Download - Griego de Primero de to (Textos y Ejercicios

Transcript

GRIEGO1 de Bachillerato1ALPHABETUM GRCUM 1.1. Verbum sum . Prsens........................................................................................................4Adjectiva................................................................................................................................................5Presente de indicativo, imperativo e infinitivo de verbos regulares. Voz activa. Ejemplo con el verbo desatar.1.2. Casus et declinationes. Praefatio..............................................................................................................1.4. Declinacin Temtica .....................................................................................................................6El verbo con preverbios ..................................................................................................................Verba Perispomna - - Verbos Contractos............................................7Ejercicios con verbos contractos. Exercitationes cum verbis perispomnis..........................................7TEXTO : .......................................................................................................................Nomina interrogativa - tpoqoq|oi itti......................................................................................Declinacin en -. (1)..............................................................................................................................1.5.2. Adjetivos [tipo I] :.....................................................................................................................10Adjetivos irregulares : mucho................................................................................................Adjetivos irregulares : grande...........................................................................................11EL ARTCULO....................................................................................................................................11 T EXTUS : ......................................................................................................Declinacin en (2): Sustantivos de gnero gramatical masculino.................................................12.1.4.2. La formacin de adverbios a partir de adjetivos.......................................................................121.5. Tertia declinatio. Terminaciones de caso......................................................................................131.5.1 TEXTUS : .1.7. Preposiciones................................................................................................................................142.1.1 Modus imperativus - . Vox activa. Verba regul ria. Recensio. ................16Exercitationes.......................................................................................................................................162.1.2. Pronombres personales..................................................................................................................Pronombres personales. El reflexivo...................................................................................................172.1.3 Tercera declinacin. Temas en consonante oclusiva................................................................17TEXTO. AI lYNAIKE2 1OY2 ANLPA2 HEIOOY2IN.............................................................18Voz Media. Presente de indicativo, imperativo e infinitivo de verbos regulares.................................18Presente de indicativo, imperativo e infinitivo de verbos contractos. Voz Media...................................3.1.1.1 TEXTO ().........................3.1.1.2. Tercera declinacin. temas en ...............................................................................................TEXTO (3) : O OH2EY2 1HN APIALNHN KA1A/EIHETraduccin inversa. Ariadna....................................................................................................................3.4. Gramtica: tercera declinacin. Temas en p , nombres de parentesco en qp; el sustantivo ovqp; el adjetivo o ooo ov; los numerales; indefinidos ti, outi, uo, pti, topt...................Tercera declinacin. temas en , ...................................................................................................23 ! ! ............................................................................Traduccin inversa : La diosa GEA y el TORO......................................................................................3.5 Morfologa. Participios de presente, activos y medios..................................................................25Participios en -, -, -..............................................................................................................263.6 TEXTO : ..........................................................................................................275.1.1 Pretrito imperfecto activo y medio................................................................................................5.1.2. Imperfecto del verbo tii.........................................................................................................285.1.3. Verbos con preverbio (continuacin). Preverbios y Preposiciones.6.1 El Aoristo, voz activa....................................................................................................................307.1. Pronombres y adjetivos interrogativos e indefinidos........................................................................El aoristo II..........................................................................................................................................32LECTURAS. ......................................................................................................................34TEXTO : (basado en HERDOTO, iv, 152)...........................TEXTO : .......................................................................................................................anexo 1 : 20.7 CUADRO RESUMEN DE los VERBOS REGULARES. VOZ ACTIVA......................CUADRO RESUMEN DE TIEMPOS VERBALES. VOZ MEDIA......................................................Verbo ser, estar, haber...................................................................................................392Alphabetum