Έρκυνα, Επιθεώρηση Εκπαιδευτικών– Επιστημονικών Θεμάτων, Τεύχος 15ο, 43‐52, 2018 

Εφαρμογή της ταξινομίας SOLO στην αξιολόγηση της δόμησης των εντολών σε περιβάλλοντα οπτικού προγραμματισμού 

Δημήτριος Λαδιάς1, Αριστοτέλης Μικρόπουλος2, Ηλίας Πλεσιώτης3, Αναστάσιος Λαδιάς4 ladimitr@gmail.com, amikrop@gmail.com, plesiotiselias@gmail.com,ladiastas@gmail.com 

 1Φοιτητής Τμήματος Πληροφορικής ΕΚΠΑ 

2Φοιτητής Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών Πολ. Σχολής ΑΠΘ 3Φοιτητής Τμήματος Μαθηματικών ΕΚΠΑ 

4Εκπαιδευτικός πληροφορικής 

Περίληψη.  Σύμφωνα με  τον Wirth  το «πρόγραμμα  είναι  αλγόριθμος  συν  δεδομένα». Αυτή η συσχέτιση αλγορίθμου και δεδομένων εμφανίζεται και στη μικροκλίμακα  μιας εντολής όπου το πρόγραμμα αντιπροσωπεύεται από μια και μοναδική εντολή συν μια παράσταση  δεδομένων.  Η  παρούσα  εργασία  είναι  τμήμα  ενός  ευρύτερου  σχεδίου αξιολόγησης  του  κώδικα  του  οπτικού  προγραμματισμού  ‐ως  γλώσσα  οπτικού προγραμματισμού έχει επιλεγεί το Scratch‐ και προτείνει την αντιστοίχιση των βαθμών πολυπλοκότητας  της  εντολής,  της  επεξεργασίας  των δεδομένων και  της δόμησης  των δεδομένων  με  τις  κατηγορίες  της  ταξινομίας  SOLO  με  σκοπό  να  δημιουργηθεί  ένα εκπαιδευτικό εργαλείο αξιολόγησης του κώδικα που χρησιμοποιείται σε περιβάλλοντα οπτικού προγραμματισμού. 

Λέξεις κλειδιά:ταξινομία SOLO, αναπαράσταση δεδομένων, Scratch 

Εισαγωγή 

Σύμφωνα  με  τους Μπέλλου &  Μικρόπουλο  «μια  εκτεταμένη  βιβλιογραφική  επισκόπηση στο διεθνή και στον ελληνικό χώρο δείχνει ότι ενώ υπάρχουν προτάσεις για την ανάπτυξη της  γνώσης  και  αποτελέσματα  από  εμπειρικές  μελέτες  στον  προγραμματισμό,  λείπει  ένα πλαίσιο αξιολόγησης  της γνώσης και  των μαθησιακών αποτελεσμάτων, με σαφή κριτήρια και  συνέπεια  ως  προς  τις  θεωρητικές  προσεγγίσεις  και  τα  συμπεράσματα  των  μελετών» (2008). Η έλλειψη αυτή φαίνεται να συνεχίζεται μέχρι πρόσφατα. Οι Ling et al. προτείνουν τον καθορισμό μετρήσιμων δεικτών για την αξιολόγηση γνώσεων προγραμματισμού (2012). Σχετικά  πρόσφατες  προτάσεις  για  την  αξιολόγηση  γνώσεων  προγραμματισμού αναφέρονται  σε  γενικούς  παράγοντες  όπως  η  κανονικότητα,  η  ακεραιότητα,  η  ακρίβεια (Kaushal  &  Singh,  2012)  ή  μέσω  προσομοιώσεων  (González‐Sacristánetal.,  2013)  και σταδιακό  έλεγχο  της  εκτέλεσης  (Milková &  Petránek,  2016)  ή  της  ανάλυσης  του  κώδικα (Ferreira Novais, Varanda Pereira & Rangel Henriques, 2016). Η Ζιώγα  (2018) αξιοποιεί  το μοντέλο  της  ιεραρχικής  αξιολόγησης  γνώσεων  προγραμματισμού  των  Μπέλλου  και Μικρόπουλου  (2008) με θετικά αποτελέσματα ως προς την ακρίβεια της αξιολόγησης των γνώσεων προγραμματισμού σε προγράμματα μαθητών στην «ΓΛΩΣΣΑ». 

Την κάλυψη ενός μέρους αυτής της έλλειψης φιλοδοξεί να καλύψει η παρούσα εργασία η οποία  αποτελεί  τμήμα  ενός  ευρύτερου  σχεδίου  διαμόρφωσης  ενός  πλαισίου  για  την αξιολόγηση  του  κώδικα  του  οπτικού  προγραμματισμού  (Λαδιάς,  Καρβουνίδης,  Λαδιάς & Δουληγέρης, 2018)  και  στο  οποίο  η  αναπαράσταση  των  δεδομένων  και  η  χρήση  τους ως συστατικό του κώδικα, αποτελεί ένα από τα έντεκα κριτήρια που εξετάζονται (Karvounidis, 

44 

Argyriouπρογραβελτισταλληλεπσυγχροναποσκοαξιολόγεκπαιδεαναπαρένα γνωτμηματοαποτελε

Η δομή

Σύμφων(Σχήμα πρόβληπου πραλγόριθδεδομέαλγόριθΣαριδάκ

Σχήμα 

Αυτή  ηεντολήςπρόγραπρογραοριζόμε

Σχήμ

u,Ladias&Dαμματισμούοποίηση,  ηπίδραση  μνισμός  καιοπεί  στη  δγησης  οπτιευτικού  καράστασης  τωωστικό εργαοποίησης. εσμάτων SO

ή του προ

να  με  τον 1) και «το μα. Η επιλοόκειται  να θμο είναι κνων  επηρεθμος  και  δεκη & Λαδιά

1: Το πρόγρσυ

  συσχέτισης  καθώς  επαμμα  αντιπαμματιστικοενη από τον

μα 2: Μια εντ

ouligeris20 με χρήση πη  μεταβλητμε  τον  χρήσι  η  παραλδιερεύνησηκού  προγρατά  την  αξων δεδομέαλείο που νΩς  ένα  τέτOLO. 

