Χρήση της Υπηρεσίας FTP

Διονύσης Καρούσος & Ροζαλία Καλαντζή

Το πρωτόκολλο FTP

Το FTP (File Transfer Protocol) είναι ένα πρωτόκολλο που χρησιμοποιείται για την μεταφορά αρχείων από έναν υπολογιστή του Διαδικτύου σε κάποιον άλλον.

Το FTP ξεκίνησε πειραματικά το 1971 αλλά παραμένει ως τις μέρες μας εξαιρετικά δημοφιλές.

Ας υποθέσουμε ότι ένας χρήστης επιθυμεί να μεταφέρει ένα ή περισσότερα αρχεία από ή προς έναν άλλο απομακρυσμένο χρήστη.

Το πρωτόκολλο FTP

Για να μπορέσει ο χρήστης να έχει πρόσβαση στα αρχεία του απομακρυσμένου υπολογιστή, δηλαδή σε κάποιο λογαριασμό (account) του απομακρυσμένου υπολογιστή, πρέπει να δώσει ένα αναγνωριστικό όνομα χρήστη (user name) και έναν κωδικό (password).

Μετά την παροχή των παραπάνω πληροφοριών πιστοποίησης (authentication), ο χρήστης μπορεί να μεταφέρει αρχεία από το σύστημα αρχείων του προς το απομακρυσμένο σύστημα αρχείων, και αντιστρόφως.

Σχηματοπιημένη διαδικασία FTP

Όπως φαίνεται και στο παρακάτω σχήμα ο χρήστης έρχεται σε επαφή με το FTP μέσω ενός αντιπροσώπου FTP.

Επεξήγηση του σχήματος

Ο χρήστης πρώτα παρέχει το όνομα του απομακρυσμένου υπολογιστή (remote host name), με αποτέλεσμα η FTP διαδικασία πελάτη στον τοπικό υπολογιστή να εγκαθιστά μία σύνδεση TCP με τον εξυπηρετητή FTP στον απομακρυσμένο υπολογιστή.

Τότε ο χρήστης παρέχει το user name και το password, τα οποία στέλνονται μέσω της σύνδεσης TCP ως μέρος εντολών FTP.

Μετά την πιστοποίηση του χρήστη από τον εξυπηρετητή, ο χρήστης μπορεί να αντιγράψει ή να μετακινήσει ένα ή περισσότερα αρχεία από το τοπικό του σύστημα αρχείων προς το απομακρυσμένο σύστημα αρχείων, και αντιστρόφως.

Συνδέσεις FTP

Το FTP χρησιμοποιεί δύο παράλληλες συνδέσεις TCP για την μεταφορά ενός αρχείου: μία σύνδεση ελέγχου (control connection) και μία σύνδεση δεδομένων (data connection).

•Η σύνδεση ελέγχου χρησιμοποιείται για την μεταφορά πληροφοριών ελέγχου μεταξύ των δύο υπολογιστών, πληροφορίες όπως το όνομα χρήστη (user name), τον κωδικό, για την αλλαγή του απομακρυσμένου καταλόγου και εντολές για την ανάκτηση (get) ή καταχώρηση (put) αρχείων.

•Η σύνδεση δεδομένων χρησιμοποιείται για την πραγματική μεταφορά του αρχείου.

Σχήμα αναπαράστασης συνδέσεων του FTP

Στο παρακάτω σχήμα φαίνονται οι δύο ξεχωριστές TCP συνδέσεις που χρησιμοποιεί το FTP.

Επεξήγηση σχηματικής αναπράστασης

Όταν ο χρήστης ξεκινά μία FTP σύνοδο με κάποιον απομακρυσμένο υπολογιστή, το FTP πρώτα εγκαθιστά μία TCP σύνδεση ελέγχου στην θύρα (port) 21 του FTP εξυπηρετητή.

Ο FTP πελάτης στέλνει το αναγνωριστικό και τον κωδικό του χρήστη μέσω της σύνδεσης ελέγχου. Επίσης, μέσω της σύνδεσης ελέγχου ο FTP πελάτης στέλνει και εντολές για την αλλαγή του απομακρυσμένου καταλόγου.

