Download - ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

Transcript
Page 1: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ AΣTIKHΣ & ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ

ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑΣ

Ομάδα Περιβάλλοντος

ΠΠΠρρρόόόγγγρρραααμμμμμμααα LLLIIIFFFEEE ––– ΠΠΠεεερρριιιβββάάάλλλλλλοοοννν 222000000555

PPPrrrooogggrrraaammm LLLIIIFFFEEE ––– EEEnnnvvviiirrrooonnnmmmeeennnttt 222000000555

---ΤΤΤεεεχχχνννοοολλλοοογγγίίίεεεςςς ΦΦΦιιιλλλιιικκκέέέςςς πππρρροοοςςς τττοοο ΠΠΠεεερρριιιβββάάάλλλλλλοοοννν γγγιιιααα ΑΑΑγγγρρροοοτττιιικκκήήή ΑΑΑνννάάάπππτττυυυξξξηηη---

__ __ __ __ __ __ __ __ __

TASK 5 : Integration of Socio-economic Aspects

Deliverable 5D2: Integral Planning for Sustainable Development

ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕ∆ΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

Η παρούσα κατάσταση και οι Αναπτυξιακές Προοπτικές

Τελική Μελέτη

Page 2: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

2

- Ομάδα Περιβάλλοντος ΙΑΑΚ / ΕΚΚΕ, 2009. Ο λ ο κ λ η ρ ω μ έ ν ο Σ χ έ δ ι ο

Β ι ώ σ ι μ η ς Α ν ά π τ υ ξ η ς τ ο υ Ν . Λ α κ ω ν ί α ς , στην Έκδοση:

Νικολαϊδης Ν., Ν. Καλογεράκης, Ν. Σκουλικίδης, Κ. Τσακίρης, 2005-2009.

Τεχνολογίες φιλικές προς το περιβάλλον για αγροτική ανάπτυξη. Πρόγραμμα Life-

περιβάλλον, LIFE05ENV/Gr/000245 EE (EnviFriendly).

Συμμετείχαν από το ΕΚΚΕ:

– Θεοδωρόπουλος Κων/νος, Οικονομολόγος

– Κανδύλης Γεώργιος, ∆ρ. Χωροτάκτης-Περιφερειολόγος

– Σακελλαρόπουλος Κων/νος, Ερευνητής-MSc. Οικονομολόγος-Περιφερειολόγος

– Τσακίρης Κων/νος, Ερευνητής-MSc. Οικονομολόγος-Περιφερειολόγος

– Γκέκας Ράλλης, ∆ρ. Οικονομολόγος

– Ευσταθίου ∆ιονύσιος, MSc. Ηλεκτρολόγος Μηχανικός και Μηχανικός Υπολογιστών

– Καλύβας ∆ιονύσιος, Ερευνητής-Συνεντευκτής

– Κουμαλάτσου Ελευθερία, MΑ Κοινωνιολόγος

– Θεόδωρος Κουσουρής, Ερευνητής-∆ρ. Περιβαλλοντολόγος

– Σωτήριος Κουσουρής, Ηλεκτρολόγος Μηχανικός και Μηχανικός Υπολογιστών, Υποψήφιος ∆ιδάκτορας ΕΜΠ

– Μήτσου Αικατερίνη, MΑ Ιστορίας Πολιτισμού

– Ανδρέας Παναγιωτόπουλος, MSc.Κοινωνιολόγος-Ανθρωπολόγος

– Ράπτη Θεοδώρα, ∆ρ. Γεωγραφίας

– Σπανοδήμου Σταυρούλα, Κοινωνιολόγος

– Στριγγλή Αναστασία, Κοινωνιολόγος, Μεταπτυχιακή φοιτήτρια Εφαρμοσμένης Στατιστικής

Page 3: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

3

Εταίροι Προγράμματος και Χειριστές Έργου: - ∆ικαιούχος: Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Λακωνίας ( ∆. Λιακάκος).

- Πολυτεχνείο Κρήτης (Καθηγ. Ν. Καλογεράκης & Καθηγ. Ν. Νικολαϊδης).

- Ελληνικό Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών (∆ρ. Ν. Σκουλικίδης).

- Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών ( Κ. Τσακίρης).

- ALPHA MENTOR ( Α. Χατζηνικολάου & Κ. Κουκάρας).

- Αναπτυξιακή Λακωνίας (Ι. Τσαγκάρης & Ε. ∆εντάκου).

- Τοπική Αυτοδιοίκηση: ∆ήμοι Έλους, Σκάλας, Πελλάνας, Μιστρά, Οινούντος,

Φάριδος, Κροκεών, Θεραπνών.

Υπευθυνότητα Προγράμματος, Σύμβουλοι & Υπεργολάβοι - Επιστημονικός Υπεύθυνος και Συντονιστής: Καθηγητής Ν. Νικολαϊδης

- ∆ικαιούχος έργου : ∆. Λιακάκος

- Σύμβουλοι προγράμματος: ∆ρ. θ. Κουσουρής, ∆ρ. Ρ. Γκέκας, ∆ρ. Ε. Τηλιγάδας,

Dr. G. Bidoglio.

- Υπεργολάβοι : Επ. Καθηγητής Ι. Φουντούλης, Ομ. Καθηγητής Η. Μαριολάκος, Αν.

Καθηγητής Π. ∆ημόπουλος

- Συμμετέχοντες: Τοπικοί Φορείς

- Χρηματοδότηση: Ευρωπαϊκή Ένωση (50%) και Εταίροι του Έργου (50%)

Το πρόγραμμα LIFE Environment της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι ένας μηχανισμός χρηματοδότησης επιδείξεων τεχνολογιών και καινοτόμων μεθόδων που αποσκοπούν στη βελτίωση του περιβάλλοντος.

Page 4: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

4

ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕ∆ΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ

ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

Τελική Μελέτη

Page 5: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

5

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Εισαγωγή...................................................................................................................... 7

1. Ανάλυση των δεδομένων της τοπικής κοινωνίας ............................................ 8

1.1. ∆ημογραφικά δεδομένα.................................................................................... 8

1.2. Οικονομικά και κοινωνικά δεδομένα ........................................................... 21

1.2.1 ∆ιάρθρωση του τοπικού ΑΕΠ κατά τομέα ...........................................27

1.3. Κοινωνικά δεδομένα.......................................................................................33

1.3.1 Χαρακτηριστικά της απασχόλησης .........................................................33

1.3.2 Προβολές απασχόλησης.......................................................................... 41

1.3.3 Κοινωνική σύνθεση του πληθυσμού και εντοπιότητα .........................50

1.3.4 Ηλικιακή σύνθεση του οικονομικά ενεργού πληθυσμού......................58

1.4. Βασικά οικονομικά και κοινωνικά μεγέθη του Ν. Λακωνίας ...................65

1.5. Προγραμματιζόμενα έργα υποδομών ..........................................................70

2. Αναπτυξιακές προοπτικές του Ν. Λακωνίας ..................................................76

2.1. Πρωτογενής τομέας ......................................................................................76

2.1.1 Βιολογικά προϊόντα ...................................................................................77

2.1.2 Προϊόντα ονομασίας προέλευσης...........................................................77

2.1.3 Άλλες αναπτυξιακές δυνατότητες στον πρωτογενή τομέα................79

2.2. ∆ευτερογενής τομέας...................................................................................80

2.3. Τριτογενής τομέας ........................................................................................80

2.4. Εμπλεκόμενοι θεσμικοί φορείς....................................................................82

Page 6: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

6

2.4.1 Κεντρική διοίκηση .....................................................................................82

2.4.2 Τοπική Αυτοδιοίκηση Α’ και Β΄ βαθμού ..............................................84

2.4.3 Μηχανισμοί επικοινωνίας/διαμεσολάβησης προς τον τοπικό

πληθυσμό ............................................................................................................. 91

3. Αποτίμηση της συμβολής του LIFE στην αναπτυξιακή προοπτική..............94

3.1. Στόχοι του LIFE............................................................................................94

3.2. Αξιολόγηση επίτευξης των στόχων ...........................................................94

3.3. Υποδειγματικές και προσαρμόσιμες «καλές πρακτικές» του

LIFE/EnviFriendly ..............................................................................................98

3.4. Μελλοντικός σχεδιασμός βάσει των στόχων ......................................... 100

Page 7: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

7

Εισαγωγή

Η παρούσα μελέτη εκπονήθηκε, βάσει του σχεδιασμού του Προγράμματος LIFE, σε δύο φάσεις.

Κατά την αρχική φάση περιέλαβε τη συλλογή στοιχείων από δευτεροβάθμιες πηγές όπως η ΕΣΥΕ, το Επιχειρησιακό πρόγραμμα του Νομού, το πανόραμα απογραφικών δεδομένων του ΕΚΚΕ κλπ.

Βασικός στόχος ήταν η συλλογή των κοινωνικών και οικονομικών στοιχείων της περιοχής και η αρχική αξιολόγησή τους.

Στην επόμενη φάση προσδιορίστηκαν οι αναπτυξιακές προτεραιότητες της περιοχής κατά παραγωγικό τομέα, αναλύθηκαν οι επενδυτικές δυνατότητες και εντοπίστηκαν οι αναπτυξιακές κατευθύνσεις με έμφαση στη βιώσιμη διαχείριση των τοπικών αναπτυξιακών πόρων και κυρίως:

- της ορθολογικής διαχείρισης των υδάτινων πόρων

- της τοπικής γεωργικής παραγωγής με ιδιαίτερη αναφορά στα βιολογικά προϊόντα και την ορθή γεωργική παραγωγή

- της διατήρησης και αξιοποίησης των περιβαλλοντικών πόρων

Page 8: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

8

1. ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΤΗΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

1.1. Δημογραφικά δεδομένα

Ο πληθυσμός της Λακωνίας τις τελευταίες τρεις τετραετίες δείχνει να αυξάνει,

όπως προκύπτει και από το Γράφημα 1

Γράφημα 1

93.218

95.696

99.637

90.000

91.000

92.000

93.000

94.000

95.000

96.000

97.000

98.000

99.000

100.000

1981 1991 2001

Ο Πληθυσμός της Λακωνίας

Η αύξηση όμως που παρατηρείται είναι μικρότερη από αυτή του συνόλου της

περιφέρειας Πελοποννήσου

Πίνακας 1

Μεταβολή Πληθυσμού σε Λακωνία και Περιφέρεια Πελοποννήσου

Έτος Πληθυσμός Λακωνίας

Μεταβολή Πληθυσμός

Πελοποννήσου Μεταβολή

1981 93218 577.030

1991 95696 3% 607.428 5%

2001 99637 4% 638.942 5%

Page 9: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

9

Παρατηρείται δηλαδή, μία περιορισμένη δυναμικότητα σε σχέση με το σύνολο της

περιφέρειας. Η πορεία της πληθυσμιακής μεταβολής στη δεκαετία δεν είναι

ομοιογενής. Οι αποκλίσεις που εμφανίζονται δεν είναι πολύ μεγάλες, αποτελούν

όμως αντικείμενο προς διερεύνηση, κυρίως στο επίπεδο των παραγόντων που τις

επηρεάζουν ή ερμηνεύουν.

Πίνακας 2

Πληθυσμός Λακωνίας

Πληθυσμός Ετήσια Αύξηση

1995 104.306

1996 105.336 1%

1997 105.008 0%

1998 104.757 0%

1999 104.649 0%

2000 104.572 0%

2001 99.637 -5%

Η διερεύνηση των παραγόντων που επηρεάζουν τις δημογραφικές εξελίξεις σε

επίπεδο νομού μπορούν να φανούν χρήσιμες για την εξαγωγή ανάλογων

συμπερασμάτων σε επίπεδο ΟΤΑ.

Page 10: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

10

Πίνακας 3

Αστική περιοχή της Σπάρτης

Δήμοι που αποτελούν την Μικροπεριφέρεια

Έδρα Δήμου

Πληθυσμός Δήμων

2001

Πληθυσμός Έδρας Δήμου 2001

Έκταση Δήμου (τ.χλμ)

Πυκνότητα Κατοίκησης

(κατ./τ.χλμ.)

Δ. Σπάρτης Σπάρτη 18.184 14.817 84,453 215

Δ. Θεραπνών Γκοριτσά 3.062 686 261,711 12

Δ. Φαρίδος Ξηροκάμπι 5.269 1.001 183,667 29

Δ. Μυστρά Μαγούλα 4.608 1.475 131,948 35

Δ. Οινούντος Σελασσία 2.625 524 301,812 9

Δ. Πελλάνας Καστόρειο 3.405 729 153,763 22

Σύνολο Μικροπεριφέρειας

Μικρο

περιφέρεια

Αστικ

ής Περιοχής Σπάρ

της

Αριθμός Δήμων: 6 37.153 1117,35 33,25

Η Μικροπεριφέρεια της Αστικής Περιοχής της Σπάρτης, σύμφωνα με τον παραπάνω

πίνακα, απαρτίζεται από 6 Δήμους με συνολικό πληθυσμό 37.153 κατοίκους.

Πόλος Ανάπτυξης της Μικροπεριφέρειας αυτής είναι η Σπάρτη.

Όπως παρατηρείται από τον Πίνακα 4 οι αποκλίσεις στους ΟΤΑ που εντάσσονται

στην χωρική ενότητα της μελέτης διαφέρουν.

Page 11: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

11

Πίνακας 4

Ο Πληθυσμός των Συμμετεχόντων στο πρόγραμμα ΟΤΑ

2001* 1991

Άρρενες Θήλεις Σύνολο ‘Αρρενες Θήλεις Σύνολο

Δήμος Σπάρτης

8.969 9.215 18.184 8.014 8.228 16.242

Δήμος Έλους 3.489 2.963 6.452 3.108 2.884 5.992

Δήμος Θεραπνών

1.566 1.496 3.062 1.473 1.526 2.999

Δήμος Κροκεών

1.496 1.328 2.824 1.487 1.384 2.871

Δήμος Μυστρά

2.288 2.320 4.608 2.286 2.296 4.582

Δήμος Οινούντος

1.305 1.320 2.625 1.331 1.318 2.649

Δήμος Πελλάνας

1.712 1.693 3.405 1.935 1.928 3.863

Δήμος Σκάλας 3.071 2.831 5.902 3.651 3.268 6.919

Δήμος Φαρίδος

2.918 2.351 5.269 2.669 2.180 4.849

Από τον Πίνακα 4 προκύπτει ότι τέσσερις από τους δέκα δήμους έχουν αρνητική

δημογραφική εξέλιξη. Ιδιαίτερα στο δήμο Σκάλας, την περασμένη δεκαετία ο

πληθυσμός μειώθηκε κατά 15%. Ο δήμος που παρουσιάζει τη μεγαλύτερη

δημογραφική αύξηση είναι ο Δήμος Φάριδος, ο οποίος έχει υπερδιπλάσια μεν

αύξηση από τον μέσο όρο του νομού, πολύ μικρότερη όμως από την αύξηση που

παρουσίασε ο δήμος Σπάρτης. Πάντως θα πρέπει να υπογραμμιστεί ότι την

τελευταία δεκαετία παρατηρήθηκε μία εσωτερική μετακίνηση και ενίσχυση της

Page 12: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

12

πρωτεύουσας, αφού η δημογραφική αύξηση του δήμου Σπάρτης καλύπτει το 50%

της συνολικής αύξησης που παρατηρήθηκε στο νομό.

Είναι πολύ σημαντικό να τονιστεί εδώ ότι τα αποτελέσματα των απογραφών θα

πρέπει να αντιμετωπίζονται με ιδιαίτερη επιφύλαξη κυρίως λόγω των μετακινήσεων

που παρατηρούνται την ημέρα της απογραφής.

Ειδικότερα στη Λακωνία η εμφανιζόμενη πληθυσμιακή εξέλιξη δεν αποτυπώνει την

αντίστοιχη κοινωνική και οικονομική εξέλιξη. Συγκεκριμένα, η δημογραφική

αύξηση του δήμου Σπάρτης τροφοδοτείται από τη μετοίκιση κατοίκων των

αγροτικών περιοχών, οι οποίοι όμως συνεχίζουν να αναπτύσσουν οικονομική

δραστηριότητα και να συμμετέχουν στην κοινωνική ζωή των χωριών από όπου

προέρχονται. Το αντίστροφο παρατηρείται και στα πληθυσμιακά δεδομένα του

Δήμου Σκάλας, τα οποία παρουσιάζουν αισθητή μείωση. παρότι η Σκάλα έχει τα

τελευταία χρόνια μεγάλη τουριστική ανάπτυξη, καθώς και αύξηση του αριθμού των

γεωργικών εκμεταλλεύσεων (θερμοκήπια).

Ένα επιπλέον μη ενθαρρυντικό στοιχείο για την πληθυσμιακή εξέλιξη αλλά και την

κοινωνική δυναμική της περιοχής είναι ότι τα τελευταία χρόνια παρατηρείται

συνεχώς οι θάνατοι να είναι περισσότεροι από τις γεννήσεις.

Από την άποψη των κοινωνικών υποδομών στην εκπαίδευση παρατηρείται το

φαινόμενο να κλείνουν δημοτικά σχολεία ενώ ταυτόχρονα, να αυξάνονται τα

γυμνάσια και τα λύκεια. Έτσι, το 2002 λειτουργούσε το 85% περίπου των

δημοτικών σχολείων που υπήρχαν στο νομό το 1994. Αντίθετα, το 2002 υπήρχαν

21 γυμνάσια, ενώ το 1994 18. Τέλος, τα δημόσια λύκεια στη Λακωνία το 2002

ήταν 22, με 2.717 μαθητές, έναντι 15 λυκείων με 2.486 μαθητές το 1994. Το

σημαντικότερο συμπέρασμα που προκύπτει είναι ότι στο νομό υπάρχει μία κρίσιμη

μάζα μαθητών, οι οποίοι θα μπορούσαν να γίνουν, μέσω της περιβαλλοντικής

εκπαίδευσης, κοινωνοί, πολλαπλασιαστές, διαμορφωτές και σε τελευταία ανάλυση

συνεχιστές του προγράμματος.

Θετικές εξελίξεις παρουσιάζει ο νομός και στο επίπεδο της υγείας, μιας και

παρατηρείται αύξηση 21% στις κλίνες σε θεραπευτήρια και 56% στον αριθμό των

γιατρών που αναλογούν σε 1.000 κατοίκους.

Η βελτίωση των κοινωνικών υποδομών θα πρέπει να συμβάλλει στην αντιμετώπιση

των προβλημάτων και θα διευρύνει τις δυνατότητες που υπάρχουν, ώστε οι

υποδομές αυτές να στηρίξουν μία πιθανή νέα αναπτυξιακή διαδικασία.

Page 13: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

13

Πίνακας 5

Πληθυσμός Σπάρτης και Μυστρά και σχετική συμμετοχή τους στο σύνολό

τους 1951-2001

Έτος Πληθυσμός Σπάρτης

Πληθυσμός Μυστρά

Πληθυσμός

Σπάρτης

Μυστρά

% Σπάρτης στο

Σύνολο

% Μυστρά στο

Σύνολο

% Σύνολο

1951 10874 1534 12408 87,64 12,36 100,00

1961 12035 1268 13303 90,47 9,53 100,00

1971 11998 995 12993 92,34 7,66 100,00

1981 12975 920 13895 93,38 6,62 100,00

1991 14084 790 14874 94,69 5,31 100,00

2001 15828 807 16635 95,15 4,85 100,00

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Στα διοικητικά όρια του 1991. Ο πληθυσμός του 2001 είναι αυτός των

αντίστοιχων Δημοτικών Διαμερισμάτων

Στο σημείο αυτό κρίνεται σημαντικό να παρουσιαστούν τα πληθυσμιακά μεγέθη ως

και η σχετική μεταπολεμική εξέλιξη των βασικών αξόνων ανάπτυξης του Νομού,

δηλαδή του άξονα Σπάρτης–Μυστρά.

ΣΠΑΡΤΗ-ΜΥΣΤΡΑΣ

Τα δεδομένα που αναγράφονται στους παρακάτω Πίνακες αναφέρονται στους

Δήμους και της Κοινότητες που ίσχυαν πριν την εφαρμογή του προγράμματος

Καποδίστρια, δηλαδή στα όρια της απογραφής του 1991.

Είναι εμφανής η αντίστροφη πληθυσμιακή πορεία των δύο περιοχών, με αυτή της

Σπάρτης (Δήμος Σπαρτιατών) να αυξάνει σταδιακά τον πληθυσμό της στην περίοδο

1951-2001, ενώ η Κοινότητα Μυστρά να σημειώνει απώλεια περίπου του μισού

Page 14: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

14

πληθυσμού που είχε το 1951. Οι ετήσιοι ρυθμοί μεταβολής δίνονται στον Πίνακα

5.1.. Η πορεία αυτή είναι συνέπεια των ιστορικών λόγων συγκρότησης του

ορεινότερου της Σπάρτης οικισμού, του Μυστρά, και της γενικότερης τύχης που

είχαν οι ορεινοί οικισμοί της χώρας κατά τον 20ο αιώνα. Συνέπεια αυτών είναι η

μικρή και φθίνουσα συμμετοχή της Κοινότητας Μυστρά στο σύνολο των δύο

περιοχών.

Πίνακας 5.1.

Ετήσιος ρυθμός μεταβολής του πληθυσμού του Δήμου Σπαρτιατών και της

Κοινότητας Μυστρά 1951-2001

Έτος

Ετήσιος Ρυθμός Μεταβολής Πληθυσμού (r %)

Σπάρτης

Ετήσιος Ρυθμός Μεταβολής Πληθυσμού (r %)

Μυστρά

1951

1961 1,02 -1,89

1971 -0,03 -2,40

1981 0,79 -0,78

1991 0,82 -1,51

2001 1,17 0,21

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Στα διοικητικά όρια του 1991.

Η αυξανόμενη συμμετοχή του Δήμου Σπαρτιατών στο σύνολο του Νομού Λακωνίας

είναι χαρακτηριστική στην περίοδο 1951-2001 (Πίνακας 5.2.)

Page 15: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

15

Πίνακας 5.2.

Πληθυσμός Δήμου Σπαρτιατών και Κοινότητας Μυστρά και σχετική συμμετοχή

τους στο Νομό Λακωνίας 1951-2001.

Έτος

Πληθυσμός

Σπάρτης

Πληθυσμός

Μυστρά

Πληθυσμός

Λακωνίας

Σπάρτη %

Λακωνία

Μυστρά %

Λακωνία

Σπάρτη Μυστρά

% Λακωνία

1951 10874 1534 130898 8,31 1,17 9,48

1961 12035 1268 118661 10,14 1,07 11,21

1971 11998 995 95844 12,52 1,04 13,56

1981 12975 920 93218 13,92 0,99 14,91

1991 14084 790 95696 14,72 0,83 15,54

2001 15828 807 99637 15,89 0,81 16,70

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Στα διοικητικά όρια του 1991.

Στα πλαίσια της μελέτης υπολογίστηκε ο πληθυσμός του 1991 με βάση τα όρια του

2001, δηλαδή, με βάση τους Καποδιστριακούς Δήμους. Η δουλειά αυτή ήταν

αρκετά επίπονη καθώς απαιτεί την εύρεση των Δημοτικών Διαμερισμάτων, τα

οποία το 2001 συγκροτούσαν τους αντίστοιχους Δήμους Σπάρτης και Μυστρά και

την προσθήκη του πληθυσμού τους στους Δήμους Σπαρτιατών και Κοινότητα

Μυστρά, προκειμένου να προκύψει ο πληθυσμός του 1991 στα όρια των

Καποδιστριακών Δήμων του 2001. Σημειώνεται ότι η εργασία αυτή θα έπρεπε να

έχει γίνει από την ΕΣΥΕ προς διευκόλυνση των ερευνητών.

Page 16: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

16

Πίνακας 5.3.

Πληθυσμός Δήμων Σπάρτης και Μυστρά 1991-2001 με βάση τα όρια του 2001

(Καποδιστριακοί Δήμοι)

Έτος

Πληθυσμός

Σπάρτης

Πληθυσμός

Μυστρά

Πληθυσμός

Λακωνίας

Σπάρτη %

Λακωνία

Μυστρά %

Λακωνία

Σπάρτη -Μυστρά

% Λακωνία

1991 16322 4582 95696 17,06 4,79 21,84

2001 18184 4608 99637 18,25 4,62 22,88

Είναι εμφανές ότι η ενίσχυση των δύο Δήμων είναι σημαντική μετά την εφαρμογή

του σχεδίου Καποδίστρια (πίνακας 5.3.).

1.1.1 Πληθυσμιακές προβολές νομού Λακωνίας

Για τις ανάγκες προβολής υπολογίστηκαν οι ρυθμοί μεταβολής των περιόδων

1981-1991 και 1991-2001 των υπό εκτίμηση περιοχών. Επειδή οι ρυθμοί

μεταβολής των δύο δεκαετιών παρουσίασαν σταθερότητα (ελαφρά αυξητική τάση),

για την προβολή του πληθυσμού κατά τα έτη 2008, 2013, και 2020

χρησιμοποιήθηκαν αυτοί της πιο πρόσφατης περιόδου 1991-2001.

Οι παραπάνω ρυθμοί μεταβολής υπολογίστηκαν r= 0,004036 ( 0,4036 %) για τον

Ν. Λακωνίας. Τα σχετικά αποτελέσματα δίνονται στον Πίνακα 5.4.

Page 17: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

17

Πίνακας 5.4.

Πληθυσμός Νομών Λακωνίας 1981-2001 και εκτίμηση για τα έτη 2008, 2013 και

2020.

Έτος Πληθυσμός Λακωνίας

% Λακωνίας στο Σύνολο

1981 93218 36,84

1991 95696 36,43

2001 99637 36,03

2008 102492 35,75

2013 104581 35,56

2020 107578 35,28

Πηγή: ΕΣΥΕ, Αποτελέσματα απογραφής 1981-2001 και εκτιμήσεις στα πλαίσια της

μελέτης.

