ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥΓράμματα Λέξεις Ιστορίες

ΔΕΥΤΕΡΟ ΤΕΥΧΟΣ

10-0004-02.indd 1 11/3/2013 1:01:02 μμ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΚΡΙΤΕΣ-ΑΞΙΟΛΟΓΗΤΕΣ

ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΣΗ

ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ

ΥΠΕΥΘΥΝΟΙΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

ΚΑΤΑ ΤΗ ΣΥΓΓΡΑΦΗ

ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΤΟΥ ΥΠΟΕΡΓΟΥ

ΠΡΟΕΚΤΥΠΩΤΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ

Ελένη Καραντζόλα, Επίκουρη Καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Αιγαίου Καλλιόπη Κύρδη, Εκπαιδευτικός Τατιάνα Σπανέλλη, Εκπαιδευτικός Θεοδώρα Τσιαγκάνη, Εκπαιδευτικός

Βασίλειος Αναγνωστόπουλος, Καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Ιωάννης Λεβεντόπουλος, Σχολικός Σύμβουλος Λυδία Αμπόνη-Τσούρα, Εκπαιδευτικός

Λήδα Βαρβαρούση, Σκιτσογράφος-Εικονογράφος

Βασίλειος Βουβονίκος, Φιλόλογος

Πέτρος Μπερερής, Σύμβουλος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου

Χρήστος Παπαρίζος, Σύμβουλος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου

Γεώργιος Οικονόμου, Μόνιμος Πάρεδρος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου

ACCESS ΓΡΑΦΙΚΕΣ ΤΕΧΝΕΣ Α.Ε.

Γ΄ Κ.Π.Σ. / ΕΠΕΑΕΚ II / Ενέργεια 2.2.1 / Κατηγορία Πράξεων 2.2.1.α: «Αναμόρφωση των προγραμμάτων σπουδών και συγγραφή νέων εκπαιδευτικών πακέτων»

ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ Μιχάλης Αγ. Παπαδόπουλος Ομότιμος Καθηγητής του Α.Π.Θ. Πρόεδρος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου

Πράξη με τίτλο: «Συγγραφή νέων βιβλίων και παραγωγή υποστηρικτικού εκπαιδευτικού υλικού με βάση το ΔΕΠΠΣ και τα ΑΠΣ για το Δημοτικό και το Νηπιαγωγείο»

Επιστημονικός Υπεύθυνος Έργου Γεώργιος Τύπας Μόνιμος Πάρεδρος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου

Αναπληρωτής Επιστημονικός Υπεύθυνος Έργου Γεώργιος Οικονόμου Μόνιμος Πάρεδρος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου

Έργο συγχρηματοδοτούμενο 75% από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο και 25% από εθνικούς πόρους.

10-0004-02.indd 2 11/3/2013 1:01:02 μμ

ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥΓράμματα Λέξεις Ιστορίες

ΔΕΥΤΕΡΟ ΤΕΥΧΟΣ

ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΚΑΙ ΕΚΔΟΣΕΩΝ «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ»

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ

Ελένη Καραντζόλα Καλλιόπη Κύρδη Τατιάνα Σπανέλλη Θεοδώρα Τσιαγκάνη

ΑΝΑΔΟΧΟΣ ΣΥΓΓΡΑΦΗΣ

10-0004-02.indd 3 11/3/2013 1:01:02 μμ

10-0004-02.indd 4 11/3/2013 1:01:02 μμ

5

5η ενότητα: ΣκανταλιέςΤο καπέλο περπατάει! .............................................................................8Ένας καινούριος μαθητής .....................................................................10Όλοι στο οικόπεδο ......................................................................................12Μπλε όνειρα ....................................................................................................14Με πινέλα και φαντασία .......................................................................16Oι δυο φίλοι του Ζαχαρία Παπαντωνίου ..............................................18

6η ενότητα: Το χαμένο κλειδίΟ παπουτσωμένος χιονόδρακος .................................................. 20Μην αγγίζετε! Έχει αγκάθια! ............................................................. 22Κοντά στο τζάκι ........................................................................................... 24Η ευχή ................................................................................................................... 26Ο θείος Παύλος ............................................................................................ 28Για τ’ αγγελάκια του ουρανού της Θέτης Χορτιάτη ...........................................................................................30

7η ενότητα: Καράβια Ένα γράμμα για την Ιωάννα ............................................................... 32 Δώρα για την Ιωάννα ............................................................................... 34Τι κρύβει το μπαούλο; ............................................................................. 35Καράβια ............................................................................................................... 36Παιχνίδια που ταξιδεύουν .................................................................... 38Το πετροκάραβο .......................................................................................... 39H 25η Mαρτίου Ύμνος εις την Eλευθερία του Διονύσιου Σολωμού Θούριος του Pήγα Φεραίου ...............................................................................40Mια Kυριακή του Mάρτη του Νίκου Γκάτσου ............................................................................................. 42

