Download - Πρακτική εφαρμογή αρχής «Ο ρυπαίνων πληρώνει»- συνέπειες στη λειτουργία επιχειρήσεων

Transcript
Page 1: Πρακτική εφαρμογή αρχής «Ο ρυπαίνων πληρώνει»- συνέπειες στη λειτουργία επιχειρήσεων

Θεσσαλονίκη

27 Απριλίου 2012 Ξενοδοχείο Porto Palace

Page 2: Πρακτική εφαρμογή αρχής «Ο ρυπαίνων πληρώνει»- συνέπειες στη λειτουργία επιχειρήσεων
Page 3: Πρακτική εφαρμογή αρχής «Ο ρυπαίνων πληρώνει»- συνέπειες στη λειτουργία επιχειρήσεων

Στην Κοινότητα πολυάριθμες τοποθεσίες έχουν υποστεί ρύπανση. Παρατηρείται θεαματική επιτάχυνση της απώλειας της βιοποικιλότητας

Το οικονομικό κόστος που

επωμίζεται η κοινωνία είναι

ανυπολόγιστο !

Page 4: Πρακτική εφαρμογή αρχής «Ο ρυπαίνων πληρώνει»- συνέπειες στη λειτουργία επιχειρήσεων

Πολύ αργοί ρυθμοί

συμμόρφωσης

Συνεχιζόμενη περιβαλλοντική

κρίση

Εντατικοποίηση φυσικών

καταστροφών και κλιματικής αλλαγής…

Page 5: Πρακτική εφαρμογή αρχής «Ο ρυπαίνων πληρώνει»- συνέπειες στη λειτουργία επιχειρήσεων

Ο περιορισμός της ρύπανσης

και η αποκατάσταση της περιβαλλοντικής

ζημιάς

κοστίζουν αποδεδειγμένα πολλά

χρήματα στην κοινωνία.

Page 6: Πρακτική εφαρμογή αρχής «Ο ρυπαίνων πληρώνει»- συνέπειες στη λειτουργία επιχειρήσεων

Μια εικόνα … χίλιες λέξεις !!!

Page 7: Πρακτική εφαρμογή αρχής «Ο ρυπαίνων πληρώνει»- συνέπειες στη λειτουργία επιχειρήσεων

Αφύπνιση συνειδήσεων

Αναγνώριση έγκαιρης λήψης μέτρων πρόληψης

Η προστασία του περιβάλλοντος, μοχλός κοινωνικής και οικονομικής ανάπτυξης

Δράσεις για τον περιορισμό των περιβαλλοντικών επιπτώσεων, άρα και του οικονομικού κόστους.

Page 8: Πρακτική εφαρμογή αρχής «Ο ρυπαίνων πληρώνει»- συνέπειες στη λειτουργία επιχειρήσεων
Page 9: Πρακτική εφαρμογή αρχής «Ο ρυπαίνων πληρώνει»- συνέπειες στη λειτουργία επιχειρήσεων

Η αρχή της προφύλαξης

Page 10: Πρακτική εφαρμογή αρχής «Ο ρυπαίνων πληρώνει»- συνέπειες στη λειτουργία επιχειρήσεων

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ

Η αποτίμηση του οικονομικού κόστους της περιβαλλοντικής ζημιάς ισοδυναμεί

με σημαντικά, οικονομικά μετρήσιμα, μεγέθη

Αυτό επηρεάζει καθοριστικά τη διαμόρφωση νέων αντιλήψεων και

νοοτροπιών, ως προς τις τρέχουσες πρακτικές προστασίας του

περιβάλλοντος

Page 11: Πρακτική εφαρμογή αρχής «Ο ρυπαίνων πληρώνει»- συνέπειες στη λειτουργία επιχειρήσεων

Με την εφαρμογή της Οδηγίας 2004/35/ΕΚ για την «Περιβαλλοντική ευθύνη», μετά από διαβουλεύσεις χρόνων σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης…

… Έγιναν σημαντικά βήματα προς την κατεύθυνση της εφαρμογής των αρχών της πρόληψης, της προφύλαξης, του «ο ρυπαίνων πληρώνει» και της περιβαλλοντικής ευθύνης (σύμφωνα με τη «Λευκή Βίβλο»)

