Download - 49epa.weebly.com49epa.weebly.com/uploads/1/2/7/4/12746084/istoria.pdf · ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΤΕΥΧΟΣ

Transcript
  • ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

    ΤΕΥΧΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ Αρ. Φύλλου 18123 Ιανουαρίου 2015

    ΑΠΟΦΑΣΕΙΣΑριθμ. 8613/Δ2 Πρόγραμμα Σπουδών του μαθήματος «Ιστορία» της Γ΄, Δ΄, Ε΄,

    ΣΤ΄ τάξης Δημοτικού, της Α΄, Β΄, Γ΄ τάξης Γυμνασίου, της Α΄, Β΄, Γ΄ τάξης Γενικού Λυκείου, της ομάδας προσανατολι−σμού Ανθρωπιστικών Σπουδών και της ομάδας προσανα−τολισμού Οικονομικών−Πολιτικών−Κοινωνικών και Παιδαγω−γικών Σπουδών της Γ΄ τάξης Γενικού Λυκείου.

    Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ

    Έχοντας υπόψη:1. Τις διατάξεις του άρθρου 4 παρ. 11 εδαφ. ε και του άρθρου

    5 παρ. 11 εδαφ. γ του Ν. 1566/1985 (Α΄ 167), όπως τροποποιήθηκε και ισχύει με τις διατάξεις του άρθρου 7 παρ. 1, 2 του Ν. 2525/1997 (Α΄ 188) «Ενιαίο Λύκειο, πρόσβαση των αποφοίτων στην Τριτο−βάθμια Εκπαίδευση, αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου και άλλες διατάξεις».

    2. Τις διατάξεις του άρθρου 42 παρ. 2 περ. α του Ν. 4186/2013 (Α΄ 193) «Αναδιάρθρωση της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και λοιπές διατάξεις».

    3. Τις διατάξεις του άρθρου 2 παρ. 3 περ. α υποπ. ββ του Ν. 3966/2011 (Α΄ 118) «Θεσμικό πλαίσιο των Πρότυπων Πειραματικών Σχολείων, Ίδρυση Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής, Οργάνωση του Ινστιτούτου Τεχνολογίας Υπολογιστών και Εκδόσεων «ΔΙΟΦΑ−ΝΤΟΣ» και λοιπές διατάξεις».

    4. Το Π.Δ. 89/2014 (Α΄ 134) «Διορισμός Υπουργών, Αναπληρω−τών Υπουργών και Υφυπουργών».

    5. Τις διατάξεις του άρθρου 90 του κώδικα Νομοθεσίας για την Κυβέρνηση και τα Κυβερνητικά όργανα που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του Π.Δ. 63/2005 (ΦΕΚ Α΄ 98).

    6. Την με αριθμ. 3/14−01−2015 πράξη του Δ.Σ. του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής.

    7. Το γεγονός ότι από την απόφαση αυτή δεν προκαλείται δαπάνη σε βάρος του κρατικού προϋπολογισμού, αποφασί−ζουμε:

    Άρθρο μόνον

    Καθορίζουμε το Πρόγραμμα Σπουδών του μαθήματος «Ιστο−ρία» της Γ΄, Δ΄, Ε΄, ΣΤ΄ τάξης Δημοτικού, της Α΄, Β΄, Γ΄ τάξης Γυμνασίου, της Α΄, Β΄, Γ΄ τάξης Γενικού Λυκείου, της ομάδας προσανατολισμού Ανθρωπιστικών Σπουδών και της ομάδας προσανατολισμού Οικονομικών−Πολιτικών−Κοινωνικών και Παι−δαγωγικών Σπουδών της Γ΄ τάξης Γενικού Λυκείου ως εξής:

    ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΙΣΤΟΡΙΑΣΓ΄ ΤΑΞΗ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ

    Γενικός σκοπός του μαθήματοςΓενικός σκοπός διδασκαλίας της Ιστορίας είναι η ανάπτυξη

    της ιστορικής σκέψης και της ιστορικής συνείδησης. Η ανά−πτυξη ιστορικής σκέψης αφορά την κατανόηση των ιστορικών γεγονότων μέσα από την εξέταση αιτίων και αποτελεσμάτων, ενώ η καλλιέργεια ιστορικής συνείδησης αφορά την κατανόηση της συμπεριφοράς των ανθρώπων σε συγκεκριμένες κατα−στάσεις και τη διαμόρφωση αξιών και στάσεων που οδηγούν στην εκδήλωση υπεύθυνης συμπεριφοράς στο παρόν και το μέλλον. Έτσι, με τη διδασκαλία της Ιστορίας ο μαθητής μπορεί να αποκτήσει όχι μόνο την επίγνωση ότι ο σύγχρονος κόσμος αποτελεί συνέχεια του παρελθόντος, αλλά και την αντίληψη ότι ο σύγχρονος ιστορικός ορίζοντας συνδέεται άμεσα με τη ζωή του. Ο σκοπός της ιστορικής σκέψης και της ιστορικής συνείδη−σης συνδέεται έτσι με το γενικότερο σκοπό της εκπαίδευσης που αναφέρεται στην προετοιμασία υπεύθυνων πολιτών.

    Οι σύγχρονες προσεγγίσεις της ιστορικής εκπαίδευσης, έχουν επεξεργασθεί διδακτικές μεθόδους που παρέχουν δυνατότητες ουσιαστικής μελέτης και επεξεργασίας της κατανεμημένης σε κάθε τάξη ύλης, καθώς, μεταξύ άλλων, προτείνουν την εναλλακτική χρήση και τον συνδυασμό πολλών εκπαιδευτικών διαδικασιών: την αφήγηση των εκπαιδευτικών, την ανάγνωση και μελέτη βιβλίων, τη συλλογή και επεξεργασία ιστορικών πληροφοριών που προ−έρχονται από διαφορετικές − γραπτές, υλικές, εικονικές, οπτικοα−κουστικές −πηγές, και την επεξεργασία επιλεγμένων υποενοτήτων με βιωματικές δραστηριότητες και ομαδικές εργασίες. Η ενεργός συμμετοχή των παιδιών στη διαδικασία μελέτης και επεξεργασί−ας επιλεγμένων ιστορικών υποενοτήτων έχει ως αποτέλεσμα τη δόμηση κριτικής και ουσιαστικής ιστορικής γνώσης και σκέψης, καθώς, μεταξύ άλλων, το μάθημα, από δύσκολο και βαρετό, δυνάμει καθίσταται αποδοτικό, ενδιαφέρον και ευχάριστο για τα παιδιά, στοιχείο απαραίτητο για τη δόμηση κάθε μορφής γνώσης.

    ΓΕΝΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

    Επιδιώκεται οι μαθητές:α) να αναπτύξουν ενδιαφέρον για την ελληνική μυθολογίαβ) να έλθουν σε επαφή με την πολιτιστική τους κληρονομιάγ) να κάνουν συσχετίσεις και να προβαίνουν σε απλές γε−

    νικεύσειςδ) να προβληματιστούν για τη σχέση του ανθρώπου με το

    φυσικό περιβάλλον και τον αγώνα του για πρόοδοε) να αναπτύξουν θετική στάση στην προαγωγή και διαφύ−

    λαξη της εθνικής τους κληρονομιάς

    2405

  • 2406 ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ (ΤΕΥΧΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ)

    ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ

    ΘΕΜΑΤΙΚΕΣΕΝΟΤΗΤΕΣ

    ΠΡΟΣΔΟΚΩΜΕΝΑ ΜΑΘΗΣΙΑΚΑΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

    ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

    Α. ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ (25διδακτικές ώρες)

    Οι μαθητές, να είναι σε θέση: Οι μαθητές μπορεί να:

    1. Η ΚΟΣΜΟΓΟΝΙΑ (3ώρες)

    -Να γνωρίζουν τους βασικούςμύθους της γένεσης κόσμου καιτάξεως (κοσμογονία) από την αρχικήκατάσταση χάους και ερέβους.

    -Να κατανοούν ότι οι κοσμογονικοίμύθοι προέκυψαν ως αποτέλεσματης ανάγκης του προϊστορικού καιαρχαϊκού ανθρώπου να συλλάβειτην αρχή της κοσμικής καιανθρώπινης ύπαρξης και, τελικά, τηναιτία της δικής του ύπαρξης.

    -Να διακρίνουν τη διαφορά μεταξύμύθου και «ιστορικήςπραγματικότητας»

    -προτείνουν τις δικές τους εκδοχέςγια τη δημιουργία του κόσμου.

    -Αναδιηγούνται ελεύθερα και μεδικά τους λόγια τους μύθους τηςκοσμογονίας.

    -Διαβάζουν κείμενα-πηγές,διασκευασμένα από τηναρχαιοελληνική γραμματεία, πουπεριλαμβάνουν μύθους και άλλα,που αναφέρονται σε ιστορικάγεγονότα και προσπαθούν να τασυγκρίνουνεντοπίζοντας κατά το δυνατό ταφανταστικά στοιχεία.

    -Παρατηρούν απεικονίσεις τωνθεών και των συμβόλων τους απότην αρχαιότητα ως σήμερα.

    -Συζητούν τα ιδιαίτεραχαρακτηριστικά του καθενόςθεού/ας.

    -Ζωγραφίζουν τους θεούς και τιςθεές και γράφουν ολιγόστιχαποιηματάκια για τον καθένα.

    -Παίζουν θεατρικό παιχνίδι όπου οκάθε μαθητής υποδύεται το θεότης αρεσκείας του.

    -Συζητούν για τη θρησκεία τωναρχαίων Ελλήνων και τηνσυγκρίνουν με τη σημερινή.

    -Διαβάζουν μύθους πουαναφέρονται στη δημιουργία τουανθρώπου.

    -Χαρακτηρίζουν τα πρόσωπα τηςενότητας και τις πράξεις τους.

    -Περιγράφουν τις έννοιες τηςενότητας, σύμφωνα με τιςκοινωνικές τους αναπαραστάσεις,προφορικά ή γραπτά με σχετικάελεύθερο τρόπο.

