

ss

Page 32: Platonis Opera 1 Apologia Plato

Α Π Ο Λ Ο Γ Ι Α Σ Ω ΚΡ Α Τ Ο Υ Σ 38d

καi όδυρομένου καi άλλα ποιούντοs καi λέγοντοs πολλα καi άνάξια έμού, ώs έγώ φημι, ο[α δη καi εϊθισθε ύμείs e

τών άλλων άκούειν. άλλ' ούτε τότε ψήθην δείν ένεκα τού κινδύνου πριiξαι ούδεν άνελεύθερον, ούτε νύν μοι μεταμέ-λει οϋτωs άπολογησαμένφ, άλλα πολv μιiλλον αίρούμαι ώδε άπολογησάμενοs τεθνάναι ή έκείνωs ζήν. ούτε γαρ έν 5 δίκυ ούτ' έν πολέμψ οϋτ' έμε ούτ' άλλον ούδένα δεί τούτο μηχανιiσθαι, όπωs άποΦεύξ�ται πιiν ποιών θάνατον. καi 39 γαρ έν ταίs μάχαιs πολλάκιs δήλον γίγνεται ότι τό γε άποθανεϊν άν τιs έκΦύγοι και οπλα άΦειs και έΦ ' ίκετείαν τραπόμενοs τών διωκόντων· καi άλλαι μηχαναi πολλαί είσιν έν έκάστοιs τοίs κινδύνοιs ιί.ίστε διαΦεύγειν θάνατον, 5

έάν τιs τολμQ. πιiν ποιείν καi λέγειν. άλλα μη ού τούτ' ύ χαλεπόν, ώ άνδρεs, θάνατον έκφυγεϊν, άλλα πολv χαλ­επώτερον πονηρίαν· θιiττον γαρ θανάτου θεί. καi νύν έγw b μεν άτε βραδvs ών καi πρεσβύτηs ύπο τού βραδυτέροv έάλων, οί δ' έμοi κατήγοροι δ.τε δεινοi καi όξείs lίντεs ύπο τού θάττονοs, τήs κακίαs. καi νύν έγw μεν άπειμι ύΦ' ύμών θανάτου δίκην όΦλών, οι5τοι δ' ύπο τήs άληθείαs ώΦληκό- 5

τεs μοχθηρίαν καi άδικίαν. καi έγώ τε τψ τιμήματι έμμένω καi οι5τοι. ταύτα μέν που ίσωs οϋτωs καi έδει

.. ... � ' ... , " σχειν, και οιμαι αυτα μετριωs εχειν. Το δε δη μετα τούτο έπιθvμώ ύμίν χρησμψδήσαι, ώ c

καταφηφισάμενοί μου · καi γάρ είμι ήδη ένταύθα έν ψ μάλιστα άνθρωποι χρησμψδούσιν, όταν μέλλωσιν άποθα­νείσθαι. φημi γάρ, ώ άνδρεs οϊ έμε άπεκτόνατε, τιμωρίαν ύμίν ijξειν εύθvs μετα τον έμον θάνατον πολv χαλεπωτέραν 5 νη Δία ή οϊαν έμε άπεκτόνατε · νύν γαρ τούτο είργασθε

a Ι μηχανήσασθαι Stob. a 3 ιiv] pιfov ιiv ν Ann. ύπεκΦύ-yοι Stob. a 5 διαΦυyεϊv Stob. a 7 ιfJ ιivδpε� βWV Stob.: ιfJ ό.vδpε� :4θηvαϊοι ΤΡ b 3 δ ' έμοi βδ: δ€ μου Τ b 4 vύv βδ: vϋv δη Τ ύΦ ' ύμώv δ: άΦ 'ύμώv Β (sed fort. ά ex ύ coπectum), Τ: om. D b 6 έyώ τε pr Laur. 85. 1 2 · i!yωyε βΤδ b 7 μεν οδv *** που Τ ούτω� om. τ (add. in mg τ ipse) κai' om. ν Arm. c 4 οί με άποκτεvεϊτε Τ c 6 άπεκτείvατε Τ είρyασθε Τ: εiρyάσασθε βδ

59

Page 33: Platonis Opera 1 Apologia Plato

39c Π Λ ΑΤ Ω Ν Ο Σ

οίόμενοι μεν άπαλλάξεσθαι τού διδόναι έλεγχον τού βίου, το δε ύμίν πολv έναντίον άποβήσεται, ώ� έγώ ψημι.

d πλείου� έσονται ύμά� οί έλέγχοντε�, οϋ� νύν έγι!ι κατείχαν, ύμεί� δε ούκ fισθάνεσθε · καi χαλεπώτεροι έσονται δσφ νεώτεροί είσιν, καi ύμεί� μάλλον άγανακτήσετε. εί γdρ οίεσθε άποκτείνοντε� άνθρώπου� έπισχfισειν τού όνειδίζειν

