Download - επιλογή εταιρικής μορφής και εταιρική διακυβέρνηση μιας Start up εταιρείας

Transcript
Page 1: επιλογή εταιρικής μορφής και εταιρική διακυβέρνηση μιας Start up εταιρείας

Επιλογή Εταιρικής Μορφής και Εταιρική Διακυβέρνηση

μιας start-up εταιρείαςEduc.ation Class 18/9/2013 @ Found.ation

Γιάννης Παπαδάτος, LL.M. (London), PG Diploma (Dundee) [email protected]

Page 2: επιλογή εταιρικής μορφής και εταιρική διακυβέρνηση μιας Start up εταιρείας

Start-up ΕταιρείαStart-up ή καινοφανής είναι μια εταιρεία στα πρώτα στάδια της

λειτουργίας της. Συνήθως, αρχικά (υπο)χρηματοδοτείται από τους εμπνευστές/επιχειρηματίες/ιδρυτές της, στην προσπάθειά τους να κεφαλαιοποιήσουν την ανάπτυξη ενός προϊόντος ή μιας υπηρεσίας, για το/την οποίο/α πιστεύουν ότι υπάρχει ζήτηση στην αγορά. Λόγω περιορισμένων εσόδων ή/και του υψηλού κόστους, οι περισσότερες τέτοιες εταιρείες δεν είναι μακροπρόσθεσμα βιώσιμες χωρίς περαιτέρω εξωτερική χρηματοδότηση

Βασικές επιδιώξεις είναι η ευκολία και το χαμηλό κόστος σύστασης, το χαμηλό διοικητικό κόστος λειτουργίας, η ευκολία λήψης αποφάσεων, η ευελιξία λειτουργίας, η ευκολία στη διανομή των μέγιστων κερδών, η χαμηλή φορολόγηση, η ανάπτυξη, η πρόσβαση σε χρηματοδότηση και η προσέλκυση επενδυτών, η προστασία των ιδρυτών κατά τα μεταγενέστερα στάδια ανάπτυξης κ.α.

Page 3: επιλογή εταιρικής μορφής και εταιρική διακυβέρνηση μιας Start up εταιρείας

Κριτήρια Επιλογής Εταιρικής Μορφής Η εταιρική μορφή είναι βασική παράμετρος για την επιτυχή της

λειτουργία, λόγω νομικών, φορολογικών και οικονομικών συνεπειών

Ο νομικός σχεδιασμός αφορά τη διαδικασία (χρόνο, διατυπώσεις, τρόπο και κόστος) σύστασης και τροποποίησης του καταστατικού, το απαιτούμενο εταιρικό κεφάλαιο, την κρατική εποπτεία, τα όργανα διοίκησης (αρμοδιότητες, λήψη αποφάσεων, ευθύνες), τη διανομή των κερδών, τη μεταβίβαση της εταιρικής συμμετοχής, το διοικητικό κόστος λειτουργίας (δημοσιεύσεις, ελεγκτές), τη λύση της εταιρείας κ.α.

Ο φορολογικός σχεδιασμός αφορά την τήρηση βιβλίων και στοιχείων του Κ.Β.Σ. και τη φορολογία εισοδήματος και διανεμόμενων κερδών

Οικονομικοί παράγοντες είναι ο κλάδος (industry) στον οποίο θα δραστηριοποιηθεί η εταιρεία, αν τα πρόσωπα που συμμετέχουν θα ενεργούν ως επιχειρηματίες ή ως επενδυτές, η δυνατότητα απεμπλοκής από τη συμμετοχή, καθώς και η ευκολία χρηματοδότησης και προσέλκυσης επενδυτών

Page 4: επιλογή εταιρικής μορφής και εταιρική διακυβέρνηση μιας Start up εταιρείας

Συνοπτικό Διάγραμμα Επιλογών

Ατομική Επιχείρηση - Εταιρεία

(Μονοπρόσωπη ΕΠΕ & ΙΚΕ) Προσωπική Κεφαλαιουχική

Ο.Ε. Α.Ε.

