2ο ΛΥΚΕΙΟ ΣΠΑΡΤΗΣPROJECT

ΘΕΜΑ: «Η ΣΕΙΣΜΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΟΝ

ΕΛΛΑΔΙΚΟ ΧΩΡΟ»

ΤΑΞΗ: Α ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ

ΚΟΥΝΤΟΥΡΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΟΣ ΜΗΧ/ΚΟΣ 1

ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ ΜΑΘΗΤΕΣ/ΤΡΙΕΣ

ΑΛΕΞΑ ΙΩΑΝΝΑ ΓΕΡΟΝΤΖΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ 

ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΓΚΑΒΑΚΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ  ΔΗΜΗΤΡΑΚΑΚΗ ΜΑΡΙΑ ΚΑΛΟΥΔΗ ΑΝΕΖΙΝΑ  ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΑΚΟΥ ΑΡΙΣΤΕΑ  ΚΑΡΛΑΥΤΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΟΚΚΙΝΗ ΜΕΤΑΞΙΑ

ΚΟΛΟΒΟΣ ΦΩΤΙΟΣ ΚΟΥΡΤΣΟΥΝΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ  ΚΥΡΙΑΚΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΥΡΙΑΚΟΥΛΙΑ ΑΘΗΝΑ  ΜΑΡΙΝΑΚΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΗΝΑΚΑΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ  ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΠΛΑΤΑΝΑΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ

   

 

2

ΣΚΟΠΟΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ Να κατανοήσουν οι μαθητές την

έννοια του σεισμού , πως προκαλείται και την χρήση του σεισμογράφου .

Σε ποιο ποσοστό οι άνθρωποι γνωρίζουν πως προκαλείται ο σεισμός, πως διαδίδονται τα κύματα.

Πως πρέπει να συμπεριφερόμαστε πριν, κατά τη διάρκεια και μετά από ένα σεισμό.

3

ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Αντίληψη της έννοιας του σεισμού

και της διάδοσης των κυμάτων. Ανάγνωση σεισμογράφου. Εντοπισμός επίκεντρου,

υπολογισμός απόστασης, υπολογισμός μεγέθους ενός σεισμού.

4

« Το ξύπνημα ή χτύπημα του Εγκέλαδου» Η φράση χρησιμοποιείται ευρέως για να

περιγράψει τον σεισμό.Πώς όμως ξεκίνησε να χρησιμοποιείται αυτή η

φράση και ποιος ήταν ο Εγκέλαδος, που έχει ταυτιστεί με το σεισμό;

Όπως όλα τα φυσικά φαινόμενα που δεν μπορούσαν να γίνουν κατανοητά κατά την αρχαιότητα, έτσι και ο σεισμός, συνδέθηκε με έναν μύθο.

5

ΕΓΚΕΛΑΔΟΣ Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, ο

Εγκέλαδος ήταν γιος του Τάρταρου και της Γης. Ήταν ένα πλάσμα τεραστίων διαστάσεων με

υπερβολική δύναμη και πήρε μέρος στη Γιγαντομαχία, τη μάχη δηλαδή του Δία και των Θεών ενάντια στους Γίγαντες.

Οι Γίγαντες έπαθαν πανωλεθρία από τους Θεούς, που άρχισαν να τους σκοτώνουν έναν – έναν, με διάφορους τρόπους. Σύμφωνα με τις καταγραφές και ο Εγκέλαδος τραυματίστηκε θανάσιμα κατά τη διάρκεια της μάχης.

Οι εκδοχές για τον θάνατό του είναι τρεις:6

ΕΚΔΟΧΕΣ Σύμφωνα με την πιο διαδεδομένη, τον σκότωσε η θεά

Αθηνά η οποία τον καταπλάκωσε με τη Σικελία ή το βουνό Αίτνα. Ακόμα και σε αυτή την εκδοχή υπάρχουν παραλλαγές, με τον Παυσανία να αναφέρει ότι η θεά τον σκότωσε ρίχνοντας πάνω του το τεράστιο άρμα της με τους 4 ίππους.

Με τη δεύτερη εκδοχή, ο Εγκέλαδος βρήκε το θάνατο από τον Δία, ο οποίος χρησιμοποίησε τον συνηθισμένο του τρόπο για να τον σκοτώσει. Του έριξε κεραυνούς.

Η τρίτη εκδοχή υποστηρίζει πως τον σκότωσε ο Σειλινός, που ήταν ένας από τους ακόλουθους του θεού Διόνυσου. Ο μύθος θέλει τον Εγκέλαδο να κινείται εξαγριωμένος και να αναστενάζει μέσα στον τάφο του, προκαλώντας σεισμούς και ενεργοποιώντας ηφαίστεια. 7

Ο ΦΛΟΙΟΣ ΤΗΣ ΓΗΣ

8

ΛΙΘΟΣΦΑΙΡΙΚΕΣ ΠΛΑΚΕΣΩς λιθόσφαιρα

χαρακτηρίζεται το εξωτερικό δύσκαμπτο περίβλημα της Γης, με μεγάλη διατμητική αντοχήΗ λιθόσφαιρα δεν είναι ενιαία αλλά απαρτίζεται από επτά (7) μεγάλες πλάκες (Αφρικανική, Ευρασιατική, Ινδο-Αυστραλιανή, Ανταρκτική, πλάκα του Ειρηνικού, Βορειο-Αμερικανική, Νοτιο-Αμερικανική)

9

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΣΕΙΣΜΟΣ;Σεισμός είναι η αισθητή ανατάραξη της επιφάνειας ενός ουράνιου σώματος λόγω απότομων μετακινήσεων μαζών, που συνοδεύεται από σεισμικά κύματα που μεταφέρουν την ενέργεια του σεισμού. Σε πλανήτες με στερεό φλοιό, όπως η Γη, οι σεισμοί προκαλούν ανατάραξη της επιφάνειας του φλοιού και ο σεισμός γίνεται έτσι αισθητός από τους ανθρώπους.

