Και τρόποι αντιμετώπισης

Σωματικός

Εκφοβισμός

Σωματικός

Εκφοβισμός

Συνα

ισθη

ματικό

ς Εκ

φοβισ

μός

Συνα

ισθη

ματικό

ς Εκ

φοβισ

μός

ΣΧΟΛΙΚΟΣ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ

Λεκτι

κός

Εκφοβ

ισμός

Λεκτι

κός

Εκφοβ

ισμός

Σεξουαλικός

Εκφοβισμός

Σεξουαλικός

ΕκφοβισμόςΡατσιστικός Εκφοβισμός

Ρατσιστικός Εκφοβισμός

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΧΟΛΙΚΟΣ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ

Ο εκφοβισμός δεν

συμβαίνει μόνο στο

σχολείο αλλά και

στο σπίτι, στη δουλειά,

στον αθλητισμό,

στις φυλακές,

στο στρατό, ανάμεσα

στα κράτη.

Εμείς θα δούμε αναλυτικά τον εκφοβισμό στο σχολείο:Πώς καταλαβαίνουμε ότι μια πράξη ενός παιδιού προς ένα άλλο παιδί ή

σε μια ομάδα παιδιών είναι εκφοβισμός;

Ο εκφοβισμός είναι μια συμπεριφορά σκόπιμη. Τα παιδιά που εκφοβίζουν (δράστες) έχουν πρόθεση να στενοχωρήσουν

ή να πληγώσουν με κάποιο τρόπο άλλα παιδιά (θύματα) και αυτό, τις περισσότερες φορές, το κάνουν επίτηδες.

Όπου, δηλαδή, άνθρωποι με διαφορετική

δύναμη έρχονται

σε επαφή και θέλουν

να κυριαρχήσουν.

Γενικά ο σχολικός εκφοβισμός μπορεί να περιλαμβάνει :

Χτυπήματα  Απειλές, εκβιασμό,

πειράγματα,παρατσούκλια,

κοροϊδία , διάδοση φημών

Εσκεμμένο αποκλεισμό

μαθητών από διάφορες

κοινωνικές και σχολικές 

δραστηριότητες

Σεξουαλική παρενόχληση

Κλοπές ή και Ζημιές σταπροσωπικά αντικείμενα του παιδιού που βιώνει εκφοβισμό

Physical injuryΣωματικός τραυματισμός

Theft of personal items

Κλοπή προσωπικών αντικειμένων

Aggressive Behavior

Επιθετική συμπεριφορά

Punches / kicksΜπουνιές, κλωτσιές

PranksΦάρσες

QuarrelsΤσακωμοί

TeasingΠειράγματα

ΣΩΜΑΤΙΚΟΣ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ 

Σεξουαλικός εκφοβισμός

Εκδηλώνεται με ποικίλες μορφές όπως :

Μια άτεχνη και λεπτομερειακή ζωγραφιά στη μορφή γκράφιτι σε κάποιο τοίχο του σχολείου.

Υβριστικά σχόλια, απρεπές άγγιγμα και σοβαρέςσεξουαλικές επιθέσεις.

Ανεπιθύμητο άγγιγμα, προσβλητικά γράμματα και εικόνες, αλλά και προσβλητικά μηνύματα με πονηρό περιεχόμενο χωρίς τη θέληση του παιδιού.

Χρήση υβριστικών σεξουαλικών παρατσουκλιών καθώς και ψηλαφίσματος.

