Download - 1h Diavouleysh Gia Adrani

Transcript
Page 1: 1h Diavouleysh Gia Adrani

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ι.Γ.Μ.Ε.Μ. / Ε.Κ.Β.Α.Α.

[email protected][email protected]

 Στόχοι της 1ηςημερίδας διαβούλευσης: 

Η  ενημέρωση  των  φορέων  για  τους  στόχους  του SNAP‐SEE (http://www.snapsee.eu/) 

Η  προώθηση  ενιαίας  αντίληψης  μεταξύ  των εμπλεκομένων φορέων για τις έννοιες  Βιώσιμη Δια‐χείριση Πόρων για Παραγωγή Αδρανών  (Sustainable Aggregates Resource Management  ‐ SARM)  και Βιώ‐σιμη  Προμήθεια  Αδρανών  από  Διάφορες  Πηγές (Sustainable Supply Mix ‐ SSM) 

Η αποτύπωση της υφιστάμενης κατάστασης ως προς το σχεδιασμό των αδρανών στην Ελλάδα 

Η ανταλλαγή απόψεων μεταξύ των φορέων, και   Ο εντοπισμός των κυριότερων θεμάτων‐προκλήσεων που επιζητούν επίλυση 

   

 

Πολυτεχνείο Κρήτης

[email protected]

 

«ΟΒιώσιμοςΣχεδιασμόςΑδρανώνστηνΕλλάδα»Πρακτικά1ηςΗμερίδαςΔιαβούλευσηςΈργουSNAP‐SEE

Φ.Χαλκιοπούλου&Κ.Χατζηλαζαρίδου,Ι.Γ.Μ.Ε.Μ.Ζ.Αγιουτάντης,ΠολυτεχνείοΚρήτης7 

Φεβ

ρουα

ρίου

 2014 

ΤΤΤΟΟΟΜΜΜΟΟΟΣΣΣΑΑΑ

Page 2: 1h Diavouleysh Gia Adrani

 

 

[Πρακτικά1ηςΗμερίδαςΔιαβούλευσηςSNAP‐SEE] [2014] 

 ΤΟΜΟΣ Α111 

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

α/α ΤΙΤΛΟΣΚΕΦΑΛΑΙΟΥ σελ.

Α΄ΤΟΜΟΣ

  Προοίμιο  3 

A.1  Πρόσκληση  4 

A.2  Δελτίο Τύπου  5 

A.3  Πρόγραμμα  6 

A.4  Κατάλογος συμμετεχόντων  8 

A.5  Επιτελική σύνοψη (Executive summary)  10 

Α.5.1  Εισαγωγή  10 

Α.5.2  Περιγραφή της υφιστάμενης κατάστασης  12 

Α.5.3  Προκαταρκτικές  προτάσεις  για  το  βιώσιμο  σχεδιασμό  των  αδρα‐νών στην Ελλάδα 

24 

A.6  Ανασκόπηση των κυριότερων σημείων των εισηγήσεων  30 

A.7  Ανοιχτή συζήτηση  40 

A.7.1  Μέρος 1ο  40 

A.7.2  Μέρος 2ο  46 

A.8  Φωτογραφικό Υλικό  51 

 

B΄ΤΟΜΟΣB.1  Αναλυτική Παρουσίαση των Εισηγήσεων:  Έναρξη ημερίδας  3 

B.1.1  Ζ.  Αγιουτάντης:  «Επισκόπηση  του  προγράμματος  και  των  στόχων  της διαβούλευσης» 

Β.1.2  Χαιρετισμοί  4 

B.1.3  Κ.  Χατζηλαζαρίδου  (EKBAA‐ΙΓΜΕΜ):  «Σύντομη  παρουσίαση  του  έργου SNAP‐SEE» 

B.1.4  Jim O’  Brien,  πρώην  Πρόεδρος UEPG,  Σύμβουλος  έργου  SNAP‐SEE:  «Ο σχεδιασμός αδρανών στην Ευρώπη, επίτευξη βέλτιστης πρακτικής στην Ελλάδα» 

10 

Page 3: 1h Diavouleysh Gia Adrani

[2014] [Πρακτικά1ηςΗμερίδαςΔιαβούλευσηςSNAPSEE]  

 222ΤΟΜΟΣ Α 

α/α ΤΙΤΛΟΣΚΕΦΑΛΑΙΟΥ σελ.

B.2  Αναλυτική  Παρουσίαση  των  Εισηγήσεων:  1η  ΕΝΟΤΗΤΑ:  Οι  τρέχουσες πρακτικές διαχείρισης των αδρανών 

18 

B.2.1  Κ. Γεωργουλάκης, ΥΠΕΚΑ: «Εθνική πολιτική για τα λατομεία αδρανών»   18 

B.2.2  Ρ.  Λειβαδάρος,  Περιφέρεια  Αττικής:  «Η  χωροταξική  οργάνωση  της παραγωγής αδρανών υλικών στην Ελλάδα» 

27 

B.2.3  Χ.  Καβαλόπουλος  (ΣΜΕ):  «Διαχείριση  εξορυκτικών  αποβλήτων  ή αποβλήτων  κατεδαφίσεων  /  εκσκαφών  για  την  παραγωγή  αδρανών, βέλτιστη  αξιοποίηση  λατομικών  περιοχών,  αντιμετώπιση  παράνομης λατόμευσης» 

38 

B.3  Αναλυτική Παρουσίαση των Εισηγήσεων:  2η ΕΝΟΤΗΤΑ: Το πλαίσιο του σχεδιασμού  των  αδρανών  και  οι  δυνατότητες  αξιοποίησης δευτερογενών πόρων στην Ελλάδα 

44 

B.3.1  Φ.  Χαλκιοπούλου  (EKBAA‐ΙΓΜΕΜ):  «Οι  έννοιες  SARM  και  SSM  και  η εφαρμογή σχεδιασμού των αδρανών στην Ελλάδα» 

44

B.3.2  Ρ.  Μπαντμάνογλου  (ΥΠΕΚΑ):  «Καθεστώς  ‐  νομοθεσία  που  διέπει  τη διαχείριση των εξορυκτικών αποβλήτων στην Ελλάδα» 

50 

B.3.3  Κ.  Αδάμ  (ΕΜΠ):  «Οι  δυνατότητες  εναλλακτικής  διαχείρισης  των εξορυκτικών αποβλήτων στην Ελλάδα, με έμφαση στην αξιοποίηση για την παραγωγή αδρανών» 

55 

Β.3.4  Δ.  Σκορδίλης,  ΥΠΕΚΑ  (ΕΟΑΝ): «Η διαχείριση  των ΑΕΚΚ  στην  Ελλάδα  με έμφαση στην αξιοποίηση για την παραγωγή αδρανών» 

62 

B.4  Αναλυτική  Παρουσίαση  των  Εισηγήσεων:  3η  ΕΝΟΤΗΤΑ:  Η  βιώσιμη ανάπτυξη  του  κλάδου  παραγωγής  αδρανών    –  οι  εμπειρίες  και  η οπτική της βιομηχανίας 

68 

B.4.1  Χ.    Ρισκάκης,  ΓΜΜ  ΑΕ  ΛΑΡΚΟ:  «Αξιοποίηση  των  παραπροϊόντων  που προκύπτουν  από  τις  μεταλλευτικές  και  μεταλλουργικές  διεργασίες  της ΓΜΜ ΑΕ ΛΑΡΚΟ 

68 

B.4.2  Κ. Δραγασάκης (ΤΙΤΑΝ Α.Ε.): «Βιώσιμη ανάπτυξη του κλάδου παραγωγής αδρανών ‐ Η εμπειρία και η οπτική του Ομίλου ΤΙΤΑΝ» 

78 

B.4.3  Κ.  Ασημακόπουλος  (LAFARGE):  «Βιώσιμη  ανάπτυξη  του  κλάδου παραγωγής αδρανών ‐ Η εμπειρία και η οπτική της LAFARGE» 

85 

B.4.4  Ε.  Κολυφέτης,  HALYPS:  «Βιώσιμη  ανάπτυξη  του  κλάδου  παραγωγής αδρανών ‐ Η εμπειρία και η οπτική της HALYPS» 

89 

[Πρακτικά1ηςΗμερίδαςΔιαβούλευσηςSNAP‐SEE] [2014] 

  ΤΟΜΟΣ Α 333 

ΠΡΟΟΙΜΙΟ

Η εξασφάλιση της βιώσιμης προμήθειας αδρανών αποτελεί μία σημαντική πρόκληση εξαιτίας της οικονομικής τους σημασίας και των πιθανών περιβαλλοντικών και κοινωνικών επιπτώσεων που σχετίζονται με την παραγωγή τους.  Ένας από τους στόχους των πολιτικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης  για  την  αποτελεσματική  αξιοποίηση  των  πόρων  για  την  παραγωγή  αδρανών (aggregates resource efficiency), είναι η εξισορροπημένη διάθεση αδρανών στην αγορά, που θα προέρχονται τόσο από εξόρυξη σε λατομεία που έχουν διανοιχθεί για το σκοπό αυτό, όσο και από  διαδικασίες  ανακύκλωσης  (δευτερογενείς  πηγές).  Παράλληλα,  η  απουσία  ή  η  περιο‐ρισμένη ανάπτυξη μεταλλευτικής πολιτικής,  ειδικότερα  για  τα αδρανή,  στις  χώρες  της Νοτιο‐ανατολικής Ευρώπης, στις οποίες ανήκει και η Ελλάδα, δημιουργεί την ανάγκη όχι μόνο για την ανάπτυξη  σχετικών  πολιτικών,  αλλά  και  τη  δημιουργία  ευκαιρίας  για  την  εναρμόνιση  των πολιτικών  και  ενδεχομένως  της  νομοθεσίας  σε  διακρατικό  επίπεδο,  προκειμένου  να  γίνει εφικτή η βιώσιμη διαχείριση των σχετικών πόρων. 

Για να αντιμετωπιστούν οι παραπάνω προκλήσεις, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συγχρηματοδότησε από  πόρους  του  ΕΤΠΑ  το  2012  το  έργο  με  τίτλο  «Βιώσιμος  Σχεδιασμός  Αδρανών  στη  ΝΑ Ευρώπη  (SEE/D/0167/2.4/X‐SNAP‐SEE).  Το  έργο  SNAP‐SEE  επικεντρώνεται  στην  ανάπτυξη  και διάδοση εργαλείων για το βιώσιμο σχεδιασμό των αδρανών στη ΝΑ Ευρώπη και στους στόχους του  περιλαμβάνονται,  μεταξύ  άλλων,  η  συνεργασία  και  η  διαβούλευση  με  τους  ενδιαφερό‐μενους φορείς‐εταίρους  που  εμπλέκονται  στο  σχεδιασμό,  ή  που  επηρεάζονται από  το πως  ο σχεδιασμός  αυτός  εφαρμόζεται  στην  Ελλάδα.  Για  το  λόγο  αυτό  έχουν  προγραμματισθεί  να υλοποιηθούν  δύο  ημερίδες  διαβούλευσης  σε  κάθε  κράτος  που  συμμετέχει  στο  Έργο. Ειδικότερα για την Ελλάδα προβλέπεται τα αποτελέσματα /συμπεράσματα των διαβουλεύσεων να  συμπεριληφθούν,  με  τη  μορφή  ενός  κοινού  πορίσματος,  σε  υπόμνημα  προς  τις  αρμόδιες αρχές,  που  είναι  υπεύθυνες  για  το  σχεδιασμό  των  αδρανών  σε  εθνικό  επίπεδο,  πέραν  της κατάθεσης μέσω εκθέσεων στο πλαίσιο του Έργου. 

Η 1η  ημερίδα  διαβούλευσης,  πραγματοποιήθηκε  με  επιτυχία  στις 7 Φεβρουαρίου 2014  στην Αθήνα  με  την  συμβολή  και  ενεργό  συμμετοχή  στελεχών  από  τις  αρμόδιες  εθνικές  και  περι‐φερειακές αρχές σχεδιασμού, εκπροσώπων της βιομηχανίας, της επιστημονικής κοινότητας και εμπειρογνωμόνων.  Έδωσε την ευκαιρία στους συμμετέχοντες να εκφράσουν τις απόψεις τους και  τον  προβληματισμό  τους  σε  θέματα  σχεδιασμού  και  αναδείχθηκαν  πολλά  από  τα προβλήματα και τα εμπόδια που θα πρέπει να ξεπεραστούν προκειμένου να προχωρήσουμε σε ένα βιώσιμο σχεδιασμό.   

Η  2η  ημερίδα  διαβούλευσης  θα  πραγματοποιηθεί  το  Μάϊο  του  2014  και  θα  επικεντρωθεί κυρίως στην αναζήτηση συγκεκριμένων λύσεων και προτάσεων για την επίτευξη του Βιώσιμου Σχεδιασμού των Αδρανών στη χώρα μας. 

Η υπεύθυνη του έργου SNAP‐SEE για το ΙΓΜΕΜ 

Κ. Χατζηλαζαρίδου 

Page 4: 1h Diavouleysh Gia Adrani

[2014] [Πρακτικά1ηςΗμερίδαςΔιαβούλευσηςSNAPSEE]  

 444ΤΟΜΟΣ Α 

Α.1 ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ  

συμμετοχής στην 1η ημερίδα διαβούλευσης με τους ενδιαφερόμενους φορείς‐εταίρους για το Βιώσιμο Σχεδιασμό των Αδρανών στην Ελλάδα,   

που θα λάβει χώρα στην Αθήνα στις 7 Φεβρουαρίου 2014  

Αγαπητή κα/κε, 

Το  Ινστιτούτο  Γεωλογικών  και  Μεταλλευτικών  Ερευνών  και  Μελετών  του  Εθνικού  Κέντρου Βιώσιμης και Αειφόρου Ανάπτυξης (Ε.Κ.Β.Α.Α‐Ι.Γ.Μ.Ε.Μ), βρίσκεται στην ευχάριστη θέση να σας προσκαλέσει σε ημερίδα διαβούλευσης, που διοργανώνει στο πλαίσιο του έργου SNAP‐SEE, σε συνεργασία με το Πολυτεχνείο Κρήτης. Σκοπός της διαβούλευσης είναι η ανοικτή συνεργασία με  τους φορείς‐εταίρους που εμπλέκονται στο θέμα του σχεδιασμού των αδρανών στη χώρα μας.  Οι ειδικότεροι στόχοι της ημερίδας είναι: 

Η ενημέρωση των συμμετεχόντων φορέων για τους στόχους του έργου SNAP‐SEE,  Η προώθηση ενιαίας αντίληψης και συλλογιστικής μεταξύ των εμπλεκομένων φορέων 

όσον  αφορά  στις  έννοιες  Βιώσιμη  Διαχείριση  Πόρων  για  Παραγωγή  Αδρανών (Sustainable  Aggregates  Resource  Management  ‐  SARM)  και  Βιώσιμη  Προμήθεια Αδρανών από Διάφορες Πηγές (Sustainable Supply Mix ‐ SSM), 

Η  αποτύπωση  της  υφιστάμενης  κατάστασης  (με  τη  βοήθεια  των  συμμετεχόντων) σχετικά με το σχεδιασμό των αδρανών στην Ελλάδα, με έμφαση στα κυριότερα θέματα και σημαντικότερα προβλήματα που απασχολούν τους φορείς, 

Η ανταλλαγή απόψεων μεταξύ των συμμετεχόντων που άμεσα ή έμμεσα εμπλέκονται στο  σχεδιασμό  και  στη  διαχείριση  όλων  των  πόρων  που  δυνητικά  μπορούν  να χρησιμοποιηθούν για την παραγωγή αδρανών (περιλαμβανομένων και των αποβλήτων των εκσκαφών και κατεδαφίσεων, των εξορυκτικών και των βιομηχανικών αποβλήτων), 

Ο εντοπισμός των κυριότερων θεμάτων ‐ προκλήσεων που επιζητούν επίλυση.  

Η ημερίδα διαβούλευσης θα πραγματοποιηθεί στην ελληνική γλώσσα και θα λάβει χώρα στην Αθήνα, 7 Φεβρουαρίου 2014, στο Ξενοδοχείο Αμαλία. 

Θεωρώντας  ότι  η  συμμετοχή  σας  θα  συμβάλλει  σημαντικά  στην  επίτευξη  των  στόχων  της ημερίδας, σας παρακαλούμε να δηλώσετε συμμετοχή μέχρι τις 22 Ιανουαρίου 2014. 

Ο Εκτ. Χρέη Γενικού Διευθυντή ΙΓΜΕΜ 

Ν. Νικολάου 

[Πρακτικά1ης ΗμερίδαςΔιαβούλευσηςSNAP‐SEE] [2014] 

  ΤΟΜΟΣ Α 555 

Α.2 ΔΕΛΤΙΟΤΥΠΟΥ

    

 

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

ΒΙΩΣΙΜΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΑΔΡΑΝΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ 

Διοργάνωση Ημερίδας Διαβούλευσης 

Το Ινστιτούτο Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών και Μελετών  του Εθνικού Κέντρου Βιώσιμης και Αειφόρου Ανάπτυξης   (ΕΚΒΑΑ  ‐  ΙΓΜΕΜ),  διοργανώνει  σε συνεργασία με  το Πολυτεχνείο Κρήτης,  στις 7 Φεβρουαρίου 2014  στην Αθήνα,  στο Ξενοδοχείο ΑΜΑΛΙΑ, ημερίδα διαβούλευσης με   θέμα:  "Βιώσιμος Σχεδιασμός  των  Αδρανών".  Η  ημερίδα  διοργανώνεται  στα  πλαίσια  του  έργου  SNAP‐SEE  "Sustainable Aggregates Planning in South East Europe" (Βιώσιμος Σχεδιασμός Αδρανών στις χώρες της ΝΑ Ευρώπης).  Αντικείμενο  της  διαβούλευσης  είναι  η  ανοικτή  συνεργασία  μεταξύ  των  εταίρων  που  εμπλέκονται  στο θέμα του σχεδιασμού των αδρανών στη χώρα μας. Οι ειδικότεροι στόχοι της είναι: 

Η  αποτύπωση  της  υφιστάμενης  κατάστασης  σχετικά  με  το  σχεδιασμό  των  αδρανών  στην Ελλάδα, με έμφαση στα ζητήματα που κύρια απασχολούν τους φορείς, 

Η προώθηση ενιαίας αντίληψης και συλλογιστικής όσον αφορά στις έννοιες  Βιώσιμη Διαχείριση Πόρων  για  Παραγωγή  Αδρανών  (Sustainable  Aggregates  Resource Management  ‐  SARM)  και Βιώσιμη Προμήθεια Αδρανών από Διάφορες Πηγές (Sustainable Supply Mix ‐ SSM), 

Η ανταλλαγή απόψεων μεταξύ  των συμμετεχόντων σχετικά με  τη διαχείριση όλων  των πόρων που  δυνητικά  μπορούν  να  χρησιμοποιηθούν  για  την  παραγωγή αδρανών  (περιλαμβανομένων και των αποβλήτων των εκσκαφών και κατεδαφίσεων,  των εξορυκτικών και των βιομηχανικών αποβλήτων), 

Η  ιεράρχηση  των  κυριότερων  θεμάτων‐προκλήσεων  που  επιζητούν  επίλυση,  καθώς  και  οι προτάσεις για την επίλυσή τους.  

Το έργο SNAP‐SEE χρηματοδοτείται από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα SouthEastEurope (SEE) του Στόχου ΙΙΙ  «Προγράμματα  Ευρωπαϊκής  Εδαφικής  Συνεργασίας»  και  συνδέεται  με  την  προώθηση  πολιτικών, σχετικών  με  τη  βιώσιμη  διαχείριση  των  πόρων  που  προορίζονται  για  την  παραγωγή  αδρανών  στην περιοχή των χωρών της ΝΑ Ευρώπης, στις οποίες ανήκει και η Ελλάδα. Οι πόροι αυτοί δεν αφορούν μόνο στην παραγωγή θραυστών αδρανών από τα λατομεία, αλλά και στην αξιοποίηση τυχόν εξορυκτικών και βιομηχανικών αποβλήτων καθώς και των αποβλήτων κατεδάφισης (http://www.snapsee.eu/). Η απουσία ή  η  περιορισμένη  ανάπτυξη  μεταλλευτικής  πολιτικής,  ειδικότερα  για  τα  αδρανή,  στις  χώρες  της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, δημιουργεί την ανάγκη όχι μόνο για την ανάπτυξη σχετικών πολιτικών, αλλά και  τη  δημιουργία  ευκαιρίας  για  την  εναρμόνιση  των  πολιτικών  και  ενδεχομένως  της  νομοθεσίας  σε διακρατικό επίπεδο, προκειμένου να γίνει  εφικτή η βιώσιμη διαχείριση  των σχετικών πόρων.  Στο έργο SNAP‐SEE από πλευράς Ελλάδας συμμετέχουν,  εκτός από το ΕΚΒΑΑ‐ΙΓΜΕΜ,  το Πολυτεχνείο Κρήτης και ως  Παρατηρητής  το  ΥΠΕΚΑ.  Στην  ημερίδα  θα  συμμετάσχουν  κυρίως  εκπρόσωποι  των  Εθνικών  και Περιφερειακών  Αρχών  Σχεδιασμού,  εκπρόσωποι  της  Βιομηχανίας  και  Καθηγητές  των  Πολυτεχνικών Σχολών της χώρας. 

###  ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΚΑΙ ΑΕΙΦΟΡΟΥ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ (Ε.Κ.Β.Α.Α.) ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΓΕΩΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ & ΜΕΛΕΤΩΝ (Ι.Γ.Μ.Ε.Μ.) ΣΠ. ΛΟΥΗ 1, ΟΛΥΜΠΙΑΚΟ ΧΩΡΙΟ, ΑΧΑΡΝΑΙ Τ.Κ. 13677, Τηλ. 213 1337012 Fax 213 1337015 Πληροφορίες: Κ. Χατζηλαζαρίδου Τηλ.: 2131337162 Email: [email protected] 

Page 5: 1h Diavouleysh Gia Adrani

[2014] [Πρακτικά1ηςΗμερίδαςΔιαβούλευσηςSNAPSEE]  

 666ΤΟΜΟΣ Α 

Α.3 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 1ης ΗΜΕΡΙΔΑΣ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗΣ ΜΕ ΤΟΥΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΕΝΟΥΣ ΦΟΡΕΙΣ‐ΕΤΑΙΡΟΥΣ 

ΕΡΓΟ:  SNAP‐SEE – Βιώσιμος Σχεδιασμός  Αδρανών στη ΝΑ Ευρώπη 

Θέμα:  Διαβούλευση με τους ενδιαφερόμενους φορείς‐εταίρους για το βιώσιμο σχεδιασμό των  αδρανών στην Ελλάδα 

Ημερομηνία:   7 Φεβρουαρίου 2014 

Τόπος:  Αθήνα, Ξενοδοχείο ΑΜΑΛΙΑ  http://www.amaliahotelathens.gr/ 

 

 

Παρασκευή, 7 Φεβρουαρίου 2014 

ΔΙΑΡΚΕΙΑ  ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ  ΟΜΙΛΗΤΕΣ 

8.30’–9.00’   Προσέλευση – Εγγραφή 

Καφές καλωσορίσματος 

 

9.00’–9.45’  Έναρξη ημερίδας   

9.00’–9.10’  Επισκόπηση του προγράμματος και των στόχων της διαβούλευσης 

Ζ. Αγιουτάντης, Πολυτεχνείο Κρήτης 

9.10’–9.20’  Χαιρετισμοί   Εκπρόσωποι ΕΚΒΑΑ, ΥΠΕΚΑ, ΣΜΕ 

9.20’–9.30’  Σύντομη παρουσίαση του έργου SNAP‐SEE (10 λεπτά) Κ. Χατζηλαζαρίδου, EKBAA‐ΙΓΜΕΜ 

9.30’–9.45’  Ο σχεδιασμός αδρανών στην Ευρώπη, επίτευξη βέλτιστης πρακτικής στην Ελλάδα  (15 λεπτά) 

JimO’ Brien, πρώην Πρόεδρος UEPG, Σύμβουλος έργου SNAP‐SEE 

9.45’–10.45’  1η ΕΝΟΤΗΤΑ: Οι τρέχουσες πρακτικές διαχείρισης των αδρανών 

 

9.45’–10.00’  Εθνική πολιτική για τα λατομεία αδρανών (15 λεπτά) Κ. Γεωργουλάκης, ΥΠΕΚΑ  

10.00’–10.15’  Η χωροταξική οργάνωση της παραγωγής αδρανών υλικών στην Ελλάδα (15 λεπτά) 

Ρ. Λειβαδάρος, Περιφέρεια Αττικής 

10.15’–10.30’   Οι έννοιες SARM και SSM και η εφαρμογή σχεδιασμού των αδρανών στην Ελλάδα (15 λεπτά) 

Φ. Χαλκιοπούλου, EKBAA‐ΙΓΜΕΜ 

10.30’–10.45’   Διαχείριση εξορυκτικών αποβλήτων για την παραγωγή αδρανών, αντιμετώπιση παράνομης λατόμευσης, βέλτιστη αξιοποίηση λατομικών περιοχών (15 λεπτά) 

Χ. Καβαλόπουλος, ΣΜΕ 

10.45’–11.15’  Διάλειμμα καφέ   

[Πρακτικά1ηςΗμερίδαςΔιαβούλευσηςSNAP‐SEE] [2014] 

  ΤΟΜΟΣ Α 777 

Παρασκευή, 7 Φεβρουαρίου 2014 

ΔΙΑΡΚΕΙΑ  ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ  ΟΜΙΛΗΤΕΣ 

11.15’–12.15’  2η ΕΝΟΤΗΤΑ: Το πλαίσιο του σχεδιασμού των αδρανών  και οι δυνατότητες αξιοποίησης δευτερογενών πόρων στην Ελλάδα 

 

11.15’–11.30’ Καθεστώς‐ νομοθεσία που διέπει τη διαχείριση των εξορυκτικών αποβλήτων στην Ελλάδα (15 λεπτά) 

Ρ. Μπαντμάνογλου, ΥΠΕΚΑ 

11.30’–11.45’ Οι δυνατότητες εναλλακτικής διαχείρισης των εξορυκτικών αποβλήτων στην Ελλάδα, με έμφαση στην αξιοποίηση για την παραγωγή αδρανών  (15 λεπτά) 

Κ. Αδάμ, Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο 

11.45’–12.00’ Η διαχείριση των ΑΕΚΚ στην Ελλάδαμε έμφαση στην αξιοποίηση για την παραγωγή αδρανών  (15 λεπτά) 

Δ. Σκορδίλης, ΥΠΕΚΑ (ΕΟΑΝ)

12.00΄–12.15’ Θέματα χωροθέτησης μονάδων επεξεργασίας ΑΕΚΚ και δευτερογενούς παραγωγής υλικών στην Περιφέρεια Κρήτης(15 λεπτά) 

Ν. Καλογερής,1 Περιφέρεια Κρήτης 

12.15’–12.30’  Σύντομο διάλειμμα   

12.30’–13.10’  3η ΕΝΟΤΗΤΑ: Η βιώσιμη ανάπτυξη του κλάδου παραγωγής αδρανών  – οι εμπειρίες και η οπτική της βιομηχανίας 

 

12.30’–12.40’ Αξιοποίηση των παραπροϊόντων που προκύπτουν από τις μεταλλευτικές και μεταλλουργικές διεργασίες της ΓΜΜ ΑΕ ΛΑΡΚΟ (10 λεπτά) 

Χ.  Ρισκάκης, ΓΜΜ ΑΕ ΛΑΡΚΟ

12.40’–12.50’ Βιώσιμη ανάπτυξη του κλάδου παραγωγής αδρανών ‐ Η εμπειρία και η οπτική του Ομίλου ΤΙΤΑΝ (10 λεπτά) 

Δ. Τσαρακτσίδης, Κ. Δραγασάκης, ΤΙΤΑΝ Α.Ε 

12.50’–13.00’ Βιώσιμη ανάπτυξη του κλάδου παραγωγής αδρανών ‐ Η εμπειρία και η οπτική της LAFARGE (10 λεπτά) 

Κ. Ασημακόπουλος, LAFARGE

13.00’–13.10’ Βιώσιμη ανάπτυξη του κλάδου παραγωγής αδρανών ‐ Η εμπειρία και η οπτική της HALYPS (10 λεπτά) 

Ε. Κολυφέτης, HALYPS

13.10’–14.20’  Ανοιχτή συζήτηση   Όλοι οι συμμετέχοντες 

14.20’–14.30’  Ανακεφαλαίωση ‐ Συμπεράσματα ‐ Προτάσεις  Ο συντονιστής της διαβούλευσης και η ελληνική ομάδα του Έργου  

14.30– 16.30  Γεύμα   

 

                                                            1  Τελικώς δεν παρέστη και υπήρξε μικρή αλλαγή στο πρόγραμμα. Συγκεκριμένα, πραγματοποιήθηκαν 

δύο μέρη ανοιχτής συζήτησης και η εισήγηση Φ. Χαλκιοπούλου μετατέθηκε στη 2η Ενότητα. 