graecumAlphabetum graecum, sicut latinum, est accomodatio alphabeti phoenici (in saeculo IX ante Chr.). Igitur multae litterae simillimae sunt latinis litteris, ut minimum litterae maximae. Decet eorum nomina et ordinem memoriae mandare. nomen et sonus alfa /a/ beta /b/ gamma /g/ delta /d/ psilon / / dseta /ds/ eta / / , zeta /z/ (in principio /th/) iota /i/ kappa /k/ lambda /l/ mi /m/ ni /n/ ksi /ks/ micron // pi /p/ ro /r/ sigma /s/ ad finem verbi tantum tau /t/ psilon /i/ cum sit sola, sed...: /eu/, /au/ /u/ , fi /f/ (in principio ph) ji sicut jota hispanica (in princ. kh) psi /ps/ omega / / Exercitatio lectionis et, postea, dictationis. Legete et dicite quod creditis ut significent. .1. , , , , , , , , , ..2. , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , .Exercitatio. Qurte in dictionario..1. , , , , , , , , , .2. , , , , , .3Alter qustiones de enuntiatione : sonat ut latine puellae /nk/ /ng/ cf. /nj/ sonat /st/ ootvq debilis, qoo /sta / tu eras...SPIRITUS:hoc signum supra vocalem in initio verbi indicat sonum /h/ , ut in Anglorum lingua hello!:qu / h d s/ dulcis (spiritus asper)El signo indica que no hay tal aspiracin:qoov / s a n / e r a n . . . . (spiritus tenuis) Los acentos. Casi todas las palabras llevan uno de estos tres tipos de tilde:agudo: en cualquier slaba, excepto en la finalgrave: slo en slaba final, a menos que siga una pausa.circunflejo: slo en vocales largas o diptongos, ltima o antepenltima slabaLa iota subscrita: es una iota pequeita que se escribe debajo de una vocal, y no se pronuncia. suenan como El signo equivale a punto y coma o a dos puntos.El signo ; equivale al signo de interrogacin. = ; o bien :; = ?1.1. Verbum sum . Prsens. modus indicativus imperativus infinitivus sum es (v) esttotv sumustot estistioi (v)1 sunt es!too sit!tot este!E i v o i esseGraeci habent articulum ( ): o q o (hispanice: el..., la .... , lo ....) .1. , , o po o o to_oo. .2. toi . .3. . .4. ou| , . .5. toi . .6. .Quondam, in sententiis brevibus, verbum ommititur .1. . 2. Oto ou oo o i|o.1 La final aparece si le sigue una vocal o una pausa.4Adjectiva. Adjectiva quaeruntur in dictionario secundum formam singularem masculinis generis . Verbi gratia, si vis invenire , debes qurere formam masculinam : masc. fem. neutrum pulcher pulchra pulchrumExercitatio. Quaerite in dictionario haec nomina: , , , , Presente de indicativo, imperativo e infinitivo de verbos regulares. Voz activa. Ejemplo con el verbo desatar.INDICATIVO IMPERATIVO INFINITIVO iuo solvo iuti solvis iuti solvit etc. iuotv solvimus iutt solvitis iuouoi() solvuntiut desata !iuto que desate l !iutt desatad !iuo vov que desaten !iutiv desatarQuaesito in dictionario.Verba quearuntur in vocabulario secundum primam personam prsentis temporis, sicut in latina lingua:Exercitationes. Analysis verborum (dicite personam, tempus verbale...). Quaesito in dictionario. Versi . oituti uouoiv oytiv tpouoi t_ti o|outiv ityt |tituotv o|outtou tt iti tyo ttio uti ityttqti oiotv ou tpti tyo oyo 1.2. Casus et declinationes. Praefatio. Nomina, adjectiva et pronomina declinantur, id est mutant formas secundum fuctionem in sententia. Exemplum: o vq p homo (sujeto), o vpo hominem (complemento directo), o vpi homini (complemento indirecto).... In Graeca lingua sunt quinque casus.casus ( =forma) functio versio in Hispanicumcasus nominativus, ovoooi|q SJ (preposicin cero, sin preposicin)vocativus exclamacin, llamada oh.........!acusativus oiioi|q Comp. Directo a... (si es una persona) ... (si es una cosa)genitivus, ytvi|q Comp. del Nombre de...dativus, oi|q Comp. Indirecto C. Instrumento C. Agente a..., para.... con... por...La traduccin mediante estas preposiciones se realizar (1) si la palabra no lleva ya en griego alguna otra preposicin, 5en cuyo caso se traducir acompaada de dicha preposicin: oi ioioi PARA los barcos (dativo), pero... tv oi ioioi EN los barcos (tv =EN). (2) A veces el verbo exige un complemento en un caso concreto (complemento rgimen), tanto en griego como en castellano. Habr entonces que respetar las respectivas construcciones, tanto del griego como del castellano. Para esto, lase con atencin las informaciones que suministra el diccionario. (3) Adems, hay ciertas construcciones sintcticas (participios absolutos, oraciones sustantivas con infinitivo...) en las cuales el cuadro anterior no es vlido, y que se estudiarn en su momento oportuno. En griego hay TRES declinaciones. Es decir, no todas las palabras forman su plural y su declinacin de igual manera, sino que se agrupan en TRES grupos o declinaciones (comprese con el castellano: nombres en A ( casa), nombres en O (caso), nombres en E o consonante (coche, rbol)).1.4. Declinacin Temtica .Haec declinatio altera sive declinatio thematica includit nomina substantiva et adjectiva, generis grammaticalis masculini et neutri (atque aliqua nomina femenina). typus 1: masculina (et femenina) typus 2: neutraExempla: homo arborSing. Pl. Sing. Pl.N V A G D ATTENDTE! ! Nomina pluralia neutri generis habent numerum verbi singularem animalia curruntME1A1PA2I2 .1. .2. (Menandro). .3. . .4. , . .5. uvo toi ou ovoou otio . .6. o uvo iopo vooou. .7. oi opopoi uouoiv iou o ti oio ou tou. [ sacrificar, anotar en VOX] .8. o Ayot vov ou titi ovtutiv o t|vov. .9. uiooootv o tvpo t v oi oypoi.Ejemplos de sustantivos de gnero femenino: arena; camino, (m & f) grulla, roco; ruta, camino; mirto; abismo.VERSIO: .1. oo toiv q o ioooo, io i ti o vqoou oyti. 6El verbo con preverbios. VERSIO: .1. ti q optoiv o Li|oiooii, o ouio ou ovti .Verba Perispomna - - Verbos Contractos.Presente de indicativo, imperativo e infinitivo. Voz activa. Los verbos contractos son aquellos cuya raz acaba en vocal -, , . Esta vocal final de la raz se une a las marcas de persona, provocando ciertos cambios. Por ejemplo, *ioo se convierte en io. NOTA : en el diccionario hay que buscarlos por la primera persona del singular SIN CONTRAER : ioo, oito, qioo... Vase tambin el cuadro completo en la seccin 20.7.Presente de verbos contractos en : oito hacerVerbos contractos en : ioo honrarIND IMP INFoio oiti oiti oitivoioutvoiti t oiou oi ()INDIC IMPERAT. INF.ioio io ioviotviot iooi() () Ejercicios con verbos contractos. Exercitationes cum verbis perispomnis.! : Hpooyopo Protgoras (un sofista); 2opioq espartano; Apiovq Ariadna; iitvi puerto; yuvoi|t mujeres; i o una; cada; oio hijos.1. o qu toi qv oioooov oo ou opoiiou opov. 2. o Hpooyopo ityti oiyot, o iioi, |oipo yop toiv o|outiv ou ioyou ou 2o|poou. 3. q Apiovq opo oi q vou ou| toiv t v o iitvi. 