Download - 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

Transcript
Page 1: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

Οικολογία

Page 2: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

Οριοθέτηση / μέγεθος οικοσυστήματος: σχετικότητα γεωγραφική και υποκειμενική

Page 3: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

βιότοπος

Page 4: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14
Page 5: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

ΒΙΟΤΟΠΟΣ;

Page 6: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

Άτομα Είδη (ΚΡΙΤΗΡΙΑ 3ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ) Πληθυσμοί

Page 7: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14
Page 8: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

ΕΝΔΟΕΙΔΙΚΟΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ

Page 9: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

ΕΝΔΟ/ΔΙΑΕΙΔΙΚΟΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ

Page 10: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

ΠΑΡΑΣΙΤΙΣΜΟΣ

Page 11: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

Ρίζα δέντρου μέσα στο έδαφος και μύκητες που ζουν πάνω της

ΣΥΜΒΙΩΣΗ ή ΑΜΟΙΒΑΙΑ ΩΦΕΛΕΙΑ

Page 12: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

ΣΥΜΒΙΩΣΗ ή ΑΜΟΙΒΑΙΑ ΩΦΕΛΕΙΑ

Page 13: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

ΣΥΜΒΙΩΣΗ ή ΑΜΟΙΒΑΙΑ ΩΦΕΛΕΙΑΔυνητικά παθογόνοι μικροοργανισμοί

Escherichia coli + Homo sapiens = LFE

Page 14: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14
Page 15: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

και τώρα κάτι πιο χαριτωμένο..

Page 16: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

ΜΥΚΗΤΕΣ – ΒΑΚΤΗΡΙΑ=ΑΠΟΙΚΟΔΟΜΗΤΕΣ*

ΦΥΤΑ=ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ

ΑΥΤΟΤΡΟΦΟΙ

ΦΥΤΟΦΑΓΑ ΖΩΑ=ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΕΣ 1ΗΣ ΤΑΞΗΣ

ΣΑΡΚΟΦΑΓΑ ΖΩΑ=ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΕΣ 2ΗΣ ΤΑΞΗΣ

Page 17: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14
Page 18: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14
Page 19: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14
Page 20: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

Ποιο βέλος (ροή υλικών) είναι λάθος;

Page 21: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

3 προϋποθέσεις για το οικοσύστημα

• Είσοδος ενέργειας: – ΦΩΣ**

άμεσα (αυτότροφα οικοσυστήματα)

έμμεσα (ετερότροφα οικοσυστήματα)

• Διανομή ενέργειας: τροφικές σχέσεις• Ανακύκλωση υλικών: αποικοδομητές

(+παραγωγοί)

Page 22: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14
Page 23: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14
Page 24: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14
Page 25: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

ΑσκήσειςΚατηγορία 0: κατάταξη οργανισμών σε τροφικά επίπεδα ή τάξεις καταναλωτώνεύρεση τροφικών αλυσίδωνεφαρμογές ισορροπίας σε τροφικό πλέγμα

Επίσης: ποιοτική ερμηνεία μεταβολών παραμέτρων βιοτικών και αβιοτικών παραγόντων σε διάγραμμα

Page 26: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

Τροφικά επίπεδα Τροφικά επίπεδα vs vs Τάξεις καταναλωτών Τάξεις καταναλωτών

1ο τροφικό επίπεδο = παραγωγοί

2ο τροφικό επίπεδο = καταναλωτές 1ης τάξης

4ο τροφικό επίπεδο = καταναλωτές 3ης τάξης

3ο τροφικό επίπεδο = καταναλωτές 2ης τάξης

Page 27: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14
Page 28: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14
Page 29: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

Κατάταξη - 2006 4ο --Να γράψετε όλες τις διαφορετικές τροφικές αλυσίδες και να κατατάξετε τους οργανισμούς σε όλα τα δυνατά τροφικά επίπεδα. --Ποιοι οργανισμοί συμπεριφέρονται ταυτόχρονα ως καταναλωτές 2ης και 3ης τάξης;

Page 30: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

Κατάταξη – 2002 4ο Να εξηγήσετε σε ποιο τροφικό επίπεδο ανήκουν οι παρακάτω οργανισμοί: σκουμπρί, σαρδέλα, φώκια.

