4188

Κωδικός: 4683

TPIMHNIAIO ENHMEPΩTIKO ΔEΛTIO TOY ΣYΛΛOΓOY TΩN AΠANTAXOY XPYΣIΩTΩN EYPYTANIAΣ “H ΠANAΓIA”

∫ÏÂÈÛÔ‡Ú·˜ 8 ¡. ∏Ú¿ÎÏÂÈÔ 14121 ΔËÏ-Fax: 210-2832243∫ÏÂÈÛÔ‡Ú·˜ 8 ¡. ∏Ú¿ÎÏÂÈÔ 14121 ΔËÏ-Fax: 210-2832243

¶ÂÚ›Ô‰Ô˜ A’ ñ ŒÙÔ˜ 13Ô ñ AÚÈıÌfi˜ ʇÏÏÔ˘ 52 ñ π·ÓÔ˘¿ÚÈÔ˜ - ºÂ‚ÚÔ˘¿ÚÈÔ˜ - ª¿ÚÙÈÔ˜ 2008¶ÂÚ›Ô‰Ô˜ A’ ñ ŒÙÔ˜ 13Ô ñ AÚÈıÌfi˜ ʇÏÏÔ˘ 52 ñ π·ÓÔ˘¿ÚÈÔ˜ - ºÂ‚ÚÔ˘¿ÚÈÔ˜ - ª¿ÚÙÈÔ˜ 2008

NOMO™ EYPYTANIA™

¢. KAP¶ENH™IOY

¢. ¢OMNI™TA™

¢. ¶OTAMIA™

MÂÁ. XˆÚÈfi

¢ÔÌÓ›ÛÙ·

AÁ. TÚÈ¿‰·

¶ÚÔ˘Ûfi˜

¢.¶POY™OY

P·ÙÔÔ˘ÏÔ

¢. A™¶PO¶OTAMOY

°Ú·Ó›ÙÛ· M·˘ÚÔÌ¿Ù· ºÔ˘ÚÓ¿

KÚ¤ÓÙË

¢. ºPA°KI™TA™K·ÚÂÓ‹ÛÈ

¢. ºOYPNA

¢. A¶EPANTIøN¢.KTHMENIøN

¢¿ÊÓË

ÕÁÚ·Ê·

¢. A°PAºøN

¢.BINIANH™

XPY™ø

AÁ. ¢ËÌ‹ÙÚÈÔ˜

KÂÚ·ÛÔ¯ÒÚÈB›ÓÈ·ÓË

¢. ºÚ·ÁΛÛÙ·

Στα δύο τελευταία τεύχη του περιοδικού «Ευρυτανικά Χρο-νικά», που εκδίδεται από την Πανευρυτανική Ένωση, οιστοριοδίφης κ. Ανάργυρος-Γιάννης Μαυρομύτης δημοσι-

εύει ένα φορολογικό κατάστιχο (κατάλογο) του σαντζακίου(επαρχίας) Τρικάλων, στο οποίο οι περιοχές Αγράφων, Καρπενη-σίου και Κραβάρων υπάγονταν διοικητικά και δημοσιονομικά. Τοκατάστιχο αυτό αναφέρεται στα έτη 1454 - 1455, ένα χρόνο δη-λαδή μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης.

Στο κατάστιχο αυτό υπάρχει ο παρακάτω πίνακας που ανα-φέρεται στο χωριό μας.

Χωριό Χρύσω (HIRSOVA)

Σιτάρι 90 κοιλά, επί 8, σύνολο άσπρα 720Κριθάρι 90 » επί 5, » » 450Δεκάτη στα αμπέλια » 200

» » κουκούλια » 20» » μελίσσια » 50» στο λινάρι » 100

Δεκάτη στα καρύδια άσπρα 30Φόρος για μύλους 2 » 20Προσωπικός φόρος » 3960Φόρος στους χοίρους » 10

Νοικοκυριά 183Ανύπαντροι 29Χήρες 12Σύνολο άσπρα 5560

Από τον παραπάνω πίνακαμπορούμε να συνάγουμε αρκετέςπληροφορίες για το χωριό μας.Παρατηρούμε ότι εκείνη την επο-χή, πριν δηλαδή 553 χρόνια,υπήρχαν στη Χρύσω 183 νοικοκυ-ριά. Αν υποθέσουμε ότι κάθε νοι-κοκυριό αποτελείτο από 4 έως 6τουλάχιστον άτομα, συμπεραί-νουμε ότι ο πληθυσμός του χωρι-ού μας, με τους συνοικισμούς του(Δάφνη, Άγιο Δημήτριο, Γάβρινα,Γούρδεση, Μέγα Χωράφι, Παλιο-χώρι), ξεπερνούσε τα 1.100 άτο-

μα. Παρατηρούμε ότι είχε 2 μύλους και παρήγαγε σιτάρι, κριθάρι

και λινάρι. Συγκεκριμένα παρήγαγε 90 κοιλά σιτάρι (17 τόνους),90 κοιλά κριθάρι (14 τόνους). Σπουδαία θέση στην οικονομία τουχωριού μας κατείχαν η αμπελουργία, η μελισσοκομία, η παραγω-γή καρυδιών και τα κουκούλια (μεταξοσκώληκες).

Στην Ευρυτανία, όσο και αν σήμερα ακούγεται παράξενα,υπήρχε μέχρι τα μέσα του αιώνα που πέρασε συστηματική καλ-λιέργεια και εμπόριο μεταξόσπορων. Οι κάτοικοι ορισμένων χω-ριών (Κεράσοβο, Μαραθιά, Καλεσμένο, Βίνιανη, Φραγκίστες,Στένωμα, Φουρνά, Ρεντίνα, Γοριανάδες, Κορυσχάδες, Νόστιμο,Βουτύρο, Κλαψί, Μι-κρό και Μεγάλο Χω-ριό), ασχολούντανσυστηματικά με τηνκαλλιέργεια των με-ταξόσπορων.

Στο βιβλίο του Δ. Ι.Χουτόπουλου «Εκθε-σις περί σηροτρο-φίας στην Ευρυτα-νία» αναφέρεται ότιμέχρι το 1880 η Ευρυ-τανία ήταν η κατεξο-χήν σηροτρόφος επαρχία της Ελλάδας. «Απασαι δε αι λοιπαίεπαρχίαι, επρομηθεύοντο τον σπόρον» απ’ αυτήν. Ευνοϊκοί πα-ράγοντες για την ανάπτυξη της σηροτροφίας υπήρξαν οι κλιμα-τολογικές συνθήκες, αλλά και οι οικίες των Ευρυτάνων που «κα-τά το πλείστον είναι αρκετά ευρύχωροι, ευάεροι και καλώς εκτι-σμέναι, ώστε να δύνανται να φιλοξενώσι τον μεταξοσκώληκασυμφώνως προς τας υγιεινάς αυτού απαιτήσεις».

Τα έσοδα από την εκτροφή του μεταξοσκώληκα κατείχανπρωτεύουσα θέση στα οικονομικά κάθε οικογένειας. Ο δε ερευ-νητής Γ.Δ. Στάθης αναφέρει ότι η ετήσια εξαγωγή μεταξιού απόορισμένα χωριά έφτανε τις 4.000 οκάδες.Στην Ανατολική Φρα-γκίστα καλλιεργούσαν συστηματικά τον μεταξοσκώληκα μέχρικαι το 1966, με τελευταίους καλλιεργητές τους απόγονους τουπαπά Κώστα Τσιούμα.

Για την ευκολότερη ανάγνωση του πίνακα παραθέτω τις πα-ρακάτω πληροφορίες:

Το κοιλό: Είναι μέτρο χωρητικότητας, με το οποίο μετρούσαν

Το Πάσχα είναι η μεγαλύτερη γιορτήτου χριστιανισμού. "Εορτών εορτή και πα-νήγυρις εστί πανηγύρεων" λέει το τροπά-ριο. Η λέξη Πάσχα προέρχεται από τηνΑραμαϊκή και Εβραϊκή λέξη "Πεσάχ" και"Πόσχα" που σημαίνουν "πέρασμα", καισυμβολίζουν το πέρασμα του ΕβραϊκούΛαού από την Αίγυπτο στην ελευθερία,

∏ ÃÚ‡Ûˆ ÚÈÓ 553 ¯ÚfiÓÈ·

∏ ÂÔÚÙ‹ ÙÔ˘ ¶¿Û¯·

Στο τεύχος που κρατάτε δημοσιεύουμε τέσσερις φωτογραφίες, από το αρχείο του Ηλία Αντ. Καρανίκα.

Απεικονίζονται σε αυτές από αριστερά οι: Καράνη Ουρανία, Πολυχρόνης Δημήτριος, Καρανίκα Ευαγγελία και Μούτσελος Δημήτριος.

¶∞§π∂™ ª¡∏ª∂™ – Δøƒπ¡∂™ ™À°∫π¡∏™∂π™

Ãπ™Δ√™

∞¡∂™Δ∏!!!

Συνέχεια στην 2η σελ.

Συνέχεια στην 3η σελ.

Λινάρι

Μεταξοσκώληκες

√ ¯ÔÚfi˜ ÙÔ˘™˘ÏÏfiÁÔ˘ Ì·˜

Όπως γνωρίζετε την Κυριακή 6Απριλίου είχαμε προγραμματίσει τονετήσιο χορό του Συλλόγου μας. Το θλι-βερό άγγελμα όμως του θανάτου τουσυγχωριανού μας Αντώνη Δ. Καρανίκαπάγωσε όλους τους Χρυσιώτες. Πάγω-σε την ψυχή και τη διάθεσή τους. Μεγά-λη απώλεια για τους γονείς του αλλάκαι για όλους μας.

Γι’ αυτό θεωρήσαμε σκόπιμο να ακυ-ρώσουμε την προγραμματισμένη εκδή-λωση και να την μεταφέρουμε για τηνΚυριακή 11 Μαΐου 2008 και ώρα 12:30στο κέντρο δεξιώσεων Άστρα clubrestaurant (τηλ. 22940-97315) που βρί-σκεται στη Νέα Μάκρη, 31ο χλμ. Λεωφ.Μαραθώνα, δίπλα στο super market«Lidl».

XRYSIOTIKA NEA FYL.52 17-11-08 12:11 ™ÂÏ›‰·1

Πραγματοποιήθηκε την Κυριακή 2 Μαρτίου 2008 στο ξενοδοχείο CARAVEL η κοπήτης πρωτοχρονιάνικης πίτας της Ομοσπονδίας Ευρυτανικών Συλλόγων. Η εκδήλωσηαυτή συνδυάσθηκε και με την βράβευση των Ευρυτανικών Πολιτιστικών Συλλόγων, πουεκδίδουν ανελλιπώς εφημερίδες και περιοδικά.

Στην πολύ καλά οργανωμένη εκδήλωση παρέστη πλήθος Ευρυτάνων μεταξύ τωνοποίων και εκπρόσωποι, πρόεδροι και εκδότες εντύπων από τριάντα επτά (37) συλλό-γους, καθώς και πάρα πολλοί εκπρόσωποι Συλλόγων, μέλη της Ο.Ε.Σ.

Την κοπή της βασιλόπιτας ευλόγησαν οι Ευρυτάνες ιερείς πατήρ Δημήτριος Παπα-σπύρος, πατήρ Δημήτριος Σκόνδρας και πατήρ Χρήστος Αλεξιάς. Ακολούθως ο Γεν.Γραμματέας του Δ.Σ της Ο.Ε.Σ. Σεραφείμ Σκάνδαλος προσφώνησε τους επισήμους.

Χαιρετισμό απηύθυναν οι κ. Γεώργιος Σοφρώνης, εκπρόσωπος του βουλευτή Ευρυ-τανίας Ηλία Καρανίκα, η κ. Μαρία Παναγιωτοπούλου αντινομάρχης Ευρυτανίας, μετα-φέροντας ταυτόχρονα και το μήνυμα του Νομάρχη Ευρυτανίας. Στη συνέχεια το λόγοπήρε η Πρόεδρος του Δ.Σ της Ο.Ε.Σ. Βασιλική Χαλκιά. Μετά την ομιλία της προέδρουαπονεμήθηκαν οι τιμητικές διακρίσεις στους Ευρυτανικούς Συλλόγους.