5 τινd ύμίν δτι ούκ όρθω� ζήτε, ού καλω� διανοείσθε · ού γάρ έσθ' αϋτη ή άπαλλαγη ούτε πάνυ δυνατ7) ούτε καλή, άλλ' έκείνη καi καλλίστη καi pιj.στη, μη τοiί� άλλου� κολούειν άλλ' έαυτον παρασκευάζειν δπω� έσται ώ� βέλτιστο�. ταύτα μεν οόν ύμίν τοί� καταψηφισαμένοι� μαντευσάμενο�

ro άπαλλάττομαι. e Τοί� δε άποψηφισαμένοι� ήδέω� ιiν διαλεχθείην ύπερ

τού γεγονότα� τουτουt πράγματα�, έν ψ οί άρχοντε� άσχολίαν άγουσι καi ούπω έρχομαι ο[ έλθόντα με δεί τεθνάναι. άλλά μοι, ι1J άνδρε�, παραμείνατε τοσούτον

5 χρόνον· ούδεν γdρ κωλύει δ ιαμυθολογήσαι προ� άλλήλου� 40 εω� έξεστιν. ύμϊν γαρ ώ� Φίλοι� σόσιν έπιδείξαι έθέλω το

νυνί μοι συμβεβηκο� τί ποτε νοεί. έμοi γάρ, ι1J άνδpε� δ ικασταί-ύμά� γdρ δ ικαστd� καλwν όρθω� ιiν καλοίην­θαυμάσιόν τι γέγονεν. ή γdρ είωθυίά μοι μαντικη ή τού

5 δαιμονίου έν μεν τψ πρόσθεν χpόνφ παντi πάνυ πυκνη άεi ήν καi πάνυ έπi σμικpοί� έναντιουμένη, εϊ τι μέλλοιμι μiJ όρθω� πράξειν. νυνi δε συμβέβηκέ μοι δ.περ όράτε καi αύτοί, ταυτi α γε δη οίηθείη άν τι� καi νομίζεται έσχατα

b κακwν εlναι · έμοi δε ούτε έξιόντι έωθεν οίκοθεν ήναντιώθη το τού θεού σημείον, ούτε ήνίκα άνέβαινον ένταυθοί έπi το δ ικαστήριον, οίίτε έν τψ λόγφ ούδαμού μέλλοντί τι έpείν. καίτοι έν άλλοι� λόγοι� πολλαχού δή με έπέσχε λέγοντα

5 μεταξύ · νύν δε ούδαμού περi ταύτη ν την πpάξιν οϋτ' έν έργφ ούδενi οϋτ' έν λόγφ ήναντίωταί μοι. τί οόν αίτιον

c 7 μεν Hermann: μ€ βWΡ: Υ€ V: om. Τ (et eras. nesc. in Β) d 5 ού καλώs Τ: ούκ όpθώs βδ a :ι τίποτ"έννοείΤ a 4-5 ή rού δαιμονίου secl. Schleiermacher b 2 έvταvθοί Τ: έvταvθi βWΡ: έvταϋθα V b 5 ταύ-rην Τ: αύ-njv βδ b 6 ήναvτιώθη Τ

6ο

Page 34: Platonis Opera 1 Apologia Plato

Α Π Ο Λ Ο Γ Ι Α Σ Ω ΚΡ Α Τ Ο Υ Σ 40b

εlναι ύπολαμβάνω; έγw ύμϊν έpώ . κινδυνεύει γάp μοι το συμβεβηκος τοϋτο άγαθον γεγονέναι, καi ούκ έσθ' όπως ήμεϊι; όpθώι; ύπολαμβάνομεν, όσοι οίόμεθα κακον εlναι το c

τεθνάναι. μέγα μοι τεκμήριον τούτου γέγονεν · ού γdp έσθ' όπωι; ούκ ήναντιώθη άν μοι το είωθος σημεϊον, εί μή τι έμελλαν έγw άγαθον πpάξειν.