    -Συμπληρώνουν σταυρόλεξα,πίνακες, αντιστοιχίσεις, και κείμεναμε τα πληροφοριακά στοιχεία των

    Τι πίστευαν οι αρχαίοιΈλληνες για τηγέννηση του κόσμου (1ώρα)Θεοί και θεές τουΟλύμπου (1 ώρα) -Να γνωρίζουν τους θεούς και τις

    θεές του Ολύμπου.

    -Να γνωρίζουν τα σύμβολα τωνθεών, τις μεταξύ τους σχέσεις καθώςκαι τους επικρατούντες τρόπουςλατρείας- τελετουργίας των αρχαίωνΕλλήνων.

    Η δημιουργία τουανθρώπου (1 ώρα) -Να γνωρίζουν τους μύθους

    δημιουργίας του ανθρώπινου είδουςκαι τα μυθικά πρόσωπα πουσχετίζονται με αυτούς.

    -Να κατανοούν τις βασικές έννοιεςτης ενότητας: μύθος, Τιτανομαχία,Γιγαντομαχία, λατρεία, σύμβολο.

  • ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ (ΤΕΥΧΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ) 2407

    ενοτήτων.

    -Με τη βοήθεια των ΤΠΕκατασκευάζουν εννοιολογικούςχάρτες με τους θεούς/θεές και τιςμεταξύ τους σχέσεις.

    2. ΟΙ ΗΡΩΕΣ (8 ώρες)

    Ήρωες στην ΑρχαίαΕλλάδα (1 ώρα)

    -Να γνωρίζουν ποια είναι η φύση/υπόσταση (χαρακτηριστικά) ενόςήρωα γενικά.

    –Να κατανοούν πώς διακρίνεται έναςμυθολογικός ήρωας από τουςαπλούς ανθρώπους.-Να εκτιμούν τη διαχρονικότητα τωνηρώων.

    -Συζητούν γιατί οι άνθρωποιχρειάζονταν τους ήρωες και τι είναιαυτό που τους ξεχωρίζει από τουςαπλούς ανθρώπους.

    - Μιλούν για τους σύγχρονουςυπερήρωες και εξηγούν γιατίγοητεύονται από αυτούς.

    -Συγκρίνουν τους παλαιότερουςήρωες με τους σύγχρονους καιβρίσκουν ομοιότητες και διαφορές,τις οποίες και καταγράφουν.

    2.1. Ο Ηρακλής (4ώρες)Ο νεαρός Ηρακλής (1ώρα)

    -Να αναγνωρίζουν ταχαρακτηριστικά του ήρωα-κυνηγούστο πρόσωπο του Ηρακλή.

    -Να κατανοούν τη σημασία τωνεννοιών: άθλος, δόξα, ήρωας.

    -Να απολαμβάνουν τους μύθουςπου σχετίζονται με τους άθλους τουΗρακλή.

    -Να κατανοούν το συμβολισμό τωνάθλων του ήρωα.

    -Να αποτιμούν τη διαχρονικήσημασία των θετικώνχαρακτηριστικών του ήρωα.

    -Παρατηρούν εικόνες από πηγέςπου απεικονίζουν τα φυσικάχαρακτηριστικά του ήρωα και τακατορθώματά του.

    -Διαβάζουν κείμενα-πηγές που τονπεριγράφουν και εξιστορούν τακατορθώματά του.

    - Παρακολουθούν αποσπάσματααπό ταινίες, βίντεο κ.λπ. με τονήρωα και τα κατορθώματά του.

    -Με τη βοήθεια των νέωντεχνολογιών φτιάχνουν «παζλς»,ζωγραφιές και κόμικς με τουςμύθους για τον Ηρακλή.

    -Εντοπίζουν στον χάρτη τιςπεριοχές που ταξίδεψε ο ήρωας γιανα εκπληρώσει την «αποστολή»του.

    -Χαρακτηρίζουν τον ήρωα από τιςπράξεις του και αντιστοιχίζουν ταχαρακτηριστικά που τον βοήθησανστα επιτεύγματά του.

    -Φτιάχνουν εννοιολογικούς χάρτεςμε τα δομικά στοιχεία των εννοιώντου κεφαλαίου και τις σχέσεις πουτα ορίζουν.

    -Συνθέτουν κείμενα με ερωτήσειςανοιχτού τύπου σε σχέση με τησημασία των μύθων.

    -Κάνουν ελεύθερα

    Οι άθλοι του Ηρακλήστην Πελοπόννησο (1ώρα)«Ταξίδι» στην άκρη τηςΓης (1 ώρα)Το τέλος της«περιπέτειας» (1 ώρα)

  • 2408 ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ (ΤΕΥΧΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ)

    δραματοποιήσεις των άθλων τουΗρακλή.

    2.2. Ο Θησέας (3 ώρες)Θησέας: ο Αθηναίοςήρωας (1 ώρα)

    -Να αναγνωρίζουν ταχαρακτηριστικά του ήρωαεκπολιτιστή στο πρόσωπο τουΘησέα.

    - Να γνωρίζουν τους μύθους πουαναφέρονται στη ζωή και τακατορθώματα του Θησέα.

    - Να αξιολογούν το θάρρος, τηγενναιότητα, την αυταπάρνηση καιτην αφοσίωση στον ανώτερο σκοπότης σωτηρίας της πόλης του ήρωα.-Να κατανοούν τις ανώτερες αρετέςπου διακρίνουν έναν ηγέτη.

    -Συγκρίνουν τον Θησέα με τονΗρακλή για να γίνει κατανοητή ηδιαφορά τους.

    -Συζητούν για τη σημερινή σημασίατων φράσεων: μπλέκω σελαβύρινθο, προκρούστεια κλίνη,ξετυλίγω τον μίτο της ιστορίας,κρεμάω τα μαύρα πανιά,δαιδαλώδες κτήριο κλπ καιφτιάχνουν προτάσεις με αυτές

    -Εντοπίζουν στα κείμενα ταστοιχεία του ήρωα που τονβοήθησαν να κυβερνήσει την πόλητων Αθηνών.

    - Αντιπαραβάλλουν τη σκηνή τηςαναγνώρισης από τον Αιγέα μεπαρόμοιες σκηνές από τα δημοτικάμας τραγούδια.

    -Κάνουν τις δικές τους αισθητικέςδημιουργίες εμπνεόμενοι από τιςπεριπέτειες και τα κατορθώματατου ήρωα.

    Ο Θησέαςαντιμετωπίζει τοΜινώταυρο (1 ώρα)

    Ο Θησέας γίνεταιβασιλιάς (1 ώρα)

    3. ΟΙ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣΕΚΣΤΡΑΤΕΙΕΣ

    3.1. Η αργοναυτικήεκστρατεία (3 ώρες)

    Το χρυσόμαλλο κριάρισώζει το Φρίξο και τηνΈλλη (1 ώρα)

    -Να γνωρίζουν τους μύθους πουσυνδέονται με την προϊστορία καιτην ιστορία της αργοναυτικήςεκστρατείας.

    - Να αντιλαμβάνονται τις δυσκολίεςκαι τις περιπέτειες των αργοναυτών.

    - Να κατανοούν τις βασικές έννοιεςτης ενότητας: εκστρατεία, χρησμός,βωμός κ.λπ.

    - Να αντιλαμβάνονται τουςσυσχετισμούς και τις συνέπειες τωνπράξεων των προσώπων πουεμφανίζονται στην ενότητα.

    -Μελετούν τους μύθους,χαρακτηρίζουν τα πρόσωπα και τιςσχέσεις τους και κρίνουν τιςπράξεις τους.

    - Διαβάζουν κείμενα διασκευασμένααπό αρχαιοελληνικές πηγές πουαναφέρονται στην αργοναυτικήεκστρατεία.

    -Βρίσκουν τη σύνδεση διαφόρωντοπωνυμίων με τους ήρωες απότους οποίους αντλούν το όνομάτους, με αφορμή τον Ελλήσποντο.

    -Παρακολουθούν ταινίες με τουςΑργοναύτες και διαβάζουν ποίησηκαι λογοτεχνία για το θέμα.

    -Εντοπίζουν τελετουργικά στοιχείατης θρησκείας των αρχαίωνΕλλήνων στους μύθους τηςΑργοναυτικής εκστρατείας.

    -Διαβάζουν τις ιστορίες και άλλωνμυθολογικών προσώπων που

    Ο Ιάσονας στην Ιωλκό(1ώρα)

    Η αργοναυτικήεκστρατεία (1 ώρα)

  • ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ (ΤΕΥΧΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ) 2409

    συνδέονται έμμεσα με τηναργοναυτική εκστρατεία, όπως οιΚένταυροι και ο Ορφέας κι ηΕυρυδίκη.

    - Παρακολουθούν στον χάρτη τηνπορεία του Ιάσωνα και τωνΑργοναυτών.

    3.2. Ο Τρωικόςπόλεμος (6 ώρες)

    Η επιλογή του Πάρη (1ώρα)

    -Να γνωρίζουν τον μύθο τουΤρωικού πολέμου, όπως έχειδιασωθεί ως τις μέρες μας από ταομηρικά έπη.

    -Να κατανοούν την ιστορική αλήθειαπου κρύβεται πίσω από τον μύθοτου Τρωικού πολέμου.

    -Να γνωρίζουν τα κυριότεραπρόσωπα που συνδέονται με τοντρωικό πόλεμο και ναπληροφορηθούν για τα κυριότεραχαρακτηριστικά της προσωπικότητάςτους.

    -Να αποτιμούν τα κατορθώματα ωςσυνέπεια των αρετών των ηρώωνπου πολέμησαν στην Τροία.

    -Να αντιλαμβάνονται τα δεινά και τιςανατροπές που μπορεί να επιφέρειστην υπόθεση της εκπλήρωσης ενόςκοινού σκοπού η διχόνοια και ηοργή.

    -Να γνωρίζουν, μέσα από ταγεγονότα του Τρωικού πολέμου,ήθη και έθιμα της εποχής και νακάνουν συσχετισμούς με τα έθιματης σημερινής εποχής.