ογράμματ

Niklaus Wiπώς θα ανογή αυτή πυποστούν άτι πολύ πεάζει  σημαεδομένα  δις, 2017). 

αμμα (αριστυντίθεται απ

η  αλγορίθμπίσης  ισχύεπροσωπεύετού  εργαλείον προγραμμ

τολή  μπορεαλγόριθμ

17).  Τα  κριπλακιδίων ότητα,  η  αστη,  η  αναλληλία  /  σ,  κατηγοριραμματισμοξιολόγηση νων και  τηνα αξιολογετοιο  εργαλε

ος ως συν

rth  (1990) ναπαραστήσπρέπει πάνττα  δεδομέ

περισσότεροαντικά  την ιαπλέκοντα

τερά) που κάπό τον αλγόρ

μου  και  δει  το  «πρόγται  από  μου,  (πάνω ματιστή  (κά

εί να αναλυθμο και σε αυτ

Δ. Λαδ

ιτήρια  του είναι: η απ

ασφάλεια,  ηαπαράστασσειριακότητιοποίηση  κού  με  στόχτου  κώδις  χρήση  τοεί και να ταείο  επιλέχθ

νδυασμός

το  «πρόγρσουμε τα δτα να γίνετανα».  Ο  βαθο από ένα επιλογή 

ι  με  πολλο

άνει αντιμετριθμο (μέση

δομένων  εγραμμα  είναμια  και  μογραμμή  τ

άτω γραμμή

θεί σε δύο συτή που αντισ

ιάς, Α.Μικρό

πλαισίου αοτελεσματιη  δοκιμαστση  των  δεδτα  (Αργυρίκαι  καθιέρχο  να  ενισκα.  Για  τηους ως συσταξινομεί ταθηκε  η  γνω

ς αλγορίθμ

αμμα  είναεδομένα είαι λαμβάνοθμός  συσχέάθροισμα, και  ανάπτυούς  και  διαφ

τάθεση του π) και τα δεδ

εμφανίζεταιαι  αλγόριθοναδική  εντου  σχήματ του σχήμα

υνιστώσες, σστοιχεί στα δ

όπουλος, Η.Π

αξιολόγησηςικότητα, η αικότητα,  η δομένων,  ηίου,  2017).ρωση  κατάσχυθούν  οιη  διδακτικτατικό  του 

α προαναφεωστική  ταξιν

μου και δ

ι  αλγόριθμίναι συχνά οντας υπόψέτισης  των αφού ο τρυξη  του  αφορετικούς

περιεχομένοομένα (δεξιά

ι  και  στη  μμος  συν  δεντολή,  είτετος  2)  είτεατος 2). 

σε αυτή πουδεδομένα. 

Πλεσιώτης, Α

ς  κωδίκων αναγνωσιμότμηματοποη  επικοινω.  Το  σχέδιάλληλων  κρι  δυνατότηή  αξιοποίηκώδικα απ

ερθέντα στάνομία  μαθη

εδομένων

μος  συν  δεδένα πολύ δ

ψη την επεξδεδομένωνόπος δόμηαλγορίθμους  τρόπους  (

ου δύο μεταά). 

μικροκλίμαεδομένα»,  όε  αυτή  είνε  είναι  δια

υ αντιστοιχεί

Α. Λαδιάς 

οπτικού ότητα, η οίηση,  η ωνία  /  ο ιο  αυτό ριτηρίων ητες  του ηση  της παιτείται άδια της ησιακών 

ν 

δομένα» δύσκολο ξεργασία ν  με  τον σης  των 

υ  καθώς (Λαδιάς, 

 

αβλητών 

ακα  μιας όπου  το ναι  του αδικασία 

 

ί στον 

Εφαρμογή της ταξινομίας SOLO στην αξιολόγηση της δόμησης των εντολών  45 

Η ταξινομία SOLO 

Σύμφωνα με τους Biggs & Collis  (1982), η γνώση μπορεί να αξιολογηθεί με βάση τη δομή του  παρατηρούμενου  μαθησιακού  αποτελέσματος  (Structure  of  the  Observed  Learning Outcome),  την  ταξινομία SOLO. Η  ταξινομία SOLO  ταξινομεί  τα μαθησιακά αποτελέσματα σε πέντε κατηγορίες με βάση τη δομή τους: (α) την προ‐δομική (prestructural) στην οποία γίνεται αναφορά ή χρήση μη συνδεδεμένων και ανοργάνωτων πληροφοριών που δεν έχουν νόημα,  (β)  τη  μονο‐δομική  (unistructural),  όπου  παρατηρείται  μια  περιορισμένη  οπτική  ‐κυρίως  χρησιμοποιείται  ή  τονίζεται  ένα  στοιχείο  ή  μια  πτυχή‐  ενώ  παραλείπονται  οι υπόλοιπες  συνιστώσες  και  δεν  πραγματοποιούνται  σημαντικές  συνδέσεις  μεταξύ  των μερών,  (γ)  την  πολύ‐δομική  (multistructural),  στην  οποία  υπάρχει  μια  προοπτική πολλαπλών  σημείων  ‐χρησιμοποιούνται  ή  αναγνωρίζονται  διάφορα  σχετικά  στοιχεία  ή πτυχές‐  αλλά  δεν  υπάρχουν  σημαντικές  συνδέσεις  και  δεν  έχει  διαμορφωθεί  ακόμη  μια ολοκληρωμένη  εικόνα,  (δ)  τη  συσχετιστική  (relational),  στην  οποία  υπάρχει  μια  ολιστική προοπτική όπου οι μετα‐συνδέσεις μεταξύ  των μερών γίνονται αντιληπτές και η σημασία των  τμημάτων σε σχέση με  το σύνολο αποδεικνύεται  και  εκτιμάται  και  (ε)  την  κατηγορία της  εκτεταμένης  γενίκευσης  (extended  abstract),  κατά  την  οποία  επιπλέον  των χαρακτηριστικών  της  προηγούμενης  συσχετιστικής  κατηγορίας,  το  περιεχόμενο αντιμετωπίζεται ως ένα στιγμιότυπο μιας γενικότερης περίπτωσης. 