Έννοήσωμεν δε καi rfίδε ώι; πολλη έλπίι; έστιν άγαθον 5

αύτο εlναι. δυοϊν γdp θάτεpόν έστιν το τεθνάναι · ή γdp ο{ον μηδεν ε[ναι μηδ€ αίσθησιν μηδεμίαν μηδενοι; έχειν τον τεθνεώτα, ή κατd τd λεγόμενα μεταβολή τις τυγχάνει οδσα καi μετοίκησιι; rfi φυχfι τοϋ τόπου τοϋ ένθένδε είι; άλλον τόπον. καi είτε δη μηδεμία αίσθησίι; έστιν, άλλ' ο{ον χο

ύπνοι;, έπειδάν τιι; καθεύδων μη δ' όναp μηδ€ν όpιj., θαυμα- d σιον κέpδοι; άν είη ό θάνατοι; · έγw γdp ιϊν οlμαι, εί τινα έκλεξάμενον δέοι ταύτην την νύκτα έν fι ούτω κατέδαpθεν ι:ίίστε μη δ€ όναp ίδεϊν, καi τdι; άλλαι; νύκται; τε καi ήμέpαι; τdι; τοίJ βίου τοϋ έαυτοϋ άντιπαpαθέντα ταύτn rfi νυκτi 5

δέοι σκεΦάμενον είπεϊν πόσαι; άμεινον καi ήδιον ήμέpαι; καi νύκται; ταύτηι; rήι; νυκτοι; βεβίωκεν έν τιp έαυτοϋ βίψ, οlμαι άν μη ότι ίδιώτην τινά, άλλα τον μέγαν βασιλέα εύαpιθμήτουι; aν εύpεiν αύτον ταύται; πpοι; τdι; άλλαι; e

ήμέpαι; καi νύκτας· εί οδν τοιοϋτον ό θάνατόι; έστιν, κέpδοι; έγωγε λέγω · καi γdp ούδ€ν π λείων ό πάι; χpόνοι; Φαίνεται ούτω δη εlναι ή μία νύξ. εί δ' αδ ο{ον άποδημήσαί έστιν ό θάνατος ένθένδε είι; άλλον τόπον, καi άληθή έστιν τd λεγό- 5

μενα, ώς άpα έκεϊ είσιν Ιiπαντει; οί τεθνεώτει;, τί μεϊζον

c 2 τούτου βδ· τούτο Τ c 3 ήvαντιώθη ιiv] ιiv ήvαvτιώθη Π2 c 4 έyω om. Π2 c 9 τού τόπου βΤδ, Eus. pleήque, Stob.: [ έ] κ [τ6]v[ου] Π2 τού ' om. Stob. c χο δη Τ, Eus. pleήque: om. βδ Π2 Stob., Eus.(DN) d 2 ό βδ Π2 Stob.: om. Τ, Eus. ut vid. (sed locus in codd. Eus. corruptus) yιip ιiv] yιip Stob. et fort. Π2: yιip δη Schanz d 4 μηδε βΤδ, Eus.(O): μη δεν Stob., Eus.(IN; def. Β): [μηδ]εν Π2 d 5 τιis om. Stob., Eus.(BN) d 6 δέοι] εί δέοι Eus. όπ6σαs τ. Eus.(l) e 3 Ι!yωyε βδ Π2 Eus.: έyώ ΤΕ Stob.: έyω Τ πλεϊοv Eus. Stob.: πλείω Π2 e 4 δη om. Eus. εί δ'] εi τ' Stob. e 6 εlσιv ιiπαvτεs βδ Eus. Stob.: είσι πάvτεs Τ Π2

6 1

Page 35: Platonis Opera 1 Apologia Plato

40e Π Λ ΑΤ Ω Ν Ο Σ

άγαθiίν τούτου εϊη άν, JJ άνδpεs δικασταί; ε ί γάp τιs άΦι-41 κόμενοs είs ':Αιδου, άπαλλαγειs τουτωνι τιiιν Φασκόντων

δ ικαστιiιν εlναι, εύpήσει τotls ώs άληθιiιs δικαστάs, οίπεp και λέγονται έκεϊ δ ικάζειν, Μίνωs τε και 'Ραδάμανθυs και Αίακοs και Τpιπτόλεμοs και άλλοι δσοι των ήμιθέων

5 δίκαιοι έγένοντο έν τψ έαυτιiιν βίφ, άpα Φαύλη άν είη ή άποδημία; ή αδ Όpφεϊ συγγενέσθαι και Μουσαίψ και Ήσιόδφ και Όμήpψ έπι πόσφ άν τιs δέξαιτ' άν ύμιiιν; έγω μiν γdp πολλάκιs έθέλω τεθνάναι εί ταϋτ' έστιν άληθή.

b έπει έμο ιγε και αύτψ θαυμαστη άν εϊη ή διατpιβη αύτόθι, όπότε έντύχοιμι Παλαμήδει και Αϊαντι τψ Τελαμιiινοs και εϊ τιs άλλοs τιiιν παλαιιiιν διd κpίσιν άδικο ν τέθνηκεν, άντι­παpαβάλλοντι τd έμαυτοϋ πάθη πpiίs τd έκείνων-ώs έγw