Η διάρκεια της εκδήλωσης ξεπέρασε τον προβλεπόμενο χρόνο επειδή όλοι οι βρα-βευθέντες υπεύθυνοι των εντύπων συγκινημένοι από την εκδήλωση για την βράβευσήτους ζητούσαν το λόγο, για να εκφράσουν τις ευχαριστίες τους, για την τιμή που έγινεπρος το Σύλλογό τους.

Την τιμητική διάκριση για τον Σύλλογό μας παρέλαβε, από τον καθηγητή Πανεπι-στημίου κ. Παπαδόπουλο, ο υπεύθυνος έκδοσης των «Χρυσιώτικων Νέων» κ. Γρηγό-ρης Τριανταφύλλου. Παρέστησαν δε στην εκδήλωση η πρόεδρος του συλλόγου μαςκαι πρόεδρος της Ο.Ε.Σ. κ. Βασιλική Χαλκιά, η αντιπρόεδρος κ. Έρση Κλημέντζου, ο Γ.Γραμματέας κ. Χαράλαμπος Μπετχαβάς και ο κ. Αντώνης Καρανίκας.

Το συντονισμό όλης της εκδήλωσης είχαν η Πρόεδρος κ. Βασιλική Χαλκιά, ο Γεν.Γραμματέας Σεραφείμ Σκάνδαλος και ο Οργανωτικός Γραμματέας Κων/νος Καλτσού-νης στους οποίους αξίζουν συγχαρητήρια.

∫Ô‹ ›Ù·˜ Î·È ‚Ú¿‚¢ÛË ÂÓÙ‡ˆÓ

Xρυσιώτικα Νέα Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 2008Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 20082

Διακεκριμένη τιμή στο Μιχάλη Σταφυλά

H ÁÏ˘ÎÈ¿ ÏÂ˘Ú¿ Ù˘ ˙ˆ‹˜H Ê›ÚÌ· Rammos ÂÎÙÂÏ› ·Ú·ÁÁÂϛ˜ ÁÂÓÂıÏ›ˆÓ, Á¿ÌˆÓ, Î.Ï.. TÔ‡ÚÙ˜ ˙ˆÁÚ·ÊÈ΋˜, ·ÁˆÙ¿, ÁÏ˘Î¿ Ì ÙËÓ Î·Ï‡ÙÂÚË ÔÈfiÙËÙ·

ZAXAPO¶§A™TEIA A/ºOI PAMMOYK·Ù·ÛÙ‹Ì·Ù· §·Ì›·˜: ¶Ï. ¶¿ÚÎÔ˘ ÙËÏ: 22310-38887

TÚÔ‡Ì·Ó 4 ÙËÏ: 22310-31867 ¶·ÙÚfiÎÏÔ˘ 45 ÙËÏ: 22310-46050 EP°A™THPIO-KATA™THMA:

K·ÚÂÓËÛ›Ô˘ 20 §·Ì›· ÙËÏ: 22310-22913

Κατά τη διάρκεια της εόρτιας εκδήλω-σης που διοργάνωσε στις 20 Ιανουαρί-ου ε.έ., στην Αθήνα η ΕΤΑΙΡΕΙΑ

ΕΥΡΥΤΑΝΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΩΝ, τιμήθηκε οκαταξιωμένος λογοτέχνης και πολυγραφότα-τος συγγραφέας Μιχάλης Σταφυλάς, Διευθυ-ντής του επιστημονικού περιοδικού «Πνευμα-τική Ζωή», εστεμμένος με πολλές τιμητικέςδιακρίσεις και βραβείο της Ακαδημίας Αθη-νών.

Μετά τις ευλογίες της όλης εκδήλωσηςαπό τους Αιδεσιμολογιοτάτους Πρωτοπρε-σβυτέρους Πατέρες Κωνσταντίνο Βαστάκη,Ιωάννη Διώτη και Ευάγγελο Καυκιά, ο πρόε-δρος της Εταιρείας Ιωάννης Ζούμπος στο σύ-ντoμo χαιρετισμό που απηύθυνε, καλωσόρισε τους προσελθόντες, προέβη στις κα-θιερωμένες ευχές για τον καινούριο χρόνο και αναφέρθηκε με λίγα λόγια στον τιμώ-μενο Ευρυτάνα και στο πολυσύνθετο έργο του.

Στη συνέχεια, η Καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Αθηνών, πρώην Βουλευτής,Υφυπουργός και Αντιδήμαρχος Αθηναίων κυρία Κέλλυ Μπουρδάρα μίλησε για τοΜιχάλη Σταφυλά, το πολυσήμαντο έργο του και τη συμβολή του στα ελληνικά γράμ-ματα.

Ο Ιωάννης Ζούμπος ευχαρίστησε την ομιλήτρια, η οποία με ευσύνοπτο λόγο,ενάργεια, λεξιλογικό πλούτο και ακριβή τεκμηρίωση παρουσίασε με επιτυχία τον κο-ρυφαίο συμπολίτη μας με τις δεκάδες των βιβλίων που συνέγραψε και τις εκατοντά-δες των δημοσιευμάτων που συνέταξε. Οι αξιότιμοι κύριοι Ηλίας Καρανίκας, Βου-λευτής Ευρυτανίας, και Κωνσταντίνος Κοντογεώργος Νομάρχης Ευρυτανίας αφούαπένειμαν στο Μιχάλη Σταφυλά το μετάλλιο της Εταιρείας ο πρώτος και τιμητικό δί-πλωμα ο δεύτερος, απηύθυναν σύντομο χαιρετισμό.

Ο Μιχάλης Σταφυλάς ευχαρίστησε την Εταιρεία Ευρυτάνων Επιστημόνων γιατην προσγενομένη σ’ αυτόν τιμητική διάκριση, την ομιλήτρια Κυρία Μπουρδάρα γιατον υποδειγματικό τρόπο της ομιλίας της, τους αξιωματούχους Ευρυτάνες για τοχαιρετισμό τους, και τους προσελθόντες στην εκδήλωση, που τον τίμησαν με τηνπαρουσία τους.

Το δεύτερο μέρος της εκδήλωσης κάλυψαν η κοπή της βασιλόπιττας, η δεξίωσηκαι η επακολουθήσασα επίδοση 40 δώρων στους τυχερούς, προσφορά των Ευρυτά-νων επιχειρηματιών κυρίων αδελφών Χόντου, Κωνσταντίνου Αβράμπου, ΓεωργίουΚαββαδία και Αθανασίου Μπακογιώργου, τους οποίους ευχαριστούμε και από αυτήτη θέση. Στην εκδήλωση, που σημείωσε - κατά γενική ομολογία - μεγάλη επιτυχία,παραβρέθηκαν 250 μέλη και φίλοι της Εταιρείας. Σε όλους αυτούς η Εταιρεία διένει-με δωρεάν δύο έντυπα τα κείμενα των οποίων αναφέρονται στις εκδηλώσεις πουδιοργάνωσε κατά τα έτη 2006 και 2007, τιμώντας τον αείμνηστο Πάνο Ι. Βασιλείουκαι τους Ευάγγελο Οικονόμου και Δημήτριο Κουτρούμπα.

Ι. Γ. Ζούμπος

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΟ ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟΣΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΧΩΡΙΟ ΓΙΑ ΝΑ ΓΝΩΡΙΣΕΤΕ

ΠΩΣ ΚΑΙ ΜΕ ΤΙ ΖΟΥΣΕ Ο ΕΥΡΥΤΑΝΑΣ ΣΤO ΠAΡΕΛΘΟΝ

Τηλέφωνα συνεννόησης:22370-41502 – 41245

Ημέρες – Ώρες Λειτουργίας:Παρασκευή - Σάββατο - Κυριακή

και αργίες10.30 – 15.00 από 1/10 έως 31/5

10.00 - 14.00 και 18.00 - 20.00 από 1/6 έως 30/9

∏ ÃÚ‡Ûˆ ÚÈÓ 553 ¯ÚfiÓÈ·

την παραγωγή των σιτηρών καιοσπρίων στ’ αλώνια και είναι διαφόρουβάρους ανάλογα με το είδος. Ένα κοιλό(Τρικάλων) σιτάρι αντιστοιχεί με 150οκάδες.

Ένα κοιλό κριθάρι αντιστοιχεί με125 οκάδες.

Η οκά: Είναι τουρκική μονάδα βά-ρους, που υποδιαιρείται σε 400 δράμιαή 1282 γραμμάρια. Καταργήθηκε απότην 1η Ιουλίου 1958 και αντικαταστάθη-κε από το κιλό.

Άσπρο: Ρωμαϊκό, βυζαντινό και αρ-γότερα τουρκικό αργυρό νόμισμα, τοοποίο αντικαταστάθηκε με το γρόσι.

Δεκάτη: Σύστημα φορολογίας, πουσυνίστατο στην υποχρεωτική εισφοράτου ενός δεκάτου (10%) της παραγω-γής ή του εισοδήματος. Η δεκάτη πλη-ρωνόταν στο είδος παραγωγής, (σιτη-ρά, λάδι, κρασί, κηπευτικά, μέλι και άλ-λα είδη). Τα εισέπρατταν ειδικοί υπάλ-

ληλοι ή οι προεστοί και τα παρέδινανστο Δημόσιο. Συνήθως τα πουλούσανμε πλειοδοσία, χωριστά κάθε είδος καιο τελευταίος πλειοδότης πλήρωνε στοΔημόσιο και τα εισέπραττε ο ίδιος μεδικούς του υπαλλήλους. Ήταν οι «δεκα-τιστάδες», που παρακολουθούσαντους γεωργούς στα αλώνια και μετρού-σαν τα σιτηρά, στα ελαιοτριβεία για τολάδι, και γενικά όλα τα προϊόντα, ανά-λογα με το είδος που παρήγαγαν και ει-σέπρατταν τη δεκάτη.

Έτσι δημιουργήθηκε μια τάξη εμπό-ρων, πολλοί από τους οποίους εργάζο-νταν με δικαιοσύνη και αμεροληψία, ει-σπράττοντας το δίκαιό τους, άλλοιόμως προσπαθούσαν με κάθε τρόπο νασυγκεντρώσουν μεγαλύτερα κέρδη,ήταν αυστηροί και δεν μετρούσαν κα-νονικά και γίνονταν αντιπαθητικοί στηγεωργική τάξη.

Λινάρι: Ποώδες φυτό που καλλιερ-γείται για τις κλωστικές ίνες του απότις οποίες κατασκευάζονται λινά νήμα-τα και υφάσματα.

Γρηγόρης Τριανταφύλλου

Συνέχεια απ’ την 1η σελ.

Από αριστερά: Ο κ. Παπαδόπουλος, η κ. Χαλκιά Βασιλική και ο κ. Τριανταφύλλου Γρηγόρης

Μιχάλης Σταφυλάς

XRYSIOTIKA NEA FYL.52 17-11-08 12:11 ™ÂÏ›‰·2

Xρυσιώτικα Νέα Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 2008Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 2008 3

∏ ÂÔÚÙ‹ ÙÔ˘ ¶¿Û¯·

προς τη γη της επαγγελίας. Η τελετή της εορτής του Πάσχα στους

Εβραίους άρχιζε το βράδυ της 14ης του μη-νός Νισσάν πριν από τη δύση του ηλίου, καιπεριελάμβανε διάφορα έθιμα. Με το “Πι-σάχ” -η λέξη σημαίνει διάβαση- οι Αιγύπτιοιγιόρταζαν τη διάβαση του ήλιου από τονισημερινό, την εαρινή δηλαδή ισημερία καιμαζί της τον ερχομό της άνοιξης.

Οι Εβραίοι καθιέρωσαν και αυτοί τηγιορτή με την ονομασία “Πεσάχ” (διάβαση-υπέρβαση) σε ανάμνηση της απελευθέρω-

σής τους από τους Αιγυπτίους και της διά-βασης της Ερυθράς θάλασσας. Παράλληλαόμως και για να χαιρετίζουν το τέλος τουχειμώνα και την αρχή της άνοιξης.