Page 6: 1h Diavouleysh Gia Adrani

[2014] [Πρακτικά1ηςΗμερίδαςΔιαβούλευσηςSNAPSEE]  

 888ΤΟΜΟΣ Α 

Α.4 ΚΑΤΑΛΟΓΟΣΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΩΝ2α/α  ΟΝΟΜΑ  ΙΔΙΟΤΗΤΑ  ΦΟΡΕΑΣ 

1  Ν. ΝΙΚΟΛΑΟΥ  ΓΕΝ. ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΙΓΜΕΜ   EKBAA ‐ ΙΓΜΕM 

2  Γ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ  ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΔΟΦΠ   EKBAA ‐ ΙΓΜΕM 

3  Η. ΚΟΝΤΗ  ΜΗΧ. ΜΕΤΑΛΛΕΙΩΝ ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΗ ΤΜΗΜ. ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΕΩΝ   EKBAA ‐ ΙΓΜΕM 

4  Κ. ΛΑΣΚΑΡΙΔΗΣ  ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΣ ΤΜΗΜ. ΚΟΙΤ/ΓΙΑΣ ΜΕΛΟΣ ΤΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΕΡΓΟΥ SNAP‐SEE   EKBAA ‐ ΙΓΜΕM 

5  Χ. ΠΑΠΑΤΡΕΧΑΣ  ΓΕΩΛΟΓΟΣ ΜΕΛΟΣ ΤΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΕΡΓΟΥ SNAP‐SEE   EKBAA ‐ ΙΓΜΕM 

6  Β. ΠΕΦΑΝΗ  ΜΗΧ. ΜΕΤΑΛΛΕΙΩΝ ΜΕΛΟΣ ΤΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΕΡΓΟΥ SNAP‐SEE   EKBAA ‐ ΙΓΜΕM 

7  Φ. ΧΑΛΚΙΟΠΟΥΛΟΥ  ΜΗΧ. ΜΕΤΑΛΛΕΙΩΝ ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΡΙΑ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΕΡΓΟΥ SNAP‐SEE ΑΠΌ ΤΟ ΙΓΜΕΜ   EKBAA ‐ ΙΓΜΕM 

8  Ι. ΧΑΤΖΗΠΑΝΑΓΗΣ  ΓΕΩΛΟΓΟΣ ΜΕΛΟΣ ΤΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΕΡΓΟΥ SNAP‐SEE   EKBAA ‐ ΙΓΜΕM 

9  Κ. ΧΑΤΖΗΛΑΖΑΡΙΔΟΥ  ΓΕΩΛΟΓΟΣ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΕΡΓΟΥ SNAP‐SEE ΑΠΌ ΤΟ ΙΓΜΕΜ   EKBAA ‐ ΙΓΜΕM 

10  Δ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ  ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑΚΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ   EKBAA ‐ ΙΓΜΕM 

11  Π. ΤΖΕΦΕΡΗΣ  ΜΗΧ. ΜΕΤΑΛΛΕΙΩΝ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΦΥΣΙΚΟΥ ΠΛΟΥΤΟΥ ΥΠΕΚΑ   ΥΠΕΚΑ 

12  Κ. ΓΕΩΡΓΟΥΛΑΚΗΣ  ΜΗΧ. ΜΕΤΑΛΛΕΙΩΝ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΦΥΣΙΚΟΥ ΠΛΟΥΤΟΥ ΥΠΕΚΑ   ΥΠΕΚΑ 

13  Ρ. ΜΠΑΝΤΜΑΝΟΓΛΟΥ  ΧΗΜΙΚΟΣ, ΓΕΝΙΚΗ Δ/ΝΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ/Δ/ΝΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΥΠΕΚΑ   ΥΠΕΚΑ 

14  Ειρ. ΓΚΩΓΚΟΥ  ΜΗΧ. ΜΕΤΑΛΛΕΙΩΝ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΦΥΣΙΚΟΥ ΠΛΟΥΤΟΥ ΥΠΕΚΑ   ΥΠΕΚΑ 

15  Χ. ΚΑΡΑΘΑΝΑΣΗΣ     ΥΠΕΚΑ 

16  Κ. ΑΛΕΞΙΟΥ  ΜΗΧ. ΜΕΤΑΛΛΕΙΩΝ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΦΥΣΙΚΟΥ ΠΛΟΥΤΟΥ ΥΠΕΚΑ   ΥΠΕΚΑ 

17  Δ. ΣΚΟΡΔΙΛΗΣ  ΓΕΝ. Δ/ΤΗΣ ΕΟΑΝ (ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ)   ΥΠΕΚΑ 

18  Γ. ΤΣΙΦΟΥΤΙΔΗΣ  ΜΗΧ. ΓΕΩΛΟΓΟΣ, ΓΕΝΙΚΗ Δ/ΝΣΗ ΠΕΤΡΕΛΑΪΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ   ΥΠΕΚΑ 

19  Ε. ΚΑΡΚΑ ΤΜΗΜΑΤΑΡΧΗΣ ΥΠΕΚΑ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΑΔΕΙΟΔΟΤΗΣΗΣ ΤΩΝ ΛΑΤΟΜΕΙΩΝ ΑΔΡΑΝΩΝ ΥΛΙΚΩΝ 

 ΥΠΕΚΑ 

20  Ζ. ΑΓΙΟΥΤΑΝΤΗΣ ΜΗΧΑΝ. ΜΕΤΑΛΛΕΙΩΝ, ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΣΧ. ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΟΡΥΚΤΩΝ ΠΟΡΩΝ, ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣ, ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΡΓΟΥ SNAP‐SEE ΓΙΑ ΠΚ 

ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣ 

21  Ε. ΣΤΕΙΑΚΑΚΗΣ  ΓΕΩΛΟΓΟΣ, ΕΠΙΚ. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ, ΣΧ. ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΟΡΥΚΤΩΝ ΠΟΡΩΝ, ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣ  ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣ 

22  Κ. ΚΟΜΝΙΤΣΑΣ ΜΗΧΑΝ. ΜΕΤΑΛΛΕΙΩΝ, ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΣΧ. ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΟΡΥΚΤΩΝ ΠΟΡΩΝ, ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣ 

ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣ 

                                                            2  Δεν παραβρέθηκαν οι ακόλουθοι προσκεκλημένοι: ΕΚΒΑΑ‐ΙΓΜΕΜ: Β. Κωστόπουλος, ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ 

ΚΡΗΤΗΣ: Ν. Καλογερής, ΥΠΕΚΑ: Δ. Δρακοπούλου, Ν. Σπυρόπουλος, ΓΜΜ ΑΕ ΛΑΡΚΟ: Α. Αποστολίκας, ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ:  Δ. Ζάρρας, ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΛΑΤΟΜΕΙΑ ΑΕ:  Β. Λάμπος, ΜΕΛΕΤΗΤΗΣ: Ε. Λυμπερίου 

[Πρακτικά1ηςΗμερίδαςΔιαβούλευσηςSNAP‐SEE] [2014] 

  ΤΟΜΟΣ Α 999 

α/α  ΟΝΟΜΑ  ΙΔΙΟΤΗΤΑ  ΦΟΡΕΑΣ 

23  Σ. ΜΑΥΡΙΓΙΑΝΝΑΚΗΣ  ΜΗΧΑΝ. ΜΕΤΑΛΛΕΙΩΝ, ΕΡΓ. ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΠΕΤΡΩΜΑΤΩΝ, ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣ  ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣ 

24  ΛΕΙΒΑΔΑΡΟΣ ΡΟΥΣΕΤΟΣ  Δ/ΝΤΗΣ   ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΑΤΤΙΚΗΣ 

25  Jim O΄ Brien  FORMER PRESIDENT OF UEPG/ EXTERNAL CONSULTANT IN SNAP‐SEE PROJECT 

SNAP‐SEE MANAGEMENT TEAM 

26  Χ. ΚΑΒΑΛΟΠΟΥΛΟΣ  ΜΗΧ. ΜΕΤΑΛΛΕΙΩΝ, ΓΕΝΙΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΣΜΕ  ΣΜΕ 

27  Ε. ΦΑΙΔΡΟΣ  ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΔΣ ΣΜΕ  ΣΜΕ 

28  Κ. ΔΡΑΓΑΣΑΚΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ ΛΑΤΟΜΕΙΩΝ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΠΡΩΤΩΝ ΥΛΩΝ, ΤΕΧΝΙΚΗ Δ/ΝΣΗ ΤΟΥ ΟΜΙΛΟΥ 

ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΤΙΤΑΝ 

29  Κ. ΒΟΥΜΒΟΥΡΑΚΗΣ  ΜΗΧ. ΜΕΤΑΛΛΕΙΩΝ, ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟΥ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΕΚΚ ΜΑΛΑΚΑΣΑΣ  ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΤΙΤΑΝ 

30  Λ. ΛΥΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΣ  ΤΟΠΟΓΡΑΦΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ  ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΤΙΤΑΝ 

31  Κ. ΑΣΗΜΑΚΟΠΟΥΛΟΣ  ∆ΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΛΑΤΟΜΕΙΩΝ ΚΑΙ ΠΡΩΤΩΝ ΥΛΩΝ, ΑΓΕΤ ΗΡΑΚΛΗΣ  ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ LAFARGE 

32  Κ. ΚΟΥΜΕΝΙΔΗΣ  ΜΗΧ. ΜΕΤΑΛΛΕΊΩΝ, LAFARGE BETON ABEE  ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ LAFARGE 

33  Ε. ΚΟΛΥΦΕΤΗΣ  ΧΗΜΙΚΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ, ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΑΔΕΙΟΔΟΤΗΣΕΩΝ  ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ HALYPS 

34  Δ. ΛΙΑΝΟΣ  ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ Δ/ΝΤΗΣ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟΥ  ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ HALYPS 

35  Α. ΚΑΤΣΙΦΟΣ  ΓΕΝΙΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ  ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ HALYPS 

36  Κ. ΑΔΑΜ  ΕΠ. ΚΑΘ., ΣΧ. ΜΗΧ.ΜΕΤ.‐ ΜΕΤ. ΤΟΜ. ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΉΣ  ΜΕΤΣΟΒΙΟ 

37  Δ. ΚΑΛΙΑΜΠΑΚΟΣ  ΚΑΘ., ΣΧ. ΜΗΧ. ΜΕΤ.‐ΜΕΤ.ΤΟΜ. ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΗΣ  ΜΕΤΣΟΒΙΟ 

38  Κ. ΤΣΑΚΑΛΑΚΗΣ  ΚΑΘ., ΣΧ. ΜΗΧ. ΜΕΤ.  ΜΕΤΣΟΒΙΟ 

39  Μ. ΜΕΝΕΓΑΚΗ  ΕΠ. ΚΑΘ., ΣΧ. ΜΗΧ.ΜΕΤ.‐ ΜΕΤ. ΤΟΜ. ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΉΣ  ΜΕΤΣΟΒΙΟ 

40  Α. ΜΠΑΡΚΟΝΙΚΟΣ  ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟΣ ΦΟΙΤΗΤΗΣ  ΜΕΤΣΟΒΙΟ 

41  Χ. ΡΙΣΚΑΚΗΣ  ΑΡΧΙΓΕΩΛΟΓΟΣ, ΓΜΜ ΑΕ ΛΑΡΚΟ  ΓΜΜ ΑΕ ΛΑΡΚΟ 

42  Λ.ΛΑΖΑΡΙΔΗΣ  ΓΕΝ. Δ/ΝΤΗΣ & ΔΙΕΥΘΥΝΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΛΑΡΚΟΔΟΜΗ ΑΕ  ΓΜΜ ΑΕ ΛΑΡΚΟ 

43  Γ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΠΟΥΛΟΣ  ΜΗΧ. ΜΕΤΑΛΛΕΙΩΝ, ΤΕΧΝΙΚΟΣ Δ/ΝΤΗΣ ΓΜΜ ΑΕ ΛΑΡΚΟ, ΜΕΛΟΣ ΔΣ ΛΑΡΚΟΔΟΜΗ ΑΕ  ΓΜΜ ΑΕ ΛΑΡΚΟ 

44  Ν. ΡΟΜΠΟΚΗΣ  ΓΕΝΙΚΟΣ Δ/ΝΤΗΣ    ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΛΑΤΟΜΕΙΑ ΑΕ 

45  Β. ΚΑΤΣΟΥΛΗ    ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΛΑΤΟΜΕΙΑ ΑΕ 

46  Κ. ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ  Δ/ΝΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ  ΕΛΜΙΝ ΑΕ 

47  Χ. ΡΟΥΜΠΟΣ  ΤΜΗΜΑΤΑΡΧΗΣ ΔΜΑΟΡ  ΔΕΗ 

48  Γ. ΓΙΟΥΛΗ  ΜΕΤΑΛΛΕΙΟΛΟΓΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ, ΤΟΜΕΑΡΧΗΣ,Δ/ΝΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΟΡΥΧΕΙΩΝ  ΔΕΗ 

49  Ν. ΓΑΛΙΤΗΣ  ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΓΕΝΙΚΟΣ Δ/ΝΤΗΣ ΟΡΥΧΕΙΩΝ  ΔΕΗ 

50  Φ.ΣΤΕΦΑΝΗΣ  ΜΕΛΟΣ ΤΟΥ ΔΣ ΤΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ  ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΛΑΤΟΜΕΙΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ (ΣΥ.ΛΑ.ΤΕ) 

51  Γ. ΠΑΠΑΘΕΜΙΣΤΟΚΛΕΟΥΣ    ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ 

Page 7: 1h Diavouleysh Gia Adrani

[2014] [Πρακτικά1ηςΗμερίδαςΔιαβούλευσηςSNAPSEE]  

 111000ΤΟΜΟΣ Α 

Α.5 ΕΠΙΤΕΛΙΚΗΣΥΝΟΨΗΑ.5.1  Εισαγωγή 

Το Ινστιτούτο Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών και Μελετών  (Ι.Γ.Μ.Ε.Μ.) διοργάνωσε  ημερίδα  διαβούλευσης  με  θέμα  «Βιώσιμος  Σχεδιασμός  των  Αδρανών  στην  Ελλάδα»  στο πλαίσιο  του έργου SNAP‐SEE, που υλοποιεί σε συνεργασία με  το Πολυτεχνείο Κρήτης,  εταίρο επίσης  του  Έργου.  Η  ημερίδα  είχε  κύριο  στόχο  την  ανοικτή  συνεργασία  μεταξύ  των  εταίρων (συμ‐μετόχων) που εμπλέκονται στο θέμα του σχεδιασμού των αδρανών στη χώρα μας. 

Έχει αξία να αναφερθεί ότι,  ενώ οι αρχικές προβλέψεις  της ομάδας συντονισμού αφορούσαν οργάνωση  για  30  άτομα,  υπήρξε  ζωηρό  ενδιαφέρον  για  συμμετοχή  στην  εκδήλωση  και  έτσι συνολικά  έλαβαν  μέρος  51  άτομα,  προερχόμενα  από  τις  εθνικές  και  περιφερειακές  αρχές σχεδιασμού, τη βιομηχανία, την ακαδημαϊκή κοινότητα και τους Έλληνες εταίρους του Έργου. Ο στόχος των οργανωτών ήταν, όπως άλλωστε προβλέπονταν και στο πρόγραμμα εργασίας  του Έργου,  στη  συγκεκριμένη  ημερίδα  να  εκπροσωπηθούν  οι  περισσότερες  ομάδες  συμ‐μετόχων (stakeholders).  Σημειώνεται  ότι  πολύ  περισσότεροι  (~70  άτομα)  εξέφρασαν  την  επιθυμία  να λάβουν  μέρος,  για  καθαρά  όμως  πρακτικούς  λόγους,  αυτό  δεν  κατέστη  δυνατό.  Σε  κάθε περίπτωση,  η  όλη  διοργάνωση  αξιολογείται  ότι  πέτυχε  σε  μεγάλο  βαθμό  τους  στόχους  της, δίνοντας την ευκαιρία στους συμμετέχοντες να εκφράσουν τις απόψεις τους, να διαβουλευτούν σε θέματα σχεδιασμού σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο και να αναδείξουν τα κύρια θέματα ‐ προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι συμ‐μέτοχοι κατά το σχεδιασμό των αδρανών. 

 

Πρέπει  να  υπογραμμιστεί  η  ενεργός συμμετοχή  (περίπου  το  41%  των παρευρεθέντων)  της  Βιομηχανίας  στην Ημερίδα.  Κύρια  θέματα  που  εθίγησαν από  την  πλευρά  της,  αφορούν  στην καταπολέμηση      της  παράνομης  λατο‐μείας  και  στην  αποτελεσματικότερη εφαρμογή  της  νομοθεσίας.  Ζητήθηκε επίσης  ενεργοποίηση  των  αρχών  για τον  έλεγχο  της  παράνομης  διακίνησης αδρανών  ή  της  διακίνησης  ακατάλ‐ληλων  ποιοτικά  προϊόντων,  τα  οποία επιβαρύνουν  περαιτέρω  την  ανταγω‐νιστικότητα  του  Κλάδου  μέσα  σε  ένα πλαίσιο  συνεχιζόμενης  οικονομικής ύφεσης. 

 

Σχ. 1:Ποσοστά συμμετοχής στην ημερίδα, ανά ομάδα

Βιομηχανία41%

Αρχές20%

Ομάδα Έργου29%

Ειδικοί10%

[Πρακτικά1ης ΗμερίδαςΔιαβούλευσηςSNAP‐SEE] [2014] 

  ΤΟΜΟΣ Α 111111 

Α.5EXECUTIVESUMMARYΑ.5.1  Introduction 

The  Institute  of Geology  and Mineral  Exploration  (IGME)  organized  a  public  consultation event  titled:  “Sustainable Planning of Aggregates  in Greece” within  the  framework of  the SNAP‐SEE  project  in  collaboration with  the  Technical University  of  Crete which  is  also  a partner  in  this  project.  The  main  purpose  of  the  consultation  event  was  the  open collaboration between the stakeholders which are involved in the planning of aggregates in our country.  

It  should be noted  that although  the  initial estimates of  the planning committee  involved about 30 participants, there was tremendous interest to participate in this event and finally 51 people from national and regional authorities, industry and academic community, as well as the project partner institutions participated in this event. This actually fulfilled the initial plan of the organizers which was to allow as many stakeholder groups to participate in this first consultation process. It should also be noted than more than 70 people were interested in participating  in  this event but  for purely practical  reasons  this was not possible.  In any case  this  consultation  event  was  successful  and  gave  the  opportunity  to  participating stakeholders  to state  their views, consult  in matters of planning at a national  region  level and actually identify the main challenges that stakeholders face during aggregates planning.  

It  should  also  be  noted  that  41%  of the  participants  were  industry representatives.  The  main  subjects that were  discussed  by  the  Industry involved  illegal  quarrying  and  more efficient  implementation  of  the existing  legislation. Also, the  Industry asked  the activation of  the pertinent authorities  for  controlling  the  illegal transport of aggregates or the use of unsuitable  products  in  terms  of quality, factors which have a negative impact  on  the  Industry  especially  in the continued economic crisis. 

 

 

Fig. 1: Participation in the consultation event, per stakeholders’ group

Industry41%

Authorities20%

Project team29%

Experts10%

Page 8: 1h Diavouleysh Gia Adrani

[2014] [Πρακτικά1ηςΗμερίδαςΔιαβούλευσηςSNAPSEE]  

 111222ΤΟΜΟΣ Α 

Α.5.2  Περιγραφή της υφιστάμενης κατάστασης 

Α.5.2.1 Ισχύον πλαίσιο για την εξόρυξη με σκοπό την παραγωγή αδρανών 

Η  βιομηχανία  των  φυσικών  ή  αλλιώς    πρωτογενώναδρανών  (θραυστών  +  αμμοχάλικο)  είναι πολύ σημαντική για την Ευρώπη, στην οποία η ετήσια παραγωγή για το 2013 ανήλθε σε 2,5 δις τόνους. Η παραγωγή αυτή προήλθε από 25.000 λατομεία15.000 επιχειρήσεων που απασχολούν περίπου 250.000 εργαζόμενους3. Ως προς τη χώρα μας, η ετήσια παραγωγή αδρανών σήμερα υπολογίζεται σε25 εκατ. τόνους, που είναι τουλάχιστον κατά 50% χαμηλότερη από μια λογικά αναμενόμενη μέση ετήσια παραγωγή, με βάση και τα διαθέσιμα ιστορικά στοιχεία λειτουργίας του Κλάδου. Το αντίστοιχο μέγεθος για το 20084ήταν περίπου 98 εκατ. τόνοι. Έτσι, στην Ελλάδα έχουμε  σήμερα  μέση  ετήσια  κατά  κεφαλή  κατανάλωση  2,2  τόνους,  όταν  η  αντίστοιχη  μέση ευρωπαϊκή είναι 5,2  τόνοι κατά κεφαλήν,  ενώ ειδικά για τις χώρες της ΝΑ Ευρώπης είναι 4,2 τόνοι  κατά  κεφαλήν.  Η  δραστική  αυτή  μείωση  στο  ύψος  της  ετήσιας  παραγωγής  και  (αντί‐στοιχα) της κατανάλωσης αποτελεί κυρίως την αρνητική συνέπεια της οικονομικής κρίσης που πλήττει τη χώρα τα τελευταία 5‐6 χρόνια και η οποία έχει λειτουργήσει αρνητικά για όλους τους κλάδους  της  οικονομίας,  περιλαμβανομένης  της οικοδομικής δραστηριότητας,  και  γενικότερα του κατασκευαστικού τομέα που συνδέονται άμεσα με την κατανάλωση αδρανών. 

Με  βάση  τα  αποτελέσματα  της  διερεύνησης,  που  οι  συντάκτες  των  Πρακτικών  έχουν πραγματοποιήσει  στο  πλαίσιο  του  έργου  SNAP‐SEE,  αλλά  και  όπως  προέκυψε  και  από  την Ημερίδα, ο σχεδιασμός των αδρανών στην Ελλάδα,προς το παρόν, αφορά κυρίως στο σχεδια‐σμό  των  πρωτογενών  (φυσικών)  αδρανών.  Δηλαδή αφορά  στο  σχεδιασμό  της  εξόρυξης,  κάτι που  εν  μέρει  οφείλεται  στο  γεγονός  ότι  η  χώρα διαθέτει  αφθονία  κατάλληλων  για  το  σκοπό αυτό  Ορυκτών  Πρώτων  Υλών,  κύρια  ασβεστολίθων,  για  την  παραγωγή  αδρανών  για  συνήθη σκυροδέματα και τσιμέντο. Ειδικότερα, με βάση την εθνική νομοθεσία5, η ανάπτυξη της εξορυ‐κτικής  δραστηριότητας  για  την  παραγωγή  θραυστών  αδρανών  πραγματοποιείται  μόνο  σε συγκεκριμένες, χωροθετημένες περιοχές, τις Λατομικές Περιοχές, καθιστώντας την έτσι τη μόνη ίσως δραστηριότητα της εξορυκτικής βιομηχανίας, που υπακούει σε χωροταξικό σχεδιασμό. Οι Λατομικές Περιοχές καθορίζονται με απόφαση του Περιφερειάρχη6, μετά από εισήγηση οκτα‐μελούς  επιτροπής,  που συγκροτεί  ο  ίδιος7,  και στην οποία συμμετέχουν,  μεταξύ άλλων,  ένας Μηχανικός  Μεταλλείων  του  ΥΠΕΚΑ  (προεδρεύων)  και  υπάλληλοι  της  Δ/νσης  Δασών,  του Υπουργείου Πολιτισμού,  του  Ι.Γ.Μ.Ε.Μ.  και  της  Διεύθυνσης Περιβάλλοντος  του  ΥΠΕΚΑ.  Εκτός Λατομικών Περιοχών επιτρέπεται η εξόρυξη για παραγωγή αδρανών σε ειδικές περιπτώσεις και συγκεκριμένα:  α)  Στην  περίπτωση  εκμετάλλευσης  αδρανών  ειδικών  χρήσεων,  β)  για  την εκτέλεση  έργων  εθνικής  σημασίας,  και  γ)  όταν  υπάρχει  αδυναμία  προσδιορισμού  Λατομικής Περιοχής σε επαρχία ή νησί. 

                                                            3  Βλέπε ΤΟΜΟΣ Β των πρακτικών, σελ. 10 (JimO’ Brien) 4  ΙΓΜΕ, Υποέργο Γ΄ ΚΠΣ, «Αξιολόγηση αδρανών υλικών ‐ Συμβολή στη διαχείριση λατομικών περιοχών 

ελληνικού χώρου» [«ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ», Μέτρο 7.3, Δράση 7.3.1] 5  Ν.1428/1984, όπως τροποποιήθηκε από τον Ν.2115/1993. Η λατομική νομοθεσία συμπληρώνεται με 

μια σειρά διατάξεων (Κ. Γεωργουλάκης, 2014: ΤΟΜΟΣ Β των Πρακτικών, σελ. 18) 6  Η χώρα διαιρείται σε 13 Περιφερειακές Αυτοδιοικήσεις (αιρετές) που είναι οι επισπεύδουσες αρχές 

σχεδιασμού για την εξόρυξη των Πρώτων Υλών για παραγωγή αδρανών. 7  Η σύνθεση της Επιτροπής προβλέπεται από το άρθρο 10 του Ν. 4203/2013 (ΦΕΚ 235Α) και η 

λειτουργία της καθορίζεται από την Υπουργική Απόφαση, που έχει δημοσιευτεί στο ΦΕΚ 3432Β/2013 

[Πρακτικά1ηςΗμερίδαςΔιαβούλευσηςSNAP‐SEE] [2014] 

  ΤΟΜΟΣ Α 111333 

Α.5.2 Description of the current situation 

Α.5.2.1 Existing framework regarding extraction in order to produce aggregates 

The industry of natural or in other words primary aggregates (crushed rocks + sand & gravel) is very important for Europe, where the overall production for the year 2013 was 2,5 billion tones.  This  production  was  accomplished  by  25.000  quarries,  15.000  companies  which employ about 250.000 employees3. In Greece, the annual production today  is estimated at 25 million tones, at least 50% lower than the expected average annual production based on the  available  historical  data  of  the  industry.  Production  for  2008  was  about  98 million tones4.  Thus,  in Greece  today  there  is  an  average  annual  consumption  per  capita  of  2,2 tones when the corresponding average consumption in Europe is 5,2 tones per capita, while especially for countries in Southeast Europe consumption is 4,2 tones per capita. This drastic decrease  in  annual  production,  and  correspondingly  in  annual  consumption,  is  a  direct impact of the financial crisis which is evident  in Greece the  last 5 or 6 years and which has negative effects in all branches of economy including civil construction, general construction and other activities which are directly related to aggregate consumption.  

Based on the work performed within the SNAP‐SEE project by the authors, but also verified by  the  participants  in  this  consultation,  aggregates’  planning  in  Greece  today  is mainly focussing  on  planning  for  primary  (natural)  aggregates.  That means  it  is  related  to  the planning of extraction, which partially  is due  to  the  fact  that Greece has an abundance of primary  raw  materials,  especially  limestones,  suitable  for  the  production  of  concrete aggregates  and  cement.  Thus,  based  on  the  national  legislation5  the  development  of quarries  for  the  production  of  primary  aggregates  can  only  be  performed  in  specifically established  areas,  the  Quarrying  Areas,  making  this  activity  perhaps  the  only  of  the extractive  industry  which  is  directly  related  to  land  use  planning.  Quarrying  Areas  are defined by  implementing related decisions  issued by the Head of a Regional Government6. The last is appointing an 8 member committee7 in which participate, among others, a mining engineer of the Ministry of Environment and Climate Change (YPEKA) (the coordinator) and officers serving in the Forest Office, the Ministry of Civilization and Athletics, IGME, and the Directorate of Environment of YPEKA. It is important to note that the extraction of mineral raw materials for aggregates’ production  is possible under special conditions outside these Quarrying  Areas  and more  specifically:  a)  In  the  case  of  quarrying  for  the  production  of aggregates for special uses; b) For the construction of crucial public works; and c) When it is not possible to establish a Quarrying Area in a specific province or an island. 

  3 See Vol. 2 of the Proceedings, page 10 (Jim O’Brien) 4 IGME, 3rd CSF, “Evaluation of aggregates’ raw materials ‐ Contribution in the management of the Greek 

Quarrying Areas” [“COMPETITIVENESS”, Measure 7.3, Action 7.3.1] 5 Law 1428/1984 as amended by the Law 2115/1993 (K. Georgoulakis, Vol. 2 of the Proceedings, p.18)6 The country is comprising 13 Regional Governments responsible for the planning of primary aggregates7 The participating entities  in  this committee are  identified  in Article 10 of  the Law 4203/2017 and  its 

operation is regulated with the JMD issued in the official gazette FEK 3432B/2013

Page 9: 1h Diavouleysh Gia Adrani

[2014] ꀀ Πρακτικά1ηςΗμερίδαςΔιαβούλευσηςSNAPSEE]  

 111444ΤΟΜΟΣ Α 

Παρά ταύτα, μόνο το 50‐55%8 της συνολικής παραγωγής αδρανών της χώρας προέρχεται από τις  χωροθετημένες  Λατομικές  Περιοχές.  Το  υπόλοιπο  ποσοστό  αποτελεί  προϊόν  είτε  νόμιμης δραστηριότητας από τις εξαιρέσεις του νόμου, είτε παράνομης λατομείας.  

Στο  σύνολό  τους,  οι  παρευρισκόμενοι  στην  Ημερίδα,  με  ιδιαίτερες  αναφορές  και  από  τη Βιομηχανία9 αναγνώρισαν την αξία και τη σημασία των Λατομικών Περιοχών, οι περισσότερες των  οποίων,  όπως  τονίστηκε,  έχουν  λειτουργήσει  σωστά  μέχρι  σήμερα.  Μεταξύ  των πλεονεκτημάτων τα οποία αναφέρθηκαν από τη λειτουργία των Λατομικών Περιοχών είναι10:   Η ελαχιστοποίηση των έργων υποδομής που απαιτούνται για τη λειτουργία των λατομείων, 

αφού αυτά (της Λατομικής Περιοχής) εξυπηρετούν περισσότερα του ενός λατομεία.  Η διασφάλιση προϋποθέσεων ορθολογικής  εκμετάλλευσης,  εφόσον  γίνεται  επιλογή θέσης 

με κατάλληλη μορφολογία του εδάφους.  Η  δυνατότητα  συγκέντρωσης  εντός  της  Λατομικής  Περιοχής,  συναφών  βιομηχανικών 

δραστηριοτήτων (π.χ. μονάδες παραγωγής ασφαλτομιγμάτων και σκυροδέματος).  H  παραγωγή  σημαντικών  εσόδων  για  την  αυτοδιοίκηση  από  τα  μισθώματα  δημόσιων  ή 

δημοτικών‐κοινοτικών λατομικών χώρων καθώς και από δημοτικά τέλη.   

Από την άλλη πλευρά, ορισμένα από τα σοβαρά προβλήματα που αναφέρθηκαν σχετικά με τη χωροθέτηση  των  Λατομικών  Περιοχών  είναι  οι  μεγάλες  καθυστερήσεις  των  απαιτούμενων διαδικασιώνγια τον καθορισμό τους και οι κηρύξεις αναδασωτέων τμημάτων εντός τελεσίδικα χωροθετημένων Λατομικών Περιοχών. 

Σχετικά με τις αμμοληψίες, στην πραγματικότητα στην Ελλάδα απαγορεύεται η δραστηριότητα αυτή  αποκλειστικά  για  την  παραγωγή  αδρανών,  με  ένα  παλαιό  αναγκαστικό  νόμο11  με  τον οποίο προστατεύονται η άμμος, το χαλίκι, η άργιλος και το περιβάλλον. Αμμοληψία μπορεί να πραγματοποιείται  μόνο  για  τη  διευθέτηση  της  κοίτης  του  ποταμού,  για  λόγους περιβαλλοντικούς.  

Α.5.2.2 Θέματα παράνομης λατομείας και αθέμιτου ανταγωνισμού 

Μεγάλη  συζήτηση,  με  παρεμβάσεις  από  πολλούς  παρευρισκόμενους,  έγινε  σχετικά  με  την παράνομη  λατομεία  και  τις  επιπτώσεις  που  αυτή  έχει  στη  λειτουργία  των  αδειοδοτημένων λατομικών  χώρων.  Όπως  τονίστηκε,  το  κόστος  λειτουργίας  των  νόμιμων  λατομείων  είναι υψηλότερο από των μη νόμιμων, κυρίως λόγω των μισθωμάτων. Επίσης, το κόστος μεταφοράς είναι  κατά  κανόνα  υψηλότερο  για  τα  λατομεία  που  βρίσκονται  σε  Λατομικές  Περιοχές, δεδομένου  ότι  συχνά  αυτές  βρίσκονται  μακριά  από  τα  κέντρα  κατανάλωσης.  Αντίθετα,  η παράνομη λατόμευση είναι ανταγωνιστικότερη, διότι απαλλάσσεται από τα μισθώματα,  είναι πιο  κοντά  στην  αγορά,  και  (αυτονόητο)  δεν  υπόκειται  στο  κόστος  λειτουργίας  που  απορρέει από τις οικονομικές και άλλες υποχρεώσεις μιας νόμιμης λατομικής δραστηριότητας. Ακόμη, τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των παράνομα διακινούμενων προϊόντων, έχουν αμφίβολη ποιότητα, διότι δεν ελέγχονται. 

                                                            8  Βλέπε ΤΟΜΟΣ Α των Πρακτικών, Κεφ. Α.7.1 (Π. Τζεφέρης) 9  Βλέπε ΤΟΜΟΣ Α των Πρακτικών, χαιρετισμό από εκπρόσωπο ΣΜΕ κο Φαίδρο  10  Βλέπε ΤΟΜΟΣ Β των Πρακτικών, Κεφ. Β.2.2, σελ. 29‐31 (Ρ. Λειβαδάρος) 11  Α.Ν. 1219/38: «ΑΜΜΟΛΗΨΙΑ» και ΚΥΑ  42279/24/1938 (ΦΕΚ Β΄ 267) «Περί ορισμού χώρων εξ ών 

απαγορεύεται η εξόρυξη και λήψις άμμου, … κλπ και των όρων υφ’ ούς θα ενεργείται η αμμοληψία κλπ. εξ επιτρεπομένων θέσεων». Η τελευταία τροποποιήθηκε με την ΚΥΑ 12285/ΦΕΚ 348Β /14‐2‐2014 

[Πρακτικά1ηςΗμερίδαςΔιαβούλευσηςSNAP‐SEE] [2014] 

  ΤΟΜΟΣ Α 111555 

Nevertheless,  only  50‐55%8  of  the  total  aggregate  production  in  Greece  comes  from established Quarrying Areas. The rest  is either due to  illegal quarrying or due to quarrying based on different exceptions of the legal framework.  

The majority of the participants  in this event and especially participants from the  industry9 recognized  the  value  and  importance  of  the  Quarrying  Areas’  establishment;  as  it  was emphasized most of these Areas have operated properly up today. Regarding the operation of the Quarrying Areas, a number of advantages were also underlined, such as10:  The minimization of  the  infrastructure works needed  for  the operation of  the quarries 

included in a Quarrying Area, since these works service more than one quarries.   Given  that  the  establishment  of  a  Quarrying  Area  is  also  based  on  a  favorable 

morphology of the ground surface, rational exploitation can be properly accomplished in there. 

There  is potential for establishing other relevant  industrial activities  in a Quarrying Area (e.g. ready‐mixed concrete plant units and asphalt mix units). 

The  generation of  important  revenues  for  the  local  authorities,  coming  from  the  fees, royalties and rents paid by public or community quarries.  

However, some of  the major problems  that were  reported  regarding  the operation of  the Quarrying Areas’  institution are  the very  long delays  to complete  the necessary processes for their establishment, as well as reforestation decisions that may be issued for Quarrying Areas already established.  

In Greece, sand & gravel extraction is basically not allowed for aggregates’ production, due to  a  very old  law11 based on which,  gravel,  sand &  gravel,  clay  and  the environment  are protected.  Sand  extraction  can  only  be  accomplished  for  environmental  reasons  and  for cleaning up river and stream beds. 

A.5.2.2 Illegal quarrying and unfair competition 

Many of the participants discussed extensively illegal quarrying issues as well as the adverse effects to the operation of the properly licensed quarry operations. It was emphasized that the  operational  cost  of  the  legal  quarries  is much  higher  than  that  of  the  illegal  ones, especially due to the fees involved. In addition, the aggregates’ transportation cost is usually higher  for  the  quarries  of  Quarrying  Areas,  since  often  they  are  at  a  distance  from consumption centers. On the contrary, illegal quarrying is more competitive due to the lack of  fees  and  royalties,  the  close  proximity  to  the  market  and  due  to  the  absence  of compliance  with  other  legal  obligations.  Furthermore  the  quality  characteristics  of  the illegally transported products are not regularly checked and therefore may not conform to all specifications.  

 8 See Vol. A of the Proceedings, Open Discussion, part 1 (P. Tzeferis) 9 See Vol. A of the Proceedings, representative of the Mining Enterprises Association, Mr Fedros10 See Vol. B of the Proceedings, Section B22 pp.29‐31 (R. Leivadaros) 11 (Mandatoy)  Law 1219/38  and  JMD  42279/24/1938.  The  last  was  amended  recently  by  the JMD 

12285/FEK/348/14‐02‐2014 

Page 10: 1h Diavouleysh Gia Adrani

[2014] [Πρακτικά1ηςΗμερίδαςΔιαβούλευσηςSNAPSEE]  

 111666ΤΟΜΟΣ Α 

Όπως  αναφέρθηκε  και  νωρίτερα,  παρά  τη  λειτουργία  του  θεσμού  των  Λατομικών  Περιοχών υπάρχει και σήμερα12 αδειοδότηση κατ’ εξαίρεση εκτός Λατομικών Περιοχών, και αυτό με την ανοχή και της Περιφερειακής και της Κεντρικής Διοίκησης. 