Page 12: Πρακτική εφαρμογή αρχής «Ο ρυπαίνων πληρώνει»- συνέπειες στη λειτουργία επιχειρήσεων
Page 13: Πρακτική εφαρμογή αρχής «Ο ρυπαίνων πληρώνει»- συνέπειες στη λειτουργία επιχειρήσεων
Page 14: Πρακτική εφαρμογή αρχής «Ο ρυπαίνων πληρώνει»- συνέπειες στη λειτουργία επιχειρήσεων

ΠΕΑΠΖ

Αποκεντρωμένη Διοίκηση

ΕΓΕΠΕ

Κεντρική Διοίκηση

ΥΠΕΚΑ

Ειδική Υπηρεσία Επιθεωρητών Περιβάλλοντος

Γνωμοδοτική Επιτροπή

Αποκατάστασης Περιβαλλοντικής Ζημιάς

Page 15: Πρακτική εφαρμογή αρχής «Ο ρυπαίνων πληρώνει»- συνέπειες στη λειτουργία επιχειρήσεων
Page 16: Πρακτική εφαρμογή αρχής «Ο ρυπαίνων πληρώνει»- συνέπειες στη λειτουργία επιχειρήσεων

Το πανευρωπαϊκό πλαίσιο απόδοσης της περιβαλλοντικής ευθύνης

Page 17: Πρακτική εφαρμογή αρχής «Ο ρυπαίνων πληρώνει»- συνέπειες στη λειτουργία επιχειρήσεων

Τυποποιούνται ως αδικήματα, εκ προθέσεως ή εκ βαριάς αμέλειας : α) η απόρριψη, εκπομπή ή εισαγωγή ποσότητας υλικών ή ιοντίζουσας ακτινοβολίας στον αέρα, το έδαφος ή το νερό,

β) η συλλογή, μεταφορά, ανάκτηση ή διάθεση αποβλήτων,

γ) η αποστολή αποβλήτων,

δ) η λειτουργία μονάδας, η οποία εκτελεί επικίνδυνες δραστηριότητες ή στην οποία αποθηκεύονται ή χρησιμοποιούνται επικίνδυνες ουσίες ή παρασκευάσματα,

ε) η παραγωγή, η επεξεργασία, ο χειρισμός, η χρήση, η κατοχή, η αποθήκευση, η μεταφορά, η εισαγωγή, η εξαγωγή ή η διάθεση πυρηνικών υλικών ή άλλων επικινδύνων ραδιενεργών ουσιών,

στ) η θανάτωση, ο αφανισμός, η κατοχή ή η σύλληψη προστατευόμενων ειδών της άγριας χλωρίδας ή πανίδας,

ζ) η εμπορία με προστατευόμενα είδη άγριας πανίδας ή χλωρίδας ή μερών ή παραγώγων αυτών,

η) κάθε συμπεριφορά που προκαλεί την ουσιαστική υποβάθμιση οικολογικού ενδιαιτήματος εντός προστατευόμενης περιοχής,

θ) η παραγωγή, εισαγωγή, εξαγωγή, διάθεση στην αγορά ή η χρήση ουσιών που καταστρέφουν τη στιβάδα του όζοντος.

Τα νέα δεδομένα

Page 18: Πρακτική εφαρμογή αρχής «Ο ρυπαίνων πληρώνει»- συνέπειες στη λειτουργία επιχειρήσεων

Ν.4014/2011 (ΦΕΚ Α’209)

ΑΠΛΟΠΟΙΗΣΗ

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΑΔΕΙΟΔΟΤΗΣΗΣ

Page 19: Πρακτική εφαρμογή αρχής «Ο ρυπαίνων πληρώνει»- συνέπειες στη λειτουργία επιχειρήσεων

Το καθεστώς περιβαλλοντικής ευθύνης

επηρεάζει θετικά όλο το σύστημα

την εκπόνηση ΜΠΕ & ΑΕΠΟ

την τήρηση περιβαλλοντικών όρων

τη συμπεριφορά της Πολιτείας

τη συμπεριφορά των επιχειρήσεων

Υποχρεώνει σε καλύτερης ποιότητας ΜΠΕ και στη

γενίκευση των περιβαλλοντικών επιθεωρήσεων

Ενισχύει την ανάγκη της πρόληψης,

ώστε να ελαχιστοποιείται ο κίνδυνος

περιβαλλοντικής ζημιάς

Page 20: Πρακτική εφαρμογή αρχής «Ο ρυπαίνων πληρώνει»- συνέπειες στη λειτουργία επιχειρήσεων
Page 21: Πρακτική εφαρμογή αρχής «Ο ρυπαίνων πληρώνει»- συνέπειες στη λειτουργία επιχειρήσεων

