Download - ΣΧΕ∆ΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ∆ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΩΝ Υ ... · Εκπόνηση: ΥΠΑΝ ΕΜΠ ΙΓΜΕ ΚΕΠΕ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ∆ιεύθυνση

Transcript
  • Εκπόνηση:

    ΥΠΑΝ ΕΜΠ ΙΓΜΕ ΚΕΠΕ

    ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ∆ιεύθυνση Υδατικού ∆υναµικού

    και Φυσικών Πόρων

    ΣΧΕ∆ΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ∆ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ

    ΤΩΝ Υ∆ΑΤΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ

    ΑΘΗΝΑ

    Ιανουάριος 2003 Αρχή πάντων ύδωρ (Θαλής)

  • Σ Χ Ε ∆ Ι Ο

    ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ∆ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ

    ΤΩΝ Υ∆ΑΤΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ

  • ii

  • iv

  • v

    Απόψεις και στοιχεία για την παγκόσµια διάσταση των προβληµάτων του νερού

    Το νερό είναι ίσως ο φυσικός πόρος που καθορίζει τα όρια της αειφορικής ανάπτυξης. ∆εν έχει υποκατάστατο και το ισοζύγιο ανάµεσα στις ανάγκες της ανθρωπότητας και στη διαθέσιµη ποσότητα είναι ήδη επισφαλές.

    Το έτος 2000, 508 εκατοµµύρια άνθρωποι έζησαν σε 31 χώρες που παρουσιάζουν έλλειψη ή σπανιότητα νερού. Το έτος 2025, τρία δισεκατοµµύρια άνθρωποι θα ζουν σε 48 τέτοιες χώρες. Ο αριθµός των ανθρώπων που ζουν σε συνθή-κες έλλειψης νερού θα διπλασιαστεί, ενώ θα εξαπλασιαστούν αυτοί που ζουν σε συνθήκες σπανιότητάς του......

    Η πρόσβαση σε καθαρό νερό είναι θεµελιώδης ανθρώπινη ανάγκη και γι΄ αυτό και βασικό ανθρώπινο δικαίωµα, σύµ-φωνα µε το Γενικό Γραµµατέα των Ηνωµένων Εθνών Kofi Annan......

    Ο Παγκόσµιος Οργανισµός Υγείας αναφέρει ότι περίπου 1.1 δισεκατοµµύρια άνθρωποι δεν έχουν πρόσβαση σε καθαρό νερό (ανεξαρτήτως της ποσότητας). Τουλάχιστον 2.43 δισεκατοµµύρια άνθρωποι δεν έχουν πρόσβαση σε εγκαταστάσεις υγιεινής...... Αυτά τα συνοπτικά στοιχεία αφορούν κυρίως σε αγροτικές περιοχές, όπου το 29% των κατοίκων δεν έχουν πρόσβαση σε καθαρό νερό και το 62% αυτών σε εγκαταστάσεις υγιεινής......

    Ο ανταγωνισµός για το όλο και πιο σπάνιο νερό µεγαλώνει την πιθανότητα διακρατικών συγκρούσεων (οικονοµικών, αλλά και στρατιωτικών) για την ποιότητα του νερού και τα προγράµµατα εκτροπών του. Περισσότερα από 200 υδατικά συστήµατα διασχίζουν εθνικά σύνορα. ∆εκατρία σηµαντικά ποτάµια και λίµνες διαµοιράζονται από 100 χώρες......

    (The State of World Population 2001, Chapter 2: Environmental Trends, United Nations Population Fund UNPF, 23/5/2002).

    ...... Οµάδα ειδικών του Πανεπιστηµίου της Νότιας Καρολίνας διαπιστώνουν ότι... και ένα ουσιώδους σηµασίας για την επιβίωση του ανθρώπου συστατικό βρίσκεται στα όρια της εξάντλησης. ...... Η έκθεση, την οποία υπογράφουν µεταξύ των άλλων και οι διευθυντές τριών think tank των ΗΠΑ, υποβλήθηκε αρχές Μαΐου στο Κογκρέσο, τη Γενική Γραµµατεία του ΟΗΕ και σε δύο ιδρύµατα ειρήνης... Είναι ενδιαφέρουσα η εισηγητική πρώτη παράγραφος της έκθεσης, που αναφέρει: Αν, σήµερα, η ανθρωπότητα θεωρεί τα όπλα µαζικής καταστροφής ως σηµαντικό στοιχείο της παγκόσµιας ισορροπίας και δίνει µάχες για τη µη διασπορά τους, µετά 40 ή και 30 χρόνια η παγκόσµια ισορροπία θα εξαρτάται από το νερό και η ανθρωπότητα θα δίνει µια άλλη µάχη. Για τη διασπορά του.

    (Η παγκόσµια ισορροπία θα εξαρτηθεί από το ... νερό, Στ. Ευσταθιάδης , Οικονοµικός Ταχυδρόµος, 18/5/2002).

    ...... Όταν οι εταιρείες άρχισαν από το 1998 και µετά να κινούνται έντονα προς την κατεύθυνση της ιδιωτικοποίησης των υδατικών πόρων, η Παγκόσµια Τράπεζα προέβλεψε ότι το παγκόσµιο εµπόριο νερού σε σύντοµο χρονικό διάστη-µα θα απέφερε κέρδη για τις εταιρείες που θα ανέρχονταν στο αστρονοµικό ποσό των 800 δισεκατοµµυρίων δολαρίων το χρόνο......

    Ως σίγουρη χρηµατιστηριακή τοποθέτηση περιγράφει το περιοδικό Fortune την αγορά νερού, µια αγορά που υπόσχεται σταθερά (υπερ)κέρδη τον 21ο αιώνα......

    Το 2000 στο Παγκόσµιο Forum για το νερό (Χάγη) οι πολυεθνικές εταιρείες εµπορίας νερού εµφανίστηκαν σε ένα κοινό µέτωπο και µε την υποστήριξη του ΠΟΕ κατάφεραν να πείσουν τον ΟΗΕ να αναγράψει στο τελικό κείµενο των αποφάσεων το νερό ως ανθρώπινη ανάγκη και όχι ως ανθρώπινο δικαίωµα. Αυτή η αθώα φαινοµενικά διαφοροποίηση στη διατύπωση ακολουθείται από τη δική της µετάφραση......

    (H2Ο, Πεθαίνοντας για λίγο νερό, Θ. Λαΐνας, ΒΗΜΑGAZINO, 2002)

  • vi

  • vii

    ΣΥΝΟΠΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

    Κεφάλαιο Ι: Εισαγωγή 1

    1. Γενικά...........................................................................................................................................1 2. Οι υδατικοί πόροι της χώρας Υφιστάµενο πλαίσιο διαχείρισης ...............................................2 3. Η µέχρι τώρα αντιµετώπιση της διαχείρισης των υδατικών πόρων στη χώρα.............................4 4. Η Μελέτη .....................................................................................................................................6

    Κεφάλαιο II: Μεθοδολογία προσέγγισης κατά υδατικό διαµέρισµα 11

    1. Γενικά.........................................................................................................................................11 2. Γενική παρουσίαση των υδατικών διαµερισµάτων....................................................................12 3. Υδρολογικό ισοζύγιο Προσφορά νερού..................................................................................15 4. Ζήτηση νερού .............................................................................................................................21 5. ∆ιερεύνηση ποιοτικών παραµέτρων ..........................................................................................30 6. Ισοζύγιο προσφοράς ζήτησης .................................................................................................37 7. Αναφορές ...................................................................................................................................37