Στο  πλαίσιο  της  Ημερίδας  ετέθησαν  επίσης,  κυρίως  από  την  πλευρά  της  Βιομηχανίας,  τα θέματα αθέμιτου ανταγωνισμού που απασχολούν τον Κλάδο. Για παράδειγμα αναφέρθηκε ότι η  διάθεση  στην  αγορά  αδρανών  από  εκσκαφές  για  Δημόσια  Έργα  από  τους  εργολήπτες  / εργολάβους  συνιστά  αθέμιτο  ανταγωνισμό  προς  τα  λατομεία  αδρανών  και  εμποδίζεται  με νομοθετική  διάταξη.  Οι  δανειοθάλαμοι  αδρανών13  για  τα  δημόσια  έργα,  όπως  και  η πλεονάζουσα παραγωγή από κατασκευές,  τσιμεντάδικα ή άλλου είδους  έργα απασχολούν  τη Βιομηχανία,  διότι  στις  περιπτώσεις  αυτές  ενδέχεται  να  ανακύπτει  θέμα  αθέμιτου ανταγωνισμού.  Για  το  λόγο  αυτό  προτάθηκε  να  μπορούν  να  συνδυαστούν  οι  ανάγκες  ενός έργου με τη διάθεση Α΄ Υλών από παρακείμενα λατομεία και να ερμηνευτεί η ιδιοκατανάλωση από τους δανειοθαλάμους, η οποία θα πρέπει να εφαρμόζεται με τέλη υπερ ΟΤΑ. 

Προβλήματα παραβατικής συμπεριφοράς παρατηρούνται συχνά με τη διενέργεια παράνομων αμμοληψιών, εν μέρει επειδή δεν είναι πάντοτε σαφές το αν και πώς οριοθετείται η κοίτη ενός ποταμού, οπότε να είναι δυνατή η διάκριση μεταξύ της εξόρυξης για την διευθέτηση της κοίτης και  ενός  πιθανώς  λατομείου.  Από  το  ΥΠΕΚΑ  αναγνωρίζεται  ευθύνη  της  Πολιτείας,  για  την αποσαφήνιση  των  παραπάνω  ορίων.  Η  αδυναμία  αυτή  του  υφιστάμενου  πλαισίου  (σε συνδυασμό  και  με  ενδεχόμενη  αδυναμία  για  αποτελεσματικό  έλεγχο)  για  τη  διενέργεια  των αμμοληψιών, δημιουργεί ευνοϊκές προϋποθέσεις για την άσκηση παράνομων δραστηριοτήτων. Όπως  διατυπώθηκε  από  τους  εκπροσώπους  της  βιομηχανίας  κατά  την  Hμερίδα,  η  λήψη αδρανών  από  ποτάμια  και  χείμαρρους  γίνεται  εις  βάρος  της  λειτουργίας  των  οργανωμένων Λατομικών  Περιοχών,  χωρίς  Μελέτες  Περιβαλλοντικών  Επιπτώσεων,  χωρίς  ποιοτικές προδιαγραφές και χωρίς να λαμβάνεται υπόψη εάν υπάρχουν κοντά λατομεία που μπορούν να δώσουν υλικά πολύ καλύτερης ποιότητας14 (βλέπε και υποσημείωση 11 στη σελίδα 14). 

Η Πολιτεία έχει επιλέξει να δρα κατασταλτικά για την αντιμετώπιση της παράνομης λατομείας και  για  την  ενεργοποίηση  των  μηχανισμών  καταστολής  των  παράνομων  δραστηριοτήτων απαιτείται να γίνει καταγγελία, ενέργεια στην οποία αντιδρά η Βιομηχανία. Η θέση του ΥΠΕΚΑ είναι  σαφής  στο  σημείο  αυτό,  ότι  η  Πολιτεία  δεν  μπορεί  να  κάνει  τον  αστυνόμο  και  ότι  η Βιομηχανία  πρέπει  να  αναλάβει  τις  ευθύνες  της  όταν  εντοπίζει  περιπτώσεις  παράνομης δραστηριότητας. 

Τέλος,  από  την  πλευρά  της  Βιομηχανίας  υπάρχει  η  αίσθηση  ότι  παρόλο  που  υπάρχει  ένα αυστηρό  νομικό  πλαίσιο  και  πληθώρα  ελεγκτικών  αρχών,  οι  αρχές  είναι  απρόθυμες  ή  δεν μπορούν  να  σταματήσουν  τις  μη  νόμιμες  εξορυκτικές  δραστηριότητες,  με  αποτέλεσμα  να διατίθενται στην αγορά πληθώρα ποσοτήτων αδρανών υλικών, χωρίς σήμανση ποιότητας. 

Α.5.2.3 Το υπό επεξεργασία λατομικό νομοσχέδιο 

Πρόκειται  για  ένα  σχέδιο  νόμου  για  την  έρευνα  και  εκμετάλλευση  των  λατομικών  ορυκτών (αδρανών,  βιομηχανικών  ορυκτών  και  μαρμάρων),  το  οποίο  βρίσκεται  υπό  επεξεργασία  τα τελευταία 2‐3 χρόνια.                                                              12  Βλέπε ΤΟΜΟΣ Α των Πρακτικών, ‘Ανοιχτή Συζήτηση Μέρος 1ο’ (παρέμβαση Π. Τζεφέρη) 13  Βλέπε ΤΟΜΟΣ Β των Πρακτικών, Κεφ. Β.2.3 (Χ. Καβαλόπουλος) 14  Βλέπε ΤΟΜΟΣ Β των Πρακτικών, Κεφάλαιο Β.2.3, σελ. 40 

[Πρακτικά1ηςΗμερίδαςΔιαβούλευσηςSNAP‐SEE] [2014] 

  ΤΟΜΟΣ Α 111777 

As  it  was  already  mentioned,  despite  the  existing  framework  for  the  establishment  of Quarrying Areas, there is still permitting of quarries in locations other than the pre‐defined areas12 and this is known to both the regional and the central administrative authorities.  

During  the  discussion,  the  industry  representatives  made  several  references  to  unfair competition  issues which are affecting  the performance of  the Sector. For example  it was reported  that  the public works’ contractors may supply  the market with aggregates which are a direct product  from excavations  for the procured works. Such an activity constitutes unfair competition and is directly prohibited by the law. Temporary quarries which open up for  public  works,  as  well  as  the  over‐production  from  various  construction  projects  or cement production units  are  also  considered  an  issue by  the  industry because  again of13 

unfair  competition.  For  this  reason  it  was  proposed  to  consider  a  combination  of  the demand  for  a  specific  project  by  procuring  raw materials  from  nearby  quarries  and  to regulate  consumption  of  temporary  quarries  by  applying  some  fees  towards  local authorities.  

In addition, illegal quarrying activities are easy to occur during sand extraction, partially due to the fact that it is not always clear if and how the boundaries of river beds are established, which may make difficult the distinction between the actual cleaning up of rivers or streams (that  is  legal) and the  (illegal) operation of a regular quarry. From the Ministry of Environ‐ment and Climate Change it is recognized that this needs to be further regulated and clearly stated. This weakness of  the existing  framework  (in  combination with potential weakness for control) which is applied for sand & gravel excavation, “fascilitates” the accomplishment of illegal activities. As discussed by industry representatives, exploitation of sand & gravel in such a way constitutes unfair competition against organized quarries and Quarrying Areas, since  (for  the  illegal operations)  there  is  lack of Environmental  Impact Assessment Studies and quality controls. Furthermore,  there  is not  taken  into account  the potential  supply of the market with materials of higher grade coming from existing nearby legal quarries14.  

The Greek State reacts against all types of illegal quarrying in order to limitate it mainly after some kind of complaint has been submitted, which is something that the Industry does not like and disaggrees. The Ministry clearly  states  that  the State cannot police all operations and the Industry should also help when illegal quarrying is noticed. 

Finally,  the  Industry  indicated  that although  there  is a  strict  legal  framework  in place and many controlling authorities, the results are such that eventually the market is flooded with aggregates without any quality control. 

Α.5.2.3 The new quarry draft bill 

A  new  law  is  under  preparation  currently  which  will  regulate  the  exploration  and exploitation  issues  of  aggregates,  industrial  minerals  &  rocks  and  marbles  (“Quarrying Minerals”). The draft bill is under consideration during the last 2 or 3 years.   12 See Vol. A of Proceedings, ‘Open Discussion, part 1’ (P. Tzeferis) 13 See Vol. B of Proceedings, Section B.2.3 (X. Kavalopoulos) 14 See Vol. B of Proceedings, Section B.2.3, page 40  

Page 11: 1h Diavouleysh Gia Adrani

[2014] [Πρακτικά1ηςΗμερίδαςΔιαβούλευσηςSNAPSEE]  

 111888ΤΟΜΟΣ Α 

Από  την  πλευρά  της  η  Βιομηχανία  διαμαρτυρήθηκε  για  την  καθυστέρηση  στην  ψήφιση  του νομοσχεδίου το οποίο έχει στόχο την απλούστευση, στο μέτρο του δυνατού, των διαδικασιών και  τη σύντμηση  των  καθυστερήσεων στη  χορήγηση  των  εγκρίσεων  και αδειών,  οι  οποίες σε πολλές περιπτώσεις αποτρέπουν επενδυτικές πρωτοβουλίες και αποδυναμώνουν το επιχειρη‐ματικό  κλίμα  και  την  ανταγωνιστικότητα  της  Βιομηχανίας15.  Στο  νομοσχέδιο  δεν  έχει  γίνει κάποια σημαντική αλλαγή ή τροποποίηση της νομοθεσίας, έχουν γίνει σημειακές παρεμβάσεις και κύρια κωδικοποίηση16 της υφιστάμενης νομοθεσίας. Μεταξύ άλλων, σε αυτό εξετάζονται οι  προϋποθέσεις  εκμετάλλευσης  εντός  περιοχών  NATURA,  η  παράταση  των  αδειών εκμετάλλευσης  στα  60‐70  χρόνια  και  μια  ενιαία  άδεια  για  όλα  τα  λατομικά  ορυκτά  και πετρώματα,  καθώς  και  η  προστασία  των  Λατομικών  Περιοχών  από  κηρύξεις  τμημάτων  σε αναδασωτέα.  Επίσης  προβλέπεται  η  δυνατότητα  εγκατάστασης  μεταποιητικών  μονάδων (περιλαμβανομένων  και  μονάδων  ανακύκλωσης)  εντός  λατομικών  χώρων.  Ακόμη  στο νομοσχέδιο προβλέπεται17 να δοθεί ρητά η αρμοδιότητα στον περιφερειάρχη να διερευνά τις ανάγκες της περιφέρειάς  του σε αδρανή υλικά, ανά πενταετία και σε βάθος χρόνου 40  ετών, λαμβάνοντας  υπόψη  για  την  κάλυψή  τους  και  τα  δευτερογενή  υλικά  που  παράγονται  στην περιοχή  και  με  διαπιστωτική  πράξη  να  παίρνει  την  ευθύνη  για  τον  καθορισμό,  εφόσον απαιτείται,  των  Λατομικών  Περιοχών.  Πρόθεση  επίσης  του  Υπουργείου  είναι  να  περιοριστεί δραστικά (σταδιακά) η λειτουργία λατομείων εκτός Λατομικών Περιοχών, και να αναβαθμιστεί ο θεσμός των Λατομικών Περιοχών με συνεχή λειτουργία των σχετικών επιτροπών.  

Α.5.2.4 Το  πλαίσιο  που  διέπει  τη  διαχείριση  αποβλήτων  που  αποτελούν  δυνητικούς δευτερογενείς πόρους για την παραγωγή αδρανών 

Η  παραγωγή  αδρανών  στην  Ελλάδα  από  δευτερογενείς  πόρους  αποτέλεσε  αντικείμενο εισηγήσεων και εκτενούς συζήτησης στη βάση της  εναλλακτικής διαχείρισης υλικών όπως: α) Τα  εξορυκτικά απόβλητα,  β)  Τα Απόβλητα  Εκσκαφών Κατασκευών  και  Κατεδαφίσεων  (ΑΕΚΚ), και γ) Tα απόβλητα από τη δραστηριότητα της ΛΑΡΚΟ.   

Εξορυκτικά απόβλητα  

Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία18, η μεταλλεία και η λατομεία δημιουργούν το μεγαλύτερο ρεύμα αποβλήτων  στην  Ευρώπη  και  εξακολουθούν,  παρά  τις  προσπάθειες,  να  αποτελούν  το 30%  επί  των  συνολικά  παραγομένων  αποβλήτων  (στοιχεία  του  2010).  Στην  Ελλάδα,  τα εξορυκτικά απόβλητα δεν διέπονται από τη λοιπή νομοθεσία που διέπει τα απόβλητα εν γένει, δηλαδή δεν περιλαμβάνονται στο πεδίο εφαρμογής της Οδηγίας 2008/98/EΚ19, ούτε στο πεδίο εφαρμογής  του  πρόσφατου  νόμου  4042/2012.  Εντούτοις  το  θέμα  της  διαχείρισής  τους  δεν εναπόκειται πλέον στην καλή θέληση  του κάθε φορέα που τα παράγει.  Ειδικότερα,  για  τα εν λόγω απόβλητα ισχύει η Οδηγία 2006/21/EΚ (Mine Waste Directive), που έχει ενσωματωθεί στο Ελληνικό  Δίκαιο  με  την  ΚΥΑ  39624/2209/Ε103/2009  (ΦΕΚ  Β  2076).  Η  Επιτροπή  Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, έχει περαιτέρω εκδώσει το 2009 πέντε σχετικές αποφάσεις.  

                                                            15  http://www.oryktosploutos.net 16  Βλέπε ΤΟΜΟΣ Β των Πρακτικών, Κεφ. Β.2.1, σελ. 18 (Κ. Γεωργουλάκης) 17  Βλέπε ΤΟΜΟΣ Α των Πρακτικών, ‘Ανοιχτή Συζήτηση, Μέρος 2ο‘, Παρέμβαση κου Τζεφέρη 18  Βλέπε ΤΟΜΟΣ Β των Πρακτικών, Κεφ. Β.3.3, σελ. 55  (Κ. Αδάμ) 19  Βλέπε ΤΟΜΟΣ Β των Πρακτικών, Κεφ. Β.3.2, σελ. 49 (Ρ. Μπατμάνογλου) 

[Πρακτικά1ηςΗμερίδαςΔιαβούλευσηςSNAP‐SEE] [2014] 

  ΤΟΜΟΣ Α 111999 

The industry representatives complained about the delay in the voting by the parliament of this bill which aims to simplify as much as possible the process and to reduce the delays for approvals and permits, which  in many cases discourage  investment  initiatives and weaken the  competitiveness  of  the  Industry15.  It  seems  that  there  are  not  any  significant amendments to the prevailing laws in this draft bill but only minor interventions. The major goal  is  to  collect  and  incorporate16  all  the  existing  separate  laws,  decisions  and  other relevant provisions  into one unique  legislative document.  In the  framework of the specific proposal  the  following are considered, among other  issues: quarrying  inside Natura areas, extension of the exploitation permits’ duration to 60‐70 years and a uniform permit for all quarrying minerals and rocks, as well the protection of already established Quarrying Areas from their partial reforestation. In addition, it allows the installation of other industrial units (including recycling units) inside a quarry. Also, this law will ask the governor17 of a region to investigate the needs of his region in aggregates every 5 years and for horizon of 40 years, taking into account the secondary raw materials produced in the area as well for the market supply. After that, the Head of the Regional Governement will undertake the responsibility via  an  official  declaration  to  establish,  if  necessary,  Quarrying  Area/s.  The  Ministry  of Environment  and  Climate  Change  plans  to  gradually  reduce  drastically  the  number  of quarries  that  operate  outside  Quarrying  Areas,  by  upgrading  the  performance  of  this institution with the continuous operation of the commitees involved in the process of their establishment.  

Α.5.2.4 The  framework  for  managing  waste  which  constitute  potential  secondary resources for the production of aggregates 

Aggregates’ production  in Greece  from  secondary  resources was discussed extensively on the  grounds of  the alternative management of materials,  such as:  a) Extractive waste; b) Construction  and demolition waste  (C&DW);  and  c) Waste  from metallurgical operations, e.g. slag from the LARCO ferronickel factory. 

Extractive waste 

According to available data18, the mining and quarrying activities are producing the biggest waste stream in Europe, which, based on the 2010 data, constitutes about 30% of the totally produced waste. In Greece, the extractive wastes are not regulated by the same legislation which  is  applied  on waste  in  general,  namely  they  are  not  included  in  the  scope  of  the Directive  2008/98/EK19  neither  in  the  scope  of  the  recent  Law  4042/2012. However,  the management of this waste is not any more up to the producer’s good will. More specifically, the specific wastes are governed by the Directive 2006/21/EK (Mine Waste Directive), which was  transposed  into  the  Greek  law  with  the  JMD  39624/2209/E103/2009  (FEK  B2076). Furthermore, the European Commission has issued five related decisions in 2009.   15 www.oryktosploutos.net16 See Vol. B of the Proceedings, Section Β.2.1, page 18 (C. Georgoulakis) 17 See Vol. A of the Proceedings, ‘Open Discussion, part 2’ (P. Tzeferis) 18 See Vol. B of the Proceedings, Section B.3.3, page 55 (K. Adam) 19 See Vol. B of the Proceedings, Section B.3.2, page 49 (R. Batmanoglou)

Page 12: 1h Diavouleysh Gia Adrani

[2014] [Πρακτικά1ηςΗμερίδαςΔιαβούλευσηςSNAPSEE]  

 222000ΤΟΜΟΣ Α 

Μία  εξ  αυτών  είναι  η  Απόφαση  2009/360/ΕΚ  η  οποία  δίνει  τις  τεχνικές  απαιτήσεις  για  να χαρακτηριστούν τα εξορυκτικά απόβλητα ως αδρανή, επικίνδυνα, μη επικίνδυνα και μία άλλη η Απόφαση  2009/337/ΕΚ  που  καθορίζει  τα  κριτήρια  για  να  ταξινομηθούν  οι  εγκαταστάσεις διαχείρισης  εξορυκτικών  αποβλήτων.  Σύμφωνα  λοιπόν  με  την  κείμενη  νομοθεσία,  οι  φορείς που  διαχειρίζονται  εξορυκτικά  απόβλητα  υποχρεούνται  να  καταρτίσουν  Σχέδιο  Διαχείρισης Αποβλήτων  (ΣΔΑ),  που  υποβάλλεται,  θεωρείται  και  εγκρίνεται,  ενώ  για  τις  εγκαταστάσεις αποβλήτων, για να δοθεί έγκριση περιβαλλοντικών όρων προβλέπεται και άδεια λειτουργίας.  

Στο  πλαίσιο  της  Ημερίδας  δεν  αναφέρθηκαν  πολλά  στοιχεία  για  τις  παραγόμενες  ποσότητες των διαφόρων τύπων εξορυκτικών αποβλήτων της χώρας, εν μέρει λόγω του ότι το θέμα είναι αρκετά σύνθετο  και αφορά σε μεγάλο αριθμό διαφορετικών  τύπων  επιχειρήσεων.  Για παρά‐δειγμα20 από την εξόρυξη πετρωμάτων για την παραγωγή θραυστών αδρανών παράγονται ελά‐χιστα απόβλητα, λιγότερο από το 2% επί της παραγωγής ενός λατομείου. Αντίθετα, είναι γνω‐στό ότι από την εξόρυξη των μαρμάρων προκύπτουν πολύ μεγάλες ποσότητες στερεών αποβλή‐των,  που  παραμένουν  πέριξ  του  λατομικού  χώρου,  με  μερική  μόνο  αξιοποίησή  τους.  Στην περίπτωση αυτή η σχέση των παραγόμενων εξορυκτικών αποβλήτων προς χρήσιμα υλικά είναι μεγαλύτερη του 5:1. Η  ίδια η Βιομηχανία αναγνωρίζει21 ότι το ζήτημα των υπολειμμάτων από τις μαρμαρικές δραστηριότητες, είναι ένα τεράστιο θέμα που ο Κλάδος δεν έχει αντιμετωπίσει. 

Γενικά,  είναι  δυνατό  να  προκύπτουν  σημαντικές  ποσότητες  εξορυκτικών  αποβλήτων  από  την αναζήτηση, την εξόρυξη, την επεξεργασία και την αποθήκευση ορυκτών πόρων, τα οποία στην πλειοψηφία τους στοκάρονται στην ευρύτερη περιοχή του λατομικού / μεταλλευτικού χώρου. Στο πλαίσιο της Ημερίδας παρουσιάστηκε το παράδειγμα του ασβεστολίθου που εξορύσσεται ως στείρο αποκάλυψης από τη ΛΑΡΚΟ22, σε όλα τα μεταλλεία της εταιρείας και σε ποσότητες που  ανέρχονται  συνολικά  σε  περίπου  22  εκατ.  τόνους  ετησίως.  Η  εμπορική  αξιοποίησή  του εξαρτάται κυρίως από το κόστος μεταφοράς.   

Ένας  από  τους  στόχους  διαχείρισης  των  εξορυκτικών  αποβλήτων,  με  βάση  τις  κείμενες διατάξεις,  είναι  η  προαγωγή  της  αξιοποίησής  τους,  μέσω  της  ανακύκλωσης,  της επαναχρησιμοποίησης  ή  της  ανάκτησής  τους.  Εντούτοις,  απαραίτητη  προϋπόθεση  για  να αξιοποιηθεί  ένα  εξορυκτικό απόβλητο στη βιομηχανία  των αδρανών ως αδρανές υλικό,  είναι καταρχήν  να  είναι  κατά  το  δυνατόν  (γεωχημικά)  αδρανές,  και  σύμφωνα  με  την  Απόφαση 2009/359/ΕΚ, να ικανοποιούνται και τα πέντε κριτήρια που αυτή θέτει23. 

Απόβλητα Εκσκαφών, Κατασκευών και Κατεδαφίσεων (ΑΕΚΚ)  

Η  εναλλακτική  διαχείριση  των Αποβλήτων  Εκσκαφών,  Κατασκευών  και  Κατεδαφίσεων  (ΑΕΚΚ) διέπεται κύρια από το Ν. 2939/01, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει και εξειδικεύεται με την ΚΥΑ 36259/1757/Ε103/201024.  Η  τελευταία,  πέραν  των  ΑΕΕΚ,  εφαρμόζεται  στα  στερεά  απόβλητα από την κοπή μαρμάρων οικοδομικών εργασιών και στην περίσσεια σκυροδέματος. Εξαιρούν‐ται από το πεδίο εφαρμογής της: α) τα επικίνδυνα ΑΕΚΚ, β) τα εξορυκτικά απόβλητα, και γ) το χώμα και άλλα φυσικά υλικά, που έχουν εκσκαφθεί κατά τη διάρκεια κατασκευαστικών  

                                                            20  ΒλέπεΤΟΜΟΣ Β των Πρακτικών, Κεφ. Β.3.3, σελ. 57  (Κ. Αδάμ) 21  Βλέπε ΤΟΜΟΣ Β των Πρακτικών, Κεφ. Β.2.3, σελ. 38  (Χ. Καβαλόπουλος) 22  Βλέπε ΤΟΜΟΣ Β των Πρακτικών, Κεφ. Β.4.1, σελ. 68  (Χ. Ρισκάκης) 23  Βλέπε ΤΟΜΟΣ Β των Πρακτικών, Κεφ. Β.3.3, σελ. 55  (Κ. Αδάμ) 24  Βλέπε ΤΟΜΟΣ Β των Πρακτικών, Κεφ. Β.3.4, σελ. 62  (Δ. Σκορδίλης) 

[Πρακτικά1ηςΗμερίδαςΔιαβούλευσηςSNAP‐SEE] [2014] 

  ΤΟΜΟΣ Α 222111 

One of these  is the Decision 2009/360/EC which prescribes the technical conditions which are necessary  in order  to  characterize an extractive waste either  ‘inert’ or  ‘dangerous’ or ‘non‐dangerous’. Another one  is  the Decision 2009/337/EC which  sets  the  criteria  for  the classification  of  the  installations which  are managing  extractive waste.  According  to  the prevailing legislation, the legal entities that manage extractive waste are obliged to develop a Waste Management Plan (WMP) which has to be submitted to the competent authorities for  consideration and approval. As  far as  the waste  facilities are  concerned, an operation permit is required in order to get the necessary Approval of Environmental Conditions.  

Information on the quantities of the different types of extractive wastes produced in Greece was not presented in the consultation, partly due to the fact that this is a complicated issue concerning many different types of operations. For example20, the waste stemming from the quarrying operations  for  the production of crushed  rock aggregates  is  less  than 2% of  the total  aggregates’  production  volume.  In  contrast,  it  is  known  that  big  volumes  of  solid wastes are produced during marble extraction and usually  remain around  the quarry area with a partial exploitation. In the specific case, the ratio between the quantities of extractive waste to the corresponding quantities of useful material  is greater than 5:1. The Industry21 recognizes the fact that the waste produced due to marble operations is an important issue which has not been addressed adequately yet by them.  

In  general,  large  quantities  of  extractive  wastes  may  be  produced  during  exploration, exploitation, processing and storage of minerals and these are mostly stocked in the broader quarry / mine area. Within  this  framework,  the example of  the LARCO22 barren  rocks was presented  during  the  consultation.  Approximately  22  million  tones  of  limestone  are produced  as  by‐product  from  all  the  mines  of  the  Company  annually.  The  commercial utilization of this material depends mainly on the transportation cost. 

Last  but  not  least,  based  on  the  existing  legislative  provisions,  one  aim of  the  extractive wastes’ management  is  to  promote  their  exploitation  through  recycling,  reuse  or  further recovery. However, extractive waste should be as much as possible geochemically inert23 in order  to  be  possible  to  utilize  them  as  aggregates,  while  according  to  the  Decision 2009/359/EK, these wastes should comply with all the five criteria listed there. 

Construction and Demolition Waste (C&DW) 

The management of Construction and Demolition Waste (C&DW) is mainly regulated by the Law 2939/01 as specified by the JMD 36259/1757/E103/2010. The last is also applied to the solid waste stemming from marble cutting works and the excess concrete. Exclusions from the scope of the specific JMD are: a) The dangerous C&DW; b) The extractive waste; and c) Soils and other natural materials which have been extracted during construction activities,  

 20 See Vol. B of the Proceedings, Section B.3.3, page 57 (K. Adam) 21 See Vol. B of the Proceedings, Section B.2.3 (X. Kavalopoulos) 22 See Vol. B of the Proceedings, Section B.4.1, page 68 (X. Riskakis) 23 See Vol. B of the Proceedings, Section B.3.3, page 55 (K. Adam) 24 See Vol. B of the Proceedings, Section B.3.4, page 62 (D. Skordilis) 

Page 13: 1h Diavouleysh Gia Adrani

[2014] [Πρακτικά1ηςΗμερίδαςΔιαβούλευσηςSNAPSEE]  

 222222ΤΟΜΟΣ Α 

δραστηριοτήτων, εφόσον τα υλικά αυτά θα χρησιμοποιηθούν, στο χώρο από τον οποίο έγινε η εκσκαφή. Ειδικά για την περίσσεια των υλικών εκσκαφών από τα δημόσια και τα ιδιωτικά έργα, πρέπει  να  υποβάλεται  στις  Αρχές  Σχέδιο  Διαχείρισης  Αποβλήτων  (ΣΔΑ)  και  η  διαχείριση υπαγορεύεται από την Έγκριση Περιβαλλοντικών Όρων. 

Με  βάση  την  ισχύουσα  νομοθεσία,  ο  ανάδοχος  ή  ο  κύριος  ενός  σχετικού  έργου  έχει υποχρέωση25  να οργανώσει ή  να συμμετέχει  σε  Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης  (ΣΕΔ)  των ΑΕΚΚ  που  θα  παράγει,  στο  οποίο  να  προβλέπονται  εργασίες  συλλογής,  μεταφοράς, αποθήκευσης, επαναχρησιμοποίησης ή αξιοποίησής τους. Περαιτέρω, για την επεξεργασία των παραγόμενων ΑΕΚΚ, τα συστήματα πρέπει να συνεργάζονται με αδειοδοτημένες εγκαταστάσεις επεξεργασίας  για  τις  οποίες  ισχύει  εγκεκριμένη  Απόφαση  Έγκρισης  Περιβαλλοντικών  Όρων (ΑΕΠΟ).  Ο  Ελληνικός  Οργανισμός  Ανακύκλωσης  (ΕΟΑΝ)  είναι  εποπτευόμενος  φορέας  από  το ΥΠΕΚΑ  και  είναι  αρμόδιος  για  τη  χορήγηση  έγκρισης  στα  ΣΕΔ,  καθώς  επίσης  και  για  την οργάνωση  ελέγχων  της  λειτουργίας  των  συστημάτων.  Μέχρι  σήμερα  έχουν  εγκριθεί  και λειτουργούν 7  ΣΕΔ  και  περίπου 54  μονάδες  επεξεργασίας  των  ΑΕΚΚ  στη  χώρα  (η  διαδικασία ξεκίνησε  το 2011).  Εξαιτίας  της  ανάγκης  για  περιορισμό  του  κόστους  διακίνησης  των  υλικών αυτών,  τα  συστήματα  δεν  μπορούν  να  είναι  εθνικής  εμβέλειας  και  έτσι  καλύπτουν συγκεκριμένες γεωγραφικές περιοχές της χώρας. 

Με  την  ενσωμάτωση  των  κοινοτικών  οδηγιών  στην  εθνική  νομοθεσία  έχουν  τεθεί  εθνικοί στόχοι ανακύκλωσης οι  οποίοι  είναι:  μέχρι  το 2015,  η ανακύκλωση  /  ανάκτηση  των ΑΕΚΚ  να ανέλθει στο 50%  επί  του συνολικού βάρους  των παραγόμενων ποσοτήτων στη  χώρα και  στο 70% μέχρι το 2020. Ο στόχος αυτός είναι πολύ υψηλός και πάρα πολύ δύσκολο να επιτευχθεί στην Ελλάδα. Σύμφωνα με δημοσιευμένα στοιχεία26, το 80% περίπου του συνολικού ρεύματος των  ΑΕΚΚ  αποτελούν  τα  αδρανή  υλικά  (σκυρόδεμα,  τούβλα,  κεραμικά,  πλακίδια,  γύψος  και μπάζα  εκσκαφών)  και  επομένως οι  εργασίες ανακύκλωσης  και ανάκτησης που προβλέπονται στα ΣΕΔ, έχουν τη μεγαλύτερη βαρύτητα για την επίτευξη των εθνικών στόχων. Η ανακύκλωση των  εν  λόγω  υλικών  περιλαμβάνει:  α)  αντικατάσταση  πρωτογενών  αδρανών  στην  παραγωγή σκυροδέματος, β) χρήση τους ως υλικό βάσης σε έργα οδοποιίας και κατασκευαστικά έργα, ή γ) την εφαρμογή τους ως εναλλακτική πρώτη ύλη στην τσιμεντοβιομηχανία. Η ανάκτηση αφορά στις εργασίες επίχωσης σε ανενεργά λατομεία ή τη χρήση τους ως υλικό κάλυψης σε ΧΥΤΑ. 

Είναι  αναγκαίο  να  τονισθεί27  ότι  ενώ  για  τα  λατομεία  υπάρχει  σχετική  πρόνοια  στο χωροταξικόσχεδιασμό,  αντίθετα  ούτε  στο  γενικό  χωροταξικό  σχέδιο,ούτε  και  στα  ειδικά χωροταξικά  σχέδια  της  χώρας,  αντιμετωπίζεται  το  θέμα  της  χωροθέτησης  των  μονάδων επεξεργασίας  ΑΕΚΚ.  Βεβαίως,  σύμφωνα  με  το  Ν.  4030/2011,  άρθρο  40,  επιτρέπεται  η εγκατάσταση μονάδων επεξεργασίας ΑΕΚΚ σε ανενεργά λατομεία. Εντούτοις, στην περίπτωση αυτή  η  λειτουργία  τους  δεν  πρέπει  να  παρατείνεται  πέραν  του  χρόνου  αποκατάστασης  του λατομείου  που  ορίζεται  με  τη  σύμβαση  ανάθεσης  του  αναδόχου.  Η  αδειοδότηση  των εγκαταστάσεων  επεξεργασίας  που  βρίσκονται  στους  λατομικούς  /  μεταλλευτικούς  χώρους, διέπεται από τη λατομική νομοθεσία.  

                                                            25  Για τη συμμετοχή υπάρχουν κυρώσεις αστικές, διοικητικές και ποινικές και είναι αρκετά αυστηρές και 

αυτή ήταν η βασική αιτία που ανάγκασε τους παραγωγούς ΑΕΚΚ να συμμετέχουν σε ΣΕΔ.Βλέπε ΤΟΜΟΣ Β των Πρακτικών, Κεφ. Β.3.4, σελ. 62  (Δ. Σκορδίλης) 

26  Στοιχεία από το 4ο Παραδοτέο «Αναθεώρηση Εθνικού Σχεδιασμού Διαχείρισης Αποβλήτων» (Ιαν 2014), http://www.ypeka.gr/ 

27  Βλέπε ΤΟΜΟΣ Α των Πρακτικών, Κεφ. Α.7, ‘Ανοιχτή Συζήτηση, Μέρος 2ο’ παρέμβαση κας Κάρκα 

[Πρακτικά1ηςΗμερίδαςΔιαβούλευσηςSNAP‐SEE] [2014] 

  ΤΟΜΟΣ Α 222333 

provided  that  these  materials  will  be  used  again  in  the  same  area  where  they  were extracted.  Especially  for  the  excess  waste  materials  which  occur  during  the  excavation activities  involved  in  public  and  private  works,  a  Waste  Management  Plan  should  be prepared and submitted and the management of these materials should be included in the Approval Decision of the Environmental Conditions concerning the specific works. 