Εξαιρέσεις

Ζημιές (από εκπομπή ή συμβάν)

εφόσον «επιτρέπονται» από διοικητικές περιβαλλοντικές άδειες

Όταν ο φορέας εκμετάλλευσης αποδεικνύει (επιστημονικά) ότι, σύμφωνα με τις

επιστημονικές και τεχνικές γνώσεις που ήταν διαθέσιμες κατά τον χρόνο που έλαβε

χώρα η εκπομπή ή το συμβάν, δεν ήταν αναμενόμενη ενδεχόμενη ζημιά

Page 22: Πρακτική εφαρμογή αρχής «Ο ρυπαίνων πληρώνει»- συνέπειες στη λειτουργία επιχειρήσεων

Αντικειμενική ευθύνη

Ζημία σε ύδατα, στο έδαφος, στη βιοποικιλότητα Ζημία πρoστατευόμενων ειδών & οικοτόπων

Υποκειμενική ευθύνη Ζημία προστατευόμενων ειδών

Ζημία οικοτόπων

Page 23: Πρακτική εφαρμογή αρχής «Ο ρυπαίνων πληρώνει»- συνέπειες στη λειτουργία επιχειρήσεων

Δεν απαιτείται απόδειξη για τον καταλογισμό της ευθύνης

Πρέπει να προσκομίζεται απόδειξη του δόλου ή της αμέλειας

Page 24: Πρακτική εφαρμογή αρχής «Ο ρυπαίνων πληρώνει»- συνέπειες στη λειτουργία επιχειρήσεων

περιλαμβάνει ορισμένες επικίνδυνες ή δυνητικά

επικίνδυνες δραστηριότητες, όπως:

• βιομηχανικές εγκαταστάσεις

• μεγάλης κλίμακας γεωργικές εγκαταστάσεις

• όσες δραστηριότητες περιλαμβάνουν επικίνδυνες ουσίες.

Page 25: Πρακτική εφαρμογή αρχής «Ο ρυπαίνων πληρώνει»- συνέπειες στη λειτουργία επιχειρήσεων

αναφέρεται σε δραστηριότητες που δεν παρατίθενται στο Παράρτημα ΙΙΙ

αλλά μόνο για βλάβη ή επικείμενη απειλή για βλάβη σε είδη ή φυσικά ενδιαιτήματα που προστατεύονται

από την κοινοτική νομοθεσία.

Page 26: Πρακτική εφαρμογή αρχής «Ο ρυπαίνων πληρώνει»- συνέπειες στη λειτουργία επιχειρήσεων

Αντικειμενική ευθύνη

Αυστηρότερο πλαίσιο ευθύνης από αυτό της Οδηγίας

Όλες οι δραστηριότητες εντάσσονται σε καθεστώς

αντικειμενικής ευθύνης,

ακόμη και αυτές που δεν απαριθμούνται στο Παράρτημα ΙΙΙ,

όταν πρόκειται σε ζημία προστατευόμενων ειδών και

οικοτόπων.

Page 27: Πρακτική εφαρμογή αρχής «Ο ρυπαίνων πληρώνει»- συνέπειες στη λειτουργία επιχειρήσεων

πληρώνει το κόστος

των μέτρων για τον άμεσο έλεγχο και περιορισμό της

ρύπανσης

της εκτίμησης της περιβαλλοντικής

ζημίας και της μελέτης αποκατάστασης

της εφαρμογής των απαραίτητων

μέτρων αποκατάστασης.

το κόστος διοικητικών δαπανών ή/και δαπανών επιβολής του νόμου και

άλλων γενικών δαπανών, που θα υποχρεωθεί να καταβάλει η Διοίκηση

τα πρόστιμα που προβλέπονται από την

ισχύουσα περιβαλλοντική νομοθεσία.

εφόσον:

α) Εντοπισθεί ένας ή περισσότεροι υπαίτιοι β) Αποτιμηθεί το κόστος της ζημιάς

γ) Αποδειχθεί η σχέση ρυπαίνοντος-ζημιάς.