4. oi ov 2opioov yuvoi|t |tituouoi ou oio vi|ov q tituov. 5. io _tiio v ou oiti. .6. ytio o opo, oot ou tv ytioiov toiv. .7. ioioutv t v q ou iq. .8. q t qqp |oi q uyoqp o upio iqpouoi. .9. , qv upiov tv q |pqvq iqpou.7TEXTO : oi|ti t o Li|oiooii ou| tv oi Aqvoi o iio t v oi o ypoi ytopyo yop toiv. ytopyti ouv ov |iqpov |oi ovti tv oi oypoi. _oito t toiv o io o yop |iqpo toi i|po, o|po t o ovo. oiti ouv ovti o Li|oiooii |oi oiio|i otvoti |oi ityti o Ztu , _oito toiv o io otitoo yop toiv o ovo, i|po t o |iqpo |oi ou oiu v oi ov opt_ti. ager parcela : multumo Li|oiooii t|oi vti t| ou oi|ou |oi |oiti ov :oviov. o :ovio ouio toiv, io_upo t v ovpoo, po uo t ou yop ovti, ti q optoiv o . vuv t |otuti t v o oi|o. o ouv Li|oiooii |oiti ouov |oi ityti t it tupo, o :ovio, io i |otuti; q ouo pouo ioi o iio otut. o ou v :ovio poto t|oivti t| ou oi|ou |oi ityti io i ti ouo _oito, o tooo; ou yop pouo tii oiio qq otuo. o Li|oiooii ityti oi tit tupo |oi oqti ioovt yop o opopov |oi tpt ouo po ov oypo v. tyo yop tiouvo ou ou. oiio otut i|po tv yop toiv o oypo , o|po t o ovo. ttio t o Li|oiooii o |tvpov ioo vti |oi |tvti ou ou |oi ityti otutt, o ot ti|tt o opopov |oi opoptutt ov oypov. : illum : veni! ; cur? : illud : boves8 Nomina interrogativa - t poqoq|oi itti ; quin? ; qu? ; de quin? ; a quin? ; por qu?; cundo? ; dnde ? de donde? ; a dnde?; cmo? Qu clase de? Cul? cul de los dos? o cunto? o cuntos? cuntas? Exercitatio. Respondete!i toiv o Lio|oio oii;ou o i|ti o Li|oiooii;i toiv o :ovi o;i ioo vti o ou io; toiv o io ou ytopyou; t |oivti t | ou oi|ou o :ovi o;i it yti o Li|oiooii po ou ou ;Declinacin en -. (1) La declinacin en (o primera declinacin) la siguen numerosos sustantivos (y adjetivos) de gnero gramatical femenino, y algunos masculinos. Hay tres subgrupos, segn que la raz (tema) acabe en o , en q o bien alternen o / q en el singular. temas en o qtpo dasing pluralNom, VocAcusGenDatq qtpoqv qtpovq qt po qtpooi qt poio qtpoov qtpo voi qtpoiMs palabras: pruebaEjercicios. (vocabulario : : Quirsofo, nombre de un general ) .1. . .2. tioiv oi oi|i oi. 3. oi|io upo toiv. 4. q uyitio o voy|oi o . .5. .temas en o alternante Mouoo Musasing pluralNom, VocAcusGenDatq Mouooqv Mouoovq Mouoq Mouoqoi Mouooio Mouooov Mouoovoi MouooiQuoque : domina, thesaurum Regis , currus, raeda. 9temas en q i|q justiciasing pluralNom, VocAcusGenDatq i|qqv i|qvq i|q i|qoi i|oio i|oov i|ovoi i|oiEjercicios. Traducir. ooio q tuu_io o vi|o1qv tipqvqv q oiio o oiio1ov tipqvov o |toio q tipqvq.1. tu oiovi o. 2. . 3. . .4. . 5. tuu_io . . 6. oouoi oi ti oiv. 7. o tooivo, o o ioivo . 8.. Ev oi |toioi tioiv oi |ooi. 9. i o po_u , q t_vq o|po . 1.5.2. Adjetivos [tipo I] :declinacin de adjetivos tipo I : - - - hermosoSingular PluralNom.Voc.Ac.Gen.Dat.------ - ------ ---- ----- ------ --Adjetivos irregulares : muchosing plural masc. fem. neutro masc. fem. neutroN A G. D. 10Adjetivos irregulares : grandesing plural masc. fem. neutro masc. fem. neutroN. A. G. D. Ejercicios..1. oiio |oio t _ti q oiyq. 2. q yio ooo toiv oi i o oiio v |o|o v.EL ARTCULO singularmasc. fem. neutro pluralmasc. fem. neutronom. ac. gen. dat. 1EX1Y2 Vocabulario: , - Fenicia (hoy, El Lbano); transformado, metamorfoseado; era..., haba, estaba...., eran, estaban (pto. imperfecto de tii )q Eupoq tv oi|ti |oi ooiiiooo toiv. oivouoi ot q t Eupoq t |oi oiioi |opoi ti qv opoiiov, |oi t|ti oiouoiv. itti tv o Ztu o |oio |opo, tiuti t qv Eupoqv. o ouv Ztu ti oupov oiti ouv q |opq. o oupo itu|o t |oi |oio toiv. q Eupoq oiov t_ti t |oi tioivti ti ou oupou. opoti t v o Ztu qv |opqv, oivti t ti qv oioov |oi vq_ti po qv Kpqqv.attendte! erat... erant...11q Kpqq |oiq vqoo toiv tv toq q oioq. o to qv oupou opqv ititi, vuv t qv ovpoou opqv . ttio t o Ztu qv Eupoqv ti o vpov oyti |oi t|ti pti uiou . o t to qv Eupoqv t v q vqoo ititi. o Aotpio ot upovvo q vq oou q v o upovvo qv |opqv yoti |oi ou uiou ptti. o Mivo q Eupoq toiv. oi oiioi uo otioi .Declinacin en (2): Sustantivos de gnero gramatical masculino. Ejemplos: perla, pirata, papel; carta, ciudadano comn, dominusejemplo de un tema en q oiiq ciudadanosing pluralNomVocAcusGenDat o oiiq o oiio oh, ciudadano!ov oiiqvou oiiou oiiq oi oiioi oiioiou oiioov oiio voi oiioiEjercicios. Vocabulario: , - Esquilo; , - Eneas.1. t v oi t iiqvi|oi opoioi qoov oo oi |oi tioooi |oi o ii oi. .2. oi poooi q v q ov q opoio tpouoiv. .3. q o v vouo v o io ouooq q v. .4. o oiqq it yti oi oi t poi tioi ooto q yq . .5. oi Ht pooi u ouoiv i ou o q iio . .1.4.2. La formacin de adverbios a partir de adjetivos. Obsrvese cmo se forman adverbios con el sufijo - (o bien ) a partir de adjetivos.adjetivos adverbiosadjetivos acabados en , - hermoso exacto hermosamente; bien exactamenteadjetivos acabados en grave gravemente Ejercicio. Traduce los siguientes adverbios. Para ello has de imaginar y encontar en el diccionario el adjetivo a partir del cual se han formado.i o_upo o_t opot oq too iqo 121.5. Tertia declinatio. Terminaciones de caso. Singularis Pluralis m/f neutra m/f neutraNom. ( - ) - -Voc. Ac. - - Gen. - -Dat. - -() Dentro de la tercera declinacin hay varios subgrupos, segn en qu tipo de consonante o vocal termina la raz, pero se pueden resumir en cuatro modelos bsicos para memorizar: (1) temas en consonante, (2) temas en s, (3) temas en i, (4) temas en u. El cuadro anterior corresponde al grupo de palabras de temas en consonante, el ms sencillo y numeroso. Ejemplo, orador, tema en consonante lquida (r, l) Singular PluralNom. Voc. Ac. Gen. Dat. ()Ejemplo: mujer (tema *-, acabado en consonante oclusiva k-)Recurdese: para saber cul es la raz o tema de una palabra, y a qu declinacin y subgrupo pertenece, hay que observar su GENITIVO (una informacin que es suministrada por el diccionario).Singular Plural Nom. -Voc. -Ac. - -Gen. - -Dat. - () (*- )1.5.1 TEXTUS : .Incluye pronombres personales reflexivos, vase 2.1.2. VOCABULARIO: |ovo estar cansando; touov se (pr. reflex. , anotar en VOX).q t uotpoio qtpo , tti ovotiiti o q iio, q yuvq ov o vpo |oiti |oi , toipt otouov, o o vtp, qoiv o yop qiio ovotiiti, o t ou io qq oyti ou ou po ov oypov, tyo t |oi q uyoqp t tiotv oitiv po q v |pqvqv. o t Li|oiooii o io |ovti |oi