Based on the current legislation, an entity involved in the accomplishment of related works is  responsible  to  organize25  or  participate  in  an Alternative Management  System  for  the management of the C&DW that will be produced. The necessary collection, transportation, storage and  reuse or  reutilization activities  concerning  this waste must be envisaged and included in such a system. Furthermore, these systems should co‐operate for the processing of C&DW, with permitted facilities which are granted with the necessary Approval Decision of Environmental Conditions. The Greek Recycling Organization  (EOAN)  is an organization supervised by YPEKA and  is responsible  for approving these systems as well as to monitor their  operation.  Until  today  there  are  7  approved  systems  and  about  54  units  for  the processing  of  C&DW  (the  procedure  started  in  2011). Due  to  the  need  to  eliminate  the transportation cost of these materials, the systems cannot be organized on a national basis but should be targeted to specific geographical regions of the country.  

By  transposing  the  European  directives  into  national  legislation, Greece  has  set  national recycling targets as follows: the recycling / recovery of C&DW should be up to 50% of the total produced volume until 2015 and up to 70% of the total produced volume until 2020. This  is a  very high objective  and  is  considered  very difficult  to be  achieved. According  to published  data26  8%  of  the  total  C&DW  consists  of  inert  materials  (concrete,  bricks, ceramics, gypsum, etc.) and therefore the recycling and recovering processes envisaged  in the operation of the Alternative Management Systems will bear the main load for achieving the  national  targets.  Recycling  of  such  materials  includes:  a)  Substitution  of  primary aggregates for concrete production; b) Utilization of such material as base material  in road works and other construction works; and c) Application of these as alternate raw materials in the cement industry. Recovery includes backfilling of inactive quarries or material used to cover landfills. 

It should be emphasized27 that, although quarries are included in land use planning, C&DW processing facilities are not foreseen in spatial plans. On the other side, according to the Law 4030/2011, Article 40, the C&DW processing facilities can be established in inactive quarries. However  in  this  case  the  operation  of  these  facilities  should  not  exceed  the  quarry restoration timeframe as set in the related contract. The permitting of processing facilities in general  which  are  located  inside  quarries  or  mining  areas  is  governed  by  the  related quarrying legislation.  

 25 The  liabilities,  administrative  sanctions  and  economic  penalties which  are  envisaged  are  very 

strict and  this was  the basic motivation  for  the C&DW producers  to participate  in Systems  for Alternative Management. See Vol. B of the Proceedings, Section B.3.4,page 62 (D. Skordilis) 

26 4th Deliverable,“Revision of National Waste Management Planning”, January 2014, www.ypeka.gr27 See Vol. A of the Proceedings, Section A.7, ‘Open Discussion Part 2’ (E. Karka)

Page 14: 1h Diavouleysh Gia Adrani

[2014] [Πρακτικά1ηςΗμερίδαςΔιαβούλευσηςSNAPSEE]  

 222444ΤΟΜΟΣ Α 

Αντίθετα  όταν  αυτές  βρίσκονται  εκτός,  διέπεται  από  το  Ν. 3982/201128.  Είναι  αυτονόητο  ότι μονάδες ανακύκλωσης που εγκαθίστανται εντός ΒΙ.ΠΕ. παίρνουν εύκολα άδεια λειτουργίας.  

Έντονος και από αρκετούς συμμετέχοντες υπήρξε ο προβληματισμός ως προς τη σπουδαιότητα  των ΑΕΚΚ για την παραγωγή αδρανών29. Όχι άδικα, αν λάβει κανείς υπόψη ότι, σύμφωνα με τα επίσημα  στοιχεία  της  ΕΛ.ΣΤΑΤ.,  η  παραγωγή  ΑΕΚΚ  (μη  περιλαμβανομένων  των  υλικών Εκσκαφών) για το έτος 2010 ήταν 2,08 εκατ. τόνοι και έκτοτε βαίνει μειούμενη με μέσο ετήσιο ποσοστό  μείωσης  25%.  Με  βάση  τις  εκτιμήσεις  της  ΕΛ.ΣΤΑΤ.,  η  ετήσια  παραγωγή  ΑΕΚΚ αναμένεται να φθάσει το κατώτερο επίπεδο το 2015, με 480.000 τόνους, ενώ το 2020 η ετήσια παραγωγή αναμένεται να έχει ύψος 690.000 τόνους (μεταβολή ~‐67% σε σχέση με το 2010).  

Βιομηχανικά απόβλητα  

Στο πλαίσιο της Ημερίδας, αναφέρθηκαν οι δυνατότητες αξιοποίησης των παραπροϊόντων της ΛΑΡΚΟ30, που είναι: α) κυρίως ασβεστόλιθος, που εξορύσσεται, όπως αναφέρθηκε παραπάνω, για την αποκάλυψη του σιδηρονικελιούχου μεταλλεύματος από τα μεταλλεία της, β) η σκωρία ηλεκτροκαμίνων,  που προκύπτει από  την  καμίνευση  του μεταλλουργικού μίγματος με  ετήσια παραγωγή  ~2  εκατ.  τόνους  και  η  οποία  αξιοποιείται  για  την  παραγωγή  υλικού  αμμοβολής (~300.000  τόνους  ετησίως)  και  ως  προσθετικό  τσιμέντου,  και  γ)  ο  σπιλίτης,  ηφαιστειακό πέτρωμα,  που  συν‐εξορύσσεται  με  το  σιδηρονικελιούχο  μετάλλευμα  στα  μεταλλεία  της Εύβοιας  και  αξιοποιείται  για  την  παραγωγή αντιολισθητικών αδρανών.  Η  χρήση  της  σκωρίας διεκόπη  λόγω  της  εφαρμογής  του  προτύπου  EN197‐1,  στο  οποίο,  η  κατηγορία  των  βιομηχα‐νικών ποζολανών όπως η εν λόγω σκωρία, τελικά δεν εντάχθηκε ως υλικό τσιμέντου. Έχει υπο‐βληθεί, μέσω του ΕΛΟΤ, αίτημα στην Ε.Ε για την τροποποιητική ένταξη της σκωρίας στο πρό‐τυπο EN197‐1. Ανακεφαλαιώνοντας,  μόνο  το 2,5%  περίπου  των φυσικών πόρων που εξορύσ‐σονται  ετησίως,  από  τα  26  εκατ.  τόνους  για  την  παραγωγή  σιδηρονικελίου  τελικά αξιοποιούνται.   

 

Α.5.3  Προκαταρκτικές προτάσεις για το βιώσιμο σχεδιασμό των αδρανών στην Ελλάδα  

Σε  συνέχεια  των  όσων  αναφέρθηκαν  στο  προηγούμενο  κεφάλαιο  (Α.5.2),αλλά  και  όσων  θα αναφερθούν παρακάτω, γίνεται αντιληπτό ότι υπάρχουν ανοιχτά ζητήματα στη χώρα μας, όσον αφορά στο βιώσιμο σχεδιασμό των αδρανών. Όπως και σε όλες σχεδόν τις υπόλοιπες χώρες της ΝΑ Ευρώπης,  έτσι  και εδώ  (αποτελέσματα έργου SARMA  και πρόδρομα αποτελέσματα έργου SNAP‐SEE),  υπάρχει  έλλειψη  δεδομένων  για  την  υποστήριξη  του  σχεδιασμού  και  απουσία σχεδιασμού που να λαμβάνει υπόψη  τα πρωτογενή και δευτερογενή αδρανή και  για  το λόγο αυτό η επίτευξη βιώσιμου σχεδιασμού αποτελεί μια σημαντική πρόκληση31. Είναι σαφές ότι ο σχεδιασμός των αδρανών, βιώσιμος ή μη, είναι υπόθεση του Κράτους,το οποίο θα πρέπει να διασφαλίζει τη διαθεσιμότητά τους για τις ανάγκες της κοινωνίας, σε βραχυ‐, μεσο‐ και μακρο‐πρόθεσμο επίπεδο.  

                                                            28  Βλέπε ΤΟΜΟΣ Β των Πρακτικών, Κεφ. Β.2.2 (Ρ. Λειβαδάρος) 29  Βλέπε ΤΟΜΟΣ Α των Πρακτικών, Κεφ. Α.7, Ανοιχτή Συζήτηση, σελ. 40 30  Βλέπε ΤΟΜΟΣ Β των Πρακτικών, Κεφ. Β.4.1 (Χ. Ρισκάκης) 31  Βλέπε ΤΟΜΟΣ Β των Πρακτικών, Κεφ. Β.1.3, σελ. 4 (Κ. Χατζηλαζαρίδου) 

[Πρακτικά1ηςΗμερίδαςΔιαβούλευσηςSNAP‐SEE] [2014] 

  ΤΟΜΟΣ Α 222555 

The operation of processing facilities outside quarries is regulated by the Law 3982/201128. It is self‐evident that units located in Industrial Parks can easily obtain an operation permit. 

During  the  consultation,  an  intensive  debate  took  place  among  the  participants  on  the significance  of  C&DW  for  aggregates’  production29.  This  is  partially  explained  by  the  fact that, according to the Hellenic Statistical Authority (EL.STAT.), the Greek C&DW production for  the  year  2010  (not  including  excavation waste materials) was  2,08 million  tones  and since  then  it  is  decreasing  constantly  with  an  annual  rate  of  25%.  According  to  the estimations of the same authority, the annual C&DW production is expected to reach a low level in 2015 with 480.000 tones, while  it  is envisaged to be around 690.000 tones  in 2020 (approximately ‐67% compared to the corresponding figure of 2010). 

Industrial waste  

Within  the  framework of  the  specific event,  the  representative of  LARCO30 presented  the potential  of  utilizing  their  byproducts which  are:  a)  Limestone which  consists  the  barren rocks during mining of the ferronickel ore; b) Electric furnace slag which is produced during the  ferronickel metallurgical process, with an annual production of about 2 million  tones, which  is partially utilized as  sand blasting material  (about 300.000  tones annually) and as cement additive; c) Spilite which is a volcanic rock which is co‐mined with the ferronickel ore at  the  Euboea  mines  and  is  utilized  for  the  production  of  aggregates  for  non‐slip applications.  The  use  of  slag was  discontinued  due  to  the  enforcement  of  the  EN  197‐1 Norm, because industrial pozzolanes like this slag were not included as appropriate cement materials. A request has been submitted  to  the EU  through ELOT asking  to  include slag  in the scope of the EN 197‐1 Norm. To sum up, only ~2,5% of the 26 million tones of natural resources which are mined annually for the production of ferronickel are finally utilized. 

 

Α.5.3 Preliminary proposals for the sustainable planning of aggregates in Greece  

Further  to  the discussion  in Section A.5.2 and  the  facts discussed below,  it  is evident  that there  are  open  issues  in  our  country  regarding  sustainable  planning  for  aggregates.  As discussed in the SARMA project and shown in initial reports for the SNAP‐SEE project, there is a  lack of data  for  the  support of  this planning and more‐over  there  is no planning  that includes primary and secondary aggregates  in Greece and almost all the other countries  in Southeast Europe. For this reason, achieving sustainable planning is a great challenge31. It is clear  that  planning  for  aggregates  (sustainable  or  not)  is  a  State  objective which  should ensure their availability to cover the needs of the society in a short, medium and long term.  

  28 See Vol. B of the Proceedings, Section B.2.2 (R. Livadaros) 29 See Vol. A of the Proceedings, Section A.7, ‘Open Discussion’, page 40 30 See Vol. B of the Proceedings, Section B.4.1 (X. Riskakis) 31 See Vol. B of the Proceedings, Section B.1.3, page 4 (K. Hatzilazaridou) 

Page 15: 1h Diavouleysh Gia Adrani

[2014] [Πρακτικά1ηςΗμερίδαςΔιαβούλευσηςSNAPSEE]  

 222666ΤΟΜΟΣ Α 

Προϋπόθεση για  να είναι ο σχεδιασμός βιώσιμος  είναι η  εφαρμογή  των αρχών  της Βιώσιμης Διαχείρισης Πόρων  (SARM32)  και  της  Βιώσιμης Προμήθειας Αδρανών  (SSM33). Με  τη  Βιώσιμη Διαχείριση των Πόρων για την Παραγωγή Αδρανών  (SARM) επιτυγχάνεται η αποδοτική και με περιορισμένες περιβαλλοντικές και κοινωνικές επιπτώσεις εξόρυξη, καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής ενός λατομείου, συμπεριλαμβανομένης και της διαχείρισης των αποβλήτων του. Αναπόσπαστα, με  την  εφαρμογή  των αρχών  για Βιώσιμη Προμήθεια Αδρανών  (SSM),  επιδιώκεται η  κάλυψη των αναγκών μιας περιοχής σε αδρανή, μέσα από ένα ισορροπημένο μείγμα, τόσο πόρων που προέρχονται από την εξόρυξη, όσο και προίόντων από δραστηριότητες ανακύκλωσης. 

Για  την  αποτελεσματική  εφαρμογή  των  αρχών  για  το  βιώσιμο  σχεδιασμό  είναι  αναγκαία  η ανάπτυξη και εφαρμογή των κατάλληλων πολιτικών και του αναγκαίου νομοθετικού πλαισίου. Σε αυτό το πνεύμα η«Εθνική Πολιτική για την Αξιοποίηση των Ορυκτών Πρώτων Υλών» (2012), ήρθε  να  καλύψει  ένα  μεγάλο  κενό.  Σε  αυτό  το  έγγραφο,  προβλέπονταν  η  μακροχρόνια διασφάλιση της τροφοδοσίας της αγοράς με φτηνά αδρανή υλικά και η θεσμοθέτηση του νέου λατομικού νόμου. Κάποιες από τις ενέργειες που προβλέπονταν έχουν αντιμετωπιστεί από το σχετικό νομοσχέδιο, το οποίο όμως ακόμη δεν έχει ψηφιστεί. Στο ίδιο πνεύμα, διαπιστώνεται από  τη  Βιομηχανία  ότι  θα  πρέπει  να  γίνουν  κάποια  σοβαρά  βήματα  για  την  ουσιαστική εφαρμογή της εθνικής μεταλλευτικής μας πολιτικής και να υπάρξει ένα μακροχρόνιο όραμα και μια στρατηγική για την εκμετάλλευση των Ορυκτών Πόρων, με πυλώνα τη βιώσιμη ανάπτυξη. 

Η  βιώσιμη  ανάπτυξη  για  τα  λατομεία  αδρανών  υλικών  προϋποθέτει  την  εξάλειψη  της παράνομης λατόμευσης και της παράνομης διακίνησης λατομικών προϊόντων, την απλοποίηση των  αδειοδοτικών  διαδικασιών  και  την  ενίσχυση  ενός  γόνιμου  διαλόγου  και  συνεργασίας μεταξύ όλων των συμ‐μετόχων. Συνεπώς θα πρέπει να ενισχυθεί / υποστηριχθεί  ο θεσμός των Λατομικών  Περιοχών,  ώστε  το  μεγαλύτερο  ποσοστό  των  παραγόμενων  αδρανών  να προέρχεται,κατά προτεραιότητα, από λατομεία που λειτουργούν εντός αυτών. Όλα τα δομικά υλικά  που  χρησιμοποιούνται  στις  κατασκευές,  πρέπει  να  έχουν  πιστοποίηση  CE  και  όλοι  οι παραγωγοί  σκυροδέματος  θα  πρέπει  να  απαιτούν  πιστοποίηση  για  τα  αδρανή  διότι  άλλως ανοίγονται δρόμοι για παράνομη διάθεση αυτών των υλικών. 

Το  νομικό‐θεσμικό  πλαίσιο  θα  πρέπει  να  απλοποιηθεί    διότι  χαρακτηρίζεται  από  πληθώρα νόμων, αποφάσεων, κανονισμών που καθιστούν δύσκολη και με σημαντικές καθυστερήσεις την αδειοδότηση.  Χρειάζονται  κατάλληλα  στελεχωμένες  υπηρεσίες  και  στην  Περιφέρεια  και  στο κέντρο  για  γρήγορη  αδειοδότηση,  αλλά  και  έλεγχο  των  λατομείων.  Για  το  λόγο  αυτό προτείνεται  να  ενισχυθεί  η  στελέχωση  των  υπηρεσιών  ελέγχου  των  δραστηριοτήτων εξορυκτικής βιομηχανίας  και  ιδιαίτερα οι  Επιθεωρήσεις Μεταλλείων34,  καθώς  και η  ενίσχυση του  Ι.Γ.Μ.Ε.Μ.35  έτσι ώστε  να μπορεί  να  επιτελεί αρτιότερα  το  καθήκον  του,  που  είναι πολύ‐πολύ σημαντικό. Η δουλειά  της Περιφέρειας δεν πρέπει  να  τελειώνει με  τον καθορισμό μιας Λατομικής Περιοχής ή την έγκριση μια άδειας. Για την εφαρμογή της νέας νομοθεσίας πρέπει να  γίνονται  στοχευμένες  δράσεις  στις  Περιφέρειες.  Η  Ένωση  Περιφερειών  Ελλάδος  (ΕΝ.ΠΕ.) είναι  ένας  βασικός  εταίρος.  Γι’  αυτό  προτείνεται  να  ενισχυθεί  η  συνεργασία  ΥΠΕΚΑ  και Περιφερειακών Αυτοδιοικήσεων μέσω και της ΕΝ.ΠΕ.. 

                                                            32  SARM = Sustainable Aggregates Resource Management 33  SSM = Sustainable Supply Mix 34  Σ.τ.σ.: οι οποίες σήμερα τελούν υπό κατάργηση και ενσωμάτωση στο Σώμα Επιθεωρητών Περ/ντος 35  Βλέπε ΤΟΜΟΣ Β των Πρακτικών, Κεφ. Β.2.2 (Ρ. Λειβαδάρος) 

[Πρακτικά1ηςΗμερίδαςΔιαβούλευσηςSNAP‐SEE] [2014] 

  ΤΟΜΟΣ Α 222777 

Planning of aggregates can be sustainable only if there is implementation of the Sustainable Resources  Management  (SARM32)  and  the  Sustainable  Supply  (SSM33)  principles.  By enforcing the SARM principle one can achieve resource efficiency and extraction activities, including waste management, with limited environmental and social impacts over the whole life cycle of a quarry. Furthermore, by  implementing the SSM principle, the objective  is to cover  the needs of a region  in aggregates  through a balanced mix of resources  that come from extraction as well as from recycling activities.  

The appropriate policies and  the corresponding  legal  framework should be developed and applied  in  order  to  succeed  efficient  implementation  of  the  sustainable  development principles.  In  this  context  the  National  Policy  for  the  Exploitation  of Mineral  Resources (2012)  covers  a  big  gap.  The  long  term  supply  of  the market  with  low  cost  aggregate materials,  as  well  as  the  establishment  of  a  new  quarry  law  were  envisaged  in  this document. Some of these actions have already been included in the quarry draft bill, which has not come yet into force. In the same spirit, the Industry acknowledges that further steps are needed  in order to  implement the national mining policy, while there should be a  long term  strategic  vision  for  the  exploitation  of mineral  resources within  the  framework  of sustainable development.    

A sustainable development  in  the sector of aggregates means  that  there will be no  illegal quarrying  and  illegal  transport  of  quarry  products,  while  permitting  processes  will  be simplified  and  the  dialogue  among  stakeholders  will  be  enhanced.  Consequently,  the institution  of Quarrying  Areas must  be  supported  and  further  strengthened,  so  that  the majority  of  the  aggregates  produced  in  the  Country  will  come  from  quarries  operating within  such  an  area.  All  the  structural materials  used  in  construction  should  have  a  CE certificate  and  all  ready  ‐ mixed  concrete  producers  should  demand  certification  for  the aggregates they use, otherwise it is possible that illegal quarrying is promoted.  

The  legal  framework should be simplified because  it  is characterized by multitude of  laws, decisions,  regulations  which  introduce  many  delays  in  the  permitting  process.  The competent  services,  both  central  and  regional,  should  be  sufficiently  staffed  in  order  to achieve quick permitting processes and monitoring actions. For this reason it is proposed to strengthen the staffing of the authorities monitoring the activities of the extraction industry and especially the Mining Inspectorates34 and the Institute of Geology (IGME35) so that the last  can perform more efficiently. The  role of each Regional Government  should not end with  the  establishment  of  a  Quarrying  Area,  or  with  issuing  a  mining  permit.  For  the successful  implementation  of  the new  legislation, which  is  currently  under  development, there  should  be  targeted  actions  in  the  Regions.  The  Union  of  Regional  Governments (EN.PE.)  is an  important  stakeholder.  For  this  reason  it  is proposed  to  strengthen  the  co‐operation between YPEKA and the Regional Governments through EN.PE..  

 32 SARM = Sustainable Aggregates Resource Management 33 SSM = Sustainable Supply Mix34 Mine inspectorate will be merged with the environmental inspectorate agency35 See Vol. B of the Proceedings, Section B.2.2 (R. Livadaros) 

Page 16: 1h Diavouleysh Gia Adrani

[2014] [Πρακτικά1ηςΗμερίδαςΔιαβούλευσηςSNAPSEE]  

 222888ΤΟΜΟΣ Α 

Στόχος  είναι  η προώθηση  των διαδικασιών  χωροθέτησης Λατομικών Περιοχών  και  τροποποί‐ηση των ορίων των υφιστάμενων, όπου απαιτείται. Οι σχετικές πρωτοβουλίες προτείνεται να αναληφθούν από το ΥΠΕΚΑ. Ακόμη προτείνεται να προωθηθεί36 άμεσα η διάταξη για την άρση των  αναδασώσεων  σε  χωροθετημένες  Λατομικές  Περιοχές  και  τη  μεταφορά  της  σχετικής αρμοδιότητας από το Συμβούλιο Άρσης Αναδασώσεων στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση. 

Για το βιώσιμο σχεδιασμό των αδρανών θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη όλοι οι πόροι που δυνητικά μπορούν  να  χρησιμοποιηθούν  για  την παραγωγή αδρανών,  όπως  είναι  τα ΑΕΚΚ,  τα εξορυκτικά απόβλητα ή και  τα αδρανή βιομηχανικά απόβλητα. Προτείνεται  να υπάρξει νομο‐θετική ρύθμιση για συμμετοχή στο συνολικό μίγμα και αδρανών που προέρχονται από διεργα‐σίες ανακύκλωσης δευτερογενών πόρων όπως τα παραπάνω. Για την Ελλάδα μεσο‐πρόθεσμα, ιδιαίτερη βαρύτητα και σημασία φαίνεται να έχουν τα εξορυκτικά απόβλητα (π.χ. στείρα απο‐κάλυψης),  τόσο  λόγω  των  μεγάλων  διαθέσιμων  ποσοτήτων,  όσο  και  από  την  άποψη  της  κα‐ταλληλότητας. Για τη σωστή  διαχείριση των εν λόγω αποβλήτων είναι απαραίτητο να ολοκλη‐ρωθεί για όλη την Επικράτεια η διαδικασία χαρακτηρισμού τους προκειμένου ο κάθε παραγω‐γός να μπορεί να αξιοποιήσει το υλικό του, σαν ένα υλικό αδρανές για τις κατασκευές. Σε αυτή την κατεύθυσνη έχει εργαστεί σημαντικά το Ι.Γ.Μ.Ε.Μ. με σχετικά ερευνητικά έργα του Γ΄ ΚΠΣ, και  εξακολουθεί  να  εργάζεται  μέσω  έργων  ΕΣΠΑ,  ενώ  επιπλέον  διαθέτει  την  υλικοτεχνική υποδομή, μέσω των διαπιστευμένων εργαστηρίων του, για χαρακτηρισμό των υλικών.  

Ο  προσδιορισμός  των  αναγκών  της  αγοράς  αδρανών  στη  χώρα  μας  δεν  τεκμηριώνεται  με σύγχρονες τεχνικές πρόβλεψης (demand forecast methodologies), οι οποίες θα πρέπει να προη‐γούνται οποιουδήποτε βιώσιμου σχεδιασμού. Ο κεντρικός σχεδιασμός37 (νομοθεσία και πολιτι‐κές) γίνεται στο επίπεδο των Υπουργείων και των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων όπου ανήκει το Τμήμα  Ορυκτών  Φυσικών  Πόρων  της  Δ/νσης  Τεχνικού  Ελέγχου  της  Γενικής  Δ/νσης  Περιβαλ‐λοντικής  και  Χωροταξικής  Πολιτικής  ή  Χωροταξικού  Σχεδιασμού.  Οι  Τοπικές  Αυτοδιοικήσεις (Περιφέρειες) έχουν σημαντικές αρμοδιότητες στα όρια ευθύνης τους, μέσω της Δ/νσης Βιομη‐χανίας,  Ενέργειας  και  Φυσικών  Πόρων,  στην  οποία  ανήκουν  τα  λατομεία.  Στην  Οργανωτική Δομή του ΥΠΕΚΑ υπάρχουν τρεις ανεξάρτητοι κλάδοι που σχετίζονται με το Βιώσιμο Σχεδιασμό των Αδρανών:  (1) η Γενική Δ/νση Φυσικού Πλούτου υπό τον Υφυπουργό στην οποία ανήκει η Δ/νση Λατομείων, Μαρμάρων και Αδρανών Υλικών, 2) η Γενική Δ/νση Περιβάλλοντος υπό τη Γε‐νική Γραμματέα ΥΠΕΚΑ στην οποία εντάσσεται το Τμήμα Στερεών Αποβλήτων, και 3) η Γενική Γραμματεία Χωροταξίας και Αστικού Περιβάλλοντος υπό τον Αναπληρωτή Υπουργό, στην οποία ανήκει η Δ/νση Χωροταξίας). Στο πλαίσιο αυτό και επειδή δεν είναι ξεκάθαρο πως αυτοί οι κλά‐δοι συμπράττουν, είναι αναγκαίο να αναπτυχθούν οι κατάλληλες γέφυρες συνεννόησης και επι‐κοινωνίας που θα επιτρέπουν την πραγματοποίηση σχεδιασμού και μάλιστα βιώσιμου σχεδια‐σμού για κάλυψη των αναγκών της χώρας με αδρανή κατάλληλων ποιοτικών χαρακτηριστικών.  

Στο πλαίσιο  της Ημερίδας δεν συζητήθηκε το θέμα της παραγωγής και διαχείρισης των απαι‐τούμενων για το σχεδιασμό δεδομένων, καθώς και το πως συνεργάζονται επί αυτού οι συναρ‐μόδιες αρχές. Στόχος είναι να αποτελέσει αντικείμενο της 2ης ημερίδας. Πρόθεση των εταίρων, αλλά  και  πρόταση  από  πολλούς  συμμετέχοντες  είναι  να  προωθηθούν  τα  αποτελέσματα  της ημερίδας προς τις Αρμόδιες Αρχές Σχεδιασμού και τους λοιπούς συμ‐μετόχους. 

                                                            36  Βλέπε ΤΟΜΟΣ Β των Πρακτικών, Κεφ. Β.2.2 (Ρ. Λειβαδάρος) 37  Βλέπε ΤΟΜΟΣ Β των Πρακτικών, Κεφ. Β.3.1 (Φ. Χαλκιοπούλου) 

[Πρακτικά1ηςΗμερίδαςΔιαβούλευσηςSNAP‐SEE] [2014] 

  ΤΟΜΟΣ Α 222999 

The  aim  is  to  promote  the  processes  for  the  establishment  of  new  Quarrying  Areas  or modify  the  boundaries  of  the  existing  ones,  wherever  such  an  action  is  needed.  The initiative  is  proposed  to  be  undertaken  by  YPEKA.  Also,  it  is  proposed  to  promote36  the appropriate provisions  in order to stop re‐fosteration actions  in Quarrying Areas which are already sited and established, as soon as possible. This competence should be given to the Regional Administrations instead of the Council for Removal of Re‐fosterations.   

For the sustainable planning of aggregates, all resources that could potentially be used for aggregates’ production, such as C&DW, extractive and/or  inert  industrial wastes should be taken  into account. An appropriate provision  is required potentially which will  impose  the participation of secondary products in the total mix of aggregates. For Greece regarding mid term planning  it seems that extractive wastes (e.g. overburden) are significant due both to the  large quantities produced and also due  to  suitability of  the materials’ quality. For  the efficient management of this waste it is necessary to complete the procedure for the chara‐cterization of  the materials,  so  that each waste producer can utilize  the  inert  fractions as aggregates  for  construction.  In  this  direction,  IGME  has  done  a  lot  of work within  past research  projects  of  the  3rd  Community  Support  Framework  and  is  still working  through projects in the 4th Community Support Framework, while the Institute has also the necessary materials’ testing infrastructure, through its corresponding accredited laboratories.  

The determination of the market needs for aggregates  in our country  is not  justified using demand  forecast  methodologies  which  should  always  be  used  prior  to  any  sustainable development planning. Central planning37  (i.e.  legislation and policies)  is completed at  the level  of ministries  and  regional  administrations  where  one  can  find  the  Department  of Natural Resources under  the Directorate of Technical Control, which  is  further  included  in the General Directorate  of  Environment.  The  Regional Governments  have  also  important competences  through  the  Directorate  of  Industry,  Energy  and  Natural  Resources  that  is responsible for quarrying. After examination of the organization chart of YPEKA, one can see that  there are  three  independed branches  that are  related  to  the Sustainable Planning of Aggregates:  (1)  The  Directorate  of  Natural  Resources  under  the  Vice  Minister  (which includes the Department of Quarries, Marbles and Aggregate Materials); (2) The Directorate of Environment under  the General Secretary of YPEKA  (which  includes  the Department of Solid Wastes);  (3)  The  Directorate  of  Land  Planning  and  Urban  Environment  under  the Deputy Minister  (which  includes the Department of Land Planning).  In this  framework and because it is not clear how these branches collaborate it is necessary to develop the proper communication  channels which will  allow  sustainable planning  and with  a  proper  quality characteristics.  

Within  the  framework of  this consultation  the  topics of how  to obtain  the data which are necessary  for planning and how  the different authorities  should  collaborate  towards  that end  was  not  discussed.  It  is  planned  that  this  will  be  part  of  the  second  stakeholder consultation  event.  Many  participants  proposed  that  the  results  of  this  first  workshop should  be  communicated  to  the  Competent  Planning  Authorities  and  the  other stakeholders.  36 See Vol. B of the Proceedings, Section B.2.2 (R. Livadaros) 37 See Vol. B of the Proceedings, Section B.3.1 (F. Chalkiopoulou) 

Page 17: 1h Diavouleysh Gia Adrani

[2014] [Πρακτικά1ηςΗμερίδαςΔιαβούλευσηςSNAPSEE]  

 333000ΤΟΜΟΣ Α 

Α.6 ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗΤΩΝΚΥΡΙΟΤΕΡΩΝΣΗΜΕΙΩΝΤΩΝΕΙΣΗΓΗΣΕΩΝ38

 

Ζ. Αγιουτάντης (Πολυτεχνείο Κρήτης): «Επισκόπηση του προγράμματος και των στόχων της διαβούλευσης» 

Πρώτος  στόχος  της  σημερινής  ημερίδας  είναι  η  ανοιχτή  συνεργασία  με  τους  φορείς  που εμπλέκονται στα θέματα σχεδιασμού αδρανών στη χώρα μας. 

Τα ερωτήματα που μπαίνουν στο πλαίσιο της διαβούλευσης, είναι: 

1.  Ποια είναι η κατάσταση στην Ελλάδα σχετικά με το βιώσιμο σχεδιασμό αδρανών, 

2.  Ποιοι  φορείς  είναι  υπεύθυνοι  για  το  σχεδιασμό  και  εάν  αυτοί  οι  φορείς  συνεργάζονται μεταξύ τους 

3.  Ποιοι  είναι  οι  εμπλεκόμενοι  εταίροι  στο  βιώσιμο  σχεδιασμό.  Ερώτημα αποτελεί  εάν  εκτός από τους παρευρισκόμενους υπάρχουν και άλλοι φορείς που θα έπρεπε να προσκληθούν σε επόμενη ημερίδα. 

4.  Ποιες  είναι  οι  πολιτικές  που  εφαρμόζονται  σχετικά  με  την  αξιοποίηση  των  δευτερογενών πόρων των αδρανών, ένα μεγάλο θέμα για την Ελλάδα. 

5.  Ποια είναι τα κυριότερα εμπόδια και προκλήσεις που ζητούν επίλυση και τι χρειάζεται ώστε να γίνει ο υφιστάμενος σχεδιασμός βιώσιμος. 

Ε. Φαίδρος (ΣΜΕ): Χαιρετισμός εκ μέρους του ΣΜΕ 

Η  Εθνική  Νομοθεσία  έχει  κάνει  αρκετά  για  τον  Κλάδο  των  αδρανών  στη  χώρα  με  το  να θεσμοθετήσει τις Λατομικές Περιοχές οι περισσότερες των οποίων δουλέψανε σωστά.  

