Download - Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

Transcript
Page 1: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ: σελ. 1

ΠΡΟΛΟΓΟΣ: σελ.2

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ: σελ. 3

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1Ο : Α) Το Αιγάλεω στην αρχαιότητα σελ. 4-7

Β) Το Αιγάλεω στην Κατοχή σελ. 8-13

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2Ο: Η Γεωγραφική προέλευση των κατοίκων

του Αιγάλεω σελ.14-20

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3Ο: Α) Οδωνυμικά σελ.21-35

Β) Εκκλησίες σελ. 36-40

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4Ο : Α) Πολιτισμός σελ. 41-47

Β) Μουσική σελ. 47-53

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5Ο: Α) Αθλητισμός σελ. 54-61

Β) Προσκοπισμός σελ. 61-65

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6Ο : Η κοινωνική και οικονομική εξέλιξη σελ. 66-70

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7Ο: Α) Βιομηχανίες στο Αιγάλεω σελ. 71-92

Β) Βιομηχανίες στον Ελαιώνα σελ. 92-100

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8Ο: Παιδεία - Εκπαίδευση σελ.101-126

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ σελ. 127

[1]

Page 2: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

1ο Γυμνάσιο ΑιγάλεωΠολιτιστικό πρόγραμμα:

«Αιγάλεω∙ παλιά και σήμερα»

Πρόλογος

Ο πολιτισμός τα ήθη και τα έθιμα κάθε κράτους, κάθε πόλης, βρίσκονται κρυμμένα ανάμεσα στις κιτρινισμένες σελίδες της ιστορίας τους. Μέσα λοιπόν από τη γνώση της ιστορίας διατηρούμε τις παραδόσεις μας, την ταυτότητα και την αυθεντικότητά μας. Κρίνεται λοιπόν όχι απλώς πολύ ενδιαφέρον, αλλά και απαραίτητο να γνωρίζουμε και να είμαστε ενήμεροι για τα σημαντικότερα γεγονότα και πρόσωπα που τη διαμόρφωσαν, χωρίς ποτέ να γυρίζουμε την πλάτη στο σήμερα και τις σύγχρονες απαιτήσεις.

Έναν τέτοιο συνδυασμό επιχειρούμε να κάνουμε κι εμείς στο πρόγραμμά μας παντρεύοντας το παρελθόν της πόλης μας με το παρόν, το μπαρουτάδικο με το μετρό, το μπουζούκι με το Μέγαρο μουσικής, τους Μικρασιάτες με τους Κύθνιους, την εργατούπολη με το σύγχρονο εμπορικό κέντρο…

Στο ταξίδι αυτό αρμενίζουμε μαζί 23 μαθητές και μαθήτριες και δύο καθηγήτριες, συλλέγοντας πληροφορίες, φωτογραφικό υλικό, παίρνοντας συνεντεύξεις, επισκεπτόμενοι μουσεία της πόλης μας, σε μια προσπάθεια να θυμηθούν οι παλιοί και να μάθουν οι νέοι….

Υπεύθυνες προγράμματος: Στέλλα Παπαδοκωνσταντάκη - Τζένη Πετροπούλου

Σχολικό έτος: 2013-2014

[2]

Page 3: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

[3]

Page 4: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Ο

Λίγα λόγια για το Αιγάλεω

Ο Δήμος Αιγάλεω βρίσκεται στο Δυτικό Τομέα του Αθηναϊκού Πεδίου της Περιφέρειας Αττικής και έχει πληθυσμό 69.660 κατοίκους σύμφωνα με την απογραφή του 2011. Συνορεύει προς τα ανατολικά με το Δήμο Αθηναίων,βόρεια με τους δήμους Περιστερίου και Χαϊδαρίου, δυτικά με τους δήμους Νίκαιας και Αγίας Βαρβάρας και νότια με τους δήμους Ρέντη και Ταύρου. Το ένα τέταρτο του δήμου είναι βιομηχανική περιοχή, ενώ το έδαφός του διασχίζουν πέντε μεγάλες οδικές αρτηρίες και συγκεκριμένα οι Λεωφόροι Κηφισού, Αθηνών, Θηβών, Πέτρου Ράλλη και η Ιερά Οδός. Πριν από μερικά χρόνια ήταν πρωτεύουσα της Δυτικής Αττικής.

Το Αιγάλεω άρχισε να κατοικείται, στη νεότερη ιστορία, μετά τη μικρασιατική καταστροφή. Πρόσφυγες Μικρασιάτες, Πόντιοι και Ασσύριοι, όλοι διωγμένοι από τα σπίτια τους από τον τούρκικο στρατό, βρήκαν καταφύγιο στις Νέες Κυδωνίες, όπως ήταν η ονομασία του πρώτου προσφυγικού οικισμού το 1934. Ο Αθανάσιος Παπαδόπουλος ήταν ο πρώτος κοινοτάρχης των Νέων Κυδωνιών. Η προπολεμική ονομασία της περιοχής του Αιγάλεω ήταν Πυριτιδοποιείο, αναφερόμενη στο γνωστό εργοστάσιο παρασκευής πυρίτιδας ιδιοκτησίας Μποδοσάκη, που έδρευε στο χώρο του σημερινού δημοτικού άλσους της πόλης. Όσο για το σημερινό του όνομα οι γνώμες διίστανται. Άλλοι θεωρούν ότι δόθηκε από το όρος Αιγάλεω και σημαίνει ετυμολογικά «ο βράχος στον οποίο σπάζουν πάνω τα κύματα» (Αιγάλεω < { ''αίγες=κύματα'' και ''λάας=λίθος'' } ) και άλλοι πως σημαίνει «λαός κατσικιών» (Αιγάλεω < {αίγα + λεώς}, λεώς είναι αντέκταση του λαός).

Α) Το Αιγάλεω στην ΑρχαιότηταΗ περιοχή που ανήκει σήμερα στο δήμο Αιγάλεω τέμνεται από

δύοβασικούς άξονες: τον Κηφισό και την Ιερά οδό, το δρόμο με την ιστορία των2.500 χρόνων. Η Ιερά οδός έχει μήκος 22 χιλιομέτρων , αρχίζει από το νεκροταφείο του Κεραμικού και καταλήγει στην Ελευσίνα. Η χάραξη της οδού έγινε με σκοπό την επικοινωνία της Ακρόπολης με τους δήμους της Αττικής και ακολούθησε τα φυσικά περάσματα και τη μορφολογία του εδάφους. Εξυπηρετούσε επίσης όλο το Θριάσιο πεδίο και συνέδεε την Αττική με την Πελοπόννησο και την υπόλοιπη Ελλάδα.

[4]

Page 5: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

Και τις δύο πλευρές της αρχαίας οδού κοσμούσαν μνημεία ηρώων και επιτύμβιες στήλες επιφανών Αθηναίων, τα οποία περιγράφει αναλυτικά ο Παυσανίας:“Στο δρόμο εκείνων που οδοιπορούν από την Αθήνα στην Ελευσίνα, από τηνλεγόμενη από τους Αθηναίους Ιερά οδό, έχει κατασκευαστεί μνήμα του Ανθεμοκρίτου. Μετά την στήλη αυτή υπάρχει και τάφος του Μολοττού, που και αυτός αξιώθηκε να ηγηθεί των Αθηναίων ως στρατηγός, όταν, βοηθώντας τον Πλούταρχο, πέρασαν στην Εύβοια. Υπάρχει και χωριό Σκίρων ονομαζόμενο εκ του εξής: όταν οι Ελευσίνιοι πολεμούσαν κατά του Ερεχθέως ήλθε από την Δωδώνη κάποιος μάντης ονόματι Σκίρος, ο οποίος ίδρυσε στο Φάληρο και το αρχαίο ιερό της Σκιράδος Αθηνάς. Όταν αυτός σκοτώθηκε στην μάχη οι Ελευσίνιοι τον έθαψαν κοντά στον χείμαρρο και έτσι το όνομα του ήρωα έχει δοθεί και στον τόπο και στον χείμαρρο. Εκεί κοντά έχει κατασκευαστεί και τάφος του Κηφισοδώρου, ο οποίος ηγήθηκε στον δήμο και εναντιώθηκε μάλιστα στον Φίλιππο, τον γιο του Δημητρίου, βασιλέα των Μακεδόνων. Μετά το μνήμα του Κηφισοδώρου έχει ταφεί ο Ηλιόδωρος ο Αλαιεύς. Ζωγραφική του παράσταση μπορεί κανείς να δει στο μεγάλο ναό της Αθηνάς. Έχει ταφεί επίσης ο Θεμιστοκλής, ο γιός του Πολιάρχου, τρίτος απόγονος του Θεμιστοκλέους εκείνου που ναυμάχησε εναντίον του Ξέρξου και των Μήδων.

Όσοι προχωρήσουν λίγο συναντούν τέμενος του ήρωα Λακίου και δήμο που από το όνομα του ήρωα ονομάζουν Λακιάδες και μνήμα του Ταραντίνου Νικοκλέους, ο οποίος δοξάστηκε πιο πολύ από όλους τους κιθαρωδούς. Υπάρχει και βωμός του Ζεφύρου και ιερό της Δήμητρος και της Κόρης. Στον τόπο τούτο λένε ότι ο Φύταλος δέχθηκε την Δήμητρα στο σπίτι του και η θεά, ανταποδίδοντας, του πρόσφερε το φυτό της συκιάς. Πριν διαβεί κανείς τον Κηφισό συναντά μνήμα του Θεοδώρου, ο οποίος υπήρξε από τους συγχρόνους του άριστος ηθοποιός της τραγωδίας. Κοντά

[5]

Page 6: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

στο ποτάμι υπάρχουν αγάλματα της Μνησιμάχης και άλλο του παιδιού που κόβει τα μαλλιά του, αφιέρωμα στον Κηφισό. Όποιος περάσει τον Κηφισό θα συναντήσει αρχαίο βωμό του Μειλιχίου Διός. Επάνω σε αυτόν θυσίασε ο Θησεύς και έτυχε καθαρμού υπό των απογόνων του Φυτάλου, επειδή και άλλους ληστές σκότωσε και τον Σίνην, συγγενή του Πιτθέως. Σ' αυτόν τον τόπο υπάρχει τάφος του Θεοδέκτου, του γιού Αριστάνδρου, ακόμη και του Μνησιθέου. Λένε γι' αυτόν ότι υπήρξε σπουδαίος γιατρός και ότι ανέθεσε αγάλματα, μεταξύ των οποίων και του Ιάκχου. Έχει ιδρυθεί στον δρόμο ναός, όχι μεγάλος που ονομάζεται του Κυαμίτου. Δεν έχω όμως να ειπώ τίποτε το ξεκάθαρο αν αυτός πρώτος έσπειρε κυάμους (=κουκιά), είτε έτσι επονόμασαν κάποιον ήρωα. Από τα μνημεία, αυτά που υπερέχουν σε μέγεθος και στολισμό είναι το μεν ένα ανδρός Ροδίου, ο οποίος μετοίκησε στη Αθήνα, το δε άλλο αυτό που κατασκεύασε ο Άρπαλος ο Μακεδών. Αυτός, αφού δραπέτευσε από τον Αλέξανδρο, πέρασε με πλοία στην Ευρώπη και όταν έφτασε στην Αθήνα συνελήφθη από τους Αθηναίους. Αφού δωροδόκησε κάποιους και τους φίλους του Αλέξανδρου δραπέτευσε. Πριν απ' όλα αυτά νυμφεύθηκε την Πυθιονίκη που ζούσε στην Αθήνα ως εταίρα, καθώς και στην Κόρινθο. Αυτήν την αγάπησε τόσο πολύ ώστε, όταν πέθανε, της έφτιαξε μνημείο πάρα πολύ αξιοθέατο από οποιαδήποτε άλλα, όσα αρχαία υπάρχουν στους Έλληνες. Υπάρχει και ιερό στο οποίο βρίσκονται αγάλματα της Δήμητρας και της θυγατρός της καθώς και της Αθηνάς και του Απόλλωνος. Παρακάτω από αυτό υπάρχει ναός της Αφροδίτης και μπροστά τείχος αξιοθέατο από ακατέργαστους λίθους.”

Ο Κηφισός ο σημαντικότερος ποταμός της Αττικής, που διαρρέει τοκεντροδυτικό τμήμα του λεκανοπεδίου, πηγάζει από τις βορειοδυτικές υπώρειες της Πεντέλης και από τα υψώματα που βρίσκονται μεταξύ Πεντέλης και Πάρνηθας, και εκβάλλει στον όρμο του Φαλήρου. Λίγο πριν τις εκβολές του ο Κηφισός δέχεται τα νερά και του άλλου ιστορικού ποταμού της Αθήνας, του Ιλισού. Τα ύδατα του Κηφισού δεν ήταν άφθονα ούτε κατά την αρχαιότητα. Όμως είχε όλο τον χρόνο συνεχή ροή, παρά τη μείωση των υδάτων. Στο ύψος του Βοτανικού Κήπου ο Κηφισός σχηματίζει τρείς διακλαδώσεις, από τις οποίες ποτίζονται ο ελαιώνας και τα περιβόλια. Μέσα στην περιοχή του Δήμου Αιγάλεω και το έκτο χιλιόμετρο της Ιεράς οδού διέρχεται ο δεύτερος βραχίονας του Κηφισού ποταμού. Στην αρχαιότητα υπήρχε εκεί γέφυρα απ' όπου, όταν οι Αθηναίοι παρέδιδαν στους Ελευσίνιους το ξόανο του Ιάκχου ακούγονταν από τους πανηγυριστές των Ελευσινίων οι περιβόητοι “γεφυρισμοί”, τολμηρά πειράγματα σε αυτοσχέδιους στίχους που εκστόμιζαν οι γυναίκες, εις βάρος αυτών που συναντούσαν πάνω στην γέφυρα.

[6]

Page 7: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

Στην πεδιάδα του Κηφισού βρίσκονταν στην αρχαιότητα, αλλά και μέχρι τον 20ο αιώνα οι εξοχικές κατοικίες, τα λιόδενδρα και τα περιβόλια των Αθηναίων. Αυτή η έκταση αποτελεί τμήμα του “Λόγγου” των Αθηνών, που από την εποχή του Πεισίστρατου κάλυπτε το λεκανοπέδιο, ιδίως προς το δυτικό τμήμα του, κατά μήκος της ανατολικής όχθης του Κηφισού στην περιοχή μεταξύ Κολοκυνθούς και Ρέντη.

Στον πολιτικό Κλεισθένη οφείλει την θεμελίωσή της, η αθηναϊκή δημοκρατία. Ακόμη αύξησε τις αρμοδιότητες της Εκκλησίας του Δήμου και εγκαινίασε το θεσμό της πολιτογράφησης. Αυτοί είναι και οι λόγοι που δικαιώνουν την επιλογή του δήμου να θεσπίσει την μορφή του Κλεισθένη ως έμβλημα του σύγχρονου Αιγάλεω, από το 1941, όταν η περιοχή από κοινότητα αναβαθμίστηκε σε δήμο.

Ο ναός του Κυαμίτου

Στην περιγραφή του ο Παυσανίας μας μιλάει για έναν μικρό ναό: “ Στοδρόμο είναι χτισμένος και ένας ναός, όχι μεγάλος, που λέγεται του Κυαμίτου.Δεν είμαι σε θέση να πω με βεβαιότητα, αν αυτός είναι που έσπειρε πρώτοςκουκιά ή αν ονόμασαν έτσι κάποιον ήρωα, γιατί την εύρεση των κουκιών δενήταν δυνατόν να την αναγάγουν στην Δήμητρα. Όποιος είδε την τελετή τηςΕλευσίνας ή διάβασε τα λεγόμενα Ορφικά ποιήματα καταλαβαίνει τι λέω.”__

Η θέση του ναού, για τον οποίο μιλάει ο Παυσανίας, ταυτίζεται με το σημείο όπου η Ιερά Οδός συναντά την οδό Προύσης στο Αιγάλεω. Εκεί σήμερα υπάρχει μια μικρή εκκλησία αφιερωμένη στον Άγιο Γεώργιο το Διασοριτή.

[7]

Page 8: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

Β) Το Αιγάλεω στην Κατοχή

Το Αιγάλεω κατά την γερμανική κατοχή είχε προβλήματα τα όποια οδηγούσαν καθημερινά τους ανθρώπους στην εξαθλίωση. Προβλήματα όπως η ύδρευση, η αποχέτευση, η οδοποιία, ο φωτισμός, η παιδεία, οι πλημμύρες, η ανεργία-φτώχεια και τα εθνικά ζητήματα είναι υπεύθυνα για την τραγική ζωή όπου ζούσαν οι άνθρωποι την περίοδο της κατοχής στο Αιγάλεω.

Ύδρευση: Το νερό ήταν είδος πλήρους ανεπάρκειας. Για να είναι δυνατός ο ανεφοδιασμός του κάθε νοικοκυριού με νερό ή άνοιγαν πηγάδια ή προμηθεύονταν νερό από τον νερουλά.

Αποχέτευση: Η αποχέτευση ήταν ανύπαρκτη. Μέχρι το 1982 υπήρχε κοινός βόθρος ανά 2 οικόπεδα. Όμως , παρά τα 2 δάνεια που επί του Μεταξικού καθεστώτος με Υπουργό τον Κ. Κοτζιά δανειστήκαμε από την Αγγλία συνολικού ύψους 171 χιλιάδες λίρες με σκοπό την αποχέτευση της Αθήνας και των δήμων της, το Αιγάλεω παρέμεινε με την ίδια ελεεινή αποχέτευση χωρίς καμία απολύτως αλλαγή.

Οδοποιία: Αν και η κοινότητα υπήρχε από το 1934 μέχρι το 1940 μόνο η Ιερά Οδός ήταν ασφαλτοστρωμένη. Μάλιστα στη συνεδρίαση του Κοιν. Συμβούλιου που έγινε στις 29/9/1940 αποφασίστηκε η ισοπέδωση των πεζοδρομίων της Ιεράς Οδού με το δικαιολογητικό ότι είναι η μεγαλύτερη και μοναδική οδός που συνδέει τη Αθήνα με την υπόλοιπη Ελλάδα. Είναι γεγονός ότι μέχρι το 1955 το 99% των δρόμων του Αιγάλεω ήταν σε αθλία κατάσταση με χωματόδρομους χωρίς κράσπεδα με σκόνη το καλοκαίρι και λάσπη το χειμώνα.

Φωτισμός: Το μεγαλύτερο ποσοστό των κατοίκων φωτίζονταν με λάμπες πετρελαίου και το προνόμιο του ηλεκτρικού ρεύματος το κατείχαν μόνο μερικές κατοικίες στο κέντρο της πόλης. Ο Δημοτικός φωτισμός ήταν τραγικός∙ ελάχιστα κεντρικά σημεία στο Αιγάλεω είχαν λάμπες. Ο Δημοτικός φωτισμός παρείχετο από την Εριουργία Σιγάρα (ιδιωτική πρωτοβουλία) ενώ μετά από τις 2/6/1937 πήρε το μονοπώλιο η Αγγλική εταιρεία Power.

Παιδεία: Μέχρι και το 1945 στην περιοχή του Αιγάλεω υπήρχαν 5 δημοτικά σχολεία, 2 ιδιωτικά σχολεία και 1 παράρτημα γυμνασίου από το 1941 μέχρι το 1949. ΄Ενα από τα δημοτικά σχολεία ήταν

[8]

Page 9: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

ειδικό σχολείο για τα παιδιά που υπέφεραν από την μολυσματική νόσο των ματιών, το τράχωμα, που ήταν κυρίως παιδιά προσφύγων∙ για αυτό το λόγο το σχολείο έχει μείνει γνωστό ως και το «Αντιτραχωματικό». Ενώ μια επιτροπή ανήγειρε με εράνους το 1ο Γυμνάσιο Αιγάλεω. Όμως η αδυναμία των κατοίκων να πληρώσουν τα δίδακτρα ήταν τόσο μεγάλη, ώστε αναγκάστηκε το Κοινοτικό συμβούλιο να βοηθήσει του άπορους μαθητές, χωρίς όμως να καθιερώσουν την δωρεάν εγγραφή στα σχολεία.

Πλημμύρες: Ο καθημερινός φόβος των κατοίκων που διέμεναν κοντά στον Κηφισό ήταν ότι θα πλημύριζε την περιοχή και τους κατοίκους όπως είχε συμβεί την τραγική βραδιά του 1936 όταν έπνιξε δεκάδες εργάτες στο εργοστάσιο της ΕΤΜΑ. Ακόμη και με την διευθέτηση από την Κυβέρνηση Μεταξά δεν γλύτωσαν τις ανθρωποθυσίες το ’77 και το ’96 . Ακόμη αν και ο φόβος της πλημμύρας ήταν πολύ έντονος, η Κοινότητα δεν έκανε καμία απολύτως ενέργεια.

Πολιτιστική ζωή: Αν και από την αρχαιότητα το Αιγάλεω πραγματοποιούσε πολιτιστικές εκδηλώσεις όπως τα λεγόμενα Γεφυρικά που είχαν σατιρικό χαρακτήρα κατά την περίοδο Μεταξά, το κοινοτικό συμβούλιο δεν έκανε καμία απολύτως προσπάθεια για την ανάπτυξη της πολιτιστικής ζωής παρά την ύπαρξη αξιόλογων ανθρώπων της τέχνης όπως του Κ. Μπόζερμπακ.

Φτώχεια – Ανεργία: Το Αιγάλεω κατά την διάρκεια του Μεταξικού καθεστώτος ήταν τραγική∙ δεν είναι λίγα τα παραδείγματα που πολλοί πολίτες πήγαιναν στην κοινότητα ζητώντας να τους εφοδιάσουν αυτούς και τα παιδιά τους με τα απολύτως απαραίτητα για την συντήρησή τους για μια ή για δύο ημέρες. Παράλληλα με τον σταματημό τον οικονομικών ενισχύσεων ύψους 40-100 δρχ. η κοινότητα αποφάσισε επίσης την φορολογία τον σπιτιών (όσοι είχαν) και υπέβαλε υποχρεωτική ερανική εισφορά. Ακόμη επέβαλε φορολογία σε όσους είχαν στην κατοχή τους ζώα ή κάποια γεωργικά προϊόντα. Όσον αφορά τον φόρο των εργοστασίων αντί η Κοινότητα να ελέγχει τα βιβλία των εταιρειών, ο πρόεδρος της κοινότητας ανακοίνωσε 5μηνη φορολογία από ολόκληρη την παραγωγή. Ακόμη ο δήμος Αθηναίων με μυστικά κονδύλια κατάφερε να αποσπάσει μεγάλο ποσό που προοριζόταν για την κοινότητα του Αιγάλεω. Αν και η κοινότητα θα έπρεπε να είναι εξοργισμένη με την εξαθλίωση που περνούσαν οι πολίτες του Αιγάλεω, εκείνη έδινε απλόχερα υπέρογκα ποσά για ανούσιους κοσμικούς λόγους όπως πχ τα 20.000 δρχ. για την γιορτή του Μέταξα για τον γάμο Παύλου – Φρειδερίκης. Ακόμη εξωφρενικό ποσό είναι οι 3.505 δρχ. που

[9]

Page 10: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

κατέβαλε η κοινότητα για την περιποίηση αρένων και θηλέων της Ε.Ο.Ν.

Εθνικά θέματα: Όσον αφορά τα εθνικά θέματα κατά την περίοδο Μεταξά δύο ήταν εκείνα που επηρέασαν περισσότερο τους πολίτες του Αιγάλεω, ο τορπιλισμός της ΕΛΛΗΣ και η κήρυξη πολέμου με την Ιταλία. Όσον αφορά τον τορπιλισμό της ΕΛΛΗΣ θα περίμενε κάνεις ότι το κοινοτικό συμβούλιο θα αντιδρούσε απέναντι σε αυτήν την ύπουλη δολοφονία των ναυτών μας∙ όμως αν και συνεδρίασαν μια μέρα μετά τον τορπιλισμό, κανένας δεν ανέφερε καν το γεγονός. Όμως ακόμη και μετά την κήρυξη του πολέμου με την Ιταλία και καθ’ όλη τη διάρκειά του, η Κοινότητα δεν αντιδρούσε ούτε έκανε προσπάθειες να βοηθήσει τον αγανακτισμένο λαό. Αντιθέτως, το ίδιο το συμβούλιο φρόντιζε την πιστή εφαρμογή των εντολών των κατακτητών της χώρας.

Το Αιγάλεω, όπως και η Αθήνα, έζησε τις τραγικές συνέπειες της ναζιστικής κατάκτησης: ένοπλες συγκρούσεις, αντίποινα των Γερμανών και πείνα είναι οι εικόνες της φρίκης που περιγράφουν ανάγλυφα τη δραματική καθημερινότητα των χρόνων της κατοχής. Ήδη ο βομβαρδισμός του Πειραιά, τον Απρίλιο του 1941, έπληξε και το Αιγάλεω, αφού διαβάζουμε στις αποφάσεις του κοινοτικού συμβουλίου εκείνης της περιόδου την έγκριση πιστώσεων για “ενίσχυση και αρωγή των εκ των βομβαρδισμών πληττομένων”.

Αποφάσεις:

1. Έγκριση πρόσληψης 4 φυλάκων για την φύλαξη τηλεφωνικών γραμμών οι οποίοι πρέπει να είναι Έλληνες υπήκοοι με πιστοποιητικό κοινωνικών φρονημάτων.

2. Έγκριση πίστωσης για επισκευή Ιταλικού φυλακίου.

3.Πρόσληψη 2 φυλάκων οι οποίοι θα πρέπει να φροντίζουν την παρακολούθηση των ανερχόμενων στο όρος Αιγάλεω .

4.Αύξηση των φυλάκων καλωδίων σε 10 άτομα.

5.Επιβολή ερανικής φορολογίας δια τον διορισμόν φυλάκων καλωδίων κατόπιν εντολής του υπουργείου οικονομικών.

[10]

Page 11: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

Η τραγική κατάσταση σε συνδυασμό με την μηδενική συμπαράσταση και βοήθεια από το κοινοτικό συμβούλιο είχαν ως αποτέλεσμα την εξαθλίωση των ανθρώπων και τους πολυάριθμους θανάτους.

Ο πρώτος θάνατος από ασιτία ήταν ενός 52χρονου ιδιωτικού υπαλλήλου στις 22 Ιουνίου 1941. Από τότε οι θάνατοι από πείνα μεγάλωναν σταδιακά και ποίκιλλαν ανάλογα με την ηλικία και το φύλο.

Στην Κατοχή 7 γιατροί μοιράζονταν το δυσάρεστο

[11]

Page 12: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

έργο της πιστοποίησης του θανάτου: ο Κωστής Γούβαλης, ο Στέφανος Μηχιώτης, ο Γεώργιος Κουρούσης πρώην πρόεδρος της κοινότητας, ο Σπύρος Μπονίκος, ο Ευάγγελος Μπαγλανέας, ο Ευθύμιος Χατζηιωάννου και ο Ζήσης Αλεξίου ο οποίος προπολεμικά ήταν γιατρός της κοινότητας και μετά συνέχισε το έργο του με εθελοντική προσφορά.

Περιστατικό: Ο Γιώργος Δούσης 20 χρονών τότε μας περιγράφει το γεγονός της 29ης Σεπτεμβρίου 1944, όταν μετά τη μοναδική υποχώρηση των χιτλερικών στρατευμάτων από την Αθήνα, δυνάμεις του ΕΛΑΣ συγκρούονταν με περιπολίες και μοτοσικλετιστές των Γερμανών και ακολούθησαν τα συνηθισμένα αιματηρά αντίποινα: η συνοικία του Αγ. Γεωργίου (Κηφισός, Ιεράς Οδός, Προύσης) καταστράφηκε ολοσχερώς, αφού κάηκαν πολλά σπίτια και εκτελέστηκαν τουλάχιστον 58 άτομα, αφού πολλά θύματα εκείνης της ημέρας δεν καταγράφηκαν καν στο ληξιαρχείο μέσα στη σύγχυση που επικρατούσε.

Όμως οι ανθρωποθυσίες δεν τελειώνουν εκεί∙ τραγικό παράδειγμα είναι η εκτέλεση από τους γερμανούς στο μπλόκο στις 29/9/1944.

[12]

Page 13: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

Την εργασία επιμελήθηκαν οι: Αφεντάκη Φλωρεντία Γ΄1, Κατερίνα Αναστασοπούλου Γ΄1, Καγκελάρη Σοφία Γ΄2

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 Ο

[13]

Page 14: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

Η ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΤΩΝ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΤΟΥ ΑΙΓΑΛΕΩ

Α ) Η Εποποιία της εγκατάστασης

Το πρόβλημα στέγασης των νεοαφιχθέντων προσφύγων αναγνωρίζεται ως ένα από τα πιο επείγοντα, καθώς οι πόλεις είναι πλημμυρισμένες από ανθρώπους που έχουν βρει προσωρινό καταφύγιο σε σχολεία, εκκλησίες, θέατρα, στρατόπεδα, αποθήκες. Η κατάσταση αυτή, που απειλεί να διογκώσει την κοινωνική ένταση, αναγκάζει το κράτος να δραστηριοποιηθεί και αποφασίζει, στις 3/11/1922, την ίδρυση του Ταμείου Περιθάλψεως Προσφύγων (Τ.Π.Π.) το οποίο αναλαμβάνει την κατασκευή οικημάτων για τη στέγαση των ήδη ταλαιπωρημένων προσφύγων. Το μεγαλύτερο μέρος όμως των ανθρώπων αυτών στεγάζεται με δικά του μέσα και όσοι δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα, αξιοποιούν το δυναμισμό και την εφευρετικότητά τους. Παράγκες από ευτελή υλικά, σανίδες και τενεκέδες, ξεφυτρώνουν από παντού σε δρόμους και πλατείες, στις άκρες των πόλεων, δίπλα στις εργατικές κατοικίες, γύρω και μέσα στους συνοικισμούς που κατασκευάζουν οι διάφοροι κρατικοί φορείς.

Το Αιγάλεω αποτελεί μια πόλη που συγκεντρώνει ανθρώπους από όλα τα προσφυγικά ρεύματα που έρχονται στην Ελλάδα, με πρώτους απ’ όλους τους μικρασιάτες πρόσφυγες από τα παράλια που ιδρύουν τις Νέες Κυδωνίες. Σταδιακά συγκεντρώνονται στο Αιγάλεω Πόντιοι και Καππαδόκες. Μαζί τους η μεγαλύτερη κοινότητα Ασσυρίων προσφύγων και ενός μικρού μέρους των Αρμενίων. Στα μεταπολεμικά χρόνια το Αιγάλεω παγιώνει την ταυτότητά του ως εργατική και υπαλληλική πόλη με ξεχωριστή φυσιογνωμία και εσωτερικούς μετανάστες από πολλά μέρη της Ελλάδας.

Είναι μια συνοικία που έμαθε να ζει με πρόσφυγες, παλιννοστούντες, μετανάστες, και χρωστάει πολλά στους Μικρασιάτες προγόνους μας. Ωστόσο, με την πάροδο των ετών το κράτος, προσπαθώντας να καλύψει την ανεπάρκειά του, ενισχύει το «μύθο του προσωρινού», καλλιεργεί δηλαδή το όνειρο της επιστροφής με το οποίο ζει ο προσφυγικός κόσμος. Ακόμα και μετά την υπογραφή της σύμβασης της ανταλλαγής πληθυσμών, που υπογράφηκε στη Λοζάνη (3/7/1923), για αρκετό χρονικό διάστημα το κράτος δεν απαλλάσσεται από την αντίληψη της προσωρινότητας όσον αφορά το προσφυγικό ζήτημα.

[14]

Page 15: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

Β ) Προσφυγικές κατοικίες

Η κατάσταση που επικρατούσε το 1920 στο Αιγάλεω ήταν άσχημη. Τα πράγματα δυστυχώς επιδεινώνονται με τη Μικρασιατική καταστροφή. Αυτό συνέβη λόγω του ότι δεν υπήρχε αρκετός χώρος για τη στέγαση των προσφύγων, οι οποίοι τώρα αναγκάζονται να ζήσουν σε κατοικίες του ενός δωματίου. Οι κάτοικοι του Αιγάλεω έφτασαν τους 460.000, έτσι ιδρύθηκε το Ταμείο Αποκατάστασης Προσφύγων, το οποίο έχτισε περίπου 2.000 σπίτια σε όλη την Αθήνα, συνεπώς και στο Αιγάλεω. Πολλά από τα σπίτια αυτά διατηρούνται μέχρι και σήμερα. Αργότερα όμως, για την μόνιμη εγκατάσταση των προσφύγων στην περιοχή, δόθηκε χρηματικό ποσό από ην Κοινωνία των Εθνών, πρόδρομο του σημερινού ΟΗΕ. Τα χρήματα αυτά αξιοποιήθηκαν στο να κατασκευαστούν μονώροφα πέτρινα σπίτια, τα οποία θα στέγαζαν αργότερα τους Μικρασιάτες πρόσφυγες.

Γ ) Η Γεωγραφική προέλευση των κατοίκων

Μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1950, το 1/3 των κατοίκων του Αιγάλεω ήταν Μικρασιάτες πρόσφυγες. Παρόλα αυτά, δεν μπορούμε να χαρακτηρίσουμε το Αιγάλεω προσφυγούπολη, τουλάχιστον μεταπολεμικά, αν και ο αριθμός των προσφύγων ήταν

[15]

Page 16: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

αρκετά μεγάλος. Η εσωτερική μετανάστευση που έγινε μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1950, τροφοδοτήθηκε κυρίως από πληθυσμούς της Χίου, της Μυτιλήνης και της Κύθνου, καθώς και από ανθρώπους από την Καλαμάτα, τη Μεσσηνία, τη Σπάρτη και από περιοχές της Στερεάς Ελλάδας. Έτσι, το αποτέλεσμα της τότε απογραφής του Αιγάλεω αποδείκνυε ότι η πλειονότητα των απογραφέντων ήταν ετεροδημότες.

Μερικές δεκαετίες αργότερα, οι περισσότεροι μετανάστες έρχονταν κυρίως από την Πελοπόννησο και τη Στερεά Ελλάδα. Αρκετοί Μακεδόνες οι οποίοι μετανάστευσαν επίσης στο Αιγάλεω, φάνηκαν αρκετά ικανοί, αφού συνέβαλαν στην οικιστική επέκταση της πόλης. Με το πέρασμα των χρόνων παρατηρείται είσοδος αρκετών ξένων μεταναστών. Πολλοί από αυτούς προέρχονταν από Ανατολικά κράτη, όπως Ιράκ, Πακιστάν και στη συνέχεια Ελληνοπόντιοι, Βορειοηπειρώτες και Αλβανοί. Με την άφιξη των Ποντίων, από τα μέσα της δεκαετίας του 1960, δημιουργήθηκε στο δήμο συνοικία περίπου 3.000 κατοίκων, τα <<Ρώσικα>>, στα Νταμαράκια, στα σύνορα Αιγάλεω - Αγία Βαρβάρα.

Την περίοδο αυτή, το Αιγάλεω έχει σχετικά απλή κοινωνική δομή, αφού κυριαρχούν η χειρονακτική μισθωτή εργασία και τα μικροεπαγγέλματα. Εμφανίζεται επίσης και κοινωνική ενδογαμία (π.χ. οι γιοι των γεωργών παντρεύονταν κυρίως με κόρες γεωργών και οι γιοι εργατών με κόρες εργατών κτλ.). Ακόμη, το 1990, τεχνίτες και εργάτες παντρεύονται κυρίως με γυναίκες χωρίς επαγγελματική απασχόληση (οικιακά ή άνεργες) και δευτερευόντως με εργάτριες ή υπαλλήλους. Οι υπάλληλοι, αντίθετα, παντρεύονται με γυναίκες οι οποίες έχουν κάποια επαγγελματική ασχολία, έτσι έχουμε ως αποτέλεσμα μεγαλύτερη ένταξη γυναικών στην αγορά εργασίας.

Δ ) Θερμιώτες στο Αιγάλεω

Η Κύθνος, ή αλλιώς Θερμιά, είναι ένα μικρό, ορεινό νησάκι των Δυτικών Κυκλάδων. Συχνά, οι Θερμιώτες αποδημούσαν, εγκαταλείποντας τον τόπο τους, εφόσον δεν μπορούσε να τους καλύψει τις ανάγκες. Η ξενιτιά των ανθρώπων αυτών, η οποία υπήρξε αρκετά μεγάλο κοινωνικό τραύμα για το νησί, ανάγκασε ολόκληρες οικογένειες να χωριστούν.

[16]

Page 17: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

Το μεγαλύτερο μέρος του θερμιώτικου πληθυσμού εγκαταστάθηκε στο Αιγάλεω, όπου εργάστηκε σε κεραμοποιεία και καμίνια προκειμένου να εξασφαλίσει τον βιοπορισμό του. Αξίζει να σταθούμε στους Θερμιώτες του Αιγάλεω την περίοδο της κατοχής, οι οποίοι θυσιάστηκαν μαζί με τους Αιγαλεώτες για να απελευθερωθούν. Χαρακτηριστικό είναι και το περιστατικό της οικογένειας ενός Κυθνιώτη, του Τζανή Βέρρου, η οποία έμενε την εποχή εκείνη στο Μπαρουτάδικο. Γερμανοί τους εκτέλεσαν εν ψυχρώ και η οικογένεια αυτή ξεκληρίστηκε μέσα σε δευτερόλεπτα. Στο σημείο εκείνο ο Δήμος Αιγάλεω έστησε μνήμα με τα ονόματα της οικογένειας προς τιμήν τους, το οποίο διατηρείται ακόμη και σήμερα.

Οι Θερμιώτες με την παρουσία τους ενδυνάμωσαν αρκετά μερικές από τις παραγωγικές τάξεις του Αιγάλεω. Πιο συγκεκριμένα, διακρίθηκαν ιδιαίτερα στον τομέα της ξυλουργίας, της επιπλοποιίας και αλλού. Για αυτούς τους λόγους οι Θερμιώτες επάξια μπορούν να θεωρήσουν το Αιγάλεω ως πατρίδα τους.

