Download - Αγροτική ανάπτυξη δήμου Λαμιέων

Transcript
Page 1: Αγροτική ανάπτυξη δήμου Λαμιέων

Κωνσταντίνος Μπαγινέτας

Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης2014-2020

Πρόταση Αγροτικής Ανάπτυξης για το Δήμο Λαμιέων

Page 2: Αγροτική ανάπτυξη δήμου Λαμιέων
Page 3: Αγροτική ανάπτυξη δήμου Λαμιέων
Page 4: Αγροτική ανάπτυξη δήμου Λαμιέων

4

Κων/νος Ν. ΜπαγινέταςΠρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης 2014-2020& Πρόταση Αγροτικής Ανάπτυξης για το ΔήμοΛαμιέων

ISBN: 978-618-81935-2-9© Κων/νος Ν. ΜπαγινέταςΛαμία, 2015

επιμέλεια έκδοσης: Δήμος Χλωπτσιούδηςe-mail: [email protected]

[Αναφορά προέλευσης ,Μη Εμπορική Χρήση,Παρόμοια Διανομή]

___________________Το πολιτικό δοκίμιο “Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυ-ξης 2014-2020 & Πρόταση Αγροτικής Ανάπτυξης γιατο Δήμο Λαμιέων” εκτυπώθηκε σε περιορισμένο αρι-θμό αντιτύπων και διανέμεται ελεύθερα στο διαδί-κτυο με άδεια Creative Commons. Επιτρέπεται η αναδημοσίευση και η αποσπασματικήπαρουσίαση με την υποχρέωση αναφοράς του ονό-ματος του συγγραφέα. Το έργο διατίθεται μόνο γιαμη εμπορική χρήση.

Page 5: Αγροτική ανάπτυξη δήμου Λαμιέων

5

ISBN: 978-618-81935-2-9© Κωνσταντίνος Μπαγινέτας

Λαμία 2015

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣΑΝΑΠΤΥΞΗΣ 2014-2020

&ΜΙΑ ΠΡΟΤΑΣΗ

ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣΓΙΑ ΤΟ ΔΗΜΟ ΛΑΜΙΕΩΝ

Page 6: Αγροτική ανάπτυξη δήμου Λαμιέων

6

στον Νικόλα,με την ελπίδα να ανταποκριθώστις προσδοκίες του

Page 7: Αγροτική ανάπτυξη δήμου Λαμιέων

7

πασῶν τῶν επιστημῶν μήτηρτέ καί τροφός Γεωργία ἐστί

βέλτιστος γάρ δῆμοςὁ γεωργικός ἐστίν,ὅπου ζῇ τό πλῆθος

ἀπό γεωργίας ἤ νομῆς

Αριστοτέλους, Πολιτικά, βιβλίο ΣΤ΄

Αριστοτέλους, Πολιτικά, βιβλίο ΣΤ΄

Page 8: Αγροτική ανάπτυξη δήμου Λαμιέων

8

Κων/νος Ν. Μπαγινέτας

Page 9: Αγροτική ανάπτυξη δήμου Λαμιέων

9

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑΠρόλογοςΕισαγωγή

ΜΕΡΟΣ Α΄.Το πλαίσιο της κοινής αγροτικής πολιτικήςΠρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης 2014-2020. ΠΥΛΩΝΑΣ IIΠερίληψη των μέτρων του ΠΑΑ 2014-2020 (εκτός τωνμέτρων 7 & 19)ΜΕΤΡΟ 1. Δράσεις μεταφοράς γνώσεων και ενημέρωσηςΜΕΤΡΟ 2. Συμβουλευτικές Υπηρεσίες και Υπηρεσίες Διαχείρι-σης Γεωργικής Εκμετάλλευσης και Υπηρεσίες Αποκατάστα-σης στην ΕκμετάλλευσηΜΕΤΡΟ 3. Συστήματα ποιότητας των γεωργικών προϊόντωνκαι τροφίμωνΜΕΤΡΟ 4. Επενδύσεις σε υλικά στοιχεία του ενεργητικού ΜΕΤΡΟ 5. Αποκατάσταση του γεωργικού παραγωγικούδυναμ,ικού που έχει πληγεί από φυσικές καταστροφέςΜΕΤΡΟ 6. Ανάπτυξη γεωργικών εκμεταλλεύσεων και επιχει-ρήσεωνΜΕΤΡΟ 8. Επενδύσεις στην ανάπτυξη πόρων στην ανάπτυξηδασικών πόρωνΜΕΤΡΟ 9. Σύσταση ομάδων και οργανώσεων παραγώγωνΜΕΤΡΟ 10. Αγροτικό περιβάλλον και κλίμα ΜΕΤΡΟ 11. Βιολογική ΓεωργίαΜΕΤΡΟ 12. Περιοχές NATURA 2000 και ύδαταΜΕΤΡΟ 13. Ενισχύσεις περιοχών που αντιμετωπίζουν φυσικάή άλλα μειονεκτήματαΜΕΤΡΟ 14. Ευημερία ζώωνΜΕΤΡΟ 16 ΣυνεργασίαΜΕΤΡΟ 17. Διαχείριση κινδύνου