• Χρήση προσβλητικής γλώσσας, Offensive Language

• Λεκτική παρενόχληση, Verbal Harassment

• Αρνητικά σχόλια σε σχέση με το στιλ, τα ρούχα, το σώμα και τη νοημοσύνη κάποιου, Negative comments about style clothes, body

• Εκβιασμός, Blackmail

ΛΕΚΤΙΚΟΣ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ

ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΟΣ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ

Αποκλεισμός ανθρώπων από ένα συγκεκριμένο γκρουπ/παρέα

Διάδοση ψεύτικων φημών

Μυστικοπάθεια σε πολύ στενά άτομαΠροκλητική λεκτική συμπεριφορά

ΡΑΤΣΙΣΤΙΚΟΣ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ

Τα παιδιά που πέφτουν

θύματα διαφέρουν ως προς

κάτι(μπορεί να έχουν, για παράδειγμα, μια

αναπηρία ή να είναι από άλλη

χώρα)

Τα παιδιά που πέφτουν

θύματα διαφέρουν ως προς

κάτι(μπορεί να έχουν, για παράδειγμα, μια

αναπηρία ή να είναι από άλλη

χώρα)

κερδίζουν κάτι είτε αυτό είναι το χαρτζιλίκι

είτε άλλα αντικείμενα των συμμαθητών τους

γίνονται συχνά πιο δημοφιλή

γίνονται αρχηγοί

στην ομάδα των

συνομήλικών τους

νιώθουν πολλές φορές μια ευχαρίστηση από τον πανικό που προκαλούν

σπάνε τη μονοτονία,

γιατί, συχνά, βαριούνται

στο χώρο του σχολείου και συχνά,

τα ακούμε να λένε:

«Φυσικά τον κοροϊδεύουμε.

Δεν είναι φυσιολογικός!»

Για ποιους λόγους τα παιδιά εκφοβίζουν;

ΛΟΓΟΙ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΥ

• χρησιμοποιούν πιο συχνά τη βία στις σχέσεις τους με τα υπόλοιπα παιδιά

• θυμώνουν πιο εύκολα • θέλουν να κυριαρχούν • έχουν συνήθως μεγαλύτερη σωματική

δύναμη από τα παιδιά που εκφοβίζουν

• δεν μπορούν να μπουν εύκολα στη θέση του άλλου

• δεν ενδιαφέρονται πολύ για τα συναισθήματα των άλλων

έχουν λίγους φίλους

αίσθηση πανικού

μοναξιάχαμηλή αυτο-

εκτίμηση

θλίψη ή στενοχώρια

δυσκολία συγκέντρωσης

Αδυναμία να

αντιδράσουν

παρουσιάζουν σωματικά

προβλήματα (συχνούς πονοκεφάλους,

πόνους στο στομάχι και δυσκολίες

ύπνου)

δεν θέλουν να πάνε στο

σχολείο ή δεν τα πηγαίνουν

καλά στο σχολείο

Τι είναι ο ηλεκτρονικός εκφοβισμός;

Ηλεκτρονικός εκφοβισμός είναι η

χρήση των τεχνολογιών ηλεκτρονικής

επικοινωνίας, με σκοπό την εμπλοκή σε

επαναλαμβανόμενες ή διαδεδομένες πράξεις

σκληρότητας και συναισθηματικής βίας, οι οποίες στρέφονται κατά άλλων. Το θύμα των συμπεριφορών αυτών μπορεί να μη

γνωρίζει ποιος είναι ο δράστης, αν και, στις

μισές από τις περιπτώσεις, το θύμα

γνωρίζει την ταυτότητα του δράστη.

Ο λόγος για τον

οποίο γίνεται ο

ηλεκτρονικός εκφοβισμός

είναι γιατί τα παιδιά

βαριούνται και ζηλέυουν

Εάν σε πιάσουν να κανείς

ηλεκτρονικό εκφοβισμό

θα σταματήσει η υπηρεσία

του internet και θα σου

απαγορευτεί η χρήση κινητού

The reason

cyber

Bullying

happens

Is because

people

Get bored,

they are

Jealous

If you are caughtCyber bullying You can get youAccount taken Away, or phoneTakeaway, youCan get banned

Υπάρχουν διάφορες μορφές ηλεκτρονικού εκφοβισμού:

