Download - Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Transcript
Page 1: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Επιμέλεια : Χρήστος Χαρμπής

Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας:

΄΄ Βιβλία - Βιβλιοθήκες ΄΄

Ονοματικές και Ρηματικές φράσεις

Ασύνδετο και Πολυσύνδετο σχήμα

Κύριες και Δευτερεύουσες προτάσεις

Σύνδεση προτάσεων

Το επίρρημα πολύ και το επίθετο πολύς, πολλή, πολύ

Σύνθετες λέξεις με το συν

http://e-taksh.blogspot.gr

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.1

Page 2: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.2

Page 3: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Παρατακτική σύνδεση προτάσεων

Παρατακτική σύνδεση έχουμε, όταν συνδέουμε όμοιες προτάσεις μεταξύ

τους, δηλαδή δύο ανεξάρτητες ή δυο εξαρτημένες.

π.χ. Φόρεσα τα ρούχα μου και χτένισα τα μαλλιά μου. δύο ανεξάρτητες Δεν πήγε στη γιορτή γιατί βαριόταν και γιατί δεν είχε αγοράσει δώρο. δύο όμοιες εξαρτημένες αιτιολογικές

Οι συνηθέστεροι παρατακτικοί σύνδεσμοι είναι: και, ούτε – ούτε, αλλά

(όμως, μα) όχι μόνο – αλλά και, ή, είτε - είτε

Υποτακτική σύνδεση προτάσεων

Οι ανεξάρτητες προτάσεις συνδέονται με τις εξαρτημένες με υποτακτική

σύνδεση, δηλ. με χρονικούς, αιτιολογικούς, υποθετικούς, αντιθετικούς, ενδοιαστικούς, συμπερασματικούς συνδέσμους κ.ά.

π.χ. Όταν έχει ελεύθερο χρόνο, βλέπει τηλεόραση. χρονικός συνδ. (όταν)

Είδη εξαρτημένων ή δευτερευουσών προτάσεων.

Χρονικές, αιτιολογικές, αποτελεσματικές, τελικές, βουλητικές, τελικές

Υποθετικές λέγονται οι εξαρτημένες προτάσεις που εισάγονται, δηλ.

αρχίζουν με τον σύνδεσμο αν (εάν). Δηλώνουν την προϋπόθεση για να

συμβεί αυτό που αναφέρεται στην ανεξάρτητη πρόταση που συνδέονται.

π.χ. Αν έχω ελεύθερο χρόνο αύριο, θα έρθω να παίξουμε.

Αν έχω ελεύθερο χρόνο αύριο υπόθεση θα έρθω να παίξουμε απόδοση

Η υποθετική πρόταση μαζί με την ανεξάρτητη που τη συνοδεύει σχηματίζουν

υποθετικό λόγο: η υποθετική πρόταση λέγεται υπόθεση και ανεξάρτητη

πρόταση λέγεται απόδοση.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.3

Xristos
Πλαίσιο κειμένου
Θανάσης Παλάνης
Page 4: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Εναντιωματικές ή παραχωρητικές λέγονται οι εξαρτημένες προτάσεις

που εισάγονται, δηλ. αρχίζουν με τους αντιθετικούς συνδέσμους αν και, παρόλο που, ενώ, μολονότι, ακόμη κι αν και δηλώνουν αντίθεση στο νόημα

της ανεξάρτητης πρότασης με την οποία συνδέονται.

π.χ. Αν και φυσούσε πολύ, ο καιρός ήταν ζεστός. Παρόλο που δεν πεινούσε, έφαγε δυο γλυκά.

▪Πώς ξεχωρίζω το ενώ σαν χρονικό σύνδεσμο ή εναντιωματικό Όταν είναι χρονικός συνδεσμος τον αντικαθιστώ και με το όταν

Ενώ διάβαζα, χτύπησε το τηλέφωνο ή Όταν διάβαζα, χτύπησε το τηλέφωνο

Ενδοιαστικές λέγονται οι εξαρτημένες προτάσεις που εισάγονται, δηλ.

αρχίζουν με τους διστακτικούς συνδέσμους μήπως, μη(ν) και δηλώνουν

φόβο ή ανησυχία.

π.χ. Φοβάμαι μήπως (μην) αρρωστήσω.

Αναφορικές λέγονται οι εξαρτημένες προτάσεις που εισάγονται, δηλ.

αρχίζουν με τις αναφορικές αντωνυμίες που, ο οποίος, όποιος, όσος ό,τι ή τα αναφορικά επιρρήματα όπως, όπου και προσδιορίζουν κάποιον όρο της

ανεξάρτητης πρότασης με την οποία συνδέονται, ο οποίος είτε υπάρχει είτε

παραλείπεται.

π.χ. Όποιος απαντήσει σωστά, θα πάρει άριστα.

Ο Πέτρος, ο οποίος (που) είναι φίλος μου, αγόρασε καινούρια τσάντα.

Γράψε ό,τι θέλεις.

Το έφτιαξε έτσι όπως του είχα πει.

Με ακολουθούσε όπου πήγαινα.

Πλάγιες ερωτηματικές προτάσεις λέγονται οι εξαρτημένες προτάσεις

που εισάγονται, δηλ. αρχίζουν με ερωτηματικές αντωνυμίες (ποιος, πόσος, τι), ερωτηματικά επιρρήματα (πού, πότε, πώς, πόσο) ή με συνδέσμους

(αν, μήπως, γιατί) και περιέχουν ερώτηση. Συνδέονται με ανεξάρτητες

προτάσεις που έχουν ρήμα που δηλώνει ερώτηση.

π.χ. Ρώτησε τον εισπράκτορα πόσο κοστίζει το εισιτήριο.

Με ρώτησε αν θα πήγαινα μαζί του σινεμά.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.4

Xristos
Πλαίσιο κειμένου
Θανάσης Παλάνης
Page 5: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

zeleni

Γραμματική - Συντακτικό

Ρηματικές και ονοματικές φράσεις

Ρηματική λέγεται μια φράση στην οποία περιέχεται ρήμα, καθώς και άλλες λέξεις πουσυμπληρώνουν το νόημα του (υποκείμενο, αντικείμενο, κατηγορούμενο, επιρρηματικοί προσδιορισμοί)· π.χ.:

Δημοσίευσε διηγήματα σε διάφορα περιοδικά.

ρήμα αντικείμενο εμπρόθετος (επιρρηματικός) προσδιορισμός Ονοματική λέγεται μια φράση όταν οι λέξεις από τις οποίες αποτελείται είναι ονόματα

(ουσιαστικά, επίθετα, αντωνυμίες)- π.χ.:

Δημοσίευση διηγημάτων σε διάφορα περιοδικά.

ουσιαστικό ουσιαστικό επίθετο ουσιαστικό

Σε πολλές περιπτώσεις μπορούμε να μετατρέψουμε μια ρηματική φράση σε ονοματική, και τοαντίστροφο, ως εξής:

Για να μετατρέψουμε μια ρηματική φράση σε ονοματική, αντικαθιστούμε το ρήμα τηςφράσης με το αντίστοιχο ουσιαστικό και κάνουμε όποιες άλλες αλλαγές είναι απαραίτητεςστις υπόλοιπες λέξεις, ώστε η φράση να είναι σωστά συνταγμένη π.χ.:

Εκδίδονται νέα βιβλία της. Έκδοση νέων βιβλίων της. Για να μετατρέψουμε μια ονοματική φράση σε ρηματική, αντικαθιστούμε το ουσιαστικό

της φράσης με το αντίστοιχο ρήμα και κάνουμε πάλι όποιες άλλες αλλαγές είναιαπαραίτητες στις υπόλοιπες λέξεις, ώστε η φράση να είναι σωστά συνταγμένη π.χ.:

Αύριο η παρουσίαση του νέου της βιβλίου στο κοινό. Αύριο παρουσιάζεται το νέο της βιβλίο στο κοινό.

Ανεξάρτητες και εξαρτημένες προτάσεις - Σύνδεση προτάσεων

• Ανεξάρτητες (ή κύριες) λέγονται οι προτάσεις που εκφράζουν ένα ολοκληρωμένο νόημα καιμπορούν να σταθούν μόνες τους στο λόγο, χωρίς να εξαρτώνται από άλλες π.χ.:

Ο Κώστας δεν ήρθε μαζί μας. Θα πάμε εκδρομή το Σαββατοκύριακο. Αυτός είναι ο αδερφός της.

Οι κύριες προτάσεις συνδέονται μεταξύ τους με συμπλεκτικούς, αντιθετικούς, διαχωριστικούς κτλ. συνδέσμους. Η σύνδεση αυτή λέγεται παρατακτική.

• Εξαρτημένες (ή δευτερεύουσες) λέγονται οι προτάσεις που δεν εκφράζουν ένα ολοκληρωμένονόημα και γι' αυτό δεν μπορούν να σταθούν μόνες τους στο λόγο. Οι προτάσεις αυτές χρησιμεύουν για να συμπληρώνουν ή να προσδιορίζουν μια άλλη πρόταση ή έναν όρο της π.χ.

Ο Κώστας δεν ήρθε μαζί μας, επειδή ήταν άρρωστος. Θα πάμε εκδρομή το Σαββατοκύριακο, αν ο καιρός είναι καλός. Αυτός είναι ο αδερφός της, που σπουδάζει στο Λονδίνο.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.5

Page 6: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

zeleni

Η δευτερεύουσα πρόταση με την πρόταση που προσδιορίζει συνδέεται μ' ένaν από τους υποτακτικούς συνδέσμους (αιτιολογικούς, τελικούς, χρονικούς κτλ/ ή με αναφορική αντωνυμία. Η σύνδεση αυτή λέγεται υποτακτική. Οι δευτερεύουσες προτάσεις είναι διαφόρων ειδών:

- Ειδικές: εισάγονται με τους συνδέσμους ότι, πως, που. Π.χ. Είπε ότι θα μου τηλεφωνήσει. - Αιτιολογικές: εισάγονται με τους συνδέσμους γιατί, επειδή, αφού. Π.χ. Έφυγε βιαστικά γιατί

είχε αργήσει στο σχολείο. - Χρονικές: εισάγονται με τους συνδέσμους όταν, ενώ, αφού, καθώς, μόλις, ώσπου. Π.χ. Αφού

πέρασε ένας χρόνος, αποφάσισε να γυρίσει στην πατρίδα του. - Τελικές: εισάγονται με τους συνδέσμους να, για να. Π.χ. Ήρθε για να διαβάσουμε. - Συμπερασματικές: εισάγονται με τους συνδέσμους ώστε, ώστε να, που. Π.χ. Άργησε τόσο,

έχασε τελικά το πάρτι. - Βουλητικές: εισάγονται με το να. Π.χ. Θα ήθελα να σε ευχαριστήσω. - Ενδοιαστικές: εισάγονται με το μήπως, μη. Π.χ. Φοβάμαι μήπως αποτύχω στις εξετάσεις. - Πλάγιες ερωτηματικές: εισάγονται με ερωτηματικές αντωνυμίες και ερωτηματικά επιρρήματα,

ποιος, πόσος, πώς, πού κ.λπ. Π.χ. Με ρώτησε που πηγαίνω. - Αναφορικές: εισάγονται με αναφορικές αντωνυμίες και αναφορικά επιρρήματα, που, όποιος,

οποίος, όσος, όπου, όπως, όσο. Π.χ. Γνώρισα τον Νίκο, ο οποίος ήταν καθηγητής πανεπιστημίου

- Υποθετικές: εισάγονται με τους συνδέσμους αν, εάν. Π.χ. Αν έρθεις έγκαιρα, θα πάμε μαζί στη γιορτή.

- Εναντιωματικές: εισάγονται με τους συνδέσμους αν και, μολονότι, παρόλο. Π.χ. Αν και τα θέματα ήταν δύσκολα, έγραφα καλά.

Η χρήση του κόμματος

Με το κόμμα χωρίζουμε: • Όμοιους όρους, ασύνδετους μέσα στην πρόταση. Π.χ. Μας αγόρασε ρούχα, γλυκά, δώρα.

• Όμοιες προτάσεις, ασύνδετες μεταξύ τους. Π.χ. Πλύθηκα, ντύθηκα, χτενίστηκα. • Την κλητική προσφώνηση από την υπόλοιπη φράση. Π.χ. Ορέστη, έλα γρήγορα! • Το αρνητικό ή βεβαιωτικό επίρρημα που βρίσκεται στην αρχή μιας πρότασης. Π.χ. Όχι, δε θα έρθω. • Την παράθεση και την επεξήγηση. Π.χ. Η μητέρα του η Ελένη, ήταν ευχάριστος άνθρωπος. • Όμοιες προτάσεις που συνδέονται με αντιθετικούς συνδέσμους. Π.χ. Του μίλησα, αλλά δεν

έφερα αποτέλεσμα. • Χωρίζουμε με κόμμα τις εξαρτημένες προτάσεις από τις ανεξάρτητες όταν το νόημα

τους δεν είναι στενά δεμένο με το νόημα της ανεξάρτητης πρότασης, κυρίως ότανπροηγούνται της κύριας.

π.χ.: Επειδή έβρεχε, πήρα ομπρέλα. • Δεν τις χωρίζουμε με κόμμα όταν το νόημα τους είναι στενά δεμένο με το νόημα της

ανεξάρτητης πρότασης. π.χ.: Στενοχωρήθηκε γιατί του έκλεψαν το πορτοφόλι.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.6

Page 7: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

zeleni

Ασύνδετο σχήμα Ασύνδετο σχήμα έχουμε όταν παραθέτουμε όμοιους όρους ή όμοιες προτάσεις, χωρίς να βάζουμε ανάμεσα τους συνδέσμους (και, όμως, αλλά, ή, ούτε ούτε, είτε είτε), που χρειάζονται, αλλά χωρίζονται με κόμμα. π.χ.: Η διαφήμιση ενός γνωστού απορρυπαντικού λέει: Ψεκάστε, σκουπίστε, τελειώσατε.

Σύνθετες λέξεις με πρώτο συνθετικό λόγιες προθέσεις

Υπάρχουν κάποιες προθέσεις που προέρχονται από την αρχαία ελληνική γλώσσα, και λέγονται

λόγιες, οι οποίες εξακολουθούν μέχρι και σήμερα να χρησιμοποιούνται ως πρώτα συνθετικά

λέξεων ή σε στερεότυπες εκφράσεις. Οι πιο συνηθισμένες από αυτές είναι οι ακόλουθες: δια, περί,

ανά, προ, υπό, υπέρ, επί (εφ-), εκ (εξ), εν (εμ-). Π.χ. αναβάτης, πρόλογος, υποσημείωση,

επίθεση Προσοχή: Είναι δυνατό κατά τη σύνθεση τους οι προθέσεις να παθαίνουν κάποιες μετατροπές. Έτσι,

μπορεί να φεύγει το τελευταίο φωνήεν της πρόθεσης όταν η επόμενη λέξη αρχίζει από φωνήεν ή

να αλλάζουν τα σύμφωνα των προθέσεων όταν το δεύτερο συνθετικό αρχίζει επίσης από σύμφωνο.

Π.χ. από + ευθύνομαι —> απευθύνομαι εν + μένω —> : μένω

Προσοχή: Τα αχώριστα μόρια δια-, επι-, υπο- χάνουν το τελικό φωνήεν όταν το δεύτερο συνθετικό αρχίζει από φωνήεν. Π.χ. υπό + αρχηγός —> υπαρχηγός / επί + ερώτηση —> επερώτηση

Το εκ- γίνεται εξ- όταν το δεύτερο συνθετικό αρχίζει από φωνήεν. Π.χ. εκ + ημερώνω —> εξημερώνω

Το εν- και το συν-, όταν το δεύτερο συνθετικό αρχίζει από χειλικό σύμφωνο -π-, -β-, -φ- ή-μ-, μετατρέπουν το -ν- σε -μ-.

Π.χ. εν + πείρα —» εμπειρία / συν + μαθητής —> συμμαθητής, συν + πεθερός —> συμ πεθερός

Το συν- γίνεται:

συν + φωνήεν = συν- π.χ. συν + υπεύθυνος = συνυπεύθυνος

συν + π, β, φ, ψ = συμ-

συν + κ, γ, χ, = συγ-

π.χ. συν + πολίτης = συμπολίτης

π.χ. συν + γένος = συγγενής

συν + τ, δ, θ = συν π.χ. συν + δεσμός = σύνδεσμος

συν + ζ = συζ- π.χ. συν + ζω = συζώ

συν + ξ = συξ- π.χ. συν + ξύλο = σύξυλο

συν + σκ = συσκ- π.χ. συν + σκέψη = σύσκεψη

συν + σπ = συσπ π.χ. συν + σπουδάζω = συσπουδάζω

συν + στ = συστ- π.χ. συν + στεγάζω = συστεγάζω

συν + ( ν, μ, λ, ρ, σ,) = συνν-

συλλ-

συμμ-

συρρ-

συσσ-

π.χ συν + νέφος = σύννεφο

συν + λόγος = σύλλογος

συν + μαθητής = συμμαθητής

συν + ρίζα = σύρριζα

συν + σώμα = σύσσωμος

Προσοχή: Οι λέξεις ομαλός, όνομα, όροφος, όλεθρος, ορυχείο, οδύνη αρχίζουν από ο- αλλά

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.7

Page 8: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

zeleni

ως δεύτερα συνθετικά αλλάζουν το ο- σε -ω-: επώνυμο, διώροφος, πανωλεθρία, αδαμαντωρυχείο, ανώδυνος.

Το επίθετο ο πολύς, η πολλή, το πολύ και το επίρρημα πολύ

• Το επίθετο ο πολύς, η πολλή, το πολύ συνοδεύει ουσιαστικά και κλίνεται και στα τρία γένη·π.χ.:

ο πολύς κόσμος, η πολλή βροχή, το πολύ διάβασμα

οι πολλοί άνθρωποι, οι πολλές γυναίκες, τα πολλά παιδιά.

• Στον ενικό αριθμό, το αρσενικό και το ουδέτερο γράφονται με υ και ένα λ, ενώ το θηλυκό με η και δύολ (λλ). • Στον πληθυντικό αριθμό και τα τρία γένη γράφονται με δύο λ (λλ).• Το αρσενικό και το ουδέτερο δεν έχουν γενική ενικού. Επίσης σε κανένα γένος δεν υπάρχεικλητική ενικού, ενώ η κλητική πληθυντικού δε χρησιμοποιείται συχνά. • Το επίθετο πολλή μπαίνει μόνο μπροστά από θηλυκό ουσιαστικό. Αντίθετα, μπροστά από

θηλυκό επίθετο μπαίνει το επίρρημα πολύ. • Το επίρρημα πολύ μπαίνει πριν από επίθετο ή επίρρημα, για να σχηματίσει τον υπερθετικό

βαθμό, ή συνοδεύει ρήμα. Ενώ το ουδέτερο του επιθέτου συνοδεύει ουσιαστικό

Ενικός αριθμός

Ονομ. ο πολύς η πολλή το πολύ

Γεν. του - της πολλής του -

Αιτ. τον πολύ την πολλή το πολύ

Κλητ. - - - - -

Πληθυντικός αριθμός

Ονομ. οι πολλοί οι πολλές τα πολλά

Γεν. των πολλών των πολλών των πολλών

Αιτ. τους πολλούς τις πολλές τα πολλά

Κλητ. - (πολλοί) - (πολλές) - (πολλά )

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.8

Page 9: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

eva-edu

Ο μαγικός κόσμος των βιβλίων

Σε δύο αδέρφια άρεσε πολύ να διαβάζουν βιβλία. Ό,τι ήθελαν να μάθουν για τον κόσμο το έψαχναν στα βιβλία

και διάβαζαν όλες τις σελίδες τους.

Βγάλε από την πρόταση το και και βάλε κόμμα (,)

Πήγα στη λαϊκή αγορά και αγόρασα ψάρια και καρότα και λάχανα και φρούτα.

……………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………….

Βγάλε από την πρόταση το κόμμα (,) και βάλε και

Το πρωί έφαγα ψωμί, βούτυρο, μαρμελάδα, αυγά.

……………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………….

Βιογραφικό σημείωμα λέγεται ένα κείμενο που μας μιλάει για έναν άνδρα ή μια γυναίκα και μας

λέει το όνομα και το επίθετό του, πότε και πού γεννήθηκε, που έζησε, τι δουλειά κάνει και τι έχει κάνει

στη ζωή του.

Βιογραφικό σημείωμα Οδυσσέα Ελύτη

Όνομα : Οδυσσέας επίθετο : Ελύτης πότε γεννήθηκε: το 1911

πού γεννήθηκε: στην Κρήτη τι δουλειά κάνει : είναι ποιητής ποίημα του: Άξιον Εστί

Μερικές φορές ενώνουμε τις προτάσεις με κόμμα (,) και όχι

με το και. Το σχήμα αυτό λέγεται ασύνδετο

Φράσεις που έχουν ρήμα λέγονται ρηματικές φράσεις

Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη

Φράσεις που έχουν ουσιαστικά λέγονται ονοματικές φράσεις

Παίξιμο μπάλας

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.9

Page 10: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

eva-edu

κάνε τις ονοματικές φράσεις ρηματικές

Πλύσιμο πιάτων = …………………………………….. γράψιμο άσκησης=…………………....

κάνε την ρηματική φράση ονοματική Σκουπίζω το πάτωμα= ……………………………………………………………..

Μου αρέσει η κρέπα. Αγαπώ την μερέντα (γιατί)

………………………………………………………………………………………………….

Πλένω τα πιάτα. Να μην κουράζεται η γιαγιά. (ώστε)

…………………………………………………………………………………………………...

Βιβλιοθήκες

Οι άνθρωποι που διαβάζουν βιβλία λέγονται αναγνώστες. Σε πολλές πόλεις υπάρχουν βιβλιοθήκες και

οι άνθρωποι μπορούνε να πάνε και να διαβάσουν εκεί βιβλία. Ακόμη μπορούν να δανειστούν βιβλία

δηλαδή να τα πάρουν για λίγο και να τα διαβάσουν στο σπίτι τους.

Ένα βιβλίο έχει

Τίτλο (όνομα) Το άγαλμα που κρύωνε

Συγγραφέα (ποιος το έγραψε) Μπουλώτης Χρήστος

Εκδότη (ποιος το πουλάει) Πατάκης

Εικονογράφος (ποιος ζωγράφισε τις εικόνες) Στεφανίδη Φωτεινή

Περίληψη (τι γράφει το βιβλίο με λίγα λόγια) Εκείνο τον Αύγουστο, η πανσέληνος ασήμωσε ένα παράξενο ταξίδι που

έμοιαζε πολύ με παραμύθι. Το ταξίδι αυτό ξεκινά από παλιά. Από τότε που το μικρό μαρμάρινο αγόρι, το άγαλμα, άφησε σαν προσφυγάκι την πατρίδα του

στη Μικρασία και στεγάστηκε στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας. Από τότε κρύωνε ολοένα, γιατί νοσταλγούσε αθεράπευτα την πατρίδα του στην

αντίπερα ακτή του Αιγαίου. Τα πράγματα θ' αλλάξουν όμως όταν θα βρει δυο φίλους καρδιάς, την κυρία Γαλάτεια, την καθαρίστρια του Μουσείου, και το

μικρό Λάμπη, το γιο του νυχτοφύλακα. Τα πράγματα θ' αλλάξουν μ' ένα παράξενο όνειρο. Απ' τ' όνειρο θα φτερουγίσει στο Μουσείο ένα μεγάλο γαλάζιο

πουλί που θα τους ταξιδέψει μια νύχτα με πανσέληνο στις χαμένες πατρίδες, στη Μικρασία.

Ένωσε τις προτάσεις με τη λέξη στην παρένθεση.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.10

Page 11: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

07/02/11

ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΕΞΑΡΤΗΜΕΝΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ:

Ανεξάρτητες ή κύριες λέγονται οι προτάσεις που εκφράζουν ένα

ολοκληρωμένο νόημα και μπορούν να σταθούν μόνες τους στο λόγο, χωρίς να

εξαρτώνται από άλλες προτάσεις.

π.χ. Ο Δημήτρης παίζει ποδόσφαιρο.

π.χ. Η Μαρίνα είναι γιατρός.

Εξαρτημένες ή δευτερεύουσες λέγονται οι προτάσεις που δεν εκφράζουν ένα

ολοκληρωμένο νόημα και γι’ αυτό δε μπορούν να σταθούν μόνες τους στο

λόγο. Οι προτάσεις αυτές χρησιμεύουν για να συμπληρώνουν μία άλλη

πρόταση.

π.χ. Ο Δημήτρης παίζει ποδόσφαιρο, όταν τελειώνει τα μαθήματά του.

π.χ. Η Μαρίνα είναι η γιατρός που μου έκανε την εγχείριση στη μύτη.

ΠΟΤΕ ΧΩΡΙΖΟΥΜΕ ΜΕ ΚΟΜΜΑ:

Χωρίζουμε με κόμμα τις εξαρτημένες προτάσεις από τις ανεξάρτητες όταν

το νόημά τους δεν είναι στενά δεμένο με το νόημα της ανεξάρτητης πρότασης.

Σ’ αυτή την περίπτωση συνήθως οι εξαρτημένες προτάσεις τοποθετούνται

πριν από τις ανεξάρτητες.

π.χ. Επειδή ήταν αδιάβαστος, δεν ήρθε στο σχολείο σήμερα.

Δε χωρίζουμε με κόμμα τις εξαρτημένες προτάσεις από τις ανεξάρτητες

όταν το νόημά τους είναι στενά δεμένο με το νόημα της ανεξάρτητης

πρότασης. Σ’ αυτή την περίπτωση συνήθως οι εξαρτημένες προτάσεις

τοποθετούνται μετά από τις ανεξάρτητες.

π.χ. Ήταν πολύ στενοχωρημένος γιατί έχασε το βιβλίο που του χάρισα.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.11

Page 12: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Σκάρπα Ηλέκτρα

Εξαρτημένες ή δευτερεύουσες προτάσεις είναι οι εξής:

βουλητικές προτάσεις: αρχίζουν με το σύνδεσμο να. π.χ. Θέλω να φύγω.

τελικές προτάσεις: αρχίζουν με τους συνδέσμους για να, να. π.χ. Ήρθε

για να φύγει.

συμπερασματικές ή αποτελεσματικές προτάσεις: αρχίζουν με τους

συνδέσμους ώστε, ώστε να. π.χ. Έφυγε καιρό πριν ώστε να μας ξεχάσει.

αιτιολογικές προτάσεις: αρχίζουν με τους συνδέσμους γιατί, επειδή,

καθώς, μια και. π.χ. Έφυγε γιατί είχε ένα επείγον ραντεβού.

υποθετικές προτάσεις: αρχίζουν με τους συνδέσμους εάν, αν. Αν φύγεις

τώρα, μην ξαναγυρίσεις.

ειδικές προτάσεις: αρχίζουν με τους συνδέσμους ότι, πως, που. Λένε ότι

έφυγε για πάντα από την Ελλάδα.

ενδοιαστικές προτάσεις: αρχίζουν με τους συνδέσμους μήπως, μη(ν). π.χ.

Φοβάμαι μήπως φύγει.

εναντιωματικές προτάσεις: αρχίζουν με τους συνδέσμους αν και,

μολονότι, παρόλο που. π.χ. Αν και έφυγε αργά, πρόλαβε το λεωφορείο.

χρονικές προτάσεις: αρχίζουν με τους συνδέσμους ενώ, καθώς, αφού,

πριν, μόλις, προτού, κ.α. π.χ. Όταν φύγεις, να κλειδώσεις την πόρτα.

πλάγιες ερωτηματικές προτάσεις: αρχίζουν με τους συνδέσμους αν,

μήπως ή με ερωτηματικές αντωνυμίες (ποιος, πόσος κ.α.) και με

ερωτηματικά επιρρήματα (πώς, πού κ.α.). π.χ. Με ρώτησε αν θα φύγεις τώρα.

Με ρώτησε πώς θα φύγεις.

αναφορικές προτάσεις: αρχίζουν με αναφορικές αντωνυμίες (που, όποιος,

οποίος, όσος κ.α.) και με αναφορικά επιρρήματα (όπου, όπως, όσο κ.α.). π.χ.