Ε) Η Ασσυριακή κοινότητα στο Αιγάλεω

Η Ασσυρία ήταν Βασίλειο της Μεσοποταμίας τον 12ο αι π.Χ. και πήρε το όνομά της από τον Ασσούρ, τον ομώνυμο θεό της. Ο λαός της κυριάρχησε αρχικά στο βόρειο τμήμα της Αφρικής αλλά μετά την αποδυνάμωσή του, κατακτήθηκε από τους Βαβυλώνιους. Στη συνέχεια, ήταν διαδοχικά υπό την κατοχή των Ρωμαίων, των Αράβων και των Τούρκων. Από τους τελευταίους μάλιστα υπέστησαν πολλούς διωγμούς λόγω του ότι ήταν αλλόθρησκοι. Πολλοί από αυτούς κατέφυγαν στη Ρωσία και σε γειτονικά της κράτη ως μετανάστες .Στην πορεία του χρόνου οργάνωσαν κάποια ταξίδια με σκοπό τον επαναπατρισμό τους, βρισκόμενοι όμως αντιμέτωποι με τουρκικές δυνάμεις δεν κατάφεραν ποτέ να φτάσουν στον προορισμό τους .Έτσι, αποβιβάστηκαν σε διάφορες ελληνικές περιοχές, όπως η Μακρόνησος, ο Πόρος, η Αίγινα και το Κερατσίνι, όπου έμειναν περίπου για 8 μήνες .

Επόμενος σταθμός τους ήταν η Καλαμάτα και στην συνέχεια η Αθήνα, όπου αρκετό καιρό ζούσαν μέσα σε εγκαταλελειμμένα βαγόνια τρένου. Μαθαίνοντας πως στο Αιγάλεω διατίθεντο προσφυγικά οικόπεδα σε προσιτές τιμές, περίπου 130 οικογένειες ήρθαν να εγκατασταθούν στην περιοχή .Το δεύτερο κύμα Ασσύριων μεταναστών από το Λίβανο ήρθε στην πόλη το 1975, μετά από πολεμική σύρραξη στη Μέση Ανατολή (περίπου 300 άτομα). Το

[17]

Page 18: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

τελευταίο κύμα είναι αυτό των λαθρομεταναστών, που όμως είναι περιορισμένο για οικονομικούς λόγους. Οι πρόσφυγες που ενσωματώθηκαν στον πληθυσμό του Αιγάλεω από αυτό είναι 400 οικογένειες, ενώ ο συνολικός αριθμός της Ασσυριακής κοινότητας στην πόλη ανέρχεται στις 3000.

ΣΤ) H κοινότητα των Φλαμπουριωτών στο Αιγάλεω.

Το Φλάμπουρο είναι μια περιοχή στον κάμπο των Σερρών κοντά στην, αποξηραμένη πια, λίμνη του Αχινού (ή αλλιώς Κερκινίτιδα). Μετά τα έργα που έγιναν για την αποξήρανσή της το 1930, ένα μέρος της δόθηκε για καλλιέργεια. Παρόλα αυτά, ο γεωργικός κλήρος στην περιοχή ήταν αρκετά μικρός για τον πληθυσμό των Φλαμπουριωτών, γεγονός που οδήγησε πολλούς από αυτούς στην εσωτερική μετανάστευση.

Ήδη από το 1968-69 υπήρξε κίνηση πολλών οικογενειών από την περιοχή για μόνιμη εγκατάσταση στο Αιγάλεω. Μετά το 1984, όταν απέτυχαν κάποιες κινητοποιήσεις με σκοπό την απαλλοτρίωση

[18]

Page 19: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

μεγάλων ιδιωτικών κτημάτων στον κάμπο Σερρών και το διαμοιρασμό τους σε ακτήμονες, πολλοί από αυτούς έφυγαν. Έτσι, σήμερα στο Δήμο Αιγάλεω κατοικούν περίπου 270 οικογένειες από το Φλάμπουρο, κυρίως στην περιοχή των οδών Κύπρου και Προύσης, ενώ ελάχιστες κατοικούν σε άλλους Δήμους της Αττικής.

Ζ) Η Προσφυγιά στο Αιγάλεω

Ο οικισμός στο Αιγάλεω ξεκινάει το 1920 με την εγκατάσταση μιας ομάδας Ασσύριων προσφύγων, όπως έχει ήδη αναφερθεί. Ύστερα, το 1922 η Μικρασιατική καταστροφή προσθέτει 130.000 πρόσφυγες στον πληθυσμό της Αθήνας, όπου για την αντιμετώπιση του προβλήματος αυτού ιδρύθηκε ένα ταμείο εγκατάστασης προσφύγων το οποίο έκτιζε διάφορα ξύλινα οικήματα σε αδόμητους χώρους. ΄Ενας από αυτούς τους χώρους ήταν το Αιγάλεω που ονομάστηκε Νέες Κυδωνίες. Το 1930 το Αιγάλεω εκτεινόταν μέχρι την Οδό Μυριοφύτου και Ανδριανουπόλεως. Το 1934, δηλαδή προς το τέλος του μεσοπολέμου, δημιουργήθηκε η βιομηχανία «Ελληνική Εταιρεία Πυριτιδοποιείου και Καλυκοποιείου» στο Άλσος Αιγάλεω, το γνωστό Μπαρουτάδικο.

Το 1934 σε μια προσπάθεια αντιμετώπισης των προβλημάτων που έθετε η εξάπλωση της πόλης δώδεκα οικισμοί αποσπώνται από τον Δήμο Αθηναίων και αυτονομούνται διοικητικά.Τότε ιδρύεται και η κοινότητα του Αιγάλεω αποτελούμενη από τους εξής : τις Κυδωνιές , το Πυριτιδοποιείο ,το Σωτηράκι ,το κτήμα Αλεξάνδρου Λείου, την Αγία Βαρβάρα, την Αγία Ελεούσα, το Χαϊδάρι, το Δαφνί, τη Νέα Φώκαια και το Σκαραμαγκά. Το 1935 οι τέσσερις τελευταίες ενότητες ενσωματώνονται στην κοινότητα του Χαϊδαρίου, ενώ το 1949 η Αγία Ελεούσα και η Αγία Βαρβάρα αυτονομούνται δημιουργώντας ιδιαίτερη κοινότητα.

Έτσι το 1940 ο πληθυσμός του Αιγάλεω πλησιάζει στους 18.000 κατοίκους και το 1941 αναβαθμίζετε σε δήμο. Ο εγκιβωτισμός του Κηφισού πραγματοποιήθηκε μόλις κατά την περίοδο 1937-1940 ενώ το 1929 είχε πλημμυρίσει προκαλώντας ανθρώπινες απώλειες και μεγάλες υλικές καταστροφές. Τα σπίτια ήταν τότε διάσπαρτα στα μποστάνια.

Η μεγάλη εσωτερική μετανάστευση που άρχισε την δεκαετία του 1950 επέφερε μεγάλες αλλαγές στη σύνθεση του πληθυσμού μέχρι το 1991. Με την άφιξη των Ποντίων δημιουργήθηκε μια νέα

[19]

Page 20: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

συνοικία, τα Ρώσικα τα οποία βρίσκονται στα όρια Αιγάλεω - Αγία Βαρβάρα. Στα μέσα του 1960 άρχισαν να γίνονται ασφαλτοστρώσεις φτιάχνοντας γέφυρες και ηλεκτροφωτίστηκαν δρόμοι. Συγχρόνως αρχίζουν να εγκαθίστανται στην πόλη οι πρώτες υπηρεσίες : το ταχυδρομείο , το ΙΚΑ , ο ΟΤΕ με τηλεγραφείο και πέντε τηλεφωνικούς θαλάμους στις πλατείες , η εφορία και η Εθνική Τράπεζα. Το 1950 μπήκαν στο σχέδιο 9.000 στρέμματα και έτσι αυξάνονταν οι επεκτάσεις της πόλης στο διπλάσιο. Επίσης το 1957-1966 χτίστηκαν οι πολυκατοικίες Ρήγα Φεραίου και Ατταλείας .

Το 1937 έγινε η πρώτη προσθήκη για να ακολουθήσει η επέκταση στην ανατολική πλευρά του Μπαρουτάδικου στον Άγιο Κωνσταντίνο και τέλος στα νταμαράκια και στο Άνω Λιούμη . Το Αιγάλεω χτίστηκε χάρη στη λαϊκή αυτοστέγαση : οι εσωτερικοί μετανάστες που αγόραζαν οικόπεδα στην περιοχή λόγω της χαμηλής τιμής της γης σε σχέση με την Αθήνα, στη συνέχεια κατασκεύαζαν με δική τους πρωτοβουλία, σχέδια και οργάνωση το συνήθως μονώροφο σπίτι τους. Η δόμηση της πόλης εμφανίζεται συνεχής, ενώ υπάρχει μεγάλη διείσδυση όλων των χρήσεων στις περιοχές κατοικίας.

Την εργασία επιμελήθηκαν οι: Παναγιωτοπούλου Ματίνα Γ΄3, Παντελή Έμμυ Γ΄3,

Γρηγοριάδη Μαρίνα Γ΄1

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 Ο

Ο ΔΡΟΜΟΣ ΕΙΧΕ ΤΗ ΔΙΚΗ ΤΟΥ ΙΣΤΟΡΙΑ…

Α) Οδωνυμικά Αιγάλεω

Ο πολιτισμός τα ήθη και τα έθιμα κάθε έθνους, κάθε κράτους βρίσκονται κρυμμένα ανάμεσα στις κιτρινισμένες σελίδες της ιστορίας του. Μέσα λοιπόν από τη γνώση της ιστορίας διατηρούμε τις παραδόσεις μας, την ταυτότητα και την αυθεντικότητά μας. Κρίνεται λοιπόν όχι απλώς πολύ ενδιαφέρον, αλλά και απαραίτητο να γνωρίζουμε και να είμαστε ενήμεροι για τα βασικότερα και σημαντικότερα γεγονότα και πρόσωπα που τη διαμόρφωσαν.

Με την πάροδο του χρόνου και κατά τη διαδικασία της οδωνυμίας των δήμων κάθε περιοχής του κράτους μας, έγινε η αρχή και η προσπάθεια να τιμηθούν τόποι, πρόσωπα και γεγονότα

[20]

Page 21: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

που υπήρξαν σταθμοί στην πορεία της ιστορίας του τόπου μας και να μείνουν αξέχαστα. Τέτοια θέματα είναι αιματηρές μάχες και ναυμαχίες, εθνικοί ήρωες, ημερομηνίες σημαντικών γεγονότων, καθώς και μυθολογικά πρόσωπα και θεότητες, τοπωνύμια των αλησμόνητων πατρίδων, καθώς και ονομασίες των πολυάριθμων Ελληνικών νησιών ή άλλων χερσαίων περιοχών, συνήθως τόπων καταγωγής των κατοίκων της περιοχής. Δρόμοι και πλατείες έχουν λαμπρά ονόματα φωτισμένων φιλοσόφων και επιστημόνων, εξερευνητών, καθώς και προτύπων του καλλιτεχνικού χώρου.

Από τη μελέτη των ονομασιών δρόμων και πλατειών του Δήμου Αιγάλεω έχουμε να παρατηρήσουμε τα παρακάτω:

Οι δρόμοι του Αιγάλεω είναι 442 και οι πλατείες 23 με κατανομή ανά ταχυδρομικό Τομέα ως εξής:

ΤΑΧ. ΚΩΔΙΚΑΣ ΑΡ. ΟΔΩΝ ΑΡ. ΠΛΑΤΕΙΩΝ12241 106 312242 98 712243 138 812244 100 5

ΣΥΝΟΛΟ 442 23

Από τους 442 δρόμους μας υπάρχουν 26 με όνομα που δεν έχει κανένας άλλος δρόμος του Λεκανοπεδίου (ποσοστό 5,9%).

Από τις 23 πλατείες μας υπάρχουν 8 με όνομα που δεν έχει καμία άλλη πλατεία του Λεκανοπεδίου (ποσοστό 34,8%).

Ακολουθούν οδοί που προέρχονται από τη Μικρά Ασία:

α) Οδός ΊμβρουΜε την “Αργώ” διαπλέουμε το Αιγαίο Πέλαγος με κατεύθυνση

την Προποντίδα. Πριν μπούμε στον Ελλήσποντο, θα κάνουμε μια στάση στην Ίμβρο που μαζί με την Τένεδο είναι τα μοναδικά νησιά του Αιγαίου πελάγους που βρίσκονται στα χέρια των Τούρκων.

Η Ίμβρος είναι ένα μικρό νησί, όμως η ιστορία του είναι αντιστρόφως ανάλογη με το μέγεθός του. Κατοικήθηκε από τους προϊστορικούς χρόνους γι' αυτό ο Όμηρος την αποκαλεί “παιπαλόεσσα” δηλαδή παμπάλαια. Οι πρώτοι κάτοικοί της, σε μια εποχή που γεωγραφικά και πολιτιστικά συνδέονταν με τη Θράκη, ήταν οι Πελασγοί. Στους κλασικούς χρόνους αποίκησαν εκεί Αθηναίοι που από το 508 έως το 352 π.Χ. έφτιαξαν κληρουχίες. Οι κληρούχοι ήταν Αθηναίοι πολίτες που έχτισαν το Κάστρο, που έγινε το επίκεντρο της ζωής του νησιού και συνέβαλε στην ασφάλεια και την ανάπτυξη του.

Η θέση της Ίμβρου, βρισκόταν απέναντι από τα στενά που οδηγούσαν στον Εύξεινο Πόντο, την έκανε μήλο της έριδος για τις “μεγάλες δυνάμεις” της εποχής. Αθηναίοι, Σπαρτιάτες, Πέρσες,

[21]

Page 22: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

Ρωμαίοι, Βυζαντινοί και τέλος Τούρκοι πέρασαν από εκεί. Το νησί ήταν φτωχό και δεν είχε τίποτα να τους προσφέρει.

Οι Βυζαντινοί τη χρησιμοποιούσαν σαν τόπο εξορίας και οι Τούρκοι που τους διαδέχτηκαν το έβλεπαν με την ίδια περιφρόνηση. Έτσι η Ίμβρος συνέχιζε την μοναχική πορεία της και οι κάτοικοί της την ειρηνική ζωή τους ως το 1912 που το κατέλαβε ο Ελληνικός Στρατός.

Για 12 χρόνια (από το 1912 έως το 1923) οι Ίμβριοι κατάφεραν να κάνουν σημαντικά βήματα προόδου. Το 1923 κατοικούσαν εκεί 9.207 Έλληνες και στα σχολεία της φοιτούσαν 1358 μαθητές. Από τα σχολεία της Ίμβρου βγήκαν σπουδαίοι άνθρωποι ανάμεσα τους και ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής Ιάκωβος, ο καθηγητής Νίκος Ανδριώτης , ο Αρχαιολόγος Μανόλης Ανδρόνικος και πολλοί άλλοι.

β) Οδός ΤροίαςΒρισκόμαστε στα παράλια της Μικράς Ασίας, στον τόπο όπου

διαδραματίστηκε ο Τρωικός Πόλεμος, ο πιο διάσημος πόλεμος της ιστορίας.

Κανείς δε θα γνώριζε την ύπαρξη της Τροίας, αν ο Όμηρος δεν την απαθανάτιζε στα έπη του, την “Ιλιάδα” και την “Οδύσσεια”. Μερικοί δεν πίστευαν ότι αυτή η σπουδαία πόλη που περιγράφει ο Όμηρος υπήρξε πραγματικά, ως τη στιγμή που ο Ερρίκος Σλήμαν (1822-1890) έφερε στο φως ένα μέρος του τείχους της αρχαίας πόλης του Πριάμου.

Οι πρώτοι κάτοικοι της Τροίας ήρθαν σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των αρχαιολόγων πριν από 7000 χρόνια, άγνωστο από πού. Το 4800 π.Χ. υπήρχε ήδη μια πόλη ψαράδων που το 4500 π.Χ. έπαψε να κατοικείται για άγνωστους λόγους. Σημάδια ζωής ξαναβρίσκουμε γύρω στο 3700 π.Χ. Γύρω στο 2900 π.Χ. στο λόφο που δεσπόζει στην περιοχή, χτίζεται η Τροία που ήταν μια σπουδαία πόλη, έχει ένα ισχυρό τείχος που την προστάτευε και μέσα από αυτό υπήρχαν σπίτια χτισμένα το ένα πάνω ή κοντά στο άλλο και το ανάκτορο του ηγεμόνα.

Πάνω σε αυτήν χτίστηκε η Τροία ll, που καταστράφηκε από πυρκαγιά γύρω στο 2480 π.Χ.

γ) Οδός ΕλλησπόντουΑυτή τη στιγμή μπαίνουμε στον Ελλήσποντο, αυτόν τον στενό

πορθμό που αποτελεί το σταυροδρόμι των δύο ηπείρων, της Ευρώπης και της Ασίας και συνδέει το Αιγαίο με την Προποντίδα. Αν το όνομά του το οφείλει στην Έλλη, την παγκόσμια φήμη του την οφείλει στην τεράστιας σημασία στρατηγική του θέση. Ο πορθμός που έχει μήκος 74 χιλιόμετρα, πλάτος που κυμαίνεται από 3.600 ως 1.200 μέτρα και βάθος 25 έως 50 οργιές και ελέγχει από την αρχαιότητα ως τις μέρες μας το εμπόριο. Γι' αυτό έγιναν εδώ, τόσοι αιματηροί πόλεμοι από την αρχαιότητα ως τις μέρες μας.

[22]

Page 23: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

Από εδώ πέρασαν οι Βιθυνοί, οι Θράκες, οι Μισοί και οι Φρύγες, για να εγκατασταθούν στη Μικρά Ασία, αλλά και τα ελληνικά φύλα που ίδρυσαν σπουδαίες αποικίες. Τον 6° π.Χ. αιώνα κυρίαρχος των Στενών ήταν η Μίλητος και αργότερα η Αθήνα. Από εδώ πέρασε ακόμα ο Μέγας Αλέξανδρος, ξεκινώντας τη μεγάλη του εκστρατεία, οι Κέλτες, οι Σταυροφόροι και τέλος οι Τούρκοι, που μετά την Άλωση της Πόλης το 1453 έχτισαν στην περιοχή ισχυρά φρούρια.

Στο στενότερο πέρασμα του Ελλησπόντου χτίστηκαν δύο αρχαίες Ελληνικές πόλεις η Σηστός, που ήταν χτισμένη στην ευρωπαϊκή πλευρά, και η Άβυδος, που ήταν χτισμένη στα παράλια της ασιατικής ηπείρου.

δ) Οδός ΜαρμαράΟι περισσότεροι νομίζουν ότι Μαρμαράς, είναι θάλασσα της

Προποντίδας, όμως πρόκειται για το νησί που ήταν μεγαλύτερο της Προποντίδας.

Ο Μαρμαράς, έχει σχήμα αμύγδαλου. Το μήκος του είναι 10 μίλια (από τη Δύση προς την Ανατολή) και το πλάτος του (από Βορά προς Νότο) 5 μίλια. Η συνολική του επιφάνεια είναι 110 τετραγωνικά μίλια. Είναι ένα ορεινό και δασωμένο νησί με ψηλότερη κορυφή την “Ψηλή Ράχη”. Το αρχαίο του όνομα είναι Προκόννησος που το πήρε από ένα είδος ελαφιού που ονομάζεται Πρόκος και αφθονούσε εκεί. Κατά τους Βυζαντινούς χρόνους ονομάστηκε “Προικόννησος”.

Άγνωστο σε ποια εποχή, ονομάστηκε Μαρμαράς, εξαιτίας των λατομείων λευκού μαρμάρου εκλεκτής ποιότητας που βρίσκονται κοντά στην κωμόπολη Παλάτια, που από την αρχαιότητα ως τις μέρες μας λειτουργούσαν αδιάκοπα. Ο πρώτος οικισμός του νησιού έγινε τον 7° αιώνα π.Χ. από τους Μιλήσιους. Από τότε δεν έπαψαν να κατοικούνται από Έλληνες, που ήταν στην πλειοψηφία τους ναυτικοί και ψαράδες.

Πριν από το διωγμό, ο Μαρμαράς είχε 15.379 κατοίκους, 280 Τούρκους, 250 Εβραίους και τους υπόλοιπους Έλληνες. Η πρωτεύουσα του νησιού ήταν ο Μαρμαράς με πληθυσμό 4594 κατοίκους, έδρα του Τούρκου διοικητή και του Μητροπολίτη Προικοννήσου. Εκτός από την πρωτεύουσα υπήρχε η κωμόπολη Παλάτια με 3.742 κατοίκους και τα χωριά Πραστειό με 2.685, Αφθόνη με 2015 , Γαλίμη με 1987 και Κλαζάκι με 356 κατοίκους.

Ο Μαρμαράς, κατά τη διάρκεια του πρώτου διωγμού (1915) ακολούθησε την τύχη των άλλων νησιών της Προποντίδας. Μετά το 1922, οι κάτοικοί του δημιούργησαν στην Χαλκιδική τον Νέο Μαρμαρά.

ε) Οδός Προποντίδας Η Προποντίδα (θάλασσα του Μαρμαρά) είναι κλειστή

θάλασσα που εκτείνεται σε 11.265 τετραγωνικά χιλιόμετρα, μεταξύ του Αιγαίου και του Εύξεινου Πόντου και η επικοινωνία της με αυτές γίνεται μέσω δύο πορθμών του Ελλησπόντου και του

[23]

Page 24: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

Βοσπόρου. Το βάθος της, σε μερικά σημεία της κυμαίνεται ανάμεσα στα 500 και 1400 μέτρα, αλλά τα συνήθη βάθη της είναι από 20 έως 50 μέτρα. Στην Προποντίδα υπήρχαν οκτώ νησιά.

Στα γαλάζια νερά της, υπήρχαν πλήθος ψαριών, που εξασφάλιζαν τη ζωή των κατοίκων των τεσσάρων νησιών της, των μόνων κατοικημένων, που ήταν ο Μαρμαράς , το Αλώνι, η Οφιούσα και η Κούταλη.

Η Προποντίδα αποτελούσε ξεχωριστή επαρχία και είχε δύο δήμους, το δήμο Μαρμαρά με έξι χωριά και το δήμο Πασαλιμανιού στον οποίο ανήκαν τα νησιά Οφιούσα και Κούταλη, ενώ διοικητικά υπάγονταν στο Βιλαέτι Προύσας, εκκλησιαστικά ήταν Μητρόπολη. Το 1907, η επαρχία Προποντίδας είχε 13 κοινότητες με 31.400 κατοίκους. Σ' αυτές τις κοινότητες υπήρχαν 22 εκκλησίες, 21 αγιάσματα, 28 ιερείς, 19 σχολεία με 29 δασκάλους, 1176 μαθητές και 420 μαθήτριες. Οι διωγμοί στην επαρχία Προποντίδας ξεκίνησαν κατά την διάρκεια του Α' Παγκοσμίου Πολέμου. Οι Τούρκοι, με τη δικαιολογία ότι οι κάτοικοι των νησιών εφοδίαζαν τα συμμαχικά υποβρύχια, αποφάσισαν να τους εκτοπίσουν βίαια στις απέναντι ασιατικές περιοχές. Ο διωγμός ήρθε να επισφραγίσει την καταστροφή στην περιοχή που προκάλεσε ο σεισμός του 1912. Αν μετά το σεισμό οι κάτοικοι κατάφεραν να ορθοποδήσουν δν συνέβη το ίδιο και με το διωγμό του 1915.

Με την συνοδεία των Τούρκων χωροφυλάκων, χωρίς να πάρουν ούτε τα ρούχα τους, φορτώθηκαν σε πλοία και μεταφέρθηκαν στις απέναντι ακτές. Οι περιουσίες τους που έμειναν πίσω, με τη φροντίδα του Μητροπολίτη Κυζίκου, σφραγίστηκαν από επιτροπή, όμως τα σπίτια, τα καταστήματα, ως και η ίδια η Μητρόπολη παραβιάστηκαν και τα υπάρχοντα των κατοίκων ρημάχτηκαν. Στα σπίτια των Ελλήνων ματαφέρθηκαν Πομάκοι από την περιφέρεια Μπαλουκσερέρ και μάλιστα με ελληνικά καράβια.

Μετά την ανακωχή, όσοι επέζησαν, (πέντε χιλιάδες άνθρωποι χάθηκαν) επέστρεψαν πίσω και σφίγγοντας τα δόντια προσπάθησαν να ξαναρχίσουν την ζωή τους από την αρχή. Αλλά το 1922 έβαλε τέλος στις ελπίδες τους και πήραν όπως οι άλλοι Έλληνες το δρόμο της προσφυγιάς.

στ) Οδός ΜυριοφύτουΤο Μυριόφυτο ήταν μια μικρή κωμόπολη στα παράλια της

Προποντίδας. Η Ελληνική παρουσία εδώ χάνεται στα βάθη των αιώνων, καθώς πρόκειται για το αρχαίο Μυρτηνό ή Μύρτιο ή Μυρτώνιον, αποικία των Αθηναίων που κατέλαβε ο Φίλιππος ο Μακεδών το 346 π.Χ.

Το 1063 ένας δυνατός σεισμός την κατέστρεψε. Οι κάτοικοί της την έχτισαν ξανά, όμως οι καταστροφές επαναλήφθηκαν το 1343, το 1354 και τέσσερις αιώνες μετά το 1766.

Το Μυριόφυτο υπαγόταν διοικητικά στο Σαντζάκιο Καλλιπόλεως και ήταν έδρα του ομώνυμου καζά στα όρια του οποίου κατοικούσαν 19.206 Έλληνες και 1569 Τούρκοι. Σε όλο τον καζά Μυριόφυτου υπήρχαν 14 Ελληνικά σχολεία με 30 δασκάλους

[24]

Page 25: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

και 1980 μαθητές, ενώ στην ίδια πόλη που ήταν έδρα της εκκλησιαστικής διοίκησης Μυριόφυτου και Περιστάσεως κατοικούσαν 5.000 Έλληνες.

Η όμορφη παραθαλάσσια κωμόπολη κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών πολέμων δέχτηκε ένα ακόμη ισχυρό χτύπημα από τον Εγκέλαδο και ισοπεδώθηκε μαζί με άλλα Γανοχώρια. Το οριστικό χτύπημα όμως της έδωσαν τα γεγονότα του 1922 που εξανάγκασαν τους κατοίκους της να πάρουν το δρόμο της προσφυγιάς.

ζ) Οδός Ανδριανουπόλεως

Στον προσφυγικό συνοικισμό των «Νέων Κυδωνιών», η ονομασία των δρόμων έγινε με σκοπό να τιμηθούν οι ιστορικές κοιτίδες των προσφύγων. Έτσι, οι τρεις μεγάλες παράλληλοι στην Ιερά Οδό, που αρχίζουν από το ποτάμι και καταλήγουν στη λεωφόρο Θηβών, πήραν κατά σειρά τα ονόματα της Σμύρνης , της Κωνσταντινουπόλεως και της Ανδριανουπόλεως, που ήταν οι πιο μεγάλες πόλεις που άφησαν πίσω.

η) Οδός Ιωνίας

Για τον περισσότερο κόσμο, τα παράλια της Μικράς Ασίας είναι γνωστά σαν γη της Ιωνίας. Ιωνία, όμως, κατά τους αρχαίους χρόνους, ονομαζόταν η ασιατική ακτή του Αιγαίου πελάγους και ακριβέστερα η περιοχή μεταξύ Μιλήτου και Φώκαιας, στην οποία υπήρχαν οι δώδεκα πόλεις που ίδρυσαν οι Ίωνες.

θ) Οδός Πανόρμου

Η πόλη Πάνορμος (Μπαντίρμα) ήταν χτισμένη στα παράλια της Προποντίδας, στη νότια ακτή της χερσονήσου της Κυζίκου, 60

[25]

Page 26: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

ναυτικά μίλια δυτικά της Κωνσταντινούπολης και 100 χιλιόμετρα βορειοδυτικά της Προύσας.

Είναι αρχαία ελληνική πόλη, όμως δεν υπάρχουν αρχαία ευρήματα που να μας δίνουν πληροφορίες για το παρελθόν της.

Οι ιστορικές πηγές αναφέρουν ένα βυζαντινό οικισμό που ιδρύθηκε τον 11° αιώνα μ.Χ. για να φιλοξενήσει τους κατοίκους της Κυζίκου, που καταστράφηκε από το σεισμό του 1063. Τον 13° αιώνα οι Σταυροφόροι χρησιμοποίησαν το λιμάνι της “Πάνορμον” εναντίον των Βυζαντινών, ενώ το 1339 ο Σουλτάνος Μουράτ Α' την κατέλαβε.

Χάρη στο λιμάνι της, που ήταν από τα σπουδαιότερα της Προποντίδας, και τη σπουδαία θέση της έγινε η σημαντικότερη εμπορική διέξοδος της Μικράς Ασίας προς την Ευρώπη και την Μαύρη Θάλασσα. Τα προϊόντα ολόκληρου του νόμου Μπαλικεσίρ, τόσο τα γεωργικά όσο και τα βιομηχανικά, εξασφάλιζαν στους κατοίκους ιδιαίτερη ευμάρεια.

Η Πάνορμος, που ως το 1874 ήταν μια κακοχτισμένη πόλη της Ανατολής, κατά τη διάρκεια του Κριμαϊκού Πολέμου έγινε το κέντρο ανεφοδιασμού του γαλλικού στρατού. Είχε ξύλινα σπίτια, που πρόσφεραν ασφάλεια στους δυνατούς σεισμούς, αλλά αυτό την έκανε ευάλωτη στη φωτιά. Το 1874 μεγάλη φωτιά κατέστρεψε το μεγαλύτερο μέρος της πόλης. Ξαναχτίστηκε από την αρχή σε νέα σχέδια και έτσι απέκτησε φαρδιούς δρόμους με πεζοδρόμια και δενδροστοιχίες.

Οι Έλληνες κάτοικοί της, που πριν από την ανταλλαγή έφταναν τους 2.000, όπως και οι 1.500 Αρμένιοι, ασχολούνταν κυρίως με το εμπόριο και την καλλιέργεια του μεταξιού. Η ελληνική κοινότητα είχε τέσσερις ναούς και τέσσερα μοναστήρια, διατηρούσε ημιγυμνάσιο αρρένων, οικοτροφείο θηλέων, έντεκα πρωτοβάθμιες σχολές αρρένων και δύο θηλέων και υπαγόταν εκκλησιαστικά στη Μητρόπολη Κυζίκου. Κατά τη διάρκεια της Μικρασιατικής Εκστρατείας, ο ελληνικός στρατός κατέλαβε την Πάνορμο στις 19/6/1920 και τη χρησιμοποίησε ως έδρα του μέχρι τον Αύγουστο του 1922. Τότε έφτασαν και εδώ τα φοβερά νέα και οι κάτοικοί της άρχισαν να φεύγουν με δικά τους μέσα για τα νησιά της Προποντίδας. Χάρη στην παρουσία του στρατού, αλλά και του “Αβέρωφ” οι Παντιρμαλήδες (όπως αποκαλούσαν τους κατοίκους της Πανόρμου) κατάφεραν να φύγουν με ασφάλεια και να καταφύγουν στην Ελλάδα. Μαζί τους μετέφεραν στην Ελλάδα τη θαυματουργή εικόνα της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος, που δεν θέλησαν να την αφήσουν στα χέρια των Τούρκων.

Η Πάνορμος είναι μια όμορφη Πόλη 100.000 κατοίκων και ένας από τους μεγαλύτερους δήμους του Νομού Μπαλουκεσέρ. Μετά την ανταλλαγή των πληθυσμών εγκαταστάθηκαν εκεί

Μουσουλμάνοι από την Θεσσαλονίκη και την Καβάλα.

ι ) Οδός Προύσης

[26]

Page 27: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

Η Προύσα ήταν χτισμένη στους πρόποδες του όρους Ολύμπου της Μυσίας ήταν η σπουδαιότερη πόλη της Βιθυνίας.

Κατά τον Πλίνιο την είχε ιδρύσει ο βασιλιάς της Βιθυνίας Προυσίας ο Α' γύρω στο 185 π.Χ. με τη σύμπραξη του Αννίβα που είχε καταφύγει σε αυτή.

Ο Πλίνιος, έχτισε λαμπρά κτίσματα στην Προύσα και έφτιαξε εκεί βιβλιοθήκη. Κατά την δική του εποχή, διαδόθηκε και ο χριστιανισμός. Την ίδια φροντίδα για την Προύσα έδειξαν και οι Βυζαντινοί για τους οποίους ήταν διάσημο θέρετρο. Οι Βυζαντινοί έχτισαν στην Προύσα λαμπρούς χριστιανικούς ναούς.

Μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Σταυροφόρους η πόλη υπέκυψε αλλά ο ιδρυτής του Βασιλείου της Νίκαιας Θεόδωρος Λάσκαρις την κατέλαβε και επισκεύασε το φρούριο της.

Οι Τούρκοι που από αιώνες ήθελαν την εύφορη περιοχή της Βιθυνίας, με αρχηγό τους τον Οσμάν και μετά το θάνατό του με το γιό του Ορχάν καταλαμβάνουν το 1326 μ.Χ. την πόλη. Ο Ορχάν έβγαλε διαταγή ότι θα ήταν ελεύθεροι να φύγουν οι Έλληνες κάτοικοι αν πλήρωναν 30.000 χρυσά. Πολλοί επέλεξαν να φύγουν και να πάνε στην ελεύθερη Κωνσταντινούπολη. Όσο για τα χρήματα χρησιμοποιήθηκαν για να χτιστούν λαμπρά τεμένη αντάξια της πόλης που έκανε πρωτεύουσα του Οθωμανικού κράτους. Χαρακτηριστικό είναι το τέμενος Γαζί-Χουγγιάρ που χτίστηκε το 1365 και είναι λαμπρό δείγμα αραβικής αρχιτεκτονικής. Ως τα τέλη του 16ου αιώνα, οι Σουλτάνοι, δεν έπαυαν να κοσμούν την πρωτεύουσα τους με λαμπρά μνημεία και μαυσωλεία στα οποία θάβονταν οι οικογένειές τους. Χάρη στα άφθονα νερά που υπήρχαν, η περιοχή της Προύσας είχε πλούτο. Η σπουδαιότερη πηγή αυτού του πλούτου αποτελούσε η καλλιέργεια του μεταξοσκώληκα. Τον πληθυσμό της τον αποτελούσαν 50.000 Τούρκοι, 7.500 Αρμένιοι και 5.500 Έλληνες που κατοικούσαν σε τρεις συνοικίες.

Η Προύσα χτυπήθηκε από πολλές καταστροφές. Η πρώτη ήταν το 1804 όταν μεγάλη πυρκαγιά κατέστρεψε την πόλη, ενώ μεγάλοι σεισμοί την χτυπούσαν από καιρό σε καιρό. Πάντα κατάφερνε να ορθοποδήσει και να χτιστεί καλύτερα από πριν.

Στις 27 Ιουνίου του 1920, μετά από σκληρή μάχη, η Μεραρχία Αρχιπελάγους του Ελληνικού Στρατού μπήκε στην Προύσα. Με δάκρυα, δύο χρόνια μετά αποχαιρέτησαν την πόλη τους και πήραν το δρόμο της προσφυγιάς.

κ) Οδός Κερασούντος

[27]

Page 28: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

Η Κερασούντα ήταν αποικία της Σινώπης. Χτίστηκε το 630 π.Χ. και σύντομα έγινε μια από τις μεγαλύτερες πόλεις του Πόντου. Το όνομά της το οφείλει στις άφθονες κερασιές που είχε. Το Κερασούς (κέρας-ους) οφείλεται στο περίεργο σχήμα του βουνού της που έχει οξεία αιχμή (σαν κέρας) και το ελλειψοειδές σχήμα της ράχης του, που μοιάζει με ανθρώπινο αυτί. Στην πόλη αυτή φιλοξενήθηκε ο Ξενοφών και οι Μύριοι το 400 π.Χ. και την αναγνωρίζει σαν πόλη Ελληνίδα.

Σε όλη την διάρκεια της αρχαιότητας η Κερασούντα παρέμεινε ανεξάρτητη ως την ίδρυση του “Βασιλείου του Πόντου” από την Μιθριδάτη. Κατά τη διάρκεια της Ρωμαϊκής κατοχής διατήρησε την αυτονομία της και αναπτύχθηκε. Στα χρόνια των Κομνηνών ήταν η δεύτερη πόλη του Πόντου μετά την Τραπεζούντα. Οι Κομνηνοί την οχύρωσαν και την στόλισαν με λαμπρά κτίρια. Μετά την κατάλυση της Αυτοκρατορίας της Τραπεζούντας πολλοί κάτοικοι της Κερασούντας, μη θέλοντας να ζήσουν κάτω από τον Τουρκικό ζυγό μετανάστευσαν σε άλλα μέρη και ιδιαίτερα στη Ρωσία.

Πριν από την ανταλλαγή των πληθυσμών, το 1922, η πόλη είχε 22.000 κατοίκους από τους οποίους οι 12.000 ήταν Έλληνες που διέθεταν οργανωμένη κοινότητα. Οι περισσότεροι από αυτούς ήταν ναυτικοί και έμποροι. Από το λιμάνι της πόλης εξάγονταν φουντούκια, καρύδια, δέρματα, ξυλεία και βέβαια κεράσια. Η ελληνική κοινότητα είχε υπό την προστασία της τα σχολεία και τις Εκκλησίες. Υπήρχαν δύο νηπιαγωγεία, δημοτική σχολή με τέσσερις τάξεις και τριτάξιο σχολαρχείο, ημιγυμνάσιο και Παρθεναγωγείο.