προσβλητικά μηνύματα

προσβλητικά μηνύματαharassmentharassmentΠαρενόχλησηΠαρενόχληση

διαδικτυακοί διαπληκτισμοί, με τη χρήση βίας

διαδικτυακοί διαπληκτισμοί, με τη χρήση βίας

flamingflamingΑνάφλεξηΑνάφλεξη

αποστολή ή δημοσίευση σκληρών

κουτσομπολιών ή φημών σχετικά

με ένα άτομο

αποστολή ή δημοσίευση σκληρών

κουτσομπολιών ή φημών σχετικά

με ένα άτομο

denigrationdenigrationΔυσφήμισηΔυσφήμιση

Μορφές ηλεκτρονικού εκφοβισμού

Επαναλαμβανόμενη αποστολή ηλεκτρονικών ή τηλεφωνικών μηνυμάτων (e-mails)

Παρέμβαση και

παρενόχληση

οποιασδήποτε

διαδικτυακής

δραστηριότητας του

ατόμου

Είσοδος σε

προσωπικούς

διαδικτυακούς

λογαριασμούς του

ατόμου

(personal online

accounts)

Δημιουργία ψεύτικων

διαδικτυακών προφίλ

(fake online

profiles )

Υποκίνηση τρίτων για διαδικτυακή

παρακολούθηση και παρενόχληση του

ατόμου

Αποστολή απειλητικών μηνυμάτων (threatening

messages) σε αλλά άτομα υποκρινόμενοι

το άτομο που εκφοβίζεται

Αποστολή φωτογραφιών του ατόμου ή αλλού

είδους μαγνητοσκοπημένο

υ υλικού

Αποστολή προσωπικών πληροφοριών

του ατόμου σε πολλαπλούς παραλήπτες

• Έχουν χαμηλή αυτοπεποίθηση• Είναι άτομα εσωστρεφή και

απομονωμένα (isolated), δεν έχουν αρκετούς φίλους

• Είναι πολύ υποχωρητικά• Έχουν χαμηλό ανάστημα ή

αδύναμη φυσιογνωμία σε σχέση με αυτή του θύτη

• Φαίνονται ανίκανα να προστατεύσουν τους εαυτούς τους

• Τείνουν να είναι ήσυχα, αγχώδη, ανασφαλή

• Είναι επιρρεπή στην εκδήλωση ψυχολογικών (σχολική φοβία) και ψυχοσωματικών (εμετός, διαταραχές ύπνου) συμπτωμάτων

Έχει διαπιστωθεί πως τα θύματα του ηλεκτρονικού σχολικού εκφοβισμού έχουν αρκετά κοινά σημεία ως

προς το προφίλ της προσωπικότητάς τους

• Να έχουν βιώσει οι ίδιοι τον εκφοβισμό

• Να αρέσκονται στο να γελούν με τους άλλους, να τους πληγώνουν και να επιβάλλονται

• Να είναι υπερβολικά επιθετικοί και καταστροφικοί στην καθημερινότητά τους

Οι θύτες έχει βρεθεί πως μπορεί

Στις περιπτώσεις ηλεκτρονικού εκφοβισμούσυνιστάται στο θύμα

Να μοιραστεί το γεγονός με κάποιον ενήλικα και

να του επιτρέψει

να βοηθήσει

Να μην απαντά στον

εκφοβισμό

Να μπλοκάρει ηλεκτρονικά

το θύτη, όπου αυτό

είναι δυνατό

Να κρατά αρχεία ή

να εκτυπώνει τα μηνύματα

που λαμβάνει

Να δημιουργήσει

νέο ηλεκτρονικό λογαριασμό

(online account) ή να αλλάξει τον αριθμό του κινητού

του τηλεφώνου (mobile phone)

Ο ρόλος των γονέων βασίζεται στο

Να προτρέπουν το παιδί τους να μιλά γι’ αυτό που βιώνει

Να το ενθαρρύνουν να μην απαντά στον εκφοβισμό

Να αναφέρουν το πρόβλημα στην ιστοσελίδα κοινωνικήςδικτύωσης (social networking website) του παιδιού τους,

εφόσον προέρχεται από εκεί

Να επικοινωνούν με ειδικούς ψυχικής υγείας αν το παιδί εκδηλώνει έντονη συναισθηματική δυσφορία (emotional distress) ή σκέψεις αυτοτραυματισμού