Η  ταξινομία SOLO  χρησιμοποιείται  για  την αξιολόγηση μαθησιακών αποτελεσμάτων αλλά και  ολόκληρων  μαθημάτων.  Το  μοντέλο  της  Ιεραρχικής  Αξιολόγησης  γνώσεων Προγραμματισμού  (ΙΑΠ),  βασίζεται  στην  ταξινομία  SOLO  και  προτείνει  πέντε  ιεραρχικά επίπεδα  που  ορίζονται  με  άξονες  αφενός  την  ανάπτυξη  αλγοριθμικής  σκέψης  για  την επίλυση  προβλήματος,  και  αφετέρου  τις  δεξιότητες  στη  γλώσσα  προγραμματισμού (Μπέλλου & Μικρόπουλος, 2008).  Η  κατηγοριοποίηση  της  γνώσης  του προγραμματισμού συνδέεται με προγραμματιστικές δομές αλλά και με  την πολυπλοκότητα των εντολών της χρησιμοποιούμενης  γλώσσας  προγραμματισμού.  Στην  περίπτωση  των  περιβαλλόντων οπτικού προγραμματισμού με πλακίδια όπως το Scratch, η ισχύς της σύνταξης περιορίζεται. Σημαντικό ρόλο στις γνώσεις του προγραμματισμού έχουν ο αλγόριθμος και τα δεδομένα, τα οποία κατηγοριοποιούνται σε  επίπεδα πολυπλοκότητας.  Έτσι, αναδεικνύεται η ανάγκη για  ένα  νέο  εργαλείο  αξιολόγησης,  με  το  οποίο  η  πολυπλοκότητα  των  εντολών  του περιβάλλοντος  οπτικού  προγραμματισμού  και  των  δεδομένων  που  χρησιμοποιεί  ο προγραμματιστής αντιστοιχίζεται με τις κατηγορίες της ταξινομίας SOLO.  

Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι η παρουσίαση ενός εργαλείου αξιολόγησης γνώσεων προγραμματισμού μέσω κώδικα που γράφεται σε περιβάλλον οπτικού προγραμματισμού. Το  εργαλείο  βασίζεται  στην  αντιστοίχιση  των  βαθμών  πολυπλοκότητας  της  εντολής,  της επεξεργασίας των δεδομένων και της δόμησης των δεδομένων σύμφωνα με τις κατηγορίες της ταξινομίας SOLO. 

Το προγραμματιστικό περιβάλλον εφαρμογής 

Ως περιβάλλον οπτικού προγραμματισμού στο οποίο εφαρμόζεται το σχέδιο διαμόρφωσης του πλαισίου για την αξιολόγηση του κώδικα του οπτικού προγραμματισμού, έχει επιλεγεί το Scratch. Το Scratch (http://scratch.mit.edu), δημιουργήθηκε από το Lifelong Kindergarten Group στο Media Laboratory του MIT, ως ένα πλούσιο σε πολυμέσα σύστημα για αρχάριους προγραμματιστές.  Τα προγράμματα στο Scratch αποτελούνται από σενάρια που ελέγχουν 

46 

τους ρόμε μεταπρογραπρόγραταυτόχρανατροal., 2009

Βαθμίδ

Το  ρεπεντολέςέλεγχο πολυπλόρισμα,πεπεραένα ορίτιμές είτ

Σχήμσύνταξή

Λαμβάναντιστοπροανατέσσερεταξινομπολύ‐δοόρισμα πεπεραταξινομ

όλους των ααφορά  και αμματισμούαμμα  μπορερονα.  Το  πφοδότηση 9). 

δες πολυπ

περτόριο  τως  και  επιπλρομποτικώ

λοκότητας  μ,  (β)  εντολέασμένο πεδίίσματα και τε από επεκ

μα 3: Τα τέσή τους‐ οι βα

νοντας  υπόοιχεί  στο  έαφερθέντωνες  κατηγορμίας SOLO αομική κατη(Σχήμα  3,

ασμένο  πεδίμίας SOLO α

αντικειμένωαπόθεση μ που είναι εί  να  έχει περιβάλλον μέσω  της  σ

πλοκότητα

ων  εντολώνλέον  40  γιαών  συσκευώμε  βάση  τοές με  ένα όίο ορισμού (δ)  εντολέςκτάσιμους κ

σερα επίπεδασικές εντολ

όψη  ότι  ηέλλειμμα  εν  τεσσάρωνρίες  της  SOαντιστοιχεί σγορία της τ,  γραμμή ίο  ορισμούαντιστοιχεί 

