«Περιβαλλοντική Διακυβέρνηση για την Αειφόρο Ανάπτυξη» Αθήνα, 4 Ιουνίου 2013

«Έξυπνα δίκτυα & Διακυβέρνηση»

Δρ Γιώργος ΑγερίδηςΜηχανολόγος Μηχανικός

Επιστημονική Επιτροπή CISD

Διευθυντής Ενεργειακής ΑποδοτικότηταςΚέντρο Ανανεώσιμων Πηγών και Εξοικονόμησης Ενέργειας - Κ.Α.Π.Ε.

e-mail: gager@otenet.gr

«Περιβαλλοντική Διακυβέρνηση για την Αειφόρο Ανάπτυξη» Αθήνα, 4 Ιουνίου 2013

ΕισαγωγήΤο ηλεκτρικό δίκτυο της Χώρας, όπως και των άλλων χωρών, που μας υπηρέτησε τόσο καλά για μεγάλο χρονικό διάστημα, πλησιάζει στα όριά του. Μπορεί τα φώτα μας να είναι αναμμένα, αλλά οι κίνδυνοι που σχετίζονται με ένα υπερφορτωμένο δίκτυο αυξάνονται κάθε μέρα σε μέγεθος, σε κλίμακα και σε πολυπλοκότητα.

Από τις εθνικές προκλήσεις της ασφάλειας του ηλεκτρικού συστήματος, μέχρι τις παγκόσμιες προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής και των επιπτώσεών της, το άμεσο μέλλον δεν είναι και πολύ ευοίωνο.

Η ανάγκη ανάπτυξης των έξυπνων δικτύων είναι άμεση, καθώς πλέον ο σχεδιασμός, η κατασκευή και η λειτουργία τους είναι καθ’ όλα εφικτή.

«Περιβαλλοντική Διακυβέρνηση για την Αειφόρο Ανάπτυξη» Αθήνα, 4 Ιουνίου 2013

Έξυπνα ΔίκτυαΈξυπνο δίκτυο είναι ένα σύγχρονο ηλεκτρικό δίκτυο που χρησιμοποιεί τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνίας για να συγκεντρώσει και να χρησιμοποιήσει πληροφορίες, με έναν αυτοματοποιημένο τρόπο, με στόχο τη βελτίωση της απόδοσης, της αξιοπιστίας, της οικονομικότητας και της βιωσιμότητας των διαδικασιών παραγωγής, μεταφοράς και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας με άμεση επίπτωση στους παραγωγούς και τους καταναλωτές της.

Σκοπός των έξυπνων δικτύων είναι η πρόβλεψη και ο έλεγχος των μεταβολών ζήτησης ενέργειας, η αποφυγή των αιχμών κατανάλωσης και η προώθηση της αύξησης της παραγωγής όταν απαιτείται.

«Περιβαλλοντική Διακυβέρνηση για την Αειφόρο Ανάπτυξη» Αθήνα, 4 Ιουνίου 2013

Σήμερα Αύριο: διασπαρμένη και επί τόπου παραγωγή με πλήρως ενσωματωμένη διαχείριση δικτύου

αποθήκευση

Φωτοβολταϊκά

Αιολικόπάρκο

Κατοικία μεοικιακή ΣΗΘ

Διάταξηποιότηταςισχύος

αποθήκευση

Κεντρικός σταθμός ηλεκτροπαραγωγής

Κατοικία

Εργοστάσιο Εμπορικό κτίριο

Τοπικόςσταθμός ΣΗΘ

αποθήκευση

αποθήκευση

Διάταξηποιότηταςισχύος

Έλεγχοςροής

Μετάβαση με αλλαγή των κανόνων

Δίκτυο μεταφοράς

Δίκτυο διανομής

Ενσωμάτωση αποκεντρωμένων ενεργειακών πηγών: ένα σύστημα

καθαρότεροκαθαρότερο, , φθηνότεροφθηνότερο και πιο αξιόπιστοκαι πιο αξιόπιστο

«Περιβαλλοντική Διακυβέρνηση για την Αειφόρο Ανάπτυξη» Αθήνα, 4 Ιουνίου 2013

Οι εθνικοί στόχοι για σημαντική διείσδυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, για αύξηση της εξοικονόμησης ενέργειας και για μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου μέχρι το 2020, είναι αδύνατο να επιτευχθούν χωρίς τη λειτουργία έξυπνων δικτύων.