    Κεφάλαιο III: Προσέγγιση κατά υδατικό διαµέρισµα 39

    01 Υδατικό ∆ιαµέρισµα ∆υτικής Πελοποννήσου ..........................................................................41 02 Υδατικό ∆ιαµέρισµα Βόρειας Πελοποννήσου ..........................................................................59 03 Υδατικό ∆ιαµέρισµα Ανατολικής Πελοποννήσου ....................................................................79 04 Υδατικό ∆ιαµέρισµα ∆υτικής Στερεάς Ελλάδας ....................................................................101 05 Υδατικό ∆ιαµέρισµα Ηπείρου.................................................................................................127 06 Υδατικό ∆ιαµέρισµα Αττικής .................................................................................................149 07 Υδατικό ∆ιαµέρισµα Ανατολικής Στερεάς Ελλάδας ..............................................................167 08 Υδατικό ∆ιαµέρισµα Θεσσαλίας.............................................................................................189 09 Υδατικό ∆ιαµέρισµα ∆υτικής Μακεδονίας.............................................................................219 10 Υδατικό ∆ιαµέρισµα Κεντρικής Μακεδονίας .........................................................................239 11 Υδατικό ∆ιαµέρισµα Ανατολικής Μακεδονίας ......................................................................257 12 Υδατικό ∆ιαµέρισµα Θράκης..................................................................................................279 13 Υδατικό ∆ιαµέρισµα Κρήτης ..................................................................................................299 14 Υδατικό ∆ιαµέρισµα Νήσων Αιγαίου .....................................................................................323

    Κεφάλαιο IV: Σχέσεις µεταξύ υδατικών διαµερισµάτων 347

    1. Προσέγγιση ..............................................................................................................................347 2. Οµοιότητες-σχέσεις-εξαρτήσεις υδατικών διαµερισµάτων .....................................................348 3. Συµπεράσµατα Άξονες διαχείρισης σε οµάδες υδατικών διαµερισµάτων ............................354 4. Βιβλιογραφία............................................................................................................................361

  • viii

    Κεφάλαιο V: Πλαίσιο διαχείρισης των υδατικών πόρων της χώρας 363

    1. ∆ιεθνής εµπειρία και πρακτική στη διαχείριση των υδατικών πόρων .................................... 363 2. Θεσµικό πλαίσιο...................................................................................................................... 381 3. Αναπτυξιακό πλαίσιο .............................................................................................................. 408 4. Τοµεακές πολιτικές ................................................................................................................. 422

    Κεφάλαιο VI: Προσέγγιση στη διαχείριση των υδατικών πόρων της χώρας 469

    1. Οι υδατικοί πόροι της χώρας ................................................................................................... 469 2. Προσέγγιση της διαχείρισης των υδατικών πόρων ................................................................. 513

  • ix

    ΑΝΑΛΥΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

    Κατάλογος χαρτών .........................................................................................................................xv Κατάλογος πινάκων .................................................................................................................... xvii Κατάλογος σχηµάτων................................................................................................................. xxiii Ιστορικό και Οµάδα Μελέτης ......................................................................................................xxv

    Κεφάλαιο Ι: Εισαγωγή 1

    1. Γενικά...........................................................................................................................................1 2. Οι υδατικοί πόροι της χώρας Υφιστάµενο πλαίσιο διαχείρισης ...............................................2 3. Η µέχρι τώρα αντιµετώπιση της διαχείρισης των υδατικών πόρων στη χώρα.............................4 4. Η Μελέτη .....................................................................................................................................6

    4.1 Αντικείµενο.......................................................................................................................................... 6 4.2 Πηγές ................................................................................................................................................... 8 4.3 Τρόπος παρουσίασης ........................................................................................................................... 8

    Κεφάλαιο II: Μεθοδολογία προσέγγισης κατά υδατικό διαµέρισµα 11

    1. Γενικά.........................................................................................................................................11 2. Γενική παρουσίαση των υδατικών διαµερισµάτων....................................................................12

    2.1 ∆ιοικητική διάρθρωση υδατικών διαµερισµάτων .............................................................................. 12 2.2 Έκταση πληθυσµός ......................................................................................................................... 12 2.3 Γεωµορφολογικά Γεωλογικά χαρακτηριστικά................................................................................ 12 2.4 Κλίµα ................................................................................................................................................. 13 2.5 Αναπτυξιακή ταυτότητα .................................................................................................................... 13

    3. Υδρολογικό ισοζύγιο Προσφορά νερού..................................................................................15 3.1 Γενικά ................................................................................................................................................ 15 3.2 Υδρολογικό ισοζύγιο κυριότερων λεκανών....................................................................................... 16 3.3 Καθορισµός και ισοζύγιο υδρογεωλογικών συστηµάτων .................................................................. 18 3.4 Υδρολογικό ισοζύγιο υδατικού διαµερίσµατος ................................................................................. 19 3.5 Προσφορά νερού................................................................................................................................ 20

    4. Ζήτηση νερού .............................................................................................................................21 4.1 Γενικά ................................................................................................................................................ 21 4.2 Ζήτηση νερού για άρδευση ................................................................................................................ 22 4.3 Ζήτηση νερού για κτηνοτροφική χρήση ............................................................................................ 27 4.4 Ζήτηση νερού για ύδρευση και τουρισµό .......................................................................................... 28 4.5 Ζήτηση νερού για βιοµηχανία............................................................................................................ 28 4.6 Ζήτηση νερού για ιχθυοκαλλιέργεια.................................................................................................. 28 4.7 Ζήτηση νερού για παραγωγή ενέργειας ............................................................................................. 28 4.8 Ζήτηση νερού για περιβαλλοντική χρήση Ελάχιστη διατηρητέα παροχή ...................................... 29

    5. ∆ιερεύνηση ποιοτικών παραµέτρων ..........................................................................................30 5.1 Μεθοδολογία διερεύνησης ποιοτικών παραµέτρων........................................................................... 30 5.2 Μεθοδολογία εκτίµησης ρυπαντικών φορτίων .................................................................................. 33 5.3 Έργα διαχείρισης αστικών υγρών αποβλήτων ................................................................................... 35 5.4 Προστατευόµενες περιοχές ................................................................................................................ 36

    6. Ισοζύγιο προσφοράς ζήτησης .................................................................................................37 7. Αναφορές ...................................................................................................................................37

  • x

    Κεφάλαιο III: Προσέγγιση κατά υδατικό διαµέρισµα 39

    01 Υδατικό ∆ιαµέρισµα ∆υτικής Πελοποννήσου 41 1.1 Γενικά χαρακτηριστικά ..................................................................................................................... 41 1.2 Υδρολογικό ισοζύγιο Προσφορά νερού......................................................................................... 44 1.3 Χρήσεις νερού − Ζήτηση .................................................................................................................. 50 1.4 Ρυπαντικά φορτία Προστατευόµενες περιοχές .............................................................................. 53 1.5 Ισοζύγιο προσφοράς-ζήτησης ........................................................................................................... 54 1.6 Συµπεράσµατα Προτάσεις ............................................................................................................. 56 1.7 Αναφορές .......................................................................................................................................... 57

    02 Υδατικό ∆ιαµέρισµα Βόρειας Πελοποννήσου 59 2.1 Γενικά χαρακτηριστικά ..................................................................................................................... 59 2.2 Υδρολογικό ισοζύγιο Προσφορά νερού......................................................................................... 63 2.3 Χρήσεις νερού Ζήτηση .................................................................................................................. 69 2.4 Ρυπαντικά φορτία Προστατευόµενες περιοχές .............................................................................. 72 2.5 Ισοζύγιο προσφοράς-ζήτησης ........................................................................................................... 73 2.6 Αξιολόγηση και ιεράρχηση νέων έργων, µελετών και ερευνών ....................................................... 75 2.7 Συµπεράσµατα Προτάσεις ............................................................................................................. 75 2.8 Αναφορές .......................................................................................................................................... 77

