2. ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝIΑΣ ΕΠΕΚΤΕIΝΕΤΑIΜπακάλης Κώστας (history-logotexnia.blogspot.com)

◄ Χάλκινο κράνος «θρακικού» τύπου από τη Βίτσα Ιωαννίνων. Οι Μακεδόνες στρατιώτες φορούσαν τέτοια κράνη, 4ος αιώνας π.Χ. Ιωάννινα (Ήπειρος), Αρχαιολογικό Μουσείο.

► Λάρνακα με το άστρο,

σύμβολο της μακεδονικής

δυναστείας βρέθηκε στο μεγάλο τάφο της Βεργίνας

(Βεργίνα, Αρχαιολογικό

Μουσείο).

Παγγαίον όρος – χρυσός στατήρας

► Η κατοχή των μεταλλείων του Παγγαίου από τον Φίλιππο του επέτρεψε να κόψει νομίσματα και να χρηματοδοτήσει τις στρατιωτικές του επιχειρήσεις.

Με ποιο τρόπο αναδιοργάνωσε το μακεδονικό στρατό;

▲ Αναπαράσταση της μακεδονικής φάλαγγας. Η μακεδονική φάλαγγα αναπτύχθηκε από το Φίλιππο Β΄ και ακόμη περισσότερο από το γιο του Αλέξανδρο. Η βασική μονάδα της φάλαγγας ήταν το σύνταγμα με 16 σειρές αντρών. Κάθε στρατιώτης ήταν οπλισμένος με τη σάρισα, ένα δόρυ 4-7 μέτρα μακρύ. Στη μάχη, οι πρώτες πέντε σειρές κρατούσαν τις σάρισες οριζόντια μπροστά τους, ενώ οι υπόλοιπες 11 τις κρατούσαν όρθιες. Σε κάθε πλευρό τού συντάγματος υπήρχε ελαφρύ πεζικό, καθώς και τοξότες για προστασία, ενώ τα πλευρά της φάλαγγας συνολικά ενίσχυε το ιππικό.

Ποιες ήταν οι σχέσεις του Φιλίππου με τους γειτονικούς λαούς;

▲ Φίλιππος Β’. Χρυσό μετάλλιο ρωμαϊκής

εποχής (Παρίσι, Εθνική

Βιβλιοθήκη).

Ασημένιο νόμισμα του βασιλιά των Παιόνων.Αθήνα, Νομισματικό Μουσείο.

β. Ποια κατάσταση στη νότια Ελλάδα επιτρέπει την επέμβαση του Φιλίππου;

Πανελλήνια ιδέα: Ισοκράτης - Δημοσθένης

Πανελλήνια Ιδέα

Η κρίση της πόλης κράτους δημιούργησε προβληματισμούς σε κάποιους πνευματικούς ανθρώπους, οραματιστές ενός πανελλήνιου συνασπισμού.Ο Γοργίας πρώτος διατύπωσε τον 5ο αι. την ιδέα.Σύμφωνα με τον Αθηναίο ρητοροδιδάσκαλο Ισοκράτη έπρεπε να δημιουργηθεί ένας συνασπισμός των Ελλήνων εναντίον των Περσών.Αρχικά υποστήριξε ότι το ρόλο αυτό έπρεπε να τον αναλάβει η Αθήνα.Αργότερα, εξαιτίας των αδυναμιών της πόλης, ένας ισχυρός μονάρχης = Ευαγόρας (Κύπρου), Ιάσονας (τύραννος των Φερών της Μαγνησίας), Διόνυσος Α΄ (τύραννος των Συρακουσών).Σε βαθιά γεράματα ατένιζε με ελπίδα την επικράτηση του Φιλίππου Β΄ της Μακεδονίας.

Αντίθετος με την πολιτική αυτή, πιστός πάντα στην ιδέα του πρωταγωνιστικού ρόλου της Αθήνας ήταν ο ρήτορας

Δημοσθένης.

ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΦΙΛΙΠΠΟΝα θυμάσαι ότι όλοι τιμούν και θαυμάζουν κυρίως τους ανθρώπους που έχουν την ικανότητα να είναι συγχρόνως και πολιτικοί και στρατηγοί. Όταν λοιπόν βλέπεις σε μια πόλη να αυξάνονται εκείνοι που δείχνουν τα προτερήματα τούτα, φαντάσου τους επαίνους που εσύ θα λάβεις, όταν προσφέρεις σε όλους τους Έλληνες τις ευεργεσίες σου ως πολιτικός και υποτάξεις τους βάρβαρους χάρη στα στρατηγικά σου προσόντα. Εγώ πιστεύω ότι αυτά θα έχουν καλό τέλος. Γιατί κανένας δεν θα κατορθώσει ποτέ περισσότερα από σένα, ούτε θα γίνει ποτέ στους Έλληνες τόσο μεγάλη ευεργεσία όσο είναι το να απαλλαγούμε από τόσους πολέμους και να επέλθει ανάμεσά μας ομόνοια, ούτε φαίνεται πιθανό να ξαναποκτήσουν οι βάρβαροι τόσο μεγάλη δύναμη, όταν καταλύσεις αυτή που έχουν σήμερα. Ισοκράτης, Φίλιππος 140-141 (μετ. Σ. Παπαϊωάννου)Ο ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΦΙΛΙΠΠΟ

Yπάρχει ακριβώς αυτός ο φόβος, μήπως ο άνθρωπος αυτός, που είναι πανούργος και φοβερός στην εκμετάλλευση των περιστάσεων, άλλοτε υποχωρώντας, όταν τύχει, άλλοτε απειλώντας (και δικαιολογημένα θα φαινόταν πιστευτός), άλλοτε συκοφαντώντας εμάς και την απουσία τη δική μας, ανατρέψει και παρασύρει κάτι από την όλη κατάσταση. Δημοσθένης, Α’ Ολυνθιακός, 3 (μετ. Α. Σακελλαρίου)α. Ποιες συμβουλές δίνει ο Ισοκράτης στο Φίλιππο και με ποιον τρόπο προσπαθεί να τον πείσει; β. Πώς αξιολογούν την προσωπικότητα του

Φιλίππου ο Δημοσθένης και ο Ισοκράτης;

γ. Τι γνωρίζετε για τη μάχη της Χαιρώνειας;

Ο Φίλιππος επιδιώκει να κυριαρχήσει στη νότια Ελλάδα και αναζητά αφορμές για να επεμβαίνει.

Αφορμή του έδωσε το αμφικτιονικό συνέδριο, όταν κήρυξε πόλεμο εναντίον των Αμφισσέων, για θέματα που σχετίζονταν με το μαντείο των Δελφών, και τον όρισε αρχιστράτηγο.

◄Τ ο μαρμάρινο "Λιοντάρι της Χαιρώνειας" φυλάσσει τον κοινό τάφο, όπου οι άνδρες του Ιερού Λόχου ετάφησαν, μετά την νίκη του Φίλιππου, το 338 π.Χ. Λέγεται ότι όταν ο Φίλιππος τους είδε όλους πεσμένους στο χώμα, ανάμεσα σε δάκρυα είπε: "Να χαθεί ο άνθρωπος ο οποίος έχει υποψίες ότι αυτοί οι άνδρες  έκαναν ή δέχθηκαν οτιδήποτε ευτελές«. Χτίστηκε, σύμφωνα με τον Παυσανία, από τους Θηβαίους στην μνήμη των πεσόντων. Ανασκαφές στον τάφο, έφεραν στο φως 254 σκελετούς, τοποθετημένους σε επτά στρώματα.

δ. Τι γνωρίζετε για το συνέδριο στην Κόρινθο(337 π.Χ.);

337 π.Χ. έγινε συνέδριο στην Κόρινθο.

Αποφασίστηκε από όλους τους Έλληνες με εξαίρεση τους Σπαρτιάτες η εκστρατεία εναντίον των Περσών υπό την αρχηγία του Φιλίππου.

Η εκστρατεία αυτή ματαιώθηκε, γιατί τον επόμενο χρόνο ο Φίλιππος δολοφονήθηκε.

▲ Η δολοφονία του Φιλίππου Β σε γκραβούρα του 19ου αιώνα

Ερωτήσεις-Δραστηριότητες1. Ο Φίλιππος ανέθεσε στον Αριστοτέλη τη διαπαιδαγώγηση του γιου του Αλέξανδρου. Να κρίνετε την ενέργεια αυτή.2. 405 π.Χ., 371 π.Χ. και 338 π.Χ.: Ποια γεγονότα έλαβαν χώρα κατά τα έτη αυτά και πώς επηρέασαν την πολιτική ζωή των Ελλήνων;3. «Λέγω ὑμῖν ἤ τοῖς ὅπλοις κρατεῖν ἤ τοῖς κρατοῦσι (με τους ισχυρούς) φίλους εἶναι» (Πλούταρχος Φωκίων, 21): Αξιολογήστε τις συμβουλές που έδινε ο στρατηγός Φωκίων στους Αθηναίους για τη στάση που έπρεπε να τηρήσουν απέναντι στον Φίλιππο και να δικαιολογήσετε τον χαρακτηρισμό «συνετός» που αποδιδόταν σ’ αυτόν.

405 π.Χ 371 π.Χ. 338 π.Χ.