Με  το  νέο  νόμο  για  τα  αδρανή  θα  εκσυγχρονιστεί  η  νομοθεσία,  διότι  οι  ανάγκες  είναι διαφορετικές  σήμερα,  με  την  ελπίδα  ότι  δεν  θα  υπάρξουν  άλλες  καθυστερήσεις  και  τελικά  το νομοσχέδιο θα ψηφιστεί.  

Η  σημερινή  ημερίδα  έχει  μεγάλη  σημασία  και  θα  έχει  πολύ  χρήσιμα  αποτελέσματα  τα  οποία καλόν είναι να γνωστοποιηθούν στις Αρμόδιες Αρχές. 

Κ. Χατζηλαζαρίδου,  ΙΓΜΕΜ/ΕΚΒΑΑ: «Σύντομη παρουσίαση του έργου SNAP‐SEE» 

Υπάρχουν  διαφορετικές  προσεγγίσεις  στην  πολιτική,  στο  σχεδιασμό  και  στη  διαχείριση  των αδρανών που εμποδίζουν την αποτελεσματική διαχείριση των πόρων στις χώρες της ΝΑ Ευρώπης. Σε αυτές τις χώρες υπάρχει έλλειψη δεδομένων για την υποστήριξη του σχεδιασμού και απουσία σχεδιασμού που να λαμβάνει υπόψη τα πρωτογενή και δευτερογενή αδρανή και για το λόγο αυτό η επίτευξη βιώσιμου σχεδιασμού αποτελεί μια σημαντική πρόκληση. 

Το  έργο  SNAP‐SEE  εξετάζει  το  πως  μπορούν  οι  χώρες  της  περιοχής  αυτής  να  βελτιώσουν  τις διαδικασίες  σχεδιασμού  των  αδρανών  και  να  προωθήσουν  το  βιώσιμο  σχεδιασμό  τους, λαμβανομένων υπόψη και όλων των πόρων που δυνητικά μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την παραγωγή αδρανών (ΑΕΚΚ, εξορυκτικά απόβλητα κ.α.). 

Το έργο επικεντρώνεται στην ανάπτυξη μιας εργαλειοθήκης που θα περιλαμβάνει (μεταξύ άλλων): α) Ένα εγχειρίδιο για την ενίσχυση των ικανοτήτων και πως μπορεί να γίνει σωστά η διαβούλευση με  τους  ενδιαφερόμενους  φορείς  –  εταίρους,  και  β)  Ένα  εγχειρίδιο  για  τα  δεδομένα  που χρειάζονται  για  το  σχεδιασμό  και  τις  μεθόδους  ανάλυσης  που  απαιτούνται  για  την  υποστήριξη αυτού του σχεδιασμού. 

Το έργο στοχεύει στη δημιουργία ενός «οδικού χάρτη» που θα παρουσιάζει όλα τα θέματα που θα 

                                                            38  Η σειρά παράθεσης ακολουθεί το πρόγραμμα της ημερίδας, όπως αυτό τελικά υλοποιήθηκε. 

[Πρακτικά1ηςΗμερίδαςΔιαβούλευσηςSNAP‐SEE] [2014] 

  ΤΟΜΟΣ Α 333111 

πρέπει  να  λαμβάνονται  υπόψη  όπως  οι  μεταφορές,  η  παράνομη  λατομεία,  η  ανακύκλωση,  η αδειοδότηση, η διαχείριση νερού και αποβλήτων και οι πράσινες δημόσιες συμβάσεις.  

Θα παρουσιάσει  τα εφαρμοζόμενα πλαίσια σχεδιασμού σε επιλεγμένες χώρες που δεν ανήκουν στη ΝΑ Ευρώπη, καθώς και μερικές από τις Βέλτιστες Πρακτικές. 

Jim  O’  Brien,  πρώην  πρόεδρος  UEPG:  «Ο  σχεδιασμός  αδρανών  στην  Ευρώπη,  επίτευξη  βέλτιστης πρακτικής στην Ελλάδα» 

Η βιομηχανία αδρανών (θραυστών + αμμοχάλικο) είναι πολύ σημαντική για την Ευρώπη: 2,5 δις τόνων ετήσια παραγωγή από 25.000 λατομεία 15.000 επιχειρήσεων με ~250.000 εργαζόμενους. 

Η Ελλάδα σήμερα είναι κάτω τουλάχιστον κατά 50% από μια αναμενόμενη μέση ετήσια παραγωγή αδρανών, με 25 εκατ. τόννους παραγόμενα αδρανή ετησίως  και ετήσια κατανάλωση 2,2 τόννους κατά κεφαλή. Το αντίστοιχο μέσο ευρωπαϊκό μέγεθος είναι 5,2  τόννοι κατά κεφαλήν και ακόμη και στις χώρες της ΝΑ Ευρώπης είναι 3,6 τόννοι κατά κεφαλήν. 

Η  πλειοψηφία  των  αδρανών  μεταφέρεται  στην  Ευρώπη  οδικώς  με  οικονομική  απόσταση μεταφοράς 30‐50 km, οπότε η παραγωγή των αδρανών πρέπει να είναι κοντά στην αγορά. Σήμερα υπάρχει  μεγάλο πρόβλημα στην εύκολη πρόσβαση στους πόρους των αδρανών.  

Δεν αληθεύει ότι τα λατομεία αδρανών καταστρέφουν τη βιοποικιλότητα. Τουναντίον μπορεί να αποτελέσουν ενδιαιτήματα, ενώ υπάρχουν πολλές καλές πρακτικές που μπορούν να συμβάλουν προς αυτή την κατεύθυνση. 

Να  εκπονηθεί  άμεσα  ένα  20ετές  σχέδιο  αδρανών  για  την  Ελλάδα.  Το  20‐ετές  σχέδιο  να επανεξετάζεται κάθε 5  χρόνια. Το σχέδιο πρέπει να περιλαμβάνει ένα αποτελεσματικό σύστημα αδειοδότησης (σ.τ.σ.:  των λατομικών επιχειρήσεων) τύπου one‐stop‐shop, και αφού λαμβάνονται υπόψη οι ανησυχίες όλων των εμπλεκομένων, περιλαμβανομένων των τοπικών κοινωνιών και των ΜΚΟ. Όλοι οι εμπλεκόμενοι πρέπει να προσδιοριστούν και στη συνέχεια να συνεργασθούν για το κοινό καλό. Η σημερινή εκδήλωση αποτελεί την αρχή προς αυτή την κατεύθυνση και την έναρξη της διαδικασίας εκπόνησης ενός 20‐ετούς σχεδίου. 

Κ. Γεωργουλάκης (ΥΠΕΚΑ):  «Εθνική πολιτική για τα λατομεία αδρανών» 

Η παράνομη λατομεία ξεκινάει από το γεγονός ότι τα αδρανή είναι αναγκαία για την κοινωνία και ταυτόχρονα  μικρής  αξίας  (και  άρα  μικρής  απόστασης  μεταφοράς).  Η  Ελληνική  Πολιτεία  έχει επιλέξει να αντιδρά κατασταλτικά: η Αστυνομία ή τα Δασαρχεία με μηνύσεις ή πρόστιμα οι δύο επιθεωρήσεις.  Ο  καθορισμός  λατομικών  περιοχών  και  η  απλούστευση  της  διαδικασίας αδειοδότησης  των  λατομείων  αδρανών  μπορούν  να  περιορίσουν  τους  λόγους  ύπαρξης παράνομων λατομείων. 

Στην Ελλάδα τα λατομεία αδρανών είναι από  τους πιο επικίνδυνους χώρους εργασίας, με βάση έρευνα του ΥΠΕΚΑ (2002). 

Παρόλο που υπάρχουν οι διαδικασίες ελέγχου των πιστοποιημένων αδρανών υλικών, για την ώρα δεν έχουν ενεργοποιηθεί, δηλαδή δεν ελέγχονται τα λατομεία που έχουν την υποχρέωση φυσικά να τηρούν κάποιες προδιαγραφές, εάν είναι σύμφωνα με τις προδιαγραφές αυτές. 

Στην  εθνική  μεταλλευτική  πολιτική  (Φεβρουάριος  2012)  προβλέπονταν  η  διασφάλιση μακροχρόνια  της  τροφοδοσίας  της  αγοράς  με  φτηνά  αδρανή  υλικά  και  θεσμοθέτηση  του  νέου λατομικού νόμου. Οι ενέργειες που προτείνονταν έχουν αντιμετωπιστεί ως επί το πλείστον από το νομοσχέδιο του νέου λατομικού νόμου. 

Στο  νέο  λατομικό  νομοσχέδιο  δεν  έχει  γίνει  κάποια  σημαντική  αλλαγή  ή  τροποποίηση  της νομοθεσίας,  έχουν  γίνει  σημειακές  παρεμβάσεις  και  κύρια  κωδικοποίηση  της  υφιστάμενης νομοθεσίας.  Σ’  αυτό  εξετάζονται  οι    προϋποθέσεις  εκμετάλλευσης  εντός  περιοχών NATURA,  η παράταση  των  αδειών  εκμετάλλευσης  στα 60‐70  χρόνια,  μια  ενιαία άδεια  για  όλα  τα  λατομικά ορυκτά και πετρώματα. Επίσης προβλέπεται η δυνατότητα εγκατάστασης μεταποιητικών μονάδων (περιλαμβανομένων και μονάδων ανακύκλωσης) εντός λατομικών χώρων. 

Η  αρμοδιότητα  για  τα  λατομεία  ανήκει  αποκλειστικά  στις  Περιφέρειες.  Η  Κεντρική  Πολιτεία 

Page 18: 1h Diavouleysh Gia Adrani

[2014] [Πρακτικά1ηςΗμερίδαςΔιαβούλευσηςSNAPSEE]  

 333222ΤΟΜΟΣ Α 

μπορεί  να  παρέμβει  νομοθετικά,  μπορεί  να  δώσει  κάποιες  οδηγίες  πως  θα  γίνει  η  διαδικασία αδειοδότησης,  η  διαδικασία  των  εγγυητικών  επιστολών  κ.λ.π.,  αλλά  το  εάν  θα  γίνει  Λατομική Περιοχή, το εάν θα ενεργοποιηθεί είναι στην πρωτοβουλία των Περιφερειών. 

Η δουλειά της Περιφέρειας δεν πρέπει να τελειώνει με τον καθορισμό μιας Λατομικής Περιοχής ή την έγκριση μια άδειας.  Για την εφαρμογή της νέας νομοθεσίας πρέπει να γίνονται στοχευμένες δράσεις στις Περιφέρειες. 

Χρειάζονται κατάλληλα στελεχωμένες υπηρεσίες και στην περιφέρεια και στο κέντρο για γρήγορη αδειοδότηση, αλλά και έλεγχο των λατομείων. 

Τα εγχειρίδια του SARMa έχουν εξαιρετικές πληροφορίες για παρά πολλά θέματα και πρέπει να δοθούν στις Περιφέρειες. 

Ρ. Λειβαδάρος (Περιφέρεια Αττικής): «Η χωροταξική οργάνωση της παραγωγής αδρανών υλικών στην Ελλάδα» 

Η  Ένωση  Περιφερειών  Ελλάδος  είναι  ένας  βασικός  εταίρος  και  οι  διοργανωτές  (σ.τ.σ.:  της ημερίδας) και οι συμμετέχοντες στο συγκεκριμένο πρόγραμμα (σ.τ.σ. SNAP‐SEE) θα πρέπει άμεσα να απευθυνθούν στην Ένωση Περιφερειών και να έχουν άμεση συνεργασία μαζί της.  

Η  διάθεση  (στην  αγορά  αδρανών)  από  εκσκαφές  για  Δημόσια  Έργα  από  τους  εργολήπτες  / εργολάβους  συνιστά  αθέμιτο  ανταγωνισμό  προς  τους  λατομεία  αδρανών  και  εμποδίζεται  με νομοθετική διάταξη. 

Τα  λατομεία  των  χωροθετημένων  λατομικών  περιοχών  αποτελούν  την  κύρια  πηγή  αδρανών υλικών, ίσως όχι σε ποσοστό που θα θέλαμε, αλλά ωστόσο εξακολουθούν να αποτελούν την κύρια πηγή.  Αποτελούν  τη  μόνη  ίσως  δραστηριότητα  της  εξορυκτικής  βιομηχανίας,  που  υπακούει  σε χωροταξικό  σχεδιασμό,  λόγω  της  μεγάλης  εμφάνισης  κατάλληλων  πετρωμάτων  και  ιδιαίτερα ασβεστολιθικών.  Η  χωροθέτησή  τους  γίνεται  με  βάση  τη  λατομική  νομοθεσία  και  την πρωτοβουλία έχει το δημόσιο με επισπεύδουσες αρχές τις Περιφερειακές Αυτοδιοικήσεις. 

Η  αδειοδότηση  των  εγκαταστάσεων  επεξεργασίας  που  βρίσκονται  μέσα  στους  λατομικούς  / μεταλλευτικούς  χώρους,  διέπεται  από  τη  λατομική  νομοθεσία.  Αντίθετα  όταν  αυτές  βρίσκονται εκτός  (έστω και  λίγα μέτρα…)  διέπονται από  τη βιομηχανική νομοθεσία και συγκεκριμένα  το Ν. 3982/2011. 

Οι  μονάδες  ανακύκλωσης  που  εγκαθίστανται  εντός  Βιομηχανικών  Περιοχών  παίρνουν  εύκολα άδεια λειτουργίας. 

Χ.  Καβαλόπουλος  (ΣΜΕ):  «Διαχείριση  εξορυκτικών  αποβλήτων  ή  αποβλήτων  κατεδαφίσεων  / εκσκαφών  για  την  παραγωγή  αδρανών,  βέλτιστη  αξιοποίηση  λατομικών  περιοχών,  αντιμετώπιση παράνομης λατόμευσης» 

Οτιδήποτε  γίνει  πάνω στο  ζήτημα  της αξιοποίησης  των αδρανών από εξορυκτικά απόβλητα,  θα πρέπει να πληρώνει, για λόγους ισοτιμίας, τέλη υπέρ ΟΤΑ. 

Κομβικό  σημείο  είναι  οι  ποιοτικές  προδιαγραφές  (των  διατιθέμενων  υλικών  για  χρήση  ως αδρανή), να μπορώ να σιγουρέψω ότι αυτό το υλικό κάνει για διάφορες χρήσεις και ποιές είναι αυτές, με ελεγκτικούς μηχανισμούς είτε της Περιφέρειας είτε και μικρότερους. 

Υπάρχει  ένα  ζήτημα που  κάποια  στιγμή  πρέπει  να  λυθεί,  το  ζήτημα  των  υπολειμμάτων από  τις μαρμαρικές  δραστηριότητες,  ένα  τεράστιο  θέμα  που  ο  κλάδος  μας  και  πρώτα  εμείς  οι μεταλλειολόγοι δεν έχουμε σκύψει πάνω σ’ αυτό.  

Αμφιβάλλουμε εάν πάντα γίνεται σωστά ο σχεδιασμός των Λατομικών Περιοχών.Δεν λαμβάνονται υπόψη  παρά  πολλές  παράμετροι,  όπως  μελλοντικές  κατασκευές,  μελλοντικές  ανάγκες,  εάν υπάρχουν εξορυκτικά έργα εκεί που να μπορούν αποδεδειγμένα να δώσουνε ποιοτικά υλικά. Η επιλογή της θέσης είναι βασικό. Να είναι έτσι τα πετρώματα που θα επιλεγούν ώστε να δώσουν υψηλών προδιαγραφών προϊόντα για να μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε διάφορες περιοχές και σε διάφορα έργα. 

[Πρακτικά1ηςΗμερίδαςΔιαβούλευσηςSNAP‐SEE] [2014] 

  ΤΟΜΟΣ Α 333333 

Τεράστιο θέμα είναι η περίπτωση ανάγκης σχεδιασμού εντός περιοχών NATURA. 

Μεγάλο  ζήτημα  είναι  οι  δανειοθάλαμοι  αδρανών  και  τα  δημόσια  έργα.Να  μπορούν  να συνδυαστούν  οι  ανάγκες  ενός  έργου  με  τη  διάθεση  Α΄  Υλών  από  παρακείμενα  λατομεία.  Θα πρέπει  να  ερμηνευτεί  αυτή  η  περίφημη  ιδιοκατανάλωση  από  τους  δανειοθαλάμους  ενός δημόσιου έργου η οποία θα πρέπει να εφαρμόζεται με τέλη υπερ ΟΤΑ για λόγους ανταγωνισμού. 

Η πλεονάζουσα παραγωγή από κατασκευές, τσιμεντάδικα είτε από άλλουείδους έργα, πρέπει να είναι  αιτιολογημένη,  να  μπορεί  να  περιορίζεται  ανάλογα,  να  δίνει  τη  δυνατότητα  να λειτουργήσουν  και  παρακείμενα  στο  έργο  λατομεία  και  να  διατίθεται  πάλι  με  ίδιους  όρους ως προς τέλη ΟΤΑ με όλους τους άλλους. 

Η λήψη αδρανών από ποτάμια  και  χείμαρρους  γίνεται με παμπάλαιους  νόμους,  χωρίς Μελέτες Περιβαλλοντικών  Επιπτώσεων,  χωρίς  ποιοτικές  προδιαγραφές  και  χωρίς  να  λαμβάνεται  υπόψη εάν υπάρχουνε κοντά λατομεία που μπορούν να δώσουνε υλικά πολύ καλύτερης ποιότητας,  εις βάρος της λειτουργίας των οργανωμένων λατομικών περιοχών. 

Τίθεται το ερώτημα αν υπάρχει η πολιτική βούληση να χτυπηθεί η παράνομη λατόμευση και με ποιούς ελεγκτικούς μηχανισμούς. Βασικός ελεγκτικός μηχανισμός πρέπει να είναι οι Επιθεωρήσεις Μεταλλείων 

Φ.  Χαλκιοπούλου  (ΙΓΜΕΜ/ΕΚΒΑΑ):  «Οι  έννοιες  SARM  και  SSM  και  η  εφαρμογή  σχεδιασμού  των αδρανών στην Ελλάδα» 

SARM σημαίνει  την αποδοτική και με περιορισμένες περιβαλλοντικές και κοινωνικές επιπτώσεις εξόρυξη,  καθ’ όλη  τη διάρκεια  ζωής ενός λατομείου,  συμπεριλαμβανομένης και  της διαχείρισης των  αποβλήτων  του.Η  έννοια  SSM  (Sustainable  Supply Mix)  σημαίνειτην  κάλυψη  των  αναγκών μιας περιοχής σε αδρανή μέσα από ένα ισορροπημένο μείγμα, τόσο πόρων που προέρχονται από την εξόρυξη όσο και προϊόντων από δραστηριότητες ανακύκλωσης. 

Ο  σχεδιασμός  των  αδρανών  είναι  υπόθεση  του  Κράτους  και  έχει  στόχο  να  διασφαλίσει  ότι υπάρχουν ικανές ποσότητες διαθέσιμες για τις ανάγκες της κοινωνίας σε βραχυ‐, μεσο‐ και μακρο‐πρόθεσμο επίπεδο. 

«Η  Ελληνική  Στρατηγική  προς  μια  Βιώσιμη  Ανάπτυξη»  (2002)  είναι  έγγραφο  το  οποίο  έβαλε γενικές αρχές για το τι εννοεί η χώρα ως «ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ, χρειάζεται όμως επικαιροποίηση. 

Η «Εθνική Πολιτική  για  την Αξιοποίηση  των Ορυκτών Πρώτων Υλών»  του 2011  κάλυψε μεν  ένα μεγάλο  κενό,  όμως  προς  το  παρόν  είναι  ένα  έγγραφο  με  δέσμες  γενικών  αρχών  και  πρέπει  να μεταφραστεί  σε  κάποια  εξειδίκευση  της  νομοθεσίας,  ή  και  σε  κάποιες  συγκεκριμένες  πολιτικές ξεκάθαρες,  μέσα  από  τις  οποίες  να  δεσμεύονται  αυτοί  που  είτε  τις  προωθούν  είτε  τις εφαρμόζουν. 

Στην  Ελλάδα,  δεν  είναι  σαφής  ο  τρόπος  προσδιορισμού  των  αναγκών  της  αγοράς  σε  αδρανή, καθώς  και  το  πως  γίνεται  η  διαχείριση  των  δεδομένων  και  πως  συνεργάζονται  και  πως καταλήγουν σε κάποια κοινά έγγραφα, οι αρμόδιες υπηρεσίες  για το σχεδιασμό.  

Ο κεντρικός σχεδιασμός  (νομοθεσία και πολιτικές)  γίνεται στο επίπεδο των Υπουργείων και  των Αποκεντρωμένων  Διοικήσεων  (σ.τ.σ:  Τμήμα  Ορυκτών  Φυσικών  Πόρων  της  Δ/νσης  Τεχνικού Ελέγχου  της  Γενικής  Δ/νσης  Περιβαλλοντικής  και  Χωροταξικής  Πολιτικής  ή  Χωροταξικού Σχεδιασμού)και  η  Τοπική  Αυτοδιοίκηση  (Περιφέρειες)  έχει  σημαντικές  αρμοδιότητες  στα  όρια ευθύνης  της  (σ.τ.σ:  Δ/νση  Βιομηχανίας,  Ενέργειας  και  Φυσικών  Πόρων  στην  οποία  ανήκουν  τα λατομεία). 

Στην  Οργανωτική  Δομή  του  ΥΠΕΚΑ  υπάρχουν  τρεις  ανεξάρτητοι  κλάδοι  που  σχετίζονται  με  το Βιώσιμο Σχεδιασμό των Αδρανών (σ.τ.σ.: 1) η Γενική Δ/νση Φυσικού Πλούτου υπό τον Υφυπουργό στην  οποία  ανήκει  η  Δ/νση  Λατομείων,  Μαρμάρων  και  Αδρανών  Υλικών,  2)  η  Γενική  Δ/νση Περιβάλλοντος  υπό  τη  Γενική  Γραμματέα  ΥΠΕΚΑ  στην  οποία  εντάσσεται  το  Τμήμα  Στερεών Αποβλήτων,  και  3)  η  Γενική  Γραμματεία  Χωροταξίας  και  Αστικού  Περιβάλλοντος  υπό  τον Αναπληρωτή Υπουργό, στην οποία ανήκει η Δ/νση Χωροταξίας ) και η απορία μας είναι πως αυτοί 

Page 19: 1h Diavouleysh Gia Adrani

[2014] [Πρακτικά1ηςΗμερίδαςΔιαβούλευσηςSNAPSEE]  

 333444ΤΟΜΟΣ Α 

οι κλάδοι συμπράττουν. 

Στο πλαίσιο του έργου πρέπει να αποκωδικοποιήσουμε και να απεικονίσουμε διαγραμματικά τις διαδικασίες σχεδιασμού των αδρανών (από πρωτογενείς και δευτερογενείς πόρους) για τη χώρα μας  και  προτείνουμε  αυτό  το  σχέδιο  να  αποτελέσει  αντικείμενο  σχολιασμού  από  τους συναδέλφους του ΥΠΕΚΑ.  

Ρ.  Μπαντμάνογλου  (ΥΠΕΚΑ):  «Καθεστώς‐  νομοθεσία  που  διέπει  τη  διαχείριση  των  εξορυκτικών αποβλήτων στην Ελλάδα» 

Εξορυκτικά απόβλητα είναι τα απόβλητα που προκύπτουν από την αναζήτηση,  την εξόρυξη,  την επεξεργασία  και  την  αποθήκευση  ορυκτών  πόρων  και  από  την  εκμετάλλευση  λατομείων.Τα εξορυκτικά απόβλητα δεν διέπονται από  τη  λοιπή νομοθεσία που διέπει  τα απόβλητα εν  γένει, δηλ.  δεν  περιλαμβάνονται  στο  πεδίο  εφαρμογής  της  Οδηγίας  2008/98/EΚ,  ούτε  στο  πεδίο εφαρμογής του Ν. 4042/2012. 

Για  τα  εξορυκτικά απόβλητα,  σε  κοινοτικό  επίπεδο,  υπάρχει η Οδηγία 2006/21/EΚ  (Mine Waste Directive),  ενώ  στο  Ελληνικό  Δίκαιο  η  Οδηγία  αυτή  έχει  ενσωματωθεί  με  την  ΚΥΑ 39624/2209/Ε103/2009 (ΦΕΚ Β 2076). 

Η  Επιτροπή  Ευρωπαϊκών  Κοινοτήτων,  έχει  εκδώσει  την  2009/360/ΕΚ  Απόφαση,  που  δίνει  τις τεχνικές απαιτήσεις για να χαρακτηριστούν τα εξορυκτικά απόβλητα ως αδρανή,  επικίνδυνα, μη επικίνδυνα  κ.λ.π  και  την  2009/337/ΕΚΑπόφαση  στην  οποία  καθορίζει  τα  κριτήρια  για  να ταξινομηθούν οι εγκαταστάσεις διαχείρισης εξορυκτικών αποβλήτων, οι οποίες διακρίνονται σαν Α (είναι πιο «βαριές», πιο επικίνδυνες, με μεγαλύτερες δυνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον) και σαν  μη  Α  (πιο  «ελαφριές»).    Η  απόφαση 2009/359/ΕΚ,  συμπληρώνει  τον  ορισμό  των  αδρανών εξορυκτικών αποβλήτων και δίνονται τα κριτήρια τα οποία, εάν πληροί αθροιστικά ένα απόβλητο, χαρακτηρίζεται ή όχι ως αδρανές. Επίσης έχει εγκριθεί και ένα κείμενο που αφορά στις Βέλτιστες Διαθέσιμες Τεχνικές Διαχείρισης των αποβλήτων της εξορυκτικής βιομηχανίας.  

Οι  φορείς  που  διαχειρίζονται  εξορυκτικά  απόβλητα,  σύμφωνα  με  την  ελληνική  νομοθεσία, διακρίνονται σε μικτούς και σε απλούς.   Μικτούς φορείς ονομάζουμε αυτούς που διαχειρίζονται εξορυκτικά  απόβλητα  και  ταυτόχρονα  διαχειρίζονται  και  τον  ορυκτό  πλούτο,  δηλ.  διατηρούνε λατομείο, μεταλλείο κ.λ.π.   ενώ απλοί φορείς είναι αυτοί που διαχειρίζονται μόνο τα εξορυκτικά απόβλητα.  Γενική  υποχρέωση  για  όλους  τους  φορείς  (απλούς  και  μικτούς)  που  διαχειρίζονται εξορυκτικά απόβλητα, συνιστά το γεγονός ότι δεν πρέπει  να τα απορρίπτουν ανεξέλεγκτα όπου νομίζουν, στοιχείο που αφορά βέβαια το σύνολο των αποβλήτων και όχι μόνο τα εξορυκτικά. 

Οι φορείς  υποχρεούνται  να  καταρτίσουν  Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων  (ΣΔΑ).    Το  σχέδιο αυτό υποβάλλεται,  θεωρείται  και  εγκρίνεται.    Επιπλέον,  για  όλες  τις  εγκαταστάσεις  αποβλήτων, προβλέπεται έγκριση περιβαλλοντικών όρων και μια άδεια λειτουργίας, 

Ο  στόχοι  που  τίθενται  από  την  νομοθεσία  για  το  Σχέδιο  Διαχείρισης  Εξορυκτικών  Αποβλήτων (ΣΔΕΑ)  είναι  τρεις:  Ο  1ος  στόχος  είναι  η  πρόληψη  και  η  μείωση  παραγωγής  των  εξορυκτικών αποβλήτων καθώς και η πρόληψη και η μείωση των δυσμενών επιπτώσεών τους στο περιβάλλον. Ο  2ος  στόχος,  είναι  η  προαγωγή  της  αξιοποίησης  των  εξορυκτικών  αποβλήτων,  μέσω  της ανακύκλωσης,  της  επαναχρησιμοποίησης  ή  της  ανάκτησής  τους  και  3ος  στόχος  είναι  η εξασφάλιση της ασφαλούς διάθεσής τους, τόσο βραχυπρόθεσμα όσο και μακροπρόθεσμα, 

Τα εξορυκτικά απόβλητα μπορούν να συνεισφέρουν στην  πολιτική εφοδιασμού με αδρανή υλικά, με την επισήμανση ότι δεν μιλάμε πια για απόβλητα.    

Κ. Αδάμ (ΕΜΠ): «Οι δυνατότητες εναλλακτικής διαχείρισης των εξορυκτικών αποβλήτων στην Ελλάδα, με έμφαση στην αξιοποίηση για την παραγωγή αδρανών» 

Η  μεταλλεία  και  η  λατομεία  συνιστούν  το  μεγαλύτερο  ρεύμα  αποβλήτων  στην  Ευρώπη. Εξακολουθούν, παρά τις προσπάθειες, να αποτελούν το 30% (στοιχεία του 2010), 

Το  θέμα  της  διαχείρισης  των  εξορυκτικών  αποβλήτων  βασίζεται  στο  να  μην  έχουμε  καταρχήν εξορυκτικά απόβλητα. Όλες οι στρατηγικές, σε ευρωπαϊκή, εθνική και σε παγκόσμια κλίμακα είναι η  πρόληψη  στη  δημιουργία  αποβλήτων.  Στη  συνέχεια  βέβαια,  αν  τα  έχεις  παράξει,  η  δεύτερη 

[Πρακτικά1ηςΗμερίδαςΔιαβούλευσηςSNAP‐SEE] [2014] 

  ΤΟΜΟΣ Α 333555 

καλύτερη λύση είναι να ανακτήσεις από τα απόβλητα αυτά το μεγαλύτερο δυνατό ποσοστό, με τελευταία πλέον, περιβαλλοντικά επιθυμητή λύση, την απόθεσή τους. 

Το θέμα της διαχείρισης  των εξορυκτικών αποβλήτων δεν εναπόκειται πλέον στην καλή θέληση του κάθε φορέα ή του κάθε λατόμου ή του κάθε μεταλλειοκτήτη.Υπάρχει ένα πάρα πολύ σαφές θεσμικό πλαίσιο το οποίο οριστικοποιήθηκε σε επίπεδο Ε.Ε το 2006 με την περίφημη Mine Waste Directive  και  εναρμονίστηκε  στην  Ελλάδα  το  2009.  Αναπόσπαστο  κομμάτι  του  είναι  ένα  Σχέδιο Διαχείρισης, δηλαδή μια ολοκληρωμένη διαδικασία, που ξεκινάει από το χαρακτηρισμό των ίδιων των αποβλήτων και καταλήγει στις προτεινόμενες μορφές διαχείρισης, μέχρι την αποκατάσταση, αυτής της εγκατάστασης που θα τις έχει υποδεχτεί. 

Απαραίτητη  προϋπόθεση  για  να  αξιοποιηθεί  ένα  εξορυκτικό  απόβλητο  στην  βιομηχανία  των αδρανών ως αδρανές υλικό, είναι καταρχήν να είναι κατά το δυνατόν (γεωχημικά) αδρανές, και, σύμφωνα με την Απόφαση 2009/359/ΕΚ,να ικανοποιούνται και τα πέντε κριτήρια που αυτή θέτει. Παρά  το  γεγονός  ότι  δίνεται  η  δυνατότητα  σε  κάθε  κράτος  μέλος  να  ορίσει  τι  θεωρεί  αδρανές εξορυκτικό απόβλητο, αυτό δεν έχει γίνει στην Ελλάδα. Αν αυτή η διαδικασία είχε ολοκληρωθεί, θα  ήταν  πολύ  πιο  σαφές  σε  κάποιον  παραγωγό  εξορυκτικών  αποβλήτων,  αν  μπορεί  να αξιοποιήσει το υλικό του, σαν ένα υλικό αδρανές για τις κατασκευές.  

Στην Ελλάδα έχει γίνει τεράστια δουλειά τις τελευταίες δεκαετίες για τα θέματα της αξιοποίησης των  εξορυκτικών  αποβλήτων,  σε  επίπεδο  ευρωπαϊκών  και  εθνικών  προγραμμάτων.Στο  πλαίσιο αυτών  των  προγραμμάτωνυπάρχουν  ειδικές  βάσεις  δεδομένων  με  τα  χαρακτηριστικά συγκεκριμένων αποβλήτων και πώς θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν (π.χ. I‐STONE).  

Το ΥΠΕΚΑ αυτή τη στιγμή έχει, από το 2008, ένα εργαλείο που λέγεται LATOMET, που όσον αφορά τη χωρική κατανομή αυτών των εγκαταστάσεων, δηλ. των εγκαταστάσεων που παράγουν αδρανή, μάρμαρα, βιομηχανικά ορυκτά, αυτή τη στιγμή είναι καταγεγραμμένα.   Η εξόρυξη των αδρανών παράγει  ελάχιστα  απόβλητα,  λιγότερο  από  το 2%  της  παραγόμενης  ποσότητας.  Αυτή  όμως  δεν είναι  η  εικόνα  με  τα  μάρμαρα,  όπου  η  σχέση  των  παραγόμενων  εξορυκτικών  αποβλήτων  προς χρήσιμα υλικά είναι 5:1.   

Δ.  Σκορδίλης, ΥΠΕΚΑ  (ΕΟΑΝ): «Η διαχείριση των ΑΕΚΚ στην Ελλάδα με έμφαση στην αξιοποίηση για την παραγωγή αδρανών» 

Η  εναλλακτική  διαχείριση  των  Αποβλήτων  Εκσκαφών,  Κατασκευών  και  Κατεδαφίσεων  (ΑΕΚΚ) διέπεται κύρια από το Ν. 2939/01, όπως τροποποιήθηκε από το Ν. 3854/10, το Ν. 4042/2012 και την ΚΥΑ 36259/1757/Ε103/2010. 

