Διασυνοριακές συναλλαγές

XI

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

1. Ευρωπαϊκή Ένωση....................................................................................................................

1.1 Τι είναι Ευρωπαϊκή Ένωση...................................................................................................

1.2 Λήψη αποφάσεων στον τομέα της (άμεσης και έμμεσης) φορολο- γίας............................................................................................................................................

1.2.1 Πρωτογενές και παράγωγο δίκαιο..............................................................................

1.2.2 Θεσμικά όργανα της Ένωσης..........................................................................................

1.2.2.1 Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο................................................................................................

1.2.2.2 (α) Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.............................................................................................

(β) Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης................................................................1.2.2.3 Ευρωπαϊκή Επιτροπή......................................................................................................

1.2.2.4 Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης......................................................................

2. ΦΠΑ.................................................................................................................................................

2.1 Τι είναι ΦΠΑ και τα χαρακτηριστικά του.....................................................................

2.2 Πεδίο εφαρμογής του ΦΠΑ................................................................................................ (παραδείγματα 1 έως 3)2.3 Οδηγία για τον ΦΠΑ και εφαρμογή από τα κράτη μέλη της Ένωσης.............

3. Από το μεταβατικό καθεστώς ΦΠΑ στο οριστικό................................................

3.1 Ιστορία του ΦΠΑ.....................................................................................................................

3.2 Μεταβατικό καθεστώς ΦΠΑ...............................................................................................

3.3 Προς το οριστικό καθεστώς ΦΠΑ....................................................................................

3.4 Νομοθετικές πράξεις για τις αλλαγές στο πλαίσιο του οριστικού καθε- στώτος ΦΠΑ.............................................................................................................................

3.4.1 Νομοθετικά βήματα για τη μετάβαση προς το οριστικό καθεστώς ΦΠΑ...........................................................................................................................................

3.4.1.1 Πρώτο νομοθετικό βήμα.............................................................................................

3.4.1.2 Δεύτερο νομοθετικό βήμα...........................................................................................

3.4.2 Εκδοθείσες προτάσεις οδηγιών στο πλαίσιο του οριστικού καθεστώτος.....

3.4.2.1 COM(2018) 20 final 18.01.2018 πρόταση οδηγίας.............................................

3.4.2.2 COM(2018) 21 final 18.01.2018 πρόταση οδηγίας.............................................

2

2

6

7

10

10

11

11

13

14

17

17

18

21

27

27

27

31

34

35

35

42

42

42

44

Διασυνοριακές συναλλαγές

XII

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ΑΦΜ/ΦΠΑ και

φορολογικός αντιπρόσωπος

Νομοθετικό πλαίσιο....................................................................................................................

1. Εγγραφή στο φορολογικό μητρώο, μεταβολή και διακοπή εργασιών.....

1.1 Δήλωση εγγραφής στο φορολογικό μητρώο και δήλωση έναρξης εργα- σιών........................................................................................................................................

1.2 Δήλωση μεταβολής εργασιών και δήλωση μετάταξης...........................................

1.3 Δήλωση διακοπής εργασιών...............................................................................................

1.4 Βεβαίωση.....................................................................................................................................

1.5 Οίκοθεν ενημέρωση φορολογικού μητρώου..............................................................

1.5.1 Διασύνδεση φορολογικού μητρώου με το μητρώο Πολιτών του Υπουρ- γείου Εσωτερικών και με το μητρώο ταυτοτήτων της Ελληνικής Αστυ- νομίας.......................................................................................................................................

1.5.2 Έλεγχος της ορθής αποτύπωσης των ατομικών στοιχείων των φορο- λογουμένων στο φορολογικό μητρώο πριν τη διενέργεια της όποιας συναλλαγής...........................................................................................................................

1.5.3 Έλεγχος της ορθής αποτύπωσης των ατομικών στοιχείων των φορο- λογουμένων στο φορολογικό μητρώο πριν τη διενέργεια της όποιας συναλλαγής στην περίπτωση που αυτή αιτείται από τρίτο πρόσωπο........

2. Απόδοση, αναστολή και κατάργηση ΑΦΜ...............................................................

2.1 Απόδοση ΑΦΜ..........................................................................................................................

2.2 Αναστολή ή απενεργοποίηση ΑΦΜ................................................................................

2.3 Κατάργηση ΑΦΜ.....................................................................................................................

2.4 Οίκοθεν απόδοση αριθμού φορολογικού μητρώου (ΑΦΜ) για βεβαίωση οφειλών, απαιτήσεων κλπ..................................................................................................

2.4.1 Βεβαίωση τίτλων είσπραξης εσόδων υπέρ του Δημοσίου ή/και τρίτων. Διαδικασία οίκοθεν απόδοσης ΑΦΜ εφόσον είναι διαθέσιμα τα πλήρη στοιχεία των υπόχρεων...................................................................................................

2.4.2 Οίκοθεν απόδοση ΑΦΜ εφόσον είναι διαθέσιμα κατ’ ελάχιστον κάποια στοιχεία των υπόχρεων...................................................................................................

2.4.3 Οίκοθεν απόδοση ΑΦΜ σε αλλοδαπούς οφειλέτες..............................................

3. Γνωστοποίηση για τη διενέργεια ενδοκοινοτικών συναλλαγών.................

48

58

59

61

62

63

64

64

65

66

67

67

69

71

72

72

74

74

75

Διασυνοριακές συναλλαγές

XIII

3.1 Δήλωση έναρξης και παύσης διενέργειας ενδοκοινοτικών συναλλαγών (σε αγαθά και υπηρεσίες)....................................................................................................