1115

232729

2932

34

3546

48

52

5758856971

747682

Page 10: Αγροτική ανάπτυξη δήμου Λαμιέων

10

Κων/νος Ν. Μπαγινέτας

ΜΕΡΟΣ Β΄ΜΕΤΡΑ 7 & 19 του προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης2014-2020Ευρωπαϊκό πλαίσιο περιφερειακού προγραμματισμούΠεριφερειακές και τοπικές αρχέςΜΕΤΡΟ 7. Βασικές υπηρεσίες και ανάπλαση χωριών σε αγρο-τικές περιοχέςΜΕΤΡΟ 19. Στήριξη της τοπικής ανάπτυξης

ΜΕΡΟΣ Γ΄ΠΡΟΤΑΣΗ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΔΗΜΟ ΛΑΜΙΕΩΝΑγροτική ανάπτυξη και Δήμος ΛαμιέωνΓεωργοοικονομικά χαρακτηριστικά του Δήμου ΛαμιέωνΤο πλαίσιο και οι στόχοι του Δήμου Λαμιέων για τον αγροτικότομέαΠροτάσεις αγροτικής ανάπτυξης για το Δήμο Λαμιέων

ΜΕΡΟΣ Δ΄Η στρατηγική »ΕΥΡΩΠΗ 2020« και οι προκλήσεις για την Προ-γραμματική Περίοδο 2014-2020Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης 2014-2020. Η εθνικήστρατηγική αγροτικής ανάπτυξηςΜια ρεαλιστική δημοτική στρατηγική ανάπτυξηςΕπίλογος-ΕυχαριστίεςΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΠΑΡΑΡΤΗΜΑ – Αρμοδιότητες Δήμων στον τομέα της αγρο-τικής ανάπτυξης

87

879091

103

115116118

121

127

132

141147149151

Page 11: Αγροτική ανάπτυξη δήμου Λαμιέων

ΠρόλογοςΗ Ελλάδα, ως μέλος της Ε.Ε., στο πλαίσιο της Κοινής Αγρο-

τικής Πολιτικής έχει επιτύχει σημαντικές μεταρρυθμίσειςστον πρωτογενή τομέα τα τελευταία χρόνια, καθιστώνταςτον αγροτικό τομέα έναν από τους κύριους μοχλούς ανά-πτυξης της οικονομίας.

Ο στόχος και το όραμα για την αγροτική ανάπτυξη σήμε-ρα συνοψίζεται στη φράση «Ολοκληρωμένη ανάπτυξη καιβιώσιμη ανταγωνιστικότητα του αγροτικού χώρου» μετα-τρέποντας την παραδοσιακή αγροτική ενασχόληση με τη γησε ενεργό κομμάτι της διεθνούς ανταγωνιστικής οικονομίας.Η ολοκληρωμένη και βιώσιμη αγροτική ανάπτυξη συμβάλ-λει και στους τρεις στόχους της στρατηγικής «Ευρώπη 2020»για μια έξυπνη, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη.Η χώρα μας αξιοποιώντας την παράδοση, τη γεωγραφικήτης θέση στη Μεσόγειο και στην Ευρώπη και την τεχνολογίακαι τεχνογνωσία που απέκτησε και ανέπτυξε στο πλαίσιοτων προηγούμενων Κοινοτικών Προγραμμάτων εισέρχεταιστη περίοδο 2014-2020 σε νέα βάση και με ανθρώπινο δυ-ναμικό με γνώσεις και εμπειρία. Ο αγροδιατροφικός τομέαςαποτελεί πεδίο σημαντικών επενδύσεων και προοπτικών:Δημιουργία ισχυρού και ανταγωνιστικού αγροδιατροφικούσυστήματος, ολοκληρωμένη διαχείριση των φυσικών πό-ρων με έμφαση στη προστασία του περιβάλλοντος και δη-μιουργία βιώσιμων αγροτικών περιοχών με στόχο την οικο-νομική ανάπτυξη και ενίσχυση της απασχόλησης ακόμα καιπεριοχών που υστέρησαν τα προηγούμενα χρόνια κυρίωςλόγω γεωγραφικής απομόνωσης. Η Ελλάδα με παράδοση

