Download - Αθήνα:Από τη βασιλεία στην αριστοκρατία , Η πορεία προς τη δημοκρατία (ενότητες 4 και 5)

Transcript
Page 1: Αθήνα:Από τη βασιλεία στην αριστοκρατία , Η πορεία προς τη δημοκρατία (ενότητες 4 και 5)

Αρχαϊκή εποχή, 800-479 π.Χ. , Αθήνα: Από τη βασιλεία στην αριστοκρατία - Η πορεία προς τη δημοκρατία (ενότ. 4 , 5)

Επιμέλεια: Σερδάκη Ευαγγελία - www.synodoiporos.weebly.com Σελίδα 1

Καθηγήτρια: Σερδάκη Ευαγγελία Τμήμα: Ονοματεπώνυμο μαθητή/μαθήτριας:

Σχέδιο μαθήματος-Φύλλο εργασίας

Αθήνα: Από τη βασιλεία στην αριστοκρατία

1.Τι περιλάμβανε γεωγραφικά η πόλη - κράτος της Αθήνας; .................................................... ..................................................................................................................................................... 2. Τι γιόρταζαν οι Αθηναίοι με τα Παναθήναια; Το γεγονός ότι ο Θησέας................................ ..................................................................................................................................................... 3. Ποια ήταν η μορφολογία του εδάφους και πώς αυτή συνδέθηκε με τις ασχολίες των κατοίκων; .................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................... Οι Αθηναίοι ανήκαν φυλετικά στους ........................................ 4. Παλαιότερο πολίτευμα: ........................................... . Ακολουθεί η ....................................... 5. Όργανα του αριστοκρατικού πολιτεύματος :

οι 9 άρχοντες που αποτελούσαν την κυβέρνηση της Αθήνας. Αυτοί ήταν: Ο άρχων βασιλεύς που έχει .................................................. αρμοδιότητες. Ο επώνυμος άρχοντας που συγκαλεί ............................................................................ Ο πολέμαρχος που έχει ..................................................................... αρμοδιότητες Οι 6 θεσμοθέτες με ........................................................................... καθήκοντα

Ο Άρειος Πάγος, το ανώτατο δικαστήριο, ήταν υπεύθυνος και επέβλεπε την ...................................................................................................................................... .

Μέλη του γίνονταν όλοι οι άρχοντες που είχαν ολοκληρώσει τη θητεία τους. Αυτοί , δηλαδή τα μέλη του Αρείου Πάγου, εξέλεγαν και τους 9 άρχοντες από τους πλουσιότερους πολίτες-γαοκτήμονες ευγενικής καταγωγής.

Η Εκκλησία του Δήμου, δηλαδή η συνέλευση του λαού, των Αθηναίων πολιτών (των ανδρών) που έχουν συμπληρώσει το 20ό έτος . Στο πολίτευμα της αριστοκρατίας η Εκκλησία του Δήμου δεν έχει σημαντικές αρμοδιότητες.

6. Κοινωνικά προβλήματα :α)η κοινωνική τάξη των ........................................ και .................. ........................ απέκτησε πλούτο μετά τον .......... ελληνικό αποικισμό (8ος-6ος αιώνας) και ζητούσε συμμετοχή στην άσκηση της ......................................................., αμφισβητώντας τους ...................................................... . β.) Η κατώτερη κοινωνικά τάξη, αυτή των φτωχών αγροτών , είχε πρόβλημα με τα ................ που όσοι δεν μπορούσαν να τα ............................................. γίνονταν .................................Οι φτωχοί αγρότες ζητούσαν .......................................................................................................... 7.Το κυλώνειο άγος: Λόγω των παραπάνω κοινωνικών προβλημάτων που δημιουργούσαν εντάσεις, έλλειψη ηρεμίας στην κοινωνία, ένας ευγενής, ο .........................................., το