ων που εμφαμπλοκ  τα οποι εντολέςπολλά  πρεξαλείφει συμπεριφο

ας των εν

ν  του  Scraα  τη  διαχείών.  Οι  βασιο  πόσο  σύνόρισμα είτε(προκαθορς με ένα ή καταλόγους

δα στα οποίλές του Scrat

Β, Γ, Δ, Ε)

η  πρώτη  κεντολής  γίνν  επιπέδωνOLO  (Σχήμαστο επίπεδοταξινομίας Γ),  είτε  απύ  (προκαθοστο επίπεδ

Δ. Λαδ

ανίζονται σποία αντιπρς,  οι συνθήκογραμματιστα  συντακράς  των  πρ

τολών του

atch  περιλαριση  επεκτικές  εντολένθετη  είναιε από μη πρισμένο κατπερισσότες τιμών είτε

α κατατάσσtch και η αντ της ταξινομ

κατηγορία νεται  εφικτν  πολυπλοκα  3).  Συγκεο των εντολSOLO αντισπό  μη  προρισμένο  καδο των εντο

ιάς, Α.Μικρό

ε μια σκηνήροσωπεύουκες,  οι δηλστικά  σενάτικά  σφάλμρογραμματ

υ Scratch 

αμβάνει  πετάσεων  εκ ς  μπορούνι  η  σύνταξήροκαθοριστάλογο), (γ)ρα ορίσματε από μη κα

σονται ‐με βάτιστοίχησή τμίας SOLO. 

της  ταξινοτή  η  αντισκότητας  τωκριμένα:  Ηλών χωρίς όστοιχεί στο οκαθορισμέατάλογο).  Ηολών με πε

όπουλος, Η.Π

ή. Τα σενάρυν  τα συσταλώσεις και οάρια  και  όλματα  και  δτιστικών  σεν

και κατηγ

ερισσότερεςτων  οποίω  να  καταταή  τους,  σε μένο πεδίο) εντολές μετα που μποαθορισμένο

άση το πόσοτους με τις  π

ομίας  SOLOστοίχιση  ένων  εντολώνΗ  μονο‐δομόρισμα (σχήεπίπεδο τω

ένο  πεδίο Η  συσχετιστρισσότερα 

Πλεσιώτης, Α

ρια δημιουρατικά  της  γοι μεταβληλα  να  εκτεδίνει  άμεσηναρίων  (Re

γορίες της

ς  από  60 ων  οι  μισές αχθούν  σε (α)  εντολέ

ο ορισμού  εε περισσότεορούν να πο πεδίο ορισ

ο σύνθετη είνπέντε κατηγο

O  (η  προ‐να  προς  έν  με  τις  υπμική  κατηγοήμα 3, γραμων εντολώνορισμού  ετική  κατηγοαπό ένα ο

Α. Λαδιάς 

ργούνται γλώσσας τές.  Ένα ελούνται η  οπτική esnick  et 

ς SOLO 

βασικές για  τον επίπεδα ές  χωρίς είτε από ερα από παίρνουν σμού. 

 

ναι η ορίες (Α, 

‐δομική) ένα  των πόλοιπες ορία  της  μμή Β). Η ν με ένα είτε  από ορία  της ρίσματα 

Εφαρμογ

(Σχήμα αντιστοπαίρνουορισμού

Μορφ

Σύμφων2017) καναπαρσυμπέρπρογραοι δυσκπεριβάλ

Σχήπεριβάλ

Θεωρώνπρογρά(πέραν μεταβλητρεις επ

γή της ταξινο

3,  γραμμήοιχεί  στο  επυν τιμές είτύ (Σχήμα 3, 

ές δεδομέ

να  με  μια ατά την οπράστασής τορασμα  ότι  οαμματιστικοκολίες που λλοντος όσο

μα 4: Η κατηλλον του Scr

ντας  ως  δεάμματος,  κα

αυτών  πητές (συν ενπιπλέον για

ομίας SOLO 

ή  Δ).  Η  καπίπεδο  τωντε από επεγραμμή Ε).

ένων στο 

βιβλιογραφοία «διερευους σε διάφο  βαθμός  αού περιβάλλσυναντούνο στη διδακ

ηγοριοποίησratch με κριτ

κατηγ

εδομένα  τιςαταγράφηκαου  ορίζει ννέα για τη διαχείριση

στην αξιολό

ατηγορία  τν  εντολών  μκτάσιμους . 

Scratch κα

φική  επισκόυνήθηκαν οφορα προγανταπόκρισλοντος, κειμ οι μαθητέκτική προσέ

ση της αναπτήριο το βαθγορίες (Α, Β,

ς  τιμές  καιαν  όσον  αφο  προγρα διαχείρισηη των επεκτ

γηση της δό

ης  εκτεταμμε  ένα  ή  πκαταλόγου

αι κατηγο

όπηση  σχετο βαθμός καγραμματιστσης  των  μαμενικού ή ος ανάγονταέγγιση που 

παράστασής θμό δόμησή, Γ, Δ, Ε) της 

ι  τις  μεταβφορά  το  ρεαμματιστήςη των επεκτάσεων). Εσ

μησης των ε

μένης  γενίκπερισσότερας τιμών είτ

ορίες της S

τικά  με  το ατανόησης ικά περιβάλαθητών  είνοπτικού, πουαι όχι στον ακολουθείτ

των δεδομές τους και η ταξινομίας S

λητές  που επερτόριο ς),  περισσότάσεων) καιστιάζοντας σ

εντολών

κευσης  τηςα  ορίσματατε από μη κ

SOLO 

ρόλο  των  δτων δεδομέλλοντα... παι  ελλιπής,υ χρησιμοπτύπο του πται».  

ένων στο προαντιστοίχησSOLO. 