11

Page 12: Αγροτική ανάπτυξη δήμου Λαμιέων

στον αγροτικό τομέα, ενταγμένη στις δομές και στη μεθο-δολογία της Ε.Ε. έχει μια ακόμα ευκαιρία να αναδείξει τα συ-γκριτικά πλεονεκτήματά της σε ένα έντονα ανταγωνιστικόπεριβάλλον και να επενδύσει στην επιχειρηματικότητα στονπρωτογενή τομέα και στη μεταποίηση με αειφορία και ορ-θολογική διαχείριση των φυσικών πόρων (έδαφος, νερό). Ηανάπτυξη στην περιφέρεια της χώρας βασίζεται σε μεγάλοβαθμό στη δυναμική που έχει ο πρωτογενής τομέας, ο ο-ποίος δίνει ώθηση στον δευτερογενή και συμμετέχει άμεσακαι έμμεσα στις εξαγωγές, την εξωστρέφεια και στην αντα-γωνιστικότητα της χώρας. Τα Προγράμματα που επιδοτού-νται από Εθνικούς και Κοινοτικούς Πόρους έχουν προσελκύ-σει το ενδιαφέρον νέων ανθρώπων και έχουν συμβάλει στηνεπιστροφή τους στην ύπαιθρο, συμβάλλοντας στην απασχό-ληση και στην ανάπτυξη, κυρίως σε περιοχές όπου δεν δια-φαίνονται εναλλακτικές πηγές εισοδήματος.

Μέσα στο πλαίσιο της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» κα-λούνται οι Περιφέρειες να συμμετέχουν ενεργά στη διαχεί-ριση των Προγραμμάτων και οι Δήμοι να οργανώσουν μετέτοιο τρόπο τις δομές τους, ώστε να στηρίξουν τις τοπικέςκοινωνίες, τον αγροτικό πληθυσμό και να αποτελέσουν ένασημαντικό κρίκο στη δομή υλοποίησης των Προγραμμάτωντου Αγροτικού Τομέα. Η περίοδος 2014-2020 αποτελεί γιατους Δήμους της χώρας μια αληθινή πρόκληση για να ανα-λάβουν ενεργό ρόλο στην τοπική ανάπτυξη, αλλά μέσα σεεθνικά και ευρωπαϊκά πλαίσια που επιβάλλονται με γνώ-μονα την ορθολογική διαχείριση των φυσικών πόρων και μεστόχο την ανάπτυξη και την ανταγωνιστικότητα. Καλούνταιοι Δήμοι να δείξουν εξωστρέφεια και δυναμική προς όφελοςτων δημοτών τους. Η αγροτική δραστηριότητα αποτελεί βα-σικό μέρος της οικονομίας του Δήμου Λαμιέων, στη γεωγρα-φική περιφέρεια του οποίου αναπτύσσονται αρκετές αγρο-τικές δραστηριότητες (βαμβάκι, σιτηρά, ορυζοκαλλιέργεια,ακτινίδια, οπωροφόρα), αλλά και κτηνοτροφικές μονάδες.

12

Κων/νος Ν. Μπαγινέτας

Page 13: Αγροτική ανάπτυξη δήμου Λαμιέων

Η ποικιλία αγροτικών προϊόντων, η γειτνίαση του Δήμου μεπεριοχές NATURA 2000 και με το Βόρειο Ευβοϊκό, αλλά καιη ύπαρξη σημαντικών ιστορικών τόπων αποτελούν ένααξιόλογο μίγμα, το οποίο μπορεί ο Δήμος να αξιοποιήσει σεσυνεργασία και με τη Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας στο πλαί-σιο των Κοινοτικών Προγραμμάτων για την βιώσιμη ανά-πτυξη της ευρύτερης περιοχής.