Η Κερασούντα είχε την ατυχία να γνωρίσει από κοντά τον θηριώδη Τοπάλ Οσμάν, που το 1915 ξεκίνησε τον άγριο διωγμό των Αρμένιων και των Ελλήνων. Σήμερα η πόλη που οι Τούρκοι την ονομάζουν Κιρεσούν έχει 30.000 κατοίκους. Σώζονται ακόμη τα κτίρια που στέγαζαν τα ελληνικά σχολεία αλλά έχουν χαθεί για πάντα οι Ελληνικές Εκκλησίες, όπως ο Ναός της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος με τις 7 καμπάνες και το μνημείο ύψους 54 μέτρων που είχε στηθεί στη μνήμη του δημάρχου της πόλης Γεώργη Κωνσταντινίδη.

[28]

Page 29: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

λ) Οδός Μοσχονησίων

Τα Μοσχονήσια ήταν η Εκατόνησος των αρχαίων Ελλήνων. Στην πραγματικότητα πρόκειται για 40 κομμάτια γης που ξεπηδούν από την θάλασσα, είκοσι από τα οποία είναι νησιά ενώ τα άλλα είναι μεγάλοι σκόπελοι και είναι διασκορπισμένα ανάμεσα στις Κυδωνίες και τη Λέσβο.

Οι Έλληνες αποίκησαν εδώ, από τον 8° π.Χ. αιώνα όπου έχτισαν μεγάλο ναό προς τιμήν του Εκαταίου Απόλλωνα και της θεάς Εκάτης, τα ερείπια του οποίου υπάρχουν μέχρι σήμερα. Τα Εκατόνησα, Αιολική αποικία, ήταν μέλος της Αθηναϊκής συμμαχίας και στη συνέχεια πέρασε στον Μέγα Αλέξανδρο και τους διαδόχους του μετά στους Ρωμαίους. Ο Χριστιανισμός απόκτησε ρίζες βαθιές στην αρχαία αυτή Ελληνική γη. Οι Μοσχονησιώτες έχτισαν πάνω στα νησιά τους μεγάλες και όμορφες εκκλησίες και μοναστήρια που ήταν φημισμένα για τον πλούτο τους.

Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας στα Μοσχονήσια κατοικούσαν μόνο Έλληνες που ασχολούνταν με την ναυτιλία και δούλευαν σε ξένα καρνάγια, στη Μυτιλήνη, τη Σύρα, ως και την Μαύρη Θάλασσα. Ταξιδεύανε σε όλη τη Μεσόγειο μεταφέροντας εμπορεύματα ενώ όσοι έμεναν στο νησί ήταν γεωργοί.

Οι Μοσχονησιώτες όπως και οι Κυδωνιάτες, ήταν από τους πρώτους που βοήθησαν οικονομικά την προετοιμασία της επανάστασης. Όταν ο ελληνικός στόλος έπλευσε προς την περιοχή τους δεν δίστασαν να υψώσουν την ελληνική σημαία στο Κλειδί, το μεγαλύτερο νησί που ήταν κατοικημένο. Το θάρρος τους εξαγρίωσε του Τούρκους που ξέσμασαν με άγριες σφαγές σε βάρος τους.

Από εκεί ξεκίνησε η περιπέτειά τους που κράτησε επτά ολόκληρα χρόνια. Άλλοι εγκαταστάθηκαν στην Άνδρο, άλλοι στην Τήνο, άλλοι στην Κέα και την Ύδρα. Πέρασαν πολλά χρόνια για να ξαναγυρίσουν πίσω οι Μοσχονησιώτες αλλά από το 1831 μέχρι το 1918 είχαν καταφέρει να στήσουν και πάλι την πόλη τους που είχε φτάσει τις 4.000 ψυχές.

Για μισό αιώνα η ζωή τους κυλούσε ήρεμα ώσπου έφτασε η περίοδος του πρώτου διωγμού 1914-1918. Οι 6.000 Έλληνες κάτοικοι βρέθηκαν στο μάτι του κυκλώνα και πήραν το δρόμο της προσφυγιάς.

[29]

Page 30: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

μ) Οδός ΠεργάμουΗ Πέργαμος, ήταν η σπουδαιότερη ελληνική πόλη της Μικράς

Ασίας. Κατοικήθηκε από την παλαιολιθική εποχή της. Θα πάρει το όνομά της από τον Πέργαμο, γιο του Νεοπτόλεμου (βασιλιά της Ηπείρου) που το 1125 π.Χ. θα την περιβάλλει με ένα κάστρο.

Κάτω από την κυριαρχία των Αιολέων θα μείνει η Πέργαμος ως το 700 π.Χ. Η ξένη κατοχή θα τερματιστεί το 344 π.Χ. από τον Μεγάλο Αλέξανδρο και μετά το θάνατό του, το 323 π.Χ. από τον ηγεμόνα το στρατηγό Λυσίμαχο. Μετά το θάνατό του, θα αναλάβει την ηγεμονία ο ανιψιός του Ευμένης ο Α' (263-241 π.Χ.) που θα βάλει τα θεμέλια της ξακουστής πολιτείας. Ανοικοδόμησε τα παλιά φρούρια και έφτιαξε στη θέση τους καινούργια.

Το 1300 θα κατακτηθεί από τους Τούρκους και θα μεταβληθεί σε μια ασήμαντη τουρκική επαρχία ως τα μέσα του 18ου αιώνα όπου θα αναλάβει τις τύχες της ο Καραοσμάνογλου. Οι συνθήκες ζωής των κατοίκων θα βελτιωθούν κι ο ελληνικός πληθυσμός θα αρχίσει να πυκνώνει με προσέλευση αποίκων από την Πελοπόννησο, τη Στερεά Ελλάδα, την Ήπειρο. Τη Μακεδονία και τα νησιά του Αιγαίου. Οι Έλληνες βρήκαν την ευκαιρία να εξελιχτούν, να πάρουν το εμπόριο στα χέρια τους και να αποκτήσουν τεράστιες περιουσίες. Η Πέργαμος γέμισε σχολεία και εκκλησίες.

Το 1914 η πόλη της Πέργαμου συνεχίζει να αναπτύσσεται. Αποκτά νηπιαγωγείο, Παρθεναγωγείο, Αρρεναγωγείο, ξενοδοχεία, λέσχες και καφενεία. Το 1914 ξεσπά η μεγάλη θύελλα. Οι Νεότουρκοι επιβάλλουν ένα μποϋκοτάζ.

Έτσι 10.000 Περγαμηνοί εγκαταλείπουν τα σπίτια τους και τις περιουσίες τους και με ένα μπογαλάκι στο χέρι αναζητούν καταφύγιο στα νησιά του Αιγαίου.

Πέντε χρόνια κράτησε εκείνο το πρώτο στάδιο της προσφυγιάς, ως τον Ιούνιο του 1919 που το 6° Σύνταγμα της Μεραρχίας Αρχιπελάγους απελευθέρωσε την γη την ιερή της Περγάμου και από τον Ιούλιο άρχισαν να ξαναγυρίζουν οι ξεριζωμένοι στον τόπο τους.

Μέσα σε τρία χρόνια (1919-1922) κατάφεραν να κερδίσουν το χαμένο έδαφος. Τα ερειπωμένα σπίτια γέμισαν ζωή, τα σχολεία παιδιά, οι εκκλησίες λειτουργήθηκαν, τα μαγαζιά άνοιξαν και χωράφια καλλιεργήθηκαν και πάλι. Ώσπου ήρθε η καταστροφή. Μαθαίνοντας τα κακά μαντάτα από το μέτωπο κάποιοι Περγαμηνοί πήραν και πάλι το δρόμο της προσφυγιάς.

ν) Οδός ΣμύρνηςΑπέναντι από τη Χίο απλώνεται η αρχόντισσα της Ιωνίας, η

Γιαούρ Ισμίρ (Άπιστη Σμύρνη) όπως την αποκαλούσαν οι Τούρκοι.Η ιστορία της χάνεται στα βάθη του χρόνου. Κατοικήθηκε

από Αιολείς, που έφτασαν εκεί από την Ελλάδα. Έγινε το πιο σημαντικό εμπορικό κέντρο του Αιγαίου, αλλά και ολόκληρης της Μεσογείου που θα δεχτεί επιδρομές από λαούς της Ασίας. Τον 7°

[30]

Page 31: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

αιώνα, οι Ινδοί, οι Λύδιοι, θα λεηλατήσουν και θα μεταβληθεί σ' έναν έρημο τόπο.

Την πόλη θα αναστήσει ο Μέγας Αλέξανδρος. Αυτός θα εκτιμήσει την στρατηγική της θέση. Θα οχυρωθεί με κάστρα και φρούρια και θα διακοσμηθεί με μεγαλόπρεπα κτήρια, επιβλητικούς ναούς και έργα τέχνης, που θα την κάνουν την πιο όμορφη πόλη της Μικράς Ασίας. Ο πληθυσμός της, όταν έφτασαν εκεί οι Ρωμαίοι, ξεπερνούσε τις 100.000 κατοίκους .

Η Σμύρνη θα αλλάξει πρόσωπο τους πρώτους αιώνες μετά τη γέννηση του Χριστού. Οι Απόστολοι Παύλος και Ιωάννης, θα σπείρουν το σπόρο της νέας Θρησκείας. Χτίστηκαν πολλές εκκλησίες στη Σμύρνη. Η πιο παλιά ορθόδοξη εκκλησία, ήταν ο Άγιος Πολύκαρπος που χτίστηκε τα πρώτα βυζαντινά χρόνια.

Όταν ξέσπασε η Ελληνική Επανάσταση του 1821, η Σμύρνη ήταν μία πλούσια ελληνική πόλη, μα πλήρωσε για άλλη μία φορά ακριβά το τίμημα της δόξας της, αφού δέχτηκε κατά κύματα τις επιθέσεις των γενιτσάρων, που έσφαζαν και λεηλατούσαν τον ελληνικό πληθυσμό. Στα τέλη του 19ου αιώνα, η Σμύρνη ήταν μία όμορφη μεγαλούπολη. Το καύχημα της ήταν το λιμάνι της, που ανακατασκευάστηκε το 1870.

Η Σμύρνη χωριζόταν σε δύο μέρη. Στην επάνω πολιτεία (πάνω Μαχαλά) και στην κάτω πολιτεία. Ο πάνω μαχαλάς κατοικούνταν αποκλειστικά από τους Τούρκους και λιγοστούς Εβραίους. Στον κάτω μαχαλά ζούσαν κυρίως Έλληνες και Ευρωπαίοι.

Οι Σμυρνιοί έδιναν τεράστια σημασία στην εκπαίδευση των παιδιών τους. Εκτός από τα σχολεία που συντηρούσαν οι εύποροι Έλληνες και η εκκλησία, υπήρχαν και πολλά ιδιωτικά εκπαιδευτήρια Γυμνάσια και Λύκεια, το Παρθεναγωγείο. Η μουσική, το θέατρο και η ζωγραφική, ήταν οι αγαπημένες ενασχολήσεις των Σμυρνιών.

Η Σμύρνη, η αρχόντισσα, θα γνωρίσει τις μεγαλύτερες στιγμές της ιστορίας της, όταν θα υποδεχθεί τον ελληνικό στρατό, το Μάη του 1919. Οι διεθνείς συνθήκες, είχαν δώσει στην Ελλάδα τη διοίκηση του Βιλαετιού της Σμύρνης. Μα τα συμφέροντα των μεγάλων, ιδιαίτερα των Ιταλών και των Γερμανών, επέβαλλαν συνεργασία με τους Τούρκους και ξερίζωμα των Ελλήνων.

Στα τέλη του Αυγούστου η ένδοξη πόλη, εγκαταλελειμμένη στην τύχη της, χωρίς την προστασία του ελληνικού στρατού περιμένει το κακό. Λίγες μέρες αργότερα, το τουρκικό ιππικό μπαίνει στην πόλη και αρχίζουν οι λεηλασίες των ελληνικών μαγαζιών. Οι Έλληνες ανησυχούν μα δεν έχουν ακόμη λόγο να φοβούνται. Ο Κεμάλ τους έχει διαβεβαιώσει πως δεν κινδυνεύουν. Στις 11/9/1922 οι Τούρκοι μπαίνουν στην Αρμένικη συνοικία, καίνε και σφάζουν αθώους και ανυπεράσπιστους ανθρώπους. Η αρμένικη συνοικία είναι πλέον ένα ανθρώπινο σφαγείο. Η ώρα των Ελλήνων έχει φτάσει. Την άλλη μέρα 12/9/1922 έχουν σειρά οι Έλληνες, τα άγρια στίφη ορμούν επάνω στον άμαχο πληθυσμό. Οι ηλικιωμένοι σφάζονται επί τόπου. Οι νεώτεροι μεταφέρονται έξω από την πόλη και εκτελούνται ομαδικά. Όσοι ήταν ζωντανοί, έφυγαν με καράβια για την Αθήνα.

[31]

Page 32: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

Η Σμύρνη της οποίας το όνομα φέρουν δεκάδες δρόμοι της Αθήνας και ένας από τους εμπορικότερους δρόμους της πόλης μας.

ξ) Οδός Φιλαδελφείας

Τη Φιλαδέλφεια την έκτισε ο βασιλιάς της Περγάμου, Άτταλος ο Β’ ο επονομαζόμενος Φιλάδελφος το 140 π.Χ. και την κόσμησε με λαμπρούς ναούς των οποίων τα ερείπια υπάρχουν ακόμη.

ο) Οδός Κιουτάχειας

Το όνομά της η πόλη το πήρε από τον Κότη τον βασιλιά των Φρύγων που την έκτισε τον 8ο αιώνα π.Χ. Οι Φρύγοι , που είχαν έρθει από τη Θράκη , απώθησαν τους Χετταίους και εγκαταστάθηκαν στην Κεντρική Ασία δημιουργώντας ένα ισχυρό κράτος με πρωτεύουσα το Γόρδιο που έφτανε ως την Κιλικία και το Αιγαίο Πέλαγος.

π) Οδός Κυδωνιών

Ο προσφυγικός συνοικισμός που προέκυψε μετά την απαλλοτρίωση του 1929 αποτέλεσε τη βάση του κατοπινού Δήμου Αιγάλεω και ονομάστηκε Συνοικισμός Νέων Κυδωνιών.

ρ) Οδός Κωνσταντινουπόλεως

Όταν ο Κωνσταντίνος έγινε μονοκράτορας, εγκατέλειψε την Ρώμη και στράφηκε προς την Ανατολή, αναζητώντας την πόλη που θα μπορούσε να γίνει η νέα πρωτεύουσα του κράτους του. Το αρχαίο Βυζάντιο συγκέντρωνε πολλά και σημαντικά πλεονεκτήματα. Ήταν μια πόλη με τεράστια στρατηγική σημασία. Ο Κωνσταντίνος έδωσε διαταγή να ξεκινήσουν οι εργασίες της ανοικοδόμησης. Έφερε αρχιτέκτονες και τεχνίτες από κάθε γωνιά της επικράτειας που άρχισαν να κτίζουν λαμπρά κτίσματα. Στα επίσημα εγκαίνια της πόλης που έγιναν με περισσή λαμπρότητα.

Η οικοδομική δραστηριότητα εξακολούθησε και μετά τα επίσημα εγκαίνια. Σύντομα τελείωσαν τα τείχη που είχαν θεμελιωθεί το 324 μ.Χ. , φτιάχτηκε το μεγάλο παλάτι, τελειοποιήθηκε ο ιππόδρομος, διαμορφώθηκαν πλατείες, χτίστηκαν οι εκκλησίες της Αγίας Ειρήνης και των Αγίων Αποστόλων και μπήκαν τα θεμέλια της Αγίας Σοφίας, ιδρύθηκε το πανεπιστήμιο με τις αίθουσες ακροάσεων και τη βιβλιοθήκη κ.λ.π.

Σημαντική επέμβαση στην πόλη έγινε επί Ιουστινιανού ο οποίος έχει συνδέσει το όνομά του με το λαμπρότερο ναό της χριστιανοσύνης, την Αγία Σοφία. Η Κωνσταντινούπολη είναι πια μια μεγάλη πόλη, που αποτελεί το πολιτικό, οικονομικό και πολιτιστικό κέντρο της νέας αυτοκρατορίας.

Το 1453 η Πόλη πέφτει στα χέρια των Τούρκων. Η άλωσή της τραυματίζει τις ψυχές των Ελλήνων. Οι Τούρκοι δεν περιορίζονται

[32]

Page 33: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

στην λεηλασία. Θέλουν να εξαφανίσουν κάθε ίχνος ελληνισμού από αυτήν. Καταστρέφουν το μεγάλο παλάτι, η Αγία Σοφία μετατρέπεται σε τζαμί.

Η Κωνσταντινούπολη, ακόμα και μετά την άλωσή της, παρέμεινε φάρος της Ορθοδοξίας και του Ελληνισμού και το μεγαλύτερο πολιτιστικό κέντρο της υπόδουλης Ελλάδας.

Η πολιτιστική άνθιση της Κωνσταντινούπολης θα φτάσει στον απόγειό της το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα. Δεκάδες πολιτιστικοί σύλλογοι λειτουργούν και πλήθος εφημερίδες και περιοδικά κυκλοφορούν.

Μετά την Μικρασιατική καταστροφή και τη Συνθήκη της Λωζάννης ο ελληνικός πληθυσμός της Κωνσταντινούπολης, εξαιρέθηκε από την ανταλλαγή. Οι Έλληνες της Πόλης συνέχισαν έτσι την ζωή τους ως το 1955 που υπέστησαν νέο διωγμό.

Σήμερα 3.000 Έλληνες ζουν στην Πόλη σύμβολο του Ελληνισμού, από 245.000 που ζούσαν εκεί το 1923! Από τα 50 σχολεία τα ελληνικά τρία μόνο λειτουργούν σήμερα με περίπου 300 μαθητές που και αυτοί ακόμα ονειρεύονται να εγκατασταθούν στην Ελλάδα.

σ) Οδός Μαγνησίας

Στην περιοχή της Καρίας, στην Κεντρική Μικρά Ασία κοντά στον ποταμό Μαίανδρο τον 11ο π.Χ. αιώνα ιδρύθηκε αυτή η πόλη . Την ίδρυσαν Μάγνητες που κατά την παράδοση είχαν έρθει να εγκατασταθούν στη Θεσσαλία, αλλά αναγκάστηκαν να φύγουν κυνηγημένοι από τους Θεσσαλούς και τους Δωριείς και να στραφούν στη Μικρά Ασία, φτιάχνοντας εκεί μια νέα πόλη.

τ) Ιερά Οδός

Ο αρχαιολογικός χώρος που περιλαμβάνει τμήμα της αρχαίας Ιεράς Οδού που αποκαλύφθηκε πρόσφατα, βρίσκεται στην Πλατεία Εσταυρωμένου στο Αιγάλεω και στη θέση του ομώνυμου σταθμού. Η Ιερά οδός ήταν η κυριότερη Ιερά οδός της αρχαιότητας και οδηγούσε από την Αθήνα στην Ελευσίνα. Ξεκινούσε από την Ιερά Πύλη στον Κεραμεικό και ακολουθούσε σχεδόν το σημερινό ομώνυμο δρόμο. Οι δρόμοι στους οποίους διδόταν το όνομα Ιερά Οδός στα αρχαία χρόνια οδηγούσαν κυρίως σε ιερά και από αυτούς περνούσαν θρησκευτικές πομπές επίσημων εορτών.

Στο πλαίσιο της επέκτασης της Γραμμής 3 του Μητροπολιτικού Σιδηροδρόμου Αθηνών στην περιοχή του Αιγάλεω, διεξήχθη ανασκαφική έρευνα, η οποία αποκάλυψε τμήμα της αρχαίας Ιεράς οδού και εκατέρωθεν της λείψανα παρόδιου νεκροταφείου. Αποκαλύφθηκαν αποσπασματικά 18 τάφοι διαφόρων ειδών, κεραμοσκεπείς, λακκοειδείς, πυρές, ένας εγχυτρισμός καθώς και οι

[33]

Page 34: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

πυθμένες τριών σαρκοφάγων. Όπως προαναφέρθηκε, ήταν εντελώς επιφανειακοί και κατά συνέπεια κατεστραμμένοι. Τα κτερίσματά τους διασκορπισμένα σε όλο το χώρο περιορίζονται σε λίγα πινάκια, αρυβαλλοειδή ληκύθια και κανθάρους που χρονολογούνται κυρίως στον 4ο αι. π.Χ. Γενικώς η κεραμική που συγκεντρώθηκε από όλον τον ανασκαφικό χώρο χρονολογείται από τον 5ο αι. π.Χ. μέχρι και τον 20ο αι. μ.Χ. εξαιτίας της επιφανειακής θέσης των αρχαίων αφ΄ ενός και των πολλαπλών παραβιάσεων του χώρου αφ΄ ετέρου.

Σε παλαιότερες σωστικές ανασκαφές, κυρίως στα έργα διαπλάτυνσης του σύγχρονου δρόμου, η Ιερά οδός είχε αποκαλυφθεί αποσπασματικά, μόνο όμως στην ανασκαφή της πλατείας Εσταυρωμένου η οδός αποκαλύφθηκε σε όλο της το πλάτος και σε τόσο μεγάλο μήκος. Για το λόγο αυτό, με την Υπουργική Απόφαση ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Α1/Φ03/36415/2329/30-7-1999 κηρύχθηκε διατηρητέα, ορατή και επισκέψιμη.

“Κανένας δεν πρέπει να περνάει την Ιερά Οδό με αυτοκίνητο-είναι ιεροσυλία. Πρέπει να την περπατά, όπως την περπατούσαν οι αρχαίοι, και να αφήνει όλο του το είναι να πλημμυρίζει με φως. Αυτή δεν είναι χριστιανική λεωφόρος: έγινε από τα πόδια αφοσιωμένων παγανιστών πηγαίνοντας πηγαίνοντας προς την μύηση στην Ελευσίνα. Δεν υπάρχει πόνος ούτε μαστίγωμα της σάρκας που να συνδέονται με αυτή τη μυσταγωγική φωταψία. Όλα εδώ μιλάνε τώρα, όπως αιώνες πριν, για μια φωταψία, μία εκτυφλωτική ευχάριστη φωταψία. Το φως αποκτά μία υπερβατική ιδιότητα: δεν είναι απλώς το φως της Μεσογείου, είναι κάτι παραπάνω, κάτι απροσμέτρητο, κάτι ιερό”Henry Miller, Αμερικάνος συγγραφέας ο οποίος επισκέφτηκε την περιοχή το 1939

υ) Οδός Θηβών

Χτίστηκε κατά το μύθο από τον Κάδμο. Η Θήβα, η γενέτειρα του μυθικού ήρωα Ηρακλή και έξοχων ανδρών, όπως ο Πίνδαρος και Επαμεινώνδας, έπαιξε σπουδαίο ρόλο στις υποθέσεις της Ελλάδος, από την αρχή της ιστορίας της, καθώς μαρτυρούν οι πολλοί μύθοι της πόλεως.

Αν και δεν υπήρξε μεγάλη δύναμη, για ένα μικρό χρονικό διάστημα, χάρη στην μεγαλοφυΐα του Επαμεινώνδα και τον άριστα εκπαιδευμένο στρατό της, οδηγούμενο από τον Ιερό Λόχο, πήρε την ηγεμονία της Ελλάδος, νικώντας την αήττητη Σπάρτη. Ανάμεσα σε άλλες επιτυχίες, ήταν και η δημιουργία συμμαχίας υπό την ηγεμονία της, η οποία ένωνε σχεδόν όλες της πόλεις της Βοιωτίας.

[34]

Page 35: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

Β) Εκκλησίες Αιγάλεω

α) Ιερός Ναός Αγ. Αικατερίνης: Η αρχική του μορφή κατά τη δεκαετία του ΄70 ήταν παράπηγμα όπως τα στρατιωτικά «τολ» χωρισμένο σε δυο μέρη για τον κυρίως Ναό του Προφήτη Ηλία που μεταφέρθηκε με δυο πλατφόρμες από την άνω Αγία Βαρβάρα και τοποθετήθηκε αρχικά στη θέση που είναι σήμερα τα δημοτικά σχολεία. Στη σημερινή του θέση μεταφέρθηκε γύρω στο 1975-76 και αργότερα επίσημα αναγνωρίστηκε ως ενοριακός Ναός με ενέργειες των εφημέριων του Αγ. Κων/νου Αιγάλεω π. Εμμανουήλ Ζαχαριουδάκη και Σωκράτη Παπαδογεωργάκη. Με δωρεές των πιστών το αρχικό παράπηγμα αντικαταστάθηκε από μικρό μονόκλιτο Ναό, ο οποίος στη συνέχεια κατεδαφίστηκε και στην ίδια θέση, αφού εκπονήθηκαν τα σχέδια κατασκευάστηκε το υπόγειο για να κτιστεί πάνω απ' αυτό ο νέος περικαλλής Ναός. Προσωρινά οι λατρευτικές ανάγκες εξυπηρετούνται από την υπόγεια αίθουσα που έχει στον Ναό. Μεταξύ των δωρεών επισημαίνεται αυτή του κ.Βουλγαράκη Κυριάκου ο οποίος ανέλαβε εξ ολοκλήρου το κόστος για τα στασίδια.

β) Ιερός Ναός Αγ. Τριάδος (Λιούμη).

Θεμελιώθηκε αρχικά ως παράγκα στις 6 Νοεμβρίου 1961, ημέρα Κυριακή τις βραδινές ώρες για να αποφευχθούν αντιδράσεις των αρχών διότι ούτε άδεια ούτε σχέδιο για την ανέγερση του ναού υπήρχε. Θεμελιώθηκε μάλιστα υπό καταρρακτώδη βροχή που διήρκεσε όλη τη νύκτα∙ το δε συνεργείο της πρόχειρης κατασκευής παρέμεινε όλη τη νύκτα εργαζόμενο

[35]

Page 36: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

παρόλο που από την πλημμύρα αυτή εκ των υστέρων μάθαμε ότι υπήρξαν αρκετά θύματα στο Αιγάλεω και αλλού. Συντονιστικό ρόλο των τότε λιγοστών κατοίκων της περιοχής έπαιξε ο εξωραϊστικός σύλλογος που από τα πρώτα μελήματά του ήταν και η ανέγερση ιερού ναού. Σήμερα βρίσκεται στο στάδιο της αποπεράτωσης νέος, περικαλλής και ευρύχωρος διώροφος ναός για τον οποίον απαιτείται τεράστια δαπάνη για την αγιογράφηση και τον εξοπλισμό του. Στο χώρο του ναού υπήρχε παλαιότερε κοιμητήριο για τους εργάτες του πυριτιδοποιείου . Ακριβώς δίπλα από το σημερινό ναό υπάρχει παρεκκλήσι του Αγίου Φανουρίου. Στο παρεκκλήσι αυτό διασώζεται σε οστεοφυλάκια μέρος των οστών του παλαιού κοιμητηρίου. Σήμερα η ενορία της Αγ. Τριάδος- από τις μεγαλύτερες σε αριθμό πιστών στο Αιγάλεω-αναπτύσσει πλούσια κατηχητική, φιλανθρωπική και κοινωνική δράση.

γ) Ιερός Ναός Αγίου Σπυρίδωνος Αιγάλεω:

[36]

Page 37: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

Αρχικά υπήρχε απέναντι από το σημερινό ναό του Αγίου Σπυρίδωνα μια παράγκα, η οποία στέγαζε το παρεκκλήσι του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου. Αργότερα ένας κερκυραίος παραχώρησε το οικόπεδό του, για να μεταφερθεί ο τότε ναός του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου σε εκείνο το σημείο στο οποίο στεγάζεται σήμερα ο ναός του Αγίου Σπυρίδωνα, με την προϋπόθεση όμως ο καινούριος αυτός ναός να μετονομαστεί σε Άγιο Σπυρίδωνα. Το 1935 έγιναν τα εγκαίνια. Η εκκλησία υπέστη έκτοτε διάφορες αλλαγές μια από τις οποίες ήταν κι η επέκτασή της. Πιο σπουδαία ήταν η προσάρτηση παρεκκλησίου του Αγίου Ιωάννη του Ομολογητού, γραφείων του ναού και αίθουσας δεξιώσεων. Ο ναός δεν έχει συνδεθεί με κάποια σημαντικά ιστορικά γεγονότα. Είναι καθαρά ενοριακός ναός και μάλιστα αποτελεί μεγάλη ενορία με περίπου 40.000 κόσμο. Σύμφωνα με τη μοναδική μαρτυρία του πατέρα Παναγιώτη κτίστηκε το 1930 περίπου και τα εγκαίνια έγιναν το 1935. Ο ναός έχει ωραιότατες αγιογραφίες οι οποίες έγιναν το 1960-1967 από τον Σταμάτη Παπασταματίου. Είναι μαύρες λόγω της φθοράς του χρόνου.

Στο ναό υπάρχουν βέβαια ιερά σκεύη, αλλά δεν υπάρχουν ιερά λείψανα. Υπάρχουν και κειμήλια όχι μεγάλης αξίας δεδομένου ότι οι πρώτοι ενορίτες του ήταν θερμιώτες από την Κύθνο και ατταλιώτες από την Αττάλεια της Μικράς Ασίας. Οι τελευταίοι ήρθαν στην Ελλάδα «γυμνοί», αφού με τη μικρασιατική καταστροφή και το διωγμό τους από τους τούρκους έφυγαν από την πατρίδα τους χωρίς αποσκευές. Υπάρχει όμως και άλλη ομάδα ανθρώπων, οι πρόσφυγες (εμιγκρέδες), οι οποίοι δεν είναι ακριβώς ενορίτες της εκκλησίας μας, ανήκουν στους νεστοριανούς μονοφυσίτες. Εγκαταστάθηκαν στο Αιγάλεω μετά την κρίση του περσικού κόλπου, νοίκιασαν κάποιες παράγκες και αποτελούν ένα γκέτο. Επίκεντρο είναι η πλατεία μπροστά από το ναό. Είναι ήσυχοι άνθρωποι και έχουν βοηθήσει την εκκλησία. Κάθε Πάσχα και Χριστούγεννα κάνουν τη δική τους λειτουργία, έχουν φιλικές σχέσεις με την εκκλησία και τους βοηθάει όσο μπορεί.

δ) Ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου-Άγιος Ελευθέριος

Βρίσκεται στο Κάτω Αιγάλεω. Το 1976 έγινε ενοριακός ναός, ενώ πριν ήταν παρεκκλήσι της Υψώσεως του Τίμιου Σταυρού. Το 1982 ο Ελευθέριος Μουζάκης, που διατηρεί εργοστάσιο στην περιοχή, ξεκίνησε με δική του δαπάνη την ανέγερση του σημερινού ναού. Σε όλες αυτές τις εκκλησίες λειτουργούν φιλόπτωχα ταμεία και παρέχονται δωρεάν γεύματα και ρουχισμός σε οικονομικά αδύναμες οικογένειες και οικονομικούς μετανάστες.

[37]

Page 38: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

ε) Η Γέννησις της Θεοτόκου

Βρίσκεται στην οδό Τεμένης, η οποία ανήκει, ύστερα από δωρεά της ιδιοκτησίας, στον Πανάγιο Τάφο Ιεροσολύμων. Είναι μονόκλιτη βασιλική κτισμένη μεταξύ του 18ου και 19ου αιώνα .

στ) Ο Άγιος Δημήτριος Καβαλάρης

Βρίσκεται στην οδό Αγ. Άννης. Ονομάστηκε έτσι γιατί ήταν ιδιοκτησία της γνωστής αθηναϊκής οικογένειας Καβαλάρη. Η κατασκευή του ναού ανάγεται στο 16ο ή 17ο αι. και ίσως είναι κτισμένος πάνω σε αρχαίο ναό.

ζ) Η Ύψωσις Τίμιου Σταυρού (Εσταυρωμένος)

Στη θέση που βρίσκεται κατασκευάστηκε το 1933 ξύλινος ναός, ενώ το σημερινό κτίσμα θεμελιώθηκε το 1945 από τον αρχιεπίσκοπο Δαμασκηνό. Η ανέγερση διήρκεσε 20 χρόνια και τα εγκαίνια έγιναν το 1965. Αρχιτέκτονας είναι ο Γ. Νομικός, η αγιογράφηση είναι έργο του Ι. Βασιλόπουλου, ενώ το τέμπλο ζωγράφισε ο Π. Βαμπούλης.

η) Ο Άγιος Γεώργιος Διασορίτης

Βρίσκεται στο βόρειο κράσπεδο της Ι. Οδού στη συμβολή της με την οδό Προύσης. Υπάρχει τουλάχιστον από το 16ο αι. και ανακαινίστηκε στις αρχές του 20ού. Μετά τον πόλεμο περιήλθε στην ιδιοκτησία του Παν. Δράκου, ιδιοκτήτη της εταιρείας ΙΖΟΛΑ, που το 1990-91 το δώρισε στην Ι. Μητρόπολη Νίκαιας. Πριν από την οικογένεια Δράκου ο ναός ήταν ιδιοκτησία της οικογένειας Τζαφέρη. Η πρώτη αναφορά στο ναό γίνεται το 1573.

[38]

Page 39: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

Ο Άγιος Γεώργιος

Την εργασία επιμελήθηκαν οι: Ξερέας Γιάννης Γ΄3, Πατάκας Νίκος Γ΄3, Κουσιάδης Κων/νος Γ΄2,

Σαλίβερος Κων/νος Γ΄3

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 Ο

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ – ΜΟΥΣΙΚΗ

1. ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Α) Δημοτικό Άλσος Αιγάλεω

[39]

Page 40: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

Στο χώρο του σημερινού άλσους Αιγάλεω και για εκατό περίπου χρόνια (από το 1874 έως και το 1965) βρίσκονταν οι εγκαταστάσεις της Εταιρείας Ελληνικού Πυριτιδοποιείου, το οποίο ήταν στην εποχή της ακμής του μια από τις μεγαλύτερες βιομηχανικές μονάδες της χώρας. Πέντε χρόνια μετά το τέλος της λειτουργίας του (1970) η έκταση περιήλθε στην ιδιοκτησία του δημοσίου, με αποτέλεσμα να κατεδαφιστούν τα κτήρια και ο χώρος να μετατραπεί σε άλσος, εντός του οποίου έχουν κατασκευασθεί σχολεία, αθλητικά κέντρα, καθώς και το Τεχνολογικό Ίδρυμα Αθηνών. Το Άλσος Αιγάλεω αποτελεί έναν από τους ελάχιστους πνεύμονες πρασίνου στη δυτική Αθήνα.

Β) Πνευματικό - Πολιτιστικό Κέντρο

Να σημειωθεί επίσης, ότι στο κτήριο του παλαιού δημαρχείου στεγάζεται το πνευματικό κέντρο του Δήμου, που φέρει την επωνυμία "Γιάννης Ρίτσος" και το οποίο φιλοξενεί κατά τακτά διαστήματα διάφορες καλλιτεχνικές εκθέσεις.

[40]

Page 41: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

Γ) Θεατρικές Σκηνές

Στην πόλη λειτουργούν και δύο θεατρικές σκηνές επί της οδού Ναυάρχου Κουντουριώτου 40 (πρώην κινηματογράφος "Βυζάντιον"), η "Δυτική όχθη" και η "Ρένα Βλαχοπούλου", τις οποίες δημιούργησε ο καλλιτέχνης Χάρης Ρώμας. Από την πρωτοχρονιά του 2009 στο θέατρο συστεγάζεται και η θεατρική σκηνή "Λάμπρος Κωνσταντάρας".

Δ) Μουσεία

Στο Αιγάλεω στεγάζονται το Μουσείο Μικρασιατικού Πολιτισμού και το Ιστορικό Λαογραφικό Οικομουσείο Αιγάλεω ("Ι.Λ.Ο.Α."), που ίδρυσε ο πρώην υποψήφιος δήμαρχος και επί σειρά ετών πρόεδρος του Συλλόγου Κρητών κ. Γιάννης Περράκης.

Ε) Εκπαιδευτικά Ιδρύματα

[41]

Page 42: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

Στο Δήμο Αιγάλεω έχουν την έδρα τους τα δύο μεγαλύτερα Τεχνολογικά Εκπαιδευτικά Ιδρύματα της χώρας. Το ΤΕΙ Αθήνας έχει αναπτυχθεί σε χώρο του τέως Πυριτιδοποιείου μεταξύ των οδών Αγίου Σπυρίδωνος και Δημητσάνης, ενώ το ΤΕΙ Πειραιά στην περιοχή που ονομαζόταν από τους παλαιότερους κατοίκους "κτήμα Λεβίδη", μεταξύ των οδών Θηβών και Πέτρου Ράλλη. Από την έναρξη της λειτουργίας του Μετρό, τέθηκαν σε λειτουργία τοπικές λεωφορειογραμμές για την εξυπηρέτηση των φοιτητών.

Στ) Σύλλογος Κρητών Αιγάλεω "Η Κρητική Αναγέννηση

Ο Σύλλογος Κρητών Αιγάλεω, « Η ΚΡΗΤΙΚΗ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ» ιδρύθηκε το 1965. Αριθμεί 2.600 περίπου εγγεγραμμένα μέλη. Είναι ο αρχαιότερος και μεγαλύτερος πολιτιστικός σύλλογος στο Δήμο. Κάθε χρόνο οργανώνει τις επετειακές εκδηλώσεις: ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ - ΕΝΩΣΗ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ -ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ ΤΟΥ ΑΡΚΑΔΙΟΥ, αυτόνομα είτε σε συνεργασία με αλλά Κρητικά Σωματεία, την ΤΟΠΙΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ , την Περιφέρεια ΚΡΗΤΗΣ κ.α. Συμμετέχει σε όλες τις Πολιτιστικές και Εθνικές Εκδηλώσεις που οργανώνει ο Δήμος Αιγάλεω (παραδοσιακούς χορούς, αποκριάτικες εκδηλώσεις κ.τ.λ.). Επίσης διοργανώνει ομιλίες με θέματα την ιστορία, τη λαογραφία της Κρήτης και την κρητική διατροφή.