εντοπίζονττων  μεταβότερες  απόι επτά λογικστη διδακτι

ς  ταξινομίαα  που  μπορκαθορισμέν

δεδομένων ένων και τηροκύπτει  το,  ανεξαρτήποίησαν. Εππρογραμμα

ογραμματισσή τους με τ

ται  στο  σώλητών  του ό  20  αριθκές μεταβληκή προσέγγ

47 

ας  SOLO ρούν  να νο πεδίο 

(Ρόζου, ης ορθής ο γενικό τως  του 

πομένως, τιστικού 

 

στικό ις  πέντε 

μα  ενός Scratch 

θμητικές ητές (και γιση που 

48 

ακολουπεριβάλβαθμό δμπορεί προγρατιμές μπόλη τη δμεταβάχώρων μεταβληλίστες μμε  κύρικάνονταδεδομέδένδρα

Θεωρώνέλλειμμτότε γίνυπόλοιπταξινομη  πολύμεταβληδεδομέτης εκτεσύνθετω

Επεξερ

Η  χρήσχρησιμοκαι εξάγ

Σχήμα 5

Η  πολυδιάφορείσοδο (απλώνυπολογανόμοιω

Εργαζόμταξινομ

θείται  όσολλον  του  Sδόμησής τονα  είναι

αμματιστή  επορεί να ανδιάρκεια εκλλονται  κααπόθεσης ητές μπορομε στοιχεία ιο  χαρακτηας χρήση τωνων  οριζόμ, γράφοι, εγ

ντας  ότι  η μα δεδομέννεται εφικτήπες  τέσσερμίας SOLO αύ‐δομική  κητές  (Σχήμανων με ομοεταμένης γων τύπων δ

ργασία / υ

η  των  δεδοοποιούνται γουν το απο

5: Τα δεδομέ

υπλοκότηταες βαθμίδεγια  δεδομ)  τελεστώνισμού  πουων προηγού

μενοι  με μίας  SOLO  α

ον  αφορά cratch,  επιους. Συγκεκρι  αριθμητιείτε  να  προντιπροσωπεκτέλεσης τοατά  τη  διάρδεδομένων

ούν να δομοσε ρόλουςριστικό  τονων λιστών, μμενοι  από  τγγραφές κα

πρώτη  κατων σε μια εή η αντιστορες  κατηγοραντιστοιχεί σκατηγορία α 4,  γραμμοειδή στοιχεενίκευσης τδεδομένων 

υπολογισμ

ομένων  μπως πρωτογοτέλεσμά το

ένα χρησιμοπ(Β) και στ

α  των  προαες όπως (α) μένα,  (γ)  τν  και  συν  αντιστοιχεύμενων τύπ

ανάλογο  ταντιστοιχεί 

την  αναπαλέχθηκε  ταριμένα η απκές,  λογικοκύπτουν  αεύονται είτου προγράμρκεια  εκτέλν,  μετρητώούνται σε δ  μετρητώνν  ιδίου  τύπμπορούν μετον  προγρααι σύνολα (α

τηγορία  τηεντολή π.χ. οίχιση των τρίες  της  SOστα δεδομέαντιστοιχε

μή  Γ),  η  συσεία περιεχοτης ταξινομαπό τον πρ

μοί των δ

πορεί  να  γίνγενή υλικά ους ως νέο 

ποιούνται ετη συνέχεια 

αναφερθέντη απουσία ύποι  υπολαρτήσεων, εί  σε  χρήσπων υπολογ

τρόπο  με στην  απου

Δ. Λαδ

αράσταση  τα  δεδομέναπλούστερη κές,  αλφαραπό  την  κατε από απλέματος, είτελεσης  του 

ών,  αθροιστδομές δεδομν / αθροιστώπου  των  στε προγραμμαμματιστή, ανάλογα με

ς  ταξινομίαη εντολή "ετεσσάρων βOLO  (σχήμαένα που εμφεί  στα  δεδσχετιστική ομένου, (Σχμίας SOLO αογραμματισ

εδομένων

νεται  είτε  άσε υπολογδεδομένο (

ίτε άμεσα (Ατο αποτέλεσ

των  υπολοτύπων υποογισμού  δ(δ)  συνδ

ση  συνδυασγισμού. 

τα  προηγυσία  τύπων

ιάς, Α.Μικρό

των  δεδομα  να  κατηγομορφή δεδριθμητικές, ατάσταση  τωές μεταβλη από απλέςπρογράμμ

τών,  σημαιώμένων όπωών / σημαιώτοιχείων  ποματιστικό τρπου  να  λειε αυτά της P

ας  SOLO  (ηεμφανίσουβαθμίδων δα  4).  Έτσι  ηφανίζονται δομένα  ποκατηγορία ήμα 4, γρααντιστοιχεί στή (Σχήμα 

ν και κατη

άμεσα  (Σχήγιστικούς τύ(Σχήμα 5Β).

Α), είτε εισάγσμα χρησιμο

γιστικών  τολογισμού, ύο  εισόδωυασμοί  ομσμών  τελεσ

ούμενα  η ν  υπολογισ

όπουλος, Η.Π

μένων  στο οριοποιηθοδομένων είν

είτε  δηλων  αισθητήτές σε ρόλος μεταβλητέματος  σε  ρών  /  σηματς οι μονοδιών ή σε πολου  περιλαμρόπο να δημιτουργούν Pascal), ευρ

  προ‐δομικ" δεν χρησιόμησης τωνη  μονο‐δομως τιμές (σου  εμφανίαντιστοιχείμμή Δ) και στο επίπεδ4, γραμμή 

ηγορίες τη

ήμα  5Α)  είτύπους που . 

γονται για εοποιείται. 