Όταν ο χρήστης ζητήσει μία μεταφορά αρχείου (από η προς τον απομακρυσμένο υπολογιστή) το FTP ανοίγει μία TCP σύνδεση δεδομένων στην θύρα 20 του FTP εξυπηρετητή.

Επεξήγηση σχηματικής αναπράστασης

Μέσω αυτής της σύνδεσης δεδομένων στέλνεται μόνο ένα αρχείο και στη συνέχεια η σύνδεση δεδομένων κλείνει.

Αν κατά τη διάρκεια αυτής της συνόδου ο χρήστης θέλει να μεταφέρει και άλλα αρχεία τότε ανοίγονται ξεχωριστές συνδέσεις δεδομένων, μία για κάθε αρχείο.

Επομένως, στο FTP η σύνδεση ελέγχου παραμένει για όλη τη διάρκεια της συνόδου, ενώ χρησιμοποιείται μία ξεχωριστή σύνδεση δεδομένων για κάθε αρχείο που μεταφέρεται μεταξύ των δύο υπολογιστών.

Μεταφορά αρχείων μέσω FTP

Για τη χρησιμοποίηση της υπηρεσίας μεταφοράς αρχείων μέσω FTP υπάρχουν 3 τρόποι:

•Μέσω της γραμμής εντολών των Windows (cmd)

•Μέσω ειδικών προγραμμάτων FTP Client (πχ. Filezilla, SmartFTP, aceFTP)

•Μέσω προγραμμάτων πλοήγησης (Browsers)

FTP από τη γραμμή εντολών των Windows

Αν είτε η πηγή είτε ο προορισμός μεταφοράς των αρχείων είναι ο σκληρός δίσκος του προσωπικού υπολογιστή του χρήστη, τότε ο χρήστης πρέπει να πληκτρολογήσει την εντολή ftp στην γραμμή εντολών του Command prompt των Windows (Π.χ. για περιβάλλον MS-Windows XP: Start -> Programs -> Accessories -> Command prompt).

Μετά την πληκτρολόγηση της εντολής ftp, μπορούμε να δώσουμε διάφορες εντολές.

Η εντολή Help

Όταν ανοίξουμε τη γραμμή εργασίας των Windows και εκτελέσουμε την εντολή «ftp», στη συνέχεια έχουμε τη δυνατότητα να εκτελέσουμε την εντολή help και θα μας εμφανιστεί ένας κατάλογος με όλες τις δυνατές εντολές που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε στο FTP.

Βασικές εντολές FTP

open <όνομα υπολογιστή> : Σύνδεση με τον συγκεκριμένο υπολογιστή. Στη συνέχεια θα μας ζητήσει username και password (anonymous και τίποτα)

Βασικές εντολές FTP

close : Διακοπή της σύνδεσης παραμονή στο ftp

Βασικές εντολές FTP

help εντολή : Εμφάνιση συνοπτικής περιγραφής της συγκεκριμένης εντολής (πχ. help open)

Βασικές εντολές FTP

pwd : Εμφάνιση ονόματος τρέχοντος κατάλογου του Server

Βασικές εντολές FTP

dir <κατάλογος> : Εμφάνιση του συγκερκιμένου καταλόγου στον server (πχ dir incoming)

Βασικές εντολές FTP

cd <κατάλογος> : Αλλαγή τρέχοντος καταλόγου στον server.

Π.χ. Αν είμαστε μέσα στον ftp server στον κεντρικό φάκελο (στον anonymous) και θέλουμε να μπούμε στον φάκελο με ονομα fakelos1 που είναι υποφάκελος του anonymous τότε γράφουμε:cd fakelos1

Π.χ. Αν είμαστε μέσα στον ftp server στον υποφάκελο fakelos1 και θέλουμε να μπούμε σε έναν φάκελο που δεν βρίκσεται μέσα στον fakelos1 τότε γράφουμε την πλήρη διεύθυνση του φακέλου που θέλουμε να εισέλθουμε, όπως:cd anonymous/fakelos2

Βασικές εντολές FTP

lcd < πλήρης διεύθυνση νέου καταλόγου> : Αλλαγή τρέχοντος καταλόγου στον υπολογιστή μας.