10

ΕΙΔΗ ΣΕΙΣΜΩΝ

Τεκτονικοί σεισμοί. Η λιθόσφαιρα αποτελείται από

πολλές λιθοσφαιρικές (τεκτονικές) πλάκες που βρίσκονται σε διαρκή κίνηση.

Οι πλάκες ασκούν πιέσεις μεταξύ τους κυρίως λόγω των κινήσεων του μάγματος κάτω από αυτές που τις παρασύρει παραμορφώνοντας τη γη με τη βαρύτητα να τείνει να βυθίζει τις βαρύτερες από αυτές 11

12

Οι σεισμοί αυτοί έχουν συνήθως μεγάλο μέγεθος και η εστία τους μπορεί να βρίσκεται σε βάθος 700 χιλιομέτρων από την επιφάνεια της Γης. Είναι οι μεγάλοι σεισμοί που πραγματοποιούνται στον πλανήτη μας. Καλύπτουν περίπου το 90% των σεισμικών δονήσεων σε ολόκληρο τον κόσμο. Στην χώρα μας το 90% των σεισμών είναι τεκτονικοί.

ΗΦΑΙΣΤΕΙΑΚΟΙ ΣΕΙΣΜΟΙ. Το υπόλοιπο 10% των παγκόσμιων σεισμών

σχετίζονται με ηφαιστειακή δραστηριότητα και συνήθως είναι λιγότερο ισχυροί από τους τεκτονικούς. Ακόμα και αυτοί πάντως, μπορεί να είναι ιδιαίτερα καταστροφικοί, προκαλώντας σχισμές στο έδαφος, παραμόρφωση του εδάφους, και ζημιές σε κατασκευές. Ηφαιστειακός ονομάζεται ο σεισμός που είναι αποτέλεσμα αλλαγής της πίεσης στο εσωτερικό της γης, λόγω της εισροής ή εκροής μάγματος. Το σήμα τέτοιων σεισμών ονομάζεται ηφαιστειογενής δόνηση.

13

ΕΓΚΑΤΑΚΡΗΜΝΙΣΙΓΕΝΕΙΣ ΣΕΙΣΜΟΙ.

Εκτός από τα δύο προηγούμενα αίτια, υπάρχει και ένα ελάχιστο ποσοστό σεισμών που ονομάζονται Εγκατακρημνισιγενείς Σεισμοί, επειδή οφείλονται στην εγκατακρήμνιση οροφών υπογείων κοιλωμάτων (π.χ. σπηλαίων) λόγω διάβρωσης. Είναι σεισμοί συνήθως μικρού μεγέθους και τοπικού χαρακτήρα. Ορισμένες φορές έχουν παρατηρηθεί σε μετασεισμική ακολουθία ως συνεπακόλουθο άλλου τύπου σεισμών.

14

ΣΕΙΣΜΟΛΟΓΙΑ Η Σεισμολογία είναι κλάδος της Γεωφυσικής.

Αντικείμενο της είναι η μελέτη των σεισμικών φαινομένων.

Η Σεισμολογία έχει συμβάλει μεταξύ άλλων, στον προσδιορισμό της δομής του εσωτερικού της γης (αλλά και της σελήνης), στην ανεύρεση γεωλογικών δομών αρχαιολογικού και οικονομικού ενδιαφέροντος, στον καθορισμό ζωνών σεισμικής επικινδυνότητας και καθορισμό των προδιαγραφών αντισεισμικού σχεδιασμού των κατασκευών.

15

ΣΕΙΣΜΟΓΡΑΦΟΣ 

Tο επιστημονικό όργανο που καταγράφει τη σεισμική δραστηριότητα της γης.Το όργανο που χρησιμοποιείται για την παρατήρηση και καταγραφή της εδαφικής μετάθεσης και των παραγώγων της είναι ο σεισμογράφος ενώ το μέρος του σεισμογράφου που άμεσα αποκρίνεται στη σεισμική κίνηση (εκκρεμές σεισμογράφου κλπ.) ονομάζεται σεισμόμετρο.

16

ΕΝΑΣ ΣΕΙΣΜΟΓΡΑΦΟΣ ΑΠΟΤΕΛΕΙΤΑΙ ΑΠΟ:

• το εκκρεμές• το σύστημα ενίσχυσης (ή μεγέθυνσης) • το σύστημα αναγραφής• το σύστημα απόσβεσης της ελεύθερης ταλάντωσης του εκκρεμούς• το σύστημα ψηφιοποίησης των σεισμογραμμάτων (οι ψηφιακοί σεισμογράφοι) • σε μαγνητική ταινία• με γραφίδα πάνω σε αιθαλωμένη (καπνισμένη) ταινία ή σε θερμογραφικό χαρτί• με φωτεινή κηλίδα πάνω σε φωτογραφική ταινία• ψηφιακά στη μνήμη Η/Υ ή σε σκληρό δίσκο

17

ΣΕΙΣΜΙΚΑ ΚΥΜΑΤΑ Υπάρχουν πολλά διαφορετικά είδη

σεισμικών κυμάτων, και όλα κινούνται με διαφορετικούς τρόπους. Οι δύο κύριοι τύποι κυμάτων είναι τα κύματα χώρου και τα επιφανειακά κύματα. Τα κύματα χώρου διαδίδονται προς όλες τις κατευθύνσεις στο εσωτερικό της Γης, αλλά τα επιφανειακά κύματα διαδίδονται μόνο κατά μήκος των επιφανειακών στρωμάτων της Γης. Οι σεισμοί ακτινοβολούν τη σεισμική ενέργεια ως κύματα χώρου και επιφανειακά κύματα.