3.2 Μηχανογραφικό σύστημα ανταλλαγής πληροφοριών για τον ΦΠΑ (VIES)....

3.3 Αναστολή ΑΦΜ για διενέργεια ενδοκοινοτικών συναλλαγών............................

3.3.1 Περιπτώσεις αναστολής....................................................................................................

3.3.2 Συνέπειες αναστολής χρήσης ΑΦΜ.............................................................................

4. Απόδοση ΑΦΜ για σκοπούς ΦΠΑ σε μη εγκατεστημένους στο εσωτε- ρικό της χώρας μας υποκείμενους στον φόρο.......................................................

4.1 Γενικά............................................................................................................................................

4.2 Χορήγηση ΑΦΜ σε εγκατεστημένους σε άλλο κράτος μέλος υποκείμενους στον φόρο με ηλεκτρονικά μέσα......................................................................................

4.3 Χορήγηση ΑΦΜ σε μη εγκατεστημένους στη χώρα μας υποκείμενους στον φόρο μέσω φορολογικού αντιπροσώπου........................................................

5. Ο ορισμός φορολογικού αντιπροσώπου στη χώρα μας..................................

5.1 Υποχρέωση, προϋποθέσεις και διαδικασία ορισμού φορολογικού αντι- προσώπου.................................................................................................................................

5.2 Μη υποχρέωση ορισμού φορολογικού αντιπροσώπου.........................................

5.3 Υποχρεώσεις φορολογικού αντιπροσώπου................................................................

5.3.1 Τήρηση βιβλίων και στοιχείων......................................................................................

5.3.2 Επιπλέον υποχρεώσεις......................................................................................................

5.3.2.1 Τήρηση ειδικού βιβλίου φορολογικού αντιπροσώπου....................................

5.3.2.2 Υποχρεώσεις βάσει των ΕΛΠ......................................................................................

5.3.2.3 Υποχρέωση προς απόδοση του φόρου.................................................................

5.4 Άσκηση του δικαιώματος έκπτωσης μέσω του φορολογικού αντιπρο- σώπου.......................................................................................................................................

5.5 Ειδικές περιπτώσεις................................................................................................................

5.5.1 Καθεστώς εξαγωγής εμπορευμάτων..........................................................................

5.5.2 Τελωνειακά καθεστώτα αποθήκευσης.......................................................................

5.5.3 Ειδικές περιπτώσεις ορισμού υπόχρεου προς απόδοση του φόρου............

5.5.3.1 Υποχρέωση ορισμού φορολογικού αντιπροσώπου όταν η μόνιμη εγκατάσταση στο κράτος μέλος όπου οφείλεται ο φόρος δεν παρεμ- βαίνει σε φορολογητέα πράξη..................................................................................

75

78

80

81

83

84

84

85

89

89

89

92

95

95

95

95

96

97

97

98

98

99

101

101

Διασυνοριακές συναλλαγές

XIV

5.5.3.2 Υποχρέωση απόδοσης φόρου από τον αποκτώντα τα αγαθά ή τον λήπτη της υπηρεσίας....................................................................................................

5.5.4 Λήψη ΑΦΜ για σκοπούς ΦΠΑ από βρετανικές επιχειρήσεις μετά την ημερομηνία αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ένωση.......................................................................................................................................

6. Παράδοση αγαθών και παροχή υπηρεσιών με τόπο φορολόγησης εκτός Ελλάδας..........................................................................................................................

6.1 Διενέργεια από Έλληνα υποκείμενο στον φόρο πράξης φορολογητέας σε άλλο κράτος μέλος της Ένωσης........................................................................................

6.2 Διενέργεια από Έλληνα υποκείμενο στον φόρο πράξης φορολογητέας εκτός της Ένωσης...................................................................................................................

7. Τι ισχύει στην Κυπριακή Δημοκρατία.........................................................................

8. Όμιλος ΦΠΑ...............................................................................................................................

8.1 Γενικά. Ορισμός.........................................................................................................................

8.2 Χαρακτηριστικά των προσώπων που απαρτίζουν τον Όμιλο ΦΠΑ................

8.3 Φορολογική μεταχείριση από πλευράς ΦΠΑ των πράξεων ενός Ομίλου ΦΠΑ..............................................................................................................................................

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2Επιστροφή ΦΠΑ σε μη εγκατεστημένους

υποκείμενους στον φόρο

Νομοθετικό πλαίσιο....................................................................................................................

1. Γενικά.…...………...….......................................................................................................................

1.1 Πλαίσιο…………….…………………………………………………………………………………………….

2. Επιστροφή του φόρου σε εγκατεστημένους σε άλλο κράτος μέλος υποκείμενους στον φόρο..................................................................................................

2.1 Γενικά…..…….…….....………………………………………………………………………………………….

2.2 Δικαίωμα επιστροφής του φόρου…………..…………………………....……………………… (παράδειγμα 1)

2.3 Πότε δεν παρέχεται δικαίωμα επιστροφής του φόρου……………...........…………

2.4 Υποβολή αίτησης επιστροφής…………………………………................……………………….

103

104

104

104

105

105

107

107

108

110

114

119

119

121

121

121

126

127

Διασυνοριακές συναλλαγές

XV

2.5 Παροχή πληροφοριών και πρόσθετων πληροφοριών…......………………………...

2.6 Τροποιητικές και συμπληρωματικές αιτήσεις επιστροφής….....……………………

2.7 Έκδοση απόφασης επιστροφής…………………..……………...………………………………..

2.8 Επιστροφή φόρου…………..……………………………………………………………………………..