    03 Υδατικό ∆ιαµέρισµα Ανατολικής Πελοποννήσου 79 3.1 Γενικά χαρακτηριστικά ..................................................................................................................... 79 3.2 Υδρολογικό ισοζύγιο Προσφορά νερού......................................................................................... 83 3.3 Χρήσεις νερού Ζήτηση .................................................................................................................. 93 3.4 Ρυπαντικά φορτία Προστατευόµενες περιοχές .............................................................................. 96 3.5 Ισοζύγιο προσφοράς-ζήτησης ........................................................................................................... 97 3.6 Συµπεράσµατα Προτάσεις ............................................................................................................. 98 3.7 Αναφορές .......................................................................................................................................... 99

    04 Υδατικό ∆ιαµέρισµα ∆υτικής Στερεάς Ελλάδας 101 4.1 Γενικά χαρακτηριστικά ................................................................................................................... 101 4.2 Υδρολογικό ισοζύγιο Προσφορά νερού....................................................................................... 105 4.3 Χρήσεις νερού Ζήτηση ................................................................................................................ 117 4.4 Ρυπαντικά φορτία Προστατευόµενες περιοχές ............................................................................ 119 4.5 Ισοζύγιο προσφοράς-ζήτησης ......................................................................................................... 121 4.6 Συµπεράσµατα Προτάσεις ........................................................................................................... 123 4.7 Αναφορές ........................................................................................................................................ 124

    05 Υδατικό ∆ιαµέρισµα Ηπείρου 127 5.1 Γενικά χαρακτηριστικά ................................................................................................................... 127 5.2 Υδρολογικό ισοζύγιο Προσφορά νερού....................................................................................... 131 5.3 Χρήσεις νερού Ζήτηση ................................................................................................................ 141 5.4 Ρυπαντικά φορτία Προστατευόµενες περιοχές ............................................................................ 143 5.5 Ισοζύγιο προσφοράς-ζήτησης ......................................................................................................... 145 5.6 Αξιολόγηση και ιεράρχηση νέων έργων, µελετών και ερευνών ..................................................... 146 5.7 Συµπεράσµατα Προτάσεις ........................................................................................................... 146 5.8 Αναφορές ........................................................................................................................................ 147

    06 Υδατικό ∆ιαµέρισµα Αττικής 149 6.1 Γενικά χαρακτηριστικά ................................................................................................................... 149 6.2 Υδρολογικό ισοζύγιο Προσφορά νερού....................................................................................... 152

  • xi

    6.3 Χρήσεις Ζήτηση νερού ................................................................................................................ 158 6.4 Ρυπαντικά φορτία Προστατευόµενες περιοχές ............................................................................ 162 6.5 Ισοζύγιο προσφοράς-ζήτησης ......................................................................................................... 163 6.6 Συµπεράσµατα Προτάσεις ........................................................................................................... 164 6.7 Αναφορές ........................................................................................................................................ 165

    07 Υδατικό ∆ιαµέρισµα Ανατολικής Στερεάς Ελλάδας 167 7.1 Γενικά χαρακτηριστικά................................................................................................................... 167 7.2 Υδρολογικό ισοζύγιο Προσφορά νερού....................................................................................... 170 7.3 Χρήσεις Ζήτηση νερού ................................................................................................................ 181 7.4 Ρυπαντικά φορτία Προστατευόµενες περιοχές ............................................................................ 184 7.5 Ισοζύγιο προσφοράς-ζήτησης ......................................................................................................... 186 7.6 Συµπεράσµατα Προτάσεις ........................................................................................................... 186 7.7 Αναφορές ........................................................................................................................................ 187

    08 Υδατικό ∆ιαµέρισµα Θεσσαλίας 189 8.1 Γενικά χαρακτηριστικά................................................................................................................... 189 8.2 Υδρολογικό ισοζύγιο Προσφορά νερού....................................................................................... 193 8.3 Χρήσεις νερού Ζήτηση ................................................................................................................ 206 8.4 Ρυπαντικά φορτία Προστατευόµενες περιοχές ............................................................................ 210 8.5 Ισοζύγιο προσφοράς-ζήτησης ......................................................................................................... 211 8.6 Συµπεράσµατα Προτάσεις ........................................................................................................... 214 8.7 Αναφορές ........................................................................................................................................ 215

    09 Υδατικό ∆ιαµέρισµα ∆υτικής Μακεδονίας 219 9.1 Γενικά χαρακτηριστικά................................................................................................................... 219 9.2 Υδρολογικό ισοζύγιο Προσφορά νερού....................................................................................... 223 9.3. Χρήσεις νερού Ζήτηση ............................................................................................................... 230 9.4 Ρυπαντικά φορτία Προστατευόµενες περιοχές ............................................................................ 232 9.5 Ισοζύγιο προσφοράς-ζήτησης ......................................................................................................... 234 9.6 Συµπεράσµατα Προτάσεις ........................................................................................................... 236 9.7 Αναφορές ........................................................................................................................................ 237

    10 Υδατικό ∆ιαµέρισµα Κεντρικής Μακεδονίας 239 10.1 Γενικά χαρακτηριστικά................................................................................................................. 239 10.2 Υδρολογικό ισοζύγιο Προσφορά νερού..................................................................................... 242 10.3 Χρήσεις Ζήτηση νερού .............................................................................................................. 248 10.4 Ρυπαντικά φορτία Προστατευόµενες περιοχές .......................................................................... 249 10.5 Ισοζύγιο προσφοράς-ζήτησης ....................................................................................................... 251 10.6 Συµπεράσµατα Προτάσεις ......................................................................................................... 253 10.7 Αναφορές ...................................................................................................................................... 254

    11 Υδατικό ∆ιαµέρισµα Ανατολικής Μακεδονίας 257 11.1 Γενικά χαρακτηριστικά................................................................................................................. 257 11.2 Υδρολογικό ισοζύγιο Προσφορά νερού..................................................................................... 261 11.3 Χρήσεις νερού Ζήτηση .............................................................................................................. 269 11.4 Ρυπαντικά φορτία Προστατευόµενες περιοχές .......................................................................... 272 11.5 Ισοζύγιο προσφοράς-ζήτησης ....................................................................................................... 273 11.6 Συµπεράσµατα Προτάσεις ......................................................................................................... 275 11.7 Αναφορές ...................................................................................................................................... 276

    12 Υδατικό ∆ιαµέρισµα Θράκης 279 12.1 Γενικά χαρακτηριστικά................................................................................................................. 279

  • xii

    12.2 Υδρολογικό ισοζύγιο Προσφορά νερού..................................................................................... 283 12.3 Χρήσεις νερού Ζήτηση .............................................................................................................. 289 12.4 Ρυπαντικά φορτία Προστατευόµενες περιοχές .......................................................................... 292 12.5 Ισοζύγιο προσφοράς-ζήτησης ....................................................................................................... 294 12.6 Αξιολόγηση και ιεράρχηση νέων έργων, µελετών και ερευνών ................................................... 295 12.7 Συµπεράσµατα Προτάσεις ......................................................................................................... 295 12.8 Αναφορές ...................................................................................................................................... 297

    13 Υδατικό ∆ιαµέρισµα Κρήτης 299 13.1 Γενικά χαρακτηριστικά ................................................................................................................. 299 13.2 Υδρολογικό ισοζύγιο Προσφορά νερού..................................................................................... 304 13.3 Χρήσεις νερού Ζήτηση .............................................................................................................. 309 13.4 Ρυπαντικά φορτία Προστατευόµενες περιοχές .......................................................................... 314 13.5 Ισοζύγιο προσφοράς-ζήτησης ....................................................................................................... 315 13.6 Συµπεράσµατα Προτάσεις ......................................................................................................... 317 13.7 Αναφορές ...................................................................................................................................... 320

    14 Υδατικό ∆ιαµέρισµα Νήσων Αιγαίου 323 14.1 Γενικά χαρακτηριστικά ................................................................................................................. 323 14.2 Υδρολογικό ισοζύγιο Προσφορά νερού..................................................................................... 327 14.3 Χρήσεις νερού Ζήτηση .............................................................................................................. 332 14.4 Ρυπαντικά φορτία Προστατευόµενες περιοχές .......................................................................... 337 14.5 Ισοζύγιο προσφοράς-ζήτησης ....................................................................................................... 339 14.6 Συµπεράσµατα Προτάσεις ......................................................................................................... 341 14.7 Αναφορές ...................................................................................................................................... 345