ou| t titi toiptiv touov ityti ouv q _oitq i oi, o yuvoi o io yop |ovo |oi t tio |otutiv . q t 13yuvq , o ii ou uvoov toiv |otutiv , qoiv, |oipo yop toi ovtiv. toipt otouov, o pout .o tv Li|oiooii oii toipti touov |oi oiti po ov oypov, q t Muppivq |oi q Mtiio po qv |pqvqv oiouoi (q Mtiio uyoqp toiv, |opq o io |oiq ). q t qqp |oi q uyoqp poto oiouoiv o yop upio tpouoiv tyoioi tioiv oi upioi, oot ou uvoov toi otutiv.tti t q |pqvq poo_opouoiv, iou oiioi yuvoi|t qq optioi |oi o upio iqpouoiv. q Muppivq o yuvoi|o |oiti |oi , _oiptt, o iioi, qoiv qq iqpout o upio; oi t ityouoiv _oipt |oi o|out oyytio yop q|ti oo ou ooto ityti t oi oi topqv oiouoiv. qti t v vo t_otv oitiv po o oou ou yop _opou tt iotv topti v |oi ou oyo vo. tt iti |oi ou qv topqv toptiv;1.7. Preposiciones. preposiciones con Genitivo con Acusativo con Dativotpi po alrededor dedelante de; antes deen relacin ahaciaa, haciaalrededor decerca de sobreopo de parte de junto ajunto a por, a travs de por, a causa dealrededor de; aproximadamente en lugar de sobre hacia, contra sobre, en, encima de desdedebajo depor [C.Agente]bajo, al pie de debajo de, al pie de sobre, por encima depor (=en favor de)ms all de14to con despus dedebajo de segn; cada ( ante vocal)desde contv enCASOS Y PREPOSICIONES. Algunas preposiciones van siempre con un mismo caso ( t v +Dat). Otras pueden construirse con varios casos, y con cada uno de ellos tendr un significado diferente (to +Ac. despus de; to +Gen con). Consltese el diccionario. Bsicamente el acusativo se emplea cuando hay una idea de movimiento hacia una meta, el genitivo indica movimiento de procedencia o salida de un lugar, y el dativo indica el no-movimiento, la permanencia: po qv oiiv t v q oiti t| q oitoAlgunas expresiones idiomticas: a eso de medioda, por la tarde, a la hora de la cena; a eso de medianoche; los de alrededor del Rey, el squito del Rey; con todas sus fuerzas; por tierra y por marEjercicios. Nota: las palabras subrayadas pertenecen a cuestiones gramaticales an no estudiadas: buscadlas en el diccionario tal cual. .1. (se sientan). .2. (estar) . 3. . 4. , , . 5. . 6. . 7. . 8. . 9. . 10. . 11. . 12. ( ir ) . 13. q .151.6. TEXTUS : q Mtiio, ou | oii o t yo , qoiv tyo iq yop t oiv q u pi o.vocabulario: severo; marido; regresar; ... lo , ...la (vase pron. person.); imperativo de .q t Muppivq, i itytt, iioi ; oiqo topqv oiou oiv oi Aqvoioi; tyo tv oiioo tt io ouqv toptiv ou t, Mtiio, |oi ou tt iti toptiv; oii ou uvoov toiv _oito yop toiv o o vqp oiti yop ovti |oi oovio t titi itvoi po o oou.q t Mtiio, o ii ou o io _oito toiv o oqp poiov yop toi titiv ouov. q t Muppivq, q ouo iuopti oiio qv upiov o_to iqpou |oipo yop toiv oi|ot tovitvoi q t qqp |oi q uyoqp o u pio o_to iqpouoi |oi oi|ot oiouoiv. t v t q oo oiti q Mtiio |oi |oooiiti qv upiov po qv yqv |oi ouqv. otvoti ouv |oi ou| oiio t yo , tyo iq yop toiv q upio |oi ou uvoov toi tptiv ouqv . q t qqp, i ityti, ; q iuopti oiio oi|ot otut |oi oiiqv upiov tpt.q tv Mtiio oi|ot otuti, q t Muppivq poto oiti tyoiq yop toiv q upio |oi ou| ttiti |oooiitiv ouqv.2.1.1 Modus imperativus - - . Vox activa. Verba regul ria. Recensio. IMPERATIVO contractos en -contractos en -contractos en -oiut desata !iuto que desate !iutt desatad !iuovov que desaten !Exercitationes..1. , o o vpt t t_ti itytiv (otra cosa tiene que decir), ouo ityto. .2. oi oit oti oiqtuovov. .3. ypot o o voo ou t vou |oi o tv toi. .4. iotut oi |oioi |oi o yooi .16 2.1.2. Pronombres personalesprimera persona segunda persona tercera personaNAGD yo me de m me, para m ou tot teoou de tooi te, para t(, q, o ) l, ella, ello; l mismo..., qv, o lo, la, q, ou de l, de ella , q , o le, para l / ellaNAGD nosotros nos de nosotros nos, para nosotros vosotros os de vosotros nos, para vosotros ( ouoi, oi , o ) ellos ... etcouou, o, o a ellos, los... etc. de ellos/ellasouoi ouoi ouoi les, para ellos ...1. El verbo tii con dativo se traduce por tener: toiv toi oi|o tengo una casa.2. Los pronombres personales en genitivo equivalen a posesivos: o oi|o ou mi casaEjercicios. 1. oiioi o yooi iioi tioiv toi. 2. t yo tii o Kupio, o Oto oou. 3. ou| toiv ouoi tii. 4. q opi toi |oivq qqp qov ovov. 5. qv tv oiqtiov uiv it yo, uti tou ou| o|outt. 6. qiv t|vo ou| tioiv. 7. it otv uo tv q vqoo. 8. qouoiv ouov tv q oiti. 9. ouoi vooi ou| tioiv. 10. otpo vooo ooi toiv. Pronombres personales. El reflexivoa m mismo, de m mismo etc a ti mismo, de t mismo etc a l mismo, a ella misma, etc. o bien SE...AGDtouov, qvtouou, qtouo, qotouov, qv (= etc)otouou , qotouo , qt ouov, qv, o (= etc)t ouou, q, out ouo, q , oA...qo ouou...uo ouou...t ouou, o, o a ellos, a s... mismos etc...1. yiyvoo|t otouov. 2. oi oyytioi ityouoiv oi tti touou o ooiitu.2.1.3 Tercera declinacin. Temas en consonante oclusiva. El encuentro de la consonante final de la raz con / -() provoca ciertos cambios:1. Gutural: , , + > 2. Labial: , , + > 3. Dental: , , + > 17EJEMPLOStipo 1: masculinos (y femeninos) tipo 2: neutrosejemplo - nio (raz *-) - cuerpo (raz *-)Singular Plural Singular PluralN (*- )- (*-)-V - -A- - -G- - - -D- () (*- )- () (*-)TEXTO. AI lYNAIKE2 1OY2 ANLPA2 HEIOOY2INvocabulario: tener en mente, pretender; mientras que...oiioi yuvoi|t q|ouoiv ti qv |pq vqv. t iqpouoi o upio, oyytio poo_opti. tti t optoiv, o |outt, yuvoi|t, qoiv oi yop Aqvoioi topqv oiouoiv. op ou| tt itt ouqv toptiv; titt ou v ou ovpo uo t|tiot oytiv. oi t yuvoi|t _oipouoi |oi ityouoiv, oiioo t tiotv topti v |oi ou ovpo titiv. o ou v upio o_to iqpouoi |oi oi|ot otuouoiv. tti t q|ouoiv oi ovpt t | ov oypo v, t|ooq q yuvq ityti o|out, o iit o vtp o yytio yop it yti oi oi Aqvoioi topqv oiouoiv. op ou| t titi t t|tiot oytiv; |oi poio tiouoiv ouou oi yop o vpt ouoi ttiouoi q v topqv toptiv.Voz Media. Presente de indicativo, imperativo e infinitivo de verbos regulares. INDICATIVO IMPERATIVO INFINITIVOiuooi me desato iuq te desatasiutoi se desataiuoto nos desatamosiutot os desatisiuovoi se desataniuou desatate!iutot desataos!iutooi desatarse ; ser desatadoTRADUCCIN de las formas medias de los verbos. Con frecuencia la voz media equivale en castellano a verbos en voz activa ms pronombres reflexivos: iuooi ME desato , iutooi desatarSE. Tngase en cuenta, sin embargo, que hay muchos verbos que, a pesar de conjugarse en voz media, su equivalencia en castellano es una voz activa: v.g. ouiooi quiero, optuooi voy etc. El