Page 2: Αθήνα:Από τη βασιλεία στην αριστοκρατία , Η πορεία προς τη δημοκρατία (ενότητες 4 και 5)

Αρχαϊκή εποχή, 800-479 π.Χ. , Αθήνα: Από τη βασιλεία στην αριστοκρατία - Η πορεία προς τη δημοκρατία (ενότ. 4 , 5)

Επιμέλεια: Σερδάκη Ευαγγελία - www.synodoiporos.weebly.com Σελίδα 2

................... π.Χ, προσπάθησε να πάρει την εξουσία με τη βοήθεια των ......................... του και να γίνει ........................................ .Εκείνος ........................................, όμως οι οπαδοί του ........................................................, αν και είχαν καταφύγει στους βωμούς των θεών ως ........................................ . Το κυλώνειο άγος ήταν επομένως αυτή η ασεβής πράξη των Αθηναίων (με εντολή του επώνυμου άρχοντα Μεγακλή)κατά των οπαδών του Κύλωνα. Η αναστάτωση συνεχίστηκε , οι Μεγαρείς πήραν από τους Αθηναίους τη .............................., οι Αθηναίοι διαρκώς ζητούσαν να ....................................................... τα χρέη και να .............................................. οι νόμοι που μέχρι τότε ήταν ................................. , με αποτέλεσμα η δικαιοσύνη να μη λειτουργεί σωστά. 8. Η νομοθεσία του Δράκοντα : Ο Δράκων ανήκε στην τάξη των ευγενών και οι άρχοντες του ανέθεσαν να ................................................................. το .................... π.Χ. , ώστε να σταματήσουν οι περισσότεροι πολίτες να είναι δυσαρεστημένοι με τους ευγενείς. Η νομοθεσία αυτή υπήρξε η πρώτη γραπτή νομοθεσία στην Αθήνα, αλλά και μια κατάκτηση του αθηναϊκού λαού .Ωστόσο, οι νόμοι αυτοί έμειναν στην ιστορία για την αυστηρότητα των ............................ .Εξαιτίας αυτής της αυστηρότητας ειπώθηκε ότι ήταν γραμμένοι ....... ................................................ . Μελετήστε το κείμενο σελ., 51 του σχολικού βιβλίου: Από τους νόμους του Δράκοντα και αναφέρετε ποιοι επιπλέον πολίτες απέκτησαν τώρα πολιτικά δικαιώματα, εκτός των ευγενών, με τη νομοθεσία του Δράκοντα. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... Μελετήστε το επόμενο κείμενο: Οι νόμοι του Δράκοντα(...)ήταν σκληροί, με μεγάλες ποινές. Μια μονάχα ποινή προβλέπανε για κάθε παραβάτη, την ποινή του θανάτου. Γιατί και οι καταδικασμένοι ως αργόσχολοι θανατώνονταν και αυτοί που έκλεβαν λάχανα ή φρούτα έπαιρναν την ίδια ποινή με τους ιερόσυλους και τους φονιάδες. Γι‘ αυτό έγινε περίφημη αργότερα η φράση πως ο Δράκων δεν έγραψε τους νόμους του με μελάνι, αλλά με αίμα. (Πλούταρχος, Σόλων, 17, μετάφραση: Φιλολογική Ομάδα Κάκτου) 1. Ποια είναι η δική σας γνώμη για τη νομοθεσία του Δράκοντα; Να αιτιολογήσετε την άποψή σας (προφορικά) . 2. α. Τι νομίζετε ότι μπορεί να εννοεί ο επόμενος τίτλος διαδικτυακού καναλιού ενημέρωσης;

Επίσκεψη Ομπάμα: Δρακόντεια μέτρα ασφαλείας ενόψει της άφιξης του προέδρου των ΗΠΑ - Δευτέρα, 14 Νοεμβρίου 2016 (http://www.cnn.gr)