Page 31: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14
Page 32: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

Ισορροπία – μεταβολή πληθυσμώνΑν ο πληθυσμός του οργανισμού γ μειωθεί δραματικά σε μικρό χρονικό διάστημα, τότε…

Page 33: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

1.Να εξηγήσετε σε ποιο τροφικό επίπεδο ανήκουν οι παρακάτω οργανισμοί: σκουμπρί, σαρδέλα, φώκια.2.Αν μειωθεί σημαντικά ο πληθυσμός της σουπιάς, να εξηγήσετε ποιες επιπτώσειςθα παρατηρηθούν στους πληθυσμούς των: κωπηπόδων,διατόμων,σκουληκιών.

Page 34: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

ΑσκήσειςΚατηγορία 0:κατάταξη οργανισμών σε τροφικά επίπεδα ή τάξεις καταναλωτώνεύρεση τροφικών αλυσίδων -εφαρμογές ισορροπίας σε τροφικό πλέγμα

Κατηγορία 1: Εφαρμογή του 10% σε ενέργεια και βιομάζα

Σχεδιασμός και ανάλυση πυραμίδων ενέργειας και βιομάζας

Πυραμίδες πληθυσμού

Page 35: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

Παραγωγοί

Καταναλωτές 1ης τάξης

Καταναλωτές 2ης τάξης

Καταναλωτές 3ης τάξης

Πυραμίδα τροφικών επιπέδωνΗ ενέργεια και η μάζα λιγοστεύουν…

20 Kg 3.000 Kj

200 Kg 30.000 Kj

2.000 Kg 300.000 Kj

20.000 Kg 3.000.000 Kj

Page 36: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

10% - 2006 4ο

--Να γράψετε όλες τις διαφορετικές τροφικές αλυσίδες …και να κατατάξετε τους οργανισμούς σε όλα τα δυνατά τροφικά επίπεδα. --Ποιοι οργανισμοί συμπεριφέρονται ταυτόχρονα ως κατ/τές 2ης και 3ης τάξης;

--Αν η ενέργεια που εμπεριέχεται στον πληθυσμό της λιβελούλας είναι 1000 ΚJoules, να υπολογίσετε την ενέργεια στον πληθυσμό των βατράχων.

Page 37: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14
Page 38: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

Έστω ένα υποθετικό οικοσύστημα με συγκεκριμένη επιφάνεια και σταθερές συνθήκες. Ο ρυθμός που οι αυτότροφοι δεσμεύουν ενέργεια (φωτ/ση) είναι 10.000 Kj/ημέρα, κάθε μέρα

Θα ισχύουν τα παρακάτω:

Page 39: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

10.000 Kj/m2 πήραν αρχικά

1802 Kj/m2

198 Kj/m2

2.000 Kj/m2 πήραν αρχικά

Κυττ.αναπνοή

Φυτικής & ζωικής προέλευσης

Κυττ.αναπνοή

Δεν εισέρχεται στην τροφ.αύσίδα

1ο τρ.επίπεδο

2ο τρ.επίπεδο

Page 40: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

ΑσκήσειςΚατηγορία 0:κατάταξη οργανισμών σε τροφικά επίπεδα ή τάξεις καταναλωτώνεύρεση τροφικών αλυσίδων -εφαρμογές ισορροπίας σε τροφικό πλέγμαΚατηγορία 1: Εφαρμογή του 10% σε ενέργεια και βιομάζαΣχεδιασμός και ανάλυση πυραμίδων ενέργειας και βιομάζαςΠυραμίδες πληθυσμού

Κατηγορία 2: Μοίρασμα ενέργειας σε τροφικό πλέγμα

Page 41: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

Διανομή ενέργειας & υλικών (τροφής) – πρότυπο κατανάλωσης

Page 42: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14
Page 43: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

ΑσκήσειςΚατηγορία 0:κατάταξη οργανισμών σε τροφικά επίπεδα ή τάξεις καταναλωτώνεύρεση τροφικών αλυσίδων -εφαρμογές ισορροπίας σε τροφικό πλέγμα

Κατηγορία 1: Εφαρμογή του 10% σε ενέργεια και βιομάζαΣχεδιασμός και ανάλυση πυραμίδων ενέργειας και βιομάζαςΠυραμίδες πληθυσμού

Κατηγορία 2: Μοίρασμα ενέργειας σε τροφικό πλέγμα

Κατηγορία 3: Μετατροπή βιομάζας σε ενέργεια ή πληθυσμό και αντίστροφα.