8η ενότητα: ΆνοιξηΗ μετακόμιση ..................................................................................................44 Η Αγγελική ........................................................................................................ 46

Παίζουμε παντομίμα; ............................................................................... 48Βόλτα στο βουνό ....................................................................................... 50 Tο κοτσύφι ...................................................................................................... 52 Το ημερολόγιο της Μαρίνας .............................................................. 54Γεια σου, κότσυφα Διασκευή λαϊκής παράδοσης ............................................................................ 55Πασχαλινό της Έλλης Αλεξίου Πασχαλινά κουλούρια. Διασκευή από το βιβλίο Πέρδικες και πουλιά, Οι μικροί λαογράφοι 5 του Μουσείου Ελληνικής Λαϊκής Τέχνης ..................................................... 56

9η ενότητα: O κόσμος των βιβλίωνΣτη βιβλιοθήκη ............................................................................................. 58Να σας διαβάσω; Aποσπάσματα από το βιβλίο Το γαϊτανάκι της Ζωρζ Σαρή .............................................................................60Το Αλφαβητάρι με τον Ήλιο Aπόσπασμα από το ομότιτλο αναγνωστικό ...............................................................62

Θα γράψουμε το δικό μας βιβλίο .................................................. 64Έκθεση βιβλίου .............................................................................................. 66 Aντίο, όνειρά μου της Αργυρώς Κοκορέλη ........................................ 68

10η ενότητα: Tο κοχύλιΚαλοκαιρινή εκδρομή ............................................................................. 70Ίχνη στην άμμο ...............................................................................................71 Η χελώνα Καρέττα Καρέττα ........................................................... 72Αρχαίοι μύθοι ................................................................................................ 74 Η σπηλιά ............................................................................................................ 75 H μπουρού ....................................................................................................... 76 Τα τζιτζίκια του Οδυσσέα Ελύτη ............................................................ 77Κοχύλι του Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα ..................................................... 78

Λέξεις-κλειδιά ............................................................................................... 79

Περιεχόμενα

Γράφουμε και διαβάζουμε Συζητάμε

YΠOMNHMA ΣYMBOΛΩN

Kάνουμε κάτι όλοι μαζί Θυμόμαστε ξανά

10-0004-02.indd 5 11/3/2013 1:01:03 μμ

10-0004-02.indd 6 11/3/2013 1:01:03 μμ

7

Ένας

καινούριος μαθητής

Tο καπέλο περπατάει!

Όλοι στο οικόπεδο

Mπλε όν

ειρα

Mε π

ινέλα

και φαντασία

Oι δυο φίλοι

σελ. 8-9

σελ. 10-11

σελ. 16-17

σελ. 12-13

σελ. 18

Ει ει

Αι αι

Οι οιΜπ μπ

Ντ ντ

Ει ειΑι αι

Οι οιΜπ μπ

Ντ ντ

ΣΚΑΝΤΑΛΙΕΣ

σελ. 14-15

7

10-0004-02.indd 7 11/3/2013 1:01:03 μμ

8

Το καπέλο περπατάει!

Άρης: Τι κάνει το σκυλάκι, Ιωάννα;

Iωάννα: Τρέχει πάνω κάτω στο σπίτι και γαβγίζει.

Του αρέσει να κρύβει διάφορα πράγματα.

Χθες πήρε το μολύβι μου και το έχωσε

πίσω από το ψυγείο. Ύστερα κρύφτηκε κάτω

από το καπέλο του παππού. Ξαφνικά είδαμε

ένα καπέλο να περπατάει.

Άρης: Τι αστείο! Ένα καπέλο με πόδια!

Σαμπέρ: Τι άλλη ζαβολιά θα κάνει άραγε;

Εί εί Ει ει

10-0004-02.indd 8 11/3/2013 1:01:04 μμ

Σκανταλιές

9

Τα παιδιά κράτησαν σημειώσεις για τη φροντίδα του σκύλου. Συμπλήρωσε τα ει και διάβασε τι έγραψαν.

Ει ει

Ο σκύλος θέλ χώρο για να παίξ .

Πρέπ να έχ φρέσκο νερό.

Δεν πρέπ να τρώ γλυκά.

Πρέπ να κάν εμβόλια κάθε χρόνο.

Τι κάνει το κουτάβι στο δωμάτιο της Iωάννας; Παρατηρήστε τις εικόνες και συζητήστε γι’ αυτές στην τάξη.

10-0004-02.indd 9 11/3/2013 1:01:05 μμ

10

Ένας καινούριος μαθητής

Δάσκαλος: Παιδιά, τι βλέπω! Έχουμε έναν καινούριο

μαθητή!