Ε.Ε. Ε.Π.Ε.

Ι.Κ.Ε.

Page 5: επιλογή εταιρικής μορφής και εταιρική διακυβέρνηση μιας Start up εταιρείας

Ατομική Επιχείρηση1 άτομο

Δεν απαιτείται συγκεκριμένη διαδικασία ίδρυσης

Εγγραφή του προσώπου στο αρμόδιο επιμελητήριο

Ασφάλιση του προσώπου στον ΟΑΕΕ

Το φυσικό πρόσωπο ευθύνεται για την ατομική επιχείρηση με το σύνολο της προσωπικής του περιουσίας

Υπόκειται στις κλίμακες φορολογίας μη μισθωτών φυσικών προσώπων (26%-33%). Για τις νέες ατομικές εμπορικές επιχειρήσεις με έναρξη μετά την 1/1/2013 και για τα τρία πρώτα έτη άσκησης της δραστηριότητάς τους, ο φορολογικός συντελεστής είναι 13% για μέχρι €10.000 εισόδημα

Page 6: επιλογή εταιρικής μορφής και εταιρική διακυβέρνηση μιας Start up εταιρείας

Ομόρρυθμη Εταιρεία (1) Χρειάζονται 2 ή περισσότερα άτομα για τη σύστασή της

Δεν απαιτείται ελάχιστο ύψος κεφαλαίου, το οποίο μπορεί να καταβληθεί σε μετρητά, σε είδος ή και με τη μορφή παροχής προσωπικών υπηρεσιών προς την εταιρεία (εισφορά)

Οι εταίροι ευθύνονται ο καθένας ατομικά με την όλη τη δική του περιουσία για το σύνολο των χρεών της εταιρείας

Ιδρύεται με υπογραφή της εταιρικής σύμβασης (απλή ιδιωτική σύμβασης), καταβολή των απαραίτητων φόρων και τελών και υποβολή της σύμβασης στην υπηρεσία μιας στάσης (επιμελητήριο) για εγγραφή στο ΓΕΜΗ. Η ίδια διαδικασία είναι απαραίτητη για κάθε τροποποίηση του καταστατικού

Η διαδικασία εγγραφής απαιτεί συνήθως μία με δύο ημέρες και τα έξοδα (φόρος συγκέντρωσης κεφαλαίου, γραμμάτιο ενιαίου κόστους σύστασης, δικηγορικά έξοδα) ανέρχονται συνολικά σε ποσοστό 3% - 4% περίπου επί του εταιρικού κεφαλαίου.

Page 7: επιλογή εταιρικής μορφής και εταιρική διακυβέρνηση μιας Start up εταιρείας

Ομόρρυθμη Εταιρεία (2)Ισχύει από τον νόμο η αρχή της ατομικής συνήθους

διαχείρισης και εκπροσώπησης

Αποφάσεις εκτός συνήθους διαχείρισης λαμβάνονται με ομοφωνία

Για την ύπαρξη κέρδους/ζημίας κριτήριο είναι το ύψος της εταιρικής περιουσίας το προηγούμενο έτος

Ελεύθερη επιλογή διανομής κερδών

Καταρχήν η εταιρική συμμετοχή δεν είναι ελεύθερα μεταβιβαστή, δυνατή όμως με καταστατική πρόβλεψη ή με συναίνεση των εταίρων

Page 8: επιλογή εταιρικής μορφής και εταιρική διακυβέρνηση μιας Start up εταιρείας

Ομόρρυθμη Εταιρεία (3)Σε περίπτωση μεταβίβασης εταιρικής συμμετοχής, αυτή

φορολογείται με συντελεστή 20% επί της πραγματικής ή της τεκμαρτής αξίας πώλησης

Οι ετήσιες οικονομικές καταστάσεις δεν υπόκεινται σε έλεγχο

Ο συντελεστής φορολογίας εισοδήματος για Ο.Ε. και Ε.Ε. με διπλογραφικά βιβλία είναι 26%