Η ανάπτυξή τους απαιτεί τη χάραξη εθνικής στρατηγικής και την ουσιαστική συμμετοχή των παραγωγών ενέργειας, των διαχειριστών του συστήματος και των δικτύων, των μελετητών, των εγκαταστατών και όλων των παραγόντων της ενεργειακής βιομηχανίας.

Κοινός στόχος: η εξεύρεση τρόπων παροχής ενέργειας στους καταναλωτές με ασφάλεια, αξιοπιστία, βιωσιμότητα και οικονομία.

«Περιβαλλοντική Διακυβέρνηση για την Αειφόρο Ανάπτυξη» Αθήνα, 4 Ιουνίου 2013

Έτσι, τα έξυπνα δίκτυα θα χαρακτηρίζουν το ενεργειακό τοπίο του άμεσου μέλλοντος. Στις πόλεις, στις περιφέρειες, στις χώρες, στον κόσμο ολόκληρο, όλα προετοιμάζονται για υποδομές, προϊόντα και υπηρεσίες που θα ενσωματώνουν καθαρότερες πηγές ενέργειας και καινοτόμες τεχνολογίες με στόχο τη μεγιστοποίηση της ενεργειακής απόδοσης.

Η ανάπτυξη των έξυπνων δικτύων αποτελεί μια κρίσιμη εξέλιξη, είναι όμως ακόμη σε πρώιμο στάδιο. Τα πλήρως εκσυγχρονισμένα έξυπνα δίκτυα απαιτούν χρόνο και μια διαδικασία «προσπάθειας και λάθους», αφού πρέπει να προηγηθούν δοκιμές, μετρήσεις και αξιολογήσεις των επιχειρούμενων προσεγγίσεων, προτού τα αποτελέσματα θεωρηθούν εμπορικά αξιοποιήσιμα.

«Περιβαλλοντική Διακυβέρνηση για την Αειφόρο Ανάπτυξη» Αθήνα, 4 Ιουνίου 2013

Ένα έξυπνο δίκτυο χρησιμοποιεί διάφορες τεχνολογίες, συστήματα και τεχνικές για την απόκτηση δεδομένων για την ηλεκτρική ενέργεια – δεδομένων ικανών να κάνουν το δίκτυο να λειτουργεί κατά πολύ πιο αποδοτικά, ικανοποιώντας στόχους πολυεπίπεδης πολιτικής:

– Διασφαλίζοντας την αξιοπιστία του σε επίπεδα που δεν ήταν εφικτά μέχρι σήμερα.

– Διατηρώντας τη διαθεσιμότητά του.– Εισάγοντας καινοτομίες και ανοίγοντας δρόμους για

περισσότερες.– Εξομαλύνοντας πλήρως τη συνύπαρξη των

ανανεώσιμων με τις συμβατικές πηγές ενέργειας.– Επιτρέποντας τον εξηλεκτρισμό των μεταφορών.– Δυνητικά μειώνοντας το ανθρακικό μας αποτύπωμα.– Ενισχύοντας τη διεθνή ανταγωνιστικότητα της Χώρας.

«Περιβαλλοντική Διακυβέρνηση για την Αειφόρο Ανάπτυξη» Αθήνα, 4 Ιουνίου 2013

Δυνατότητες των Έξυπνων Δικτύων

Έξυπνο Δίκτυο

Χρήση επαναφορτιζόμενων

ηλεκτρικών οχημάτων

Αδιατάρακτη ενσωμάτωση

εγκαταστάσεων ΑΠΕ

Περισσότερες επιλογές

στους καταναλωτές

Λειτουργία έξυπνων-

πράσινων κτιρίων και

ορθολογικοποίηση της κατανάλωσης

24ωρη χρήση της ηλιακής ενέργειας

Μεγάλης κλίμακας

αποθήκευση ενέργειας

«Περιβαλλοντική Διακυβέρνηση για την Αειφόρο Ανάπτυξη» Αθήνα, 4 Ιουνίου 2013

Έξυπνα δίκτυα και διακυβέρνησηΚατά την ανάπτυξη και τη λειτουργία των έξυπνων δικτύων διακρίνουμε δύο επίπεδα διακυβέρνησης:

– το πρώτο επίπεδο, που ουσιαστικά αποτελεί τη διαχείριση και αξιοποίηση των δεδομένων που συλλέγονται και διακινούνται μέσω των έξυπνων δικτύων, και

– το δεύτερο επίπεδο, που αποτελεί την εθνική στρατηγική και συμπληρώνεται από δύο επιμέρους στάδια:

• την πολιτική ανάπτυξης των έξυπνων δικτύων, και

• τη διαμόρφωση του θεσμικού πλαισίου λειτουργίας των δικτύων αυτών, όσον αφορά στην τεχνική τους ασφάλεια και την προστασία των προσωπικών δεδομένων όλων των εμπλεκόμενων.

