Download - Έννοιες εθελοντισμού και ενεργού πολίτη

Transcript
Page 1: Έννοιες εθελοντισμού και ενεργού πολίτη

Συζητώντας τις έννοιες

Page 2: Έννοιες εθελοντισμού και ενεργού πολίτη

• Τι είναι ο εθελοντισμός; Πώς συνδέεται με συγγενικές του έννοιες; Πώς διαφοροποιείται από αυτές;

• Τι είναι αλληλεγγύη;

• Ποια η σχέση με τη έννοια / ιδιότητα του πολίτη;

Φιλανθρωπία, δωρεά, αγαθοεργία, ακτιβισμός

Page 3: Έννοιες εθελοντισμού και ενεργού πολίτη

• Σύμφωνα με την Ελληνική Ομοσπονδία Μη Κυβερνητικών Οργανισμών «εθελοντισμός είναι ηπρόθυμη δέσμευση ενός ατόμου να εργαστεί χωρίς αμοιβή για ένα καθορισμένο ή αόριστο χρονικό διάστημα για το γενικό καλό της κοινωνίας».

• Από spot της Γ.Γ. Νέας Γενιάς για το «Ευρωπαϊκό Έτος Εθελοντισμού»: «Η με υψηλό αίσθημα ευθύνης και ανιδιοτελή χαρακτήρα προσφορά έργου ή υπηρεσίας που αναλαμβάνει το άτομο μεμονωμένα ή σε ομάδα, με ελεύθερη βούληση, χωρίς την προσδοκία ή απαίτηση υλικού ή άλλου είδους ανταλλάγματος με σκοπό τη βοήθεια προς τον συνάνθρωπο και την κοινωνία ευρύτερα».

Page 4: Έννοιες εθελοντισμού και ενεργού πολίτη

Η αλληλεγγύη • συνδέεται με έννοιες όπως η συμπαράσταση και η

αλληλοβοήθεια. Στηρίζεται στο αίσθημα ενότητας μεταξύ ατόμων που τους συνδέουν κοινά συμφέροντα, στόχοι ή κίνδυνοι. Είναι έννοια κυρίως κοινωνιολογική και συνήθως αναφέρεται σε ομάδες ανθρώπων παρά σε άτομα. Αφορά τις σχέσεις σε μια κοινωνία με τις οποίες οι άνθρωποι συνδέονται μεταξύ τους.

• Το μέρος της αλληλο-συνεισφοράς είναι το κύριο χαρακτηριστικό της αλληλεγγύης και αυτό που την διαφοροποιεί από τον εθελοντισμό και τη φιλανθρωπία.

• https://www.youtube.com/watch?v=uw7oI_n3hJs

Page 5: Έννοιες εθελοντισμού και ενεργού πολίτη

• Η οικονομία της αλληλεγγύης για την καταπολέμηση της κρίσης και την ενίσχυση της κοινωνικής αλληλεγγύης και συνοχής: «δραστηριότητες φυσικών ή νομικών προσώπων στο φάσμα της παραγωγής, συναλλαγής και κατανάλωσης με απώτερο σκοπό την κάλυψη συλλογικών και κοινωνικών αναγκών».

Page 6: Έννοιες εθελοντισμού και ενεργού πολίτη

• Η έννοια της αλληλεγγύης απαντάται σε μορφές εθελοντικής εργασίας και αγαθοεργιών που προέρχονται από την Εκκλησία.

Page 7: Έννοιες εθελοντισμού και ενεργού πολίτη

• Φιλανθρωπία: πρωτοβουλίες ιδιωτών ή ιδρυμάτων με στόχο τηβελτίωση της ποιότητας ζωής ανθρώπων ή κοινοτήτων, τηνενίσχυση δεινοπαθούντων συνανθρώπων.

• Στην αγγλόφωνη βιβλιογραφία αναφέρεται ως charity καισυνδέεται συνήθως με μεγάλες διεθνείς Οργανώσεις και τηνΕκκλησία που αναλαμβάνουν κυρίως δράσεις σε χώρες όπουυπάρχει ανθρωπιστική κρίση.