Για Ο.Ε. και Ε.Ε. που τηρούν απλογραφικά βιβλία (Εσόδων – Εξόδων), ο συντελεστής φόρου εισοδήματος είναι κλιμακωτός 26% και 33% με όριο τις 50.000 Ευρώ

Page 9: επιλογή εταιρικής μορφής και εταιρική διακυβέρνηση μιας Start up εταιρείας

Ετερόρρυθμη ΕταιρείαΑποτελεί ειδική μορφή της Ο.Ε. όπου τουλάχιστον ένας

εταίρος ευθύνεται περιορισμένα (ετερόρρυθμος) και ένας απεριόριστα (ομόρρυθμος)

Καταχωρούνται στο ΓΕΜΗ τα στοιχεία του ετερόρρυθμου εταίρου και η αξία της εισφοράς του

Ο ετερόρρυθμος εταίρος δε δικαιούται να διαχειρίζεται τις υποθέσεις της εταιρείας ούτε να την εκπροσωπεί. Σε περίπτωση που το κάνει, ευθύνεται ως ομόρρυθμος εταίρος

Page 10: επιλογή εταιρικής μορφής και εταιρική διακυβέρνηση μιας Start up εταιρείας

Ανώνυμη Εταιρεία (1)Η νομική μορφή που συνήθως επιλέγεται για την άσκηση

σημαντικών επιχειρηματικών δραστηριοτήτων

Για τα χρέη της, η ευθύνη του κάθε μετόχου περιορίζεται μέχρι το ποσό της συμμετοχής του

Ελάχιστο μετοχικό κεφάλαιο 24.000 Ευρώ, καταβάλλεται πλήρως είτε σε χρήματα, είτε σε είδος και διαιρείται σε ανώνυμες ή ονομαστικές μετοχές

Ιδρύεται με συμβολαιογραφικό έγγραφο, το οποίο καταχωρίζεται και δημοσιεύεται στο ΓΕΜΗ μέσω υπηρεσίας μιας στάσης (συμβολαιογράφος)

Τα έξοδα σύστασης (φόρος συγκέντρωσης κεφαλαίου, συμβολαιογραφικά και δικηγορικά έξοδα, έξοδα δημοσίευσης), ανέρχονται συνολικά 6%-7% περίπου επί του μετοχικού κεφαλαίου

Page 11: επιλογή εταιρικής μορφής και εταιρική διακυβέρνηση μιας Start up εταιρείας

Ανώνυμη Εταιρεία (2) Όργανα διοίκησης είναι η Γενική Συνέλευση (ΓΣ), το Διοικητικό Συμβούλιο

(ΔΣ) και οι ελεγκτές

Η ΓΣ συγκαλείται τουλάχιστον μία φορά τον χρόνο και είναι το ανώτατο όργανο της εταιρείας

Οι αποφάσεις λαμβάνονται με την επίτευξη συγκεκριμένων ποσοστών απαρτίας και πλειοψηφίας επί του κεφαλαίου

Για συνήθεις αποφάσεις απαιτείται απαρτία του 1/5 του κεφαλαίου και απόλυτη πλειοψηφία του παρόντος κεφαλαίου (50%+1 ψήφος)

Για ιδιαίτερα σημαντικές αποφάσεις (π.χ. για τη μεταβολή της εθνικότητας της εταιρείας, του αντικειμένου της), απαιτείται απαρτία 2/3 του κεφαλαίου και πλειοψηφία 2/3 των παρόντων ψήφων

Αποκλειστική αρμοδιότητα ΓΣ για διορισμό/ανάκληση ΔΣ και ελεγκτών, έγκριση ισολογισμού, διάθεση των κερδών με νομοθετικούς περιορισμούς (π.χ. διατήρηση μετοχικού κεφαλαίου, κρατήσεις τουλάχιστον 5% των καθαρών κερδών για τακτικό αποθεματικό έως το 1/3 του κεφαλαίου, καταβολή 35% των καθαρών κερδών ως πρώτου μερίσματος), κ.α.