    -Διαβάζουν κείμενα σχετικά με τοντρωικό πόλεμο με κυρίαρχα τααποσπάσματα από την Ιλιάδα τουΟμήρου και τα σχολιάζουν.

    -Συζητούν και κρίνουν τιςσυμπεριφορές των ατόμων πουπρωταγωνιστούν στην ιστορία τουΤρωικού πολέμου.

    -Μαθαίνουν την ιστορική αλήθειαπου κρύβεται πίσω από τουςαρχαιοελληνικούς μύθους για τοντρωικό πόλεμο.

    -Συζητούν για τα ήθη και έθιμα τωνανθρώπων εκείνης της εποχής.

    -Παρατηρούν σχετικές απεικονίσειςστα αγγεία και στις πηγές πουέχουν διασωθεί ως τις μέρες μας.

    -Συμπληρώνουν ακροστιχίδες,σταυρόλεξα, κάνουν αντιστοιχίσεις,συμπληρώνουν κείμενα με τολεξιλόγιο της ενότητας.-Παίζουν θεατρικό παιχνίδι καικάνουν δραματοποιήσεις μεδιαλόγους που κατασκευάζουνανάμεσα στον Αχιλλέα και τονΑγαμέμνονα, τον Έκτορα και τηνΑνδρομάχη, τον Πάρη και τις θεέςκλπ.

    -Εντοπίζουν τις αξίες εκείνης τηςεποχής, όπως: η φιλία, η πίστη, τοχρέος στο καθήκον κ.λπ. και τιςσυγκρίνουν με τη σημερινή εποχή.

    -Μαθαίνουν τη σημασίαστερεότυπων εκφράσεων όπως:αχίλλειος πτέρνα, δούρειος ίππος,μήλο της έριδας κ.λπ. με τη χρήσηερωτήσεων πολλαπλών επιλογών.

    Οι Έλληνεςσυγκεντρώνονται στηνΑυλίδα (1 ώρα)

    Ο θυμός του Αχιλλέα (1ώρα)

    Η εκδίκηση του Αχιλλέα(1 ώρα)Το τέλος του Αχιλλέα (1ώρα)Η κατάκτηση τηςΤροίας (1 ώρα)3.3. Οι περιπέτειες τηςεπιστροφής τουΟδυσσέα στην πατρίδα(νόστος) (5 ώρες)

  • 2410 ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ (ΤΕΥΧΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ)

    Η επιστροφή τουΟδυσσέα: Οι πρώτεςπεριπέτειες (1 ώρα)

    -Να γνωρίζουν τις περιπέτειες τουΟδυσσέα, όπως έχουν διασωθεί απότην Οδύσσεια.-Να είναι ενήμεροι για τις επιβιώσειςτων μύθων της Οδύσσειας στηνελληνική παράδοση.

    - Να αξιολογούν την εξυπνάδα, τηντόλμη, την επιμονή, την υπομονή καιτην εφευρετικότητα του Οδυσσέα.

    - Να αναγνωρίζουν τασημαντικότερα πρόσωπα τηςΟδύσσειας και τα χαρακτηριστικάτους.

    - Να κατανοούν το συναισθηματικόκόσμο του Οδυσσέα ωςπροϋπόθεση του νόστου του.

    -Να κρίνουν τη στάση τηςΠηνελόπης ως προτύπου συζυγικήςπίστης και αφοσίωσης.

    - Να κρίνουν τη συμπεριφορά τωνλοιπών γυναικείωνπρωταγωνιστριών της Οδύσσειας.

    -Παρακολουθούν τις περιπέτειεςτου Οδυσσέα μέσα από κάθε λογήςκείμενα και εικόνες πουπροέρχονται από διασκευασμένεςπηγές αρχαιοελληνικήςπροέλευσης.

    -Φτιάχνουν πίνακες με ταχαρακτηριστικά των μυθικώνπροσώπων, λαών ή τεράτων ταοποία αποτέλεσαν εμπόδια στονδρόμο του Οδυσσέα.

    -Εντοπίζουν τα στοιχεία πουδιευκόλυναν το ταξίδι τηςεπιστροφής του.

    -Φτιάχνουν ιστορίες δικές τους μεανατροπές και αποκλίσεις από τηνκανονική διήγηση.

    -Δίνουν τις δικές τους ερμηνείες,γιατί η Πηνελόπη περίμενε τονσύζυγό της επί τόσα χρόνια(προφορικά ή γραπτά).

    -Εξηγούν τους λόγους για τουςοποίους ο Οδυσσέας επιθυμούσενα επιστρέψει στην πατρίδα καιγιατί δεν εγκατέλειπε τηνπροσπάθειά του (προφορικά ήγραπτά).

    -Εντοπίζουν σε κείμενα τησυμβολή της καθεμιάς από τιςγυναικείες φιγούρες στην εξέλιξητης Οδύσσειας.-Δραματοποιούν περιστατικά απότην Οδύσσεια.-Φτιάχνουν «κολάζ» με ζωγραφιέςαπό τις περιπέτειες του Οδυσσέα.

    Άνεμοι, γίγαντες και ημάγισσα Κίρκημπαίνουν στον δρόμοτου Οδυσσέα (1 ώρα)

    Ο Οδυσσέας κατεβαίνειστον Άδη (1 ώρα)

    Το «πέρασμα» τουΟδυσσέα από τα νησιάτου Ήλιου, τηςΚαλυψώς και τωνΦαιάκων (1 ώρα)

    Η επιστροφή στηνπατρίδα και νέεςπεριπέτειες (1 ώρα)

  • ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ (ΤΕΥΧΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ) 2411

    ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ

    Η διδακτική πράξη και ο τρόπος πραγμάτωσής της στο πλαίσιο του σχολικού μαθήματος της Ιστορίαςτης Γ΄ Δημοτικού θα πρέπει να έχουν ως αφετηρία τις ιστορικές δεξιότητες, που οι μαθητές πρέπει νααποκτήσουν και τους διδακτικούς στόχους της κάθε ενότητας. Ακόμη, πρέπει να εμπλέκουν τουςμαθητές στην προβληματική της ύλης, μέσα από τις προτεινόμενες δραστηριότητες.Οι νέες διδακτικές πρακτικές εστιάζουν στην καλλιέργεια γνώσεων, δεξιοτήτων/ικανοτήτων καιστάσεων, οι οποίες βοηθούν τους μαθητές να μαθαίνουν αυτόνομα, αλλά και να συνεργάζονται, ναεπικοινωνούν, να διερευνούν και να ανακαλύπτουν τη γνώση. Γι’ αυτό και προκρίνεται η συνολικήεμπλοκή των μαθητών στις επιμέρους πρακτικές ως μικρών ερευνητών.Ο ρόλος του εκπαιδευτικού αλλάζει, και πλέον αυτός καλείται όχι απλά να εφαρμόζει, αλλά νασχεδιάζει και να πειραματίζεται, να προωθεί την επικοινωνία και την κριτική αντιμετώπιση τηςπληροφορίας.

    ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

    Το μάθημα της Ιστορίας, βασίζεται σε μία πολύπλευρη εκπαιδευτική διαδικασία που συνδυάζειαφηγήσεις των εκπαιδευτικών, επεξεργασία διαφόρων υλικών και άυλων πρωτογενών καιδευτερογενών πηγών και ποικίλου εκπαιδευτικού υλικού και βιωματικές δημιουργικές δραστηριότητες.Επειδή αφορά την ολόπλευρη ανάπτυξη των παιδιών, τόσο τη συναισθηματική όσο και τη διανοητικήεξέλιξή τους: όπως την ανάπτυξη της δημιουργικότητάς τους, την κατάκτηση ιστορικών εννοιών αλλάκαι γνώσεων, την ανάπτυξη ιστορικής σκέψης, καθώς και δεξιοτήτων ιστορικής ερμηνείας μεπαράλληλη καλλιέργεια κοινωνικών και πολιτισμικών δεξιοτήτων, η αξιολόγηση θα πρέπει να λαμβάνειυπόψη της όλους αυτούς τους παράγοντες και να κινείται προς την κατεύθυνση, τόσο της αποτίμησηςτων μαθησιακών αποτελεσμάτων, όσο και του συνόλου της εκπαιδευτικής διαδικασίας.

    ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΙΣΤΟΡΙΑΣΔ΄ ΤΑΞΗ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ

    ΓΕΝΙΚΟΣ ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

    Στην Δ΄ Δημοτικού οι μαθητές διδάσκονται την Αρχαία Ιστορία. Στο πλαίσιο αυτής γνωρίζουνσημαντικά ιστορικά γεγονότα και φαινόμενα, τα οποία έλαβαν χώρα κατά την αρχαιότητα στονελλαδικό χώρο.Συνεπώς, η διδασκαλία της Ιστορίας έχει ως σκοπό, μέσα από ένα επαρκές πλήθος ιστορικώνγνώσεων, την καλλιέργεια της ιστορικής σκέψης των μαθητών και, κατ’ επέκταση, την ανάπτυξητης ιστορικής τους συνείδησης. Μέσω του ιστορικού γραμματισμού ευνοείται η ανάπτυξη τηςκριτικής σκέψης, η καλλιέργεια αυτογνωσίας και η διαμόρφωση στάσεων ζωής εκ μέρους τωνμαθητών, ώστε αυτοί να εξελιχθούν σε ολοκληρωμένες προσωπικότητες, δηλαδή να καταστούνενεργοί, δημοκρατικοί, ελεύθεροι και υπεύθυνοι πολίτες.Ειδικότερα, όσον αφορά στη διδασκαλία της Αρχαίας Ιστορίας, αφενός η κατανόηση της σημασίαςτης ως τμήματος του εθνικού ιστορικού παρελθόντος συντελεί στη διαμόρφωση ουσιαστικήςιστορικής και εθνικής ταυτότητας, αφετέρου η πρόσληψη της οικουμενικής σημασίας καιδιάστασης του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού επιτρέπει την ανάπτυξη πνεύματος ανεκτικότηταςκαι συνείδησης πολιτισμικής ενότητας, στοιχείων ιδιαίτερα σημαντικών για την ένταξη των νέωνστις σύγχρονες πολυπολιτισμικές κοινωνίες. Επίσης, η ενασχόληση των μαθητών με την τοπικήτους ιστορία συμβάλλει στην ουσιαστική σύνδεση και αλληλεπίδραση του σχολείου με την τοπικήκοινωνία και τους παρέχει τη δυνατότητα να κατανοήσουν ότι ο τόπος, στον οποίο διαβιούν,αποτελεί οργανικό τμήμα των ευρύτερων ιστορικών εξελίξεων, και ότι και οι ίδιοι αποτελούν τελικάμέρος της ροής της ιστορίας.Ως εκ τούτου, σημαντικά κεφάλαια γνώσης της περιόδου (Ελληνικός Αποικισμός, Μ. Αλέξανδρος,Ρωμαϊκό Κράτος) επιτρέπουν στους μαθητές να προσδιορίσουν πολύπλευρα τη θέση τους στονσύγχρονο κόσμο, εθνικό, ευρωπαϊκό και παγκόσμιο, σε σύνδεση με το ιστορικό παρελθόν, αλλά

  • 2412 ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ (ΤΕΥΧΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ)

    και να τον προσεγγίσουν στη συγχρονική του διάσταση, απαλλαγμένοι από φοβικά σύνδρομα καιπροκαταλήψεις.

    ΓΕΝΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

    Στόχος είναι, οι μαθητές στην Δ΄ Δημοτικού, μέσα από το μάθημα της Ιστορίας, να καλλιεργήσουντις δεξιότητές τους σε σχέση με την αναζήτηση και τη χρήση της ιστορικής γνώσης.Συγκεκριμένα, θα πρέπει σταδιακά:

    • Να κατανοήσουν βασικές ιστορικές έννοιες και να τις συσχετίσουν.• Να γνωρίσουν σημαντικά γεγονότα και φαινόμενα της αρχαίας ελληνικής ιστορίας (πολιτικά,

    κοινωνικά, πολιτισμικά, θρησκευτικά.), αλλά και στοιχεία της αρχαίας ιστορίας των άλλωνλαών, ώστε να κατανοήσουν την αλληλεξάρτηση των λαών και τη συνεισφορά όλων στοπαγκόσμιο γίγνεσθαι.

    • Να αποκτήσουν εθνική συνείδηση, αγάπη για τη χώρα τους και διάθεση ειρηνικήςσυνύπαρξης, συνεργασίας και αλληλοκατανόησης με τους γειτονικούς λαούς και, ευρύτερα, μετην παγκόσμια κοινότητα.• Να αναπτύξουν ικανότητα κατανόησης του χρόνου (μέσα από την ιστορική συνέχεια) και να

    είναι σε θέση να εντάσσουν τα ιστορικά γεγονότα σε περιόδους.• Να μπορούν να συγκρίνουν ιστορικά γεγονότα, εντοπίζοντας ομοιότητες και διαφορές.• Να εξοικειωθούν με την ορολογία της ιστορικής επιστήμης, αποκτώντας ένα βασικό ιστορικό

    λεξιλόγιο.• Να συνειδητοποιήσουν τη σημασία της γεωγραφικής θέσης ενός τόπου στη διαμόρφωση

    της ιστορικής πορείας του.• Να κατανοήσουν και να συγκρίνουν τα πολιτεύματα, τα οποία θα διδαχθούν, ώστε να

    συλλάβουν τη σημασία του δημοκρατικού πολιτεύματος και να το αποδεχθούν ωςθεμελιώδες δικαίωμα των ανθρώπων και ως θετικό παράγοντα της εξέλιξής τους.

    • Να ασκηθούν στο να δομούν την ύλη τους, οργανώνοντας αυτήν ή τα επιμέρους στοιχεία της(π.χ. γεγονότα, θεσμούς) σε πίνακες, σχεδιαγράμματα, καταλόγους και να είναι σε θέση ναθέτουν ερωτήσεις και να δίνουν απαντήσεις, προφορικά ή γραπτά, σχετικά με τη διδασκόμενηιστορική ύλη.

    • Να είναι σε θέση να αξιοποιούν τις διάφορες ιστορικές πηγές (π.χ. μουσεία, αρχαιολογικούςχώρους, μνημεία). Ιδιαίτερη έμφαση προτείνεται να δοθεί στη μουσειακή εκπαίδευση,καθώς τα μουσεία είναι χώροι πολύπλευρης παιδείας και δημιουργικής ψυχαγωγίας.

    • Να μάθουν να χρησιμοποιούν, επιλεκτικά τις νέες τεχνολογίες, ώστε να αξιοποιούν τιςυπάρχουσες δυνατότητες ψηφιακής πρόσβασης σε δίκτυα πληροφοριών που παρέχονταιαπό αρχεία, βιβλιοθήκες, μουσεία, αντλώντας αξιόλογο ψηφιακό υλικό (αρχεία ήχου,εικόνες, πολυτροπικά κείμενα, βίντεο) .

    • Να ασχοληθούν με την τοπική τους ιστορία, ώστε να συνειδητοποιήσουν τη συμβολή τουάμεσου περιβάλλοντός τους, συνεπώς και τη δική τους συμμετοχή, στη δημιουργία τηςΙστορίας, γεγονός που θα συντελέσει στη διαμόρφωση ολοκληρωμένης προσωπικής,κοινωνικής και εθνικής ταυτότητας.

    • Να καλλιεργηθεί η ενσυναίσθηση των μαθητών, ώστε να μάθουν να αναπτύσσονται και ναευημερούν σε έναν πολύμορφο πολιτισμικά κόσμο που μεταβάλλεται.

    • Να επιδιωχθεί η κατάκτηση της γνώσης μέσω της έρευνας, με στόχο την ενεργοποίηση τηςδιαίσθησης και της φαντασίας των μαθητών, ώστε η αναζήτηση και η διαχείριση τηςγνώσης να γίνεται με τρόπο κριτικό και δημιουργικό.

    • Εν κατακλείδι να αποκτήσουν τη δυνατότητα να διαμορφώνουν, στον βαθμό που αυτό είναιδυνατόν, προσωπική άποψη και υπεύθυνη στάση για τα κοινωνικά, πολιτικά, πολιτιστικάεθνικά, ευρωπαϊκά και παγκόσμια προβλήματα.

  • ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ (ΤΕΥΧΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ) 2413

    ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ(38 διδακτικές ώρες) ΠΡΟΣΔΟΚΩΜΕΝΑ ΜΑΘΗΣΙΑΚΑΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

    ΣΚΟΤΕΙΝΟΙ ΧΡΟΝΟΙ

    (3 διδακτικές ώρες)

    1) «Η κατάρρευση του ΜυκηναϊκούΠολιτισμού»

    2) «Μετακινήσεις πληθυσμώνστην Ελλάδα και στις ακτές τηςΜικράς Ασίας»

    3) «Η επανεμφάνιση της γραφής:η ομηρική ποίηση, η θρησκεία καιη τέχνη και των Ελλήνων»

    1) Να κατανούν την κατάρρευση τουΜυκηναϊκού Πολιτισμού, ωςμετάβαση σε μία εποχή, η οποίαχαρακτηρίζεται από φτωχά υλικάκατάλοιπα.

    1) Να γνωρίζουν τις πιθανέςαιτίες της μετακίνησης τωνπληθυσμών και τις συνέπειεςαυτής της μετακίνησης στηδιασταύρωση τωνπολιτισμών και τηνκαλλιέργεια νέωνμορφωμάτων ζωής καιπολιτισμού.

    2) Να γνωρίζουν βασικέςιστορικές έννοιες όπως:μετανάστευση, μητρόπολη-αποικία- αποικισμός,οικιστής,

    3) Να αναγνωρίζουν τηνύπαρξη πληροφοριώναποκλειστικά απόμεταγενέστερες πηγές,γεγονός που καθιστάαμφίβολη την αξιοπιστία τωνπληροφοριών.

    1) Να αναγνωρίζουν τησημασία της επανεμφάνισηςτης γραφής και, ιδιαιτέρωςτης σύνθεσης των ομηρικώνεπών.

    2) Να είναι ενήμεροι ότι τα έπημπορούν να λειτουργήσουνως πηγή πληροφόρησης γιατην κοινωνία, τη θρησκεία καιτους θεσμούς των γεωμε-τρικών χρόνων, οι οποίοι θααποτελέσουν τη βάση για τησυγκρότηση της πόλης-κρά-τους.

    Οι μαθητές συζητούν για τους λόγουςγια τους οποίους τα χρόνια πουακολούθησαν, μετά το τέλος τουΜυκηναϊκού Πολιτισμού,ονομάστηκαν «Σκοτεινοί χρόνοι».

    Οργανώνουν σε σχεδιαγράμματα τιςπιθανές αιτίες και τις συνέπειες τηςμετακίνησης των πληθυσμών.

    Xωρίζονται σε ομάδες και φτιάχνουνένα γλωσσάριο με ιστορικές έννοιεςτης γεωμετρικής περιόδου.(Μπορούν να το φτιάξουν και σεηλεκτρονική μορφή, εμπλουτισμένομε εικόνες.)

    Παιχνίδι προσομοίωσης: Προσπαθώνα μπω στο μυαλό ενός άποικου καινα υποθέσω τι σκεφτόταν, πώςαισθανόταν, τι θα έλεγε, τι θα έκανε

    ΑΡΧΑΪΚΑ ΧΡΟΝΙΑ(10 διδακτικές ώρες)

    1) «Η πόλη-κράτος»

    1) Να κατανοούν την έννοια τηςπόλης-κράτους ως πολι-τικού/κρατικού μορφώματος

    2) Να αναγνωρίζουν τησημασία της πόλης- κράτουςγια τον κόσμο της ελληνικήςαρχαιότητας και για τηνπαγκόσμια ιστορία των

    Παιχνίδι προσομοίωσης: Ναυποθέσουν ότι ζουν σε μία πόλη-κράτος και να αποδώσουν σκηνέςτου βίου τους.