diccionario advierte de estos casos.18Ejercicio de traduccin inversa..1. Recibimos amablemente a los extranjeros. .2. Quieres regresar rpidamente al campo. .3. Ordena a sus compaeros regresar con l a Corinto. .4. Por qu no contestas?2.1.4. Tercera declinacin. Temas en Ejemplos: - combate, raz -; imagen, raz -Singular Plural Singular PluralNom. VocAc.Gen. Dat. - - - - - - -() - - - - - - -()Ejercicios. .1. oi ou q iiou o|ivt qv yq v tpoivouoiv. .2. , |oi Hootiovo Hoiuqo o Ku|io. .3. t v Mopoovi o Miiioq tiiqvi|q opoio . Presente de indicativo, imperativo e infinitivo de verbos contractos. Voz Media. INDICATIVO IMPERATIVO INFINITIVOcontractos en -oi|vouoi llegooi|vq llegasoi|vtioi llegaoi|vouto etc.oi|vtiotoi|vouvoioi|vou oi|vtiotoi|vtiooi llegarcontractos en -iooi soy respetadoio eres respetadoiooi etc.iotoiootiovoiioiootioooi ser honrado, ser respetado3.1.1.1 TEXTO ()o Mivo oi|ti t v q Kpqq ooiitu toi q vqoou. |oi t v q ou Mivoo oi|io toiv o ioupivo t|ti oi|ti o Mivooupo, qpiov, o tv qiou ovpoo, o qiou oupo. o t Mivooupo toiti o vpoou. o Mivo ovoy|oti ou Aqvoiou to t vtovio |oi to optvou ttiv po qv Kpqqv |o to |oi opt_ti ouou o Mivooupo toitiv.19GRAMTICA. El indefinido M F N (Vase el cuadro completo en el apartado 7.1.). Obsrvese cmo se utiliza: oi i un nio, un hijo tv t oi Aqvoi ooiituti o Aiytu toi t ouo oi i o vooi Oqotu. o t tti qo, ou toipou oi|ipti |oi ouitoi oqti v ouoi. poo_opti ouv o opi |oi , oo iit, qoiv, ou toipou oi|ipo |oi ouiooi ootiv ouou. tt t ou v to ov toipov po qv Kpqqv. o Aiytu o iioo otioi oii oo titoi ouo. o ou v Oqotu ti qv vouv tiooivti to ov toipov |oi iti po qv Kpqqv. tti t ti qv vqoov oi|vouvoi, o t ooiitu |oi q ooiitio |oi q uyoqp ouov, ovooi Apiovq, t_ovoi ouou |oi oyouoi po qv Kvoooov (ouo yop qv ou Mivoo oiiv o vooouoiv) |oi uioouoiv t v o tooqpio.sing. plural Declinacin de nave. Como sta, algunas palabras de la tercera declinacin son irregulares. En tal caso, el diccionario mostrar su morfologa.N A G D 3.1.1.2. Tercera declinacin. temas en raz - diente - anciano - giganteNom. Voc.Ac. Gen. Dat. - - -- - - () - - - - - () - - - - - - - () 1. desaparece ante con alargamiento compensatorio (*- -> ) 2. Obsrvese la diferencia entre palabras con la slaba - acentuada o no acentuada. Ejercicio.1. oi op_ovt touituov. .2. tv o oooi tioiv oi oo vt |oi q yioo. .3. (Hopoiio i ) oi tv oio tpti, ytpov t ytpovo. .4. o ytiov o ou op_ovo oiyo ptti. .5. o ov tov o yoioo ou o vov t| iiou, oiio |oi t| _puoou |oi titovo q v. .6. yiyvoo|otv ov itovo t| ov o vu_ov. .7. i oit tioiv oi ytpovt. 20Pronombres Demostrativosa) , , ste b) , , se singular plural sg plm. f. n. m. f. n. m. f. n. m. f. n.N A G D c) : aqulSingular Plural m. f. n. m. f. n.Nom. Nom. Ac. Ac. Gen. Gen. Dat. Dat. Obsrvese que en su uso como determinantes demostrativos suelen preceder al sustantivo con su artculo (el cual no se traduce): (= ) este amigo (= ) ese amigo (= ) aquel amigo Ejercicio. .1. ypot o ovooo |oi otv tioivOtros demostrativos usuales () tal () tan , tan grande tantos TRADUCCIN. Cancin infantil :vocabulario : tpootiivo > persil > perejil(solista) ou oi o poo; ou oi o io;ou oi o |oio otiivo;(coro) ot o poo, ot o io, ot o |oio otiivo. 1EX1O .q Apiovq, tti opo ov Oqoto, tpo ouou |oi ouitoi ootiv. tti ou v yiyvtoi q vu, otuti po o tooqpiov |oi ov Oqoto |oiti |oi, oiyo, o Oqotu , qoiv tyo , Apiovq, optii. tpo oou |oi ouiooi ootiv. iou opt_o yop ooi ouo o io |oi ouo o iivov. q ouv oou, o iio ovptio 21tiooivt ti ov ioupivov |oi oo|tivt ov Mivooupov. ttio t t|tuyt to ov toipov |oi otut po qv vou v. t yo yop t tio po q vqi t vtiv ouiooi yop oo q Kpqq ootuytiv |oi to oou po o Aqvo iti v. ouo ityti |oi o_to otp_toi po qv oiiv. o t Oqotu oio t v ouoti, t_toi t o io |oi tvti qv qtpov.TEXTO (3) : O OH2EY2 1HN APIALNHN KA1A/EIHEIouo ouv o Oqotu ou toipou ooti |oi oo q Kpqq ootuyti. po ov tv ou v po vqoov ivo, Noov ovooi, itouoiv. tti t oi|vouvoi, t|oivouoiv t| q vto |oi ovoouovoi. tti t yiyvtoi q vu, oi t v oiioi |otuouoiv o t Oqotu ou |otuti oiio qou_o tvti ou yop iiti Apiovqv out ouitoi tptiv ouqv po o Aqvo. i oiiyou ouv, tti |otuti q Apiovq, o Oqotu tytipti ou toipou |oi, oiyot, o iioi, qoiv |oipo toiv ooiti v. otutt ouv po q v vou v. tti ouv ti qv vouv oi|vouvoi, o_to iuouoi o tiooo |oi ooitouoiv qv Apiovqv itiouoiv t v q vqoo.tti t yiyvtoi q q tpo, ovtytiptoi q Apiovq |oi opo oi out Oqotu out oi toipoi optioiv. pt_ti ouv po qv opoiiov |oi itti po qv o ioov qv t vou v ou _ opo . oiioo ouv otioi |oi oo o Oqotu, ou ti; opo t |ooititi; tovtit |oi oot t.tpoq otii toiv q Apiovq; i tpt_ti q Apiovq Oqoti ; tiooivti o Oqotu; t vti q Apiovq;Traduccin inversa. .Copia en tu cuaderno dejando espacio doble para la traduccin interlineal22Mientras Ariadna llama, el dios Dioniso mira desde el cielo hacia la tierra; ve a Ariadna y se enamora de ella. As que vuela desde el cielo a la tierra. Y cuando llega a la isla, se aproxima a ella y dice: Ariadna, no temas. Yo, Dioniso, estoy aqu. Te amo y quiero salvarte. Ven conmigo al cielo. Ariadna se alegra y va hacia l. As que Dioniso la lleva al cielo; Ariadna se convierte en una diosa y permanece para siempre en el cielo.mientras ... : ...; llamar : -; Dioniso : ; cielo : -; tierra : , ; enamorarse : -; as que : ... ...; aproximarse : ; no...! : [+IMP]; temer : ; estar aqu : ; salvar : ; ven! : ; alegrarse : ; convertirse en : ; permanecer : ; para siempre : .3.4.1. Gramtica: tercera declinacin. Temas en p , nombres de parentesco en qp; el sustantivo ovqp; el adjetivo o ooo ov; los numerales; indefinidos ti, outi, u o, pti, topt.Tercera declinacin. temas en , Singular Plural Singular Plural Singular Pluralraz *- orador *- padre *- hombreNom. Voc.Ac. Gen. Dat. - - - - - - -() - - - - - - -() - - - - - - -() 1. -, - se mantienen ante . 2. , nombres de parentesco acabados en qp y tienen algunas irregularidades.Ejemplos de temas en p : 1. o ou pqopo pqoo tpti ou oiio. 2. q ouitut o yoopi. 3. oi Htpooi uouoi o qiio |oi otiqvq |oi upi. 4. Htpotovq uyoqp qv Lqqpo. 