Download - Εθισμός στο αλκοόλ και στο κάπνισμα.

Transcript
Page 1: Εθισμός στο αλκοόλ και στο κάπνισμα.

Εθισμός στο αλκοόλ

Page 2: Εθισμός στο αλκοόλ και στο κάπνισμα.

Ο αλκοολισμός αποτελεί μια σοβαρή ψυχιατρική πάθηση με σημαντικές παθολογικές και ψυχολογικές επιπτώσεις στον ασθενή και χρειάζεται ειδική θεραπεία και παρακολούθηση. Αποτελεί μια πάθηση που βασίζεται στη διαστρέβλωση τόσο της λογικής και της κριτικής ικανότητας του ασθενούς όσο και της συναισθηματικής απομόνωσης και αποξένωσης του. Ο ασθενής αδυνατεί να ελέγξει τα συναισθήματα του, την οργή, τη χαρά, τη λύπη και τις ενοχές του.

Page 3: Εθισμός στο αλκοόλ και στο κάπνισμα.

Για να μπορέσουμε να προσδιορίσουμε εάν είναι εξαρτημένος ή εθισμένος στο αλκοόλ, είναι καλό να γνωρίζουμε ορισμένα βασικά κριτήρια: Συνήθως αυτά που θα αρχίσουμε να παρατηρούμε, είναι η ανάγκη και η εξάρτηση που δημιουργούν την επιθυμία για αλκοόλ είτε μικρή είτε μεγάλη. Η έντονη αυτή επιθυμία μπορεί να δημιουργήσει στερητικά συμπτώματα, τα οποία εξαφανίζονται με τη χρήση αλκοόλ και επανέρχονται με τη διακοπή του. Πολύ συχνά, άτομα εθισμένα αποφασίζουν να διακόψουν το αλκοόλ, όμως καταλήγουν σε αποτυχημένες προσπάθειες να το ελέγξουν.

Page 4: Εθισμός στο αλκοόλ και στο κάπνισμα.

Πολύ βασικό σύμπτωμα, είναι οι καταστροφικές συνέπειες στην καθημερινότητα του ατόμου που πίνει. Δεν συγκεντρώνεται στη δουλειά του, δημιουργεί καβγάδες και αντιπαραθέσεις στο περιβάλλον και την οικογένειά του, αδιαφορεί για τους δικούς του ανθρώπους κλπ. Αρκετά συχνά θα διαπιστώσετε από το ίδιο το εθισμένο άτομο, να αναφέρει ότι “ήπιε παραπάνω από ότι ήθελε…”

Page 5: Εθισμός στο αλκοόλ και στο κάπνισμα.

Το άτομο που είναι εθισμένο στο αλκοόλ, συνήθως εκδηλώνει στερητικά συμπτώματα όπως προβλήματα στον ύπνο, στομαχικές διαταραχές, νευρικότητα, αδικαιολόγητο άγχος. Σε προχωρημένο στάδιο, το άτομο μπορεί να τρέμει ή να εμφανίσει ψυχικές διαταραχές. Όταν διακόπτεται η χρήση αλκοόλ, μετά από 3-4 ημέρες τα περισσότερα από τα παραπάνω στερητικά έχουν περάσει και σε ένα δεκαπενθήμερο περίπου εξαφανίζονται τελείως. Έρευνες έχουν δείξει, ότι άτομα εθισμένα στο αλκοόλ, υπέδειξαν ως αίτια για τη χρήση του κυρίως την κοινωνικότητα, την ευχαρίστηση στη γεύση, τη χαλάρωση και την ξεκούραση, αλλά και για να μεθύσουν, όχι όμως για να ξεφύγουν, κάτι που μας δείχνει ότι στις περισσότερες περιπτώσεις είναι συνειδητή επιλογή. Επίσης τα άτομα που πίνουν συχνά, ορισμένες φορές βρίσκονται σε επικίνδυνη κατάσταση, όταν αρχίζουν και χρειάζονται μεγαλύτερη ποσότητα για να ικανοποιηθούν. Και όταν αυξάνουν την ποσότητα, αρχίζει η εξάρτηση.

Page 6: Εθισμός στο αλκοόλ και στο κάπνισμα.