18

ΚΥΜΑΤΑ ΧΩΡΟΥ (BODY WAVES)

Διακινούμενα μέσω του εσωτερικού της γης, τα κύματα χώρου φθάνουν σε ένα σεισμολογικό σταθμό πριν από τα επιφανειακά κύματα που εκπέμπονται από το σημείο της εστίας ενός σεισμό. Επίσης αυτά τα κύματα είναι υψηλότερης συχνότητας από τα επιφάνεια κύματα.

19

ΕΠΙΜΗΚΗ ΚΥΜΑΤΑ (P-WAVES)

Όταν ένας σεισμός χτυπά, ο πρώτος παλμός της ενέργειας που έρχεται από το σημείο της εστίας περιλαμβάνει τα επιμήκη ή πρώτα κύματα (P- wave) ή ηχητικά κύματα. Είναι διαμήκη κύματα που διατρέχουν όλη τη γη και είναι τα γρηγορότερα είδη σεισμικών κυμάτων και συνεπώς τα πρώτα που αναγράφονται από τα σεισμόμετρα. Τα επιμήκη κύματα μπορούν να κινηθούν μέσω των συμπαγών πετρών της γης αλλά και των υγρών, όπως το νερό ή τα υγρά στρώματα της γης. Ωθεί και τραβά τα πετρώματα που κινούνται ακριβώς όπως τα ηχητικά κύματα που ωθούν και τραβούν τον αέρα. Έχετε ακούσει ποτέ ένα μεγάλο κεραυνοβόλο και συγχρόνως έχετε ακούσει το κουδούνισμα παραθύρων; Τα παράθυρα κροταλίζουν επειδή τα ηχητικά κύματα ωθούσαν και τραβούσαν τα τζάμια με τον ίδιο τρόπο που τα ηχητικά κύματα ωθούν και τραβούν το βράχο. Μερικές φορές οι άνθρωποι μπορούν να αισθανθούν την πρόσκρουση και το κουδούνισμα αυτών των κυμάτων. Τα επιμήκη κύματα (P-waves) είναι επίσης γνωστά ως συμπιεστικά κύματα, λόγω της ώθησης και του τραβήγματος που δημιουργούνε.

20

ΕΓΚΑΡΣΙΑ ΚΥΜΑΤΑ (S-WAVES)

Τα επόμενα κύματα που φτάνουν σε ένα τόπο είναι τα εγκάρσια ή δευτερεύοντα κύματα (S -waves). Είναι πιο αργά αλλά πιο ισχυρά και καταστρεπτικά από τα επιμήκη κύματα και ακολουθούν τα επιμήκη στο σεισμογράφημα. Όπως και τα επιμήκη κύματα (Ρ-waves) χαρακτηρίζονται ως κύματα χώρου και διαδίδονται προς κάθε κατεύθυνση τόσο στα επιφανειακά στρώματα όσο και στον πυρήνα. Κατά τη διάδοση των εγκαρσίων κυμάτων τα υλικά σημεία του πετρώματος ταλαντώνονται κάθετα προς τη διεύθυνση διάδοσης του κύματος προκαλώντας μεταβολή στο σχήμα του πετρώματος. Τα δευτερεύοντα κύματα ταξιδεύουν περίπου δύο φορές πιο αργότερα από τα διαμήκη κύματα και λόγω του μεγάλου τους πλάτους είναι αυτά που επιφέρουν την ισχυρή μετακίνηση του εδάφους χαρακτηριστική των μεγάλων σεισμών.

21

Επιμήκη κύματα (P-waves) και Εγκάρσια κύματα (S-waves)

 

22

ΤΜΗΜΑ ΣΕΙΣΜΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΜΕ ΤΑ ΔΙΑΦΟΡΑ ΕΙΔΗ ΚΥΜΑΤΩΝ, ΤΩΝ ΟΠΟΙΩΝ ΤΑ ΠΛΑΤΗ ΧΡΗΣΙΜΕΥΟΥΝ ΓΙΑ ΤΟΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟ ΤΟΥ ΜΕΓΕΘΟΥΣ ΤΟΥ ΣΕΙΣΜΟΥ.

  

23

ΣΕΙΣΜΙΚΗ ΠΗΓΗ Οι σεισμοί γεννιούνται μόνο μέσα στη λιθόσφαιρα

και κατά κύριο λόγο εντοπίζονται στα όρια των λιθοσφαιρικών πλακών. Οι πηγές ή εστίες των σεισμών βρίσκονται είτε κοντά στην επιφάνεια είτε σε βάθος πολλών χιλιομέτρων. Εντοπίζονται έως και τα 720km περίπου, βάθος που μπορεί να φτάσει η καταδυόμενη λιθόσφαιρα διατηρώντας τις ελαστικές της ιδιότητες.

Οι πηγές των σεισμών στις περιοχές σύγκλισης των πλακών συγκεντρώνονται σε μια «σεισμική ζώνη», τη ζώνη Benioffπου τοποθετείται κατά μήκος της επάνω επιφάνειας της καταδυόμενης λιθοσφαιρικής πλάκας. Στη ζώνη αυτή παρατηρούνται τα περισσότερα και εντονότερα φαινόμενα παραμόρφωσης και μεταμόρφωσης των πετρωμάτων.