• Στη φιλανθρωπία η πράξη περιορίζεται στην προσφορά υλικώναγαθών (χρήματα, κτίρια, τρόφιμα κ.ά.) και ενέχει την παραδοχήμιας κατάστασης ανισότητας. Η φιλανθρωπία είναι μια πράξηστιγμιαία (με την έννοια ότι ο ασκών τη φιλανθρωπία δενασχολείται πέραν της παροχής), ευκαιριακή, με πρόθεση ναβοηθήσει μια παρούσα δύσκολη κατάσταση ή να τηνανακουφίσει.

Page 8: Έννοιες εθελοντισμού και ενεργού πολίτη

• Σύμφωνα με τον ιστορικό διανοητή EduardoGaleano «σε αντίθεση με την αλληλεγγύη, η οποία είναι οριζόντια και λαμβάνει χώρα μεταξύ ίσων, η φιλανθρωπία είναι πάνω-κάτω, ταπεινωτική για όσους τη λαμβάνουν και δεν προκαλεί ποτέ τις έμμεσες σχέσεις εξουσίας».

Page 9: Έννοιες εθελοντισμού και ενεργού πολίτη

Αγαθοεργία: «η αφιλοκερδής και ανυστερόβουλη πράξη που ωφελεί το κοινωνικό σύνολο». Ο όρος αναφέρεται σε κάθε είδους βοήθεια προς αναξιοπαθούντες που προέρχεται είτε από μεμονωμένα άτομα είτε από οργανισμούς. Έχει συνδεθεί με το φιλανθρωπικό έργο της εκκλησίας.

Η θέση του Διαφωτισμού για την αγαθοεργία παρουσιάζει στοιχεία ομοιότητας με τη σύγχρονη αντίληψη για τον εθελοντισμό:

• καθήκον το οποίο επέβαλε στους ανθρώπους η ίδια η λογική / κατακτημένο δικαίωμα του ατόμου το να ευεργετείται από τους άλλους, όταν βρίσκεται σε πραγματική ανάγκη.

• Ωστόσο, η αγαθοεργία όφειλε να βοηθά τον ευεργετούμενο να ξεπερνά την κατάσταση της ένδειας και να εντάσσεται στις παραγωγικές δυνάμεις της κοινωνίας.

Page 10: Έννοιες εθελοντισμού και ενεργού πολίτη

Ακτιβισμός: φιλοσοφική θεωρία που υποστηρίζει ότι η ουσία τουανθρώπου εκδηλώνεται με την πρακτική ενέργεια. Επίσης, οχαρακτηρισμός κάθε πολιτικής συμπεριφοράς που δίνει υπέρμετρησημασία στη δράση και μειώνει τη σημασία της θεωρητικήςθεμελίωσης κάθε δραστηριότητας

• Σήμερα αφορά συστηματικές ενέργειες για αναστολή,αναπροσαρμογή, διόρθωση ή επαναπροσδιορισμό εννοιών, νόμων,αξιών, θεσμών και συστημάτων με στόχο τη βελτίωση τηςκαθημερινής ποιότητας ζωής και ελαχιστοποίηση παραγόντων πουτην υποβαθμίζουν ή στερούν βασικά αγαθά σε ένα μέρος ή στηνολότητα ενός πληθυσμού, ενάντια σε μία φαινομενικά ισχυρότερηομάδα ατόμων. Π.χ. δράσεις ακτιβισμού της Greenpeace για τοπαγκόσμιο κλίμα.

• Πολύ κοντά στη έννοια του εθελοντισμού είναι ο κοινωνικός ακτιβισμός, δηλαδή συλλογικές πρωτοβουλίες αλληλεγγύης

Page 11: Έννοιες εθελοντισμού και ενεργού πολίτη

• Η ενεργός πολιτειότητα προϋποθέτει την ενημέρωση για τα κοινά, τηγνώση των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεων που έχει το άτομο ως πολίτης, τηνέκφραση των απόψεων του, την απαίτηση για διαφάνεια και δικαιοσύνη, τηνενεργή συμμετοχή στις κοινωνικές διεργασίες.