Έχει πραγματοποιήσει διάφορες εκδηλώσεις με μεγάλη επιτυχία, όπως τα 30 χρονιά μνήμης του ΝΙΚΟΥ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ το 1987, στο γήπεδο του Σπόρτιγκ που αναμεταδόθηκε από την ΕΡΤ1 και ΕΡΤ2.

Τα 10 και 20 χρονιά μνήμης του αξέχαστου ΝΙΚΟΥ ΞΥΛΟΥΡΗ με μεγάλη επιτυχία. Έκθεση Κρητικής Λαϊκής Τέχνης το 1983 που την κάλυψε και την πρόβαλε η ΕΡΤ1.

Όλες οι παραπάνω εκδηλώσεις, έχουν πραγματοποιηθεί με ελεύθερη είσοδο και μάλιστα έχουν προσφερθεί στους παραβρεθέντες δωρεάν διάφορα αναμνηστικά για την Κρήτη. Επίσης στο σύλλογο λειτουργούν τμήματα εκμάθησης Κρητικών χορών, λαούτου και λύρας.

Ζ) Επώνυμοι δημότες

Επί τιμή:

Μίκης Θεοδωράκης (μουσικοσυνθέτης),

Μανώλης Γλέζος (πολιτικός και συγγραφέας).

Γιώργος Μεσσάλας (σκηνοθέτης)

[42]

Page 43: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

Γιάννης Δημαράς (πολιτικός και δημοσιογράφος)

Δάνης Κατρανίδης (ηθοποιός)

Λάκης Χαλκιάς (συνθέτης)

Εύα Χριστοδούλου (ολυμπιονίκης)

Νάσος Αθανασίου (δημοσιογράφος)

Νίκος Γαλανός (ηθοποιός)

Κώστας Πρέκας (ηθοποιός)

Τάσος Χαλκιάς (ηθοποιός)

Ελένη Ράντου (ηθοποιός)

Τζώνυ Θεοδωρίδης (ηθοποιός)

Θεόφιλος Βερύκιος (θεατρικός συγγραφέας)

Αλέξανδρος Ασωνίτης (λογοτέχνης)

Μάκης Πανώριος (λογοτέχνης)

Θεόδωρος Ταβουλάρης (ποιητής)

Ιορδάνης (Νάκης) Δημητριάδης (συγγραφέας)

Παναγιώτης Χατζηαντώνογλου (ποιητής, συγγραφέας, συλλέκτης και μελετητής ελληνικού λαϊκού τραγουδιού)

Γεράσιμος Γερολυμάτος (ζωγράφος, λογοτέχνης)

Γιώργος Μπλάνας (λογοτέχνης, κριτικός)

Γιάννης Ρουσινέλης (εικαστικός, μουσικός)

Νίκος Νικολαΐδης (συγγραφέας)

Μαρία Καφετζή (ζωγράφος)

Νίκος Μιχιώτης (συγγραφέας)

Ασπασία Τζιτζικάκη (ηθοποιός)

Καλλιόπη Κουτήφαρη (γλύπτρια)

Τόνυ Άντονυ (ηθοποιός)

Κάτια Νικολαΐδου (ηθοποιός)

[43]

Page 44: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

Μιχάλης Καλλέργης (δημιουργός και ερμηνευτής παραδοσιακών δημοτικών τραγουδιών)

Τάκης Καλλέργης (μουσικός, μέλος της ορχήστρας του Τσιτσάνη)

Νίκος Δημητροκάλλης (ποιητής)

Μυρσίνη Σακκά (ηθοποιός)

Θάλεια Σπανού (δημοτική τραγουδίστρια)

Ειρήνη Φραγκάκη (συγγραφέας)

Η) Τοπικός και ηλεκτρονικός Τύπος

Στο Δήμο Αιγάλεω κυκλοφορούν οι εξής εφημερίδες:

«Αιγάλεω»: Μηνιαία. Έχει την έδρα της στη Γρηγορίου Κυδωνιών 15 Αιγάλεω, εκδίδεται από το 1985 από τον Γιώργο Καφετζή και ασχολείται αποκλειστικά με το Αιγάλεω.

«Αιγάλεω: Η πόλη μας»: Εβδομαδιαία από το Δεκέμβριο του 2007. Έχει την έδρα της στη Θηβών 370 Αιγάλεω, εκδίδεται από το 1995 από τους αδελφούς Χρήστο και Άκη Δίπλα και ασχολείται αποκλειστικά με το Αιγάλεω.

«Δρομέας»: Διμηνιαία. Εκδίδεται από το 1997 από τον Κωνσταντίνο Σάμιο με έδρα το Αιγάλεω (Μνησικλέους 22) και καλύπτει αθλητικές και πολιτιστικές δραστηριότητες του συλλόγου "Α.Π.Σ. Απόλλων Δυτικής Αττικής".

Επίσης, στην πόλη κυκλοφορούν και εφημερίδες που διατίθενται στο σταθμό του ΜΕΤΡΟ ("ΣΙΤΙ News", "Metrocity" κ.α.)

Περιστασιακά εκδίδονται και επαγγελματικοί οδηγοί.

Από το 1999 έως το 2007 λειτούργησε μηνιαία διαδικτυακή εκπομπή μικρής διάρκειας από την εφημερίδα Αιγάλεω, η οποία μετεξελίχθηκε σε "Τηλεόραση Αιγάλεω"

Από το Σεπτέμβριο του 2008 έως το 2011 στην πόλη λειτουργούσε ο πρώτος ελεύθερος ραδιοφωνικός σταθμός δρομέων.

[44]

Page 45: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

Από το 2008 λειτουργεί και ιστολόγιο του Σκακιστικού Ομίλου Αιγάλεω, όπου οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να ενημερώνονται για τις ειδήσεις του συλλόγου και όχι μόνο.

Θ) Συγκοινωνιακή Πρόσβαση

Ο σταθμός ΜΕΤΡΟ "Αιγάλεω" Από το Σάββατο 26 Μαΐου 2007, στην

Πλατεία Εσταυρωμένου λειτουργεί ο σταθμός του Μετρό "Αιγάλεω" και από το 2013 ο σταθμός Αγ. Μαρίνα στο Δημαρχείο του Αιγάλεω.

Την πόλη εξυπηρετούν οι εξής λεωφορειακές γραμμές: οι 806 και 807 προς Κορυδαλλό, η 837 προς Αγία Βαρβάρα, η 813 ("Αβέρωφ-Προύσσης") από το "Θέμιδος Μέλαθρον" στην Αλεξάνδρας , η 856 ("Αιγάλεω-Υμηττός-Δάφνη"), οι Γ16 και 866 προς Ασπρόπυργο, οι 811 και 812 για Χαϊδάρι (Δαφνί), η 852 για την Νεάπολη της Νίκαιας, η 892 προς Περιστέρι - Σταθμό Αττικής, καθώς και οι γραμμές Α16 για Ελευσίνα και Ε63 και 865 για Μάνδρα Αττικής .

Επίσης προς Πειραιά οι γραμμές 703,802,803,804 και 845 , ενώ για το Αττικό Νοσοκομείο η γραμμή 750 (Αττικό Νοσοκομείο-Στ. Μετρό Αιγάλεω-Νίκαια).

Τέλος υπάρχει η γραμμή 829 (ΤΕΙ Αθήνας-Στ. Μετρό Αιγάλεω-ΤΕΙ Πειραιά) για τους φοιτητές των ΤΕΙ καθώς και την εξυπηρέτηση από το Μετρό του Αιγάλεω , του νέου ΙΚΕΑ στον Κηφισό και η τοπική γραμμή 820 Κερατσίνι-Στ. Μετρό Αιγάλεω για το Κερατσίνι και την Νίκαια.

[45]

Page 46: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

2. ΜΟΥΣΙΚΗ

Το Αιγάλεω υπήρξε και εξακολουθεί να είναι το πηγάδι της γνήσιας λαϊκής ψυχής και δημιουργίας. Είναι η πόλη που συνυπήρξαν και ''παντρεύτηκαν'' διαφορετικές πολιτισμικές καταβολές, από τους πρόσφυγες της Μικρασιατικής Καταστροφής έως τους εσωτερικούς οικονομικούς μετανάστες στις αρχές της δεκαετίας του '50 και του '60. Μετανάστες που έφτασαν από όλα τα μέρη της Ελλάδας, με μοναδική περιουσία τα όνειρα και τις ελπίδες τους για μια καινούρια αρχή. Άνθρωποι απ' όλη την κοινωνική διαστρωμάτωση ασχολήθηκαν - επαγγελματικά ή ερασιτεχνικά - με την ποίηση, τη συγγραφική, τη ζωγραφική, τη γλυπτική, την αγιογραφία, το χορό, το θέατρο, τον κινηματογράφο και κυρίως το τραγούδι και τον στίχο.

Α) ΤΟ ΡΕΜΠΕΤΙΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ

Η ιστορία του ρεμπέτικου τραγουδιού, για το οποίο το Αιγάλεω είναι γνωστό στους περισσότερους νεοέλληνες ως γενέτειρα του Γιώργου Ζαμπέτα, ταυτίζεται με την ιστορία της νεότερηςΕλλάδας ( από τα τέλη του 1800 ως το 1950-55 περίπου ). Από το 1912 μέχρι το 1922 (Μικρασιατική Καταστροφή), η ηπειρωτική Ελλάδα δέχεται πάνω από 1,5 εκατομμύριο Έλληνες πρόσφυγες. Η συγκέντρωση αυτού του προσφυγικού πληθυσμού στο περιθώριο των αστικών κέντρων, και κυρίως μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, συντέλεσε στη δημιουργία και ανάπτυξη του ρεμπέτικου. Το ρεμπέτικο εξέφραζε τους καημούς ή τις απογοητεύσεις από τις δυσκολίες της καινούριας ζωής, που είχαν να αντιμετωπίσουν οι πρόσφυγες.Ο όρος «ρεμπέτης» ανάγεται στην περίοδο της τουρκοκρατίας και σημαίνειαυτόν που ζει εκτός νόμου, έξω από τους κανόνες ζωής μιας κοινωνίας. Σύμφωνα με μελέτες, ''ρεμπέτης''θα πει: εξεγερμένος, ατίθασος. Μεγαλύτεροι ρεμπέτες υπήρξαν: ο Μάρκος Βαμβακάρης, Απόστολος Χατζηχρήστος, Βασίλης Τσιτσάνης, Μανώλης Χιώτης και ο ''δικός'' μας, Γιώργος Ζαμπέτας.

[46]

Page 47: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

Ο Γιώργος Ζαμπέτας γεννήθηκε στις 25 Ιανουαρίου 1925 στο Αιγάλεω. Στη δεκαετία του '50 έγραψε τα πρώτα του τραγούδια, γνήσια ρεμπέτικα. ( «Σαν σήμερα - σαν σήμερα», «Βαθιά στη θάλασσα θα πέσω», «Όταν θα λάβεις αυτό το γράμμα» κ.ά.) Από την πρώτη στιγμή έδειξε το ταλέντο, την ευαισθησία και τη μεγάλη αγάπη του για το μπουζούκι. Η παρουσία του στον ελληνικό κινηματογράφο είναι μεγάλη και έχουν ήδη καταγραφεί 140 ταινίες στις οποίες πήρε μέρος. Στη δεκαετία του '60 και '70 ηχογράφησε μερικές από τις μεγαλύτερες επιτυχίες του με γνωστούς ερμηνευτές: «Δεν έχει δρόμο να διαβώ», «Τα ξημερώματα», «Τα δειλινά», «Ο Θανάσης», «Ο πενηντάρης», «Μάλιστα Κύριε», «Ο αράπης» κ.ά.Η αναγνώριση συνολικά του έργου του Γιώργου Ζαμπέτα από το κοινό και τους συναδέλφους του δείχνει ότι η καλλιτεχνική του προσφορά ήταν πολύ σημαντική για τον σύγχρονο ελληνικό πολιτισμό και τα τραγούδια του τον έχουν καταξιώσει ως ένα από τους μεγαλύτερους συνθέτες του ελληνικού τραγουδιού.Ο Δήμος Αιγάλεω τίμησε εν ζωή τον Γιώργο Ζαμπέτα σε ειδική εκδήλωση στο κλειστό Γυμναστήριο Μπάσκετ στις 2 Απριλίου 1988 και άλλη μία φορά σε μια Βραδιά Αφιέρωμα στο θέατρο «Αλέξης Μινωτής» στις 9 Σεπτεμβρίου 1990. Άλλοι σπουδαίοι καλλιτέχνες του Αιγάλεω είναι και:Ο Πολυκανδριώτης Θόδωρος (Ο Δάσκαλος)

[47]

Page 48: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

Γεννήθηκε στις 23/8/1923, από μικρός είχε καημό να μάθει να παίζει μπουζούκι και όταν τελικά κατάφερε να αγοράσει ένα, δεν το άφηνε από τα μάτια του. Έχει συνεργαστεί με τα μεγαλύτερα ονόματα της εποχής του (δεκαετία '40) όπως: Νούρος, Ευγενικός, Ρούκουνας και πολλοί άλλοι. Εκτός από τον «Δάσκαλο», σπουδαίοι μουσικοί είναι και οι γιοί του, Γιάννης, Σπύρος και Θανάσης Πολυκανδριώτης, οι οποίοι έχουν εξαιρετικό ταλέντο στο μπουζούκι και έχουν συνεργαστεί με τους μεγάλους τραγουδιστές μας, Καζαντζίδη, Διονυσίου, Πάριο, Μαρινέλλα, Βοσκόπουλο, Πουλόπουλο κ.ά.

Ζαγοραίος Σπύρος

Γεννήθηκε το 1928 και από τότε είναι μόνιμος κάτοικος στην οδό Παπαναστασίου 27. Σπουδαίος συνθέτης και τραγουδιστής με μεγαλύτερες επιτυχίες του τα: « Άναψε το τσιγάρο δώσ' μου

[48]

Page 49: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

φωτιά», «Της Λαρίσης το ποτάμι», «Η Προσευχή», «Τα Λαχεία», «Εντελαμαγκέν» και πάρα πολλά άλλα.

Λάκης Χαλκιάς

Ανήκει στην τέταρτη γενιά της οικογένειας ΧΑΛΚΙΑΔΩΝ, που είναι η μεγαλύτερη μουσική οικογένεια της χώρας μας. Στα 16 του εργάζεται επαγγελματικά και στα 18 ηχογραφεί τον πρώτο του δίσκο. Παίζει κιθάρα, μπουζούκι, λαούτο, τζουρά και ούτι. Έχει εμφανιστεί πλάι στη Σωτηρία Μπέλου, το Στέλιο Καζαντζίδη, το Γρηγόρη Μπιθικώτση, το Γιώργο Ζαμπέτα, ενώ συνεργάζεται με τους μεγάλους ρεμπέτες: Μάρκο Βαμβακάρη, Γιάννη Παπαϊωάννου και Βασίλη Τσιτσάνη.

Τάσος Χαλκιάς

Ο πιο εκφραστικός σολίστ, συνθέτης και στιχουργός, θεωρούσε το κλαρίνο του κάτι ιερό. Ο ίδιος λέει πως ήταν ο έρωτας του. Όσοι τον γνώρισαν έλεγαν πως «ήταν το καλύτερο κλαρίνο της Ελλάδας». Ενώ ενθουσιώδης ο Γιάννης Ρίτσος έγραψε «στον ήχο του κλαρίνου του Τάσου Χαλκιά βογκάει, τινάζεται, χαμογελάει και

[49]

Page 50: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

χορεύει η Ελλάδ». Έφυγε όμως με ένα παράπονο. Ότι ποτέ δεν αναγνωρίστηκε η αξία του από την Πολιτεία.

Λευτέρης Πανταζής

Η μουσική και το τραγούδι ήταν πάντα η μεγάλη του αγάπη. Ήρθε στην Αθήνα με ένα στόχο, και τον πέτυχε. Κατάφερε να γράψει 27 προσωπικούς δίσκους και 13 συλλογικούς. Όλοι μιλάνε για εκείνον. Τον «LEPA». Είναι επίσης γνωστός από τις αναφωνήσεις του στη σκηνή: «Όλα τα μωρά στην πίστα», «Ελάτε να κάνουμε μια ομορφιά».

Καίτη Γαρμπή

Ασχολήθηκε με το τραγούδι από 13 ετών. Σχεδόν όλοι οι δίσκοι της έχουνγίνει χρυσοί και πλατινένιοι. Σταθμός στην καριέρα της ήταν το τραγούδι «Κόλαση». Ανακηρύχθηκε Πρέσβειρα Καλής Θέλησης του Mac AIDS Fund στην Ελλάδα, εκπροσωπώντας επάξια μια τόσο σημαντική πρωτοβουλία ανθρωπιάς.

Νίνου Μαρίκα

[50]

Page 51: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

Το πραγματικό της όνομα ήταν Ευαγγελία Νικολαϊδου και γεννήθηκε στον Καύκασο το 1918. Από το 1945 έζησε στο Αιγάλεω. Συνεργάστηκε με τον Βασίλη Τσιτσάνη και ερμήνευσε 42 τραγούδια του. Πέθανε 38 ετών , 23 Φεβρουαρίου 1956 από καρκίνο. Έμενε στο Αιγάλεω κοντά στην πλατεία Τσάλου.

Άλλα σημαντικά ονόματα είναι: Μανώλης Γλέζος, Γιώργος Μαζωνάκης, Τάσος Καλλέργης, TUS κ.ά.

Εκτός από τους καταξιωμένους καλλιτέχνες της πόλης μας, η Δημοτική μας Ορχήστρα είναι εξίσου σημαντική. Ο Δήμος Αιγάλεω υπήρξε ο πρώτος Δήμος μετά την Αθήνα που επανίδρυσε την Φιλαρμονική και Δημοτική Ορχήστρα και Χορωδία στις 4/5/1955 που λειτουργεί έως και σήμερα.

Την εργασία επιμελήθηκαν οι: Πάτσο Σοφία Γ΄3,

Ρουμελιώτη Τζωρτζίνα Γ΄3

[51]

Page 52: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 Ο ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ- ΠΡΟΣΚΟΠΙΣΜΟΣ

1) ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ

[52]

Page 53: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

ΠρόλογοςΣτο Αιγάλεω ανέκαθεν υπήρχαν κορυφαίες αθλητικές ομάδες

που είχαν διαπρέψει στον τομέα με τον οποίο ασχολούνταν. Βέβαια οι ομάδες αυτές είχαν ξεκινήσει από το λεγόμενο «Παλιό Αιγάλεω». Συγκεκριμένα, η πρώτη Αιγαλιώτικη ομάδα δημιουργήθηκε το 1926 και ήταν στον τομέα του ποδοσφαίρου. Προφανώς το ποδόσφαιρο ήταν μόνο η αφετηρία μιας συνεχούς επιτυχίας στον αθλητισμό.

Το Αιγάλεω έχει διαπρέψει στο μπάσκετ, στο βόλλεϋ, στο στίβο, στην κολύμβηση, αλλά και σε λιγότερο διαδεδομένα αθλήματα, όπως είναι η ξιφασκία.

Α) Ποδόσφαιρο

[53]

Page 54: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

Το 1931 οι Δημήτρης Χανιώτης και Γιώργος Αρώνης οι οποίοι ήταν πρωτεργάτες της αθλητικής ιδέας στην περιοχή του Αιγάλεω, ίδρυσαν την αθλητική ένωση Ιεραπόλεως. Αυτή αποτελεί τον πρόγονο του Α.Ο ΑΙΓΑΛΕΩ. Λίγα χρόνια πριν είχαμε επίσης τη δημιουργία της Αθλητικής Ένωσης Πυριτιδοποιείου, από μια παρέα εργατών, ενώ αργότερα εμφανίστηκαν και οι ομάδες Ένωσης Αγ.Σπυρίδωνος κ.λ.π. Στην προπολεμική περίοδο δεν έχουμε πληροφορίες για την πορεία αυτών των σωματείων.

Αρχικά, ανεβαίνοντας ένα-ένα τα σκαλοπάτια της ποδοσφαιρικής ιεραρχίας, (κατακτώντας κατά σειρά το πρωτάθλημα της Γ' κατηγορίας Αθηνών το 1948, της Β' κατηγορίας Αθηνών το 1950  και της Α'2 Αθηνών το 1954), το σωματείο έφθασε να αγωνίζεται για μια πενταετία στο κορυφαίο Αθηναϊκό Πρωτάθλημα (1955-1959), ενώ 15 χρόνια από την ίδρυσή του πέρασε τις πύλες και της νεόδμητης τότε Α' Εθνικής Κατηγορίας (1961-62), καταλαμβάνοντας την 14η θέση (51 βαθμοί, 7 νίκες, 7 ισοπαλίες, 16 νίκες, τέρματα: 26-52) .

Κορυφαίες στιγμές στην ιστορία του Αιγάλεω Α.Ο. αποτελούν το Θερινό Πρωτάθλημα ΟΠΑΠ Α ΄Εθνικής του 1968, η κατάκτηση της 4ης θέσης της Α' Εθνικής της περιόδου 1970-71 και η συμμετοχή του στη διοργάνωση του Βαλκανικού κυπέλλου ποδοσφαίρου, που είχε προηγηθεί ένα χρόνο πριν. Παράλληλα, η ομάδα έχει φθάσει τρεις φορές έως την ημιτελική φάση του κυπέλλου Ελλάδας, τις περιόδους 1969-70, 1983-84 και 2002-03, όταν και αποκλείσθηκε από τον ΠΑΟΚ, τον Παναθηναϊκό και τον Άρη Θεσσαλονίκης αντίστοιχα.

Η φθίνουσα πορεία του "Αιγάλεω Σίτι", χαρακτηριστική ονομασία που εμπνεύστηκε ο Αιγαλιώτης μουσικοσυνθέτης Γιώργος Ζαμπέτας, άρχισε στα τέλη της δεκαετίας του 1970. Είναι μάλιστα ενδεικτικό για αυτό, το γεγονός ότι έως και το 1979 η ομάδα είχε συμμετάσχει στις δεκαπέντε από τις είκοσι ερασιτεχνικές διοργανώσεις της Α΄ Εθνικής κατηγορίας που είχαν προηγηθεί. Αντίθετα, στα χρόνια του Επαγγελματισμού οι συμμετοχές ήταν μόλις δύο έως το 2001, όταν και έγινε η επιστροφή της μετά από 16 έτη απουσίας. Την περίοδο 2003-04 η ομάδα κατόρθωσε να κατακτήσει την 5η θέση στη βαθμολογία και να κερδίσει τη συμμετοχή της στο κύπελλο ΟΥΕΦΑ για πρώτη φορά στα χρονικά, σε επίσημη δηλαδή Ευρωπαϊκή διοργάνωση έπειτα από τις δύο συμμετοχές της στο Κύπελλο Ιντερτότο, που προηγήθηκαν το καλοκαίρι του 2002 και του 2003.

Τα χρόνια που ακολούθησαν μετά τη συμμετοχή της ομάδας στην  Ευρώπη  ήταν χαρακτηριστικά μιας πτωτικής πορείας, καθώς υπέστη τρεις συνεχείς υποβιβασμούς, αρχικά στη δεύτερη κατηγορία (το 2007), στην τρίτη (το 2008) και στην τέταρτη το 2009. Το Αιγάλεω δεν κατάφερε ποτέ να αγωνιστεί σε τελικό του κυπέλλου Ελλάδας. Έφτασε τρεις φορές ως τους ημιτελικούς της διοργάνωσης, το 1969-70 όταν και αποκλείστηκε από τον ΠΑΟΚ (ήττα 1-0 στο γήπεδο της Τούμπας), το 1983-84 αποκλείστηκε με δύο ήττες (0-3 και 0-4) από τον νταμπλούχο τη

[54]

Page 55: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

χρονιά εκείνη Παναθηναϊκό, ενώ το 2002-03 γνώρισε τον αποκλεισμό από τον Άρη με δύο ισοπαλίες και τον κανονισμό του εκτός έδρας γκολ (1-1 και 0-0). Επίσης άλλες τρεις φορές κατάφερε να φτάσει ως την προημιτελική φάση της διοργάνωσης (1964-65, 1973-74 και 1976-77).

Β) Μπάσκετ

Το τμήμα καλαθοσφαίρισης του συλλόγου (ιδρυθέν στα 1956 από τον Αλέξανδρο Σταυρόπουλο) πέτυχε αξιοσημείωτα επιτεύγματα την τελευταία δεκαπενταετία, αφού από το τοπικό πρωτάθλημα της ΕΣΚΑ (1996) έφθασε να αγωνίζεται στην Α1 ανδρών (2006). Ωστόσο, σε αντιδιαστολή με το ποδόσφαιρο, το τμήμα μπάσκετ του συλλόγου δεν εμφάνισε ανάλογη ισχύ σε συνέχεια χρόνου, καθώς την εξαιρετική πορεία του διαστήματος 1971-76 (όταν από την Γ' Αθηνών ανέβηκε τρεις κατηγορίες και διακρίθηκε στη διοργάνωση του Κυπέλλου), ακολούθησε μακρά περίοδος παρακμής. Μία σύντομη αναλαμπή αποτέλεσε η συμμετοχή της ομάδας στις διοργανώσεις της Γ' Εθνικής κατηγορίας στις αρχές της δεκαετίας του '90. Στη συνέχεια όμως ο σύλλογος κέρδισε αλλεπάλληλες ανόδους και για τρεις περιόδους (2006-2007, 2007-08 και 2008-2009) αγωνίσθηκε στην Α1 ανδρών (πρωτάθλημα ΕΣΑΚΕ). Την περίοδο 2009-2010 έλαβε μέρος στο πρωτάθλημα της Α2 ανδρών (ΕΟΚ) και τερματίζοντας στην τελευταία θέση, υποβιβάσθηκε στη Β' Εθνική.

Πολυετή καριέρα με τα χρώματα του συλλόγου έκαναν και οι Γιάννης Δρόσος, Γιάννης Ξενάκης, Κώστας Λεβεντάκος, Θανάσης Διαμαντόπουλος, Γιάννης Κολιός, Γιώργος Θωμόπουλος, Γιώργος Κοσμόπουλος, Κώστας Παπαγεωργίου, Γιώργος Κασσάνος, Νίκος Χαραλαμπόπουλος (πατέρας του Βασίλη Χαραλαμπόπουλου), Δημήτρης Παντελίδης, Ευάγγελος Δέδες, Δημήτρης Παπαγεωργίου, Δημήτρης Καρβέλας, Γιάννης Κυριακόπουλος, Χρήστος Δεληγιάννης, Παναγιώτης Κατσοχειράκης, Φ. Γκούμας, Βαγγέλης Παλυβός, Σταύρος Βενέτης, Εμμανουήλ Μήλλας, Κ. Πλάκας, Βαγγέλης Μόρφης, Μπέλτσος, Νίκος Πανουσάκης, Γιώργος Καριοφύλλης, Αντώνης Γεωργακίου, Σπύρος Ανδρικόπουλος, Χ.

[55]

Page 56: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

Τσίκος, και άλλοι.

Οι κυριότεροι σταθμοί1956: Η ίδρυση του τμήματος και η πρώτη επίσημη συμμετοχή, στο πρωτάθλημα της Γ' κατηγορίας Αθηνών.1971: Μετά από 15 έτη στασιμότητας, το Αιγάλεω κερδίζει την πρώτη άνοδο της ιστορίας του για τη Β' τοπική κατηγορία.1973: Το Αιγάλεω ανέρχεται στην πρώτη Αθηναϊκή κατηγορία.1974: Νέα άνοδος, αυτή τη φορά για τη Β' Εθνική.1976: Συμμετοχή του Αιγάλεω στη φάση των "32" του κυπέλλου Ελλάδας.1988: Το Αιγάλεω επανέρχεται σε Εθνικό πρωτάθλημα, αυτό της νεοσύστατης τότε Γ' Εθνικής.1992: Η ομάδα επιστρέφει στη Γ' Εθνική, μέσω αγώνων κατάταξης με πρωταθλητές επαρχιακών Ενώσεων.1997: Το Αιγάλεω κατακτά τον τίτλο στην Α' κατηγορία Ε.Σ.Κ.Α. και ανεβαίνει ξανά στη Γ' Εθνική κατηγορία.1999: Επιστροφή στη Β' Εθνική μετά από 23 χρόνια. Συμμετοχή της ομάδας και στον τελικό του κυπέλλου ΕΣΚΑ.2001: Επάνοδος στη Β' Εθνική.2004: Ο σύλλογος προάγεται στην Α2 ανδρών Ε.Ο.Κ.2006: Άνοδος στην Α1 ανδρών του Ε.ΣΑ.ΚΕ. για πρώτη φορά στα χρονικά.2008: Το Αιγάλεω τερματίζει στην 9η θέση της Α1.2009: Μετά από τρεις σεζόν στην κορυφαία κατηγορία, η ομάδα υποβιβάζεται στην Α2 ανδρών.2010: Δεύτερος συνεχόμενος υποβιβασμός του τμήματος (από την Α2 Ανδρών στη Β΄Εθνική ).

Γ) Ξιφασκία

Ο σύλλογος ξιφασκίας στο Αιγάλεω ιδρύθηκε το 1991 από την Ελισάβετ Τσολακίδου και τον Αναστάσιο Κοντοχριστόπουλο. Από την αρχή ο σύλλογος σημείωσε και συνεχίζει να σημειώνει μεγάλες επιτυχίες σε διεθνές, πανευρω- παϊκό και παγκόσμιο επίπεδο. Οι Σύλλογοι τον πρώτο χρόνο της λειτουργίας τους, στεγάστηκαν σε αίθουσα που διατέθηκε από το 1ο Γυμνάσιο Αιγάλεω. Η μεγάλη προσέλευση των αθλητών από τις πρώτες μέρες λειτουργίας των Συλλόγων ήταν κάτι που εξέπληξε και τους

[56]

Page 57: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

ίδιους τους προπονητές. Πάνω από 60 αθλητές παρακολουθούσαν τις προπονήσεις σε σχεδόν καθημερινή βάση. Αξίζει να τονιστεί εδώ ότι για τις προπονήσεις των αθλητών διατέθηκε από την κυρία Τσολακίδου όλος ο προσωπικός της εξοπλισμός. Οι αθλητές μας έλαβαν μέρος στους πρώτους αγώνες μετά από τρεις μήνες με εξαιρετική επιτυχία. Οι Σύλλογοι την περίοδο 1993-1994 στεγάσθηκαν σε αίθουσα που διατέθηκε σ’ αυτούς από τον Δήμο Αιγάλεω. Ο αριθμός των αθλητών μας την περίοδο εκείνη ήταν 70 άτομα.

Από το 1995 έως και σήμερα οι Σύλλογοι στεγάζονται σε ενοικιαζόμενες αίθουσες ( η τελευταία επί της οδού Δημαρχείου 51, την οποία έχει επιμεληθεί με μεράκι και αγάπη ο κύριος Κωστίδης Ανέστης, τον οποίο και ευχαριστούμε), παρά τις υποσχέσεις για στέγασή τους σε αίθουσα που θα τους διέθετε ο Δήμος Αιγάλεω και παρά το γεγονός ότι οι Σύλλογοι όλα αυτά τα χρόνια έχουν να επιδείξουν μια αξιοζήλευτη δραστηριότητα.

Από το 1992 έως και σήμερα εκατοντάδες αθλητές έχουν ασχοληθεί στους συλλόγους μας με το άθλημα της ξιφασκίας. Οι ενεργοί αθλητές μας σε όλες τις κατηγορίες ξεπερνάνε τους 80!!

Οι Σύλλογοι του ΑΙΓΑΛΕΩ την τελευταία 15ετία είναι ΠΡΩΤΟΙ στο ξίφος Ασκήσεως σε Πανελλήνιο επίπεδο και στηρίζουν τις Εθνικές Ομάδες όλων των κατηγοριών με αθλητές τους, οι οποίοι έχουν κατακτήσει μετάλλια σε Παγκόσμια και Πανευρωπαϊκά πρωταθλήματα.

Υπάρχει συνεργασία με πολλούς αθλητικούς συλλόγους Ευρωπαϊκών χωρών και αθλητές μας συμμετέχουν σε camping προετοιμασίας πριν από μεγάλες διεθνείς διοργανώσεις. Συνέντευξη Αναστάσιου Κοντοχριστόπουλου

1) Ποια είναι η σχέση σας με το άθλημα;Καταρχάς, εγώ είμαι πρόεδρος του συλλόγου ξιφασκίας στο Αιγάλεω από την ίδρυσή του το 1991 μέχρι τώρα. Δεν ασχολούμαι μόνο εκτελώντας τα διοικητικά μου καθήκοντα, αλλά συμμετέχω ενεργά και στις προπονήσεις των αθλητών και γενικά με ό, τι έχει να κάνει με την παρουσία του αθλήματος της ξιφασκίας στο Αιγάλεω και στην κοινωνία.

2) Πώς σας ήρθε η ιδέα να ανοίξετε τον σύλλογο ξιφασκίας στο Αιγάλεω;Ο σύλλογος αυτός ιδρύθηκε το 1991, δημιουργήθηκε από την ομοσπονδιακή πλέον προπονήτρια κ.Έλλη Τσολακίδου, καθηγήτρια φυσικής αγωγής, παλιά πρωταθλήτρια, βαλκανιονίκης, πανελληνιονίκης και από εμένα. Η ιδέα αυτή ξεκίνησε με σκοπό την διάδοση του αθλήματος της ξιφασκίας στην ευρύτερη περιοχή της Δυτικής Αθήνας και μέχρι στιγμής ,22 χρόνια τώρα, πιστεύουμε πως έχουμε πετύχει τον αρχικό μας σκοπό.

3) Τι δυσκολίες έχετε αντιμετωπίσει;

[57]

Page 58: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

Οι δυσκολίες από την αρχή της ίδρυσης του τμήματος είναι και παραμένουν πάρα πολλές. Δυστυχώς, μετά από πολλές παρακλήσεις στον Δήμο δεν μας έχει παραχωρήσει ένα χώρο για την προπόνηση των αθλητών μας. Υπάρχουν βέβαια και άλλες πιο μικρές δυσκολίες, αλλά η κυριότερη είναι αυτή.

4) Ποια πιστεύετε ότι είναι τα θετικά και ποια τα αρνητικά του αθλήματος;Για το άθλημα της ξιφασκίας δεν μπορώ να πω αρνητικά. Συνδυάζει την πνευματική οξύτητα που πρέπει να έχει ένας αθλητής και προάγει την πνευματική του διαύγεια. Συνδυάζει επίσης σε πολλά σημεία τεχνική και τακτική. Βεβαίως γυμνάζει το σώμα, όπως και όλα τα αθλήματα.

5) Ποια είναι η μεγαλύτερη ικανοποίηση που έχετε αισθανθεί σε αυτό το άθλημα;Η μεγαλύτερη ικανοποίηση είναι πως τα παιδιά που έρχονται δένονται με το άθλημα, με τους συναθλητές τους και μαζί μας και γινόμαστε ένα. Το βασικότερο είναι πως οι γονείς των παιδιών μάς εμπιστεύονται σε ό, τι και αν κάνουμε, αυτή είναι η μεγαλύτερη ικανοποίηση για εμάς. Μετά παίρνοντας τα αποτελέσματα έχουμε καταφέρει να αναδείξουμε εκατοντάδες πανελληνιονίκες, βαλκανιονίκες ,πανευρωπαϊκούς και παγκόσμιους πρωταθλητές.

6) Πότε ένας αθλητής μπορεί να εξασφαλίσει μόρια ή το «άνευ» για την εισαγωγή του σε κάποιο ΑΕΙ ή ΤΕΙ;Καταρχάς δεν είναι αυτός ο σκοπός όσων έρχονται σε αυτό το άθλημα. Βασικός σκοπός είναι η άθληση και μετά βλέποντας τις δυνατότητες του αθλητή τίθενται και οι στόχοι για την διάκρισή του σε κάποια μεγάλα πρωταθλήματα. Τα bonus τα πετυχαίνουν με το να πάρουν από πρώτη έως Τρίτη θέση σε κάποιο πανελλήνιο πρωτάθλημα, εξαιρώντας την κατηγορία παμπαίδων – παγκορασίδων .

Ευχαριστούμε πολύ τον κύριο Κοντοχριστόπουλο για το χρόνο του και τις πληροφορίες που μας έδωσε.

Δ) Μ.Ε.Λ.Α.Σ

Ο Μορφωτικός Εκπολιτιστικός Λαογραφικός και Αθλητικός Σύλλογος (Μ.Ε.Λ.Α.Σ.) «Ο ΑΓΙΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ» ιδρύθηκε το 1990 με πρωτοβουλία του ιερωμένου πατέρα Γεωργίου Φειδοπούλου -που διατέλεσε και ο πρώτος πρόεδρός του- και των μελών του Εκκλησιαστικού Συμβουλίου του ιδρύματος (Ιερός Ναός Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, Αγίου Ελευθερίου και Αγίου Νεκταρίου Αιγάλεω).

[58]

Page 59: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

Ο σύλλογος έχει αναπτύξει αξιόλογη αθλητική και πολιτιστική δραστηριότητα. Από αθλητικής σκοπιάς, διαθέτει ομάδες καλαθόσφαιρας, πετόσφαιρας και ποδοσφαίρου 5χ5. Από το 1991 οι ομάδες του συμμετέχουν ανελλιπώς στα τοπικά πρωταθλήματα του Μπάσκετ και με διακοπή στα τμήματα του Βόλεϊ του οποίου τα τμήματα Ανδρών και Γυναικών έφτασαν να αγωνίζονται στην Α΄ Κατηγορία της Ε.Σ.ΠΕ.Δ.Α.