2.9 Στην πράξη: η χώρα μας ως κράτος μέλος εγκατάστασης……………….…………

2.10 Στην πράξη: η χώρα μας ως κράτος μέλος επιστροφής……………………………

2.11 Ειδικές περιπτώσεις επιστροφής φόρου…………….……………………………………… (παράδειγμα 2)

3. Επιστροφή του φόρου σε εγκατεστημένους εκτός της Ένωσης υποκεί- μενους στον φόρο...…………………........................................................................................

3.1 Γενικά…………..………………………………………………………………………………………………...

3.2 Δικαίωμα επιστροφής του φόρου…………………………………………………………………

3.3 Αίτηση επιστροφής……………………....……………………………………………..………..………

3.4 Συνυποβαλλόμενα έντυπα με την αίτηση επιστροφής...........................................

3.5 Ενέργειες αρμόδιας Φορολογικής Αρχής.......................................................................

3.6 Ειδικές περιπτώσεις επιστροφής φόρου........................................................................

3.6.1 Συμφωνία με Ελβετία…………………………................................………………………………

3.6.2 Συμφωνία με Νορβηγία……………………………………………………….........……………….

3.7 Παραδείγματα……….……………………………………………………...…………………………….... (παραδείγματα 3 και 4)

3.8 Ειδικές περιπτώσεις…………………………..….………………………………………………………..

3.8.1 Αποχώρηση ΗΒ από την Ένωση σε περίπτωση μη επίτευξης συμφωνίας και χωρίς μεταβατική περίοδο......................................................................................

3.8.1.1 Υποβολή αιτήσεων επιστροφής ΦΠΑ από βρετανικές επιχειρήσεις για δαπάνες που πραγματοποίησαν από 01.01.2019 έως και την ημε- ρομηνία αποχώρησης………………................................................................…………

3.8.1.2 Υποβολή αιτήσεων επιστροφής ΦΠΑ από ελληνικές ή βρετανικές επιχειρήσεις για δαπάνες που θα πραγματοποιηθούν μετά την ημε- ρομηνία αποχώρησης του ΗΒ…………………………..........................………………

3.8.2 Αποχώρηση στις 31.01.2020 (μεσάνυκτα, CET) του ΗΒ από την Ένωση και φορολόγηση από πλευράς ΦΠΑ των διενεργούμενων πράξεων με- ταξύ ΗΒ και Ένωσης εντός της μεταβατικής περιόδου....................................

4. Αρμόδιες Υπηρεσίες Φορολογικών Αρχών άλλων κρατών μελών για την επιστροφή του φόρου σε μη εγκατεστημένους με βάση την οδη- γία 2008/9/ΕΚ του Συμβουλίου………….........................................................................

128

130

130

131

132

133

135

138

138

139

139

140

141

142

142

143

145

147

147

148

148

149

150

Διασυνοριακές συναλλαγές

XVI

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3Ανακεφαλαιωτικός πίνακας

ενδοκοινοτικών συναλλαγών

Νομοθετικό πλαίσιο....................................................................................................................

1. Ενωσιακή νομοθεσία...............................................................................................................

2. Εθνική νομοθεσία................................................................................................................

2.1 Γενικά............................................................................................................................................

2.2 Ανακεφαλαιωτικός πίνακας ενδοκοινοτικών παραδόσεων αγαθών και παρεχόμενων υπηρεσιών..................................................................................................

2.2.1 Υπόχρεοι υποβολής του ανακεφαλαιωτικού πίνακα. Περιεχόμενο ανα- κεφαλαιωτικού πίνακα: Τι περιλαμβάνει................................................................... (παράδειγμα 1)

2.2.2 Περιεχόμενο ανακεφαλαιωτικού πίνακα: Τι δεν περιλαμβάνει.......................

2.3 Ανακεφαλαιωτικός πίνακας ενδοκοινοτικών αποκτήσεων αγαθών και λήψεων υπηρεσιών...............................................................................................................

2.3.1 Υπόχρεοι υποβολής του ανακεφαλαιωτικού πίνακα...........................................

2.3.2 Περιεχόμενο ανακεφαλαιωτικού πίνακα: Τι περιλαμβάνει............................... (παράδειγμα 2)

2.3.3 Περιεχόμενο ανακεφαλαιωτικού πίνακα: Τι δεν περιλαμβάνει.......................

2.4 Φορολογητέα αξία των συναλλαγών κατά τη συμπλήρωση του ανακε- φαλαιωτικού πίνακα.............................................................................................................

2.5 Φορολογική περίοδος και υποβολή του ανακεφαλαιωτικού πίνακα..............

2.6 Συμπλήρωση του ανακεφαλαιωτικού πίνακα.............................................................

2.6.1 Πότε δηλώνονται οι πράξεις στον ανακεφαλαιωτικό πίνακα........................ (παραδείγματα 3 και 4)

2.6.2 Υποβολή διορθωτικού ανακεφαλαιωτικού πίνακα..............................................

3. Τι ισχύει στην Κυπριακή Δημοκρατία..........................................................................

157

162

168

168

170

170

172

174

174

176

177

179

180

183

183

187

189

Διασυνοριακές συναλλαγές

XVII

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4Στατιστική δήλωση ενδοκοινοτικού εμπορίου

(δήλωση INTRASTAT)

Νομοθετικό πλαίσιο....................................................................................................................

1. Στην Ένωση..................................................................................................................................

1.1 Γενικά……………………………………………………………………………………................……………

1.1.1 Ορισμός EXTRASTAT…………………........................………………………………………………

1.1.2 Ορισμός INTRASTAT……………….............………………………………………………………….