 

24

Η ΓΕΝΕΣΗ ΤΟΥ ΣΕΙΣΜΟΥΟ χώρος που πρωτο εκδηλώνεται η διάρρηξη των πετρωμάτων (σεισμογόνος χώρος) μπορεί κατά προσέγγιση να θεωρηθεί ως σημείο και ονομάζεται εστία ή υπόκεντρο του σεισμού ή σεισμική πηγή. Το ίχνος της κατακόρυφης προβολής της εστίας πάνω στην επιφάνεια της γης είναι το επίκεντρο ενώ η απόστασή του από την σεισμική πηγή ονομάζεται εστιακό βάθος.

25

Η ΕΝΤΑΣΗ ΣΧΕΤΙΖΕΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΡΕΠΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ

ΣΕΙΣΜΟΥ Η ένταση μετράται με την χρήση των μακροσεισμικών κλιμάκων, που δίνουν τους βαθμούς μακροσεισμικής έντασης σε λατινικούς αριθμούς. Η συνηθέστερα χρησιμοποιούμενη είναι η κλίμακα Mercalli-Sieberg (MKS) ή τροποποιημένη κλίμακα Mercalli (MM).

26

ΑΠΟΣΤΑΣΗ,ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ ΚΑΙ ΜΕΓΕΘΟΣ ΣΕΙΣΜΩΝ

Η Ελλάδα καλύπτεται από σεισμολογικούς σταθμούς ( εώς σήμερα 135 συνολικά ) , οι οποίοι είναι εφοδιασμένοι με σεισμογράφους . Αυτά τα μηχανήματα κάνουν όλη την δουλειά . Παρατηρώντας την εικόνα 1 , θα σας εξηγήσω πώς βρίσκουν οι σεισμολόγοι , την απόσταση του σταθμού ( εκεί που είναι εγκαταστημένος ο σεισμογράφος ) από το επίκεντρο σε χιλιόμετρα και το μέγεθος του σε ρίχτερ .

27

1. ΑΠΟΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΜΕΓΕΘΟΣ ΣΕΙΣΜΟΥ

"Ξεκινάει" ο σεισμός . Αρχίζει και "ζωγραφίζει" η γραφίδα του σεισμογράφου . Έρχονται πρώτα τα κύματα P ( Πρωτεύοντα ) και ακολουθούνε μετά από κάποια δευτερόλεπτα , τα καταστροφικά κύματα S ( Δευτερεύοντα ) .Πόσα δευτερόλεπτα μετά ; Όπως βλέπουμε στο πάνω μέρος της εικόνας είναι 24 δευτερόλεπτα ( S-P ) , τα οποία μετρούνται με ένα υποδεκάμετρο ( 24 χιλιοστά ) . Στη συνέχεια πάμε στην αριστερή κατακόρυφη βαθμονομημένη στήλη . Στη δεξιά της πλευρά , φαίνονται τα δευτερόλεπτα . Σημαδεύουμε το σημείο και βλέπουμε , σε τι απόσταση αντιστοιχεί ( 220 χιλιόμετρα ) .Πάμε πάλι στο πάνω μέρος της εικόνας . Μετράμε με ένα υποδεκάμετρο το πλάτος ( το μέγιστο στα Δευτερεύοντα κύματα από τον άξονα ηρεμίας ) , το οποίο είναι 23 χιλιοστά . Σημαδεύουμε το σημείο στη δεξιά κατακόρυφη βαθμονομημένη στήλη . Ενώνουμε τα δύο σημεία με την κόκκινη γραμμή και βλέπουμε , ότι περνάει από τη μεσαία κατακόρυφη στήλη , στο σημείο που αντιστοιχεί στο 5 ( Ρίχτερ ) .Άρα ο σεισμός έγινε σε απόσταση 220 χιλιόμετρα και είχε μέγεθος 5 Ρίχτερ.

28

2. ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ ΣΕΙΣΜΟΥΗ συνέχεια γίνεται στο χάρτη ( εικόνα  ) . Οι σεισμολόγοι προσδιορίζουν το επίκεντρο , από τουλάχιστον 3 σταθμούς π.χ. τους Γ34 , Κ6και Σ87 . Όπως βλέπετε , συμβολίζονται με εσωτερικά χρωματιστά τριγωνάκια πράσινο , κόκκινο και μωβ αντίστοιχα . Από τον κάθε σταθμό , με διαβήτη και άνοιγμα την απόσταση ( χιλιόμετρα που ήδη γνωρίζουμε και σε κατάλληλη κλίμακα ) του επικέντρου του σεισμού , χαράζονται τόξα . Η τομή των τριών τόξων , περνάει από ένα σημείο , το οποίο είναι και το επίκεντρο του σεισμού . Οι γραμμές που βλέπετε στο χάρτη , είναι παλιά ρήγματα Παλαιότερα η ακρίβεια της μεθόδου ήταν έως 10 χιλιόμετρα . Σήμερα , με την τεχνολογική ανάπτυξη , έχει επιτευχθεί πολύ καλύτερη ακρίβεια.