Γιώργος: Πώς βρέθηκε εδώ; Εσύ τον έφερες, Ιωάννα;

Iωάννα: Ναι, κατά λάθος. Κρύφτηκε στο σακίδιο

χωρίς να τον δω. Όλο κρύβεται.

Mαρία: Πώς τον λένε;

Iωάννα: Ακόμα δεν έχει όνομα.

Πέτρος: Ωραία, να του βρούμε εμείς ένα όνομα.

Αί αί Αι αι

10-0004-02.indd 10 11/3/2013 1:01:05 μμ

Σκανταλιές

11

Συμπλήρωσε τα αι, τόνισε όπου χρειάζεται και διάβασε τι σκέφτεται ο σκύλος.

Αι αι

Παρατηρήστε τις εικόνες. Συζητήστε τες στην τάξη και διηγηθείτε την ιστορία.

1

2 3

Ωρ α είν εδώ.

Έχει π χνίδια

και πολλά π διά.

10-0004-02.indd 11 11/3/2013 1:01:06 μμ

12

Όλοι στο οικόπεδο

Πάλι κρύφτηκε ο Μολύβιος. Όλοι τον ψάχνουν

στη γειτονιά.

Iωάννα: Κοιτάξτε! Είναι στο οικόπεδο. Βγήκε

από την πολυκατοικία.

Άρης: Οχ! Έχει γεμίσει με χρώματα.

Oρφέας: Τι έχει στο στόμα του;

Σαμπέρ: Ένα πινέλο.

Iωάννα: Από ποιον το πήρε;

Mαρίνα: Μάλλον από την αδελφή του Πέτρου.

Να τη, ανοίγει το παράθυρο.

Οί οί Οι οι

10-0004-02.indd 12 11/3/2013 1:01:07 μμ

Σκανταλιές

13

Σκανταλιές

Τι λένε ο κόκορας και η κότα; Συμπλήρωσε το οι, βάλε τόνο και διάβασε.

Οι οι

Τι κάνει το κουτάβι;

Βάφει τον τ χο.

Τα άλλα ζώα τι κάνουν;

Ο μεγάλος βάτραχος κοιμάται.

Οι μικροί βάτραχοι κάνουν βουτιές.

Ο καφετής ποντικός κάνει ποδήλατο.

Οι άσπροι ποντικοί κάνουν γυμναστική.

Ο πράσινος παπαγάλος διαβάζει.

Οι κίτρινοι παπαγάλοι τραγουδούν.

10-0004-02.indd 13 11/3/2013 1:01:07 μμ

14

Μπλε όνειρα

Ειρήνη: O σκύλος σας ακούμπησε στον πίνακα που ζωγραφίζω. Έγινε πολύχρωμος. Oρφέας: Τεράστιος πίνακας! Μοιάζει σαν βυθός. Να ένας ιππόκαμπος και ένας κόκκινος αστερίας. Mαρίνα: Bλέπω και μπουρμπουλήθρες στον πίνακα! Σαμπέρ: Μπορεί να είναι ουρανός με αστέρια, με παράξενα πουλιά και μπαλόνια. Eιρήνη: Κάθε άνθρωπος βλέπει στον ίδιο πίνακα διαφορετικά πράγματα. Ο τίτλος του πίνακα είναι «Μπλε όνειρα».

Mπ μπ

10-0004-02.indd 14 11/3/2013 1:01:08 μμ

Σκανταλιές

15

Μπ μπ

Tι άλλο είδαν τα παιδιά στο εργαστήριο της Ειρήνης; Συμπλήρωσε τα Mπ μπ και διάβασε.

Παρατηρήστε τους πίνακες. Tι βλέπετε; Συζητήστε στην τάξη.

Πολλά ουκαλάκια με χρώματα.

Διάφορα σωληνάρια με ογιές.

Ένα μικρό αούλο με μεγάλα πινέλα.

λοκ ζωγραφικής.

Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας, Το εργαστήρι του καλλιτέχνη

Γιαν Βερμέερ,O καλλιτέχνης στο ατελιέ του

10-0004-02.indd 15 11/3/2013 1:01:09 μμ

16

Με πινέλα και φαντασία

Άρης: Κύριε, χθες είδαμε ένα εργαστήρι ζωγραφικής.Πέτρος: Της αδελφής μου είναι. Iωάννα: Να κάνουμε και εμείς μια μεγάλη ζωγραφιά; Δάσκαλος: Εντάξει. Θα ζωγραφίσουμε τη μάντρα του σχολείου. Μπορούμε να καλέσουμε και τους γονείς σας να μας βοηθήσουν.Άρης: Ναι, ναι! Να βάλουμε χρώμα παντού. Πέτρος: Εγώ θα φέρω χοντρά πινέλα. Άρης: Κι εγώ τη φαντασία μου!

Ντ ντ

10-0004-02.indd 16 11/3/2013 1:01:09 μμ