Η  ΚΥΑ  36259/1757/Ε103/10  εφαρμόζεται  στα  ΑΕΚΚ,στα  στερεά  απόβλητα  από  την  κοπή μαρμάρων οικοδομικών εργασιών και στην περίσσεια σκυροδέματος.  Εξαιρούνται από  το πεδίο εφαρμογής  της:  α)τα  επικίνδυνα  ΑΕΚΚ,  β)  τα  εξορυκτικά  απόβλητα,  και  γ)  το  χώμα  και  άλλα φυσικά υλικά, που έχουν εκσκαφθεί κατά τη διάρκεια κατασκευαστικών δραστηριοτήτων, εφόσον τα υλικά αυτά θα χρησιμοποιηθούν, στο χώρο από τον οποίο έγινε η εκσκαφή. 

Οι ανάδοχοι ή ο κύριος έργου  /  έργων έχουν υποχρέωση να οργανώσουν ή να συμμετέχουν σε Σύστημα  Εναλλακτικής  Διαχείρισης  (ΣΕΔ)  των  ΑΕΚΚ,  στο  οποίο  να  προβλέπονται  εργασίες συλλογής,  μεταφοράς,  αποθήκευσης,  επαναχρησιμοποίησης  ή  αξιοποίησης  των  ΑΕΚΚ.  Τα συστήματα, συνεργάζονται με αδειοδοτημένες εγκαταστάσεις ΑΕΚΚ οι οποίες λαμβάνουν όλα τα μέτρα  προστασίας  του  περιβάλλοντος,  σύμφωνα  με  εγκεκριμένη  Απόφαση  Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ).  

Ο  Ελληνικός  Οργανισμός  Ανακύκλωσης  (ΕΟΑΝ)είναι  εποπτευόμενος  φορέας  από  το  ΥΠΕΚΑ  και είναι αρμόδιος για τη χορήγηση έγκρισης στα ΣΕΔ και για την οργάνωση ελέγχων για τη λειτουργία των συστημάτων. Μέχρι σήμερα έχουν εγκριθεί  και  λειτουργούν 7  ΣΕΔ και περίπου 54 μονάδες επεξεργασίας των ΑΕΚΚ στη χώρα (η διαδικασία ξεκίνησε το 2011). Τα συστήματα δεν μπορούν να είναι εθνικής εμβέλειας, αλλά καλύπτουν περιοχές. Η τεχνολογία σήμερα προσφέρει ευκολίες για το διαχωρισμό και των ΑΕΚΚ.  

Ο (σ.τ.σ.: εθνικός, με βάση την κείμενη νομοθεσία) στόχος είναι, μέχρι το 2015, η ανακύκλωση των ΑΕΚΚ να ανέλθει, στο 50% επί του συνολικού βάρους των παραγόμενων ΑΕΚΚ στη χώρα και στο 

Page 20: 1h Diavouleysh Gia Adrani

[2014] [Πρακτικά1ηςΗμερίδαςΔιαβούλευσηςSNAPSEE]  

 333666ΤΟΜΟΣ Α 

70% μέχρι το 2020. Ο στόχος αυτός είναι πολύ υψηλός και πάρα πολύ δύσκολος για την Ελλάδα.

Για  να  μπορούν  τα  (δευτερογενή)  υλικά  να  έρχονται  στην  αγορά  πρέπει  να  υπάρχουν προδιαγραφές,  πρέπει  να  έχουν  γίνει  πρότυπα39  και  η  ανάλογη  νομοθετική  ρύθμιση,  που δυστυχώς δεν έχουν γίνει ακόμη στην Ελλάδα. 

Για  τη διαχείριση της περίσσειας  των υλικών εκσκαφών από τα δημόσια έργαυποβάλλεται  (στις Αρχές)  Σχέδιο  Διαχείρισης  Αποβλήτων  (ΣΔΑ)  και  η  διαχείριση  υπαγορεύεται  από  την  Έγκριση Περιβαλλοντικών Όρων. Και για τα ιδιωτικά έργα υπάρχει υποχρέωση υποβολής ΣΔΑ.  

Ο ΕΟΑΝ σήμερα ετοιμάζει προδιαγραφές για τα ΣΔΑ, οι οποίες θα βγουν σε διαβούλευση. Επίσης ετοιμάζει  τα  πρότυπα  για  τις  συμβάσεις  με  τα  συστήματα,  καθώς  και  για  τις  βεβαιώσεις παραλαβής  των  ΑΕΚΚ  από  τις  μονάδες  επεξεργασίας.  Ο  ΕΟΑΝ  έχει  ετοιμάσει  Οδηγό  για  τις εκθέσεις  που  πρέπει  να  υποβάλουν  τα  συστήματα  στον  οργανισμό,  οι  οποίες  στη  συνέχεια πηγαίνουν στο ΥΠΕΚΑ, και μέσω του ΥΠΕΚΑ στη EUROSTAT. 

Για  τη  συμμετοχή  στα  συστήματα  του Ν.2939/0140  υπάρχουν  κυρώσεις  αστικές,  διοικητικές  και ποινικές  και  είναι  αρκετά  αυστηρές.  Η  επιβολή  αυστηρών  κυρώσεων  ήταν  η  βασική  αιτία  που ανάγκασε  τους  παραγωγούς  ΑΕΚΚ,  τουλάχιστον  από  την  εμπειρία  που  είχαμε  για  τα  υπόλοιπα υλικά, να συμμετέχουν σε Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης. 

Και σήμερα ακόμη συζητείται στη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Έργων η τροποποίηση του άρθρου 40  του Ν. 4030/2011,  που  δυστυχώς  δεν  ήταν  αυτό  που  έπρεπε  να  είναι,  δηλ.  αν  μπορούν  να γίνουν εγκαταστάσεις ή όχι και πώς πρέπει να λειτουργεί το όλο σύστημα.  

Για μια βιώσιμη ανάπτυξη απαιτείται και μία βιώσιμη διαχείριση των αποβλήτων σε όλους τους τομείς και νομίζω ότι η ανακύκλωση των ΑΕΚΚ είναι ένα βήμα προς αυτή την κατεύθυνση. 

41Νόμος 4030/2011 -Άρθρο 40 «Θέματα σχετικά με απόβλητα από εκσκαφές, κατασκευές και κατεδαφίσεις (ΑΕΚΚ)»

1. Επιτρέπεται η εγκατάσταση μονάδων επεξεργασίας αποβλήτων από εκσκαφές, κατασκευές και κατεδαφίσεις (ΑΕΚΚ) σε ανενεργά λατομεία ανεξαρτήτως του ιδιοκτησιακού καθεστώτος τους, για τους σκοπούς της παραγράφου 2. Στα λατομεία αυτά συμπεριλαμβάνονται και τα οριζόμενα στο άρθρο 33 του Ν. 3164/2003 (Α΄ 176) ως θέσεις κατάλληλες για εγκαταστάσεις ολοκληρωμένης διαχείρισης αποβλήτων (ΟΕ∆Α). Η λειτουργία των εγκαταστάσεων επεξεργασίας των ΑΕΚΚ σε λατομεία δεν πρέπει να παρατείνεται πέραν του χρόνου αποκατάστασης του λατομείου που ορίζεται με τη σύμβαση ανάθεσης του αναδόχου.

2. Επιτρέπεται η απόθεση προϊόντων εκσκαφών από την κατασκευή δημόσιων έργων, στα οποία περιλαμβάνονται και τα έργα με σύμβαση παραχώρησης, σε ανενεργά λατομεία για τη μερική ή ολική αποκατάστασή τους μετά από εκπόνηση μελέτης αποκατάστασης που περιλαμβάνει και τη φυτοτεχνική μελέτη, καθώς και έκδοση Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ). 

3. Η αποκατάσταση των χώρων που ανήκουν στο ∆ημόσιο γίνεται με δαπάνη και μέριμνα των εγκεκριμένων συστημάτων εναλλακτικής διαχείρισης ΑΕΚΚ. Για την αποκατάσταση ενός εκάστου λατομείου προκηρύσσεται από την Αποκεντρωμένη ∆ιοίκηση διαγωνισμός κατά τις κείμενες διατάξεις, με προσφορές που υποβάλλονται στη βάση μελέτης αποκατάστασης. Η επίβλεψη της αποκατάστασης πραγματοποιείται από την αναθέτουσα αρχή σε συνεργασία με τους αρμόδιους φορείς. 

4. Καταργείται η παράγραφος 11 του άρθρου 11 της απόφασης 36259/1757/Ε103/2010 των Υπουργών Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής και Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας (Β΄ 1312). 

5. Καταργείται η εξαίρεση των αποβλήτων της κατηγορίας 17 05 06 του Ευρωπαϊκού Καταλόγου Αποβλήτων από τους ποσοτικούς στόχους για την αξιοποίηση των αποβλήτων από κατασκευές, εκσκαφές και κατεδαφίσεις του άρθρου 12 της απόφασης 36259/1757/Ε103/2010 των Υπουργών Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής και Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας. 

 

                                                            39  σ.τ.σ.: Πρόκειται για μία συχνή παρεξήγηση, αφού οι προδιαγραφές και το πλαίσιο προσδιορίζονται 

από τη χρήση και όχι από την προέλευση των υλικών. Δηλαδή κοιτάμε την καταλληλότητα όχι με βάση το είδος των υλικών , αλλά με βάση τις απαιτήσεις που πρέπει να καλύπτουν. 

40  σ.τ.σ.:Μεβάση το Άρθρο 16 της ΚΥΑ 36259/1757/Ε103/10 «Κυρώσεις» «1. Σε κάθε διαχειριστή ΑΕΚΚ ή άλλο οικονομικό παράγοντα ο οποίος ασκεί δραστηριότητα ή επιχείρηση κατά παράβαση των διατάξεων της παρούσας απόφασης και ειδικότερα των άρθρων 7, 8 και 9 αυτού, επιβάλλονται οι κυρώσεις που προβλέπονται στο άρθρο 20 του Ν.2939/2001, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 6 του Ν.3854/2010». 

41  Σημείωση από τους συντάκτες 

[Πρακτικά1ηςΗμερίδαςΔιαβούλευσηςSNAP‐SEE] [2014] 

  ΤΟΜΟΣ Α 333777 

Χ.  Ρισκάκης  (ΓΜΜ  ΑΕ  ΛΑΡΚΟ):  «Αξιοποίηση  των  παραπροϊόντων  που  προκύπτουν  από  τις μεταλλευτικές και μεταλλουργικές διεργασίες της ΓΜΜ ΑΕ ΛΑΡΚΟ» 

Η  ΛΑΡΚΟ  μέσω  της  θυγατρικής  της  ΛΑΡΚΟΔΟΜΗ  ΑΕ  προωθεί  εμπορικά  την  αξιοποίηση  των παραπροϊόντων  της  που  είναι:  α)  κυρίως  ασβεστόλιθος  (~22  εκατ.  τόνους  ετησίως),  που εξορύσσεται  για  την αποκάλυψη  του σιδηρονικελιούχου μεταλλεύματος  στα μεταλλεία  της,  και του  οποίου  η  εμπορική  αξιοποίηση  εξαρτάται  κυρίως  από  το  κόστος  μεταφοράς,  β)  η  σκωρία ηλεκτροκαμίνων,  που  προκύπτει  από  την  καμίνευση  του  μεταλλουργικού  μίγματος,  και  γ)  ο σπιλίτης,  ηφαιστειακό  πέτρωμα,  που  συν‐εξορύσσεται  με  το  σιδηρονικελιούχο  μετάλλευμα  στα μεταλλεία της Εύβοιας. 

Την περίοδο 2003‐2008, η ΛΑΡΚΟ διέθεσε περί τα 4 εκατ. τόνους άριστης ποιότητας ασβεστόλιθο στη βιομηχανία τσιμέντου. Από εργαστηριακές δοκιμές, προκύπτει ότι το 50% του ασβεστόλιθου είναι  κατάλληλος  για  την  παραγωγή  σκυροδέματος,  ένας  τομέας  με  δυνατότητες  μεγάλης ανάπτυξης,  αλλά  με  βασική  προϋπόθεση  τη  βελτίωση  του  οδικού  δικτύου  και  τη  δυνατότητα φόρτωσης μεγάλων πλοίων από το λιμάνι του Μαντουδίου. 

Ο  σπιλίτης  επεξεργάζεται  και  πωλείται  σε  συγκεκριμένες  κοκκομετρικές  διαβαθμίσεις  (χαλίκι, ψηφίδα), ως αντιολισθητικό αδρανές σε αντιολισθητικούς ασφαλτοτάπητες, ως αποστραγγιστικό αδρανές  σε  κατασκευές  ΧΥΤΑ,  ενώ  σε  κοκκομετρική  διαβάθμιση  άμμου,  είναι  κατάλληλος  για επιχώσεις διαφόρων αγωγών και την παρασκευή προϊόντων σκυροδέματος, πλάκες πεζοδρομίου, κυβόλιθους  καθώς  και  για  άλλα  έργα,  υποκαθιστώντας  ασβεστολιθική  άμμο.  Έως  το  2010,  η Εταιρεία διέθεσε σπιλίτη ως αδρανές σχεδόν σε όλα τα   μεγάλα οδικά έργα που υλοποιήθηκαν στηΝότιο και Κεντρική Ελλάδα. 

Η  σκωρία  ηλεκτροκαμίνων  με  ετήσια  παραγωγή  ~2  εκατ.  τόνους  αποτελεί  παραπροϊόν  της μεταλλουργίας και αξιοποιείται για την παραγωγή υλικού αμμοβολής (~300.000 τόνους ετησίως) το οποίο εξάγεται στα ναυπηγεία της Μεσογείου.  

Σύμφωνα με σχετικές μελέτες και μετά από πιλοτικές δοκιμές που έγιναν με τη συνεργασία του ΕΚΕΠΥ,  προέκυψε  η  καταλληλότητα  της  σκωρίας,  σαν  δομικό  υλικό  σε  αντιολισθητικές  πλάκες πεζοδρομίου και πλατειών καθώς και στην κατασκευή πυρίμαχων τούβλων και κεραμιδιών αλλά και απλών κεραμικών. 

Η ελληνική τσιμεντοβιομηχανία έχει χρησιμοποιήσει τη σκωρία ως υλικό τσιμέντου από το 1985‐2000 και έχουν απορροφηθεί για το σκοπό αυτό, πάνω από 5 εκατ. τόνοι. Η χρήση της σκωρίας διεκόπη λόγω της εφαρμογής του προτύπου EN197‐1, στο οποίο, η κατηγορία των βιομηχανικών ποζολανών όπως η  εν  λόγω σκωρία,  τελικά δεν  εντάχθηκε ως υλικό  τσιμέντου.  Έχει υποβληθεί, μέσω του ΕΛΟΤ, αίτημα στην Ε.Ε για την τροποποιητική ένταξη της σκωρίας στο πρότυπο EN197‐1.Εντός του 2014 αναμένεται η συζήτηση του θέματος σε ευρωπαϊκό επίπεδο. 

Σήμερα,  μόνο  το 2,5%  περίπου  των φυσικών πόρων που εξορύσονται  ετησίως,  από  τα 26  εκατ. τόνους  για  την  παραγωγή  σιδηρονικελίου  αξιοποιούνται:    100.000  τόνοι  ασβεστόλιθος  και σπιλίτης,  100.000  τόνοι  σιδηρονικέλιο,  100.000  τόνοι  σκωρία  μεταλλακτών  και  300.000  τόνοι σκωρία  ηλεκτροκαμίνων.Πάνω  από  25  εκατ.  τόνοι  αδρανών  υλικών  ετησίως,  μπορούν  να αξιοποιηθούν προς όφελος του περιβάλλοντος, της ΛΑΡΚΟ και της οικονομίας γενικότερα.   

Κ.  Δραγασάκης  (ΤΙΤΑΝ):  «Βιώσιμη  ανάπτυξη  του  κλάδου  παραγωγής  αδρανών  ‐  Η  εμπειρία  και  η οπτική του Ομίλου ΤΙΤΑΝ» 

ΟΙ λατομικές επιχειρήσεις θα πρέπει να είναι οικονομικά βιώσιμες, περιβαλλοντικά υπεύθυνες και κοινωνικά αποδεκτές.  Δυστυχώς υφίσταται μια  έλλειψη εμπιστοσύνης μεταξύ  του κράτους,  των επιχειρήσεων  και  της  κοινωνίας  και  απαιτείται  μία  σημαντική  προσπάθεια  για  να  ανατραπεί  η σημερινή κατάσταση, γιατί τελικά μια λατομική επιχείρηση πρέπει να κερδίζει την αποδοχή και να έχει την κοινωνική άδεια για να λειτουργήσει. 

Η  λατομεία  χωροθετείται  όπου  υπάρχει  κατάλληλος  γεωλογικός  σχηματισμός  και  στηρίζεται κυρίως  στην  τοπική  αγορά.  Αυτή  τη  στιγμή  λειτουργούν  μικρές  επιχειρήσεις  με  μεγάλη γεωγραφική  διασπορά,  τα  παραγόμενα  προϊόντα  είναι  μη  διαφοροποιημένα,  υπάρχει  έντονος 

Page 21: 1h Diavouleysh Gia Adrani

[2014] [Πρακτικά1ηςΗμερίδαςΔιαβούλευσηςSNAPSEE]  

 333888ΤΟΜΟΣ Α 

ανταγωνισμός,  κυρίως  σε  επίπεδα  τιμών,  το  νομικό‐θεσμικό  πλαίσιο  χαρακτηρίζεται  από πληθώρα  νόμων,  αποφάσεων,  κανονισμών  που  καθιστούν  δύσκολη  και  με  σημαντικές καθυστερήσεις την αδειοδότηση, ενώ υφίστανται και απειλές από την παράνομη λατόμευση και την διακίνηση λατομικών προϊόντων γενικότερα, χωρίς την κατάλληλη σήμανση CE.   

Το κοινωνικό περιβάλλον είναι συνήθως εχθρικό, με έντονες αντιδράσεις από την τοπική κοινωνία (με  προσφυγές  στο  ΣτΕ  και  άλλες  καταγγελίες),  ενώ  και  τα  μέσα  κοινωνικής  δικτύωσης αναδεικνύονται  σε  ένα  μοχλό  πίεσης,  που  διαμορφώνει  ένα  ασφυκτικό  περιβάλλον  για  τον εξορυκτικό κλάδο.  

Δεν  έχουν  γίνει  μέχρι  τώρα  σοβαρά  βήματα  για  την  εφαρμογή  της  Εθνικής  Πολιτικής  για  την Αξιοποίηση  των  Ορυκτών  Πρώτων  Υλών,  ενώ  απουσιάζει  και  ένα  μακροχρόνιο  όραμα  και  μια στρατηγική για την εκμετάλλευση των Ορυκτών Πόρων, με πυλώνα την βιώσιμη ανάπτυξη. 

Στην Ελλάδα υπάρχει σημαντική τεχνογνωσία, τόσο για την εκμετάλλευση των λατομείων όσο και για  τον  σχεδιασμό  και  κατασκευή μηχανημάτων  επεξεργασίας  των αδρανών  ενώ υπάρχουν  και ευκαιρίες για ανάπτυξη καινοτόμων τεχνολογικών λύσεων στη λατομική δραστηριότητα. 

Η  ζήτηση  για  αδρανή  έχει  μειωθεί  πάνω  από  70%,  τα  τελευταία  6  χρόνια,  όπως  επίσης  και  ο αριθμός  των  οικοδομικών  αδειών.  Υπάρχει  συνεχής  μείωση  της  δημόσιας  και  ιδιωτικής κατανάλωσης  αλλά  και  των  επενδύσεων.  Η  προγραμματισμένη  επανεκκίνηση  των  δημοσίων έργων εκτιμάται ότι δεν θα απορροφήσει μεγάλες ποσότητες, από τα λατομεία που λειτουργούν εντός των λατομικών περιοχών, ενώ σοβαρό θέμα αποτελεί η έλλειψη ελέγχου της αγοράς για την παράνομη διακίνηση των αδρανών. 

Το  κόστος  λειτουργίας  των  (σ.τ.σ.:  νόμιμων)  λατομείων  είναι  υψηλό,  κυρίως  λόγω  των μισθωμάτων που μπορεί να φθάνουν το 25 με 50% επί της τιμής πώλησης.  Τα κόστη μεταφοράς είναι  επίσης  υψηλά,  γιατί  οι  λατομικές  περιοχές  συνήθως  είναι  μακριά  από  τα  κέντρα κατανάλωσης. Στον αντίποδα, η παράνομη λατόμευση απαλλάσσεται από τα μισθώματα, είναι πιο κοντά στην αγορά και συνεπώς είναι ανταγωνιστικότερη. 

Σχετικά  με  τα  δευτερογενή  αδρανή  θα  επαναλάβω  ότι  στο  λατομείο  μας  στη  Μαλακάσα, λειτουργεί εδώ και ένα χρόνο, μία αδειοδοτημένη μονάδα επεξεργασίας ΑΕΚΚ. Δυστυχώς, από την εμπειρία μας μέχρι τώρα, αυτή η δευτερογενής παραγωγή αδρανών υλικών, είναι πολύ μικρή έως ασήμαντη.   

Όλα  τα  λατομεία  αδρανών  υλικών  στην  Ελλάδα  της  ΤΙΤΑΝ  εφαρμόζουν  Σύστημα  Διαχείρισης Περιβάλλοντος, πιστοποιημένο κατά ISO14001 και έχουν εγκεκριμένες ΜΠΕ και Περιβαλλοντικούς Όρους.  Η  ΤΙΤΑΝ δίνει  μεγάλη σημασία στην προστασία  της βιοποικιλότητας  και στην  κοινωνική εταιρική  ευθύνη,  με  προτεραιότητα  στην  ασφάλεια  της  εργασίας,  την  μέριμνα  για  τους εργαζομένους μας,  τον σεβασμό και την στήριξη  των τοπικών κοινωνιών.    Είναι επίσης  ιδρυτικό μέλος  της  διεθνούς  πρωτοβουλίας,  για  τη  βιώσιμη  ανάπτυξη  του  κλάδου  της τσιμεντοβιομηχανίας,  που,  μεταξύ άλλων,  έχει  εκπονήσει  εργαλεία  και  κατευθυντήριες οδηγίες, για την αποκατάσταση των λατομείων και τη βιοποικιλότητα.   

Η  βιώσιμη  ανάπτυξη  για  τα  λατομεία  αδρανών  υλικών  είναι  εφικτή,  μέσα  σε  ένα  πλαίσιο οικονομικής  βιωσιμότητας,  σεβασμού  προς  το  περιβάλλον  και  την  εξυπηρέτηση  τελικά  των αναγκών  της  κοινωνίας  και  θεωρούμε  ότι  τα  απαραίτητα  στοιχεία  προς  αυτή  την  κατεύθυνση είναι η εφαρμογή της εθνικής πολιτικής για την αξιοποίηση των ορυκτών πρώτων υλών, η τήρηση του  νομοθετικού  πλαισίου,  κυρίως  για  την  εξάλειψη  της  παράνομης  λατόμευσης  και  της παράνομης διακίνησης λατομικών προϊόντων, την απλοποίηση των αδειοδοτικών διαδικασιών, να υπάρχει  δέσμευση  μεταξύ  των  επιχειρήσεων  και  της  πολιτείας,  ένας  γόνιμος  διάλογος  και συνεργασία  μεταξύ  όλων  των  συμ‐μετόχων,  προκειμένου  να  διαμορφωθεί  ένα  κλίμα εμπιστοσύνης και φυσικά η γνώση και η καινοτομία. 

Κ. Ασημακόπουλος (LAFARGE): «Βιώσιμη ανάπτυξη του κλάδου παραγωγής αδρανών ‐ Η εμπειρία και η οπτική του Ομίλου LAFARGE» 

Όταν  μιλάμε  για  βιώσιμη  ανάπτυξη,  πολλοί  ερευνητές,  πολλοί  επιστήμονες  έχουν  πει  ότι  το βασικό στο θέμα της βιώσιμης ανάπτυξης για τα αδρανή πρέπει να είναι το γεγονός ότι πρέπει να βρισκόμαστε  κοντά  στην  πηγή  της  κατανάλωσης  και  να  μην  κάνουμε  σπατάλη  των  δυνητικών 

[Πρακτικά1ηςΗμερίδαςΔιαβούλευσηςSNAP‐SEE] [2014] 

  ΤΟΜΟΣ Α 333999 

πόρων,

Θα πρέπει να κάνουμε μία   σωστή αξιοποίηση όλων των εναλλακτικών πηγών, είτε πρωτογενών είτε δευτερογενών, 

Η τοπική αυτοδιοίκηση θα έπρεπε να είναι παρούσα εδώ σήμερα, διότι πολλά από τα θέματα που αντιμετωπίζουμε  προέρχονται  από  την  ελλιπή  κατανόηση  ή  γνώση  και  την  διαφορετική αντιμετώπιση από την πλευρά τους, των ίδιων θεμάτων, 

Υπάρχει ένα μεγάλο θέμα με τα επιστρεφόμενα στα μεταλλεία, ένας μεγάλος αριθμός των οποίων δίνονται σε πιστοποιημένους, οι οποίοι δεν έχουν  πού να τα πάνε και τα ρίχνουν σε μια χωματερή ή σε ένα παλιό λατομείο.  Το 80% στα σκυροδέματα, συμβαίνει αυτό. Και εκεί επάνω «κλείνουμε τα μάτια» ή δεν έχουμε δώσει ακόμη τη λύση. 

Κατά  την  εκμετάλλευση  των  αδρανών  για  χρήση  στην  τσιμεντοβιομηχανία,  από  τα  λατομεία ασβεστολίθου  ειδικών  χρήσεων  (άρθρο  8  του  Ν.  2115),  παράγονται,  λόγω  ποιοτικών προβλημάτων  (π.χ. η ύπαρξη μαγνησίου), προϊόντα που δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην τσιμεντοβιομηχανία  (αλλά  μπορεί  να  είναι  κατάλληλα  για  άλλες  χρήσεις),  δεν  μπορούν  να διατεθούν και στοκάρονται.   Αυτό θα πρέπει με κάποιο τρόπο να το δούμε, εφόσον πιστεύουμε στην βιώσιμη ανάπτυξη. 

Πρέπει  να  γίνει  πιστοποίηση  των  δευτερογενών  αδρανών,  ώστε  να  γνωρίζουμε  την  ακριβή ποιότητά τους και για ποια χρήση είναι κατάλληλα και να είναι δυνατή η διάθεσή τους που μπορεί να λειτουργήσει και σαν ανάχωμα στα παράνομα λατομεία ή στην παράνομη δραστηριότητα. 

Ε.  Κολυφέτης  (HALYPS):  «Βιώσιμη  ανάπτυξη  του  κλάδου  παραγωγής  αδρανών  ‐  Η  εμπειρία  και  η οπτική του Ομίλου HALYPS» 

Όλα  τα δομικά υλικά που  χρησιμοποιούνται στις  κατασκευές,  πρέπει  να  έχουν πιστοποίηση CE, όπως ισχύει για όλα τα υλικά, 

Κάποιοι παραγωγοί σκυροδέματος, δεν απαιτούν πιστοποίηση για τα αδρανή και αυτή η πρακτική ανοίγει δρόμους για παράνομη διάθεση αυτών των υλικών, 

Έχουμε  διαπιστώσει  ότι,  παρόλο  που  υπάρχει  ένα  αυστηρό  νομικό  πλαίσιο  και  πληθώρα ελεγκτικών αρχών (Επιθεώρηση Μεταλλείων,  Επιθεωρητές Περιβάλλοντος, Δασαρχείο, Υπουργείο Ανάπτυξης,    Υπουργείο  Μεταφορών,  Πολεοδομία,  Δ/νση  Υδάτων  και  βεβαίως  η  Αστυνομία)  οι αρχές  είναι  απρόθυμες  ή  δεν  μπορούν  να  σταματήσουν,  τις  μη  νόμιμες  εξορυκτικές δραστηριότητες,  με  αποτέλεσμα  να  διατίθενται  στην  αγορά  πληθώρα  ποσοτήτων  αδρανών υλικών, χωρίς σήμανση ποιότητας.  Η εταιρία HALYPS έχει  ενημερώσει πλήρως τον ΟΟΣΑ για αυτό το θέμα, 

Οι επιθεωρήσεις δεν γίνονται ούτε σε τακτική βάση ούτε συντονισμένα, 

Υπάρχει αθέμιτος ανταγωνισμός μεταξύ νόμιμων και μη νόμιμων λατομείων και έχει αναφερθεί από όλους ότι το κόστος λειτουργίας των νόμιμων λατομείων είναι υψηλότερο από τα μη νόμιμα,  

Τα  νόμιμα  λατομεία  εφαρμόζουν  όλους  τους  κανονισμούς  (ΚΜΛΕ,  CE  για  τα  υλικά  και  τα μηχανήματα, πλήρης εφαρμογή της νομοθεσίας) με αποτέλεσμα, η τιμή πώλησης των προϊόντων, των νόμιμων λατομείων  να είναι υψηλότερη,   

Θεωρούμε αυτονόητη την εφαρμογή όλων των υπαρχόντων νόμων, σε όλα τα επίπεδα, έτσι ώστε να  πετύχουμε  βέλτιστες  κατασκευές  και  αειφορία  ανάπτυξης.  Δεν  θέλουμε  άλλους  νόμους.  Θέλουμε να εφαρμόσουμε τους υφιστάμενους. 

Page 22: 1h Diavouleysh Gia Adrani

[2014] [Πρακτικά1ηςΗμερίδαςΔιαβούλευσηςSNAPSEE]  

 444000ΤΟΜΟΣ Α 

Α.7 ΑΝΟΙΧΤΗΣΥΖΗΤΗΣΗΑ.7.1Μέρος1οΜετά  το  τέλος  των  ομιλιών  της  δεύτερης  ενότητας  και  πριν  από  την  έναρξη  της  τρίτης ενότητας(με  τις  εισηγήσεις  της  Βιομηχανίας)  δόθηκε  από  το  Προεδρείο  λίγος  χρόνος  στο ακροατήριο,  για  να  ανοίξει  η  συζήτηση  και  για  να  γίνουν  κάποιες  ερωτήσεις‐τοποθετήσεις, καθώς τα θέματα ήταν ακόμη «ζεστά».   

Παρέμβαση  κ.  Βουμβουράκη  (ΤΙΤΑΝ):  Στο  λατομείο  του  ΤΙΤΑΝΑ,  στη  Μαλακάσα  Αττικής, λειτουργεί  εδώ  και  ένα  χρόνο  μονάδα  επεξεργασίας  ΑΕΚΚ.  Ήθελα  λίγο  να  δώσω  μερικά στοιχεία,  όσον αφορά το ποσοστό της ανακύκλωσης, γιατί όπως ειπώθηκε στην προηγούμενη παρουσίαση  (σ.τ.σ.:  δηλ.  του  κ.  Σκορδίλη),  υπάρχει  ένας στόχος ανακύκλωσης  των ΑΕΚΚ 50% μέχρι το 2015. Στη Μαλακάσα, λειτουργεί η μονάδα εδώ και ένα χρόνο και οι ποσότητες που έχουμε  παραλάβει  για  ανακύκλωση  είναι  5000  τόνοι.  Η  μονάδα  της  Μαλακάσας,  είναι  η μοναδική  μονάδα  επεξεργασίας  ΑΕΚΚ  που  υπάρχει  σε  όλη  την  Ανατολική  Αττική.  Καταλαβαίνετε  δηλ.  ότι  ουσιαστικά  ο  παραγωγός  των αποβλήτων  δεν  ελέγχεται  πού πάει  τα απόβλητα.  Άρα λοιπόν, δεν φθάνουν στις μονάδες επεξεργασίας.  Υπάρχει εκεί ένα κενό, δηλ. θα πρέπει ενδεχομένως ο νομοθέτης, να βρει τρόπο να ελέγχει με πιο αυστηρό τρόπο που πάνε τα  ΑΕΚΚ.  Το  νούμερο  που  σας  είπα  είναι  σημαντικό,  δηλ.  σε  ένα  χρόνο  μέσα,  παραλάβαμε 5.000  τόνους  για  επεξεργασία.    Ένα  λατομείο,  τις  καλές  εποχές,  πωλούσε 10.000  τόνους  την ημέρα αδρανή υλικά. 

Απάντηση κ. Σκορδίλη (ΥΠΕΚΑ ‐ Ε.Ο.ΑΝ): Πράγματι υπάρχει ένα πρόβλημα, γιατί γίνεται τώρα μία προσπάθεια ελέγχου. Αυτό σας είπα προηγουμένως, επειδή πρέπει να διευθετηθούν δύο ‐ τρία πράγματα, γιατί για τα μεν  ιδιωτικά έργα, θα πρέπει βάσει των τελευταίων νομοθετικών ρυθμίσεων,  οι  πρώην  Πολεοδομίες  να  πάρουν  τις  οδηγίες  ούτως  ώστε,  οποιοσδήποτε κατασκευάζει ή κατεδαφίζει, να πρέπει να συμβληθεί και μάλιστα και με εγγύηση (εκτός από το ΣΔΑ42, που τώρα έχουμε ετοιμάσει), να συνεργαστεί με αυτές τις εγκαταστάσεις που υπάρχουν. Βλέπουμε ότι υπάρχει αυτό το κενό, αλλά σιγά σιγά σε όλη την Ελλάδα ή εκεί που υπάρχουν τα συστήματα  (δεν  καλύπτεται  όλη  η  Ελλάδα),  αυξάνεται  αυτή  η  παραγωγή  και  ο  έλεγχος προβλέπεται,  δεν  είναι  κάτι  που  θα  πρέπει  να  νομοθετηθεί  και  μάλιστα  είναι  και  αρκετά αυστηρός. 