29

ΕΙΚΟΝΕΣ ΑΠΟ ΔΙΑΦΟΡΟΥΣ ΣΕΙΣΜΟΥΣ ΣΤΟΝ ΕΛΛΑΔΙΚΟ ΧΩΡΟ

30

ΣΕΙΣΜΟΣ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ 1986

31

ΣΕΙΣΜΟΣ ΑΙΓΙΟΥ 1995

32

ΣΕΙΣΜΟΣ ΑΘΗΝΑΣ 1999

33

ΣΕΙΣΜΟΣ ΚΥΘΗΡΩΝ 2006

34

ΣΕΙΣΜΟΣ ΚΕΦΑΛΛΟΝΙΑΣ 2014

35

ΣΕΙΣΜΟΣ ΛΕΥΚΑΔΑΣ 2015

36

ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ – ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΠΡΙΝ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΤΟ

ΣΕΙΣΜΟ

37

ΠΡΟΣΕΙΣΜΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΣΕ ΑΤΟΜΙΚΟ ΚΑΙ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ

Α) Έλεγχος κτηρίου: Οι βλάβες στις κατασκευές η μερική ή ολική κατάρρευση τους είναι κυρίως υπεύθυνες για τις απώλειες της κινητής περιουσίας και των ίδιων των ανθρώπινων ζωών. Το πιο σημαντικό λοιπόν προσεισμικά είναι να ελεγχθεί η στατική επάρκεια του κτηρίου στο σεισμό. Οι μηχανικοί σήμερα έχουν τη δυνατότητα να σχεδιάζουν και να κατασκευάζουν αντισεισμικές κατασκευές με λογικό κόστος παρέχοντας σημαντική ασφάλεια. Επίσης θα πρέπει να γίνεται έλεγχος από τους ενοίκους στα κτήρια και κυρίως στα παλαιότερα, ώστε να διαπιστωθεί αν υπάρχουν ρωγμές, ή βλάβες γενικότερα.

38

ΕΞΑΣΚΗΣΗ

Όλα τα μέλη της οικογένειας πρέπει να γνωρίζουν τι να κάνουν σε περίπτωση σεισμικής δόνησης (π.χ κάλυψη κάτω από τραπέζι ή γραφείο κρατώντας γερά το πόδι του, ώστε να αποφευχθεί η μετακίνησή του. Η εξάσκηση θα οδηγήσει στην εμπέδωση της σωστής αντισεισμικής συμπεριφοράς και θα βοηθήσει στην επικράτηση ήρεμου κλίματος σε περίπτωση πραγματικού σεισμού.

39

ΣΥΝΤΑΞΗ ΕΝΟΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΓΙΑ

ΣΕΙΣΜΟ Εάν ο σεισμός εκδηλωθεί κατά τη διάρκεια εργάσιμης ημέρας τα μέλη της οικογένειας θα είναι διασκορπισμένα. Τα παιδιά θα βρίσκονται στο σχολείο και οι γονείς στις εργασίες τους. Στο οικογενειακό σχέδιο πρέπει να έχει γίνει πρόβλεψη για: επικοινωνία και συνάντηση. Επιπρόσθετα θα πρέπει να έχει γίνει ενημέρωση των γονέων για το σχολικό σχέδιο έκτακτης ανάγκης. Έτσι θα γνωρίζουν το σημείο συγκέντρωσης των μαθητών (προαύλιο ή άλλος γειτονικός χώρος) και θα μπορούν να παραλάβουν τα παιδιά τους.

40

ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ - ΓΝΩΣΗ

Όλα τα μέλη της οικογένειας θα πρέπει να γνωρίζουν: Τι πρέπει να κάνουν μετά το τέλος της σεισμικής

δόνησης Ποιά είναι τα τηλέφωνα έκτακτης ανάγκης όπως της

Πυροσβεστικής ή του Εθνικού Κέντρου Άμεσης Βοήθειας Πού βρίσκονται οι διακόπτες του ηλεκτρικού ρεύματος,

του νερού, ή του φωταερίου – φυσικού αερίου και πώς μπορεί να διακοπεί η παροχή τους

Πώς μπορούν να καταπολεμηθούν οι πυρκαγιές που πιθανόν εκδηλωθούν από διαρροές ή βραχυκυκλώματα

Ποιά είναι τα πιο ασφαλή σημεία του σπιτιού (μακριά από τζαμαρίες καθρέφτες, πίνακες ή βαριά έπιπλα

41

ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΩΝ ΥΛΙΚΩΝ

Μετά από έναν καταστροφικό σεισμό είναι πιθανόν να χρειαστούν κάποια εφόδια που είναι απαραίτητα για την επιβίωση. Τα εφόδια αυτά πρέπει να βρίσκονται σε ασφαλές αλλά εύκολο σε πρόσβαση μέρος του σπιτιού. Το κάθε μέλος πρέπει να γνωρίζει πού βρίσκονται και πώς μπορούν να χρησιμοποιηθούν.

Τα πιο απαραίτητα εφόδια είναι:

ένα κουτί πρώτων βοηθειών και κάποια φάρμακα. ένας φακός με μπαταρίες. μια σφυρίχτρα. ένα φορητό ραδιόφωνο με μπαταρίες.  

42

ΑΡΣΗ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΤΗΤΩΝ

Κατά τη διάρκεια του σεισμού αντικείμενα πέφτουν και σπάζουν καθώς και έπιπλα ανατρέπονται προκαλώντας πολλές φορές σοβαρούς τραυματισμούς. Η αντικατάσταση ή η επισκευή όλων των επίπλων ή των αντικειμένων που έχουν υποστεί φθορές, είναι εξαιρετικά δαπανηρή.