5. oi otpt |oi oi qqpt otpyouoi ou oio. 6. Oqpo oi Eiiqoiv qv o oqp ooio. 7. oi _tiiovt tioiv oyytioi ou topo.23Declinacin de uno, una, ningn, ninguna, nada uno, una m f n ningn, ninguna, nada Singular m f n Plural N. A. G. D. o () ! ! Que vivas _____________ tambin muchos aos,grande llegues a ser con blancos cabellospor doquier difundas del conocimiento la luz y todos digan he aqu un sabio! : subjuntivo de , vivir. : = ( = ) , 2 pers. sg. de (= ), ser, llegar a ser. : = : = Imagen: la diosa Ilita (), que preside los nacimientos, y Hefesto, asisten e Zeus en el parto de Atenea.Traduccin inversa : La diosa GEA y el TOROEn la poca neoltica los hombres adoraban a la diosa Tierra, la gran diosa de la fertilidad, madre de todas las cosas. El smbolo de la diosa Tierra era la vaca. Su esposo (e hijo suyo) era el Toro. Puesto que los cuernos del toro tienen la forma de la luna creciente, que continuamente muere y de nuevo nace , el toro es tambin el smbolo de la resurreccin.24lxico: poca; : neoltico; : hombre, persona; oto, ot ooi : adorar; to o : diosa; yoi o & yq yq la Tierra; grande ; oiuyovi o : fertilidad; , madre; (gen. ) todo; : smbolo; ou oo vaca; esposo; hijo; toro ; : como; |t po |tpoo o : cuerno ; , q forma; : luna creciente (lunita) [menisco (cartlago en forma semilunar, en la rodilla)]; otiqvq, q: luna. (adv.) sin cesar, continuamente; o ovq o|o morir; de nuevo; : nacer; |oi tambin; o vo oooi to resurreccin. 3.5 Morfologa. Participios de presente, activos y mediosconjugacin en ( = voz activa) conjugacin en ( = voz media) desatando & que desata viniendo & que vienePara formar el participio presente activo, masculino y neutro, se aade - a la raz, y se declina por la 3 declinacin (temas en ). El femenino tiene un sufijo y sigue la declinacin en .VASE el cuadro completo de en el anexo, al final del cuadernilloPara formar el participio presente medio se aade el sufijo , declinado como un adjetivo del tipo . El participio medio se traduce igual que el activo, o bien se aaden pronombres reflexivos segn la persona: iuo tvo desatndoSE, que SE desata, mientras SE desata.25Participios en -, -, - sing pluralmasc. fem. neutro masc fem neutrosn.v. ac. gen. dat. () ().1. Participios de presente en funcin ADVERBIAL, traducidos por gerundiosEl participio se declina y se pone en el mismo gnero, nmero y caso que la palabra que sea su sujeto (obsrvese que el participio sigue siendo un VERBO, y como tal tiene su propio sujeto y los complementos propios de un verbo).Ejemplo: oi oiioi |oiovoi t v q ooo oiiovo toiovt |oi oivov ivovt. Los ciudadanos se sientan en el prtico comiendo morcillas y bebiendo vino. ( toiovt , ivovt en nominativo plural, lo mismo que oi oiioi, su sujeto)Ejercicio. Completar la traduccin .1. . .2. o t 1iiio qv oiiv totvo qoiv o |oiq toiv (totvo, participio de toooi) .3. o Li|oiooii |oi o oi ti o uio ov q iovov pooo ouoi tvpo (, participio de ).1. Los enemigos ______________ sus casas huyen hacia los montes. .2. Filipo, __________ la ciudad, dice: Qu hermosa es! .3. Dicepolis y su hijo, _____________ a las puertas, atan el asno a un rbol.2. Participios de presente ATRIBUTIVOS, traducidos por oracin subordinada adjetiva (de relativo), declinados en diversos casos. Ejercicios.1. o o vqp ovo vov o oq oo toi iio ooo,. 2. oi o vpt, ovo vovt, o oq oo tioiv iiooooi. 3. o po o v o vpo ovo vovo o oq oo. 4. opo ou , o vpo, ovo vovo, o oq oo. 5. oi i ioi ou o vpo , ovo vovo, o oq oo ti oiv o yooi. 6. oi i ioi o v o vpo v ovovo vov o oq oo ti oiv o yooi. 7. to o opov o o vpi ovo vovi o oq oo. 8. t o o o po oi , o vpooi ovo vouoi o oq oo.Ejercicios. Ms participios atributivos (participios traducidos por oracin adjetiva [de relativo]). Completar la traduccin..1. o Aq vo opooi |oo |titvo. (|titvo, participio de |tioi estar). .2. tovoi ou ovpoou otuovo io ou poou (otuo apresurarse, ir corriendo). .3. optuoto ti |oqv ot_ouoov ooiou tq|ovo oo Itpouooiq (ot_o , distar, estar distante) .26.1. Ven [la ciudad de] Atenas, .... ........... abajo. .2. Observan a las personas .... ................... por la calle. .3. Vamos a una aldea .... ................ sesenta estadios (=10 kms) de Jerusaln. 3. El participio PREDICATIVO.Nota: Con el verbo ouooi cesar, dejar de (hacer algo), se emplea un participio PREDICATIVO que se traduce por DE + INFINITIVO ou ouovoi iovt : no dejan de golpear. Ejercicios sobre el participio de presente activo. Completa las frases usando un participio. Cuidado con la declinacin! .1. oi ouioi q|ouoi ou ou ___________ . Han llegado los esclavos conduciendo los bueyes. .2. oi yuvoi|t tv o oypo |oiovoi ou oio ____________ . Las mujeres estn sentadas en el campo mirando (= mientras miran) a los nios. .3. oi oi t ou ouovoi iiou _______________. Los nios no dejan de tirar piedras..4. opo opo qv optvov ti o itpov _____________. Ves a la muchacha que corre hacia el templo? Traducir: 1. Los esclavos van deprisa a casa conduciendo a los bueyes. 2. El extranjero ve a los nios que corren hacia la plaza. 3. o vtovi o qv optvov iiti oio |oiqv ouoov. frases - palabras para estudiar lxico etimologa qumico < gr. , de zumo , de vertir 3.6 : TEXTO : q ou v uotpoio tti yiyvtoi q qtpo, tytiptoi t q Muppivq |oi ov ovpo t ytipti |oi qoiv toipt otouov, ovtp ou yop uvoov toiv ti |otu tiv |oipo yop toi po o oou optutooi. o ou v ovqp toipti touov |oi poov tv ov :ovi ov |oiti |oi |tituti ouov q pouo ti voi qt outooi tpyootvov. t v t ou o q Muppivq ov t oiov tpti |oi ov t oov tytipti |oi ou oio. ttio t o Li|oiooii ti qv ouiqv tiot p_toi |oi oi oiioi q ytioi po ov oo v, oovqv t oioutvo. tio t ov qio vov toyti, o t oo ovooivti t ouov. ouo ouv optuovoi po o oou.po_opouoiv ou v ovo o opo |oi tti ti o|pov oi|vouvoi, o Aq vo opooi |oo |titvo. o t 1iiio q v oiiv totvo qoiv1ii. iou o |oiq toiv q oii. op opot qv A|pooiiv;Mti. opo q . op opot |oi ov Hoptvo vo; o |oio toi |oi tyo.1ii. o iio otut, oo |oooi votv yop po qv oiiv.o_to ouv |oooivouoi |oi ti o u io oi|vou tvoi ov q iovov poooouoi tvpo ivi |oi tiotp_ovoi. t v t o ooti oiiou ovpoou opooiv tv oi ooi 27oiovo ovpt yop yuvoi|t, vtovioi, oi t, oiioi t |oi tvoi, otuouoi po q v oyopov. q ouv Muppivq oout vq utp ov oiov qoivMupp. tit tupo, o 1iiit, |oi ioovou q _tipo. toqotiivo tytipti q Muppivq; i ovooi vti ti ov qiovov; i oiti o Li|oooii, tti ti o uio oi|vouvoi; oi otuouoiv oi oiioi; i opooiv tv oi ooi q ooto;5.1.1 Pretrito imperfecto activo y medioVanse las formas del imperfecto activo y medio en el cuadro de los verbos. Comenzamos hablando del pretrito imperfecto de indicativo en voz activa:t iu ov desataba...t iu tt iu t ()t iu otvt iu ttt iu ovEl aumento. Aparte de unas terminaciones de persona diferentes (llamadas secundarias), la otra caracterstica del