«Περιβαλλοντική Διακυβέρνηση για την Αειφόρο Ανάπτυξη» Αθήνα, 4 Ιουνίου 2013

Πρώτο επίπεδο διακυβέρνησηςΚαθώς τα έξυπνα δίκτυα θα εξαπλώνονται, τόσο θα αυξάνει η ευθύνη διαχείρισης των ομάδων δεδομένων που θα συγκεντρώνονται.

Διάφοροι εμπλεκόμενοι και ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να παίρνουν μέρος στη λήψη αποφάσεων: από τους λειτουργούς και τους προμηθευτές της τεχνολογίας, μέχρι το προσωπικό των παραγωγών, των παρόχων, των φορέων χάραξης πολιτικής, ακόμη και των καταναλωτών.

Μέχρι σήμερα όλοι αυτοί αξιοποιούν τα «δικά» τους δεδομένα. Η κατανόηση της χρησιμότητας των δεδομένων αυτών από τρίτους, θα χρειαστεί χρόνο και μπορεί να οδηγήσει σε νέες διαδικασίες μέσα στους φορείς.

Έτσι, τα αποτελέσματα της ανάλυσης δεδομένων θα προσδιορίσουν τις ανάγκες νέων αποδεκτών πληροφοριών και διαφορετικών επιπέδων πρόσβασης σε αυτές.

«Περιβαλλοντική Διακυβέρνηση για την Αειφόρο Ανάπτυξη» Αθήνα, 4 Ιουνίου 2013

ο ρόλος της κυβέρνησηςΣτην Ελλάδα, όπως και στις περισσότερες χώρες, η βιομηχανία της ηλεκτρικής ενέργειας ουσιαστικά κυριαρχείται από μονοπωλιακούς προμηθευτές και είναι σε μεγάλο βαθμό ρυθμιζόμενη. Η κυβέρνηση καθορίζει ποιες βιομηχανίες θα μετέχουν στην αγορά και ασκεί αυστηρό έλεγχο τιμών, μέσω διατάξεων που προτείνονται από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας:

– Αφού, όμως, η κυβέρνηση ελέγχει τους περισσότερους από τους παράγοντες στους οποίους βασίζονται τα έξυπνα δίκτυα, έχει την κύρια ευθύνη για την επιτυχία ή την αποτυχία τους.

– Επίσης, αφού ελέγχει τις τιμές και το ρυθμιστικό πλαίσιο, είναι επιβεβλημένο να παρέχει ένα σταθερό και διαφανές περιβάλλον που θα ενθαρρύνει τις επενδύσεις και θα διευκολύνει τη συνεργασία μεταξύ της Ρυθμιστικής Αρχής και της βιομηχανίας.

Δεύτερο επίπεδο διακυβέρνησης –

«Περιβαλλοντική Διακυβέρνηση για την Αειφόρο Ανάπτυξη» Αθήνα, 4 Ιουνίου 2013

Για τους λόγους αυτούς, η κυβέρνηση, σε συνεργασία με τη βιομηχανία, είναι αδιαμφισβήτητα στην καλύτερη θέση να διαχειριστεί αυτό που μπορεί να είναι ακόμη ο πλέον δύσκολος παράγοντας επιτυχίας: η υποστήριξη των καταναλωτών για την κατανόηση των πλεονεκτημάτων των έξυπνων δικτύων.

Οι κυβερνήσεις έχουν υιοθετήσει τις υποδομές προηγμένων μετρητών και τα έξυπνα δίκτυα ως κρίσιμο εργαλείο για τους επόμενους στόχους πολιτικής, που είναι μεν σημαντικοί για τους πολίτες, αλλά η πίεση είναι αναγκαία για ό,τι σήμερα δεν είναι απαραίτητα κατανοητό στο επίπεδο των πολιτών.