Έφυγε από τη δουλειά ο Κώστας, ο οποίος καθόταν στο διπλανό γραφείο.

Φύγε όπου θες.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.12

Page 13: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Χρυσούλα Παγκάλου

ΕΞΑΡΤΗΜΕΝΕΣ (ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΕΣ) ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Οι εξαρτημένες προτάσεις χωρίζονται σε διάφορα είδη και παίρνουν το όνομά τους

ανάλογα με το σύνδεσμο που τους ενώνει με την κύρια πρόταση στην αρχή ή το τέλος

μιας περιόδου:

Αιτιολογικές: οι προτάσεις που αρχίζουν με τους αιτιολογικούς συνδέσμους

(επειδή, γιατί, καθώς, αφού κλπ.).

π.χ. Άργησε να έρθει, γιατί είχαν απεργία τα μέσα μαζικής μεταφοράς.

Αναφορικές: οι προτάσεις που αρχίζουν με αναφορικές αντωνυμίες (που, ο

οποίος-α-ο, όσος-η-ο κλπ. ), αναφορικά επιρρήματα (όπου, όπως κλπ.).

π.χ. Θα πάρουμε το μετρό, το οποίο πηγαίνει πολύ πιο γρήγορα.

Αποτελεσματικές ή συμπερασματικές: οι προτάσεις που αρχίζουν με

αποτελεσματικούς ή συμπερασματικούς συνδέσμους (ώστε (να), επομένως,

άρα, που (όταν σημαίνει ώστε) κλπ.).

π.χ. Γράφετε γρήγορα, ώστε να τελειώσετε στην ώρα σας. Έτρεχε τόσο

γρήγορα που τερμάτισε πρώτος.

Βουλητικές: οι προτάσεις που αρχίζουν με το βουλητικό μόριο να που δείχνει

επιθυμία, θέληση κλπ.

π.χ. Επιθυμώ πολύ να πετύχω στους αγώνες αυτούς.

Ειδικές: οι προτάσεις που αρχίζουν με τους ειδικούς συνδέσμους (ότι, που,

πως) και κάποιες φορές με το μόριο να.

π.χ. Η δασκάλα μάς είπε ότι θα επισκεφθούμε το Μουσείο της Ακρόπολης.

Εναντιωματικές: οι προτάσεις που αρχίζουν με τους αντιθετικούς συνδέσμους

(μολονότι, αν και, παρόλο που, αλλά, ωστόσο κλπ.)

π.χ. Αν και ο καιρός ήταν βροχερός, η προγραμματισμένη επίσκεψη

πραγματοποιήθηκε κανονικά.

Ενδοιαστικές ή διστακτικές: οι προτάσεις που αρχίζουν με τους διστακτικούς

(ενδοιαστικούς) συνδέσμους (μη (ν), μήπως).

π.χ. Έχω αγωνία μήπως δεν περάσει στις εξετάσεις.

Πλάγιες ερωτηματικές: οι προτάσεις που αρχίζουν με το αν ή μήπως κλπ. και

αναφέρονται στον πλάγιο λόγο ή με τα πού και πώς.

π.χ. Η μητέρα μου με ρώτησε αν θα γράψουμε τεστ στα Μαθηματικά. Ο

δάσκαλος ρώτησε τα παιδιά πώς πέρασαν στις διακοπές των Χριστουγέννων.

Τελικές: οι προτάσεις που αρχίζουν με τους τελικούς συνδέσμους (να, για να).

π.χ. Σε παρακαλώ, φώναζε πιο δυνατά να ακούγεσαι! Ήθελα να πετύχω, για να

έπαιρνα το μετάλλιο.

Υποθετικές: οι προτάσεις που αρχίζουν με τους υποθετικούς συνδέσμους

(αν, άμα, σαν).

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.13

Page 14: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Χρυσούλα Παγκάλου

π.χ. Αν κάνει καλό καιρό, θα επισκεφθούμε την Πάρνηθα.

Χρονικές: οι προτάσεις που αρχίζουν με τους χρονικούς συνδέσμους (όταν,

αφού, προτού, κλπ.)

π.χ. Όταν γυρίσεις από το ταξίδι, θα κουβεντιάσουμε για το θέμα που σε

απασχολεί.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Σε πολλές περιπτώσεις οι εξαρτημένες (δευτερεύουσες)

προτάσεις, όπως οι χρονικές, υποθετικές, αιτιολογικές κλπ. χωρίζονται από

τις κύριες με κόμμα (,) και ειδικά όταν το νόημά τους δεν είναι άμεσα

εξαρτημένο από την ανεξάρτητη (κύρια) πρόταση.

π.χ. Όταν τελειώσεις τα μαθήματά σου, θα πας για ποδόσφαιρο. (με κόμμα)

Είμαι χαρούμενη όταν σκέφτομαι πως σε λίγο έρχονται οι απόκριες. (χωρίς

κόμμα).

ΕΠΙΣΗΣ ΘΥΜΑΜΑΙ ΓΙΑ ΤΟ ΚΟΜΜΑ: Εκτός από τις εξαρτημένες

προτάσεις (αιτιολογικές, αποτελεσματικές ή συμπερασματικές, εναντιωματικές,

τελικές, υποθετικές και χρονικές), κόμμα βάζουμε στο ασύνδετο σχήμα (Όταν

τα έπαιρνε ύπνος, τα παραμύθια, οι θρύλοι, οι τόποι, οι συγγραφείς, οι ήρωες

μπερδεύονταν στα όνειρά τους), στην κλητική προσφώνηση (Μάγκυ, έλα εδώ,

σε παρακαλώ!) και σε παράθεση (Ο Τάκης, ο εξάδελφός μου, πέρασε στο

Πανεπιστήμιο) κι επεξήγηση (Η Άλκη Ζέη, η συγγραφέας του βιβλίου «Η μωβ

ομπρέλα», γεννήθηκε στην Αθήνα).

Επίσης, κόμμα βάζουμε σε προτάσεις που αρχίζουν με ένα βεβαιωτικό

επίρρημα (βέβαια, ναι, σωστά κλπ.) π.χ. Βέβαια, θα ξεκινήσουμε πολύ νωρίς

αύριο! Ναι, γράψατε πολύ καλά στη Γλώσσα.

Δε βάζουμε κόμμα στις εξαρτημένες προτάσεις (βουλητικές, ειδικές,

ενδοιαστικές και πλάγιες ερωτηματικές και μερικές φορές στις τελικές), όταν

είναι οι ίδιες υποκείμενα, αντικείμενα κλπ. μιας κύριας πρότασης.

π.χ. Φοβάται ότι δε θα γράψει καλά. (ειδική πρόταση: αντικείμενο του

ρήματος). Επιθυμεί να φύγει μακριά. (βουλητική πρόταση: αντικείμενο του

ρήματος).

Δε βάζουμε κόμμα και στις προτάσεις που χωρίζονται με τους συμπλεκτικούς

συνδέσμους (και, ούτε κλπ.) και τους διαχωριστικούς συνδέσμους (είτε, ή

κλπ.) π.χ. Θα φύγεις ή θα μείνεις; Σήμερα, θα φάμε και κοτόπουλο και

γαλοπούλα.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.14

Page 15: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Σκάρπα Ηλέκτρα

Το επίθετο ο πολύς, η πολλή, το πολύ:

Αρσενικό Θηλυκό Ουδέτερο

Ενικός αριθμός

ο πολύς η πολλή το πολύ

του - της πολλής του -

τον πολύ την πολλή το πολύ

- - - - - -

Πληθυντικός αριθμός

οι πολλοί οι πολλές τα πολλά

των πολλών των πολλών των πολλών

τους πολλούς τις πολλές τα πολλά

- (πολλοί) - (πολλές) - (πολλά)

Το επίθετο ο πολύς, η πολλή, το πολύ συνοδεύει ουσιαστικά.

Στον ενικό αριθμό, το αρσενικό και το ουδέτερο γράφονται με υ και ένα λ,

ενώ το θηλυκό με η και δύο λ (λλ).

Στον πληθυντικό αριθμό, και το αρσενικό και το θηλυκό και το ουδέτερο

γράφονται με δύο λ (λλ).

Το αρσενικό και το ουδέτερο δεν έχουν γενική ενικού.

Στον ενικό αριθμό δεν υπάρχει κλητική, ενώ στον πληθυντικό αριθμό η

κλητική δε χρησιμοποιείται συχνά.

Το επίρρημα πολύ:

Το επίρρημα πολύ δεν κλίνεται και συνοδεύει επίθετα, ρήματα, μετοχές και

άλλα επιρρήματα.

π.χ. Είσαι πολύ όμορφη με αυτά τα ρούχα. (επίθετο)

π.χ. Μη μιλάς πολύ, φάε το φαγητό σου. (ρήμα)

π.χ. Είμαι πολύ κουρασμένος από τη δουλειά σήμερα. (μετοχή)

π.χ. Ήρθε πολύ νωρίς και δεν πρόλαβα να ετοιμαστώ. (επίρρημα)

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.15

Page 16: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Ενότητα 9η

Σύνδεση προτάσεων

07.02.2012

Μαρία Ίσσαρη

ΟΝΟΜΑ:……………………………………………………………………………………………………………………

Μια πρόταση που έχει ολοκληρωμένο νόημα και μπορεί να σταθεί μόνη της

στο λόγο λέγεται ανεξάρτητη ή κύρια πρόταση.

π.χ. Η Άλκη Ζέη γεννήθηκε στην Αθήνα.

Μια πρόταση που δεν μπορεί να σταθεί μόνη της στο λόγο λέγεται

εξαρτημένη ή δευτερεύουσα πρόταση.

π.χ. Ο κύριος Βρασίδας παραπονιόταν ότι ο άστατος καιρός του χάλασε τις

διακοπές.

Οι παρατακτικοί σύνδεσμοι (και,κι,ή,είτε,ούτε,αλλά,μα,όμως)

χρησιμοποιούνται για να συνδέσουν κύριες προτάσεις μεταξύ τους ή

εξαρτημένες προτάσεις μεταξύ τους. Τότε, έχουμε παρατακτική σύνδεση,

δηλαδή τοποθετούμε (παρατάσσουμε) όμοιες προτάσεις τη μια δίπλα στην

άλλη χωρίς να εξαρτώνται η μία από την άλλη.

π.χ. Ο Ορέστης στεκόταν πολλή ώρα και χάζευε τις βιτρίνες.

Άρχισε τότε να αναρωτιέται αν θα έπρεπε να φύγει ή να συνεχίσει το ψάξιμο.

Οι υπόλοιποι σύνδεσμοι (ειδικοί, ερωτηματικοί, χρονικοί, αιτιολογικοί,

αποτελεσματικοί, διστακτικοί, υποθετικοί και εναντιωματικοί) (σελ 171 στη

γραμματική) χρησιμοποιούνται για να συνδέσουν μια εξαρτημένη με μια κύρια

πρόταση. Τότε, έχουμε υποτακτική σύνδεση, δηλαδή εξαρτούμε

(υποτάσσουμε) μια δευτερεύουσα πρόταση από μια κύρια.

π.χ. Ο δάσκαλος είπε ότι θα ξεκινήσουν οι σχολικοί αγώνες στίβου.

Όλοι οι μαθητές ήθελαν να πάρουν μέρος, γιατί αγαπούσαν τον αθλητισμό.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.16

Page 17: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Ενότητα 9η

Σύνδεση προτάσεων

07.02.2012

Μαρία Ίσσαρη

Ασκήσεις

1) Να αναγνωρίσεις τις κύριες ή ανεξάρτητες και τις δευτερεύουσες ή

εξαρτημένες προτάσεις:

Καθώς γυρνούσα στο σπίτι μου, άκουσα γατάκια να νιαουρίζουν.

Επειδή δεν άντεχα τα νιαουρίσματά τους, αποφάσισα να ψάξω.

Μπήκα στο παλιό σπίτι. Επειδή δεν έβλεπα τίποτα μέσα στο σκοτάδι,

φοβήθηκα πολύ.

Έτρεξα γρήγορα στο σπίτι μου και πήρα ένα φακό.

Σκέφτηκα να φύγω, γιατί τα γατάκια είχαν κρυφτεί.

2) Να βάλεις κόμμα, όπου χρειάζεται:

Δεν είμαι τόσο ευκολόπιστος ώστε να πιστεύω ό,τι μου λένε οι άλλοι.

Αν έρθει κανείς να σε ρωτήσει πού πήγα μην του πεις τίποτα.

Αν και τον γνώριζε καλά δεν τον χαιρετούσε ποτέ όταν τον συναντούσε.

Ο μικρός Αντώνης διάβασε πολύ αλλά δεν έγραψε καλά στο διαγώνισμα.

Το ταξί είπε ότι θα έρθει στην ώρα του.

Αν έχεις χρόνο και θέλεις τηλεφώνησέ μου.

Πήγα στο σημερινό συμβούλιο μολονότι δεν το ήθελα καθόλου.

Ο κύριος Αλεξίου φώναζε επειδή νόμιζε ότι τον αδικούσαν.

Η Άννα ήρθε μόνη της αφού η αδερφή της ήταν άρρωστη.

Φαίνεται πως θα τα βρουν τελικά.

Ο Τάσος δε μιλάει πολύ επειδή ντρέπεται.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.17

Page 18: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Βιογραφικό σημείωμα

Τι Είναι το βιογραφικό σημείωμα;

Είναι μια σύντομη γραπτή παρουσίαση της προσωπικότητας και της ζωής ενός

ατόμου. Περιέχει στοιχεία ταυτότητας, μόρφωσης, ικανοτήτων, ενδια-

φερόντων, καθώς και πληροφορίες για το πώς μπορεί κάποιος να επικοινω-

νήσει μαζί του. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι ένα βιογραφικό σημείωμα είναι

μια «περίληψη ζωής».

Γιατί γράφει κάποιος ένα βιογραφικό σημείωμα;

Ένα βιογραφικό σημείωμα το γράφει κάποιος όταν:

α) θέλει να βρει μια θέση εργασίας

β) επιθυμεί να γίνει δεκτός σε μια σχολή για σπουδές

γ) επιθυμεί να γίνει γνωστός στο πλατύ κοινό

Ποια μορφή μπορεί να έχει ένα βιογραφικό σημείωμα;

α) να είναι γραμμένο με ρηματικές φράσεις σε συνεχές κείμενο και

σε χρονολογική σειρά (Γεννήθηκα στη θεσσαλονίκη το 1960……)

β) να είναι γραμμένο με ονοματικές φράσεις κατά θέματα, π.χ. Γέννηση

-Σπουδές - Έργα κτλ.( Ονοματεπώνυμο:……… -Γέννηση :Θεσσαλονίκη 1960

–Επάγγελμα : – Σπουδές : …….)

Τι μπορεί να περιέχει ένα βιογραφικό σημείωμα;

α)ατομικά στοιχεία : ονοματεπώνυμο, ηλικία, οικογενειακή κατάσταση,

επάγγελμα

β) στοιχεία επικοινωνίας : ταχυδρομική διεύθυνση, αριθμός τηλεφώνου,

ηλεκτρονική διεύθυνση

γ)εκπαίδευση: τίτλοι και διάρκεια σπουδών, βαθμοί, ημερομηνίες

αποφοίτησης, επιμόρφωση, ξένες γλώσσες, γνώσεις ηλεκτρονικού υπολογιστή

δ) επαγγελματική εμπειρία : είδος εργασίας, διάρκεια

απασχόλησης, παραγωγή έργου

ε) τιμητικές διακρίσεις: απονομή βραβείων, τίτλων

στ) άλλα σημαντικά στοιχεία προσωπικής και κοινωνικής ζωής :

ενδιαφέροντα, συμμετοχή σε δραστηριότητες

elena

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.18

Page 19: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

ΒΑΣΙΚΟ ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ ΣΤΗΝ

ΕΝΟΤΗΤΑ 9:

«ΒΙΒΛΙΑ-ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΕΣ»

Ο ΜΑΓΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ ΤΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ

υδρόγειος σφαίρα, ωκεανός, κάμαρα, σήμα-σημαδεύω,

έκπληξη, έθνος- εθνικός-ή-ό

ΠΟΙΟΙ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ;

διηγούμαι-διηγήθηκα, διήγημα, επιστρέφω, κινηματογράφος,

σπουδάζω

ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΕΣ

κομματιάζω-κομμάτι, εγκυκλοπαίδεια-εγκυκλοπαιδικός-ή-ό,

τυχαίνω- τύχη, αντικείμενο, οπτικοακουστικός-ή-ό

ΣΚΥΤΑΛΟΔΡΟΜΙΕΣ ΑΝΑΓΝΩΣΗΣ 2001-2002

μοναστήρι, σκηνή, αγρότης, βαριέμαι-βαρέθηκα, γεγονός,

παρακολουθώ- παρακολούθησα

ΕΝΑ ΠΑΙΔΙ ΜΕΤΡΑΕΙ Τ’ ΑΣΤΡΑ (ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ) (Τετράδιο Εργασιών)

μελετώ-μελέτη, ώστε, φέγγω-φεγγοβολώ, παντογνώστης,

συλλυπητήρια, συγγνώμη ΤΟ ΚΑΠΛΑΝΙ ΤΗΣ ΒΙΤΡΙΝΑΣ/ΤΟ ΣΕΝΤΟΥΚΙ ΜΕ ΤΙΣ 5 ΚΛΕΙΔΑΡΙΕΣ (ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ), (Τετράδιο Εργασιών)

τριγυρίζω-τριγύρισα, περιπέτεια, δράμα, θάνατος-θανάσιμος,

εκκεντρικός-ή-ό, διαδίκτυο Η ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΜΑΣ (ΑΝΘΟΛΟΓΙΟ σελ.120)

αυγή, αναποφάσιστος-η-ο, αναπάντεχος-η-ο, βρόμικος,

παρατώ – παρατημένος-η-ο ΓΓ ρρ αα μμ μμ αα ττ ιι κκ ήή :: ΟΟ νν οο μμ αα ττ ιι κκ έέ ςς κκ αα ιι ρρ ηη μμ αα ττ ιι κκ έέ ςς φφ ρρ άά σσ εε ιι ςς ,, ππ αα ρρ άά ττ αα ξξ ηη --

υυ ππ όό ττ αα ξξ ηη ,, αα σσ ύύ νν δδ εε ττ οο σσ χχ ήή μμ αα ,, σσ ύύ νν θθ εε σσ ηη μμ εε λλ όό γγ ιι εε ςς ππ ρρ οο θθ έέ σσ εε ιι ςς

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.19

Xristos
Πλαίσιο κειμένου
ΕΙΡΗΝΗ ΞΑΓΟΡΑΡΗ
Page 20: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.20

Page 21: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Ενότητα 9η: Βιβλία-βιβλιοθήκες

Ο εκπαιδευτικός: Τουλιόπουλος Φώτης

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.21

Page 22: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Στόχοι ενότητας

Διαβάζουμε βιογραφικά σημειώματα συγγραφέων

Παίρνουμε πληροφορίες από βιβλιοπαρουσιάσεις

Περιγράφουμε πώς λειτουργούν οι βιβλιοθήκες

Αναγνωρίζουμε τις ονοματικές και τις ρηματικές φράσεις

Ξεχωρίζουμε διάφορους τρόπους σύνδεσης των προτάσεων

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.22

Page 23: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Ο μαγικός κόσμος των βιβλίων

Τα βιβλία μεγαλώνουν τα παιδιά. Ανοίγουν το δρόμο της φαντασίας, αναπτύσσουν και ωριμάζουν τη σκέψη, ενώ ανοίγουν ένα παράθυρο στον κόσμο και μας ταξιδεύουν σε κόσμους μαγικούς.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.23

Page 24: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Σύνδεση προτάσεων Στην ίδια πρόταση πολλές φορές υπάρχουν ίδιοι όροι (ουσιαστικά, επίθετα, ρήματα, …) που να είναι μεταξύ τους ασύνδετοι (δεν συνδέονται με κάποιο σύνδεσμο). Αυτοί οι όροι χωρίζονται μεταξύ τους με κόμμα. Αυτό είναι το ασύνδετο σχήμα. Π.χ. Ο Γιώργος ασχολείται το απόγευμα με κολύμβηση, τένις, βόλεϊ, μπάσκετ. Μπορούμε αν θέλουμε να βάλουμε αντί για κόμμα το σύνδεσμο και. Π.χ. Ο Γιώργος ασχολείται το απόγευμα και με κολύμβηση και τένις και βόλεϊ και μπάσκετ. Τότε έχουμε σχήμα πολυσύνδετο. Μπορούμε επίσης να αντικαταστήσουμε μόνο το τελευταίο κόμμα με το και. Π.χ. Ο Γιώργος ασχολείται το απόγευμα με κολύμβηση, τένις, βόλεϊ και μπάσκετ. (παρότι έχουμε ένα και στο τέλος της πρότασης, το σχήμα παραμένει ασύνδετο)

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.24

Page 25: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Ποιοι είναι οι συγγραφείς;

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.25

Page 26: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Ονοματική ρηματική φράση Ρηματική ονομάζεται μια φράση όταν περιέχει ρήμα. Π.χ. Πλημμύρησε η πόλη Ονοματική ονομάζεται η φράση που δεν περιέχει ρήμα (αποτελείται από λέξεις που είναι ονόματα, συνήθως ουσιαστικά) Π.χ. Πλημμύρα στην πόλη. Οι ονοματικές φράσεις χρησιμοποιούνται σε τίτλους: κεφαλαίων, βιβλίων, εφημερίδων, διαφημιστικών κειμένων Για να μετατρέψουμε μια ονοματική φράση σε ρηματική μετατρέπουμε ένα ουσιαστικό σε ρήμα και αντίστροφα.

Ονοματική φράση Ρηματική φράση

Πλημμύρα στην πόλη. Πλημμύρισε η πόλη.

Κατεδαφίστηκε κτίριο Κατεδάφιση κτιρίου.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.26

Page 27: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Κύριες προτάσεις Κύριες ή ανεξάρτητες λέγονται οι προτάσεις που έχουν ολοκληρωμένο νόημα και μπορούν να σταθούν μόνες τους στο λόγο. Π.χ. Ο Γιώργος είναι μαθητής. Ποιος είδε την Ειρήνη;

Οι κύριες προτάσεις μπορεί να είναι και ερωτηματικές. Θέλετε να παίξουμε; Ποιος θέλει .φαγητό;

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.27

Page 28: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Εξαρτημένες προτάσεις Εξαρτημένες ή δευτερεύουσες λέγονται οι προτάσεις που αποκτούν νόημα μόνο σε σχέση με μια άλλη πρόταση και δε στέκονται μόνες τους στο λόγο. Π.χ. Όταν φτάσαμε στο σπίτι, (εξαρτημένη) τρέξαμε αμέσως στα δωμάτιά μας. (ανεξάρτητη) Ο Γιώργος είπε ότι θα πάει στο σχολείο το απόγευμα. Οι εξαρτημένες προτάσεις συμπληρώνουν τις κύριες και λειτουργούν ως όροι τους (υποκείμενο, αντικείμενο) ή μας δίνουν μια πληροφορία για την κύρια πρόταση. Οι εξαρτημένες προτάσεις εισάγονται με συνδέσμους. Οι σύνδεσμοι μας δείχνουν και τι είδους είναι οι εξαρτημένες προτάσεις.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.28

Page 29: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Κύριες και εξαρτημένες προτάσεις

Χωρίζουμε τις εξαρτημένες με κόμμα από τις κύριες όταν το νόημά τους δεν είναι στενά συνδεδεμένο. Π.χ. Θα σταματήσουμε το παιχνίδι, γιατί νύχτωσε. Δεν τις χωρίζουμε όταν το νόημά τους είναι στενά συνδεδεμένο. Π.χ. Ήταν λυπημένη που δεν έγραψε καλά στο τεστ.

Τα είδη των εξαρτημένων προτάσεων:

Αιτιολογικές: εισάγονται με: επειδή, γιατί, διότι, … Χρονικές: εισάγονται με: αφού, όταν, ενώ, …

Υποθετικές: εισάγονται με: αν, άμα, είτε…είτε, … Εναντιωματικές: εισάγονται με: αν και, μολονότι, … Αναφορικές: εισάγονται με: που, ο οποίος, όσος, …

Ειδικές: εισάγονται με: ότι, πως, που, … Αποτελεσματικές: εισάγονται με: ώστε, που

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.29

Page 30: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Βιβλιοθήκες

Πατήστε στην εικόνα για να μεταφερθείτε στην κρατική βιβλιοθήκη της Ρόδου, που βρίσκεται στη μεσαιωνική πόλη:

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.30

Page 31: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Το επίθετο πολύς, πολλή, πολύ Το επίθετο πολύς συνοδεύει ουσιαστικά και κλίνεται και στα τρία γένη: Αρσενικό Θηλυκό Ουδέτερο

Ενικός αριθμός

Ονομ. ο πολύς η πολλή το πολύ

Γεν. της πολλής

Αιτ. τον πολύ την πολλή το πολύ

Πληθυντικός αριθμός

Ονομ. οι πολλοί οι πολλές τα πολλά

Γεν. των πολλών των πολλών των πολλών

Αιτ. τους πολλούς τις πολλές τα πολλά

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.31

Page 32: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Το επίρρημα πολύ Το επίρρημα πολύ δεν κλίνεται και συνοδεύει ρήματα, επίθετα ή μετοχές και επιρρήματα. Π.χ. Χιόνισε πολύ. Τρέχει πολύ γρήγορα. Είναι πολύ καλός μαθητής. Είναι πολύ χαρούμενη. Προσοχή: Θέλω πολλή ζάχαρη. (επίθετο, συνοδεύει ουσιαστικό) Θέλω πολύ λίγη ζάχαρη. (επίρρημα, συνοδεύει επίθετο: το λίγη)

Ορθογραφία του πολύ. Πολλές φορές μπορεί να μπερδέψουμε το επίρρημα πολύ με το επίθετο πολύ. Ειδικότερα δυσκολευόμαστε να αποφασίσουμε αν χρειάζεται ένα ή δύο λάμδα, όπως και αν τελειώνει

σε –υ, -η ή –οι. Το επίρρημα πολύ γράφεται πάντα με ένα λάμδα.

Το επίθετο πολύς γράφεται με ένα λάμδα μόνο στο αρσενικό και ουδέτερο του ενικού αριθμού. Σε όλες τις άλλες περιπτώσεις βάζουμε δύο λάμδα, ενώ ακολουθούμε τους

κανόνες των επιθέτων όσο αφορά τις καταλήξεις (-η στο θηλυκό και –οι στον πληθυντικό)

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.32

Page 33: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Σύνθετες λέξεις με το συν Όταν συνδυάζουμε μια λέξη με μια άλλη για να φτιάξουμε μια καινούρια, τότε έχουμε σύνθεση. Το συν είναι μια πρόθεση. Όταν το συν είναι πρώτο συνθετικό, το ν μετατρέπεται σε άλλα γράμματα, ανάλογα με το αρχικό γράμμα του δεύτερου συνθετικού. Το ν αλλάζει πριν τα ν, μ, λ, ρ, σ και γ. Παραμένει το ίδιο με τα υπόλοιπα γράμματα. ν+ν=νν π.χ. συν + νέφος = σύννεφο ν+μ=μμ π.χ. συν + μαθητής = συμμαθητής ν+λ=λλ π.χ. συν + λόγος = σύλλογος ν+ρ=ρρ π.χ. συν + ροή = συρροή ν+σ=σσ π.χ. συν + σωρεύω = συσσωρεύω ν+γ=γγ π.χ. συν + γνώμη = συγγνώμη

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.33

Page 34: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Το επίρρημα πολύ και το επίθετο πολύς- πολλή - πολύ

Επιμέλεια παρουσίασης:

Παλιάτσου Ουρανία 1Ο Γυμνάσιο Φιλιππιάδας

1 Ο.Π

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.34

Page 35: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

2 Ο.Π

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.35

Page 36: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

3 Ο.Π

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.36

Page 37: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Το επίρρημα πολύ δεν κλίνεται και συνοδεύει ρήματα, επιρρήματα, επίθετα ή μετοχές: π.χ. Έβρεξε πολύ, έτρεξε πολύ γρήγορα, είναι πολύ καλός μαθητής, ήταν πολύ ευτυχισμένος κλπ.