1.2 Τι καλύπτει το σύστημα ενδοκοινοτικού εμπορίου (σύστημα INTRASTAT)...… (παραδείγματα 1 έως 12)

1.3 Ταυτοποίηση εμπορευμάτων. Κωδικοί Ταξινόμησης Εμπορεύματος.............. (παράδειγμα 13)

1.4 Περίοδος αναφοράς της δήλωσης ενδοκοινοτικού εμπορίου............................ (παράδειγμα 14)

1.5 Εδαφικότητα του συστήματος INTRASTAT...................................................................

1.6 Υπόχρεοι παροχής πληροφοριών.................................................................................... (παραδείγματα 15 έως 17)

1.7 Υποχρέωση υποβολής δήλωσης INTRASTAT................................................................

1.8 Κατώφλια εξομοίωσης (ή άλλως όρια υποβολής).....................................................

1.9 Υποβολή της δήλωσης ενδοκοινοτικού εμπορίου και είδη της δήλωσης......

1.10 Αξία των εμπορευμάτων....................................................................................................

1.10.1 Φορολογητέα αξία...........................................................................................................

1.10.1.1 Τιμολογούμενη αξία..................................................................................................... (παραδείγματα 18 έως 20)

1.10.2 Στατιστική αξία.................................................................................................................. (παράδειγμα 21)

1.11 Ποιότητα στατιστικών δεδομένων...............................................................................

2. Στην Ελλάδα.................................................................................................................................

2.1 Γενικά............................................................................................................................................

2.2 Προϋποθέσεις υποβολής της δήλωσης INTRASTAT..................................................

193

203

205

206

207

208

228

233

235

240

247

248

252

256

256

256

259

262

263

263

265

Διασυνοριακές συναλλαγές

XVIII

2.3 Ειδικότερα για το φορολογικό έτος 2019.................................................................... (παράδειγμα 22)

2.4 Μη υποχρέωση υποβολής της δήλωσης INTRASTAT...............................................

2.5 Υποβολή της δήλωσης INTRASTAT....................................................................................

2.6 Βεβαίωση ηλεκτρονικής υποβολής της δήλωσης INTRASTAT. Υποβολή τροποποιητικής δήλωσης INTRASTAT............................................................................

2.7 Συστάσεις συγγραφέων στους υπόχρεους υποβολής της δήλωσης INTRASTAT..................................................................................................................................

2.8 Διαφορές μεταξύ δήλωσης ΦΠΑ και δήλωσης INTRASTAT...................................

2.9 Οδηγίες συγγραφέων.............................................................................................................

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5Διασυνοριακή παροχή υπηρεσιών

Τόπος φορολόγησης

Νομοθετικό πλαίσιο....................................................................................................................

1. Γενικά.…...………...….......................................................................................................................

1.1 Πλαίσιο. Βασικές έννοιες…..……………....…………………………………………………………..

1.1.1 Αλληλεπίδραση των κανόνων για την εξεύρεση του τόπου φορολόγη- σης με τους κανόνες που αφορούν την απαλλαγή από τον ΦΠΑ. Ειδικό φορολογικό καθεστώς των νησιών του Αιγαίου και του Αγίου Όρους......

1.1.2 Παροχή υπηρεσιών με τη χρήση κουπονιού...........................................................

1.1.3 Παροχή υπηρεσιών που περιλαμβάνει πλείονα στοιχεία…................………….

1.1.3.1 Ενιαία παροχή υπηρεσιών........................................................................................... (παραδείγματα 1 έως 6)

1.1.3.2 Παροχή κύριας και παρεπόμενων υπηρεσιών................................................... (παραδείγματα 7 έως 9)

1.1.3.3 Ενιαία συνδυαστική παροχή........................................................................................

1.1.4 Παροχή υπηρεσιών που εμπίπτει σε πολλούς κανόνες όσον αφορά τον τόπο φορολόγησής της....................................................................................................

1.2 Στοιχεία που επηρεάζουν την επιλογή του κανόνα για τον τόπο φορολό- γησης των υπηρεσιών...........................................................................................................

267

270

271

272

274

274

276

280

300

300

303

304

305

306

315

317

317

318

Διασυνοριακές συναλλαγές

XIX

1.2.1 Καθεστώς του λήπτη...........................................................................................................

1.2.2 Ιδιότητα του λήπτη..............................................................................................................

1.2.3 Τόπος εγκατάστασης του λήπτη...................................................................................

2. Γενικός κανόνας παροχής υπηρεσιών..........................................................................

2.1 Παροχή υπηρεσιών προς υποκείμενους στον φόρο (B2B συναλλαγή)...........

2.1.1 Παροχή υπηρεσιών............................................................................................................. (παραδείγματα 10 έως 12)

2.1.1.1 Χρήση και εκμετάλλευση της παρεχόμενης υπηρεσίας.................................. (παράδειγμα 13)

2.1.2 Λήψη υπηρεσιών. Τρόπος απόδοσης του φόρου, μηχανισμός της αντι- στροφής της επιβάρυνσης............................................................................................... (παραδείγματα 14 και 15)

2.1.2.1 Εφαρμογή του μηχανισμού αντιστροφής της επιβάρυνσης σε εγχώριες παροχές υπηρεσιών.............................................................................................................

2.1.3 Δήλωση έναρξης ή παύσης παροχής/λήψης υπηρεσιών από Έλληνα υποκείμενο στον φόρο για την εφαρμογή του γενικού κανόνα για τον τόπο φορολόγησης............................................................................................................

2.1.4 Ειδικά θέματα παροχής υπηρεσιών προς υποκείμενους στον φόρο που φορολογούνται στον τόπο εγκατάστασης του λήπτη σύμφωνα με τoν γενικό κανόνα για τον τόπο φορολόγησης του άρθρου 44 της οδηγίας για τον ΦΠΑ (σχετ. άρθρο 14 παράγραφος 2 περίπτωση α του ΚΦΠΑ)......