Πάνω από όλα αυτά και για την επίτευξη των στόχωνοποιουδήποτε Προγράμματος ανάπτυξης σημαντικότεροόλων είναι το ανθρώπινο δυναμικό που στελεχώνει τιςδομές και αναλαμβάνει πρωτοβουλίες δράσης. Ο συνάδελ-φος γεωπόνος Δρ. Κωνσταντίνος Μπαγινέτας με την εκπό-νηση της Πρότασης Αγροτικής Ανάπτυξης για το Δήμο Λα-μιέων αφενός καταγράφει και αναλύει τα Μέτρα του Προ-γράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης 2014-2020, δίνοντας μιασαφή εικόνα της αγροτικής πολιτικής που θα ακολουθηθείτην επόμενη περίοδο και ενημερώνοντας για τις δυνατότη-τες που προσφέρονται, αφετέρου προτείνει στον Δήμο Λα-μιέων τις δράσεις που θα πρέπει να αναλάβει και το ρόλοπου καλείται να παίξει, ώστε να μη χαθεί η ευκαιρία που τουπροσφέρεται να αναδείξει όχι μόνο την αγροτική οικονομίατης περιοχής του, αλλά και το σύνολο των πολιτιστικών, ι-στορικών και γεωμορφολογικών στοιχείων που του δίνουνσυγκριτικά πλεονεκτήματα για την ανάπτυξη της περιοχήςκαι τη φυγή προς τα εμπρός. Ο άξιος συνάδελφος προτρέπειτο Δήμο να οργανωθεί και να αξιοποιήσει το σημαντικό αν-θρώπινο δυναμικό που υπάρχει και δραστηριοποιείται στηπόλη πέρα από τα στενά «παραδοσιακά» πλαίσια. Το έργοτου Δρ. Κωνσταντίνου Μπαγινέτα μπορεί κάλλιστα να απο-τελέσει μια βάση και ένα κίνητρο για τη συγκρότηση ομά-δων εργασίας σε επίπεδο Δήμου για αξιολόγηση τωνδεδομένων και επεξεργασία και υποβολή προτάσεων στονΑγροτικό Τομέα με στόχο τη βιώσιμη ανάπτυξη στα όρια

13

Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης και δήμος Λαμιέων

Page 14: Αγροτική ανάπτυξη δήμου Λαμιέων

του Δήμου Λαμιέων, αλλά και πέρα από αυτά.

Δρ. Γεώργιος ΒλαχώνηςΒιολόγος-Ιχθυολόγος, MSc, PhD

Προϊστάμενος ΔιεύθυνσηςΑγροτικών Υποθέσεων Στερεάς Ελλάδας

Αποκεντρωμένη Διοίκηση Θεσσαλίας-Στερεάς Ελλάδας

14

Κων/νος Ν. Μπαγινέτας

Page 15: Αγροτική ανάπτυξη δήμου Λαμιέων

ΕισαγωγήΔιανύουμε μια περίοδο όπου ο αγροτικός τομέας της χώ-

ρας δραστηριοποιείται σε ένα ευρωπαϊκό κοινωνικοοικονο-μικό περιβάλλον που διαμορφώνεται κυρίως ως αποτέλε-σμα της έντονης ύφεσης που έπληξε και συνεχίζει να πλήττειτις οικονομίες του συνόλου των χωρών της νότιας Ευρώπης.Σε αυτές τις συνθήκες των έντονων οικονομικών διακυμάν-σεων, ο ελληνικός αγροτικός τομέας οφείλει να επαναπροσ-διορίσει το ρόλο του και να αντιμετωπίσει τις νέες προκλή-σεις που διαμορφώνονται.

Ο αγροτικός τομέας αποτελεί βασικό πυλώνα της εθνικήςμας οικονομίας, αφού συμβάλλει θετικά στη διατήρηση τηςαπασχόλησης στην ύπαιθρο, στη δημιουργία εισοδημάτων,αλλά και στη βελτίωση του εμπορικού ισοζυγίου σε εθνικόεπίπεδο. Ακόμη ως απόρροια των νέων κοινωνικο-οικονομι-κών αναγκών που δημιουργεί η παρατεταμένη ύφεση, νέεςμορφές οργάνωσης δημιουργούνται με σκοπό τη σμίκρυν-ση της αγροδιατροφικής αλυσίδας προς όφελος παραγωγώνκαι καταναλωτών, ενώ παρατηρείται στροφή στην παρα-γωγή παραδοσιακών προϊόντων που υποκαθιστούν τις ει-σαγωγές, σε νέα καινοτόμα προϊόντα και παραγωγικές διαδι-κασίες, αλλά και στην ανάπτυξη άλλων δραστηριοτήτων,συνδεδεμένων με τον αγροτικό χώρο ευρύτερα.