4 Ο.Π

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.37

Παρουσιαστής
Σημειώσεις παρουσίασης
Το επίρρημα πολύ δεν κλίνεται και συνοδεύει ρήματα, επιρρήματα, επίθετα ή μετοχές: �π.χ. Έβρεξε πολύ, έτρεξε πολύ γρήγορα, είναι πολύ καλός μαθητής, ήταν πολύ ευτυχισμένος κλπ.
Page 38: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Θυμήσου!

Το επίθετο πολύς - πολλή - πολύ συνοδεύει ουσιαστικά και κλίνεται και στα τρία γένη:

π.χ. έπεσε πολλή βροχή, έφαγε πολύ φαγητό κλπ.

Το επίρρημα πολύ δεν κλίνεται και συνοδεύει

ρήματα, επιρρήματα, επίθετα ή μετοχές: π.χ. Έβρεξε πολύ, έτρεξε πολύ γρήγορα, είναι πολύ καλός μαθητής, ήταν πολύ ευτυχισμένος

κλπ.

5 Ο.Π

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.38

Παρουσιαστής
Σημειώσεις παρουσίασης
Θυμήσου! Το επίθετο πολύς - πολλή - πολύ συνοδεύει ουσιαστικά και κλίνεται και στα τρία γένη: �π.χ. έπεσε πολλή βροχή, έφαγε πολύ φαγητό κλπ.��Το επίρρημα πολύ δεν κλίνεται και συνοδεύει ρήματα, επιρρήματα, επίθετα ή μετοχές: �π.χ. Έβρεξε πολύ, έτρεξε πολύ γρήγορα, είναι πολύ καλός μαθητής, ήταν πολύ ευτυχισμένος κλπ.
Page 39: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

6 Ο.Π

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.39

Παρουσιαστής
Σημειώσεις παρουσίασης
ΑΣΚΗΣΕΙΣ
Page 40: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Χθες έβρεξε πολύ. Η βροχή ήταν πολύ δυνατή.

Πολλοί άνθρωποι άρχισαν να τρέχουν για να προφυλαχθούν.

Αρκετά μαγαζιά πλημμύρισαν και οι μαγαζάτορες έδειχναν πολύ απελπισμένοι.

Καιρό είχαν να δουν να πέφτει τόση πολλή βροχή.

7 Ο.Π

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.40

Παρουσιαστής
Σημειώσεις παρουσίασης
Χθες έβρεξε πολύ. Η βροχή ήταν πολύ δυνατή. Πολλοί άνθρωποι άρχισαν να τρέχουν για να προφυλαχθούν. Αρκετά μαγαζιά πλημμύρισαν και οι μαγαζάτορες έδειχναν πολύ απελπισμένοι. Καιρό είχαν να δουν να πέφτει τόση πολλή βροχή.
Page 41: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Στο ψηλό ράφι μιας πολλή μεγάλης βιβλιοθήκης, ο Ιγνάτιος, ένας πολλή πεινασμένος ποντικός έφαγε, λένε, μια γάτα! Μαζεύτηκε πολλής κόσμος, ήρθαν δημοσιογράφοι, πολύ ποντικοί μιλούσαν γι' αυτόν κι ένας πολλή σοφός ποντικός είπε: - Προτείνω να κρεμάσουμε τη φωτογραφία του. Οι γάτες θα τον βλέπουν και θα εξαφανίζονται. - Πολλή έξυπνη ιδέα! Θα έχει πολλή μεγάλη επιτυχία!

Ορισμένες λέξεις είναι γραμμένες λάθος. Κάνε κλικ πάνω στις λέξεις που έχουν λάθη για να διορθωθούν. Συνολικά υπάρχουν 7 λάθη στο κείμενο

8 Ο.Π

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.41

Παρουσιαστής
Σημειώσεις παρουσίασης
Στο ψηλό ράφι μιας πολλή μεγάλης βιβλιοθήκης, ο Ιγνάτιος, ένας πολλή πεινασμένος ποντικός έφαγε, λένε, μια γάτα! Μαζεύτηκε πολλής κόσμος, ήρθαν δημοσιογράφοι, πολύ ποντικοί μιλούσαν γι' αυτόν κι ένας πολλή σοφός ποντικός είπε:�- Προτείνω να κρεμάσουμε τη φωτογραφία του. Οι γάτες θα τον βλέπουν και θα εξαφανίζονται.�- Πολλή έξυπνη ιδέα! Θα έχει πολλή μεγάλη επιτυχία!
Page 42: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

9 Ο.Π

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.42

Παρουσιαστής
Σημειώσεις παρουσίασης
Κάνε κλικ στο βελάκι που υπάρχει δίπλα στα κενά.�Έπειτα κάνε κλικ στη σωστή λέξη.� α. Σήμερα κάνει κρύο.�β. Βιάζομαι! Θα κάτσω για λίγη ώρα.�γ. Θέλεις να σε βοηθήσω; ευχαρίστως!�δ. Το δώρο σου με συγκίνησε! Ευχαριστώ !�ε. Μαζεύτηκαν άνθρωποι στην πλατεία.�στ. Ο καφές είχε ζάχαρη.
Page 43: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

ΠΗΓΕΣ: http://11dim-evosm.thess.sch.gr/html/online/glossa/orthpoly/index.htm

10 Ο.Π

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.43

Page 44: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Γ.Φ. Γιάννης Φερεντίνος Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.44

Page 45: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Οι προτάσεις, κύριες ή δευτερεύουσες, συνδέονται μεταξύ τους με:

Παρατακτική σύνταξη Υποτακτική σύνταξη Ασύνδετο σχήμα

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.45

Page 46: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Δύο όμοιες προτάσεις, ανεξάρτητες ή εξαρτημένες, «παρατάσσονται»,

δηλαδή βρίσκονται η μία δίπλα στην άλλη και συνδέονται μεταξύ τους με παρατακτικούς συνδέσμους (συμπλεκτικούς, διαχωριστικούς, αντιθετικούς)

π.χ. Η Ελένη τρώει και πίνει. Θέλω ησυχία όταν γράφω ή διαβάζω.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.46

Page 47: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Υποτακτική λέγεται η σύνταξη στην οποία οι κύριες (ανεξάρτητες) προτάσεις συνδέονται με δευτερεύουσες (εξαρτημένες) προτάσεις, που συμπληρώνουν το περιεχόμενό τους.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.47

Page 48: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Η σύνδεση αυτή γίνεται με τους υποτακτικούς συνδέσμους

(αποτελεσματικοί, επεξηγηματικός, ειδικοί, χρονικοί, αιτιολογικοί, υποθετικοί, τελικοί, διστακτικοί, συγκριτικός)

π.χ. Έμαθα ότι αρίστευσες. Θα επικοινωνήσει μαζί σου μόλις επιστρέψει.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.48

Page 49: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Οι εξαρτημένες προτάσεις παίρνουν την ονομασία τους από το είδος του συνδέσμου με τον οποίο εισάγονται.

(αιτιολογικές, τελικές, αποτελεσματικές, υποθετικές, χρονικές, εναντιωματικές – παραχωρητικές, ειδικές κ.ά.)

π.χ. Γνωρίζω ότι εργάζεσαι σκληρά. (ειδική) Ανησύχησα επειδή άργησες. (αιτιολογική) Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.49

Page 50: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Όμοιες προτάσεις μπαίνουν η μια δίπλα στην άλλη χωρίς σύνδεσμο, μόνο με κόμματα.

π.χ. Ο ουρανός μαύρισε, ο άνεμος λυσσομανούσε, η βροχή έπεφτε ακατάπαυστα.

Γιάννης Φερεντίνος Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.50

Page 51: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Σύνθεση λέξεων με στοιχεία και προθέσεις από τα αρχαία ελληνικά

Γιάννης Φερεντίνος Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.51

Page 52: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Σύνθετες λέξεις από τα αρχαία ελληνικά

• Στα αρχαία ελληνικά η χρήση ενός στοιχείου ή μιας πρόθεσης, μπροστά από μια λέξη έδινε ξεχωριστή έννοια στη νέα σύνθετη λέξη.

Πχ εις (μέσα σε) + βάλλω = εισβάλλω (εφορμώ,

μπαίνω με ορμή) κατά (προς τα κάτω) + βάλλω = καταβάλλω

(εξαντλώ, εξασθενίζω)

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.52

Page 53: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Σύνθεση με στοιχεία από την αρχαία ελληνική γλώσσα

Σημασία Σημασία α(αν)- [στερητικό] δυσ- δύσκολα, κακά

αει- πάντα, αδιάκοπα ευ- καλά, εύκολα

αλληλο- ο ένας τον άλλο ημι- μισό

αμφι- από τα δύο μέρη ομο- μαζί, ίδια

αρχι- πρώτος, ανώτερος παν- όλος

αυτο- από μόνος μου πυρο- φωτιά

διχο- μοιρασμένος σε δύο τηλε- μακριά

Παν μέτρον άριστον... Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.53

Page 54: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Παραδείγματα

αεικίνητος αυτός που κινείται συνέχεια αλληλοβοήθεια αμοιβαία βοήθεια αναδρομή επιστροφή στο παρελθόν, αναπόληση διαδρομή πορεία από ένα σημείο σ’ ένα άλλο αμφίβιο αυτό που ζει και στη στεριά και στη

θάλασσα υπεράνθρωπος ανώτερος από την ανθρώπινη

δύναμη τηλεμαχία συζήτηση αντιπάλων στην τηλεόραση δυσκίνητος αυτός που κινείται με δυσκολία

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.54

Page 55: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Σύνθεση με προθέσεις από την αρχαία ελληνική γλώσσα

Πρόθεση Σημασία πρόθεσης Πρόθεση Σημασία πρόθεσης

αμφί και από τις δύο πλευρές

παρά δίπλα, κοντά σε ή παράλληλα

ανά πάνω σε κάτι ή ξανά περί γύρω από διά μέσα από προ μπροστά από κάτι ή

πριν, προηγουμένως

εις μέσα σε προς με κατεύθυνση σε

εκ έξω ή μακριά από συν μαζί με

επί πάνω σε υπέρ πάνω από, πέρα από, πάρα πολύ

κατά προς τα κάτω ή εναντίον

υπό κάτω από

μετά μαζί με ή κατόπιν αντί απέναντι ή ενάντια Παν μέτρον άριστον...

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.55

Page 56: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Παραδείγματα

Συνοπτικός πίνακας του ρήματος βάλλω με προθέσεις από τα αρχαία ελληνικά

αμφιβάλλω εισβάλλω μεταβάλλω προσβάλλω

αναβάλλω εκβάλλω παραβάλλω συμβάλλω

αποβάλλω επιβάλλω περιβάλλω υπερβάλλω

διαβάλλω καταβάλλω προβάλλω υποβάλλω

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.56

Page 57: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Εσωτερική αύξηση

• Τα ρήματα που σχηματίζουν σύνθετες λέξεις με τις προθέσεις και παίρνουν αύξηση, τη διατηρούν μέσα στη νέα σύνθετη λέξη (εσωτερική αύξηση), στην κλίση του παρατατικού και του αορίστου και όχι στην αρχή της.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.57

Page 58: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Παραδείγματα

Ενεστώτας Παρατατικός Αόριστος διαστέλλω διέστελλα διέστειλα καταβάλλω κατέβαλλα κατέβαλα ανατέλλω ανέτελλα ανέτειλα διαρρέω διέρρεα διέρρευσα

αναγγέλλω ανήγγειλα ανήγγειλα υποκύπτω υπέκυπτα υπέκυψα

διαδίδω διέδιδα διέδωσα εκθέτω εξέθετα εξέθεσα

Γιάννης Φερεντίνος Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.58

Page 59: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.59

Page 60: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

ΑΝΘΙΜΟΥ ΣΟΦΙΑ

ΟΝΟΜΑ:___________________________________________

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΣΤΗΝ 9Η

ΕΝΟΤΗΤΑ ΓΛΩΣΣΑΣ

1. Να συμπληρώσεις τα κενά με το επίθετο πολύς, πολλή, πολύ ή το επίρρημα πολύ:

Σ’ ευχαριστώ ..................που ήρθες.

Από την ......................απροσεξία του κάνει ........................ λάθη.

Έριξε ...................... ζάχαρη στο γάλα μου, αλλά εγώ δεν το πίνω .....................γλυκό.

Του το είπα ....................... φορές, αλλά δε μεν ακούει τίποτα! Είναι ....................ξεροκέφαλος!

2. Να αναγνωρίσεις σε ποιες από τις παρακάτω προτάσεις το πολύ είναι επίθετο ή επίρρημα:

Μου αρέσει πολύ το ποδόσφαιρο. (…………………………)

Έχει να έρθει πολύ καιρό. (…………………………..)

Σκούπισε πολύ γρήγορα. (……………………………)

Ήπια πολύ νερό και έφαγα πολύ φαγητό. (………………………..)

Γέλασα πολύ. (……………………..)

3. Βρες τις ανεξάρτητες (κύριες ) προτάσεις και τις εξαρτημένες (δευτερεύουσες )

Αν βρέξει, δεν θα πάμε εκδρομή.

Είμαι απόλυτα σίγουρος ότι τον είδα.

Είναι καλός μαθητής, επειδή είναι επιμελής.

Θα διοργανώσω ένα πάρτι, που θα σας μείνει αξέχαστο.

ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΕΣ (ΚΥΡΙΕΣ ) ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΕΞΑΡΤΗΜΕΝΕΣ (ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΕΣ) ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

4. Να βάλεις κόμμα όπου χρειάζεται στις παρακάτω προτάσεις του βιογραφικού

Ονοματεπώνυμο: Λίτσα Ψαραύτη

Έτος και τόπος γέννησης: 1936 Σάμος

Πληροφορίες: Σπούδασε αγγλικά εργάστηκε ως μεταφράστρια έγραψε μυθιστορήματα για τις ανθρώπινες

σχέσεις το οικολογικό πρόβλημα το ρατσισμό.

Τιμητική διάκριση:Κρατικό βραβείο 1996 από το υπουργείο Πολιτισμού έπαινος από την Ακαδημία Αθηνών

Έργα: «το αυγό της Έχιδνας» « το χαμόγελο της Εκάτης» «η γάτα που δε νιαούριζε» «το διπλό ταξίδι» κ.ά.

5. α. Να μετατρέψεις το πολυσύνδετο σχήμα σε ασύνδετο:

Είχα να διαβάσω και Γλώσσα και Μαθηματικά και Φυσική.

...................................................................................................................................................

β. Να μετατρέψεις το ασύνδετο σχήμα σε πολυσύνδετο:

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.60

Page 61: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

ΑΝΘΙΜΟΥ ΣΟΦΙΑ

Τα παιδιά έπαιζαν κυνηγητό, κουτσό, κρυφτό, μήλα.

...................................................................................................................................................

6. Άλλαξε τις παρακάτω προτάσεις από ρηματικές σε ονοματικές και το αντίστροφο

Εφαρμόζουμε τους νόμους του κράτους

_______________________________________________________________________________________

Πτώση των τιμών των ακινήτων

_______________________________________________________________________________________

Η υποδοχή της άνοιξης

_______________________________________________________________________________________

Άνοδος της θερμοκρασίας

_______________________________________________________________________________________

Πάγωσε το νερό από το κρύο

_______________________________________________________________________________________

7. Φτιάξε σύνθετες λέξεις

αμφί + βίος εκ +βολή

εις + άγω συν +νέφος

συν +χωριανός μετά + αύριο

συν + λόγος μετά +βολή

συν +παίχτης συν + γνώμη

8. Ένωσε με το σύνδεσμο της παρένθεσης τις προτάσεις

Ακούσαμε το θόρυβο. Βγήκαμε έξω τρέχοντας.(μόλις)

__________________________________________________________________________________________

Έχω πολύ δουλειά . Δε θα βγω σήμερα έξω για βόλτα. (γιατί)

__________________________________________________________________________________________

Κοιμηθήκαμε. Η μητέρα έσβησε το φως.(όταν)

__________________________________________________________________________________________

Ήταν πολύ πλούσιος. Δεν ήταν ευτυχισμένος.(αν και )

__________________________________________________________________________________________

9. Λέγεται ότι «ένα βιβλίο σε ταξιδεύει» . Συμφωνείς με αυτή την άποψη ή όχι;

Δικαιολόγησε την απάντηση σου

(σε ταξιδεύει ή όχι; τι πράγματα βάζεις στις αποσκευές σου ; τι παίρνεις μαζί σου; που σε ταξιδεύει;

τι γνωρίζεις στα ταξίδια μαζί του; τι κερδίζεις σε αυτά τα ταξίδια ; …………….)

___________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.61

Page 62: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

σελίδα 1 Αναγνώστου Χρήστος 90ο Δ.Σ. Αθηνών 11/2/2008

Τάξη Ε΄

Μάθημα: Γλώσσα Ενότητα: Βιβλία- Βιβλιοθήκες

Επαναληπτικό μάθημα Ονοματεπώνυμο:……………………………………………………………

1. Ακούω και γράφω:

...............................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................

2. Να σχηματίσεις σύνθετες λέξεις:

συν + αγωνιστής → …………………... .... συν + σωρεύω → ....................................

συν + βαδίζω → ……………………….... συν + ραφή →.........................................

συν + παίχτης → ………………………... συν + πάσχω → .....................................

συν + κάτοικος → ……………………....... συν + λήψη → .....................................

συν + νέφος → ………………………..... εν + πιστός → ...................................

3. Μετέτρεψε τις φράσεις από ονοματικές σε ρηματικές και αντίστροφα:

Απαγορεύεται η κυκλοφορία Πρόσφεραν λίγα χρήματα.

……………………………………………… ..................................................................................

Εισάγονται νέα προϊόντα Παρουσίαση καινούριων βιβλίων.

……………………………………………… .................................................................................

Συνεργασία μαθητών και δασκάλων. Περιγράφει τον αγώνα.

………………………………………………. ...................................................................................

4. Να συμπληρώσεις τις προτάσεις με την κατάλληλη λέξη κάθε φορά.

α) Η Μαρία διαβάζει πολλά βιβλία. Είναι πραγματική …………………. 1)βιβλιοφάγος 2)βιβλιογραφία 3)βιβλιομανία

β) Ο ………………………. ……… με βοήθησε να βρω το βιβλίο που έψαχνα. 1) βιβλιοστάτης 2) βιβλιοθηκάριος 3)βιβλιοφάγος

γ) Η ………………………. ……τιμωρείται από το νόμο.

1)βιβλιογραφία 2)βιβλιοκαπηλία 3)βιβλιοκριτική

δ) Ο θείος μου είναι...........................................και δημοσιεύει τις κριτικές των βιβλίων στην εφημερίδα.

1) βιβλιοδέτης 2) βιβλιοφάγος 3) βιβλιοκριτικός

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.62

Page 63: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

σελίδα 2 Αναγνώστου Χρήστος 90ο Δ.Σ. Αθηνών 11/2/2008

5. Να συμπληρώσεις τα κενά με το επίθετο πολύς, πολλή, πολύ ή το επίρρημα πολύ:

α) Σ’ ευχαριστώ ..................που με βοήθησες.

β) Από την ......................βιασύνη του κάνει ........................ λάθη.

γ) ..................... άνθρωποι ζουν ....................... φτωχικά.

δ) Έριξε ...................... ζάχαρη στον καφέ μου, αλλά εγώ δεν τον πίνω .....................γλυκό.

ε) Του μίλησα ....................... φορές, αλλά δεν αλλάζει γνώμη. Είναι ....................εγωιστής.

6. Να συμπληρώσεις κόμμα, όπου χρειάζεται, και να βάλεις √ όταν υπάρχει ασύνδετο

σχήμα:

α) Μου αρέσουν τα ροδάκινα τα μήλα τα αχλάδια τα κεράσια τα σταφύλια τα πορτοκάλια.

β) Στο πάρτι μου φάγαμε ήπιαμε αναψυκτικά γελάσαμε χορέψαμε γλεντήσαμε μέχρι το πρωί.

γ) Δεν θέλω ούτε να ξέρω ούτε ν’ ακούσω τίποτα γι’ αυτό.

δ) Ο παππούς φύτεψε λουλούδια στον κήπο κλάδεψε τα δέντρα πέταξε τα ξερά κλαδιά έβαψε τον

μαντρότοιχο.

7. Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω υπογραμμισμένες προτάσεις ως ανεξάρτητες ή

εξαρτημένες.

α) Ο Κώστας παίζει πολλές ώρες ποδόσφαιρο κάθε μέρα. (...............................................)

β) Αν βρέξει, δεν θα πάμε εκδρομή. (........................................)

γ) Είμαι απόλυτα σίγουρος ότι δεν τον είδα. (........................................)

δ) Είναι καλός μαθητής, επειδή είναι επιμελής. (.............................................)

ε) Θα διοργανώσω ένα πάρτι, που θα σας μείνει αξέχαστο. (..........................................)

8. Να γράψεις την παρουσίαση του αγαπημένου σου βιβλίου.

...............................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................

ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ!!!

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.63

Page 64: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Ιωαννίδης Νικόλαος

Ενότητα 9 Βιβλία-Βιβλιοθήκες Ε΄ ΤΑΞΗ

Όνομα: ___________________________________________________

Ακούω και γράφω: _______________________________________________

______________________________________________________________

______________________________________________________________

______________________________________________________________

______________________________________________________________

______________________________________________________________

1. Μετατρέψτε τις παρακάτω φράσεις από ονοματικές σε ρηματικές ή το αντίστροφο:

α) Τακτοποίησε τα βιβλία στα ράφια της βιβλιοθήκης.

_______________________________________________________________

β) Εφαρμόζουμε τους κανόνες της βιβλιοθήκης.

_______________________________________________________________

γ) Πτώση των τιμών των βιβλίων.

_______________________________________________________________

δ) Αύξηση του αγοραστικού ενδιαφέροντος των βιβλιόφιλων.

_______________________________________________________________

2. Συμπληρώστε τα κενά με το επίθετο πολύς, πολλή, πολύ ή το επίρρημα πολύ:

Όταν ξεκινήσαμε να στήνουμε τη βιβλιοθήκη της τάξης μας, είμαστε _______ ανήσυχοι

για το πώς θα τα καταφέρουμε. Εξάλλου δεν είμαστε και ________: πέντε όλοι κι όλοι

είχαμε προσφερθεί να βοηθήσουμε. Είχαμε όμως ________ μεράκι, _________ όρεξη

και _________ αγάπη γι΄αυτό που κάναμε. Τελικά όλα πήγαν καλά. Τώρα συμμετέχουν

σχεδόν όλα τα παιδιά της τάξης και ως αναγνώστες και ως βιβλιοθηκονόμοι. Όπως κατα-

λαβαίνετε, είμαστε ευχαριστημένοι και σκεφτόμαστε με ________ ικανοποίηση ότι άξιζε

τον κόπο.

3. Ενώστε τις παρακάτω προτάσεις κάνοντας τη μία από τις δύο εξαρτημένη με τη

βοήθεια των λέξεων ή των φράσεων που είναι στην παρένθεση.( Μπορείτε να αλλά-

ξετε τη σειρά των όρων της πρότασης).

α) Θα τα διαλέξεις εσύ αυτά τα βιβλία. Θα τα αγαπήσεις. (γιατί)

______________________________________________________________

β) Είδαμε τα βιβλία καμένα. Νιώσαμε ταραχή. (όταν)

______________________________________________________________

γ) Ήταν εξουθενωμένος. Έγραφε ασταμάτητα εδώ και ώρες. (επειδή)

______________________________________________________________

δ) Είχε ξεκινήσει πολύ καλά. Τον τελευταίο καιρό δεν του ερχόταν καμιά ιδέα. (αν και)

______________________________________________________________

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.64

Page 65: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

12.03.2012

6o ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΣΤΗ ΓΛΩΣΣΑ

9η & 10η Ενότητα

Μαρία Ίσσαρη 1

ΟΝΟΜΑ:…………………………………………………………………………………………………………………….

1) Ακούω και γράφω λέξεις:

………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………

2) Να μετατρέψετε τις ρηματικές φράσεις σε ονοματικές και το

αντίστροφο:

Καλλιεργούνται βιολογικά προϊόντα.

…………………………………………………………………………………………………………………………………

Δουλεύει σε τράπεζα.

…………………………………………………………………………………………………………………………………

Ένα μωράκι γεννήθηκε στο χωριό.

…………………………………………………………………………………………………………………………………

Παρουσίαση του βιβλίου.

…………………………………………………………………………………………………………………………………

Επιστροφή στο ζεστό σπιτικό.

…………………………………………………………………………………………………………………………………

Εισαγωγή νέων κανόνων στο σχολείο.

…………………………………………………………………………………………………………………………………

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.65

Page 66: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

12.03.2012

6o ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΣΤΗ ΓΛΩΣΣΑ

9η & 10η Ενότητα

Μαρία Ίσσαρη 2

3) Να συμπληρώσετε τα κενά με το επίθετο πολύς, πολλή, πολύ ή το

επίρρημα πολύ:

α) Η επιτυχία του ήταν αποτέλεσμα ……………………………… προσπαθειών.

β) Του μίλησα ……………………………… φορές, αλλά δεν αλλάζει γνώμη. Είναι

……………………………… εγωιστής.

γ) Την περίοδο των Ολυμπιακών Αγώνων ……………………………… ραδιοτηλεοπτικά

συνεργεία έκαναν ……………………………… αναμεταδόσεις για ………………………………

αγωνίσματα ταυτόχρονα.

δ) Δεν έμεινε ……………………………… ώρα μαζί μας, γιατί ήταν ………………………………

κουρασμένη κι έπρεπε να σηκωθεί ……………………………… πρωί.

ε) Το λεωφορείο φρενάρισε ……………………………… απότομα και επιβάτες έχασαν

την ισορροπία τους.

4) Να σχηματίσετε σύνθετες λέξεις με πρώτο συνθετικό το συν-:

Συν + μορφώνω ……………………………………

Συν + κάτοικος ……………………………………

Συν + χαίρω ……………………………………

Συν + στεγάζω ……………………………………

Συν + νέφος ……………………………………

Συν + γράφω ……………………………………

Συν + πολίτης ……………………………………

Συν + λόγος ……………………………………

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.66

Page 67: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

3ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΕΓΑΡΩΝ

ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ………………. ΤΑΞΗ: Ε΄ ΜΑΘΗΜΑ: ΓΛΩΣΣΑ

Όνομα: ................................................................................ Ημερομηνία: ........................................................................

Επαναληπτικές ασκήσεις – Προετοιμασία για το 9

ο Κριτήριο Αξιολόγησης

1. Να ξαναγράψεις δυο φορές τις παρακάτω προτάσεις μεγαλώ-νοντάς τες διαδοχικά με τα παρακάτω επίθετα. (ψηλός – ενοχλητικός) Κάθομαι δίπλα σε έναν κύριο. ............................................................................................................................................................................................................ (νέο – οικονομικό) Η κυβέρνηση ανακοίνωσε το πρόγραμμά της. ............................................................................................................................................................................................................

2. Να συμπληρώσεις με η, ι, υ

...δρευση, β...ος, β...ολογία, να...τικό, να...αγός, ...δρόγειος, ιχθ....οτροφείο, ιχθ...οπωλείο, β...οτέχνης, β...ομηχανία, ...δρατμός, ....δράργυρος, ...δροχόος, να...πηγείο

3. Να ξαναγράψεις τις φράσεις με μες ή μέσ’

μέσα από την πόρτα μέσα από τη θάλασσα μέσα στο σπίτι μέσα στο θόρυβο μέσα από το βούρκο μέσα στο σκοτάδι

4. Να μετατρέψεις τις ονοματικές φράσεις σε ρηματικές, χρησιμο-

ποιώντας τις λέξεις της παρένθεσης, όπως στο παράδειγμα. Αύξηση των τιμών ρύπανσης στην Αθήνα. (αυξήθηκαν) Αυξήθηκαν οι τιμές ρύπανσης στην Αθήνα Εντοπισμός ευθυνών στο Δήμο για το νερό. (εντοπίστηκαν) ..................................................................................................... Ανακάλυψη εμβολίου για τον καρκίνο. (ανακαλύφθηκε) ..................................................................................................... Κήρυξη απεργίας στο εργοστάσιο. (κηρύχθηκε) .....................................................................................................