Μέθοδος των τριών, με βάση τη σχέση τους

Μέθοδος των τριών, με βάση το μέσο βάρος του κάθε είδους

Ενέργεια ΠληθυσμόςΒιομάζα

Page 44: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

Μετατροπές

Μέθοδος των τριών, με βάση τη σχέση τους

Μέθοδος των τριών, με βάση τη μέση μάζα του κάθε είδους

Ενέργεια ΠληθυσμόςΒιομάζα

Τροφ.επίπεδο Ενέργεια Βιομάζα Βιομάζα/άτομο Πληθυσμός

1ο 100.000 Kj 100 Kg/άτομο

2ο 20 Kg/άτομο 25

3ο 50Kg 5 Kg/άτομο

Δίνεται ότι θερμιδομετρικά υπολογίστηκε ότι κατά μέσο όρο ένα κιλό βιομάζας

περιέχει 20 Kj ενέργειας

Page 45: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

Βιογεωχημικοί κύκλοι :

Ατμόσφαιρα

Υδρόσφαιρα Λιθόσφαιρα

Βιόσφαιρα

50

Page 46: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

ΚΥΚΛΟΣ C

Φωτοσύνθεση vs κυτταρική αναπνοή

+ δώρο ο άνθρωπος

Page 47: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

2006-4ο ΅: Ο άνθρακας είναι το χημικό στοιχείο με βάση το οποίο δομούνται όλες οι οργανικές ενώσεις και συνεπώς όλα τα βιολογικά μακρομόρια. Στο παρακάτω διάγραμμα φαίνεται η πορεία του άνθρακα σε ένα οικοσύστημα στο οποίο ζουν οι εξής οργανισμοί: φίδια, ποώδη φυτά, ποντίκια, μύκητες και βακτήρια.

Να γράψετε τα ονόματα των οργανισμών που αντιστοιχούν στις θέσεις 1, 2, 3, 4 (μονάδες 4) και τη θέση τους στην τροφική αλυσίδα που σχηματίζεται (μονάδες 4), καθώς και τα ονόματα των διαδικασιών α, β (μονάδες 6) και την ονομασία της χημικής ένωσης στις θέσεις Γ (μονάδες 2).

Με ποιες ενέργειες ο άνθρωπος παρεμβαίνει στον κύκλο του άνθρακα; (μονάδες 9).

Page 48: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

Κύκλος του

άνθρακα

Ο άνθρακας της γης

Ιζηματογενή πετρώματα 39%

Ορυκτά καύσιμα 60%

Ωκεανοί, οργανισμοί, ατμόσφαιρα 1%

Φωτοσύνθεση (φυτά)

Αναπνοή (φυτά)

Πυρκαγιά σε δάση

Καύση ορυκτών

καυσίμων

Αναπνοή

(ζώα) Αναπνοή (έδαφος)

Αναπνοή (ωκεανός)

Φωτοσύνθεση(ωκεανός)

Αποσύνθεση Νεκροί οργανισμοί, σκουπίδια, περιττώματα

Αναπνοή ριζών

Απολιθωμένα καύσιμα

CΟ2 στην ατμόσφαιρα

Κατακρημνίσματα

Ιζηματογένεσης

53

Page 49: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

Φαινόμενο του ΘερμοκηπίουGreenhouse effect

Page 50: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

Άρης Γη Αφροδίτη

ºC -57-47

-46

+ 477

-18

+16

Το φαινόμενο του θερμοκηπίου είναι φυσιολογικό και εμφανίζεται και σε άλλους πλανήτες

Page 51: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14
Page 52: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

1979

Οι Πάγοι στο βόρειο πόλοΟι Πάγοι στο βόρειο πόλο

Page 53: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

2001

Οι Πάγοι στο βόρειο πόλοΟι Πάγοι στο βόρειο πόλο

Page 54: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14
Page 55: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

Το χιόνι στο Κιλιμάντζαρο λειώνει.