ύπων  μπορ(β) τύποι υ

ων  που  αντμοίων  προηστών  και  (ε

προ‐δομικσμού  (Σχήμ

Πλεσιώτης, Α

προγραμμούν  με  κριτναι (α) οι τιμλωμένες  αήρων.  (β)  Αους σταθερές που οι τιμόλους  βοητωρών  κ.λπιάστατες γρλυδιάστατε

μβάνουν.  (δμιουργηθούως  στοίβεςετήρια κ.λπ

κή)  αντιστοιμοποιεί δεν δεδομένωμική  κατηγοσχήμα 4, γραίζονται  ωςί  στις  απλέτέλος η  καδο της δημιΕ). 

ης SOLO 

τε  τα  δεδοτα επεξεργ

επεξεργασία

ρεί  να  αναπολογισμοτιστοιχεί  σεηγούμενωνε)  συνδυασ

κή  κατηγομα  6,  γραμμ

Α. Λαδιάς 

ατιστικό τήριο  το μές, που από  τον Αυτές  οι ρών καθ' μές τους θητικών π.  (γ)  Οι ραμμικές ες λίστες δ)  Τέλος, ύν τύποι ς,  ουρές, π. 

οιχεί  στο εδομένα, ων με τις ορία  της  αμμή Β), ς  απλές ές  δομές ατηγορία ιουργίας 

μένα  να γάζονται 

 

α σε τύπο 

αχθεί  σε ύ με μια ε  χρήση ν  τύπων σμοί  και 

ρία  της  μή  Α),  η 

Εφαρμογ

μονο‐δο(Σχήμα υπολογσυνδυαεκτεταμπροηγο

Σχήμα περιβ

Συνδυα

Ο  συνδεπεξεργπίνακα κελιού υπολογτων αντ

Ως  παρσυνδυαένταση"Β,  (β)  όσυνδυαείναι συστήλης a+b" πο

γή της ταξινο

ομική  κατη6, γραμμή ισμού δύο ασμούς ομομένης  γενίκούμενων τύπ

6: Η κατηγοβάλλον του 

ασμός της

δυασμός  τωγασίας  των(η  γκρίζα διαμορφώνισμού (στήλτίστοιχων κα

ραδείγματα αστεί  σε  τύ" που φαίνεόταν  δεδομασμός "το μυνάρτηση τΔ  και  προ

ου φαίνεται

ομίας SOLO 

γορία  αντισΒ), η πολύ‐εισόδων  (Σ

οίων τύπων κευσης  της πων υπολογ

οριοποίηση τScratch με κ

πέντε κα

ς δόμηση

ων  κατηγο  δεδομένωπεριοχή  στνεται  από λη) αποκτώατηγοριών 

αυτής  τηςύπο  της  στεται στο κελμένο  της  γρμήκος του aτων Β και Β κύψει  ο  ανι στο κελί Γ,

στην αξιολό

στοιχεί  σε ‐δομική κατΣχήμα 6,  γρυπολογισμταξινομίαςγισμού (Σχή

του βαθμούκριτήριο τηνατηγορίες (Α

ς και της ε

οριών  της ων  με  βάσητο  Σχήμα  7τη  σύνθεσηώντας τη δικτης ταξινομ

ς  σύνθεσηςτήλης  Β  καλί Γ,Β στο Σχραμμής  Β  σabc" που φακαι (γ) όταντίστοιχος  σΔ στο Σχήμ

γηση της δό

τύπους  υπτηγορία τηςραμμή  Γ),  ημού (Σχήμα ς  SOLO  αντήμα 6, γραμ

 επεξεργασί πολυπλοκόΑ, Β, Γ, Δ, Ε) τ

επεξεργασ

δόμησης  τη  την  ταξινο7).  Σε  αυτόη  του  δεδοκή του βαρύμίας SOLO.

ς  αναφέροναι  προκύψεχήμα 7, με συνδυαστείαίνεται στοαν δεδομένοσυνδυασμόα 7, με βαρ

μησης των ε

ολογισμού ς ταξινομίαη συσχετιστ6, γραμμή τιστοιχεί  σεμμή Ε). 

ίας των δεδοότητά τους κτης ταξινομί

σίας των δ

των  δεδομομία  SOLO ν  τον  πίναομένου  (γρύτητα που 

νται:  (α)  ότει  ο  συνδυβαρύτητα πσε  τύπο  τ

ο κελί Β,Β στο της γραμμός  "e  στην ρύτητα που 

εντολών

με  μια  είσας SOLO ανττική  κατηγοΔ) και τέλοε  συνδυασμ

ομένων στο αι η αντιστοας SOLO. 

δεδομένω

ένων  με  τδημιουργε

ακα  το  περιαμμή)  ως  επροκύπτει 

ταν  δεδομέυασμός  "στπου είναι συτης  στήλης το Σχήμα 7μής Γ συνδυένταση  διάείναι συνά

σοδο  για  δετιστοιχεί σεορία αντιστος η  κατηγομούς  και  αν

προγραμμαοίχησή τους 

ων 

τις  κατηγορεί  ένα  δισδιεχόμενο  τοείσοδος  σταπό το συν

ένο  της  γρατρογγυλοπουνάρτηση τΒ  και  προ

7, με βαρύτυαστεί σε τά  το  άθροισρτηση των 

49 

εδομένα ε τύπους τοιχεί  σε ορία της νόμοιων 

 

ατιστικό με τις  

ρίες  της διάστατο ου  κάθε ον  τύπο νδυασμό 

αμμής  Γ οίησε  το των Γ και κύψει  ο ητα που τύπο της σμα  του Γ και Δ. 