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.67

Page 68: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

3ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΕΓΑΡΩΝ

5. Να μετατρέψεις τις ρηματικές φράσεις σε ονοματικές, χρησιμο-ποιώντας τις λέξεις της παρένθεσης, όπως στο παράδειγμα. Συνεργάστηκαν γεωπόνοι και γεωργοί. (συνεργασία) Συνεργασία γεωπόνων και γεωργών. Θα δημιουργηθούν προβλήματα στην εκπαίδευση (δημιουργία) ..................................................................................................... Καταστράφηκε το άγαλμα από τη ρύπανση. (καταστροφή) ..................................................................................................... Λύνεται το πρόβλημα της λειψυδρίας. (λύση) .....................................................................................................

6. Να χωρίσεις με κόμμα τις προτάσεις κάθε περιόδου και ύστε-

ρα να τις αντιμεταθέσεις. Ζητούσε να φάει όταν πεινούσε. .................................................................................................... Άμα τελειώσεις να έρθεις σπίτι μου. .................................................................................................... Σαν κατάλαβε το λάθος του έφυγε. .................................................................................................... Όταν μου μείνει καιρός θα περάσω. .................................................................................................... Πριν μας δει καλά καλά έφυγε. ....................................................................................................

7. Να υπογραμίσεις και να αναγνωρίσεις τους συνδέσμους, βά-

ζοντας κόμμα όπου πρέπει. Χτες πήγα για δουλειά αν και είχα πυρετό. (σύνδεσμος …………………………..) Ήταν λίγοι αλλά γενναίοι. (σύνδεσμος …………………………..) Σου το είπα αλλά δεν το έκανες. (σύνδεσμος …………………………..) Ο άνθρωπος δε δέχεται λίγες επιδράσεις αλλά πολλές. (σύνδεσμος …) Έμαθες το ένα αλλά ξέχασες το άλλο. (σύνδεσμος …………………………..) Τρέχει σαν ελάφι. (σύνδεσμος …………………………..) Φοβήθηκε σαν είδε το ποντίκι. (σύνδεσμος …………………………..) Περπατούσε σαν χελώνα. (σύνδεσμος …………………………..) Σαν πέσει από το δέντρο θα τον πιάσω. (σύνδεσμος …………………………..) Αισθάνθηκα σαν να με ακολουθούσε κάποιος. (σύνδεσμος ……………………)

ΝΑ ΚΑΝΕΙΣ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΣΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΛΕΞΕΙΣ

ΤΗΣ ΚΑΡΤΕΛΑΣ ΑΥΤΗΣ ΤΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.68

Page 69: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Θανάσης Πρέντζας

Κριτήριο Αξιολόγησης

Τάξη: Ε΄

Ενότητα: 9η Βιβλία βιβλιοθήκες

Ονοματεπώνυμο:

Ημερομηνία:

Α. Ακούω και γράφω

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

Β. ΕΡΓΑΣΙΕΣ

1. Ρηματικές φράσεις σε ονοματικές.

α) Επιθυμώ να πάω ταξίδι. ...........................................................................

β) Καλλιεργεί βιολογικά προϊόντα. ...........................................................................

γ) Δουλεύει σε τράπεζα. ...........................................................................

δ) Γεννήθηκε στο χωριό. ...........................................................................

ε) Ασχολείται με την κηπουρική. ...........................................................................

στ) Περιγράφει τον αγώνα. ...........................................................................

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.69

Page 70: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Θανάσης Πρέντζας

2. Ονοματικές φράσεις σε ρηματικές.

α) Νηστεία κρέατος. ......................................................................................

β) Νοθεία λαδιού. ......................................................................................

γ) Περιοδεία θιάσου. ......................................................................................

δ) Επιστροφή στο σπίτι. ......................................................................................

ε) Παρουσίαση βιβλίου. ......................................................................................

στ) Ενδιαφέρον για το σπίτι. ......................................................................................

3. Σύνθετες λέξεις με το συν-

Συν + γνώμη ...............................

Συν + γράφω ...............................

Συν + χαίρω ...............................

Συν + κάτοικος ...............................

Συν + λόγος .................................

Συν + μαθητής .................................

Συν + νέφος .................................

Συν + ρίζα .................................

4. Συμπλήρωσε τις παρακάτω φράσεις με το επίθετο πολύς ή το επίρρημα πολύ.

α) Για να φτιάξω κουλούρια, χρειάζομαι ......................... αβγά, ....................... αλεύρι

και ....................... ζάχαρη.

β) Ακούγονται φωνές ......................... παιδιών.

γ) Έπεσε ........................... βροχή και ...........................

χαλάζι.

δ) Είμαι ........................... θυμωμένη μ’ αυτά που είπε.

ε) Σε χαιρετώ με ........................... αγάπη.

στ) Σ’ αυτή τη γειτονιά δεν υπάρχουν ........................

σπίτια και έτσι υπάρχει ...................... ησυχία.

ζ) ......................... φορές βρέθηκε δίπλα μου σε ........................... δύσκολες στιγμές

και μου συμπαραστάθηκε.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.70

Page 71: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Θανάσης Πρέντζας

5. Χώρισε τις παρακάτω προτάσεις σε Ανεξάρτητες (Α) και Εξαρτημένες (Ε).

α) Όταν φτάσω, θα σου τηλεφωνήσω. (......) (......)

β) Πήγα στην τράπεζα για να πάρω χρήματα. (......) (......)

γ) Αν και του το είπα, δε μ’ άκουσε. (......) (......)

δ) Δεν τη μάλωσα, γιατί δεν το έκανε επίτηδες. (......) (......)

ε) Για να φύγει η σκόνη, τινάζουμε τα ρούχα. (......) (......)

στ) Όποιος πεινάει, καρβέλια, ονειρεύεται. (......) (......)

6. Ένωσε τις παρακάτω προτάσεις κάνοντας τη μία από τις δύο εξαρτημένη

χρησιμοποιώντας τους κατάλληλους συνδέσμους: (για να, αν, όταν, αφού,

ώστε)

α) Θα σου αγοράσω δώρο. Είσαι επιμελής.

.........................................................................................................................................

β) Ντυνόμαστε ελαφρά. Κάνει ζέστη.

.........................................................................................................................................

γ) Έβρεχε τόσο πολύ. Πλημμύρισαν υπόγεια.

.........................................................................................................................................

δ) Δεν θέλεις να έρθεις. Μην έρχεσαι.

.........................................................................................................................................

ε) Έφερε στο σπίτι το φίλο του. Να παίξουν.

.........................................................................................................................................

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.71

Page 72: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Θανάσης Πρέντζας

Γ. ΚΕΙΜΕΝΟ

Ο λογοτέχνης Αντώνης Σαμαράκης.

Ο Αντώνης Σαμαράκης, ένας από τους

σημαντικότερους Έλληνες λογοτέχνες, γεννήθηκε στην

Αθήνα το 1919 και πέθανε στην Πύλο το 2003. Σπούδασε

νομικά και εργάστηκε στο Υπουργείο Εργασίας.

Στη λογοτεχνία πρωτοεμφανίστηκε γράφοντας

ποιήματα στα περιοδικά «Παιδικός κόσμος» και

«Διάπλασις των Παίδων». Έγραψε διηγήματα και

μυθιστορήματα, στα οποία εξετάζονται ζητήματα όπως η

ειρήνη, η ελευθερία, η δημοκρατία, η κοινωνική

δικαιοσύνη, και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Τα έργα του έχουν μεταφραστεί σε

περισσότερες από 30 γλώσσες. Έργα του είναι: Ζητείται ελπίς, Σήμα κινδύνου,

Αρνούμαι, Το λάθος κ.ά.

Ο Αντώνης Σαμαράκης διακρίθηκε για την κοινωνική του δράση και υπήρξε ο

πρώτος Έλληνας πρεσβευτής καλής θέλησης της UNICEF για τα παιδιά του κόσμου.

Δ. ΑΣΚΗΣΗ

α) Ποιες πληροφορίες μας δίνει το βιογραφικό αυτό σημείωμα για το συγκεκριμένο

πρόσωπο;

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

..............................................................................................

..............................................................................................

..............................................................................................

..............................................................................................

..............................................................................................

..............................................................................................

.......................................................................................

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.72

Page 73: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

http://www.akida.info/

6η ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΟΝΟΜΑ: ................................................................ ΤΑΞΗ: ......... ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: .............

ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ: ΟΡΘΟΓΡΑΦΙΑ: 8

ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ: 12

ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΚΕΙΜΕΝΟΥ: 20

ΣΥΝΟΛΟ: ΥΠΟΓΡΑΦΗ ΓΟΝΕΑ: ............................................ 40 1. Ακούω και γράφω:

...........................................................................................................................................

...........................................................................................................................................

...........................................................................................................................................

...........................................................................................................................................

...........................................................................................................................................

...........................................................................................................................................

...........................................................................................................................................

...........................................................................................................................................

...........................................................................................................................................

...........................................................................................................................................

...........................................................................................................................................

...........................................................................................................................................

...........................................................................................................................................

...........................................................................................................................................

...........................................................................................................................................

...........................................................................................................................................

2. Να βάλετε κόμμα όπου χρειάζεται.

Ο Μάριος ο Γιώργος ο Σπύρος είναι οι καλύτεροί μου φίλοι.

Μέσα στην κασετίνα μου έχω μολύβια γόμα μια μεταλλική ξύστρα ένα μικρό χάρακα

ένα μαρκαδοράκι.

Μας πρόσφερε γλυκά καφέ αναψυκτικά ποτά.

Τα φρούτα τα λαχανικά τα όσπρια τα γαλακτοκομικά προϊόντα είναι απαραίτητο να

συμπεριλαμβάνονται στη διατροφή μας.

Τα παιδιά πήγαν στην παραλία έτρεχαν προς τη θάλασσα βουτούσαν στα γαλανά νερά

της κολυμπούσαν με τις ώρες.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.73

Page 74: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

http://www.akida.info/

3. Να μετατρέψετε τις ονοματικές φράσεις σε ρηματικές.

Εντοπισμός των δύο ληστών.

...........................................................................................................................................

Ανακάλυψη αρχαίου τάφου στην Πάφο.

...........................................................................................................................................

Λήξη της απεργίας των λιμενεργατών.

...........................................................................................................................................

4. Να μετατρέψετε τις ρηματικές φράσεις σε ονοματικές.

Ασχολήθηκε με το γράψιμο.

...........................................................................................................................................

Παρουσίασαν τις εργασίες τους τα παιδιά.

...........................................................................................................................................

Λύθηκε το πρόβλημα των μαθηματικών.

..........................................................................................................................................

5. Συμπληρώστε τα κενά με το επίθετο πολύς, πολλή, πολύ ή το επίρρημα πολύ.

Του μίλησα ………… φορές, αλλά δεν αλλάζει γνώμη. Είναι ………… εγωιστής.

Δεν κάθισε ………… ώρα μαζί μας, γιατί ήταν ………… κουρασμένος.

Το λεωφορείο φρέναρε ………… απότομα και ………… επιβάτες έχασαν την

ισορροπία τους.

6. Να ενώσετε τις πιο κάτω προτάσεις με τη βοήθεια των λέξεων της παρένθεσης και να

βάλετε το κόμμα στην κατάλληλη θέση.

Ο Κώστας δεν ήρθε μαζί μας. Ήταν άρρωστος. (επειδή)

...........................................................................................................................................

Είχε πολλή δουλειά. Έφυγε γρήγορα. (γιατί)

...........................................................................................................................................

Γύρισα στο σπίτι. Σου τηλεφώνησα αμέσως. (όταν)

...........................................................................................................................................

Τα κατάφερε. Δούλεψε τόσο πολύ. (ώστε)

...........................................................................................................................................

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.74

Page 75: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

http://www.akida.info/

7. Να σχηματίσετε τις σύνθετες λέξεις.

προ + γράμμα ................................. συν + μαθητής .................................

εν + τύπος

ανά + γνώση

επί + τύχη

.................................

.................................

.................................

συν + γνώμη

συν + λόγος

συν + εργάτης

.................................

.................................

.................................

8. Να αντιστοιχίσετε τις λέξεις με τη σημασία τους.

βιβλιοφάγος

βιβλιοκάπηλος

βιβλιοστάτης

βιβλιοθηκάριος

ο υπεύθυνος για την ταξινόμηση, τη συντήρηση, τη

φύλαξη των βιβλίων και την παροχή πληροφοριών

σχετικά με αυτά στους αναγνώστες

αυτός που διαβάζει πολλά βιβλία

στήριγμα για τα βιβλία, ώστε να στέκονται όρθια στα

ράφια

αυτός που κάνει παράνομη ανατύπωση και πώληση

βιβλίων

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.75

Page 76: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

http://www.akida.info/

ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΣΤΗΝ 9η ΕΝΟΤΗΤΑ

1. Να βάλετε κόμμα όπου χρειάζεται.

Ο παππούς κοίταζε πέρα το πέλαγο σκεφτόταν τα παλιά αναστέναζε.

Η Μαριάννα από τη χαρά της έτρεχε πάνω κάτω ξεφώνιζε χτυπούσε παλαμάκια.

Η βροχή το χαλάζι η ομίχλη το χιόνι είναι καιρικά φαινόμενα.

Ήταν ένα πολύ μεγάλο σπίτι με μια σιδερένια πόρτα ξύλινα παράθυρα γύρω γύρω

κεραμιδένια σκεπή πέτρινους τοίχους φαρδιά μπαλκόνια και κήπο μπροστά.

Πρωί πρωί πήγαινε στην αγορά έκανε τα ψώνια του έπινε τον καφέ του στο καφενείο της

πλατείας κουβέντιαζε με τους φίλους του ή έπαιζε τάβλι και μετά γυρνούσε στο σπίτι.

2. Να μετατρέψετε τις ονοματικές φράσεις σε ρηματικές.

Κατάργηση της δουλείας.

...........................................................................................................................................

Κήρυξη πολέμου στο Ιράκ.

...........................................................................................................................................

Πραγματοποίηση έκτακτης γενικής συνέλευσης.

...........................................................................................................................................

Ανακάλυψη νέου πλανήτη.

...........................................................................................................................................

Μείωση της τιμής των καυσίμων.

...........................................................................................................................................

3. Να μετατρέψετε τις ρηματικές φράσεις σε ονοματικές.

Παραβιάζονται τα ανθρώπινα δικαιώματα.

...........................................................................................................................................

Κόπηκαν δέντρα από τη θεομηνία.

...........................................................................................................................................

Ίδρυσαν μουσείο λαϊκής τέχνης.

...........................................................................................................................................

Βομβάρδισαν άμαχο πληθυσμό.

...........................................................................................................................................

Εισάγονται νέα προϊόντα.

...........................................................................................................................................

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.76

Page 77: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

http://www.akida.info/

4. Συμπληρώστε τα κενά με το επίθετο πολύς, πολλή, πολύ ή το επίρρημα πολύ.

Ο καφές έχει ………… ζάχαρη και είναι ………… γλυκός.

Ο Νίκος νιώθει ………… άσχημα, όταν βρίσκεται ανάμεσα σε ………… κόσμο.

Οι γιαγιάδες είναι ………… αγαπητά πρόσωπα. Τις θυμούμαστε με ………… αγάπη.

………… άνθρωποι δεν αντέχουν στην ………… ζέστη και ιδρώνουν ………… .

Έχω να τον δω ………… καιρό και τον πεθύμησα ………… .

Όποιος διαβάζει ………… βιβλία θα βελτιώσει ………… την ανάγνωσή του.

Σ’ ευχαριστώ ………… για ό,τι έκανες για μένα.

Χθες βράδυ έριξε ………… δυνατή βροχή και σήμερα έχει ………… υγρασία.

Η επιτυχία του ήταν αποτέλεσμα ………… προσπαθειών.

Έχω ………… φίλους και παίζουμε ………… ώρες μαζί.

5. Να ενώσετε τις πιο κάτω προτάσεις με τη βοήθεια των λέξεων της παρένθεσης και να

βάλετε το κόμμα στην κατάλληλη θέση.

Εκείνη τον μάλωσε. Αυτός δεν έκανε τίποτα. (αν και)

...........................................................................................................................................

Έμαθε τα νέα και έβαλε αμέσως τα κλάματα. (όταν)

...........................................................................................................................................

Τον είδε και έτρεξε αμέσως κοντά του. (μόλις)

...........................................................................................................................................

Χθες δεν πήγα βόλτα με το ποδήλατό μου. Είχα να διαβάσω πολλά μαθήματα. (γιατί)

...........................................................................................................................................

Φτάσαμε στην παραλία. Κατεβήκαμε γρήγορα από το λεωφορείο. (όταν)

...........................................................................................................................................

6. Να σχηματίσετε τις σύνθετες λέξεις.

κατά + λόγος ........... .......................... συν + μαθητής ......................................

ανά + γνώση ............ .......................... συν + εργάτης .........................................

επί + κοινωνία …… .. …………………. συν + γράφω ..........................................

προ + γράμμα ………………………… συν + λόγος ...........................................

επί + τύχη ……………………………… συν + φοιτητής .......................................

εν + ισχύω …………………………….. συν + νέφος ..........................................

εν + τύπος ……………………………. συν + ραφή ...........................................

από + βλέπω …………………………. συν + παίχτης .......................................

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.77

Page 78: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

http://www.akida.info/

7. Γράφω και μαθαίνω:

Μέσα από το θαυμαστό κόσμο των βιβλίων και των παραμυθιών τα παιδιά

διασκεδάζουν, γνωρίζουν ήρωες, μαθαίνουν ιστορία, ονειρεύονται ταξίδια σε κόσμους

μακρινούς.

Ας γίνουν, λοιπόν οι βιβλιοθήκες, οι χώροι, όπου όλα τα παιδιά θα γίνουν καλοί

αναγνώστες στην προσπάθειά τους για μάθηση και αναζήτηση της γνώσης.

Το βιογραφικό σημείωμα μας δίνει αρκετές πληροφορίες για το πρόσωπο στο οποίο

αναφέρεται, όπως: τα ατομικά του στοιχεία, η παιδική του ηλικία, τα σημαντικά γεγονότα

της ζωής του, τα έργα του.

…………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………

8. Συμπληρώνω:

Μ…σα απ… τ… θα…μαστ… κ…σμ… τ…ν β…βλ…ν και τ…ν παραμ…θ..ν τα

π…δ…ά δ…ασκ…δάζουν, γν…ρ…ζουν …ρ…ς, μαθ…νουν …στ…ρ…α,

…ν…ρ……ντ… ταξ…δ…α σε κ…σμους μακρ…νούς.

Ας γ…νουν, λ…π…ν … β…βλ…θ…κ…ς, … χ…ρ…, …που …λα τα π…δ…ά θα

γ…νουν καλ… αναγν…στ…ς στ…ν πρ…σπάθ…ά τους γ…α μάθ…σ… και

αναζ…τ…σ… τ…ς γν…σ…ς.

Το β…γραφ…κ… σ…μ……μα μας δ…ν… αρκ…τ…ς πλ…ρ…φ…ρ…ς γ…α το

πρ…σ…π… στο …π……… αναφ…ρ…τ…, …π…ς: τα ατ…μ…κά του στ…χ…α,

… π…δ…κ… του …λ…κ…α, τα σ…μαντ…κά γ…γ…ν…τα τ…ς ζ……ς του, τα

…ργα του.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.78

Page 79: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

http://www.akida.info/

Μ…σα απ… τ… θα…μαστ… κ…σμ… τ…ν β…βλ…ν και τ…ν παραμ…θ..ν τα

π…δ…ά δ…ασκ…δάζουν, γν…ρ…ζουν …ρ…ς, μαθ…νουν …στ…ρ…α,

…ν…ρ……ντ… ταξ…δ…α σε κ…σμους μακρ…νούς.

Ας γ…νουν, λ…π…ν … β…βλ…θ…κ…ς, … χ…ρ…, …που …λα τα π…δ…ά θα

γ…νουν καλ… αναγν…στ…ς στ…ν πρ…σπάθ…ά τους γ…α μάθ…σ… και

αναζ…τ…σ… τ…ς γν…σ…ς.

Το β…γραφ…κ… σ…μ……μα μας δ…ν… αρκ…τ…ς πλ…ρ…φ…ρ…ς γ…α το

πρ…σ…π… στο …π……… αναφ…ρ…τ…, …π…ς: τα ατ…μ…κά του στ…χ…α,

… π…δ…κ… του …λ…κ…α, τα σ…μαντ…κά γ…γ…ν…τα τ…ς ζ……ς του, τα

…ργα του.

Μ…σα απ… τ… θα…μαστ… κ…σμ… τ…ν β…βλ…ν και τ…ν παραμ…θ..ν τα

π…δ…ά δ…ασκ…δάζουν, γν…ρ…ζουν …ρ…ς, μαθ…νουν …στ…ρ…α,

…ν…ρ……ντ… ταξ…δ…α σε κ…σμους μακρ…νούς.

Ας γ…νουν, λ…π…ν … β…βλ…θ…κ…ς, … χ…ρ…, …που …λα τα π…δ…ά θα

γ…νουν καλ… αναγν…στ…ς στ…ν πρ…σπάθ…ά τους γ…α μάθ…σ… και

αναζ…τ…σ… τ…ς γν…σ…ς.

Το β…γραφ…κ… σ…μ……μα μας δ…ν… αρκ…τ…ς πλ…ρ…φ…ρ…ς γ…α το

πρ…σ…π… στο …π……… αναφ…ρ…τ…, …π…ς: τα ατ…μ…κά του στ…χ…α,

… π…δ…κ… του …λ…κ…α, τα σ…μαντ…κά γ…γ…ν…τα τ…ς ζ……ς του, τα

…ργα του.

Μ…σα απ… τ… θα…μαστ… κ…σμ… τ…ν β…βλ…ν και τ…ν παραμ…θ..ν τα

π…δ…ά δ…ασκ…δάζουν, γν…ρ…ζουν …ρ…ς, μαθ…νουν …στ…ρ…α,

…ν…ρ……ντ… ταξ…δ…α σε κ…σμους μακρ…νούς.

Ας γ…νουν, λ…π…ν … β…βλ…θ…κ…ς, … χ…ρ…, …που …λα τα π…δ…ά θα

γ…νουν καλ… αναγν…στ…ς στ…ν πρ…σπάθ…ά τους γ…α μάθ…σ… και

αναζ…τ…σ… τ…ς γν…σ…ς.

Το β…γραφ…κ… σ…μ……μα μας δ…ν… αρκ…τ…ς πλ…ρ…φ…ρ…ς γ…α το

πρ…σ…π… στο …π……… αναφ…ρ…τ…, …π…ς: τα ατ…μ…κά του στ…χ…α,

… π…δ…κ… του …λ…κ…α, τα σ…μαντ…κά γ…γ…ν…τα τ…ς ζ……ς του, τα

…ργα του.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.79

Page 80: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

http://www.akida.info/ 1

Επαναληπτικό μάθημα

Ενότητα 9 Βιβλία-Βιβλιοθήκες

Όνομα:__________________________

Ημερομηνία:__/__/__

Βαθμός:________________________________________________________________

________________________________________________________________________

________________________________________________________________________

________________________________________________________________________

1. Βάλε Σ ή Λ

Ο δάσκαλος σκόπευε να φτιάξει μια βιβλιοθήκη

Η βιβλιοθήκη θα περιείχε σχολικά και άλλα βιβλία

Τη βιβλιοθήκη την κατασκεύασε ο δάσκαλος

Οι μαθητές θα επέλεγαν τα βιβλία

Ο αφηγητής δεν είναι μαθητής

Οι μαθητές αγαπούσαν τα βιβλία

Ο δάσκαλος αγαπούσε τα βιβλία

2. Ποια πρόταση (περίοδος) νομίζεις δίνει το νόημα όλου του διηγήματος;

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

3. Μετάτρεψε τις ονοματικές προτάσεις σε ρηματικές και το αντίστροφο

Τρέξαμε όλοι στο αυτοκίνητό του ______________________________

Στρωθήκαμε στη δουλειά ______________________________

Θα βάψουμε τα χαρτόκουτα ______________________________

Το ξεφόρτωμα των δεμάτων ______________________________

Η τακτοποίηση της βιβλιοθήκης ______________________________

4. Συμπλήρωσε με το σωστό τύπο του επιθέτου πολύς- πολλή- πολύ ή του

επιρρήματος πολύ

Όπου ακούς ………………………….κεράσια, πάρε μικρό καλάθι.

Ο άδειος τενεκές κάνει …………………………. θόρυβο.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.80

Page 81: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

http://www.akida.info/ 2

Λίγα να λες και ………………………….. να κάνεις.

Η γλώσσα στέγνωσε από την ………………… δίψα.

Θα σε θυμόμαστε με …………………………. αγάπη.

Η βροχή που έπεσε ήταν ……………………… δυνατή.

…….. άνθρωποι δεν αντέχουν στην ……… ζέστη και ιδρώνουν ………

5. Χωρίζω τις προτάσεις κάθε περιόδου με κόμμα. Ύστερα αλλάζω τη θέση των

προτάσεων προσέχοντας πού θα βάλω κόμμα.

Όση ώρα κοιμάται είναι φρόνιμος

………………………………………………………………………

Ο Κώστας παίζει το κλαρίνο ενώ εγώ παίζω μαντολίνο.

………………………………………………………………………

Όποτε δοκιμάζω ν’ ανεβώ στη συκιά πέφτω κάτω

………………………………………………………………………

Όταν πήγε εκδρομή ο αδελφός μου βρήκα ευκαιρία να οδηγήσω το καινούριο του

ποδήλατο.

………………………………………………………………………

Αν θέλεις έλα

……………………………………………………………………

Πριν απαντήσεις σκέψου καλά.

…………………………………………….

Άμα τελειώσεις έλα να παίξουμε.

…………………………………………………..

6. Κάνω σύνθετες λέξεις με το συν-

αγωνίζομαι λογίζομαι πολίτης μαθητής μάχη

χαίρω κοινωνία γραφέας χωρώ Πορεύομαι

7. Βάζω σε αλφαβητική σειρά τις πιο κάτω λέξεις (82-4)

κατασκήνωση, κατάστρωμα, καταστροφή, κατάλοιπα, καταρράχτης, καταυλισμός

……………………………………………………………………………………….

σπιτονοικοκύρης, σπιτόγατος, σπιτίσιος, σπίτι, σπιτάκι

………………………………………………………………………………………..

φιλόσοφος, φιλόλογος, φίλαθλος, φιλόζωος, φιλάργυρος, φίλος, φιλοχρήματος

……………………………………………………………………………………….

8. Βρίσκω τρεις σύνθετες λέξεις με α΄ συνθετικό τη λέξη βιβλίο και γράφω μια

πρόταση με αυτές

………………………………………………………………………………..

…………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………….

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.81

Page 82: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΤΗ ΓΛΩΣΣΑ

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:___________________________________________

1. Να συνοδεύσεις τα παρακάτω ουσιαστικά με τον κατάλληλο τύπο του

επιθέτου πολύς:

καιρός φαγητό

δουλειά παιδιά

ημέρες κάτοικοι

άνθρωποι φασαρία

2. Να συμπληρώσεις τα κενά με τον κατάλληλο τύπο του επιθέτου πολύ και το

επίρρημα πολύ:

Στην τάξη μας δεν είμαστε _______ μαθητές. ΄Ολοι μας προσέχουμε _______

το δάσκαλό μας. Ξέρουμε ότι με την _______ προσοχή θα καλύψουμε τα κενά

μας, τα οποία ευτυχώς δεν είναι _______ .

Είμαστε όλοι _______ καλά παιδιά και έχουμε _______ μεγάλη συμμετοχή στο

μάθημα. Στο διάλειμμα έχει _______ παιχνίδι. ΄Ολοι μας παίζουμε _______

αγαπημένα και χαιρόμαστε _______ τη ζωή μας στο σχολείο.