Με βάση τα παραπάνω αποτελέσματα ο πληθυσμός του Νομού Λακωνίας έχει ήδη

υπερβεί (το 2008) τις 100.000 κατοίκους.

ΣΠΑΡΤΗ-ΜΥΣΤΡΑΣ

Αρχικά, η πρόβλεψη αναφέρεται στον πληθυσμό των περιοχών αυτών με βάση

τους προ-Καποδιστριακούς Δήμους και Κοινότητες, δηλαδή στα διοικητικά όρια του

1991και με το ρυθμό μεταβολής της περιόδου 1991-2001, όπως ακριβώς έγιναν οι

προβλέψεις σε Νομαρχιακό επίπεδο.

Οι παραπάνω ρυθμοί μεταβολής υπολογίστηκαν r= 0,01167 ( 1,167 %) για το

Δήμο Σπαρτιατών και r=0,002129 (0,2129 %) για την Κοινότητα Μυστρά. Τα

σχετικά αποτελέσματα δίνονται στον Πίνακα 5.5..

Page 18: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

18

Πίνακας 5.5.

Πληθυσμός Δήμου Σπαρτιατών και Κοινότητας Μυστρά 1981-2001 και

εκτίμηση για τα έτη 2008, 2013 και 2020.

Έτος Πληθυσμός Σπάρτης

Πληθυσμός Μυστρά

Πληθυσμός Σπάρτης Μυστρά

% Σπάρτης στο

Σύνολο

% Μυστρα στο

Σύνολο

% Σύνολο

1981 12975 920 13895 93,38 6,62 100,00

1991 14084 790 14874 94,69 5,31 100,00

2001 15828 807 16635 95,15 4,85 100,00

2008 17176 819 17995 95,45 4,55 100,00

2013 18208 828 19036 95,65 4,35 100,00

2020 19759 840 20599 95,92 4,08 100,00

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Στα διοικητικά όρια του 1991. Για το 2001 λήφθηκε ο πληθυσμός του

Δ.Δ Σπαρτιατών.

Στο τέλος της περιόδου προβολής ο πληθυσμός του Δήμου Σπαρτιατών (ήδη

Δημοτικό Διαμέρισμα) προβλέπεται να προσεγγίσει τις 20.000, ενώ της Κοινότητας

Μυστρά (ήδη Δημοτικό Διαμέρισμα) προβλέπεται στασιμότητα στους 800 περίπου

κατοίκους. Αθροιστικά, οι δύο περιοχές θα ξεπεράσουν τις 20.000, με τη

συμμετοχή του Δήμου Σπαρτιατών να ανέρχεται στο 96 %.

Επειδή ο δήμος Σπαρτιατών παρουσιάζει αυξητικό ρυθμό μεταβολής για τις τρεις

διαδοχικές δεκαετίες 1971-81, 1981-91 και 1991-2001 (r=0,007859, r=0,008235

και r=0,01174 αντίστοιχα) με έντονη γραμμική τάση, υπολογίζουμε το ρυθμό

μεταβολής της δεκαετίας 2001-11 με βάση την εξίσωση παλινδρόμησης:

Y=0,00927+0,0019t και

R^2=0,809.

Ο ρυθμός μεταβολής εκτιμάται σε r=0,01307

Page 19: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

19

Με βάση αυτό το αισιόδοξο σενάριο ο πληθυσμός του Δήμου Σπαρτιατών εκτιμάται

να υπερβεί τις 20.000 το 2020, ενώ το ίδιο έτος οι δύο περιοχές αθροιστικά θα

υπερβούν τις 21.000 (Πίνακας 5.6.)

Πίνακας 5.6.

Πληθυσμός Δήμου Σπαρτιατών και Κοινότητας Μυστρά 1981-2001 και

εκτίμηση για τα έτη 2008, 2013 και 2020 (αισιόδοξο σενάριο)

Έτος Πληθυσμός Σπάρτης

Πληθυσμός Μυστρά

Πληθυσμός Σπάρτης –Μυστρά

1981 12975 920 13895

1991 14084 790 14874

2001 15828 807 16635

2008 17344 819 18164

2013 18516 828 19344

2020 20290 840 21130

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Στα διοικητικά όρια του 1991. Για το 2001 λήφθηκε ο πληθυσμός του

Δ.Δ Σπαρτιατών.

Τέλος, με βάση τους Καποδιστριακούς Δήμους Σπάρτης και Μυστρά τα

πληθυσμιακά μεγέθη εκτιμώνται ως εξής (Πίνακας 5.7.):

Ο πληθυσμός του Δήμου Σπάρτης ξεπερνά κατά το 2020 τις 22.300 κατοίκους

καθώς προβλέπεται να μεταβάλλεται με ετήσιο ρυθμό r=0,0108 (1,08 %) και του

Δήμου Μυστρά σταθεροποιείται στους 4.650 κατοίκους με ανεπαίσθητη ετήσια

μεταβολή r=0,00057 (0,057 %).

Page 20: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

20

Πίνακας 5.7.

Πληθυσμός Δήμων Σπάρτης και Μυστρά 1991-2001 και εκτίμηση για τα έτη

2008, 2013 και 2020

Έτος Πληθυσμός Σπάρτης

Πληθυσμός Μυστρά

Πληθυσμός Σπάρτης

-

Μυστρά

% Σπάρτης στο

Σύνολο

% Μυστρά στο Σύνολο % Σύνολο

1991 16322 4582 20904 78,08 21,92 100,00

2001 18184 4608 22792 79,78 20,22 100,00

2008 19612 4626 24239 80,91 19,09 100,00

2013 20701 4639 25340 81,69 18,31 100,00

2020 22327 4658 26985 82,74 17,26 100,00

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Στα όρια του 2001 (Καποδιστριακοί Δήμοι)

Αθροιστικά οι δύο Δήμοι προβλέπεται στο τέλος της περιόδου να αριθμούν 27.000

κατοίκους περίπου.

Page 21: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

21

1.2 Οικονομικά δεδομένα

Όπως προκύπτει και από το Γράφημα 2 η οικονομία του νομού δείχνει να

παρουσιάζει σχετική μεγέθυνση. Το κατά κεφαλή ΑΕΠ μεταξύ 1992-2001

υπερδιπλασιάστηκε.

Γράφημα 2.

0

500.000

1.000.000

1.500.000

2.000.000

2.500.000

3.000.000

1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001

Κατά Κεφαλή ΑΕΠ, σε δρχ.

Η μεγέθυνση όμως που εμφανίζεται στο Γράφημα 2 είναι απόλυτη και σε σχετικά

μεγέθη αλλάζει τελείως η εικόνα. Εάν συγκρίνουμε το κατά κεφαλή ΑΕΠ του νομού

με το μέσο κατά κεφαλή της χώρας συμπεραίνουμε ότι: α) ο Νομός υστερεί και β)

η υστέρηση αυτή αντί να αμβλύνεται παραμένει στα ίδια επίπεδα και σε ορισμένες

χρονιές διευρύνεται.

Page 22: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

22

Γράφημα 3

Κατά κεφαλή ΑΕΠ ως ποσοστό του μέσου όρου της χώρας.

66,068,070,072,074,076,078,080,082,0

1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001

Από τα Γραφήματα 2 και 3 προκύπτουν ενδείξεις για τον αναπτυξιακό

προσανατολισμό του νομού. Είναι αναγκαίο η οικονομική δραστηριότητα του

νομού να πάρει μία μεγαλύτερη ώθηση, ώστε να μπορεί να επιτευχθεί η σύγκλιση

με τους άλλους νομούς της χώρας. Τα μέχρι τώρα αναπτυξιακά «καύσιμα»

φαίνεται να εξαντλούνται. Νέες αναπτυξιακές πηγές θα πρέπει να αναζητηθούν.

Συγκριτικά πλεονεκτήματα που βρίσκονται εν υπνώσει θα πρέπει να αναδειχθούν.

Από αυτή την άποψη η μελέτη και αξιοποίηση του Ευρώτα μπορεί να προσφέρει

εναλλακτικές αναπτυξιακές λύσεις για την περιοχή.

Προβολές των οικονομικών μεγεθών της περιοχής.

Για την πρόβλεψη του ΑΕΠ και Κ.Κ. ΑΕΠ του νομού Λακωνίας θα χρησιμοποιηθούν

τα αναθεωρημένα πρόσφατα στοιχεία ( αύξηση 9,5 %) του ΑΕΠ για τα οποία η

ενημέρωση καλύπτει την περίοδο 2000-2005.

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ

Για τους σκοπούς της εν λόγω προβολής έγινε χρήση της ανάλυσης γραμμικής

τάσης της εν λόγω χρονολογικής σειράς με βάση τη συνάρτηση:

Y=a+bt

Όπου Y = το ΑΕΠ

t = o χρόνος σε έτη

Page 23: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

23

Τονίζεται ότι η σειρά της ΕΣΥΕ παράγεται μόνο σε τρέχουσες τιμές, δεν υπάρχουν

δε αποπληθωριστές σε επίπεδο Νομού ή Περιφέρειας.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

α. ΑΕΠ

Οι εξισώσεις παλινδρόμησης προσδιορίζονται ως εξής:

Ν.Λακωνίας Y=866,0 + 36,464 t (R² = 95,9 %).

Πελοποννήσου: Y=7805,0 +406,786 t (R² =95,3 %)

Από τα παραπάνω προκύπτει, παρά τη μικρή περίοδο βάσεως, η ισχυρή γραμμική

τάση που ερμηνεύει άνω του 95 % της μεταβλητικότητας του ΑΕΠ για όλες τις

παραπάνω περιοχές και συνεπώς δίνονται εχέγγυα για αξιόπιστες προβλέψεις.

Τα αποτελέσματα των προβλέψεων δίνονται στον ακόλουθο Πίνακα 6.

Πίνακας 6

ΑΕΠ Νομών Λακωνίας 2000-05 και προβλέψεις για τα έτη

2006-20 ( σε εκ. €).

Έτος t ΑΕΠ Λακωνίας

ΑΕΠ Πελοποννήσου

2000 -3 747 6694

2001 -2 791 7032

2002 -1 859 7358

2003 1 880 7961

2004 2 934 8422

2005 3 985 9363

2006 4 1012 9432

2007 5 1048 9839

2008 6 1085 10246

Page 24: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

24

2009 7 1121 10653

2010 8 1158 11059

2011 9 1194 11466

2012 10 1231 11873

2013 11 1267 12280

2014 12 1304 12686

2015 13 1340 13093

2016 14 1377 13500

2017 15 1413 13907

2018 16 1449 14314

2019 17 1486 14720

2020 18 1522 15127

Πηγή:, ΕΣΥΕ, Περιφερειακοί Εθνικοί Λογαριασμοί της Ελλάδος και εκτιμήσεις στα

πλαίσια της μελέτης.

Από την εξέλιξη του ΑΕΠ γίνεται εμφανής η υποχώρηση του ΑΕΠ στο σύνολο του

αντίστοιχου της Πελοποννήσου.

β. Κατά Κεφαλήν ΑΕΠ

Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ υπολογίζεται με βάση τις παραπάνω προβλέψεις του

πληθυσμού και του ΑΕΠ για τα αντίστοιχα έτη.

Τα αποτελέσματα των προβλέψεων δίνονται στον ακόλουθο Πίνακα 6.1..

Page 25: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

25

Πίνακας 6.1.

Κατά Κεφαλήν ΑΕΠ Νομών Λακωνίας 2000-05 και προβλέψεις για τα έτη 2008,

2013 και 2020 ( σε €).

Έτος Νομός Λακωνίας

2000 8044

2001 8488

2002 9166

2003 9394

2004 9969

2005 10512

… …

2008 10584

2013 12116

2020 14151

Πηγή:, ΕΣΥΕ, Περιφερειακοί Εθνικοί Λογαριασμοί της Ελλάδος και εκτιμήσεις στα

πλαίσια της μελέτης.

Page 26: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

26

Γράφημα 4

Διάρθρωση παραγωγής στο Νομό Λακωνίας 1995

28%

7%

0%

3%2%1%

59%

Γεωργία

Βιομηχανία

Μεταλλεία - Ορυχεία

Μεταποίηση

Ενέργεια

Κατασκευές

Υπηρεσίες

Γράφημα 5

Διάρθρωση Παραγωγής στο Νομό Λακωνίας 2001

21%

7%

0%

1%

2%

4%

65%

Γεωργία

Βιομηχανία

Μεταλλεία - Ορυχεία

Μεταποίηση

Ενέργεια

Κατασκευές

Υπηρεσίες

Page 27: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

27

1.2.1 ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΤΟΥ ΤΟΠΙΚΟΥ ΑΕΠ ΚΑΤΑ ΤΟΜΕΑ

Α. ΓΕΩΡΓΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ

Από τα Γραφήματα 5 και 6 παρατηρείται τα τελευταία χρόνια μία σαφής μεγέθυνση

του τομέα των υπηρεσιών. Η αύξηση αυτή των υπηρεσιών υποστηρίζεται κυρίως

από τη μείωση στην γεωργία.

Η εξέλιξη της γεωργικής παραγωγής στο νομό περιγράφεται στον Πίνακα 7.

Είναι χαρακτηριστικό ότι παρατηρείται μείωση των καλλιεργειών σε στρέμματα,

γεγονός που συμφωνεί με το προηγούμενο συμπέρασμα. Από την άλλη,

καταδεικνύεται o κυρίαρχος ρόλος, στην αγροτική παραγωγή του νομού, των

εσπεριδοειδών που δεσπόζουν όχι μόνο ως όγκος, αλλά και ως δυναμική

γεωργικού προϊόντος.

Η φθίνουσα πορεία της γεωργικής παραγωγής μπορεί να συσχετιστεί άμεσα με

τους οικονομικούς και κοινωνικούς στόχους του προγράμματος. Είναι γνωστό ότι

με την αλλαγή της ΚΑΠ η διέξοδος είναι σε ποιοτικά και ασφαλή γεωργικά

προϊόντα. Η ορθολογική διαχείριση του Ευρώτα μπορεί να προσφέρει όχι μόνο τη

μεταφορά και διάχυση πληροφοριών και τεχνολογίας, αλλά κυρίως το περιβάλλον

μέσα στο οποίο θα μπορούσαν να αναπτυχθούν νέες πρωτοβουλίες που αφορούν

στη γεωργική ανάπτυξη του νομού. Παράλληλα, ασφαλή και ποιοτικά προϊόντα

σημαίνει μικρότερη και ορθολογική χρήση χημικών κατά την γεωργική παραγωγή.

Αυτό θα εξυπηρετήσει, παράλληλα με την αύξηση του αγροτικού εισοδήματος, και

τις προσπάθειες ελέγχου της ρύπανσης του Ευρώτα, αλλά και του υδροφόρου

ορίζοντα.

Page 28: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

28

Πίνακας 7

Η Γεωργική Παραγωγή στην Λακωνία

ΓΕΩΡΓΙΑ 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002

Σύνολο καλλιεργειών, στρέμματα

1.003.712

1.004.314

999.895

999.299

998.585

1.001.122

1.000.081

1.003.939

1.004.023

811.258 821.808

Ελαιόλαδο, τόννοι

23.861 22.770 13.201 27.949 14.911 37.324 16.566 37.481 20.240 29.984 20.769

Καπνός, τόννοι 190 120 110 98 110 98 110 110 110 110 100

Βαμβάκι, τόννοι

Σιτάρι, τόννοι 1.927 1.921 1.624 1.583 1.584 1.806 1.391 1.385 1.374 1.497 1.651

Ρύζι, τόννοι

Εσπεριδοειδή, τόννοι

169.212 148.879 170.236

184.614

191.219

159.269 176.387 177.718 180.737 161.439 219.709

Μήλα, τόννοι 319 335 361 312 383 291 404 393 389 343 280

Page 29: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

29

Ροδάκινα, τόννοι 97 87 89 77 77 76 76 69 68 70 67

Πατάτες τόννοι 7.587 7.253 7.526 7.456 7.313 7.013 6.527 6.526 6.525 8.339 7.944

Τομάτες, τόννοι 22.208 19.051 22.154 15.663 16.539 24.998 23.461 23.485 23.409 17.328 22.164

Κρέας, τόννοι 5.294 5.227 5.927 5.716 5.983 5.160 6.468 6.564 6.566 6.635 6.442

Γάλα, τόννοι 30.937 31.624 32.660 35.244 34.477 30.877 35.423 35.407 35.439 31.099 38.573

Τυρί μαλακό, τόννοι

4.108 4.021 3.681 3.951 3.998 3.595 3.863 3.940 3.945 4.136 4.185

Τυρί σκληρό, τόννοι

271 321 126 177 184 337 262 280 280 58 78

Γεωργικοί ελκυστήρες

5.938 5.893 5.746 5.476 5.579 5.580 5.902 5.932

Page 30: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

30

Β. ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

Είναι γεγονός και κοινή πεποίθηση πλέον ότι ο αγροτικός χώρος δεν μπορεί να

στηριχθεί αποκλειστικά στη γεωργική παραγωγή. Στόχος του προγράμματος δεν είναι

η περαιτέρω αστικοποίηση και η εγκατάλειψη της Λακωνικής υπαίθρου. Για το λόγο

αυτό στο πλαίσιο αναζήτησης εναλλακτικών αναπτυξιακών προτάσεων θα πρέπει να

βρεθούν τρόποι που θα συνδυάζουν τη γεωργική παραγωγή με άλλες πιθανές πηγές

εισοδημάτων. Ο Ευρώτας με την ιστορία του, αλλά και την πλούσια περιβαλλοντική

του αξία θα πρέπει να αναδειχθεί ως ένα σημαντικό συγκριτικό πλεονέκτημα της

περιοχής για την ανάπτυξη ενός άλλου μοντέλου τουρισμού.

Γράφημα 6

0

50.000

100.000

150.000

200.000

250.000

300.000

350.000

1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000

Διανυκτερεύσεις στην Λακωνία

Διανυκτερεύσεις αλλοδαπών

Διανυκτερευσεις ημεδαπών

Όπως προκύπτει και από το Γράφημα 7 η ανάγκη αλλαγής στην κατεύθυνση

προσφοράς του τοπικού τουριστικού προϊόντος είναι μεγάλη. Η αύξηση που είχε η

Λακωνία από το 1992 έως το 2000 αντιστοιχεί στην ετήσια αύξηση κάποιου

δημοφιλούς τουριστικού προορισμού. Η αξιοποίηση του Ευρώτα προς αυτή την

Page 31: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

31

κατεύθυνση μπορεί να προσφέρει: α) πρόσθετο εισόδημα, β) νέες θέσεις εργασίας, γ)

διαρκή τουριστική περίοδο ανεξάρτητη από το δίπολο «ήλιος – θάλασσα» και δ)

αναπτυξιακή διέξοδο για τις αγροτικές περιοχές.

Πίνακας 8

Συγκριτικός Πίνακας Διανυκτερεύσεων

Νομός Λακωνίας

Διανυκτερεύσεις

Ξενοδοχεία

Διανυκτερεύσεις

Camping

Σύνολο Διανυκτερεύσων

2005 238.298 91.799 330.097

2006 252.035 89.300 341.335

Πηγή: Γ.Γ. ΕΣΥΕ, 2007

Πίνακας 8.1.

Πληρότητα

Έτος Νομός Λακωνίας

2005 31,7

2006 31,5

Πηγή: Γ.Γ. ΕΣΥΕ, 2007

Προέλευση Επισκεπτών

Ένα από τα σημαντικότερα χαρακτηριστικά του τουριστικού τομέα είναι η

πρωτοκαθεδρία των Ελλήνων τουριστών σε σχέση με τους ξένους. Η αναλογία δεν

ακολουθεί την αντίστοιχη αναλογία σε επίπεδο χώρας.

Page 32: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

32

Πίνακας 9

Έλληνες και Ξένοι Τουρίστες

Έτος Αναφοράς Έλληνες Ξένοι

2005 76% 24%

2006 78% 22% Νομός Λακωνίας

2007 ΜΔ ΜΔ

Πηγή: Γ.Γ. ΕΣΥΕ, 2007

*Για το 2007 είναι διαθέσιμα τα στοιχεία για το διάστημα Ιανουάριος Φεβρουάριος σε

επίπεδο συνόλου χώρας και περιφέρειας

Page 33: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

33

1.3 Κοινωνικά δεδομένα

1.3.1 Χαρακτηριστικά της Απασχόλησης

Η βασική απασχόληση στην περιοχή είναι στον πρωτογενή τομέα και ιδιαίτερα στην

αγροτική παραγωγή. Σημαντικά ασθενής παρουσιάζεται η συμμετοχή της

μεταποίησης. Είναι χαρακτηριστικό ότι στη μεταποίηση απασχολείται λιγότερο από το

4,5% του μόνιμου πληθυσμού. Το ποσοστό είναι μικρότερο και από αυτό των

απασχολούμενων στον καθαρό δημόσιο τομέα, χωρίς δηλαδή εκπαίδευση και

υπηρεσίες υγείας.

Η τοπική διάρθρωση της απασχόληση προσφέρει δυνατότητες προσέγγισης του

κοινωνικού προφίλ της περιοχής. Ιδιαίτερα όμως αναδεικνύονται τα τοπικά

προβλήματα και τις προοπτικές. Είναι γνωστό το πρόβλημα της αγροτικής παραγωγής

στη χώρα, όπως επίσης η ανάγκη αναδιάρθρωσης της παραγωγικής της δομής. Οι

όποιες προσπάθειες σε κεντρικό επίπεδο, για να έχουν επιτυχία, θα πρέπει να

συνοδεύονται από πολιτικές εφαρμογής και υλοποίησης. Επιπλέον, σε τοπικό επίπεδο,

μπορούν να ληφθούν πρωτοβουλίες που να αξιοποιούν τα τοπικά συγκριτικά

πλεονεκτήματα, προς την κατεύθυνση των ασφαλών. ποιοτικών, πιστοποιημένων και

επώνυμων αγροτικών προϊόντων. Εάν δεν πραγματοποιηθούν οι αλλαγές αυτές, τότε

η χώρα, αλλά και η συγκεκριμένη περιοχή, θα αντιμετωπίσει πολλά προβλήματα, όχι

μόνο οικονομικά, αλλά και κοινωνικά.

Ειδικότερα, από την ανάλυση των στοιχείων στους παραευρώτιους δήμους

παρατηρούμε ότι το μεγαλύτερο ποσοστό του πληθυσμού απασχολούνται στη γεωργία

και συγκεκριμένα στους Δήμους Έλους, Θεραπνών, Κροκεών και Σκάλας τα ποσοστά

κυμαίνονται μεταξύ 62 και 66%, ενώ σημαντικά ποσοστά (αλλά μικρότερα)

εμφανίζονται και στους υπόλοιπους παραευρώτιους δήμους. Βέβαια, στο Δήμο της

Σπάρτης το ποσοστό των απασχολουμένων στη γεωργία ανέρχεται μόλις στο 18,5%,

διότι στην πρωτεύουσα του Νομού είναι αυξημένα τα ποσοστά των απασχολουμένων

στη Δημόσια Διοίκηση, Εκπαίδευση και Υγεία, αλλά και στον ευρύτερο τομέα της

παροχής υπηρεσιών (χονδρικό και λιανικό εμπόριο, μεταφορές, επικοινωνίες,

τουρισμός, κλπ.).

Η μεταποιητική δραστηριότητα παρουσιάζεται συνολικά υποτονική και επικεντρώνεται

στις κατασκευές (με τη Σπάρτη και το Μυστρά να εκπροσωπούν το μεγαλύτερο

Page 34: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

34

μερίδιο). Ίδια εικόνα παρουσιάζεται και στις βιομηχανικές μονάδες, που μάλιστα

περιορίζονται σχεδόν αποκλειστικά στον κλάδο τροφίμων-ποτών.

Η προσπάθεια δημιουργίας των προϋποθέσεων για μία βιώσιμη αγροτική ανάπτυξη και

για συγκράτηση του τοπικού πληθυσμού στις εστίες του, αποκτά επομένως ιδιαίτερη

σημασία στην περιοχή. Πολλοί είναι οι ερευνητές που αμφισβητούν τη δυνατότητα της

αγροτικής παραγωγής να συγκρατήσει από μόνη της, το σύνολο του αγροτικού

πληθυσμού. Ως λύση προτείνουν τη συμπληρωματική ή παράλληλη απασχόληση.

Στην περιοχή, η μεγαλύτερη δυνατότητα που υπάρχει σήμερα, παράλληλη ή

συμπληρωματικής απασχόλησης είναι στον τριτογενή τομέα (υπηρεσίες, εμπόριο). Η

μικρή όμως συμμετοχή της μεταποίησης και η ανάγκη για καθετοποίηση της τοπικής

αγροτικής παραγωγής παρουσιάζει μεγάλες προοπτικές. Εάν προσπαθήσουμε να

συνοψίσουμε τα συμπεράσματα από τη διερεύνηση της διάρθρωσης της οικονομικής

δραστηριότητας του μόνιμου τοπικού πληθυσμού, θα λέγαμε ότι παρουσιάζει ιδιαίτερα

προβλήματα, που δεν απέχουν όμως από τα ανάλογα προβλήματα των αγροτικών

περιοχών με ιδιαίτερες όμως προοπτικές.