2.1.4.1 Παροχή τηλεπικοινωνιακών, ραδιοτηλεοπτικών και ηλεκτρονικών (ψηφιακών) υπηρεσιών............................................................................................... (παραδείγματα 16 έως 18)

2.1.4.2 Διάθεση εκθεσιακού περιπτέρου...............................................................................

2.1.4.3 Παροχή υπηρεσιών μεσαζόντων που ενεργούν στο όνομα και για λο- γαριασμό τρίτου.............................................................................................................. (παραδείγματα 19 έως 21)

2.1.4.4 Διάθεση προσωπικού, μετάφραση κειμένων, παραχώρηση χρήσης βιομηχανικού ή εμπορικού σήματος, παροχή συμβουλών καθώς και υπηρεσιών επιθεώρησης υπαλλήλων, διαδικτυακή προβολή της επι- χείρησης, ανεύρεση πελατείας, εκπόνηση έρευνας αγοράς προϊό- ντων κ.ά............................................................................................................................. (παράδειγμα 22)

2.1.4.5 Παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών, καθώς και υπηρεσιών προώ- θησης πωλήσεων, διαμεσολάβησης σε παροχή διαφημιστικών υπη- ρεσιών κλπ......................................................................................................................

318

323

325

329

329

329

336

339

343

344

345

348

349

351

353

345

Διασυνοριακές συναλλαγές

XX

2.1.4.6 Μεταβίβαση από υποκείμενο στον φόρο εγκατεστημένο σε άλλο κράτος μέλος δικαιωμάτων εκπομπής αερίων θερμοκηπίου σε Έλλη- να υποκείμενο στον φόρο σύμφωνα με τις διατάξεις της 2003/87/ΕΚ οδηγίας................................................................................................................................

2.1.4.7 Παροχή υπηρεσίας μεταφοράς αγαθών............................................................... (παραδείγματα 23 έως 32)

2.1.4.8 Παροχή υπηρεσίας παρεπόμενης της μεταφοράς αγαθών.........................

2.1.4.9 Παροχή υπηρεσιών σχετικών με τη ενδοκοινοτική διακίνηση αγαθών...

2.1.4.10 Παροχή υπηρεσίας εκτελωνιστή.............................................................................

2.1.4.11 Παροχή υπηρεσίας αποθήκευσης εμπορευμάτων.........................................

2.1.4.12 Μίσθωση ενσώματων κινητών αγαθών............................................................. (παραδείγματα 33 έως 38)

2.1.4.13 Εκχώρηση δικαιωμάτων τηλεοπτικής μετάδοσης ποδοσφαιρικών αγώνων............................................................................................................................. (παράδειγμα 39)

2.1.4.14 Παροχή υπηρεσιών που συνίστανται στην υποβολή αιτήματος επι- στροφής φόρου............................................................................................................. (παράδειγμα 40)

2.1.4.15 Παροχή υπηρεσιών στο πλαίσιο οργάνωσης κηδείας................................. (παράδειγμα 41)

2.1.4.16 Παροχή ιατρικών υπηρεσιών................................................................................... (παραδείγματα 42 και 43)

2.1.4.17 Παροχή υπηρεσιών εκπαίδευσης μέσω διαδικτύου ή ηλεκτρονικού δικτύου.............................................................................................................................. (παράδειγμα 44)

2.1.4.18 Μεταγραφή αθλητών από ένα γερμανικό αθλητικό σωματείο σ’ ελ- ληνικό αθλητικό σωματείο.......................................................................................

2.1.4.19 Παροχή υπηρεσιών για την εξυπηρέτηση άμεσων αναγκών των πλοίων, πλωτών μέσων του άρθρου 27 του ΚΦΠΑ.....................................

2.1.4.20 Πραγματογνωμοσύνες ή εργασίες που αφορούν κινητά ενσώματα αγαθά................................................................................................................................ (παραδείγματα 45 έως 54)

2.1.4.21 Παροχή υπηρεσιών σε λήπτη με περισσότερες από μία εγκαταστά- σεις...................................................................................................................................... (παραδείγματα 55 και 56)

353

354

362

363

363

364

365

368

369

370

371

373

375

375

377

387

Διασυνοριακές συναλλαγές

XXI

2.1.4.22 Παροχή υπηρεσιών συμβουλευτικής υποστηρίξεως, διαχειρί- σεως, εκπαιδεύσεως προσωπικού, επεξεργασίας δεδομένων καθώς και προμήθειας και διαχειρίσεως εφαρμογών λογισμικού από κεντρικό κατάστημα τράπεζας προς δευτερεύουσα εγκατάσταση σε άλλο κράτος μέλος.......................................................................................................

2.1.4.23 Παροχή νομικών υπηρεσιών...................................................................................

2.1.4.24 Παροχή υπηρεσιών με τη λήψη προκαταβολών............................................

2.1.4.25 Παροχή υπηρεσιών ανάλυσης δειγμάτων γενετικού υλικού....................

2.1.4.26 Παροχή υπηρεσιών διαφήμισης σε γιατρό........................................................

2.1.4.27 Παροχή υπηρεσίας από και προς τις μικρές επιχειρήσεις που απαλ- λάσσονται από τον ΦΠΑ λόγω χαμηλού ετήσιου κύκλου εργασιών.... (παραδείγματα 57 και 58)

2.1.4.28 Έλληνας υποκείμενος στον φόρο λαμβάνει υπηρεσίες από αλλοδαπό πάροχο που δεν είναι εγγεγραμμένος στο σύστημα VIES..........................