50 

Σχήδόμ

Ενσωμ

Η είσοδ8Α) είτεπου  τα (Σχήμα 

Σχή

Για  τηκατηγορ

ήμα 7: Ο δισδμησης των δε

μάτωση τη

δος των δεδε τα δεδομέεπεξεργάζ8Β). 

μα 8: Τα δεδεπεξεργασί

ν  ενσωμάριοποίηση 

διάστατος πεδομένων μ

ης δόμηση

δομένων πρένα να χρησζονται  και  σ

δομένα ενσωία σε τύπο κ

άτωση  της της  πολυπ

πίνακας που ε τις κατηγο

τα

ης και της

ρος χρήση σσιμοποιούνστη  συνέχε

ωματώνοντακαι στη συνέ

δόμησης πλοκότητας

Δ. Λαδ

προκύπτει αορίες της επεαξινομία SOL

 επεξεργα

σε μια εντονται ως πρωεια  το  αποτ

αι είτε άμεσαχεια το αποτ

και  της ς  των  εντο

ιάς, Α.Μικρό

από το συνδεξεργασίας τLO. 

ασίας των

ολή μπορεί ωτογενή υλιτέλεσμά  το

α σε μια ενττέλεσμα εισ

επεξεργασολών  χρειά

όπουλος, Η.Π

δυασμό των των δεδομέν

ν δεδομέν

να γίνεται ικά σε υπολους  διοχετε

τολή (Α), είτεσάγεται στην

σίας  των ζεται  να  δ

Πλεσιώτης, Α

κατηγοριώννων με βάση

ων σε εντ

είτε άμεσαλογιστικούςεύεται  στην

ε εισάγονταν εντολή (Β).

δεδομένωδημιουργηθ

Α. Λαδιάς 

 

ν της η την 

τολή 

α (Σχήμα ς τύπους ν  εντολή 

 

ι για . 

ων  στην θεί  ένας 

Εφαρμογ

τρισδιάσχηματίτην κατ"Βαθμίδ

Με  ανάυπολογσυνάρτκάθε  ένεπεξεργ

Σχήσύμ

Συμπε

Η αντισκαι της SOLO  δεργαλείωριμότηχρήσης κατανόηχρησιμοπολυπλεντάσσεαξιολόγδιερεύνπρογρα

Ανάλογτο    μον

γή της ταξινο

άστατος χώρίστηκε στηνηγοριοποίηδες πολυπλ

άλογο  τρόπιστικούς  τύηση των αννα  από  τουγασία των δ

ήμα 9: Κάθε μφωνα με τοδεδομένα

ράσματα 

στοίχιση τωνδόμησης τ

δημιουργεί ίο  αυτό  επητας  που  εσυγκεκριμ

ησης  από οποιεί,  τον λοκότητα  αεται σε έναγηση  του νηση, κατηγαμματισμού

α εργαλείαντέλο  της  ιε

ομίας SOLO 

ρος  (Σχήμα ν προηγούμηση της πολλοκότητας τ

πο  με  αυτό ύπους  και ντίστοιχων υς  άξονες δεδομένων 

εντολή βρίσο βαθμό πολα από τον τύπ

ν βαθμών πτων δεδομέένα  εργαλ

πιτρέπει  στοεμπερικλείεμένων  εντοτο  μαθηττρόπο  που

αυτής  της α ευρύτερο κώδικα  το

γοριοποίησ. 

α αξιολόγησεραρχικής  α

στην αξιολό

9) που οι μενη ενότητλυπλοκότητων εντολών

της  προηγτα  δεδομέθέσεων της(εντολές  ‐‐ Σχήμα 6).

σκεται σε έναλυπλοκότητπο υπολογισ

πολυπλοκότένων που χρλείο  αξιολόον  εκπαιδεει  ο  κώδικαολών.  Ο  ετή  της  χρυ  τα  επεξερεντολής.  Όσχέδιο πουου  οπτικοη και καθιέ

σης που εσταξιολόγηση

γηση της δό

δύο διαστάτα (Σχήμα 7τας των εντν του Scratc

γούμενης  ενένα  και  η ς ταξινομίαΣχήμα  3,  δ

α σημείο ενότάς της, το βασμού και τον

τητας της ενρησιμοποιεόγησης  τουευτικό  να  έας  ενός  μαεκπαιδευτικήσης  και ργάζεται  στΌπως  έχευ στοχεύει ύ  προγραέρωση κατά

τιάζουν σε ης  γνώσεων

μησης των ε

άσεις  του ε7), ενώ η τρολών που πch και κατηγ

νότητας  συβαρύτητα 

ας SOLO όπωδόμησης  τω

ός τρισδιάσταθμό επεξερν βαθμό δόμ

ντολής, της εί αυτή με τκώδικα  οπ

έχει  μετρήσαθητή,  όσονκός  μπορείαναπαράστο  επίπεδοι  προαναφστη διαμόρμματισμού άλληλων κρ

άλλες γλών  προγραμμ

εντολών

είναι αυτές ίτη διάστασπροαναφέργορίες της S

υντίθενται  οτου  κάθε ως αυτή πεων  δεδομέν

τατου χώρουργασίας πουμησης των δ

επεξεργασίτις κατηγορπτικού  προσιμα  δεδομν  αφορά  τηί  να  «μεττασης  των  μιας  εντολφερθεί  η ρφωση ενότο  οποίο

ριτηρίων αξ

σσες προγρματισμού  έ

του επιπέδσή του αναρθηκε στην SOLO" (Σχή

οι  εντολές συνδυασμοεριγράφηκενων  ‐  Σχήμ

υ και αναλύυ υφίστανταεδομένων. 