Για την αποφυγή των απωλειών αυτών θα πρέπει να υπάρξει, προσεισμικά, μέριμνα:

Στερέωση επίπλων, όπως βιβλιοθήκες ή ντουλάπες στους τοίχους με μεταλλικά ελάσματα και βίδες

Τοποθέτηση συρτών στα ντουλάπια της κουζίνας ή στις βιτρίνες με τα εύθραυστα είδη

Σ τερέωση συσκευών όπως τηλεόραση, βίντεο, στερεοφωνικό πάνω σε έπιπλα ή ράφια με αυτοκόλλητες ταινίες ή μεταλλικά ελάσματα

Αποθήκευση επικίνδυνων υλικών όπως καθαριστικά, λιπαντικά, χημικά και φάρμακα σε ντουλάπια με σύρτες.

Τοποθέτηση μεγάλων αντικειμένων σε χαμηλά ράφια.

43

ΜΕΡΙΜΝΑ ΓΙΑ ΚΑΤΟΙΚΙΔΙΑ ΖΩΑ

Εάν υπάρχουν κατοικίδια ζώα πρέπει να γίνει ειδική πρόβλεψη γι’ αυτά, για την τροφή και την γενικότερη φροντίδα τους.

44

ΠΟΙΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΟΥΝ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΟΥ

ΣΕΙΣΜΟΥ. Καταρχήν: Διατήρηση της ψυχραιμίας. Ο πανικός είναι κακός

σύμβουλος.

45

ΑΜΕΣΩΣ ΜΕΤΑ ΤΟ ΣΕΙΣΜΟ

46

Β. ΜΕΡΟΣ Σε αυτό το στάδιο θα μοιραστεί ερωτηματολόγιο

όπου θα τεθούν διάφορα ερωτήματα σχετικά με το σεισμό και αν γνωρίζουν τα μέτρα προφύλαξης πριν κατά την διάρκεια του σεισμού και μετά.

Στην έρευνα αυτή συμμετέχουν μαθητές/τριες του 2ου Γυμνασίου και του 2ου Λυκείου Σπάρτης.

Οι ομάδες του project και ο επιβλέπων καθηγητής εκφράζουν τις ευχαριστίες στους συμμετέχοντες μαθητές /τριες.

Οποιαδήποτε σχόλια θα γράφονται κάτω από το διάγραμμα του γενικού συνόλου.

Τα γενικά συμπεράσματα θα εξαχθούν στο τέλος της έρευνας.

 

47

Α. ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

48

55%45%

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΛΥΚΕΙΟ

ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΑΓΟΡΙΩΝ-ΚΟΡΙΤΣΙΩΝ

49

51%49%

ΑΓΟΡΙΑ ΚΟΡΙΤΣΙΑ

ΠΟΣΟΣΤΟ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΑΝΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ

50

25%30%

26%

19%

ΑΓΟΡΙΑ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΚΟΡΙΤΣΙΑ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΑΓΟΡΙΑ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΟΡΙΤΣΙΑ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΥΠΑΡΧΕΙ Η/Υ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ?

51

93%

8%

ΝΑΙ ΌΧΙ

ΕΧΕΤΕ ΒΙΩΣΕΙ ΣΕΙΣΜΟ?

52

89%

11%

ΝΑΙ ΌΧΙ

ΠΩΣ ΤΟΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΑΤΕ?

53

6%

61%33%

ΔΥΝΑΤΟ ΜΕΤΡΙΟ ΑΝΕΠΑΙΣΘΗΤΟ

Β. ΓΝΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΕΙΣΜΟ- ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

ΑΠΟ ΠΟΥ ΕΝΗΜΕΡΩΝΕΣΑΙ ΓΙΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΤΟΥΣ ΣΕΙΣΜΟΥΣ ΓΕΝΙΚΑ?

54

43%

9%3%

8%

25%

13%

ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ ΡΑΔΙΟ ΕΝΤΥΠΑΦΙΛΟΥΣ ΙΝΤΕΡΝΕΤ ΣΧΟΛΕΙΟ

ΑΠΟ ΠΟΥ ΕΝΗΜΕΡΩΝΕΣΑΙ ΓΙΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΤΗΝ ΑΝΤΙΣΕΙΣΜΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ

55

15%

24%

8%

30%14%

9%

ΔΗΜΟ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ ΕΝΤΥΠΑ ΣΧΟΛΕΙΟ ΙΝΤΕΡΝΕΤ ΆΛΛΟ

Η ΣΠΑΡΤΗ ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΟΤΕΡΑ Η ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ ΕΙΝΑΙ ΣΕΙΣΜΟΓΕΝΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗ?

56

44%

20%

36%

ΣΥΜΦΩΝΩ ΔΙΑΦΩΝΩ ΟΥΔΕΤΕΡΗ ΘΕΣΗ

ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΣΕΙΣΜΙΚΗΣ ΔΟΝΗΣΕΩΣ ΜΠΑΙΝΩ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΟ ΘΡΑΝΙΟ ΚΑΙ ΚΡΑΤΩ ΕΝΑ ΑΠΟ ΤΑ ΠΟΔΙΑ ΤΟΥ ΓΙΑ ΟΣΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑ ΔΙΑΡΚΕΙ Ο ΣΕΙΣΜΟΣ?

57

85%

10%

5%

ΣΥΜΦΩΝΩ ΔΙΑΦΩΝΩ ΟΥΔΕΤΕΡΗ ΘΕΣΗ

ΜΕΤΑ ΤΟ ΠΕΡΑΣ ΤΗΣ ΣΕΙΣΜΙΚΗΣ ΔΟΝΗΣΗΣ ΠΛΗΣΙΑΖΩ ΚΟΝΤΑ ΣΕ ΠΑΡΑΘΥΡΑ ΚΑΙ ΠΗΔΩ

ΕΞΩ?

