Η σωστή διατροφή των Η σωστή διατροφή των παιδιώνπαιδιών

Μαίρη ΛυμπέρηΜαίρη ΛυμπέρηΚλινικός Διαιτολόγος – ΔιατροφολόγοςΚλινικός Διαιτολόγος – Διατροφολόγος

Master Master στη Διατροφή και Δημόσια Υγείαστη Διατροφή και Δημόσια Υγεία

Τι γνωρίζουμε για αυτή;• 1950 Μελέτη των 7 χωρών

(Γιουγκοσλαβία, Ελλάδα, ΗΠΑ, Ιαπωνία, Ιταλία, Ολλανδία, Φιλανδία) για τις διατροφικές συνήθειες.

• 30 χρόνια

• Έλληνες (Κρητικοί): μικρότερο ποσοστό θνησιμότητας από καρδιαγγειακά νοσήματα και καρκίνο και μεγαλύτερο μέσο όρο ζωής

Παραδοσιακή Μεσογειακή Διατροφή … δηλαδή η διατροφή

των Ελλήνων πριν το 1960• Υψηλή κατανάλωση φρούτων και

λαχανικών (ειδικά άγριων χορταρικών)• Ξηροί καρποί και δημητριακά• Περισσότερο ελαιόλαδο και ελιές• Λιγότερο γάλα και τυρί• Υψηλή κατανάλωση ψαριών, πολύ

λιγότερο κρέας• Μέτρια κατανάλωση κρασιού.

American Institute for Cancer Research

Το διαιτολόγιο του παιδιού πρέπει να περιλαμβάνει:

• Μια μικρή μερίδα σαλάτα με κάθε γεύμα• 2-4 φρούτα την ημέρα• 2-3 μερίδες γαλακτοκομικών προϊόντων την

ημέρα• 1-2 φορές την εβδομάδα όσπρια• 2 φορές την εβδομάδα ψάρι• 3 αυγά• 1-3 φορές κρέας και κοτόπουλο• Ελαιόλαδο• Ανάλατους ξηρούς καρπούς

Ο ρόλος των γονιών• Παράδειγμα συμπεριφοράς

σε θέματα διατροφής• Να προσφέρουν ένα

ισορροπημένο διαιτολόγιο (υγιεινή, ασφάλεια, ποικιλία, ποσότητα, ωράριο, καλή ατμόσφαιρα στο τραπέζι)

• Κατάλληλο περιβάλλον συναισθηματική ασφάλεια και απόλαυση φαγητού

Εξοικείωση με ένα τρόφιμο• Κύρια παράμετρος για τις τροφικές επιλογές

• Οικείο τρόφιμο: ύπαρξη και γεύση

• Διαθεσιμότητα και εύκολη πρόσβαση

• 10-15 φορές έκθεσης (ουδέτερη συμπεριφορά)

Μεγάλη προσπάθεια και όχι απογοήτευση

Μίμηση• Γονείς: γενικότερη διαιτητική συμπεριφορά

• Δάσκαλοι, συμμαθητές, «κολλητοί» φίλοι, συμμαθητές που θαυμάζουν

Παράδειγμα…κατανάλωση λαχανικών

Βήμα 1: Να υπάρχουν τα λαχανικά στο σπίτιΒήμα 2: Να συμμετέχει το παιδί στα ψώνια,

πρωτοβουλία ως προς την επιλογήΒήμα 3: Θέση αποθήκευσης, έτοιμο για

κατανάλωση, εύκολη πρόσβασηΒήμα 4: Να σερβίρεται σε μικρή ποσότητα

πάντα, χωρίς πίεση

ΛΑΘΟΣ: « Φάε τα λαχανικά σου για να φας γλυκό»

Επιβράβευση• Όχι δώρο κάποιο τρόφιμο, για την

κατανάλωση ενός «υγιεινού» τροφίμου προτίμηση για «μη υγιεινά» τρόφιμα μακροπρόθεσμα

• Επιβράβευση: λεκτική και όχι υλικήμικρή και όχι μεγάλη (να αποτελέσει το πρωτο θέμα της ημέρας)

Ήπια παρότρυνση και όχι συστηματική επιβράβευση

Ένα ισορροπημένο πρωινό γεύμα

• 1 ποτήρι γάλα με δημητριακά ολικής αλέσεως + 1 φρούτο

• 1 αυγό, 1-2 φέτες ψωμί ολικής αλέσεως, λίγο τυρί + 1 φρούτο

• 1 ποτήρι γάλα, 1 κομμάτι σπιτικό κέικ + 1 φρούτο

• 1 ποτήρι γάλα, 1-2 φέτες ψωμί με μέλι +1 φρούτο

• 1 τόστ με γαλοπούλα και τυρί και 1 φρούτο ή 1 ποτήρι φυσικό χυμό

Η σημασία του καλού πρωινού• Παιδιά που προσλαμβάνουν πρωινό έχουν

λιγότερες πιθανότητες να γίνουν παχύσαρκα

• Παιδιά που προσλαμβάνουν πρωινό καλύπτουν σε μεγαλύτερο ποσοστό τις ανάγκες τους σε θρεπτικά συστατικά

• Παιδιά που προσλαμβάνουν πρωινό έχουν υψηλότερες επιδόσεις στο σχολείο

Προτάσεις για δεκατιανό στο σχολείο

Η ώρα του γεύματος…• Γονείς το καλό παράδειγμα συμπεριφοράς

(ισορροπημένο διαιτολόγιο: ποικιλία και ποιότητα)