Page 28: Πρακτική εφαρμογή αρχής «Ο ρυπαίνων πληρώνει»- συνέπειες στη λειτουργία επιχειρήσεων

Λαμβάνει άμεσα μέτρα πρόληψης ή/και αποκατάστασης σε κάθε περίπτωση που δεν εντοπίζεται ο υπεύθυνος για

τη ρύπανση είτε αδυνατεί να καλύψει αυτός το κόστος

Page 29: Πρακτική εφαρμογή αρχής «Ο ρυπαίνων πληρώνει»- συνέπειες στη λειτουργία επιχειρήσεων

Η Διοίκηση αναλαμβάνει το κόστος ή χρηματοδότηση των εν λόγω μέτρων

στις περισσότερες περιπτώσεις

Σε κάθε περίπτωση η Διοίκηση οφείλει να ανακτήσει το κόστος

προσφεύγοντας στη Δικαιοσύνη

Page 30: Πρακτική εφαρμογή αρχής «Ο ρυπαίνων πληρώνει»- συνέπειες στη λειτουργία επιχειρήσεων

Υπαγωγή επιχειρήσεων

σε καθεστώς περιβαλλοντικής ευθύνης

Η Γνωμοδοτική Επιτροπή γνωμοδοτεί,

εφόσον πρόκειται για σοβαρές ζημιές.

Page 31: Πρακτική εφαρμογή αρχής «Ο ρυπαίνων πληρώνει»- συνέπειες στη λειτουργία επιχειρήσεων
Page 32: Πρακτική εφαρμογή αρχής «Ο ρυπαίνων πληρώνει»- συνέπειες στη λειτουργία επιχειρήσεων
Page 33: Πρακτική εφαρμογή αρχής «Ο ρυπαίνων πληρώνει»- συνέπειες στη λειτουργία επιχειρήσεων
Page 34: Πρακτική εφαρμογή αρχής «Ο ρυπαίνων πληρώνει»- συνέπειες στη λειτουργία επιχειρήσεων

Μέτρα αποκατάστασης

Οι φορείς εκμετάλλευσης καθορίζουν, σύμφωνα με το Παράρτημα II, πιθανά μέτρα

αποκατάστασης

Τα υποβάλλουν στην αρμόδια αρχή προς έγκριση,

εκτός εάν η αρμόδια αρχή έχει αναλάβει δράση.

Η αρμόδια αρχή αποφασίζει και εγκρίνει τα μέτρα αποκατάστασης

με τη συνεργασία του φορέα εκμετάλλευσης

Page 35: Πρακτική εφαρμογή αρχής «Ο ρυπαίνων πληρώνει»- συνέπειες στη λειτουργία επιχειρήσεων

Εάν συντρέχουν πλείονες

περιπτώσεις περιβαλλοντικής

ζημίας

Και η αρμόδια αρχή δεν είναι σε

θέση να εξασφαλίσει την

ταυτόχρονη λήψη των αναγκαίων

μέτρων αποκατάστασης

έχει το δικαίωμα να αποφασίζει ποια

περίπτωση περιβαλλοντικής ζημίας πρέπει να αποκατασταθεί

πρώτη.

Εξετάζοντας τη σοβαρότητα και το μέγεθος της

ζημιάς

Page 36: Πρακτική εφαρμογή αρχής «Ο ρυπαίνων πληρώνει»- συνέπειες στη λειτουργία επιχειρήσεων
Page 37: Πρακτική εφαρμογή αρχής «Ο ρυπαίνων πληρώνει»- συνέπειες στη λειτουργία επιχειρήσεων
Page 38: Πρακτική εφαρμογή αρχής «Ο ρυπαίνων πληρώνει»- συνέπειες στη λειτουργία επιχειρήσεων

Ο σωστός σχεδιασμός και εφαρμογή τους βοηθούν

στην ορθολογική διαχείριση και εξοικονόμηση φυσικών πόρων και πρώτων υλών, μειώνοντας τα λειτουργικά κόστη των επιχειρήσεων.

Παράλληλα συντελούν στην μείωση των περιβαλλοντικών

επιπτώσεων, στην μείωση του όγκου των

παραγόμενων αποβλήτων, στον περιορισμό των

περιβαλλοντικών κινδύνων και ατυχημάτων.

Αντίστοιχα οφέλη προκύπτουν και

από την εφαρμογή Συστημάτων για την Ασφάλεια και Υγεία.