Page 56: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

Υδρίτης μεθανίου

Page 57: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

Υδρίτης μεθανίου

Page 58: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14
Page 59: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14
Page 60: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

Ρύπανση νερού Ρύπανση εδάφους

Page 61: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗΠεριβαλλοντική ομάδα Γυμνασίου Βάρδας

(υπεύθυνος Μολφέτας Ανδρέας, Γεωλόγος)

Page 62: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ

Page 63: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

ΣΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ

• ΜΕ ΤΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣ ΤΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΕΞΕΤΑΖΟΥΜΕ ΠΩΣ Ο «ΡΥΠΑΝΤΗΣ» (ΥΠΕΡΜΑΓΓΑΝΙΚΟ ΚΑΛΙΟ)ΕΙΣΕΡΧΕΤΑΙ ΣΤΟ ΥΠΕΔΑΦΟΣ

• ΠΩΣ ΤΕΛΙΚΑ ΚΑΤΑΦΕΡΝΕΙ ΝΑ ΦΘΑΣΕΙ ΣΤΟ ΠΗΓΑΔΙ

Page 64: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

…ΣΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ … ΡΥΠΑΝΣΗ

Page 65: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

…ΣΤΟ ΠΗΓΑΔΙ … ΡΥΠΑΝΣΗ

Page 66: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

ΡΥΠΑΝΣΗ ΤΩΝ ΥΠΟΓΕΙΩΝ ΥΔΡΟΦΟΡΩΝ

• ΤΟ ΝΕΡΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ ΕΙΣΕΡΧΕΤΑΙ ΣΤΟ ΥΠΕΔΑΦΟΣ ΚΑΙ ΚΥΚΛΟΦΟΡΕΙ ΠΛΕΟΝ ΣΤΟΥΣ ΥΠΟΓΕΙΟΥΣ ΥΔΡΟΦΟΡΟΥΣ

• ΦΑΙΝΕΤΑΙ ΠΩΣ ΤΟ ΝΕΡΟ ΣΤΟ ΠΗΓΑΔΙ ΡΥΠΑΙΝΕΤΑΙ ΑΠΌ ΤΟΥΣ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΟΥΣ ΡΥΠΑΝΤΕΣ

Page 67: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14
Page 68: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14
Page 69: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14
Page 70: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14
Page 71: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14
Page 72: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14
Page 73: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14
Page 74: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14
Page 75: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14
Page 76: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

• Πρασινίζει πάλι το δάσος Πρέβελη στην Κρήτη, το οποίο κάηκε από τις πυρκαγιές του περασμένου Αυγούστου. Πρόσφατες παρατηρήσεις στο φοινικόδασος έδειξαν την πλήρη αναγέννηση του σπάνιου και πολύτιμου οικοσυστήματος. Μικροί φοίνικες ξαναβλασταίνουν από τους σπόρους που έπεσαν στη γη, ενώ αναγεννιούνται και τα υπόλοιπα είδη της περιοχής, όπως οι χαρουπιές, οι σχίνοι, τα πλατάνια και τα αρμυρίκια. Καινούργια φύλλα βγάζουν και οι μεγάλοι φοίνικες, οι περισσότεροι των οποίων ανήκουν στο είδος Phoenix theophrastii.

• Στο υπουργείο Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, το οποίο είχε προωθήσει πρόγραμμα αποκατάστασης του οικοσυστήματος αμέσως μετά την πυρκαγιά, εκφράζεται ικανοποίηση. Σε χθεσινή ανακοίνωση σημειώνεται πως σε συνεργασία με τις υπηρεσίες της περιφέρειας της Κρήτης και τη Διεύθυνση Δασών πραγματοποιήθηκε σειρά ενεργειών, όπως η άμεση κήρυξη ως αναδασωτέων των καμένων δασικών εκτάσεων, η απαγόρευσης της βοσκής και η συνεχής φύλαξη της περιοχής, η περιμετρική περίφραξη του κεντρικού τμήματος του βιότοπου (με χρηματοδότηση από το ΥΠΕΚΑ). Το Κουρταλιώτικο Φαράγγι και η περιοχή του Πρέβελη στον νομό Ρεθύμνου, περιλαμβάνονται στο δίκτυο Natura 2000 και έχουν χαρακτηριστεί ως αρχαιολογικός ιστορικός χώρος και ως τοπίο Ιδιαίτερου Φυσικού Κάλλους.

Page 77: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14
Page 78: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14
Page 79: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14
Page 80: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14
Page 81: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14
Page 82: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

• Με ερημοποίηση κινδυνεύουν αρκετές περιοχές του νομού Ηλείας, μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές το καλοκαίρι του 2007.

• Σύμφωνα με ρεπορτάζ του Σκάι, αρκετοί κτηνοτρόφοι συνέχισαν να βγάζουν τα αιγοπρόβατα στις πυρόπληκτες περιοχές, παρά την απαγόρευση από τα δασαρχεία.