Page 35: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

35

ΠΙΝΑΚΑΣ 10: Δήμοι Ν. Λακωνίας, Μόνιμος Πληθυσμός Απασχολούμενοι Κατά Κλάδο Οικονομικής Δραστηριότητας (μονοψήφια κατάταξη)

ΔΗΜΟΙ Άθροισμα

(Α) Γεωργία,κτηνοτροφία,θήρα,δασοκομία

(Β)

Αλιεία

(Γ)

Ορυχεία και λατομεία

(Δ)

Μεταποιητικές βιομηχανίες

(Ε) Παροχή

ηλεκτρικού ρεύματος, φυσικού

αερίου και νερού

(Ζ)

Χονδρικό και

λιανικό

εμπόριο,επισκευή αυτοκινήτων

οχημάτων

(Η)

Ξενοδοχεία και εστιατόρια

(Θ)

Μεταφορές,αποθήκευση και επικοινωνίες

(Ι)

Ενδιάμεσοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί

(Κ)

Διαχείριση ακίνητης

περιουσίας,εκμισθώσεις και επιχειρηματι

(Λ)

Δημόσια διοίκηση και άμυνα,υποχρεωτική κοινωνική ασφάλιση

(Μ)

Εκπαίδευση

(Ν)

Υγεία και κοινωνική μέριμνα

(Ξ)

Δραστηριότητες παροχής

υπηρεσιών υπέρ του κοινωνικού ή ατομι

(Ο)

Ιδιωτικά νοικοκυριά που απασχολούν οικιακό προσωπικό

(Π)

Ετερόδικοι οργανισμοί και όργανα

(Σ)

Κατασκευές

Δ. Έλους 3375

2177 3 3 79 4 180 51 499 10 68 50 77 35 42 12 0 85

Δ. Θεραπνών

1306

831 1 0 39 0 65 28 92 23 24 57 33 22 30 11 0 50

Δ. 113 750 0 0 42 4 76 24 56 7 27 36 36 24 14 3 0 40

Page 36: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

36

Κροκέων 9

Δ. Μυστρά 1714

612 2 1 85 15 170 91 101 34 49 159 87 81 37 13 0 177

Δ. Οινούντος

992 497 1 1 44 4 93 18 62 31 34 63 44 26 19 5 0 50

Δ. Πελλάνας

1385

775 0 5 57 14 120 30 51 22 38 67 51 36 23 13 0 83

Δ. Σκάλας 2733

1706 6 1 76 13 227 80 114 39 88 46 76 33 46 10 0 172

Δ. Φάριδος 1858

823 0 0 50 11 88 46 364 22 56 148 61 47 34 12 0 96

Σύνολο 1 14502

8171 13 11 472 65 1019 368 1339

188 384 626 465 304 245 79 0 753

Δ. Σπάρτης 7389

1369 1 14 580 76 1178 510 421 205 364 623 638 391 255 101 0 663

Συν.1+Δ. Σπάρτης

21891

9540 14 25 1052 141 2197 878 1760

393 748 1249

1103

695 500 180 0 1416

Δ. Ανατ. Μάνης

676 165 9 0 27 7 37 12 209 10 26 66 25 16 13 0 0 54

Δ. Ασωπού 1784

1183 6 0 53 7 135 42 70 19 30 40 52 41 24 4 1 77

Page 37: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

37

Δ. Βοϊων 2799

1066 47 1 117 8 282 134 420 37 77 103 124 53 40 34 0 256

Δ. Γερόνθρων

946 761 0 2 19 0 40 9 19 4 8 26 19 8 6 2 0 23

Δ. Γυθείου 3057

992 54 0 138 17 388 228 240 63 97 264 135 81 76 33 1 250

Δ. Ζάρακα 439 213 3 0 12 0 42 35 53 4 7 16 3 4 7 2 0 38

Δ. Μολάων 2184

1135 8 4 81 18 207 71 106 39 63 72 80 97 43 22 0 138

Δ. Μονεμβασιάς

2033

965 30 0 73 2 169 138 154 27 60 87 64 42 41 12 0 169

Δ. Νιάτων 1095

707 0 1 62 3 61 39 57 6 22 30 27 18 12 7 0 43

Δ. Οιτύλου 1756

416 9 0 82 6 148 84 241 38 68 188 70 63 68 9 0 266

Δ. Σμήνους 846 417 0 0 46 5 82 22 43 22 36 66 28 24 19 9 0 27

Κ. Ελαφονήσου

268 44 41 0 10 0 16 21 70 5 5 5 7 1 4 2 0 37

Κ. Καρυών 359 130 0 0 16 0 32 15 30 9 18 25 25 11 11 7 0 30

Page 38: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

38

Σύνολο 2 18242

8194 207 8 736 73 1639 850 1712

283 517 988 659 459 364 143 2 1408

Γενικό Σύνολο

40133

17734 221 33 1788 214 3836 1728

3472

676 1265

2237

1762

1154

864 323 2 2824

Πηγή: Πανόραμα Απογραφικών Δεδομένων ΕΣΥΕ - ΕΚΚΕ 2001

Page 39: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

39

ΠΙΝΑΚΑΣ 11: Δήμοι Ν. Λακωνίας, Μόνιμος Πληθυσμός, απασχολούμενοι κατά επάγγελμα (μονοψήφια κατάταξη)

ΔΗΜΟΙ Άθροισμα

(1)

ΜΕΛΗ ΤΩΝ ΒΟΥΛΕΥΟΜΕΝΩΝ ΣΩΜΑΤΩΝ:ΑΝΩΤΕΡΑ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΑ ΚΑΙ ΔΙΕΥΘΥΝ

(2)

ΠΡΟΣΩΠΑ ΠΟΥ

ΑΣΚΟΥΝ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ,

ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΑ ΚΑΙ ΣΥΝΑΦΗ ΕΠΑ

(3)

ΤΕΧΝΟΛΟΓΟΙ,ΤΕΧΝΙΚΟΙ ΒΟΗΘΟΙ

ΚΑΙ ΑΣΚΟΥΝΤΕΣ ΣΥΝΑΦΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜ

ΑΤΑ

(4)

ΥΠΑΛΛΗΛΟΙ

ΓΡΑΦΕΙΟΥ ΚΑΙ

ΑΣΚΟΥΝΤΕΣ ΣΥΝΑΦΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜ

ΑΤΑ

(5)

ΑΠΑΣΧΟΛΟΥΜΕΝΟΙ ΣΤΗΝ

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΙ

ΠΩΛΗΤΕΣ ΣΕ

ΚΑΤΑΣΤΗΜ

(6)

ΕΙΔΙΚΕΥΜΕΝΟΙ ΓΕΩΡΓΟΙ,ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΟΙ, ΑΛΙΕΙΣ Κ_Π_Α_Ε

(7)

ΕΙΔΙΚΕΥΜΕΝΟΙ ΤΕΧΝΙΤΕΣ ΚΑΙ

ΑΣΚΟΥΝΤΕΣ

ΣΥΝΑΦΗ ΤΕΧΝΙΚΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ

(8)

ΧΕΙΡΙΣΤΕΣ ΣΤΑΘΕΡΩΝ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ

ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ,

ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΩΝ Κ

(9)

ANEIΔΙΚΕΥΤΟΙ ΕΡΓΑΤΕΣ, ΧΕΙΡΩΝΑΚΤΕΣ ΚΑΙ ΜΙΚΡΟΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ

Δ. Έλους 3394 127 136 41 50 117 1437 145 99 1242

Δ. Θεραπνών 1315 46 79 35 58 62 680 82 39 234

Δ. Κροκέων 1155 47 61 37 53 59 687 56 39 116

Δ. Μυστρά 1740 114 196 46 125 165 533 229 67 265

Δ. Οινούντος 1006 49 98 54 79 65 469 69 32 91

Δ. Πελλάνας 1385 70 99 47 76 75 733 131 44 110

Δ. Σκάλας 2749 158 134 47 85 133 1420 203 111 458

Δ. Φάριδος 1831 54 129 51 107 111 687 105 58 529

Σύνολο 1 17575 665 932 358 633 787 6646 1020 489 3045

Δ. Σπάρτης 7426 816 1039 458 651 977 1099 1055 382 949

Σύν.1+Δ. Σπάρτης

25001 1481 1971 816 1284 1764 7745 2075 871 3994

Page 40: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

40

Δ. Ανατ. Μάνης 680 34 54 39 48 47 144 42 39 233

Δ. Ασωπού 1795 85 93 44 61 99 948 121 47 297

Δ. Βοϊων 2845 215 221 145 144 293 954 272 172 429

Δ. Γερόνθρων 958 29 33 8 26 22 716 38 11 75

Δ. Γυθείου 3074 310 249 152 233 361 867 329 141 432

Δ. Ζάρακα 443 46 16 10 17 47 205 49 19 34

Δ. Μολάων 2200 151 165 77 102 152 955 179 97 322

Δ. Μονεμβασιάς 2055 182 161 82 78 159 844 188 79 282

Δ. Νιάτων 1102 58 58 23 32 49 621 92 37 132

Δ. Οιτύλου 1786 166 164 100 189 144 354 270 108 291

Δ. Σμήνους 841 46 77 45 64 69 312 37 47 144

Κ. Ελαφονήσου 271 12 17 15 12 56 64 25 22 48

Κ. Καρυών 367 30 61 14 38 20 114 28 11 51

Σύνολο 2 18417 1364 1369 754 1044 1518 7098 1670 830 2770

Γενικό Σύνολο 43418 2845 3340 1570 2328 3282 14843 3745 1701 6764

Πηγή: Πανόραμα Απογραφικών Δεδομένων ΕΣΥΕ - ΕΚΚΕ 2001

Page 41: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

41

Από τον παραπάνω πίνακα προκύπτει ότι το μεγαλύτερο ποσοστό του μόνιμου

πληθυσμού της υπό μελέτης περιοχής, είναι το ποσοστό ειδικευμένου τεχνίτη στην

αγροτική παραγωγή. Αυτό είναι κατ΄αρχήν, διατηρώντας πάντα τις επιφυλάξεις για

την αξιοπιστία των στατιστικών δεδομένων, ένα θετικό στοιχείο. Αποδεικνύει τις

δυνατότητες δημιουργίας ενός τοπικού παραγωγικού συστήματος το οποίο θα

μπορέσει να ενσωματώσει τοπικά διαμορφωμένες δεξιότητες και εμπειρίες,

τεχνογνωσία και ευελιξία. Αν σε αυτήν τη κρίσιμη μάζα των εξειδικευμένων τεχνιτών

προστεθεί και το καθόλου ευκαταφρόνητο ποσοστό των απασχολούμενων σε

«καθαρά» επιστημονικά ή καλλιτεχνικά επαγγέλματα, τότε οι προοπτικές που

ανιχνεύονται γίνονται ακόμη πιο ευοίωνες.

Βασικά, όλες αυτέ οι κοινωνικές ομάδες για να παραμείνουν στον τόπο, αλλά κυρίως

για να «ανθήσουν» χρειάζονται ορισμένες προϋποθέσεις που σχετίζονται τόσο με το

αναπτυξιακό και εργασιακό πλαίσιο, όσο και με την ποιότητα ζωής που προσφέρεται

στην τοπική κοινωνία. Εάν αυτές οι προϋποθέσεις δεν πληρούνται, τα κοινωνικά αυτά

στρώματα πολύ δύσκολα θα συγκρατηθούν στον τόπο τους, αφού άλλες περιοχές θα

δημιουργήσου ελκυστικότερες συνθήκες εργασίας και διαβίωσης.

Στον παραπάνω πίνακα, ουσιαστικά αναδεικνύεται το θέμα της ελκυστικότητας σε

νοικοκυριά και επιχειρήσεις, με τον πιο εύληπτο τρόπο.

1.3.2 Προβολές Απασχόλησης

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ

Χρησιμοποιήθηκε η ίδια μεθοδολογία με αυτήν της πρόβλεψης του πληθυσμού,

προκειμένου να υπάρξει σχετική συγκρισιμότητα των αποτελεσμάτων. Ως ρυθμός

μεταβολής της απασχόλησης a κάθε κλάδου χρησιμοποιήθηκε αυτός της περιόδου

1991-2001.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

Η πρόβλεψη έγινε για όλους τους βασικούς κλάδους της οικονομίας, σύμφωνα με

τους πίνακες 20 -23. Ο ρυθμός μεταβολής a δίνεται στον πίνακα 12.

Page 42: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

42

Πίνακας 12

Ετήσιος % ρυθμός μεταβολής της απασχόλησης 1991-2001 που υπολογίστηκε

για κάθε κλάδο της οικονομίας των Νομών Λακωνίας και Μεσσηνίας και του Γ.Δ

Πελοποννήσου

Κλάδος Νομός Λακωνίας Πελοπόννησος

Α,Β -0,94 -1,26

Γ 0,00 -2,08

Δ 2,04 -0,99

Ε 1,98 2,73

ΣΤ 2,30 1,12

Ζ, Η 1,98 1,98

Θ -1,58 0,33

Ι 4,34 2,92

Κ-Π 3,36 3,03

Χ9 5,39 1,65

Πηγή: Επεξεργασία αποτελεσμάτων απογραφών πληθυσμού 1991, 2001 για την

απασχόληση.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Οι παραπάνω κωδικοί των κλάδων οικονομικής δραστηριότητας είναι: Α,

Β= Γεωργία, Κτηνοτροφία, Αλιεία, Θήρα, Γ= Ορυχεία, Λατομεία, Δ= Μεταποιητικές

Βιομηχανίες, Ε= Παροχή Ηλεκτρικού Ρεύματος, Φυσικού Αερίου, Νερού, ΣΤ=

Κατασκευές, Ζ, Η= Εμπόριο, Επισκευές, Ξενοδοχεία, Εστιατόρια, Θ= Μεταφορές,

αποθήκευση, επικοινωνίες, Ι= Ενδιάμεσοι Χρηματοπιστωτικοί Οργανισμοί, Κ-Π=

Λοιπές Υπηρεσίες, Χ9=Μη δηλώσαντες.

Page 43: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

43

Τα αποτελέσματα των προβλέψεων για τα έτη 2008, 2013, 2018 και 2023 για

το Ν. Λακωνίας δίνονται στον παρακάτω Πίνακα, σε συνδυασμό με τα αποτελέσματα

των απογραφών 1991 και 2001.

Πίνακας 13

Απασχόληση κατά κλάδο Ν. Λακωνίας 1991 και 2001 και προβλέψεις για τα έτη

2008, 2013, 2018, και 2023

Κλάδος 1991 2001 2008 2013 2020

Α,Β 19152 17434 16324 15575 14583

Γ 33 33 33 33 33

Δ 1413 1733 1999 2214 2554

Ε 164 200 230 254 292

ΣΤ 2157 2715 3189 3578 4204

Ζ, Η 4373 5329 6120 6756 7759

Θ 1938 1655 1482 1369 1226

Ι 425 656 889 1104 1497

Κ-Π 5240 7335 9282 10982 13897

Χ9 1070 1835 2677 3505 5113

Σύνολο 35965 38925 42225 45371 51157

Πηγή: αποτελέσματα απογραφών πληθυσμού 1991, 2001 για την απασχόληση και

εκτιμήσεις στα πλαίσια της μελέτης.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Οι παραπάνω κωδικοί των κλάδων οικονομικής δραστηριότητας

είναι: Α, Β= Γεωργία, Κτηνοτροφία, Αλιεία, Θήρα, Γ=Ορυχεία, Λατομεία, Δ=

Μεταποιητικές Βιομηχανίες, Ε= Παροχή Ηλεκτρικού Ρεύματος, Φυσικού Αερίου,

Page 44: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

44

Νερού, ΣΤ=Κατασκευές, Ζ, Η= Εμπόριο, Επισκευές, Ξενοδοχεία, Εστιατόρια,

Θ=Μεταφορές, αποθήκευση, επικοινωνίες, Ι= Ενδιάμεσοι Χρηματοπιστωτικοί

Οργανισμοί, Κ-Π= Λοιπές Υπηρεσίες, Χ9=Μη δηλώσαντες.

Page 45: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

45

ΠΙΝΑΚΑΣ 14: Δήμοι Ν. Λακωνίας, Μόνιμος Πληθυσμός Κατά Επίπεδο Εκπαίδευσης

ΔΗΜΟΙ Άθροισμα Ανώτερη και Ανώτατη Εκπαίδευση

Λύκειο (Γενικό και

Τεχνικό)

Υποχρεωτική εκπ/ση

Ούτε Δημοτικό

Δ. Έλους 6497 353 1347 3257 1196

Δ. Θεραπνών 3073 175 523 1657 564

Δ. Κροκέων 2836 213 570 1441 480

Δ. Μυστρά 4637 417 892 2089 1002

Δ. Οινούντος 2630 247 542 1362 358

Δ. Πελλάνας 3409 243 579 1662 764

Δ. Σκάλας 5915 388 1025 2963 1163

Δ. Φάριδος 5283 700 1171 2392 766

Σύνολο 1 34280 2736 6649 16823 6293

Δ. Σπάρτης 18403 2436 4412 7818 2594

Σύν.1+Δ.Σπάρτης 52683 5172 11061 24641 8887

Δ. Ανατ. Μάνης 2112 146 482 1012 356

Δ. Ασωπού 4202 323 693 2200 779

Δ. Βοϊων 7946 661 1300 3943 1617

Δ. Γερόνθρων 1963 76 230 1114 436

Δ. Γυθείου 7967 859 1891 3599 1166

Δ. Ζάρακα 1552 70 191 702 521

Δ. Μολάων 5610 383 990 2896 997

Δ. Μονεμβασιάς 4693 452 817 2139 1029

Δ. Νιάτων 2667 142 313 1446 594

Δ. Οιτύλου 5214 603 1272 2377 719

Δ. Σμήνους 1922 206 431 918 269

Κ. Ελαφονήσου 794 50 149 413 146

Κ. Καρυών 927 142 211 368 149

Page 46: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

46

Σύνολο 2 47569 4113 8970 23127 8778

Γενικό Σύνολο 100252 9285 20031 47768 17665

Πηγή: Πανόραμα Απογραφικών Δεδομένων ΕΣΥΕ - ΕΚΚΕ 2001

Page 47: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

47

Ένα από τα μεγαλύτερα διαρθρωτικά προβλήματα της ελληνικής αγροτικής

παραγωγής είναι το εκπαιδευτικό επίπεδο των αγροτών. Στις σύγχρονες συνθήκες, με

τον διεθνή ανταγωνισμό, την ΚΑΠ, τις νέες τεχνικές παραγωγής, συσκευασίας,

πιστοποίησης, προβολής και προώθησης των αγροτικών προϊόντων, η ενημέρωση και

η δυνατότητα προσαρμογής των αγροτών αποτελεί σημαντικό ανταγωνιστικό

πλεονέκτημα. Για να μπορέσει όμως ένας αγρότης να παρακολουθήσει τις εξελίξεις θα

πρέπει να έχει τα βασικά εργαλεία και πριν από όλα την εκπαίδευση.

Για να αντιμετωπιστούν τα παραπάνω προβλήματα θα πρέπει να δημιουργηθούν στην

περιοχή υποστηρικτικοί μηχανισμοί, που θα ενημερώνουν και θα καθοδηγούν τους

αγρότες. Οι μηχανισμοί αυτοί πρέπει να είναι στελεχωμένοι από ειδικούς επιστήμονες

και δικτυωμένοι με όλα τα κέντρα διάχυσης της πληροφορίας σε σχέση με τις εξελίξεις

στην αγροτική οικονομία.

Αυτή την ανάγκη έρχεται να καλύψει, σύμφωνα με τις δυνατότητες του, το τοπικό

παρατηρητήριο, η ίδρυση του οποίου υποστηρίχθηκε από το πρόγραμμα.

Page 48: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

48

ΠΙΝΑΚΑΣ 15: Δήμοι Ν. Λακωνίας, Μόνιμος πληθυσμός, Αλλοδαποί, Ετεροδημότες, Ομοδημότες

ΔΗΜΟΙ Άθροισμα % Αλλοδαποί Άλλου

δήμου/κοινότητας Αυτού του

δήμου/κοινότητας

Δ. Έλους 6497 6,5 15,4 10,7 1302 351 4844

Δ.Θεραπνών 3073 3,1 7,3 5,1 256 181 2636

Δ. Κροκέων 2836 2,8 6,7 4,7 246 128 2462

Δ. Μυστρά 4637 4,6 11 7,7 328 628 3681

Δ. Οινούντος 2630 2,6 6,2 4,3 80 301 2249

Δ. Πελλάνας 3409 3,4 8,1 5,6 110 353 2946

Δ. Σκάλας 5915 5,9 14 9,8 537 439 4939

Δ. Φάριδος 5283 5,3 12,5 8,7 369 964 3950

Σύνολο 1 34280 42,1 100 3228 3345 27707

Δ. Σπάρτης 18403 18,4 30,3 1407 4252 12744

Συν.1+Δ.Σπάρτης 52683 60,5 100 4635 7597 40451

Δ. Ανατ. Μάνης 2112 2,1 5,3 160 698 1254

Δ. Ασωπού 4202 4,2 10,6 412 390 3400

Δ. Βοϊων 7946 7,9 18,8 13,1 503 855 6588

Δ. Γερόνθρων 1963 1,9 4,9 100 84 1779

Δ. Γυθείου 7967 8 20,1 865 1003 6099

Δ. Ζάρακα 1552 1,5 3,9 40 209 1303

Δ. Μολάων 5610 5,6 14,2 517 617 4476

Δ. Μονεμβασιάς 4693 4,7 11,8 355 726 3612

Δ. Νιάτων 2667 2,7 6,7 156 139 2372

Δ. Οιτύλου 5214 5,2 13,2 522 1134 3558

Δ. Σμήνους 1922 1,9 4,9 186 334 1402

Κ. Ελαφονήσου 794 0,8 2 65 64 665

Κ. Καρυών 927 0,9 2,4 48 213 666

Page 49: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

49

Σύνολο 2 47569 39,5 100 3929 4756 37174

Γενικό Σύνολο 100252 100 8564 14063 77625

Πηγή: Πανόραμα Απογραφικών Δεδομένων ΕΣΥΕ - ΕΚΚΕ 2001

Page 50: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

50

1.3.3 Κοινωνική Σύνθεση του πληθυσμού και εντοπιότητα

Η πλειοψηφία των δημοτών είναι ομοδημότες, γεγονός που δείχνει από τη μία μεριά

τις ρίζες του πληθυσμού αυτού στον τόπο του και από την άλλη τα κοινωνικά και

προσωπικά προβλήματα που θα δημιουργηθούν, σε περίπτωση που χρειαστεί για

οικονομικούς ή άλλους λόγους οι άνθρωποι αυτοί να ξεριζωθούν.

Η πολύχρονη παρουσία τους στον τόπο εκφράζει ένα εμπειρικό ενδιαφέρον για

αυτούς, άρα και την αγωνία για το μέλλον τους. Από αυτήν την άποψη πολιτικές που

έχουν ως αντικείμενο τους την τοπική ανάπτυξη και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής

των πολιτών, κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις θα πρέπει να έχουν μεγάλη αποδοχή.

Το μεγαλύτερο ποσοστό των ετεροδημοτών κατοικεί στη Σπάρτη, καθώς και στα λοιπά

κέντρα οικονομικής ανάπτυξης (Γύθειο, Μονεμβάσια, Οίτυλο). Η εικόνα αυτή

επιβεβαιώνει μεν τα δημογραφικά στοιχεία (από την άποψη ότι οι αντιστοίχες περιοχές

παρουσιάζουν πληθυσμιακή αύξηση), συνδέεται όμως και με τη διαπίστωση ότι

αρκετοί κάτοικοι της Σπάρτης και των μικρότερων αστικών κέντρων του Νομού

προέρχονται από τις αγροτικές περιοχές και εκεί συνεχίζουν τόσο να ασκούν τις

οικονομικές δραστηριότητές τους όσο και να ψηφίζουν και γενικότερα να

συμμετέχουν στα κοινά.

Το ποσοστό των αλλοδαπών δεν είναι μικρό. Η κατηγορία αυτή των πολιτών έχει

ιδιαιτερότητες που θα πρέπει να ληφθούν υπόψη. Οι αλλοδαποί δεν έχουν να

προσφέρουν μόνο στον οικονομικό τομέα. Με την πολυχρωμία και την

πολυποικιλλότητα τους έχουν να προσφέρουν πολλά στην κοινωνική ανάπτυξη του

τόπου, στη βελτίωση του αισθήματος της ανεκτικότητας της διαφορετικότητας, στην

προσέγγιση διαφορετικών πολιτιστικών καταβολών και κουλτούρας.

Για να γίνουν όλα αυτά η τοπική κοινωνία πρέπει να επενδύει όχι μόνο σε ειδικές

κοινωνικές υποδομές για τους αλλοδαπούς, αλλά να τους δώσει τη δυνατότητα να

εκφράσουν και να προάγουν τη διαφορετικότητα τους ή την ενσωμάτωση τους στην

τοπική κοινωνία. Με τον τρόπο αυτό θα αποτραπούν τριβές, προβλήματα και διαμάχες

που δημιουργούν δυσμενές κλίμα ακόμη και για τις επενδυτικές προοπτικές της

περιοχής.