• Ωράριο Γευμάτων

• Ευχάριστη ατμόσφαιρα

• Όχι φαγητό μπροστά στην τηλεόραση επικοινωνία οικογένειας

• Να τρώτε αργά και να σταματάτε όταν χορτάσετε

Παχυσαρκία…

Παιδική Παχυσαρκία -Δραματικές διαστάσεις

• 5-10% στη Δυτική Ευρώπη και 20% στην Αμερική

• Παιδική παχυσαρκία 10% στην Ελλάδα

Υπέρβαρα : 20%

• Περισσότερα αγόρια παρά κορίτσια

• Υπερσιτισμός (λιπαρά, αναψυκτικά, ανθυγιεινά σνακ, fast food, ζάχαρη)

• Μειωμένη σωματική δραστηριότητα (τηλεόραση, υπολογιστής, βίντεο-παιχνίδια)

• Ψυχοκοινωνικοί λόγοι (έλλειψη επικοινωνίας με γονείς, υπερπροστασία, απομόνωση και κατάθλιψη διατροφικές διαταραχές)

Περιβαλλοντικά αίτια

Ορμονικά αίτια

• Διαταραχές του θυρεοειδούς αδένα, των επινεφριδίων, των ωοθηκών, του υποθαλάμου ή της απόφυσης : σπάνια αίτια παχυσαρκίας

Μητρικός Θηλασμός …για τουλάχιστον 6 μήνες

Ο μητρικός θηλασμός

• Προστατευτική δράση έναντι της παχυσαρκίας και όχι μόνο

• Τουλάχιστον 6 μήνες • Προστατεύει από πιθανή εμφάνιση:

σακχαρώδους διαβήτη, υπερχοληστερολαιμίας, αρτηριακή υπέρταση

Κληρονομικότητα• Συμμετέχει κατά 30-50%

• Εάν ο ένας γονέας είναι παχύσαρκος 50% πιθανότητες παιδί παχύσαρκο

Εάν και οι δυο γονείς παχύσαρκοι 80% πιθανότητες παιδί παχύσαρκο

Ουσιαστικά: κληρονομείται η τάση για παχυσαρκία (λανθασμένη διατροφή,

σωματική αδράνεια, κλπ)

Κρίσιμες περίοδοι• Βάρος νεογνού: βάρος μητέρας, >4,5 κιλά προδιάθεση για παχυσαρκία,ελλιπές βάρος προδιάθεση για ΣΔ και καρδιαγγειακά

• 5 – 7 ετών: Περίοδος αύξησης λιποκυττάρων

• Εφηβεία: ορμονικές μεταβολές και ανακατανομή λίπους (προσοχή: ψυχολογικοί παράγοντες)

Επιπλοκές παχυσαρκίας στα παιδιά

• Ψυχοκοινωνικές: διαταραχές διατροφικής συμπεριφοράς, άγχος, κατάθλιψη

• Ορθοπεδικές• Καρδιοαναπνευστικές: άπνοια ύπνου,

αρτηριακή υπέρταση, προδιάθεση για αρτηριοσκλήρυνση

• Μεταβολικές – Ορμονικές: δυσλιπιδαιμία, αύξηση ουρικού, ΣΔ2, διαταραχές περιόδου, κλπ

Ο δεκάλογος των γονιών 1. Αντιμετώπιση από την ηλικία των 2-3

χρονών2. Να είναι έτοιμη όλη η οικογένεια για

αλλαγές3. Να γνωρίζουν τις επιπλοκές της

παχυσαρκίας4. Αλλαγές στη διατροφή και τη σωματική

δραστηριότητα5. Απαγορεύονται οι αυστηρές δίαιτες και η

ταχεία απώλεια βάρους

Ο δεκάλογος των γονιών1. Να ενθαρρύνουν και να υποστηρίζουν

ψυχολογικά τα παιδιά, να μην τα επικρίνουν

2. Να τα επιβραβεύουν όχι όμως με φαγητό3. Να ασχολούνται με την προετοιμασία του

φαγητού4. Να ασχολούνται δημιουργικά με τα

παιδιά5. Να ενημερώνονται για τη σωστή

διατροφή

Αύξηση της φυσική δραστηριότητα

Συμφωνητικό φυσικής

δραστηριότητας

• Αύξηση κίνησης στην καθημερινότητα

• Προώθηση ενασχόλησης με αθλητικές δραστηριότητες

• Μείωση σωματικής αδράνειας

…χωρίς σχόλια…

Πρόληψη «Πρωταθλητές Ευρώπης στην παιδική παχυσαρκία… ώρα να χάσουμε ένα τίτλο

και να νικήσουμε ένα πρόβλημα»

• Ευθύνη της πολιτείας (προγράμματα διατροφής και άσκησης) – Εκστρατείες ενημέρωσης

Πρόληψη

• Μέσα μαζικής ενημέρωσης (μείωση προώθησης ανθυγιεινών τροφίμων)

• Σύστημα υγείας (ευαισθητοποίηση γυναικολόγων, μαιών, παιδιάτρων) – Συνεχή εκπαίδευση – προαγωγή υγείας

• Σχολεία (έλεγχος και καλή οργάνωση των κυλικείων)

Πρόληψη• Οικογένεια Σωστή εκπαίδευση – ευαισθητοποίηση-

ενδιαφέρον – έγκαιρη αντιμετώπιση