Αυτό που έχει παρατηρηθεί είναι, ότι σε πολλές περιπτώσεις μετά από μια περίοδο χωρίς αλκοόλ, οι άνθρωποι θέλουν και πάλι να πιούν. Η πιο σοβαρή συνέπεια στην υγεία που προκαλεί το αλκοόλ, είναι η κίρρωση του ήπατος, ένας χρόνιος ερεθισμός και μόλυνση του ήπατος. Εκεί δημιουργούνται πληγές, το ήπαρ δεν λειτουργεί σωστά και δεν θεραπεύεται πλέον. ‘Όλοι οι άνθρωποι που πίνουν δεν υποφέρουν από κίρρωση του ήπατος, όμως θα είναι δύσκολο να ανακαλύψουν τι βλάβες έχουν προκαλέσει στο ήπαρ τους, βλάβες που μπορεί να εκδηλωθούν αργότερα μετά από χρόνια.

Page 7: Εθισμός στο αλκοόλ και στο κάπνισμα.

Οι βασικές παράμετροι που θα μπορούσαν να συμβάλουν θετικά σε οποιοδήποτε θεραπευτικό

πρόγραμμα είναι οι εξής : • Αναγνώριση και αξιολόγηση του προβλήματος. Μεγάλη

σημασία έχει η στάση στη πρώτη επαφή με τον προβληματικό πότη. Χρειάζεται επίμονη προσπάθεια για τη λεπτομερή αξιολόγηση κάθε πτυχής της γενικότερης υγείας και των δραστηριοτήτων του ατόμου.

• Κατάρτιση θεραπευτικού προγράμματος. Με βάση το δεδομένο ότι όλοι οι αλκοολικοί ΔΕΝ παρουσιάζουν την αυτή κλινική εικόνα ( π.χ. συμπτώματα , βαθμό εξάρτησης κ.λπ.), η κατάρτιση του θρεπτικού προγράμματος απαιτεί δύο βασικά στοιχεία : 1. Τα αποτελέσματα της αξιολόγησης που προαναφέρθηκε και  2. Την ενεργό συμμετοχή του ασθενούν στις αποφάσεις σχετικά με τη θεραπευτική διαδικασία. 

Page 8: Εθισμός στο αλκοόλ και στο κάπνισμα.

Ανάλογα με την κλινική εικόνα του προβληματικού πότη, τα πρώτα στάδια ενός θεραπευτικού προγράμματος μπορεί να

απαιτήσουν: • Αποτοξίνωση. Η αποτοξίνωση δεν

είναι θεραπεία για αλκοολισμό αλλά είναι μια περίοδο αποχής από το αλκοόλ με στόχο την προετοιμασία του ατόμου για απεξάρτηση και ανάρρωση.

• Αντιμετώπιση οργανικών ή και ψυχιατρικών διαταραχών. Όπως και στην προηγούμενη περίπτωση , ανάγκη εισαγωγής σε νοσοκομείο ή ψυχιατρείο για την αντιμετώπιση πιθανών διαταραχών εξαρτάται από την κατάσταση που βρίσκεται ο αλκοολικός. Συνήθως πολλά από τα προβλήματα που παρουσιάζουν οι προβληματικοί πότες μπορούν να αντιμετωπιστούν στα εξωτερικά ιατρεία και όχι στα νοσοκομεία και στις κλινικές.

Page 9: Εθισμός στο αλκοόλ και στο κάπνισμα.

• Θεραπευτικό πρόγραμμα. Θα πρέπει η σχέση του θεράποντος και του θεραπευόμενου να είναι ειλικρινής και να υπάρχει μεταξύ τους εμπιστοσύνη. Δεν θα πρέπει ο θεράπων να λέει ψέματα στον θεραπευόμενο αλλά να του λέει την αλήθεια. Επίσης κάθε θεραπευτική παρέμβαση πρέπει να εμπεριέχει κατάρτιση εφικτών θεραπευτικών στόχων. Επιπλέον απαραίτητη είναι η υποστήριξη της οικογένειας του αλκοολικού.