3. Πολλή ή πολύ:

ζέστη πλούσιο

ζεστή ώρα

δυνατή ζέστη άσχημη στιγμή

ζάχαρη αγάπη

4. Πώς λέμε με μια σύνθετη λέξη:

αυτόν που είναι πολύ ποθητός:

το σχήμα που έχει πολλές πλευρές:

τον αριθμό που έχει πολλά ψηφία:

αυτόν που έχει πολλά πρόσωπα:

αυτό που έχει πολλή πλοκή:

τη ζωή με πολλή ταραχή:

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.82

Page 83: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

avatar 2

5. Συμπληρώνω τις παρακάτω προτάσεις με το επίθετο πολύς και το επίρρημα

πολύ:

΄Οπου ακούς __________ κεράσια , κράτα και μικρό καλάθι.

Από το __________ φαγητό χάλασε το στομάχι του.

Η __________ η ανηφόρα φέρνει και την κατηφόρα.

Ο άδειος τενεκές κάνει __________ θόρυβο.

Λίγα να λες και __________ να κάνεις.

Στο θέατρο μετά την παράσταση έπεσε __________ χειροκρότημα.

Τα νησιά μας επισκέπτονται __________ τουρίστες.

΄Ακουγε γνώμες __________ , αλλά η απόφαση να΄ναι δική σου.

Σ' ευχαριστώ __________ για τα καλά σου λόγια.

6. Αντικαθιστώ τις λέξεις της παρένθεσης με μια σύνθετη και με πρώτο

συνθετικό το πολύ:

Ο μαθητής αυτός (έχει πολύ ταλέντο) είναι πολυτάλαντος.

΄Ηταν μια προσπάθεια (που κράτησε πολύ χρόνο) ________________ .

Ο λαβύρινθος (έχει πολλούς δαιδάλους) είναι ________________ .

Η πόλη της Αθήνας (έχει πολλούς ανθρώπους) είναι ________________ .

Το μελίσι (κάνει πολλή βοή) είναι ________________ .

Ο σπάταλος (έχει πολλά έξοδα) είναι ________________ .

Το βιβλίο αυτό (έχει πολλές σελίδες) είναι ________________ .

Το λουλούδι (έχει πολλά χρώματα) είναι ________________ .

Κάναμε μια εκδρομή (πολλών ημερών) ________________ .

Oνοματεπώνυμο: _______________________________

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.83

Page 84: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΤΗ ΓΛΩΣΣΑ

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:___________________________________________

Σύνθετες λέξεις με το συν (λόγιο αχώριστο μόριο)

συν + φωνήεν = συν- π.χ. συν + υπεύθυνος = συνυπεύθυνος

συν + π, β, φ, ψ = συμ- π.χ. συν + πολίτης = συμπολίτης

συν + τ, δ, θ = συν π.χ. συν + δεσμός = σύνδεσμος

συν + ζ = συζ- π.χ. συν + ζω = συζώ

συν + ξ = συξ- π.χ. συν + ξύλο = σύξυλο

συν + σκ = συσκ- π.χ. συν + σκέψη = σύσκεψη

συν + σπ = συσπ π.χ. συν + σπουδάζω = συσπουδάζω

συν + στ = συστ- π.χ. συν + στεγάζω = συστεγάζω

συν + ( ν, μ, λ, ρ, σ,) = συνν-

συλλ-

συμμ-

συρρ-

συσσ-

π.χ συν + νέφος = σύννεφο

συν + λόγος = σύλλογος

συν + μαθητής = συμμαθητής

συν + ρίζα = σύρριζα

συν + σώμα = σύσσωμος

Mε τη λέξη της παρένθεσης και το συν κάνω σύνθετα και συμπληρώνω

τις προτάσεις:

(λαμβάνω): Η αστυνομία __________ τους ληστές της τράπεζας.

(λαλώ): Αύριο οι εργάτες θα κάνουν __________ στην Αθήνα.

(λόγος): Ο __________ διδασκόντων του σχολείου μας αποφάσισε να

πάμε εκδρομή.

(λογίζομαι): Ο παππούς __________ τα χρόνια που πέρασαν και

μελαγχολεί.

(μαθητής): Ο καλύτερος φίλος μου είναι ο __________ μου, ο Θάνος.

(μετέχω): Η χώρα μας __________ στους Ολυμπιακούς αγώνες.

(μαζεύω): Πρέπει ο καθένας μας στο σπίτι να __________ τα πράγματά

του.

(μορφώνομαι): Οι οδηγοί πρέπει να __________ με τις υποδείξεις της

Τροχαίας.

(σίτος): Παλιότερα, τα σχολεία πρόσφεραν και __________ στους

μαθητές.

avatar

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.84

Page 85: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

ΔΙΑΜΑΝΤΙΔΟΥ ΧΡΥΣΑΝΘΗ, δασκάλα

Ε΄ ΤΑΞΗ – ΓΛΩΣΣΑ

ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΓΙΑ ΤΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΑ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΑ ΚΑΙ

ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ ΤΩΝ ΕΝΟΤΗΤΩΝ 9 και 10

1. Ασύνδετο σχήμα. Βάλε κόμμα, όπου χρειάζεται:

- Στη γιορτή φορούσα κόκκινο σκουφάκι πολύχρωμο φόρεμα

μαύρα παπούτσια.

- Τραγουδήσαμε χορέψαμε και παίξαμε.

- Ψηλοτάβανη ευρύχωρη φωτεινή είναι η αίθουσα χορού.

2. Υπογράμμισε τις εξαρτημένες προτάσεις:

- Όταν μπαίνω στη βιβλιοθήκη του σχολείου, ένας

απέραντος κόσμος απλώνεται μπροστά μου.

- Η βιβλιοθήκη μας είναι πετυχημένη, επειδή το σχολείο

μας ενδιαφέρεται για το βιβλίο.

- Αν έχεις χρόνο, πέρασε από την έκθεση βιβλίου.

- Είμαι τόσο στενοχωρημένη, που δεν μπορώ να διαβάσω.

- Αν δεν είσαι στην ώρα σου, θα φύγω.

3. Συμπλήρωσε τις παρακάτω φράσεις με το επίθετο ο

πολύς, η πολλή, το πολύ ή το επίρρημα πολύ.

- Στο σχολείο ήρθαν ____________ γονείς. Επικρατούσε

___________ φασαρία, γιατί μιλούσαν __________

δυνατά.

- Η κυρία Μαρία είναι __________ ψηλή δασκάλα.

- Το καλοκαίρι, όταν κάνει _________ ζέστη,

_____________ άνθρωποι πηγαίνουν στη θάλασσα.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.85

Page 86: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

4. Σύνθετες λέξεις με πρώτο συνθετικό αρχαίες

προθέσεις.

Στην παρακάτω περίοδο να βρεις τις σύνθετες λέξεις και

να γράψεις από ποιες λέξεις προέρχονται:

Ο διάδρομος είναι γεμάτος νερά και επειδή δεν υπήρχε

διέξοδος, ο υφυπουργός προσπάθησε να συμβάλλει στην

αποκατάσταση της ζημιάς, ώστε να αποφύγει τη συρροή των

δημοσιογράφων.

Διάδρομος – δια + δρόμος

………………………………………………………….

………………………………………………………….

………………………………………………………….

…………………………………………………………….

…………………………………………………………….

…………………………………………………………….

…………………………………………………………….

……………………………………………………………..

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.86

Page 87: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Ανεξάρτητες- Εξαρτημένες προτάσεις

ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΒΙΤΩΡΑΤΟΥ

ΕΡΓΑΣΙΑ Στις παρακάτω προτάσεις:

(α) Να χρωματίσεις με κόκκινο χρώμα το σύνδεσμο.

(β) Να χωρίσεις την ανεξάρτητη από την εξαρτημένη πρόταση με κόμμα.

(γ) Να χρωματίσεις με μπλε χρώμα τις ανεξάρτητες προτάσεις.

(δ) Να χρωματίσεις με κίτρινο χρώμα τις εξαρτημένες προτάσεις.

(ε) Να χαρακτηρίσεις το είδος του συνδέσμου και το είδος της εξαρτημένης πρότασης.

Τα σπάνια βιβλία δε δανείζονται γιατί υπάρχει κίνδυνος να καταστραφούν.

Σύνδεσμος: Εξαρτημένη:

Ήταν βυθισμένος στις σκέψεις του όταν άκουσε βήματα στο διπλανό δωμάτιο.

Σύνδεσμος: Εξαρτημένη:

Είχε τόσα πολλά βιβλία ώστε δεν ήξερε ποιο να διαλέξει.

Σύνδεσμος: Εξαρτημένη:

Επειδή δεν ήξερε πως να συνεχίσει ο συγγραφέας καθόταν σκεφτικός.

Σύνδεσμος: Εξαρτημένη:

Διαβάζει ενώ ταυτόχρονα ακούει μουσική.

Σύνδεσμος: Εξαρτημένη:

Ο παππούς φοράει ακουστικά για να ακούει καλύτερα.

Σύνδεσμος: Εξαρτημένη:

Αν μου χαλάσει ο υπολογιστής θα στενοχωρηθώ πολύ.

Σύνδεσμος: Εξαρτημένη:

Φοβάμαι μήπως βρέξει άυριο.

Σύνδεσμος: Εξαρτημένη:

Ο Φίλιππος νομίζει ότι δεν τα καταφέρνει στα μαθηματικά.

Σύνδεσμος: Εξαρτημένη:

Μόλις μπήκα σπίτι είδα τον καινούριο μας καναπέ.

Σύνδεσμος: Εξαρτημένη:

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.87

Page 88: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

14/02/11

Σκάρπα Ηλέκτρα

ΕΝΟΤΗΤΑ 9η: ΒΙΒΛΙΑ-ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΕΣ

1) Εντοπίζω το ασύνδετο σχήμα στο παρακάτω κείμενο:

Το βιβλίο δεν είναι κάτι που έρχεται και φεύγει. Έχει διάρκεια, είναι ένας

φίλος, είναι σύντροφος της μοναξιάς που μένει, ανήκει στους αιώνες.

Μολονότι πολλές φορές το περιεχόμενό του ισοδυναμεί με τόνους εκρηκτικής

ύλης και μπορεί να ξεθεμελιώσει πρόσωπα, πράγματα, καταστάσεις,

πολιτισμούς, ν’ αλλάξει τη ροή της ιστορίας, να δημιουργήσει ολόκληρες

εποχές, ουσιαστικά το βιβλίο είναι ένας φίλος που τον επικαλείσαι όταν

θέλεις και τον εγκαταλείπεις όταν θέλεις επίσης, για να τον ξαναπάρεις ή να

μην το ξαναπάρεις κοντά σου αργότερα.

2) Αναγνωρίζω αν υπάρχει ασύνδετο σχήμα στις παρακάτω προτάσεις

γράφοντας Σ για το σωστό και Λ για το λάθος:

α) Μου αρέσουν τα ραπ, ροκ, ποπ, λάτιν τραγούδια. _____

β) Ο Νίκος, που είναι γιατρός, μένει δίπλα μας. _____

γ) Επιπλέον, είναι πολύ αναξιόπιστος για φίλος. _____

δ) Η μητέρα μαγείρεψε φαγητό για αύριο, σκούπισε, σιδέρωσε τα ρούχα. ____

ε) Στο πάρτυ γενεθλίων έσβησα τα κεράκια, έφαγα, ήπια, χόρεψα με τους

καλεσμένους, γλέντησα μέχρι το πρωί. _____

στ) Αν έχεις χρόνο, τηλεφώνησέ μου. _____

3) Μετατρέπω τις παρακάτω ρηματικές φράσεις σε ονοματικές και το

αντίστροφο:

α) Πλέξιμο μπλούζας στον αργαλειό από τη γιαγιά.

_______________________________________________________

β) Αυξήθηκαν τα έσοδα του κράτους το 2010.

_______________________________________________________

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.88

Page 89: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

14/02/11

Σκάρπα Ηλέκτρα

γ) Επιλογή των καλύτερων μαθητών για το διαγωνισμό της Μαθηματικής

Εταιρείας.

_______________________________________________________

δ) Τιμωρούνται όσοι παραβιάζουν τους νόμους.

_______________________________________________________

ε) Αποβολή του μαθητή από το σχολείο λόγω κακής διαγωγής.

_______________________________________________________

στ) Η Κάτια αναμένει τα αποτελέσματα των πανελλήνιων εξετάσεων.

_______________________________________________________

ζ) Αναγνώριση των υπόπτων στο αστυνομικό τμήμα.

_______________________________________________________

4) Αναγνωρίζω τις ανεξάρτητες και εξαρτημένες προτάσεις του παρακάτω

κειμένου:

Οι καλύτερες ίσως μέρες της παιδικής μου ηλικίας ήταν εκείνες που πέρασα

μ’ ένα βιβλίο αγαπημένο. Παραμέριζα σαν ένα τιποτένιο εμπόδιο όσα

πράγματα γέμιζαν τις μέρες για άλλους, ώστε να απολαμβάνω με την ησυχία

μου την ανάγνωση του βιβλίου μου. Καμιά φορά στο κρεβάτι μου, αφού

τελείωνα το βραδινό φαγητό, έπαιρνα το βιβλίο μου και βυθιζόμουν στον

κόσμο του. Αυτό δε γίνονταν πάντα, αλλά το έκανα κυρίως τις μέρες που είχα

φτάσει στα τελευταία κεφάλαια κάποιου βιβλίου, όταν δεν έμεναν πια πολλές

σελίδες για να φτάσω στο τέλος. Τότε, επειδή κινδύνευα να τιμωρηθώ, αν με

τσάκωναν οι γονείς μου, που είχαν μόλις ξαπλώσει, άναβα ξανά το κερί μου.

5) Ενώνω τις παρακάτω προτάσεις κάνοντας τη μία από τις δύο

εξαρτημένη χρησιμοποιώντας το σύνδεσμο που είναι στην παρένθεση:

α) Ο Μιχάλης είναι φοιτητής. Ο Μιχάλης σπουδάσει στην Ιατρική Σχολή.

(που)

_______________________________________________________

β) Έχω πολλή δουλειά. Δεν προλαβαίνω να κοιμηθώ. (γιατί)

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.89

Page 90: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

14/02/11

Σκάρπα Ηλέκτρα

_______________________________________________________

γ) Η μαμά δεν είχε χρόνο. Η μαμά μας ετοίμασε γλυκό. (αν και)

_______________________________________________________

δ) Τα παιδιά πανηγύρισαν. Η ομάδα τους έβαλε γκολ. (όταν)

_______________________________________________________

ε) Ο Λέων ο Γ’ ο Ίσαυρος χρησιμοποίησε το υγρό πυρ. Ο Λέων ο Γ’ ο

Ίσαυρος νίκησε τους Άραβες. (ώστε)

_______________________________________________________

6) Στο παρακάτω κείμενο υπάρχουν πολλά λάθη στη ορθογραφία του

επιθέτου πολύς, πολλή, πολύ και του επιρρήματος πολύ. Βρίσκω τα λάθη

αυτά και τα διορθώνω:

Πάρα πολύ άνθρωποι δεν είναι ευτυχισμένοι με τη λειτουργία της

Βιβλιοθήκης μας και κάνουν πολά παράπονα. Λένε, λοιπόν, πως δεν

υπάρχουν πολύ υπάλληλοι που να έχουν γνώσεις γύρω από τα βιβλία και

πολές φορές δεν είναι και πολλοί πρόθυμοι να τους εξυπηρετήσουν. Επίσης,

λένε πως το σύστημα ταξινόμησης των βιβλίων δεν είναι πολύ εύχρηστο, με

αποτέλεσμα να μπερδεύονται και να καθυστερούν πολλοί. Ακόμη

υποστηρίζουν πως ο μέσος χρόνος δανεισμού δεν είναι πολλής και πως το

πρόστιμο που πληρώνουν για την καθυστέρηση επιστροφής ενός βιβλίου είναι

πολλύ ψηλό. Ακόμα και στο αναγνωστήριο λένε πως κάνει είτε πολύ ζέστη

είτε πολλοί κρύο και δεν μπορούν να καθίσουν πολύ ώρα. Έτσι, με μεγάλη

λύπη τους αναγκάζονται να πηγαίνουν στη Βιβλιοθήκη της γειτονικής πόλης,

που δεν είναι όμως πολλύ κοντά.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.90

Page 91: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

ΦΡΥΔΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ

«…Όπου και να σας βρίσκει το κακό, αδελφοί, όπου και να θολώνει ο νους σας, 9. ΒΙΒΛΙΑ – ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΕΣ

μνημονεύετε Διονύσιο Σολωμό και μνημονεύετε Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη…»

Οδ. Ελύτης

ΓΛΩΣΣΑ Ε΄ ΤΑΞΗΣ Γραπτή δοκιμασία τ….. μαθητ……. ………………………………………….

Α. Ακούω και γράφω: ………………………………………………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………………………………………………... Β. Διαβάζω τις παρακάτω λέξεις και συμπληρώνω ό,τι λείπει:

….δρ….γ…..ος σφ…... ρα, ….κ….ανός, στρ….φ….γ….ρ….ζω, π….ραμ….δες, δ…..γ….μα,

σ….νδ….ασμός, σεναρ….ογραφ….α, κ….ν….ματ….γράφος, πλ….θ….σμός, εξ….ρ…..νώ,

πρ….σφ….γας, μ….θ….στόρ….μα, δ….αμ….ρφ….μένα, ….λοπ…..ώ, δ….οργαν….νω,

έπ…..νος, προ….θηση, περ….πέτ…..α, σ….νέντ…..ξη, …..κ….ν….γράφ….ση

Γ. Συμπληρώνω τα παρακάτω κενά με το επίθετο πολύς, -ή, -ύ και το επίρρημα πολύ:

Ευχαριστώ …………… για το δώρο σου. Μου έδωσες …………… χαρά. Νιώθω ……………

ευγνωμοσύνη, γιατί με στήριξες στις …………… δύσκολες στιγμές που πέρασα.

…………… μαθητές δεν διαβάζουν και έχουν …………… κενά. Χρειάζεται ……………... προ-

σπάθεια για να τα καλύψουν. Με ………….. διάβασμα μπορούν να τα καταφέρουν.

Η συνεργασία …………… ανθρώπων φέρνει και ……………. επιτυχίες.

Δ. Βάζω κόμμα όπου χρειάζεται στο ασύνδετο σχήμα και μετά το γράφω πολυσύνδετο:

Έβαλα στην τσάντα μου βιβλία τετράδια μολύβια χρώματα όργανα γεωμετρίας.

……………………………………………………………………………………………………………….

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.91

Page 92: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

ΦΡΥΔΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ

Ε. Επιλέγω τη σωστή λέξη από την παρένθεση και να συμπληρώσεις τις προτάσεις:

Η ………………………. τιμωρείται από το νόμο. ( βιβλιογραφία, βιβλιοκαπηλία, βιβλιοκριτική )

Ο ………………………. με βοήθησε να βρω ένα βιβλίο. ( βιβλιοστάτης, βιβλιοθηκάριος )

Η Φανή διαβάζει πολλά βιβλία. Είναι ………………….( βιβλιοφάγος, βιβλιογραφία, βιβλιομανία )

ΣΤ. Κάνω σύνθετες λέξεις με το συν :

συν + ραφή = …………………………………. συν + μαθητής = …………………………………..

συν + γνώμη = ……………………………….. συν + πάσχω = …………………………………….

συν + ομιλία = ………………………………… συν + κάτοικος =…………………………………...

συν + νέφος = ………………………………… συν + λογίζομαι =………………………………….

συν + σωρεύω =………………………………. συν + βαδίζω =……………………………………..

Ζ. Χωρίζω με κόμμα και στη συνέχεια γράφω ποια πρόταση είναι η ανεξάρτητη και

ποια η εξαρτημένη:

Είμαι ευχαριστημένος επειδή όλα πήγαν καλά σήμερα.

εξαρτημένη: ………………………………………………………………………………………………...

ανεξάρτητη: ………………………………………………………………………………………………...

Αν δε βρέξει θα πάμε στην εξοχή.

εξαρτημένη: ………………………………………………………………………………………………..

ανεξάρτητη: ………………………………………………………………………………………………..

Όταν φτάσω θα σου τηλεφωνήσω.

εξαρτημένη: ………………………………………………………………………………………………..

ανεξάρτητη: ………………………………………………………………………………………………...

Η. Μετατρέπω τις ρηματικές σε ονοματικές και αντίστροφα:

Ανταλλάξαμε δώρα. …………………………………………………………………………………..

Μείωση των μισθών των υπαλλήλων. …………………………………………………………………

Καλλιεργούνται βιολογικά προϊόντα. ………………………………………………………………….

Απαγόρευση της κυκλοφορίας. …………………………………………………………………………

Αυξάνεται η τιμή του ψωμιού. ………………………………………………………………………….

Νίκη της εθνικής ομάδας ποδοσφαίρου. ………………………………………………………………

Φροντίζουμε και προστατεύουμε το δάσος. ………………………………………………………….

Επιστροφή στο χωριό. ………………………………………………………………………………. Ι. Φ.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.92

Page 93: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Λαμπριάδου Μαρία

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΓΛΩΣΣΑΣ ( ΚΕΦ. 9 )

ΟΝΟΜΑ: ……………………. ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: …………………..

1.Να συμπληρώσεις τα κενά με το σωστό τύπο του επιθέτου «ο πολύς, η

πολλή, το πολύ» ή με το επίρρημα « πολύ» :

Η μέρα είναι …………….. ζεστή. Σήμερα κάνει …………….. ζέστη.

Οι εργάτες είναι ………………… κουρασμένοι.

……………….. κάτοικοι της περιοχής ενοχλήθηκαν από τη φασαρία.

Έχει την ……………. κακή συνήθεια να διακόπτει το συνομιλητή του.

Βάζει ……………….. ζάχαρη στον καφέ του.

2.Να σχηματίσεις σύνθετες λέξεις:

συν + αγωνιστής → ………………………………..

συν + βαδίζω → ………………………………..

συν + παίχτης → ………………………..

συν + κάτοικος → ………………………..

συν + νέφος → ………………………….

εν + πιστός → …………………………

εν + κρίση → …………………………

3.Προσπάθησε να ενώσεις τις ανεξάρτητες προτάσεις με τις εξαρτημένες,

έτσι που να βγαίνει νόημα:

τα σπάνια βιβλία δε

δανείζονται

επειδή ξαφνικά άκουσε βήματα στο διπλανό

δωμάτιο

ήταν βυθισμένος στις

σκέψεις του

όταν δεν ήξερε πώς να συνεχίσει

ο συγγραφέας καθόταν

σκεφτικός

ενώ υπάρχει κίνδυνος να καταστραφούν

είχε τόσο πολλά βιβλία γιατί δεν ήξερε ποιο να διαλέξει

διαβάζει ώστε ταυτόχρονα ακούει μουσική

Γράψε τώρα τις προτάσεις ολοκληρωμένες:

………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………..

…………………………………………………………………………………………………………………………………….

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.93

Page 94: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Λαμπριάδου Μαρία

………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………..

4.Μετέτρεψε τις φράσεις από ονοματικές σε ρηματικές και αντίστροφα:

Εφαρμόζουμε τους κανόνες της τάξης

………………………………………………………

Πτώση της τιμής του πετρελαίου

………………………………………………………..

Ανταλλάξαμε δώρα.

………………………………………………….

Συνεργασία μαθητών και δασκάλου

………………………………………………….

5.Οι παρακάτω προτάσεις είναι εξαρτημένες, γι’ αυτό χρειάζονται

οπωσδήποτε μια ανεξάρτητη πρόταση δίπλα τους. Συμπλήρωσέ τη :

Όταν διαβάζω ένα βιβλίο,………………………………………………..

Αν είχα χρόνο, …………………………………………………………

Μόλις έφυγες ………………………………………………………….

6. Να επιλέξεις τη σωστή λέξη και να συμπληρώσεις τις προτάσεις:

Η ………………………. …………τιμωρείται από το νόμο

α)βιβλιογραφία β)βιβλιοκαπηλία γ)βιβλιοκριτική

Ο ………………………. ……… με βοήθησε να βρω το βιβλίο που έψαχνα.

α)βιβλιοστάτης β) βιβλιοθηκάριος

Η Βιολέτα διαβάζει πολλά βιβλία. Είναι πραγματική ………………….

α)βιβλιοφάγος β)βιβλιογραφία γ)βιβλιομανία

7.Αφού διαβάσεις το βιογραφικό σημείωμα , να το γράψεις σε συνεχή λόγο σε

μια παράγραφο:

Ονοματεπώνυμο: Λίτσα Ψαραύτη

Έτος γέννησης: 1936

Τόπος γέννησης : Σάμος

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.94

Page 95: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Λαμπριάδου Μαρία

Πληροφορίες: Σπούδασε αγγλικά, εργασία ως μεταφράστρια, έγραψε

μυθιστορήματα για τις ανθρώπινες σχέσεις, το οικολογικό πρόβλημα, το

ρατσισμό.

Τιμητική διάκριση:Κρατικό βραβείο 1996 από το υπουργείο Πολιτισμού,

έπαινος από την Ακαδημία Αθηνών

Έργα: το αυγό της Έχιδνας, το χαμόγελο της Εκάτης, η γάτα που δε

νιαούριζε, το διπλό ταξίδι κ.ά.

………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………….

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.95

Page 96: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Παπατσάνη Κατερίνα

Επαναληπτικό μάθημα Ονοματεπώνυμο:……………………………………………………………

1.Να συμπληρώσεις τα κενά με το επίθετο πολύς, πολλή, πολύ ή το επίρρημα πολύ:

Από την βιασύνη του κάνει λάθη.

Χθες ήταν ζεστή μέρα. Το καλοκαίρι κάνει ζέστη.

Είμαι περίεργη. Χάρηκα που σε είδα.

Έκανε θόρυβο. Φέτος ήρθαν ξένοι.

Η Ελένη είναι ψηλή κοπέλα.

Το καλοκαίρι πίνουμε νερό.

Ρίχνει δυνατή βροχή.

2. Να βάλεις κόμμα όπου χρειάζεται στις παρακάτω προτάσεις

Μιλά τόσο σιγά ώστε δεν ακούγεται. Έτρεχε για να μη χάσει το λεωφορείο.

Όποτε πεινούσε ζητούσε να φάει. Ώσπου να γίνει το φαγητό διάβασα τα

αγγλικά.

Μόλις χτυπήσει το κουδούνι τα παιδιά τρέχουν στην αυλή.

3. Να μετατρέψεις τις φράσεις από ονοματικές σε ρηματικές και αντίστροφα:

Πρόσφεραν λίγα

χρήματα. ……………………………………………………………………

Αναγνώριση του

λάθους. …………………………………………………………………...

Υπόσχεση μεγάλης

αμοιβής. …………………………………………………………………..

Σκαλίζουν τον

κήπο. ……………………………………………………………………

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.96

Page 97: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Παπατσάνη Κατερίνα

4.Να σχηματίσεις σύνθετες λέξεις:

συν +

λόγος = ……………………………….

συν +

πολίτης = ……………………………….

συν + στεγάζω = …………………………………

συν + ξύλο = …………………………………

συν + φοιτητής = …………………………………

συν + χαίρω = ………………………………….

συν +ζω = …………………………............

συν + βάλλω = ………………………………….

5.Να ξαναγράψεις τις προτάσεις χρησιμοποιώντας το ασύνδετο σχήμα:

Μου αρέσουν τα μήλα και τα αχλάδια και τα ροδάκινα και τα καρπούζια.

…………………………………………………………………………………………

…………

Το πρωί σηκώνομαι και πλένομαι και ντύνομαι και πίνω το γάλα μου και

παίρνω την τσάντα μου και φεύγω για το σχολείο.

…………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………

……………………

5.Να υπογραμμίσεις τις ανεξάρτητες προτάσεις και να κυκλώσεις τις εξαρτημένες:

Δεν πήγα εκδρομή, γιατί ήμουν άρρωστος.

Καθώς πηγαίναμε στο σπίτι, συναντήσαμε την κυρία Μαρία.

Το μωρό έκλαιγε, γιατί πεινούσε.

Ο αγώνας έληξε ισόπαλος και κέρδισα το στοίχημα.

΄Ετρεχε για να προλάβει το λεωφορείο.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.97

Page 98: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Παπατσάνη Κατερίνα

6.Να αναγνωρίσεις σε ποιες από τις παρακάτω προτάσεις το πολύ είναι επίθετο ή

επίρρημα:

Μου αρέσει πολύ το κολύμπι. (…………………………)

Έχω να τον δω πολύ καιρό. (…………………………..)