β. Πώς συνδέεται ο όρος "δρακόντεια μέτρα" με την ιστορία της αρχαίας Αθήνας; γραπτή στο τετράδιο της Ιστορίας η άσκηση 2 (α και β)

Page 3: Αθήνα:Από τη βασιλεία στην αριστοκρατία , Η πορεία προς τη δημοκρατία (ενότητες 4 και 5)

Αρχαϊκή εποχή, 800-479 π.Χ. , Αθήνα: Από τη βασιλεία στην αριστοκρατία - Η πορεία προς τη δημοκρατία (ενότ. 4 , 5)

Επιμέλεια: Σερδάκη Ευαγγελία - www.synodoiporos.weebly.com Σελίδα 3

Αθήνα: Η πορεία προς τη δημοκρατία - Ο Σόλων Συνεχιζόμενα κοινωνικά προβλήματα που προκαλούν αναταραχή στην Αθήνα: ............................................................................................................................................................................................................................................................................................... 594 π.Χ.: Ο Σόλων, ποιητής και ένας από τους 7 σοφούς, επιλέγεται από τους Αθηναίους ώστε να δοθούν λύσεις στα προβλήματα αυτά. Μέτρα του Σόλωνα : α. Η σεισάχθεια (σειρά νόμων) που σημαίνει :σείω(διώχνω, απομακρύνω) το άχθος(το βάρος)με την οποία ανακούφισε όσους είχαν χρέη ή κατέληξαν δούλοι λόγω των χρεών. Η σεισάχθεια όριζε: κατάργηση .............................., απελευθέρωση όσων ............................................................... και απαγόρευση να ........................................... .......................................................................................................................................... β. Οι πολίτες χωρίστηκαν σε 4 τάξεις, ανάλογα με .............................................................. και όχι την καταγωγή. Από τις ανώτερες εισοδηματικά τάξεις εκλέγονταν οι άρχοντες. Αποτέλεσμα: η τάξη των ευγενών αποδυναμώθηκε, αφού στην εξουσία μπορούσαν τώρα να συμμετέχουν και οι................................................................................................................ Το πολίτευμα επομένως γίνεται ............................................................................................ γ. Η Εκκλησία του Δήμου, στην οποία μετέχουν όσοι έχουν συμπληρώσει τα 20 χρόνια τους, γίνεται πιο ισχυρή, καθώς ο Σόλων της έδωσε το δικαίωμα να εκλέγει τους άρχοντες(οι 9 άρχοντες διατηρούνται). δ. Ιδρύεται η Βουλή των 400 που εγκρίνει τα θέματα για τα οποία θα συζητήσει η Εκκλησία του Δήμου. ε. Δημιουργείται η Ηλιαία, ένα μεγάλο λαϊκό δικαστήριο με 5000 τακτικά μέλη και 1000 αναπληρωματικά, στο οποίο μετέχουν με κλήρωση ............................................................ ......................................................................................................., ώστε να υπάρχει ισότητα και καλύτερη απονομή της δικαιοσύνης. στ. Οι πολίτες υποχρεώνονται με νόμο να συμμετέχουν και να παίρνουν ξεκάθαρη θέση πάνω στα πολιτικά και κοινωνικά ζητήματα της πόλης, διαφορετικά έχαναν τα ........................................................................................................................................... Αποτελέσματα από τα μέτρα του Σόλωνα: α. οι λαϊκές τάξεις................................................. .................. και β. οι πλούσιοι .................................................................................................... Όμως: νέες ταραχές ξέσπασαν, καθώς η γη παρέμενε στην ιδιοκτησία λίγων, με αποτέλεσμα η εξουσία να περάσει στα χέρια ενός ευγενή , του ............................................. που εκμεταλλεύτηκε τις καταστάσεις και έγινε τύραννος, στερώντας την ελευθερία των Αθηναίων. Ο ................................................ ωστόσο, άφησε πίσω του σημαντικά έργα που κοσμούσαν την Αθήνα, όπως είναι : .............................................................................................................. .........................................................................................................................................,ενώ στην εποχή του καταγράφηκαν και τα ομηρικά έπη. Μετά τον Πεισίστρατο, οι Αθηναίοι ανέτρεψαν τον επίσης τύραννο γιο του, τον Ιππία . Το πολίτευμα σταδιακά θα γίνει δημοκρατία. Ερώτηση για το τετράδιο: Ποια από τα παραπάνω μέτρα του Σόλωνα προετοίμασαν το έδαφος, ώστε το πολίτευμα να γίνει δημοκρατικό; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας.