• Η έννοια του «ενεργού πολίτη» αναφέρεται συνήθως στη διεκδίκησητων δικαιωμάτων του στο δημόσιο χώρο και στην ενεργό συμμετοχή στις πολιτικέςκαι κοινωνικές δομές διαμόρφωσης απόψεων ή λήψης αποφάσεων

• Η «κοινωνία των πολιτών»: Ο όρος δηλώνει όλες τις μορφές κοινωνικήςδράσης ατόμων ή ομάδων, οι οποίες δεν απορρέουν από το κράτος και δεναναλαμβάνονται από αυτό.

Οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών αντιπροσωπεύουν τους παράγοντεςτης αγοράς εργασίας, μέσω των οργανώσεων των κοινωνικών εταίρων,συγκεκριμένους κοινωνικο-οικονομικούς κύκλους, τους μη κυβερνητικούςοργανισμούς, οι οποίοι υπερασπίζονται κοινούς στόχους (την προστασία τουπεριβάλλοντος, τα δικαιώματα των καταναλωτών, την εκπαίδευση και κατάρτιση,κλπ), τις οργανώσεις της βάσης, οι οποίες εκπροσωπούν ένα μέρος της κοινωνίας(τα κινήματα νέων, τις ενώσεις υπέρ της οικογένειας, κλπ), καθώς και τιςθρησκευτικές κοινότητες.

Η κοινωνία των πολιτών αποτελεί ένα δυναμικό κοινωνικό χώρο συμμετοχής, όπου οκάθε πολίτης προσχωρεί με τη θέλησή του, για την επιδίωξη του κοινού στόχου τηςεπίλυσης σημαντικών κοινών κοινωνικοοικονομικών προβλημάτων.•

Page 12: Έννοιες εθελοντισμού και ενεργού πολίτη

Εθελοντισμός και φιλανθρωπία, κοινά στοιχεία και διαφορές:

• Και οι δύο έννοιες αναφέρονται στην προσφορά προς τον συνάνθρωπο

• αυτοπροαίρετες ενέργειες, γενικά αποδεκτές ως χρήσιμες για το γενικό καλό

• δεν αποσκοπούν, ούτε αποφέρουν συνήθως κάποιο ανταποδοτικό όφελος

η σχέση που έχει αυτός που προσφέρει τη βοήθεια προς εκείνον που την αποδέχεται

Ο εθελοντισμός δεν αποσκοπεί μόνο στην προσωρινή ανακούφιση ενός προβλήματος, αλλά κυρίως στην καταπολέμηση των παραγόντων που το προξενούν και στη βελτίωση των γενικότερων κοινωνικών και άλλων συνθηκών που το χαρακτηρίζουν.

Η παροχή δεν είναι μόνο υλική αλλά και ηθική, κοινωνική

Page 13: Έννοιες εθελοντισμού και ενεργού πολίτη

Ακτιβισμός ή αλληλεγγύη;

• Δώσε σε κάποιον ένα ψάρι και του εξασφάλισες τροφή για μια μέρα. Μάθε τον να ψαρεύει και του εξασφάλισες τροφή για όλη του τη ζωή.

• Αν ήταν …

Δώσε σε κάποιον ένα ψάρι και του εξασφάλισες τροφή για μια μέρα

Page 14: Έννοιες εθελοντισμού και ενεργού πολίτη

• Εθελοντισμός, αλληλεγγύη και φιλανθρωπία

Ο εκπαιδευτικός ζητά από τους μαθητές να καταγράψουν πράξεις φιλανθρωπίας ή δωρεές

που γνωρίζουν.