5 οlμαι, ούκ άν άηδεs είη-και δη και 1"0 μέγιστον, TOVS έκεϊ εξετάζοντα και έpευνιiιντα wσπεp τotls ένταϋθα δ ιάγειν, τίs αύτιiιν σοΦόs έστιν και τίs οίεται μέν, έστιν δ ' ού. έπι πόσψ δ' άν τιs, JJ άνδpεs δικασταί, δέξαιτο έξετάσαι τον έπι

c Τpοίαν άγαγόντα την πολλfιν στpατιdν ή 'Οδυσσέα ή ΣίσυΦον ή άλλουs μυpίουs άν τιs είποι και άνδpαs και γυναίκαs, ols διαλέγεσθαι έκεϊ και συνεϊναι και έξετάζειν άμήχανον άν είη εύδαιμονίαs; πάντωs ού δήπου τούτου γε

5 ένεκα οί έκεϊ άποκτείνουσι · τά τε γdp άλλα εύδαιμονέ­στεpοί είσιν οί έκεϊ των ένθάδε, και ήδη τον λοιπόν χpόνον άθάνατοί είσιν, είπεp γε τd λεγόμενα άληθή έστίν.

:Αλλa και ύμas χpή, JJ άνδpεs δικασταί, εύέλπιδαs εlναι πpiίs τον θάνατον, και εν τι τοϋτο δ ιανοεϊσθαι άληθέs, δτι

d ούκ έστιν άνδpι άγαθψ κακόν ούδiν ούτε ζιiιντι ούτε τελευτήσαντι, ούδε άμελεϊται ύπiί θειiιν τd τούτου πpά­γματα · ούδε τd έμd νϋν άπiί τοϋ αύτομάτου γέγονεν, άλλά

e 7 άν βWV Eus.: αμ Π:z: om. ΤΡ Stob. a Ι τουτωνi Τ. τούτων βδ Π:z Eus. Stob. a :z ώs ΤΒ' Π:z Stob , Eus plerique. om. βδ, Eus (DN) a 7 δέξaιτ' ιiν] δέξαιτο Procl., Eus.(BN) a 8 έθέλω Τ Eus.: θέλω βδ εi] είπεp Eus. b 5 άηδηs Τ κai δη κai Τ Eus.: κai δη βδ b 6 τίs τ Arm. Eus.: τίs άν βδ c Ι άγαγόντα Τ· άγοντα βδ c 3 o[s διαλέγεθαι έκεϊ Τ: o[s δια [λέγεσθαι . . . ] Π:z: o[s έκεϊ διαλέγεσθαι βδ c 5 άποκτείνουσι WV άποκτενούσι(ν} βΤΡ

Page 36: Platonis Opera 1 Apologia Plato

Α Π Ο Λ Ο Γ Ι Α Σ Ω Κ Ρ Α Τ Ο Υ Σ 41d

μοι δήλόν έστι τούτο, δτι ήδη τεθνάναι καi άπηλλάχθαι πραγμάτων βέλτιον ήν μοι. διιi τούτο καi έμε ούδαμού 5

άπέτρεψεν το σημείον, καi έγωγε τοίι; καταψηφισαμένοιι; μου καi τοίι; κατηγόροιι; ού πάνυ χαλεπαίνω. καίτοι ού ταύτrι rfi διανοί9- κατεψηφίζοντό μου καi κατηγόρουν, άλλ' οίόμενοι βλάπτειν · τούτο αύτοίι; άξιον μέμφεσθαι. τοσόνδε e

μέντοι αύτι.ϋν δέομαι · τοvι; ύείι; μου, έπειδιiν ήβήσωσι, τιμωρήσασθε, ώ άνδρες, ταύτιi ταύτα λυπούντει; δ.περ έγw ύμιiι; έλύπουν, έιiν ύμίν δοκι.ϋσιν ή χρημάτων ή άλλου του πρότερον έπιμελεϊσθαι ή άρετήι;, καi έιiν δοκι.ϋσί τι ε{ναι 5

μηδεν όντες, όνειδίζετε αύτοίι; ώσπερ έγw ύμίν, δτι ούκ Επιμελούνται ών δεί, καi οίονταί τι ε{ναι όντες ούδενοι; άξιοι. καi έιiν ταύτα ποιήτε, δίκαια πεπονθwι; έγι.tι έσομαι 42 ύΦ' ύμι.ϋν αύτόι; τε καi οί ύείι;. άλλα γιiρ ήδη ώρα άπιέναι, έμοi μεν άποθανουμένψ, ύμίν δε βιωσομένοιι; · όπότεροι δε ήμών έρχονται έπi άμεινον πριiγμα, άδηλον παντi πλην ή τψ θεψ. 5

d 5 τούτο βδ. ταυτi τ e Ι βλάπτειν . . . e 2 TOV� om. ν βλάπτειν βWΡ: βλάπτειν τι Τ et fort. Απn. a 4 πλην ή 'ΓΒ' Stob.: πλην εί βWΡ: πλην δη ν