imperfecto y del aoristo de indicativo (y de algunos pretritos perfectos) es el llamado aumento. Consiste en anteponer una - a la raz, en los verbos que comienzan por consonante. iuo > t iu ov Si la raz verbal comienza por vocal, en vez de prefijar una - lo que ocurre es que la vocal inicial se alarga, provocando estos cambios:, > , , > , > > > (, , , , no cambian) ejemplos: - ; - ; - ; - ; - ; - ; - ; - ; - ; - ; - ; - ; - ; - ; - ; - NOTA El verbo t_o tener hace un imperfecto ti_ov , con un aumento irregular.5.1.1 Ejercicios con imperfectos activos. Vocabulario: acusar.1. o qpio tpt_t io ou tiou .2. o ytopyo opi o tvpo ttvt. .3. _oito qv o ov ouio v tpyo. .4. o Io|poq qv ou ooi oou upov q ouou o|qpio oopo t|poutv. .5. , , . .6. t vioi ov qiiov tityov ooio v ou oupovou . .7. tou oov q oiq ou ovpoou. .8. oi Aqvoioi Ai|iioqv oottio tio|ov |oi ovoou t|pivov (imperfectos traducidos por perfectos). .9. outi u ov ti otut oi ov oitiov op|oi.Cuando el sujeto es un neutro plural, el verbo est en singular: o oo pt _ti los animales corren5.1.2. Imperfecto del verbo tii qv qtv qoo qt qv qoovEjercicio. 1.. tpqoi qoov t v oi oi|ioi oi oit. .2. o ou oitiou oo qv opo|ou too.285.1.3. Ejercicios con imperfectos medios. Vase el cuadro del verbo en voz media..1. , .5.1.3. (continuacin). Preverbios y Preposiciones.La mayora de las preposiciones se usan como preverbios para formar verbos compuestos. Tnganse en cuenta los posibles cambios que sufren los preverbios (y las preposiciones) cuando le siguen una vocal (por ejemplo, la - del aumento), o ciertas consonantes. preposiciones ante vocal ante vocal con espritu speroante gutural ante labial ante tpi alrededor depo delante depo haciati a, haciano cambianovo sobreo v ovopo junto aop opio por i iovi frente ao v ovti en, encima de t too desde o ouo debajo deu uto con t t|oo debajo de |o |ot| desde t touv conouy ou ouitv en ty t Analizar y decir qu preverbios llevan estos verbos compuestos.persona tiempo modo voz preverbio traduccint|tuyotv 1 pl. pres. indicat. activa t| huimospo_opou oioo|tivtivtovtp_otoovooivtivpootp_tooit|iouoioptoivIMPERFECTO de los verbos contractos y verbos con preverbio. Los verbos contractos tienen terminaciones de persona diferentes de las vistas anteriormente en el verbo iuo (vase cuadro). En cuanto a los verbos compuestos con preverbio, el aumento se inserta entre el preverbio y la raz verbal. Recurdese 29que si el preverbio acaba en vocal, sta se pierde ante el aumento:ovoiuo disuelvo (= ovoiuo) > ovtiuov disolva (= ovtiuov)Ejercicio de anlisis: ___________________ __________________________ ______________________________5.1.2. Ejercicio con imperfectos de verbos que comienzan por vocal o con preverbios .TRADUCCIN INVERSAOi oitioi___________ ____ ______________ qv oo pov.Los enemigos vigilaban los puentes durante el otoo. 1pioito _________ ______________ __________ __________Triptlemo enseaba a los hombres el cultivo del trigo._____ ___________ _____________ |otuouoi.Los honestos duermen tranquilos.__________ o _____________________ vooou t|oiiouoi.Los mdicos expulsan las enfermedades de los hombres.5.1.3. Ejercicios con imperfectos medios.1. , . .2. . ....... que... estaban.6.1 El Aoristo, voz activa.Aoristo I : --- desatindicativo imperativo subjuntivo optativo infinit. participio --- ---- ---() ---- ---- ---- -- --- --- --- -- -- -- -- --- --() --- -- (*---) -- (*-- ) --- --- -- (*---) --- M ---- F ---- N --6.1.2. Aoristo de verbos voclicos o contractos. Recordemos que un verbo voclico es aqul cuya raz acaba en vocal (oito, ioo, qioo). Pues bien, basta con alargar esta vocal ante la del aoristo. La y la cambian en , y la o en . Ejemplos: oito > toiqoo hice (*toi qoo); ioo > tiqoo honr (*tiqoo ); qioo > tqiooo mostr (*tqiooo ).NOTA . Algunos verbos no alargan la vocal en el aoristo, sino que mantienen la vocal breve de la raz: (-) llamar, ; (-) elegir > aor. pas. fui elegido30Ejercicios..1. o o yoo v q v o i|iov ou tot tpi ou o vpo ov i ou t titqot. .2. oi A_oioi ou 1po ou t vi |qoov t voo o io . .3. . 6.1.3. Verbos consonnticos. En los verbos cuya raz acaba en una consonante, el encuentro de dicha consonante con la del aoristo provoca ciertos cambios. El siguiente cuadro indica los cambios que se producen ante la del aoristo (y del futuro), as como ante la del pretrito perfecto activo, la del aoristo y futuro pasivos, y la del perfecto pasivo.consonantefinal de la raz+ + + +, , , , , , , , , , Ejemplos: pio > tppio arroj (*tpioo); it|o > t ito trenc (*tit|oo); voio > tvoioo cre (*tvoioo).VERBOS EN LQUIDA Y NASAL.Ms problema crean los verbos cuya raz acaba en , , , (verbos en lquida y nasal). En el aoristo se pierde la marca : otipo sembrar > totipo (*totip()). Pero adems sufren modificaciones en la raz ( oivo mostrar > tqvo mostr), por lo que en la prctica conviene estudiarlos como si fueran irregulares (vase el cuadro 20.7. ) Ejercicios.1. outi ouo tpotv outot. .2. ypoov ou ov o ovooo |oi otv tioiv. .3. o t vt, |oooi|ipov t qv ovoiiov, iuoov t ov toov. .4. o Aptio ou| qtit ioioi ou ooiou.7.1. Pronombres y adjetivos interrogativos e indefinidos.interrogativo i Quin? i Qu? Por qu?indefinido i alguien, algn, uno, un..., cierto... i algo, un ..., una cosa...masc & fem neutro masc & fem neutroNAGDi iivo i ivo iviivt ivoivo ivo ivov ioiel indefinido i i alguien, algo, un..., un cierto... se declina igual, pero sin tilde en la -7.1.1. Ejercicios : pr. interrogativo, indefinido; demostrativos, pto. imperfecto activo y medio, aoristo II.1. 1i t toiv o io; i t o ovoo; outi yiyvoo|ti ou o iq v o to . 2. ivt tot, o tvoi, |oi ivo opio; 3. i tityov oi iio oooi tpi q o ovooio q u_q; 4. tpi ivo qyoptutv o 2o|poq oi vtovioi; 5. ivi tptt ouo o |oio iiio; 6. t v ivi oo, t v ivi tti |oi ioiv oioi t o_toovo ouoi oi opoiooi;317.1.2. Ejercicios con indefinidos.1. o ovpoo o|io ovop toiv ouo typotv o Hivopo, oiqq i ov Eiiq vov, tv iiio ivi. 2. t|pouov tvoi ivt qv ou Hpooyopou upov q o|qpio ovu oopo. 3. ytopyo i ttiitv oovqo|tiv |oi oi t|voi ityti ouo .... 