Page 4: Αθήνα:Από τη βασιλεία στην αριστοκρατία , Η πορεία προς τη δημοκρατία (ενότητες 4 και 5)

Αρχαϊκή εποχή, 800-479 π.Χ. , Αθήνα: Από τη βασιλεία στην αριστοκρατία - Η πορεία προς τη δημοκρατία (ενότ. 4 , 5)

Επιμέλεια: Σερδάκη Ευαγγελία - www.synodoiporos.weebly.com Σελίδα 4

Κλεισθένης: Ο θεμελιωτής της αθηναϊκής δημοκρατίας Μετά το 508 π.Χ. στην Αθήνα επικράτησε το κόμμα των .......................................... με αρχηγό τον Κλεισθένη. Παίρνοντας τα κατάλληλα μέτρα, ο Κλεισθένης θεμελίωσε την αθηναϊκή δημοκρατία που θα αποκτήσει την τελειότερη μορφή της αργότερα, στα χρόνια του Περικλή. Τα μέτρα του Κλεισθένη: α. Χώρισε τους Αθηναίους σε...................................... στις οποίες αναμείχθηκαν άτομα που προέρχονταν από διαφορετικές περιοχές της Αττικής, ώστε να μειωθεί η δύναμη που είχαν οι οικογένειες των ευγενών στην περιοχή τους. Αποτέλεσμα: .................................................. ..................................................................................................................................................... β. Η Βουλή των ............... του Σόλωνα έγινε τώρα Βουλή των ................... με βουλευτές που προέρχονταν από τις ανώτερες οικονομικά τάξεις, 50 από κάθε φυλή. Ετοίμαζε τα θέματα για τα οποία θα συζητούσε και θα αποφάσιζε η ...................................................................... γ. Με βάση τον χωρισμό των Αθηναίων σε ....................................... , δημιούργησε τον θεσμό των .................................................................. που αντικατέστησαν τον πολέμαρχο. Αυτό το μέτρο είχε στόχο να ..................................................................................................... ..................................................................................................................................................... δ. Όπως έχουμε δει, ο Σόλων έκανε πιο ισχυρή την Εκκλησία του Δήμου. Τώρα η Εκκλησία του Δήμου, δηλαδή η γενική συνέλευση των Αθηναίων πολιτών, γίνεται ................................................................του αθηναϊκού κράτους, καθώς έχει την αρμοδιότητα να αποφασίζει για τα πιο σημαντικά ζητήματα (όπως π.χ. για πόλεμο ή ειρήνη), να ψηφίζει τους νόμους του κράτους , να εγκρίνει ή όχι τις αποφάσεις των αρχόντων. ε. Ο νόμος του οστρακισμού: Όποτε το αποφάσιζε η Εκκλησία του Δήμου, οι Αθηναίοι με μυστική ψηφοφορία σε κομμάτι σπασμένου αγγείου (όστρακο), αποφάσιζαν ποιος πολιτικός, που είχε αποκτήσει μεγάλη δύναμη, θα εξοριζόταν από την πόλη για 10 χρόνια. Αφού μελετήσετε το κείμενο: Γιατί ψηφίστηκε ο νόμος του οστρακισμού(σελ. 53 του βιβλίου σας), να γράψετε ποιο σκοπό εξυπηρετούσε η ψήφιση του νόμου του οστρακισμού: Ο νόμος του οστρακισμού είχε στόχο να .................................................................................. ......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... Ποια ήταν τα αποτελέσματα από τα μέτρα του Κλεισθένη; 1.Τώρα όλοι οι πολίτες μπορούν να εκλέγονται στα ................................................................ κι έτσι εξασφαλίστηκε η ............................................................................................................. 2. Ο πολίτης ενδιαφέρεται για ................................................................................................... Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε και να θυμόμαστε ότι η δημοκρατία γεννήθηκε και θεμελιώθηκε στην αρχαία Αθήνα.