    Κεφάλαιο IV: Σχέσεις µεταξύ υδατικών διαµερισµάτων 347

    1. Προσέγγιση ............................................................................................................................. 347 2. Οµοιότητες-σχέσεις-εξαρτήσεις υδατικών διαµερισµάτων..................................................... 348

    2.1 Οµοιότητες ....................................................................................................................................... 348 2.2 Σχέσεις µεταξύ υδατικών διαµερισµάτων ........................................................................................ 352 2.3 Εξαρτήσεις από υδατικούς πόρους άλλων χωρών ........................................................................... 353

    3. Συµπεράσµατα Άξονες διαχείρισης σε οµάδες υδατικών διαµερισµάτων ........................... 354 3.1 Νησιωτικός χώρος............................................................................................................................ 354 3.2 Βόρειος άξονας ................................................................................................................................ 355 3.3 Πελοπόννησος.................................................................................................................................. 357 3.4 Κεντρική χώρα ................................................................................................................................. 358

    4. Βιβλιογραφία ........................................................................................................................... 361

    Κεφάλαιο V: Πλαίσιο διαχείρισης των υδατικών πόρων της χώρας 363

    1. ∆ιεθνής εµπειρία και πρακτική στη διαχείριση των υδατικών πόρων .................................... 363 1.1 ∆ιεθνής εµπειρία .............................................................................................................................. 363 1.2 ∆ιεθνής πρακτική στα διακρατικά νερά ........................................................................................... 372 1.3 Συµπεράσµατα ................................................................................................................................. 378 1.4 Βιβλιογραφία.................................................................................................................................... 380

    2. Θεσµικό πλαίσιο...................................................................................................................... 381 2.1 ∆ιοικητικό πλαίσιο ........................................................................................................................... 381 2.2 Νοµοθετικό πλαίσιο ......................................................................................................................... 382

  • xiii

    2.3 Ο Ν. 1739/87 για τη διαχείριση των υδατικών πόρων ..................................................................... 384 2.4 Η Οδηγία 2000/60 ΕΚ για την κοινοτική δράση στην πολιτική των υδάτων .................................. 388 2.5 Ρυθµίσεις του Ν. 1739/87 σε σχέση µε τις απαιτήσεις τη Οδηγίας 2000/60 ΕΚ ............................. 392 2.6 Άλλα σχετικά νοµοθετήµατα ........................................................................................................... 394 2.7 Πολιτική διαχείρισης Συµπεράσµατα ........................................................................................... 406 2.8 Βιβλιογραφία ................................................................................................................................... 408

    3. Αναπτυξιακό πλαίσιο ...............................................................................................................408 3.1 Γενικά .............................................................................................................................................. 408 3.2 Άξονες προτεραιότητας του Β΄ ΚΠΣ σε σχέση µε τους υδατικούς πόρους ..................................... 409 3.3 Η κατάσταση µετά την εφαρµογή του Β΄ ΚΠΣ ............................................................................... 413 3.4 Άξονες προτεραιότητας του Γ΄ ΚΠΣ ............................................................................................... 415

    4. Τοµεακές πολιτικές ..................................................................................................................422 4.1 Πρωτογενής τοµέας ......................................................................................................................... 422 4.2 Ύδρευση αποχέτευση επεξεργασία λυµάτων............................................................................. 437 4.3 Βιοµηχανία....................................................................................................................................... 446 4.4 Παραγωγή ενέργειας ........................................................................................................................ 449 4.5 Περιβάλλον ...................................................................................................................................... 453 4.6 Έρευνα των υδατικών πόρων........................................................................................................... 459 4.7 Αναφορές ......................................................................................................................................... 467

    Κεφάλαιο VI: Προσέγγιση στη διαχείριση των υδατικών πόρων της χώρας 469

    1. Οι υδατικοί πόροι της χώρας....................................................................................................469 1.1 Γενική περιγραφή............................................................................................................................. 469 1.2 Κλίµα ............................................................................................................................................... 473 1.3 Επιφανειακοί και υπόγειοι υδατικοί πόροι....................................................................................... 476 1.4 Φυσική προσφορά νερού ................................................................................................................. 480 1.5 Ποιοτική κατάσταση ........................................................................................................................ 480 1.6 Χρήσεις Ζήτηση νερού ................................................................................................................. 484 1.7 Έργα αξιοποίησης των υδατικών πόρων.......................................................................................... 494 1.8 Ισοζύγιο προσφοράς-ζήτησης νερού................................................................................................ 506 1.9 Αναφορές ......................................................................................................................................... 512

    2. Προσέγγιση της διαχείρισης των υδατικών πόρων ..................................................................513 2.1 Αντιµετώπιση της διαχείρισης Γενικές παραδοχές ....................................................................... 513 2.2 Συµπεράσµατα ................................................................................................................................. 516

  • xiv

  • xv

    Κατάλογος χαρτών

    Α. Χάρτες ανά υδατικό διαµέρισµα (1 : 1 000 000)

    01 Υδατικό ∆ιαµέρισµα ∆υτικής Πελοποννήσου Χάρτης 01.1: Υδατικοί πόροι Ζήτηση νερού Χάρτης 01.2: Ρυπαντικά φορτία ∆ιαχείριση αστικών αποβλήτων

    02 Υδατικό ∆ιαµέρισµα Βόρειας Πελοποννήσου Χάρτης 02.1: Υδατικοί πόροι Ζήτηση νερού Χάρτης 02.2: Ρυπαντικά φορτία ∆ιαχείριση αστικών αποβλήτων

    03 Υδατικό ∆ιαµέρισµα Ανατολικής Πελοποννήσου Χάρτης 03.1: Υδατικοί πόροι Ζήτηση νερού Χάρτης 03.2: Ρυπαντικά φορτία ∆ιαχείριση αστικών αποβλήτων

    04 Υδατικό ∆ιαµέρισµα ∆υτικής Στερεάς Ελλάδας Χάρτης 04.1: Υδατικοί πόροι Ζήτηση νερού Χάρτης 04.2: Ρυπαντικά φορτία ∆ιαχείριση αστικών αποβλήτων

    05 Υδατικό ∆ιαµέρισµα Ηπείρου Χάρτης 05.1: Υδατικοί πόροι Ζήτηση νερού Χάρτης 05.2: Ρυπαντικά φορτία ∆ιαχείριση αστικών αποβλήτων

    06 Υδατικό ∆ιαµέρισµα Αττικής Χάρτης 06.1: Υδατικοί πόροι Ζήτηση νερού Χάρτης 06.2: Ρυπαντικά φορτία ∆ιαχείριση αστικών αποβλήτων

    07 Υδατικό ∆ιαµέρισµα Ανατολικής Στερεάς Ελλάδας Χάρτης 07.1: Υδατικοί πόροι Ζήτηση νερού Χάρτης 07.2: Ρυπαντικά φορτία ∆ιαχείριση αστικών αποβλήτων

    08 Υδατικό ∆ιαµέρισµα Θεσσαλίας Χάρτης 08.1: Υδατικοί πόροι Ζήτηση νερού Χάρτης 08.2: Ρυπαντικά φορτία ∆ιαχείριση αστικών αποβλήτων

    09 Υδατικό ∆ιαµέρισµα ∆υτικής Μακεδονίας Χάρτης 09.1: Υδατικοί πόροι Ζήτηση νερού Χάρτης 09.2: Ρυπαντικά φορτία ∆ιαχείριση αστικών αποβλήτων

    10 Υδατικό ∆ιαµέρισµα Κεντρικής Μακεδονίας Χάρτης 10.1: Υδατικοί πόροι Ζήτηση νερού Χάρτης 10.2: Ρυπαντικά φορτία ∆ιαχείριση αστικών αποβλήτων