• Ειδικότερα, φορείς του νομού Ηλείας κατέγραψαν τουλάχιστον 45 ύποπτες καταπατήσεις δασικών εκτάσεων και έστειλαν τις σχετικές αναφορές στα αρμόδια δασαρχεία για εξακρίβωση.

• Εκτός αυτού έχουν γίνει αναφορές για περιστατικά επέκτασης των καλλιεργειών προς το δάσος, εκχέρσωσης δασικών εκτάσεων και υπερβόσκησης.

• Στο μεταξύ, καταγγελίες για ανεξέλεγκτη βόσκηση γίνονται και για την περιοχή της Πεντέλης.

• Πιο συγκεκριμένα, ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Δασοφυλάκων Δημοσίων Υπαλλήλων, Γιώργος Παπαδιάς, ανέφερε ότι πέντε κοπάδια, είτε αθέλητα είτε ηθελημένα, ξεφεύγουν από της παρυφές του βουνού.

• Επιπλέον, όπως αναφέρει το δημοσίευμα, δήλωσε ότι υπάρχουν καταγγελίες για κυνήγι και παράνομη υλοτομία.

Page 83: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

ΚΥΚΛΟΣ ΑΖΩΤΟΥ

Page 84: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14
Page 85: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14
Page 86: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

Guano (wanu)

Page 87: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

Guano (wanu)

Page 88: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14
Page 89: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14
Page 90: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14
Page 91: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14
Page 92: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14
Page 93: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14
Page 94: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14
Page 95: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14
Page 96: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14
Page 97: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14
Page 98: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

Phytophthora infestans

Page 99: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

an Gorta Mór

Page 100: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

…και τώρα κάτι πιο ‘’χρήσιμο’’

Page 101: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

2005 – 4ο Να γράψετε τα ονόματα των οργανισμών που αντιστοιχούν στις θέσεις 1, 2, 3, 4, 5

(μον10) και των διαδικασιών α, β (μον6). Στη συνέχεια να περιγράψετε τη διαδικασία β (μον9).

Page 102: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

2002-Δ.2. Με δεδομένο ότι ο κύκλος του αζώτου που ισχύει στα υδάτινα οικοσυστήματα λειτουργεί ανάλογα

με τα χερσαία οικοσυστήματα και το φυτοπλαγκτόν των υδάτινων οικοσυστημάτων αντιστοιχεί με τα φυτά

των χερσαίων οικοσυστημάτων, να εξηγήσετε γιατί παρατηρείται μεταβολή της συγκέντρωσης των νιτρικών

ιόντων σε βάθος 0-800 μέτρα όπως φαίνεται στο παρακάτω διάγραμμα. Mονάδες 10

Page 103: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

Ευτροφισμός

ΛΙΜΝΕΣ, ΚΛΕΙΣΤΟΙ ΘΑΛΑΣΣΙΟΙ ΚΟΛΠΟΙ

Παραγωγοί

ΑποικοδομητέςΚαταναλωτές

Νιτρικά ιόντα (N03-)

Φωσφορικά ιόντα (ΡΟ4 -3)

Καλλιέργειες

Λύματα

Πόλεις κλπ

Απεκκρίσεις (νεκρή οργανική ύλη)

Έντονη αποικοδόμηση > φωτοσύνθεση

Έλλειψη οξυγόνουΨυκτικές εγκαταστάσεις

βιομηχανιώνκαι πυρηνικοί αντιδραστήρες

Θερμό νερόΕνεργειακή ρύπανση

Page 104: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14
Page 105: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

2012 - Δ1. Ένα ξενοδοχείο που βρίσκεται σε μια παραποτάμια περιοχή διοχετεύει τα απόβλητα των αποχετεύσεών του στο ποτάμι, θεωρώντας ότι δεν ρυπαίνει το νερό του ποταμού. Οι μετρήσεις που έγιναν, τόσο της ποσότητας του οξυγόνου όσο και της ποσότητας των αποικοδομητών στο νερό, απεικονίζονται στην παρακάτω γραφική παράσταση με τις καμπύλες Α και Β. Ποια καμπύλη απεικονίζει την ποσότητα του διαλυμένου οξυγόνου και ποια καμπύλη απεικονίζει την ποσότητα των αποικοδομητών (μον.2); Να εξηγήσετε την απάντησή σας (μον.8). Μονάδες 10