Ε) Σκακιστικός Όμιλος Αιγάλεω

Ιδρύθηκε το 1985 με σκοπό την καλλιέργεια του αθλήματος του σκακιού στο Αιγάλεω και στους γύρω δήμους. Παρουσιάζει πλούσια δραστηριότητα με έμφαση στις μικρές ηλικίες. Διοργανώνει κάθε χρόνο πολλές σκακιστικές εκδηλώσεις και αγώνες σε συνεργασία με τη δημοτική αρχή και άλλους φορείς. Κάθε χρόνο διοργανώνει το Διαδημοτικό Σχολικό Πρωτάθλημα όπου συμμετέχουν από 150 έως 200 παιδιά. Επιπρόσθετα, δεκάδες ανοιχτά τουρνουά όπως και νεανικά πρωταθλήματα, αγώνες καλλιτεχνικού σκακιού, εσωτερικά πρωταθλήματα, διαλέξεις κ.τ.λ. Από το 2009 αγωνίζεται στην Α΄ Εθνική Κατηγορία. Η άνοδος βασίστηκε αποκλειστικά σε γηγενείς παίκτες. Το σωματείο προσπαθώντας να αξιοποιήσει όλο το δυναμικό του, σε πολλές διοργανώσεις συμμετέχει με περισσότερες από μία ομάδες κινητοποιώντας κάθε Κυριακή περισσότερους από 40 σκακιστές. Χαρακτηριστικά στο Κύπελλο Μπίκου 2008 συμμετείχε με 4 ομάδες και στο Αττικής Φιλίας 2009 με 5 που είναι αριθμός ρεκόρ. Τα τελευταία χρόνια διαθέτει ένα μεγάλο αριθμό ενεργών παικτών (γύρω στους 70) σύμφωνα με τους επίσημους πίνακες εθνικής αξιολόγησης, αριθμός που είναι ένας από τους μεγαλύτερους στη χώρα.

Ο Σ.Ο. Αιγάλεω είναι αδελφοποιημένος με το Κυπριακό σωματείο Όμιλος Φίλων Σκακιού Στροβόλου.

2. ΠΡΟΣΚΟΠΙΣΜΟΣ

[59]

Page 60: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

Α) Ίδρυση του προσκοπισμού στο Αιγάλεω

Ο Προσκοπισμός στο Αιγάλεω ιδρύθηκε το 1945 από τον Τάκη Χριστοφίδη και τους αδερφούς Αντώνη και Γεώργιο Λάβδα. Η εντολή ίδρυσης προσκοπικών τμημάτων στο Αιγάλεω δόθηκε από την Τοπική Εφορία Προσκόπων Νίκαιας, η οποία ήταν η προηγμένη προσωπική δύναμη της περιοχής με μεγάλο αριθμό προσκόπων και πολλά προσκοπικά συστήματα.

Από πληροφορίες, αλλά κυρίως από τις μαρτυρίες του κ. Κ. Ζαχαρόπουλου (τοπικός έφορος Αιγάλεω) και του κ. Ζαφείρη Γιαννούλη, υπάρχει η βεβαιότητα ότι ο Προσκοπισμός στο Αιγάλεω δρούσε και προπολεμικά, αλλά διαλύθηκε από τον Μεταξά και την ΕΟΝ. Μετά τη λήξη του πολέμου, όλα τα κτήρια της ΕΟΝ περιήλθαν στο Σώμα, όμως παραχωρήθηκε μόνο το πίσω μέρος των παρασκηνίων της αίθουσας τελετών του σημερινού κτηρίου «Γιάννης Ρίτσος» , του τότε Δημαρχείου Αιγάλεω, που φιλοξενούσε και τις Δημόσιες Υπηρεσίες , για τη στέγαση του 1ης Ομάδας Προσκόπων και της 3ης Ομάδας Ναυτοπροσκόπων . Ακόμα, παραχωρήθηκε ελεύθερη είσοδος στο τότε Γήπεδο Αιγάλεω, το σημερινό κολυμβητήριο.

Β) Ίδρυση της Αγέλης Λυκόπουλων Αιγάλεω.

Με την ταυτόχρονη ανάπτυξη του Αιγάλεω και του τοπικού Προσκοπισμού, οι γονείς επιθυμούσαν να εγγραφούν τα παιδιά τους στο Σώμα. Συνακόλουθο ήταν ιδρυθεί και η 1η Αγέλη Λυκόπουλων για τα μικρότερα παιδιά , που τότε κάλυπτε τις ηλικίες 8-12

[60]

Page 61: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

χρόνων. Ιδρυτής της ένας πρόσκοπος από το Μενίδι, Φραγκίσκος Λαζαρίδης (Φράνσε όπως τον φώναζαν), που έγινε και ο Ακέλας(=αρχηγός αγέλης).

Οι δραστηριότητες των λυκόπουλων ποικίλες και ενδιαφέρουσες: ξυλογλυπτική, ζωγραφική, κατασκευές με πηλό, και ό,τι μπορεί η παιδική φαντασία να δημιουργήσει. Δημιουργούν έναν καταπληκτικό χώρο που στεγάζει τη χαρούμενη παρέα.

Ο Φραγκίσκος Λαζαρίδης έγινε αργότερα αρχηγός της 2ης

Αγέλης Λυκόπουλων με υπαρχηγούς του τον Γεώργιο Κουλτούκη και τον Δαμιανό Μαρούλη. Η Αγέλη Λυκόπουλων του 2ου συστήματος Προσκόπων Αιγάλεω στεγαζόταν στον ίδιο χώρο με την 2η ομάδα, στο πεντάγωνο κτήριο της περιοχής Αγ. Κωνσταντίνου

Γ) Ίδρυση 3ου Συστήματος Ναυτοπροσκόπων Αιγάλεω

Το 3ο σύστημα Ναυτοπροσκόπων Αιγάλεω ιδρύθηκε το 1948 από τον κ. Σπύρο Λυκούδη και τον κ. Απόστολο Χριστίδη.

Δ) Ίδρυση των Δασοπροσκόπων.

Από πληροφορίες φαίνεται ότι οι πρώτοι Δασοπρόσκοποι εμφανίζονται στο Αιγάλεω το 1958. Ως πρωτεργάτης της κίνησης αυτής φέρεται ο κ. Γιάννης Παπαδόπουλος (γιος του παλαιού τοπικού εφόρου του Αιγάλεω κ. Γεωργίου Παπαδόπουλου). Η επίσημη ίδρυση του 4ου συστήματος Ναυτοπροσκόπων έγινε το 1968 με αρχηγό της Ομάδας Ναυτοπροσκόπων τον κ. Μηνά Παπαδόπουλο, υπαρχηγό της ομάδας κ. Γεώργιο Μαδενίδη και βοηθό ομάδας τον κ. Παναγιώτη Μαυριδάκο. Ως αρχηγός του συστήματος αναφέρεται ο κ. Τάκης Λυκούδης. Το σύστημα στεγάζεται σε κατάστημα της περιοχής των πολυκατοικιών το οποίο παραχωρήθηκε, έναντι συμβολικού ενοικίου, από τον Οργανισμό Εργατικής Κατοικίας.

Ε) Ίδρυση των Αεροσκόπων.

Από μαρτυρίες φαίνεται ότι η πρώτη ομάδα Αεροπροσκόπων ιδρύθηκε το 1954 από τον κ. Ζαφείρη Γιαννούλη και στεγάστηκε στην περιοχή της πλατείας Τσάπου. Το 1955 όμως διακόπτει τη λειτουργία της ελλείψει βαθμοφόρων. Η επανίδρυση του συστήματος αεροπροσκόπων στο Αιγάλεω γίνεται το 1970 με αρχηγό τον κ. Μιχάλη Βουτσαρά και υπαρχηγούς τον κ. Μάκη και κ. Γεώργιο Ξανθούλη.

ΣΤ) Ίδρυση της Κοινότητας Ανιχνευτών Αιγάλεω.

[61]

Page 62: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

Το 1965 συναντήθηκαν οι αρχηγοί Συστημάτων Αιγάλεω και Χαϊδαρίου για να συζητήσουν πώς θα επιτύγχαναν να κρατήσουν στην Κίνηση τα μεγαλύτερα παιδιά. Η μόνη λύση που προτάθηκε ήταν η δημιουργία Κοινότητας Ανιχνευτών. Λόγω έλλειψης βαθμοφόρων, η Κοινότητα ήταν κοινή για συστήματα Αιγάλεω και Χαϊδαρίου. Έτσι, ιδρύθηκε αρχικά η Κοινότητα Ανιχνευτών Θριασίου, που έγινε μετέπειτα Κοινότητα Ανιχνευτών Αιγάλεω.

Ζ) Απόκτηση Ιδιόκτητης Εστίας.

Λόγω των συνεχώς αυξανόμενων αναγκών στέγασης των προσκοπικών τμημάτων Αιγάλεω, συζητήθηκε από τους αρχηγούς η εξεύρεση λύσης στο πρόβλημα στέγασης. Έγινε αναφορά στα προσφυγικά οικόπεδα του Αιγάλεω. Μέσω διαφόρων επαφών και πιέσεων, το αίτημα έγινε αποδεκτό από τον Υπουργό Πρόνοιας και επιλέχθηκε ως καταλληλότερο, από τα τρία που προτάθηκαν, το οικόπεδο στην οδό Βασιλίσσης Όλγας 55, δηλαδή τη Στέφανου Σαράφη. Ύστερα από μελέτη, το 1967 ξεκίνησε η θεμελίωση του έργου και το 1969 τελειοποιήθηκε, οπότε έγιναν τα εγκαίνια της Εστίας και συγχρόνως του 2ου Συστήματος Προσκόπων και του 3ου

Συστήματος Προσκόπων και του 3ου Συστήματος Ναυτοπροσκόπων.

Τα πρώτα χρήματα ως δωρεά ήταν προσφορά από το Δήμο Αίγινας (50.000 δρχ.). Πολλοί εθελοντές βοήθησαν, άλλοι οικονομικά και άλλοι αναλαμβάνοντας εργασίες με το ελάχιστο κόστος.

Η) Ίδρυση της Τοπικής Εφορίας Αιγάλεω.

Ιδρύθηκε το 1973, αλλά οι προσκοπικές, οι Αγέλες και η Κοινότητα Αιγάλεω εντάσσονταν παλαιότερα σε άλλες τοπικές εφορίες, συγκεκριμένα της Νίκαιας και έπειτα του Θριασίου. Στεγάστηκε στην τότε νεόχτιστη Εστία.

Θ) Η προσφορά του Προσκοπισμού του Αιγάλεω μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

1947 Συμμετοχή της Τοπικής Εφορείας στον έρανο για τη ΦΑΝΕΛΑ ΤΟΥ ΣΤΡΑΤΙΩΤΗ για την οποία βραβεύτηκε με μετάλλιο.

1953 Παροχή βοήθειας στους σεισμούς Ζακύνθου.

1979 Ίδρυση μόνιμης Ομάδας Εθελοντικής Αιμοδοσίας.

1982 ΑΠΟΝΟΜΗ Μεταλλίου ΕΞΑΙΡΕΤΩΝ ΠΡΑΞΕΩΝ στην Τ.Ε.

1987 Παροχή Βοήθειας στους σεισμούς της Καλαμάτας.

[62]

Page 63: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

1996 Μεγάλη δράση προσφοράς της Κοινότητας Ανιχνευτών στους ακριτικούς Αρκιούς.

1998 Μεγάλη δράση προσφοράς της Κοινότητας Ανιχνευτών στα Ακριτικά Ψαρά.

1999 Παροχή βοήθειας στους σεισμούς της Αττικής. Μεγάλη δράση ανίχνευσης της πολιτιστικής μας κληρονομιάς στο Ζαγόρι και στη Πίνδο.

2000 Μεγάλη δράση προσφοράς στου ακριτικούς Αρκιούς.

2001 Μεγάλη δράση της Κοινότητας Ανιχνευτών στην ακριτική Ερρικούσα.

2002 Μεγάλη δράση ανίχνευσης της πολιτιστικής μας κληρονομιάς στο Ζαγόρι και στην ορεινή Πίνδο.

2003 Μεγάλη δράση προσφοράς της Κοινότητας Ανιχνευτών στους ακριτικούς Αρκιούς.

2004 Μεγάλη δράση ανίχνευσης για την καφέ αρκούδα στον ‘’Αρκτούρο’’.

2005 Μεγάλη δράση Πολιτιστικής Κληρονομιάς στην Κρήτη από την Κοινότητα Ανιχνευτών.

Την εργασία επιμελήθηκαν οι: Μαρία Δεσύλλα Γ΄1, Ζωή Κονταλέξη Γ΄2, Γιώτα Μαραλέτου Γ΄2, Στάθης

Μύταλας Γ΄3

[63]

Page 64: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 Ο ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ – ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ

Α) Πρόλογος:To Αιγάλεω πήρε το σημερινό όνομά του από το όρος Αιγάλεω, το γνωστό βουνό από το οποίο όπως λέει η παράδοση, ο Πέρσης βασιλιάς Ξέρξης παρακολούθησε την ήττα του περσικού στόλου στη ναυμαχία της Σαλαμίνας. Έτσι, όταν σχηματίστηκε ο Δήμος Αιγάλεω το 1941, μιας και περιλαμβανόταν το όρος Αιγάλεω στα γεωγραφικά του όρια, πήρε και το όνομά του.

Την νεότερη εποχή το Αιγάλεω περιελάμβανε μερικά τσιφλίκια και ήταν πευκόφυτο, ενώ οι κάτοικοί του ήταν οι εργάτες των τσιφλικιών όλης της ευρύτερης περιοχής του βοτανικού και του Ελαιώνα κοντά στις όχθες του Κηφισού. Τότε η περιοχή ονομαζόταν Μπαστάρδι, όνομα με μάλλον ιταλική προέλευση.

Το 1874 το εργοστάσιο πυρίτιδας που ανοίγει στην περιοχή, προσελκύει εργάτες από πολλές περιοχές, ενώ για μια περίοδο μετοίκησαν στην περιοχή του Αιγάλεω πολλοί Μανιάτες. Η εκβιομηχάνιση της κοίτης του Κηφισού πυκνώνει τους οικισμούς σε εκείνη την περιοχή. Η περιοχή του Αιγάλεω, για τα επόμενα χρόνια είναι γνωστή με την ονομασία Μπαρουτάδικο και ανήκει στον Δήμο Αθηναίων.

Το 1922 αμέσως μετά τη μικρασιατική καταστροφή χιλιάδες πρόσφυγες έρχονται στο Αιγάλεω, ενώ τους δίνονται μερικά οικόπεδα στην περιοχή του Αγίου Σπυρίδωνα. Η απότομη πληθυσμιακή αύξηση οδηγεί στη δημιουργία κοινότητας το 1934 που με το όνομά της, Νέες Κυδωνίες, τιμά και θυμίζει τις χαμένες πατρίδες.

Αμέσως μετά την γερμανική κατοχή, δημιουργείται ο Δήμος Αιγάλεω που περιλαμβάνει μια τεράστια περιοχή από τον ελαιώνα μέχρι τον Σκαραμαγκά, όλους τους οικισμούς δίπλα στην Ιερά Οδό και στο όρος Αιγάλεω.

Β) Κοινωνική και οικονομική εξέλιξη έως το 1960:

Το Αιγάλεω, όπως και οι υπόλοιποι οικισμοί γύρω από την πρωτεύουσα, μέχρι και τη δεκαετία του 1950 διατηρούσε σε μεγάλο

[64]

Page 65: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

βαθμό την αγροτική του όψη και τα σπίτια ήταν διάσπαρτα ανάμεσα στα μποστάνια. Στην περιοχή δεν υπήρχε κανενός είδους αστική υποδομή (δρόμοι, δίκτυο ύδρευσης - αποχέτευσης). Τα γραφεία της κοινότητας στεγάζονταν αρχικά σε οίκημα που παραχώρησε η εταιρεία πυριτιδοποιείου.

Η μετακίνηση των κατοίκων από και προς την Αθήνα γινόταν τις περισσότερες φορές με τα πόδια. Συγκοινωνία λειτούργησε από το 1934, το κίτρινο λεωφορείο που συνέδεε το δημαρχείο της Αθήνας με το πυριτιδοποιείο. Το 1941 το δημαρχιακό κατάστημα απέκτησε τη δική του στέγη, Δημαρχείου και Κουντουριώτου και παρέμεινε εκεί μέχρι το 1979. Στη συνέχεια μεταφέρθηκε σε μισθωμένο κτήριο, Κοραή 42 και Παπαναστασίου, μέχρι το 1996, οπότε και ολοκληρώθηκε η κατασκευή του σύγχρονου κτηρίου της Ιεράς Οδού 364 και Α.Κάλβου, όπου στεγάζεται σήμερα. Το αρχικό κτήριο του παλιού Δημαρχείου φιλοξενεί σήμερα το Πνευματικό Κέντρο του δήμου «Γιάννης Ρίτσος».

Από τα πρώτα χρόνια ίδρυσης της κοινότητας λειτούργησαν τρία δημοτικά σχολεία: απέναντι από το Πυριτιδοποιείο (Πέτρινο) για τα παιδιά των εργατών του, στις Νέες Κυδωνίες (Μοσχονησίων και Θηβών) η λεγόμενη Παράγκα, ξύλινο και το Τραχωματικό (Γρηγορίου Κυδωνιών – Ρήγα Φεραίου – Καποδιστρίου) επίσης ξύλινο. Μέχρι το 1960 λειτουργούσαν στο Αιγάλεω δύο ιδιωτικά Νηπιαγωγεία και εφτά ιδιωτικά δημοτικά σχολεία, δέκα δημόσια δημοτικά, ένα δημόσιο και ένα ιδιωτικό ημερήσιο γυμνάσιο και δύο νυχτερινά ιδιωτικά γυμνάσια. Αμέσως μετά την ίδρυση της κοινότητας ιδρύονται οι παρακάτω σύλλογοι: Μουσικός σύλλογος "Ορφέας", η "Φιλόπτωχος Αδελφότητα Κυρτών Άγιος Γεώργιος", η "Αθλητική Ένωση Ιεραπόλεως", η φιλαρμονική της κοινότητας, ο

[65]

Page 66: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

ποδοσφαιρικός σύλλογος "Άρτεμις" και των εργαζομένων του Πυριτιδοποιείου. Εκκλησίες: ο ναός της Υψώσεως του Τίμιου Σταυρού (ξύλινος στη αρχή του 1933), του Αγίου Σπυρίδωνα (1936), των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης (θεμελιώθηκε το 1945) και μερικές άλλες μονόκλιτες Βασιλικές προηγούμενων αιώνων.

Το πρόβλημα της υδροδότησης των σπιτιών μέχρι τη δεκαετία του 1950 αντιμετωπιζόταν με την κατασκευή δημόσιων κρηνών. Το ίδιο συνέβη και με την ηλεκτροδότηση. Την ίδια δεκαετία (1950) αρχίζουν να εγκαθίστανται στην πόλη και οι πρώτες υπηρεσίες. Το ταχυδρομείο και το Ι.Κ.Α το 1956, ο Ο.Τ.Ε το 1958 με τηλεγραφείο και πέντε τηλεφωνικούς θαλάμους στις πλατείες, η Εφορία και η Εθνική Τράπεζα το 1958. Μέχρι και τα μέσα της δεκαετίας του 1950 η πλειονότητα των κατοίκων της πόλης ασχολούνταν στη Βιομηχανία-Βιοτεχνία σε ποσοστό 55%. Αυτός άλλωστε είναι ο λόγος του χαρακτηρισμού του Αιγάλεω ως εργατούπολης. Ακόμη το 1/3 του συνόλου, ποσοστό αρκετά υψηλό για εκείνη την εποχή όπου κυριαρχεί η μισθωτή εργασία, ήταν αυτοαπασχολούμενο, δώδεκα δημότες εμφανίζονται ως εργοδότες και δεκαέξι μόλις δημότες ασκούν επιστημονικά επαγγέλματα. Το ποσό της ανεργίας ήταν γύρω στο 10% στους άντρες, ενώ οι γυναίκες το 95%, ασχολούνταν με τα οικιακά και όσες εργάζονταν έξω από το σπίτι ήταν κατά πλειοψηφία εργάτριες σε εργοστάσια ή βιοτεχνίες. Υπήρχαν βέβαια και δύο δασκάλες και μία δημόσια υπάλληλος.

[66]

Page 67: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

Γ) Κοινωνική και οικονομική εξέλιξη από το 1960 έως σήμερα:

Από το 1960 και μετά αρχίζουν να βελτιώνονται σε μεγάλο βαθμό οι τεχνικές υποδομές. Ολοκληρώνονται ο ηλεκτροφωτισμός και η ύδρευση, αλλά και το δίκτυο οδοποιίας. Ο πληθυσμός της πόλης ξεπερνά τις 20.000.

Εγκαθίστανται νέες υπηρεσίες (Δ.Ε.Η, δημόσιο ταμείο, πταισματοδικείο και υποθηκοφυλακείο). Ιδρύονται δέκα δημόσια και ιδιωτικά νηπιαγωγεία, έξι νέα ιδιωτικά δημοτικά και εννέα νέα δημόσια δημοτικά, τρία δημόσια γυμνάσια και ένα ιδιωτικό, τρείς νυχτερινές ιδιωτικές σχολές και είκοσι δύο φροντιστήρια ξένων γλωσσών. Ο πληθυσμός της πόλης φτάνει σύμφωνα με την απογραφή του 1971 τις 79.961 κατοίκους. Για την περίοδο 1971-1991 όσον αφορά τη κοινωνική διαστρωμάτωση η τάση που καταγράφεται είναι σαφής: όσοι ασκούν επιστημονικά και ελεύθερα επαγγέλματα αυξάνονται ως ποσοστό του ενεργού πληθυσμού, ενώ οι τεχνίτες και οι εργάτες μειώνονται. Όμως το 1991 στο Αιγάλεω συγκριτικά με την ευρύτερη περιοχή της πρωτεύουσας οι ελεύθεροι επαγγελματίες είναι πολύ λιγότεροι και οι τεχνίτες εργάτες πολύ περισσότεροι. Σύμφωνα με έρευνες αγοράς που πραγματοποίησε ο δήμος το 1993 οι πολυπληθέστερες ειδικότητες εργαζομένων παραμένουν οι εργάτες, οι υπάλληλοι γραφείου και οι πολίτες. Η παλιά διάκριση ανάμεσα σε λαϊκές, μικροαστικές και εύπορες συνοικίες αμβλύνεται. Ακόμα και στις αποκλίσεις που παρουσίαζε το Αιγάλεω στο χαμηλό μορφωτικό επίπεδο και στην μικρή συμμετοχή τον επιστημονικών επαγγελμάτων στο σύνολο του ενεργού πληθυσμού έχει σημειωθεί πρόοδος.

Σήμερα ο δήμος Αιγάλεω καταλαμβάνει μια έκταση 6.450 στρεμμάτων. Γεωγραφικά βρίσκεται στη Δυτική Αθήνα. Σύμφωνα με την απογραφή του 2001 ο πληθυσμός του Αιγάλεω ανέρχεται στους 74.046 κάτοικους, ενώ ο πραγματικός περίπου στους 100.000. Τα

[67]

Page 68: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

πράγματα από το ‘60 έχουν αλλάξει το τότε Πυριτιδοποιείο σήμερα είναι το Άλσος Αιγάλεω, υπάρχουν θέατρα (Αλέξης Μινωτής), Αθλητικά Κέντρα (ΕΑΚ), Τ.Ε.Ι, πίστα πατινάζ και αναψυκτήριο.

Δ) Κοινωνικός εξοπλισμός:

1. Δημοτικό Στάδιο "Σταύρος Μαυροθαλασσίτης".2. Εθνικό Αθλητικό Κέντρο (ΕΑΚ)3. Εθνικό Γυμναστήριο (Κλειστό Γήπεδο Μπάσκετ-Κολυμβητήριο)4. Γήπεδο "Εδέσσης"5. Γήπεδο "Ορυζομύλων"6. Δημοτικά Ιατρεία 7. Συμβουλευτικό Κέντρο8. "'Αρξις": Κέντρο Πρόληψης Εξάρτησης - Αγωγής Υγείας Δυτικής Αθήνας (Διαδημοτικό) 9. Δημοτικοί Παιδικοί Σταθμοί ( πρώην κρατικοί)10. Δημοτικοί Βρεφονηπιακοί Σταθμοί 11. Παιδικός Σταθμός "Ευαγγελίστρια" (δωρεά του ιατρού Δημήτριου Ράπτη το 1987)12. ΚΑΠΗ13. Δημοτικό θέατρο "Αλέξης Μινωτής"14. Πνευματικό Κέντρο "Γιάννης Ρίτσος"15. Δημοτική Βιβλιοθήκη 16. Δημοτική Φιλαρμονική 17. Εικαστικό Εργαστήρι 18. Κοινωνικό Παντοπωλείο 19. Αλληλέγγυο Φροντιστήριο20. Γραφείο Ισότητας Φύλων

Την εργασία επιμελήθηκαν οι: Αγιομαυρίτη-Στεφανοπούλου Φαίδρα Γ΄1, Κορρέ Εβελίνα Γ΄2

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 Ο

ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΑΙΓΑΛΕΩ ΚΑΙ ΕΛΑΙΩΝΑ

1.ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΕΣ ΣΤΟ ΑΙΓΑΛΕΩ

[68]

Page 69: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

Α) ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΥΡΙΤΙΔΟΠΟΙΕΙΟ ΚΑΙ ΚΑΛΥΚΟΠΟΙΕΙΟ (ΜΠΑΡΟΥΤΑΔΙΚΟ)

Το Ελληνικό Πυριτιδοποιείο και Καλυκοποιείο ήταν ελληνική βιομηχανική μονάδα κατασκευής πυρομαχικών, στο χώρο που βρίσκεται το σημερινό άλσος της πόλης του Αιγάλεω. Η συνολική του έκταση ήταν 167 στρέμματα και περιστοιχιζόταν από μάντρα με συρματοπλέγματα και φυλάκια. Σήμερα, το περισσότερο από το εμβαδόν του (135 στρέμματα) έχει μετατραπεί σε άλσος, ενώ το υπόλοιπο σε χώρους άθλησης και εκπαίδευσης.

Ίδρυση και ιστορική διαδρομή

Πρόγονος της Εταιρείας υπήρξε ένα ιδιωτικό εργοστάσιο πυρίτιδας ("μπαρουτάδικο") το οποίο δημιουργήθηκε στα 1874, σε περιοχή επί της Ιεράς Οδού, από τον αξιωματικό του πυροβολικού Κ. Μωραϊτίνη. Δυο χρόνια αργότερα, στην επιχείρηση εισήλθαν οι επιχειρηματίες Θεοφιλάς, Κορδέλλας και Ρικάκης και η τελευταία μετατράπηκε σε ομόρρυθμη εταιρεία. Το 1882 στην εταιρεία εισήλθε ως μέτοχος ο τραπεζίτης Αθ. Μουτσόπουλος και δημιουργήθηκε πλέον η Ανώνυμος Εταιρεία Ελληνικόν Πυριτιδοποιείον. Σε αυτήν, σταδιακά προστέθηκαν νέες εγκαταστάσεις, όπως συνεργείο κατασκευής μολυβδοσωλήνων, δυναμιτοποιείο κ.α.Το 1908 η μικρή εταιρία όπλων και φυσιγγίων των Αδελφών Μαλτσινιώτη συγχωνεύθηκε με το Ελληνικό Πυριτιδοποιείο Χημικών & Βιομηχανικών Προϊόντων, όπως ονομάζονταν πια. Το 1924, η Ελληνική Κυβέρνηση δια της Εθνικής Τράπεζας επιχειρεί να επαναδραστηριοποιήσει την εταιρία με την συμμετοχή σ' αυτήν της Εθνικής Τράπεζας, της Τράπεζας Βιομηχανίας και του Μποδοσάκη. Η προσπάθεια όμως αυτή αποτυγχάνει.

Η αναβίωση της "ΠΥΡ-ΚΑΛ"

[69]

Page 70: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

Τον Ιανουάριο του 1934, ο τότε Διοικητής της Εθνικής Δροσόπουλος κάλεσε τον Μποδοσάκη και του ζήτησε να αναλάβει την εταιρία. Μετά από σκληρή διαπραγμάτευση, η Εθνική συμφώνησε να του μεταβιβάσει την κυριότητα των μετοχών της στην ΠΥΡ-ΚΑΛ. Η Τράπεζα κράτησε τις μετοχές ως ενέχυρο και δέχθηκε να χρηματοδοτήσει την εταιρία, για να προβεί στις αναγκαίες επενδύσεις και τον εκσυγχρονισμό του εξοπλισμού της.

Από τη στιγμή που τα δύο μέρη κατέληξαν σε συμφωνία, ο Μποδοσάκης άρχισε την αναβίωση της "ΠΥΡ-ΚΑΛ". Η πρώτη περίοδος λειτουργίας της μέχρι την έναρξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, υπήρξε κερδοφόρα, δεδομένου ότι όλες οι ευρωπαϊκές χώρες είχαν αρχίσει τις πολεμικές προετοιμασίες, και η ζήτηση για πολεμικό υλικό ήταν ιδιαίτερα αυξημένη. Πολύ σημαντικές εξαγωγές πραγματοποιήθηκαν με αποδέκτη τη νόμιμη Κυβέρνηση της Ισπανίας, που είχε εμπλακεί σε εμφύλιο πόλεμο.

Στην υπηρεσία του ελληνικού στρατού

Στην Ελλάδα όμως, η στάση των Ενόπλων Δυνάμεων ήταν εχθρική προς τον Μποδοσάκη. Οι στρατιωτικοί αμφισβητούσαν την ποιότητα των προϊόντων της "ΠΥΡ-ΚΑΛ" και συχνά προμηθευόντουσαν πυρομαχικά από το εξωτερικό, παρά την αναγνωρισμένη διεθνώς ποιότητα των προϊόντων της εταιρίας. Ο Μποδοσάκης όμως, δεν άφησε τη βιομηχανία να υπολειτουργεί. Συνέχισε την παραγωγή με εντατικούς ρυθμούς, δημιουργώντας ψηλά αποθέματα που αποδείχθηκαν σωτήρια όταν ξέσπασε ο ελληνοϊταλικός πόλεμος, οπότε φάνηκε πόσο σωστή ήταν η πρωτοβουλία του.

[70]

Page 71: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

Στην Κατοχή

Στις αρχές του 1941, όταν πλέον η γερμανική εισβολή ήταν προ των θυρών, ο Μποδοσάκης ζητούσε επίμονα από την Κυβέρνηση να φυγαδεύσει τον εξοπλισμό της "ΠΥΡ-ΚΑΛ" στη Μέση Ανατολή, προκειμένου να μην πέσει στα χέρια των Γερμανών. Η έγκριση δόθηκε όταν πια ήταν πολύ αργά Οι κατακτητές, με την άφιξή τους στην Ελλάδα, επίταξαν το εργοστάσιο και το χρησιμοποίησαν για κάλυψη των αναγκών των στρατευμάτων τους. Παράλληλα, έσπευσαν να απογυμνώσουν τις υλικοτεχνικές του υποδομές και να μεταφέρουν σχεδόν τα πάντα στη Γερμανία.

Μεταπολεμική περίοδος

Μεταπολεμικά, η λειτουργία της "ΠΥΡ-ΚΑΛ" ξανάρχισε το 1951 με την είσοδο της Ελλάδας στο ΝΑΤΟ. Χάρη στις συνεχόμενες παραγγελίες του ΝΑΤΟ και την προτροπή του Παπάγου, ο Μποδοσάκης πραγματοποίησε μεγάλη επένδυση εκσυγχρονισμού της βιομηχανίας, που ολοκληρώθηκε το 1954. Ωστόσο, η μεταπολεμική περίοδος για την "ΠΥΡ-ΚΑΛ" δεν είχε την αναμενόμενη ευτυχή έκβαση. ΄Ισως, γιατί η χρήση πολεμικού υλικού μειώθηκε θεαματικά με το τέλος του πολέμου, αλλά και γιατί η Ελλάδα, όπως και άλλα κράτη, ήταν πλέον δέσμια του μεταπολεμικού κλίματος του Ψυχρού Πολέμου, οπότε και η πολεμική βιομηχανία της δεν είχε πλέον τη δυνατότητα ελεύθερων επιλογών όσον αφορά την αγορά και πώληση πολεμικού υλικού. Εξ άλλου, ο κρατικός παρεμβατισμός ήταν έντονος, γιατί το κράτος ανέκαθεν εκδήλωνε την πρόθεση να θέσει υπό τον απόλυτο έλεγχό του την πολεμική βιομηχανία της χώρας. Τελικά, μετά από μια δύσκολη μεταπολεμική πορεία, η "ΠΥΡ-ΚΑΛ" κρατικοποιήθηκε το 1981.

[71]

Page 72: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

Β) SECURITY ALUMINIUM HELLAS

Η εταιρεία Security Aluminum Hellas ξεκίνησε την λειτουργία της το 1963 στην βιομηχανική περιοχή του Αιγάλεω στην Αθήνα σαν βιομηχανία κατεργασίας αλουμινίου και χάλυβα. Κύρια δραστηριότητα της εταιρείας είναι η παραγωγή μεταλλικών προϊόντων από γαλβανισμένο χάλυβα και αλουμίνιο που χρησιμοποιούνται στην κατασκευή διάφορων τύπων ψευδοροφών και ειδικά για ψευδοροφές και χωρίσματα ξηράς δόμησης (γυψοσανίδες κ.λπ.).

Ο συνδυασμός των ειδών που παράγει η κάθετη βιομηχανία μας, σε συνδυασμό με την ποιότητα (ISO 9001, DIN 18182, EN 14195) και τις καινοτομίες των προϊόντων μας (ευρεσιτεχνίες, βιομηχανικά σχέδια, εμπορικά σήματα), καθώς και οι οικονομίες κλίμακας που χρησιμοποιεί, καθιστούν την Security Aluminum Hellas κορυφαία στην Ελληνική αγορά και ειδικά στην παραγωγή προϊόντων "private label". Επιπρόσθετα, η Security Aluminum Hellas δραστηριοποιείται έντονα στο εξωτερικό και σημαντικό ποσοστό του κύκλου εργασιών της προέρχεται από πωλήσεις σε συνεργάτες μας στο εξωτερικό.

Στο εργοστάσιο της βιομηχανίας μας στο Αιγάλεω Αττικής, η κάθετη παραγωγή της αποτελείται από ξεχωριστά τμήματα στα οποία υπάρχουν πολλές σύγχρονες γραμμές παραγωγής με ηλεκτρονικά συστήματα τελευταίας τεχνολογίας, τις οποίες χειρίζονται άρτια εξειδικευμένοι χειριστές και τις ελέγχουν έμπειροι μηχανουργοί. Το αποτέλεσμα της οργανωμένης και ελεγχόμενης παραγωγικής διαδικασίας μέσω του ποιοτικού ελέγχου και του συστήματος διασφάλισης ποιότητας ISO 9001, είναι προϊόντα υψηλής ποιότητας και προδιαγραφών που ικανοποιούν απόλυτα τις ανάγκες της αγοράς.

Προϊόντα

[72]

Page 73: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

Τα προϊόντα που παράγει η Security Aluminum Hellas είναι τα εξής:

• Συστήματα σκελετών προφίλ "Ταφ" για πλάκες ψευδοροφών

• Ψευδοροφές Λωρίδων αλουμινίου και χάλυβα

• Ψευδοροφές Αυτοφερόμενων Πανέλων αλουμινίου και χάλυβα

• Ψευδοροφές Ανοιχτού Τύπου Κάθετων Λεπίδων αλουμινίου και

χάλυβα

• Βοηθητικά Εξαρτήματα για ψευδοροφές

• Τέντες Αλουμινίου

Γ) Εργοστάσιο Κλωστών Πεταλούδα

Η «ΚΛΩΣΤΑΙ ΠΕΤΑΛΟΥΔΑΣ AEBE» είναι εμπορική εταιρεία που δραστηριοποιείται στην Ελλάδα και στο εξωτερικό διαθέτοντας κλωστές ραφής, κλωστές κεντήματος, νήματα χειροπλεκτικής και άλλα είδη χειροτεχνίας. Παράλληλα προσφέρει διάφορα συμπληρωματικά είδη ραπτικής, κεντήματος και χειροτεχνίας. Στόχος της εταιρίας είναι η προσφορά υψηλής ποιότητας προϊόντων σε ανταγωνιστικές τιμές τόσο στην Ελλάδα όσο και στο Εξωτερικό.

Ιστορία

Η «ΚΛΩΣΤΑΙ ΠΕΤΑΛΟΥΔΑΣ» ιδρύθηκε το 1944 από τον Ελευθέριο Δ. Μουζάκη και είχε σαν αντικείμενο την παραγωγή και εμπορία κλωστών ραφής. Από το 1957 δραστηριοποιείται αποκλειστικά με το εμπόριο.

Βασικοί συνεργάτες της

εταιρ ε ίας

[73]

Page 74: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

ΕΛ. Δ. ΜΟΥΖΑΚΗΣ ΑΕΒΕΜΕ: Κλωστές Ραφής και νήματα πλεκτικής

DMC: Κλωστές κεντήματος χειρός MADEIRA: Κλωστές κεντήματος μηχανής GUTERMANN: Κλωστές ραφής για οικιακή χρήση και είδη

διακόσμησης ενδυμάτων COUSIN CORPORATION OF AMERICA: έτοιμα faux bijoux και

χάνδρες για τη κατασκευή κοσμημάτων Collection d' Art: Καμβάδες κεντήματος και κεντήματος

μαξιλαριών.

Βιομηχανικά Προϊόντα

Τα προϊόντα βιομηχανικής χρήσης της ΠΕΤΑΛΟΥΔΑΣ είναι κλωστές ραφής υψηλής ποιότητας για τη ραφή ενδυμάτων, εσωρούχων, δερματίνων ειδών, γουνών, τεντών, καπιτονέ, κ.α. Οι κλωστές είναι κατασκευασμένες από βαμβάκι, πολυεστέρα αλλά και κλωστές μοντέρνας τεχνολογίας όπως POLY-COTTON και POLY-POLY.

