Νικόλαος Κ. ΚαπλάνηςΝικόλαος Κ. ΚαπλάνηςΕιδικευόμενος ΝεφρολογίαςΕιδικευόμενος Νεφρολογίας

Νεφρολογικό και Μεταμοσχευτικό ΚέντροΝεφρολογικό και Μεταμοσχευτικό Κέντρο

Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο ΠατρώνΠανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Πατρών

Υπονατριαιμία

Νa+ ορού <136 meq/lt

Νa+ ορού = 130-135 mEq/lt ήπια

Νa+ ορού = 120-129 mEq/lt μέτρια

Νa+ ορού < 120 mEq/lt βαριά

HJ Adroque, NE Madias, NEJM, 2000; 342(21),1581-1589SM Doshi, AJKD, 2012; 59(2),222-228

Τρίτη ηλικία

Ετερογενής ομάδα με κοινό χαρακτηριστικό την χρονολογική ταυτότητα, η οποία δεν αντικατοπτρίζει τη βιολογική κατάσταση

pre elderly (μεσήλικες) 45-64

young old persons/elderly (ηλικιωμένοι) 65-74

old persons / old (υπερήλικες) 75-84

oldest- old persons/very elderly (βαθύ γήρας) >85

Ηλ. Θώδη, 17ο Πανελλήνιο Συνέδριο Νεφρολογίας, Μάιος 2012

Επιδημιολογία υπονατριαιμίας

Αποτελεί τη συχνότερη ηλεκτρολυτική διαταραχή που παρατηρείται σε νοσηλευόμενους ασθενείς (1-5%) συνολικά

Το ποσοστό παρουσιάζει μεγάλη διακύμανση και φθάνει μέχρι το 42,6 %

Η διακύμανση των ποσοστών οφείλεται: Στη διαφορετική εκτίμηση από το ιατρικό

προσωπικό Στη συχνότητα αιμοληψιών των ασθενών

Hawkins RC.. Clin Chim Acta. 2003;337 :169-172

Al-Salman J et al. West J Med 2002; 176: 173-176

Upadhyay A. et al, AJM,2006; 119 (7A):530-535

Σχέση υπονατριαιμίας προ και κατά την νοσηλεία

Hawkins RC, Clin Chim Acta. 2003;337: 169-172

Παρούσα στην εισαγωγή

Κτηθείσα στη νοσηλεία

Σύνολο

Επίπ

τω

ση υ

πονα

τρια

ιμία

ς (

%)

Επίπτωση υπονατριαιμίας στους ηλικιωμένους

νοσηλευόμενους

Στους ηλικιωμένους νοσηλευόμενους ασθενείς το ποσοστό φθάνει και το 18-

24%

Hoyle GE et al, J Am Geriatr Soc 2006; 54:1473-1474

Επιδημιολογία υπονατριαιμίας σε νοσηλευόμενους ανάλογα με την ηλικία

Hawkins RC.. Clin Chim Acta. 2003;337:169-172

Επιδημιολογία υπονατριαιμίας νοσηλευόμενων ασθενών ανάλογα με την

ηλικία και το φύλο

Shapiro DS et al, Int Med J, 2010; 40: 574-580

Ομοιοστασία Na+ και ύδατος

Βασίζεται κατά κύριο λόγο σε 3 μηχανισμούς:

1.Στην παραγωγή και δράση της αντιδιουρητικής ορμόνης

2.Στη νεφρική λειτουργία και ικανότητα των νεφρών για αραίωση και συμπύκνωση των ούρων

3.Στο αίσθημα της δίψας

Αντιδιουρητική ορμόνη (ADH)

Εννιαπεπτίδιο

Παράγεται στον παρακοιλιακό και υπεροπτικό πυρήνα του υποθαλάμου και απεκκρίνεται στον οπίσθιο λοβό της υπόφυσης

Τονικότητα ως ερέθισμα για απελευθέρωση ADH

Μειωμένη αρτηριακή πίεση ή μειωμένος

δραστικός κυκλοφορών όγκος αίματος

Ερεθισμός τασεοϋποδοχέων

αορτικού τόξου και καρωτιδικού κόλπου

Απελευθέρωση ADH

Ωσμωτικότητα ως ερέθισμα για απελευθέρωση της ADH

Δράση της ADH

Άλλα αίτια που επηρεάζουν την έκκριση ADH

Αλγεινά ερεθίσματα (αύξηση) Ναυτία (αύξηση) Διάφορα φάρμακα, ειδικά στους ηλικιωμένους,