Στη χριστιανική γιορτή δόθηκε το όνο-μα “Πάσχα” και με απόφαση της Α’ Οικου-μενικής Συνόδου, το 325 μ.Χ., ορίστηκε ναγιορτάζεται την πρώτη Κυριακή μετά απότην πανσέληνο της εαρινής ισημερίας. ΤοΠάσχα, ο λαός, μαζί με την "εκ νεκρών Ανά-σταση" του Χριστού, τη νίκη Του δηλαδήενάντια στο θάνατο, γιορτάζει και την ανά-σταση της άνοιξης, το ξύπνημα της φύσηςμετά τη νάρκη του χειμώνα.

Πασχαλινό αρνίΑπό την τελετή της εορτής του Πάσχα

στους Εβραίους προέρχεται και το έθιμοτου θυσιαζόμενου αμνού, με το αίμα τουοποίου έβαφαν την είσοδο των σπιτιώντους, κατ' αναπαράσταση της νύκτας τηςεξόδου από την Αίγυπτο.

Στο πασχαλινό δείπνο υπήρχαν επίσηςπικρά χόρτα σε ανάμνηση της πικρίας απότην δουλεία στην Αίγυπτο, οίνος , αλλά καιάζυμος άρτος σε υπενθύμιση της βιαστικήςαναχωρήσεως από την Αίγυπτο.Μετά την

έλευση του Χριστού, ο ίδιος θυσιαζόμενοςυπήρξε ο “αμνός” του Θεού, ο οποίος “πήρε”τη θέση του πασχαλινού αμνού, αφού θυ-σιάστηκε για την ανθρωπότητα. Οι αμνοί εί-ναι από τα πιο αναγνωρίσιμα σύμβολα τουΠάσχα, καθώς συμβολίζουν το Χριστό. ΟΙωάννης ο Βαπτιστής είχε παρομοιάσει τοΧριστό με τον “Αμνό του Θεού, ο οποίος θαπάρει μαζί του την αμαρτία του κόσμου”.Επίσης. πολλοί μύθοι της Άνοιξης σχετίζο-νται με τον θάνατο και την ανάσταση κάποι-ου θεού. Υπάρχουν κυρίως δύο τρόποι μετους οποίους οι θεοί πεθαίνουν την άνοιξη:

1ος. Με διαμελισμό συνήθως σε 14 ή σε7 κομμάτια, όπως στην περίπτωση του Διό-νυσου Ζαγρέα στην Ελλάδα και του Όσιριστην Αίγυπτο. Ο διαμελισμός συμβολίζειτην ανάγκη για εξάπλωση της πνευματικήςουσίας του θεού, αλλά και των διδασκα-λιών. Ακριβώς τον ίδιο συμβολισμό συνα-ντάμε στο μυστήριο της θείας κοινωνίας,που υπάρχει σε διάφορες θρησκείες, όπουμοιράζεται στους πιστούς κρασί και ψωμί,συμβολίζοντας το σώμα και το αίμα του θε-ού.

Επίσης ο θάνατος του αρνιού και ο δια-μελισμός του για να φαγωθεί συμβολίζειακριβώς το ίδιο πράγμα. Το αρνί αποτελείένα κατεξοχήν σύμβολο, με την έννοια τηςαθωότητας και της αγνότητας κυρίως σεπνευματικό επίπεδο, έτσι με τον διαμελι-σμό του επιτρέπει στους ανθρώπους τηνεπικοινωνία με την αγνότητα αυτή.

Κεριά και πυροτεχνήματαΕίναι σύμβολα ελλη-

νικά. Τα κεριά είναι εκ-κλησιαστικά μαζί και κο-σμικά. Κοσμικά είναι κυ-ρίως το μέρος τους πουαφορά τις κορδέλες: γα-λάζιες για τα αγόρια καιροζ για τα κορίτσια. Κο-ντά στα κεριά έρχονταικαι τα ποικίλα φωτοτε-χνήματα, που είναι σα γέφυρα σήμερα ανά-μεσα στο φως της Ανάστασης και στους πα-λιούς πυροβολισμούς.

Πασχαλινά κόκκινα αυγάΈνα άλλο έθιμο των

ημερών είναι τα Πασχα-λινά κόκκινα αυγά, ταοποία συμβολίζουν τοαίμα του Iησού Xριστούπου έσταξε όταν τον λόγχισε ο Pωμαίοςστρατιώτης. Σύμφωνα όμως με τον Kοραήτα κόκκινα αυγά συμβολίζουν το αίμα τωνπροβάτων με το οποίο οι Iουδαίοι έβαψαντις οικίες τους, για να αποφύγουν την “υπόεξολοθρευτικού Aγγέλου φθοράν”. Είναιπαγκόσμια σχεδόν η χρήση τους στον χρι-στιανικό κόσμο τις μέρες του Πάσχα. Οι ερ-μηνείες που δίνονται για την προτίμησήτους και μάλιστα σε χρώμα κόκκινο, είναιπολλές. Υποστηρίζουν ότι το αυγό συμβο-λίζει την ανανέωση της ζωής. Για το χρώματου λέγεται ότι θυμίζει το αίμα του Χριστού.Αλλά είναι γνωστή και η λαϊκή παράδοσηπου λέει: “...όταν είπαν ότι αναστήθηκε οΧριστός, κανείς δεν το πίστευε. Μια γυναί-κα μάλιστα που κρατούσε ένα καλάθι με αυ-γά, φώναξε: ― Μπορεί από άσπρα να γί-νουν κόκκινα αυτά τα αυγά; Και πράγματιέγιναν!”

― Υπάρχει βέβαια και η ορθολογική ερ-μηνεία: Τώρα τη Σαρακοστή νηστεύουν οιπερισσότεροι και γι’ αυτό τα αυγά περισ-σεύουν. Είναι κιόλας η εποχή που οι κότεςτα γεννούν με αφθονία. Τι θα τα έκαναν τό-σα αυγά οι νοικοκυρές; Τα φύλαγαν λοιπόνγια το Πάσχα, κι όταν έβρισκαν ευκαιρία,άρχιζαν να τα κάνουν δώρα-αμοιβή στα παι-διά: την Πρωτομαρτιά για τα κάλαντα με ταχελιδονίσματα, το Σάββατο του Λαζάρουκαι την Μεγάλη Πέμπτη, το ίδιο. Αλλά πιοπολύ την ημέρα της Λαμπρής τ’ αυγά ήταντο πρόχειρο κι άφθονο φαγώσιμο, που μπο-ρούσαν να φιλέψουν.

Τα έβαφαν λοιπόν κόκκινα, που είναιχρώμα χαρούμενο και ξορκιστικό, τα έβα-φαν και κίτρινα και μπλε και ροζ, ή τα άφη-ναν άσπρα, αν είχαν πένθος. Συχνά τα στό-λιζαν με ζωγραφιές, για να γίνουν πιο ευχά-ριστα. Τα πλούμιζαν τεχνικά, με μαργαρίτεςκαι φτέρες και μ’ αγριολούλουδα του ελλη-

νικού κάμπου.- Από το αυγό ξεπήδησαν έπειτα πλήθος

συγγενικά σύμβολα: είναι τα κίτρινα πουλά-κια, οι νεοσσοί που βγαίνουν από τ' αυγό,έπειτα οι κότες που γεννούν, οι φωλιέςόπου βρίσκονται κι ο κόκορας που τα φέρ-νει…

- Επίσης πολύ πριν από την εμφάνισητου Χριστιανισμού, οι πρόγονοί μας έβαφανκαι διακοσμούσαν τα αυγά για να γιορτά-σουν τη συνέχιση της ζωής. Τα αυγά θεω-ρούνταν τότε τα τέλεια δώρα της φύσης, ταοποία χρόνο με το χρόνο οδηγούσαν στηντελειοποίηση .

- Το αυγό, πανάρχαιο σύμβολο της γέ-νεσης του κόσμου, της γέννησης της ζωής,το συναντάμε σε πολλές λατρείες, τόσοπρωτόγονες, όσο και περισσότερο εξελιγ-μένες. Έχει μέσα του δύναμη ζωική και πί-στευαν πως μπορούσε να την μεταδώσειστους ανθρώπους, τα ζώα, τα φυτά. Ταχρωματιστά αυγά και ιδιαίτερα τα κόκκιναμνημονεύονται για γιορταστικούς σκοπούςστην Κίνα ήδη από τον 5ο αιώνα και στην Αί-γυπτο από το 10ο.

Tο τσούγκρισμα των πασχαλινών αυγών- Tο τσούγκρισμα των πασχαλινών αυ-

γών, συμβολίζει την Aνάσταση του Xρι-στού, καθώς το αυγό συμβολίζει τη ζωή πουκλείνει μέσα του. Όταν το κέλυφος του αυ-γού σπάσει με το τσούγκρισμα, γεννιέταιμια ζωή, έτσι και το πασχαλινό αυγό συμβο-λίζει το σπάσιμο του τάφου του Xριστού καιτην Aνάστασή Tου.

Το αυγό βέβαια σε όλες σχεδόν τις αρ-χαίες κοσμογονίες συμβόλιζε την γέννησητου σύμπαντος και της ζωής. Χαρακτηριστι-κό παράδειγμα το σύμβολο των ορφικώνΜυστηρίων πού ήταν ένα φίδι τυλιγμένογύρω από ένα “αυγό”, που συμβόλιζε τονκόσμο που περιβάλλεται από το Δημιουργι-κό πνεύμα. Στο επίπεδο της μύησης και τηςφιλοσοφίας, συμβόλιζε τον νεόφυτο, πουτην στιγμή της μύησης έσπαγε το κέλυφοςτου αυγού και ένας καινούργιος πνευματι-κός άνθρωπος γεννιόταν.

Είναι αλήθεια ότι 184 χρόνια δεν είναι λί-γα. Ο,τιδήποτε έχει συμβεί σε διάστημα τό-σων πολλών ετών, είναι πλέον Ιστορία, έχεικαταγραφεί, αναλυθεί, ερευνηθεί από κάθεπιθανή και απίθανη σκοπιά. Στο πέρασμα τό-σο πολύ χρόνου, άλλαξαν κοινωνικοπολιτι-

κές συνθήκες και καθεστώτα τόσες φορές, που δόθηκε ηευκαιρία στην κάθε πλευρά να πει, να καταγράψει και ναεδραιώσει την άποψή της για τα γεγονότα.

Θα αναρωτηθεί ίσως κανείς, τι ρόλο παίζει η πολιτικήκατάσταση στην παρουσίαση ενός ιστορικού συμβάντος.

Όχι μόνο η πολιτική κατάσταση αλλά και οι κοινωνικέςσυνθήκες που επικρατούν, επηρεάζουν την κρίση των ιστο-ρικών που βλέπουν και διαβάζουν τις πηγές τους μέσα απότο πνεύμα της δικής τους εποχής, και προσπαθούν να τοερμηνεύσουν με δικά τους βιώματα. Είναι βέβαια υποκειμε-νικό αυτό, αλλά δεν μπορεί να γίνει διαφορετικά.

Έτσι ο Μακρυγιάννης, εκτός από τις μάχες με τουςΤούρκους που έδωσε νικηφόρα, εκτός από τις ταλαιπωρίεςκαι το κυνηγητό που υπέστη από τους συμπατριώτες τουκατά τη διάρκεια αλλά και μετά την επανάσταση, αναγκά-στηκε να διαβεί δια πυρός και σιδήρου και από τις αέναεςμάχες των “κονδυλοφόρων” που ακολούθησαν και προσπά-θησαν να τον αναλύσουν και να τον εγκολπωθούν, πολύ με-τά αφ' ότου είχε πεθάνει! Αναφέρθηκε ως στυλοβάτης τηςάρχουσας τάξης και των πλουσίων, αφού ο ίδιος επανει-λημμένα είχε υποστηρίξει την αξία της ατομικής ιδιοκτη-σίας και των “ικανών” αρχηγών, ενώ θεωρήθηκε και εκπρό-

σωπος των “λούμπεν” στοιχείων με την αμεσότητα και τηναπλότητα των λόγων του, όντας γέννημα - θρέμμα της“λαϊκής” τάξης!