Οι εκτιμώμενες επιπτώσεις της ύφεσης στον πρωτογενήτομέα χαρακτηρίζονται, μάλλον, ως σχετικά περιορισμένες,συγκριτικά με τους υπόλοιπους παραγωγικούς τομείς τηςεθνικής οικονομίας. Ως βασικές αιτίες «αντίστασης» πρέπεινα αναφερθούν αφενός η διάρθρωση της ελληνικής γεωρ-

15

Page 16: Αγροτική ανάπτυξη δήμου Λαμιέων

γίας, με κύριο χαρακτηριστικό τις εκμεταλλεύσεις οικογενει-ακής μορφής, και αφετέρου η στήριξη που παρέχεται στοπλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), μέσω της ΚοινήςΑγροτικής Πολιτικής (Κ.Α.Π.). Ο ελληνικός αγροτικός τομέαςμπορεί να επαναπροσδιορίσει το ρόλο του και να αντιμετω-πίσει τις νέες προκλήσεις που διαμορφώνονται, εκμεταλ-λευόμενος τις ρυθμίσεις και τα εργαλεία που θεσπίζονται μετην αναθεωρημένη Κ.Α.Π., τόσο όσον αφορά στις άμεσεςενισχύσεις όσο και στις αναπτυξιακές δυνατότητες που δίνειη εφαρμογή των μέτρων του Προγράμματος Αγροτικής Α-νάπτυξης 2014-2020 (όπως επενδύσεις εκσυγχρονισμούτων γεωργικών εκμεταλλεύσεων, επενδύσεις διαφοροποίη-σης της αγροτικής οικονομίας-αγροτουρισμός κ.λπ.), στιςοποίες επικεντρώνεται το παρόν βιβλίο. Ο συνδυασμός τωνπαραπάνω, και η αποτελεσματική αξιοποίησή τους, μπορείνα συμβάλει στη βιωσιμότητα της ελληνικής γεωργίας, στηναύξηση της ανταγωνιστικότητάς της και στην ανάπτυξη τηςελληνικής υπαίθρου.

Κάτω από τις υφιστάμενες σήμερα κοινωνικοοικονομικέςσυνθήκες, η γεωργία μπορεί να αποτελέσει μια ενδιαφέ-ρουσα οικονομική δραστηριότητα με μέλλον, τόσο για τουςήδη απασχολούμενους στον αγροτικό τομέα, όσο και γιασημαντικό μέρος του αστικού πληθυσμού που μαστίζεταιαπό την ανεργία και την οικονομική δυσπραγία. Η διατήρη-ση και ο εκσυγχρονισμός των ήδη υφισταμένων οικογενεια-κών και μη αγροτικών επιχειρήσεων, όσο και η αναζήτησηδιεξόδου στη γεωργία από μερίδα του αστικού πληθυσμού,επιβεβαιώνονται από την αυξανόμενη πλέον συχνότηταδιοργάνωσης αντίστοιχων εκδηλώσεων ενημέρωσης και εκ-παίδευσης. Η τάση αυτή προσμετρείται στις άμεσες προκλή-σεις που ο αγροτικός τομέας καλείται να αντιμετωπίσει τηνεπόμενη περίοδο.

Παράλληλα, η αγροτική δραστηριότητα αποτελεί αναπό-σπαστο μέρος της οικονομίας και της κοινωνίας του Δήμου