Page 51: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

51

ΠΙΝΑΚΑΣ 16: Δήμοι Ν. Λακωνίας, Νοικοκυριά και Έτος Κατασκευής Κατοικημένων Κατοικιών

ΔΗΜΟΙ Άθροισμα

% Ανά Δήμο του Αθροίσματος στο Σύνολο1

% του κάθε

Συνόλου στο Γενικό Σύνολο

1919-45

% Στο Δήμο

1946-60

% Στο Δήμο

1961-70

% Στο Δήμο

1971-80

% Στο Δήμο

1981-85

% Στο Δήμο

1986-90

% Στο Δήμο

1991-95

% Στο Δήμο 1996+

% Στο Δήμο

Προ του

1919

% Στο Δήμο

Σκηνή, τέντα, πλοίο, γιοτ,

τροχόσπιτο σταύλος, μύλος, γκαράζ κλπ

% Στο Δήμο

ΔΗΜΟΣ ΕΛΟΥΣ 2.080 14,8 323 15,5 433 20,8 406 19,5 339 16,3 166 8,0 102 4,9 100 4,8 48 2,3 121 5,8 42 2,0

ΔΗΜΟΣ ΘΕΡΑΠΝΩΝ 1.014 7,2 300 29,6 127 12,5 65 6,4 54 5,3 40 3,9 30 3,0 19 1,9 12 1,2 366 36,1 1 0,1

ΔΗΜΟΣ ΚΡΟΚΕΩΝ 935 6,7 314 33,6 102 10,9 105 11,2 80 8,6 72 7,7 39 4,2 27 2,9 22 2,4 172 18,4 2 0,2

ΔΗΜΟΣ ΜΥΣΤΡΑ 1.504 10,7 367 24,4 214 14,2 160 10,6 144 9,6 100 6,6 84 5,6 81 5,4 62 4,1 289 19,2 3 0,2

ΔΗΜΟΣ ΟΙΝΟΥΝΤΟΣ 831 5,9 320 38,5 89 10,7 58 7,0 32 3,9 27 3,2 20 2,4 12 1,4 13 1,6 260 31,3 0 0,0

ΔΗΜΟΣ ΠΕΛΛΑΝΑΣ 1.209 8,6 449 37,1 176 14,6 85 7,0 76 6,3 44 3,6 35 2,9 16 1,3 19 1,6 309 25,6 0 0,0

ΔΗΜΟΣ ΣΚΑΛΑΣ 1.983 14,1 345 17,4 302 15,2 325 16,4 324 16,3 175 8,8 119 6,0 82 4,1 62 3,1 196 9,9 53 2,7

ΔΗΜΟΣ ΦΑΡΙΔΟΣ 1.501 10,7 499 33,2 179 11,9 148 9,9 128 8,5 96 6,4 48 3,2 35 2,3 39 2,6 327 21,8 2 0,1

Σύνολο 1 11057 100,0 42,0 2917 25,1 1622 15,0 12,3 1177 11,3 720 7,2 477 4,8 372 4,1 277 2,9 2040 16,7 103 0,8

ΔΗΜΟΣ ΣΠΑΡΤΗΣ 5.952 568 687 981 1.386 713 525 510 300 223 59

Συν.1 + Δ. Σπάρτης 17009 59,8 3485 2309 2333 2563 1433 1.002 882 577 2263 162

ΔΗΜΟΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΝΗΣ 690 96 49 49 79 56 45 26 20 269 1

ΔΗΜΟΣ

1.524 351 373 150 209 121 94 83 66 76 1

Page 52: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

52

ΑΣΩΠΟΥ

ΔΗΜΟΣ ΒΟΪΩΝ 2.961 21,1 595 20,1 475 16,0 366 12,4 406 13,7 291 9,8 200 6,8 196 6,6 131 4,4 298 10,1 3 0,1

ΔΗΜΟΣ ΓΕΡΟΝΘΡΩΝ 655 126 54 49 35 21 14 15 17 324 0

ΔΗΜΟΣ ΓΥΘΕΙΟΥ 2.617 411 256 242 358 280 174 197 180 518 1

ΔΗΜΟΣ ΖΑΡΑΚΑ 598 174 51 18 45 46 45 49 29 139 2

ΔΗΜΟΣ ΜΟΛΑΩΝ 1.869 413 299 247 225 170 154 94 83 180 4

ΔΗΜΟΣ ΜΟΝΕΜΒΑΣΙΑΣ 1.627 263 208 192 265 207 121 116 87 168 0

ΔΗΜΟΣ ΝΙΑΤΩΝ 854 229 137 82 85 45 31 36 31 177 1

ΔΗΜΟΣ ΟΙΤΥΛΟΥ 1.832 274 68 88 162 182 97 80 59 820 2

ΔΗΜΟΣ ΣΜΗΝΟΥΣ 624 212 54 35 49 22 18 16 24 191 3

ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΕΛΑΦΟΝΗΣΟΥ 275 32 46 41 49 39 24 19 13 12 0

ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΚΑΡΥΩΝ 248 77 15 6 14 16 7 5 7 101 0

Σύνολο 2 13.413 40,2 3293 2085 1565 1981 1496 1024 932 747 3273 18

Γενικό Σύνολο 33.383 100,0 6.738 4.394 3.898 4.544 2.929 2.026 1.814 1.324 5.536 180

Πηγή: Πανόραμα Απογραφικών Δεδομένων ΕΣΥΕ - ΕΚΚΕ 2001

Page 53: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

53

Από τον παραπάνω πίνακα παρατηρείται ότι η μεγάλη μάζα των νοικοκυριών, αλλά και

του μόνιμου πληθυσμού κατοικεί σε πολύ παλιές κατοικίες. Αυτό δημιουργεί ένα

πρόβλημα και μία προοπτική.

Το πρόβλημα σχετίζεται με τις ανέσεις που απαιτεί ο σύγχρονος τρόπος ζωής. Εάν

συνυπολογιστούν και οι καταστροφές από τις πυρκαγιές, τότε το πρόβλημα του κτιριακού

αποθέματος της περιοχής είναι πολύ μεγάλο. Οι προοπτικές που δημιουργούνται είναι ότι

τα κτήρια, ειδικά αυτά που κτίστηκαν πριν το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, έχουν ιδιαίτερο

αρχιτεκτονικό και πολιτισμικό ενδιαφέρον. Εάν διατηρηθούν σωστά θα μπορέσουν να

δημιουργήσουν προϋποθέσεις ελκυστικότητας της περιοχής.

Και στις δύο περιπτώσεις πάντως, υπάρχει η ανάγκη άμεσης παρεμβατικής πολιτικής, η

οποία αφενός θα διασφαλίσει την τοπική πολιτιστική και αρχιτεκτονική κληρονομιά και

αφετέρου θα εξασφαλίσει ποιότητα ζωής στους πολίτες.

Ειδικότερα στην περιοχή του Δήμου Σπάρτης και των παραευρώτιων δήμων παρατηρούμε

ότι η κατασκευή νέων κατοικιών (από το 1986 και έπειτα) συγκεντρώνεται στη Σπάρτη,

γεγονός που συνδέεται με τη μετακίνηση από τις αγροτικές περιοχές προς την

πρωτεύουσα του Νομού και παράλληλα υποδηλώνει την απροθυμία ανακατασκευής των

παλαιών σπιτιών στις αγροτικές περιοχές, προοπτική που θα ενίσχυε την οικονομική

δραστηριότητα στα χωριά, θα αναβάθμιζε το οικιστικό περιβάλλον τους και θα

δημιουργούσε προδιαγραφές ανάπτυξης οικοτουριστικών και αγροτουριστικών

δραστηριοτήτων.

Page 54: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

54

ΠΙΝΑΚΑΣ 17: Δήμοι Ν. Λακωνίας, Μόνιμος Πληθυσμός και Έτος Κατασκευής Κατοικημένων Κατοικιών

ΔΗΜΟΙ Άθροισμ

α

% Ανά Δήμο του

Αθροίσματος στο Σύνολο1

% του κάθε

Συνόλου στο Γενικό Σύνολο 1919-45

% Στο Δήμο 1946-60

% Στο Δήμο

1961-70

% Στο Δήμο 1971-80

% Στο Δήμο

1981-85

% Στο Δήμο

1986-90

% Στο Δήμο

1991-95

% Στο Δήμο

1996+

% Στο Δήμο

Δεν χαρακτηρίστηκε

% Στο Δήμο

Προ του

1919

% Στο Δήμο

Σκηνή, τέντα, πλοίο,

γιοτ, τροχόσπιτο σταύλος, μύλος,

γκαράζ κλπ % Στο Δήμο

ΔΗΜΟΣ ΕΛΟΥΣ 6497 15,4 916 14,1 1230 18,9 1218 18,7 1134 17,5 554 8,5 368 5,7 332 5,1 174 2,7 88 1,4 305 4,7 178 2,7

ΔΗΜΟΣ ΘΕΡΑΠΝΩΝ 3073 7,3 935 30,4 412 13,4 204 6,6 169 5,5 152 4,9 101 3,3 69 2,2 45 1,5 18 0,6 965 31,4 3 0,1

ΔΗΜΟΣ ΚΡΟΚΕΩΝ 2836 6,7 911 32,1 313 11,0 338 11,9 256 9,0 238 8,4 121 4,3 77 2,7 57 2,0 0 0,0 516 18,2 9 0,3

ΔΗΜΟΣ ΜΥΣΤΡΑ 4637 11,0 1060 22,9 588 12,7 465 10,0 456 9,8 284 6,1 290 6,3 278 6,0 221 4,8 225 4,9 764 16,5 6 0,1

ΔΗΜΟΣ ΟΙΝΟΥΝΤΟΣ 2630 6,2 951 36,2 286 10,9 189 7,2 124 4,7 101 3,8 72 2,7 38 1,4 46 1,7 17 0,6 806 30,6 0 0,0

ΔΗΜΟΣ ΠΕΛΛΑΝΑΣ 3409 8,1 1180 34,6 516 15,1 261 7,7 255 7,5 165 4,8 118 3,5 58 1,7 56 1,6 7 0,2 793 23,3 0 0,0

ΔΗΜΟΣ ΣΚΑΛΑΣ 5915 14,0 927 15,7 838 14,2 962 16,3 1015 17,2 572 9,7 364 6,2 271 4,6 188 3,2 19 0,3 480 8,1 279 4,7

ΔΗΜΟΣ ΦΑΡΙΔΟΣ 5283 12,5 1575 29,8 573 10,8 464 8,8 450 8,5 325 6,2 165 3,1 97 1,8 119 2,3 542 10,3 969 18,3 4 0,1

Σύνολο 1 42.226 100,0 42,1 9.924 23,5 5.907 14,0 5.073 12,0 5.096 12,1 3.242 7,7 2.204 5,2 1.758 4,2 1.256 3,0 1.005 2,4 6.278 14,9 483 1,1

ΔΗΜΟΣ ΣΠΑΡΤΗΣ 18403 1512 1756 2815 4022 2130 1673 1599 886 1155 620 235

Συν.1 + Δ. Σπάρτης 60.629 60,5 11.436 7.663 7.888 9.118 5.372 3.877 3.357 2.142 2.160 6.898 718

ΔΗΜΟΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΝΗΣ 2112 265 220 186 224 176 137 67 72 53 704 8

ΔΗΜΟΣ ΑΣΩΠΟΥ 4202 933 962 414 612 368 265 241 177 4 224 2

Page 55: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

55

ΔΗΜΟΣ ΒΟΪΩΝ 7946 18,8 1469 18,5 1151 14,5 972 12,2 1237 15,6 851 10,7 605 7,6 538 6,8 350 4,4 89 1,1 680 8,6 4 0,1

ΔΗΜΟΣ ΓΕΡΟΝΘΡΩΝ 1963 362 173 161 119 73 43 49 57 0 926 0

ΔΗΜΟΣ ΓΥΘΕΙΟΥ 7967 1053 696 714 1116 812 502 593 559 572 1349 1

ΔΗΜΟΣ ΖΑΡΑΚΑ 1552 436 120 52 139 125 125 127 95 9 320 4

ΔΗΜΟΣ ΜΟΛΑΩΝ 5610 1149 861 739 698 552 492 286 253 138 430 12

ΔΗΜΟΣ ΜΟΝΕΜΒΑΣΙΑΣ 4693 688 587 576 764 559 353 338 247 191 390 0

ΔΗΜΟΣ ΝΙΑΤΩΝ 2667 687 414 284 268 169 121 130 103 0 490 1

ΔΗΜΟΣ ΟΙΤΥΛΟΥ 5214 743 173 273 504 543 282 241 157 70 2226 2

ΔΗΜΟΣ ΣΜΗΝΟΥΣ 1922 629 166 106 206 74 70 47 75 0 542 7

ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΕΛΑΦΟΝΗΣΟΥ 794 82 115 113 173 113 66 55 43 0 34 0

ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΚΑΡΥΩΝ 927 298 48 17 58 63 39 21 25 0 358 0

Σύνολο 2 39.623 39,5 7.325 4.535 3.635 4.881 3.627 2.495 2.195 1.863 1.037 7.993 37

Γενικό Σύνολο 100.252 100,0 18.761 12.198

11.523 13.999 8.999 6.372 5.552 4.005 3.197

14.891 755

Πηγή: Πανόραμα Απογραφικών Δεδομένων ΕΣΥΕ -ΕΚΚΕ 2001

Page 56: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

56

ΠΙΝΑΚΑΣ 18: Δήμοι Ν. Λακωνίας, Μόνιμος Πληθυσμός Κατά Ηλικία

ΔΗΜΟΙ Άθροισμα %

% στο Γενικό

Σύνολο 0-18 %

% στο Γενικό

Σύνολο 19-24 %

% στο Γενικό

Σύνολο 25-34 %

% στο Γενικό

Σύνολο 35-44 %

% στο Γενικό

Σύνολο 45-54 %

% στο Γενικό

Σύνολο 55-64 %

% στο Γενικό

Σύνολο

65-74 %

% στο Γενικό

Σύνολο

75 και άνω %

% στο Γενικό

Σύνολο

ΔΗΜΟΣ ΒΟΪΩΝ 7946 18,8 7,9 1415 19,2 7,4 525 15,2 7,0 1067 17,9 7,5 1023 18,5 7,6 1004 20,6 8,7 1074 22,1 9,4 1076 18,2 7,8 762 17,8 8,3

ΔΗΜΟΣ ΕΛΟΥΣ 6497 15,4 6,5 1117 15,2 5,8 713 20,7 9,5 1213 20,3 8,6 912 16,5 6,7 724 14,9 6,2 654 13,5 5,7 693 11,7 5,0 471 11,0 5,1

ΔΗΜΟΣ ΘΕΡΑΠΝΩΝ 3073 7,3 3,1 514 7,0 2,7 256 7,4 3,4 403 6,8 2,8 399 7,2 2,9 340 7,0 2,9 325 6,7 2,8 485 8,2 3,5 351 8,2 3,8

ΔΗΜΟΣ ΚΡΟΚΕΩΝ 2836 6,7 2,8 515 7,0 2,7 220 6,4 2,9 384 6,4 2,7 380 6,9 2,8 306 6,3 2,6 302 6,2 2,6 433 7,3 3,1 296 6,9 3,2

ΔΗΜΟΣ ΜΥΣΤΡΑ 4637 11,0 4,6 772 10,5 4,0 274 7,9 3,7 580 9,7 4,1 632 11,4 4,7 576 11,8 5,0 536 11,0 4,7 770 13,0 5,6 497 11,6 5,4

ΔΗΜΟΣ ΟΙΝΟΥΝΤΟΣ 2630 6,2 2,6 409 5,6 2,1 168 4,9 2,2 319 5,4 2,3 307 5,6 2,3 307 6,3 2,6 326 6,7 2,8 435 7,3 3,2 359 8,4 3,9

ΔΗΜΟΣ ΠΕΛΛΑΝΑΣ 3409 8,1 3,4 498 6,8 2,6 187 5,4 2,5 338 5,7 2,4 374 6,8 2,8 391 8,0 3,4 451 9,3 3,9 652 11,0 4,7 518 12,1 5,7

ΔΗΜΟΣ ΣΚΑΛΑΣ 5915 14,0 5,9 1227 16,7 6,4 506 14,7 6,8 935 15,7 6,6 862 15,6 6,4 669 13,8 5,8 612 12,6 5,3 680 11,5 4,9 424 9,9 4,6

ΔΗΜΟΣ ΦΑΡΙΔΟΣ 5283 12,5 5,3 894 12,1 4,7 601 17,4 8,0 722 12,1 5,1 638 11,5 4,7 546 11,2 4,7 575 11,8 5,0 696 11,8 5,1 611 14,2 6,7

Σύνολο 1

42.226 100,0 42,1 7.361 100,0 38,5 3.450

100,0 46,1 5.961 100,0 42,1 5.527 100,0 40,8 4.863 100,0 41,9 4.855 100,0 42,3 5.920 100,0 43,0 4.289 100,0 46,9

ΔΗΜΟΣ ΣΠΑΡΤΗΣ 18403 30,4 18,4 4379 37,3 22,9 1236 26,4 16,5 2793 31,9 19,7 2819 33,8 20,8 2243 31,6 19,3 1807 27,1 15,8 1919 24,5 14,0 1207 22,0 13,2

Σύν. 1 + Δ. Σπάρτης

60.629 100,0 60,5 11.740 100,0 61,4 4.686

100,0 62,6 8.754 100,0 61,9 8.346 100,0 61,6 7.106 100,0 61,3 6.662 100,0 58,1 7.839 100,0 57,0 5.496 100,0 60,1

ΔΗΜΟΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΝΗΣ 2112 5,3 2,1 372 5,0 1,9 140 5,0 1,9 267 5,0 1,9 244 4,7 1,8 254 5,7 2,2 306 6,4 2,7 348 5,9 2,5 181 5,0 2,0

ΔΗΜΟΣ

4202 4,2 4,2 703 3,7 3,7 258 3,4 3,4 543 3,8 3,8 577 4,3 4,3 481 4,1 4,1 552 4,8 4,8 671 4,9 4,9 417 4,6 4,6

Page 57: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

57

ΑΣΩΠΟΥ

ΔΗΜΟΣ ΓΕΡΟΝΘΡΩΝ 1963 5,0 2,0 371 5,0 1,9 164 5,9 2,2 277 5,1 2,0 255 4,9 1,9 185 4,1 1,6 218 4,5 1,9 271 4,6 2,0 222 6,1 2,4

ΔΗΜΟΣ ΓΥΘΕΙΟΥ 7967 20,1 7,9 1625 22,0 8,5 652 23,3 8,7 1125 20,9 8,0 1027 19,8 7,6 941 21,0 8,1 873 18,2 7,6 1117 18,9 8,1 607 16,6 6,6

ΔΗΜΟΣ ΖΑΡΑΚΑ 1552 3,9 1,5 221 3,0 1,2 69 2,5 0,9 147 2,7 1,0 183 3,5 1,4 157 3,5 1,4 228 4,7 2,0 340 5,7 2,5 207 5,7 2,3

ΔΗΜΟΣ ΜΟΛΑΩΝ 5610 14,2 5,6 1224 16,6 6,4 377 13,5 5,0 764 14,2 5,4 826 15,9 6,1 584 13,0 5,0 559 11,6 4,9 738 12,5 5,4 538 14,7 5,9

ΔΗΜΟΣ ΜΟΝΕΜΒΑΣΙΑΣ 4693 11,8 4,7 821 11,1 4,3 304 10,9 4,1 721 13,4 5,1 621 12,0 4,6 566 12,6 4,9 554 11,5 4,8 648 11,0 4,7 458 12,5 5,0

ΔΗΜΟΣ ΝΙΑΤΩΝ 2667 6,7 2,7 535 7,2 2,8 199 7,1 2,7 340 6,3 2,4 351 6,8 2,6 305 6,8 2,6 272 5,7 2,4 400 6,8 2,9 265 7,3 2,9

ΔΗΜΟΣ ΟΙΤΥΛΟΥ 5214 13,2 5,2 844 11,4 4,4 392 14,0 5,2 695 12,9 4,9 627 12,1 4,6 580 12,9 5,0 806 16,8 7,0 859 14,5 6,2 411 11,3 4,5

ΔΗΜΟΣ ΣΜΗΝΟΥΣ 1922 4,9 1,9 316 4,3 1,7 116 4,1 1,6 256 4,7 1,8 247 4,8 1,8 209 4,7 1,8 254 5,3 2,2 315 5,3 2,3 209 5,7 2,3

ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΕΛΑΦΟΝΗΣΟΥ 794 2,0 0,8 159 2,2 0,8 58 2,1 0,8 139 2,6 1,0 97 1,9 0,7 111 2,5 1,0 100 2,1 0,9 90 1,5 0,7 40 1,1 0,4

ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΚΑΡΥΩΝ 927 2,3 0,9 190 2,6 1,0 67 2,4 0,9 118 2,2 0,8 139 2,7 1,0 114 2,5 1,0 86 1,8 0,7 118 2,0 0,9 95 2,6 1,0

Σύνολο 2

39.623 100,0 39,5 7.381 100,0 38,6 2.796

100,0 37,4 5.392 100,0 38,1 5.194 100,0 38,4 4.487 100,0 38,7 4.808 100,0 41,9 5.915 100,0 43,0 3.650 100,0 39,9

Γενικό Σύνολο

100.252 100,0 19.121 100,0 7.482 100,0 14.146 100,0 13.540 100,0 11.593 100,0 11.470 100,0

13.754 100,0 9.146 100,0

Πηγή: Πανόραμα Απογραφικών Δεδομένων ΕΣΥΕ - ΕΚΚΕ 2001

Page 58: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

58

1.3.4 Ηλικιακή Σύνθεση του οικονομικά ενεργού πληθυσμού

Ένα ακόμη από τα μεγάλα διαρθρωτικά προβλήματα της Ελληνικής αγροτικής παραγωγής είναι

η ηλικία των αγροτών μας. Παρατηρείται ότι το 44% περίπου των μόνιμων κατοίκων της

περιοχής είναι σε μη παραγωγικές ηλικίες. Επίσης ο αριθμός των κατοίκων που βρίσκονται στο

απόγειο της επαγγελματικής τους ζωής (35-55 ετών) είναι κατά τι μεγαλύτερο από τον αριθμό

των ατόμων με ηλικία άνω των 65 ετών. Η διάρθρωση αυτή του πληθυσμού δεν δημιουργεί

πρόβλημα μόνο όσον αφορά στην οικονομική εξέλιξη της περιοχής. Η μεγάλη βαρύτητα των

ηλικιών που βρίσκονται, κατά τεκμήριο, στην παραγωγική διαδικασία απαιτεί κοινωνικές δομές

και παρεμβάσεις. Βρεφονηπιακοί σταθμοί, σχολεία, νηπιαγωγεία, βοήθεια στο σπίτι,

πρωτοβάθμια υγειονομική περίθαλψη είναι ορισμένες μόνο από αυτές. Παράλληλα όμως τα

στρώματα αυτά απαιτούν και ιδιαίτερες προσφορές υπηρεσιών σε τομείς όπως η ψυχαγωγία, ο

πολιτισμός, η επικοινωνία , ο τουρισμός.

Στα θετικά πάντως της περιοχής θα πρέπει να ενταχθεί το υψηλό ποσοστό σε σχέση με

αντίστοιχες περιοχές, των νέων. Των ατόμων δηλαδή με ηλικία κάτω των 35 ετών. Το γεγονός

αυτό αποπνέει κάποια περιθώρια αισιοδοξίας όπως επίσης μπορεί να εκληφθεί και ως ένα

στοιχείο ελκυστικότητας της περιοχής, Ερωτηματικό παραμένει ο τόπος προσέλευσης των

ατόμων αυτών.

Page 59: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

59

ΠΙΝΑΚΑΣ 19: Δήμοι Ν. Λακωνίας, Μόνιμος Πληθυσμός, Κατοικία Και Αποχέτευση

ΔΗΜΟΙ Άθροισμα

% Ανά Δήμο του

Αθροίσματος στο Σύνολο1

% του κάθε

Συνόλου στο Γενικό Σύνολο

Άλλο σύστημα (βόθρος κλπ)

% Στο Δήμο

Δεν υπάρχει

αποχέτευση

% Στο Δήμο

Δεν χαρακτηρίστηκε

% Στο Δήμο

Σε δίκτυο

% Στο Δήμο

Σκηνή, τέντα, πλοίο, γιοτ,

τροχόσπιτο σταύλος, μύλος, γκαράζ κλπ

% Στο Δήμο

ΔΗΜΟΣ ΒΟΪΩΝ 7946 18,8 7609 95,8 41 0,5 89 1,1 203 2,6 4 0,1

ΔΗΜΟΣ ΕΛΟΥΣ 6497 15,4 6105 94,0 60 0,9 88 1,4 66 1,0 178 2,7

ΔΗΜΟΣ ΘΕΡΑΠΝΩΝ 3073 7,3 2968 96,6 30 1,0 18 0,6 54 1,8 3 0,1

ΔΗΜΟΣ ΚΡΟΚΕΩΝ 2836 6,7 2617 92,3 19 0,7 0 0,0 191 6,7 9 0,3

ΔΗΜΟΣ ΜΥΣΤΡΑ 4637 11,0 4222 91,1 35 0,8 225 4,9 149 3,2 6 0,1

ΔΗΜΟΣ ΟΙΝΟΥΝΤΟΣ 2630 6,2 2507 95,3 20 0,8 17 0,6 86 3,3 0 0,0

ΔΗΜΟΣ ΠΕΛΛΑΝΑΣ 3409 8,1 3012 88,4 41 1,2 7 0,2 349 10,2 0 0,0

ΔΗΜΟΣ ΣΚΑΛΑΣ 5915 14,0 5508 93,1 26 0,4 19 0,3 83 1,4 279 4,7

ΔΗΜΟΣ ΦΑΡΙΔΟΣ 5283 12,5 4559 86,3 37 0,7 542 10,3 141 2,7 4 0,1

Σύνολο 1 42.226 100,0 42,1 39.107 92,6 309 0,7 1.005 2,4 1.322 3,1 483 1,1

ΔΗΜΟΣ ΣΠΑΡΤΗΣ 18403 5490 88 1155 11435 235

Συν. 1 + Δ. Σπάρτης 60.629 60,5 44.597 397 2.160 12.757 718

ΔΗΜΟΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΝΗΣ 2112 1963 88 53 0 8

Page 60: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

60

ΔΗΜΟΣ ΑΣΩΠΟΥ 4202 4083 45 4 68 2

ΔΗΜΟΣ ΓΕΡΟΝΘΡΩΝ 1963 839 55 0 1069 0

ΔΗΜΟΣ ΓΥΘΕΙΟΥ 7967 5330 73 572 1991 1

ΔΗΜΟΣ ΖΑΡΑΚΑ 1552 1518 18 9 3 4

ΔΗΜΟΣ ΜΟΛΑΩΝ 5610 5395 18 138 47 12

ΔΗΜΟΣ ΜΟΝΕΜΒΑΣΙΑΣ 4693 4395 8 191 99 0

ΔΗΜΟΣ ΝΙΑΤΩΝ 2667 2528 16 0 122 1

ΔΗΜΟΣ ΟΙΤΥΛΟΥ 5214 5023 62 70 57 2

ΔΗΜΟΣ ΣΜΗΝΟΥΣ 1922 1845 22 0 48 7

ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΕΛΑΦΟΝΗΣΟΥ 794 794 0 0 0 0

ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΚΑΡΥΩΝ 927 694 31 0 202 0

Σύνολο 2 39.623 39,5 34.407 436 1.037 3.706 37

Γενικό Σύνολο 100.252 100,0 79.004 833 3.197 16.463 755

Πηγή: Πανόραμα Απογραφικών Δεδομένων ΕΣΥΕ - ΕΚΚΕ 2001

Page 61: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

61

Η συντριπτική πλειοψηφία των κατοίκων εξυπηρετείται με βόθρους ακόμη και μέσα στον Δήμο Σπάρτης.