Καθένας ανάλογα με τη δική του πολιτική τοποθέτηση,ερμηνεύει τον κόσμο και την ιστορία και αυτό είναι αναπό-φευκτο, ακόμα και σε κείνους που προσπαθούν απεγνω-σμένα να το αποφύγουν. Ακόμα και στην απλή παράθεσητων γεγονότων ένας σύνδεσμος, ή ένα επίθετο, μπορεί ναδημιουργήσει διαφορετική ερμηνεία, να προδιαθέσει καιτελικά να προξενήσει την επιθυμητή εντύπωση.

Όμως αυτή η θεώρηση είναι των …θεωρητικών. Αυτώνπου προσπαθούν μέσα από τα γραφτά τους να δώσουν τηνεπιθυμητή διάσταση στην ιστορία για να δικαιολογήσουντις δικές τους επιλογές.

Ο απλός κόσμος έχει εντελώς διαφορετική οπτική. Θαακουστεί ίσως αστείο, αλλά ακόμα και σήμερα, 184 χρόνιαμετά την έναρξη της εθνικής παλιγγενεσίας, υπάρχουν άν-θρωποι που έχουν την αίσθηση ότι οι προσωπικότητες τωνηρώων που έζησαν και έδρασαν στα μέρη τους είναι οντό-τητες υπαρκτές και όχι θρύλοι και παραμύθια.

Υπάρχει ένα πανέμορφο χωριό στις κορυφές τωνΑγράφων, η Χρύσω (και σίγουρα δεν είναι το μόνο), γιατους κατοίκους του οποίου, ο Κατσαντώνης ή ο Πατρο -Κοσμάς (Κοσμάς ο Αιτωλός), είναι άνθρωποι καθημερινοί,κάτι σαν τους καπεταναίους της αντίστασης και του εμφυ-λίου, που πέρασαν από το χωριό τους, στάθηκαν στη βρύ-ση, ήπιαν νερό, μίλησαν σ’ εκείνη τη συγκεκριμένη πέτρα.

Του “Βελή το Μνήμα” δεν είναι απλό τοπωνύμιο, είναι

ακριβώς ο τόπος της μεγάλης μάχης που λευτέρωσε τοντόπο από τον βραχνά του Αλήπασα και τις εξουθενωτικέςτου φορολογίες. Βράδια ολόκληρα περνάνε και ξαναπερ-νάνε στο καφενείο οι μνήμες με το πώς κατασκήνωσε οΒεληγκέκας “σ’ ενού παπά το σπίτι”, πώς τον φώναξαν καιτον ενημέρωσαν για τη θέση του Κατσαντώνη, πώς έγινε οσκοτωμός του.

Οι σχέσεις του κλεφταρματολού με τον αδερφό του τοΛεπενιώτη, ο σκοτωμός του δεύτερου στη Φουρνά, είναιλες κι έγιναν χτες, λες και το διάβασαν στην εφημερίδα.

Αυτή η στάση των απλών αγράμματων χωριατών, στηνπλειοψηφία τους ηλικιωμένων είναι τόσο συγκινητική καιτόσο απροσδόκητη, αν σκεφτεί κανείς ότι τα εγγόνια τουςστις πόλεις δεν ξέρουν καν τι επέτειος είναι μεθαύριο.

Θα ξαναδούμε στις τηλεοράσεις τα παιδάκια να συγχέ-ουν την Κατοχή και τους Γερμανούς με τον Παλαιών Πα-τρών Γερμανό και τον Μάρκο Μπότσαρη. Και ίσως να είναιαναμενόμενο αυτό, όταν η Ιστορία στην παρούσα συγκυρίαδεν επιτελεί το ρόλο που καλούταν να επιτελέσει προ μιας- δυο δεκαετιών.

Πώς για παράδειγμα θα διδάξει ένας δάσκαλος τηναντίσταση στη Γερμανική Κατοχή και την απάνθρωπη στά-ση των κατακτητών, όταν απευθύνεται σε παιδάκια που εί-ναι εγγόνια εκείνων των ανθρώπων και που βρίσκονταιστην Ελλάδα, σε ελληνικά σχολεία, στα πλαίσια της φρύ-γδην - μίγδην ανακυκλούμενης πληθυσμιακά ΕυρωπαϊκήςΈνωσης; Βέβαια, θα πει κανείς πόσοι έχουν απομείνει ακό-μα που θα αναδιηγούνται τις ιστορίες αυτές; Σε δέκα - δε-καπέντε - είκοσι χρόνια το πολύ, θα πάψουν να ακούγονται.Ευτυχώς ή δυστυχώς όμως θα πάψουν να υπάρχουν και αυ-τοί που θα τους νοιάζει…

E•ATMI™EI™ ¶ANTO™ TY¶OYAYTOKINHTøN

¶O§YXPONH™ ¶ANA°IøTH™T·¸Á¤ÙÔ˘ 42 KÔÏÈ¿ÙÛÔ˘ Aı‹Ó·

TËÏ: 210. 2237288

Συνέχεια απ’ την 1η σελ.

ΔÔ ˙ˆÓÙ·Ófi ’21ΔÔ˘ ¢ÈÔÓ‡ÛË ¶·ÚÔ‡ÙÛ·

EΘNIKH H ΠPΩTH AΣΦAΛIΣTIKH

BAΣIΛIKH XAΛKIA BAΣIΛIKH XAΛKIA

Aσφαλιστικός ΣύμβουλοςAσφαλιστικός ΣύμβουλοςA.E.E.Γ.A. “H EΘNIKH” ETAIPIA TOY OMIΛOY

THΣ EΘNIKHΣ TPAΠEZAΣ THΣ EΛΛAΔOΣ A.E.

Kαρπενήσι: Kαρπενήσι: Tηλ. 22370-25055 - 6 • Kιν. 6974-466161

XRYSIOTIKA NEA FYL.52 17-11-08 12:11 ™ÂÏ›‰·3

Ηανάπτυξη της τεχνολογίας αναμφι-σβήτητα επέφερε πολλά καλά στηζωή του ανθρώπου, ταυτόχρονα

όμως και κάτι του στέρησε. Επαληθεύεταιπάντα το αρχαίο ρητό «Ουδέν καλό αμιγέςκακού».

Τα τελευταία πενήντα χρόνια η χρήσηηλεκτροκίνητων συσκευών αυξήθηκε κατα-κόρυφα. Επόμενο ήταν νααυξηθεί και η κατανάλωσηηλεκτρικού ρεύματος. Γιανα καλυφτεί αυτή η ανάγκηνέα έργα σχεδιάστηκαν καιυλοποιήθηκαν και ένα απόαυτά είναι η τεχνητή λίμνητων Κρεμαστών. Είναι η με-γαλύτερη τεχνητή λίμνητης Ελλάδος και δημιουρ-γήθηκε μετά την κατα-σκευή του φράγματος τωνΚρεμαστών το 1965 από

την συσσώρευση υδάτινων όγκων των πο-ταμών Αχελώου, Αγραφιώτη, Ταυρωπού καιΤρικεριώτη.

Όταν ολοκληρώθηκαν τα έργα για τηνκατασκευή του φράγματος και άρχισε τογέμισμα της λίμνης δεκάδες χωριά, γεφύ-ρια και εκκλησίες, όλα σπουδαία μνημείατης μακραίωνης πολιτιστικής κληρονομιάςμας χάθηκαν για πάντα. Ανάμεσα σε αυτάήταν η πηγή της Μαρδάχας, το βυζαντινόμοναστήρι της Επισκοπής, το Γεφύρι τουΜανώλη και η ιστορική μονοκάμαρη γέφυ-ρα της Τατάρνας.

Η πηγή της Μαρδάχας, η μεγαλύτερηπηγή της περιοχής η γεμάτη με θρύλους"Μαρδάχα", ήταν η μοναδική πηγή του Αχε-λώου κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, όταν

λιγόστευε το νερό του και βρίσκονταν κο-ντά στο γεφύρι της Τατάρνας. Το βυζαντινόμοναστήρι της Επισκοπής ήταν κτίσμα του8ου αιώνα και ήταν αφιερωμένο στην Πανα-γία και έφερε εικόνες και τοιχογραφίεςανυπολόγιστης ιστορικής και πολιτιστικήςαξίας, κάποιες φυλάσσονται σήμερα στοΒυζαντινό Μουσείο Αθηνών. Ηταν από τα

σπουδαιότερα βυζαντινά μνημεία τηςΕλλάδας. Ο ιστορικός αυτός ναός υπήρξεκατά τα Βυζαντινά χρόνια έδρα της Επισκο-πής Λιτζάς και Αγράφων. Η Γέφυρα Τατάρ-νας ήταν μια μονοκάμαρη γέφυρα στονΑχελώο με μεγάλο άνοιγμα, που το ένα τηςάκρο πατούσε στο Βάλτο Αιτωλοακαρνα-νίας και το άλλο στην Ευρυτανία. Η τεχνική

της κατασκευής της ήτανπραγματικά αξιοθαύμαστη.Πότε ακριβώς κατασκευά-στηκε η γέφυρα είναιάγνωστο. Πιθανότατα κτί-στηκε στα μέσα του 17ουαιώνα από πρωτομάστορεςτης περιοχής.

Θα σταθώ ιδιαίτερα στοτέταρτο μνημείο, το γεφύ-ρι του Μανώλη, γιατί αυτόκατασκευάστηκε από τονΜανώλη που κατάγονταν

από το χωριό μας, τη Χρύσω. Το γεφύρι τουΜανώλη γεφύρωνε τις όχθες του Αγραφιώ-τη για περισσότερα από 400 χρόνια μέχριςότου η τεχνητή λίμνη το βύθισε. Ήταν έναπέτρινο μονότοξο γεφύρι διαμέτρου περί-που 30 μέτρων, που κατασκεύαστηκε στηνπερίοδο της ύστερης τουρκοκρατίας.

Η τεχνητή λίμνη των Κρεμαστών τοέπνιξε, αλλά αυτό κάνει την εμφάνισή του,σαν να θέλει να θαυμάζουμε την άψογη αρ-χιτεκτονική του, όταν τα νερά της λίμνηςυποχωρούν. Πρόκειται για ένα θαύμα τηςλαϊκής αρχιτεκτονικής, που κουβαλά τη σο-φία αιώνων, είναι δε άξιο απορίας ότι βρί-σκεται ακόμη στη θέση του, πότε μέσα στανερά της λίμνης και πότε έξω από αυτά χω-ρίς το νερό να του έχει προκαλέσει εμφα-

νείς τουλάχιστον ζημιές τα 42 αυτά χρόνιαπου είναι μέσα στο νερό. Το γεγονός ότιδεν έχει υποστεί ζημιές από το νερό οφεί-λεται στον τρόπο κατασκευής και “θηλυκώ-ματος” της πέτρας αλλά και στο συνδετικόυλικό που χρησιμοποιούσαν. Ήταν το λεγό-μενο «κουρασάνι» ένα μείγμα ισχυρούασβεστοκονιάματος με τρίματα θρυμματι-

σμένων κεραμιδιών, τρίχες κατσίκας καιασπράδι αυγού.

Σε εντοιχισμένη επιγραφή πάνω σε αυ-τό αναφέρεται “ΕΚΤΙΣΘΗ ΤΟ 1659, ΟΙΚΤΗΤΟΡΕΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΑΙ ΜΑΝΩΛΗΣ”.

Ο Μανώλης που αναφέρεται ως κτήτο-ρας ήταν από το χωριό μας. Η παράδοσητον αναφέρει σαν άνθρωπο φτωχό, που ηθεά τύχη μια μέρα του χαμογέλασε και βρή-κε ένα καζάνι χρυσάφι. Για το πώς βρήκε τοχρυσάφι υπάρχουν δύο εκδοχές. Η πρώτητον θέλει χοιροβοσκό και μια γουρούνα του

σκάβοντας κάτω από μια βελανιδιά βρήκετο καζάνι με το χρυσό. Η δεύτερη αναφέ-ρει ότι ο Μανώλης πήγε σ’ ένα δάσος γιανα κόψει ξύλα. ́ Hταν κατηφορικό το μέροςκαι κυλoύσε τα ξύλα κι έφταναν στο ποτάμι.Μια γριντιά, καθώς κυλούσε κάπου πιάστη-κε. Ό Μανόλης κατέβηκε για να την ξεπιά-σει. Βλέπει ότι η διχάλα από τη γριντιά,ήταν πιασμένη στο αρβάλι ενός καζανιού.Το καζάνι αυτό ήταν γεμάτο με χρυσό.