Page 12: επιλογή εταιρικής μορφής και εταιρική διακυβέρνηση μιας Start up εταιρείας

Ανώνυμη Εταιρεία (3)Το ΔΣ ασκεί τη διοίκηση και εκπροσωπεί την εταιρεία,

συνεδριάζει τουλάχιστον μία φορά το μήνα

Τα μέλη του ΔΣ μπορεί να είναι οποιαδήποτε φυσικά και νομικά πρόσωπα, και μη εταίροι, έχουν όμως υποχρέωση πίστης, ενώ ευθύνονται προσωπικά για τις πράξεις ή παραλείψεις τους και υπό ορισμένες προϋποθέσεις μπορεί να τους επιβληθούν ποινικές κυρώσεις

Οι ετήσιες οικονομικές καταστάσεις δημοσιεύονται στο ΓΕΜΗ και στο ΦΕΚ, ενώ πρέπει να ελέγχονται από δύο τουλάχιστον ελεγκτές

Όλες οι κεφαλαιουχικές εταιρείες (ΑΕ, ΕΠΕ, ΙΚΕ), υπόκεινται σε φορολογικό συντελεστή εισοδήματος 26%, ενώ σε περίπτωση διανομής κερδών, επιβάλλεται παρακράτηση φόρου με συντελεστή 10%

Page 13: επιλογή εταιρικής μορφής και εταιρική διακυβέρνηση μιας Start up εταιρείας

Εταιρεία Περιορισμένης Ευθύνης (1)Εμπορική και κεφαλαιουχική εταιρεία, συνδυασμός της

Α.Ε. και των προσωπικών εταιρειών

Ελάχιστο εταιρικό κεφάλαιο 2.400 Ευρώ, το οποίο διαιρείται σε ίσα μέρη (εταιρικά μερίδια), με αξία τουλάχιστον 30 Ευρώ το καθένα, ή πολλαπλάσιό του

Εισφορά σε χρήμα αλλά και σε είδος

Εταίρος μπορεί να έχει περισσότερα του ενός εταιρικά μερίδια. Το σύνολο των μεριδίων που κατέχει ονομάζεται εταιρική του μερίδα

Ο εταίρος ευθύνεται περιορισμένα, μέχρι το ποσό της εισφοράς του

Page 14: επιλογή εταιρικής μορφής και εταιρική διακυβέρνηση μιας Start up εταιρείας

Εταιρεία Περιορισμένης Ευθύνης (2) Ιδρύεται με συμβολαιογραφικό έγγραφο (καταστατικό)

Υποχρεωτική η εγγραφή στο ΓΕΜΗ μέσω υπηρεσίας μιας στάσης (συμβολαιογράφος)

Θεωρητικά (και εφόσον ο φάκελος είναι πλήρης και δεν υπάρχουν εκκρεμότητες με το Δημόσιο) η σύσταση μπορεί να γίνει αυθημερόν και με μία διαδικασία, από 38 μέρες κατά μ.ο. που απαιτούντο προηγουμένως για τις 11 απαραίτητες διαδικασίες

Ίδιες διατυπώσεις και για κάθε τροποποίηση του καταστατικού

Τα έξοδα (φόρος συγκέντρωσης κεφαλαίου, εισφορές υπέρ του Ταμείου Νομικών, συμβολαιογραφικά και δικηγορικά έξοδα, έξοδα δημοσίευσης) ανέρχονται συνολικά σε ποσοστό 2,3%-8% περίπου επί του εταιρικού κεφαλαίου

Page 15: επιλογή εταιρικής μορφής και εταιρική διακυβέρνηση μιας Start up εταιρείας

Εταιρεία Περιορισμένης Ευθύνης (3)Συνέλευση Εταίρων: Το ανώτατο όργανο που αποφασίζει για

κάθε εταιρική υπόθεση

Αποκλειστική αρμοδιότητα για καταστατικές τροποποιήσεις, διορισμό/ανάκληση/απαλλαγή διαχειριστών απ’την ευθύνη, έγκριση ετήσιων λογαριασμών, διάθεση κερδών (αν το ενεργητικό υπερκαλύπτει εταιρικά χρέη και εταιρική περιουσία) κ.α.