    11 Υδατικό ∆ιαµέρισµα Ανατολικής Μακεδονίας Χάρτης 11.1: Υδατικοί πόροι Ζήτηση νερού Χάρτης 11.2: Ρυπαντικά φορτία ∆ιαχείριση αστικών αποβλήτων

    12 Υδατικό ∆ιαµέρισµα Θράκης Χάρτης 12.1: Υδατικοί πόροι Ζήτηση νερού Χάρτης 12.2: Ρυπαντικά φορτία ∆ιαχείριση αστικών αποβλήτων

    13 Υδατικό ∆ιαµέρισµα Κρήτης Χάρτης 13.1: Υδατικοί πόροι Ζήτηση νερού Χάρτης 13.2: Ρυπαντικά φορτία ∆ιαχείριση αστικών αποβλήτων

    14 Υδατικό ∆ιαµέρισµα Νήσων Αιγαίου Χάρτης 14.1: Υδατικοί πόροι Ζήτηση νερού Χάρτης 14.2: Ρυπαντικά φορτία ∆ιαχείριση αστικών αποβλήτων

  • xvi

    Β. Χάρτες Ελλάδας που περιλαµβάνονται στο τεύχος της Μελέτης (1 : 3 000 000)

    Χάρτης 1: Γεωµορφολογία Χάρτης 2: Όρια και έδρες υδατικών διαµερισµάτων Χάρτης 3: ∆ιοικητική διαίρεση της χώρας Χάρτης 4: Εξαρτήσεις µεταξύ υδατικών διαµερισµάτων Χάρτης 5: Υπερετήσια βροχόπτωση Χάρτης 6: Ανάγκες σε νερό για τη γεωργία (κατά νοµό, 1991) Χάρτης 7: Ανάγκες σε νερό για την κτηνοτροφία (κατά νοµό, 1991) Χάρτης 8: Μετεωρολογικοί σταθµοί (επιλεγµένοι από το δίκτυο της ΕΜΥ) Χάρτης 9: Μέση ετήσια βροχόπτωση στους µετεωρολογικούς σταθµούς Χάρτης 10: Μέση ετήσια θερµοκρασία στους µετεωρολογικούς σταθµούς

    Γ. Χάρτες Ελλάδας εκτός του τεύχους της Μελέτης (1 : 1 000 000)

    Υδρολιθολογικός χάρτης Χάρτης υδατοποιότητας

  • xvii

    Κατάλογος πινάκων

    Κεφάλαιο ΙΙ: Μεθοδολογία

    Πίνακας ΙΙ.1 Λίµνες που χαρακτηρίζονται ευτροφικές...........................................................................32

    Κεφάλαιο ΙΙΙ: Προσέγγιση κατά υδατικό διαµέρισµα

    01 Υδατικό ∆ιαµέρισµα ∆υτικής Πελοποννήσου Πίνακας 1.1 Έκταση και πληθυσµός του διαµερίσµατος κατά νοµό.......................................................41 Πίνακας 1.2 Μέσες µηνιαίες παροχές ποταµού Αλφειού ........................................................................44 Πίνακας 1.3 Μέσες µηνιαίες παροχές Άνω Αλφειού ..............................................................................45 Πίνακας 1.4 Μέσες µηνιαίες παροχές Λάδωνα ......................................................................................45 Πίνακας 1.5 Μέσες µηνιαίες παροχές πηγών Πάµισου ..........................................................................45 Πίνακας 1.6 Γενικευµένο υδρολογικό ισοζύγιο ......................................................................................50 Πίνακας 1.7 Κυριότερα υφιστάµενα συλλογικά αρδευτικά έργα .............................................................51 Πίνακας 1.8 Σηµαντικότερα προγραµµατισµένα ή κατασκευαζόµενα αρδευτικά έργα ...........................51 Πίνακας 1.9 Σηµαντικότερα µελλοντικά αρδευτικά έργα .......................................................................51 Πίνακας 1.10 Σηµερινή και µελλοντική ζήτηση .....................................................................................55

    02 Υδατικό ∆ιαµέρισµα Βόρειας Πελοποννήσου Πίνακας 2.1 Έκταση και πληθυσµός του διαµερίσµατος κατά νοµό.......................................................59 Πίνακας 2.2 Μέσες µηνιαίες παροχές Πηνειού ......................................................................................63 Πίνακας 2.3 Μέσες µηνιαίες παροχές διαφόρων ποταµών ....................................................................64 Πίνακας 2.4 Γενικευµένο υδρολογικό ισοζύγιο ηπειρωτικού τµήµατος..................................................68 Πίνακας 2.5 Γενικευµένο υδρολογικό ισοζύγιο νησιωτικού τµήµατος ...................................................69 Πίνακας 2.6 Κυριότερα υφιστάµενα συλλογικά αρδευτικά έργα .............................................................70 Πίνακας 2.7 Σηµαντικότερα προγραµµατισµένα ή κατασκευαζόµενα αρδευτικά έργα ...........................71 Πίνακας 2.8 Σηµαντικότερα µελλοντικά αρδευτικά έργα .......................................................................71 Πίνακας 2.9 Συνολική διαθέσιµη ποσότητα επιφανειακών νερών στο ηπειρωτικό τµήµα......................74 Πίνακας 2.10 Σηµερινή και µελλοντική ζήτηση στο ηπειρωτικό τµήµα..................................................74 Πίνακας 2.11 Ετήσια σηµερινή ζήτηση νησιωτικού τµήµατος................................................................74

    03 Υδατικό ∆ιαµέρισµα Ανατολικής Πελοποννήσου Πίνακας 3.1 Έκταση και πληθυσµός του διαµερίσµατος κατά νοµό.......................................................79 Πίνακας 3.3 Έκταση κυριότερων λεκανών (και υπόλοιπων τµηµάτων του διαµερίσµατος) ...................84 Πίνακας 3.4 Μέση µηνιαία και ετήσια βροχόπτωση στις κυριότερες λεκάνες του διαµερίσµατος ..........84 Πίνακας 3.5 Καρστικά συστήµατα διαµερίσµατος..................................................................................86 Πίνακας 3.6 Συστήµατα κοκκωδών σχηµατισµών διαµερίσµατος..........................................................87 Πίνακας 3.7 Κυριότερες πηγές του υδατικού διαµερίσµατος ..................................................................87 Πίνακας 3.8 Υφιστάµενα αρδευτικά έργα ...............................................................................................89 Πίνακας 3.9 Αρδευτικά έργα προς κατασκευή........................................................................................90 Πίνακας 3.10 Αρδευτικά έργα που έχουν µελετηθεί. ..............................................................................90 Πίνακας 3.11 Κύριοι ταµιευτήρες υπό κατασκευή..................................................................................90 Πίνακας 3.12 Κύριοι ταµιευτήρες υπό µελέτη ........................................................................................91

  • xviii

    Πίνακας 3.13 Συνολικό υδατικό δυναµικό και υδατικά ισοζύγια κατά λεκάνη ή οµάδα λεκανών ........ 92 Πίνακας 3.14 Υδρολογικό ισοζύγιο ηπειρωτικού τµήµατος σε ετήσια βάση .......................................... 93 Πίνακας 3.15 Υδρολογικό ισοζύγιο νησιών σε ετήσια βάση .................................................................. 93 Πίνακας 3.16 Εκτίµηση σηµερινής ζήτησης για άρδευση ...................................................................... 94 Πίνακας 3.17 Εκτίµηση σηµερινής ζήτησης για κτηνοτροφία................................................................ 94 Πίνακας 3.18 Εκτίµηση σηµερινής ζήτησης για ύδρευση....................................................................... 95 Πίνακας 3.19 ∆εδοµένα κατανάλωσης νερού στις ΒΙΠΕ....................................................................... 95 Πίνακας 3.20 Συνολική σηµερινή ζήτηση νερού για καταναλωτικές χρήσεις ........................................ 97 Πίνακας 3.21 Συνολική µελλοντική ζήτηση νερού για καταναλωτικές χρήσεις ..................................... 98