2.1.4.29 Παροχή υπηρεσίας εισήγησης σε Έλληνα διοργανωτή συνεδρίου........

2.1.4.30 Παροχή καλλιτεχνικών υπηρεσιών....................................................................... (παραδείγματα 59 και 60)

2.1.4.31 Παροχή υπηρεσιών από ζωγράφους και αγιογράφους..............................

2.1.4.32 Λήψη υπηρεσίας από ΝΠΔΔ.................................................................................... (παραδείγματα 61 και 62)

2.1.4.33 Παροχή υπηρεσίας είσπραξης απαιτήσεων τρίτων......................................

2.2 Παροχή υπηρεσιών προς μη υποκείμενους στον φόρο (B2C συναλλαγή)......

2.2.1 Ειδικά θέματα παροχής υπηρεσιών προς μη υποκείμενους στον φόρο που φορολογούνται στον τόπο εγκατάστασης του παρόχου (σχετ. άρ- θρο 14 παράγραφος 2 περίπτωση β του ΚΦΠΑ).................................................

2.2.1.1 Παροχή υπηρεσιών από συμβούλους, μηχανικούς, γραφεία μελετών, δικηγόρους, λογιστές και άλλες παρόμοιες υπηρεσίες, καθώς και επε- ξεργασία δεδομένων και παροχή πληροφοριών.............................................. (παράδειγμα 63)

2.2.1.2 Παροχή υπηρεσιών κτηνιάτρου σε μη υποκείμενους στον φόρο………...

2.2.1.3 Μίσθωση ενσώματων κινητών αγαθών, πλην των μεταφορικών μέ- σων........................................................................................................................................

2.2.1.4 Παροχή υπηρεσιών στο πλαίσιο οργάνωσης κηδείας.................................... (παράδειγμα 64)

2.2.1.5 Παροχή νοσηλείας σε ιδιώτες.................................................................................... (παράδειγμα 65)

389

391

392

394

395

396

397

398

398

400

401

404

404

406

406

408

409

409

410

Διασυνοριακές συναλλαγές

XXII

2.2.1.6 Παροχή υπηρεσιών μετάφρασης κειμένων σε ιδιώτες................................... (παραδείγματα 66 και 67)

2.3 Επισημάνσεις για την εφαρμογή των γενικών κανόνων για τον τόπο φο- ρολόγησης των υπηρεσιών................................................................................................

3. Ειδικοί κανόνες για τον τόπο φορολόγησης της παροχής υπηρεσιών.......

3.1 Γενικά............................................................................................................................................ (παράδειγμα 68)

3.1.1 Υπόχρεος προς απόδοση του φόρου.........................................................................

3.2 Παροχή υπηρεσιών από μεσάζοντες προς μη υποκείμενα στον φόρο πρόσωπα...................................................................................................................................

3.2.1 Ανάλυση του κανόνα......................................................................................................... (παραδείγματα 69 έως 74)

3.2.2 Ειδικά θέματα παροχής υπηρεσιών από μεσάζοντες προς μη υπο- κείμενα στον φόρο πρόσωπα (σχετ. άρθρο 14 παράγραφος 3 του ΚΦΠΑ).....................................................................................................................................

3.2.2.1 Παροχή υπηρεσιών μεσολάβησης σε υπηρεσίες που συνδέονται με τη διαμονή σε ξενοδοχεία.................................................................................................. (παράδειγμα 75)

3.2.2.2 Παροχή υπηρεσιών μεσίτη..........................................................................................

3.2.2.3 Παροχή υπηρεσιών μεσάζοντα..................................................................................

3.3 Παροχή υπηρεσιών σχετικών με ακίνητα.....................................................................

3.3.1 Ορισμός του ακινήτου....................................................................................................... (παραδείγματα 76 έως 80)

3.3.2 Βήματα ελέγχου για τον χαρακτηρισμό μιας υπηρεσίας ως έχουσα άμεση σχέση με ακίνητο.......................................................................................................................

3.3.2.1 Γενικός ορισμός της έννοιας των υπηρεσιών που είναι σχετικές με ακίνητα................................................................................................................................ (παραδείγματα 81 και 82)

3.3.2.2 Ενδεικτικός κατάλογος υπηρεσιών που θεωρούνται συναφείς με ακί- νητα...................................................................................................................................... (παραδείγματα 83 έως 88)

3.3.2.3 Ενδεικτικός κατάλογος υπηρεσιών που δεν θεωρούνται συναφείς με ακίνητα................................................................................................................................

3.3.2.4 Διάθεση εξοπλισμού για εργασίες επί ακινήτων...............................................

3.3.2.5 Υπόχρεος προς απόδοση του οφειλόμενου φόρου.....................................

3.3.3 Ειδικά θέματα παροχής υπηρεσιών συναφών με ακίνητα (σχετ. άρ- θρο 14 παράγραφος 4 του ΚΦΠΑ).............................................................................

413

414

419

419

420

426

426

431

431

432

432

432

439

446

447

448

463

468

468

469

Διασυνοριακές συναλλαγές

XXIII

3.3.3.1 Παροχή υπηρεσιών με σκοπό την ανακαίνιση και τη μετέπειτα εκμε- τάλλευση ακινήτου που βρίσκεται στην Ελλάδα.............................................

3.3.3.2 Παροχή υπηρεσιών συντήρησης, καθαριότητας και απολύμανσης σε ακίνητο που βρίσκεται στην Ελλάδα και ανήκει σε ελληνική Δημοτική Επιχείρηση..........................................................................................................................

3.3.3.3 Χρήση μόνιμων υποδομών.........................................................................................