Διαχρονική παρακολούθηση. Η διαχρονική παρακολούθηση του προβληματικού πότη και η συνεχής υποστήριξη του ίδιου και της οικογένειας του επιβάλλεται για διάστημα τουλάχιστον ενός έτους.

Page 10: Εθισμός στο αλκοόλ και στο κάπνισμα.

Εθισμός στο κάπνισμα

Page 11: Εθισμός στο αλκοόλ και στο κάπνισμα.

Κάπνισμα ονομάζεται η πρακτική της εισπνοής καπνού προερχόμενου από την καύση φύλλων του φυτού καπνός. Η καύση γίνεται συνήθως σε τσιγάρο, πούρο ή με άλλο τρόπο .Τη δεκαετία του 1920, Γερμανοί επιστήμονες ανακάλυψαν ότι το κάπνισμα είναι βλαβερό για την υγεία, αλλά η παγκόσμια κοινότητα αναγνώρισε το πρόβλημα σταδιακά μόνο μετά το 1950. Στα επόμενα χρόνια, έγινε κατανοητό ότι το κάπνισμα προκαλεί καρκίνο (του πνεύμονα αλλά και άλλες μορφές καρκίνου) καθώς και άλλα προβλήματα υγείας. Τα κράτη έλαβαν μέτρα για το κάπνισμα και ανάλογα με τη χώρα τα μέτρα για τη συνήθεια του καπνίσματος μπορεί να περιλαμβάνουν απαγόρευση της διαφήμισης των προϊόντων καπνού, απαγόρευση του καπνίσματος σε δημόσιους χώρους, προκειμένου να αποφευχθεί το παθητικό κάπνισμα, υποχρεωτική σήμανση στα προϊόντα καπνού και άλλα.

Page 12: Εθισμός στο αλκοόλ και στο κάπνισμα.

Γιατί καπνίζουν οι καπνιστές; Οι περισσότεροι καπνιστές δεν

θυμούνται γιατί άναψαν το πρώτο τους τσιγάρο. Σίγουρα, όμως, για τη συντριπτική πλειοψηφία δεν ήταν η καλύτερη δυνατή εμπειρία. Συνέχισαν, όμως, όπως το έκαναν- και το κάνουν εκατομμύρια καπνιστές σ' όλο τον κόσμο. Στο ερώτημα γιατί συνεχίζουν το κάπνισμα, οι πιο συνηθισμένες απαντήσεις που δίνουν οι καπνιστές είναι: Για να ηρεμήσουν, να ανακουφιστούν, από κάποια συναισθηματική φόρτιση (συγκίνηση): π.χ. όταν έχουν νεύρα, γιατί κάτι δεν έγινε όπως το ήθελαν, όταν κάτι που περιμένουν ματαιώνεται, όταν στενοχωριούνται ή αισθάνονται πίεση κ.λ.π. Από ευχαρίστηση: π.χ. μετά από κάποια επιτυχία το κάπνισμα τους προκαλεί ακόμα μεγαλύτερη ευχαρίστηση, το θεωρούν ως μια ανταμοιβή για να γιορτάσουν αυτό που ολοκλήρωσαν με επιτυχία.

Page 13: Εθισμός στο αλκοόλ και στο κάπνισμα.

Γιατί διασκεδάζει τη μοναξιά και γεμίζει το χρόνο τους:

Πολλοί θεωρούν το τσιγάρο μια καλή παρέα, όταν είναι μόνοι τους και δεν έχουν τι να κάνουν. Για να αισθάνονται κοινωνικά προσαρμοσμένοι: π.χ. όταν η παρέα τους είναι καπνιστές και δεν θέλουν να αποτελούν εξαίρεση. Γιατί αυξάνει την ενεργητικότητα τους και τους βοηθά στην εργασία, ιδίως όταν αυτή είναι πνευματική. Πολλοί αναφέρουν ότι τους βοηθά να αντέξουν και να αποδώσουν σ' αυτό που κάνουν. Από συνήθεια: για την ικανοποίηση που προσφέρει η επαναλαμβανόμενη, χωρίς ιδιαίτερη σκέψη τελετουργία του καπνίσματος. Για να μην παχύνουν, αν και συνήθως αυτός ο λόγος παρουσιάζεται με ανάστροφη φορά, δηλ. από το φόβο ότι η διακοπή θα τους παχύνει συνεχίζουν να καπνίζουν. Γιατί βοηθά στη λειτουργία του εντέρου, ιδίως αυτή η σύνδεση γίνεται συνήθως από γυναίκες για το πρωινό τσιγάρο που συνοδεύει τον καφέ.