Ο Μανώλης ήταν παντρεμένος με τηνΠαρασκευή από τα Βραγγιανά και δεν είχεπαιδιά. Αποφάσισε με την γυναίκα του, μετο χρυσάφι που βρήκε, να βοηθήσουν τουςσυντοπίτες τους και να κάνουν έργα γιανα διατηρήσουν το όνομά τους «απέθα-ντο». Έτσι έχτισαν το γεφύρι, που από τότεφέρει το όνομα του Μανώλη και την ΑγίαΠαρασκευή στο χωριό μας και την Αγία Πα-ρασκευή στα Βραγγιανά, όπου ήταν η ξα-κουστή σχολή των Αγράφων, η σχολή τουΕυγένιου του Αιτωλού. Ετσι, όπως λέει η

παράδοση, ο Μανώλης Χρυσιώτης, δημι-ούργησε ένα "παιδί", το γεφύρι, και η γυναί-κα του δυο "κόρες", την εκκλησία της ΑγίαςΠαρασκευής στη Χρύσω και την Αγία Παρα-σκευή στη Γούβα Βραγγιανών

Σήμερα κάτοικος με το όνομα Μανώλης,δεν υπάρχει στο χωριό μας, αλλά υπάρχεισχετικό τοπωνύμιο, είναι οι κήποι του Μα-νώλη.

Γρηγόρης Τριανταφύλλου

Xρυσιώτικα Νέα Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 2008Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 20084

μ˘ıÈṲ̂ӷ ÌÓËÌ›· Ï·˚΋˜ Ù¤¯Ó˘

Η Αγία Παρασκευή στην Χρύσω

Η Αγία Παρασκευή στα Βραγγιανά

Το γεφύρι της Τατάρνας δίπλα στην πηγή Μαρδάχα

Η Παναγία στην Επισκοπή

Το γεφύρι του Μανώλη

Το γεφύρι

του Μανώλη,

κατασκευάστηκε

από τον Μανώλη,

που κατάγονταν

από το χωριό μας,

τη Χρύσω.

XRYSIOTIKA NEA FYL.52 17-11-08 12:11 ™ÂÏ›‰·4

∏ ÎÔ‹ ›Ù·˜ ÙÔ˘ ™˘ÏÏfiÁÔ˘ Ì·˜

Xρυσιώτικα Νέα Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 2008Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 2008 5

Ιδιαίτερα μεγάλη επιτυχία σημείωσεη εκδήλωση κοπής της πρωτοχρονιάτι-κης πίτας του Συλλόγου μας.

Όλοι οι Χρυσιώτες στις 10 Φεβρου-αρίου 2008 συγκεντρωθήκαμε σε αί-θουσα του Palmie bistro που οι συμπα-τριώτες μας Γεώργιος και Ελένη Κου-τρουλιά πολύ ευγενικά μας την παρα-

χωρούν κάθε χρόνο, μας φιλοξενούνκαι μας περιποιούνται. Τους ευχαρι-στούμε ιδιαίτερα γι’ αυτή την προσφο-ρά. Την εκδήλωσή μας τίμησαν με τηνπαρουσία τους ο βουλευτής του νομούκαι συγχωριανός μας Ηλίας Καρανίκαςκαι ο Γεν. Γραμματέας της Ο.Ε.Σ. Σερα-φείμ Σκάνδαλος.

Πρέπει να τονίσουμε ότι ο συγχω-ριανός μας βουλευτής παρόλες τιςυποχρεώσεις του εκείνη την ημέρα πα-ρέμεινε στην εκδήλωση μέχρι το τέ-λος. Μίλησε με τους Χρυσιώτες και δέ-χτηκε τα συγχαρητήρια των Χρυσιω-τών μιας και ήταν η πρώτη φορά μετάτην εκλογή του που παραβρέθηκε σε

εκδήλωση. Την ημέρα εκείνη γιόρτα-ζαν οι συγχωριανοί μας ΧαράλαμποςΜπετχαβάς και η Χαρίκλεια Καλτσή οιοποίοι δέχτηκαν και τις ευχές όλωνμας. Περάσαμε καλά και ανανεώσαμετο ραντεβού μας για την άνοιξη, στονετήσιο χορό του Συλλόγου μας.

Βασιλική Χαλκιά

H ¢PO™IA°ÚËÁfiÚ˘ M·ÚÔ‡Ï˘

K‡ÚÔ˘ & ™fiψÓÔ˜ 19 §·Ì›· TËÏ: 22310-42146

K∞ºE - °A§AKTO¶ø§EIO ΧΡΥΣΙΩΤΗΜην ξεχνάς τη γενέτειρά σου.

Με την πρώτη ευκαιρία προσπάθησε

να βρεθείς κοντά της.

XPY™IøTIKA NEAIδιοκτησία: Σύλλογος Xρυσιωτών

Eυρυτανίας “H ΠANAΓIA” Eκδότης: ΤΤριανταφύλλου Γριανταφύλλου Γρηρηγόρηςγόρης

Κλεισούρας 8, Ν. Ηράκλειο 14121Τηλ.-Fax: 210-2832243

e-mail:gtriantaf@sch.grΣυντακτική επιτροπή:

Kαραθάνου Iωάννα Φ., Kρυστάλλη Aλεξάνδρα Ι., Mπετχαβάς Xαράλαμπος Δ.,

Καρανίκας Αντώνης Συνδρομή ετήσια: 5 €

Ηλεκτρονική Σχεδίαση Εντύπου:Eκδόσεις - Γραφικές τέχνες

Καρπούζη Αριστέα & Υιοί Ο.Ε. Θεοδοσίου 23 Ίλιον

• Tηλ - Fαx: 210 2619003 210-2619696 • e-mail:karpouzi@otenet.gr

ENøMENHE¶I¶§O¶OI´A §AMIA™4Ô ¯ÏÌ. §·Ì›·˜ - ™Ù˘Ï›‰·˜

§·Ì›· TËÏ: 22310-32191 Fax: 22310-42095

ª∂§π™™√¶∞ƒ∞°ø°∏ª¤ÏÈ ÁÓ‹ÛÈÔ (¤Ï·ÙÔ˜-ÏÔ˘ÏÔ‡‰È)

¢ËÌ‹ÙÚÈÔ˜ ª·ÓÙ‹˜¡. ∂˘Ú˘Ù·Ó›· - §·Ì›·

ÙËÏ.: 22310-69272 ÎÈÓ.: 6974117489Θεοδοσίου 23 Ίλιον

Τηλ.-Fax: 210 2619003 • Fax: 210 2619696 • e-mail:karpouzi@otenet.gr

XRYSIOTIKA NEA FYL.52 17-11-08 12:11 ™ÂÏ›‰·5

Xρυσιώτικα Νέα Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 2008Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 20086

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Ù˘ ¶·ÓÂ˘Ú˘Ù·ÓÈ΋˜ ŒÓˆÛ˘1.- Αρχαιρεσίες

στην Πανευρυτανική ΈνωσηΑθρόα ήταν η συμμετοχή των Ευρυτάνων

της Αθήνας στη Γενική Συνέλευση των μελώντης ιστορικής Πανευρυτανικής Ένωσης, πουπραγματοποιήθηκε σε κεντρική αίθουσα τηςΑθήνας, την Κυριακή 30-3-2008.

Αρχικά και ύστερα από σχετική πρόταση τουΔ.Σ. εγκρίθηκε η τροποποίηση του ισχύοντοςκαταστατικού και συγκεκριμένα των άρθρωνπου αναφέρονται στο χρόνο θητείας του Δ.Σ.(τα 2 χρόνια αυξάνονται σε 3), στη συμπλήρωσητης σφραγίδας με τον τοξότη ΕΥΡΥΤΟ και στηναναπροσαρμογή της συνδρομής (ΕΥΡΩ).

Η διεξαγωγή των εργασιών της Συνέλευσηςυπήρξε άψογη από κάθε πλευρά και το κλίμαπου επικράτησε ήταν έντονα ενωτικό. Τις εργα-σίες της διηύθυναν υποδειγματικά οι κ.κ. Στέ-φανος Βασιλόπουλος, Παύλος Νταλλής και Πέ-τρος Τσέλιος. Γραμματέας ορίστηκε η δ. Βασιλι-κή Καλτσούνη.

Ο λόγος αρχικά δόθηκε στον πρόεδρο τουαπερχόμενου Διοικητικού Συμβουλίου κ. ΚώσταΠαπαδόπουλο, ο οποίος και αναφέρθηκε συνο-πτικά και επιγραμματικά στο πλουσιότατο έργοτης διετίας 2006-2007 (σημαντική ενίσχυση τουταμείου μας, ανελλιπής έκδοση του περιοδικού«ΕΥΡΥΤΑΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ», ανακαίνιση των Γρα-

φείων, οργάνω-ση της Βιβλιοθή-κης δωρεάν χο-ρήγηση βιβλίωνσε σχολεία –συλλόγους, συμ-μετοχή στον υπόέκδοση Τουριστι-κό Οδηγό Ευρυ-τανίας, πολιτι-στικές εκδηλώ-σεις, συνεργα-

σία με άλλους φορείς, τιμητικές διακρίσεις,ανάδειξη της ιστορικής ταυτότητας με τηνπραγματοποίηση της ημερίδας της Βούλπης καιτην έκδοση βιβλίων, ως και τον προγραμματισμόημερίδας στο Δήμο Ασπροποτάμου και 3ήμε-ρου συνεδρίου στο Δήμο Αγράφων.

Στη συνέχεια το λόγο έλαβε ο Ταμίας τηςΈνωσης κ. Βασίλειος Σιορόκος, ο οποίος έκανελεπτομερή ανάλυση των εσόδων και εξόδων(έσοδα: 64.205,85 Ευρώ - έξοδα: 36.859,46 καιυπόλοιπο: 27.346,39) και ακολούθως ο κ. Βασί-λειος Τριχιάς, μέλος της Εξελεγκτικής Επιτρο-πής ανέγνωσε το σχετικό πρακτικό της οικονο-μικής διαχείρισης, την οποία χαρακτήρισε άψο-γη από κάθε πλευρά, εξέφρασε τα συγχαρητή-ριά του στον ταμία κ. Β. Σιορόκο και ευχήθηκεταχεία ανάρρωση στον κ. Τάσο Κοντομέρκο, μέ-λους της Ε.Ε.

Η Γενική Συνέλευση ενέκρινε παμψηφεί ταπεπραγμένα. Ακολούθησαν οι προτάσεις μελώνκαι έληξε με τις αρχαιρεσίες, οι οποίες διεξή-χθησαν με υποδειγματικό τρόπο από την Εφο-ρευτική Επιτροπή που αποτελείταν από τη δικα-στικό κ. Ελευθερία Φραγκάκη και τον κ. ΠαύλοΝταλλή και Βασιλική Καλτσούνη.

2.- Το νέο Διοικητικό Συμβούλιο της Πανευρυτανικής Ένωσης

Το νέο Δ.Σ. της Πανευρυτανικής Ένωσης,που προήλθε από τις αρχαιρεσίες της 30-3-2008, συγκροτήθηκε σε σώμα, ύστερα από ομό-φωνη απόφαση, ως εξής:

Πρόεδρος: Κώστας Αντ. ΠαπαδόπουλοςΑντιπρόεδρος: Ηλίας Γ. ΛιάσκοςΓεν. Γραμματέας: Αθανάσιος Δ. ΣταμάτηςΤαμίας: Βασίλειος Γ. ΣιορόκοςΈφορος: Δημήτριος Ι. ΦαλλήςΜέλη: Κώστας Φούκας (αναπληρ. Ταμίας)Στέφανος Μιχ. Παπατζίμας (αναπληρωτής Γραμματέας) Αγαθοκλής Λεων. ΜπακογιάννηςΘεόδωρος Παν. Μπαμπαλής.