Τα προβλήματα που δημιουργούνται από το γεγονός αυτό είναι πάρα πολλά. Η ρύπανση του υδροφόρου

ορίζοντα, αλλά και το ρυπαντικό φορτίο του Ευρώτα δεν είναι άμοιρο των πολιτικών ΟΤΑ, επιχειρήσεων και

νοικοκυριών σε σχέση με τη διάθεση των υγρών αποβλήτων τους. Για το λόγο αυτό μία πολιτική

δημιουργίας και ένταξης σε αποχετευτικό δίκτυο, θα πρέπει να συνδυαστεί με πολιτικές ολοκληρωμένης

διαχείρισης υγρών αποβλήτων. Το πρόγραμμα σε αυτό το πλαίσιο δημιούργησε και παρουσίασε εφαρμογές

σε επιχειρήσεις που μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως καλές πρακτικές όχι μόνο σε τοπικό επίπεδο.

Page 62: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

62

ΠΙΝΑΚΑΣ 20: Δήμοι Ν. Λακωνίας, Μόνιμος Πληθυσμός Κατά Φύλο

ΔΗΜΟΙ Άθροισμα %

% στο Γενικό Σύνολο Άνδρες %

% στο Γενικό Σύνολο Γυναίκες %

% στο Γενικό Σύνολο

ΔΗΜΟΣ ΒΟΪΩΝ 7.946 18,8 7,9 3.945 18,1 7,7 4.001 19,6 8,2

ΔΗΜΟΣ ΕΛΟΥΣ 6.497 15,4 6,5 3.509 16,1 6,8 2.988 14,7 6,1

ΔΗΜΟΣ ΘΕΡΑΠΝΩΝ 3.073 7,3 3,1 1.569 7,2 3,0 1.504 7,4 3,1

ΔΗΜΟΣ ΚΡΟΚΕΩΝ 2.836 6,7 2,8 1.495 6,8 2,9 1.341 6,6 2,8

ΔΗΜΟΣ ΜΥΣΤΡΑ 4.637 11,0 4,6 2.308 10,6 4,5 2.329 11,4 4,8

ΔΗΜΟΣ ΟΙΝΟΥΝΤΟΣ 2.630 6,2 2,6 1.304 6,0 2,5 1.326 6,5 2,7

ΔΗΜΟΣ ΠΕΛΛΑΝΑΣ 3.409 8,1 3,4 1.713 7,8 3,3 1.696 8,3 3,5

ΔΗΜΟΣ ΣΚΑΛΑΣ 5.915 14,0 5,9 3.077 14,1 6,0 2.838 13,9 5,8

ΔΗΜΟΣ ΦΑΡΙΔΟΣ 5.283 12,5 5,3 2.928 13,4 5,7 2.355 11,6 4,8

Σύνολο 1 42.226 100,0 42,1 21.848 100,0 42,4 20.378 100,0 41,8

ΔΗΜΟΣ ΣΠΑΡΤΗΣ 18.403 30,4 18,4 9.111 29,4 17,7 9.292 31,3 19,1

Σύν. 1 + Δ. Σπάρτης 60.629 100,0 60,5 30.959 100,0 60,1 29.670 100,0 60,9

ΔΗΜΟΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΝΗΣ 2.112 5,3 2,1 1.106 5,4 2,1 1.006 5,3 2,1

ΔΗΜΟΣ ΑΣΩΠΟΥ 4.202 4,2 4,2 2.124 4,1 4,1 2.078 4,3 4,3

ΔΗΜΟΣ ΓΕΡΟΝΘΡΩΝ 1.963 5,0 2,0 1.047 5,1 2,0 916 4,8 1,9

ΔΗΜΟΣ ΓΥΘΕΙΟΥ 7.967 20,1 7,9 4.191 20,4 8,1 3.776 19,8 7,7

Page 63: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

63

ΔΗΜΟΣ ΖΑΡΑΚΑ 1.552 3,9 1,5 806 3,9 1,6 746 3,9 1,5

ΔΗΜΟΣ ΜΟΛΑΩΝ 5.610 14,2 5,6 2.852 13,9 5,5 2.758 14,5 5,7

ΔΗΜΟΣ ΜΟΝΕΜΒΑΣΙΑΣ 4.693 11,8 4,7 2.384 11,6 4,6 2.309 12,1 4,7

ΔΗΜΟΣ ΝΙΑΤΩΝ 2.667 6,7 2,7 1.343 6,5 2,6 1.324 6,9 2,7

ΔΗΜΟΣ ΟΙΤΥΛΟΥ 5.214 13,2 5,2 2.819 13,7 5,5 2.395 12,6 4,9

ΔΗΜΟΣ ΣΜΗΝΟΥΣ 1.922 4,9 1,9 990 4,8 1,9 932 4,9 1,9

ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΕΛΑΦΟΝΗΣΟΥ 794 2,0 0,8 419 2,0 0,8 375 2,0 0,8

ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΚΑΡΥΩΝ 927 2,3 0,9 469 2,3 0,9 458 2,4 0,9

Σύνολο 2 39.623 100,0 39,5 20.550 100,0 39,9 19.073 100,0 39,1

Γενικό Σύνολο 100.252 100,0 51.509 100,0 48.743 100,0

Πηγή: Πανόραμα Απογραφικών Δεδομένων ΕΣΥΕ -ΕΚΚΕ 2001

Page 64: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

64

Ένα από τα χαρακτηριστικά των ελληνικών αγροτικών περιοχών παρουσιάζεται και

στην υπό μελέτη περιοχή. Οι άντρες είναι περισσότεροι από τις γυναίκες, ή

καλύτερα οι περιοχές αυτές δεν είναι ελκυστικές για τις γυναίκες και ιδιαίτερα τις

νέες.

Παρατηρείται ότι στη Σπάρτη οι γυναίκες υπερτερούν των αντρών. Αυτό

επιβεβαιώνει το παραπάνω συμπέρασμα ότι οι γυναίκες προτιμούν τα αστικά

κέντρα.

Ένα επιπλέον πρόβλημα που θα πρέπει να ληφθεί υπόψη είναι η ελκυστικότητα

των αγροτικών περιοχών σε σχέση με τις ιδιαίτερες απαιτήσεις και τις ανάγκες που

απαιτούν οι γυναίκες και ιδιαίτερα οι νέες. Θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι ένα από

τα δυσκολότερα προβλήματα για τις συγκεκριμένες περιπτώσεις δεν απαιτούν

απλώς κοινωνικές υποδομές, ή οικονομική ανάπτυξη, αλλά σε πολλές περιπτώσεις

αλλαγή νοοτροπίας.

Page 65: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

65

1.4 Βασικά Οικονομικά και Κοινωνικά Μεγέθη του Ν. Λακωνίας

Τέλος εάν προσπαθήσουμε να συνοψίσουμε τα βασικά χαρακτηριστικά του

νομού Λακωνίας και τις προοπτικές του θα παρουσιάζαμε τα εξής στοιχεία:

Βασικά Χαρακτηριστικά

ΕΚΤΑΣΗ: 3,636 Km2 ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ: 99.637 ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ: Σπάρτη

Α.Ε.Π. (2001): 8.481,29€ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΕ Α.Ε.Π. ΕΛΛΑΔΑΣ: 0,6%

ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ: 36,091

ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΑΕΠ / ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ ΚΑΤΑ ΤΟΜΕΙΣ (%):

ΑΕΠ Απασχόληση

Πρωτογενής τομέας: 22,50% 47,92%

Δευτερογενής τομέας: 7,50% 11,22%

Τριτογενής τομέας: 70,00% 40,86%

ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΟΙ ΚΛΑΔΟΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ - ΠΑΡΑΓΟΜΕΝΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ:

Πρωτογενής τομέας: Εσπεριδοειδή, γάλα, ελαιόλαδο, τομάτες

Δευτερογενής τομέας: Βιομηχανία τροφίμων & ποτών, κατασκευές

Τριτογενής τομέας: Τουρισμός (θαλάσσιος, οικολογικός, ορεινός)

ΚΥΡΙΑ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΑ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΝΟΜΟΥ

• Φυσικό κάλλος • Συνδυασμός βουνού & θάλασσας • Ύπαρξη αρχαιολογικών μνημείων • Ύπαρξη παραδοσιακών οικισμών • Εύφορες πεδινές & ημιορεινές εκτάσεις

Page 66: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

66

ΒΑΣΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Α.Ε.Π. Νομού (Έτος 2001): 8.481,29€ Συμμετοχή στο ΑΕΠ

Ελλάδος: 0,6 %

Διάρθρωση του Α.Ε.Π. ανά τομέα οικονομικής δραστηριότητας (έτος 2001)

Τομέας Επίπεδο Νομού Επίπεδο χώρας

Πρωτογενής τομέας 22,50% 7,00%

Δευτερογενής τομέας 7,50% 22,20%

Τριτογενής τομέας 70,00% 70,80%

Σύνολο 100,0% 100,0%

ΠΡΩΤΟΓΕΝΗΣ ΤΟΜΕΑΣ

ΚΛΑΔΟΣ ΓΕΩΡΓΙΑΣ

Έκταση αγροτικής γης: 967,5 χιλ. στρεμ. Από την συνολική έκταση του νομού:

Πεδινή 23,71% Ημιορεινή 43,49 % Ορεινή 32,80%

Κύρια παραγόμενα προϊόντα πρωτογενούς τομέα (έτος 2002)

Προϊόν Ποσότητα (τόνοι) Εσπεριδοειδή 219,709

Γάλα 38,573 Τομάτες 22,164 Ελαιόλαδο 20,769

Page 67: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

67

Παραγωγή προϊόντων βιολογικής καλλιέργειας: Έκταση γης: 330.116,5 στρέμ. Βασικά είδη: Ελιά/Ελαιόλαδο, Αμπέλι/Οινοποιήσιμο, Εσπεριδοειδή, Σύκα, Κάστανα

ΔΕΥΤΕΡΟΓΕΝΗΣ ΤΟΜΕΑΣ

Κυριότερα ορυκτά προς βιομηχανική αξιοποίηση: Μόλυβδος Αριθμός βιομηχανικών - βιοτεχνικών καταστημάτων (έτος 2001): 519

Κυριότεροι κλάδοι (έτος 2000)

Κλάδος Αξία Πωλήσεων (εκ. Ευρώ) Βιομηχανία Τροφίμων & Ποτών 38,15

Κατασκευές 23,13

ΤΡΙΤΟΓΕΝΗΣ ΤΟΜΕΑΣ Κυριότεροι κλάδοι (έτος 2001)

Κλάδος Αριθμός επιχειρήσεων Εμπόριο 1,965

Ξενοδοχεία (κλίνες) (έτος 2003) 68 (3,176)

Χερσαίες Μεταφορές Μέσω Αγωγών 208

Page 68: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

68

ΔΙΑΘΕΣΙΜΕΣ ΕΚΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΝΕΩΝ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΩΝ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ

ΒΑΣΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΥΠΟΔΟΜΗΣ

ΟΔΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ Χιλιομετρική απόσταση πρωτεύουσας Νομού από:

Αθήνα: 255 Km Θεσσαλονίκη: 708 Km Σύνορα (κατά περίπτωση) ---

ΛΟΙΠΗ ΥΠΟΔΟΜΗ Τουρισμός

Αριθμός μονάδων - Πολυτ., Α', Β' και Γ' κατηγορία (έτος 2003): 68

Αριθμός κλινών: 3,176

Τράπεζες

Αριθμός καταστημάτων: 6

Υγεία – Περίθαλψη

Νοσοκομεία (αριθ. Κλινών): 2 (252)

Κέντρα υγείας: 5

Περιφερειακά ιατρεία (αριθ): 38

ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ - ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ

ΑΝΩΤΑΤΑ ΕΚΑΠΙΔΕΥΤΙΚΑ ΙΔΡΥΜΑΤΑ (ΑΕΙ)

Page 69: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

69

Κυριότερες προσφερόμενες ειδικότητες: Οργάνωση & Διοίκηση Αθλητισμού

ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ (ΙΕΚ) - ΣΧΟΛΕΣ ΟΑΕΔ

Κυριότερες προσφερόμενες ειδικότητες: Τεχνικός Τεχνολογίας Internet, Στέλεχος Τραπεζικών Εργασιών, Ειδικός Εφαρμογών Αισθητικής, Διοικητικό & Οικονομικό Στέλεχος Επιχειρήσεων.

ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΚΙΝΗΤΡΩΝ (Ν. 2601/98)

Κλάδος Ποσοστό Επιχορήγησης

Ποσοστό Επιδότησης Χρηματοδοτικής

Μίσθωσης

Ποσοστό Φορολογικής Απαλλαγής

Μεταποίηση 20-30% 20-30% 70%

Τουρισμός 15-45% 15-45% 40-100%

Προηγμένη Τεχνολογία - Ανάπτυξη Νέων Προϊόντων

40% 40% 100%

Ενέργεια και Περιβάλλον 30-40% 30-40% 70-100%

Page 70: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

70

1.5 Προγραμματιζόμενα έργα υποδομών

Σύμφωνα με μελέτη του Ινστιτούτου Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΙΠΑ) του

Παντείου Πανεπιστημίου, οι επενδυτικές προτεραιότητες του Ν. Λακωνίας

ομαδοποιήθηκαν κατά επιχειρησιακό πρόγραμμα και κατά τους άξονες του ΕΣΠΑ.

Δημιουργήθηκε έτσι, ένα προγραμματικό πλαίσιο παρεμβάσεων στις υποδομές κατά

τομέα, με στόχο να υλοποιηθούν εντός του χρονοδιαγράμματος του ΕΣΠΑ (2009-

2013).

Οι παρεμβάσεις αυτές κατά άξονα προτεραιότητας παρουσιάζονται εδώ

Ι. Περιβάλλον και Φυσικοί Πόροι

α. Αντιδιαβρωτικά έργα

Οι εκτιμώμενες εκτάσεις με κίνδυνο διάβρωσης του εδάφους (με βαθμό κινδύνου

μέτριο, μεγάλο και πολύ μεγάλο) ανέρχονται συνολικά σε 232.677 στρέμματα. Οι

προτάσεις για την αντιμετώπιση του κινδύνου διάβρωσης και υποβάθμισης των

εδαφών αναφέρονται α) σε επεμβάσεις αποκατάστασης και διαχείρισης της

χλωρίδας στις γεωργικές και δασικές εκτάσεις, αλλά και στους βοσκοτόπους, β)

στην κατασκευή αντιδιαβρωτικών έργων και γ) σε μέτρα ελέγχου της διάβρωσης.

Το συνολικό κόστος των παρεμβάσεων στο πλαίσιο της συγκεκριμένης δράσης

ανέρχεται σε 9.503.455 €

β. Προστασία υδατικών πόρων

H πυρόπληκτη περιοχή έχει επηρεάσει σε πολύ μεγάλο βαθμό τα

επιφανειακά νερά της υδρολογικής λεκάνης του Ευρώτα. Οι επιπτώσεις από τις

πρόσφατες πυρκαγιές θα έχουν να κάνουν με:

Την υποβάθμιση ποιότητας νερού για κτηνοτροφική χρήση (πότισμα ζώων).

Τη μείωση & υποβάθμιση νερού για λοιπές κτηνοτροφικές χρήσεις.

Τις ολισθήσεις γαιών βοσκοτόπων & κτηνοτροφικών μονάδων

Την έλλειψη νερού ύδρευσης σε μικρά ορεινά χωριά

Τη μείωση παροχής νερού άρδευσης.

Την πρόκληση ολισθήσεων γεωργικής γης και την

εμφάνιση μεγάλων κατολισθήσεων

Οι απαραίτητες παρεμβάσεις και έργα για την αποφυγή των παραπάνω επιπτώσεων

προκειμένου να είναι δυνατή η βιώσιμη ανάκτηση του φυτικού και ζωικού

κεφαλαίου που καταστράφηκε με τις πυρκαγιές είναι οι εξής:

Page 71: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

71

Προμήθεια δεξαμενών αποθήκευσης νερού ποτίσματος ζώων για κάλυψη

1.000m3 πόσιμου νερού για 6 μήνες

Αποκατάσταση 30 υδρομαστεύσεων πηγών στην ορεινή και ημιορεινή περιοχή

για χρήση στη κτηνοτροφία,

Κατασκευή 10 χαμηλών φραγμάτων συγκράτησης νερού, χωρητικότητας

τουλάχιστον 1500m3, στην ορεινή και ημιορεινή περιοχή,

Έργα διαμόρφωσης των πρανών

Έργα προστασίας πρανών και ρεμάτων

Έργα αποστράγγισης

Μεταφορά & αποθήκευση νερού σε δεξαμενές για 6 μήνες

Έργα αποκατάστασης 10 υδρομαστευτικών έργων πηγών στην ορεινή και

ημιορεινή περιοχή, με υψόμετρο > 200 m,.

Διάνοιξη 8 υδρογεωτρήσεων, μέσου βάθους 200m, σε περιοχές με υψόμετρα <

300m

Κατασκευή 10 χαμηλών φραγμάτων συγκράτησης νερού (χωρητικότητας

τουλάχιστον 1500m3) στην ορεινή και ημιορεινή περιοχή.

Έργα διαμόρφωσης των πρανών & ρεμάτων

Έργα υποστήριξης πρανών & ρεμάτων

Έργα καλής αποστράγγισης

Έργα αντιμετώπισης μεγάλων κατολισθήσεων. Ο αριθμός των έργων (μελέτη

και κατασκευή) που προτείνονται αφορά 6 θέσεις κατολισθήσεων στο σύνολο

της πυρόπληκτης περιοχής (194 km2).

Το συνολικό κόστος των απαραίτητων παρεμβάσεων και έργων εκτιμάται σε

6,165.000 €.

γ. Αποκατάσταση και Προστασία Δασών

Οι άμεσες ενέργειες σε Δάση και Δασικές Εκτάσεις του Ν. Λακωνίας

περιλαμβάνουν:

(α) κατασκευή αντιδιαβρωτικών έργων (κλαδοπλέγματα, κορμοδέματα,

κορμοπλέγματα) μετά την εφαρμογή υλοτομικών εργασιών και σύμφωνα με

μελέτες που πρέπει να συντάσσονται άμεσα και με πρόβλεψη των

λεπτομερειών για την κατασκευή των έργων και κατά περίπτωση των

ενδεδειγμένων παρεμβάσεων,

(β) σύνταξη μελετών προσωρινών αντιπλημμυρικών έργων (ξύλινα φράγματα στις

δευτερεύουσες κοίτες των χειμάρρων και άμεση κατασκευή των παραπάνω

έργων με τη διαδικασία του κατεπείγοντος),

Page 72: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

72

(γ) σύνταξη μελετών μονίμων αντιπλημμυρικών έργων (σκυρόδμητα ή λιθόδμητα

φράγματα) και στη συνέχεια η κατασκευή των παραπάνω προβλεπόμενων

έργων.

Ορισμένες πρόσθετες παρεμβάσεις αφορούν την προστασία της φυσικής

αναγέννησης, τη σύνταξη μελετών αναδασωτικών έργων, ιδιαίτερα για περιοχές

υποβαθμισμένες, κοντά σε οικισμούς και υλοποίηση των προβλεπόμενων από τις

παραπάνω μελέτες έργων.

Το συνολικό κόστος των παρεμβάσεων ανέρχεται σε 23.200.000 € και

περιλαμβάνουν τα παρακάτω μέτρα:

- Συντήρηση δασικού οδικού δικτύου

- Αντιπυρικές ζώνες, καθαρισμοί αντιπυρικών ζωνών κτλ.

- Αναδασώσεις

- Αποκατάσταση και βελτίωση βοσκοτόπων

ΙΙ. Παραγωγικό Σύστημα

α. Αποκατάσταση ζημιών ελαιοκαλλιέργειας

Ο συνολικός προϋπολογισμός για την αποκατάστασης του φυτικού κεφαλαίου των

ελαιοδέντρων και το συνολικό κόστος των ενισχύσεων για την απώλεια παραγωγής

υπολογίζεται σε 8.619.235 €. Πιο συγκεκριμένα, στα ελαιόδεντρα με ελαφριές

ζημιές η κατάσταση μπορεί να διορθωθεί με ένα μέτριο κλάδεμα της κόμης, Στα

ελαιόδεντρα με μέτριου βαθμού ζημιές η κατάσταση μπορεί να αναστραφεί με

κλάδεμα ανανέωσης στους βραχίονες ή στον κορμό. Τέλος στα ελαιόδεντρα με

σοβαρές ζημιές προτείνεται: (α) η αντικατάσταση των δέντρων με επαναφύτευση,

είτε (β) η αναγέννηση με καρατόμηση στο ύψος του λαιμού και εμβολιασμό (για τα

εμβολιασμένα σε αγριελιές).

Page 73: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

73

β. Αποκατάσταση ζημιών αμπελουργίας

Στον Νομό Λακωνίας οι καλλιεργούμενες με την άμπελο εκτάσεις ανέρχονται σε 7.413,4

στρέμματα. Από τις παραπάνω εκτάσεις αμπελώνων ζημιές υπέστησαν 65,6 στρέμματα

(0,88%) και είναι αμπελώνες με διάφορες ποικιλίες οινοποιίας. Το συνολικό κόστος για

την αποκατάσταση όλων των μορφών ζημιάς που υπέστησαν οι αμπελώνες, μέχρις ότου

επανέλθουν στην πλήρη παραγωγική τους κατάσταση, ήτοι κόστος εγκατάστασης νέων

αμπελώνων, κόστος αναμόρφωσης αμπελώνων και κόστος απωλειών παραγωγής για 4

χρόνια από την έναρξη του ολοκληρωμένου προγράμματος αναμπέλωσης ανέρχεται σε

167.162 €.

γ. Αποκατάσταση ζημιών λοιπών δενδρώδων καλλιεργειών

Η έκταση λοιπών δενδρωδών καλλιεργειών π ου επλήγησαν ανέρχεται σε 184

στρέμματα. Τα δύο κύρια είδη δέντρων που επλήγησαν με βάση την έκτασή τους

ήταν: (α) οι πορτοκαλιές (37.1% της συνολικά πληγείσας έκτασης) και (β) οι

συκιές (35.7% της συνολικά πληγείσας έκτασης).

Το συνολικό κόστος της ανασύστασης των κατεστραμμένων δενδρώδων ανέρχεται

σε 58.240 €.

δ. Αποκατάσταση ζημιών στη μελισσοκομία

Από το σύνολο των 24.197 μελισσιών του νομού, κάηκαν από τις πυρκαγιές τα

2.292 (9,5% του συνόλου), από τα οποία τα 1.528 είναι μονώροφα και τα

υπόλοιπα 764 διώροφα. Επίσης, 2.300 μελίσσια έχουν υποστεί ζημιά στο 20-80%

του πληθυσμού και του γόνου τους. Το συνολικό κόστος αποκατάστασης των

ζημιών του μελισσοκομικού τομέα ανέρχεται σε 533.655 € και περιλαμβάνει

κόστη για την αγορά νέων Μελισσοσμηνών και την χορήγηση τροφής στα

ζημιωθέντα & εναπομείναντα μελίσσια μέχρι να μπορέσουν να συλλέξουν τροφή

μόνα τους.

ε. Αποκατάσταση ζημιών στην κτηνοτροφία

Οι καταστροφές στην κτηνοτροφία ανέρχονται σύμφωνα με τις δηλώσεις στον

ΕΛ.ΓΑ. σε 1.279 κεφαλές αιγοπροβάτων, 296 κεφαλές βοοειδών, 4 κεφαλές

μονόπλων, 88 στάβλους (συνολικής επιφάνειας 8.429 τ.μ.), 90 σταβλο-υπόστεγα

(συνολικής επιφάνειας 3.731 τ.μ.), 3 αιγοπροβατοστάσια (συνολικής επιφάνειας

102 τ.μ.). Ακόμη με βάση στοιχεία υπηρεσιών του Νομού υπάρχει απώλεια

βοσκήσιμων εκτάσεων 129.000 στρεμμάτων.

Page 74: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

74

Η μείωση της Ακαθάριστης Αξίας Παραγωγής στο Νομό, που αντιστοιχεί στην αξία

γάλακτος και κρέατος που θα παραγόταν από τα απολεσθέντα ζώα ανέρχεται σε

306.736 € ετησίως. Τέλος, η απώλεια των βοσκήσιμων εκτάσεων ανέρχεται σε

10% των υπαρχουσών στο Νομό πριν τις πυρκαγιές, δηλαδή θα έχουν αναλογικό

πρόβλημα πλήρους βόσκησης 79.243 αιγοπρόβατα των πυρόπληκτων περιοχών,

για τουλάχιστον 2 χρόνια.