3.3.3.4 Εκπόνηση στατικών και γεωτεχνικών μελετών για την κατασκευή έργων μόνιμης υποδομής που βρίσκεται σε τρίτη χώρα.............................

3.3.3.5 Εκπόνηση από Έλληνα υπεργολάβο ηλεκτρομηχανολογικών μελετών σταθμών, στάσεων και σηράγγων για έργο που εκτελείται σε άλ- λο κράτος μέλος..............................................................................................................

3.3.3.6 Παροχή υπηρεσιών διάθεσης της υποδομής ναυσιπλοΐας πλωτών οδών για θαλάσσιες μεταφορές...............................................................................

3.3.3.7 Μίσθωση χρηματοθυρίδων........................................................................................

3.3.3.8 Παροχή υπηρεσιών συναρμολόγησης φωτοβολταϊκών συστημάτων σε φωτοβολταϊκό πάρκο στη Γερμανία................................................................

3.3.3.9 Υπαγωγή ή μη στον φόρο της μίσθωσης ακινήτων........................................

3.3.3.10 Παροχή υπηρεσίας αποθήκευσης.......................................................................... (παραδείγματα 89 έως 93)

3.3.3.11 Παραχώρηση δικαιώματος φωτογράφισης, κινηματογράφησης κλπ αρχαιολογικών χώρων και μουσείων.................................................................

3.3.3.12 Εκπόνηση μελέτης για δίκτυο αγωγών φυσικού αερίου.............................

3.3.3.13 Παροχή υπηρεσιών συναρμολόγησης γερανογέφυρας..............................

3.3.3.14 Παροχή υπηρεσιών προς τις εγκατεστημένες στην Ελλάδα αμερικα- νικές δυνάμεις................................................................................................................

3.3.3.15 Παροχή υπηρεσιών για συγκεκριμένο ακίνητο που βρίσκεται στην Ελλάδα από μη εγκατεστημένο στη χώρα μας αρχιτέκτονα ο οποίος αρνείται να λάβει ΑΦΜ για σκοπούς ΦΠΑ.......................................................

3.3.3.16 Παροχή υπηρεσιών για συγκεκριμένο ακίνητο που βρίσκεται στην Ελλάδα από μη εγκατεστημένη στη χώρα μας τεχνική εταιρία..............

3.3.3.17 Παροχή υπηρεσιών για συγκεκριμένο ακίνητο που βρίσκεται στην Κύπρο από Έλληνα αρχιτέκτονα...........................................................................

3.3.3.18 Παροχή υπηρεσιών δικηγόρου...............................................................................

3.3.3.19 Απόφαση C-158/98, Siberië του ΔΕΕ σχετικά με τη διάθεση τραπε- ζιού για την πώληση παραισθησιογόνων ουσιών.........................................

3.4 Παροχή υπηρεσιών με αντικείμενο πραγματογνωμοσύνες ή εργασίες επί ενσώματων κινητών αγαθών προς μη υποκείμενα στον φόρο πρόσωπα.....

469

470

471

471

472

472

472

473

473

479

484

485

485

486

489

489

490

490

491

493

Διασυνοριακές συναλλαγές

XXIV

3.4.1 Ανάλυση του κανόνα......................................................................................................... (παραδείγματα 94 και 95)

3.4.2 Ειδικές περιπτώσεις............................................................................................................

3.4.2.1 Παροχή υπηρεσιών συναρμολόγησης....................................................................

3.4.2.2 Αντιμετώπιση από πλευράς ΦΠΑ των δαπανών επισκευής στο πλαί- σιο καλής λειτουργίας (claims)...................................................................................

3.4.2.3 Αλληλεπίδραση κανόνων για τον τόπο παροχής υπηρεσιών με τις απαλλαγές από τον ΦΠΑ για τα πλοία του άρθρου 27 του ΚΦΠΑ..........

3.4.3 Ειδικά θέματα παροχής υπηρεσιών με αντικείμενο πραγματογνωμοσύ- νες ή εργασίες επί ενσώματων κινητών αγαθών προς μη υποκείμενα στον φόρο πρόσωπα (σχετ. άρθρο 14 παράγραφος 9 του ΚΦΠΑ)..............

3.4.3.1 Εκτίμηση προσωπικής περιουσίας ιδιώτη............................................................

3.4.3.2 Παροχή υπηρεσίας συντήρησης και αποκατάστασης σε συλλεκτικά νομίσματα, κοσμήματα, πίνακες ζωγραφικής που ανήκουν σε ιδιώτη....

3.4.3.3 Επισκευή σκάφους αναψυχής που ανήκει σε ιδιώτη.......................................

3.4.3.4 Παροχή υπηρεσίας καθαρισμού σε πλοίο............................................................

3.4.3.5 Παροχή υπηρεσιών σύνταξης τεχνικών εκθέσεων και πραγματογνω- μοσυνών, επισκευής και συντήρησης αεροσκαφών και ελικοπτέρων....

3.5 Παροχή υπηρεσιών εστίασης και εστιατορίου...........................................................

3.5.1 Διάκριση μεταξύ παράδοσης αγαθών και παροχής υπηρεσιών εστία- σης (σε ενωσιακό επίπεδο)..............................................................................................

3.5.2 Διάκριση μεταξύ παράδοσης αγαθών και παροχής υπηρεσιών εστίασης...

3.5.3 Ανάλυση του κανόνα.......................................................................................................... (παραδείγματα 96 και 97)

3.5.4 Υπόχρεος προς απόδοση του ΦΠΑ.............................................................................