Να απευθυνθούν στη Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος (Cyber Crime) http://www.astynomia.gr/index.php?option=ozo_content&perform=view&id=1763&Itemid=378

Ποιος είναι ο ρόλος του σχολείου;

Ποιος είναι ο ρόλος της οικογένειας;

Ποιος είναι ο ρόλος της κοινωνίας;

ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ

Ποιος είναι ο ρόλος των Μ.Μ.Ε.;

ψέματα

Κολλάμε παρατσού

κλι

Φήμες

Απειλές

Κουτσομπολιό

βρισιές

Σπρωξίματα και χτυπήματα

Για τον εκφοβισμό ευθύνεται πολλές φορές και το σχολείο :

Όταν ανέχεται, δικαιολογεί ή αδιαφορεί για τα περιστατικά εκφοβισμού,

όταν ενδιαφέρεται περισσότερο για τους βαθμούς και λιγότερο για τη συμπεριφορά των παιδιών,

όταν προωθεί την ανταγωνιστικότητα και όχι τη συνεργασία ανάμεσα στα παιδιά ή

όταν είναι πολύ αυστηρό και δεν επικοινωνεί με τα παιδιά,

τότε τα περιστατικά εκφοβισμού αυξάνονται.

Ποιος είναι ο ρόλος του σχολείου;

Σε επίπεδο σχολείου

• Δημιουργία Σχολικής Επιτροπής

• Δημιουργία κανόνων εντός σχολείου ενάντια στη βία: δικαιώματα-υποχρεώσεις-καθήκοντα

• Ευαισθητοποίηση και συνεργασία με τους γονείς

ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΣΧΟΛΕΙΟ

Σε επίπεδο τάξης

συζήτηση στην τάξη για τις μορφές της

βίας και τα αποτελέσματά της προτάσεις για

πρόληψη μαθητές σε δράση:

επίλυση των συγκρούσεων με

ειρηνικό τρόπο Προώθηση

αθλητικών δραστηριοτήτων για θετική έκφραση της

επιθετικότητας

ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΣΧΟΛΕΙΟ

Κάθε μέλος της σχολικής κοινότητας έχει ρόλο και ευθύνη για την αντιμετώπιση του σχολικού

εκφοβισμού. Άλλος είναι ο ρόλος και η ευθύνη του διευθυντή του σχολείου, άλλος του

δασκάλου, άλλος των συμμαθητών, άλλος των γονιών.

ΠΡΕΠΕΙ ΟΛΟΙ ΝΑ ΣΥΝΕΡΓΑΣΤΟΥΝ

ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΣΧΟΛΕΙΟ

Σχολική Κοινότητα

Πρέπει να :

Διατηρεί αρχείο καταγραφής των

περιστατικών,

Αν πρόκειται για επαναλαμβανόμενη

συμπεριφορά, να επικοινωνήσει με τους γονείς

του παιδιού

Πρέπει να :

Διατηρεί αρχείο καταγραφής των

περιστατικών,

Αν πρόκειται για επαναλαμβανόμενη

συμπεριφορά, να επικοινωνήσει με τους γονείς

του παιδιού

Διευθυντής

Πρέπει να :

Μιλήσει στο παιδί που εκφοβίζεται

Συζητήσει με τους γονείς του παιδιού

Εξακριβώσει ποιο παιδί είναι αυτό που εκφοβίζει

και ποια παιδιά αυτά που ενθαρρύνουν

Πρέπει να :

Μιλήσει στο παιδί που εκφοβίζεται

Συζητήσει με τους γονείς του παιδιού

Εξακριβώσει ποιο παιδί είναι αυτό που εκφοβίζει

και ποια παιδιά αυτά που ενθαρρύνουν

Εκπαιδευτικός

Πρέπει να :

Μιλούν για περιστατικά που γνωρίζουν στον διευθυντή και τους

εκπαιδευτικούς

Στηρίζουν το παιδί που εκφοβίζεται

Πρέπει να :

Μιλούν για περιστατικά που γνωρίζουν στον διευθυντή και τους

εκπαιδευτικούς

Στηρίζουν το παιδί που εκφοβίζεται

Μαθητές

Πολύ σημαντικό ρόλο παίζει η οικογένεια και ο

τρόπος που μεγαλώνουμε: Τα παιδιά που εκφοβίζουν μπορεί να μεγαλώνουν σε οικογένειες που δεν τους

βάζουν κανόνες οι γονείς τους τα τιμωρούν

πολύ σκληρά, τα απορρίπτουν.