Παρέμβαση‐ ερώτηση κ. Τζεφέρη (ΥΠΕΚΑ):   Αν μου επιτρέπετε, θα ήθελα να κάνω μία γενική παρατήρηση.  Ακούγεται  λίγο  παράταιρο  βέβαια  και  αποκαρδιωτικό  να  μιλάμε  και  να σπαταλάμε ή να  αξιοποιούμε, 80% και πλέον του χρόνου μας για τα συστήματα ανακύκλωσης και όχι  τόσο πολύ για  την πρωτογενή παραγωγή από λατομεία,  όταν η  κατάσταση είναι  λίγο πολύ όπως την περιέγραψε ο συνάδελφος (σ.τ.σ.: δηλ. ο κ. Βουμβουράκης).   Δεν μας είπε ο κ. Σκορδίλης, αλλά φαντάζομαι είπε ότι έχει πέσει πολύ χαμηλά(σ.τ.σ.: η παραγωγή αδρανών από την  ανακύκλωση).  Αυτά  τα  7  πιστοποιημένα  συστήματα  εναλλακτικής  διαχείρισης  και  οι  54 μονάδες  επεξεργασίας  ΑΕΚΚ,  πόση  παραγωγή  διαχειρίζονται  σήμερα  σε  σχέση  και  με  την δυναμικότητά  τους??Εγώ δεν  ξέρω,  αλλά   φαντάζομαι  ότι  είναι  πάρα πολύ περιορισμένες  οι                                                             42  σ.τ.σ.: ΣΔΑ = Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων, και εννοεί το πρότυπο, βλέπε και τη σχετική εισήγηση 

ή κύρια σημεία του κου Σκορδίλη 

[Πρακτικά1ηςΗμερίδαςΔιαβούλευσηςSNAP‐SEE] [2014] 

  ΤΟΜΟΣ Α 444111 

ποσότητες,  αν  σκεφτούμε  τι  γίνεται  σήμερα  στην  πρωτογενή  παραγωγή.  Από  το  2004  μέχρι σήμερα  (σ.τ.σ.: 2013),  έχουμε πέσει στο 25%  έναντι  των ποσοτήτων  το 2004  (σ.τ.σ.  εννοεί  το ύψος  της  ετήσιας  παραγωγής  αδρανών  από  λατομεία).  Τότε  είχαμε  100  εκατ.  τόνους,  που κάναμε ένα peak, και τώρα έχουμε 25εκατ. δηλ. έχουμε λατομεία, τα οποία δεν παράγουν και στοκάρουν.  Την ίδια στιγμή, ζητάμε να πάμε στο 50% της ανακύκλωσης και στο 70% από αυτές τις αδειοδοτημένες μονάδες. Βεβαίως είναι ένας στόχος και είναι και δικός μας ευσεβής πόθος, αλλά είμαστε πολύ μακριά πλέον, αν σκεφτούμε αυτά  τα νούμερα που λέω.    Επίσης έχω και κάποια άλλα  νούμερα,  που θα μπορούσα  να  σας  δείξω,  σε  σχέση με  τις Λατομικές Περιοχές πού βρισκόμαστε. Εκεί θα δείτε ότι είναι ακόμη πιο αποκαρδιωτικό. Θα δείτε δηλ. ότι το 2009, το 55%  της  παραγωγής αδρανών από πρωτογενείς πόρους  (σ.τ.σ.:  από  λατομεία),  ήταν  μέσα στις  Λατομικές    Περιοχές.  Το  υπόλοιπο  ήταν  ή  έξω  ή  παράνομη  δραστηριότητα.  Υπάρχει  και σήμερα  αδειοδότηση,  κατ’  εξαίρεση,  εκτός  Λατομικών  Περιοχών.  Και  αυτά,  δυστυχώς  ή ευτυχώς,  με  την  ανοχή  και  της  Περιφερειακής  και  της  Κεντρικής  Διοίκησης,  υπάρχουν  και συνεχίζουν  να  υπάρχουν.  Άρα  λοιπόν  γενικώς,  το  σύστημα  αυτό  των  πρωτογενών  ή  δευτερογενών  αδρανών  είναι  αρκετά  απαξιωμένο  σήμερα,  είτε  μιλάμε  για  λατομεία  είτε μιλάμε για ανακύκλωση, είτε μιλάμε για παράνομη δραστηριότητα, είτε μιλάμε για Λατομικές Περιοχές ή έξω από λατομικές περιοχές.   Άρα μέσα σε αυτό το γενικό κομμάτι και η Πολιτεία φαντάζομαι, μπορεί να κάνει κάποια πράγματα και προσπαθεί να κάνει κάποια πράγματα. 

Παρέμβαση κ. Ασημακόπουλου (LAFARGE):  Εγώ ήθελα να συμπληρώσω σε αυτά που είπε ο κ. Σκορδίλης. Υπάρχει ένα μεγάλο θέμα με τα επιστρεφόμενα στα μεταλλεία.  Είναι ένας μεγάλος αριθμός των οποίων δίνονται σε πιστοποιημένους, οι οποίοι τα παίρνουν, δεν έχουν  πού να τα πάνε  και  τα  ρίχνουν  σε  μια  χωματερή  ή  σε  ένα  παλιό  λατομείο.  Το  80%  στα  σκυροδέματα, συμβαίνει αυτό.  Είναι ένα άλλο θέμα, τεράστιες ποσότητες, εμείς δίνουμε σε αδειοδοτημένους φορείς, οι οποίοι δεν έχουν  πού να τα πάνε και τα πηγαίνουν και τα θάβουν. Δηλ. κάτι που θα μπορούσαμε  να  το  κάνουμε  και  εμείς  απευθείας.    Και  αυτά  είναι  πολύ  περισσότερα απ’όσα ανέφερε. Αν φανταστούμε όλα τα επιστρεφόμενα στα σκυροδέματα, είναι πολύ περισσότερες οι ποσότητες από αυτά που ανέφερε ο κ. Σκορδίλης.   Και εκεί επάνω «κλείνουμε τα μάτια» ή δεν έχουμε δώσει ακόμη τη λύση. 

Παρέμβαση  ‐  ερώτηση  κ.  Καβαλόπουλου  (ΣΜΕ)  (προς  κ.  Σκορδίλη):    Θέλω  να  σας  ρωτήσω κατ’αρχάς:  έχουμε  ποιοτικά  δεδομένα  από  τις  προσπάθειες  ανακύκλωσης,  τέτοια,  που  να επιτρέπουν σε τι χρήσεις πηγαίνουν αυτά;;  Και δεύτερο, τους στόχους τους ευρωπαϊκούς τους ξέρουμε, παρ’όλα αυτά, στην τοποθέτησή μου τους αμφισβήτησα εντονότατα, για πολλούς και διάφορους  λόγους.  Κάποια  στιγμή  θα  έπρεπε,  η  γνώμη μου  είναι αυτή,  το  ΥΠΕΚΑ  στο  οποίο ανήκετε και που έχει διάφορα κομμάτια, είναι ένα τεράστιο Υπουργείο, που όμως θα πρέπει να μάθει  να  συνεργάζεται,  θα  πρέπει  κάποια  στιγμή,  να  καθίσουν  όλοι  αυτοί  οι  φορείς  να δούνε:«Μας συμφέρει αυτό το πράγμα που λέγεται ανακύκλωση και μέχρι πιο σημείο»;; 

Όταν βάζετε ένα στόχο και τον φέρνετε μέσα εδώ, σαν στόχο 70% από ανακύκλωση, σημαίνει με άλλα λόγια, ότι πρέπει να καταργήσουμε τις Λατομικές Περιοχές. Από την άλλη όμως, αυτή η τεράστια  ποσότητα  που  προβλέπεται,  θα  πρέπει  να  ειδωθεί  σε  σχέση  με  τις  Λατομικές Περιοχές.    Δηλ.  κοινώς,  επανασχεδιασμός.  Αυτό  θα  πρέπει  να  πάει  μαζί.  Ο  σχεδιασμός  των Λατομικών Περιοχών και οι δυνατότητες, οι προδιαγραφές, το πού μπορεί να χρησιμοποιηθεί τι,  τι  είδους  μελλοντικές  ανάγκες  θα  καλύψουν  αυτά  τα  πράγματα,  θα  πρέπει  να  σχεδιαστεί 

Page 23: 1h Diavouleysh Gia Adrani

[2014] [Πρακτικά1ηςΗμερίδαςΔιαβούλευσηςSNAPSEE]  

 444222ΤΟΜΟΣ Α 

από την αρχή.  Διαφορετικά, οι προβλέψεις  λειτουργίας των Λατομικών Περιοχών σε σχέση με όλα τα άλλα θα δημιουργήσει……. 

43ΚΥΑ 36259/1757/Ε103, ΦΕΚ 1312/Α΄/24 Αυγούστου 2010, «Μέτρα, όροι και πρόγραμμα για την εναλλακτική διαχείριση των αποβλήτων από

εκσκαφές, κατασκευέςκαι κατεδαφίσεις (ΑΕΚΚ)»

Άρθρο 12 Ποσοτικοί στόχοι για την συλλογή –αξιοποίηση των αποβλήτων από κατασκευές,εκσκαφές και κατεδαφίσεις. Οι ποσοτικοί στόχοι για την αξιοποίηση των αποβλήτων από κατασκευές, εκσκαφές και κατεδαφίσεις,εξαιρουμένων των κατηγοριών 17 05 04 και 17 05 06 τουΕυρωπαϊκού Καταλόγου Αποβλήτων σύμφωνα με τηναπόφαση 2001/118/ΕΚ είναι οι ακόλουθοι:

1) μέχρι την 1η Ιανουαρίου 2012, η επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση, ανάκτηση άλλων υλικών αποβλήτωνκαι αξιοποίηση πρέπει να ανέλθει κατ’ ελάχιστον στο30 %, ως προς το συνολικό βάρος των παραγομένωνΑΕΚΚ στη χώρα.

2) μέχρι την 1η Ιανουαρίου 2015, η επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση, ανάκτηση άλλων υλικών αποβλήτωνκαι αξιοποίηση πρέπει να ανέλθει κατ’ ελάχιστον στο50 %, ως προς το συνολικό βάρος των παραγομένωνΑΕΚΚ στη χώρα.

3) μέχρι την 1η Ιανουαρίου 2020 η επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση, ανάκτηση άλλων υλικών αποβλήτωνκαι αξιοποίηση πρέπει να ανέλθει κατ’ ελάχιστον στο70 %, ως προς το συνολικό βάρος των παραγομένωνΑΕΚΚ στη χώρα. 

Παρέμβαση κ. Λειβαδάρου, Περιφέρεια Αττικής:   Ήθελα να πω το εξής. Είναι σαφές νομίζω, ότι για την καινούργια πενταετία παράτασης για τη δημιουργία Λατομικών Περιοχών, που έχει ξεκινήσει  το  2011,  μετά  την  κρίση  και  δεδομένου  ότι  μια  λατομική  επιχείρηση  αποτελεί  μία σημαντική  επένδυση,  η  κρίση  είναι  καθοριστικός  παράγοντας  για  τη  δημιουργία  Λατομικών Περιοχών.  Θα  θέσω  ένα  ερώτημα  και  θα  το  αφήσω,  ας  μην  απαντηθεί,  για  να  συζητηθεί αργότερα.  Όπως είπαμε, σε περίοδο παλαιότερη της κρίσης, όταν ένας ανάδοχος έπαιρνε ένα έργο το οποίο ήταν μεγάλο, για μεγάλη εξόρυξη αδρανών υλικών σε ασβεστολιθικό πέτρωμα, τι έκανε;;Έβαζε και ένα σπαστήρα, έσπαγε τα υλικά και τα διέθετε στην αγορά.   Με αποτέλεσμα να  έχουν  τεράστιο  πρόβλημα  τα  λατομεία.  Έκανε  αθέμιτο  ανταγωνισμό,  διότι  αυτός  από  το έργο  είχε  πληρωθεί  και  τα  εκρηκτικά  και  τα  υλικά.  Η  νομοθεσία  για  την  ανακύκλωση  των στερεών  αποβλήτων  ήρθε  μεταγενέστερα  και  αναρωτιέμαι  μήπως  αυτή  δίνει  τη  δυνατότητα στους αναδόχους αυτούς να κάνουν bypassστις απαγορεύσεις αυτές, δηλ. υποχρεούται αυτός αυτά  τα  υλικά  που  βγάζει,  να  τα  δίνει  σε  ένα  σύστημα  ανακύκλωσης.  Κάνει  λοιπόν  τη συμφωνία κάτω από το τραπέζι, αυτά τα υλικά όμως δεν είναι για πέταμα, είναι ασβεστολιθικό υλικό ορυγμένο απολύτως, τα δίνει λοιπόν σε αυτόν τον κύριο, τον πληρώνει και κάτι για να τα διαχειριστεί,  αυτός  τα πάει  σε  έναν σπαστήρα,  τα σπάει,  του δίνει  και  του  εργολάβου,  κάτω από το τραπέζι κάποια χρήματα και έτσι έχουμε bypass της απαγορευτικής διάταξης που είναι πολύ  σημαντική,  για  να  επιβιώσουν  οι  νόμιμες  λατομικές  επιχειρήσεις.    Αυτό  το  θέτω  σαν ερώτημα  διότι  δεν  ξέρω  τι  ασφαλιστικές    δικλείδες  υπάρχουν,  στα  θέματα  που  έθεσε  στην εισήγησή του ο κ. Σκορδίλης. 

Ερώτηση κ. Χατζηλαζαρίδου, ΕΚΒΑΑ‐ΙΓΜΕΜ (προς κ.Σκορδίλη):   Ήθελα να ξεκαθαρίσω, ποιος είναι  ο  ελεγκτικός  μηχανισμός  που  ελέγχει,  αν  όλα  γίνονται  σωστά  και  σύμφωνα  με  τους νόμους και τις διατάξεις στο κομμάτι αυτό.                                                                43  σ.τ.σ: Εδώ υπάρχει μια μικρή παρεξήγηση. Ο στόχος αφορά στο ποσοστό ανακύκλωσης των ΑΕΚΚ, 

δε σημαίνει όμως ότι όλα τα ανακυκλωνόμενα ΑΕΚΚ θα χρησιμοποιούνται ως αδρανή. Επιπρόσθετα τα ποσοστά αναφέρονται επί των παραγομένων ΑΕΚΚ. 

[Πρακτικά1ηςΗμερίδαςΔιαβούλευσηςSNAP‐SEE] [2014] 

  ΤΟΜΟΣ Α 444333 

Απαντήσεις  κ.  Σκορδίλη:    Θα  ξεκινήσω  από  την  τελευταία  (σ.τ.σ.:  της  κ.  Χατζηλαζαρίδου). Ελεγκτικό μηχανισμό έχει και ο Ε.Ο.ΑΝ, ελεγκτικό μηχανισμό έχουν και οι φορείς που ελέγχουν δηλ.  οι  Επιθεωρητές  Περιβάλλοντος  του  υπουργείου  (ΥΠΕΚΑ),  ελεγκτικό  μηχανισμό  για  την εφαρμογή των νομοθετικών ρυθμίσεων, έχουν και οι Περιφέρειες.  Δηλ. μπορεί, σε όλο αυτό το φάσμα να γίνει ο έλεγχος και η σωστή εφαρμογή ή όχι του Ν. 2939/01, που αποτελεί ένα πολύ βασικό νόμο. 

Είναι ξεκάθαρο  (σ.τ.σ.: απάντηση προς κ. Καβαλόπουλο), μίλησα για τα ΑΕΚΚ, για το ποσοστό 50  ή  70%  (στο  70%  είναι  της  Ε.Ε.).  Αυτό  το  ποσοστό  αφορά  μόνο  αυτού  του  είδους  τα απόβλητα. Δεν ξέρω αν η γραμμή του ΣΜΕ είναι να μην εφαρμόσουμε την Κοινοτική Οδηγία, ειλικρινά δηλ. πιστεύει κανείς εδώ μέσα, ότι είναι καλύτερο αυτά τα απόβλητα να πηγαίνουν στα  ποτάμια,  όπως  πηγαίνουν  τώρα;;  Δεν  πιστεύω  ότι  κανείς  εδώ  μέσα  έχει  αυτήν  την αντίληψη. Οι ποσότητες τώρα είναι λίγες, δεν είναι μεγάλες.  Όταν λέμε εμείς ένα ποσοστό, είτε είναι μεγάλη, είτε είναι μικρή η ποσότητα, έχουμε την υποχρέωση να το πιάσουμε και να μην πηγαίνει απολύτως τίποτε στα ποτάμια. Δεν νομίζω κανείς εδώ μέσα να μην ξέρει τι ακριβώς γίνεται. Θέλουμε να αποτρέψουμε το γεγονός αυτά τα απόβλητα να καταλήγουν στα ποτάμια, που είναι πολύ σοβαρό περιβαλλοντικό θέμα. Και βέβαια γι’ αυτά τα υλικά, υπάρχουν πρότυπα και  γι’αυτό γίνονται συζητήσεις με  τη  Γεν.  Γραμματεία Δημοσίων έργων,  επειδή στην Ελλάδα δεν έχουμε τα πρότυπα, όπως υπάρχουν στην Ισπανία, στη Γερμανία και αλλού, προσπαθούμε να  βγάλουμε  πρότυπα,  ούτως  ώστε  να  μπορούν  να  χρησιμοποιηθούν  αυτά  τα  υλικά  και  να έχουν  την  ίδια  την  ισότιμη  αξία  με  το  πρωτογενές  υλικό44.  Και  πρέπει  να  αναγνωρίζετε  ότι, μπορεί  σε  μερικές  περιοχές  να  υπάρχουν  αυτά  τα  λατομεία,  υπάρχουν  όμως  και  αρκετές περιοχές που έχουν μεγάλη έλλειψη και τα μεταφέρουν από τη μία περιοχή στην άλλη.   

Να  ξεχωρίσουμε  λίγο  την  πρόληψη  από  την  ανακύκλωση  επειδή  δεν  έχει  γίνει  κατανοητό (σ.τ.σ.:  απάντηση  προς  κ.  Λειβαδάρο).  Θα  σας  δώσω  ένα  παράδειγμα,  γιατί  αυτό  δεν  το γνωρίζουν  ούτε  οι  δημοσιογράφοι  και  δυστυχώς  μπερδεύουν  την  πρόληψη  με  την ανακύκλωση.  Αν ένας εργολάβος κάνει ανακατασκευή της ασφάλτου, έχει ένα μηχάνημα, που παίρνει την άσφαλτο και αμέσως την μετατρέπει σε ασφαλτόστρωμα.  Σε αυτήν την περίπτωση δεν είναι απόβλητο.  Εκεί έχουμε μία πρόληψη. Αυτή είναι η βασική αρχή της πρόληψης, δηλ. δεν θεωρείται απόβλητο διότι το χρησιμοποιεί αμέσως. Δεν υπάρχει η περίπτωση αυτή για την περίσσεια  των  υλικών.  Και  όταν  λέω  περίσσεια  υλικών,  εννοώ  των  φυσικών  χωμάτων  ή  του πετρώματος.  Σε αυτήν  την περίπτωση,  δεν πάνε μέσω του συστήματος, αποτελούν εξαίρεση.  Τα  φυσικά  πετρώματα  πηγαίνουν  σύμφωνα  με  τη  ΜΠΕ,  που  είναι  όρος  ξεκάθαρος  πού  θα πάνε.  Εκεί προσδιορίζεται ο χώρος που πρέπει να πάνε. 

Παρέμβαση κ. Τσιφουτίδη, ΥΠΕΚΑ:  Επειδή προέρχομαι από το χώρο των δημοσίων έργων, για κάθε  μελέτη,  κάτι  που  ενδεχομένως  να  το  έχετε  υπόψη  σας,  υπάρχει  το  λεγόμενο «ισοζύγιο χωματισμών».  Κοιτάμε  κάθε φορά,  για  την οικονομία  του  έργου,  το  ισοζύγιο  χωματισμών  να είναι  μηδενικό.  Δηλ.  ούτε  έλλειμμα  ούτε  περίσσεια,  γιατί  και  η  περίσσεια  χρειάζεται  κυβο‐χιλιόμετρα  για  την  απόθεση.  Είναι  κόστος.  Όταν  τα  υλικά  είναι  κατάλληλα,  ένας  καλός ασβεστόλιθος  π.χ.,  ο  οποίος  πληροί  τις  προϋποθέσεις  για  την  κατασκευή  σκυροδεμάτων  και μάλιστα ποιότητας (και δεν αναφέρομαι στο C16/20, αναφέρομαι σε κατηγορίες υψηλότερες),                                                             44  σ.τ.σ.: Όπως σχολιάστηκε και αλλού, μάλλον ο ομιλητής υπονοεί πρόσθετες εφαρμογές, γιατί όσον 

αφορά στις εγκατεστημένες εφαρμογές, δεν παίζει ρόλο η προέλευση του υλικού, αλλά η προβλεπόμενη χρήση. 

Page 24: 1h Diavouleysh Gia Adrani

[2014] [Πρακτικά1ηςΗμερίδαςΔιαβούλευσηςSNAPSEE]  

 444444ΤΟΜΟΣ Α 

δημιουργείται  σπαστήρας,  υπάρχει  άδεια  σπαστηροτριβείου  και  παρασκευαστήριου  και υπάρχει δίπλα εργαστήριο, το οποίο κάνει τις δειγματοληψίες και δοκιμάζει. Η τυχόν περίσσεια καλύπτεται  από  τους  περιβαλλοντικούς  όρους.  Το  πρόβλημα  αυτή  τη  στιγμή  εστιάζεται  στα πολύ μεγάλα  έργα,  τα  οποία  όμως  είναι  συνήθως  γραμμικά,  οπότε  υπάρχει  και  το  θέμα  του κάθε  πόσο  συχνά  μπορώ  να  βρω  ένα  δανειοθάλαμο,  του  πόσο  συχνά  μπορώ  να  κάνω  την απόληψη.  Αν  υπάρχουν  σήραγγες,  αν  υπάρχουν  μεγάλες  τομές,  τα  πράγματα  ισορροπούν.  Τώρα,  τι  γίνεται με  τους πολύ μικρούς, οι οποίοι δυστυχώς είναι πάρα πολλοί και είναι κάτι, που όσοι περνάτε από ρέματα το βλέπετε καθημερινώς……. 

Α.7.2Μέρος2ο

Μετά  το  τέλος  και  της  τρίτης  ενότητας  με  τις  εισηγήσεις  της  Βιομηχανίας  και  πριν  από  την έναρξη  του  κυρίως  μέρους  της  συζήτησης,  έγινε,  από  τον  συντονιστή  της  διαβούλευσης  κ. Αγιουτάντη, μία ανακεφαλαίωση των στόχων της διαβούλευσης και των κυριότερων σημείων, παρεμβάσεων και απόψεων που προηγήθηκαν. 

Α.7.2.1 Ανασκόπηση κυριότερων σημείων της ημερίδας απόσυντονιστήΖ.Αγιουτάντη(ΠολυτεχνείοΚρήτης)

Θα ήθελα να κάνω μία σύνοψη του που είμαστε και τι στόχο έχουμε, σε σχέση με την ημερίδα αυτή.  Ο  στόχος  του  έργου  (πρόκειται  για  έργο  ευρωπαϊκό),  είναι  να  βοηθήσει  στο  βιώσιμο σχεδιασμό της εκμετάλλευσης και της χρήσης των αδρανών. Αυτά που ακούστηκαν από όλες τις μεριές  και  από  την  μεριά  των  αρχών  και  από  την  μεριά  της  βιομηχανίας,  είναι  πάρα  πολύ χρήσιμα.  Θα  συνοψίσω  ορισμένα  πράγματα  από  αυτά  που  ελέχθησαν  αλλά  εδώ,  ο  κύριος στόχος  ο  δικός  μας,  είναι  να  αντλήσουμε  πληροφορία  από  εσάς,  για  το  πώς  θα  πρέπει  η Πολιτεία να κάνει το βιώσιμο σχεδιασμό. 

Ο στόχος του έργου είναι να φτιάξουμε ένα σετ εργαλείων, το οποίο θα χρησιμοποιηθεί για το σχεδιασμό.  Και να δώσουμε μερικά παραδείγματα, για να το κάνω λίγο πιο πραγματικό, για να μην  γενικολογώ.  Όλοι  συμφωνούν  ότι  υπάρχει  ανάγκη  παραγωγής  αδρανών  διότι  υπάρχει οικοδομική δραστηριότητα. Πώς θα γίνει αυτή η παραγωγή αδρανών;;  Αν αφεθεί το σύστημα ανεξέλεγκτο, και αυτό ελέχθη, σημαίνει ότι όταν εγώ έχω ανάγκη, θα βρω τον τρόπο να φέρω το  αδρανές  σε  μένα:  Είτε  με  παραπάνω  κόστος,  είτε  με  το  «παράνομο»  λατομείο,  ή  με οποιονδήποτε τρόπο. Θα βρεθεί ο τρόπος να πάρω το αδρανές. Αυτή είναι η ανεξέλεγκτη χρήση των αδρανών και οποιουδήποτε υλικού.  

Η  συντεταγμένη  (θα  έλεγα)  αντιμετώπιση,  είναι  αυτό  που  είπε  ο  κ.  Jim  O’Brien  το  πρωί: κάνουμε πλάνο 20 ετών. Πολλές φορές, και τα 20 χρόνια μπορεί να είναι λίγο. Το οποίο πλάνο, αναθεωρείται κάθε 5 χρόνια, γιατί προφανώς μπορεί να υπάρχει μία κρίση, μία πολύ μεγάλη ανάπτυξη,  αυξημένη  ζήτηση. Μέσα στο πλάνο αυτό  [όχι  εμείς αλλά η Πολιτεία  πρέπει  να  το κάνει αυτό και εάν δεν μπορεί, να ζητήσει τη βοήθεια κάποιων ειδικών] μπορείκανείς να πει ότι «τα  επόμενα  20  χρόνια  βλέπω  ότι  π.χ  στην  περιοχή  Αττικής  θα  υπάρξει  έντονη  οικιστική ανάπτυξη, θα υπάρξει ανάγκη για χρήση αδρανών, τι θα κάνω γι’αυτό, θα χωροθετήσω, δεν θα 

[Πρακτικά1ηςΗμερίδαςΔιαβούλευσηςSNAP‐SEE] [2014] 

  ΤΟΜΟΣ Α 444555 

χωροθετήσω,  θα αγοράσω,  δεν  θα αγοράσω,  θα φτιάξω,  δεν  θα φτιάξω….    Πως θα  το  κάνω αυτό. Πρέπει να βρω το κατάλληλο υλικό κ.λ.π.». Με αυτό τον τρόπο μπαίνουμε στη διαδικασία της ειδικής αντιμετώπισης του κάθε θέματος.  Εάν δεν γίνει έτσι, η άποψή μας είναι ότι το όλο πράγμα θα πάρει το δρόμο του και θα βρει τις λύσεις με άλλες διόδους…...   

Η συζήτηση λοιπόν θα πρέπει να επικεντρωθεί σε αυτά τα ερωτήματα:  Υπάρχει σχεδιασμός σήμερα;;;;  Είναι ικανοποιητικός ο σχεδιασμός;;;  Τι πρέπει να κάνουμε για να βοηθήσουμε το σχεδιασμό;;; 

Επίσης,  υπάρχουν  άλλα  θέματα  που  θα  πρέπει  να  αναδειχθούν  και  να  ενταχθούν  μέσα  στη φάση του σχεδιασμού. Σήμερα εδώ ακούστηκαν πάρα πολλά,  τα έχουμε καταγράψει, έχουμε και  τις  εισηγήσεις.  Εγώ  θα  ήθελα,  πολύ  γρήγορα  να  συνοψίσω  αυτά  που  ελέχθησαν  και  θα αρχίσω  από  την  πρώτη  ενότητα  που  είχε  σαν  θέμα  «τρέχουσες  πρακτικές  διαχείρισης  των αδρανών».  

Το  ΥΠΕΚΑ  έχει  ανταποκριθεί  στις  απαιτήσεις  και  έχει  ενσωματώσει,  σε  μεγάλο  βαθμό,  στις εθνικές  νομοθεσίες,  το  κοινοτικό  δίκαιο  και  υπήρξαν  διάφορα  παραδείγματα  γι’αυτό: ανακύκλωση  αδρανών,  περιβαλλοντική  νομοθεσία  κ.λ.π..  Ακόμη  βρίσκεται  σε  φάση προετοιμασίας  η  κωδικοποίηση  του  υφιστάμενου  θεσμικού  πλαισίου  και  η  δημιουργία  ενός νομοθετήματος για την εξόρυξη των αδρανών. Το πότε θα γίνει αυτό δεν ξέρουμε αλλά σίγουρα αυτό είναι ένα θετικό βήμα. Υπάρχει επίσης ο Ε.Ο.ΑΝ. ο οποίος ασχολείται με τα θέματα των ΑΕΚΚ. Αυτά όλα είναι προς τη θετική κατεύθυνση.   

Εκείνο που θα θέλαμε εμείς από το ΥΠΕΚΑ είναι αν μπορεί να μας πει πού πάσχει ο σημερινός σχεδιασμός;;;    Αν  μας  πείτε  ότι  δεν  υπάρχει  σχεδιασμός  δεν  το  συζητάμε.  Αν  μας  πείτε  ότι υπάρχει  σχεδιασμός  αλλά  έχουμε  τις  εξής  ελλείψεις,  θα  μας  βοηθούσε  πάρα  πολύ  για  να δώσουμε μια έμφαση σε αυτό. Όσον αφορά στη βιώσιμη διαχείριση ο  κ. Ασημακόπουλος  το όρισε  πολύ  ωραία,  «βιώσιμη  διαχείριση  των  πρώτων  υλών  σημαίνει  πράγματι  κοντά  στην κατανάλωση».  Κανείς  δεν  θέλει  την  παραγωγή  αδρανών  κοντά  στην  κατανάλωση αλλά  αυτό σημαίνει βιώσιμη διαχείριση. Αν η Αττική π.χ. χρειάζεται αδρανή για τα επόμενα 20 χρόνια και χωροθετήσουμε το λατομείο στη Βοιωτία, τότε δεν μιλάμε για βιώσιμη διαχείριση.  

Στην τρίτη ενότητα, η βιομηχανία μας είπε πολύ ωραία πράγματα. Είδα με χαρά ότι οι εταιρείες έχουν  ενστερνιστεί  τις  ιδέες  της  βιώσιμης  ανάπτυξης  και  να  θυμίσω,  γι’αυτούς  που  δεν  το ξέρουν, ότι το 2003 κάναμε στη Μήλο το πρώτο παγκόσμιο συνέδριο βιώσιμης ανάπτυξης στη μεταλλευτική  (σ.τ.σ.:  εννοεί  το  διεθνές  συνέδριο  SDIMI)  και  από  τότε  έχει  περάσει  πολύς καιρός. Κάναμε το τρίτο το 2007 και το έκτο το 2013 και εν τω μεταξύ οι εταιρείες έχουν ήδη αρχίσει να το λαμβάνουν σοβαρά υπόψη τους (σ.τ.σ.: εννοεί τις ιδέες της βιώσιμης ανάπτυξης), γιατί αλλιώς θα το βρουν μπροστά τους και αυτό είναι επίσης προς την θετική κατεύθυνση.   

Ο  προβληματισμός  που  ακούστηκε  για  τα  παράνομα  λατομεία,  είναι  πολύ  σοβαρός.  Προσωπικά  δεν  περίμενα  ότι  το  ποσοστό  αυτό φτάνει  το 50%45  και  προφανώς  η  βιομηχανία είναι  και  αυτή  ένας  μεγάλος  παίκτης.  Να  επαναλάβω,  με  άλλη  προοπτική,  αυτό  που  ήδη αναφέρθηκε: έχεις ένα λατομείο το οποίο δουλεύει και ξαφνικά το λατομείο αυτό κλείνει, για                                                             45  σ.τ.σ.: Όπως έχει και αλλού αναφερθεί ως σχόλιο των συντακτών, υπήρξε μια παρερμηνεία της 

φράσης ότι μόνο το 55% των εξορυσσόμενων αδρανών προέρχεται από τις Λατομικές Περιοχές. Το υπόλοιπο είτε είναι από αδειοδοτημένες δραστηριότητες είτε είναι από παράνομες δραστηριότητες. 