3.5.5 Συντελεστές ΦΠΑ στην παράδοση αγαθών και στην παροχή υπηρεσιών εστιατορίου ή εστίασης..........................................................................................................

3.5.5.1 Παράδοση αγαθών γενικά και παράδοση αγαθών σε «πακέτο».............. (παράδειγμα 98)

3.5.5.2 Παροχή υπηρεσίας εστίασης......................................................................................

3.5.5.3 Παροχή υπηρεσιών διαμονής και εστίασης ή και άλλων υπηρεσιών έναντι ενιαίας τιμής από ξενοδοχειακές επιχειρήσεις....................................

3.5.6 Ειδικά θέματα παροχής υπηρεσιών εστίασης και εστιατορίου (σχετ. άρ- θρο 14 παράγραφος 10 του ΚΦΠΑ)............................................................................

3.5.6.1 Επιγραμμική κράτηση υπηρεσιών εστίασης........................................................

493

498

498

498

500

501

501

501

502

502

502

503

503

504

506

507

508

508

509

509

512

512

Διασυνοριακές συναλλαγές

XXV

3.5.6.2 Διάθεση κουπονιών γευμάτων εντός χώρων εστίασης έναντι ανταλ- λάγματος.............................................................................................................................

3.5.6.3 Διάθεση πόσιμων και φαγώσιμων προϊόντων κατά τη διάρκεια ανα- μονής επιβατών αεροπορικών εταιριών σε αίθουσα διακεκριμέ- νης θέσης.............................................................................................................................

3.6 Παροχή υπηρεσιών εστίασης και εστιατορίου επί μεταφορικού μέσου κατά τη διάρκεια ενδοκοινοτικού ταξιδιού................................................................ (παράδειγμα 99)

3.6.1 Γενικά........................................................................................................................................

3.6.2 Ανάλυση του κανόνα.......................................................................................................... (παράδειγμα 100)

3.6.3 Κατανάλωση (εδεσμάτων, ποτών και εν γένει ειδών εστιατορίου) που πραγματοποιούνται πάνω σε πλοίο κατά τη διάρκεια ενδοκοινοτικού ταξιδιού (διατάξεις πριν την 01.01.2010).................................................................

3.6.4 Ειδικά θέματα παροχής υπηρεσιών εστίασης και εστιατορίου (σχετ. άρ- θρο 14 παράγραφος 11 του ΚΦΠΑ)............................................................................

3.6.4.1 Παροχή υπηρεσιών εστίασης και εστιατορίου επί πλοίου............................

3.7 Παροχή πρόσβασης σε πολιτιστικές, καλλιτεχνικές, αθλητικές, επιστημο- νικές, εκπαιδευτικές, ψυχαγωγικές και παρόμοιες εκδηλώσεις προς υπο- κείμενα στον φόρο πρόσωπα............................................................................................

3.7.1 Ανάλυση του κανόνα.......................................................................................................... (παραδείγματα 101 και 102)

3.7.2 Ειδικότερες περιπτώσεις...................................................................................................

3.7.2.1 Διάθεση εισιτηρίων μέσω μεσαζόντων..................................................................

3.7.2.2 Επιγραμμική κράτηση εισιτηρίων πολιτιστικών, καλλιτεχνικών κλπ. εκδηλώσεων.......................................................................................................................

3.7.2.3 Τα εισιτήρια σε πολιτιστικές, καλλιτεχνικές, κλπ. εκδηλώσεις ως κου- πόνια.....................................................................................................................................

3.7.3 Ειδικά θέματα παροχής πρόσβασης σε πολιτιστικές, καλλιτεχνικές, εκ- δηλώσεις κ.ά. προς υποκείμενα στον φόρο πρόσωπα (σχετ. άρθρο 14 παράγραφος 8 του ΚΦΠΑ)..............................................................................................

3.7.3.1 Αγορά για τους υπαλλήλους εταιρίας εισιτηρίων συνεδρίου που θα πραγματοποιηθεί στην Ελλάδα.................................................................................

3.7.3.2 Αγορά για τους ιατρούς υπαλλήλους ενός πολυιατρείου του δικαιώματος συμμετοχής σε ιατρικό συνέδριο που θα πραγματοποιη- θεί στην Ελλάδα................................................................................................................

3.7.3.3 Παροχή υπηρεσιών εκπαίδευσης στο προσωπικό μιας εταιρίας...............

512

512

513

513

514

518

518

518

520

520

524

524

525

526

527

527

527

527

Διασυνοριακές συναλλαγές

XXVI

3.7.3.4 Δικαίωμα συμμετοχής σε παγκόσμιο επιστημονικό συνέδριο που πραγματοποιείται στην Κυπριακή Δημοκρατία.................................................

3.8 Παροχή πολιτιστικών, καλλιτεχνικών, αθλητικών, επιστημονικών, εκ- παιδευτικών, ψυχαγωγικών και παρόμοιων υπηρεσιών προς μη υποκεί- μενα στον φόρο πρόσωπα................................................................................................

3.8.1 Ανάλυση του κανόνα..........................................................................................................

3.8.2 Ειδικότερες περιπτώσεις...................................................................................................

3.8.2.1 Επιγραμμική παροχή υπηρεσίας εκπαίδευσης. Ηλεκτρονική υπηρεσία.....

3.8.2.2 Επιγραμμική παροχή υπηρεσίας εκπαίδευσης. Απαλλαγή από τον ΦΠΑ........................................................................................................................................

3.8.3 Ειδικά θέματα παροχής υπηρεσιών που αφορούν πολιτιστικές, καλλιτε- χνικές, κ.ά. δραστηριότητες προς μη υποκείμενα στον φόρο πρόσωπα (σχετ. άρθρο 14 