ίας των δεδρίες της ταξογραμματισμένα  για  τοην  αξιολόγτρήσει»  το ν  δεδομένωλής  καθώς παρούσα ός πλαισίουο  αποσκοπξιολόγησης 

ραμματισμοέχουν  δείξε

51 

δου που παριστά  ενότητα μα 3). 

με  τους ού  είναι ε για τον μα  4  και 

 

εται αι τα 

δομένων ξινομίας σμού.  Το ο  βαθμό ηση  της βαθμό 

ων  που και  την εργασία υ για την πεί  στη οπτικού 

ού όπως ει  θετικά 

52  Δ. Λαδιάς, Α.Μικρόπουλος, Η.Πλεσιώτης, Α. Λαδιάς 

αποτελέσματα (Ζιώγα, 2018). Προς αυτήν την κατεύθυνση στρέφεται η μελλοντική έρευνα που  στοχεύει  στην  εφαρμογή  του  προτεινόμενου  εργαλείου  στη  διδακτική  πράξη.  Στο πλαίσιο της επεκτασιμότητας, η αντιστοίχιση των εντολών του παραδείγματος εφαρμογής στο Scratch, θα μεταφερθεί και σε άλλα περιβάλλοντα οπτικού προγραμματισμού.  

Αναφορές 

Biggs, J. B., & Collis, K. F. (1982). Evaluating the quality of learning. The SOLO taxonomy. NY: Academic Press. 

Ferreira Novais, D., Varanda Pereira, M. J., & Rangel Henriques, P. (2016). Profile Detection Through Source Code Static Analysis. Drops‐Idn/6014, 51(9), 1–9. Retrieved September 20, 2018 from http://doi.org/10.4230/OASICS.SLATE.2016. 

González‐Sacristán, C., Molins‐Ruano, P., Díez, F., Rodríguez, P., & Sacha, G. M. (2013). Computer‐assisted assessment with item classification for programming skills. Proceedings of the First International Conference on Technological Ecosystem for Enhancing Multiculturality ‐ TEEM ’13, 111–117. Retrieved September 20, 2018 from http://doi.org/10.1145/2536536.2536554. 

Karvounidis, Th., Argyriou, I., Ladias, An.,& Douligeris, Chr. (2017). A Design and Evaluation Framework for Visual Programming Codes. The IEEE Global Engineering Education Conference (EDUCON). Athens. 

Kaushal, R., & Singh, A. (2012). Automated evaluation of programming assignments. AICERA 2012 ‐ Annual International Conference on Emerging Research Areas: Innovative Practices and Future Trends, (July 2012). Retrieved September 20, 2018 from http://doi.org/10.1109/AICERA.2012.6306707. 

Ling, L., Hengyang, L., &Xian Ying, H. (2012). Deeply Research on Diversity Evaluation Mode of “Fundamentals of Programming.” In R. Zhu, Y. Ma (eds) Information Engineering and Applications. Lecture Notes in Electrical Engineering (pp 1595‐1601). Springer, London. 

Milková, E., & Petránek, K. (2016). Programming courses reflecting students’ aptitude testing and implementing learning style preferences research results. International Journal of Mathematics and Computers in Simulation, 10, 218–225. 

Resnick, M., Maloney, J., Monroy‐Hernández, A., Rusk, N., Eastmond, E., Brennan, K., Millner, A., Rosenbaum, E., Silver, J., Silverman, B.,& Kafai, Y., (2009). Scratch: Programming for All, November 2009, Communications of the ACM, 52(11), 60‐67. 

Wirth, N. (1990). Αλγόριθμοι & Δομές Δεδομένων. Αθήνα: Κλειδάριθμος. Αργυρίου, Ι. (2017). Πλαίσιο Αξιολόγησης Κωδίκων Οπτικού Προγραμματισμού με Χρήση Πλακιδίων: 

Κριτήρια και Βαθμός Συνεισφοράς των Εντολών. Διπλωματική εργασία στο Τμήμα Πληροφορικής της Σχολής Τεχνολογιών Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών, του Πανεπιστημίου Πειραιώς. 

Ζιώγα, Σ. (2018). Το μοντέλο της Ιεραρχικής Αξιολόγησης Γνώσεων Προγραμματισμού: μια εμπειρική μελέτη. Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία. Ιωάννινα: Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων 

Λαδιάς Αν., Καρβουνίδης Θ., Λαδιάς Δ., & Δουληγέρης Χρ. (2018). Μια πρόταση ταξινόμησης των προγραμματιστικών βρόχων στο Scratch. 10th CIE. Θεσσαλονίκη.  

Λαδιάς Αν., Σαριδάκη Α.,& Λαδιάς Δημ. (2017). Η  αναπαράσταση των δεδομένων στον οπτικό προγραμματισμό ως επιπλέον διάσταση του ΚωδικΟράματος. Έρκυνα,Επιθεώρηση Εκπαιδευτικών ‐ Επιστημονικών Θεμάτων, Τεύχος 12, 78‐99. Ανακτήθηκε από https://erkyna.gr/ 

Μπέλλου, I., & Μικρόπουλος, Α. (2008). Μέθοδος για την Ιεραρχική Αξιολόγηση Γνώσεων Προγραμματισμού. 4ο Πανελλήνιο Συνέδριο Διδακτική της Πληροφορικής. Πάτρα. 

Ρόζου, Μ. (2017). Αναπαράσταση Δεδομένων σε Περιβάλλοντα Οπτικού Προγραμματισμού για τη Διδασκαλία Κώδικα στο Λύκειο. Μεταπτυχιακή Διατριβή στα Πληροφοριακά και Επικοινωνιακά Συστήματα της Σχολής Θετικών και Εφαρμοσμένων Επιστημών του Ανοικτού Πανεπιστημίου Κύπρου.