    04 Υδατικό ∆ιαµέρισµα ∆υτικής Στερεάς Ελλάδας Πίνακας 4.1 Έκταση και πληθυσµός του διαµερίσµατος κατά νοµό .................................................... 101 Πίνακας 4.2 Έκταση κυριότερων λεκανών.......................................................................................... 106 Πίνακας 4.3 Μέσα ετήσια υδρολογικά µεγέθη κυριότερων λεκανών του διαµερίσµατος ..................... 106 Πίνακας 4.4 Μέση µηνιαία φυσική (ή φυσικοποιηµένη) απορροή κυριότερων λεκανών..................... 107 Πίνακας 4.5 Μέση µηνιαία και ετήσια βροχόπτωση στις κυριότερες λεκάνες του διαµερίσµατος ....... 107 Πίνακας 4.6 Μέση µηνιαία ρυθµισµένη παροχή της λεκάνης του Αχελώου στη θέση Καστράκι.......... 107 Πίνακας 4.7 Κυριότερες πηγές του υδατικού διαµερίσµατος ............................................................... 110 Πίνακας 4.8 Υφιστάµενα αρδευτικά έργα ............................................................................................ 111 Πίνακας 4.9 Κύριοι ταµιευτήρες ρύθµισης ροής στις σηµερινές συνθήκες .......................................... 113 Πίνακας 4.10 Κύριοι ταµιευτήρες (υπό κατασκευή ή µελέτη) και αντίστοιχα υδροηλεκτρικά έργα...... 113 Πίνακας 4.11 Αρδευτικά έργα προς κατασκευή ................................................................................... 114 Πίνακας 4.12 Αρδευτικά έργα που έχουν µελετηθεί............................................................................. 114 Πίνακας 4.13 Υδρολογικό ισοζύγιο Νήσων Λευκάδας, Καλάµου και Μεγανησίου σε ετήσια βάση ..... 115 Πίνακας 4.14 Συνολικό (επιφανειακό και υπόγειο) υδατικό δυναµικό διαµερίσµατος ........................ 116 Πίνακας 4.15 Υδρολογικό ισοζύγιο διαµερίσµατος σε ετήσια βάση..................................................... 116 Πίνακας 4.16 Εκτίµηση σηµερινής ζήτησης για άρδευση .................................................................... 117 Πίνακας 4.17 Εκτίµηση σηµερινής ζήτησης για κτηνοτροφία.............................................................. 118 Πίνακας 4.18 Εκτίµηση σηµερινής ζήτησης για ύδρευση..................................................................... 118 Πίνακας 4.19 Συνολική σηµερινή ζήτηση νερού για καταναλωτικές χρήσεις ...................................... 121 Πίνακας 4.20 Εκτίµηση σηµερινής και µελλοντικής ζήτησης για άρδευση από έργα ........................... 122 Πίνακας 4.21 Συνολική µελλοντική ζήτηση νερού για καταναλωτικές χρήσεις ................................... 122

    05 Υδατικό ∆ιαµέρισµα Ηπείρου Πίνακας 5.1 Έκταση και πληθυσµός του διαµερίσµατος κατά νοµό .................................................... 127 Πίνακας 5.2 Μέσες µηνιαίες παροχές και βροχοπτώσεις στους ποταµούς Αώο και Σαραντάπορο ..... 131 Πίνακας 5.3 Μέσες µηνιαίες παροχές και βροχοπτώσεις στον ποταµό Καλαµά .................................. 132 Πίνακας 5.4 Μέσες µηνιαίες παροχές και βροχοπτώσεις στον ποταµό Άραχθο .................................. 132 Πίνακας 5.5 Ρυθµισµένες µηνιαίες παροχές ποταµού Άραχθου .......................................................... 132 Πίνακας 5.6 Μέσες µηνιαίες παροχές και βροχοπτώσεις στον ποταµό Λούρο .................................... 133 Πίνακας 5.7 Μέσες µηνιαίες παροχές και βροχοπτώσεις στον ποταµό Αχέροντα................................ 133 Πίνακας 5.8 Μέσες µηνιαίες παροχές και βροχοπτώσεις στη λίµνη Παµβώτιδα ................................. 134 Πίνακας 5.9 Υδρολογικό ισοζύγιο ηπειρωτικού τµήµατος ................................................................... 140 Πίνακας 5.10 Υδρολογικό ισοζύγιο νησιωτικού τµήµατος................................................................... 140 Πίνακας 5.11 Αρδευόµενες εκτάσεις ανά λεκάνη για τους τρεις χρονικούς ορίζοντες ανάπτυξης........ 141 Πίνακας 5.12 Κυριότερα υφιστάµενα αρδευτικά έργα ......................................................................... 142

  • xix

    Πίνακας 5.13 Ανάγκες ύδρευσης..........................................................................................................142 Πίνακας 5.14 Συνολική διαθέσιµη ποσότητα επιφανειακών νερών στο ηπειρωτικό τµήµα..................145 Πίνακας 5.15 Ζήτηση...........................................................................................................................145

    06 Υδατικό ∆ιαµέρισµα Αττικής Πίνακας 6.1 Έκταση και πληθυσµός του διαµερίσµατος κατά νοµό.....................................................149 Πίνακας 6.2 Μέσες ετήσιες τιµές µετεωρολογικών µεταβλητών ..........................................................151 Πίνακας 6.3 Υδρογεωλογικές ενότητες ................................................................................................154 Πίνακας 6.4 Υδρολογικό ισοζύγιο διαµερίσµατος σε ετήσια βάση .......................................................157 Πίνακας 6.5 Υδρολογικό ισοζύγιο Σαλαµίνας-Αίγινας .........................................................................158 Πίνακας 6.6 Εξέλιξη κατανάλωσης Αθηνών σε νερό ...........................................................................159 Πίνακας 6.7 Εξέλιξη απολήψεων για την ύδρευση της Αθήνας ............................................................160 Πίνακας 6.8 Ζήτηση νερού των σηµερινών χρήσεων ...........................................................................160

    07 Υδατικό ∆ιαµέρισµα Ανατολικής Στερεάς Ελλάδας Πίνακας 7.1 Έκταση και πληθυσµός του διαµερίσµατος κατά νοµό.....................................................167 Πίνακας 7.2 Μέσες ετήσιες τιµές µετεωρολογικών µεταβλητών ..........................................................169 Πίνακας 7.3 Μέσες µηνιαίες επιφανειακές βροχοπτώσεις και απορροές Βοιωτικού Κηφισού.............171 Πίνακας 7.4 Μέσες µηνιαίες επιφανειακές βροχοπτώσεις και απορροές Σπερχειού ............................173 Πίνακας 7.5 Μέσες µηνιαίες επιφανειακές βροχοπτώσεις και απορροές Ασωπού ...............................174 Πίνακας 7.6 Εκτίµηση ρυθµιστικών αποθεµάτων υδροφορέων ...........................................................177 Πίνακας 7.7 Υφιστάµενα αρδευτικά έργα .............................................................................................179 Πίνακας 7.8 Υδρολογικό ισοζύγιο ηπειρωτικού τµήµατος....................................................................180 Πίνακας 7.9 Υδρολογικό ισοζύγιο Εύβοιας..........................................................................................180 Πίνακας 7.10 Υδρολογικό ισοζύγιο νησιών .........................................................................................181 Πίνακας 7.11 Επιφανειακό υδατικό δυναµικό διαµερίσµατος .............................................................182 Πίνακας 7.12 Ζήτηση ΒΙΠΕ.................................................................................................................183 Πίνακας 7.13 Ζήτηση νερού των σηµερινών χρήσεων ........................................................................183 Πίνακας 7.14 Μελλοντικά έργα ...........................................................................................................184