Τρέξε πολύ γρήγορα. (……………………………)

Ήπια πολύ νερό και έφαγα πολύ φαγητό. (………………………..)

Έκλαψα πολύ. (……………………..)

7.Να βάλεις κόμμα όπου χρειάζεται στις παρακάτω προτάσεις:

Στον κήπο μας έχουμε τριανταφυλλιές μαργαρίτες τουλίπες ζουμπούλια και

πανσέδες.

Μου αρέσουν τα μακαρόνια οι τηγανιτές πατάτες τα κεφτεδάκια και το

παστίτσιο.

8. Να δημιουργήσεις ονοματικές φράσεις με τις λέξεις της παρένθεσης:

(Οργανώνω, σχολικός, γιορτή )

……………………………………………………………

(αγοράζω , σπίτι, καινούριο )

……………………………………………………………..

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.98

Page 99: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Σάσα Κιορπέ

Γλώσσα - Ενότητα 9 , Επαναληπτικές ασκήσεις

Όνομα :......................................Ημερομηνία :............................

1 . Διαβάζω το κείμενο και συμπληρώνω το επίθετο ο πολύς , η πολλή ,το πολύ και το

επίρρημα πολύ :

Χθες το βράδυ έφαγα ...........................και ένιωσα ....................μεγάλη δυσφορία . Το

..........................φαγητό δεν μου έκανε καλό και μου ήταν .......................δύσκολο να

κοιμηθώ . Μετά από ......................ώρα , με πήρε ο ύπνος και είδα ένα

............................τρομακτικό όνειρο . Ήμουν λέει σε μια .....................σκοτεινή αίθουσα

και γύρω μου ήταν ......................άνθρωποι , όταν ξαφνικά εμφανίστηκε ένας

...................άγριος κύριος και άρχισε να μου μιλάει με .....................δυνατή φωνή . Σαν

συνήλθα , τον ρώτησα , γιατί φωνάζει μόνο σε εμένα τόσο .................... και σε κανέναν

άλλο . Μόλις με άκουσε να μιλάω , αγρίεψε περισσότερο . Με ρώτησε , αν τον

θυμόμουν και του είπα μετά από ...................σκέψη πως κάπου πρέπει να τον είχα

ξαναδεί . Όταν ολοκλήρωσα τα λόγια μου , μου είπε με ........................ήρεμη φωνή πως

είναι ο διαιτολόγος μου . Ντροπή μου που το λέω , έπρεπε να τον θυμάμαι , αλλά όταν δε

με συμφέρει, ξεχνάω ........................εύκολα . Όταν ξύπνησα , αποφάσισα με

......................στεναχώρια και .......................βαριά συνείδηση να τον επισκεφτώ . Ελπίζω

να μη θυμώσει .....................αν πήρα και κανένα κιλό . Άλλωστε η

........................καταπίεση βλάπτει .........................σοβαρά την υγεία .

2. Στο παραπάνω κείμενο υπογραμίζω και έπειτα γράφω και χαρακτηρίζω όλες τις

δευτερεύουσες προτάσεις :

.................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................

...................................................................................................................

ια φορά κι ένΟοαν καιρό, στις 2 Απριλίου, γεννήθηκε ένα

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.99

Page 100: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Σάσα Κιορπέ

αγόρι, ο

μεγάλωσε αρκετά, Βιβλίου.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.100

Page 101: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

elena

Γλωσσικές ασκήσεις- Eνότητα 9

Συμπλήρωσε με τον κατάλληλο τύπο του επιθέτου πολύς και του

επιρρήματος πολύ

τις παρακάτω προτάσεις:

• «Όποιος αγάλια περπατεί,...........................μακριά πηγαίνει.»

• Τη νύχτα έπεσε.........................βροχή.

• Έχουμε ακόμα.........................δρόμο, ώσπου να φτάσουμε.

• «Τα.........................τα λόγια είναι φτώχεια».

•..........................χάρηκα, που σε είδα.

• Σε χαιρετώ με...........................αγάπη.

• Περίμενα..........................ώρα το λεωφορείο.

• Η γιορτή είχε...........................μεγάλη επιτυχία.

• Σου τηλεφώνησα..........................φορές, αλλά δε σε βρήκα.

• Έγινε.........................φασαρία και.........................κακό για το τίποτα.

Συμπλήρωσε τα κενά με τους σωστούς τύπους του επιθέτου πολύς

και του επιρρήματος πολύ:

........................κόσμος είχε έρθει από........................μακριά, για να δει την ταινία.

Η ουρά ήταν....................... μεγάλη στον κινηματογράφο, όπου προβαλλόταν,

και χρειάστηκε.....................ώρα να φτάσουμε στο ταμείο για το εισιτήριο.

Στην ταινία είχε γίνει.......................μεγάλη διαφήμιση και.........................

ήταν αυτοί που ήθελαν να την παρακολουθήσουν.

Βασικός λόγος ήταν η συμμετοχή.........................αστέρων του κινηματογράφου

.

.........................κριτικοί είχαν γράψει εγκωμιαστικά σχόλια για την ταινία

αυτή,

ενώ τα γυρίσματά της κράτησαν........................μήνες και το κόστος

ήταν.......................εκατομμύρια ευρώ.

Σε αρκετές μάλιστα, επαρχιακές πόλεις, τα εισιτήρια είχαν

εξαντληθεί.......................μέρες πριν από την πρώτη προβολή της ταινίας.

Κάνε το ίδιο και στο παρακάτω κείμενο:

Ο κήπος της μαμάς ήταν....................μεγάλος. Υπήρχαν φυτεμένες......................

τριανταφυλλιές και .....................οπωροφόρα δέντρα. Η μαμά τον φρόντιζε

με........................

ενδιαφέρον και τον πρόσεχε ................. . ......................κόσμος, που

περνούσε από εκεί

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.101

Page 102: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

elena

στεκόταν και θαύμαζε τα.........................και όμορφα λουλούδια της. Αυτό ήταν η

πιο καλή ανταμοιβή της για του

ς.........................κόπους που είχε κάνει εδώ και.....................χρόνια .

..........................περαστικοί στέκονταν και της ζητούσαν,

όταν την έβλεπαν να τον φροντίζει, διάφορες χρήσιμες συμβουλές για την

περιποίηση......................

λουλουδιών της, για να τις ακολουθούν κι αυτοί στο δικό τους κήπο.

Ένωσε κάθε ονοματικό σύνολο με το ρηματικό σύνολο που ταιριάζει:

Ο Κώστας · · κινείται πολύ γρήγορα.

Η Πόπη · · φουρτουνιάζει το χειμώνα.

Το αεροπλάνο · · ζει στα δάση.

Το αυτοκίνητο · · είναι μαθητής της Ε' τάξης.

Η θάλασσα · · είναι καλή μαθήτρια.

Ο λαγός · · χρειάζεται καλή συντήρηση.

Μετάτρεψε τις παρακάτω ονοματικές φράσεις στις αντίστοιχες ρηματικές

φράσεις:

Η απογείωση του αεροσκάφους.

.........................................................................

Η μεταφορά των ασθενών.

..........................................................................

Η αξιοποίηση του νερού του ποταμού.

.........................................................................

Η παραίτηση του Υπουργού.

.........................................................................

Η καταβολή αποζημιώσεων στους αγρότες.

.........................................................................

Ανακάλυψη των εμπρηστών του δάσους της Χαλκιδικής.

.........................................................................

Μετάτρεψε τις παρακάτω ρηματικές φράσεις σε ονοματικές:

Οι ληστές εξαφανίστηκαν.

............................................................

Ο στρατός διοργανώθηκε.

……….....................................................

Οι αθλητές προπονούνται καθημερινά.

…………………………………………………………..

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.102

Page 103: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

elena

Ιδρύεται μορφωτικός Σύλλογος στο χωριό Πετρούσα.

………………………………............................... Παρατείνεται η προθεσμία υποβολής των φορολογικών δηλώσεων.

……………………………………………………………

Μετάτρεψε τις προτάσεις σε μία χρησιμοποιώντας τις λέξεις

των παρενθέσεων και κάνοντας όποιες αλλαγές χρειάζονται:

Τα δάση ωφελούν και τους εμπρηστές . Εκείνοι τα καίνε. (μολονότι)

…………………………………………………………………………………………………………………………..

Ο πρόεδρος του δικαστηρίου μιλούσε, Οι εμπρηστές άκουγαν με σκυμμένο

κεφάλι . (ενώ)

……………………………………………………………………………………………………………………………..

Τα δάση της πατρίδας μας λιγοστεύουν . Η μόλυνση του περιβάλλοντος

αυξάνεται. ( όσο . . . τόσο . . . )

…………………………………………………………………………………………………………………………….

Πρέπει να προστατέψουμε το περιβάλλον. Η υγεία μας κινδυνεύει. (γιατί)

…………………………………………………………………………………………………………………………..

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.103

Page 104: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Κορτσαλιουδάκη Κατερίνα

Διαγώνισμα στην 9η Ενότητα Γλώσσας – Βιβλία και Βιβλιοθήκες Ονοματεπώνυμο: ______________________________________________________ 1. Ακούω και γράφω: ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ 2. Συμπληρώνω τις παρακάτω προτάσεις με το επίθετο ο πολύς – η πολλή –

το πολύ και το επίρρημα πολύ. Ο καφές έχει _________ ζάχαρη και είναι _________ γλυκός. Σήμερα άργησα πάρα ________ να πάω στη δουλειά μου. Φαίνεται σίγουρα ________ ευτυχισμένη μαζί του. Χτες έριξε ______ δυνατή βροχή και σήμερα έχει ________ υγρασία. Μην τρως _________ γρήγορα , θα πονέσει το στομάχι σου κι έτσι δε θα τρως μετά με __________ όρεξη. Οι ____________ βροχές στην περιοχή δημιούργησαν _________ προβλήματα στις καλλιέργειες. Είχαν _________ μεγάλη αγωνία για τα αποτελέσματα των εξετάσεων. Αλλά η _________ αγωνία τελείωσε όταν έμαθαν ότι πήγαν όλα _________ καλά. ________ άνθρωποι στις μέρες μας έχουν ________ προβλήματα λόγω της

οικονομικής κρίσης. Μάλιστα _________ είναι αυτοί που έχουν χάσει τις δουλειές τους. Ελπίζω _______ γρήγορα τα πράγματα να βελτιωθούν. Πέρασε _______ καιρός από την τελευταία φορά που τον είδα. Ήταν ________ διαφορετικός τότε. Είχε _______ μαλλιά και ________ μεγάλη κοιλιά. Άλλαξε πάρα _______ από εκείνη την εποχή. Η _________ δουλειά τρώει τον αφέντη. Γι αυτό κι εγώ λέω ________ φορές στη μητέρα μου ότι δε χρειάζεται _________ διάβασμα, γιατί στο τέλος μπορεί να πάθω και τίποτα! Ε, τότε είναι που οι φωνές της γίνονται ________ πιο έντονες! ________

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.104

Page 105: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Κορτσαλιουδάκη Κατερίνα

φορές δεν την καταλαβαίνω! Είναι ανάγκη να διαβάζω τόσο _______; Αφού τα πιο _________ τα θυμάμαι από την παράδοση του μαθήματος 3. Μετατρέπω τις παρακάτω ρηματικές φράσεις σε ονοματικές: Αυξήθηκε πολύ η τιμή της βενζίνης τους τελευταίους μήνες. ___________________________________________________________________ Πληρώθηκαν οι υπάλληλοι του δήμου για τις εργασίες τους. ___________________________________________________________________ Άνοιξε ο νέος δρόμος που ενώνει το χωριό με την εθνική οδό. ___________________________________________________________________ Πλημμύρισαν οι καλλιέργειες από τις έντονες βροχοπτώσεις.

___________________________________________________________________ 4. Μετατρέπω τις παρακάτω ονοματικές προτάσεις σε ρηματικές: Άνθιση των μπουμπουκιών στη γλάστρα. ___________________________________________________________________ Λύσιμο των ασκήσεων στα μαθηματικά. ____________________________________________________________________ Ομιλία του διευθυντή στη γιορτή του σχολείου. ____________________________________________________________________ Κόψιμο της βασιλόπιτας από το Σύλλογο Γονέων του σχολείου. ____________________________________________________________________ 5. Ξαναγράφω τις παρακάτω προτάσεις ενώνοντας τις με τη λέξη της

παρένθεσης: Διάβασα όλο το βιβλίο μέχρι τέλους. Είχε μεγάλο ενδιαφέρον (επειδή) ___________________________________________________________________ Άρχισε να βρέχει δυνατά. Τηλεφώνησα στη μαμά μου να έρθει να με πάρει. (όταν) ___________________________________________________________________

Δεν άκουσα το κουδούνι της πόρτας. Το ραδιόφωνο ήταν δυνατά. (ώστε) ___________________________________________________________________ Άργησα να πάω στο μάθημα. Δεν χτύπησε το ξυπνητήρι. (επειδή) ___________________________________________________________________ Το φαγητό ήταν έτοιμο. Η μαμά μας κάλεσε στην κουζίνα. (όταν) ___________________________________________________________________

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.105

Page 106: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Κορτσαλιουδάκη Κατερίνα

6. Γράφω τις σύνθετες λέξεις που βγαίνουν από τα παρακάτω: συν + γράφω ____________________________ συν + γνώμη ____________________________ συν + μαθητής ___________________________ συν + φοιτητής ___________________________ συν + λυπούμαι ___________________________ συν + μετέχω ____________________________ συν + κρίνω ____________________________ συν + χωριανός ____________________________ συν + κάτοικος ____________________________ συν + εργάζομαι ____________________________

συν + υπεύθυνος ____________________________ συν + βαδίζω ___________________________ συν + πολεμιστής ___________________________ συν + ροή _____________________________ συν + σώμα ________________________

7. Κάνω χρονική αντικατάσταση στα παρακάτω ρήματα στο πρόσωπο που

είναι:

Ενεστ. φαίνεσαι

Παρατ. ερχόταν

Αορ. έγινε

Εξ. Μελλ θα θυμηθώ

Στ. Μελλ

Παρακ. να έχει χάσει

Υπερσ.

Συντ. Μ.

8. Τι ονομάζουμε ασύνδετο σχήμα; Δίνω και ένα παράδειγμα: _____________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.106

Page 107: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Κορτσαλιουδάκη Κατερίνα

9. Συμπληρώνω τα κενά με τις λέξεις της παρένθεσης: (βιβλιοκαπηλία, βιβλιοφάγος, βιβλιοκριτική, βιβλιογραφία, βιβλιοθηκάριος, βιβλιοστάτης, βιβλιοπωλείο, βιβλιοδεσία) Έχει διαβάσει τόσα βιβλία που δίκαια έχει πάρει τον τίτλο του ______________. Δεν ήξερα ποια ____________ να επιλέξω για να κάνω τα κείμενα που είχα γράψει να πάρουν μορφή βιβλίου. Η εργασία που έκανε είχε στην πίσω σελίδα μια ολόκληρη λίστα με πλούσια _____________. Η _____________ είναι ποινικό αδίκημα. Έφυγε ο ____________ από τη θέση του κι έτσι τα βιβλία έπεσαν από το ράφι.

Έψαχνα να βρω ένα _____________ που να έχει αυτό το σπάνιο βιβλίο που ήθελα. Τα περιοδικά και οι εφημερίδες συχνά έχουν μέσα ______________ γνωστών και άγνωστων συγγραφέων. Η μητέρα της εργαζόταν σαν ______________ στη βιβλιοθήκη της πόλης, και συχνά της έπαιρνε μαζί της γιατί της άρεσε να βρίσκεται ανάμεσα σε τόσα βιβλία. 10. Γράφω με δικά μου λόγια τη σημασία των παρακάτω λέξεων: Βιβλιοστάτης: ___________________________________________________ Βιβλιοδεσία: _____________________________________________________ Βιβλιοθηκάριος: ___________________________________________________ Βιβλιοκαπηλία: ____________________________________________________ Βιβλιογραφία: _____________________________________________________ Βιβλιοκριτική : _____________________________________________________ Βιβλιοφάγος: _______________________________________________________

« Τα βιβλία μας δίνουν φτερά, να πετάμε

σε μέρη μαγικά και να ξεχνάμε την

καθημερινότητά μας. Φροντίστε πάντα

να έχετε κοντά σας αυτούς τους

σπουδαίους φίλους που λέγονται βιβλία»

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.107

Page 108: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Ιωακειμίδης Παύλος

ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΑΥΡΟΔΕΝΔΡΙΟΥ Ε` ΤΑΞΗ

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΣΤΗ ΓΛΩΣΣΑ ΕΝΟΤΗΤΑ 9

ΟΝΟΜΑ : ____________________ , 11 /2 /2013

1. Συμπληρώνω τα κενά στις λέξεις (βάζω και τόνο όπου χρειάζεται):

ανάγν__ση υπουργ___ο επιτ__χία εφαρμ__γή

προ___θηση εν__σχ__ση περιπέτ___ες καλοκ___ρι

πολιτ__σμός εξ__χή π___κιλία πλαν__της

2. Ενώνω τις προτάσεις κάνοντας τη μία από τις δύο εξαρτημένη (δευτερεύουσα).

Χρησιμοποιώ τη λέξη ή φράση που είναι μέσα στην παρένθεση.

- Είδα το σκυλί ξαφνικά μπροστά μου και τρόμαξα πολύ . (όταν)

_______________________________________________________________

- Έκανα σκληρή προπόνηση και πιάστηκαν τα πόδια μου. (επειδή)

_______________________________________________________________

- Περπατούσε τόσο γρήγορα. Δε μπορούσα να τον φτάσω. (ώστε)

_______________________________________________________________

- Είχε πολλά βιβλία στο σπίτι του. Δεν του άρεζε το διάβασμα. (αν και)

_______________________________________________________________

3. Συμπληρώνω τα κενά με το επίθετο ``πολύς, πολλή, πολύ`` ή το επίρρημα

``πολύ``:

- Είναι _________δύσκολος άνθρωπος , έχει _________ παραξενιές.

- Σήμερα είχε _________ κίνηση στο δρόμο, είχε πάρα ________ αυτοκίνητα.

- Η μουσική που μου αρέσει _________ είναι η παραδοσιακή μουσική του Πόντου.

- Σήμερα το θερμόμετρο στην πλατεία του Μαυροδενδρίου έδειχνε -7. Είναι μία _______

κρύα μέρα.

- __________ παιδιά περνούν _________ ώρες παίζοντας στον υπολογιστή.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.108

Page 109: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Ιωακειμίδης Παύλος

- Ο Θανάσης λέει ότι του αρέσει_________ το διάβασμα. Και είναι αλήθεια, έχει διαβάσει

πάρα ________ βιβλία. Είναι βιβλιοφάγος.

- Η αυλή του σχολείου μας είναι _______ μεγάλη. Ευτυχώς έχει και ________ δέντρα ,

________ πράσινο κι έτσι περνάμε εδώ _________ ώρες παίζοντας.

4. Δημιουργώ σύνθετες λέξεις (προσοχή στην ορθογραφία) :

- συν + κατοικώ = ______________________

- συν + λαμβάνω = ______________________

- συν + πονώ = ________________________

- συν + λέγω = _________________________

- ανά + τρέπω = ________________________

- ανά + πνοή = _________________________

- συν + ρέω = __________________________

- συν + κάλυψη = _______________________

5. Μετατρέπω τις ονοματικές φράσεις σε ρηματικές και αντίστροφα, δηλαδή τις

ρηματικές φράσεις σε ονοματικές:

- Το κούρεμα των προβάτων _________________________________________

- Η αγορά σπιτιού _________________________________________________

- Προστασία του περιβάλλοντος _______________________________________

- Ράβω το φόρεμα _________________________________________________

- Βάφω και γυαλίζω τα έπιπλα ________________________________________

- Σιδερώνω τα ρούχα ______________________________________________

- Τακτοποιώ τη ντουλάπα ___________________________________________

6. Υπογραμμίζω τις δευτερεύουσες χρονικές προτάσεις :

Όταν θα πάω σπίτι του , σίγουρα θα δω τη βιβλιοθήκη του. Έχει φοβερά βιβλία. Ξεκίνησε να

αγοράζει βιβλία πρώτη φορά σαν επισκέφθηκε μια έκθεση βιβλίου. Μόλις διάβασε το πρώτο

βιβλίο, μαγεύτηκε, γνώρισε έναν άλλον κόσμο, διαφορετικό. Πριν διαβάσει το πρώτο του βιβλίο,

άκουγε τους άλλους να μιλάνε για την ομορφιά των λογοτεχνικών βιβλίων, αλλά δεν τους

καταλάβαινε. Όταν μάλιστα ξεκίνησε να γράφει και δικές του ιστοριούλες , η ζωή του άλλαξε

εντελώς….

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.109

Page 110: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Αποστολίδου Ελισάβετ

2ο Δημοτικό Σχολείο Ερμούπολης

Επανάληψη στην 9η ενότητα : «Βιβλία-Βιβλιοθήκες»

Όνομα:………………………………………….. 1-2-2013

«Η μοίρα των βιβλίων είναι γραμμένη στ’ άστρα» Βαθμός: ………………………….

Ρωτούν συχνά οι μεγάλοι τι θ’ απογίνουν τα βιβλία, όταν τα παιδιά θα πάψουν να διαβάζουν. Μια απάντηση μπορεί να είναι:

«Θα τα φορτώσουμε όλα σ’ ένα τεράστιο διαστημόπλοιο και θα τα στείλουμε στ’ άστρα!».

Τα βιβλία μοιάζουν στ’ αλήθεια με άστρα στο νυχτερινό ουρανό. Είναι τόσα πολλά, που δεν μπορούμε να τα μετρήσουμε και

συχνά μακριά μας, που μας φαίνεται ακατόρθωτο να τα φτάσουμε. Σκεφτείτε ωστόσο τι σκοτάδι θα είχαμε, αν κάποια μέρα όλα

τα βιβλία, αυτοί οι κομήτες στο σύμπαν του νου μας, εξαφανίζονταν κι έπαυαν να μας δίνουν την απεριόριστη ανθρώπινη

γνώση και φαντασία….

Τι φοβερό!

Θα γυρίσω, λοιπόν, στη γη και θ’ αφήσω τον εαυτό μου να θυμηθεί τα βιβλία της παιδικής μου ηλικίας.

Τα βιβλία αυτά ήρθαν σ’ εμένα πάνω σ’ ένα κάρο…. Δηλαδή όχι πρώτα σ’ εμένα, μα στη μητέρα μου. Τον καιρό του πολέμου.

Στεκόταν στην άκρη του δρόμου μια μέρα, όταν ένα κάρο έφτασε με θόρυβο-μια καρότσα γεμάτη βιβλία που την έσερναν

άλογα. Ο καροτσιέρης είπε στη μητέρα μου ότι μετέφερε τα βιβλία από τη βιβλιοθήκη της πόλης σε κάποιο ασφαλές μέρος, για

να μην καταστραφούν.

Η μητέρα μου αγαπούσε πολύ το διάβασμα και στη θέα εκείνης της βιβλιοθάλασσας, τα μάτια της άστραψαν σαν άστρα….

-Σας παρακαλώ, μπορείτε να μου δώσετε έστω κι ένα βιβλίο;

Ο άνθρωπος χαμογέλασε, της έγνεψε θετικά, κατέβηκε από το κάρο και της είπε:

-Μπορείς να πάρεις σπίτι σου όσα πέσουν κάτω!

Τα βιβλία ξεχύθηκαν με θόρυβο στο σκονισμένο δρόμο και σε λίγο το παράξενο κάρο χάθηκε σε μια στροφή. Η μητέρα μου τα

μάζεψε με λαχτάρα, νιώθοντας την καρδιά της να χτυπά δυνατά. Όταν τίναξε από πάνω τους τη σκόνη, ανακάλυψε ότι ανάμεσά

τους βρισκόταν κατά τύχη μια ολόκληρη σειρά από τα παραμύθια του Χανς Κρίστιαν Άντερσεν.

Από τότε, όταν διάβαζε εκείνες τις ιστορίες τα βράδια, καθεμιά της έδινε μια μικρή ηλιαχτίδα ελπίδας και μια σιωπηλή εικόνα

στην καρδιά, που τη ζωγράφιζαν τα μισόκλειστα βλέφαρά της. Έτσι μπορούσε έστω και για λίγο ν’ αποκοιμηθεί ήρεμα…

Τα χρόνια πέρασαν και τα βιβλία έφτασαν σ’ εμένα. Τα κουβαλούσα πάντα μαζί μου στους σκονισμένους δρόμους της ζωής

μου. Μα για ποια σκόνη μιλώ; Μμμ….

Ίσως είχα κατά νου την αστερόσκονη που πέφτει στα μάτια μας , όταν καθόμαστε σε μια καρέκλα και διαβάζουμε κάποια

σκοτεινή νύχτα. Αν, δηλαδή, διαβάζουμε κάποιο βιβλίο. Γιατί, βέβαια, μπορούμε να διαβάζουμε πολλών ειδών πράγματα όπως

ένα ανθρώπινο πρόσωπο, τις γραμμές στην παλάμη μας, τ’ άστρα…

Τ’ άστρα είναι βιβλία στο νυχτερινό ουρανό που φωτίζουν το σκοτάδι.

Όποτε αναρωτιέμαι αν αξίζει να γράψω ένα ακόμη βιβλίο, κοιτάζω τον ουρανό και λέω στον εαυτό μου ότι το σύμπαν είναι

όντως απέραντο και σίγουρα υπάρχει χώρος για το μικρό μου αστέρι.

Jan Uliciansky,

το μήνυμα της διεθνούς οργάνωσης βιβλίων για τη νεότητα-2004

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.110

Page 111: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Αποστολίδου Ελισάβετ

1. Ερωτήσεις κατανόησης κειμένου:

Υπογραμμίστε το σωστό:

α) Τι θ’ απογίνουν τα βιβλία όταν τα παιδιά πάψουν να διαβάζουν;

Θα παραμείνουν στα ράφια της βιβλιοθήκης.

Θα τα φορτώσουμε όλα σ’ ένα διαστημόπλοιο και θα τα στείλουμε στ’ άστρα.

Οι συγγραφείς θα τα πετάξουν στα σκουπίδια.

β) Τα βιβλία μοιάζουν με άστρα στο νυχτερινό ουρανό γιατί:

Είναι τόσα πολλά, που δεν μπορούμε να τα μετρήσουμε.

Είναι τόσο μακριά μας, που μας φαίνεται ακατόρθωτο να τα φτάσουμε.

Και τα δύο παραπάνω.

γ) Ποιος έδωσε στο συγγραφέα τα πρώτα του βιβλία;

Τα δανείστηκε από τη βιβλιοθήκη της πόλης του.

Του τα έδωσε ένας καροτσιέρης.

Ήταν βιβλία της μητέρας του.

2. Αναγνωρίστε και τοποθετήστε στη σωστή στήλη τις υπογραμμισμένες προτάσεις του κειμένου ως ανεξάρτητες ή

εξαρτημένες:

ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΕΣ ΕΞΑΡΤΗΜΕΝΕΣ

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

3. Συμπληρώστε τις παρακάτω προτάσεις με το επίθετο πολύς, πολλή, πολύ και με το επίρρημα πολύ.

Όταν ήμουν μικρή, διάβαζα ………………………βιβλία επιστημονικής φαντασίας.

Το τελευταίο βιβλίο που διάβασα ήταν ………………….. διασκεδαστικό.

Η βιβλιοθήκη του σχολείου μας έχει …………… ράφια και είναι γεμάτη με …………… ειδών βιβλία.

Η αδελφή μου διαβάζει ……………… και κατάφερε να περάσει στο πανεπιστήμιο.

Το διάβασμα καλλιεργεί ……………… το μυαλό.

4. Μετάτρεψε τις ονοματικές φράσεις σε ρηματικές και το αντίστροφο:

Περιπλάνηση στη χώρα της φαντασίας./…………………………………………………………………………………………………….

Ξεκουραζόμαστε μ’ ένα βιβλίο./………………………………………………………………………………………………………………….