Ο συνολικός προϋπολογισμός για την αποκατάσταση των ζημιών στην κτηνοτροφία

ανέρχονται σε 5.513.671 € και αφορά τις εξής προτάσεις:

Αντικατάσταση ζώων με εγχώριες φυλές (πρόβατα- Καραγκούνικη και

Μυτιλήνης, αίγες-Σκοπέλου)

Ανακατασκευή (και αναβάθμιση) σταβλικών εγκαταστάσεων και λοιπών

υποδομών

Διανομή ζωοτροφών λόγω απαγόρευσης της βοσκής

Εγκατάσταση καλλιεργειών χορτοδοτικών φυτών

ΙΙΙ. Μεταποίηση και Υπηρεσίες

α. Αποκατάσταση ζημιών στη μεταποίηση

Οι εκτιμώμενες έμμεσες απώλειες στα τυροκομεία του Νομού ανέρχονται στα

406.240 € εξαιτίας της μείωσης της γαλακτοπαραγωγής κατά 4.062,4 τόνους

αιγοπρόβειου γάλακτος και 740 τόνους αγελαδινού λόγω καταστροφής του ζωικού

κεφαλαίου και μείωσης της βοσκήσιμης ύλης. Οι εκτιμώμενες έμμεσες απώλειες

στα ελαιουργεία του Νομού ανέρχονται στα 104.000 €. Λόγω των έμμεσων αυτών

απωλειών προτείνεται η οικονομική ενίσχυση των ελαιουργείων των πληγησών

περιοχών προκειμένου να ανταποκριθούν στις δανειακές υποχρεώσεις τους. Τέλος

δεν αναφέρονται απώλειες ως προς τα οινοποιεία του Νομού.

Ο συνολικός προϋπολογισμός για την ενίσχυση της μεταποίησης στο Νομό

Λακωνίας ανέρχεται σε 510.240 €.

IV. Υποδομές

a. Αποκατάσταση ζημιών στις υποδομές παρακολούθησης/ διαχείρισης

ακραίων υδρολογικών φαινομένων λόγω πυρκαγιάς

Οι πρόσφατες πυρκαγιές δεν προκάλεσαν ζημιές σε ταμιευτήρες / λιμνοδεξαμενές

και σε εγγειοβελτιωτικά έργα στο Ν. Λακωνίας Αντίθετα οι πυρκαγιές προκάλεσαν

άμεσες ζημιές στους εξοπλισμούς του Γεωργικού Τομέα (Αρδευτικός εξοπλισμός-

σωλήνες- αντλίες, καλλιεργητικοί –γεωργικοί εξοπλισμοί, γεωργικές αποθήκες).

Page 75: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

75

Επίσης έχουν καταστραφεί 124 στύλοι ΔΕΗ και εξοπλισμοί ηλεκτροδότησης και

υπάρχουν άμεσες και έμμεσες ζημιές στην αγροτική οδοποιΐα. Τέλος δεν υπάρχουν

ζημιές σε αντιπλημμυρικά έργα στο Νομό.

Για την αποκατάσταση των προαναφερόμενων ζημιών προτείνονται έργα

συνολικού προϋπολογισμού ύψους 1.760.000 €.

β . Υποδομές προβλέψεων εκδήλωσης πυρκαγιών και πλημμυρικών

φαινομένων– Μετεωρολογικοί Σταθμοί

Στο νομό Λακωνίας δεν παρατηρήθηκαν καταστροφές στους υπάρχοντες

Μετεωρολογικούς Σταθμούς. Ειδικότερα, για τη συντήρηση και την αναβάθμιση

δυο υπαρχόντων Μετεωρολογικών Σταθμών (ΜΣ) απαιτούνται συνολικά 16.000 €,

για την προμήθεια και εγκατάσταση έξι νέων Αυτόματων Τηλεμετρικών

Μετεωρολογικών Σταθμών (ΑΤΜΣ) απαιτούνται συνολικά 120.000 €, για την

προμήθεια και εγκατάσταση δυο Αυτόματων Τηλεμετρικών Μετεωρολογικών

Σταθμών Μέτρησης Στάθμης Υδάτων (ΑΤΣΜΥ) απαιτούνται συνολικά 40.000 €, για

την προμήθεια και εγκατάσταση σαράντα Ψηφιακών Βροχογράφων (ΨΒ)

απαιτούνται συνολικά 120.000 € και για τα σεμινάρια εκπαίδευσης του

προσωπικού των φορέων 50.000 €. Το συνολικό κόστος για το νομό Λακωνίας

ανέρχεται στα 346.000 €.

Page 76: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

76

2. ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΕΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΤΟΥ Ν. ΛΑΚΩΝΙΑΣ

Από την ανάλυση της υφιστάμενης κατάστασης σε δημογραφικό, κοινωνικό και

οικονομικό επίπεδο του Ν. Λακωνίας και με ιδιαίτερη αναφορά στην περιοχή

υλοποίησης του Προγράμματος LIFE (παραευρώτιοι δήμοι) και με βάση τις

πληροφορίες που συλλέχθηκαν από τις επαφές και συσκέψεις με τους

εκπροσώπους των τοπικών φορέων, τις επιτόπιες έρευνες κατοίκων-

επαγγελματιών και αιρετών-εκπροσώπων, αλλά και την προσωπική επαφή με τον

τοπικό πληθυσμό μέσω των ενεργειών ενημέρωσης/διάχυσης, διαμορφώθηκε ένα

ιεραρχημένο πλαίσιο σχετικά με την αναπτυξιακή προοπτική της περιοχής.

Διερευνήθηκαν αφενός οι υφιστάμενοι φυσικοί και ανθρώπινοι πόροι και αφετέρου

οι προθέσεις και επιθυμίες των τοπικών φορέων και του συνόλου της τοπικής

κοινωνίας. Βάσει αυτού επιχειρήθηκε η σύνθεση των όρων της οικονομικής

ανάπτυξης με την ανάγκη διατήρησης και προστασίας της περιβαλλοντικής

ισορροπίας και διαμορφώθηκε το παρακάτω πλαίσιο επενδυτικών προτάσεων και

προοπτικών.

Συνοπτικά οι διαφαινόμενες προοπτικές νέων επενδύσεων εντοπίζονται κατά τομέα

οικονομικής δραστηριότητας στις παρακάτω κατευθύνσεις.

2.1 ΠΡΩΤΟΓΕΝΗΣ ΤΟΜΕΑΣ

Στη Λακωνία υπάρχει συγκεντρωτική τάση στην παραγωγή αγροτικών προϊόντων

(ελιές, λάδι, πορτοκάλια), τα οποία έχουν αυξημένη ζήτηση και οργανωμένο

κύκλωμα διανομής. Εκτός από τη διατήρηση και επέκταση των παραδοσιακών

καλλιεργειών, μεγάλες προοπτικές διανοίγονται στον τομέα παραγωγής βιολογικών

προϊόντων.

Πρέπει να τονιστεί ότι στο πλαίσιο της Ενιαίας Ευρωπαϊκής Αγοράς παρουσιάζεται

αυξημένος ανταγωνισμός στα παραδοσιακά γεωργικά προϊόντα και δεδομένου ότι η

Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) έχει πλέον την κατεύθυνση της διακοπής των

ενισχύσεων και επιδοτήσεων στις καλλιέργειες αυτές, απαιτείται η αναζήτηση νέων

μορφών παραγωγής και νέων προϊόντων. Στην προοπτική αυτή, είναι αναγκαία η

προώθηση διαφορετικού παραγωγικού μοντέλου στη γεωργία, τέτοιου που να

ανταποκρίνεται στις νέες τάσεις της αγοράς.

Ακριβώς γι’ αυτό στην παρούσα μελέτη διερευνάται και υποδεικνύεται η προοπτική

παραγωγής βιολογικών προϊόντων. Η τωρινή κατάσταση στο Νομό Λακωνίας και οι

προοπτικές ανάπτυξης του τομέα αυτού παρουσιάζονται στις επόμενες ενότητες.

Page 77: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

77

2.1.1 ΒΙΟΛΟΓΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Μητρώου Βιοκαλλιεργητών της ΔΗΩ στη Λακωνία

υπάρχουν 310 βιοκαλλιεργητές. Οι εγγραφές ξεκίνησαν από το 1993 και έως

σήμερα το ενδιαφέρον ένταξης στις βιοκαλλιέργειες παρουσιάζει κατά έτος πολλές

διακυμάνσεις.

Η τάση συμμετοχής παρουσιάζεται αυξητική κατά τα τελευταία έτη

(χαρακτηριστικά το 2006 είχαμε 62 νέους βιοκαλλιεργητές), ενώ συνολικά άνω

του 50% των βιοκαλλιεργητών έχει εισέλθει στον κλάδο μετά το 2004.

Συγκεκριμένα, 153 βιοκαλλιεργητές έχουν ξεκινήσει κατά την τελευταία πενταετία,

οπότε και η συμμετοχή εμφανίζει σταθερή αυξητική τάση.

Η διαπίστωση αυτή, συμβαδίζει με τη γενικότερη τάση πανελλαδικά, εφόσον τα

βιολογικά προϊόντα έχουν αυξημένη ζήτηση και μεγάλο τμήμα του καταναλωτικού

κοινού δείχνει ενδιαφέρον για αυτά (παρότι είναι διστακτικό ακόμη κυρίως λόγω

της υψηλής τιμής τους). Εξάλλου, η διεθνής τάση για υγιεινή διατροφή

αποτυπώνεται και στα ελληνικά δεδομένα και ως εκ τούτου ιδιαιτέρως ευνοϊκές

προδιαγράφονται οι προοπτικές για αυξημένη κατανάλωση βιολογικών προϊόντων.

Ειδικότερα στη Λακωνία, τα κυριότερα αγροτικά προϊόντα της περιοχής (λάδι,

ελιές, πορτοκάλια) εξάγονται σε σημαντικό βαθμό και ανήκουν στην επιμέρους

ομάδα γεωργικών καλλιεργειών που η ζήτηση των βιολογικών προϊόντων είναι ήδη

σημαντική.

Κατά συνέπεια προκύπτει η ανάγκη ενεργειών σχετικά με τη συσκευασία και

τυποποίηση αυτών των προϊόντων, καθώς και του κατάλληλου εξαγωγικού

marketing για την προώθησή τους.

2.1.2 ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΟΝΟΜΑΣΙΑΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ

Το 1992 με τον κανονισμό 2081/92 η Ευρωπαϊκή Ένωση θέσπισε για πρώτη φορά

το καθεστώς, για την προστασία των γεωγραφικών ενδείξεων και των ονομασιών

προέλευσης των γεωργικών προϊόντων και των τροφίμων και με τον κανονισμό

2082/92 το καθεστώς, για τις βεβαιώσεις ιδιοτυπίας των γεωργικών προϊόντων και

τροφίμων. Το 2006 με στόχο τη βελτίωση του συστήματος, οι παραπάνω

κανονισμοί αντικαταστάθηκαν από τους 510/06 και 509/06 αντίστοιχα, χωρίς

ωστόσο να μεταβληθεί το πεδίο εφαρμογής τους και η σκοπιμότητά τους.

Σύμφωνα με τους παραπάνω κανονισμούς και στο πλαίσιο του

επαναπροσανατολισμού της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ), οι αγρότες έχουν

Page 78: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

78

τη δυνατότητα να στραφούν σε μορφές ολοκληρωμένης ανάπτυξης της υπαίθρου,

μέσω της διαφοροποίησης της γεωργικής παραγωγής. Επιπλέον παρέχεται η

δυνατότητα αφενός στους παραγωγούς (ιδίως των μειονεκτικών και

απομακρυσμένων περιοχών) να προωθήσουν ευκολότερα προϊόντα που

παρουσιάζουν εξειδικευμένα χαρακτηριστικά, πετυχαίνοντας καλύτερες τιμές στην

αγορά και βελτιώνοντας έτσι το εισόδημά τους και αφ’ ετέρου στους καταναλωτές

να αγοράζουν προϊόντα ποιοτικά, με εγγυήσεις για τη παραγωγή, επεξεργασία και

τη γεωγραφική καταγωγή τους.

Οι βασικές κατηγορίες Πιστοποιημένων Αγροτικών Προϊόντων είναι:

α) Ονομασία Προέλευσης

Ως «Ονομασία Προέλευσης» νοείται το όνομα μιας περιοχής, ενός συγκεκριμένου

τόπου ή σε εξαιρετικές περιπτώσεις μιας χώρας, το οποίο χρησιμοποιείται στην

περιγραφή ενός γεωργικού προϊόντος ή ενός τροφίμου που κατάγεται από αυτήν

την περιοχή, το συγκεκριμένο τόπο ή τη χώρα, του οποίου η ποιότητα ή τα

χαρακτηριστικά οφείλονται κυρίως ή αποκλειστικά στο γεωγραφικό περιβάλλον,

που περιλαμβάνει τους φυσικούς και ανθρώπινους παράγοντες και του οποίου η

παραγωγή, η μεταποίηση και η επεξεργασία λαμβάνουν χώρα στην οριοθετημένη

γεωγραφική περιοχή.

β) Γεωγραφική Ένδειξη

Ως «Γεωγραφική Ένδειξη» νοείται το όνομα μιας περιοχής, ενός συγκεκριμένου

τόπου ή σε εξαιρετικές περιπτώσεις μιας χώρας, το οποίο χρησιμοποιείται στην

περιγραφή ενός γεωργικού προϊόντος ή ενός τροφίμου που κατάγεται από αυτήν

την περιοχή, το συγκεκριμένο τόπο ή τη χώρα, του οποίου η συγκεκριμένη

ποιότητα, η φήμη ή άλλο χαρακτηριστικό μπορούν να αποδοθούν στη γεωγραφική

αυτή καταγωγή και του οποίου η παραγωγή ή/και μεταποίηση ή/και η επεξεργασία

πραγματοποιούνται στην οριοθετημένη περιοχή.

γ) Παραδοσιακό Ιδιότυπο Προϊόν

Το «Παραδοσιακό Ιδιότυπο Προϊόν» είναι γεωργικό προϊόν ή τρόφιμο που διαθέτει

εγγενή χαρακτηριστικά που το διακρίνουν σαφώς από άλλα παρεμφερή της ίδιας

κατηγορίας και έχει αποδεδειγμένα χρησιμοποιηθεί στην Κοινοτική αγορά για

περίοδο που καταδεικνύει μετάδοση μεταξύ γενεών. Τα ιδιότυπα χαρακτηριστικά

Page 79: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

79

που διαθέτει το προϊόν αυτό μπορεί να αφορούν τα φυσικά, τα χημικά

μικροβιολογικά ή οργανοληπτικά χαρακτηριστικά του ή ακόμη τη μέθοδο ή τις

συνθήκες παραγωγής του. Ο παραδοσιακός χαρακτήρας του συνίσταται στη

χρησιμοποίηση πρώτων υλών, στην σύσταση, τον τρόπο παραγωγής ή και

μεταποίησης του. Πέραν των παραπάνω για να καταχωριστεί ένα όνομα στο

μητρώο, θα πρέπει το όνομα να είναι ιδιότυπο ή να εκφράζει τον ιδιότυπο

χαρακτήρα του προϊόντος.

Από 1.6.2006 για τη χώρα μας ο Οργανισμός Πιστοποίησης και Επίβλεψης

Γεωργικών Προϊόντων (ΟΠΕΓΕΠ), που φέρει το διακριτικό τίτλο AGROCERT,

είναι αρμόδιος για την έγκριση των υποβαλλόμενων από τις ενδιαφερόμενες

επιχειρήσεις αιτημάτων ένταξης στο σύστημα ελέγχου, την πραγματοποίηση

ελέγχων σε συνεργασία με τις Δ/νσεις Αγροτικής Ανάπτυξης των Ν.Α., τη

διασφάλιση της τήρησης των προδιαγραφών , την πιστοποίηση των εν λόγω

προϊόντων και την τήρηση Μητρώου Εγκεκριμένων επιχειρήσεων και Μητρώου

δικαιούχων χρήσης των ενδείξεων ΠΟΠ και ΠΓΕ.

2.1.3 Άλλες αναπτυξιακές δυνατότητες στον πρωτογενή τομέα

Κτηνοτροφία μη σταβλισμένου κυρίως τύπου. Δυνατότητα ανάπτυξης

μεγαλύτερων μονάδων (κτηνοτροφικά πάρκα) βιολογικού ή ολοκληρωμένου

χαρακτήρα. Επισημαίνεται ότι στο πλαίσιο του Προγράμματος LIFE εκπονήθηκε

ειδική μελέτη για τα κτηνοτροφικά πάρκα, με υπόδειγμα το ήδη υπάρχον Πάρκο

των Γρεβενών, στην προοπτική πιθανής δημιουργίας αντίστοιχων υποδομών στη

Λακωνία (βλ. τη σχετική μελέτη στην πλήρη μορφή της).

Επενδυτικές δυνατότητες παρουσιάζονται, επίσης στην παραγωγή αιολικής

ενέργειας, καθώς και ενέργειας από επεξεργασία των καταλοίπων των

ελαιουργείων.

Υπάρχουν επίσης, στους Μολάους κοιτάσματα μολύβδου, των οποίων η

ενδεχόμενη αξιοποίηση πρέπει να διερευνηθεί. Στην περιοχή έχουν λειτουργήσει

στο παρελθόν μεταλλεία μολύβδου και αργύρου (προπολεμικά και στη δεκαετία

του ’90), αλλά η αποδοτικότητά τους είναι αμφίβολη, καθόσον οι ποσότητες

καθαρού μεταλλεύματος που μπορούν να εξαχθούν περιέχονται σε πετρώματα με

πολλές θειώδεις και άλλες προσμίξεις.

Page 80: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

80

2.2 Δευτερογενής Τομέας

Περιορισμένες εμφανίζονται οι αναπτυξιακές προοπτικές του Νομού Λακωνίας στον δευτερογενή τομέα. Δεδομένου ότι δεν υπήρχε ιδιαίτερη βιομηχανική ανάπτυξη στην περιοχή, είναι αναμενόμενη η κατάσταση αυτή, εάν συνυπολογισθεί η παρατεταμένη ύφεση στη βιομηχανική παραγωγή διεθνώς και κυρίως η σταδιακή αποβιομηχάνιση κατά την τελευταία εικοσαετία στην Ελλάδα.

Οι επενδυτικές προοπτικές στην περιοχή ανιχνεύονται κυρίως στη μεταποίηση παραδοσιακών αγροτικών προϊόντων και στην αξιοποίηση των φυσικών πόρων.

Οι κλάδοι που εμφανίζουν αναπτυξιακές δυνατότητες είναι συνοπτικά οι παρακάτω. Επεξεργασία της ελιάς με έμφαση στην τυποποίηση βρώσιμης ελιάς, την εκμετάλλευση του πυρηνόξυλου για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και συμπληρωματικές επενδύσεις σχετικές με την παραγωγή λαδιού, κυρίως σε ότι αφορά την προστασία του περιβάλλοντος (βιολογικοί καθαρισμοί) και τη διασφάλιση ποιότητας του παραγόμενου προιόντος.

Δυνατότητες για παραγωγή ενέργειας από αιολικά πάρκα στον Πάρνωνα.

2.3 Τριτογενής τομέας

Κλάδοι με αναπτυξιακές δυνατότητες:

Δεν υπάρχουν επαρκείς ξενοδοχειακές μονάδες ούτε μονάδες υψηλής ποιότητας,

συνεπώς υπάρχει πρόσφορο έδαφος για την ανάπτυξη του τουριστικού τομέα και

κυρίως ξενοδοχείων υψηλών προδιαγραφών.

Υπάρχει επίσης δυνατότητα σημαντικής ανάπτυξης δραστηριοτήτων οικοτουρισμού

στους ορεινούς όγκους Πάρνωνα και Ταϋγέτου.

Οι υφιστάμενες τουριστικές μονάδες στην ευρύτερη περιοχή της λεκάνης

απορροής του Ευρώτα είναι:

τέσσερις ξενώνες εντός των ορίων του Δήμου Φάριδος. Ο πρώτος είναι

εγκατεστημένος στην περιοχή της Τόριζας (10χλμ από το Ξηροκάμπι) και

περιλαμβάνει εστιατόριο, ταβέρνα και καφετέρια. Ο δεύτερος βρίσκεται στο Δ.Δ

Παλαιοπαναγιάς του Δ. Φάριδος, έχει την επωνυμία «Φάρις» και είναι χτισμένος

μέσα σε έκταση 200 στρεμμάτων, κατάφυτη από καρυδιές και καστανιές. Πλησίον

υπάρχει η βυζαντινή μονή της Γόλας (του 15ου αιώνα). Ένας τρίτος ξενώνας

λειτουργεί στο Δ.Δ Βασιλικής. στην περιοχή Ραχίβι (32χλμ. από τη Σπάρτη) και

τέλος ένας ακόμη ξενώνας υπάρχει στο Δ.Δ. Άρνας (απόσταση 34χλμ από τη

Σπάρτη).

Page 81: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

81

Ξενώνες υπάρχουν επίσης, στον ορεινό όγκο του Πάρνωνα (στην λακωνική

πλευρά) και συγκεκριμένα στο Γεωργίτσι (ο παλαιότερος της περιοχής), που είναι

κοινοτικός, στο Καστόρι, στον παραδοσιακό οικισμό Γεράκι (που πλησίον του έχει

μεσσαιωνικό κάστρο, χαρακτηρισμένο ως αρχαιολογικό χώρο) και τέλος στα χωριά

Καρυές (στην περιοχή Βαμβακού) και Πολύδροσο (πρώην Τζίτζινα, όπου επίσης

είναι κοινοτικός).

Δύο επίσης, ξενώνες υπάρχουν στους πρόποδες του Ταϋγέτου και συγκεκριμένα:

Στην τοποθεσία Αναβρυτή (απόσταση από την πρωτεύουσα 16 Km), για τον οποίο

αναζητείται επενδυτής να αναλάβει την εκμετάλλευσή του.

Στο Δήμο Μυστρά σε απόσταση από την πρωτεύουσα 6 Km υπάρχει το

Κληροδότημα ‘Σολβαρά’ : Πρόκειται για παραδοσιακό αρχοντικό, για το οποίο

αναζητείται επενδυτής που θα το μετατρέψει σε μουσείο Λαϊκής Τέχνης.

Επίσης, στην προοπτική ανάπτυξης ορειβατικού τουρισμού, είναι σε πρώτη φάση

αξιοποιήσιμα τα ορειβατικά καταφύγια του Πάρνωνα και του Ταϋγέτου, τα οποία

χρησιμοποιούνται ως καταλύματα στις εξορμήσεις του ΕΟΣ. Ο συνδυασμός

ανάπτυξης οικοτουριστικών δραστηριοτήτων και ορειβατικού τουρισμού παρέχει τη

δυνατότητα ύπαρξης τουριστικής κίνησης στην περιοχή, καθόλη τη διάρκεια του

έτους και όχι μόνο κατά τους θερινούς μήνες αιχμής, γεγονός που συμβάλλει στην

τόνωση της ζήτησης στις απομακρυσμένες γεωγραφικά περιοχές του Νομού

Λακωνίας.

Page 82: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

82

2.4 ΕΜΠΛΕΚΟΜΕΝΟΙ ΘΕΣΜΙΚΟΙ ΦΟΡΕΙΣ

Οι εμπλεκόμενοι, στη λειτουργία και υλοποίηση των αναπτυξιακών προγραμμάτων

στην περιοχή και στη δημιουργία κατάλληλων υποδομών, δημόσιοι και ιδιωτικοί

φορείς κατηγοριοποιούνται ως εξής:

- Κεντρική Διοίκηση

- ΟΤΑ (Α’ και Β’ βαθμού)

- Αγροτικοί Συνεταιρισμοί (παραγωγικοί και εμπορικοί)

- Επιμελητήριο/Επαγγελματικές Ενώσεις

Το πρόβλημα που προκύπτει σε όλες τις Ελληνικές Περιφέρειες δεν είναι η

καταγραφή των θεσμών και των Νομικών προσώπων που δραστηριοποιούνται στο

χώρο τους, αλλά κυρίως οι δυνατότητες και οι προσδοκίες που δημιουργούν. Προς

αυτή την κατεύθυνση οδηγήθηκε και η ανάλυση που ακολουθεί, στην προοπτική

διερεύνησης και προσδιορισμού του ακριβούς ρόλου των επιμέρους φορέων στο

σχεδιασμό, στην υλοποίηση και στη διαχειριστική παρακολούθηση των αναγκαίων

τοπικών αναπτυξιακών παρεμβάσεων.

2.4.1 Κεντρική Διοίκηση

Ως γνωστό η Ελλάδα είναι από τα πιο συγκεντρωτικά κράτη της Ευρώπης. Η

παρουσία της κεντρικής διοίκησης είναι πολύ έντονη στην περιφέρεια και άσχετα

με τις δυσλειτουργίες, τις γραφειοκρατικές αγκυλώσεις και τα προβλήματα που

δημιουργεί, οι πολίτες περιμένουν πρώτα και κύρια από αυτήν την παρέμβαση της,

όταν υπάρξει ένα συγκεκριμένο πρόβλημα. Το καλοκαίρι του 2007, η Λακωνία

ήταν από τις περιοχές που υπέστησαν τις καταστροφικές συνέπειες των

πυρκαγιών. Οι συνέπειες από το καταστροφικό πέρασμα της πύρινης λαίλαπας

ακόμα αποτιμώνται. Τα σημάδια της είναι έντονα όχι μόνο στο οικονομικό πεδίο και

στον κοινωνικό ιστό, αλλά παράλληλα και στο αναπτυξιακό προφίλ της περιοχής

και τις ανάγκες και προοπτικές ανάληψης συγκεκριμένων πολιτικών που θα

απαλύνουν τις επιπτώσεις και θα ανοίξουν νέους αναπτυξιακούς ορίζοντες.