Τα παιδιά πάλι που γίνονται ευκολότερα θύματα

εκφοβισμού μπορεί να έχουν γονείς που τα

προστατεύουν υπερβολικά και δεν τα βοηθούν να

αποκτήσουν ανεξαρτησία

Ποιος είναι ο ρόλος της οικογένειας;

Πολλές φορές οι άνθρωποι σε μια κοινωνία :

• πιστεύουν πως ο εκφοβισμός είναι μια αποδεκτή μορφή συμπεριφοράς,

• χρησιμοποιούν τη βία σαν τρόπο επικοινωνίας στις σχέσεις τους,

• εφαρμόζουν πολύ αυστηρά μέτρα πειθαρχίας και τιμωρίας,

• δεν αποδέχονται όσους είναι διαφορετικοί και δεν σέβονται τα ανθρώπινα δικαιώματα,

• ενδιαφέρονται μόνο για το δικό τους συμφέρον, αδιαφορώντας για τους άλλους,

τότε ο εκφοβισμός γίνεται αποδεκτός

Ποιος είναι ο ρόλος της κοινωνίας;

Ποιος είναι ο ρόλος των Μ.Μ.Ε.;

Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης προβάλλοντας συνεχώς σκηνές βίας, δίνουν

το μήνυμα πως η βία και ο εκφοβισμός είναι οι μόνοι

τρόποι για να λύνουμε τις διαφορές μας.

Περνάνε το μήνυμα ότι η επιθετικότητα επιτρέπεται,

κυρίως στα αγόρια, όταν χρησιμοποιούν τη βία σαν τρόπο επικοινωνίας στις

σχέσεις τους.

Για ποιους λόγους ο εκφοβισμός συνεχίζεται;

Τα θύματα δεν μιλούν γι’ αυτό γιατί: • πιστεύουν πως το παιδί-δράστης θα μάθει

πως μίλησαν και θα θελήσει να εκδικηθεί. θα πιστέψουν όλοι πως είναι «καρφιά». Κι όμως δεν είναι έτσι!

• πολλές φορές πιστεύουν πως το λάθος είναι δικό τους.

Τα παιδιά παρατηρητές είναι η μεγαλύτερη ομάδα (φτάνουν το 80%) και βρίσκονται μπροστά στα

περισσότερα περιστατικά εκφοβισμού. Να τι μπορείς να κάνεις, όταν βλέπεις να εκφοβίζουν κάποιο παιδί στο σχολείο σου:

Δείξε καθαρά την αντίθεσή σου Φώναξε, για παράδειγμα, στο δράστη «Σταμάτα!»

Μίλησε σε κάποιον μεγάλο, δάσκαλο ή γονιό.

Τα παιδιά που εκφοβίζονται δυσκολεύονται να μιλήσουν και

καλό είναι να το κάνεις εσύ, αφήνοντας ένα σημείωμα ή

λέγοντάς το προσωπικά

Γίνε φίλος με το θύμα. Τα παιδιά που έχουν φίλους δεν γίνονται εύκολα στόχος: κάλεσέ το στην παρέα σου

κάνε του θετικά σχόλια για να τονώσεις την αυτοπεποίθησή του (για τα ρούχα του, για παράδειγμα,

για την εμφάνιση ή για τις επιδόσεις του

στο σχολείο.

Βοηθώντας το παιδί που εκφοβίζεται, βοηθάς τον εαυτό σου!

Είναι πολύ σημαντικό να βοηθάς τους άλλους όποτε μπορείς!