Page 25: 1h Diavouleysh Gia Adrani

[2014] [Πρακτικά1ηςΗμερίδαςΔιαβούλευσηςSNAPSEE]  

 444666ΤΟΜΟΣ Α 

οποιοδήποτε λόγο, είτε γιατί το υλικό δεν έχει ζήτηση, είτε γιατί υπάρχει δίπλα παράνομο που πουλάει  στη  μισή  τιμή.  Για  να  ξανανοίξει  ένα  ανενεργό  λατομείο  είναι  πάρα  πολύ  δύσκολο.  Ήμουνα στην Αμερική πριν από δύο εβδομάδες. Αυτή τη στιγμή η τιμή του κάρβουνου (θερμικό κάρβουνο), λόγω του φυσικού αερίου, έχει πέσει σε κάτω από 40 δολάρια ο τόνος, όταν πριν από  2  χρόνια  ήταν  στα  150  δολάρια  ο  τόνος.  Υπάρχουν  υπόγεια  ανθρακωρυχεία  τα  οποία παράγουν με 60 δολάρια και πουλάνε με 40  και  το προτιμούν αυτό διότι αν το κλείσουν δεν πρόκειται να ξανανοίξει διότι θα έχουν καταρρεύσεις, δεν θα δουλεύει ο εξαερισμός, θα έχουν συγκεντρώσεις μεθανίου κ.λ.π.. Λένε ότι θα παράγουμε με 60, θα πουλάμε με 40, αντέχουμε για  δύο  χρόνια  διότι  αν  κλείσει  δεν  θα  ξανανοίξει.  Το  ίδιο  ισχύει  και  για  τα  αδρανή.  Θα υπάρξουν λατομεία που θα κλείσουν και δεν θα ξανανοίξουν, για πάρα πολλούς λόγους, διότι θα  εκπνεύσουν οι  άδειες,  θα σκουριάσουν  τα μηχανήματα  κ.λ.π.. Θέλει  λοιπόν πολύ μεγάλη προσοχή για το βιώσιμο σχεδιασμό  παραγωγής αδρανών, να μην αφήσουμε να γίνει αυτό. Με αυτά τα λίγα, θα ήθελα να δώσω το λόγο σε εσάς για να ανοίξει η συζήτηση. 

Α.7.2.2ΑνοιχτήσυζήτησηστοτέλοςτηςΗμερίδας 

Παρέμβαση Π. Τζεφέρη, ΥΠΕΚΑ: Δεν εκπροσωπούμε το Υπουργείο αυτή τη στιγμή εδώ. Λέμε τις απόψεις μας. Ακούστηκαν πολλά προβλήματα.  Θα τα πω και εγώ στα γρήγορα.  

Το πρώτο και βασικό είναι η απαξίωση του θεσμού των Λατομικών Περιοχών. Το γεγονός ότι, ενώ αυτές θεσμοθετούνται εδώ και 30 χρόνια, σε περιφερειακό επίπεδο, δηλ σε επίπεδο τέως νομαρχίας  και  σήμερα,  μετά  τον  Καλλικράτη,  σε  επίπεδο Περιφερειακής  Ενότητας,  δυστυχώς δεν  έχουν  καταλήξει  να  καλύπτουν  ένα  μεγάλο  ποσοστό  από  την  παραγωγή.  Είπα  πριν  ότι καλύπτουν  το  55%  της  παραγωγής  και  εδώ  πονάει  το  σύστημα,  διότι  αυτό  το  σύστημα  δεν εποπτεύεται  ουσιαστικά,  διότι  ήταν  σε  επίπεδο  νομαρχίας,  νομάρχης  δεν  υπάρχει  μετά  τον Ν.3852/2010  (σ.τ.σ.:  εννοεί  την  αλλαγή  στην  διοικητική  οργάνωση  της  χώρας  μετά  την εφαρμογή  του  «Καλλικράτη»).  Στην  ουσία,  εξ  αποκαλύψεως  πήγε  η  αρμοδιότητα  στον Περιφερειάρχη,  στον  οποίο    όμως  δεν  έχει  ανατεθεί  ρητά  η  εποπτεία,  με  συγκεκριμένες προδιαγραφές και προϋποθέσεις για την άσκηση αυτών των αρμοδιοτήτων.  Έτσι π.χ. στο Νομό Κυκλάδων δεν έχουν γίνει ποτέ λατομικές περιοχές, διότι κάποτε το 1980, πήρε μία απόφαση ο τότε  νομάρχης  και  είπε  ότι  δεν  μπορεί  να  κάνει  τίποτα  λόγω  έλλειψης  πόρων.  Τα  πράγματα άλλαξαν, φτιάξαμε νόμο ότι στα 500 μέτρα μπορείς να κάνεις Λατομική Περιοχή, όμως αυτή η απόφαση  παραμένει  γιατί  δεν  έχει  δοθεί  ρητά  η  εποπτεία  στον  αιρετό  περιφερειάρχη,  ανά πενταετία και σε βάθος χρόνου 40  ετών, όπως θα το κάνουμε τώρα στο νέο νόμο ελπίζω,  να διερευνά τις ανάγκες της Περιφέρειάς του σε αδρανή υλικά και μετά με διαπιστωτική πράξη, να παίρνει την ευθύνη και να αποφασίζει εάν θέλει Λατομικές Περιοχές με βάση τα έργα που θα κάνει  και  για  τα  οποία  θα  πρέπει  να  παίρνει  υπόψη  του  και  τα  δευτερογενή  υλικά  που παράγονται στην περιοχή. Αυτό ελπίζω ότι θα δοθεί ρητά στο νέο νόμο που φτιάχνουμε τώρα.  Παράλληλα,  θα  πρέπει  να  «κλείσουμε»,  στα  πλαίσια  πάντα  των  παρατάσεων  κ.λ.π.,  τα  ήδη υφιστάμενα  λατομεία,  νομίμως  ή  παρανόμως,  εκτός  Λατομικών  Περιοχών,  διότι  αυτά δημιουργούν  ζητήματα,  έχουν  γίνει  χωρίς  ποιοτικά,  χωροταξικά  και  άλλα  κριτήρια  και δημιουργούν  ζήτημα,  αντίστοιχο  πολλές  φορές  και  με  αυτά  της  παράνομης  δραστηριότητας.  Μπορούμε να πούμε και άλλα πράγματα, για την αναβάθμιση του συστήματος των Λατομικών Περιοχών,  για  τις  επιτροπές  που  θα  έχουν  συνεχή  διάρκεια  και  όχι  όπως  είναι  σήμερα  που περιμένουμε κάθε πέντε χρόνια για την ανανέωση του νόμου, που τους δίνει τη δικαιοδοσία να 

[Πρακτικά1ηςΗμερίδαςΔιαβούλευσηςSNAP‐SEE] [2014] 

  ΤΟΜΟΣ Α 444777 

συνεχίσουν το έργο τους. Ως προς την αρμοδιότητα λοιπόν, ακούστηκαν κάποια πράγματα που ενδεχομένως  να  δημιούργησαν  κάποια  σύγχυση.  Η  αρμοδιότητα  λοιπόν  και  της  ευθύνης αδειοδότησης  και  της  εποπτείας  είναι  στον  Περιφερειάρχη  και  όχι  στο  ΥΠΕΚΑ.  Το  ΥΠΕΚΑ διατηρεί την υψηλή εποπτεία και έχει τον συντονισμό, με βάση το θεσμικό εργαλείο, να κάνει νόμο και να δώσει αρμοδιότητες και βεβαίως με τους ελεγκτικούς του φορείς να ελέγχει. Από εκεί  και  πέρα  όμως,  η  αρμοδιότητα  του  συντονισμού  σε  τοπικό  επίπεδο  και  σε  επίπεδο αδειοδότησης και καθορισμού των Λατομικών Περιοχών, ανήκει στον Περιφερειάρχη, εδώ και 40  χρόνια.  Επομένως  το  ΥΠΕΚΑ,  δεν  μπορεί  να  υπολογίσει  αν  τα  επόμενα 30‐40  χρόνια  έχει ανάγκες. Οι ανάγκες σε αδρανή θα πρέπει να καθορίζονται από τον κάθε Περιφερειάρχη και ο καθένας για την περιοχή του,  να ρυθμίσει τα θέματά του, όπως αναφέρθηκε ότι γίνεται στην περιοχή του TRENTO στην Ιταλία.  

Υπάρχουν  τώρα  και  άλλα  ζητήματα,  ως  προς  την  ποιότητα  των  υλικών,  που  δεν  ελέγχεται, παρότι  έχουν  ενσωματωθεί  όλα  τα  διεθνή  πρότυπα  στο  ελληνικό  κεκτημένο.  Από  το  Π.Δ. 334/94, υπάρχει αρμόδια αρχή για την ενσωμάτωση όλων των κοινοτικών οδηγιών με ΚΥΑ.  Ως προς τα πρότυπα ποιότητας (τα CE) αλλά και τα άλλα  τα μη εναρμονισμένα πρότυπα, εκεί που χρειάζεται η αμοιβαία αναγνώριση, και εκεί υπάρχουν τεχνικές προδιαγραφές που πρέπει να τηρούνται. Αυτά έχουν γίνει. Υπάρχουν καμιά δεκαριά πρότυπα και υπουργικές αποφάσεις που έχουν  ενσωματώσει  τις  οδηγίες  για  τα  δομικά  υλικά  και  υπάρχει  και  ο  κανονισμός  του 305/2011. Αυτά όλα έχουν και αρμόδια αρχή που είναι η Γενική Γραμματεία Βιομηχανίας του Υπουργείου Ανάπτυξης και δεν είναι βέβαια οι υπηρεσίες του ΥΠΕΚΑ. Νομίζω ότι δεν θα έπρεπε να  είναι  έτσι,  διότι  τα  αδρανή  υλικά  που  εμπεριέχονται  σε  δομικές  κατασκευές  έχουν  να κάνουν  με  την  αγορά,  είναι  προϊόν  και  συνήθως  παράγονται  από  τις  εγκαταστάσεις επεξεργασίας  και  μάλιστα  στο  νέο  νόμο,  μπορώ  να  δώσω  μία  πληροφορία,  αυτά  τα  υλικά αυστηροποιούνται και τοποθετούνται μέσα στο νέο νόμο, αυτές οι υποχρεώσεις για τον έλεγχο των προτύπων CE  που θα περιλαμβάνουν και δειγματοληψίες σε  τελωνιακούς  χώρους  κ.λ.π..  Επιπλέον η αρμόδια ελεγκτική υπηρεσία (Γεν. Γραμματεία Βιομηχανίας) θα εισηγείται ώστε να έχουμε  αναστολή  της  άδειας  των  εγκαταστάσεων  εκείνων  που  παράγουν  αυτά  τα προβληματικά, ως προς τις προδιαγραφές υλικά.   

Θα  ήθελα  να  πω  και  κάτι  τελευταίο,  για  τις  αμμοληψίες.  Και  εκεί  υπάρχει  μία  σύγχυση.  Ακούστηκε  από  τους  συναδέλφους  κάτι  για  τα «συλλεκτικά»  αδρανή,  αλλά  έχει  τεθεί  και  σε εμάς  το  ερώτημα  ευθέως,  να  παίρνουν  από  τους  χώρους  αυτούς  αδρανή  υλικά  και  μάλιστα πολλές φορές  τίθενται  και προδιαγραφές όπως «Αν στα 50  χιλιόμετρα δεν  έχουμε Λατομικές Περιοχές,  να  μπορούμε  να  παίρνουμε».  Αυτό  ακούστηκε  και  εδώ  και  δεν  αποκλείστηκε, αντίθετα  ακούστηκε  να  ενοποιήσουμε  τη  νομοθεσία  που  αφορά  τα  συλλεκτικά  και  τα  άλλα.  Εδώ πρέπει να πούμε τα εξής: Η άμμος, όπως και το χαλίκι και η άργιλος προστατεύονται από την νομοθεσία από το 1929. Από την εποχή λοιπόν του ’30 ο νομοθέτης ξεχώρισε την άμμο, την ονόμασε «κοινόχρηστο αγαθό» και είχε διττό χαρακτήρα αυτό δηλ. και κοινόχρηστο  ,  για την εξυπηρέτηση  του  κοινού  καλού,  αλλά  ταυτόχρονα  και  σαν  περιβαλλοντικό  αγαθό.  Ο αναγκαστικός νόμος του 1938 δεν έλεγε «πήγαινε πάρε από το ποτάμι, αν δεν έχεις επάρκεια αδρανών»,  έλεγε  μόνο  για  τη  διευθέτηση  της  κοίτης  του  ποταμού  για  λόγους περιβαλλοντικούς.  Η  άποψη  του  Υπουργείου  είναι  να  συνεχίσουν  να  υφίστανται  με  διακριτό τρόπο αυτές οι διευθετήσεις, που φυσικά δεν γίνονται με βάση το νόμο του ΄38, ο οποίος έχει τροποποιηθεί πολλές φορές μέχρι σήμερα (5 ‐ 6 φορές), έχουν υπάρξει και πολλές κανονιστικές αποφάσεις και τρεις γνωμοδοτήσεις του συμβουλίου του Κράτους.   Ο νόμος αυτός είναι ένας 

Page 26: 1h Diavouleysh Gia Adrani

[2014] [Πρακτικά1ηςΗμερίδαςΔιαβούλευσηςSNAPSEE]  

 444888ΤΟΜΟΣ Α 

καλός νόμος, προστατεύει τα ποτάμια, τις λίμνες κ.λ.π.  Το πρόβλημα υπάρχει διότι δεν έχουμε οριοθετήσει τον όρο για να ξέρουμε τι είναι κοίτη και τι είναι λατομείο. Σε αυτό η Πολιτεία έχει ευθύνη,  έχει  κάνει  προσπάθειες  και  γι’αυτό.  Στην  απόφαση  για  την  περιβαλλοντική  αδειο‐δότηση, είναι εδώ η κ. Μπαντμάνογλου, του 2012, έχουμε ξεχωρίσει την περιβαλλοντική αδειο‐δότηση αυτών που εμπίπτουν στον αναγκαστικό νόμο που είπα πριναπό τα λατομεία αδρανών και  συνεπώς  εκεί  πρέπει  να  εστιάσουμε,  ό,τι  είναι  κοίτη  του  ποταμού προσέχουμε,  ό,τι  δεν είναι κοίτη είναι λατομείο και πάειστις Λατομικές Περιοχές και όχι στην υπόλοιπη νομοθεσία.    

Παρέμβαση κ. Κάρκα, ΥΠΕΚΑ: Μια πρόσθετη επισήμανση από πλευράς ΥΠΕΚΑ, για θέματα που δεν θίχτηκαν στις παρουσιάσεις, δεν υπήρχε αυτό το αντικείμενο, δηλ. χωροταξία και ειδικά οι χρήσεις γης. Μιλάω σαν προϊσταμένη του αντίστοιχου τμήματος. Να πω ότι αν για τα λατομεία υπάρχει κάποια πρόνοια στο σχεδιασμό, έστω και μικρή, δηλ. υπάρχει ένα εθνικό πλαίσιο που αναφέρει πέντε πράγματα για τα λατομεία αδρανών, τα γενικά πολεοδομικά σχέδια συνήθως έχουν  αναφορές  κ.λ.π.,  δεν  καλύπτεται  όμως  καθόλου  το  θέμα  των  χώρων  για  ανακύκλωση υλικών. Έχουμε ένα τεράστιο έλλειμμα, διότι δεν υπάρχει ως όρος καθόλου στα κεφάλαια της χωροταξίας  και  των  Χρήσεων  Γής.  Έχουμε  αντιφατικές  νομοθεσίες.  Στην  Αττική  π.χ.  τις χωροθετούμε  (σ.τ.σ.:  εννοεί  τις  μονάδες ανακύκλωσης)  μέσα στην προστατευόμενη  ζώνη  της Αττικής,  που  είναι  γεωργική  γη  υψηλής  παραγωγικότητας,  θεωρητικά προστατευόμενη,  γιατί θεωρούμε ότι είναι μονάδες που συμβάλλουν στην προστασία του περιβάλλοντος, στη βιώσιμη ανάπτυξη κ.λ.π..   Η νομοθεσία όμως που διέπει τα υλικά αυτά λέει ότι πρέπει να γίνονται σε οργανωμένους  χώρους,  πιστεύω  ότι  μέχρι  σήμερα  έχουν  διασωθεί  γιατί  κανείς  δεν  έχει προσφύγει. Είναι αίολες όμως οι εγκαταστάσεις αυτών των επιχειρήσεων και γενικά δεν έχουμε πουθενά πρόνοια, ούτε σε γενικά πολεοδομικά σχέδια, ούτε στο κατώτερο επίπεδο σχεδιασμού ούτε και στα ανώτερα (το εθνικό πλαίσιο, τα τομεακά της βιομηχανίας κ.λ.π.) δεν αναφέρουμε καθόλου  χώρους  απόθεσης,  χώρους  επαναχρησιμοποίησης.  Αν  ξεκινήσει  ένα  ευρύτερο  θέμα για  τον  εξορυκτικό  τομέα,  δηλ.  ένα  πλαίσιο  εθνικού  επιπέδου,  προφανώς  και  θα  τα ενσωματώσει, αλλιώς πρέπει να βρεθεί κάπου να χωθεί μία ρύθμιση. 

Παρέμβαση  κ.  Τσιφουτίδη,  ΥΠΕΚΑ:  Καθώς  είμαι  μέλος  επιτροπής  αξιολόγησης  του Ρυθμιστικού Σχεδίου Αττικής (ΡΣΑ) στο Γεωτεχνικό Επιμελητήριο/Παράρτημα Αττικής, θα ήθελα να σας πω ότι η προστασία της γεωργικής   γης, ειδικά στην Ανατολική Αττική είναι κορυφαίο θέμα για  το  Γεωτεχνικό Επιμελητήριο,  το οποίο θα ασκήσει μεγάλες πιέσεις  να παραμείνει η γεωργική  γη ως  κομμάτι  του φυσικού  χώρου,  στο αντίστοιχο άρθρο  του ΡΣΑ  και θα δείτε  τις παρατηρήσεις,  αν  είσαστε  αποδέκτης.  Το  θέμα  λοιπόν  της  οργάνωσης  βιομηχανικών  χώρων, όπου αυτές οι δραστηριότητες μπορούν να λάβουν μέρος, πρέπει να προβλέπεται και υπάρχει ένα έλλειμμα στο κομμάτι της Ανατολικής Αττικής, όπου καλό είναι και ο ΣΜΕ να παρέμβει σε εκείνο το σημείο και να θέσει υπόψη κάποιες προτεραιότητες του κλάδου (αν δεν το έχει ήδη κάνει) ώστε να υπάρξει μία όσμωση. Επειδή το πρόβλημα των αδρανών έχει να κάνει κυρίως με τη  ζήτηση,  η  ζήτηση  των  αδρανών  αφ’  εαυτής  είναι  συνήθως  μικρότερη  από  την  ζήτηση σκυροδέματος,  τουλάχιστον  για  την  περιοχή  της  Αττικής.  Επειδή  υπάρχουν  αυτή  τη  στιγμή κάποιες αρμόδιες υπηρεσίες του τέως ΥΠΕΧΩΔΕ , μέσα στη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Έργων (ΓΓΔΕ), που ασχολούνται με την τυποποίηση, συγκεκριμένα είναι η ΔΙΠΑΔ46, όφειλαν και ελπίζω στην  επόμενη  ημερίδα,  να  κληθούν  άνθρωποι  από  την  Γενική  Γραμματεία  Δημοσίων  Έργων,                                                             46  ΓΓΔΕ = ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΡΓΩΝ, ΔΙΠΑΔ = ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗΣ ΑΡΧΩΝ ΚΑΙ 

ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΡΓΩΝ ΚΑΙ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ 

[Πρακτικά1ηςΗμερίδαςΔιαβούλευσηςSNAP‐SEE] [2014] 

  ΤΟΜΟΣ Α 444999 

γιατί είναι αυτοί που έχουν θέσει, είτε μέσω ΕΛΟΤ είτε μέσω άλλων, τα θέματα των παρασκευ‐αστηρίων σκυροδέματος και της λειτουργίας τους. Με αυτόν τον τρόπο να γίνουν κοινωνοί των προβληματισμών, ούτως ώστε το CE,  το οποίο απαιτούσαμε για τα σιδηροδρομικά σκύρα,  να είναι  ικανή και αναγκαία συνθήκη για τη χορήγηση CE στο σκυρόδεμα. Υπάρχει ένα έλλειμμα ενημέρωσης της κοινής γνώμης, που θα πρέπει με κάποιο τρόπο να καλυφθεί και θα πρέπει να ενταθούν οι προσπάθειες ενημέρωσης και από τον ΣΜΕ και από τους ενδιαφερόμενους προς τις Περιφέρειες και τους Δήμους, ούτως ώστε να γίνουν κοινωνοί της ανάγκης για μια σωστή λειτουργία και να μην κάνουν τα στραβά μάτια σε ανθρώπους που παρανομούν. 

Παρέμβαση κ. Λαζαρίδη, ΛΑΡΚΟΔΟΜΗ ΑΕ: Με δεδομένο ότι όλοι αποδεχόμαστε την αειφόρο ανάπτυξη,  την  προστασία  του  περιβάλλοντος  και  μέσα  σε  αυτά  τα  πλαίσια  και  το  βιώσιμο σχεδιασμό των αδρανών, το οποίο είναι ένα θέμα της Πολιτείας, του Κράτους εγώ θα βάλω ένα λίγο  πιο  πεζό  τόνο  στη  συζήτησή  μας,  μιλώντας  για  τις  επιχειρήσεις,  τις  βιομηχανίες,  τις τεχνικές  εταιρίες  κ.λ.π..  Πρέπει  οπωσδήποτε  να  τηρούνται  οι  νόμοι  που  αφορούν  τα περιβαλλοντικά, αλλά και οποιοδήποτε άλλα ζητήματα, αλλά και τις τεχνικές υποχρεώσεις, που εκφράζονται  μέσω  της  τήρησης  των  προδιαγραφών.  Με  αυτά  όλα  δεδομένα  πρέπει  να βάλουμε και  την άλλη διάσταση  [και  ιδιαίτερα στην περίοδο κρίσης που περνάμε  τώρα],  της ανταγωνιστικότητας των δραστηριοτήτων που έχουμε σε αυτή τη χώρα και που ένα σημαντικό στοιχείο  είναι  το  κόστος  των  παραγομένων  υπηρεσιών  και  προϊόντων.  Θα  πρέπει  να προωθήσουμε  εκείνες  τις  λύσεις,  στις  οποίες  έχουμε  κάποια  συγκριτικά  πλεονεκτήματα κόστους και θα φέρω ένα συγκεκριμένο παράδειγμα από την επιχείρηση.   Εάν π.χ. η σκουριά των ηλεκτροκαμίνων από την παραγωγή του νικελίου, εξαιρέθηκε από το ευρωπαϊκό πρότυπο, το οποίο το θεωρώ μια μικρή εθνική ήττα και που ήταν αποτέλεσμα μάλλον παράλειψης τόσο της ΛΑΡΚΟ όσο και των τσιμεντοβιομηχανιών, διότι και αυτές είναι «καμένες» από αυτήν την ιστορία, και προσπαθούμε τώρα να την ξανα‐ενεργοποιήσουμε, εάν αυτή έχει ένα συγκριτικό πλεονέκτημα,  παράλληλα  με  το  περιβαλλοντικό  πλεονέκτημα.  Δηλαδή  στην  αυλή  του τσιμεντάδικου υποκαθιστά π.χ. ποζολανικό υλικό, που μπαίνει στην τελική φάση του τσιμέντου, ένα  στοιχείο  πολύ  σημαντικό,  γιατί  η  χώρα  μας  αντιμετωπίζει  μεγάλο  ανταγωνισμό  στο συγκεκριμένο προϊόν και από αλλού.   Θα ήθελα δηλ. να βάλω τη διάσταση ότι δεδομένης της τήρησης όλων των νόμων, οι επιχειρήσεις,  έχουν λόγο ύπαρξης μόνο όταν είναι κερδοφόρες.  Και αυτό πρέπει να το λάβουμε υπόψη μας. 

Παρέμβαση κ. Καβαλόπουλου, ΣΜΕ: Έχετε καταγράψει μέχρι τώρα πολλά από αυτά που έχουν ειπωθεί  και  έχουμε  πιάσει  πάρα  πολλές  πτυχές  του  προβλήματος.  Αυτό  που  πιστεύω  ότι αναδεικνύεται και θα συμφωνήσετε μαζί  μου είναι ότι λείπει ένας ολοκληρωμένος σχεδιασμός που  να  περιλαμβάνει  όλα  αυτά  τα  πράγματα  που  τέθηκαν  υπόψη.  Νομίζω  ότι  η  καλύτερη συνεισφορά,  σε  εσάς  που  είστε  συντονιστές  του  προγράμματος  είναι  να  μπορέσετε  να  πάτε στην πολιτική ηγεσία και στο ανάλογο υπουργείο και να ζητήσετε να επαναπροσδιοριστεί από την αρχή και σε βάθος χρόνου, όλος ο σχεδιασμός αυτός, που να λαμβάνει υπόψη όλα αυτά τα πράγματα  που  μπήκανε  προσθετικά  εκ  των  υστέρων  δηλ.  τις  ανακυκλώσεις,  την  καλύτερη αξιοποίηση  δευτερογενών  πηγών  από  εξορύξεις  κ.λ.π.,  θέματα  λειτουργίας  των  Λατομικών Περιοχών  και  μαζί  με  κάποια  όργανα  περιφερειακά,  ανά  Περιφέρεια  και  μαζί  με ενδιαφερόμενους  φορείς  όπως  οι  Σχολές  Γεω‐επιστημών,  να  προσδιοριστεί  ένας  ενιαίος, ολοκληρωμένος  σχεδιασμός  σε  βάθος  χρόνου  που  θα  περιλαμβάνει  και  τα  μέτρα  που απαιτούνται για την υλοποίησή του και πώς θα προστατευθεί αυτή η υλοποίηση.   Αν πιαστεί 

Page 27: 1h Diavouleysh Gia Adrani

[2014] [Πρακτικά1ηςΗμερίδαςΔιαβούλευσηςSNAPSEE]  

 555000ΤΟΜΟΣ Α 

έτσι αυτό καθολικά, ανά Περιφέρεια, μπορεί να δώσει πραγματικά λύσεις και μάλιστα λύσεις κοινή  συναινέσει.  Αν  υποθέσουμε  ότι  δεν  πάμε  σε  ένα    τέτοιο  κεντρικό  ολοκληρωμένο σχεδιασμό,  τότε θα έχουμε «κουτάκια»  δεξιά, αριστερά  τα οποία θα  τραβάνε, από διάφορες μεριές, το θέμα αυτό που λέγεται βιώσιμη ανάπτυξη αδρανών, χωρίς να μπορούμε να έχουμε το επιθυμητό αποτέλεσμα. 

Παρέμβαση κ. Λειβαδάρου, Περιφέρεια Αττικής: Θέλω να επισημάνω κάποια πράγματα, αλλά εκείνο που θέλω  πρώτα να επισημάνω είναι η, ελλειμματική σε στελέχη, λειτουργία της   Γεν. Δ/νσης Μεταλλείων των αντίστοιχων Επιθεωρήσεων του ΥΠΕΚΑ.  Αυτό το λέω κατ’ αρχήν για να μη θεωρηθεί ότι κάποιες παραλείψεις που θα πω παραπέρα, οφείλονται σε συναδέλφους.   Η Δ/νση  Ανάπτυξης  του  Πειραιά  έχει  50  ανθρώπους,  η  Γεν.  Δ/νση  Μεταλλείων,  ρωτάω  τον  κ. Τζεφέρη, πόσους έχει (απάντηση: ήταν 23 και τώρα έχει 14).  Αυτό είναι ένα ζήτημα, διότι αυτές οι Δ/νσεις Ανάπτυξης, όπου υπάρχουν λατομεία, έχουν την αρμοδιότητα της αδειοδότησης των μηχανολογικών εγκαταστάσεων που είναι μέσα στις λατομικές μονάδες. Να φανταστείτε ότι η ίδια  υπηρεσία  η  οποία  δίνει  τις  άδειες  των  μηχανολογικών  εγκαταστάσεων,  εκδίδει  και  τις άδειες εργασίας των αλλοδαπών που αιτούνται πολιτικό άσυλο και η ίδια υπηρεσία εγκρίνει τις εκδρομές  των  σχολείων…….  Αυτό  έχει  τις  επιπτώσεις  του  στο  θέμα  που  συζητάμε.  Ο επισπεύδων  τη  δημιουργία  επιτροπών  (καθορισμού  Λατομικών  Περιοχών)  είναι  ο Περιφερειάρχης,  ωστόσο  εμπλέκεται  και  το  ΥΠΕΚΑ,  διότι  ο  πρόεδρος  των  επιτροπών καθορισμού  των  Λατομικών  Περιοχών,  ο  οποίος  συντονίζει  την  επιτροπή,  είναι  συνάδελφος από  το  ΥΠΕΚΑ.  Παράλληλα,  οι  Λατομικές  Περιοχές  χωροθετούνται  κατά  προτεραιότητα  σε δημόσιους χώρους.  Σε αυτούς όμως, η μίσθωση είναι και άδεια εκμετάλλευσης, οπότε και εδώ η  κεντρική  διοίκηση  έχει  την  ευθύνη  μέσω  των  Αποκεντρωμένων  Διοικήσεων.    Μόνο  εάν  οι χώροι είναι ιδιωτικοί ή κοινοτικοί ή δημοτικοί, που δεν είναι το συνηθέστερο, την αρμοδιότητα την έχει ο Περιφερειάρχης ή ο αντίστοιχος Αντι‐περιφερειάρχης. ……. 

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 

Παρέμβαση  Ε.  Γκώγκου,  ΥΠΕΚΑ:  Ακολούθησε επί ολίγο ακόμη συζήτηση κατά την οποίαέγινεπαρέμβασηαπότηνκαΕιρήνηΓκώγκου (ΥΠΕΚΑ)σχετικάμετοσκεπτικότοοποίοοδήγησε στην εκ νέου διαδικασία ορισμού των Επιτροπών για τον καθορισμό τωνΛατομικώνΠεριοχώνπροκειμένου οιαποφάσεις καθορισμού ναμη κρίνονταιάκυρες γιατυπικούς λόγους. Λόγω όμως διακοπής της μαγνητοσκόπησης και μαγνητοφώνησης, δενπεριλαμβάνεταιαναλυτικάτοκείμενοστοπαρόν.

Παρέμβαση  Κ.  Αλεξίου,  ΥΠΕΚΑ:  Επίσης αρκετή συζήτηση έγινε σχετικά με τον τρόποκαταπολέμησης της παράνομης λατομείας και των τρόπων με τους οποίους τηναντιμετωπίζει η Πολιτεία. Ορισμένοι εκ των παρευρισκομένων εκπροσώπων τηςΒιομηχανίας, έθεσαν το θέμα της απαιτούμενης για ενεργοποίηση της Πολιτείαςκαταγγελία από την πλευρά τρίτων, ζητώντας την κατά κάποιο τρόπο αυτόματη κίνησητωνδιαδικασιώνκαταστολήςχωρίςνααπαιτείταικαταγγελία.Στοσημείοαυτόπαρενέβηοκ.Κ.ΑλεξίουκαιηκαΓκώγκου,αντιδρώνταςστηνάποψηαυτή,(ηΠολιτείαδενμπορείνακάνει τον αστυνόμο) ζητώντας από τη βιομηχανία να αναλάβει τις ευθύνες της ότανεντοπίζειδείγματαπαράνομηςδραστηριότητας.   

[Πρακτικά1ης ΗμερίδαςΔιαβούλευσηςSNAP‐SEE] [2014] 

  ΤΟΜΟΣ Α 555111 

Α.8 ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟΥΛΙΚΟ

Φωτ.1:Στιγμιότυποαπότηνημερίδα

Φωτ.2:Στιγμιότυποαπότηνημερίδα

Page 28: 1h Diavouleysh Gia Adrani

[2014] [Πρακτικά1ηςΗμερίδαςΔιαβούλευσηςSNAPSEE]  

 555222ΤΟΜΟΣ Α 

Φωτ.3:Στιγμιότυποαπότηνημερίδα

Φωτ.4:Στιγμιότυποαπότηνημερίδα

[Πρακτικά1ης ΗμερίδαςΔιαβούλευσηςSNAP‐SEE] [2014] 

  ΤΟΜΟΣ Α 555333 

Φωτ.5:Στιγμιότυποαπότηνημερίδα

Φωτ.6:Στιγμιότυποαπότηνημερίδα

Page 29: 1h Diavouleysh Gia Adrani

[2014] [Πρακτικά1ηςΗμερίδαςΔιαβούλευσηςSNAPSEE]  

 555444ΤΟΜΟΣ Α 

Φωτ.7:Στιγμιότυποαπότηνημερίδα

Φωτ.8:Στιγμιότυποαπότηνημερίδα

[Πρακτικά1ης ΗμερίδαςΔιαβούλευσηςSNAP‐SEE] [2014] 

  ΤΟΜΟΣ Α 555555 

Φωτ.9:Στιγμιότυποαπότηνημερίδα

Φωτ.10:Στιγμιότυποαπότηνημερίδα

Page 30: 1h Diavouleysh Gia Adrani

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

© Copyright 

 ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΓΕΩΛΟΓΙΚΩΝ & ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ&ΜΕΛΕΤΩΝ / Ε.Κ.Β.Α.Α.  

Ν.Π.Ι.Δ. ΕΠΟΠΤΕΥΟΜΕΝΟ ΑΠΟ ΤΟ ΥΠΕΚΑ (ΚΥΑ 25200/2011) Γ’ ΕΙΣΟΔΟΣ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΥ ΧΩΡΙΟΥ – ΑΧΑΡΝΕΣ 13677 

ΤΗΛ. 2131337012