3.- Ανακήρυξη του έτους 2008 ως «Έτος Κατσαντώνη»

Η Πανευρυτανική Ένωση κήρυξε και επίση-μα στη Γενική Συνέλευση των μελών της, στις30-3-2008, το έτος 2008 ως «Έτος Κατσαντώ-νη», με την ευκαιρία της συμπλήρωσης 200 χρό-νων από το μαρτυρικό θάνατό του (1808). Κε-ντρικός ομιλητής ήταν ο καθηγητής κ. ΗλίαςΛιάσκος, ο οποίος με τρόπο γλαφυρό και συ-ναρπαστικό ανέπτυξε το θέμα: «Η ανακήρυξητου Κατσαντώνη αρχηγού του Κλέφτικου Κινή-ματος».

Μεταξύ άλλων ο ομιλητής τόνισε:«Η σύναξη

των κλεφτών καιτων αρματολώνστην Αγία Μαύ-ρα, που έγινετον Ιούλιο του1807, ήταν τοσημαντικότεροιστορικό γεγο-νός προς την κα-τεύθυνση τηςενότητας τωνδυνάμεων του υπόδουλου Γένους. Σ’ αυτό συ-ναντήθηκαν ένας νέος σπουδαγμένος στην Ευ-ρώπη πολιτικός, ο Καποδίστριας, με έναν ευ-φυέστατο κι εμπειροπόλεμο πολέμαρχο τον Κα-τσαντώνη. Ο Κατσαντώνης έτρεφε άσβεστο μί-σος κατά των Οθωμανών και προ πάντων ενά-ντια στον Αλή Πασά, γιατί του αφάνισε μαρτυρι-κά τα γονικά του και έκλεβε το βιος του λαούπου ζούσε μέσα στη σκλαβιά…

…Η Αγία Μαύρα (Λευκάδα) κινδύνεψε απότους Δεβεναγάδες του Αλή, που είχε μια επι-κράτεια, η οποία έφθανε τότε από την Αλβανίαως την Πελοπόννησο. Γι’ αυτό η Ιόνια Πολιτεία,που βρισκόταν κάτω από Ρωσοτουρκικό έλεγ-χο, διόρισε τον Ιωάννη Καποδίστρια «έκτακτοεπίτροπο» στην Αγία Μαύρα. Ο Καποδίστριαςμε το Ρώσο στρατηγό Μανόλη Παπαδόπουλο,κάλεσε όλους τους κλεφταρματολούς. Η προ-στασία της Λευκάδας πήρε διαστάσεις πανελ-λήνιες, γιατί έλαβαν μέρος όλοι οι μεγάλοι κλε-φταρματολοί. Σώθηκε η Αγία Μαύρα από τα νύ-χια του Αλή αλλά ταυτόχρονα ενώθηκε όλη ηκλεφτουριά και ανακήρυξε αρχηγό όλων τωνενόπλων τμημάτων τον Κατσαντώνη. Τα παλι-κάρια με επευφημίες και πολεμικές ιαχές ύψω-σαν γυμνά τα γιαταγάνια, τα διασταύρωσαν καιορκίστηκαν να πεθάνουν για το Έθνος…

…Δυστυχώς αυτό το όνειρο του υπόδουλουλαού μας κράτησε πολύ λίγο. Ένα μήνα μετά (7-9-1807) η Ιόνια Πολιτεία παραχωρήθηκε απότους Ρώσους στους Γάλλους. Ο Ιωάννης Καπο-δίστριας και ο Μανόλης Παπαδόπουλος ανα-γκάστηκαν να φύγουν για τη Ρωσία. Γι’ αυτό τοδημοτικό τραγούδι: «Σαν πας πουλί μου στα νη-σιά/ σαν πας στην Άγια Μαύρα» (και όχι στο Μο-ριά και Αγία Λαύρα) προτρέπει τον Κατσαντώνη«να κάτσει φρόνιμα κι όλο ταπεινωμένα». Γιατίτώρα κυριαρχούν στο Ιόνιο οι Γάλλοι που υπο-στηρίζουν τον Αλή Πασά (συνθήκη Τιλσίτ).

Όλα αυτά δεν τρόμαζαν τον αρχηγό τηςΚλεφτουριάς. Αν δεν τον έριχνε κάτω η βλογιάνα τον πιάσουν ξαρμάτωτο και θερμασμένο στησπηλιά, σίγουρα τα πράγματα προ και κατά τηνΕπανάσταση θα ήταν διαφορετικά. Δυστυχώςόμως, όλη την οικογένεια του Κατσαντώνη τηναφάνισε ο Αλής και αναδείχθηκαν Εθνομάρτυ-ρες με το μαρτυρικό τους θάνατο στα Γιάννεναο Γιάννης Μακρυγιάννης, η Αρετή Μακρυγιάννη(γονείς) και ο Κατσαντώνης με το Γιώργο…»

Σημειώνεται ότι με πρωτοβουλία του κ. Γιάν-νη Μάκκα συγκεντρώθηκαν όλα, σχεδόν, τα βι-βλία που έχουν εκδοθεί μέχρι σήμερα και ανα-φέρονται στον Εθνομάρτυρα Κατσαντώνη, ταοποία και θα εκτεθούν σε διάφορες εκδηλώ-σεις. Ήδη στη Γενική μας Συνέλευση υπήρχε έκ-θεση των εξωφύλλων των βιβλίων αυτών, ενώταυτόχρονα με την ομιλία γινόταν η προβολήτους σε οθόνη.

Τέλος, στα πλαίσια του εορτασμού τουΈτους Κατσαντώνη και σε συνεννόηση με άλ-λους φορείς, θα πραγματοποιηθούν κατά τηδιάρκεια του έτους και διάφορες άλλες εκδηλώ-σεις, κυρίως στο Δήμο Αγράφων.

4. - «Ασπροπόταμος: Άγνωστη Ιστορία και Σύγχρονη Ανάπτυξη»

Ύστερα από την υποβολή σχετικού Σχεδίου Δράσης στο πλαίσιο τουΕπιχειρησιακού Προγράμματος «Κατάρτιση και Απασχόληση» εκ μέρουςτης Ένωσής μας, και την έγκρισή του με την αριθ. 201383-22/11/2007 Από-φαση του Υπουργείου Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας, αποφα-σίστηκε, μεταξύ άλλων – και εγκρίθηκε αρμόδια - η πραγματοποίηση Ημε-ρίδας στο Δήμο Ασπροποτάμου, με θέμα: «Ασπροπόταμος: Άγνωστη Ιστο-ρία και Σύγχρονη Ανάπτυξη» και με τη συνεργασία της οικείας ΔημοτικήςΑρχής.

Η παραπάνω Ημερίδα προβλέπεται να πραγματοποιηθεί στις 2 Αυγού-στου 2008. Παρακαλούμε, όλους όσους επιθυμούν να λάβουν μέρος στηνΗμερίδα αυτή, με σχετική εισήγησή τους, να το δηλώσουν μέχρι 15 Μαϊου2008 στα τηλέφωνα: 2106920004 ή 6977366813 (Κώστας Παπαδόπουλος),2103240001 (Γραφεία Πανευρυτανικής καθημερινά 10.00΄ - 13.00΄).

5. - Πραγματοποίηση Συνεδρίου στα Άγραφα με θέμα:«Η Ιστορία των χωριών του Δήμου Αγράφων»

Η Πανευρυτανική Ένωση σε συνεργασία με το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ευ-ρυτανικών Σπουδών και Ερευνών και το Δήμο Αγράφων, διοργανώνουντριήμερο Συνέδριο στα Άγραφα με θέμα: «Η Ιστορία των χωριών των Αγρά-φων».

Το παραπάνω Συνέδριο θα πραγματοποιηθεί στις 8, 9 και 10 Αυγούστου2008. Παρακαλούμε όλους όσους επιθυμούν να λάβουν μέρος με σχετικέςεισηγήσεις τους να το δηλώσουν μέχρι 15 Μαϊου 2008 στα τηλέφωνα:2106920004 ή 6977366813 (Κ. Παπαδόπουλος), 2109238197 ή (Κλεομέ-νης Κουτσούκης) και 2237093276 (Χρήστος Κ. Μπούρας, Δήμαρχος).

6. - «Πολιτισμός και ιστορία: Μοχλοί βιώσιμης κοινωνικής ανάπτυξης»

Η Πανευρυτανική Ένωση, μετά από 53 χρόνια ανελλιπούς εθελοντικήςδραστηριότητας και προσφοράς στον τόπο, με υπεύθυνη παρουσία στα πο-λιτιστικά και κοινωνικά δρώμενα, συμμετέχει ΓΙΑ ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ σε χρημα-τοδοτούμενο Πρόγραμμα του Υπουργείου Απασχόλησης και ΚοινωνικήςΠροστασίας.

Πρόκειται για ένα καινοτομικό Σχέδιο Δράσης, με άξονα τον πολιτισμόκαι με τίτλο: «Πολιτισμός και Ιστορία: Μοχλοί Βιώσιμης Κοινωνικής Ανά-πτυξης». Το Σχέδιο αυτό εντάσσεται στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα«ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ & ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ». Η Προκήρυξη των χρη-ματοδοτήσεων είναι το «Μέτρο 1.6: ΔΡΑΣΕΙΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΤΗΣΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΟ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΩΝ ΜΗΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΣΕΩΝ (Μ.Κ.Ο., Β’ Κύκλος)», ενώ η έγκριση στηνΠανευρυτανlκή Ένωση δόθηκε με την Υπουργική Απόφαση 201383-22/11/2007.

Το εγκεκριμένο Πρόγραμμα, το οποίο είναι δεκάμηνης διάρκειας (Φε-βρουάριος - Δεκέμβριος 2008), συγχρηματοδοτείται κατά 80% από το Ευ-ρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ), ενώ θα υποστηριχθεί ενεργά από το Δή-μο Ασπροποτάμου Ευρυτανίας, αφού η περιοχή παρέμβασης του Προ-γράμματος είναι ο ομώνυμος Δήμος.

Την πρόταση που τελικά εγκρίθηκε, σχεδίασαν, υπέβαλαν και τώραέχουν αναλάβει το συντονισμό της υλοποίησής της -για λογαριασμό τηςΠανευρυτανικής Ένωσης- τα στελέχη της Συμβούλου Εταιρείας«ΠΟΛΥΤΡΟΠΟΝ - Σύμβουλοι Επιμόρφωσης και Ανάπτυξης ΑνθρώπινουΔυναμικού», η οποία διαθέτει σημαντική εμπειρία στον σχεδιασμό και στηνυλοποίηση συναφών δράσεων και έργων.

Βασικός στόχος του Προγράμματος αυτού είναι: α) η προώθηση στηνΑπασχόληση, δεδομένου ότι, η Πανευρυτανική Ένωση θα απασχολήσειδυο ανέργους, β) η ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του τοπικού Πληθυ-σμού, έτσι ώστε να συνδεθεί η πολιτιστική κληρονομιά του τόπου με τηνκοινωνική και οικονομική ανάπτυξη.

Μεταξύ άλλων δράσεων που προβλέπονται να υλοποιηθούν, η Πανευ-ρυτανική Ένωση πρόκειται να διοργανώσει εξειδικευμένη ΕπιστημονικήΗΜΕΡΙΔΑ στο Δήμο Ασπροποτάμου, τον Αύγουστο του 2008, με αντικεί-μενο: «ΑΣΠΡΟΠΟΤΑΜΟΣ: ΑΓΝΩΣΤΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΗΑΝΑΠΤΥΞΗ».

Η συγκεκριμένη Ημερίδα θα στοχεύει: • Στην κινητοποίηση και συμμετοχή Επιστημονικών και Πολιτιστικών

Ενώσεων και Συλλογικών Εκπροσωπήσεων από την ευρύτερη περιοχήτης Ευρυτανίας, με Στόχο την υψηλή αποτελεσματικότητα του ΣχεδίουΔράσης και την εξασφάλιση πολλαπλασιαστικών αποτελεσμάτων τουπρογράμματος.