4. ouo toi o iiio ooioov ivov. 5. poooouoi ov q iovov tvpo ivi.El aoristo II.En la mayora de los verbos irregulares, el aoristo-II (modo indicativo) tiene las mismas terminaciones personales que un pretrito imperfecto (pero la raz NO es la raz de un presente o imperfecto). Vase el cuadro con los verbos irregulares ms frecuentes (punto 20.7.)presente pto imperfecto (misma raz!!!) aoristo IIityo digo tityov decaityti titytityti titytityotv tityotvitytt tityttityouoi tityovtiov dijetittittiotvtitttiovSin embargo, algunos aoristos-II muestran unas terminaciones personales diferentes (que se hallan tambin en el aoristo pasivo de la conjugacin regular: tiu ). Ejemplos.ioqi poner oivo ir yiyvoo|o conocer---- - -- -- ------ -- -- -- ------ - -- -- --Ejercicios con aoristos.1. o Li|oiooii ou | qtiqot q yuvoi|i po o oou qyqooooi . 2. o t vo tiotio v tu u oi vov qqotv. 3. oi yuvoi|t, |oitp ou o vpo iouooi, ou | touoovo oo ooi. 4. tiotit, o oi , |oi ov otpo |oitoov. 5. t it tupo, o oi, |oi tit oi i toiqoo. 6. q optvo ou _opou tooot vq oi|ot t otuotv. 7. qti t v oyooi qtv, uti t |o|oi. 8. o ytpov ouo ytpoio q v, oot ovt ouov touoootv. 9. |oi ouov outi ou toiqot |o|o v ou tv ou oiiov to_tv.32Ejercicios con aoristos. Vocabulario: ( & ), aor. querer.1. o Li|oiooii ou | q tiqot q yuvoi|i po o oou qyqooooi . 2. o t vo tiotiov tu u oivov qqotv. 3. oi yuvoi|t, |oitp ou o vpo iouooi, ou | touoovo oo ooi. 4. tiotit, o oi , |oi ov otpo |oitoov. 5. t it tupo, o oi, |oi tit oi i toiqoo. 6. q opt vo ou _opou tooot vq oi|ot t otuotv. 7. qti t v oyooi qtv, uti t |o|oi. 8. o ytpov ouo ytpoio q v, oot ovt ouov touoootv. 9. |oi ouov outi ou toiqot |o|o v ou tv ou oiiov to_tv.9.1 Superlativos en . Pronombres relativos (I): El pronombre relativo se declina como el artculo (excepto el nominativo ) como si sustituyramos la por espritu spero. el que, la que, lo que, que el cual...Singular Plural m. el que f. la que n. lo que m. los que f. las quen. las cosas que, lo queNom. Nom. Ac. Ac. Gen. Gen. Dat. Dat. Ejercicios: .1. ui v ityo, o .2. ou| yiyvoo|o tiiti ytvtooi. .3. Htpoq pooivtoi |oi ooiv, oi tvtuy_ovtv, too |oi opopi|o |oi t iiqvi|o oi ooiitu pootp_toi opotuoi oiio . .4. oi oit tovoi oiuv _povov o oyo ioo, o o v itpov |ooti. .5. o itti, ypoov ti iiiov |oi tov ti Etoov. .6. t|tivo o oi, o oiti, to o tio toiv. .7. .33LECTURAS. 1EX1O OOLY22EY2KAIOAIO/O2tti t| ou o vpou ou Ku|ioo t|tuyotv, tovtp_oto o_to po ou toipou. oi t , tti qo opo oi, _oipouoiv. q t uotpoio |tituo ouou ti qv vouv oui tiooivtiv. ouo ou v ooitotv.i o iiyou t ti vqoov Aioiiov o i|vouto. t|ti t oi|ti o Aioio, ooiitu ov o vto v. o t q o tutvo t_otvo oiu v _povov tviti. tti t tyo |tituo ouov qo oottiv, opt_ti oi oo|ov ivo, ovo ou o vtou |ooti iqv t vo, Ztupou poou. tvvto ouv qtpo itotv, q t t|oq opotv qv opio yqv. tvou o q tyo |otuo oi t toipoi, tti opooi t |otuovo, ouo ityouoiv i t v o oo|o tvtoiv, oiu t opyupiov, opo ou Aioiou. oyt q, iutt ov oo|ov |oi ov _puoov oiptit. tti t iuouoi ov oo|ov, tu u t|tovoi o vt oi o vtoi |oi _tiovo tivov oiouoi |oi qv vou v oo q opio yq otiouvouoiv. tyo t tytipooi |oi yiyvoo|o i yivtoi. o uo ouv |oi ouiooi pitiv t ouov ti qv o ioov oi t toipoi ooouoi t. ouo ou v oi o vtoi qo ti qv ou Aioiou vqoov oiiv tpouoiv.Traducir :Cuando llegamos a la isla, voy a la casa de Eolo.l, cuando me ve, se asombra mucho y dice: Qu ocurre? Por qu ests aqu presente de nuevo?Yo contesto: Mis compaeros son los culpables, pues liberaron a los vientos. Pero aydanos, oh amigoEolo dice: aljate rpidamente de la isla. Pues no es posible ayudarte, porque los dioses sin duda te odian.* * *34TEXTO : (basado en HERDOTO, iv, 152) oi 2oioi qoov pooi ov Eiiqvov, oi ti 1opqooov o i |ovo. topo yo p i, Koioio ovooi, oo q 2oou opotvo po qv Aiyuov titi, oiio _tio v tyioo tytvto |oi oiio qt po ou| tou ooo o ovto oiti tpov qv vouv po qv totpov. tio t Hpo|itio oqio it|tpqoovt ti ov o|tovov tiot ituoov |oi ouo ti 1o pqooov o i |ovo. oi t t i_opioi ioovt ouou tiot|oioov opo ov ooiito, ytpovo ivo Apyovoviov ovooi. o t qpto (pregunt) ouou ivt tioi |oi otv q|ouoiv. o t Koioio o t|pivoo Eiiqvt totv |oi po qv Aiyuov itovo _tiov qo ti qv oqv yqv qiootv. o t ooiitu ovo o|ouoo touootv, tutvo t totvo ouou itioov |oooitpov ouoi opto_tv, oi t oiuv ivo _povov tv 1opqooo tvovo topiov toiouvo. tio t ov Apyovoviov _oiptiv |tituoovt o tituoov |oi ti qv 2oov tovqiov outv |o|ov oo vt. TEXTO : o Hpoqtu qio v ioo vti |oi o v o vpoov ioti. oi o vpooi yuvoi t |oi . oi t v toi o up t _ouoiv, oi t o vpooi ou |. o Hpoqtu |itti |oi |pu ti o up. ttio ou o iooi oi o po oi, ou t iotv. oi t v o vpooi o u p ioo vouoiv, o t Ztu , tti q v |ioqv yiyvoo|ti, o io o pyi toi |oi o v iio poov to v |oi o v o vpoov ou o v |oioti. t v ov Hpoqto t v Kou|ooo opti toti , |oi tivo v o to v t ti po ouo v o ot o ov iio vpoov to v |otoiti.35 ttio o Ztu |titu ti ov oiti v q v Hovo pov, q v poqv yuvoi |o, o io |oiq v ouoov. t v o yq v ioovti |oi |oiq v opt vov ioti opt_ti ouq |oi q v ovq v. ttio t oi toi q v opt vov |ooou oiv. o t Ztu i ooiv ou q q |qv, |pu ti o vo o |o|o , |oi |titu ti q v Hov opov q t ||oiu tiv ouq v. t io t q yuvq t ||oiu ti q v q |qv |oi o |o|o t t p_toi |oi tu yti o vov q t ii t vti t v q q |q. q v o Ztu |oio ti ou o vpo ou, t tiq o o o t o |o|o v t oiv t v |ooo . 36anexo 1 : VOZ ACTIVAindicativoIMPERATIVOSUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio presente- ---- ---()iut iutoiuttiuovooviuo iuq iuq iuotv iuqt iuooi ()-- -- - -- -- ---(m) iuov iuovo (f) iuouoo iuouoq(n) iuov iuovo (1) desataNDO; (2) que desataimperfectotiuovtiuttiut ()tiuotvtiutttiuovFutur o -- ------- -----()--- --- -- --- --- --- -- que desatar...., para desatar .... aoristo()-------- -- -- ---- --- --()--- -- -- --- --- ----- , ---- , ---- , --pretrito perfecto ----------() ---------()---------------------- ---- ---()- --- - --- - --- --- - --- - ------- - -- - -- m--- --- f--- --- npluscuamperfecto -- -- (-)----- (-)---- ----------- ----37CUADRO RESUMEN DE TIEMPOS VERBALES. VOZ MEDIA indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio presente-- - (-)-- ------------------ -------- -- ---------- iuo tvo M iuot vq F iuo tvov Ndesatndose; o bien...que se desata imperfecto futuro (-) -o- --- ------------ M F N aoristo-------------- --------------iuoooi iuoq iuoqoi iuooto iuoqot iuoovoi--- --- --------------- --- M--- F -- N perfecto------------- -- -- - - -- pluscuamperfecto --- --- --- --- --- -- 38Verbo ser, estar, haberindicativoIMPERATIVOSUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio presente tii titoi (v) totvtottioi (v)2ioi stoo seatot - - -()- - --E i v o i - (m) (f) - (n)imperfecto qv qtv qoo qt qv qoov2 La final aparece si le sigue una vocal o una pausa.39