Για τη λήψη απόφασης απαιτείται διπλή απόλυτη πλειοψηφία (50%+1) του όλου αριθμού των εταίρων και του όλου κεφαλαίου. Δυνατή η αύξηση της απαιτούμενης πλειοψηφίας, αδύνατη η μείωση

Απαιτείται διπλή αυξημένη πλειοψηφία (3/4 κεφαλών και κεφαλαίου) για τροποποίηση καταστατικού, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις απαιτείται ομοφωνία

Page 16: επιλογή εταιρικής μορφής και εταιρική διακυβέρνηση μιας Start up εταιρείας

Εταιρεία Περιορισμένης Ευθύνης (4)Διαχειριστές: Έχουν τη διαχειριστική και εκπροσωπευτική εξουσία

για να ενεργούν κάθε πράξη που εμπίπτει στον σκοπό της εταιρείας

Νόμιμη η συλλογική διαχείριση, δυνατή όμως η εξαίρεση με καταστατική ρήτρα ή απόφαση της Συνέλευσης των Εταίρων, και επιλογή της κατά πλειοψηφία λήψης αποφάσεων, της ατομικής διαχείρισης, ή της μερικής διαχείρισης, ακόμα και από τρίτους/μη εταίρους

Οι εταίροι δεν αποκτούν την εμπορική ιδιότητα, έχουν υποχρέωση ασφάλισης στον ΟΑΕΕ, οι διαχειριστές όχι αν δεν είναι εταίροι

Δικαίωμα εξόδου εταίρου για σπουδαίο λόγο και με απόφαση ΜονΠρωτ και δικαίωμα αποκλεισμού εταίρου για σπουδαίο λόγο, με απόφαση της Συνέλευσης των Εταίρων και απόφαση του ΠολΠρωτ

Page 17: επιλογή εταιρικής μορφής και εταιρική διακυβέρνηση μιας Start up εταιρείας

Ιδιωτική Κεφαλαιουχική Εταιρεία (1)Νέα εταιρική μορφή, ευέλικτη, απαλλαγμένη από

πολλές διατυπώσεις, για να εξυπηρετήσει ανάγκες μικρών επιχειρήσεων, κυρίως παροχής υπηρεσιών

Για τα χρέη της ευθύνεται κατά κανόνα η ίδια

Μπορεί να συσταθεί ακόμα και με κεφάλαιο 1 Ευρώ

Οι εταίροι μπορούν να μετάσχουν όχι μόνο με την καταβολή χρηματικών (κεφαλαιακών) εισφορών, αλλά και με την εισφορά μη αποτιμητών σε χρήμα/εξωκεφαλαιακών εισφορών (π.χ. εργασία), ή με τη μέχρι ενός ποσού ανάληψη ευθύνης για χρέη της εταιρείας (εγγυητικές εισφορές)

Page 18: επιλογή εταιρικής μορφής και εταιρική διακυβέρνηση μιας Start up εταιρείας

Ιδιωτική Κεφαλαιουχική Εταιρεία (2) Ιδρύεται με ιδιωτικό έγγραφο

Σύσταση μέσω υπηρεσίας μιας στάσης (αρμόδιο επιμελητήριο)

Τα κόστη περιλαμβάνου το γραμμάτιο κόστους σύστασης εταιρείας (70 Ευρώ), το τέλος καταχώρησης Γ.Ε.Μ.Η. (10 Ευρώ), το τέλος υπέρ Ταμείου Προνοίας Δικηγόρων(5,80 Ευρώ), το κόστος εγγραφής στο επιμελητήριο (καθορίζεται από το αρμόδιο επιμελητήριο) και τον Φόρο Συγκέντρωσης Κεφαλαίου (1% επί του κεφαλαίου που αναγράφεται στο καταστατικό) + δικηγορικά έξοδα

Υποχρέωση ασφάλισης μόνο των διαχειριστών, καθώς και του μοναδικού εταίρου μονοπρόσωπης ΙΚΕ

Υποχρεωτική η εντός μήνα από τη σύσταση δημιουργία ιστοσελίδας με στοιχεία για εταίρους, κεφάλαιο, εισφορές, διαχειριστές κ.α.