Ζούμε ευχάριστα μέσα από τα βιβλία./……………………………………………………………………………………………………….

Αγορά πολλών βιβλίων για τη βιβλιοθήκη./………………………………………………………………………………………………..

Αφηγούνται παράξενες ιστορίες./……………………………………………………………………………………………………………….

5. Δώστε με δικά σας λόγια τον ορισμό των παρακάτω λέξεων:

Βιβλιοθηκάριος……………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………….

Βιβλιοκριτικός………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………….

Βιβλιοφάγος…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………….

Καλή επιτυχία!

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.111

Page 112: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Αποστολίδου Ελισάβετ

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.112

Page 113: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Πλασσαράς Παναγιώτης

ΟΝΟΜΑΤΙΚΕΣ – ΡΗΜΑΤΙΚΕΣ ΦΡΑΣΕΙΣ

1. Να μετατρέψεις τις ονοματικές φράσεις σε ρηματικές και το αντίστροφο:

Αύξηση των τιμών ρύπανσης στην Αθήνα.

Αυξήθηκαν οι ……………………………………………………………………..................

Ανακάλυψη ενός αρχαίου τάφου στη Μακεδονία.

…………………………………………………………………………….............................

Διοργανώθηκαν οι Ολυμπιακοί αγώνες στην Ελλάδα.

Η διο ………………………………………………………...................................................

Πραγματοποιήθηκε έκτακτο υπουργικό συμβούλιο.

………………………………………………………………………….................................

Αναχώρησε η ελληνική αποστολή για την έκθεση βιβλίου της Φρανκφούρτης.

.................................................................................................................................................

Η εκδήλωση αναβλήθηκε λόγω καιρού.

.................................................................................................................................................

Το βιβλίο παρουσιάστηκε στο κοινό.

.................................................................................................................................................

Θα δημιουργηθεί μια νέα βιβλιοθήκη στην πόλη.

.................................................................................................................................................

Αναγνωρίστηκε το ποιητικό του έργο από όλους.

.................................................................................................................................................

Ολοκληρώθηκε η αρχειοθέτηση των εγγράφων.

.................................................................................................................................................

Εφαρμόζουμε τους κανόνες της τάξης

.................................................................................................................................................

Πτώση της τιμής του πετρελαίου

.................................................................................................................................................

Ανταλλάξαμε δώρα.

.................................................................................................................................................

Συνεργασία μαθητών και δασκάλου

.................................................................................................................................................

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.113

Page 114: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Πλασσαράς Παναγιώτης

Τακτοποίησε τα βιβλία στα ράφια της βιβλιοθήκης.

……………………………………..………………………………………………………

Εφαρμόζουμε τους κανόνες της βιβλιοθήκης.

……………………………………………..………………………………………………

Πτώση των τιμών των βιβλίων.

……………………………………..………………………………………………………

Αύξηση του αγοραστικού ενδιαφέροντος των βιβλιόφιλων.

……………………………………..………………………………………………………

ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΚΟΜΜΑΤΟΣ

1. Να βάλεις κόμμα όπου χρειάζεται:

Μην ξεχάσεις να πάρεις ψωμί γάλα τυρί μακαρόνια ντομάτες. Η μητέρα της είναι νέα

όμορφη και πολύ κομψή. Του άρεσε να σηκώνεται νωρίς το πρωί να φτιάχνει τον καφέ

του να βγαίνει στη βεράντα να κάθεται απολαμβάνοντας την ανατολή του ήλιου. Το

κλίμα ήταν υγρό βροχερό όχι πολύ ζεστό όχι πολύ παγωμένο άστατο θανατερό

στους ντελικάτους τονωτικό στους δυνατούς.

2. Ενώστε τις παρακάτω προτάσεις κάνοντας τη μία από τις δύο εξαρτημένη με τη βοή-

θεια των λέξεων ή των φράσεων που είναι στη παρένθεση.

[Θυμηθείτε ότι μπορείτε να αλλάξετε τη σειρά των όρων της πρότασης ανάλογα με το τι

εξυπηρετεί καλύτερα το νόημα της καινούριας πρότασης.] ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ ΤΟ ΚΟΜΜΑ

θα τα διαλέξεις εσύ. αυτά τα βιβλία θα τα αγαπήσεις. (γιατί)

………………………………………………………………………………………………

Είδαμε τα βιβλία καμένα. Νιώσαμε ταραχή. (όταν)

………………………………………………………………………………………………

Ήταν εξουθενωμένος. Έγραφε ασταμάτητα εδώ και ώρες. (επειδή)

………………………………………………………………………………………………

Είχε ξεκινήσει πολύ καλά. Τον τελευταίο καιρό δεν του ερχόταν καμιά ιδέα. (αν και)

………………………………………………………………………………………………

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.114

Page 115: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Πλασσαράς Παναγιώτης

ΡΗΜΑΤΑ

1. Κυκλώνω τα ρήματα με κόκκινο χρώμα και τα ουσιαστικά με πράσινο.

Το παιδί είδε ν' ασπρίζει ένα βρεγμένο βότσαλο.

Ο Αντρέας έπιανε τους χάρτες και γύρευε τόπους.

Οι σειρήνες τραγουδούσαν.

Ω υπερωκεάνιο που δε φοβήθηκες τις θάλασσες!

Το χελιδόνι υποφέρει από το μολυσμένο αέρα.

Στο λιμάνι αντίκρισα ένα βαπόρι με φουγάρα κόκκινα.

2. Να κυκλώσεις στις παρακάτω προτάσεις με κόκκινο τα ρήματα (13) και με πράσινο τα

ουσιαστικά (11):

Εκεί που προχωρούσαμε στο μονοπάτι, ξαφνικά αντικρίσαμε μια όμορφη λίμνη.

Με προσεχτικά βήματα πατούσαμε πάνω στα ξερά κλαδιά και φτάσαμε κοντά στις ό-

χθες. Ω! Τι θέαμα απλωνόταν μπροστά μας! Σε λίγο ακούστηκε το μελωδικό κελάηδι-

σμα του αηδονιού. Τι ωραία που περνούσαμε! Όταν πήραμε το δρόμο του γυρισμού, ενώ

δεν είχε νυχτώσει ακόμη, χωρίς να το πολυσκεφτώ, πήρα μια πέτρα, γιατί ήθελα να θυμά-

μαι!

Κάνω χρονική αντικατάσταση στα ρήματα με τα έντονα γράμματα:

(στη φωνή που βρίσκονται)

προχωρούμε – προχωρούσαμε - .............................................................................................

.................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.115

Page 116: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Πλασσαράς Παναγιώτης

3. Χρησιμοποίησε το ρήμα πίνω για να φτιάξεις τρεις προτάσεις (μεγάλες) δικές σου, μια

για κάθε έγκλιση:

ΟΡΙΣΤΙΚΗ:

_______________________________________________________________________

ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ:

_______________________________________________________________________

ΠΡΟΣΤΑΚΤΙΚΗ:

_______________________________________________________________________

4. Με τα ρήματα των παρενθέσεων σε χρόνο αόριστο και στη φωνή που πρέπει συμπλη-

ρώστε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις:

Ο Γιάννης (αναγκάζομαι) .................................... να ζητήσει βοήθεια. Τον (ωφελώ)

.................................. τα φάρμακα κι έγινε γρήγορα καλά. Μετά από τόσα πλούτη που είχε

(καταντώ) ....................................... να ζητιανεύει. Εμείς δε (φαντάζομαι)

.................................................... πως θα είχαμε τόσο μεγάλη επιτυχία! Η εικόνα του καμέ-

νου δάσους με (βασανίζω) ............................................ πολύ καιρό. Ο Δήμος (διορίζω)

............................................. καινούργιους υπαλλήλους για καθαριότητα. Η Μαρία (δέχο-

μαι) ....................................... το θλιβερό νέο με ψυχραιμία.

5. Να σχηματίσετε τον Παρατατικό και τον Αόριστο στα παρακάτω ρήματα,

στη φωνή που βρίσκεται το καθένα:

Ενεστώτας Παρατατικός Αόριστος

αρχίζω άρχιζα άρχισα

γελώ ___________________________________________________

παίρνω ___________________________________________________

απαντώ ___________________________________________________

περνώ ___________________________________________________

νικώ ___________________________________________________

τρώω ___________________________________________________

παίρνω ___________________________________________________

βρίσκω ___________________________________________________

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.116

Page 117: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Πλασσαράς Παναγιώτης

ετοιμάζομαι ___________________________________________________

φοβάμαι ___________________________________________________

κουράζομαι ___________________________________________________

6. Ξαναγράφω το κείμενο μεταφέροντας τα ρήματα στον παρατατικό.

Κάθε καλοκαίρι πηγαίνω στο χωριό της μητέρας μου. Εκεί μένω με τον παππού και τη γι-

αγιά, παίζω με τους φίλους μου, κολυμπώ στη θάλασσα και κάνω βόλτες σ’ όλο το νησί.

Φτιάχνω καράβια, τα ρίχνω στη θάλασσα και φαντάζομαι πως είμαι καπετάνιος. Όταν τε-

λειώνουν οι διακοπές, έρχονται οι γονείς μου και φεύγουμε για τη Θεσσαλονίκη.

.................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................

.................................................................................................................................. ...............

7. Μεταφέρω το παρακάτω κείμενο στον αόριστο:

Ο δάσκαλος μας εξηγεί το καθετί με το νι και με το σίγμα. Μερικά παιδιά δεν προσέχουν

και κάνουν φασαρία. Ο δάσκαλος τα αγριοκοιτά αλλά δεν διακόπτει το πείραμα. Το υγρό

μέσα στο σωλήνα αλλάζει χρώμα. Είναι πολύ εντυπωσιακό αυτό που βλέπουμε. Όλοι έ-

χουμε μείνει με το στόμα ανοιχτό.

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

…….....………………………………………………………………………………………

……….....……………………………………………………………………………………

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.117

Page 118: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Πλασσαράς Παναγιώτης

ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΤΟΥ ΕΠΙΘΕΤΟΥ ΠΟΛΥΣ

ΑΠΟ ΤΟ ΕΠΙΡΡΗΜΑ ΠΟΛΥ

1. Να συμπληρώσεις τις παρακάτω προτάσεις με το επίθετο πολύς, πολλή, πολύ και το ε-

πίρρημα πολύ και να γράψεις στις παρενθέσεις αν πρόκειται για επίθετο (αν συνοδεύει

ουσιαστικά) ή επίρρημα (αν συνοδεύει επίθετα, ρήματα, μετοχές ή άλλα επιρρήματα):

π.χ. Ο καφές έχει πολλή ζάχαρη (επίθετο) και είναι πολύ γλυκός. (επίρρημα)

Έχω να τον δω _____________ καιρό. ( …………………… )

Είναι _____________ ευτυχισμένη μαζί του. ( ………………… )

Χθες βράδυ έριξε ____________ δυνατή βροχή ( …………………… ) και σήμερα έχει

___________ υγρασία. ( ……………… )

Μην τρως ________________ γρήγορα. ( …………………………… )

Ο Νίκος νιώθει ___________ άσχημα όταν βρίσκεται ανάμεσα σε κόσμο. ( …………… )

Έφαγε με _________________ όρεξη. ( ………………………… )

Στους δρόμους συγκεντρώθηκε ______________ κόσμος. ( ……………………… )

Έριξε τόσο ___________ βροχή ( …………………… ) χθες που από το ___________

νερό ( ………………………… ) πλημμύρισαν τα πάντα.

Αισθάνεται ___________ καλά ( ……………………… ) σήμερα, αλλά πρέπει να σταμα-

τήσει τη δουλειά.

___________ άνθρωποι ( …………… ) ζουν ___________ φτωχικά. ( ………………… )

Μη βάλεις ___________ ζάχαρη ( ………………… ) στον καφέ μου, γιατί δεν τον πίνω

___________ γλυκό. ( ………………………… )

Αποφεύγει τον ___________ κόσμο ( ………………………… ) και δε νιώθει

___________ άνετα ( ………………………… ) με την κίνηση

Βρέχει ___________ (.................................)

Η βροχή είναι ___________ δυνατή. (................................)

Όλοι μας έχουμε ___________ αγωνία, (.........................) ___________ μεγάλη αγωνία.

(...........................)

Θα έχουμε ___________ πλημμύρες. (....................................)

Οι πλημμύρες θα φέρουν ___________ καταστροφές. (....................................)

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.118

Page 119: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Πλασσαράς Παναγιώτης

_________ (......................) κατοικίες θα γεμίσουν με ________ νερά. (..............................)

___________ ζέστη (...............................) κάνει σήμερα.

Διψάω ___________ (................................)

Η γλώσσα μου έχει στεγνώσει απ' την ___________ δίψα, (....................................) την

___________ μεγάλη δίψα. (....................................)

Οι άνθρωποι δεν αντέχουν στην ___________ ζέστη (....................................) και ιδρώ-

νουν ___________ (....................................)

Με ___________ αγάπη. (..................................)

Με ___________ μεγάλη αγάπη. (................................)

Από την _________ προσπάθεια, ( ....................... ) ίδρωσε __________ ( ........................ )

___________ πράγματα ( .............................. ) έχουν δει τα μάτια μου, μα αυτό με φόβισε.

Έτρεξε ________ γρήγορα ( ............................. ) για _________ ώρες. ( ........................... )

Η ___________ δουλειά ( ................................... ) τρώει τον αφέντη.

Κοίταξε _________ βιαστικά ( ................................. ) το δρόμο και πέρασε απέναντι.

___________ άνθρωποι ( ................................... ) προσπάθησαν να λύσουν το πρόβλημα.

Χάρηκα ___________ ( ................................... ) για τη γνωριμία.

Η μέρα είναι ___________ ζεστή. ( ................................ )

Σήμερα κάνει ___________ ζέστη. ( ................................. )

Οι εργάτες είναι ___________ κουρασμένοι. ( ................................. )

___________ κάτοικοι ( ..................... ) της περιοχής ενοχλήθηκαν από την ___________

φασαρία. ( ........................ )

Έχει την __________ κακή ( ......................... ) συνήθεια να διακόπτει το συνομιλητή του.

Βάζει ___________ ζάχαρη ( ............................... ) στον καφέ του.

Όταν ξεκινήσαμε να στήνουμε τη βιβλιοθήκη της τάξης μας, είμαστε ___________ ανή-

συχοι (...............................) για το πώς θα τα καταφέρουμε. Εξάλλου δεν είμαστε και

___________ άνθρωποι: (.................................) πέντε όλοι κι όλοι είχαμε προσφερθεί να

βοηθήσουμε. Είχαμε όμως ___________ μεράκι, (.............................. )___________ όρε-

ξη (.................................) και ___________ αγάπη (.................................) γι' αυτό που κά-

ναμε. Τελικά όλα πήγαν καλά. Τώρα συμμετέχουν σχεδόν όλα τα παιδιά της τάξης και ως

αναγνώστες και ως βιβλιοθηκονόμοι. Όπως καταλαβαίνετε, είμαστε ___________ ευχα-

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.119

Page 120: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Πλασσαράς Παναγιώτης

ριστημένοι (.................................) και σκεπτόμαστε με ___________ ικανοποίηση

(.................................) ότι άξιζε τον κόπο.

ΣΥΝΘΕΤΕΣ ΛΕΞΕΙΣ ΜΕ ΠΡΩΤΟ ΣΥΝΘΕΤΙΚΟ ΤΟ ΣΥΝ-

Δ ια β ά ζ ω πρ ο σε χ τ ικ ά :

συν + φωνήεν = συν / π.χ. συν + αδερφός = συνάδερφος.

συν + τ, δ, θ (οδοντικά σύμφωνα) = συν (αμετάβλητο) π.χ. συν + ταξιδεύω = συντα-

ξιδεύω, συν + δεσμός = σύνδεσμος, συν + θέτω = συνθέτω.

συν + π, β, φ (χειλικά σύμφωνα) = συμ / π.χ. συν + παίκτης = συμπαίκτης.

συν + κ, γ, χ (ουρανικά σύμφωνα) = συγ / π.χ. συν + κρατώ = συγκρατώ, συν + γέ-

νος = συγγενής.

συν + λ, μ, σ (όταν ακολουθεί φωνήεν), ρ, ν = συλλ-, συμμ-, συσσ-, συρρ-, συνν- /

π.χ. συν + λέγω = συλλέγω, συν + μαθητής = συμμαθητής, συν + σωρεύω = συσσωρεύω,

συν + ρέω = συρρέω, συν + νέφος = σύννεφο.

1. Να σχηματίσετε τις λέξεις που προκύπτουν από τη σύνθεση με την πρόθεση συν:

συν + θέση = σύνθεση

συν + κάτοικος = συγκάτοικος

συν + κρίνω = ___________________________

συν + αδερφός = ___________________________

συν + εργάζομαι = ___________________________

συν + κρατώ = ___________________________

συν + γνώμη = συγγνώμη

συν + γράφω = ___________________________

συν + χαίρω = συγχαίρω

συν + χωνεύω = ___________________________

συν + χωρώ = ___________________________

συν + γένος = ___________________________

2. Να σχηματίσετε τις λέξεις που προκύπτουν από τη σύνθεση με την πρόθεση συν:

συν + αγωνίζομαι σ __ __ __ γ __ __ __ ζ __ __ __ __

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.120

Page 121: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Πλασσαράς Παναγιώτης

συν + διάλεξη σ __ __ δ __ __ λ __ __ __

συν + κρατώ σ __ γ κ __ __ __ __

συν + χωρώ σ __ __ __ __ ρ __

συν + πολεμιστής σ __ μ __ __ λ ε __ __ __ __ ή ς

συν + μορφώνω σ __ __ __ __ ρ φ __ __ __

συν + λόγος σ __ λ λ __ __ __ __

συν + σώμα σ __ σ __ __ __ ο ς

συν + βαδίζω σ __ __ __ __ δ ί __ __

συν + ροή σ __ ρ __ __ ή

Βρίσκω στο λεξικό μου τη σημασία των παραπάνω λέξεων που είναι με έντονο χρώμα.

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

3. Με τη λέξη της παρένθεσης και το συν- κάνω σύνθετες λέξεις και συμπληρώνω τις

προτάσεις:

(λαμβάνω): Η αστυνομία σ __ ν έ __ __ β __ τους ληστές της τράπεζας.

(λαλώ): Αύριο οι εργάτες θα κάνουν σ __ λ λ __ __ η τ ή __ ι ο στην Αθήνα.

(λέγω): Ο σ __ λ __ ο γ ο ς διδασκόντων του σχολείου μας αποφάσισε να πάμε εκδρομή.

(λογίζομαι): Ο παππούς σ __ __ __ __ γ ί ζ __ τ __ __ τα χρόνια που πέρασαν και μελαγ-

χολεί.

(μαθητής): Ο καλύτερος φίλος μου είναι ο σ __ __ __ __ θ __ __ __ __ μου ο Θάνος,

(μετέχω): Η χώρα μας σ __ __ __ ε τ έ __ __ __ στους Ολυμπιακούς αγώνες.

(μαζεύω): Πρέπει ο καθένας μας στο σπίτι να σ __ __ __ __ ζ ε ύ __ __ τα πράγματά του.

(μορφώνομαι): Οι οδηγοί πρέπει να σ __ __ __ __ ρ φ ώ __ __ __ __ __ __ με τις υποδεί-

ξεις της Τροχαίας.

(σίτος): Παλιότερα, τα σχολεία προσέφεραν και σ __ σ σ ί __ ι ο στους μαθητές.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.121

Page 122: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Πλασσαράς Παναγιώτης

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΟΡΘΟΓΡΑΦΙΑΣ

1. Να συμπληρώσεις τα κενά των παρακάτω λέξεων με η, ι, υ, ει: ΛΕΞΙΚΟ

έκρ ___ ξ ___, δ ___ αμαρτ ___ ρ ___ α, διάστ ___ μα,

μ ___ ν ___ μα, εγκ ___ κλοπαίδ ___ ___ α, ___ σχ ___ ρός,

β ___ ομ ___ χαν ___ α, α πογο ___ τεύομαι, βάσ ___,

___ χθ ___ οπωλ ___ ___ ο, ___ γ___ ___ α, βασ ___ ζομαι,

π ___ θανότ ___ τα, ψ ___ χαγωγ ___ α, δ ___ ___ πνο,

παραίτ ___ σ ___, σ ___ λλ ___ π ___ τ ___ ρ ___ α, κρεμμ ___ δ ___ ,

κ ___ βέρν ___ σ ___, καλλιέργ ___ ___ α, σ ___ μφέρον.

2. Συμπληρώνω στο κείμενο τα γράμματα που λείπουν:

Ήταν μια ν ___ χτα του Γενάρη. Έξω έπεφτ ___ βροχή. Μεγάλες σταγόνες χτ ___

πούσαν με δύναμη πάνω στις στέγες των σπιτιών μουρμουρ ___ ζοντας τραγούδια για τη

βαρυχ ___ ___ μωνιά. Όλοι στην ζεστασιά του σπιτιού δε ν ___ ___ άζονταν καθόλου για

τον κ ___ ___ ρό και ο καθένας έκανε ότι ακριβ ___ ς συν ___ θιζε κάθε βράδ ___. Τα

παιδιά έπ ___ ___ ζαν ανέμελα με τα παιγνίδια τους, ενώ η μητέρα προσπαθούσε να ετ

___ ___ μάσει το φαγητό για την επόμενη μέρα…

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.122

Page 123: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Πλασσαράς Παναγιώτης

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΧΡΟΝΟΣ

Διέγραψε όποια λέξη δεν ταιριάζει:

γρήγορος, αστραπιαίος, πονηρός, ταχύτατος, αεικίνητος.

υπερήφανος, γενναίος, ηττοπαθής, αμείλικτος, θαρραλέος

ριψοκίνδυνος, αναιμικός, γενναίος, αποφασιστικός, τολμηρός

Βάζω, με πολύ προσοχή, σε αλφαβητική σειρά τις παρακάτω λέξεις:

σημάδι, σημείο, σημασία, αποικία, άσημος, οικία, κατοικία, πολυκατοικία, ενοίκιο, οικό-

πεδο, μέτοικος

.................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................

Να επιλέξεις τη σωστή λέξη και να συμπληρώσεις τις προτάσεις:

Η _________________________ τιμωρείται από το νόμο.

α) βιβλιογραφία β) βιβλιοκαπηλία γ) βιβλιοκριτική

Ο _________________________ με βοήθησε να βρω το βιβλίο που έψαχνα.

α) βιβλιοστάτης β) βιβλιοθηκάριος

Η Βιολέτα διαβάζει πολλά βιβλία. Είναι πραγματική _________________________

α) βιβλιοφάγος β) βιβλιογραφία γ) βιβλιομανία

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.123

Page 124: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Πλασσαράς Παναγιώτης

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.124

Page 125: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Ενότητα 9η – Σκυταλοδρομία ανάγνωσης 2

Παγκαλάκης Γεώργιος

17 Φεβ.

Όνομα : ___________________________________________

1. Συμπλήρωσε τα κενά με το σωστό ρηματικό τύπο από την

παρένθεση .

« Από τις εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα ………………………………… (θα

ξεχωρίσει / ξεχωρίζει ) το τελευταίο βιβλίο του Γιάννη Ξανθούλη με

τίτλο « Το ταξίδι του Φριχτούλη» , με υπέροχες ζωγραφιές της Μαρίνας

Ψάλτη . Ο Φριχτούλης ……………………………… ( ήταν / είναι ) ένα

ποντικάκι που ………………………….. ( θα θελήσει / ήθελε ) να …………………..

(γνωρίσει / έχει γνωρίσει ) τον κόσμο . Το ……………………….. (έσκασε /

σκάει ) από τη μαμά του …………………………………………. ( για να

περιπλανηθεί / για να περιπλανιέται ) σ’ ένα σκληρό , βιαστικό κόσμο.

Στο τέλος ……………………………….. ( θ’ ανακαλύψει / θ’ ανακαλύπτει ) την

αξία των ονείρων και την ανάγκη …………………………………….. ( να

ονειρεύεσε / να ονειρεύεσαι ) . Γεμάτο στιχάκια από το σπεσιαλίστα

του είδους Γιάννη Ξανθούλη , που ………………………………. (διαβάζονται /

διαβάζοντε ) με κέφι και από μεγάλους ».

2. Συμπλήρωσε με το επίθετο (πολύς ) σε όποια πτώση και αριθμό

χρειάζεται και με το επίρρημα (πολύ).

Η γειτονιά αυτή δεν έχει ………………………… ησυχία γιατί είναι

………………………… κοντά στη λεωφόρο Δικαιοσύνης .

Ήρθαν …………………….. ξένοι τουρίστες στο νησί μας .

…………………… κόσμος είχε συγκεντρωθεί στην τράπεζα , η ουρά

ήταν …………………………. Μεγάλη και αναγκαστικά όλοι περίμεναν

…………………………… ώρα .

3. Να βάλεις κόμμα όπου χρειάζεται στις παρακάτω προτάσεις

Μιλά τόσο σιγά ώστε δεν ακούγεται. Έτρεχε για να μη χάσει το

λεωφορείο. Όποτε πεινούσε ζητούσε να φάει. Ώσπου να γίνει το

φαγητό διάβασα τα αγγλικά.

Μόλις χτυπήσει το κουδούνι τα παιδιά τρέχουν στην αυλή.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.125

Page 126: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Ενότητα 9η – Σκυταλοδρομία ανάγνωσης 2

Παγκαλάκης Γεώργιος

17 Φεβ.

4. Να σχηματίσεις σύνθετες λέξεις:

συν +λόγος = ……………………………….

συν + πολίτης = ……………………………….

συν + στεγάζω = …………………………………

συν + ξύλο = …………………………………

συν + φοιτητής = …………………………………

συν + χαίρω = ………………………………….

συν +ζω = …………………………............

συν + βάλλω = …………………………………………

5. Να υπογραμμίσεις τις ανεξάρτητες προτάσεις και να κυκλώσεις

τις εξαρτημένες:

Δεν πήγα εκδρομή, γιατί ήμουν άρρωστος.

Καθώς πηγαίναμε στο σπίτι, συναντήσαμε την κυρία Μαρία.

Το μωρό έκλαιγε, γιατί πεινούσε.

Ο αγώνας έληξε ισόπαλος και κέρδισα το στοίχημα.

΄Ετρεχε για να προλάβει το λεωφορείο.

Πήγε σινεμά , για να δει την νέα ταινία .

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.126

Page 127: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Ενότητα 9η - Σκυταλοδρομία Ανάγνωσης

Παγκαλάκης Γεώργιος

16 Φεβ.

Όνομα : _____________________________________

1. Να συμπληρώσεις τις παρακάτω προτάσεις με το επίθετο (πολύς)

σε όποιο γένος ,αριθμό ,πτώση πρέπει ή το επίρρημα (πολύ).

Μια παροιμία λέει « Η ………………….δουλειά τρώει τον αφέντη» και

μια άλλη αναφέρει ότι « Όπου λαλούν ………………….. κοκόροι αργεί

να ξημερώσει».

Από την ………………….. βιασύνη της ξέχασε τα κλειδιά της.

Είναι ……………………….. που θεωρούν ότι η ορειβασία είναι

εκκεντρικό σπορ.

Ήταν ……………………. Νόστιμο το φαγητό που έφτιαξε.

Χτες το πρωί έπεσε …………………… βροχή και σήμερα το πρωί πέφτει

…………………….. χιόνι.

Περάσαμε …………………… ωραία στο πάρτι.

Χάρηκα ……………………….. που είδα την Ελένη .

Δεν είχα κάνει ………………….. λάθη στο τεστ της Άλγεβρας .

2. Αντικατάστησε τις λέξεις που είναι σε παρένθεση με μια σύνθετη

με ά συνθετικό τη λέξη «πολύ».

Συζήτηση ( που κράτησε πολλές ώρες ) ………………………………………..

Σχήμα ( που έχει πολλές γωνίες) …………………………………………………..

Άνθρωπος ( με πολλές ασχολίες) ………………………………………………….

Λέξη ( με πολλές συλλαβές) ………………………………………………………..

Φόρεμα ( με πολλά χρώματα) ………………………………………………………

Οικογένεια ( με πολλά τέκνα) ……………………………………………………….