• Στην μετάκληση ειδικών Επιστημόνων και προσωπικοτήτων • Στην ευαισθητοποίηση του Πληθυσμού με στόχο να πλαισιώσουν και

να ενισχύσουν τις δραστηριότητες και το έργο της Πανευρυτανικής Ένω-σης στην Τοπική Κοινωνία.

• Στην κατάθεση προτάσεων για την αειφόρο αξιοποίηση, ανάδειξη,προβολή κα ανάπτυξη της περιοχής, που συνδέονται με -ΑΓΝΩΣΤΑΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ- Ιστορικά Μνημεία, Τοποθεσίες, στοιχεία και δεδομένα.

• Στην αξιοποίηση, ανάδειξη και αναβάθμιση των ήδη υφιστάμενωνΔομών και Ιστορικών - Περιβαλλοντικών στοιχείων της περιοχής παρέμ-βασης (ΔΗΜΟΣ ΑΣΠΡΟΠΟΤΑΜΟΥ), όπως: Άγνωστα Ιστορικά Μνημεία καιΤοποθεσίες, Μουσείο, Πολιτιστικό Κέντρο Βιβλιοθήκη κ.ά. συναφή.

• Στην προβολή και ανάδειξη του έργου και της παρουσίας του ΔήμουΑσπροποτάμου.

• Στην προβολή του έργου και όλων των υπολοίπων εμπλεκομένωνστο Πρόγραμμα (με ανακοινώσεις, Δελτία Τύπου, άρθρα, έντυπα, υλικόΕκδηλώσεων κ.ά.), στον τοπικό και Περιφερειακό Τύπο και τα λοιπά ΜέσαΕνημέρωσης.

XRYSIOTIKA NEA FYL.52 17-11-08 12:11 ™ÂÏ›‰·6

Στις 28 Ιανουαρίου 2008 πέθανε στηνΑθήνα και κηδεύτηκε την επόμενη ημέραστο νεκροταφείο του Βύρωνα ο συμπολί-της μας Δημήτριος Πέτρου Καραπιπέρης,αδελφός, του επί σειρά ετών Βουλευτήκαι τρεις φορές διατελέσαντος Υφυ-πουργού, Χρυσοστόμου Καραπιπέρη καιτου Υφηγητή του Πανεπιστημίου ΑθηνώνΦωτίου Καραπιπέρη.

Παρά τις δυσμενείς καιρικές συνθή-κες εκείνης της ημέρας, εκτός από τουςπλησιέστερους συγγενείς του (κυρίαΤζένη Χρ. Καραπιπέρη, Στυλιανό Χατζη-θάνο και Κων/νο Ατζά) αρκετοί Αγιατρια-δίτες και λοιποί Ευρυτάνες παραβρέθη-καν στην εξόδιο ακολουθία τού μεταστά-ντος. Τον αποχαιρέτησε ο πρόεδρος τηςΕταιρείας Ευρυτάνων Επιστημόνων μετούτα τα λίγα λόγια που παραθέτουμε:

«Με βαθιά συγκίνηση αποχαιρετούμεσήμερα από τον ιερό τούτο χώρο τονπροκείμενο νεκρό, Δημήτριο Καραπιπέ-ρη, Ανώτατο Αξιωματικό εν αποστρατεία,

πρώην Νομάρχη, διακεκριμένο συγγρα-φέα, εξαίρετο συμπολίτη, θερμό πατριώ-τη που, και μέσα από τα βιβλία του και ταδημοσιεύματά του στον ημερήσιο και πε-ριοδικό τύπο, καταφανής είναι η ευρυτα-νική λατρεία από την οποία εμφορείτο.

Ο Δημήτριος Καραπιπέρης καταγό-ταν από την Αγία Τριάδα, ένα από τα πιοόμορφα χωριά της Ευρυτανίας που τοεξύμνησε και το έκαμε περισσότερο γνω-στό με την απαράμιλλη γραφίδα του ο φί-λος και ομοχώριος του προσφιλούς μαςνεκρού Πάνος Βασιλείου, καθώς και οιεξέχουσες πολιτικές προσωπικότητεςΚων/νος Τσάτσος και Χρυσόστομος Κα-ραπιπέρης που λάμπρυναν το ΕλληνικόΚοινοβούλιο.

Ο εκλιπών μαζί με τον αδελφό τουΧρυσόστομο ίδρυσε το ΚαραπιπέρειοΊδρυμα, το οποίο παρουσιάζει πολύ ση-μαντικές δραστηριότητες (χορηγήσειςυποτροφιών σε οικονομικά ασθενέστε-ρους φοιτητές, αξιόλογες δωρεές κλπ.

Στο ισόγειο της οικίας τους στην ΑγίαΤριάδα (όπου και η έδρα του Ιδρύματος)λειτουργούν η Φώτειος βιβλιoθήκη με8.000 περίπου τόμους βιβλίων και μου-σείο με πολύ ενδιαφέροντα εκθέματα.

Ο Δημήτριος Καραπιπέρης υπήρξεευσεβής, ευγενής, ειλικρινής, ανιδιοτε-λής, απλός στους τρόπους, με λεπτό χι-ούμορ και αστείρευτη αγάπη προςόλους. Το συγγραφικό έργο του χαρα-κτηρίζεται για τη λιτή του έκφραση, τησαφήνεια, την καθαρότητα και την επι-στημονική τεκμηρίωση. Πλήρης ημερών(99 ετών- άγγιξε τον αιώνα) οδεύει προςτην ουράνια βασιλεία. Μαζί με τις δεή-σεις του άξιου ιερουργού της Εκκλησίαςμας ενώνουμε τις παρακλήσεις μας στονΠανάγαθο Θεό, που κατευθύνει τα θείακαι τ’ ανθρώπινα, να τάξει τη μακάρια ψυ-χή του «εν χώρα ζώντων και εν σκηναίςδικαίων». Αιωνία θα μένει η μνήμη του.

Ι.Γ.Ζ.

Υλικά:4-5 φύλλα για πίττα250 gr τυρί φέτα βούτυρο 2 κιλά γάλα αλεύρι 4-5 αυγά Εκτέλεση:Μετράμε το γάλα σε κούπες και το

βάζουμε σε κατσαρόλα. Όσες κούπεςγάλα έχουμε, τόσες κουταλιές αλεύριπροσθέτουμε για να γίνει κουρκούτι.Φτιάχνουμε το κουρκούτι, προσθέτονταςαλάτι και ανακατεύουμε μέχρι να πήξει.

Όταν πήξει ρίχνουμε δυο - τρεις κου-ταλιές βούτυρο, λίγο τυρί φέτα τριμμένο

σε κομματάκια και τα αυγά χτυπημένα.Ανακατεύουμε καλά. Αφήνουμε να κρυώ-σει.

Στρώνουμε τα φύλλα, αφού βουτυ-ρώσουμε το ταψί. Ανάμεσα στα φύλλατρίβουμε λίγο τυρί φέτα και λαδώνουμε.Όταν βάλουμε όλα τα φύλλα γυρίζουμετις άκρες τους προς τα μέσα.

Αδειάζουμε την κρέμα, χτυπάμε ένααυγό με ελάχιστο γάλα και το ρίχνουμεαπό πάνω για να κοκκινίσει στο ψήσιμο.Την ψήνουμε σε μέτριο φούρνο για περί-που μία ώρα.

40χρονη πορεία 1936 – 1976. Ταΰγετος – Γράμμος – Τασκένδη

Από τις 15 Μαΐου 2008 θα κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις «Θεμέλιο» και θα πωλείται σε όλα τα κεντρικά βιβλιοπω-λεία το βιβλίο του Ντίνου Ροζάκη με τίτλο: «40χρονη πορεία 1936 – 1976. Ταΰγετος – Γράμμος – Τασκένδη».

Ο Ντίνος Ροζάκης είναι σύζυγος της συγχωριανής μας κας Ελένης Πριοβόλου και μέλος του συλλόγου μας.Για περισσότερες πληροφορίες τηλ. 2109960264.

Xρυσιώτικα Νέα Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 2008Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 2008 7

KÔ È ÓˆÓ È Î ¿

― Απεβίωσε στις 28 Μαρτίου 2008 ο αείμνη-στος συγχωριανός μας ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΔΗΜ.ΚΑΡΑΝΙΚΑΣ το γένος Τσινιά, σε ηλικία 42 ετών.Στους γονείς του, τη σύζυγό του και το παιδί τουευχόμαστε θερμά συλληπητήρια. Ετάφη στο 2ονεκροταφείο Αθηνών.

Ας είναι ελαφρύ το χώμα που τον σκεπάζει.

ΘάνατοιΉταν Παρασκευή πρωί 28 τουΜάρτη, Παρασκευή των Χαιρετι-σμών, που ξεκίνησες το ταξίδι

σου για τη γειτονιά των Αγγέλων αγαπη-μένε μας, Αντώνη. Ανοιξιάτικο πρωινόκαι ο ουρανός άνοιξε την αγκαλιά του νασε δεχτεί.

Με οδύνη και συντριβή καρδίας έφθα-σε σε όλους μας η είδηση του θανάτουσου. Στα 42 σου χρόνια, έφυγες γρήγο-ρα, πάνω στο άνθος της δημιουργικήςσου προσωπικότητας και αφήνονταςανεκπλήρωτα πολλά απ’ τα όνειρά σου.Ο πόνος βαρύς, ο πόνος που προορίστη-κε να στέκεται ο δια βίου συνοδός και πα-ραστάτης του ανθρώπου, απ’ τη γέννησηως το θάνατο, ανοίγοντας και κλείνονταςτις πύλες της ζωής.

Ήσουν πάντα ευγενικός, ηθικός, τί-μιος, ανιδιοτελής και είχες πάντα ένανκαλό λόγο για όλους, πολλές φορές συμ-βουλευτικό και πάντα χάριζες απλόχερατο θετικό σου χαμόγελο. Η εξαίσια ποιό-τητα του χαρακτήρα σου έγινε σε όλουςμας φανερή απ’ τον αξιοπρεπή, πλην άνι-σο, αγώνα που έδωσες πριν φύγεις, μετην επάρατη νόσο.

Η καθολική αναγνώριση του κύρους,της αξιοπρέπειας και της ανθρωπιάς σου,αποτελεί το μοναδικό βάλσαμο παρηγο-ριάς για τους λαμπρούς γονείς σου Δη-μήτρη και Ευαγγελία, την εξαιρετική σύ-ζυγό σου Αναστασία και το 6χρονο αγγε-λούδι σου Δημητράκη, που τόσο καμάρω-

νες και αγαπούσες και που αφήνεις πίσωσου ως άξιο συνεχιστή της γενιάς σου.Θα είναι πάντα υπερήφανοι για σένα,Αντώνη μας.

Όλοι εμείς, οι δικοί σου άνθρωποι, ωςελάχιστο χρέος απέναντί σου, θα προ-σφέρουμε την παντοτινή και αμέριστησυμπαράστασή μας στους χτυπημένουςαπ’ τη μοίρα γονείς σου, στη σύζυγό σουκαι το παιδί σου. Θα είσαι πάντα παρώνστη συνείδηση και στη ψυχή μας.

Αγαπημένε μας ΑΝΙΨΙΕ καιΞΑΔΕΡΦΕ, δε θα ξεχαστείς ποτέ από κα-νέναν. Η μνήμη σου θα μείνει ανεξίτηληστο πέρασμα του χρόνου. Είχες κερδίσειάξια την αγάπη μας και είχες πάντα μιαθέση στην καρδιά μας. Ολόψυχα σου ευ-χόμαστε ΚΑΛΟ ΣΟΥ ΤΑΞΙΔΙ στο περιβόλιτ’ ουρανού. Ας είναι ελαφρύ το αττικόχώμα που σε σκεπάζει.

ΑΙΩΝΙΑ ΣΟΥ Η ΜΝΗΜΗΟι θείοι σου και τα ξαδέρφια σου.

••••••••Ο Αντώνης Δημ. Καρανίκας ήταν 42

ετών, υπάλληλος στο τμήμα μηχανογρά-φησης της ΕΡΤ επί 17 χρόνια. Γιος τουΔημήτρη Αντωνίου Καρανίκα απ’ τη Χρύ-σω και της Ευαγγελίας Τσινιά απ’ το Μι-κρό Χωριό. Παντρεμένος με την Αναστα-σία Κυριακοπούλου απ’ την Αθήνα, κατοι-κούσε στην περιοχή της Λαμπρινής στηνΑθήνα. Ο γιος του Δημητράκης είναι 6ετών και πηγαίνει στην Α’ δημοτικού.