    08 Υδατικό ∆ιαµέρισµα Θεσσαλίας Πίνακας 8.1 Έκταση και πληθυσµός του διαµερίσµατος κατά νοµό.....................................................189 Πίνακας 8.2 Έκταση κυριότερων λεκανών ..........................................................................................194 Πίνακας 8.3 Μέσα ετήσια υδρολογικά µεγέθη κυριότερων λεκανών....................................................194 Πίνακας 8.4 Μέση µηνιαία φυσική απορροή λεκάνης Πηνειού............................................................195 Πίνακας 8.5 Μέση µηνιαία και ετήσια βροχόπτωση στη λεκάνη του Πηνειού .....................................195 Πίνακας 8.6 Μέση µηνιαία ρυθµισµένη παροχή λεκάνης Κάρλας........................................................195 Πίνακας 8.7 Εκτίµηση υπόγειου υδατικού δυναµικού ..........................................................................199 Πίνακας 8.8 Τεχνικά χαρακτηριστικά ταµιευτήρα Πλαστήρα...............................................................200 Πίνακας 8.9 Υφιστάµενα αρδευτικά έργα (συνοπτικά στοιχεία κατά νοµό) ..........................................200 Πίνακας 8.10 Υφιστάµενα αρδευτικά έργα (αναλυτικά στοιχεία) .........................................................202 Πίνακας 8.11 Κύριοι προτεινόµενοι ταµιευτήρες .................................................................................203 Πίνακας 8.12 Αρδευτικά έργα προγραµµατισµένα για κατασκευή την περίοδο 19951999 .................204 Πίνακας 8.13 Αρδευτικά έργα που έχουν µελετηθεί .............................................................................204 Πίνακας 8.14 Συνολικό (επιφανειακό και υπόγειο) υδατικό δυναµικό.................................................206 Πίνακας 8.15 Υδρολογικό ισοζύγιο διαµερίσµατος σε ετήσια βάση .....................................................207 Πίνακας 8.16 Εκτίµηση ζήτησης για άρδευση µε βάση τις δυνάµενες να αρδευτούν εκτάσεις..............207

  • xx

    Πίνακας 8.17 Εκτίµηση ζήτησης για άρδευση µε βάση τις αρδευθείσες εκτάσεις το 1991................... 208 Πίνακας 8.18 Εκτίµηση ζήτησης για κτηνοτροφία............................................................................... 208 Πίνακας 8.19 Εκτίµηση ζήτησης για ύδρευση ..................................................................................... 209 Πίνακας 8.20 Χαρακτηριστικά υδροηλεκτρικών έργων εκτροπής Αχελώου ........................................ 210 Πίνακας 8.21 Συνολική σηµερινή ζήτηση νερού για καταναλωτικές χρήσεις ...................................... 211 Πίνακας 8.22 Εκτίµηση σηµερινής και µελλοντικής ζήτησης για άρδευση από έργα ........................... 212 Πίνακας 8.23 Συνολική µελλοντική ζήτηση νερού για καταναλωτικές χρήσεις ................................... 213 Πίνακας 8.24 Σύγκριση προσφοράς και συνολικής ζήτησης νερού για καταναλωτικές χρήσεις .......... 214

    09 Υδατικό ∆ιαµέρισµα ∆υτικής Μακεδονίας Πίνακας 9.1 Έκταση και πληθυσµός του διαµερίσµατος κατά νοµό .................................................... 219 Πίνακας 9.2 Μέσες ετήσιες τιµές µετεωρολογικών µεταβλητών.......................................................... 221 Πίνακας 9.3 Χαρακτηριστικά ταµιευτήρων Αλιάκµονα ....................................................................... 224 Πίνακας 9.4 Μέσα ετήσια υδρολογικά µεγέθη κυριότερων λεκανών του διαµερίσµατος ..................... 225 Πίνακας 9.5 Μέση µηνιαία φυσική (ή φυσικοποιηµένη) απορροή κυριότερων λεκανών..................... 225 Πίνακας 9.6 Υφιστάµενα συλλογικά αρδευτικά έργα ........................................................................... 228 Πίνακας 9.7 Προγραµµατισµένα αρδευτικά έργα ................................................................................ 231 Πίνακας 9.8 Υδρολογικό ισοζύγιο διαµερίσµατος ............................................................................... 231 Πίνακας 9.9 Συνολική σηµερινή ζήτηση νερού για καταναλωτικές χρήσεις ........................................ 234 Πίνακας 9.10 Εκτίµηση σηµερινής και µελλοντικής ζήτησης για άρδευση από έργα ........................... 235 Πίνακας 9.11 Συνολική µελλοντική ζήτηση νερού για καταναλωτικές χρήσεις ................................... 236

    10 Υδατικό ∆ιαµέρισµα Κεντρικής Μακεδονίας Πίνακας 10.1 Έκταση και πληθυσµός του διαµερίσµατος κατά νοµό .................................................. 239 Πίνακας 10.2 Μέσες ετήσιες τιµές µετεωρολογικών µεταβλητών........................................................ 241 Πίνακας 10.3 Μέσα ετήσια υδρολογικά µεγέθη κυριότερων λεκανών του διαµερίσµατος ................... 244 Πίνακας 10.4 Υφιστάµενα συλλογικά αρδευτικά έργα ......................................................................... 247 Πίνακας 10.5 Υδρολογικό ισοζύγιο διαµερίσµατος ............................................................................. 248 Πίνακας 10.6 Συνολική σηµερινή ζήτηση νερού για καταναλωτικές χρήσεις ...................................... 251 Πίνακας 10.7 Συνολική µελλοντική ζήτηση νερού για καταναλωτικές χρήσεις ................................... 252

    11 Υδατικό ∆ιαµέρισµα Ανατολικής Μακεδονίας Πίνακας 11.1 Έκταση και πληθυσµός του διαµερίσµατος κατά νοµό .................................................. 257 Πίνακας 11.2 Κλιµατολογικά δεδοµένα για µετεωρολογικούς σταθµούς του διαµερίσµατος............... 260 Πίνακας 11.3 Έκταση κυριότερων λεκανών........................................................................................ 262 Πίνακας 11.4 Μέσα ετήσια υδρολογικά µεγέθη κυριότερων λεκανών του διαµερίσµατος ................... 262 Πίνακας 11.5 Μέση µηνιαία απορροή λεκάνης Αγγίτη στη θέση Κρηνίδα........................................... 262 Πίνακας 11.6 Μέση µηνιαία και ετήσια βροχόπτωση σε σταθµούς του διαµερίσµατος ....................... 262 Πίνακας 11.7 Μέση µηνιαία ρυθµισµένη παροχή της λεκάνης του Αγγίτη στη θέση Κρηνίδα.............. 263 Πίνακας 11.8 Κυριότερες πηγές του υδατικού διαµερίσµατος ............................................................. 265 Πίνακας 11.9 Υφιστάµενα αρδευτικά έργα .......................................................................................... 266 Πίνακας 11.10 Κύριοι ταµιευτήρες ρύθµισης ροής στις σηµερινές συνθήκες ...................................... 267 Πίνακας 11.11 Αρδευτικά έργα προς κατασκευή ................................................................................. 267 Πίνακας 11.12 Συνολικό (επιφανειακό και υπόγειο) υδατικό δυναµικό διαµερίσµατος ...................... 269 Πίνακας 11.13 Υδρολογικό ισοζύγιο διαµερίσµατος σε ετήσια βάση................................................... 269 Πίνακας 11.14 Εκτίµηση σηµερινών αναγκών για άρδευση ................................................................ 270 Πίνακας 11.15 Εκτίµηση σηµερινών αναγκών για κτηνοτροφία ......................................................... 270