Ουσιαστικά με αυτή την εντολή αλλάζουμε τον φάκελο του υπολογιστή μας που εκεί αποθηκέυονται ότι κατεβάζουμε από τον ftp server και ότι ανεβάζουμε σε αυτόν.

Π.χ. lcd c:/dkarousos/ftp

Βασικές εντολές FTP

get <αρχείο> : Αντιγραφή (μεταφορά) του αρχείου από το τον τρέχοντα κατάλογο του server στον τρέχοντα κατάλογο του υπολογιστή μας.

Π.χ. get example.txt

(πρέπει πρώτα να έχω μπει στον φάκελο που υπάρχει το συγκεκριμένο αρχείο με την εντολή cd <όνομα φάκελου>)

Βασικές εντολές FTP

put <αρχείο> : Αντιγραφή του αρχείου από τρέχοντα κατάλογο του δικού μας υπολογιστή στον τρέχοντα κατάλογο του server (δηλ. Κάνει ακριβώς το αντίστροφο από τη get)

Π.χ. put onepage.html

(πρέπει πρώτα να έχω μπει στον φάκελο του server που θέλω να ανεβάσω το συγκεκριμένο αρχείο με την εντολή cd <όνομα φάκελου>)

Βασικές εντολές FTP

mget <αρχείο1> <αρχείο2> … : Αντιγραφή πολλών αρχείων από τον server στον υπολογιστή μας.

Π.χ. get example.txt test.html page.txt

(πρέπει πρώτα να έχω μπει στον φάκελο που υπάρχει το συγκεκριμένο αρχείο με την εντολή cd <όνομα φάκελου>)

Βασικές εντολές FTP

ascii : Εντολή απαραίτητη όταν πρόκειται να μεταφερθεί ascii αρχείο (πχ .html, .txt, .pdf ).

Μετάβαση σε κατάσταση ASCII. Τα αρχεία μεταφέρονται σε μορφή κειμένου.

Δηλαδή τα αρχεία που έχουν κωδικοποίηση ascii, πριν τα κατεβάσουμε στον υπολογιστή μας πρέπει πρώτα να γράψουμε την εντολή ascii.

Π.χ. ascii get page.html

Άν δεν γράψουμε την εντολή ascii θα κατεβεί το αρχείο αλλά δεν θα μπορούμε να το διαβάσουμε.

Βασικές εντολές FTP

Binary : Εντολή απαραίτητη όταν πρόκειται να μεταφερθεί binary αρχείο (π.χ. .exe, .zip, .doc)

Μετάβαση σε κατάσταση binary. Τα αρχεία μεταφέρονται σε δυαδική μορφή.

Δηλαδή τα αρχεία που έχουν κωδικοποίηση binary, πριν τα κατεβάσουμε στον υπολογιστή μας πρέπει πρώτα να γράψουμε την εντολή binary.

Π.χ. binary get example.doc

Άν δεν γράψουμε την εντολή binary θα κατεβεί το αρχείο αλλά δεν θα μπορούμε να το διαβάσουμε.

Βασικές εντολές FTP

quit : Διακοπή σύνδεσης, έξοδος από το ftp.

cd.. : Μας πάει έναν φάκελο πίσω. Δηλαδή αν είμαστε σε υποφάκελο σε πάει στον φάκελο

Πχ. Αν είμαστε στο anonymous/fakelos/ipofakelosΚαι γράψουμε cd.. Τότε θα μεταφερθούμε στον φάκελο anonymous/fakelos

cd /: Μας πάει στον αρχικό φάκελο. Δηλαδή αν είμαστε σε υποφάκελο στον πρώτο πρώτο φάκελο.