Page 5: Αθήνα:Από τη βασιλεία στην αριστοκρατία , Η πορεία προς τη δημοκρατία (ενότητες 4 και 5)

Αρχαϊκή εποχή, 800-479 π.Χ. , Αθήνα: Από τη βασιλεία στην αριστοκρατία - Η πορεία προς τη δημοκρατία (ενότ. 4 , 5)

Επιμέλεια: Σερδάκη Ευαγγελία - www.synodoiporos.weebly.com Σελίδα 5

Ελέγξετε την κατανόηση του μαθήματος και τις γνώσεις σας κάνοντας τις επόμενες ασκήσεις:

1. Σημειώστε όπου ταιριάζει ένα √ : Σόλων Κλεισθένης

Με τη σεισάχθεια ανακούφισε τους φτωχούς γεωργούς από τα χρέη και τη δουλεία

Θεωρείται ο θεμελιωτής της αθηναϊκής δημοκρατίας

Χώρισε τους Αθηναίους σε 10 φυλές , αναμειγνύοντας άτομα από διαφορετικές περιοχές της Αττικής

Χώρισε τους Αθηναίους σε 4 τάξεις με βάση το εισόδημα και όχι την καταγωγή, μεταβάλλοντας το πολίτευμα από αριστοκρατικό σε ολιγαρχικό

Έκανε ισχυρότερη την Εκκλησία του Δήμου

Αντικατέστησε τον πολέμαρχο με τους 10 στρατηγούς

Ίδρυσε τη Βουλή των 400

Δημιούργησε το μεγάλο λαϊκό δικαστήριο της Ηλιαίας

Θεσμοθέτησε τη Βουλή των 500

Έκανε την Εκκλησία του Δήμου κυρίαρχο όργανο του αθηναϊκού κράτους

Καθιέρωσε τον νόμο του οστρακισμού

Υποχρέωσε με νόμο τους πολίτες να παίρνουν σαφή θέση πάνω στα ζητήματα της πόλης τους

2. Να απαντήσετε γραπτά στις ερωτήσεις 3 και 4 της σελ. 53 του βιβλίου σας.

3.Γιατί ο Κλεισθένης θεωρείται ο θεμελιωτής της αθηναϊκής δημοκρατίας; (προφορικά)

Page 6: Αθήνα:Από τη βασιλεία στην αριστοκρατία , Η πορεία προς τη δημοκρατία (ενότητες 4 και 5)

Αρχαϊκή εποχή, 800-479 π.Χ. , Αθήνα: Από τη βασιλεία στην αριστοκρατία - Η πορεία προς τη δημοκρατία (ενότ. 4 , 5)

Επιμέλεια: Σερδάκη Ευαγγελία - www.synodoiporos.weebly.com Σελίδα 6

Βιβλιογραφία

Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Εκδοτικής Αθηνών, τόμος Β Ιστορία των Αρχαίων Χρόνων, Λ. Τσακτσίρα, Μ. Τιβέριου, ΟΕΔΒ Αρχαία Ιστορία α΄γυμνασίου, Θ. Κατσουλάκου, Γ. Κοκκορού-Αλευρά,Β. Σκουλάτου,

ΟΕΔΒ Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού:www.íme.chronos.gr