58

10%

80%

10%

ΣΥΜΦΩΝΩ ΔΙΑΦΩΝΩ ΟΥΔΕΤΕΡΗ ΘΕΣΗ

ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΚΚΕΝΩΣΗ ΤΩΝ ΑΙΘΟΥΣΩΝ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΑΠΟΧΩΡΩ ΤΡΕΧΟΝΤΑΣ

ΦΩΝΑΖΟΝΤΑΣ ΚΑΙ ΣΤΟΥΣ ΑΛΛΟΥΣ ΝΑ ΜΕ ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΟΥΝ?

59

13%

84%4%

ΣΥΜΦΩΝΩ ΔΙΑΦΩΝΩ ΟΥΔΕΤΕΡΗ ΘΕΣΗ

Η ΕΚΚΕΝΩΣΗ ΤΟΥ ΙΣΟΓΕΙΟΥ ΑΡΧΙΖΕΙ ΑΠΟ ΤΙΣ ΑΙΘΟΥΣΕΣ ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΠΙΟ ΚΟΝΤΑ ΣΤΗΝ

ΠΟΡΤΑ ΤΟΥ ΠΡΟΑΥΛΙΟΥ

60

63%

15%

22%

ΣΥΜΦΩΝΩ ΔΙΑΦΩΝΩ ΟΥΔΕΤΕΡΗ ΘΕΣΗ

Η ΕΚΚΕΝΩΣΗ ΤΩΝ ΑΙΘΟΥΣΩΝ ΣΤΟΝ ΟΡΟΦΟ ΑΡΧΙΖΕΙ ΜΕ ΑΥΤΕΣ ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΠΙΟ

ΜΑΚΡΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΣΚΑΛΑ?

61

39%

33%

27%

ΣΥΜΦΩΝΩ ΔΙΑΦΩΝΩ ΟΥΔΕΤΕΡΗ ΘΕΣΗ

ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΣΕΙΣΜΟΥ ΚΑΝΩ ΠΑΝΤΑ Ο,ΤΙ ΜΟΥ ΛΕΝΕ ΟΙ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ ΜΟΥ?

62

71%

14%

15%

ΣΥΜΦΩΝΩ ΔΙΑΦΩΝΩ ΟΥΔΕΤΕΡΗ ΘΕΣΗ

Γ. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΜΕ ΜΙΑ ΣΩΣΤΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ 

Ο σεισμός οφείλεται: Α) Στην κίνηση των λιθοσφαιρικών πλακών της Γής? Β) Στη Γη που κινείται από το βάρος της? Γ) Στην εναλλαγή της θερμοκρασίας της? 

63

93%

6%1%

Α Β Γ

Γ. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΜΕ ΜΙΑ ΣΩΣΤΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Ο ελληνικός χώρος βρίσκεται στα όρια επαφής και σύγκλισης της:Α) Αφρικανικής και αραβικής πλάκας?Β) Ευρασιατικής και αφρικανικής πλάκας?Γ) Αραβικής και ευρασιατικής πλάκας? 

64

14%70%

16%

Α Β Γ

Γ. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΜΕ ΜΙΑ ΣΩΣΤΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Η ένταση του σεισμού μετριέται σε:Α) Ρόιτερ?Β) Ρίντερ?Γ) Ρίχτερ?Δ) Ράντερ?

65

9%1%

88%2%

Α Β Γ Δ

Γ. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΜΕ ΜΙΑ ΣΩΣΤΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Κατά τη διάρκεια ενός σεισμού στο σχολείο:Α) Τρέχω όσο πιο γρήγορα μπορώ προς την έξοδο?Β) Πηδώ από το παράθυρο για να σωθώ?Γ) Κάθομαι σε μια γωνία και περιμένω να τελειώσει ο σεισμός?Δ) Κάθομαι κάτω από το θρανίο και περιμένω τις οδηγίες του καθηγητή? 

66

13%

8% 1%

79%

Α Β Γ Δ

Γ. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΜΕ ΜΙΑ ΣΩΣΤΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Σε περίπτωση σεισμού μπαίνω κάτω από:Α) Ένα δοκάρι?Β) Την κάσα της πόρτας?Γ) Πουθενά, κάθομαι εκεί που βρίσκομαι?Δ) Από το έπιπλο γραφείο?

67

8%

16% 8%

69%

Α Β Γ Δ

Γ. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΜΕ ΜΙΑ ΣΩΣΤΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Όσοι μαθητές βρίσκονται στο προαύλιο κατά τη διάρκεια του σεισμού:Α) Τρέχουν μέσα να σωθούν?Β) Παραμένουν εκεί και απομακρύνονται από διάφορους κινδύνους?Γ) Τρέχουν μέσα να σώσουν τους άλλους?Δ) Πηγαίνουν κάτω από τα στέγαστρα?

68

8% 79%

1%13%

Α Β Γ Δ

Δ. ΔΡΑΣΕΙΣ

Στο σχολείο συζητώ με τους συμμαθητές μου για το τι θα κάνουμε σε περίπτωση σεισμού

69

51%

45%

4%

ΠΟΤΕ ΣΠΑΝΙΑ ΣΥΧΝΑ

Δ. ΔΡΑΣΕΙΣΣυζητώ με τους γονείς μου για το τι θα κάνουμε σε περίπτωση σεισμού στο σπίτι.

70

43%

41%16%

ΠΟΤΕ ΣΠΑΝΙΑ ΣΥΧΝΑ

Δ. ΔΡΑΣΕΙΣΣτο σπίτι εφαρμόζουμε το αντισεισμικό σχέδιο εκκένωσης που σχεδίασαν οι γονείς μου.