16

Κων/νος Ν. Μπαγινέτας

Page 17: Αγροτική ανάπτυξη δήμου Λαμιέων

Λαμιέων. Όσον αφορά στα έμμεσα αποτελέσματα, οποιαδή-ποτε σημαντική μείωση της αγροτικής δραστηριότητας θαπροκαλούσε απώλειες σε επίπεδο ΑΕΠ και θέσεων εργασίαςσε συνδεδεμένους οικονομικούς τομείς στην περιοχή μας,ιδίως εντός της αλυσίδας εφοδιασμού γεωργικών ειδών, ηοποία βασίζεται στον πρωτογενή γεωργικό τομέα για τηνεισροή ανταγωνιστικών και αξιόπιστων πρώτων υλών υψη-λής ποιότητας, καθώς και στους τομείς των μη εδώδιμωνπροϊόντων. Θα πλήττονταν, επίσης, οι δραστηριότητες στιςαγροτικές περιοχές στους τομείς του τουρισμού, των μετα-φορών, των υπηρεσιών σε τοπικό και εθνικό επίπεδο. Το γε-γονός αυτό θα επέφερε σημαντικές περιβαλλοντικές καικοινωνικές συνέπειες.

Αυτό σημαίνει ότι η επίτευξη βιώσιμης ανάπτυξης στοναγροτικό τομέα και στην αγροτική οικονομία του Δήμου μαςμπορεί να είναι το μέσο για την αύξηση της ευμάρειας μέσωτης επιδίωξης της οικονομικής ανάπτυξης, με ταυτόχρονοσεβασμό προς την προστασία του περιβάλλοντος. Μέσωστοχευμένων πολιτικών ο Δήμος μπορεί να προβεί στηνπλέον αποδοτική χρήση των περιορισμένων δημοσιονομι-κών πόρων του, διατηρώντας μια βιώσιμη γεωργία σε όλατα Δημοτικά και Τοπικά Διαμερίσματά του. Άλλωστε, στοΠρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης 2014-2020 προβλέπονταισυγκεκριμένα Μέτρα, οι δράσεις των οποίων απευθύνονταιαποκλειστικά στους ΟΤΑ Α’ βαθμού.

Στο πλαίσιο αυτό, οι κύριοι στόχοι που θα πρέπει να κυ-ριαρχήσουν στην αγροτική πολιτική για το μέλλον της γε-ωργίας στον Δήμο Λαμιέων, θα πρέπει να είναι επικεντρω-μένοι σε έναν αγροτικό τομέα που θα είναι ανταγωνιστικόςσε όλες τις πτυχές του, ικανός να παράγει προϊόντα ποιότη-τας σε πρότυπα που απαιτούν και προσδοκούν οι σύγχρο-νοι, εγχώριοι και μη, καταναλωτές. Ένα σημαντικό συστατι-κό στοιχείο των στόχων του Δήμου, για τη γεωργία μετά απόµία πενταετία, θα πρέπει να είναι ένας ουσιαστικά παραγω-

17

Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης και δήμος Λαμιέων

Page 18: Αγροτική ανάπτυξη δήμου Λαμιέων

γικός και δυναμικός αγροτικός τομέας πλήρως απασχολου-μένων επαγγελματιών αγροτών. Οι αγρότες αυτοί θα πρέπει,στο πλαίσιο των δυνατοτήτων του Δήμου, να τύχουν κάθεδυνατής συμπαράστασης για να εκσυγχρονίσουν τις γεωρ-γικές τους εκμεταλλεύσεις και να τις καταστήσουν απόλυταανταγωνιστικές µε διεθνή πρότυπα. Βάσει των ανωτέρω τοόραμα για την αγροτική ανάπτυξη του Δήμου Λαμιέων θαπρέπει να είναι η «ολοκληρωμένη ανάπτυξη και βιώσιμη α-νταγωνιστικότητα του αγροτικού χώρου, με βασικό όχηματην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας του αγροδιατροφικούσυστήματος και την ανάδειξη του πολυλειτουργικού χαρα-κτήρα των αγροτικών περιοχών του Δήμου μας».

Ειδικά για τους ΟΤΑ Α΄ και Β΄ βαθμού, επισημαίνεται ότιο νόμος 3852/2010 (γνωστός και ως «Καλλικράτης») προσδι-ορίζει τις νέες αρμοδιότητές τους και τον τρόπο που θα πρέ-πει να ακολουθηθεί κατά την προετοιμασία, αλλά και τηνυλοποίηση στη συνέχεια των παρεμβάσεων που ο κάθε ΟΤΑσχεδιάζει να πραγματοποιήσει. Ο «Καλλικράτης» δίνει έναευρύ φάσμα αρμοδιοτήτων στους ΟΤΑ (μεταξύ των οποίωνκαι ο τομέας της Αγροτικής Ανάπτυξης), τόσο σε ό,τι αφοράστον εντοπισμό των αναγκών και στο σχεδιασμό και υλο-ποίηση αναπτυξιακών προγραμμάτων και δράσεων, όσο καισε ό,τι αφορά τη συνεργασία με την Κεντρική Διοίκηση γιατην επίτευξη των εθνικών στόχων.