επηρεάζουν την έκκριση της ADH

Κοινά χρησιμοποιούμενα φάρμακα που χρησιμοποιούνται από τους ηλικιωμένους και επηρεάζουν την έκκριση ADH

Νικοτίνη1

Μορφίνη (υψηλή δόση)1

Επινεφρίνη1

Κυκλοφωσφαμίδη1

Τολβουταμίδη2

Χλωροπροπαμίδη2

ΜΣΑΦ2

Αλκοόλη3

Μορφίνη (χαμηλή δόση)3

Κλονιδίνη3

Γλυκοκορτικοειδή3

Αλοπεριδόλη3

Σισπλατίνη3

Καρβαμαζεπίνη3

Λίθιο4

Κολχικίνη4

Δεμεκλοκυκλίνη4

Γλυμπουρίδη4

Διουρητικά της αγκύλης4

Βινμπλαστίνη4

Μεθοξυφλουράνιο4

1=αυξάνει την έκκριση της ADH, 2=αυξάνει την ανταπόκριση του νεφρικού σωληναρίου, 3=μειώνει την έκκριση της ADH, 4=μειώνει την ανταπόκριση του νεφρικού σωληναρίου, ΜΣΑΦ=μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα

Tareen N, et al J of Nat Med Assoc 2005; 97(2): 217-224

Σύνδρομο Απρόσφορης Έκκρισης Αντιδιουρητικής Ορμόνης (SIADH)

Διαγνωστικά Κριτήρια για το Σύνδρομο Απρόσφορης Έκκρισης Αντιδιουρητικής Ορμόνης

Πρωταρχικά Διαγνωστικά Κριτήρια Μειωμένη δραστική ωσμωτικότητα εξωκυττάριου υγρού (<270

mOsm/kg H2O) Απρόσφορη συμπύκνωση των ούρων(>100 mOsm/kg H2O) Κλινική ευογκαιμία Υψηλή συγκέντρωση Na+ ούρων κάτω από κανονικές συνθήκες

πρόσληψης ύδατος και άλατος Απουσία επινεφριδιακής, θυρεοειδικής, υποφυσιακής ή νεφρικής

βλάβης ή πρόσφατης λήψης διουρητικού

Δευτερεύοντα Κριτήρια Διαταραγμένη δοκιμασία φόρτισης με νερό (αδυναμία αποβολής

τουλάχιστον του 90% της φόρτισης με 20 mg/kgΣΒ νερού σε 4 ώρες ή/και αδυναμία αραίωσης των ούρων με ωσμωτικότητα <100 mosm/kg

Επίπεδα ADH στο πλάσμα αυξημένα δυσανάλογα σε σχέση με την ωσμωτικότητα του πλάσματος

Μη σημαντική διόρθωση του Na+ του πλάσματος με την έκπτυξη του όγκου, αλλά βελτίωση μετά τον περιορισμό του ύδατος

Απελευθέρωση ADH στους ηλικιωμένους

Τα επίπεδα της ADH στο πλάσμα ανευρίσκονται αυξημένα σε κατά τα άλλα υγιείς ηλικιωμένους

Σε συνθήκες ανάλογης αυξημένης ωσμωτικότητας του πλάσματος οι ηλικιωμένοι θα εκκρίνουν μεγαλύτερη ποσότητα ADH συγκριτικά με νεότερους ασθενείς

Helderman et al, J Gerontol 1978; 33(1): 39-47

Johnson AG et al, J Am Geriatr 1994; 42 (4): 399-404Froklis VV et al , Arch Gerontol Geriatr 1999; 29 (3):193-214

Συχνότητα SIADH στους ηλικιωμένους

Anpalahan M. J Am Geriatr Soc 2001; 49:788-792

Ιδιοπαθές SIADH στους ηλικιωμένους

Προκύπτει ότι παρατηρείται σύνδρομο απρόσφορης έκκρισης αντιδιουρητικής ορμόνης στους ηλικιωμένους συχνότερα σε σχέση με τους νεότερους, χωρίς να υπάρχει προφανής αιτία