71

49%

30%21%

ΠΟΤΕ ΣΠΑΝΙΑ ΣΥΧΝΑ

Δ. ΔΡΑΣΕΙΣΣτο internet επισκέπτομαι με περιεχόμενα συναφή με τους σεισμούς.

72

56%

33%

11%

ΠΟΤΕ ΣΠΑΝΙΑ ΣΥΧΝΑ

Δ. ΔΡΑΣΕΙΣΒλέπω με ενδιαφέρον ντοκιμαντέρ σχετικά με τους σεισμούς.

73

40%

43%18%

ΠΟΤΕ ΣΠΑΝΙΑ ΣΥΧΝΑ

ΜΕΤΑ ΤΟ ΣΕΙΣΜΟΕ. Τι θα παίρνατε μαζί σας φεύγοντας από το σπίτι μετά από σεισμό?

74

15%

18% 3%

35%

5%11%

14%

ΡΑΔΙΟΦΩΝΟ ΣΦΥΡΙΧΤΡΑ ΦΑΚΟΚΙΝΗΤΟ- ΠΟΡΤΟΦΟΛΙ ΚΟΥΒΕΡΤΑ ΚΟΥΤΙ Π.Β.ΤΡΟΦΗ- ΝΕΡΟ

ΜΕΤΑ ΤΟ ΣΕΙΣΜΟΤι θα θέλατε να σώσετε από το σεισμό?

75

15%2% 25%

1%

39%17%

ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ ΛΑΠΤΟΠΣΤΕΡΕΟΦΩΝΙΚΟ ΚΑΤΟΙΚΙΔΙΟ ΖΩΟ ΆΛΛΟ

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Είναι σημαντικό που ένα πολύ μεγάλο ποσοστό διαθέτει Η/Υ διότι

συμβάλλει στην άμεση ενημέρωση. Ένα πολύ μεγάλο ποσοστό έχει βιώσει σεισμό. Αυτό δείχνει ότι η

περιοχή μας είναι σεισμογενής. Το 94% των ερωτηθέντων θεωρεί ότι οι σεισμοί που έχουν βιώσει

είναι από μέτριοι ως ανεπαίσθητοι. Τα Μ.Μ.Ε. είναι ο βασικός πληροφοριοδότης γενικά για τους σεισμούς. Το σχολείο αποτελεί σημαντική πηγή πληροφόρησης για θέματα που

αφορούν την αντισεισμική προστασία. Περίπου το μισό ποσοστό των ερωτηθέντων συμφωνεί ότι η Σπάρτη

και η ευρύτερη περιοχή της Πελοποννήσου είναι σεισμογενής Οι περισσότεροι γνωρίζουν τι πρέπει να κάνουν κατά τη διάρκεια ενός

σεισμού. Οι μαθητές δείχνουν να γνωρίζουν ότι πρέπει να διατηρούν τη

ψυχραιμία τους και να αντιμετωπίζουν την κατάσταση.

76

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Θα πρέπει οι μαθητές να ενημερώνονται για το σχέδιο

εκκένωσης των σχολικών κτηρίων. Θα πρέπει να γίνονται συχνά ασκήσεις ετοιμότητας για να

γνωρίζουν οι μαθητές τον τρόπο εκκένωσης των σχολικών κτηρίων.

Ο καθηγητής/τρια είναι ο καθοδηγητής των ενεργειών που πρέπει να γίνουν.

Με βάση τις απαντήσεις των μαθητών οι περισσότεροι γνωρίζουν σε πολύ ικανοποιητικό βαθμό τα βασικά που αφορούν ένα σεισμό.

Από τις απαντήσεις των μαθητών στις ερωτήσεις που αφορούσαν τις δράσεις διαπιστώνεται ότι δεν υπάρχει το ανάλογο ενδιαφέρον σε ένα τόσο σημαντικό θέμα, το οποίο μπορεί να έχει επιπτώσεις ακόμη και για την ίδια τη ζωή μας.

Είναι απογοητευτικό το γεγονός ότι η χώρα μας αν και έχει έντονη σεισμική δραστηριότητα ( 3η σεισμογενής) υστερεί σε ενημέρωση και ανάλογες δράσεις.

77

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Με την αναφορά ότι το μεγαλύτερο ποσοστό δεν έχει βιώσει

καταστρεπτικό σεισμό μπορεί να δικαιολογηθεί η στάση των ερωτηθέντων με το να επιλέγουν πράγματα τα οποία δεν θα τους είναι χρήσιμα σε περίπτωση μεγάλου σεισμού.

Όπως λένε οι κοινωνιολόγοι το βιοτικό επίπεδο ενός λαού κρίνεται από τη στάση του απέναντι στα ζώα. Παρατηρώντας το γράφημά μας μπορούμε να νοιώσουμε αισιόδοξοι για το μέλλον της νέας γενιάς

78

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ WWW.OASP.GR ΣΧΟΛΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΓΕΩΔΥΝΑΜΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΑΘΗΝΩΝ Α.Π.Θ. ΤΜΗΜΑ ΓΕΩΦΥΣΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΑΝΤΙΣΕΙΣΜΙΚΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ

ΣΠΥΡΑΚΟΣ/ΤΟΥΤΟΥΔΑΚΗΣ WWW.SEISMOI.GR ΦΥΣΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΤΕΥΧΟΣ 5 ΧΕΙΜΩΝΑΣ

2014

79

80

ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ…. ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ

ΣΑΣ!!!!!

2ο ΛΥΚΕΙΟ ΣΠΑΡΤΗΣ

A ΤΑΞΗ