Ενδεικτικές ερωτήσεις:

• Τι παρακινεί κάποιον να κάνει μια φιλανθρωπική πράξη;

• Τι παρακινεί τους εθελοντές και τους αλληλέγγυους να συμμετέχουν σε μια δράση;

• Ποια είναι η σχέση και οι πιθανές διαφορές φιλανθρωπίας, αλληλεγγύης και εθελοντισμού;

• Ποιες πράξεις προβάλλονται περισσότερο και ποιες λιγότερο;

• Ποια είναι τα χαρακτηριστικά των πράξεων που προβάλλονται περισσότερο;

Page 15: Έννοιες εθελοντισμού και ενεργού πολίτη

ΠΑΜΠΕΙΡΑΪΚΗ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ & ΜΕΤΑΝΑΣΤΩΝ

Έλα μαζί μας στο λιμάνι να καλωσορίσουμε και να βοηθήσουμε τους πρόσφυγες που φθάνουν από τα παραμεθόρια νησιά.

Δήλωσε εθελοντής!

Μέσα στον Επιβατικό Σταθμό Περικλέους (Ακτή Βασιλειάδη, Πύλη Ε1), στήνουμε μια βάση υποδοχής και περίθαλψης των προσφύγων που φθάνουν από τα νησιά ταλαιπωρημένοι, για να συνεχίσουν το δύσκολο ταξίδι τους προς την κεντρική Ευρώπη.

Σκοπός μας είναι:

1) Η έκφραση της αλληλεγγύης και της φιλοξενίας του πειραϊκού λαού προς τους πρόσφυγες.

2) Η παροχή ποικίλων χρηστικών πληροφοριών για τη διευκόλυνση της προσωρινής διαμονής τους και του ταξιδιού τους προς τα σύνορα.

3) Η παροχή άμεσης ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης σε ενήλικες και παιδιά και, όταν απαιτείται, η παραπομπή τους στα εφημερεύοντα νοσοκομεία.

4) Η παροχή φροντίδας για τις ιδιαίτερες ανάγκες βρεφών, μικρών παιδιών, εγκύων, αναπήρων και άλλων ευπαθών ομάδων προσφύγων.

5) Η διανομή ειδών ατομικής υγιεινής, διατροφής και ένδυσης

Page 16: Έννοιες εθελοντισμού και ενεργού πολίτη

φιλανθρωπία ή αλληλεγγύη;

Page 17: Έννοιες εθελοντισμού και ενεργού πολίτη

Εθελοντισμός; Αλληλεγγύη; Φιλανθρωπία;

Page 18: Έννοιες εθελοντισμού και ενεργού πολίτη
Page 19: Έννοιες εθελοντισμού και ενεργού πολίτη

4ο Φεστιβάλ Αλληλέγγυας & Συνεργατικής Οικονομίας16-17-18 Οκτωβρίου στην Ακαδημία Πλάτωνος

Αν είσαι ΕΠΙΣΚΕΠΤΗΣ... και θέλεις να βοηθήσεις, γίνε συγχωριανός!

• Όλοι όσοι θα βοηθήσουν σε εργασίες μέσα στο Αυτόνομο Χωριό, είναι οι Συγχωριανοί μας!• Χωριανοί είμαστε όλοι όσοι με αγάπη και ευθυμία θέλουμε να συμμετέχουμε

προσφέροντας βοήθεια οπουδήποτε και σε οποιονδήποτε στο χωριό μας. Θα μπορούσαμε να λεγόμαστε και Εθελοντές.

• Τι σημαίνει Εθελοντής; Εθελοντής είναι κάποιος που κάνει κάτι επειδή το θέλει, επειδή έχει κίνητρο τον αλτρουισμό και την προσφορά.

• Στο Αυτόνομο χωριό μας χρειαζόμαστε βοήθεια!• Γίνε συγχωριανός, ανάλαβε κάποια εργασία και εμείς ανταποδοτικά θα σου

προσφέρουμε ένα απολαυστικό, υγιεινό γεύμα φτιαγμένο από τη Συλλογική Κουζίνα του Φεστιβάλ.