  • 2414 ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ (ΤΕΥΧΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ)

    2) «Ο Ελληνικός Αποικισμός»

    3) «Τα πολιτεύματα στην αρχαϊκήΕλλάδα»

    4) «Σπάρτη: κοινωνική καιπολιτική οργάνωση»

    5) «Σπάρτη: η ζωή στην πόλη» (2διδακτικές ώρες)

    6) «Αθήνα: η εξέλιξη τουπολιτεύματος»

    θεσμών και τωνπολιτευμάτων.

    3) Να κατανοούν ότι οελληνικός κόσμος ήτανκατακερματισμένος σε μικρέςκρατικές οντότητες, οι οποίεςείχαν συχνά αντικρουόμενασυμφέροντα, αλλά διέθετανπολιτιστική ενότητα(γλώσσα, λατρείες,πεποίθηση κοινήςκαταγωγής).

    1) Να κατανοούν τον ΕλληνικόΑποικισμό (οικονομικά, κοινωνικά καιπολιτικά αίτια, διαδικασία, συνέπειες,σημασία).2) Να έχουν εικόνα του γεωγραφικούχώρου, στον οποίο επεκτάθηκαν οιΈλληνες.3) Να αποτιμούν το είδος τωνσχέσεων που διατηρούσε η αποικίαμε τη μητρόπολη και τους δεσμούςπου τους ένωναν.4) Να γνωρίζουν τους πανελλήνιουςαγώνες και τη λειτουργία τους.5) Να έχουν μία υποτυπώδη εικόναγια τις σχέσεις των αποίκων με τουςγηγενείς πληθυσμούς.

    1) Να γνωρίζουν την εξέλιξη τωνπολιτευμάτων (αριστοκρατία, τιμο-κρατία, ολιγαρχία, ισονομία,δημοκρατία), τα χαρακτηριστικά τουςκαι να προχωρήσουν στις μεταξύτους συγκρίσεις.

    1) Να προσδιορίζουν τηνκοινωνική και πολιτικήοργάνωση της Σπάρτης,όπως παγιώθηκε τον 6ο αι.π.Χ. και όπως μαρτυρείταιαπό τις πηγές των επόμενωναιώνων.

    1) Να γνωρίζουν τον τρόποζωής στο πλαίσιο τηςσπαρτιατικής πόλης-κράτουςμε έμφαση στην ολιγαρχικήοργάνωση, στον ρόλο τωνπεριοίκων και των ειλώτωνκαι στη θέση της γυναίκας.

    Στον χάρτη της Μεσογείου θατοποθετήσουν τις νέες αποικίες,ώστε να αντιληφθούν οι μαθητές τοεύρος της επέκτασης των Ελλήνων.

    Να γίνει ένα παιχνίδι ρόλων(άποικοι, γηγενείς, μαντείο,προετοιμασία, αναχώρηση, ταξίδι,άφιξη στον νέο τόπο, συναισθήματαπροσώπων).

    Να συγκρίνουν οι μαθητές τοαθλητικό ιδεώδες στην αρχαιότητακαι σήμερα. Α Να γίνει αναφοράστους Ολυμπιακούς Αγώνες.

    Να καταρτίσουν πίνακα με ταπολιτεύματα και τα βασικάχαρακτηριστικά τους.

    Να φτιάξουν ένα σχεδιάγραμμα μετην κοινωνική και πολιτική οργάνωσητης Σπάρτης.

    Παιχνίδι προσομοίωσης: η ζωή ενόςΟμοίου και μίας Σπαρτιάτισσας.

  • ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ (ΤΕΥΧΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ) 2415

    7) «Αθήνα: η νομοθεσία τουΣόλωνα και οι μεταρρυθμίσεις τουΚλεισθένη»

    8) «Η τέχνη της αρχαϊκήςπεριόδου»

    9) «Τα γράμματα»

    1) Να γνωρίζουν τον βασιλιάΚόδρο, αλλά και τη μετάβασητης Αθήνας, από τη βασιλείαστην αριστοκρατία.

    1) Να αναγνωρίζουν τηνομοθεσία του Σόλωνα, ωςμέσο για την επίλυση τωνκοινωνικών εντάσεων πουείχαν προκληθεί από τοαριστοκρατικό πολίτευμα.

    2) Να κατανοούν τη σημασίατων μεταρρυθμίσεων τουΚλεισθένη.

    3) Να κατανοούν την εδραίωσητου δημοκρατικούπολιτεύματος στην Αθήνα,ως αποτέλεσμα μιαςμακρόχρονης πορείαςκοινωνικών και οικονομικώνσυγκρούσεων και εξελίξεων.

    2) Να γνωρίζουν την τέχνη τωναρχαϊκών χρόνων.

    3) Να γνωρίζουν τα έργα τέχνηςτης εποχής, τα οποία αποτελούναντικείμενο παγκόσμιουθαυμασμού ακόμα και σήμερα.

    1) Να γνωρίζουν τα είδη τηςποίησης που αναπτύχθηκαν(διδακτική και λυρική) και τηγένεση της φιλοσοφίας.

    Παιχνίδι καλλιέργειας τηςενσυναίσθησης: «τι λύση θα δίνατεσε έναν κάτοικο της Αθήνας πουβίωνε μια δύσκολη κατάστασηεξαιτίας της έλλειψης γραπτώννόμων;»

    Χωρίζονται σε δύο ομάδες και με τηβοήθεια σχεδιαγράμματος η μίαομάδα εντοπίζει τα βασικά σημεία τηςνομοθεσίας του Σόλωνα και η άλληεντοπίζει τα βασικά σημεία τηςνομοθεσίας του Κλεισθένη, αλλά καιτις αλλαγές που επέφεραν στηνκοινωνική και πολιτική ζωή τουτόπου.

    Επίσκεψη σε ιστορικό χώρο ή χρήσηδιαδικτύου προκειμένου να έλθουνσε επαφή με ιστορικά μνημείαδωρικού και ιωνικού ρυθμού.

    Αφού οι μαθητές διαβάσουναποσπάσματα ποιημάτων εκείνηςτης εποχής, χωρίζονται σε ομάδεςκαι συνθέτουν ποιήματα (ξεκινά οπρώτος με ένα στίχο, συνεχίζει οδεύτερος κ.λπ. και στο τέλος κάθεομάδα απαγγέλλει το δικό τηςποίημα).

    ΚΛΑΣΙΚΑ ΧΡΟΝΙΑ

    • ΠΕΡΣΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ(5 διδακτικές ώρες)

    1) «Το περσικό κράτος και οιΈλληνες της Μ. Ασίας»

    2) «Ο περσικός κίνδυνος – Η μάχητου Μαραθώνα»

    1) Να γνωρίζουν την ιωνικήεπανάσταση ως αποτέλεσμα τηςκρίσης των σχέσεων σε πολιτικό-οικονομικό επίπεδο μεταξύ τηςπερσικής μοναρχίας και τωνελληνικών πόλεων της Μ. Ασίας(αίτια, στόχοι, σημασία).2) Να είναι ενήμεροι για τονχαρακτήρα των Περσικών Πολέμων,στο πλαίσιο της επεκτατικήςπολιτικής της περσικής μοναρχίας.

    1) Να κατανοούν την αρχή τωνπερσικών πολέμων, τη μάχη τουΜαραθώνα, ως ελπιδοφόρουπρολόγου, και τον ρόλο τηςστρατηγικής του Μιλτιάδη.

    Παιχνίδι προσομοίωσης: Ζώνταςστην Ιωνία πριν την Επανάσταση.

    Να αποδώσουν σε σχέδιο τηνπαράταξη των ελληνικών και τωνπερσικών δυνάμεων.

    Παιχνίδι δημιουργικής γραφής:«Στέλνω μήνυμα σε ένα στρατιώτηπου πολεμά στις Θερμοπύλες».

    Συσχετίζουν το σχέδιο τουΘεμιστοκλή με αυτό του Μιλτιάδη.

    Ζωγραφική αναπαράσταση τηςναυμαχίας της Σαλαμίνας.

  • 2416 ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ (ΤΕΥΧΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ)

    3) «Η μάχη των Θερμοπυλών»

    4) «Η ναυμαχία της Σαλαμίνας»

    5) «Η μάχη των Πλαταιών, ηναυμαχία της Μυκάλης και τοτέλος των περσικών πολέμων »

    1) Να κατανοούν τη μάχη τωνΘερμοπυλών, η οποία,παρά την αρνητική έκβασήτης, αποτέλεσε τον πρώτοαγώνα αναχαίτισης τωνπερσικών δυνάμεων τουΞέρξη.

    2) Να γνωρίζουν τον Λεωνίδα,αναγνωρίζοντας τον ρόλοπου διαδραμάτισε.

    1) Να γνωρίζουν τη ναυμαχίατης Σαλαμίνας και τηναντιπαράθεση των Ελλήνωνσυμμάχων σχετικά με τηνγραμμή άμυνας, ως πρώιμημορφή των μεταξύ τουςανταγωνισμών.

    2) Να γνωρίζουν τονΘεμιστοκλή και νααναγνωρίζουν τον ρόλο πουδιαδραμάτισε στη δημιουργίατης ναυτικής δύναμης τωνΑθηναίων και στη ναυμαχίατης Σαλαμίνας.

    1) Να γνωρίζουν τη μάχη τωνΠλαταιών και τη ναυμαχίατης Μυκάλης, ωςκαταληκτικά γεγονότα τηςαντιπαράθεσης Ελλήνων –Περσών.

    2) Να γνωρίζουν τον Παυσανίακαι τον Ξάνθιππο,αναγνωρίζοντας τον ρόλοπου διαδραμάτισαν στοπλαίσιο αυτών τωνγεγονότων.

    3) Να αξιολογούν τη σημασίατων γεγονότων για τηδιαμόρφωση μίας αίσθησηςταυτότητας του ελληνικούκόσμου ενόψει του«ασιατικού κινδύνου».