Δ) ΓΙΟΥΛΑ

Η ιστορία της ΓΙΟΥΛΑ αρχίζει από πολύ παλιά, το 1947, όταν ο κ. Κυριάκος Βουλγαράκης, και ο αδελφός του κ. Ιωάννης Βουλγαράκης απεφάσισαν να ιδρύσουν την εταιρία, έχοντας ως κύρια δραστηριότητα την παραγωγή γυάλινων χειροποίητων επιτραπέζιων ειδών. Κυρίαρχα συστατικά της δομής της ήταν η

παραδοσιακή «μαστοριά», (αφού ο κ. Κυριάκος Βουλγαράκης ήταν τεχνίτης υαλουργός) κι ένας μικρός φούρνος. Το 1947 η εταιρία αποτελούσε μία από τις πενήντα (50) συνολικά επιχειρήσεις που ασχολούνταν με την παραγωγή χειροποίητου φυσητού γυαλιού στην Ελλάδα.

[74]

Page 75: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

Ιστορία

1958 Η ΓΙΟΥΛΑ μετατράπηκε σε ανώνυμη εταιρία με αρχικό μετοχικό κεφάλαιο €35,950 και με ταυτόχρονη ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού της που ξεπέρασε τα 1.000 άτομα.

1969 Ο αυτοματισμός της παραγωγής έχει ξεκινήσει, ωστόσο ένα τμήμα της παραμένει παραδοσιακό και ασχολείται με το χειροποίητο φυσητό γυαλί.

1974 Σημαντικές επενδύσεις πραγματοποιούνται στον τεχνολογικό και μηχανολογικό τομέα οι οποίες θα συμβάλλουν στην 100% αύξηση του συνολικού όγκου παραγωγής. Η έμφαση δίνεται τώρα, στην παραγωγή γυάλινων φιαλών και βάζων που προορίζονται για την συσκευασία τροφίμων και ποτών.

1974-1980 Διαρκείς επενδύσεις και τεχνολογικές βελτιώσεις. Πρωτεύοντες στόχοι, τώρα, η επάνδρωση με μία δυναμική και ευέλικτη ομάδα διοικητικών στελεχών και η συνεχής εκπαίδευση όλου του ανθρώπινου δυναμικού. Η άνοδος της ΓΙΟΥΛΑ στον κλάδο της υαλουργίας συνεχίζεται με πολύ γοργούς ρυθμούς και το μερίδιο αγοράς της αυξάνεται συνεχώς.

1981 Κατασκευάστηκε κλίβανος παραγωγικής δυναμικότητας 200 τόνων ημερησίως.

1985 Η ΓΙΟΥΛΑ είναι αναμφισβήτητα ο ηγέτης της αγοράς, για πρώτη φορά από την ημέρα της ίδρυσής της, ενώ ο ετήσιος τζίρος της ξεπερνά κατά πολύ αυτούς των ανταγωνιστών. Από το 1985 μέχρι το 1986 παύει σταδιακά η παραγωγή χειροποιήτων ειδών για να δοθεί έμφαση στην πλήρη αυτοματοποίηση της παραγωγής.

1993 Η ΓΙΟΥΛΑ εξαγοράζει την ΥΑΛΟΥΡΓΙΑ ΚΡΟΝΟΣ Α.Β.Ε.Ε. η οποία ασχολείται με την παραγωγή γυάλινων επιτραπέζιων ειδών (ποτήρια, βάζα, κανάτες, σταχτοδοχεία κλπ).

[75]

Page 76: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

1997 Έχοντας σταθεροποιήσει την ηγετική της παρουσία στην Ελληνική αγορά, η εταιρία ΓΙΟΥΛΑ τώρα επεκτείνεται και στα Βαλκάνια με την εξαγορά της εταιρίας STIND A.D., εργοστασίου παραγωγής γυάλινων περιεκτών στη Σόφια της Βουλγαρίας.

1998 Εξαγορά ενός ακόμα εργοστασίου με την επωνυμία DRUJBA A.D. που εδρεύει στη Φιλιππούπολη της Βουλγαρίας.

2002 Ιδρυση εμπορικής εταιρίας με την επωνυμία YIOULA ROMANIA στο Βουκουρέστι. Εμπορική συνεργασία με την GLASS CONTAINER COMPANY OF MOLDOVA για την προώθηση και διακίνηση των προιόντων παραγωγής του ομίλου στην αγορά της Μολδαβίας και της Ουκρανίας.

2003 Η παραγωγική παρουσία της ΓΙΟΥΛΑ επεκτείνεται ακόμα περισσότερο στην περιοχή των Βαλκανίων, μετά την εξαγορά του STIROM S.A., ενός από τα μεγαλύτερα εργοστάσια παραγωγής γυαλιού στην περιοχή. Οι δύο Βουλγάρικες εταιρείες συγχωνεύονται σε μία, κάτω από την επωνυμία DRUJBA S.A. με στόχο καλύτερες και παραγωγικότερες λειτουργίες, καθώς και συνεργίες οικονομιών κλίμακος. Με το παραπάνω σκεπτικό, συγχωνεύονται και οι δύο Ελληνικές εταιρίες ΓΙΟΥΛΑ και ΚΡΟΝΟΣ, κάτω από την κοινή ονομασία ΓΙΟΥΛΑ ΥΑΛΟΥΡΓΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ Α.Ε.

2004 Μία ακόμα εταιρία "εισέρχεται" στον όμιλο. Πρόκειται για πρώην εργοστάσιο της μονάδας ΚΙΤΚΑ στο Novi Pazaar της Βουλγαρίας, το οποίο τώρα ονομάζεται NEW GLASS S.A. και αφιερώνεται εξ' ολοκλήρου στην παραγωγή επιτραπέζιων προϊόντων.

2005 Εξαγοράζεται η Ουκρανική εταιρία BIOMEDSKLO που εδρεύει στο Zhitomir. Η εταιρία αυτή ειδικεύεται στην παραγωγή γυάλινων περιεκτών αλλά και φαρμακευτικού γυαλιού (αμπούλες, φιαλίδια,...)

Λίγους μήνες μετά, μία ακόμα Ουκρανική εταιρία, η BUCHA GLASSWORKS Glassworks γίνεται κομμάτι της ευρύτερης οικογενείας της ΓΙΟΥΛΑ. Η Bucha εδρεύει στην ομώνυμη περιοχή του Κιέβου, και παράγει γυάλινους περιέκτες αλλά και διακοσμητικό τζάμι.

[76]

Page 77: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

Ε) ΝΙΚ. Ι. ΘΕΟΧΑΡΑΚΗΣ Α.Ε.- NISSAN

Σήμερα η Νικ. Ι. Θεοχαράκης Α.Ε είναι μία από τις μεγαλύτερες και παλαιότερες εταιρίες εμπορίας αυτοκινήτων στην Ελλάδα, αφού αντιπροσωπεύει τα προϊόντα της ιαπωνικής Nissan Motor Co από το 1961.

Η αντιπροσωπεία αυτή ήταν και η πρώτη αντιπροσωπεία της Ιαπωνικής φίρμας σε ολόκληρη την Ευρώπη, συμβάλλοντας στην διάδοση των Ιαπωνικών αυτοκινήτων και την υπεροχή της Nissan μεταξύ των ιαπωνικών εταιριών.

ΙΣΤΟΡΙΑ

Δεκέμβριος 1933

Ίδρυση της εταιρίας “Jidosha Seizo Co., Ltd.” με έδρα την Yokohama της Ιαπωνίας.

Μάϊος 1934

Ολοκλήρωση της κατασκευής του εργοστασίου στην πόλη Yokohama.

[77]

Page 78: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

Ιούνιος 1934

Μετονομασία της εταιρία σε “Nissan Motor Co., Ltd.”. Τα πρώτα 44 αυτοκίνητα με το όνομα Datsun εξάγονται στην Ασία, καθώς και την κεντρική και νότια Αμερική.

Απρίλιος 1935

Κατασκευάζεται το πρώτο μοντέλο με τη μέθοδο της μαζικής παραγωγής στο εργοστάσιο της Yokohama.

Μάϊος 1935

Επιλέγεται το σήμα της εταιρίας.

Αύγουστος 1943

Ολοκλήρωση της κατασκευής του εργοστασίου στην πόλη Yoshiwara.

Δεκέμβριος 1943

Διακοπή της παραγωγής επιβατικών και φορτηγών αυτοκινήτων λόγω του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου.

Σεπτέμβριος 1944

Μετονομασία της εταιρίας σε “Nissan Heavy Industries, Ltd.”.

Νοέμβριος 1945

Παράγεται το πρώτο μεταπολεμικό μοντέλο.

Αύγουστος 1949

Η εταιρία αποκτά και πάλι την επωνυμία “Nissan Motor Co., Ltd.”.

Δεκέμβριος 1952Η εταιρία συνάπτει συνεργασία με την βρετανική αυτοκινητοβιομηχανία Austin Motor.

Απρίλιος 1953

Ξεκινά η δραστηριοποίηση της εταιρίας στον τομέα σχεδίασης και εξέλιξης κινητήρων για πυραύλους.

[78]

Page 79: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

Αύγουστος 1957

Ξεκινά η παραγωγή περονοφόρων οχημάτων.

Ιούνιος 1958

Ξεκινά η εξαγωγή επιβατικών μοντέλων στις ΗΠΑ.

Σεπτέμβριος 1958

Μοντέλα Datsun συμμετέχουν για πρώτη φορά στον αυστραλιανό αγώνα “Mobilgas Trial” και ένα από αυτά κατατάσσεται πρώτο.

Μάρτιος 1959

Ξεκινά η παραγωγή στο εργοστάσιο της Ταϊβάν, το πρώτο εργοστάσιο της εταιρίας που βρίσκεται εκτός Ιαπωνίας.

Ιούνιος 1960

Iδρύεται η “Nissan Motor Corporation” στις ΗΠΑ.

Σεπτέμβριος 1961

Ιδρύεται η “Nissan Mexicana, S.A.”.

Μάρτιος 1962

Ολοκλήρωση της κατασκευής του εργοστασίου στην πόλη Oppama.

Μάϊος 1965

Ολοκλήρωση της κατασκευής του εργοστασίου στην πόλη Zama.

Νοέμβριος 1969

Οι συνολικές εξαγωγές της εταιρίας ξεπερνούν το 1.000.000 μονάδες.

Μάρτιος 1970

Ξεκινά η δραστηριοποίηση της εταιρίας στον τομέα σχεδίασης και εξέλιξης κινητήρων που προορίζονται για σκάφη.

Μάρτιος 1971

Ολοκλήρωση της κατασκευής του εργοστασίου στην πόλη Tochigi.

Απρίλιος 1974

Καθιέρωση του “Nissan Science Foundation”.

[79]

Page 80: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

Απρίλιος 1977

Ολοκλήρωση της κατασκευής του εργοστασίου στην πόλη Kyushu.

Απρίλιος 1979

Έναρξη λειτουργίας του “Nissan Design International” στις ΗΠΑ.

ΣΤ) ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΖΥΜΑΡΙΚΩΝ STELLA

ΙΣΤΟΡΙΑ

Η ιστορία της ξεκινά το 1957 , όταν οι αδερφοί Πανουτσόπουλοι δημιουργούν μια παραδοσιακή βιοτεχνία ζυμαρικών, έχοντας σαν κύριο μέλημά τους την παρασκευή νόστιμων ζυμαρικών από ποιοτικά υλικά. Από το 1999 τα ζυμαρικά Stella έχουν ενταχθεί στην οικογένεια της εταιρείας Κίκιζα, διατηρώντας ακέραιη την παραδοσιακή τους ταυτότητα και την Ελληνική τους προέλευση! Πολλοί Έλληνες έχουν ταυτιστεί με την

[80]

Page 81: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

χαρακτηριστική φυσιογνωμία του φούρναρη της Stella και το γνωστό σλόγκαν: «40 χρόνια φούρναρης...έχω ψήσει!!!»

ΠΡΟΪΟΝΤΑ

1.μακαρόνια

2.πάστες

3.φιδές

4.σιμιγδάλι

Ζ) Α.Γ. ΠΕΤΖΕΤΑΚΙΣ

ΙΣΤΟΡΙΑ

Η μητρική εταιρεία του Ομίλου, Αριστόβουλος Γ. Πετζετάκις Α.Ε. ιδρύθηκε στην Ελλάδα το 1960 από τον Αριστόβουλο

[81]

Page 82: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

Πετζετάκι. Ήδη από το 1961 , ο ιδρυτής καθιέρωσε την Α.Γ. Πετζετάκις Α.Ε. ως μια παγκοσμίου φήμης καινοτόμο εταιρία στην βιομηχανία πλαστικών, κατοχυρώνοντας την πρωτοποριακή μέθοδο παραγωγής για την κατασκευή των πλαστικών εύκαμπτων σωλήνων ενισχυμένων από σκληρό σπειροειδές PVC. Τα προϊόντα της εταιρίας έγιναν γνωστά παγκοσμίως με το εμπορικό σήμα HELIFLEX και από τότε, η τεχνολογία αυτή είχε άδεια στις μεγάλες πολυεθνικές εταιρίες όπως οι Goodyear, Pirelli, Dunlop & Toyo .Αργότερα το 1969 , Α.Γ. ΠΕΤΖΕΤΑΚΙΣ Α.Ε. έγινε η πρώτη ελληνική βάση πολυεθνική εταιρεία, όταν επέκτεινε τις δραστηριότητές της στην Πορτογαλία μέσω της HELIFLEX PORTUGUESA LDA (γνωστή σήμερα ως HELIFLEX ΠΕΤΖΕΤΑΚΙΣ TUBOS), η οποία στις μέρες μας είναι ο ηγέτης της αγοράς στην τοπική ευέλικτη αγορά σωλήνα.

Το 1971 , ο Όμιλος επεκτάθηκε στην παραγωγή σκληρών σωλήνων από PVC για τη δημιουργία μια δεύτερη μονάδα παραγωγής στην Ελλάδα. Σήμερα η μονάδα αυτή αποτελεί μέρος ενός μεγαλύτερου βιομηχανικού συγκροτήματος στη Θήβα, η οποία κατασκευάζει σωλήνες από PVC, PE και PP καθώς και εύκαμπτοι σωλήνες από PVC. Αυτή η βιομηχανική μονάδα στη Θήβα αποτελεί τη μεγαλύτερη παραγωγική μονάδα του Ομίλου Πετζετάκις, από την άποψη της παραγωγικής ικανότητας.

Το 1972, ο Όμιλος Πετζετάκις διευρύνει την παρουσία της στην ευρωπαϊκή αγορά ευέλικτο σωλήνα μέσω κάποιας εμπορικής θυγατρικής στη Γερμανία, Α.Γ. Πετζετάκις GmbH (επίσης γνωστή ως Heliflex GmbH). Μακρόχρονη παρουσία και δέσμευση σε αυτή τη σημαντική αγορά του Ομίλου ενισχύθηκε περαιτέρω το 2001 με την εξαγορά της Behka Plast GmbH, παραγωγός θέση των πλαστικών εύκαμπτων σωλήνων.

Το 2001 , δύο εξαγορές ολοκληρώθηκαν με επιτυχία. Πιο συγκεκριμένα, ο Όμιλος Πετζετάκις εξαγόρασε την Main Pipesystems (γνωστή σήμερα ως Petzetakis Africa Ltd) στη Νότια Αφρική. Η εταιρεία ιδρύθηκε το 1959 και είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός συστημάτων πλαστικών σωλήνων της Νοτίου Αφρικής. Πετζετάκις Africa λειτουργεί τέσσερα εργοστάσια για την παραγωγή PVC και HDPE σωλήνων και εύκαμπτων σωλήνων από PVC. Έχει επίσης ένα εκτεταμένο δίκτυο πωλήσεων που καλύπτει Ν. Αφρική με έντεκα κέντρα διανομής, δέκα αποκλειστικούς αντιπροσώπους και τρεις ενδυνάμωση επιχειρήσεων. Η απόφαση του Ομίλου να επενδύσει στη Νότιο Αφρική απορρέει από τα σημαντικά περιθώρια ανάπτυξης που υπάρχουν στην περιοχή όσον αφορά την οικοδόμηση και την ανάπτυξη των υποδομών. Επιπλέον,

[82]

Page 83: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

η γεωγραφική θέση της εταιρίας επιτρέπει την περαιτέρω επέκταση στη Νότια Αμερική και την Αυστραλία.

Την ίδια χρονιά, το 2001, ο Όμιλος προχώρησε στην εξαγορά των Induplas SpA στην Ιταλία, Flexiplas SA στην Ισπανία και Eurohose Ltd στο Ηνωμένο Βασίλειο. Οι εταιρίες αυτές αποτελούν την Ομάδα Induplas, ένα μεγάλο ευρωπαϊκό εύκαμπτο σωλήνα και ηλεκτρικών αγωγών με ηγετικά μερίδια αγοράς στην Ιταλία, την Ισπανία και ορισμένες χώρες της Κεντρικής Ευρώπης. Κατά συνέπεια, ο Όμιλος Πετζετάκις καθιερωθεί ως ένας από τους σημαντικότερους παραγωγούς εύκαμπτων σωλήνων, με ισχυρή παρουσία στην αγορά σε όλη την Ευρώπη και ένα ευρύ φάσμα από PVC και PU προϊόντα.

Όμως ο άλλοτε κολοσσός των πλαστικών σωλήνων Πετζετάκις κατέρρευσε λόγω της οικονομικής κρίσης, καθώς μετά την πτώχευση η κινητή και ακίνητη περιουσία της βιομηχανίας τέθηκε σε πλειστηριασμό. Η εταιρεία πάλεψε με τις δύσκολες οικονομικές συνθήκες δεν μπόρεσε όμως να νικήσει και έτσι έβαλε λουκέτο το 2013.

Η) ΑΘΗΝΑΪΚΗ ΖΥΘΟΠΟΙΪΑ Α.E.

[83]

Page 84: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

Η Αθηναϊκή Ζυθοποιία Α.Ε. παράγει και συσκευάζει στην Ελλάδα τις μπίρες Amstel, Amstel Pils, Amstel Bock, Amstel Radler, Heineken, ΑΛΦΑ, Fischer, Buckler, BIOΣ 5. Παράλληλα, εισάγει τις μπίρες SOL, Mc Farland, Erdinger, Chimay, Krusovice, Moretti κ.ά. H ανάπτυξη της εξαγωγικής της δραστηριότητας αποτελεί τομέα στον οποίο έχει παράδοση χρόνων. Ξεκινώντας από τις αρχές της δεκαετίας του 1970, περισσότερα από 25 προϊόντα της Αθηναϊκής Ζυθοποιίας εξάγονται σήμερα σε 20 χώρες.

Η Αθηναϊκή Ζυθοποιία ιδρύθηκε το 1963 από μια ομάδα Ελλήνων επιχειρηματιών και αποτελεί μέλος του Ομίλου Heineken N.V. Λειτουργεί με έδρα την Αθήνα. Το πρώτο εργοστάσιο της Αθηναϊκής Ζυθοποιίας λειτούργησε στην Αθήνα το 1965 και παρήγαγε την μπίρα Amstel. Το 1975 εγκαινιάστηκε το δεύτερο εργοστάσιο στη Θεσσαλονίκη και το 1985 αγοράστηκε το τρίτο, στη ΒΙ.ΠΕ. Πάτρας. Από το 1993 λειτουργεί στη Λαμία η μονάδα εμφιάλωσης του Φυσικού Μεταλλικού Νερού ΙΟΛΗ. Οι εγκαταστάσεις της Αθηναϊκής Ζυθοποιίας περιλαμβάνουν τρία εργοστάσια στην Ελλάδα (Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πάτρα), μία μονάδα εμφιάλωσης στη Λαμία και ένα υποκατάστημα στην Κρήτη.

Η Αθηναϊκή Ζυθοποιία υλοποιεί Πρόγραμμα Συμβολαιακής Καλλιέργειας Κριθαριού από το 2008. Η συμβολαιακή καλλιέργεια είναι μια διαδικασία, η οποία λειτουργεί με βάση τον καθορισμό τόσο της ελάχιστης εγγυημένης τιμής, όσο και της ποσότητας αγοράς του κριθαριού και συμφωνείται ανάμεσα στην εταιρία και τους παραγωγούς πριν τη σπορά.

Λίγα Λόγια για την Άμστε λ

Η μπίρα Άμστελ λανσάρεται στην Ελλάδα από την Αθηναϊκή Ζυθοποιία ΑΕ το 1965. Πρώτη σε κατανάλωση μπίρα στην Ελλάδα με 47 και πλέον χρόνια ποιοτικής παρουσίας, η ξανθιά lager οφείλει το χρυσό της χρώμα στο συνδυασμό ανοιχτόχρωμης και σκουρόχρωμης βύνης. Με γεμάτη γεύση και άρωμα λυκίσκου και μαγιάς, περιλαμβάνει 5% αλκοόλ. Σήμερα η παραγωγή της

[84]

Page 85: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

πραγματοποιείται σε τρία εργοστάσια στην Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη και την Πάτρα.

Με μία πλούσια ιστορία σχεδόν 50 χρόνων, και σταθερά στην κορυφή των προτιμήσεων των Ελλήνων καταναλωτών για 30 χρόνια, η Άμστελ, όλα αυτά τα χρόνια έχει επιδείξει μία μεγάλη επενδυτική δραστηριότητα και καινοτομική πρωτοβουλία στο σύνολο της επικοινωνίας της, στην παραγωγή των προϊόντων της και στη σχέση της με τον καταναλωτή. Ανταποκρίνεται στις ανάγκες της κοινωνίας και προσφέρει σε αυτή και τον πολιτισμό μας παραμένοντας πιστή στις αξίες και την ποιότητά της που τη χαρακτηρίζουν και την έχουν κάνει να ξεχωρίσει μέσα στο χρόνο.

Θ ) BRAVO ΑΕ - SARA LEE COFFEE AND TEA HELLAS

Βιομηχανία Παραγωγής Καφέ - Τσαγιών - Ζαχαρίνης

Η εταιρεία Bravo, που εξαγοράστηκε πρόσφατα από την πολυεθνική εταιρεία Sara Lee, δραστηριοποιείται στην παραγωγή, στο εμπόριο και στην εισαγωγή προϊόντων καφέ με την επωνυμία Bravo και με άλλα διεθνή brands. Η εταιρεία στον τυποποιημένο ελληνικό καφέ κατέχει μαζί με τη Λουμίδης ΑΕ ηγετική θέση, ενώ τα τελευταία χρόνια δραστηριοποιείται και σε άλλους τομείς, όπως

[85]

Page 86: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

αυτός της ζάχαρης, και στην εισαγωγή γάλακτος μακράς διαρκείας.

Στους άμεσους στόχους της εταιρείας είναι η υλοποίηση επενδυτικού προγράμματος, ώστε να καθιερωθεί ευρύτερα στον τομέα τόσο του καφέ όσο και σε άλλους τομείς. Με βάση τις εκτιμήσεις της αγοράς, η εταιρεία μέσα από τη νέα διεύθυνση περνάει περίοδο ανασύνταξης δυνάμεων με σκοπό την περαιτέρω ανάπτυξη, αφού η καταναλωτική τάση της ελληνικής αγοράς τα τελευταία χρόνια δείχνει να βγάζει ενισχυμένες τις εταιρείες που συσκευάζουν καφέ έναντι αυτόν που διαθέτουν καφέ «χύμα».

Η εταιρεία εξάγει μικρό μέρος της παραγωγής σε χώρες όπου το στοιχείο της ελληνικής ομογένειας είναι έντονο, όπως η Αμερική, η Γερμανία και η Αυστραλία.

Ι) ΧΑΡΤΟΠΟΙΪΑ ΘΡΑΚΗΣ DIANA -ΑΕ

Το 1979 ο Ζερίτης Πάνος δημιούργησε τη "ΧΑΡΤΟΠΟΙΙΑ ΘΡΑΚΗΣ ΑΕ - DIANA", η οποία άρχισε να λειτουργεί το 1980 και σήμερα είναι κύριος μέτοχος και Πρόεδρος αυτής. Είναι η μεγαλύτερη και δυναμικότερη ιδιωτική χαρτοποιία στην Ελλάδα. Η ΧΑΡΤΟΠΟΙΙΑ ΘΡΑΚΗΣ ΑΕ - DIANA το 1993 είχε πωλήσεις 12,3 δις δρχ. και καθαρά κέρδη 1,5 δις δρχ.

Το 2014 τίτλοι τέλους μπήκαν οριστικά στη «Χαρτοποιία Θράκης DIANA Α.Ε.» ύστερα από 32 χρόνια αδιάλειπτης λειτουργίας. Η γνωστή χαρτοβιομηχανία δεν άντεξε και κατέρρευσε υπό την πίεση των προβλημάτων ρευστότητας που αντιμετώπισε, επιφέροντας νέο βαρύ πλήγμα στην απασχόληση της ακριτικής Ξάνθης.

[86]

Page 87: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

Κ) ΒΙΟΧΑΛΚΟ ΑΛΟΥΜΙΝΙΟ Α.Ε.

Η Βιοχάλκο Α.Ε. είναι ελληνική βαριά βιομηχανία που δραστηριοποιείται στους χώρους του χαλκού, του αλουμινίου, το χαλύβδου και των καλωδίων. O όμιλος ιδρύθηκε το 1937 και αποτελείται από 80 περίπου θυγατρικές. Ο πρόεδρος Νικόλαος Στασινόπουλος είναι ένας από τους πλουσιότερους επιχειρηματίες της Ελλάδας. Tο μέγεθος του ομίλου γίνεται εμφανές από το γεγονός ότι συνεισφέρει το 12 τις εκατό των εξαγωγών της χώρας. Ο κύκλος εργασιών του ομίλου για το 2009 κυμάνθηκε στα €2.3 δις, ενώ σημείωσε ζημιές €261.2 εκατ. Εισήχθηκε στο Χρηματιστήριο Αθηνών το 1947 και η μετοχή της περιλαμβάνεται στο δείκτη FTSE/Athex 20, ενώ 7 θυγατρικές του ομίλου είναι κι

[87]

Page 88: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

αυτές εισηγμένες στο ΧΑΑ: οι Σιδενόρ, Ετέμ, Ελβάλ, Ελληνικά Καλώδια, Χαλκόρ, Σίδμα και Σωληνουργία Κορίνθου.

Ο όμιλος Βιοχάλκο έχει σημαντικές επενδύσεις στη Ρουμανία, τη Βουλγαρία και το Ηνωμένο Βασίλειο, ενώ η θυγατρική Σιδενόρ σύναψε το 2008 συμφωνία συνεργασίας με την αμερικάνικη Nucor.Παράλληλα ο όμιλος έχει δηλώσει τις προθέσεις του για επέκταση στη Ρωσία και τη Σερβία. Τέλος αξίζει να σημειωθεί ότι ο όμιλος έχει στην κατοχή του μεγάλο αριθμό ακινήτων στην Ελλάδα και τα Βαλκάνια, σε βαθμό που εικάζεται η δημιουργία χωριστής εταιρείας ανάπτυξης ακινήτων.

2. ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΣΤΟΝ ΕΛΑΙΩΝΑ

O Ελαιώνας έλκει το όνομά του από την παλιότερη χρήση της γης του, αφού ήταν μια ελαιόφυτη κοιλάδα που εκτεινόταν από τους πρόποδες της Πάρνηθας, της Πεντέλης και του Υμηττού και έφτανε μέχρι το Δαφνί, τον Πειραιά και το Φάληρο, ακολουθώντας παράλληλη πορεία με τον Κηφισό, το σημαντικότερο, από την αρχαιότητα, ποτάμι της Αττικής. Ο κυρίως ελαιώνας εκτεινόταν στο βόρειο τμήμα αυτής της κοιλάδας, φτάνοντας νότια μέχρι την

[88]

Page 89: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

Πέτρου Ράλλη. Εκτός από τα χιλιάδες ελαιόφυτα στρέμματα, η κοιλάδα αυτή στο βόρειο τμήμα της περιλάμβανε πολλούς βοσκότοπους, καλλιέργειες δημητριακών και αμπελιών, αλλά και ανθοκαλλιέργειες κοντά στις όχθες του ποταμού. Οι λαχανόκηποι του Ρέντη αποτελούσαν τη νότια απόληξη του Ελαιώνα, εκεί όπου το έδαφος προσφερόταν περισσότερο για καλλιέργειες λαχανικών και οπωροφόρων δέντρων.

Ένας ακόμα λόγος, που σχετίζεται με τη φυσική γεωγραφία της κοιλάδας του Ελαιώνα και έχει θετικές συνέπειες στο κλίμα, καθιστά πολύτιμη την ύπαρξή της: η διάταξή της από βορειοανατολικά προς νοτιοδυτικά και η κατάληξή της στη θάλασσα, στοιχεία που επιτρέπουν την κυκλοφορία των βοριάδων και της θαλασσινής αύρας.

Μετά το 1922 η πολεοδομική κατάσταση της Αθήνας αλλάζει ραγδαία. Η εγκατάσταση των προσφύγων, και ιδίως του πιο εξαθλιωμένου τμήματός τους, γίνεται στο δυτικό Λεκανοπέδιο. Ο πληθυσμός της πόλης αυξάνεται αλματωδώς, η οικοδόμηση είναι πλέον εντατική, με σαφή υποχώρηση της γεωργικής γης, των κήπων (εκτός των αρδευόμενων και των λαχανόκηπων, που επιβιώνουν μέχρι την πρώτη μεταπολεμική εποχή), των δασών και των βοσκότοπων. Η βιομηχανία αναπτύσσεται, και τα εργοστάσια

[89]

Page 90: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

εγκαθίστανται κυρίως στην Πειραιώς και στο Μοσχάτο, αλλά και στον Ρέντη.

Μετά τον πόλεμο, στην περιοχή δημιουργούνται συνοικισμοί, μικρές βιοτεχνίες και αποθήκες, ενώ από τη δεκαετία του ’50 εγκαθίστανται πολλές βιομηχανικές μονάδες, αποθήκες, καθώς και το εργοστάσιο-αμαξοστάσιο των ΣΕΚ και των ΣΠΑΠ. Στο τέλος της

δεκαετίας του ’50, η κατασκευή των εθνικών οδών Κορίνθου και Λαμίας ελκύει στην ευρύτερη περιοχή νέες και παλιές βιομηχανίες, παίρνοντας την πρωτοκαθεδρία από την περιοχή Ρουφ-Πειραιώς.

Τη δεκαετία του ‘80 αναπτύσσονται οι μεταφορικές εταιρείες, ενώ από τη δεκαετία του ‘90 αντιστρέφεται το κλίμα και εκδηλώνεται η αποβιομηχάνιση της περιοχής. Πολλές επιχειρήσεις αφήνουν πίσω τους έρημα κτήρια προκειμένου να μετεγκατασταθούν σε φθηνότερες χώρες παραγωγής. Σήμερα σε όλη τη βιομηχανική περιοχή του Ελαιώνα εξακολουθούν να εργάζονται πάνω από 30.000 άτομα, στην πλειονότητά τους αλλοδαποί. Σύμφωνα με

στοιχεία του ΥΠΕΧΩΔΕ, οι βιομηχανίες και οι βιοτεχνίες του Ελαιώνα στη δεκαετία του ’80 συμμετείχαν στο νέφος με 18% ως προς τον καπνό, με 24% ως προς το διοξείδιο του θείου και με 15% ως προς τα οξείδια του αζώτου.

Συνοψίζοντας την ιστορική ανασκόπηση θα δούμε ότι μια, για αιώνες, περιαστική αγροτική/εξοχική περιοχή ενσωματώθηκε στην πόλη μέσα σε μερικές δεκαετίες, παίζοντας το ρόλο του αποδέκτη επιβαρυντικών για το περιβάλλον λειτουργιών. Από τόπος υπερτοπικού πρασίνου και αγροτικής παραγωγής γύρω από την πόλη και στη συνέχεια μέσα σ’ αυτήν, μετατράπηκε σιγά σιγά σε υπερτοπική «χωματερή» οχλουσών αστικών χρήσεων.

Η φρενήρης οικιστική ανάπτυξη της Αθήνας, που οφειλόταν στην αλόγιστη κερδοσκοπία πάνω στη γη, εξωθούσε όλες τις ασυμβίβαστες με την οικιστική ανάπτυξη χρήσεις στις μη ενταγμένες στο σχέδιο πόλεως περιοχές, που, επιπλέον, έπρεπε να πληρούν ορισμένα κριτήρια εξυπηρέτησης αυτών των χρήσεων: στην αρχή να προσφέρουν τη φυσική υποδομή για τα πρωτοεμφανιζόμενα κεραμοποιεία, σαπωνοποιεία, βυρσοδεψεία κ.λπ. (ομαλό έδαφος, πρόσφορο για αργιλοληψίες, άφθονα υπόγεια ύδατα κ.λπ.) και στη συνέχεια να εξυπηρετούν τις μεγάλες βιομηχανίες της δεκαετίας του ’50 και του ’60: να είναι κοντά τόσο στην αγορά της Αθήνας και του Πειραιά όσο και στους μεγάλους υπεραστικούς άξονες. Τα κριτήρια αυτά πληρούσαν ιδανικά οι περιοχές του Ελαιώνα που

[90]

Page 91: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

βρίσκονταν ανάμεσα στην Αθήνα και τον Πειραιά: το Μοσχάτο, ο Άγ. Ι. Ρέντης κ.λπ.

Όμως στα κριτήρια χωροθέτησης της βιομηχανίας δεν φαίνεται να περιλαμβάνονταν η προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και η διατήρηση της αγροτικής παραγωγής, αλλά η άνευ όρων εξυπηρέτηση του βιομηχανικού κεφαλαίου και της βιομηχανικής ανάπτυξης. Έτσι, όχι μόνο τοποθετούνταν μέσα στην πόλη ένας ρυπογόνος παράγοντας, αλλά ταυτόχρονα (πράγμα που τελικά ήταν πιο σημαντικό) αφαιρούνταν ένα ζωογόνο για το περιβάλλον και τη ζωή των κατοίκων σύστημα: ο Ελαιώνας, με τη γεωργική και κτηνοτροφική παραγωγή και την πλούσια χλωρίδα και πανίδα.

Αλλά ίσως ο πιο σημαντικός παράγοντας ήταν το ιδεολογικό

υπόβαθρο που επέτρεπε την επικράτηση αυτών των τάσεων και διαπερνούσε, σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό, ολόκληρη την κοινωνία και όλες σχεδόν τις πολιτικές τάσεις: η θεοποίηση της ανάπτυξης και η αντίληψη ότι το συγκεκριμένο αναπτυξιακό μοντέλο ήταν στις γενικές του κατευθύνσεις μονόδρομος. Αυτή η αντίληψη για την πρόοδο συνήθως υποτιμά ή απαξιώνει συλλήβδην αγαθά και τρόπους ζωής που είναι συνδεδεμένα με το «παλιό» ή, τουλάχιστον, δεν επιτρέπει μια νηφάλια κριτική και μια ουσιαστική αντίσταση σε κάποιες βασικές παραμέτρους αυτού που κάθε φορά παρουσιάζεται ως πρόοδος.

[91]

Page 92: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

Μια αντίστοιχη φάση συναίνεσης σε μια αστική ανάπτυξη που αυτή τη φορά προχωράει με βασικό μοχλό τη μαζική ψυχαγωγία και την κατανάλωση πιστεύουμε ότι βιώνουμε σήμερα. Η τελευταία εικοσαετία είναι περίοδος αποβιομηχάνισης για την Ελλάδα, με την παγκόσμια οικονομία να αναπτύσσεται κυρίως γύρω από την εμπορευματοποίηση της πληροφορίας και των νέων τεχνολογιών. Σ’ αυτή την παγκοσμιοποιημένη οικονομία, οι πόλεις γίνονται τα πεδία εμπορευματοποίησης του ελεύθερου χρόνου και της αναψυχής, με τεράστια ποσά να επενδύονται σ’ αυτό τον τομέα. Έτσι, οι παλιές βιομηχανικές ζώνες αναπλάθονται και προσφέρονται κυρίως στη μαζική διασκέδαση και την κατανάλωση. Η Αθήνα, ακολουθώντας αυτή την τάση επενδύει σ’ αυτό τον τομέα. Όμως κάτι τέτοιο είναι σίγουρο ότι θα επιφέρει μεγάλη οικιστική ανάπτυξη στην περιοχή, θα αυξήσει (τις ήδη υψηλές, εν αναμονή των αναπλάσεων) τιμές γης και θα προωθήσει έναν καταναλωτικό τρόπο οικειοποίησης του χώρου.

Πού βρίσκεται;

Ο Ελαιώνας είναι μια περιοχή η οποία εκτείνεται χοντρικά 5 χλμ. από τη μια πλευρά του και 2 χλμ. από την άλλη. Περικλείεται

[92]

Page 93: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

από τις οδούς Καβάλας, Κηφισού, Θηβών, Πειραιώς στο κέντρο του λεκανοπεδίου. Διοικητικά ανήκει σε 5 δήμους: Αθήνας, Αιγάλεω, Περιστερίου, Ταύρου, Ρέντη. Πρόκειται για μια κατά βάση αδόμητη περιοχή 9.500 στρεμμάτων με ορισμένες ρυπογόνες βιομηχανίες, μικρές οικογενειακές κατά κύριο λόγο βιοτεχνίες, πρακτορεία μεταφορών και ελάχιστους κατοίκους.

Από τη μεταπολίτευση και μετά ο Ελαιώνας αποτέλεσε πρόκληση για προοδευτικούς αρχιτέκτονες και πολεοδόμους και γενικότερα για την αριστερά, εκπονήθηκαν μελέτες, διοργανώθηκαν ημερίδες κ.λπ. Η πίεση που ασκήθηκε εκείνη την εποχή οδήγησε τον τότε υπουργό ΠΕΧΩΔΕ Λαλιώτη στη δημιουργία κοινόχρηστου πράσινου στην περιοχή της τάξης του 35% της συνολικής έκτασης. Αυτό σήμαινε ότι 3.500 στρ. περίπου θα έπρεπε να γίνουν πράσινο. Για να καταλάβουμε το μέγεθος να σημειώσουμε ότι το Πεδίο του Άρεως είναι 360 στρ.