Page 106: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

Η λύση…

• Για τα λιπάσματα φυσικά λιπάσματα και μέτρο στη χρήση τους

• Για τα λύματα βιολογικός καθαρισμός• Για τα σκουπίδια υγειονομική ταφή

(Χ.Υ.Τ.Α.) κι όχι ανεξέλεγκτοι σκουπιδότοποι

Page 107: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

Ο βιολογικός καθαρισμός

Page 108: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14
Page 109: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14
Page 110: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14
Page 111: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

Πρωτογενείς ρύποι:μονοξείδιο του άνθρακα, H/C πχ βενζοπυρενιο, οξείδια του αζώτου

Δευτερογενείς ρύποι:όζον, PAN

δημιουργείται ένα νέφος που μειώνει

την ορατότητα και προκαλεί

προβλήματα υγείας στους ανθρώπους.

Φως, οξυγόνο

Page 112: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14
Page 113: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

2012 - Δ2. Τα παρακάτω διαγράμματα απεικονίζουν τη μεταβολή της συγκέντρωσης δύο αέριων ρύπων, του

όζοντος και των οξειδίων του αζώτου κατά τη διάρκεια ενός εικοσιτετραώρου στο κέντρο της Αθήνας.

Ποια καμπύλη απεικονίζει τη μεταβολή της συγκέντρωσης του όζοντος και ποια τη μεταβολή της

συγκέντρωσης των οξειδίων του αζώτου (μονάδες 2); Να εξηγήσετε την απάντησή σας (μονάδες 8).

Μονάδες 10

Δ3. Να αναφέρετε ποια προβλήματα υγείας προκαλούν τα οξείδια του αζώτου στον άνθρωπο. Μονάδες 5

Page 114: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

Διαγωνισμός ρύπανσης ‘Τζάκι 2012-13’

Page 115: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14
Page 116: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

Τι καίγεται βρε παιδια;;;

Page 117: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

Πες μου πού είσαι να σου πω τι είσαι

Page 118: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

Πως καταστρέφεται το όζον?

Page 119: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

Η τρύπα του όζοντος περιγράφηκε για πρώτη φορά το 1985.

Η τρύπα υπήρχε από το 1976από το 1976.

Page 120: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14
Page 121: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14
Page 122: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14
Page 123: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14
Page 124: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

Το διοξείδιο του θείου (SΟ2), εκλύεται από βιομηχανίες που χρησιμοποιούν

ορυκτά καύσιμα.

Γι αυτό οι ανεπτυγμένες βιομηχανικά χώρες,έχουν έντονο πρόβλημα όξινης βροχής.

Page 125: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

Τα οξείδια του αζώτου (ΝΟx), περιέχονται κυρίως στα καυσαέρια των

αυτοκινήτων.

Page 126: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14
Page 127: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

Όξινη βροχή δημιουργείται όμως και μετά από εκρήξεις ηφαιστείων!

Page 128: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

Όξινη βροχή δημιουργείται και μετά από Όξινη βροχή δημιουργείται και μετά από μεγάλες δασικές φωτιές!μεγάλες δασικές φωτιές!

Page 129: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

Το αποτέλεσμα της όξινης βροχής είναι η καταστροφή των δασών

Page 130: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

Η όξινη βροχή καταστρέφει τα υδάτινα οικοσυστήματα και τη ζωή σε αυτά.

Page 131: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

1908 1968

Η διαφορά είναι περισσότερο από εντυπωσιακή!

Page 132: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14
Page 133: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

Ρύπανση των υδάτων

•Θερμική

•Ραδιενεργός

•Χημική

[[Μόλυνση]]]

•Οργανικές ενώσεις βιολογικής προέλευσης

•Τοξικές οργανικές ενώσεις

•Πετρελαιοειδή

Πηγές ΡύπανσηςΕίδη Ρύπανσης

•Κατοικημένες περιοχές

•Βιομηχανίες

•Ατυχήματα κλπ

•Αγροτικές καλλιέργειες

•Αποχετεύσεις (αστικά λύματα)•Σκουπιδότοποι

•Λιπάσματα

•Ηχορύπανση

Page 134: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

Βιοσυσσώρευση

Page 135: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

ΒιοσυσσώρευσηΧημικές ουσίες μη βιοδιασπώμενες (δεν μεταβολίζονται), μη απεκκρινόμενες