Page 14: Εθισμός στο αλκοόλ και στο κάπνισμα.

Φαίνεται, λοιπόν, ότι οι καπνιστές συνδέουν το κάπνισμα με ορισμένες καταστάσεις και γεγονότα, με την παρουσία τους σε συγκεκριμένους χώρους, με τις διαθέσεις αλλά και με τις φοβίες τους. Μία αιτία, όμως, που είναι κοινή σε όλους τους καπνιστές και η οποία ωθεί τους καπνιστές ν' ανάψουν τσιγάρο είναι: η εξάρτηση (ο εθισμός). Πολλά τσιγάρα καπνίζονται ημερησίως για να ικανοποιηθεί η ανάγκη να μη στερηθεί ο οργανισμός των καπνιστών τη νικοτίνη, μία από τις πιο εθιστικές ουσίες που γνώρισε ο άνθρωπος. Πολλοί καπνιστές γνωρίζουν ότι το κάπνισμα προκαλεί εθισμό, λίγοι, όμως, τον αναδεικνύουν ως την σημαντικότερη αιτία για την οποία συνεχίζουν να καπνίζουν. Όσοι καπνιστές είναι ώριμοι να διακόψουν, αισθάνονται πολύ εντονότερα την υποτέλεια στο τσιγάρο.

Page 15: Εθισμός στο αλκοόλ και στο κάπνισμα.

Τι είναι αυτό που ρουφούν (καπνίζουν) οι καπνιστές; Οι καπνοβιομηχανίες προσπαθούν να πείσουν ότι καπνίζοντας οι άνθρωποι θα είναι πιο

στυλάτοι, πιο δυναμικοί, πιο ερωτικοί! Σκεφθείτε για λίγο πόσο σοβαρό είναι να σας διαφημίζουν οτιδήποτε άλλο, εκτός από αυτό που πραγματικά είναι το προϊόν που θέλουν να σας πουλήσουν. Αναλογιστείτε πόσο ηθελημένο ή αθέλητο μπορεί να είναι αυτό. Βέβαια για όσους γνωρίζουν τα δεδομένα, αυτή η τακτική των καπνοβιομηχανιών είναι επιχειρηματικά η μόνη δυνατή, αφού δεν μπορούν να διαφημίσουν ότι: Ο καπνός του τσιγάρου περιέχει πάνω από 4.000 χημικές ουσίες. Οι περισσότεροι άνθρωποι γνωρίζουν γενικά ότι τα τσιγάρα περιέχουν πίσσα (που προκαλεί καρκίνο) και νικοτίνη (που προκαλεί εθισμό). Ελαχιστότατοι έχουν υπόψη τους και κάποιες από τις άλλες ουσίες που περιέχονται στον καπνό των τσιγάρων. Ενδεικτικά, λόγω του περιορισμένου χώρου, ιδού μερικές μόνο από αυτές, ανάμεσα στις χιλιάδες άλλες, που εισπνέει και εισάγει στον οργανισμό του ο καπνιστής με κάθε ρουφηξιά του τσιγάρου του: ακετόνη (ουσία που υπάρχει και στα καθαριστικά των νυχιών, το γνωστό ασετόν), αμμωνία (που χρησιμοποιείται στα καθαριστικά πατωμάτων και που προστίθεται στα τσιγάρα για να αυξήσει την απορρόφηση της νικοτίνης), αρσενικό (το γνωστό δηλητήριο, που χρησιμοποιείται και για τα ποντικοφάρμακα), μονοξείδιο του άνθρακα (βασικό συστατικό των καυσαερίων, που δεσμεύει την αιμοσφαιρίνη και στερεί οξυγόνο από τα κύτταρα), ανιλίνη (βασικό χημικό συστατικό χρωμάτων), ναφθαλίνη (η γνωστή ουσία που χρησιμοποιούμε για την προστασία των ρούχων από το σκώρο), κυανιούχες ενώσεις, προπάνιο, μεθάνιο, φορμαλδεύδη (γνωστή καρκινογόνος ουσία), ραδιενεργά κατάλοιπα (από την μόλυνση των καλλιεργειών), μυρμηγκικό οξύ, λευκαντικές ουσίες κ.ο.κ. Τουλάχιστον 43 από τις χημικές ουσίες που βρίσκονται στον καπνό αποδεδειγμένα έχουν καρκινογόνες ιδιότητες, δηλ. προκαλούν καρκίνο.