«Διπλή ανάπλαση» ή διπλή τσιμεντοποίηση;

Όλοι έχουμε ακούσει για τη λεγόμενη «διπλή ανάπλαση. Αυτό που επιχειρείται να γίνει στον Ελαιώνα είναι το αντίθετο της ανάπλασης μια και αντί για δέντρα φυτεύουν κτήρια .Αυτή είναι η μακέτα που δείχνει το πρώτο πιλοτικό βήμα στη λεγόμενη περιοχή παρέμβασης που έχει επιφάνεια 250 στρέμματα (για να υπάρχει ένα μέτρο σύγκρισης ο Εθνικός Κήπος είναι 150 στρέμματα ενώ το

[93]

Page 94: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

Πεδίο Άρεως 360 στρέμματα). Ο κ. Δήμαρχος λέει ότι το 55% της περιοχής που φαίνεται στη μακέτα, δηλαδή τα 135 στρέμματα από το σύνολο των 250, είναι «πάρκο». Από τη μακέτα όμως προκύπτει ότι το υποτιθέμενο πάρκο των 135 στρεμμάτων στον Ελαιώνα είναι ένα «πάρκο κτηρίων» και όχι αυτό που εννοούμε όλοι μας όταν μιλάμε για πάρκο.

Συνοπτικά στην περιοχή των 250 στρεμμάτων σχεδιάζεται να κατασκευασθούν:

• το νέο MALL, ιδιοκτησίας του Μπ. Βωβού, 70.000 τετρ. μέτρων υπέργειων και 62.000 τετρ. μέτρων υπόγειων.

• ένα δημαρχιακό μέγαρο 24.000 τετρ. μέτρων, με υπόγειο 26.500 τετρ. μέτρων

• ένα ακόμη «εμπορικό και πολιτιστικό κέντρο» από το Δήμο Αθηναίων, που το πιο πιθανό είναι να υλοποιηθεί μέσω ΣΔΙΤ. Άλλα 18.500 τετρ. μέτρα υπέργεια.

[94]

Page 95: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

• το νέο γήπεδο της ΠΑΕ ΠΑΟ, 35.000 θεατών, με εμπορικούς χώρους και βοηθητικές εγκαταστάσεις, συνολικά 44.500 τετρ. μέτρων υπέργειων και 29.000 τετρ. μέτρων υπόγειων

• το νέο κλειστό γήπεδο μπάσκετ-βόλεϊ του «ερασιτέχνη» ΠΑΟ, 10.000 θεατών, 8.500 τετρ. μέτρων

• ένας ακόμη υπόγειος χώρος στάθμευσης 37.000 τετρ. μέτρων

• μια λεωφόρος ταχείας κυκλοφορίας, που διασχίζει κάθετα το «πάρκο», η οποία πρακτικά ακυρώνει κάθε δυνατότητα ανασύστασης του βιότοπου του ρέματος Προφήτη Δανιήλ (φαίνεται με γαλάζιο χρώμα) που σήμερα φυσικά βρίσκεται σε τραγική κατάσταση.

Ανάμεσα σε όλες αυτές τις κατασκευές, η επαχθέστερη είναι αναμφισβήτητα το MALL. Από άποψη κυκλοφοριακής και περιβαλλοντικής επιβάρυνσης το MALL ισοδυναμεί με 10 γήπεδα. Η επισκεψιμότητά του σύμφωνα με την Περιβαλλοντική Μελέτη του ίδιου του Βωβού ανέρχεται σε 34.000 επισκέπτες κατά μέσο όρο κάθε ημέρα. όταν το γήπεδο θα φέρνει στην περιοχή το ίδιο πλήθος αλλά. κατά μέσο όρο, κάθε 10 μέρες.

Συμπερασματικά, η λεγόμενη «ανάπλαση» προβλέπει την κατασκευή 10.000 τ. μέτρων κτηρίων, τα οποία συνολικά θα προσελκύουν στις ώρες αιχμής περί τα 9.000 αυτοκίνητα. Το πιο σημαντικό: όλα αυτά γίνονται πάνω σε ένα χώρο, κατοχυρωμένο από το 1999 ως «κοινόχρηστο πράσινο». Δεν πρόκειται απλώς για τσιμεντοποίηση, αλλά για την πιο ακραία εκδοχή τσιμεντοποίησης, τη μετατροπή του προβλεπόμενου κοινόχρηστου πράσινου σε μπετόν. Πιθανόν για τους υπερασπιστές αυτού του τύπου «ανάπλασης», η Αθήνα να μην χρειάζεται πλέον «πράσινους πνεύμονες». Η καταστροφή της Πάρνηθας δεν τους λέει τίποτα. Σωστότερα, γι’ αυτούς, τόσο η καταστροφή της Πάρνηθας, όπως και η καταστροφή της Πεντέλης παλιότερα, όσο και οι ελεύθεροι χώροι μέσα στην πόλη, δεν είναι τίποτα άλλο παρά μια μεγάλη ευκαιρία για επενδύσεις και μάλιστα επενδύσεις ενός συγκεκριμένου τύπου ∙ μόνο αυτό γνωρίζουν: κτήρια, χωρίς κανέναν γενικότερο σχεδιασμό, χωρίς τις αναγκαίες υποδομές, με αδιαφορία για τις κοινωνικές ανάγκες.

Τι διακυβεύεται σήμερα;

[95]

Page 96: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

Ο χάρτης που δημοσιεύουμε σε αυτό το σημείο, δείχνει το αθηναϊκό τμήμα του Ελαιώνα. Με πράσινο σημειώνεται η περιοχή που προβλέπεται να γίνει κοινόχρηστο πράσινο –και για την οποία δεν έχει γίνει τίποτα προς το παρόν. Είναι φανερό επίσης ότι η λεγόμενη περιοχή «ανάπλασης», τα 250 στρέμματα, σημειώνεται πλέον και από τους ίδιους με γκρι χρώμα.

Αυτό που πρέπει να κατανοηθεί είναι ότι σήμερα δεν διακυβεύεται μόνον το μέλλον αυτών των 250 στρεμμάτων. Αν προχωρήσει το σχέδιο της «ανάπλασης», και ειδικά οι εμπορικές χρήσεις, τότε οι αξίες γης θα εκτιναχθούν. Οι από το 1995 προβλεπόμενες απαλλοτριώσεις θα γίνει αδύνατον να πραγματοποιηθούν – υπάρχουν σε εκκρεμότητα απαλλοτριώσεις περίπου 110 στρεμμάτων- πέρα από τα 250, στο αθηναϊκό τμήμα του Ελαιώνα. Έτσι το προβλεπόμενο κοινόχρηστο πράσινο θα αποχαρακτηριστεί, δίνοντας ώθηση στην εμπορικοποίηση της περιοχής, στην κερδοσκοπία του real estate. Πρέπει ακόμη να σημειώσουμε ότι τα 250 στρέμματα είναι η καρδιά του πάρκου, που θα μπορούσε να δημιουργηθεί στον Ελαιώνα. Ενώστε το γκρι του χάρτη με το πράσινο που βρίσκεται γύρω του και θα δείτε ότι

[96]

Page 97: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

συγκροτείται μια ενιαία ενότητα περίπου 400 στρεμμάτων∙ έκταση μεγαλύτερη από το πεδίο του Άρεως.

Ο Ελαιώνας ενώ αποτελεί μια δυνάμει ανάσα για τη Δυτική Αθήνα εάν πραγματικά γίνει πράσινο, σήμερα με βάση τη λεγόμενη «ανάπλαση» οδηγείται στο να γίνει μια νέα θηλιά. Τείνει να μετατραπεί σε πολεοδομικό κέντρο προέκταση της Ομόνοιας. Κι αυτό έχει τραγικές πολεοδομικές, κυκλοφοριακές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις, όχι μόνο για τον Ελαιώνα αλλά για ολόκληρη τη Δυτική Αθήνα. Αυτό είναι ένα μεγάλης σημασίας περιβαλλοντικό διακύβευμα.

Την εργασία επιμελήθηκαν οι: Μπέκου Σοφία Γ΄3, Πανταζοπούλου Δανάη Γ΄3, Λαμπράκου Χριστίνα

Γ΄2

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8 Ο ΠΑΙΔΕΙΑ-ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

Α) Η ιστορία των σχολείων του Αιγάλεω

Η ίδρυση των πρώτων σχολείων στο Αιγάλεω, προσδιορίζεται στα τέλη της δεκαετίας του 1920. Το τότε Δημοτικό Σχολείο Νέων Κυδωνιών λειτούργησε κατά το 1930 και βρισκόταν ανάμεσα στις οδούς Μοσχονησίων και Θηβών, όπου στεγάζονταν τότε 1.100 μαθητές-τριες με τα ξύλινα πατώματα, γι’ αυτό άλλωστε ονομάστηκε ως η περίφημη «Παράγκα». Στις 27 Ιουλίου του 1937 αποφασίζεται η χρηματοδότηση για περιμάνδρωση του Δημοτικού Σχολείου Νέων Κυδωνιών και ανέρχεται στο ποσό των 48.192 δραχμών.

Η πρώτη χρονιά που λειτούργησε αυτόνομα ήταν κατά το σχολικό έτος 1949-1950 και στεγάστηκε στην οδό Μοσχονησίων το Γυμνάσιο του Αιγάλεω, που είχε ιδρυθεί το 1941 και σύμφωνα με τα

[97]

Page 98: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

Πρακτικά του Κοινοτικού Συμβουλίου, στις 30 Οκτωβρίου του 1941, ορίστηκε δαπάνη 12.000 δραχμών για την κάλυψη αναγκών και 54.000 δραχμών για καταβολή μισθού όλου του προσωπικού. Το Γυμνάσιο, λειτούργησε αρχικά ως παράρτημα του Θ' Γυμνασίου Αρρένων Αθηνών. Στεγάστηκε κατά το σχολικό έτος 1946-1947 μαζί με το 3ο Δημοτικό στο πετρόχτιστο κτήριο του Πυριτιδοποιείου, όπου τα μαθήματα γίνονταν άλλοτε σε σπίτια και άλλοτε σε γραφεία φιλολόγων και άλλων καθηγητών. Το 1962-1963 μετονομάστηκε σε Γυμνάσιο Αρρένων Αιγάλεω και το 1972-1973 σε 1ο Γυμνάσιο Αιγάλεω, όπως είναι γνωστό και στις μέρες μας.

Το 1955, το Δημόσιο με τα απαραίτητα έγγραφα προς την επιτροπή αποκαταστάσεως προσφύγων, ζήτησε την παραχώρηση του χώρου στο Δήμο για την ανέγερση του Γυμνασίου όπου και πραγματοποιήθηκε δύο χρόνια αργότερα .Για μεγάλο χρονικό διάστημα, συστεγάζονταν εδώ το 1ο και το 8ο Γυμνάσιο καθώς και το 1ο Λύκειο και επίσης τα εσπερινά Γυμνάσιο και Λύκειο Αιγάλεω.

Κατά το 1930, το 2ο Δημοτικό Σχολείο στεγάστηκε στη συμβολή των οδών Ρήγα Φεραίου και Γρηγορίου Κυδωνιών, κοντά στην πλατεία Ειρήνης το οποίο ήταν επίσης ξύλινο και επίσης ήταν γνωστό ως «Αντιτραχωματικό» λόγω της φοίτησης των παιδιών με τράχωμα, ασθένεια μεταδοτική που ευνοούν οι κακές συνθήκες υγιεινής και ο συνωστισμός. Τα παιδιά των προσφύγων του 1922 έπασχαν από τράχωμα αλλά κοντά στο σχολείο επί της Ιεράς Οδού και Καποδιστρίου, υπήρχε κρατικό οφθαλμιατρείο. Η διατήρηση του ξύλινου αυτού κτηρίου σημειώνεται ως 1956, μέχρι την οικοδόμηση του νέου σχολείου. Το 1959, συστεγάστηκε το 9ο Δημοτικό, ενώ σήμερα λειτουργούν εκεί το 2ο Δημοτικό καθώς και το 2ο Νηπιαγωγείο.

Στο Μπαρουτάδικο για τα παιδιά των εργατών που δούλευαν εκεί υπήρχε από το 1926 Δημοτικό Σχολείο στη συμβολή των οδών

[98]

Page 99: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

Μ. Αλεξάνδρου και Ιεράς Οδού που είχε κτίσει ο Μποδοσάκης. Στη σημερινή παιδική χαρά, στεγάστηκε ως τα τέλη της δεκαετίας του 1970 το 3ο Δημοτικό Σχολείο. Όλα τα παραπάνω σχολεία διατηρούνταν και λειτουργούσαν με τη συνεχή και αδιάκοπη βοήθεια της Κοινότητας όπως για παράδειγμα στις 26 Ιανουαρίου του 1938 αποφασίζεται ξανά η «διανομή πιστώσεως υπέρ σχολικών ταμείων με τα ακόλουθα χρηματικά ποσά: 10.000 δραχμές στο σχολείο Πυριτιδοποιείου, 11.000 δραχμές στο σχολείο Νέων Κυδωνιών...»

Οι μεγάλες δυσκολίες που αντιμετώπιζαν προπολεμικά οι μαθητές και μαθήτριες του Αιγάλεω, διαπιστώνονται και από τα Πρακτικά του Δημοτικού Συμβουλίου. Στη συνέχεια παρουσιάζονται χρηματοδοτήσεις με σκοπό τη συντήρηση και συνέχιση της παιδείας στο Δήμο μας:

• 1897-500 δρχ.-Κυριάκος Δαμασκηνός-Εγγραφή του γιου του στην τελευταία τάξη του Γυμνασίου

• 1898-500 δρχ.-Φιλόπτωχο Ταμείο «Άγιος Γεώργιος»-Λειτουργία Νυχτερινής Σχολής

• 1940-7.000 δρχ.-Προς απόρων και ορφανών μαθητών για εγγραφή στο Δημοτικό Σχολείο

• 1940-20.000 δρχ.-Προς μαθητικά συσσίτια• 1941-7.000 δρχ.-Εγγραφή απόρων στο Δημοτικό

Μετά τον πόλεμο, ενώ ο πληθυσμός παρουσιάζει ραγδαία αύξηση λόγω της βιομηχανικής ανάπτυξης της περιοχής, η κατάσταση στην παιδεία είναι τραγικά απελπιστική λόγω της πληθυσμιακής αύξησης των μαθητών και της οικονομικής ανεπάρκειας για φοίτηση.

Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του ΄60 ιδρύονται 19 δημόσια σχολεία, ενώ τη δεκαετία του 70’ , άλλα 20. Το Σεπτέμβριο του 74’ , σε κατάσταση υπογεγραμμένη από τον Διευθυντή Μέσης Εκπαίδευσης, παρουσιάζονται σε λειτουργία τα παρακάτω : 19 δημόσια δημοτικά, 10 δημόσια νηπιαγωγεία, 4 δημόσια ιδιωτικά γυμνάσια και 22 φροντιστήρια ξένων γλωσσών, τα οποία παρουσιάζουν ελλείψεις μεγάλου βαθμού στις κτηριακές τους εγκαταστάσεις. Την 4η Οκτωβρίου 1975, σε μια άλλη υπηρεσιακή έκθεση προς το Υπουργείο Παιδείας, γίνεται αναφορά για το μαθητικό δυναμικό των τεσσάρων γυμνασίων, το οποίο ανέρχεται σε 4.500 παιδιά, τα οποία στεγάζονταν σε ένα μόνο δημόσιο διδακτήριο και τρία διαφορετικά ιδιωτικά μισθωμένα κτήρια, τα οποία έχουν κριθεί ακατάλληλα και ανεπαρκή. Οι προαναφερόμενες συνθήκες στέγασης των Γυμνασίων του Δήμου Αιγάλεω έχουν ως αποτέλεσμα τη δημιουργία προβλημάτων, που καθιστούν δυσχερή και μη ομαλή τη λειτουργία του Γυμνασίου, σε βάρος απόδοσης τόσο των καθηγητών όσο και των μαθητών.

Την 21η Νοεμβρίου, σε υπόμνημα του Δήμου Αιγάλεω προς το

[99]

Page 100: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

υπουργείο παιδείας, ξαναγίνεται αναφορά για τεράστιες ελλείψεις σε αίθουσες και διδακτικό προσωπικό για τους 500 μαθητές του Νηπιαγωγείου, τους 7.500 μαθητές του Γυμνασίου και Λυκείου του Δήμου και υπάρχει ζήτηση για άμεση ανέγερση των σχολικών κτηρίων που είχαν προβλεφθεί στο Πρώην Μπαρουτάδικο, η ανέγερση διδακτηρίου στο χώρο του πρώην κτήματος Μερκάτη, η ίδρυση και η λειτουργία δημόσιου νυχτερινού σχολείου, καθώς και η ίδρυση ειδικού σχολείου. Στις 19 Απριλίου 1977, γίνεται κοινοποίηση από το υπουργείο Δημόσιων Έργων της απόφασης αναμόρφωσης του χώρου για την κάλυψη αναγκών σε σχολικές αίθουσες του Δήμου μας.

Σήμερα, σε χάρτη της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών του Δήμου, με τη θέση των σχολικών κτηρίων γίνεται καταμέτρηση στα 42 δημόσια κτήρια και μόνο 4 μισθωμένα (2 στη συνοικία Λιούμη, 1 στα Νταμαράκια και 1 στην περιοχή του δημοτικού Σταδίου), αντί των 17 μισθωμένων που υπήρχαν το 1975. Κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους 2000-2001 , στα νηπιαγωγεία φοιτούσαν 176 παιδιά, στα δημοτικά 741, στα γυμνάσια 549, στα λύκεια 581 και στο ειδικό 44, σύνολο 2.091 παιδιά και καθ’ όλη τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς φοίτησαν 11.848 μαθητές σε ιδιωτικά και δημόσια σχολεία. Η ολοκλήρωση των υποδομών σε σχολικές αίθουσες γίνεται το 2002 και επιτέλους πραγματοποιείται θριαμβευτικά η πρωινή βάρδια σε όλα τα σχολεία του Δήμου.

Βασιζόμενοι σε μελέτη του δήμου, παρουσιάζεται μείωση των μαθητών των δημοτικών σχολείων σε μια 12ετία κατά 38%, δηλαδή από 7.302 το 1985-1986 σε 4.538 το 1996-1997 και κάτι παρόμοιο παρατηρείται στα γυμνάσια : οι 3.396 μαθητές του 1990-1991 μειώθηκαν σε 2.892 το 1996-1997 , δηλαδή κατά 15%. Επίσης, στα γενικά λύκεια οι μαθητές μειώθηκαν από 1.599 το 1990-1001 σε 1.418 το 1996-1997 , δηλαδή κατά 11,3%.

Παρατηρώντας τα παραπάνω στοιχεία, παρουσιάζεται μια σταθερή πτώση του μαθητικού δυναμικού του δήμου, φαινόμενο που παρατηρείται και στην υπόλοιπη χώρα. Το πρόβλημα όντας συνδεμένο με την παρατηρούμενη υπογεννητικότητα γίνεται όλο και πιο ανησυχητικό, καθώς παρουσιάζει διαχρονική ισχύ. Την τελευταία 10ετία, ο Δήμος προσπαθεί να ενισχύσει οικονομικά και ψυχικά τις νέες οικογένειες, φτιάχνοντας νέους βρεφονηπιακούς σταθμούς και επισκευάζοντας τους πρώην κρατικούς. Η κοινωνική πολιτική του δήμου σφραγίστηκε το 2001-2002 με την ίδρυση του Κέντρου Διάγνωσης Αξιολόγησης και Υποστήριξης ατόμων με ειδικές ανάγκες (ΚΔΑΥ) και του Εργαστηρίου Ειδικής

[100]

Page 101: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (ΕΕΕΕΚ) σε συνεργασία με το ΥΠΕΠΘ.

Σήμερα, στο Δήμο μας λειτουργούν οι εξής Δημοτικοί Παιδικοί Σταθμοί:

· 1ος Παιδικός Σταθμός, Ναύαρχου Κουντουριώτου 16

· 4ος Παιδικός Σταθμός, Πλαστήρα 40 και Μιαούλη

· 6ος Βρεφονηπιακός Σταθμός, ‘’ΜΟΡΜΟΛΗΣ’’, Ευαγγελίστριας 4-Πλησίον Ο.Τ.Ε

· 8ος Βρεφονηπιακός Σταθμός, Μίνωος και Προμηθέως

· 9ος Βρεφονηπιακός Σταθμός, Εθνικής Αντιστάσεως και Ιασίου

· 10ος Παιδικός Σταθμός, Αγίας Βαρβάρας και Μπουμπουλίνας

· 11ος Βρεφονηπιακός Σταθμός, Αναγεννήσεως και Δωρίου.

· 12ος Βρεφικός Σταθμός, ‘’Μέριμνα’’, Ιερά Οδός και 40 Εκκλησιών

· Νηπιακός Ευαγγελίστρια ‘’Ράπτη’’ Κερασούντος και Σμύρνης

Το γραφείο παιδικών σταθμών στεγάζεται στο δήμο. Στις μέρες μας, λειτουργούν οι παιδικοί σταθμοί του Αιγάλεω, από την 1η Σεπτεμβρίου έως την 31η Ιουλίου κάθε χρονιάς. Στα βρεφικά τμήματα γίνονται δεκτά βρέφη από οκτώ μηνών έως δυόμιση ετών. Στα νηπιακά τμήματα γίνονται δεκτά νήπια από δυόμιση ετών έως την εγγραφή τους στο νηπιαγωγείο.

Β)Τα εκπαιδευτήρια του Αιγάλεω

Παρακάτω εξετάζονται τα εκπαιδευτικά κτήρια που βρίσκονται στην περιοχή γύρω από το Άλσος του Αιγάλεω.

Αρχικά, υπάρχει το Τ.Ε.Ι. Αθηνών, (Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα) το οποίο ξεκίνησε τη λειτουργία του το 1983. Το Τ.Ε.Ι . Αθηνών είναι μια από τις μεγαλύτερες σχολές της Ελλάδας και φιλοξενεί στους σύγχρονους χώρους του 5 Σχολές: Σχολή Τεχνολογικών Εφαρμογών, Διοίκησης και Οικονομίας , Επαγγελμάτων Υγείας και Πρόνοιας, Τεχνολογίας Τροφίμων και Διοίκησης, Γραφικών Τεχνών και Καλλιτεχνικών Σπουδών και ένα

[101]

Page 102: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

Κέντρο Ξένων Γλωσσών και Φυσικής Αγωγής , στα οποία υπάρχουν 36 τμήματα που καλύπτουν όλους σχεδόν τους τομείς της Επιστήμης και της Τεχνολογίας. Είναι το τρίτο σε αριθμό φοιτητών ίδρυμα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης της χώρας μας (35000 χιλιάδες και πλέον φοιτητές). Έχει άρτιο εργαστηριακό εξοπλισμό και σύγχρονα εκπαιδευτικά μέσα. Στο Τ.Ε.Ι . απασχολούνται περισσότερο από 2.300 άτομα (μόνιμο και έκτακτο εκπαιδευτικό προσωπικό όλων των βαθμίδων, διοικητικό Προσωπικό και Ειδικό Τεχνικό Προσωπικό). Συνειδητοποιούμε, λοιπόν, τη μεγάλη οικονομική και εκπαιδευτική ανάπτυξη που προσφέρει αυτό το Ίδρυμα στην ευρύτερη περιοχή του Αιγάλεω.

Εικόνα : Το 1ο Γυμνάσιο Αιγάλεω

Επίσης, υπάρχουν και εκπαιδευτικά ιδρύματα πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Συνολικά είναι δώδεκα από τα οποία τα πέντε είναι Νηπιαγωγεία ( 15ο, 28ο, 3ο, 8ο, 29ο ), δύο Δημοτικά Σχολεία ( 7ο,15ο ), δύο Γυμνάσια ( 2ο, 4ο) και δύο Λύκεια (4 , 5ο), καθώς και ένα ειδικό σχολείο. Στα σχολεία αυτά εκπαιδεύονται συνολικά πάνω από 1000 μαθητές γύρω από την περιοχή του Άλσους. Τέλος, στο Άλσος επί της Οδού Πλαπούτα 11 υπάρχουν τα γραφεία του ΟΑΕΔ , όπως και το συγκρότημα των σχολών μαθητείας, το οποίο υπολειτουργεί.

Είναι πάντως γεγονός ότι οι μαθητές αυτοί είναι πραγματικά τυχεροί που φοιτούν σε σχολεία που βρίσκονται μέσα σε ένα πολύ ωραίο φυσικό περιβάλλον.

[102]

Page 103: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

Γ) Τα κυριότερα εκπαιδευτικά προγράμματα

Αρχικά, ο Δήμος μας δραστηριοποιείται με διάφορα προγράμματα που είναι πολύτιμα και ωφέλιμα για τους μαθητές όλων των σχολείων με σκοπό την επαγρύπνησή τους και την ενεργή συμμετοχή τους σε ό,τι αφορά το κομμάτι της εκπαίδευσης και της παιδείας και τα κυριότερα από αυτά είναι:

1)Περιβάλλον

Η ευαισθητοποίηση γύρω από εκπαιδευτικά προγράμματα με θέμα το περιβάλλον ούτε αρχίζει ούτε τελειώνει με την τυπική εκπαίδευση. Πολλά τμήματα της κοινωνίας μας, όπως η οικογένεια, η θρησκεία, η τοπική κοινωνία, οι φίλοι, τα ΜΜΕ, η πολιτεία επηρεάζουν τις στάσεις και τις γνώσεις μας γύρω από το περιβάλλον. Η περιβαλλοντική εκπαίδευση δεν είναι μόνο οικολογική γνώση, αλλά είναι και η ικανότητα ανάπτυξης της κριτικής σκέψης και της δημιουργικότητας. Γίνονται, έτσι, αντιληπτές οι αιτίες που υπάρχουν πίσω από τα περιβαλλοντικά προβλήματα και ακολουθεί μια δέσμευση σε ένα σύστημα αξιών που συμβάλλει στη βιώσιμη ανάπτυξη της κοινωνίας και στη διατήρηση αρμονίας με τη φύση.

Η ανάπτυξη περιβαλλοντικών αξιών στο σχολικό περιβάλλον διασφαλίζει την ύπαρξη δυναμικής προοπτικής για το μέλλον σε συνδυασμό με το γενικότερο οραματισμό για βιώσιμες επιλογές. Βασικό, λοιπόν, χαρακτηριστικό που πρέπει να προστεθεί στην περιβαλλοντική εκπαίδευση είναι η απευθείας επαφή των παιδιών με τη φύση και τα συστήματά της. Πολλά είναι τα σχολεία, κυρίως Νηπιαγωγεία, Δημοτικά και Γυμνάσια, τα οποία πραγματοποιούν επισκέψεις και εκδρομές στο Μπαρουτάδικο. Στόχος είναι η πραγματοποίηση πολλών δραστηριοτήτων από τα παιδιά, όπως είναι να γνωρίσουν το Άλσος της περιοχής τους, να αποκτήσουν περιβαλλοντική συνείδηση, να βοηθήσουν στην καθαριότητά του και να το φροντίσουν, να τοποθετήσουν πινακίδες, ώστε να προτρέπουν τους επισκέπτες να το διατηρούν καθαρό. Έχουν γίνει αρκετές προσπάθειες για ενημέρωση και περιβαλλοντική εκπαίδευση των μαθητών του ευρύτερου συνόλου του Δήμου, με στόχο τα παιδιά να αγαπήσουν το περιβάλλον, να μάθουν να προσέχουν την φύση και να δημιουργούν μέσα σε αυτήν.

Για παράδειγμα τα παιδιά του 19ου ΔΣ Αιγάλεω, το σχολικό έτος 2005 – 2006 οργάνωσαν και πραγματοποίησαν πρόγραμμα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης με θέμα: «Το Πάρκο Μας, φύση και ιστορία», με μεγάλη επιτυχία. Το πρόγραμμα χρηματοδοτήθηκε από

[103]

Page 104: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

το Πανεπιστήμιο Αιγαίου και από τα δίκτυα «Ελληνική Εταιρεία Προστασίας της Φύσης», « Οι πράσινες γωνιές της γειτονιάς μου», «Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Αργυρούπολης», «Δάσος και Περιαστικό Πράσινο», « Ελληνική Εταιρεία Προστασίας Περιβάλλοντος και Πολιτιστικής Κληρονομιάς», « Βιώσιμες Πόλεις». Στόχος από την υλοποίηση αυτού του προγράμματος ήταν οι μαθητές να γνωρίσουν την ιστορία του Άλσους, το φυσικό περιβάλλον, την συνεισφορά του Άλσους του Αιγάλεω στη βιώσιμη ανάπτυξη του Δήμου Αιγάλεω και τις χρήσεις που γίνονται σε αυτό σήμερα, αλλά και τις πιθανές χρήσεις του στο μέλλον. Επίσης, οι μαθητές σε συνεργασία με τους δασκάλους τους έφτιαξαν και «οδηγό του πάρκου», όπου βρίσκονται αποθηκευμένες και συγκεντρωμένες όλες οι πληροφορίες και τα φύλλα εργασίας που έφτιαξαν.

Ακόμη, το 16ο ΔΣ Αιγάλεω το 2004 ολοκλήρωσε περιβαλλοντική εργασία με θέμα: « Το ΠΥΡΙΤΙΔΟΠΟΙΕΙΟ (Μπαρουτάδικο) Χθες, Σήμερα και Αύριο...», με στόχο να γνωρίσουν οι μαθητές το πράσινο της γειτονιάς τους. Παρόμοια εργασία έχει πραγματοποιήσει και το 4ο Γυμνάσιο. Τέλος ,η Διεύθυνση Β/θμιας Εκπ/σης Γ'Αθήνας οργάνωσε Φεστιβάλ Καινοτόμων Δραστηριοτήτων στο Άλσος Αιγάλεω (Μπαρουτάδικο) το 2002. Παρουσιάστηκαν με μεγάλη επιτυχία προγράμματα πολιτιστικά, ευρωπαϊκά, περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, αγωγής υγείας, αγωγής καταναλωτή και αγωγής σταδιοδρομίας με προβολές ταινιών & διαφανειών, CD-RΟΜ, έκθεση υλικού, δρώμενα, παραστάσεις Καραγκιόζη και μουσικοχορευτικά στιγμιότυπα.

[104]

Page 105: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

Εικόνα: Το Μπαρουτάδικο

2) Πρόγραμμα Ασφαλούς Οδήγησης

Σε εξέλιξη βρίσκεται το πρόγραμμα Οδικής Ασφάλειας «ΚΑΝΤΟ ΣΩΣΤΑ» του ινστιτούτου Οδικής Ασφάλειας «ΠΑΝΟΣ ΜΥΛΩΝΑΣ» στα Γυμνάσια και Λύκεια του Αιγάλεω. Το πρόγραμμα που θα ολοκληρωθεί το α’ δεκαήμερο του Δεκεμβρίου, έχει σχεδιαστεί από έμπειρους εκπαιδευτικούς και ειδικούς συγκοινωνιολόγους και έχει παρουσιαστεί σε περισσότερους από 8.000 μαθητές σε όλη την Ελλάδα. Αποτελεί συνέχεια της δράσης για την οδική ασφάλεια που ξεκίνησε στις 13-10-2013 με τη φιλοξενία στο Άλσος Μπαρουτάδικο των προσομοιωτών ανατροπής, σύγκρουσης και οδήγησης υπό την επήρεια αλκοόλ και ουσιών κατά τη 1η Πολιτιστική Ποδηλατάδα που διοργάνωσε η Αντιπεριφέρεια Δυτικής Αθήνας. Ο δήμος Αιγάλεω θέλοντας να συμβάλει στην εκπαίδευση των σημερινών μαθητών και αυριανών οδηγών και στη διαμόρφωση του χαρακτήρα και της συμπεριφοράς τους στο δρόμο, πήρε την πρωτοβουλία να προτείνει στα σχολεία τη συμμετοχή τους στο πρόγραμμα «ΚΑΝΤΟ ΣΩΣΤΑ» και να διοργανώσει και να επιβλέψει τις επισκέψεις των εκπαιδευτών στα σχολεία. Κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσης οι μαθητές με τη βοήθεια του εισηγητή και της παρουσίασης αρχικά ενημερώθηκαν και συζήτησαν για τα στατιστικά, τα κύρια αίτια και τα αποτελέσματα των τροχαίων δυστυχημάτων. Στη συνέχεια με τη θεματική ενότητα της Ασφαλούς Οδήγησης και την προβολή videos δόθηκε βήμα στους μαθητές για σκέψη και εποικοδομητική συζήτηση. Σε πολλά

[105]

Page 106: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

σχολεία, μετά το τέλος της θεωρητικής εκπαίδευσης, οι μαθητές συμμετείχαν σε Online ερωτηματολόγιο με στόχο την αξιολόγηση των γνώσεών τους. Με τον τρόπο αυτό, οι μαθητές προσεγγίζονται πολύπλευρα, ενημερώνονται, ευαισθητοποιούνται και αξιοποιούν γνώσεις, ενώ η χρήση του ερωτηματολογίου σε μεταγενέστερο χρόνο βοηθά τους μαθητές να επαναφέρουν στο μυαλό τους και εκτός τάξης τις πληροφορίες που έλαβαν. Η εκπαίδευση εστιάζει στο γεγονός ότι ο ανθρώπινος παράγοντας είναι αυτός στον οποίο οφείλονται κατά κύριο λόγο τα τροχαία και δίνει ιδιαίτερη έμφαση στα θέματα:

1.Επίδραση αλκοόλ στον εγκέφαλο

2.Χρόνος Αντίδρασης

3.Απόσταση Ακινητοποίησης

4.Αμυντική Οδήγηση

5.Οδήγηση υπό την επήρεια ουσιών

6.Εξωτερικοί & Ψυχολογικοί παράγοντες

Επιπλέον τα videos που προβάλλονται εστιάζουν στα θέματα:

1.Χρήση ζώνης ασφαλείας και κράνους

2.Απόσπαση προσοχής

3. Ευγένεια στο δρόμο

4. Συνέπειες τροχαίων ατυχημάτων

Η συμμετοχή στο πρόγραμμα για τη συγκεκριμένη ηλικιακή ομάδα θεωρείται ιδιαίτερα σημαντική, καθώς τα τροχαία συμβάντα είναι η πρώτη αιτία θανάτου για τις ηλικίες 16 – 29 στην Ελλάδα.. Ο Δήμαρχος κος Χρήστος Καρδαράς, ο οποίος παρακολούθησε μαζί με τους μαθητές την εκπαίδευση στις 18-11-2013, τόνισε πόσο σημαντική είναι η καλλιέργεια σωστής οδικής συμπεριφοράς στηριγμένης στις αρχές της Ασφαλούς Οδήγησης και της ευγένειας στο δρόμο. Κάλεσε τους μαθητές να εφαρμόσουν τα όσα σημαντικά έμαθαν σε αυτή την εκπαίδευση και στο δρόμο, από σήμερα ως πεζοί και επιβάτες οχημάτων και αύριο ως οδηγοί. Υπενθύμισε πως η πρωτοβουλία και συμμετοχή του δήμου Αιγάλεω στο πρόγραμμα «ΚΑΝΤΟ ΣΩΣΤΑ» είναι η δεύτερη από μια σειρά ενεργειών που έχει αναλάβει ο δήμος με σκοπό την ευαισθητοποίηση των πολιτών σε θέματα οδικής ασφάλειας, τη βελτίωση της οδικής συμπεριφοράς και την καλλιέργεια ορθής κυκλοφοριακής αγωγής, με τελικό στόχο

[106]

Page 107: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

τη μείωση των ατυχημάτων και την αύξηση της ασφάλειας στο δρόμο.

3) Δράσεις αλληλεγγύης

Ο δήμος μας, πραγματοποιεί κάποιες πολύ σημαντικές ενέργειες που βοηθούν αλληλέγγυα όλους τους συνανθρώπους μας που ενδιαφέρονται για τη μάθηση και την παιδεία και αυτά είναι τα παρακάτω :

ι) Από το Νοέμβριο λειτουργεί, τις απογευματινές ώρες στο 4ο Λύκειο Αιγάλεω το Αλληλέγγυο Φροντιστήριο του Δήμου Αιγάλεω.Το Αλληλέγγυο Φροντιστήριο απευθύνεται σε μαθητές που οι οικογένειές τους αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες και τα μαθήματα παρακολουθούν 30 και πλέον μαθητές της Γ΄ Λυκείου από τα περισσότερα Λύκεια της πόλης μας, αλλά και από άλλες περιοχές. Η λειτουργία του Αλληλέγγυου Φροντιστηρίου στηρίζεται στην εθελοντική προσφορά. Λειτουργεί χάρη στην ευαισθησία και την κινητοποίηση εκπαιδευτικών και δημοτών που παρέχουν αφιλοκερδώς τις υπηρεσίες τους και τη βοήθειά τους επιδεικνύοντας έτσι υψηλό πνεύμα κοινωνικής αλληλεγγύης.

Όπως όλοι οι εκπαιδευτικοί θεσμοί, έτσι και το Αλληλέγγυο Φροντιστήριο προβαίνει σε δράσεις πολιτισμού. Πρόσφατα οι μαθητές παρακολούθησαν την παράσταση «Όνειρο Θερινής Νυκτός» στο Εθνικό Θέατρο και έχουν προγραμματιστεί επίσκεψη

[107]

Page 108: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

και ξενάγηση στο Μουσείο της Ακρόπολης, αλλά και παρακολούθηση ταινίας εκπαιδευτικού περιεχομένου. Αξίζει, επίσης, να σημειωθεί ότι πριν από λίγες ημέρες, έγινε και οργανωμένη ενημέρωση γονέων σχετικά με την πορεία των μαθητών που παρακολουθούν το εν λόγω Φροντιστήριο.