Οργανικά μόρια, βαρέα μέταλλα, ραδιενεργά ισότοπα

Page 136: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

Relationship Between DDE Concentrations and Eggshell Thickness

0.440.450.460.470.480.490.5

0.510.52

0 1 2 3 4 5 6

DDE Concentration

Eg

gsh

ell

Th

ickn

ess

low concentrations high concentration

normal

thin

Page 137: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

Relationship Between DDE Concentrations and Eggshell Thickness

0

20

40

60

80

100

0 2 4 6 8 10 12

DDE Concentration

Rep

rod

uct

ive

Su

cces

s

high concentrationlow concentration

high

low

Page 138: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

2000 - ΘΕΜΑ 4ο

Από μετρήσεις, που έγιναν σε μια λίμνη, βρέθηκε μικρή συγκέντρωση εντομοκτόνου

DDT στο φυτοπλαγκτόν και πολύ μεγαλύτερη συγκέντρωση του ίδιου εντομοκτόνου

στα ψαροπούλια της λίμνης. Με δεδομένο ότι η τροφική αλυσίδα του λιμναίου

οικοσυστήματος περιλαμβάνει φυτοπλαγκτόν, ψάρια, ψαροπούλια και ζωοπλαγκτόν:

α. να γράψετε την τροφική αλυσίδα της λίμνης Μονάδες 7

β. αν η ενέργεια στο τροφικό επίπεδο των ψαριών είναι 3 ⋅ 102 KJ, να υπολογίσετε την ενέργεια των άλλων τροφικών επιπέδων Mονάδες 8

γ. πώς εξηγείται η μεγάλη συγκέντρωση του DDT που βρέθηκε στα ψαροπούλια; Mονάδες 10

Page 139: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

2007 - ΘΕΜΑ 4ο Στο παρακάτω σχήμα απεικονίζεται μια περιοχή στην οποία συνυπάρχουν δάσος κωνοφόρων (Α), βιομηχανικές μονάδες (Β), καλλιεργούμενοι αγροί (Γ) και μια λίμνη (Δ). Η κυκλοφορία του νερού στην περιοχή στηρίζεται στην εξάτμιση, στη διαπνοή των φυτών και στις κατακρημνίσεις. Τι ονομάζουμε διαπνοή (μονάδες 5) και ποιος είναι ο ρόλος της; (μονάδες 8) Ποιες είναι οι επιπτώσεις της όξινης βροχής στους οργανισμούς της περιοχής; (μονάδες 6) Κατά την καλλιέργεια των φυτών στους αγρούς δίπλα στη λίμνη χρησιμοποιήθηκαν μεγάλες ποσότητες μη βιοδιασπώμενου εντομοκτόνου. Από μετρήσεις που έγιναν στην περιοχή βρέθηκε μεγάλη συγκέντρωση από το συγκεκριμένο εντομοκτόνο σε πολλά από τα ψαροπούλια της λίμνης (Δ). Να εξηγήσετε το φαινόμενο (μονάδες 6).

Page 140: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

Δίνεται το παρακάτω διάγραμμα πληθυσμού των παραγωγών και των καταναλωτών 1ης και 2ης τάξης σε ένα λιμναίο οικοσύστημα. Στη λεκάνη απορροής της λίμνης αυτής βρίσκεται εργοστάσιο εντομοκτόνων που αποθέτει τα απόβλητά του στο έδαφος. Μέσα σε αυτά περιλαμβάνονται και μικρές ποσότητες DDT. Να αιτιολογήσετε τις μεταβολές των πληθυσμών που παρατηρείτε για τον πρώτο ενάμισι χρόνο λειτουργίας του εργοστασίου.

Page 141: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

METHYLMERCURY METHYLMERCURY

IN FLOATING PERIPHYTONIN FLOATING PERIPHYTONALL CYCLES, 1995 & 1996ALL CYCLES, 1995 & 1996

(USEPA – Stober et al. 1998)(USEPA – Stober et al. 1998)

1-S1-S1-L1-L

2-L2-L

2-S2-S

3-L3-L3-S3-S

mg/kgmg/kg

Figure 10. Map showing the various levels of Hg in periphyton in S. Florida.