Ομάδες που υπάρχει ανάγκη να ενισχυθούν:o Ομάδα καθαριότητας (καθαρισμός εξωτερικού & εσωτερικού χώρου)o Ομάδα Καφέ-Μπαρ (βάρδιες)o Ομάδα Κουζίνας (βοήθεια στο μαγείρεμα & στο πλύσιμο)o Ομάδα Φροντισμού (τακτοποίηση αιθουσών & καλυψη αναγκών)o Ομάδα Μεταφραστών (από Ελληνικά σε Αγγλικά και αντίστροφα)

1 ώρα εργασίας = 1 κουπόνι φαγητού = 1 νοστιμότατο πιάτο φαγητόΤο κουπόνι θα το παραλαμβάνεις από τη γραμματεία μετά το τέλος της βάρδια σου και αντιστοιχεί σε 5 ευρώ ή σε 100 faircoins.Το συγκεκριμένο κουπόνι δεν ανταλλάσσεται με νόμισμα και αφορά μόνο φαγητό.

Page 20: Έννοιες εθελοντισμού και ενεργού πολίτη

• Σε μια πυκνοκατοικημένη γειτονιά της Πάτρας τέσσερα μικρά παιδιά αποφασίζουν να διεκδικήσουν το δικαίωμα στο παιχνίδι και φτάνουν μέχρι τον δήμαρχο της πόλης, ζητώντας να τους φτιάξει ένα γήπεδο σ' ένα κοντινό, άχτιστο οικόπεδο. (Αληθινή ιστορία που έγινε ταινία με τίτλο Τα παιδιά δεν παίζει)

Page 21: Έννοιες εθελοντισμού και ενεργού πολίτη

Στο πάρκο η Αντελίνα διαπιστώνει ότι η τραμπάλα βγαίνει από τη θέση της και είναι επικίνδυνο κάποιο παιδί να πέσει. Τι μπορεί να κάνει για να λύσει αυτό το πρόβλημα;

• Α. Δεν είναι δική της δουλειά να ειδοποιήσει στον Δήμο. Ας το κάνει κάποιος άλλος, υπάρχουν και οι φύλακες του πάρκου.

• Β. Να ψάξει το τηλέφωνο της τεχνικής υπηρεσίας του Δήμου για να το αναφέρει.

• Γ. Να διαλύσει την τραμπάλα για να μην κάτσει κανείς πάνω της.

• Δ. Να ψάξει το τηλέφωνο της τεχνικής υπηρεσίας του Δήμου για να το αναφέρει και να γράψει σε ένα χαρτί που κολλά στην τραμπάλα: ΠΡΟΣΟΧΗ, ΣΠΑΣΜΕΝΗ.

Page 22: Έννοιες εθελοντισμού και ενεργού πολίτη

Νοιάζομαι

• Για τι νοιάζομαι;

• Τι μπορώ να κάνω;

Δρω

• Γιατί να δράσω;

• Πώς;

Page 23: Έννοιες εθελοντισμού και ενεργού πολίτη

• Τι θα έκανες αν….Οι μαθητές διαβάζουν τα κείμενα που ακολουθούν. Χωρίζονται σε 4 ομάδες, σε κάθε ομάδα ο εκπαιδευτικός δίνει μια «θέση» την οποία θα πρέπει να υπερασπιστούν με επιχειρήματα, ακόμα κι αν δεν συμφωνούν με αυτή. Τέλος συζητούν όλεςτις θέσεις και αποφασίζουν τη στάση τους.

Σε μια σκοτεινή γωνιά της αυλής του σχολείουτα παιδιά βρήκαν ένα γατάκι δύο μηνών, αδύνατο και βρόμικο.Οι θέσεις1. Άφησέ το, δεν μας αφορά, είναι βρόμικο.2. Ας το βγάλουμε στον δρόμο, κάποιος θα βρεθεί να το μαζέψει.3. Να το υιοθετήσουμε.4. Να φωνάξουμε κάποιον από τον δήμο.