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.127

Page 128: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Ενότητα 9η - Σκυταλοδρομία Ανάγνωσης

Παγκαλάκης Γεώργιος

16 Φεβ.

Σύνθετες λέξεις με πρώτο συνθετικό προθέσεις των αρχαίων ελληνικών

( εις , εκ , εν , προ , υπό , υπέρ , επί , διά , περί , ανά ) .

1. Η πρόθεση ( εκ) όταν ενώνεται με λέξη που αρχίζει από σύμφωνο

μένει εκ . Όταν ενώνεται με λέξει που αρχίζει από φωνήεν γίνεται

εξ .

εκ + συγχρονίζω = εκσυγχρονίζω

εκ + ομολογώ = εξομολογώ

2. Όταν η πρόθεση εν ενώνεται με λέξη που αρχίζει από ( κ , γ , χ )

γίνεται ( εγ ) .

εν + κατάσταση = εγκατάσταση εν + γραφή = εγγραφή

εν + χειρίζομαι = εγχειρίζομαι

3. Όταν το μόριο εν ενώνεται με λέξη που αρχίζει από ( π ,β , φ , μ)

τότε γίνεται (εμ ).

εν + πνέω = εμπνέω εν + βάλλω = εμβάλλω

εν + φυτεύω = εμφυτεύω εν + μένω = εμμένω

4. Όταν η πρόθεση (εν) ενώνεται με λέξη που αρχίζει από ( ν , μ , λ , ρ

) τότε αφομοιώνεται από αυτά .

εν + νόμος = έννομος εν + μισθός = έμμισθος

εν + λείπω = έλλειψη εν + ρίνα = έρρινος

5. Οι προθέσεις ( δια , επί , υπό ) χάνουν το τελικό τους φωνήεν όταν

το δεύτερο συνθετικό αρχίζει από φωνήεν .

διά + εγείρω = διεγείρω επί + αξία = επάξια

υπό + ανάπτυξη = υπανάπτυξη

6. Οι προθέσεις ( επί , υπό ) γίνονται (εφ , υφ ) όταν το δεύτερο

συνθετικό αρχίζει από φωνήεν που έπαιρνε δασεία παλιά .

επί + άπτομαι = εφάπτομαι υπό + υπουργός = υφυπουργός

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.128

Page 129: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Ενότητα 9η - Σκυταλοδρομία Ανάγνωσης

Παγκαλάκης Γεώργιος

16 Φεβ.

3. Να σχηματίσεις σύνθετες λέξεις με τα παρακάτω συνθετικά :

δια + δρόμος = ……………………………………. συν + λήψη = ………………………….

υπέρ + ήχος = ……………………………………. συν + ζω = ……………………………

εκ + ερευνώ = …………………………………….. συν + στεγάζω = …………………….

εν + χορδή = ………………………………………. συν + ραφή = …………………………

υπό + υπουργός = ………………………………… συν + ροή = ……………………………

επί + αρμόζω = …………………………………….. συν + φορά = …………………………

υπό + λόγος = ……………………………………… συν + μαθητής =…………………….

υπό + πλοίαρχος = ………………………………… συν + πάσχω = ………………………

εις + έρχομαι = ……………………………………. Συν + χωρώ = …………………………

4. Συμπληρώστε το παρακάτω δελτίο ταξινόμησης με τα στοιχεία

του βιβλίου που δανειστήκατε από την βιβλιοθήκη του Σχολείου.

ΔΕΛΤΙΟ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗΣ ΒΙΒΛΙΩΝ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗΣ

ΑΡΙΘΜΟΣ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗΣ :

ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ :

ΤΙΤΛΟΣ :

ΤΟΠΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ :

ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΑ ΕΚΔΟΣΗΣ :

ΤΟΜΟΣ :

ΣΕΛΙΔΕΣ :

ISBN :

ΔΩΡΕΑ ΑΠΟ :

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.129

Page 130: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΑΥΡΟΖΟΥΜΗΣ

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ 9ης ΕΝΟΤΗΤΑΣ: «ΒΙΒΛΙΑ-ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΕΣ» ΟΝΟΜΑ: ………………………………………………………………………………… ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ : ….../02/2009

1. Ακούω και γράφω:

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..…………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

2. α. Να μετατρέψετε το πολυσύνδετο σχήμα σε ασύνδετο:

Είχα να διαβάσω και Ελληνικά και Μαθηματικά και Ιστορία και Φυσική. ...................................................................................................................................................

β. Να μετατρέψετε το ασύνδετο σχήμα σε πολυσύνδετο:

Τα παιδιά έπαιζαν σκάκι, μονόπολη, σκραμπλ, γκρινιάρη. ...................................................................................................................................................

3. Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω υπογραμμισμένες προτάσεις ως ανεξάρτητες ή εξαρτημένες.

α) Ο Κώστας παίζει πολλές ώρες ποδόσφαιρο κάθε μέρα. (...............................................) β) Αν βρέξει, δεν θα πάμε εκδρομή. (........................................) γ) Είμαι απόλυτα σίγουρος ότι δεν τον είδα. (........................................) δ) Είναι καλός μαθητής, επειδή είναι επιμελής. (.............................................) ε) Θα διοργανώσω ένα πάρτι, που θα σας μείνει αξέχαστο. (..........................................)

4. Να συμπληρώσετε τα κενά με το επίθετο «πολύς, πολλή, πολύ» ή το επίρρημα «πολύ»:

Από την _______ βιασύνη του κάνει ________ λάθη. Χθες ήταν ______ ζεστή μέρα. Το καλοκαίρι κάνει _____ ζέστη. Είμαι ______ περίεργη. Χάρηκα ________ που σε είδα. Έκανε ______ θόρυβο. Φέτος ήρθαν ______ ξένοι. Η Ελένη είναι ______ ψηλή κοπέλα. Το καλοκαίρι πίνουμε ______ νερό. Ρίχνει _______ δυνατή βροχή.

5. Να μετατρέψετε τις φράσεις από ονοματικές σε ρηματικές και αντίστροφα: Απαγορεύεται η κυκλοφορία Πρόσφεραν λίγα χρήματα.

…………………………………………..........… .........................................................

Εισάγονται νέα προϊόντα Παρουσίαση καινούριων βιβλίων.

……………………………………….......……… ..........................................................

Συνεργασία μαθητών και δασκάλων. Περιγράφει τον αγώνα.

………………………………………………....... ..........................................................

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.130

Page 131: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΑΥΡΟΖΟΥΜΗΣ

6. Να επιλέξετε τη σωστή λέξη και να συμπληρώσετε τις προτάσεις: Η ………………………........…………τιμωρείται από το νόμο α)βιβλιογραφία β)βιβλιοκαπηλία γ)βιβλιοκριτική Ο ………………………....……… με βοήθησε να βρω το βιβλίο που έψαχνα. α)βιβλιοστάτης β) βιβλιοθηκάριος γ)βιβλιοδέτης Η Βιολέτα διαβάζει πολλά βιβλία. Είναι πραγματική …………………. α)βιβλιοφάγος β)βιβλιογραφία γ)βιβλιομανία

7. Να σχηματίσετε σύνθετες λέξεις:

συν + αγωνιστής → …………………........... συν + σωρεύω → ......................................

συν + βαδίζω → ……………………….... συν + ραφή →...........................................

συν + παίχτης → ………………………......... συν + πάσχω → ........................................

συν + κάτοικος → ……………………........... συν + λήψη → ..........................................

συν + νέφος → ………………………......... εν + πιστός → .......................................

8. Να ενώσετε τις παρακάτω προτάσεις κάνοντας τη μία από τις δύο εξαρτημένη. Χρησιμοποιήστε τις λέξεις που είναι στην παρένθεση. Μου αρέσει ο χορός. Ακούω πολλά χορευτικά τραγούδια. (γιατί) __________________________________________________________________________ Με κάλεσε και πήγα στο μασκέ πάρτυ. (αφού) __________________________________________________________________________ Διαβάζει πολλές ώρες. Περνάει στη σχολή που θέλει. (για να ) __________________________________________________________________________ Οδηγούσε τόσο αργά . Μόλις που πρόλαβα το λεωφορείο. (ώστε) __________________________________________________________________________ Είχαμε επέτειο και σου αγόρασα τα αγαπημένα σου σοκολατάκια. (επειδή)

_________________________________________________________________________ 9. Οι παρακάτω προτάσεις είναι εξαρτημένες, γι’ αυτό χρειάζονται οπωσδήποτε μια ανεξάρτητη

πρόταση δίπλα τους. Συμπληρώστε τες : Όταν διαβάζω ένα βιβλίο,………………………............................…………………….….. Αν είχα χρόνο, ………………………………………………....................................………..…

Μόλις έφυγες …………………………………………………….....................................….…. 10. Είστε σε μια Δημοτική δανειστική βιβλιοθήκη. Όπως σε όλες τις οργανωμένες βιβλιοθήκες έτσι κι

σ’ αυτή υπάρχουν «Κανόνες λειτουργίας». Προσπαθήστε να φτιάξετε κι εσείς έναν «κανόνα λειτουργίας» με τις λέξεις: δανεισμός, επιστροφή, καταστροφή, απώλεια, πρόστιμο

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.131

Page 132: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Παρασχίδου Ελένη 1

Επαναληπτικό Γλώσσας «Βιβλία – Βιβλιοθήκες»

Ονοματεπώνυμο:________________________________

Ημερομηνία :_____________________________________

Ασκήσεις 1)Μετατρέψτε τις ρηματικές φράσεις σε ονοματικές και αντίστροφα.

Συλλέγει όμορφες κούκλες.

________________________________________________

Αναγνώριση των λέξεων.

________________________________________________

Αγόρασα καινούρια τσάντα.

________________________________________________

Κατασκευή παιδικής χαράς.

________________________________________________

Εκδίδουμε νέα μαθητική εφημερίδα.

________________________________________________

2)Ενώστε τις παρακάτω προτάσεις κάνοντας τη μία από τις δύο , εξαρτημένη.

Χρησιμοποιήστε τις λέξεις που είναι στην παρένθεση.

Μου αρέσει ο χορός. Ακούω πολλά χορευτικά τραγούδια.(γιατί)

_______________________________________________________

Με κάλεσε και πήγα στο μασκέ πάρτυ.(αφού)

_______________________________________________________

Διαβάζει πολλές ώρες. Περνάει στη σχολή που θέλει.(για να )

_______________________________________________ Οδηγούσε τόσο αργά . Μόλις που πρόλαβα το λεωφορείο.(ώστε)

_______________________________________________________

Είχαμε επέτειο και σου αγόρασα τα αγαπημένα σου σοκολατάκια. (επειδή)

_______________________________________________________

3)Ξαναγράφουμε το παρακάτω κείμενο χρησιμοποιώντας το ασύνδετο σχήμα.

Έψαξα να βρω ένα δώρο πηγαίνοντας και σε κατάστημα ρούχων και σε ζαχαροπλαστείο και

σε μαγαζί με οικιακά είδη και σε αντικερί και σε ανθοπωλείο. Τη λύση μου την έδωσε ένας

πλανόδιος μικροπωλητής. Βρέθηκε μπροστά μου κρατώντας ένα μοναδικό κομμάτι που

ήταν και παλιό και καλοδιατηρημένο και όμορφο και ότι ακριβώς είχα στο μυαλό μου!!!!

________________________________________________________________

________________________________________________________________

________________________________________________________________

________________________________________________________________

________________________________________________________________

________________________________________________________________

________________________________________________________________

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.132

Page 133: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Παρασχίδου Ελένη 2

________________________________________________________________

________________________________________________________________

4)Μέσα στο κρυπτόλεξο κρύφτηκαν 8 λέξεις με πρώτο συνθετικό το βιβλίο. Μπορείτε

να τις ανακαλύψετε;

Κ Β Ι Β Ι Ο Γ Ρ Α Φ Ι Α Ν

Β Ι Β Λ Ι Ο Λ Α Τ Ρ Η Σ Σ

Λ Β Β Ι Β Λ Ι Ο Φ Α Γ Ο Σ

Ι Β Ι Β Λ Ι Ο Θ Η Κ Η Β Ζ

Β Ι Β Λ Ι Ο Ε Κ Δ Ο Τ Η Σ

Η Λ Λ Β Ι Χ Ζ Α Σ Ε Ο Ι Ο

Δ Β Ι Β Λ Ι Ο Μ Α Ν Ι Α Υ

Σ Κ Ο Ξ Ο Λ Φ Ψ Β Μ Χ Σ Θ

Β Ι Δ Ι Τ Κ Γ Ω Ι Α Ζ Ε Φ

Υ Μ Ε Γ Σ Β Η Π Β Ι Σ Ρ Ω

Ι Ι Σ Β Ο Ι Ξ Λ Ο Η Θ Τ Ι

Δ Β Ι Β Λ Ι Ο Σ Τ Α Τ Η Σ

Ο Α Α Κ Υ Ρ Θ Υ Ε Σ Ι Α Ρ

___________________ _____________________ ______________________

___________________ _____________________ ______________________

______________________ _________________________

5)Συμπληρώστε τα κενά του παρακάτω κειμένου με το επίθετο πολύς ,πολλή, πολύ και το επίρρημα πολύ. Ο ζαχαροπλάστης είχε …………………. δουλειά. Έστειλε έναν από τους υπαλλήλους του και

αγόρασε ……………… πράγματα . Πήρε ………………σακιά αλεύρι ……… καλής ποιότητας για να

φτιάξει ψωμιά. Μετά έπρεπε να αγοράσει σοκολάτα, ……………… ζελέ ,φρούτα και άχνη

ζάχαρη για να φτιάξει ………………… τούρτες. Περίμενε στην ουρά γιατί είχε ……………. κόσμο

στον προμηθευτή .Όταν επιτέλους επέστρεψε , ήταν ……………. αργά γιατί οι πελάτες έκαναν

………………. παράπονα. Τους μίλησε με ……………….. ευγένεια , τους ζήτησε συγνώμη και τους

υποσχέθηκε πως ……….. γρήγορα όλα θα ήταν έτοιμα και θα τους τα πήγαινε και στο σπίτι

τους. Μετά από …………… προσπάθεια όλα τελείωσαν όπως τα είχαν υπολογίσει .

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.133

Page 134: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Παρασχίδου Ελένη 3

6)Γράψτε τις σύνθετες λέξεις με τα παρακάτω συνθετικά

συν +μαθητής =______________ συν +γράφω = _________________

συν + λόγος = _______________ συν + γράφω = _________________

συν + μέτοχος= ______________ συν + ρέω = _________________

συν+ νέφος = _______________ συν + γνώμη = _________________

7) Παρακάτω βλέπεις το εξώφυλλο ενός βιβλίου και την παρουσίαση από τον

συγγραφέα .Μπορείς να συμπληρώσεις την «ταυτότητα του» βιβλίου;

Ποιος κατοικεί στο μικρό σπίτι με την αυλίτσα; Από πού βγαίνει πράσινος καπνός; Γιατί χιονίζει

καλοκαιριάτικα; Γιατί η κιμωλία γράφει μόνη της στον πίνακα; Πού βρέθηκε αυτή η κερασόπιτα;

Τι κάνει τέτοια φασαρία στο υπόγειο; Ποιος έκλεψε τις αφίσες; Τι είναι αυτό που κάνει τους

μεγάλους επιστήμονες; Γιατί το κρεμμύδι έχει μια τρύπα; Πόσο μεγάλος μπορεί να είναι ένας

χαρταετός; Πώς φαίνεται η πόλη από ψηλά;

Τι είναι το όζον;

Ποιος το τρύπησε; Ποιος θα το μπαλώσει; Η γη φοράει γυαλιά ηλίου; Από πού πέφτουν τα φέιγ

βολάν;

Τις απαντήσεις σε όλα αυτά, θα τις δώσει ένας μάγος που πιστεύει όσο κανείς άλλος στον εαυτό

του, μια μαθήτρια που δε θα πάει φέτος διακοπές και μια σειρά από απίθανα μαγικά πειράματα,

θυμίζοντας μας πόσο πολύ πρέπει να νοιαζόμαστε για το περιβάλλον!

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.134

Page 135: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Παρασχίδου Ελένη 4

Τίτλος βιβλίου:…………………………………………………………………………………………………..

Συγγραφέας: ……………………………………………………………………………………………………..

Εικονογράφηση :………………………………………………………………………………………………..

Εκδόσεις :…………………………………………………………………………………………………………...

Ποιοι είναι οι ήρωες της

ιστορίας;…………………………………………………………………………………………………………………………………………….

Ποια είναι η υπόθεση;

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

Τα στοιχεία που διάβασες είναι αρκετά για να σου προκαλέσουν το ενδιαφέρον να

διαβάσεις το βιβλίο; Αιτιολόγησε την άποψή σου.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

Καλή επιτυχία!!!!!!!!!!!!!

Καλή αποκριά !!!

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.135

Page 136: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Γκουτσίδης Αντώνιος

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9 ΒΙΒΛΙΑ - ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΕΣ

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΓΛΩΣΣΑΣ

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: ___________________________________________________________

1. Διορθώστε τις παρακάτω λέξεις:

Βιβληοθικάριος:____________ Βιβλωφάγος:_____________ Εμπειρήα:____________

Βιβλιοκριτηκή:_____________ Βιβλωδαισία:_____________ Πρωόθηση:__________

Βιβλιωστάτις:______________ Βιβλοκαπειλία:____________ Εκπέδαιυση:___________

2. Συμπληρώστε τις παρακάτω λέξεις με τα γράμματα που λείπουν: (Τονίστε όπου χρειάζεται)

Ανάγν__ση, υπουργ__ο, βιβλιοχαρτ__πωλ__ο, εξάπλ__ση, επικ__νων__α, διοργάν__ση, ε-

πιτ__χία, πρ__γραμμα, βιβλι__γραφ__α.

3. Να αναγνωρίσετε αν υπάρχει ασύνδετο σχήμα στις παρακάτω περιόδους γράφοντας μέσα

στην παρένθεση ΝΑΙ όπου υπάρχει ή ΟΧΙ όπου δεν υπάρχει.

Α) Μου αρέσουν τα μήλα, τα αχλάδια, τα κεράσια και τα πορτοκάλια. ____

Β) Στον κήπο μας έχουμε γαρδένιες, τριανταφυλλιές, βιολέτες και μαργαρίτες. ____

Γ) Ήρθε και έφυγε χωρίς να μάθει τίποτα. ____

Δ) Ο πατέρας φύτεψε λουλούδια στον κήπο, κλάδεψε τα δέντρα, έκαψε τα ξερά κλαδιά και έβαψε

το μαντρότοιχο. ____

Ε) Θέλω να ξέρω αν θα έρθεις και ποιους θα φέρεις μαζί σου. ____

Στ) Στο γάμο φάγαμε, ήπιαμε, χορέψαμε και γλεντήσαμε μέχρι το πρωί. ____

4. Να μετατρέψετε τις παρακάτω ρηματικές φράσεις σε ονοματικές και το αντίθετο:

Α) Το πλύσιμο των ρούχων. ________________________________________________

Β) Πρόσφεραν λίγα χρήματα. _______________________________________________

Γ) Υποσχέθηκαν αμοιβή. ___________________________________________________

Δ) Η ανακάλυψη της Αμερικής. ______________________________________________

Ε) Ταξιδέψαμε στην Ευρώπη. _______________________________________________

Στ) Κατασκευάστηκε τείχος. ________________________________________________

Ζ) Ο γυρισμός των μεταναστών. _____________________________________________

Η) Γκρεμίζουν το κτίριο. ___________________________________________________

Θ) Περιγράφει τον αγώνα. __________________________________________________

5. Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω υπογραμμισμένες προτάσεις ως ανεξάρτητες ή εξαρτημέ-

νες:

Α) Η Πόπη δουλεύει πολλές ώρες κάθε μέρα. ( ____________ )

Β) Παριστάνει τον πλούσιο, ενώ δεν έχει χρήματα. ( ____________ )

Γ) Αν δεν έρθεις, θα φύγω. ( ____________ )

Δ) Είσαι σίγουρος ότι τον είδες; ( ____________ )

Ε) Όλοι τον συμπαθούν, επειδή είναι ειλικρινής. ( ____________ )

Στ) Θα φτιάξω ένα γλυκό, που θα γλείφετε τα δάχτυλά σας. ( ____________ )

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.136

Page 137: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Γκουτσίδης Αντώνιος

6. Ενώστε τις παρακάτω προτάσεις κάνοντας τη μία από τις δύο εξαρτημένες και χρησιμο-

ποιώντας το σύνδεσμο που είναι στην παρένθεση:

Α) Θα φύγω. Δε με χρειάζεσαι άλλο. ( αφού)

_______________________________________________________________________________

Β) Έχω πολύ διάβασμα. Δε θα βγω σήμερα. ( γιατί )

_______________________________________________________________________________

Γ) Μένει μόνος του. Έχει δυο παιδιά. ( αν και )

_______________________________________________________________________________

Δ) Ακούσαμε το θόρυβο. Βγήκαμε έξω τρέχοντας, ( μόλις )

_______________________________________________________________________________

7. Συμπληρώστε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με το επίθετο πολύς, πολλή, πολύ ή το

επίρρημα πολύ:

Α) Από την __________ βιασύνη του κάνει λάθη.

Β) Μη βάλεις __________ ζάχαρη στον καφέ μου, δεν τον πίνω __________ γλυκό.

Γ) __________ άνθρωποι ζουν __________ φτωχικά.

Δ) Η __________ ορθοστασία και το __________ τρέξιμο τον εξασθένησαν.

Ε) Φέτος ήρθαν __________ ξένοι στη χώρα μας.

Στ) Όπου ακούς __________ κεράσια, κράτα και μικρό καλάθι.

Ζ) Χθες βράδυ έριξε __________ δυνατή βροχή.

8. Να αντικαταστήσετε τις λέξεις που βρίσκονται σε παρένθεση μ’ ένα σύνθετο επίθετο με α΄

συνθετικό τη λέξη πολύ:

Α) Συζήτηση ( που κράτησε πολλές ώρες ): ______________

Β) Σχήμα ( που έχει πολλές γωνίες ): ______________

Γ) Άνθρωπος ( με πολλές ασχολίες ): ______________

Δ) Λέξη ( με πολλές ασχολίες ): ______________

Ε) Φόρεμα ( με πολλά χρώματα ): ______________

Στ) Οικογένεια ( με πολλά τέκνα ): ______________

9. Σχηματίστε σύνθετες λέξεις με τα παρακάτω συνθετικά:

Συν- + μορφώνω : _______________ Συν- + ρίζα : ______________

Συν- + κάτοικος : ______________ Συν- + πολίτης : ______________

Συν- + γράφω : ______________ Συν- + μαθητής : ______________

Συν- + στεγάζω : ______________ Συν- + παίκτης : ______________

Συν- + εργάτης : ______________ Συν- + φοιτητής : ______________

Συν- + βάλλω : ______________ Συν- + λήψη : ______________

ΒΑΘΜΟΣ

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.137

Page 138: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

08/02/11

Σκάρπα Ηλέκτρα

ΕΝΟΤΗΤΑ 9η: ΒΙΒΛΙΑ-ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΕΣ

ΠΟΙΟΙ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

1. Μετατρέπω τις παρακάτω ρηματικές φράσεις σε ονοματικές, και το

αντίστροφο:

α) Σε πολλές χώρες του κόσμου παραβιάζονται τα ανθρώπινα δικαιώματα.

_______________________________________________________

β) Αναμένουμε χιόνια μέχρι την Πέμπτη.

_______________________________________________________

γ) Επιστρέφω από την Αίγυπτο σε μια βδομάδα.

_______________________________________________________

δ) Πλήρωσε όλους τους λογαριασμούς στο μπακάλικο.

_______________________________________________________

ε) Ανακάλυψη της Αμερικής από τον Κολόμβο.

_______________________________________________________

στ) Μείωση του αριθμού των φοιτητών στα πανεπιστήμια.

_______________________________________________________

ζ) Υλοποίηση του σχεδίου κατάσβεσης της φωτιάς.

_______________________________________________________

η) Παραγωγή βιολογικών προϊόντων στη Χώρα Μεσσηνίας.

_______________________________________________________

2. Υπογραμμίζω στις παρακάτω προτάσεις τις εξαρτημένες προτάσεις:

α) Πήγα εκδρομή στην Πορταριά, που είναι ένα χωριό του Πηλίου.

β) Λένε ότι την άνοιξη θα γίνουν ξανά εκλογές.

γ) Ο αγώνας τελείωσε όταν η ομάδα μου έβαλε γκολ.

δ) Αν και δεν τη συμπαθώ, σ’ αυτό το θέμα είχε δίκιο.

ε) Δεν πήγε σχολείο γιατί τον πονούσε η κοιλιά του.

στ) Φοβάμαι μήπως βρέχει και δεν πάμε εκδρομή στην Αθήνα.

ζ) Αν έρθεις Καλαμάτα, έλα να σε φιλοξενήσω στο σπίτι μου.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.138

Page 139: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Σκουλά Τόνια 1

Επαναληπτικό μάθημα στη Γλώσσα (ενότητες 7 και 9) 1. Ακούω και γράφω:

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

2. Μετατρέπω τις ονοματικές φράσεις σε ρηματικές και το αντίστροφο:

ΟΝΟΜΑΤΙΚΕΣ ΦΡΑΣΕΙΣ ΡΗΜΑΤΙΚΕΣ ΦΡΑΣΕΙΣ ___________________________ Διαβάζουμε εξωσχολικά βιβλία.

___________________________ Σεβόμαστε το περιβάλλον.

Φροντίδα για τα αδέσποτα ζώα. __________________________

Υπεράσπιση των δικαιωμάτων μας. __________________________

___________________________ Συμμετέχουμε στο πρόγραμμα

εθελοντισμού.

Αναδάσωση των καμένων περιοχών. __________________________

3. Στις παρακάτω περιόδους, ξεχωρίζω τις ανεξάρτητες από τις εξαρτημές

προτάσεις:

o Κρύωσα, επειδή ήμουν ελαφριά ντυμένος.

o Δεν μου άρεσε το έργο, γιατί δεν είχε ωραίο τέλος.

o Όταν επιστρέψει η μητέρα μου, θα πάμε επίσκεψη στη θεία μου.

o Αγαπά τόσο πολύ τα κατοικίδία του, ώστε ασχολείται όλη την ώρα με τη

φροντίδα τους.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.139

Page 140: Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 9ης Ενότητας: ΄΄Βιβλία - Βιβλιοθήκες΄΄

Σκουλά Τόνια 2

o Προπονούμαι κάθε μέρα, για να κερδίσω στους σχολικούς αγώνες.

4. Συμπληρώνω τις προτάσεις με το επίθετο πολύς – πολλή – πολύ και το

επίρρημα πολύ:

o Η φροντίδα ενός νεογέννητου έχει ___________ ευχαρίστηση, αλλά και

_________ κούραση.

o Σ’ ευχαριστώ __________ για το δώρο σου.

o Στα γενέθλιά μου θα έρθουν ___________ φίλοι μου.

o Η αδερφή μου είναι __________ ευτυχισμένη που πέρασε στο

Πανεπιστήμιο.

o Ο λαός λέει: «Η ________ δουλειά τρώει τον αφέντη».

o Δεν κάθισε ___________ ώρα μαζί μας, γιατί ήταν _________

κουρασμένος και έπρεπε να σηκωθεί _________ πρωί.

5. Φτιάχνω σύνθετες λέξεις και συμπληρώνω τις προτάσεις:

o Η ______________ του κόσμου ήταν αναπάντεχη. (συν+ μετοχή)

o Ο ________________ μου είναι πολύ ακατάστατος! (συν + κάτοικος)

o Ο πολιτιστικός ________________ Ακρωτηρίου διοργάνωσε μια πολύ

όμορφη μουσική βραδιά (συν + λόγος)

o Όλοι οι _________________ του τον βοήθησαν να επισκευάσει το σπίτι

του. (συν+ χωριανοί)

o Ο ________________ παρουσίασε χθες το καινούριο του βιβλίο. (συν +

γραφέας)

o Στο γάμο μαζεύτηκαν όλοι οι ______________, για να ευχηθούν στο

ζευγάρι. (συν + γένος)

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.140