    4) Να γνωρίζουν τη διάστασηπου έλαβαν οι ΠερσικοίΠόλεμοι στις παραδόσειςτου αρχαίου ελληνικούκόσμου.

    Να χωρισθούν σε ομάδες και νααναπτύξουν διάλογο, εκθέτονταςστην τάξη τι τους έκανε εντύπωση σεκάθε μάχη.

    Χωρισμένοι σε ομάδες, νααποδώσουν την ιστορική γραμμή τωνπερσικών πολέμων με τη χρήσηεικόνων.

    • ΧΡΥΣΟΣ ΑΙΩΝΑΣ(6 διδακτικές ώρες)

    1) «Η Αθήνα γίνεται η πιο ισχυρήδύναμη»

    1) Να γνωρίζουν την εκδήλωση τουανταγωνισμού των ελληνικώνπόλεων-κρατών για την επιβολή τηςηγεμονίας τους στην Ελλάδα μετά ταΜηδικά και τη σύσταση της

    Παιχνίδι προσομοίωσης: Αθηναίοι καιΣπαρτιάτες προβάλλουνεπιχειρήματα για τη σημασία τηςπροσφοράς τους στον αγώναεναντίον των Περσών.

  • ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ (ΤΕΥΧΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ) 2417

    2) «Το πολίτευμα και η κοινωνίατης Αθήνας στα χρόνια τουΠερικλή»

    3) « Η κοινωνία και η ζωή στηναρχαία ελληνική πόλη» (2διδακτικές ώρες)

    4) «Ο χρυσός αιώνας της τέχνης»

    5) «Η Αθήνα γίνεται σχολείο τηςΕλλάδας»

    Αθηναϊκής/Δηλιακής Συμμαχίας.

    1) Να γνωρίζουν τις μεταρρυθμίσειςτου Περικλή, οι οποίες είχαν ωςαποτέλεσμα τον εκδημοκρατισμό τουπολιτεύματος.2) Να γνωρίζουν τα βασικάχαρακτηριστικά της ΑθηναϊκήςΔημοκρατίας.

    1) Να γνωρίζουν στοιχείακαθημερινού βίου και πολιτισμού τωναρχαίων Αθηναίων: η αγωγή τωννέων, η καθημερινές ασχολίες τωνκοινωνικών ομάδων, η θέση τηςγυναίκας, η ανάπτυξη πολιτικού βίου.

    1) Να αναγνωρίζουν τα έργα τέχνηςτου «χρυσού αιώνα» ως αποτέλεσμαγνώσης κανόνων συμμετρίας καιαισθητικής αγωγής.

    1) Να γνωρίζουν σημαντικούςανθρώπους των γραμμάτων για τουςοποίους γίνεται λόγος ακόμη καισήμερα.

    Να φτιάξουν ένα σχεδιάγραμμα μετην κοινωνική και πολιτική οργάνωσητης Αθήνας στα χρόνια του Περικλή.

    Να προχωρήσουν σε αντιστοίχισηκαι να επισημάνουν διαφορές μεταξύτων ομάδων πληθυσμού και τουτρόπου ζωής στις δύο πόλεις-κράτη(Σπάρτη-Αθήνα).

    Να γίνει σχέδιο εργασίας με θέματην τέχνη του χρυσού αιώνα καιεπίσκεψη σε μουσείο (συμμετοχικήέρευνα δράσης).

    Χωρίζονται σε ομάδες και ερευνούνμέσα από ιστορικές πηγές γιασημαντικά πρόσωπα: Σωκράτης,Ηρόδοτος, Θουκυδίδης. Η κάθεομάδα παρουσιάζει το έργο της μεένα άρθρο, μια ζωγραφιά, ένακολλάζ, μια παντομίμα.

    Συγκρίνουν τη ζωή των Αθηναίωνχθες και σήμερα.

    • ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΙΑΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ– ΒΟΙΩΤΙΚΗ ΣΥΜΜΑΧΙΑ –ΘΗΒΑΪΚΗ ΗΓΕΜΟΝΙΑ(4 διδακτικές ώρες)

    1) «Αίτια και αφορμές τουπολέμου»

    2)«Οι κυριότερες φάσεις τουπολέμου και το τέλος τουπολέμου»

    3) «Η ηγεμονία της Σπάρτης»

    4)«Η Ηγεμονία της Θήβας»

    1)Να γνωρίζουν τον ΠελοποννησιακόΠόλεμο ως αγώνα μεταξύ τωνπόλεων-κρατών με καταστροφικέςγια τον ελληνικό κόσμο συνέπειες.2)Να διακρίνουν τη βασική αιτία τουΠελοποννησιακού πολέμου.

    1) Να είναι ενήμεροι για τον λοιμό τηςΑθήνας, τον ρόλο του Περικλή, τουΑλκιβιάδη και του Νικία καθώς καιγια την έκβαση του πολέμου και τιςκαταστροφικές συνέπειές του.

    1) Να γνωρίζουν τα σημαντικότεραγεγονότα της ανάπτυξης τηςΣπάρτης.

    1) Να γνωρίζουν τα σημαντικότεραγεγονότα της ανάπτυξης της Θήβας.2)Να προσδιορίζουν ταχαρακτηριστικά της βοιωτικήςσυμμαχίας και να την συγκρίνουν μετην αθηναϊκή και τη σπαρτιατική.

    Με αφορμή τον πελοποννησιακόπόλεμο να γίνει συζήτηση για τιςκαταστροφικές συνέπειες που έχειένας πόλεμος.

    Καλούνται οι μαθητές να κάνουνζωγραφική αναπαράσταση τωνπροσώπων που πρωταγωνίστησανστον Πελοποννησιακό πόλεμο.Χωρίζονται σε ομάδες, ερευνούν γιατην Ανταλκίδειο ειρήνη καιπαρουσιάζουν τα αποτελέσματα τηςέρευνάς τους στην τάξη.

    Να συγκρίνουν την Ηγεμονία τηςΘήβας με αυτήν της Σπάρτης και ναεντοπίσουν ομοιότητες και διαφορές.

  • 2418 ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ (ΤΕΥΧΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ)

    • ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ(3 διδακτικές ώρες)

    1) «Η Μακεδονία, μια νέα ελληνικήδύναμη»

    2) «Μ. Αλέξανδρος: ηπροσωπικότητα και το έργο του»

    3) «Η εκστρατεία του Μ.Αλεξάνδρου».

    1) Να αποτιμούν τηνπροσωπικότητα τουΦίλιππου Β΄ ως πρότυποτου χαρισματικού ηγέτη.

    1) Να αξιολογούν τηνπροσωπικότητα του Μ.Αλεξάνδρου.

    2) Να κατανοούν τη συμβολήτου Μ. Αλεξάνδρου στηνιστορία, την τέχνη, τη γλώσσα,τον πολιτισμό, την οικονομία,σε Ευρώπη, Αφρική και Ασία.

    1) Να γνωρίζουν τουςκυριότερους σταθμούς τηςεκστρατείας του Μ.Αλεξάνδρου.

    2) Να κατανοούν την ιστορικήσημασία της επέκτασης τουελληνισμού στην Ανατολή καιαντίστροφα.

    Χωρίζονται σε ομάδες και ερευνούνγια τον αρχαιολογικό χώρο τηςΒεργίνας. Παρουσιάζουν τααποτελέσματά τους σε ένα κολλάζ μεκείμενα και εικόνες.

    Διαβάζουν κείμενα ιστορικά καιλογοτεχνικά που αναφέρονται στηνπροσωπικότητα και τη ζωή του Μ.Αλεξάνδρου.

    Ζωγραφίζουν τον Μ. Αλέξανδρο,όπως τον φαντάζονται.

    Συζητούν για τη σημασία τηςεπέκτασης του ελληνισμού στηνΑνατολή.

    ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΑ ΧΡΟΝΙΑ(6 διδακτικές ώρες)

    1) «Η αυτοκρατορία του Μ.Αλέξανδρου διασπάται»

    2) «Η καθημερινή ζωή σταελληνιστικά χρόνια»(2 διδακτικές ώρες)

    3) «Οι τέχνες και τα γράμματα σταελληνιστικά χρόνια»

    4) «Το ρωμαϊκό κράτος»

    5) «Η Καρχηδόνα συγκρούεται μετη Ρώμη»

    6) «Η υποταγή του ελληνικούκόσμου»

    1) Να γνωρίζουν τη διαίρεση τηςαυτοκρατορίας του Μ. Αλέξανδρουσε ελληνιστικά βασίλεια (Αντιγονίδες,Πτολεμαίοι, Σελευκίδες).

    1) Να γνωρίζουν τον τρόπο ζωής τωνανθρώπων στα ελληνιστικά βασίλεια.2) Να κατανοούν τη μετακίνησημεγάλου αριθμού Ελλήνων στηνΑνατολή, την ίδρυση εκεί ελληνικώνπόλεων και τις σχέσεις τους με τογηγενές πληθυσμιακό στοιχείο.

    1) Να γνωρίζουν τις τέχνες, ταγράμματα και τις επιστήμες τωνελληνιστικών χρόνων.

    1) Να γνωρίζουν την κοινωνική καιπολιτική οργάνωση της Ρώμης.

    1) Να είναι ενήμεροι για τηνκατάκτηση της Καρχηδόνας από τηΡώμη.

    1) Να κατανοούν τη δημιουργίασυμπολιτειών (Αιτωλική –Αχαϊκή) ωςτην ύστατη προσπάθεια ένωσης τωνΕλλήνων σε θρησκευτική-πολιτικήκοινότητα.

    Εντοπίζουν στον χάρτη τα κράτη τωνδιαδόχων.

    Συγκρίνουν τον τρόπο ζωής(ψυχαγωγία, θρησκεία, αγωγή νέων,θέση της γυναίκας) στις πόλεις τηςΑνατολής με αυτόν στις πόλεις τουελλαδικού χώρου.