Page 39: Πρακτική εφαρμογή αρχής «Ο ρυπαίνων πληρώνει»- συνέπειες στη λειτουργία επιχειρήσεων

Σύμφωνα με την Οδηγία:

προαιρετικό σύστημα

χρηματοοικονομικής ασφάλειας

Ελλάδα: ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΟ

Page 40: Πρακτική εφαρμογή αρχής «Ο ρυπαίνων πληρώνει»- συνέπειες στη λειτουργία επιχειρήσεων

Ισχύει ήδη για τη συλλογή, αποθήκευση και μεταφορά των επικίνδυνων

αποβλήτων

Page 41: Πρακτική εφαρμογή αρχής «Ο ρυπαίνων πληρώνει»- συνέπειες στη λειτουργία επιχειρήσεων
Page 42: Πρακτική εφαρμογή αρχής «Ο ρυπαίνων πληρώνει»- συνέπειες στη λειτουργία επιχειρήσεων
Page 43: Πρακτική εφαρμογή αρχής «Ο ρυπαίνων πληρώνει»- συνέπειες στη λειτουργία επιχειρήσεων

Η πιθανότητα πρόκλησης περιβαλλοντικής ζημίας, καθώς και του συνεπαγόμενου οικονομικού

κόστους αποκατάστασής της, από τις δραστηριότητες ενός φορέα

εκμετάλλευσης

θα πρέπει να είναι ένας ποσοτικοποιημένος

παράγοντας, γνωστός εκ των προτέρων, ο οποίος

θα καθορίζει:

1. Την ασφάλιση ή δανειοδότηση του φορέα

εκμετάλλευσης

2. Τους όρους και προϋποθέσεις

Page 44: Πρακτική εφαρμογή αρχής «Ο ρυπαίνων πληρώνει»- συνέπειες στη λειτουργία επιχειρήσεων
Page 45: Πρακτική εφαρμογή αρχής «Ο ρυπαίνων πληρώνει»- συνέπειες στη λειτουργία επιχειρήσεων

Η ασφαλιστική προσέγγιση του περιβαλλοντικού

κινδύνου

Η συμμετοχή της ασφάλισης στη διεργασία διαχείρισης του κινδύνου

Δυνητική

ζημία

Αναπόφευκτος

κίνδυνος

Ασφαλιζόμενος

κίνδυνος

Προβλέψιμος

κίνδυνος

ΑΣΦΑΛΙΣΗ ΜΕΤΡΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΡΟΛΗΨΗ

Διεργασία διαχείρισης κινδύνου

Μέγ

εθο

ς κι

νδύ

νου

ΑΝ

ΑΛ

ΗΨ

Η

ΕΚ

ΤΙΜ

ΗΣ

Η

ΑΠ

ΟΤ

ΙΜΗ

ΣΗ

ΣΧ

ΕΔ

ΙΑΣ

ΜΟ

Σ

πηγή: UNPEPFI “Insuring for Sustainability” (2006)

Page 46: Πρακτική εφαρμογή αρχής «Ο ρυπαίνων πληρώνει»- συνέπειες στη λειτουργία επιχειρήσεων
Page 47: Πρακτική εφαρμογή αρχής «Ο ρυπαίνων πληρώνει»- συνέπειες στη λειτουργία επιχειρήσεων

Ανάπτυξη νέων προϊόντων

Δυνατότητες συνδυασμού ασφαλιστικών καλύψεων με

υφιστάμενα ασφαλιστικά πακέτα & λοιπές

χρηματοοικονομικές εγγυήσεις

Page 48: Πρακτική εφαρμογή αρχής «Ο ρυπαίνων πληρώνει»- συνέπειες στη λειτουργία επιχειρήσεων
Page 49: Πρακτική εφαρμογή αρχής «Ο ρυπαίνων πληρώνει»- συνέπειες στη λειτουργία επιχειρήσεων

Μια νέα αγορά

Η «πράσινη» δραστηριότητα,

αποτελεί τομέα αιχμής για τις οικονομίες.

Ο ρόλος των ασφαλιστικών εταιριών είναι αρκετά σημαντικός !

Καλούνται να δώσουν λύσεις, να καλύψουν κινδύνους, και να στηρίξουν τις επιχειρηματικές

προσπάθειες που σε καμία περίπτωση δε θα πρέπει να βρεθούν αντιμέτωπες με βλάβες που ενδεχομένως άθελά τους θα προκαλέσουν στο

περιβάλλον.

Page 50: Πρακτική εφαρμογή αρχής «Ο ρυπαίνων πληρώνει»- συνέπειες στη λειτουργία επιχειρήσεων