  • xxi

    Πίνακας 11.16 Εκτίµηση σηµερινών αναγκών για ύδρευση .................................................................271 Πίνακας 11.17 ∆εδοµένα κατανάλωσης νερού στις ΒΙΠΕ ...................................................................271 Πίνακας 11.18 Συνολική σηµερινή ζήτηση νερού για καταναλωτικές χρήσεις .....................................273 Πίνακας 11.19 Εκτίµηση σηµερινής και µελλοντικής ζήτησης για άρδευση από έργα ..........................274 Πίνακας 11.20 Συνολική µελλοντική ζήτηση νερού για καταναλωτικές χρήσεις ..................................274

    12 Υδατικό ∆ιαµέρισµα Θράκης Πίνακας 12.1 Έκταση και πληθυσµός του διαµερίσµατος κατά νοµό...................................................279 Πίνακας 12.2 Μέσες µηνιαίες παροχές Νέστου....................................................................................284 Πίνακας 12.3 Υδρολογικό ισοζύγιο ηπειρωτικού τµήµατος..................................................................288 Πίνακας 12.4 Υδρολογικό ισοζύγιο νησιωτικού τµήµατος ...................................................................289 Πίνακας 12.5 Κυριότερα υφιστάµενα συλλογικά αρδευτικά έργα .........................................................290 Πίνακας 12.6 Σηµαντικότερα προγραµµατισµένα ή κατασκευαζόµενα αρδευτικά έργα .......................290 Πίνακας 12.7 Σηµαντικότερα µελλοντικά αρδευτικά έργα ...................................................................291 Πίνακας 12.8 Συνολική διαθέσιµη ποσότητα επιφανειακών νερώv στο ηπειρωτικό τµήµα..................294 Πίνακας 12.9 Σηµερινή ζήτηση στο ηπειρωτικό τµήµα ........................................................................294

    13 Υδατικό ∆ιαµέρισµα Κρήτης Πίνακας 13.1 Έκταση και πληθυσµός του διαµερίσµατος κατά νοµό...................................................299 Πίνακας 13.2 Ενδεικτικά ύψη βροχής..................................................................................................302 Πίνακας 13.3 Κατανοµή απασχόλησης πληθυσµού ..............................................................................303 Πίνακας 13.4 Κατανοµή τουρισµού .....................................................................................................303 Πίνακας 13.5 Γενικευµένο υδρολογικό ισοζύγιο διαµερίσµατος ..........................................................309 Πίνακας 13.6 Αρδευτική ζήτηση κατά νοµό .........................................................................................309 Πίνακας 13.7 Υφιστάµενα συλλογικά αρδευτικά δίκτυα .......................................................................310 Πίνακας 13.8 Κατασκευασµένες και κατασκευαζόµενες λιµνοδεξαµενές και φράγµατα ......................312 Πίνακας 13.9 Λιµνοδεξαµενές και φράγµατα των οποίων οι σχετικές µελέτες εγκρίθηκαν ..................312 Πίνακας 13.10 Ζήτηση σε νερό για κτηνοτροφία .................................................................................313 Πίνακας 13.11 Ζήτηση ύδρευσης .........................................................................................................313 Πίνακας 13.12 Ζήτηση νερού...............................................................................................................316 Πίνακας 13.13 Φυσικοί διαθέσιµοι υδατικοί πόροι .............................................................................317

    14 Υδατικό ∆ιαµέρισµα Νήσων Αιγαίου Πίνακας 14.1 Έκταση και πληθυσµός του διαµερίσµατος κατά νοµό...................................................323 Πίνακας 14.2 Βροχόπτωση σε αντιπροσωπευτικούς σταθµούς των οµάδων νησιών ...........................326 Πίνακας 14.3 Μέσες µηνιαίες θερµοκρασίες .......................................................................................326 Πίνακας 14.4 Μηνιαίο υδρολογικό ισοζύγιο ........................................................................................328 Πίνακας 14.5 Υδρολογικό ισοζύγιο σε υπερετήσια βάση ......................................................................328 Πίνακας 14.6 Υπόγεια αποθέµατα........................................................................................................330 Πίνακας 14.7 Αναλυτικό ισοζύγιο κατά νησί .......................................................................................330 Πίνακας 14.8 Αρδευθείσες εκτάσεις 1991, 1994..................................................................................332 Πίνακας 14.9 Υφιστάµενα συλλογικά αρδευτικά έργα ..........................................................................332 Πίνακας 14.10 Κατασκευασµένες και κατασκευαζόµενες λιµνοδεξαµενές και φράγµατα ....................333 Πίνακας 14.11 Μελλοντικά έργα (µεσοπρόθεσµα) ...............................................................................334 Πίνακας 14.12 Μελλοντικά έργα (µακροπρόθεσµα) ............................................................................335 Πίνακας 14.13 Συνοπτικός πίνακας λιµνοδεξαµενών και φραγµάτων .................................................336 Πίνακας 14.14 Ζήτηση νερού για κτηνοτροφία ....................................................................................336

  • xxii

    Πίνακας 14.15 Ζήτηση ύδρευσης ........................................................................................................ 337 Πίνακας 14.16 Ζήτηση νερού .............................................................................................................. 339 Πίνακας 14.17 Ζήτηση νερού και φυσικοί διαθέσιµοι πόροι ............................................................... 340 Πίνακας 14.18 Προτεινόµενα έργα για το Νοµό Κυκλάδων ................................................................ 341

    Κεφάλαιο IV: Σχέσεις µεταξύ υδατικών διαµερισµάτων

    Πίνακας IV.1 Υδατικά διαµερίσµατα µε µεγάλο αριθµό νοµών .......................................................... 349

    Κεφάλαιο V: Πλαίσιο διαχείρισης των υδατικών πόρων της χώρας

    Πίνακας V.1 Κύριες παράµετροι επιφανειακών υδάτων που προορίζονται για πόσιµο νερό .............. 399 Πίνακας V.2 Χρονοδιάγραµµα υποχρεώσεων για τις εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυµάτων .............. 403 Πίνακας V.3 Κύριες παράµετροι που αφορούν στις ανεπιθύµητες ουσίες ........................................... 406 Πίνακας V.4 Άξονες προτεραιότητας και Επιχειρησιακά Προγράµµατα του Γ΄ ΚΠΣ ......................... 416 Πίνακας V.5 Περιοχή δικαιοδοσίας ΟΕΒ ........................................................................................... 431 Πίνακας V.6 Συνολικός ισοδύναµος πληθυσµός και αντίστοιχος εξυπηρετούµενος από ΕΕΛ............. 443

    Κεφάλαιο VI: Προσέγγιση στη διαχείριση των υδατικών πόρων της χώρας

    Πίνακας VI.1 Έκταση και πληθυσµός κατά υδατικό διαµέρισµα ........................................................ 469 Πίνακας VI.2 Υδατικά διαµερίσµατα και διοικητική διαίρεση της χώρας ........................................... 470 Πίνακας VI.3 Οι µεγαλύτερες λεκάνες απορροής ποταµών της χώρας ............................................... 477 Πίνακας VI.4 Οι µεγαλύτερες λεκάνες απορροής λιµνών και κλειστών λεκανών της χώρας .............. 478 Πίνακας VI.5 Οι µεγαλύτερες φυσικές λίµνες της χώρας .................................................................... 478 Πίνακας VI.6 Γενικευµένο ετήσιο υδρολογικό ισοζύγιο, κατά υδατικό διαµέρισµα ............................ 481 Πίνακας VI.7 Χρήση νιτρικών και φωσφορικών λιπασµάτων σε ευρωπαϊκές χώρες.......................... 484 Πίνακας VI.8 Σηµερινή ετήσια ζήτηση νερού κατά καταναλωτική χρήση και υδατικό διαµέρισµα ..... 486 Πίνακας VI.9 Κυριότερα υφιστάµενα συλλογικά αρδευτικά έργα........................................................ 496 Πίνακας VI.10 Σηµαντικό