    Να χωριστούν σε ομάδες και ναερευνήσουνγια τον φάρο της Αλεξάνδρειας, τονΚολοσσό της Ρόδου και τον βωμότου Δία Σωτήρα στην Πέργαμο.Να παρουσιάσουν τα αποτελέσματατης έρευνάς τους στην τάξη.

    Χωρίζονται σε ομάδες καισυγκρίνουν την κοινωνική καιπολιτική οργάνωση της Ρώμης μεαυτήν της Σπάρτης και της Αθήνας.

    Εντοπίζουν στο χάρτη την πορείατου Αννίβα.

    Οι μαθητές συζητούν για τουςτρόπους με τους οποίους θαμπορούσαν οι Έλληνες νααντιμετωπίσουν τους Ρωμαίους.

  • ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ (ΤΕΥΧΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ) 2419

    2) Να γνωρίζουν για τηνκατάκτηση των Ελλήνων από τουςΡωμαίους και κυρίως τις μεθόδουςπου οι τελευταίοι χρησιμοποίησαν.

    ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ

    Όπως αναφέρεται και στον σκοπό του ΑΠΣ, η διδασκαλία της ιστορίας αποσκοπεί στην καλλιέργειατης ιστορικής σκέψης των μαθητών και, κατ’ επέκταση, στην ανάπτυξη της ιστορικής τους συνείδησης.Μέσω του ιστορικού γραμματισμού, ευνοείται η ανάπτυξη της κριτικής σκέψης, η καλλιέργειααυτογνωσίας και η διαμόρφωση στάσεων ζωής εκ μέρους των μαθητών, ώστε αυτοί να εξελιχθούν σεολοκληρωμένες προσωπικότητες, δηλαδή να καταστούν ενεργοί, δημοκρατικοί, ελεύθεροι καιυπεύθυνοι πολίτες.Ειδικότερα για την πρωτοβάθμια εκπαίδευση για να επιτευχθεί ο παραπάνω σκοπός θα πρέπει οιμαθητές να αγαπούν το μάθημα και να το βρίσκουν ενδιαφέρον και διασκεδαστικό.Προκειμένου να επιτευχθεί αυτό, ο εκπαιδευτικός θα πρέπει να χρησιμοποιεί διδακτικές μεθόδους οιοποίες θα κρατούν αμείωτο το ενδιαφέρον των μαθητών, θα ενεργοποιούν τη διαίσθηση και τηφαντασία τους και θα τους κινητοποιούν ώστε να ερευνούν, μόνοι τους ή σε ομάδες(ομαδοσυνεργατική), τα ιστορικά γεγονότα.Η έρευνα μπορεί να περιλαμβάνει μελέτη ιστορικών πηγών (φιλολογικών κειμένων, εικόνων, μνημείωντης περιόδου, αρχιτεκτονικής, αγγειογραφίας, νομισμάτων), χάρτες, χρονολογικούς πίνακες.Επίσης, οι επιτόπιες επισκέψεις σε μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους καθιστούν τη μάθησηεμπειρία μοναδική, καθώς είναι ερευνητική, εμπλέκει πολλές αισθήσεις και μπορεί να οργανωθεί απότον εκπαιδευτικό ως έρευνα δράσης .Προτείνεται επίσης, η αφήγηση (με έμφαση στην οπτική επαφή, τις χειρονομίες, την κίνηση , τημίμηση), ο κατευθυνόμενος διάλογος και οι ερωτήσεις των εκπαιδευτικών.Τα παιδικά μυθιστορήματα και τα κόμικς έντυπα και ηλεκτρονικά, που αναφέρονται στην ιστορικήεποχή, μπορούν να αποτελέσουν ένα σημαντικό εργαλείο μάθησης, καθώς διεγείρουν τις αισθήσειςκαι τη φαντασία των μαθητών, βοηθώντας τους να κατανοήσουν καλύτερα τις ιστορικές έννοιες και ταιστορικά γεγονότα. Επιπροσθέτως τα παιχνίδια ρόλων, οι προσομοιώσεις συγκεκριμένων γεγονότων,συμβάλλουν στον αναστοχασμό των μαθητών και στην καλλιέργεια της ενσυναίσθησής τους. Η χρήσητης ιστορικής γραμμής, κυρίως με εικόνες, και οι εννοιολογικοί χάρτες συντελούν στην οργάνωση τωνιστορικών γεγονότων.Τέλος οι νέες τεχνολογίες αποτελούν βασικό εργαλείο του εκπαιδευτικού με τις δυνατότητες και τοπλήθος των πληροφοριών που του παρέχουν.

    ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

    Η αξιολόγηση αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της εκπαιδευτικής διαδικασίας, καθώς επιτρέπει στονεκπαιδευτικό να αποτιμήσει τα αποτελέσματα της σε σχέση με τα μέσα και τις μεθόδους πουεφάρμοσε.Θα μπορούσε να χωριστεί σε τρία στάδια:

    • Διαγνωστική-αρχική: Αυτή γίνεται στην αρχή της σχολικής χρονιάς και επιτρέπει στονεκπαιδευτικό να γνωρίζει τις ιστορικές γνώσεις και δεξιότητες των μαθητών του.

    • Διαμορφωτική: Αυτή γίνεται καθ’ όλη τη διάρκεια του σχολικού έτους.Η διαμορφωτική αξιολόγηση μπορεί να περιλαμβάνει:Ασκήσεις εμπέδωσης της διδακτέας ύλης (καθημερινά ως τελικό μέρος της διδασκαλίας),Φύλλα εργασίας με ερωτήσεις ανοιχτού ή κλειστού τύπου, συμπλήρωσης κενών,αντιστοίχισης, πολλαπλής επιλογής, Σωστού-Λάθους,Συμπλήρωσης της ιστορικής γραμμής,Γλωσσάρι ιστορίας,Κατασκευή χαρτών, σχεδιαγραμμάτων,Προφορική αξιολόγηση,Αυτοαξιολόγηση.

    Με τα παραπάνω ο εκπαιδευτικός διαπιστώνει σε ποιο βαθμό πέτυχε τους στόχους του και τι μπορείνα αλλάξει για να πετύχει τα επιθυμητά αποτελέσματα. Συνεπώς η αξιολόγηση θα αποτελεί ένααποτελεσματικό εργαλείο, η αξιοποίηση του οποίου δύναται να συμβάλει στη βελτίωση τηςεκπαιδευτικής διαδικασίας.

  • 2420 ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ (ΤΕΥΧΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ)

    • Τελική αξιολόγηση: Aυτή γίνεται στο τέλος του έτους.

    Θα πρέπει να επισημανθεί ότι η αξιολόγηση έχει ως στόχο να ενισχύσει την αυτογνωσία των μαθητώνκαι να επιβραβεύει κυρίως την προσπάθεια τους, ανάλογα με τις δεξιότητες και τις ικανότητές τους,αλλά και τη συμμετοχή τους. Αποτελεί ένα θετικό εργαλείο στη διάθεση των εκπαιδευτικών και όχι έναείδος τιμωρίας που θα απογοητεύει, θα απομονώνει και θα στοχοποιεί τον μαθητή.Σημαντικότερο όλων, είναι να κατανοήσει ο εκπαιδευτικός ότι όλοι οι μαθητές έχουν και μπορούν νααναπτύξουν δεξιότητες οι οποίες θα τους καταστήσουν στο μέλλον ολοκληρωμένες προσωπικότητεςκαι ευτυχισμένους ενήλικες.

    ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣΕ΄ ΤΑΞΗ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ

    ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΙΣΤΟΡΙΑΣΕ΄ ΤΑΞΗ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ

    ΓΕΝΙΚΟΣ ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

    Γενικός σκοπός του μαθήματος της Ιστορίας είναι, αφενός η ανάπτυξη της ιστορικής σκέψης και της ιστορικήςσυνείδησης των μαθητών και, αφετέρου η ενίσχυση της εθνικής τους ταυτότητας. Η γνώση των σημαντικώνγεγονότων του παρελθόντος, η κριτική προσέγγιση των ιστορικών πηγών, η κατανόηση των αλλαγών πουυφίστανται οι ανθρώπινες κοινωνίες με την πάροδο του χρόνου και η σύνδεση των ιστορικών εξελίξεων με τοπαρόν, οδηγούν τους μαθητές στην υιοθέτηση εκείνων των στάσεων και των αξιών που διαμορφώνουν τονενεργό και υπεύθυνο σύγχρονο πολίτη. Παραλλήλως, η μελέτη της διαχρονικής πορείας του ελληνικού κόσμουβοηθά τους μαθητές να εκτιμήσουν τα πολιτισμικά επιτεύγματα του Ελληνισμού και να προσδιορίσουν τη θέσητους στο σύγχρονο ευρωπαϊκό και παγκόσμιο περιβάλλον.

    ΓΕΝΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

    Ειδικότερα, στην Ε΄ τάξη του Δημοτικού επιδιώκεται οι μαθητές:1. Να κατανοήσουν βασικές ιστορικές έννοιες και να εξοικειωθούν με τους όρους που τις αποδίδουν.2. Να γνωρίσουν σημαντικά γεγονότα της ελληνικής Ιστορίας της βυζαντινής περιόδου και να αποκτήσουν σαφήαντίληψη της διαχρονικής πορείας του Ελληνισμού κατά την υπερχιλιετή αυτή περίοδο.3. Να συνειδητοποιήσουν τις σταδιακές αλλαγές που συντελέστηκαν με την πάροδο του χρόνου στην καθημερινήζωή των ανθρώπων, κατά την υπό εξέταση περίοδο.4. Να εκτιμήσουν τα πολιτισμικά επιτεύγματα των Βυζαντινών και την προσφορά τους στον παγκόσμιο πολιτισμό,σεβόμενοι παραλλήλως την πολιτισμική παρουσία των λαών με τους οποίους το Βυζάντιο ήρθε σε επαφή.5. Να γνωρίσουν ιστορικά πρόσωπα, να αξιολογήσουν το έργο τους και να αντιληφθούν τον ρόλο τωνπροσωπικοτήτων στην ιστορία.6. Να αντιληφθούν την εξέλιξη του ιστορικού χρόνου και να καταστούν ικανοί να τοποθετούν τα γεγονότα στονάξονα του χρόνου.7. Να κατανοήσουν τη σημασία του γεωγραφικού παράγοντα για τις ιστορικές εξελίξεις.8. Να διακρίνουν τον μύθο και τον θρύλο από το ιστορικό γεγονός.9. Να μελετούν τις πηγές και να επεξεργάζονται το ιστορικό υλικό τους, για την εξαγωγή συμπερασμάτων.10. Να καλλιεργούν την κριτική σκέψη τους προβαίνοντας σε συσχετισμούς, αξιολογήσεις, ανάλυση αιτίων καιγενικεύσεις, με την καθοδήγηση του διδάσκοντος και στο μέτρο της ωριμότητας και της αντιληπτικής ικανότηταςτης ηλικίας τους.11. Να αξιοποιούν στοιχεία από άλλα μαθήματα για τη μελέτη της Ιστορίας.12. Να συσχετίσουν τη Βυζαντινή Ιστορία με την ιστορία της ιδιαίτερης πατρίδας τους και να συνδέσουν ταμνημεία της μεσαιωνικής περιόδου, που σώζονται στον τόπο τους, με γεγονότα και καταστάσεις της ΒυζαντινήςΙστορίας.13. Να ασκηθούν στην ιστορική αφήγηση και σε ποικίλους τρόπους έκθεσης της ιστορικής γνώσης.14. Να χρησιμοποιούν τις Τεχνολογίες Πληροφορίας και Επικοινωνίας για τη μελέτη του ιστορικού παρελθόντος.

  • ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ (ΤΕΥΧΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ) 2421

    ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ ΠΡΟΣΔΟΚΩΜΕΝΑ ΜΑΘΗΣΙΑΚΑΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

    ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

    Τα ελληνορωμαϊκάχρόνια

    Επιδιώκεται οι μαθητές να είναι σεθέση:

    Οι μαθητές:

    Η Ελλάδα γίνεται τμήμα τηςρωμαϊκής αυτοκρατορίας(1 ώρα)

    - Να αναγνωρίζουν την αλλαγή πουεπέφερε στον πολιτικό χάρτη τηςανατολικής Μεσογείου η επέκταση τηςρωμαϊκής ισχύος.- Να κατανοούν τους παράγοντες πουσυνέβαλαν στην υποταγή των Ελλήνωνστους Ρωμαίους.- Να γνωρίζουν τον τρόπο λειτουργίαςτων ελληνικών πόλεων και τις συνθήκεςζωής σε αυτές, υπό ρωμαϊκή διοίκηση.

    - Παρατηρούν στον χάρτη την έκταση τηςΡωμαϊκής αυτοκρατορίας και εντοπίζουντη θέση της Ελλάδας ως ρωμαϊκήςεπαρχίας.- Συζητούν για την πολυδιάσπαση τουελληνικού κόσμου ως καθοριστικούπαράγοντα υποταγής της Ελλάδας στηΡώμη και δημιουργούν σχετικόχρονολόγιο.- Σχολιάζουν τις μεθόδουςδιακυβέρνησης της Ελλάδας από τουςΡωμαίους και κρίνουν τηναποτελεματικότητά τους.- Συγκρίνουν τη ζωή ενός αρχαίουΈλληνα ως πολίτη μιας ανεξάρτητηςπόλης-κράτους (την οποία γνωρίζουναπό την προηγούμενη τάξη) και ωςκατοίκου μιας επαρχίας της ΡωμαϊκήςΑυτοκρατορίας, και συγκεντρώνουν σεδύο στήλες τα ευρήματά τους.

    Ο ελληνορωμαϊκός πολιτισμός(1 ώρα)

    - Να κατανοούν τη σημασία του όρου«ελληνορωμαϊκός πολιτισμός».- Να αναγνωρίζουν τη συνεισφορά τωνΕλλήνων στη δημιουργία τουελληνορωμαϊκού πολιτισμού.- Να γνωρίζουν χαρακτηριστικάδημιουργήματα του ελληνορωμαϊκούπολιτισμού στον χώρο των γραμμάτωνκαι των τεχνών.)

    - Παρατηρούν και σχολιάζουνφωτογραφίες με χαρακτηριστικάαρχαιοελληνικά και ρωμαϊκά έργα τέχνης,με σκοπό να εντοπίσουν τις ομοιότητέςτους.- Διαβάζουν σε μετάφρασηαποσπάσματα από το έργο τουΠλουτάρχου «Βίοι Παράλληλοι», όπουσυγκρίνονται επιφανείς Έλληνες καιΡωμαίοι.- Γράφουν σύντομο κείμενο, για ναερμηνεύσουν τη φράση του Ορατίου «ηκατακτημένη Ελλάδα κατέκτησε τοναπολίτιστο νικητή».- Συγκρίνουν το περιεχόμενο της«Αινειάδας» του Βιργιλίου με τα ΟμηρικάΈπη και βρίσκουν τις ομοιότητες.

    Η οργάνωση και η διοίκηση τηςΡωμαϊκής Αυτοκρατορίας(1 ώρα)

    - Να γνωρίζουν τον πολυπολιτισμικόκαι πολυεθνικό χαρακτήρα τηςΡωμαϊκής Αυτοκρατορίας.- Να κατανοούν τη σημασία του όρου«Ρωμαϊκή Ειρήνη» (Pax Romana).- Να γνωρίζουν τα βασικάχαρακτηριστικά του διοικητικούσυστήματος που εφήρμοσαν οι Ρωμαίοικαι τους τρόπους με τους οποίουςδιατηρούσαν την ενότητα της αχανούςαυτοκρατορίας τους.

    - Συντάσσουν έναν κατάλογο με τουςλαούς και τα έθνη που κατοικούσαν μέσαστη ρωμαϊκή επικράτεια.- Γράφουν μία φράση, για να εξηγήσουντους όρους «ρωμαϊκή ειρήνη» (paxromana) και τη φράση «η δική μαςθάλασσα» (mare nostrum), με την οποίαοι Ρωμαίοι αποκαλούσαν τη Μεσόγειο.- Παρατηρούν σε φωτογραφία τακατάλοιπα αρχαίας ρωμαϊκής οδού καιερμηνεύουν τη σημασία τουαποφθέγματος «όλοι οι δρόμοι οδηγούνστη Ρώμη» (omnes viae Romam ducunt).- Εντοπίζουν στον χάρτη τη διαδρομή τηςαρχαίας και της σύγχρονης ΕγνατίαςΟδού, και συζητούν για τους λόγους γιατους οποίους οι Ρωμαίοι κατασκεύασανεκτεταμένο οδικό δίκτυο.

    Η καθημερινή ζωή στην αρχαία Ρώμη(1 ώρα)

    - Να γνωρίζουν βασικά στοιχεία τηςκαθημερινής ζωής των Ρωμαίων, τόσοστη Ρώμη όσο και στις επαρχίες.- Να επισημαίνουν ομοιότητες καιδιαφορές της καθημερινότητας τωνανθρώπων στην αρχαία Ρώμη και στην

    - Συντάσσουν δύο στήλες με τιςσυνήθειες της καθημερινής ζωής τωνΕλλήνων και των Ρωμαίων, και βρίσκουνομοιότητες και διαφορές.- Παρατηρούν τη φωτογραφία τουΚολοσσαίου στη Ρώμη και του Ωδείου

  • 2422 ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ (ΤΕΥΧΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ)

    αρχαία ελληνική πόλη – κράτος.- Να αναγνωρίζουν ότι ηκαθημερινότητα των Ρωμαίων διέθετεορισμένα στοιχεία αστικού πολιτισμούπου δεν υπήρχαν εκτός των ορίων τουρωμαϊκού κόσμου.

    Ηρώδου του Αττικού στην Αθήνα, καισυζητούν για τη διασκέδαση/ψυχαγωγίαστη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία.- Συγγράφουν ένα μικρό σενάριο με θέμα«Μία ημέρα στην Αρχαία Ρώμη».- Παρατηρούν μία αναπαράσταση ήκάτοψη της Αρχαίας Ρώμης και τηνσυγκρίνουν με μία σύγχρονη πόλη.

    Ο Διοκλητιανός και η διοικητικήμεταρρύθμιση της αυτοκρατορίας(1 ώρα)

    - Να γνωρίζουν τα εσωτερικά καιεξωτερικά προβλήματα πουαντιμετώπισε η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορίακατά τον 3ο αιώνα μ.Χ.- Να κατανοούν τη λειτουργία τουαποκεντρωτικού διοικητικούσυστήματος που επέβαλε οΔιοκλητιανός (τετραρχία) και να τοσυνδέουν με τα προβλήματα πουπροσπαθούσε να αντιμετωπίσει.- Να γνωρίζουν τη σημασία και τηνέκταση των διωγμών που εξαπέλυσε οΔιοκλητιανός κατά των Χριστιανών.- Να γνωρίζουν τα γεγονότα πουοδήγησαν στην αναίρεση τουσυστήματος της τετραρχίας και στηνεπιβολή της μονοκρατορίας τουΚωνσταντίνου.

    - Εντοπίζουν στον χάρτη τις τέσσεριςπεριφέρειες στις οποίες χώρισε τηναυτοκρατορία ο Διοκλητιανός και τιςαντιστοιχίζουν με τα ονόματα τωνδιοικητών τους.- Διαβάζουν σε μετάφραση απόσπασμααπό την Εκκλησιαστική Ιστορία τουΕυσεβίου Καισαρείας (8.17), όπουπαρατίθενται τα διατάγματα τουΔιοκλητιανού κατά των Χριστιανών, καισυζητούν για τους στόχους του.- Δημιουργούν ένα διάγραμμαγεγονότων, που αποτυπώνει την πορείααπό το σύστημα της Τετραρχίας στημονοκρατορία του Κωνσταντίνου.

    Τα πρώιμα βυζαντινά χρόνια: ηχριστιανική ρωμαϊκήαυτοκρατορίαΟ Κωνσταντίνος Α΄ και η ίδρυση �