ιι) Σεμινάριο πρώτων βοηθειών (από ομάδα ειδικών)

Ο Δήμος Αιγάλεω διοργανώνει σεμινάριο BLS-AED (Βασική υποστήριξη της ζωής-χρήση αυτόματου εξωτερικού απινιδωτή). Το πρόγραμμα υποστηρίζεται από το ERC (Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Αναζωογόνησης), τον αρμόδιο φορέα, ο οποίος μετά από συνεχείς έρευνες εκδίδει τις κατευθυντήριες οδηγίες για τις διαδικασίες που πρέπει να ακολουθούνται, ώστε να επιτευχθεί η διατήρηση ενός ατόμου στη ζωή και να προκληθούν οι όσο το δυνατόν μικρότερες βλάβες σε αυτό, μετά από απειλητικές για τη ζωή καταστάσεις που πιθανόν να προκύψουν. Οι οδηγίες του ERC αναθεωρούνται σε τακτά χρονικά διαστήματα, και εφ 'όσον κριθεί απαραίτητο, αλλάζουν για την καλύτερη δυνατή φροντίδα στον ασθενή. Γι' αυτό το λόγο κρίνεται απαραίτητη η συχνής επανεκπαίδευση του παρόχου Α΄ βοηθειών, ώστε και να ενημερώνεται για τα καινούρια δεδομένα, αλλά και για να διατηρεί το επίπεδο ετοιμότητας και γνώσεών του υψηλό. Η εκπαίδευση BLS-AED είναι η μοναδική αναγνωρισμένη εκπαίδευση Α΄ βοηθειών από το Ελληνικό κράτος με Φ.Ε.Κ. (ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΤΕΥΧΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ Αρ. Φύλλου 219 / 22 Φεβρουαρίου 2007).

[108]

Page 109: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

ιιι) E βδομάδα καταπολέμησης του στίγματος για τον HIV

Με αφορμή την Ευρωπαϊκή εβδομάδα καταπολέμησης του στίγματος για τον HIV(AIDS), 22-29 Νοεμβρίου, η Μ.Κ.Ο PRAKSIS, με την υποστήριξη της Δ/νσης Κοινωνικών Υπηρεσιών του Δήμου Αιγάλεω, πραγματοποίησαν την Παρασκευή 29 Νοεμβρίου πρόγραμμα ενημέρωσης και εξέτασης για τον HIV. H κινητή μονάδα της Μ.Κ.Ο. PRAKSIS βρέθηκε στην πλατεία Εσταυρωμένου, όπου εξειδικευμένο προσωπικό διένειμε έντυπο πληροφοριακό υλικό και ενημέρωνε το κοινό για τον ιό HIV, ενώ ταυτόχρονα σε προστατευμένο περιβάλλον διενεργούσε σε όσους ήθελαν το γρήγορο τεστ ανίχνευσης αντισωμάτων του HIV με χρήση στοματικού υγρού (σάλιο). Εκτός από την καθαυτή εξέταση πραγματοποιούσαν συμβουλευτική πριν και μετά για θέματα πρόληψης και θεραπείας.

iv) Ημερίδα για την πρόληψη των αυτοκτονιών από το Δήμο Αιγάλεω

Ο Δήμος Αιγάλεω σας προσκαλεί την Τετάρτη 19 Μαρτίου 2014, 19.00-21.00, σe ημερίδα με αντικείμενο την πρόληψη των αυτοκτονιών και πώς όλοι μπορούμε να βοηθήσουμε, ώστε κανένας συνάνθρωπός μας να μην οδηγηθεί σε απόγνωση. Το θέμα των αυτοκτονιών είναι ιδιαίτερα επίκαιρο, καθώς τα τελευταία χρόνια, λόγω της οικονομικής κρίσης, έλαβε μεγάλη διάσταση στην Ελληνική Κοινωνία.

Ομιλητής στην ημερίδα θα είναι ο κ. Αλέξανδρος Μπότσης, Στρατιωτικός Ιατρός – Ψυχίατρος με εξειδίκευση στις αυτοκτονίες, αναπληρωτής Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Albert Einstein της Ν. Υόρκης και Επικεφαλής του τμήματος Πρόληψης των Αυτοκτονιών του Ερευνητικού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας.

[109]

Page 110: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

Η ημερίδα θα πραγματοποιηθεί στην αίθουσα του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Αιγάλεω (Ιερά Οδός 364 & Κάλβου, τηλ. επικοινωνίας 2132044821). Είσοδος ελεύθερη.

Δ) Τα N υχτερινά Σχολεία του Αιγάλεω

Σε έναν κόσμο που η ζωή του στέρησε το σχολείο στα παιδικά του χρόνια τώρα πάλι η ίδια του δίνει μια ακόμη ευκαιρία να καθίσει στα θρανία και να απορροφήσει σαν σφουγγάρι τις εκατομμύρια γνώσεις που του προσφέρει ο θεσμός του σχολείου!

΄Ανθρωποι του μόχθου που είτε άφησαν το σχολείο για να δουλέψουν, είτε γιατί δεν κατάφεραν να ανταποκριθούν στις ανάγκες του τότε, είτε γιατί η μοίρα τούς άλλαξε ξαφνικά διαδρομή και βρέθηκαν να ψάχνουν σήμερα απεγνωσμένα και χωρίς απολυτήριο για δουλειά, σε μια αμείλικτη αγορά εργασίας ή ένιωσαν την ανάγκη να κάνουν πραγματικότητα το απωθημένο από χρόνια όνειρο της γνώσης, της φοίτησης σε σχολείο. Αυτές τις ανθρώπινες ανάγκες καλύπτουν τα νυχτερινά σχολεία.

Η Πολιτεία πρέπει να "αγκαλιάσει" με περισσότερη στοργή αυτό το τεράστιο κομμάτι που αφορά στην Εκπαίδευση Ενηλίκων. Έτσι, αποζητούμε εμπεριστατωμένη ανάλυση των ειδικών αναγκών των εργαζομένων μαθητών, επιμόρφωση του εκπαιδευτικού προσωπικού σε ζητήματα μεθοδολογικής προσέγγισης των ενηλίκων, σεβασμό του πολύτιμου χρόνου τους με πιθανή αναπροσαρμογή των αναλυτικών προγραμμάτων σε αυτή την κατεύθυνση και ειδικές ρυθμίσεις που να διευκολύνουν ακόμη περισσότερο την πρόσβασή τους στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, αλλά και στις στρατιωτικές σχολές.

ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ

Το 1936 ιδρύθηκε στην Αθήνα το πρώτο Εσπερινό Γυμνάσιο από το «Φοιτητικό Εκπαιδευτικό Σύλλογο». Το 1937 ιδρύθηκε Εσπερινό Γυμνάσιο στον Πειραιά από τη «Φιλική Εταιρεία Νέων».

[110]

Page 111: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

Στα σχολεία αυτά οι μαθητές φοιτούσαν δωρεάν και οι καθηγητές δίδασκαν δωρεάν με αποζημίωση μικρού ποσού για οδοιπορικά έξοδα. Από το 1940 θεσπίστηκε μικρό ποσό διδάκτρων. Από το 1947 έως το 1949 λειτούργησαν αρκετά ιδιωτικά Εσπερινά Γυμνάσια και από το 1949 ιδρύθηκαν αρκετά Εσπερινά Δημόσια Γυμνάσια επειδή θεωρήθηκε αναγκαία η ίδρυσή τους. Το έτος εκείνο ιδρύθηκε και το ΙΑ΄ Εσπερινό Γυμνάσιο Περιστερίου το οποίο συνέχισε τη λειτουργία του έως και το έτος 2011, με την επωνυμία 1ο Εσπερινό Γενικό Λύκειο Περιστερίου, οπότε και συγχωνεύτηκε με το Εσπερινό Γενικό Λύκειο Αιγάλεω.

Ο ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ

Το Εσπερινό Σχολείο αποτελεί παράγοντα αναίρεσης των ακραίων αρνητικών συνεπειών, κοινωνικών και οικονομικών, του εκπαιδευτικού συστήματος, διότι:

i. Εξασφαλίζει τη δυνατότητα να συνεχίσουν τις σπουδές τους, όσοι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν το ημερήσιο σχολείο πριν τις ολοκληρώσουν.ii. Παρέχει τη δυνατότητα επαγγελματικής απασχόλησης και ταυτόχρονης φοίτησης σ' αυτό.

ii. iii. Λειτουργεί επανορθωτικά, διότι παρέχει ατομική ολοκλήρωση της βασικής εκπαίδευσης.

iii. iv. Λειτουργεί συμπληρωματικά, διότι δημιουργεί εναλλακτική ευκαιρία για όσους θέλουν να ολοκληρώσουν τη Β/θμια Εκπαίδευση και να εισαχθούν, αν το επιθυμούν, σε Α.Ε.Ι και Τ.Ε.Ι.

ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ

Το εσπερινό Λύκειο δημιουργήθηκε για τους εργαζόμενους μαθητές. Επομένως, απαραίτητη προϋπόθεση εγγραφής στην Α΄Τάξη ή μετεγγραφής είναι η Βεβαίωση Εργασίας από εργοδότη ο οποίος πιστοποιεί ότι ο μαθητής εργάζεται.

Η φοίτηση στο σχολείο είναι τετραετής. Δηλαδή λειτουργούν τέσσερις τάξεις: Α΄, Β΄, Γ΄, Δ΄. Δικαίωμα μετεγγραφής στη Γ΄ Τάξη έχουν οι μαθητές που προήχθησαν από την Α΄ Τάξη ημερήσιου Λυκείου, ενώ στη Δ΄ Τάξη όσοι προήχθησαν από τη Β΄ Τάξη

[111]

Page 112: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

ημερήσιου Λυκείου.Το ωράριο λειτουργίας του σχολείου είναι από 19.30΄ έως

22.30΄ με πέντε διδακτικές ώρες σε πλήρη ανάπτυξη του ωρολογίου προγράμματος.

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ

Οι μαθητές της Δ΄ τάξης των Εσπερινών Λυκείων έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν:

1) να εξεταστούν Πανελλαδικά με ξεχωριστά θέματα και σε ύλη μικρότερη από την ύλη των ημερήσιων Λυκείων.

2) να εξεταστούν σε επίπεδο σχολικής μονάδας σε όλα τα μαθήματα, με θέματα που ορίζονται από τους διδάσκοντες καθηγητές, χωρίς προσαρμογή της προφορικής βαθμολογίας, για την ανάκτηση απολυτηρίου. Σημειώνεται ότι στην περίπτωση αυτή οι μαθητές δεν έχουν το δικαίωμα επιλογής για τις σχολές των ΑΕΙ - ΤΕΙ τη χρονιά της αποφοίτησης, δικαίωμα όμως αποκτούν από το αμέσως επόμενο σχολικό έτος.

Αιγάλεω:ΕΣΠΕΡΙΝΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΙΓΑΛΕΩ:

ΜΟΣΧΟΝΗΣΙΩΝ 23, τηλ.: 210.5310955

ΕΣΠΕΡΙΝΟ ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΑΙΓΑΛΕΩ:

ΜΟΣΧΟΝΗΣΙΩΝ 23, τηλ.: 210.5982996

ΕΣΠΕΡΙΝΟ ΤΕΕ 1ο / ΕΠΑ.Λ 1ο ΑΙΓΑΛΕΩ: (Υπό επισκευή)

[112]

Page 113: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

Ε) Τιμητικές Διακρίσεις σε Σχολεία του Αιγάλεω

1) ΤΙΜΗΤΙΚΗ ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΓΙΑ ΤΟ 4ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΑΙΓΑΛΕΩ

ΒΡΑΒΕΥΣΗ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΚΥΡΙΑΣ ΖΙΑΚΑ ΝΕΚΤΑΡΙΑΣ

Τιμητική διάκριση για το 4ο Δημοτικό Σχολείο με την βράβευση της εκπαιδευτικού Ζιάκα Νεκταρίας, για το εκπαιδευτικό έργο που εκπόνησε με το τμήμα Ε2 με θέμα: "Μικροί ποιητές με μεγάλα οράματα".

Την Παρασκευή 29-11-2013 πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα «Jacqueline de Romilly» του Υπουργείου Παιδείας & Θρησκευμάτων, η εκδήλωση βράβευσης εκπαιδευτικών όλων των βαθμίδων, οι οποίοι διακρίθηκαν στη δράση «Αριστεία & Καινοτομία στην

[113]

Page 114: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

Εκπαίδευση». Η απονομή των βραβείων έγινε από τον Πρόεδρο της Κεντρικής Επιστημονικής Επιτροπής Καθ. Θεμιστοκλή Παναγιωτόπουλο.

Ο θεσμός «Αριστεία και Ανάδειξη Καλών Πρακτικών στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση» έχει ως στόχο την αξιοποίηση της καινοτομίας και της δημιουργικότητας που αναπτύσσεται στα σχολεία, ως βάσης για τον εμπλουτισμό και την ενδυνάμωση του εκπαιδευτικού έργου μέσα από την επιβράβευση και τη δημόσια ανάδειξη «Βέλτιστων Πρακτικών» της μαθησιακής διαδικασίας.

Φέτος υποβλήθηκαν 1035 έργα πανελληνίως, τα οποία εκπονήθηκαν (ατομικά ή ομαδικά) από 1850 εκπαιδευτικούς όλων των ειδικοτήτων και βαθμίδων εκπαίδευσης (Νηπιαγωγείο, Δημοτικό, Γυμνάσιο, Λύκειο). Από τα έργα αυτά βραβεύτηκαν 105 (λόγω ισοβαθμίας με το 100), από τον Υπουργό Παιδείας και Θρησκευμάτων Κωνσταντίνο Αρβανιτόπουλο.

2) Τιμήθηκε ο σπουδαίος αιγαλιώτης γλύπτης Χαράλαμπος Γκούμας!

[114]

Page 115: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

Για δεύτερη φορά μέσα σε λίγες μόνο ημέρες ο Πολυχώρος «Ελληνικό Μολύβι-Βρανά» ζωντάνεψε χθες βράδυ από τη λάμψη των εκδηλώσεων, που με μοναδικό τρόπο γνωρίζει να οργανώνει στην εντέλεια ο εκλεκτός συνδημότης μας, κ. Γιάννης Περράκης και το «Ιστορικό Λαογραφικό Οικομουσείο» του («Ι.Λ.Ο.Α.»). Σε αγαστή συνεργασία τόσο με το Δήμο Αιγάλεω όσο και με τον «Αναπτυξιακό Σύνδεσμο Δυτικής Αθήνας» («Α.Σ.Δ.Α.») που εκπροσωπήθηκε από το γενικό γραμματέα του, Τάκη Μπιτούνη, βράβευσαν για το τεράστιο έργο του τον αιγαλιώτη γλύπτη και κεραμοποιό Χαράλαμπο Γκούμα, τον οποίο τίμησε με την παρουσία του πλήθος κόσμου.τ ξξξξ Ο ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ ΟΙΚΟΜΟΥΣΕΙΟ ΑΙΓΑΛΕΩ

ΣΤ) Η Δημοτική Βιβλιοθήκη του Αιγάλεω

Η Δημοτική Βιβλιοθήκη στεγάζεται στο Παλαιό Δημαρχείο που οικοδομήθηκε το 1941 και λειτούργησε εκεί έως το 1979. Στη συνέχεια ο Δήμος Αιγάλεω αξιοποίησε το παλαιό δημαρχιακό κατάστημα, αφού είχε σταματήσει πια να λειτουργεί ως Δημαρχείο, και το μετέτρεψε σε Πολιτιστικό Κέντρο με την ονομασία «Πνευματικό Κέντρο Γιάννης Ρίτσος» (οι εργασίες διήρκεσαν από το 1990-1994). Το 1994 μεταφέρθηκε στον α΄ όροφό του η Δημοτική Βιβλιοθήκη όπου και λειτουργεί έως σήμερα.

[115]

Page 116: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

Η Δημοτική Βιβλιοθήκη διαθέτει τρεις μεγάλες αίθουσες όπου στεγάζει τη συλλογή της. Ο Δήμος Αιγάλεω, στα πλαίσια του Ε.Π. “Κοινωνία της Πληροφορίας”, προέβη στην ανάπτυξη ενός συστήματος ασύρματης ΔΩΡΕΑΝ πρόσβασης στο Διαδίκτυο, μέσω ευρυζωνικών υποδομών. H Δημοτική Βιβλιοθήκη Αιγάλεω (Δ.Β.Α.) ιδρύθηκε το 1970. Έως το 1985 λειτουργούσε ως αναγνωστήριο. Από το 1986 λειτουργεί και ως δανειστική. Έως το 1994 στεγαζόταν σε μισθωμένο οίκημα επί της οδού Θηβών, και εν συνεχεία μεταφέρθηκε στον πρώτο όροφο του Πνευματικού Κέντρου ‘’ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΙΤΣΟΣ’’, όπου και λειτουργεί μέχρι σήμερα. Από το 2006 λειτουργεί και η τρίτη αίθουσα στη Βιβλιοθήκη, διαμορφωμένη σε ένα συγκεντρωμένο και λειτουργικό ΠΑΙΔΙΚΟ - ΝΕΑΝΙΚΟ τμήμα.

Η Βιβλιοθήκη διαθέτει συνολικά περί τους 18.000 τίτλους βιβλίων με ενημέρωση Μαρτίου 2010.   Το υλικό καλύπτει όλα τα επιστημονικά πεδία.Υπάρχει επίσης αξιόλογο παιδικό τμήμα το οποίο συνεχώς εμπλουτίζεται όπως εξάλλου όλη εν γένει η συλλογή, η οποία μπορεί να εξυπηρετήσει όλες τις ηλικιακές ομάδες και να καλύψει μεγάλο μέρος των αναγνωστικών αναζητήσεων των κατοίκων του Δήμου μας.

Κάθε δημότης μπορεί, με την αστυνομική του ταυτότητα να εγγραφεί μέλος και να δανείζεται μέχρι τρία βιβλία για διάστημα τριών εβδομάδων. Η Βιβλιοθήκη μας τα τελευταία έτη παρουσιάζει σημαντικό και πολυσχιδές έργο. Από το 2003 ξεκίνησε η καταγραφή του υλικού και η ταξινόμησή του με το σύστημα Dewey, ώστε ο αναγνώστης να μπορεί να αναζητά μόνος του από τη βάση δεδομένων το υλικό που τον ενδιαφέρει. To 2006 ξεκίνησε η αυτοματοποίηση της συλλογής με το σύστημα ΑΒΕΚΤ του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης. Το 2004 η Δ.Β.Α. αδελφοποιήθηκε με τη Βιβλιοθήκη του Ladenburg Γερμανίας, με απώτερο στόχο τις πολιτιστικές ανταλλαγές μεταξύ των δύο πόλεων, καθώς και ό,τι άλλο συνεπάγεται μια αδελφοποίηση στη σύγχρονη Ευρώπη. Από το 2003 και κάθε χρόνο, η Δ.Β.Α. διοργανώνει την Έκθεση Βιβλίου στο Άλσος του Αιγάλεω, ένα πολιτιστικό γεγονός που συγκεντρώνει τους ανθρώπους των Γραμμάτων και Τεχνών της πόλης μας και όχι μόνο. Στο διάστημα 2005 - 2007 η Δ.Β.Α. συμμετέχει στο πρόγραμμα ανακύκλωσης των cartridges εκτυπωτών με την υποστήριξη της οικολογικής οργάνωσης ‘’Ελλάδα Καθαρή’’.

[116]

Page 117: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

Τέλος, αναφορικά με τις πολιτιστικές δράσεις της Δ.Β.Α. θα μπορούσαμε να αναφέρουμε μεταξύ άλλων τις εκπαιδευτικές ξεναγήσεις στους χώρους της Βιβλιοθήκης Σχολείων, οι οποίες υποστηρίζονται από το Προσωπικό της Βιβλιοθήκης και έχουν βρει την πιο θερμή ανταπόκριση από τους μαθητές της πόλης μας, τα ποικίλα αφιερώματα, τις ομιλίες και τις παρουσιάσεις βιβλίων.

Παλιές και Πρόσφατες E κδηλώσεις.

Μερικές από τις εκδηλώσεις – δραστηριότητές του πνευματικού κέντρου

2014 Κοπή της πρωτοχρονιάτικης πίτας του συλλόγου, 12

Ιανουαρίου 2014, Πνευματικό Κέντρο “Γιάννης Ρίτσος”

2013 Καλαντίσματα στα εμπορικά μαγαζιά του Αιγάλεω, Κυριακή

22 Δεκεμβρίου 2013 Διοργάνωση του 3ου παραδοσιακού χριστουγεννιάτικου

παζαριού στο Πνευματικό Κέντρο “Γιάννης Ρίτσος” στις 6, 7 & 8 Δεκεμβρίου.

Παράλληλες δράσεις:

Εργαστήριο Μαγειρικής: Φτιάχνοντας γλυκά. Παρουσίαση του βιβλίου “Επαμεινώνδας Καλλιοντζής: Από τα

Βουρλά της Μικράς Ασίας στο Αιγάλεω”. Εκδήλωση αφιέρωμα για τα 10 χρόνια Σύλλογος Μικρασιατών

Αιγάλεω “Νέες Κυδωνίες”. 3 χρόνια Μουσείο Μικρασιατικού Πολιτισμού στο Πνευματικό

Κέντρο “Γιάννης Ρίτσος”, 3 Νοεμβρίου 2013. Συμμετοχή του χορευτικού μας τμήματος στο 1ο Πολιτιστικό

Φεστιβάλ Μεσσηνίων στο Άλσος Περιστερίου, 21 Σεπτεμβρίου 2013.

Συμμετοχή του χορευτικού μας τμήματος στις εκδηλώσεις μνήμης της ΟΠΣΕ στο θέατρο “Αλέξης Μινωτής” στο Αιγάλεω στις 15 Σεπτεμβρίου 2013.

Κατάθεση στεφάνου στον Άγνωστο Στρατιώτη στο Σύνταγμα, στο ετήσιο Μνημόσυνο της ΟΠΣΕ για τα θύματα της Μικρασιατικής Καταστροφής, 15 Σεπτεμβρίου 2013.

“Η μικρή Σιμέλα μας περιμένει”, εκπαιδευτικό πρόγραμμα στο Μουσείο Μικρασιατικού Πολιτισμού, στα πλαίσια του

[117]

Page 118: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

προγράμματος Future Library 2013 – Δημοτική Βιβλιοθήκη Αιγάλεω.

Έχει πανσέληνο απόψε, μουσική εκδήλωση υπό τη σκιά της Πανσελήνου στο Μουσείο Μικρασιατικού Πολιτισμού στις 21 Ιουλίου 2013.

Μουσικοχορευτική εκδήλωση με θέμα: “Οι Μικρασιάτες σε βόρειες διαδρομές”, στο Δημοτικό Θέατρο “Αλέξης Μινωτής”, στις 25 Ιουνίου 2013.

Συμμετοχή του συλλόγου μας στην εκπομπή “Ελεύθερος Σκοπευτής” του Γ. Τράγκα στον ΣΚΑΪ με θέμα τη Γενοκτονία του Ελληνισμού της Μικράς Ασίας.

Απόκριες: Τσικνοπέμπτη στο 6ο ΚΑΠΗ Αιγάλεω, 7 Μαρτίου 2013

Απόκριες: Πορτογυρίζουμε τις γειτονιές, Κυριακή 3 Μαρτίου 2013

Εκδήλωση για την κοπή της πίτας του Συλλόγου Μικρασιατών Αιγάλεω «Νέες Κυδωνίες», Πνευματικό Κέντρο ‘Γιάννης Ρίτσος’, Αιγάλεω 13 Ιανουαρίου 2013.

Τμήματα που λειτουργούν στη βιβλιοθήκη:

Τμήμα Πληροφόρησης  Δανεισμού

Στο τμήμα αυτό, που συνδέεται άμεσα με το Αναγνωστήριο, ο επισκέπτης της Βιβλιοθήκης πληροφορείται για τον Δανεισμό και την όλη διαδικασία χρήσης της Βιβλιοθήκης.  Για τον Δανεισμό, τις πληροφοριακές τους ανάγκες και την καλύτερη εξυπηρέτησή τους μέσα στον χώρο της Βιβλιοθήκης, οι χρήστες θα πρέπει να απευθύνονται στον υπεύθυνο βιβλιοθηκονόμο. Τα μέλη της Βιβλιοθήκης μπορούν να δανειστούν βιβλία σύμφωνα με τον κανονισμό λειτουργίας.

 Αναγνωστήριο 

Το Αναγνωστήριο είναι ο χώρος ανάγνωσης & χρησιμοποίησης του εντύπου υλικού  από τα μέλη της Βιβλιοθήκης.  Σε όλους τους χώρους της βιβλιοθήκης (Βιβλιοστάσιο-Αναγνωστήριο), τα μέλη πρέπει να τηρούν ησυχία. Δεν επιτρέπονται το κάπνισμα, το ποτό και το φαγητό.

 Γραμματεία

Αν θέλετε να επικοινωνήσετε με την πρόεδρο ή το διοικητικό συμβούλιο, να μάθετε για την εγγραφή σας, να βγάλετε φωτοτυπίες, να ενημερωθείτε για τη λειτουργία της Βιβλιοθήκης, η υπάλληλος της Γραμματείας είναι στη διάθεσή σας. Στην Γραμματεία, θα βρείτε επίσης, το πρωτόκολλο της Βιβλιοθήκης, για επιδόσεις εγγράφων, καθώς και αναλυτική ενημέρωση και πληροφορίες για τις πολιτιστικές εκδηλώσεις που διοργανώνει η

[118]

Page 119: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

Δημοτική βιβλιοθήκη και συμπληρώνουν τις αναγνωστικές ανάγκες των μελών.

Παιδικό - Νεανικό Τμήμα 

Η Δημοτική Βιβλιοθήκη το 2006 επεκτάθηκε απέκτησε μια επιπλέον αίθουσα,  η οποία έχει διαμορφωθεί στο παιδικό - νεανικό τμήμα και καλύπτει πλέον με τον καλύτερο τρόπο της ανάγκες των νεαρών δημοτών μας. Ο χώρος έχει εξοπλισθεί με εργονομικό εξοπλισμό που ακολουθεί τα υψηλότερα παγκόσμια  standards που αφορούν στον εξοπλισμό Βιβλιοθηκών. Χώρος πολύ φωτεινός, με χαρούμενα χρώματα μοντέρνα έπιπλα, λειτουργικό εξοπλισμό, διακοσμημένα με ευχάριστο τρόπο, πιστεύουμε ότι θα προσελκύσει τα παιδιά και θα ικανοποιήσει το αναγνωστικό ενδιαφέρον τους με του πλούτο της Συλλογής της. Για τους μικρούς αναγνώστες η Βιβλιοθήκη προγραμματίζει εκδηλώσεις στο χώρο της που θα τους ενθουσιάσουν.  Για τις εκδηλώσεις αυτές θα μπορείτε να ενημερώνεστε από την ιστοσελίδα της Βιβλιοθήκης. Τμήμα Πολυμέσων, Τεχνολογίας και Internet, αναμένεται να λειτουργήσει σύντομα.

Διεύθυνση: Δημαρχείου & Κουντουριώτου,Τ.Κ.:122 42Τηλ.:210 59 07 060, Fax:210 53 17 687

Ώρες Λειτουργίας: ΔΕΥ-ΠΕΜ: 8.00-14.30 και ΠΑΡ: 8.00-13.00

Ζ) Τ.Ε.Ι (ΑΘΗΝΑΣ και ΠΕΙΡΑΙΑ)

1) Το Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα (Τ.Ε.Ι.) Αθήνας ιδρύθηκε το 1983, αντικαθιστώντας τα παλαιά ΚΑΤΕΕ και στεγάστηκε στις εγκαταστάσεις του ΚΑΤΕΕ Αθήνας στο Αιγάλεω. Σήμερα είναι το τρίτο σε μέγεθος Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης στην Ελλάδα. Αποτελείται από πέντε (5) σχολές, τριάντα έξι (36) Τμήματα στα οποία φοιτούν περίπου 30.000 σπουδαστές. Στο ΤΕΙ Αθήνας απασχολούνται περίπου 600 Μόνιμοι Εκπαιδευτικοί, 1600 περίπου ωρομίσθιοι εκπαιδευτικοί, 300 περίπου Διοικητικοί και Ειδικό Τεχνικό Προσωπικό. Από το 2001 τα ΤΕΙ έγιναν Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα (Α.Τ.Ε.Ι). Οι κεντρικές εγκαταστάσεις του ΤΕΙ Αθήνας στο Αιγάλεω, περιστοιχίζονται από τις οδούς Αγ. Σπυρίδωνος, Δημητσάνης, Εδέσσης και Μήλου, ενώ η κεντρική πύλη είναι επί της Αγ. Σπυρίδωνος, που είναι παράλληλη στη λεωφόρο Αθηνών.

[119]

Page 120: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

Τ.Ε.Ι Αιγάλεω:Ταχυδρομική Διεύθυνση:

ΤΕΙ ΑθήναςΑγίου Σπυρίδωνος 12210 Αιγάλεω – Αθήνα, Τηλ:2105385100

2.Τ.Ε.Ι Πειραιά:

Το Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά είναι Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα της Ελλάδας με έδρα το Αιγάλεω. Ιδρύθηκε το 1983 με το Ν.1404/83 ως εκπαιδευτικό ίδρυμα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης με σπουδές αρχικά 3.5 ετών διάρκειας.

Το ΤΕΙ Πειραιά εντάχθηκε στην Ανώτατη Εκπαίδευση ως Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα με τους νόμους Ν.2916/2001 και Ν.3549/2007, N.3794/2009, N.4009/2011, N.4071/2012, Ν.4076/2012 με ανώτατες σπουδές 4ετούς διάρκειας και απονέμει πτυχία που αποτελούν τον πρώτο ακαδημαϊκό τίτλο σπουδών. Η εισαγωγή των σπουδαστών στο ΤΕΙ Πειραιά γίνεται με τον ενιαίο τρόπο για την Ανώτατη Εκπαίδευση με το σύστημα των Πανελληνίων Εξετάσεων. Στα πλαίσια της αποστολής του το ΤΕΙ Πειραιά παρέχει θεωρητική και πρακτική εκπαίδευση υψηλού επιπέδου για την εφαρμογή επιστημονικών, τεχνολογικών, καλλιτεχνικών γνώσεων και δεξιοτήτων και διεξάγει έρευνα, κυρίως εφαρμοσμένη και τεχνολογική. Ένας σπουδαστής για να καταστεί πτυχιούχος πρέπει να παρακολουθήσει και να εξετασθεί με επιτυχία τα μαθήματα του τμήματός του, να εκπονήσει πτυχιακή εργασία και να πραγματοποιήσει εξάμηνη πρακτική άσκηση.

[120]

Page 121: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

Οι εγκαταστάσεις του ΤΕΙ Πειραιά και η έδρα του είναι στο Αιγάλεω επί των οδών Π. Ράλλη και Θηβών 250. Από το 2004 λειτουργoύσε και παράρτημα του ΤΕΙ Πειραιά στις Σπέτσες, στις βορειοδυτικές παρυφές της πόλης, στις εγκαταστάσεις της ιστορικής Αναργυρείου και Κοργιαλενείου Σχολής που περιελάμβανε το τμήμα Τουριστικών Επιχειρήσεων, το οποίο και βρήκε μόνιμη βάση στο κτήριο Α' στις κεντρικές εγκαταστάσεις του Τ.Ε.Ι. Πειραιά στο Αιγάλεω.

ΣΧΟΛΕΣ ΚΑΙ ΤΜΗΜΑΤΑ:

Σχολή Τεχνολογικών ΕφαρμογώνΤμήμα Αυτοματισμού

Το Τμήμα Αυτοματισμού του Τ.Ε.Ι. Πειραιά δημιουργήθηκε και λειτουργεί από το 1987. Σκοπός του τμήματος είναι να εκπαιδεύσει Μηχανικούς Αυτοματισμού.

Αντικείμενο σπουδώνΑνάλυση Συστημάτων Αυτομάτου Ελέγχου, που μελετάει την ευστάθεια συστημάτων και την εργαστηριακή μελέτη μηχανικών, υδραυλικών, ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών, ψηφιακών και αναλογικών συσκευών ελέγχου.

Σύνθεση Συστημάτων Αυτομάτου Ελέγχου, δηλαδή την μελέτη και κατασκευή ρυθμιστών και την μελέτη των μεθόδων κατασκευής ελεγκτών, καθώς και εμπειρία των βασικών βιομηχανικών συστημάτων αυτομάτου ελέγχου.

Προγραμματισμός Συστημάτων Αυτομάτου Ελέγχου, που περιλαμβάνει τη χρήση μικροϋπολογιστών, καθώς και αναλογικών-ψηφιακών συστημάτων, την διατύπωση προγραμμάτων στοιχειώδους και άριστου ελέγχου και γενικά μια εποπτεία για τις νέες κατευθύνσεις που αναπτύσσονται στον αυτόματο έλεγχο και το ευρύ πεδίο εφαρμογών του.

Ο παραπάνω ορισμός του αντικειμένου σπουδών έχει ορισθεί από το παιδαγωγικό ινστιτούτο και είναι αναρτημένος στην ιστοσελίδα του όπως και σε αυτήν του τμήματος. Ο αυτόματος έλεγχος περιλαμβάνει την θεωρία, η οποία βασίζεται στα

[121]

Page 122: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

μαθηματικά και περιγράφεται από αυτά και από την πράξη όπου περιλαμβάνει την υλοποίηση των μοντέλων που έχουν περιγραφεί με τα μαθηματικά. Η υλοποίηση πλέον γίνεται με την χρήση μικροϋπολογιστών όσον αφορά το έξυπνο κομμάτι της κατασκευής και με υδραυλικά ή μηχανικά εξαρτήματα για το μηχανικό μέρος. Ο Μηχανικός Αυτοματισμού Τεχνολογικής Εκπαίδευσης σύμφωνα με το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο είναι σε θέση να:

Εφαρμόζει τις επιστημονικές και τεχνολογικές μεθόδους ανάλυσης, σχεδίασης, ανάπτυξης, κατασκευής, χειρισμού και συντήρησης συστημάτων μηχατρονικής και τηλεματικής, ηλεκτρικών, ηλεκτρονικών και υπολογιστικών, υδραυλικών και πνευματικών, ηλεκτρικών μηχανών κ.λ.π. ως και τον αυτόματο έλεγχο αυτών. Συντάσσει και επιβλέπει μελέτες έργων και εργασιών που αφορούν σε συστήματα αυτομάτου ελέγχου ή γενικότερα συστήματα ηλεκτρικά, ηλεκτρονικά, υπολογιστικά, υδραυλικά και πνευματικά κ.λ.π., στα πλαίσια δημοσίων ή ιδιωτικών έργων, ως ελεύθερος επαγγελματίας ή υπάλληλος εταιρειών δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου. Χρησιμοποιεί, συντηρεί,προγραμματίζει, ρυθμίζει και αναπροσαρμόζει υπολογιστές, μικροϋπολογιστές, προγραμματιζόμενους λογικούς ελεγκτές (PLCs) και γενικώς εξοπλισμό που υλοποιεί αλγορίθμους αυτομάτου ελέγχου, συστήματα τηλεματική και μηχατρονικής.

Υπόλοιπα τμήματα της σχολής Τμήμα Ηλεκτρολογίας Τμήμα Αυτοματισμού Τμήμα Ηλεκτρονικής Τμήμα Ηλεκτρονικών Υπολογιστικών Συστημάτων Τμήμα Κλωστοϋφαντουργίας Τμήμα Μηχανολογίας Τμήμα Πολιτικών Δομικών ΈργωνΣχολή Διοίκησης και Οικονομίας Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων Τμήμα Λογιστικής Τμήμα Τουριστικών Επιχειρήσεων

Γενικά τμήματαΥπάρχουν επίσης τα γενικά τμήματα, που δεν χορηγούν πτυχίο:

Γενικό Τμήμα Μαθηματικών Γενικό Τμήμα Φυσικής, Χημείας και Τεχνολογίας Υλικών Τμήμα Ξένων Γλωσσών και Φυσικής Αγωγής.

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ: ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ:ΤΕΙ ΠΕΙΡΑΙΑΠέτρου Ράλλη & Θηβών 250 12244 ΑΙΓΑΛΕΩ

ΤΗΛ. ΚΕΝΤΡΟ Τηλ: 210-5381100, FAX: 210-5450962.

Την εργασία επιμελήθηκαν οι: Μαρία Βολυράκη Γ΄1, Κων/νος Ρήγας Γ΄3

[122]

Page 123: Aιγάλεω παλιά και σήμερα 1

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

«Από τις Νέες Κυδωνιές στο Δήμο Αιγάλεω», «Η συγκρότηση μιας πόλης», της Ευγενίας Μπουρνόβα, εκδ: Πλέθρον – Δήμος Αιγάλεω.

«Ιερά Οδός, αναζητώντας το ίχνος», της Αναστασίας Λερίου, εκδ: Αλέξανδρος Ε.Π.Ε. – Δήμος Αιγάλεω.

«50 χρόνια Αιγάλεω∙ ολόκληρη η πορεία της δημοφιλούς ομάδας», του Νίκου Δημ. Νικολαΐδη, έκδ: Δήμος Αιγάλεω

«60 χρόνια τοπική αυτοδιοίκηση στο Αιγάλεω 1936-1995», του Νίκου Στεφ. Μιχιώτη, έκδ: Παπούλιας Ο.Ε., Αθήνα 1998.

«Αιγάλεω: οι δρόμοι της προσφυγιάς», της Μαρίας Ι. Βαμβακοπούλου, εκδ: Δασκαλάκη, Αιγάλεω 2013.

«Η Αίθουσα», σχολικό περιοδικό του 3ου Λυκείου Αιγάλεω, τεύχη:2-5.

«Τέχνης έργα και πρόσωπα του Αιγάλεω», Κατερίνα Σοβατζή, Δήμος Αιγάλεω, 2006.

[123]