«Περιβαλλοντική Διακυβέρνηση για την Αειφόρο Ανάπτυξη» Αθήνα, 4 Ιουνίου 2013

Ομάδες που εργάζονται σε έργα έξυπνων δικτύων προσπαθούν να πείσουν τους καταναλωτές για τη σπουδαιότητα των στόχων αυτών και για τα οφέλη των έξυπνων δικτύων. Τα αποτελέσματα, μέχρι τώρα, είναι μεικτά.

Έτσι, για την επιτυχία των έξυπνων δικτύων, οι κυβερνήσεις πρέπει να παίξουν πρωτεύοντα ρόλο μεταξύ των καταναλωτών και της βιομηχανίας:

– βελτιώνοντας την επικοινωνία και την ενημέρωση των καταναλωτών,

– αλλά και ενθαρρύνοντας και υποστηρίζοντας το ενδιαφέρον τους για την ανάπτυξη των έξυπνων δικτύων.

«Περιβαλλοντική Διακυβέρνηση για την Αειφόρο Ανάπτυξη» Αθήνα, 4 Ιουνίου 2013

Όπως προκύπτει από τις εργασίες της Ομάδας Εργασίας για τα Έξυπνα Δίκτυα (Smart Grids Task Force – SGTF), που συνέστησε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στα τέλη του 2009, οι κύριες προκλήσεις σήμερα για την ανάπτυξη των έξυπνων δικτύων είναι:

– το ρυθμιστικό πλαίσιο,

– η ανάπτυξη κατάλληλων προτύπων,

– η υποστήριξη των απαραίτητων υποδομών, και

– ο συντονισμός και η διάχυση των αποκτώμενων εμπειριών

Όλα αυτά προϋποθέτουν την υποστήριξη των νομικών και των ρυθμιστών να ετοιμάσουν το πλαίσιο για κίνητρα, κριτήρια και υποχρεώσεις για «έξυπνες» επενδύσεις.

Η Ευρώπη και τα έξυπνα δίκτυα

«Περιβαλλοντική Διακυβέρνηση για την Αειφόρο Ανάπτυξη» Αθήνα, 4 Ιουνίου 2013

Παγκόσμιες επενδύσεις στα έξυπνα δίκτυα το 2012

«Περιβαλλοντική Διακυβέρνηση για την Αειφόρο Ανάπτυξη» Αθήνα, 4 Ιουνίου 2013

ΣυμπεράσματαΤα έξυπνα δίκτυα χρειάζονται:

– ένα συγκροτημένο ρυθμιστικό πλαίσιο που θα επιτρέπει υπηρεσίες δικτύου,– εκσυγχρονισμό των τεχνολογιών δικτύων και– συμμετοχή των χρηστών του δικτύου στον επικείμενο εκσυγχρονισμό του.

Η κυβέρνηση είναι η πλέον κατάλληλη να εκπαιδεύσει τους καταναλωτές για την αξία των έξυπνων δικτύων, τα οποία είναι σημαντικό μέρος της κυβερνητικής στρατηγικής για την επίτευξη κοινωνικών στόχων. Επίσης, έχει τους πόρους και τα μέσα που χρειάζονται για την υλοποίηση μεγάλων εκστρατειών ενημέρωσης. Αποτελεί, τέλος, τον καλύτερο συνήγορο των πολιτών σε θέματα κατανάλωσης, όπως διαθεσιμότητα, προσωπικά δεδομένα, κυβερνο-προστασία, υγεία και ασφάλεια.

Επιπλέον, η κυβέρνηση μπορεί να είναι ένας αποτελεσματικός μεσολαβητής μεταξύ των καταναλωτών και του ηλεκτρικού συστήματος. Οι κυβερνήσεις μπορούν (α) να πείσουν καλύτερα τους καταναλωτές για τα πλεονεκτήματα των έξυπνων δικτύων, (β) να εκπροσωπήσουν και να προστατεύσουν τα συμφέροντά τους κατά την ανάπτυξη των έξυπνων δικτύων, και (γ) να δημιουργήσουν αποτελεσματικό πλαίσιο κινήτρων (και αντικινήτρων) που θα ευνοήσουν την εμπλοκή της βιομηχανίας, ενώ θα εξασφαλίζουν ταυτόχρονα επιλογές στους καταναλωτές.

«Περιβαλλοντική Διακυβέρνηση για την Αειφόρο Ανάπτυξη» Αθήνα, 4 Ιουνίου 2013

Ευχαριστώ

για την προσοχή σας