Page 16: Εθισμός στο αλκοόλ και στο κάπνισμα.

Πως αντιδρά ο οργανισμός στην εισπνοή καπνού;

Η νικοτίνη διεισδύει στους πνεύμονες και φτάνει στον εγκέφαλο μέσα από την κυκλοφορία του αίματος σε λιγότερο από 10 δευτερόλεπτα. Λόγω αυτής της μεγάλης ταχύτητας, ο καπνιστής αισθάνεται την επίδραση της νικοτίνης πολύ γρήγορα. Η νικοτίνη επηρεάζει διάφορες περιοχές του εγκεφάλου και προκαλεί αλλαγές σε ολόκληρο το σώμα. Αυξάνονται οι καρδιακοί παλμοί, ανεβαίνει η πίεση κ.λ.π.

Page 17: Εθισμός στο αλκοόλ και στο κάπνισμα.

Κάποιοι τρόποι αντιμετώπισης του καπνίσματος είναι:  * Τα υποκατάστατα. Πολλά προϊόντα που διατίθενται στην αγορά μπορεί

να αμβλύνουν ή να εξαλείψουν τα σωματικά στερητικά συμπτώματα. Η θεραπεία υποκατάστασης της νικοτίνης θεωρείται ασφαλής ακόμη και για τους καρδιοπαθείς, αλλά δεν πρέπει να καπνίζει κανείς όταν χρησιμοποιεί υποκατάστατα. Η μέθοδος δεν φέρει κανέναν από τους κινδύνους του αληθινού καπνίσματος. Τα προϊόντα υποκατάστασης διατίθενται ως επιθέματα, τσίχλες, καραμέλες, εισπνοές και σπρέι για τη μύτη και μπορεί να χρησιμοποιούνται μεμονωμένα ή σε συνδυασμούς.

* Τα φάρμακα. Για τη διακοπή του καπνίσματος έχουν εγκριθεί και δύο φάρμακα. Το ένα είναι μια μορφή σταθερής αποδέσμευσης του αντικαταθλιπτικού βουπροπιόνη που βοηθά στην καταπολέμηση της αύξησης του σωματικού βάρους των πρώην καπνιστών και το άλλο είναι η σχετικά νέα βαρενικλίνη. Η βαρενικλίνη είναι το πρώτο, μη νικοτινούχο προϊόν που δημιουργείται ειδικά για τη διακοπή του καπνίσματος και δρα δεσμεύοντας τους υποδοχείς της νικοτίνης, αποτρέποντας έτσι τα στερητικά συμπτώματα. 

* Ψυχολογική υποστήριξη. Οι πρώην καπνιστές μπορούν να βοηθηθούν επίσης από ατομικά και ομαδικά προγράμματα ψυχολογικής υποστήριξης, τα οποία αντιμετωπίζουν τα συναισθηματικά και συμπεριφορικά εμπόδια στην προσπάθεια διακοπής.

* Εναλλακτικές μέθοδοι. Υπάρχουν επίσης ορισμένοι πρώην καπνιστές, οι οποίοι βοηθήθηκαν από την ύπνωση ή τον βελονισμό, αν και η αξία τέτοιου είδους μεθόδων δεν έχει ακόμη διερευνηθεί πλήρως σε καλά σχεδιασμένες κλινικές μελέτες. 

Page 18: Εθισμός στο αλκοόλ και στο κάπνισμα.

Σκούταρη Ελένη Σταφυλίδου Νικολέτα Φούντα Μιχαέλα Φραγκοπούλου Θέη Χατζηγεωργίου Μακάριος