Βασικός υπεύθυνος για αυτές τις πολιτικές είναι η κεντρική διοίκηση. Τα αιτήματα

τα σχετικά με την αντιμετώπιση των επιπτώσεων από τις πυρκαγιές θα μπορούσαν

να ταξινομηθούν ως εξής:

Η συνολική έκταση των πυρόπληκτων Δ.Δ. είναι 1.425,7 km2 (39,2% της

συνολικής έκτασης του νομού). Ο πληθυσμός τους αποτελεί το 54% του νομού1

1 Συμπεριλαμβάνεται το Δ.Δ. Σπαρτιατών

Page 83: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

83

και παρουσιάζει αύξηση, ενώ αυξημένα είναι τα ποσοστά των νέων και αυτών που

βρίσκονται πριν τη συνταξιοδότηση. Σημαντικό ποσοστό ατόμων απασχολούνται

ως αγρότες (31%), αξιόλογο ποσοστό είναι ανειδίκευτοι εργάτες (13,8%), ενώ ένα

30% μοιράζεται ισόποσα ανάμεσα στους ειδικευμένους τεχνίτες, τους

απασχολούμενους στην παροχή υπηρεσιών και τους υπαλλήλους γραφείου

Η Χρησιμοποιούμενη Γεωργική Έκταση (ΧΓΕ) στις πυρόπληκτες περιοχές του

νομού ανέρχεται σε 585,6 χιλιάδες στρέμματα δηλαδή το 43,5% της συνολικής

ΧΓΕ του νομού.

Στον Ν. Λακωνίας οι αιτήσεις για καταστροφή από πυρκαγιά ανήλθαν στις 1.847.

Οι αιτήσεις αφορούσαν καταστροφές στο φυτικό κεφάλαιο έκτασης 17.640

στρεμμάτων δηλαδή ποσοστό 1,3%. Θα πρέπει να τονιστεί ότι το ποσοστό

καταστροφής στη φυτική παραγωγή πιθανότατα να είναι μεγαλύτερο από ότι

εμφανίζεται. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι στις δηλώσεις που υποβλήθηκαν στον

ΕΛΓΑ για προσωρινή αποζημίωση οι εκτάσεις των βοσκοτόπων είχαν παραληφθεί,

ακόμα και αν οι βοσκότοποι είχαν υποστεί ζημιά από τις πυρκαγιές.

Από το σύνολο των στρεμμάτων που κάηκαν και αφορούσαν τη φυτική παραγωγή,

μόνο η καλλιέργεια της ελιάς φαίνεται να έχει υποστεί ζημιά, αφού το 98,4%

(17.354 στρέμματα) των εκτάσεων που κάηκαν αφορούν τη συγκεκριμένη

καλλιέργεια. Οι μεγαλύτερες καταστροφές εντοπίζονται στους Δήμους Θεραπνών

(ΔΔ Αγ. Αναργύρων, Χρυσαφών, Γκορίτσας και Χρυσαφών), Κροκέων (ΔΔ.

Δαφνίου και Κροκεών), Οιτύλου (ΔΔ Αρεόπολης), και Γερονθρών (ΔΔ. Καλλιθέας).

Το ποσοστό καταστροφής στον αιγοπροβατοτροφικό τομέα ανέρχεται σε 0.6%,

ενώ το αντίστοιχο ποσοστό στον βοοτροφικό τομέα ανέρχεται σε 5.6% και

εντοπίζεται κυρίως στους Δήμους Ανατολικής Μάνης (ΔΔ Κοκκαλά),και

Οιτύλου(ΔΔ Αρεόπολης).

Τέλος, η δασική έκταση που κάηκε ήταν 170.000 στρέμματα και αποτελεί το 9,7%

των δασικών εκτάσεων του νομού (1.750.420 στρέμματα).

Page 84: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

84

2.4.2. Η ΤΟΠΙΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ Α’ ΚΑΙ Β’ ΒΑΘΜΟΥ

Οι δυνατότητες που έχουν οι τοπικοί δήμοι και Κοινότητες να παρέμβουν με

τοπικές αναπτυξιακές πρωτοβουλίες είναι πολύ περιορισμένες. Βασικός

περιοριστικός παράγοντας είναι τα ασθενή οικονομικά τους. Είναι χαρακτηριστικό

ότι η πλειονότητα των ΟΤΑ του Νομού και η συντριπτική πλειοψηφία των ΟΤΑ του

δείγματος έχει πολύ ασθενή ίδια έσοδα και χωρίς την κρατική επιχορήγηση δεν θα

μπορούσαν να υλοποιήσουν ούτε τις βασικές τους αρμοδιότητες.

Παράλληλα όμως, οι τοπικοί δήμοι και Κοινότητες παρουσιάζουν μεγάλο έλλειμμα

σε εξειδικευμένο προσωπικό. Στο προσωπικό εκείνο που με την τεχνογνωσία του

και τις εξειδικευμένες εμπειρίες θα μπορούσε να αποτελέσει εφαλτήριο για μία

άλλου τύπου ανάπτυξη. Το προσωπικό των ΟΤΑ του δείγματος ανά δήμο,

εκπαιδευτικό επίπεδο και σχέση εργασίας περιγράφεται στους παρακάτω πίνακες.

Page 85: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

85

Σύνολο εργαζομένων Δ. Κροκεών - ανά σχέση εργασίας και επίπεδο εκπαίδευσης

Παιδικός Σταθμός Δ. Κροκεών

0 0 1 1

0 0 0 0

0 0 0 0

0 0 0 0

ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ

Εργαζόμενοι με σχέση εργασίας Δημοσίου Δικαίου

Εργαζόμενοι με σχέση εργασίας Ιδιωτικού Δικαίου Αορίστου

Χρόνου

Εργαζόμενοι Ειδικών Θέσεων

Έκτακτο Προσωπικό

ΠΕ ΤΕ ΔΕ ΥΕ

0 ΣΥΝΟΛΟ 1 0 1

ΣΥΝΟΛΟ

2

0

0

0

2

00,00%

100,00%

00,00%

00,00%

00,00% 50,00% 00,00% 50,00%

ΠΟΣΟ-

ΣΤΟ

ΠΟΣΟΣΤΟ %

0

0

0

0

Χωρίς

χαρακτη-

0

00,00%

3

0 0 0 0

0 0 0 0

0 0 0 0

ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ

Εργαζόμενοι με σχέση εργασίας Δημοσίου Δικαίου

Εργαζόμενοι με σχέση εργασίας Ιδιωτικού Δικαίου Αορίστου

Χρόνου

Εργαζόμενοι Ειδικών Θέσεων

Έκτακτο Προσωπικό

ΠΕ ΤΕ ΔΕ ΥΕ

ΣΥΝΟΛΟ

ΣΥΝΟΛΟ

7

0

0

0

7

00,00%

100,00%

00,00%

00,00%

ΠΟΣΟ-

ΣΤΟ

ΠΟΣΟΣΤΟ %

0

0

0

0

Χωρίς

χαρακτη-

0

00,00%

Page 86: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

86

Σύνολο εργαζομένων Δ. Κροκεών - ανά σχέση εργασίας και επίπεδο εκπαίδευσης

Δ. Κροκεών

2 3 0 2

0 0 0 0

0 0 0 0

0 0 0 0

ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ

Εργαζόμενοι με σχέση εργασίας Δημοσίου Δικαίου

Εργαζόμενοι με σχέση εργασίας Ιδιωτικού Δικαίου Αορίστου

Χρόνου

Εργαζόμενοι Ειδικών Θέσεων

Έκτακτο Προσωπικό

ΠΕ ΤΕ ΔΕ ΥΕ

2 ΣΥΝΟΛΟ 0 3 2

ΣΥΝΟΛΟ

7

0

0

0

7

00,00%

100,00%

00,00%

00,00%

28,57% 00,00% 42,86% 28,57%

ΠΟΣΟ-

ΣΤΟ

ΠΟΣΟΣΤΟ %

0

0

0

0

Χωρίς

χαρακτη-

0

00,00%

Page 87: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

87

Σύνολο εργαζομένων Δ. Σκάλας - ανά σχέση εργασίας και επίπεδο εκπαίδευσης

Δ. Σκάλας

6 9 1 5

0 0 0 0

0 0 0 0

0 0 0 0

ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ

Εργαζόμενοι με σχέση εργασίας Δημοσίου Δικαίου

Εργαζόμενοι με σχέση εργασίας Ιδιωτικού Δικαίου Αορίστου

Χρόνου

Εργαζόμενοι Ειδικών Θέσεων

Έκτακτο Προσωπικό

ΠΕ ΤΕ ΔΕ ΥΕ

6 ΣΥΝΟΛΟ 1 9 5

ΣΥΝΟΛΟ

21

0

0

0

21

00,00%

100,00%

00,00%

00,00%

28,57% 04,76% 42,86% 23,81%

ΠΟΣΟ-

ΣΤΟ

ΠΟΣΟΣΤΟ %

0

0

0

0

Χωρίς

χαρακτη-

0

00,00%

Page 88: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

88

Ένα πολύ βασικό χαρακτηριστικό αλλά και μεγάλο άμεσο πρόβλημα για τους ΟΤΑ της

περιοχής είναι ότι κανένας μέχρι στιγμής δεν έχει λάβει πιστοποίηση. Οι προοπτικές είναι ότι

από τους ΟΤΑ του δείγματος μόνο ο δήμος Σπάρτης έχει κάποιες πιθανότητες να πιστοποιηθεί.

Με βάση αυτή την δυσμενή προοπτική η συμμετοχή των ΟΤΑ στο ΕΣΠΑ καθίσταται

προβληματική. Πως θα εντάξουν έργα; Πως θα τα ωριμάσουν; Ποιος θα τα υλοποιήσει; Η

Νομαρχία; Ο πλησιέστερος πιστοποιημένος ΟΤΑ; Η Δήμος ΑΕ; Ερωτηματικά που δεν έχουν

ακόμη την απάντηση τους, όταν, μην το ξεχνάμε, το ΕΣΠΑ τυπικά έχει αρχίσει από 1/1/2007.

Χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι δεν έχουν ευθύνες ή ανεξάρτητα των ευθυνών το πρόβλημα

δεν είναι μεγάλο και υπαρκτό.

Οι ΟΤΑ της περιοχής έχουν ενταχθεί και υλοποιούν το αναπτυξιακό πρόγραμμα της Τοπικής

Αυτοδιοίκησης «ΘΗΣΕΑΣ». Και σε αυτόν τον τομέα οι επιδόσεις τους δεν διαφέρουν από τις

υπόλοιπης Ελλάδας. Οι επιδόσεις των ΟΤΑ του νομού Λακωνίας στον ΘΗΣΕΑ περιγράφονται

στον παρακάτω πίνακα:

Page 89: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΘΗΣΕΑΣ

ΟΤΑ Έργα Προ/σμος Νομ. Δεσμ. Λογ/μοι

1601 1602 1603 1604 1605 1606 1607 1608 1609 1610 1611 1612 1613 1614 1615 1616 1620 1617 1618 1619 1621 1622

Δ. Ανατολικής Μάνης Δ. Ασωπού Δ. Βοϊών Δ. Γερόνθρων Δ. Γυθείου Δ. Έλους Δ. Ζάρακα Δ. Θεραπνών Δ. Κροκεών Δ. Μολάων Δ. Μονεμβασίας Δ. Μυστρά Δ. Νιάτων Δ. Οινούντος Δ. Οιτύλου Δ. Πελλάνας Δ. Σκάλας Δ. Σμήνους Δ. Σπάρτης Δ. Φαρίδος Κ. Ελαφονήσου Κ. Καρυών

6 20 41 12 12 23 11 12 16 18 36 30 15 19 12 27 14 10 11 24 6 9

1.712.000,00 1.961.955,04 3.702.883,64 1.810.554,13 1.727.636,90 3.379.510,98 1.370.561,56 1.773.338,96 1.320.742,18 2.661.617,75 2.048.427,00 3.018.508,97 1.439.807,66 2.142.894,52 4.077.539,94 1.329.187,27 3.339.877,01 1.438.115,56 5.165.524,20 1.624.614,48

891.133,00 619.151,50

1.208.634,75 936.326,32

1.429.181,62 854.636,03 434.355,00 688.871,49 309.925,20 339.742,19 582.274,35 772.840,32 703.958,08

1.484.807,12 532.369,16 920.967,43

2.494.324,77 544.609,99

1.776.262,84 301.115,56

1.694.575,20 445.780,30 516.048,05 196.951,88

1.150.344,54 910.346,63

1.207.185,57 805.339,02 434.355,00 688.385,14 309.925,20 304.198,75 576.836,67 735.476,51 697.171,73

1.012.743,83 508.677,67 849.572,77

2.239.663,84 541.885,73

1.277.126,13 301.115,56

1.216.078,73 439.031,73 342.559,87 185.725,01

1.150.344,54 910.346,63

1.207.185,57 805.339,02 434.355,00 688.385,14 309.925,20 304.198,75 576.836,67 735.476,51 697.171,73

1.012.743,83 508.677,67 849.572,77

2.239.663,84 541.885,73

1.277.126,13 301.115,56

1.216.078,73 439.031,73 342.559,87 185.725,01

1.150.344,54 910.346,63

1.207.185,57 805.339,02 434.355,00 688.385,14 309.925,20 304.198,75 576.836,67 735.476,51 697.171,73

1.012.743,83 508.677,67 849.572,77

2.239.663,84 541.885,73

1.277.126,13 301.115,56

1.216.078,73 439.031,73 342.559,87 185.725,01

0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00

Page 90: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

90

ΤΕΔΚ Λακωνίας

Οικονομικά

Οι πόροι των ΟΤΑ είναι δυσανάλογοι με το εύρος και το πλήθος των

αρμοδιοτήτων που έχουν μεταφερθεί από την κεντρική διοίκηση στην

πρωτοβάθμια τοπική αυτοδιοίκηση και οι οποίες απαιτούν χρηματοδοτήσεις, που

να καλύπτουν τουλάχιστον το κόστος που είχαν όταν τις ασκούσε το κεντρικό

κράτος.

Διοικητικά

Οι χρονοβόρες διαδικασίες για την πρόσληψη προσωπικού έχει οδηγήσει στη μη

επαρκή στελέχωση των ΟΤΑ.

Περιβάλλον

Η μη ορθολογική αξιοποίηση των υδατικών πόρων είναι ένα σοβαρό πρόβλημα το

οποίο απασχολεί όλους τους ΟΤΑ του Νομού.

Η άντληση μέσω γεωτρήσεων, των υπόγειων υδάτων για την άρδευση των

καλλιεργειών γίνεται χωρίς σχεδιασμό και η έλλειψη υποδομής διαχείρισης και

αποταμίευσης νερού (ταμιευτήρες, φράγματα κλπ) οδηγεί στην υπεράντληση των

υπογείων υδάτων.

Τεράστιο πλήγμα επέφεραν οι καταστροφικές πυρκαγιές του καλοκαιριού, μιας

και χιλιάδες στρέμματα καλλιεργειών και βοσκοτόπων αποτεφρώθηκαν με

τεράστιες επιπτώσεις στους υδατικούς πόρους, ενώ το πρόβλημα των

πλημμυρών, αλλά και της λειψυδρίας θα ενταθεί όχι μόνο στις πυρόπληκτες

περιοχές αλλά και στις παρακείμενες.

Σοβαρές ελλείψεις παρουσιάζονται στον τομέα της συλλογής, επεξεργασίας και

διάθεσης των υγρών λυμάτων καθώς και στη διαχείριση των στερεών

απορριμμάτων. Δυστυχώς, η εναπόθεση των απορριμμάτων γίνεται κατά κύριο

λόγο σε ΧΑΔΑ (χώροι ανεξέλεγκτης διάθεσης απορριμμάτων), αν και συνεχώς

μειώνεται ο αριθμός τους, ενώ Χώρος Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων, στον

οποίο να εναποθέτουν τα αστικά τους απόβλητα οι ΟΤΑ του Νομού δεν υπάρχει

(βρίσκονται σε εξέλιξη οι διαδικασίες για την κατασκευή του). Ταυτόχρονα

υπάρχει έλλειψη αποχετευτικών δικτύων και για αυτό η διάθεση των λυμάτων

γίνεται σε βόθρους.

Υποδομές

Εκτός από τις ελλείψεις σε υποδομές σχετικά με το περιβάλλον και οι οποίες

αναφέρονται στην παράγραφο 3, πολλά τμήματα του οδικού δικτύου που συνδέει

Page 91: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

91

τους ΟΤΑ, αλλά και τα τοπικά διαμερίσματα τους, απαιτούν βελτιώσεις

(διαπλατύνσεις, συντήρηση οδοστρωμάτων κλπ). Επίσης, οι υφιστάμενες

λιμενικές υποδομές θα πρέπει να αναβαθμιστούν, να επεκταθούν και να

εκσυγχρονιστούν.

2.4.3 ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ – ΔΙΑΜΕΣΟΛΑΒΗΣΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΤΟΠΙΚΟ

ΠΛΗΘΥΣΜΟ

Στους βασικούς άξονες του Προγράμματος LIFE περιλαμβάνεται η εκστρατεία

ενημέρωσης/διάχυσης των πληροφοριών σχετικά με τις αναγκαίες αναπτυξιακές

παρεμβάσεις, με στόχο την επίτευξη της ευρύτερης δυνατής κοινωνικής συναίνεσης και

αποδοχής από πλευράς του τοπικού πληθυσμού.

Βάσει αυτής της συνθήκης σχεδιάστηκε και πραγματοποιήθηκε πλήθος παρόμοιων

ενεργειών, για τις οποίες εκτενής αναφορά γίνεται στο TASK 7. Εδώ, πρέπει να τονιστεί

ο ιδιαίτερος ρόλος των τοπικών φορέων στην ενημέρωση του κοινού και στη διαδικασία

διαμόρφωσης της κοινής γνώμης (opinion makers), σύμφωνα με το βαθμό επιρροής που

οι φορείς αυτοί ασκούν, όπως προκύπτει από το αντικείμενο ενασχόλησής τους και το

εύρος των αρμοδιοτήτων τους.

Στην παρούσα ενότητα προδιαγράφεται η συμβολή των τοπικών φορέων στη γενική

αναπτυξιακή προοπτική και στις επιμέρους σχεδιαζόμενες παρεμβάσεις σε

μακροπρόθεσμη λογική, που υπερβαίνει τη χρονική διάρκεια του Προγράμματος και

κυρίως αναφέρεται στο άμεσο μέλλον.

Υπό το πρίσμα αυτό, οι τοπικοί φορείς κατατάσσονται σε τρεις κατηγορίες:

Η πρώτη κατηγορία φορέων περιλαμβάνει τους συνεργαζόμενους παρά-Ευρώτιους

Δήμους, τη Νομαρχία και άλλες Δημόσιες Υπηρεσίες και Οργανισμούς του Νομού.

Η συνεργασία με τους φορείς αυτούς γίνεται σε τακτική βάση και η διατύπωση της

γνώμης τους συμβάλλει αποφασιστικά στην υλοποίηση του προγράμματος και των

συγκεκριμένων κατά περίπτωση παρεμβάσεων.

Ο ρόλος τους στη μελλοντική προοπτική |(μετά τη λήξη του Προγράμματος) είναι

καθοριστικός, εφόσον οι περιοχές που εκπροσωπούν είναι οι αμέσως επωφελούμενες

από τον αναπτυξιακό σχεδιασμό και ιδιαίτερα τα σχέδια διαχείρισης των υδατικών

πόρων. Παράλληλα, οι φορείς αυτοί θα πρέπει εκ των πραγμάτων να αναλάβουν ένα

συντονιστικό ρόλο, που θα ανταλλάσσει απόψεις και θα συλλέγει πληροφορίες, στη

συνεργασία με τους υπόλοιπους τοπικούς φορείς.

Page 92: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

92

Εξάλλου, η επιρροή τους στην τοπική κοινωνία είναι αυξημένη και συνεχής και μάλιστα

(ως εκ της φύσεως του ρόλου τους ως αιρετών εκπροσώπων) η σχέση είναι αμφίδρομη,

εφόσον αναφέρονται στους εκλογείς τους και ελέγχονται από αυτούς.

Επισημαίνεται ότι στο πλαίσιο κάθε ΟΤΑ, προβλέπεται η λειτουργία του αντίστοιχου

Τοπικού Οργανισμού Εγγείων Βελτιώσεων (ΤΟΕΒ). Ο ρόλος των ΤΟΕΒ, ειδικότερα στα

θέματα διαχείρισης των υδατικών πόρων είναι καίριος και ως εκ τούτου απαιτείται η

αναβαθμισμένη λειτουργία τους, που αποτελεί βασική προϋπόθεση επιτυχημένης

εφαρμογής των προτεινόμενων διαχειριστικών σχεδίων. Θα πρέπει, μάλιστα να ενισχυθεί

η αυτονομία του προγραμματισμού των δράσεών τους, με στόχο να αποτελέσουν το

βασικό μοχλό υλοποίησης αυτών των σχεδίων, ο καθένας στην περιοχή του. Κατά αυτόν

τον τρόπο ο ρόλος των κεντρικών υπηρεσιών της Νομαρχίας θα είναι συντονιστικός και

η διαχείριση των υδατικών πόρων θα γίνεται αποκεντρωμένα με ευθύνη του κάθε

επιμέρους ΤΟΕΒ.

Η δεύτερη κατηγορία φορέων περιλαμβάνει τα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα και τους φορείς

Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης σε Νομαρχιακό Επίπεδο.

Η συνεργασία μαζί τους συμβάλλει τόσο στην προβολή - διάχυση των στόχων του

προγράμματος και στην οργάνωση των εκδηλώσεων, όσο και στη διαμόρφωση του

περιεχομένου των προγραμμάτων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης της επόμενης χρονιάς.

Ιδιαίτερα σημαντικός προβλέπεται να αποδειχθεί στο άμεσο μέλλον ο ρόλος αυτής της

κατηγορίας των φορέων, καθόσον οι γνώσεις και πληροφορίες τις οποίες διαχέουν,

προσδιορίζει σε σημαντικό βαθμό τη διαμόρφωση απόψεων στις νεαρές ηλικίες, δηλαδή

των μελλοντικών οικονομικά και κοινωνικά ενεργών πολιτών.

Τέλος, η τρίτη κατηγορία περιλαμβάνει τους υπόλοιπους Τοπικούς Φορείς, των οποίων

τα κύρια χαρακτηριστικά δεν είναι ομοιόμορφα (νομική μορφή, αντικείμενο

ενασχόλησης, τμήμα του τοπικού πληθυσμού που εκπροσωπούν, είδος

διαμεσολαβητικού ρόλου που μπορεί να έχουν).

Συγκεκριμένα, οι αγροτικοί συνεταιρισμοί, η Ένωση Νέων Αγροτών (ΕΝΑ), οι μεγάλες

μεταποιητικές μονάδες (ελαιοτριβεία και χυμοποιία) συνδέονται με τον τομέα της

πρωτογενούς αγροτικής παραγωγής και τους αντίστοιχους κλάδους του δευτερογενούς

τομέα. Κατά συνέπεια, η συμμετοχή τους στη γενικότερη αναπτυξιακή προσπάθεια και ο

ρόλος τους ως μηχανισμών ενημέρωσης επικεντρώνεται στις αναγκαίες βελτιώσεις και

αναδιαρθρώσεις της γεωργικής παραγωγής και της μεταποίησης αυτών των προϊόντων.

Ιδιαίτερα η ΕΝΑ θα έχει καθοριστικό ρόλο στην ευρύτερη διάδοση των βιολογικών

καλλιεργειών και στην εφαρμογή των Κωδίκων Ορθής Γεωργικής Παραγωγής, όπως

επίσης και στην επιτυχημένη λειτουργία των Open Farms.

Page 93: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

93

Επίσης όμως, σημαντικό μερίδιο συμμετοχής τους ανήκει τόσο στα θέματα διαχείρισης

υδατικών πόρων όσο και στα θέματα μείωσης της ρύπανσης του Ευρώτα. Ως εκ τούτου

κρίσιμη συνθήκη αποτελεί η συνεργασία τους με τους ΟΤΑ και την Κεντρική Διοίκηση

στα θέματα αυτά, καθόσον είναι οι κυρίως ωφελούμενοι από τα σχέδια ορθολογικής

διαχείρισης και εξοικονόμησης των υδατικών πόρων και την υιοθέτηση αντιρρυπαντικών

τεχνολογιών, διότι οι παρεμβάσεις αυτές διασφαλίζουν την ποσοτική επάρκεια και την

ποιοτική αναβάθμιση των προϊόντων τους. Παράλληλα, όμως είναι πολλές φορές οι ίδιοι

οι ρυπαντές και η σύνθεση αυτών των αντικρουόμενων ρόλων θα καθορίσει την επιτυχία

των σχεδιαζόμενων έργων.

Τα Επιμελητήρια των Επαγγελματικών και Βιοτεχνικών Επιχειρήσεων, καθώς και το

Εργατικό Κέντρο Σπάρτης εκπροσωπούν την εργοδοτική και την εργατική πλευρά στον

τομέα της απασχόλησης και η συναινετική συμβολή τους διασφαλίζει την αποδοχή των

προτεινόμενων έργων, χωρίς να δημιουργούνται αντιθέσεις και δυσαρέσκειες που θα

μετρίαζαν τις αναμενόμενες θετικές επιδράσεις.

Οι ΜΚΟ και οι Σύλλογοι και Σωματεία της περιοχής διαδραματίζουν σημαντικό επίσης

ρόλο, αναδεικνύοντας ιδιαίτερες πλευρές των τοπικών προβλημάτων. Συγκεκριμένα, ο

Ελληνικός Ορειβατικός Σύλλογος Σπάρτης προβλέπεται να έχει γόνιμη συμβολή στη

διατήρηση της ισορροπίας των ορεινών οικοσυστημάτων και στην επιτυχή εφαρμογή

παρεμβάσεων του Προγράμματος, όπως τα Mapping Trails.