Για το Δήμο Λαμιέων, η βασική πρόκληση για την επό-μενη περίοδο είναι η μέγιστη συμβολή των νέων διαρθρω-τικών πόρων στην αναστροφή του κλίματος ύφεσης καιταυτόχρονα στην ανάπτυξη της περιοχής μας, μέσα απόστοχευμένες και πολλαπλασιαστικού χαρακτήρα παρεμβά-σεις, σε τομείς που παρουσιάζουν μέγιστη προστιθέμενη α-ξία, όπως ο γεωργικός, ο κτηνοτροφικός και ο αλιευτικός.Βασική στρατηγική επιδίωξη αποτελούν, φυσικά, η ανά-πτυξη, η δημιουργία θέσεων απασχόλησης και η αποκατά-σταση της τρωθείσας από την κρίση κοινωνικής συνοχής.

18

Κων/νος Ν. Μπαγινέτας

Page 19: Αγροτική ανάπτυξη δήμου Λαμιέων

Επικεντρώνοντας στον αγροτικό τομέα, αποτελεί αδή-ριτη απαίτηση πλέον στον αναπτυξιακό σχεδιασμό τουΔήμου να αναλύσουμε σε βάθος τόσο τις δυνατότητες όσοκαι τις αδυναμίες του Δήμου μας, να εκμεταλλευτούμε τιςχρηματοδοτικές ευκαιρίες που αναδεικνύονται (ιδίως εκείνατα Μέτρα του ΠΑΑ που απευθύνονται αποκλειστικά σε ΟΤΑΑ΄ βαθμού), να προετοιμαστούμε για την αντιμετώπιση α-πειλών και κυρίως να εντοπίσουμε τις αστοχίες στο σχεδια-σμό και την εφαρμογή των προγραμμάτων μέχρι σήμερα(όπως έλλειψη ώριμων μελετών κλπ). Επισημαίνεται ακόμηότι όλοι αυτοί οι στόχοι για να επιτευχθούν χρειάζονται σχέ-δια, στρατηγικές, πολιτικές, ώριμες μελέτες, δράσεις και, κυ-ρίως, ανθρώπους που θα έχουν τη βούληση και την ικανότη-τα να τα διαμορφώνουν και να τα υλοποιούν αποτελεσμα-τικά, προκειμένου να μπορέσει ο Δήμος μας να παρουσιάσειπρόοδο και μια ουσιαστική και διαρκή ευημερία για όλουςτους πολίτες του.

Πιστεύοντας ότι ο τομέας της αγροτικής οικονομίας έχει,πραγματικά, πολλά να προσφέρει στον τόπο μας, στην Πε-ριφέρειά μας και στο Δήμο μας, θεώρησα χρέος μου ως γε-ωπόνος, υπάλληλος, πολίτης/δημότης και γονέας, να παρά-σχω πληροφόρηση και να εκφράσω τις απόψεις και τις γνώ-μες μου, ευελπιστώντας το βιβλίο αυτό να αποτελέσει έναεργαλείο ενημέρωσης, αλλά ταυτοχρόνως και προβληματι-σμού.

Το παρόν έργο δεν πρέπει να θεωρείται ότι δίνει απά-ντηση σε όλα τα ερωτήματα καθώς βρισκόμαστε σε μια με-ταβατική περίοδο όπου, αφενός το Πρόγραμμα ΑγροτικήςΑνάπτυξης 2014-2020 τελεί υπό έγκριση και αφετέρου, οιδημοτικές αρχές της χώρας βρίσκονται αντιμέτωπες με δύ-σκολες οικονομικές, και όχι μόνο, συγκυρίες και καταστά-σεις. Ωστόσο, πιστεύω ότι οι πληροφορίες και οι ιδέες μουαυτές, μπορούν να φανούν χρήσιμες σε όλους και όλες πουδραστηριοποιούνται στον αγροτικό τομέα και ασχολούνται

19

Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης και δήμος Λαμιέων

Page 20: Αγροτική ανάπτυξη δήμου Λαμιέων

με τη λειτουργία του Δήμου μας και να βοηθήσουν τουςαναγνώστες να έρθουν σε μια πρώτη επαφή με τα ενδιαφέ-ρουσα ζητήματα της αγροτικής οικονομίας, σε επίπεδο χρη-ματοδότησης και εφαρμογής, και να αναπτύξουν μια κριτικήστάση και θέση απέναντί τους.