Στενά δεμένος με τα πάτρια εδάφη,επισκεπτόταν πολλές φορές το χρόνο τοΜικρό Χωριό, όπου είχαν και δικό τουςσπίτι και κάθε καλοκαίρι τη Χρύσω.

Ήταν κοντά σε όλες τις δραστηριότη-τες του συλλόγου Χρυσιωτών και Μικρο-χωριτών και διατηρούσε άριστες σχέσειςμε τους κατοίκους και των δύο χωριών.

∞ÓÙÒÓ˘ ¢ËÌËÙÚ›Ô˘ ∫·Ú·Ó›Î·˜

∞‚›ˆÛÂ Ô ¢ËÌ‹ÙÚÈÔ˜ ¶. ∫·Ú·È¤Ú˘Ù˘ ÔÌÒÓ˘Ì˘ ∞ÁÈ·ÙÚÈ·‰›ÙÈ΢ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ·˜

Kleomenis A. Balatsias832 Heather LnCharlotte, NC 28209-2428

Αγαπητοί κ. Συμπατριώτες χαιρετώ.Τον τελευταίο καιρό έγινα συνδρομητής

στην εφημερίδα σας «Χρυσιώτικα Νέα» διαμέσου του συγχωριανού σας Παναγιώτη Ζα-γκότση τον οποίον ευχαριστώ καθώς ευχαρι-στώ κι εσάς για την έκδοση και την αποστολήσε εμένα. Θα ήταν παράλειψη να μην σαςσυγχαρώ και για την πρωτοβουλία σας και γιατην τόσο ωραία εφημερίδα. Για εμάς εδώστην ξένη ένα Ελληνικό έντυπο αξίζει πολλά.

Με συγχωρείτε παρέλειψα να σας συστη-θώ ποιος είμαι και από πού είμαι.

Ονομάζομαι Κλεομένης Μπαλατσιάς, κα-τάγομαι από το Παπαρούσι Ευρυτανίας, το1962 παντρεύτηκα την Ευδοξία Ν. Ζαγκότσηαπό τον Αγιο Δημήτριο και μεταναστεύσαμεεδώ στην Αμερική. Κατοικούμε στο Σαρλόττης Βόρειας Καρολίνας. Αποκτήσαμε 4 παιδιάκαι 6 εγγόνια. Η ζωή μας κυλά ήρεμα καιόπως καταλαβαίνετε βαδίζει προς το τέλος.Όταν ο άνθρωπος περάσει τα 70 χρόνια δεννομίζω να περιμένει πολλά. Όμως ακόμη χαι-ρόμαστε να μαθαίνουμε για την πρόοδο τουτόπου μας και πολλές φορές λυπούμαστε γιατα κακώς έχοντα.

Δεν θα σας κουράσω περισσότερο στηνπρώτη επικοινωνία μαζί σας. Δεν πλουτίσαμεαλλά αν ποτέ και όποτε χρειαστεί να βρεθού-με χρήσιμοι για τον τόπο μας και τους συμπα-τριώτες μας θα είμαστε πάντα στη διάθεσήσας.

Σας χαιρετώ τόσο εγώ καθώς και η οικο-γένειά μου όλη και ο καθένας με το όνομάτου. Πρώτος γιος μας είναι ο Ελευθέριος, Λά-μπρος, Μαρία και Ιωάννης. Τα εγγόνια μου Ιω-άννης, Ταΐλορ, Καλλιόπη, Κλεομένης, Αλε-ξία, Χλόη.

Με πολλούς χαιρετισμούςΚ. Μπαλατσιάς

Σ.Σ. Αγαπητέ κ. Μπαλατσιά και εμείς χαι-ρόμαστε πολύ για την επικοινωνία μαζί σας,όπως και με κάθε πατριώτη, είτε βρίσκεταιστην Ελλάδα, είτε στο εξωτερικό. Χαιρόμα-στε επίσης αν η εφημερίδα μας προσφέρειέστω και κάτι το ελάχιστο στην ενημέρωση ήστην αναβίωση της ιστορικής μνήμης. Είμα-στε πάντα στην διάθεση του κάθε Ευρυτάναγια να δημοσιεύσουμε τις απόψεις του, τηνιστορία του, τις θύμησές του.

Επιστολή που λάβαμε

¶·Ú·‰ÔÛȷ΋ Û˘ÓÙ·Á‹μÏ¿¯ÈÎË °·Ï·ÙfiÈÙ·

XRYSIOTIKA NEA FYL.52 17-11-08 12:11 ™ÂÏ›‰·7

Πιστοποιείται παρά των υπο-φαινομένων ότι ο κύριος Γεώρ-γιος Σπύρου Χειλάς κάτοικος τουχωρίου Χρύσου του Δήμου Αγραί-ων της επαρχίας Ευρυτανίαςυπήρξεν απαρχής στρατιωτικός,υπηρετήσας ως τοιούτος την πα-τρίδα καθόλον το διάστημα τουυπέρ της ανεξαρτησίας αυτής ιε-ρού αγώνος και ότι διατελών υπότην οδηγίαν του αειμνήστου Κα-ραϊσκάκη παρευρέθη εις διαφό-ρους κατά του εχθρού μάχας καιεκστρατείας ήτοι εις την κατά τοΚρομμύδι της Πελοποννήσου κα-τά του Ιμπραήμ, εις Αράχωβανκατά του Μουστάμπεη, εις Νευ-ρόπολιν και Στούγκον κατά τουΣελιχτάρη και εις Αγιον Βλάσηκατά Μουχουρτάρη εις τας οποί-ας έδειξε τρανώτατα δείγματαηρωισμού και τιμιότητος άξιαβραβεύσεως και ότι συντελέσαςόχι ολίγον εξεπλήρωσε το προςτην κοινήν πατρίδα καθήκον τουπιστώς και προθύμως.

Εν Κερασόβω την 20 9βρίου 1841Οι οπλαρχηγοίΙ. Ράγκος συνταγματάρχηςΙ. Φαρμάκης συνταγματάρχης

Επιβεβαιούται το γνήσιον των ανωτέρω δύο υπογραφώνΕν Κερασόβω την 8 10βρίου 1841Ο Δήμαρχος Αγραίων Κωστούλας Ι. Θέος

1841 Προς το Δημαρχείον ΑγραίωνΕν Κερασόβω

Ο υποφαινόμενος γεννηθείς εις το οποίον ήδη κατοικώ χωρίονΧρύσου του Δήμου τούτου της Διοικήσεως Ευρυτανίας 35 ετών στηνηλικίαν υπηρέτησα στρατιωτικώς την πατρίδα καθόλον το διάστηματου υπέρ ανεξαρτησίας ιερού αγώνος μεθ’ ενθέρμου ζήλου και πα-τριωτισμού, και παρευρεθείς εις διαφόρους κατά των εχθρών μάχαςκαι εκστρατείας και εξάγεται από το επισυναπτόμενον ενταύθα πι-στοποιητικόν των εκδουλεύσεών μου υπογεγραμμένον παρά του κα-λώς …… επισήμων επί του αγώνος οπλαρχηγών.

Συμμορφούμενος όθεν με την υπ’ αρ’ 204 διαταγήν 1/13/ Μαρτίου1839 δηλοποίησιν της επί των Στρατιωτικών Σ. Γραμματείας της επι-κρατείας αναφέρω ταύτα προς υμάς και παρακαλώ κ. Δήμαρχε, όπωςδιαβιβάσετε την παρούσαν μου και το εν αυτή πιστοποιητικόν όπουδει ενεργήσητε τα προς επίδωσιν του ανήκον μοι αριστείον. Εύελπιςυποσημειούμαι ευσεβάστως.

Ο ευπειθέστατος Γεώργιος Σπύρου Χειλάς και

ως αγράμματος σταυρό σημειώνει +

Δια το ακριβές της αντιγραφήςΤην 8 10βριου 1841 εν Κερασόβω

Ο Δήμαρχος ΑγραίωνΚωστούλας Ιωάννου Θέος

Xρυσιώτικα Νέα Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 2008Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 20088

Χρυσιώτες Αγωνιστές του 1821

Η Χρύσω μας είναι από τα πιο όμορφα

χωριά της Ευρυτανίας, αν όχι της Ελλάδας.

Με φυσικές ομορφιές, με ευχάριστο

και υγιεινό κλίμα, με άφθονα τρεχούμενα

και παγωμένα νερά,

με φιλόξενους κατοίκους.

Επισκεφτείτε το, για ν’ απολαύσετε

τη φυσική ομορφιά,

για να ξεκουραστείτε και να ηρεμήσετε.

Λειτουργεί ο πρόσφατα ανακαινισμένος

κοινοτικός ξενώνας με 13 κρεβάτια.

Πληροφορίες: Θωμάς Καράνης

Τηλ.: 22370-31184

GUS

KOSTOPANAGIOTIS804-792-8817

2320 Riverside Drive Danville, VA 24540

ΠαράκλησηΌπως γνωρίζετε, τα Χρυσιώτικα Νέα είναι μια μικρή τοπική

εφημερίδα και δεν έχει τα μέσα να πληροφορείται όσα συμβαί-νουν, ευχάριστα ή δυσάρεστα, στους αγαπητούς μας συντοπί-τες. Γι’ αυτό σας παρακαλούμε να μας ενημερώνετε, αν θέλετενα δημοσιεύουμε, ό,τι ευχάριστο ή δυσάρεστο σας συνέβη(Γ(Γεννήσεις-Θάνατοι, Μνημόσυνα, Επιτυχίες, Αποφοιτήεννήσεις-Θάνατοι, Μνημόσυνα, Επιτυχίες, Αποφοιτή--σεις από σχολές, Διάφορες διακρίσεις κ.λπ.)σεις από σχολές, Διάφορες διακρίσεις κ.λπ.).

Επίσης να μας ενημερώνετε για την αλλαγή της διεύθυν-σής σας, ώστε να παίρνετε την εφημερίδα μας.

-Ÿ,ÙÈ ÁÚ¿ÊÂÈ ·˘Ù‹ Ë ÂÊËÌÂÚ›‰· ı· Â›Ó·È ÌÈ· ̤ڷ Î·È Ë ÈÛÙÔ-Ú›· ÙÔ˘ ¯ˆÚÈÔ‡ Ì·˜. °È' ·˘Ùfi fi,ÙÈ Û¯ÂÙÈÎfi ÁÈ· ÙËÓ ÃÚ‡Ûˆ ÙÔ ·-Ó·‰ËÌÔÛȇԢÌ ÛÙ· ÃÚ˘ÛÈÒÙÈη ¡¤·. ¶·Ú·Î·Ïԇ̠ÙÔ˘˜ ·-·ÓÙ·¯Ô‡ ÃÚ˘ÛÈÒÙ˜ fiÙ·Ó ‰È·‚¿˙Ô˘Ó Î¿ÙÈ Û¯ÂÙÈο Ì ÙËÓÃÚ‡Ûˆ, Ó· Ì·˜ ÛÙ¤ÏÓÔ˘Ó ¤Ó· ·fiÎÔÌÌ·, Ì ÙÔ fiÓÔÌ· Ù˘ Â-ÊËÌÂÚ›‰·˜ Î·È ÙÔ fiÓÔÌ· ·˘ÙÔ‡ Ô˘ ÙÔ ¤ÁÚ·„Â.

Παρακάτω παραθέτω ένα πιστοποιητικό των οπλαρχηγών Ιωάννη Ράγκου και Ιωάννη Φαρμάκη, που βεβαι-ώνουν την δράση του Χρυσιώτη Γεωργίου Σπ. Χειλά στον αγώνα του έθνους μας το 1821 και την αίτηση τουιδίου προς τον Δήμο Αγραίων για να του επιδοθεί το σχετικό αριστείο.

Γρηγόρης Τριανταφύλλου

XRYSIOTIKA NEA FYL.52 17-11-08 12:11 ™ÂÏ›‰·8