Hypothesis:Hypothesis:

Assuming that direct uptake is constant across taxa,

HgHerbivores < HgOmnivores < Hg Carnivores

Accumulation Accumulation and Fate of and Fate of

Mercury in an Mercury in an Everglades Everglades

Aquatic Food Aquatic Food WebWeb

Page 142: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

Trophic Class

Figure 4. Figure 4. Mean sqr-transformed Hg levels (SD) for the five trophic classes

of fishes.

Hg vs. Trophic Class

Table 2. Mean Hg + 1SE (n)

Species (Trophic class) ng/g

Invertebrates

Tettigoniid species (1) 2.03 + 2.46 (9)

Planorbella duryi (1) 14.21 + 2.61 (9)

Chironomid larvae (1.5)38.03 + 3.35 (22)

Cladocera (1.5) 46.35 + 6 .45 (10)

Procambarus fallax (1.5)64.33 + 3.28 (24)

Pelocoris femoratus (2)95.98 + 7.26 (22)

Palaemonetes paludosus (2)186.31 +

Dolomedes sp.(2) 258.04 + 58.01 (9)

Small Fishes

Jordanella floridae (1) 84.63 + 4.68 (25)

Poecilia latipinna (1)105.47 + 14.36 (14)

Heterandria formosa (2)258.37 + 12.59 (20)

Fundulus chrysotus (3)253.81 + 28.35 (34)

Lucania goodei (3) 313.56 + 27.48 (20)

Belonesox belizanus (5)500.95 + 51.82 (11)

Large Fishes

Erimyzon sucetta (2) 19.44 + 14.95 (16)

Lepomis microlophus (3)244.68 + 15.80 (27)

Lepomis macrochirus (4)478.48 + 68.64 (14)

Ameiurus natalis (4) 535.57 + 40.62 (18)

Micropterus salmoides (5)967.47 + 43.21 (24)

Lepisosteus platyrhincus (5)1160.72 +

Page 143: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14
Page 144: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

Χειμερινοί Κολυμβητές: ‘’το DDT’’

«Τ τραγουδάκι α τ τ λέει Λευκαδίτικη κομπανία ὸ ὐ ὸ ὸ ἡ γιομαυρίτικη ΠαρέαἉ κα περιλαμβάνεται στ δίσκο της ὶ ὸ Σουλάτσο στ όνιοὸ Ἰ . Τ λένε χρόνια στ ὸ ὴΛευκάδα, που χει γίνει γνωστό, πολλοί, δέ, νομίζουν τι ε ναι ντόπιο ὅ ἔ ὅ ἶ ἢπάντως όνιο. Ἰ

Σχετικ μ τ DDT μως χω μία νδιαφέρουσα προσωπικ μαρτυρία. ὰ ὲ ὸ ὅ ἔ ἐ ὴ

Στ δεκαετία το 50, ταν ζο σα στ Σωκράκι, στ ν Κέρκυρα, κάθε ὴ ῦ ῾ ὅ ῦ ὸ ὴκαλοκαίρι ρχονταν ν μείνουν στ Mon Repos βασιλικ ο κογένεια. ἔ ὰ ὸ ἡ ὴ ἰΛίγο πρ ν ρθουν λοιπόν, εροπλάνο ψέκαζε λο τ νησ μ DDT, γι ὶ ἔ ἀ ὅ ὸ ὶ ὲ ὰν μ το ς νοχλο ν κουνούπια κα μύγες. Α τ γινόταν κάθε χρόνο. ὰ ὴ ὺ ἐ ῦ ὶ ὐ ὸΤ εροπλάνο ψέκαζε κα τ ρειν Σωκράκι, κα λέγανε ο κάτοικοι: ὸ ἀ ὶ ὸ ὀ ὸ ὶ ἱ

ρχεται βασιλι ς!Ἔ ὁ ᾶ »

Page 145: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

H ασθενεια της MinamataHg, CH3Hg

Page 146: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14
Page 147: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

Fukushima

Page 148: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

Cs (καίσιο)

Page 149: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14
Page 150: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

Κυανικά ιόντα ‘’Το χρυσό πολλοί αγάπησαν, τον καρκίνο κανείς’’(από πανό διαμαρτυρίας)

Page 151: 2o κεφαλαιο βιολογιας γενικης παιδειας 2013-14

Δεν γίνεται να λυθεί ένα

πρόβλημα, με τον ίδιο τρόπο σκέψης,

με τον οποίο δημιουργήθηκε

αυτό το πρόβλημα!

Albert Einstein