Page 19: επιλογή εταιρικής μορφής και εταιρική διακυβέρνηση μιας Start up εταιρείας

Ιδιωτική Κεφαλαιουχική Εταιρεία (3)Τα όργανα της διοίκησης είναι ο/οι Διαχειριστής/Διαχειριστές

(μόνο φ.π., εταίρος ή μη) και η Συνέλευση Εταίρων

Νόμιμη διαχείριση η συλλογική από όλους τους εταίρους. Κατ’εξαίρεση όμως νόμιμη ατομική διαχείριση επί επειγουσών πράξεων ή απειλής ζημίας, με υποχέωση ειδοποίησης των λοιπών εταίρων

Η λήψη αποφάσεων στη Συνέλευση γίνεται κατ’αρχήν με απόλυτη πλειοψηφία κεφαλαίου

Απαιτείται αυξημένη πλειοψηφία 2/3 για ορισμένες πράξεις (π.χ. τροποποίηση καταστατικού, διορισμό/ανάκληση διαχειριστή, έγκριση ετήσιων οικονομικών καταστάσεων, διανομή κερδών)

Δυνατότητα ομόφωνης λήψης αποφάσεων από εταίρους χωρίς Συνέλευση (ευελιξία)

Page 20: επιλογή εταιρικής μορφής και εταιρική διακυβέρνηση μιας Start up εταιρείας

Ιδιωτική Κεφαλαιουχική Εταιρεία (4)Προβλέπεται ρητά γενική υποχρέωση πίστης του

διαχειριστή έναντι της εταιρείας, συνιστάμενη στη μη επιδίωξη ιδίων συμφερόντων αντιθέτων προς τα εταιρικά, αποκάλυψη στους εταίρους ιδίων συμφερόντων και σύγκρουσης συμφερόντων από εταιρικές συναλλαγές που εμπίπτουν στα καθήκοντά του, εχεμύθεια, μη διενέργεια πράξεων υπαγομένων στους εταιρικούς σκοπούς, και μη κατοχή ιδότητας εταίρου άλλης εταιρείας (ανεξαρτήτως μορφής) ιδίου σκοπού

Οι ετήσιοι λογαριασμοί δημοσιεύονται στο ΓΕΜΗ. Όταν εγκριθούν διανέμονται τυχόν κέρδη (αφού αφαιρεθεί το 1/20 για σχηματισμό αποθεματικού) στους εταίρους ανάλογα με την εισφορά τους

Page 21: επιλογή εταιρικής μορφής και εταιρική διακυβέρνηση μιας Start up εταιρείας

Μονοπρόσωπες ΕταιρείεςΠλέον μπορούν και οι τρεις μορφές κεφαλαιουχικών

εταιρειών να ιδρυθούν και να λειτουργήσουν ως μονοπρόσωπες

Υπάρχουν από τον νόμο προϋποθέσεις δημοσιότητας, διαφάνειας και λήψης αποφάσεων κατά περίπτωση

Η πτώχευση της εταιρείας δεν επιφέρει και την πτώχευση του μοναδικού εταίρου

Page 22: επιλογή εταιρικής μορφής και εταιρική διακυβέρνηση μιας Start up εταιρείας

Στατιστικά ΣτοιχείαΊδρυση εταιρειών 2012-2013 (έως 8ο).

2012 2013

Α.Ε 842 500

Ο.Ε. 4.405 2.281

Ε.Ε. 2.110 742

Ε.Π.Ε. 2.169 888

Ι.Κ.Ε. 518 1.599

Ατομικές 32.247 17.604

Επιχειρήσεις

Πηγή: Γ.Ε.Μ.Η.