Η ύλη του βιβλίου περιλαμβάνει τέσσερις μεγάλες ενό-τητες-μέρη.

Στο Α΄ Μέρος δίνεται μια εκτενής ανασκόπηση των 15από τα 17 χρηματοδοτικών Μέτρων του Πυλώνα II του Προ-γράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης 2014-2020, μετά από μιαεισαγωγή στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Κοινής ΑγροτικήςΠολιτικής.

Στο Β’ Μέρος γίνεται μια διεξοδική περιγραφή των 2άλλων Μέτρων του Πυλώνα II του Προγράμματος ΑγροτικήςΑνάπτυξης 2014-2020, που απευθύνονται συγκεκριμένα σεχρηματοδότηση Δράσεων από τους ΟΤΑ Α΄ βαθμού, και ταοποία είναι το Μέτρο 7 «Βασικές Υπηρεσίες και ΑνάπλασηΧωριών σε Αγροτικές Περιοχές» και το Μέτρο 19 «Στήριξητης Τοπικής Ανάπτυξης».

Στο Γ΄ Μέρος παρουσιάζεται μια «Πρόταση για την Αγρο-τική Ανάπτυξη του Δήμου Λαμιέων», αναλύονται τα γεωργο-οικονομικά χαρακτηριστικά του Δήμου και αναπτύσσεταισυγκεκριμένο πλαίσιο και στόχοι για τον αγροτικό τομέα τουΔήμου.

Τέλος, στο Δ΄ Μέρος γίνεται μια αξιολόγηση της Ευρω-παϊκής Στρατηγικής «Ευρώπη 2020» και των προκλήσεωνπου ανακύπτουν για την περίοδο 2014-2020, καθώς και τηςΕθνικής Στρατηγικής για την Αγροτική Ανάπτυξη της Περιό-δου 2014-2020. Σε συνδυασμό με τα παραπάνω εξάγονταικαι μερικές χρήσιμες παρατηρήσεις για το πώς μπορεί ναεπιτευχθεί η διαμόρφωση και η αποτελεσματική υλοποίησημιας ρεαλιστικής δημοτικής στρατηγικής.

Κώστας Ν. ΜπαγινέταςΛαμία, Ιούνιος 2015

20

Κων/νος Ν. Μπαγινέτας

Page 21: Αγροτική ανάπτυξη δήμου Λαμιέων
Page 22: Αγροτική ανάπτυξη δήμου Λαμιέων

Η επίτευξη βιώσιμης ανάπτυξης στον αγροτικό τομέα και στηναγροτική οικονομία μπορεί να είναι το μέσο για την αύξηση τηςευμάρειας μέσω της επιδίωξης της οικονομικής ανάπτυξης, μεταυτόχρονο σεβασμό προς την προστασία του περιβάλλοντος.

Μέσω στοχευμένων πολιτικών ο Δήμος μπορεί να προβεί στηνπλέον αποδοτική χρήση των περιορισμένων δημοσιονομικώνπόρων του, διατηρώντας μια βιώσιμη γεωργία.

Οι κύριοι στόχοι που θα πρέπει να κυριαρχήσουν στην αγρο-τική πολιτική για το μέλλον της γεωργίας στον Δήμο Λαμιέων,θα πρέπει να είναι επικεντρωμένοι σε έναν αγροτικό τομέα πουθα είναι ανταγωνιστικός σε όλες τις πτυχές του, ικανός να παρά-γει προϊόντα ποιότητας σε πρότυπα που απαιτούν και προσδο-κούν οι σύγχρονοι, εγχώριοι και μη, καταναλωτές.

Οι αγρότες αυτοί θα πρέπει, στο πλαίσιο των δυνατοτήτωντου Δήμου, να τύχουν κάθε δυνατής συμπαράστασης για να εκ-συγχρονίσουν τις γεωργικές τους εκμεταλλεύσεις και να τις κα-ταστήσουν απόλυτα ανταγωνιστικές µε διεθνή πρότυπα.