Παρόμοιος θα είναι ο ρόλος του Οικολογικού Συνδέσμου Λακωνίας και της

Πρωτοβουλίας Πολιτών, των οποίων οι παρεμβάσεις στη λειτουργία των κύριων

μηχανισμών διαμεσολάβησης (Κεντρική Διοίκηση και ΟΤΑ) υπερασπίζουν απαραίτητες

πλευρές της οικολογικής ισορροπίας και της κοινωνικής συμμετοχής και εμπλουτίζουν

την προβληματική που αναπτύσσεται γύρω από ευρύτερα κοινωνικο-οικονομικά θέματα

Τέλος, σημαντικός είναι ο ρόλος των τοπικών ΜΜΕ και διάφορων πολιτιστικών φορέων

της περιοχής (Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Σπάρτης, Πινακοθήκη Σπάρτης, Μουσείο

Ελιάς, κλπ) καθόσον είναι αυτονόητη η επιρροή που ασκούν τα ΜΜΕ στις σύγχρονες

κοινωνίες, όπως επίσης, και η θετική συμβολή των πολιτιστικών δραστηριοτήτων στη

βελτίωση του επιπέδου και στην τόνωση της κοινωνικής ζωής, ιδιαίτερα στην επαρχία.

Όλοι οι παραπάνω συνεργαζόμενοι φορείς – άτομα, εκτός της ενεργό συμβολή τους

στην δημοσιότητα και προβολή καθώς και αποδοχή των αποτελεσμάτων του

Προγράμματος LIFE: «Τεχνολογίες Φιλικές προς το Περιβάλλον για Αγροτική Ανάπτυξη»

στο Νομό Λακωνίας, έχουν να επιτελέσουν σημαντικό έργο (αναλόγως των διακριτών

ρόλων τους) στη μελλοντική αναπτυξιακή προοπτική της περιοχής.

Page 94: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

94

3. ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΣΥΜΒΟΛΗΣ ΤΟΥ LIFE ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ

ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ

3.1 ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ LIFE

Οι βασικοί στόχοι του LIFE, σύμφωνα με τον αρχικό σχεδιασμό και τη φιλοσοφία

υλοποίησής του, συνοπτικά ήταν:

α) Η επιλογή, ο σχεδιασμός και η εφαρμογή τεχνολογιών φιλικών προς το περιβάλλον

για τη μείωση της ρύπανσης που προκαλείται στην ευρύτερη λεκάνη απορροής του

Ευρώτα από τις γεωργικές δραστηριότητες, τα βιομηχανικά απόβλητα και τα αστικά

λύματα.

β) Η ανάπτυξη και η επίδειξη «εργαλειοθήκης» τεχνολογιών αποκατάστασης ποιότητας

υδάτων που είναι φιλικές προς το περιβάλλον και η ενσωμάτωση του σχεδιασμού τους

στα διαχειριστικά σχέδια της λεκάνης απορροής του Ποταμού Ευρώτα και της παράκτιας

ζώνης του.

γ) Η δημιουργία των κατάλληλων προϋποθέσεων για την ομαλή ενσωμάτωση των

προαναφερόμενων παρεμβάσεων στη συνολική κοινωνικο-οικονομική δραστηριότητα και

εν τέλει η κοινωνική αποδοχή από πλευράς του τοπικού πληθυσμού των επιπτώσεων

που αυτές επιφέρουν.

δ) Η ευαισθητοποίηση του τοπικού πληθυσμού σε θέματα βιώσιμης ανάπτυξης και

περιβαλλοντικής προστασίας μέσω της συλλογής, ταξινόμησης και διάχυσης των

απαιτούμενων πληροφοριών, ούτως ώστε να διαμορφωθεί ένα ευνοϊκό κοινωνικό

πλαίσιο εφαρμογής αυτών των κατευθύνσεων.

3.2 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΠΙΤΕΥΞΗΣ ΑΥΤΩΝ ΤΩΝ ΣΤΟΧΩΝ

α) Κατά τη διάρκεια υλοποίησης του Προγράμματος διερευνήθηκαν οι ιδιαίτερες

συνθήκες της περιοχής, εντοπίστηκαν οι βασικές πηγές ρύπανσης και οι κύριες

δραστηριότητες που την προκαλούν και σχεδιάστηκαν εναλλακτικές λύσεις που θα

συντελούσαν στην απορρύπανση της λεκάνης του Ευρώτα.

Στο πλαίσιο αυτό και σε συνεργασία με τους αρμόδιους για τη διαχείριση των υδατικών

πόρων φορείς καταστρώθηκε ένα συνολικό σχέδιο αντιμετώπισης τόσο των

προβλημάτων της ρύπανσης, όσο και των προβλημάτων που δημιουργούνται από

φυσικές αιτίες (λειψυδρία, πλημμύρες, κλπ). Σε σειρά ενημερωτικών εκδηλώσεων,

καθώς και σε εξειδικευμένες επιστημονικές ημερίδες παρουσιάστηκε αυτό το

ολοκληρωμένο μοντέλο. Ο βαθμός αποδοχής τόσο από πλευράς των εξειδικευμένων

στελεχών των τοπικών φορέων, όσο και από πλευράς ευρύτερων τμημάτων του τοπικού

Page 95: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

95

πληθυσμού κρίνεται ιδιαίτερα ικανοποιητικός και εκεί ακριβώς στηρίχθηκε το επόμενο

βήμα για τη διαμόρφωση ολοκληρωμένου σχεδίου διαχείρισης υδατικών πόρων της

λεκάνης απορροής του Ευρώτα.

β) Η υιοθέτηση και επίδειξη τεχνικών λύσεων που στηρίζονται σε τεχνολογίες φιλικές

προς το περιβάλλον αναπτύχθηκε λεπτομερώς, με συγκριτική παρουσίαση των

πλεονεκτημάτων και μειονεκτημάτων εφαρμογής του καθενός εναλλακτικού σεναρίου.

Συγκεκριμένα, μεγάλες μεταποιητικές μονάδες της περιοχής εφαρμόζουν πλέον

επιλεγμένες κατά περίπτωση αντιρρυπαντικές τεχνολογίες με ικανοποιητικά

αποτελέσματα, πραγματοποιούν δε εκδηλώσεις επίδειξης των εφαρμοζόμενων τεχνικών

στους τυχόν ενδιαφερόμενους.

Πρέπει να τονιστεί ότι η διαδικασία διαμόρφωσης των τελικών σχεδίων διαχείρισης των

υδατικών πόρων περιλάμβανε επαναλαμβανόμενες συσκέψεις και συναντήσεις με τους

εκπροσώπους των τοπικών φορέων (και ιδίως των κατά ΟΤΑ λειτουργούντων ΤΟΕΒ).

Αυτή η διαρκής διαδικασία δημόσιας διαβούλευσης απέδωσε ιδιαιτέρως θετικά

αποτελέσματα, καθόσον με αυτόν τον τρόπο κατατέθηκαν οι απόψεις των τοπικών

φορέων, καταγράφηκαν οι τοπικές ιδιαιτερότητες και ενσωματώθηκαν όλες οι επιμέρους

συνιστώσες στον τελικό σχεδιασμό. Παράλληλα, δημιουργήθηκαν οι προϋποθέσεις για

την επίτευξη της ευρύτερης κοινωνικής συναίνεσης, εφόσον οι συμμετέχοντες φορείς

είναι αυτοί ακριβώς που με την πρακτική τους διαμορφώνουν την κοινή γνώμη της

ευρύτερης περιοχής.

Επισημαίνεται όμως, ότι παραμένει το πρόβλημα του επιμερισμού ευθυνών στους κατά

περίπτωση ρυπαντές, συνθήκη που δημιουργείται από την ελλιπή ενημέρωση και το

χαμηλό βαθμό περιβαλλοντικής συνείδησης, σε συνδυασμό με την αποφυγή ανάληψης

του «κοινωνικού κόστους» που αναπόφευκτα αναλογεί στην εφαρμογή παρόμοιων

προληπτικών και κατασταλτικών μέτρων.

Η διαπίστωση αυτή δεν αναιρεί τη συμβολή του Προγράμματος LIFE, του οποίου όλη η

λογική σχεδιασμού και υλοποίησης αποτελεί παραδειγματική και καλή πρακτική.

Παράλληλα, οι συμμετέχοντες στο Πρόγραμμα εκπρόσωποι των τοπικών φορέων έχουν

πλέον τη δυνατότητα να ασκήσουν το ρόλο τους ως διαμορφωτές της κοινής γνώμης,

οπλισμένοι με ισχυρά επιχειρήματα, στηριγμένα ακριβώς στις πρακτικές του

Προγράμματος.

γ) Η δημιουργία των κατάλληλων προϋποθέσεων για την ομαλή ενσωμάτωση των

προαναφερόμενων παρεμβάσεων στη συνολική κοινωνικο-οικονομική δραστηριότητα

επιδιώχθηκε να επιτευχθεί μέσω διαφόρων δράσεων του Προγράμματος και

συγκεκριμένα:

Page 96: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

96

- της διεξαγωγής δύο επαναληπτικών ερευνών, απευθυνόμενων αντιστοίχως στους

επαγγελματίες κατοίκους και στους αιρετούς εκπροσώπους των παραευρώτιων

δήμων

- της εκπόνησης μελετών αναφερόμενων σε επιμέρους τοπικά προβλήματα και

ιδιαιτερότητες της περιοχής, όπως οι επιπτώσεις από τα φυσικά φαινόμενα και τις

φυσικές καταστροφές (λειψυδρία, πλημμύρες, πυρκαγιές), αναγκαία μέτρα για

την αντιμετώπισή τους (διερεύνηση δημιουργίας κτηνοτροφικών πάρκων) και

βελτιωτικές παρεμβάσεις για την περιβαλλοντική αναβάθμιση (ανακύκλωση)

- της πραγματοποίησης τακτικών ενημερωτικών επαφών με εκπροσώπους των

τοπικών φορέων, τόσο κυρίως των συμμετεχόντων στην υλοποίηση του

Προγράμματος, όσο και άλλων ευρύτερων φορέων σε συγκεκριμένα και

εξειδικευμένα θέματα

- της διοργάνωσης δημόσιων ενημερωτικών και επιστημονικών εκδηλώσεων και

της συμμετοχής σε ανάλογες εκδηλώσεις οργανωμένες από άλλους φορείς και

γενικότερα της δημιουργίας ενός μηχανισμού συνεχούς δημοσίου διαλόγου

Τα αποτελέσματα των ερευνών, τα πορίσματα των μελετών και η αμφίδρομη

πληροφόρηση που αναπτύχθηκε και λειτουργεί με τους εκπροσώπους του συνόλου της

τοπικής κοινωνίας καταδεικνύουν την επιτυχή σε γενικές γραμμές υλοποίηση αυτού του

στόχου.

Συγκεκριμένα, από την εικόνα που διαμορφώνεται, προκύπτει το συμπέρασμα ότι σε

σημαντικό βαθμό η τοπική κοινωνία ενστερνίστηκε τη φιλοσοφία υλοποίησης του LIFE,

αποδέχθηκε την ανάγκη των προτεινόμενων παρεμβάσεων, ιεραρχεί κατά παρόμοιο

τρόπο τις απαιτούμενες ενέργειες και τις αναπτυξιακές προοπτικές και τέλος θεωρεί πως

η υλοποίηση του LIFE υποδεικνύει την ακολουθητέα κατεύθυνση και διαμορφώνει

προϋποθέσεις για την διεκδίκηση νέων τοπικών αναπτυξιακών προγραμμάτων.

Μάλιστα, η ένταξή τους στην αναπτυξιακή προοπτική της περιοχής γίνεται αντιληπτή

κατά τον ίδιο τρόπο με τους στόχους του LIFE και θεωρείται αναγκαία για τη

διαμόρφωση ενός συνολικού αναπτυξιακού σχεδιασμού.

δ) Η ευαισθητοποίηση του τοπικού πληθυσμού σε θέματα βιώσιμης ανάπτυξης και

περιβαλλοντικής προστασίας επιδιώχθηκε να επιτευχθεί μέσω διαφόρων δράσεων του

Προγράμματος και συγκεκριμένα:

- του σχεδιασμού και της παραγωγής έντυπου και ηλεκτρονικού ενημερωτικού

υλικού, είτε με περιεχόμενο αναφερόμενο στους στόχους και τις δράσεις του

Προγράμματος, είτε θεματικά εντοπισμένο σε κρίσιμες συνιστώσες προβλημάτων

Page 97: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

97

περιβαλλοντικής διαχείρισης, καθώς και της επαναλαμβανόμενης σε τακτά

διαστήματα διανομής αυτού του υλικού

- της διανομής και διάχυσης του υλικού που προέκυψε από τις προαναφερθείσες

μελέτες και έρευνες, καθώς και της παρουσίασής του σε θεματικές δημόσιες

εκδηλώσεις

- της συνεργασίας με τους τοπικούς φορείς περιβαλλοντικής εκπαίδευσης (ΠΕ) και

της αξιοποίησης της μακρόχρονης ενασχόλησης και συνεργασίας του ΕΚΚΕ με

τους φορείς της ΠΕ σε πανελλαδικό επίπεδο, καθώς και της οργάνωσης

εκδηλώσεων και ημερίδων από κοινού με τους φορείς αυτούς

Η αποτίμηση των αποτελεσμάτων που επιτεύχθηκαν μέσω αυτού του πλέγματος

δράσεων εμφανίζεται αρκετά θετική, κυρίως στον τομέα της Περιβαλλοντικής

Εκπαίδευσης, τόσο γιατί στο συγκεκριμένο πεδίο υπάρχουν, λειτουργούν και

εξελίσσονται οι αναγκαίες δομές, όσο και γιατί από δραστηριότητες που αναπτύσσονται

στα ιδρύματα όλων των εκπαιδευτικών βαθμίδων, προκύπτουν παράγωγα οφέλη,

εφόσον η ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των νέων σχετικά με περιβαλλοντικά θέματα

διαχέεται από τους ίδιους στο σύνολο σχεδόν της τοπικής κοινωνίας.

Θετική, επίσης, αν και με σαφώς βραδύτερο ρυθμό και πολλά κενά ενημέρωσης (και

κυρίως εξοικείωσης και εμπειρίας) εμφανίζεται η εικόνα για το σύνολο του τοπικού

πληθυσμού. Εδώ, πρέπει να ληφθεί υπόψιν η έλλειψη και ανεπάρκεια παρόμοιων έως

τώρα προσπαθειών και ο χαμηλός βαθμός ευαισθητοποίησης του ευρύτερου κοινού,

καθόσον τα περιβαλλοντικά προβλήματα κατά το παρελθόν δεν ήταν ιδιαίτερα οξυμμένα

και συνολικά η αντιμετώπισή τους δεν αποτελούσε βασική προτεραιότητα τόσο για τις

εφαρμοζόμενες πολιτικές, όσο και για τη συνείδηση του πληθυσμού, που είχε να

επιλύσει πιο άμεσα βιοτικά προβλήματα.

Στην κατεύθυνση αυτή παρουσιάζεται σημαντική βελτίωση τα τελευταία χρόνια και τόσο

το LIFE, όσο και άλλα προγράμματα έχουν σημαντικά συνεισφέρει, παρόλα αυτά όμως,

δεν είναι δυνατόν η υλοποίηση μεμονωμένων προγραμμάτων να υποκαταστήσει μια

συντεταγμένη εθνική στρατηγική.

Page 98: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

98

3.3 ΥΠΟΔΕΙΓΜΑΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΑΡΜΟΣΙΜΕΣ «ΚΑΛΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ» ΤΟΥ

LIFE/EnviFriendly

Στο πλαίσιο της υλοποίησης του Προγράμματος LIFE/EnviFriendly αναδείχτηκε η

αναγκαιότητα παρεμβάσεων και η υιοθέτηση λειτουργιών, που αποτελούν κατά κάποιο

τρόπο πειραματικές εφαρμογές και «Καλές Πρακτικές», κατάλληλες να συμβάλλουν στην

αντιμετώπιση και επίλυση αναπτυξιακών προβλημάτων και άλλων περιοχών, Νομών ή

Περιφερειών της χώρας.

Οι κυριότερες θεματικές ενότητες, στις οποίες αυτό συνέβη, παρουσιάζονται κατωτέρω:

- Τα Σχέδια Διαχείρισης Υδατικών Πόρων έχουν ως κύριο στόχο την προσαρμογή,

τόσο του θεσμικού πλαισίου, όσο και των πρακτικών λειτουργιών διαχείρισης,

σύμφωνα με την Κοινοτική Οδηγία για το Νερό, Η εφαρμογή της συγκεκριμένης

Οδηγίας είναι απαραίτητη προϋπόθεση και υποχρεωτική δέσμευση για όλα τα

κράτη-μέλη της Ε.Ε.

Επισημαίνεται ότι το Ολοκληρωμένο Σχέδιο Διαχείρισης Υδατικών Πόρων καταστρώθηκε

και ολοκληρώθηκε κατόπιν ανάλυσης των δεδομένων της περιοχής και ως εκ τούτου

αποτελεί (εκτός από αναπτυξιακό εργαλείο για το Νομό Λακωνίας) μια πιλοτική

εφαρμογή, κατάλληλη να αποτελέσει, με τις αναγκαίες προσαρμογές και ιδιαιτερότητες,

Οδηγό Ανάπτυξης παρόμοιων σχεδίων και σε άλλους νομούς της Ελλάδας.

- Παράλληλα, οι διαδικασίες δημόσιας διαβούλευσης που ακολουθήθηκαν κατά την

υλοποίηση του Προγράμματος διαμορφώθηκαν στην πορεία σύμφωνα με τις

ιδιαιτερότητες της τοπικής κοινωνίας (που σε γενικές γραμμές αφορούν τις

περισσότερες αγροτικές περιοχές της χώρας).

Συγκεκριμένα αποδείχθηκε ότι οι διαδικασίες δημόσιας διαβούλευσης έχουν μεγαλύτερη

κοινωνική αποδοχή και αποδοτικότητα, όταν δεν υπάγονται απλώς στις προδιαγραφές

ενός κεντρικού σχεδιασμού από την ερευνητική ομάδα, αλλά αναδεικνύουν τα ιδιαίτερα

τοπικά προβλήματα και ακολουθούν στις πρακτικές εφαρμογής τους τον ιδιαίτερο τρόπο

λειτουργίας των τοπικών κοινωνιών.

Από την άποψη αυτή, οι άτυπες συναντήσεις με εκπροσώπους όλου του φάσματος των

τοπικών φορέων και η προβολή των στόχων του Προγράμματος και των προτεινόμενων

μέτρων στους χώρους κοινωνικής συνεύρεσης (καφενεία, πανηγύρια, τοπικές γιορτές

και εκδηλώσεις) αποδείχτηκαν ιδιαίτερα αποτελεσματικές και κατέστησαν μεγάλο τμήμα

του τοπικού πληθυσμού, συμμέτοχο στην υλοποίηση του Προγράμματος.

Η σύνθεση των προαναφερόμενων παραμέτρων (Σχέδια Διαχείρισης Υδατικών Πόρων

και Δημόσια Διαβούλευση) επιχειρείται να γίνει με τον προτεινόμενο τρόπο λειτουργίας

του Παρατηρητηρίου, ως συντονιστικού μηχανισμού των κατά περιοχές ΤΟΕΒ.

Page 99: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

99

Η λειτουργία του Παρατηρητηρίου εντός του πλαισίου της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης

Λακωνίας επιτρέπει την άμεση συνεργασία με την ΥΕΒ και την από κοινού ανάληψη του

προγραμματισμού της εφαρμογής του σχεδίου διαχείρισης υδατικών πόρων.

Η ΥΕΒ είναι σε συνεχή επαφή με τους παραευρώτιους ΟΤΑ και τους αντίστοιχους ΤΟΕΒ,

στους οποίους έχει εκχωρήσει τη διαχείριση του συστήματος σε αποκεντρωμένη τοπική

βάση, παράλληλα όμως, μπορεί να παρεμβαίνει κεντρικά (όπου αυτό απαιτείται) για την

επίλυση αναφυόμενων διαχειριστικών προβλημάτων.

Κατά αυτόν τον τρόπο, είναι εφικτή η διεξαγωγή περιοδικών συσκέψεων σε τακτά

χρονικά διαστήματα και η πραγματοποίηση έκτακτων συσκέψεων (όταν προκύπτουν

λειτουργικά προβλήματα) υπό την αιγίδα του Παρατηρητηρίου.

Το σχήμα αυτό εξασφαλίζει τη σύνδεση της εφαρμογής του συστήματος διαχείρισης της

λεκάνης απορροής του Ευρώτα με την ευρύτερη τοπική αναπτυξιακή προοπτική και τη

διαρκή δημόσια συμμετοχή, εφόσον το Παρατηρητήριο θα έχει καταστεί ο κύριος

μηχανισμός διάχυσης πληροφοριών στην τοπική κοινωνία.

Συνοπτικά, το Παρατηρητήριο θα έχει την οργανωτική ευθύνη των απαιτούμενων

διαδικασιών δημόσιας διαβούλευσης σε σταθερή και συνεχή βάση, εξασφαλίζοντας έτσι

την έκφραση των απόψεων κάθε επιμέρους κοινωνικής ομάδας και εν τέλει τη σύνθεσή

τους σε μια συναποφασισμένη ενιαία αναπτυξιακή προοπτική.

Οι προαναφερόμενες «Καλές Πρακτικές» μπορούν να αποτελέσουν υπόδειγμα των

αναγκαίων διαδικασιών στα αντίστοιχα θέματα και για άλλα τοπικά αναπτυξιακά σχέδια

κατά επιμέρους περιοχές σε όλη την Ελλάδα.

Page 100: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

100

3.4 ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΒΑΣΕΙ ΤΩΝ ΣΤΟΧΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

Φιλοδοξία του LIFE αποτέλεσε, εκτός από την επίτευξη των άμεσων προγραμματισμένων

στόχων του, η συμβολή στο μελλοντικό αναπτυξιακό προγραμματισμό της Λακωνίας και

η δημιουργία προϋποθέσεων για τη συνέχιση και επέκταση των θετικών επιδράσεων της

εφαρμογής του και κατά το άμεσο μέλλον μετά τη λήξη του Προγράμματος.

Υπό το πρίσμα αυτό, προτάθηκε και υλοποιήθηκε η λειτουργία του Παρατηρητηρίου

Βιώσιμης Τοπικής Ανάπτυξης, στην προοπτική αυτό να αποτελέσει ένα κέντρο

πληροφόρησης για τους φορείς και κατοίκους της περιοχής, έναν πόλο συντονισμού και

ανάπτυξης επενδυτικών δραστηριοτήτων, καθώς και διερεύνησης νέων επενδυτικών

ευκαιριών, ούτως ώστε να καταστεί βασικός αναπτυξιακός μοχλός της περιοχής.

Η έως τώρα λειτουργία του Παρατηρητηρίου, παρά τα λειτουργικά προβλήματα και τις

καθυστερήσεις που αυτά επέφεραν, αποτιμάται ως θετική. Πρέπει, όμως, μετά τη λήξη

του Προγράμματος και βάσει του μελλοντικού αναπτυξιακού σχεδιασμού της περιοχής,

να ενισχυθεί η δραστηριότητά του και να στελεχωθεί κατάλληλα, διότι μόνο έτσι θα

επιτελέσει το σημαντικό ρόλο που απαιτείται.

Στο πλαίσιο αυτό, η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση και οι λοιποί εμπλεκόμενοι και

ενδιαφερόμενοι φορείς θα πρέπει να επικεντρώσουν τις προσπάθειές τους στην

ολοκληρωμένη και επιτυχημένη λειτουργία του, γεγονός που θα επιφέρει πολλαπλάσια

οφέλη.

Μια άλλη αναπτυξιακή προοπτική, στην οποία έδωσε βάρος το Πρόγραμμα, είναι η

ανάπτυξη και επέκταση των βιολογικών καλλιεργειών και η υιοθέτηση από το σύνολο

των αγροτών της περιοχής των Κωδίκων Ορθής Γεωργικής Πρακτικής. Στο πεδίο αυτό,

ανιχνεύεται μια ελπιδοφόρος προοπτική, με βάση την εμπειρία των ήδη υπαρχόντων

βιοκαλλιεργητών και την αποδοτική λειτουργία των μονάδων τους.

Η διεθνής και εγχώρια αυξητική τάση σε ζήτηση βιολογικών και γενικότερα

πιστοποιημένων προϊόντων, που απαιτείται πλέον να τηρούν συγκεκριμένες ποιοτικές

προδιαγραφές, η άμεση δυνατότητα κερδοφόρων εξαγωγών και τα παράγωγα οφέλη

που δημιουργούνται (σε συνδυασμό με αγροτουριστικές και οικοτουριστικές

δραστηριότητες) επιβεβαιώνουν ότι η κατεύθυνση αυτή προδιαγράφεται ως μία από τις

πλέον δυναμικές και αποδοτικές αναπτυξιακά.

Τέλος, επισημαίνεται ο ιδιαίτερος αναπτυξιακός ρόλος που μπορεί να έχει η εφαρμογή

και επέκταση των αντιρρυπαντικών τεχνολογιών από τις μεταποιητικές μονάδες της

περιοχής. Η αναπτυξιακή συμβολή τέτοιων προσπαθειών έχει έμμεσα αλλά σαφέστατα

θετικά αποτελέσματα, διότι και τα γεωργικά προϊόντα της περιοχής καθιστά ελκυστικά

και ανταγωνιστικά, αλλά και στην αύξηση της τουριστικής κίνησης συντελεί.

Page 101: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009

Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος

101

Παράλληλα, τέτοιες επενδυτικές προσπάθειες προσελκύουν υψηλές εθνικές και

ευρωπαϊκές επιδοτήσεις, ενώ τα λεγόμενα «πράσινα προϊόντα» αναμένεται σταδιακά να

κυριαρχήσουν στην αγορά και κατά συνέπεια να καταστήσουν αποδοτικές τις

επιχειρήσεις που τα παράγουν.