Το σύνδρομο θεωρείται ιδιοπαθές και ευνοεί την ανάπτυξη υπονατριαιμίας με ή χωρίς συνυπάρχοντα παράγοντα

Ανατομικές μεταβολές των νεφρών με την ηλικία

Μείωση του βάρους του νεφρού (300 gr κατά την 9η δεκαετία της ζωής σε σχέση με 400 gr κατά την ηλικία των 40 ετών

Μείωση του μεγέθους κατά 10 – 30 % στην ηλικία των 80 ετών

Οι παραπάνω μεταβολές οφείλονται κατά κύριο λόγο στην σπειραματοσκλήρυνση

στην επιφανειακή στοιβάδα του φλοιού, η οποία είναι <5% στην ηλικία των 40 και φθάνει στο10-30% στην ηλικία των 80

ετώνEpstein M. J Am Soc Nephrol 1996; 7:1106-1122

Λοιπές μεταβολές του νεφρού με την ηλικία

Διάμεση ίνωση με διήθηση μονοκυττάρων και άλλων φλεγμονωδών κυττάρων

Ατροφία των σωληναρίων με αποτέλεσμα την εκφύλιση του επιθηλίου

Μείωση του αριθμού, του μήκους και του όγκου των σωληναρίων

Υαλίνωση των αρτηριολίων

Όλα τα παραπάνω οδηγούν σε αντίστοιχες λειτουργικές μεταβολές

Μείωση μεγέθους νεφρών με την ηλικία

νεότερος γηραιότερος

Διατομή νεφρού

Σπειραματοσκλήρυνση με την ηλικία

Λειτουργικές μεταβολές με την ηλικία

Διαταραχές στη διατήρηση της οξεοβασικής ισορροπίας

Διαταραχές στη ομοιοστασία των ηλεκτρολυτών

Διαταραχές στη συμπύκνωση των ούρωνΔιαταραχές στην αραίωση των ούρων

Σε συνδυασμό με:Μείωση της σπειραματικής διήθησηςΜείωση της ανταπόκρισης του ουροφόρου

σωληναρίου στην ADH

Schlanger LE, Adv Chronic Kidney Dis 2010; 17(4)

Αίσθημα δίψας

Με την ηλικία το

αίσθημα δίψας

αμβλύνεται, γεγονός που

ευνοεί την κατάσταση

αφυδάτωσης και μειώνει

την πιθανότητα

ανάπτυξης

υπονατριαιμίας

Ανατομικές μεταβολές προϊούσης της ηλικίας εκτός

νεφρών

Σε υγιείς ενήλικες το ύδωρ είναι το 55-65% του συνολικού σωματικού βάρους

Προϊούσης της ηλικίας μειώνεται η αναλογία υδρόφιλων (λ.χ. μύες) προς υδρόφοβους ιστούς (λ.χ. οστά, λίπος)

Τα παραπάνω δημιουργούν προϋποθέσεις για ανάπτυξη υπονατριαιμίας στους ηλικιωμένους

Ισορροπία νατρίου στους ηλικιωμένους

Διαταραχή δίψας

Νεφρική γήρανση

SIADH

Υπερνατριαιμία Υπονατριαιμία

Πώς εμφανίζουν οι ηλικιωμένοι κλινικά έκδηλη υπονατριαιμία;

Ανατομικές μεταβολές

Λειτουργικές μεταβολέ

ς

Συνυπάρχουσα

παθολογία Φαρμακευτική αγωγή

Διαιτητικές συνήθειες

Διαταραχή ομοιοστατικώ

ν μηχανισμών

Κλινικά έκδηλη Υπονατριαιμία

Αίτια υπονατριαιμίας στους ηλικιωμένους

Κοινά αίτια υπονατριαιμίας στους ηλικιωμένουςΜειωμένο ολικό Na+

σώματοςΦυσιολογικό ολικό

Na+ σώματος (περίσσεια ύδατος)

Αυξημένο ολικό Na+ σώματος

Θειαζιδικά διουρητικά (>50% των περιπτώσεων)

Νεφρική απώλεια άλατος

Νόσος Addison

Έμετοι, διάρροιες

Χαμηλή πρόσληψη διαλυτών (λ.χ. υδρική δίαιτα)

Χαμηλή ωσμωτική σίτιση με ρινογαστρικό σωλήνα

Σύνδρομο απρόσφορης έκκρισης αντιδιουρητικής ορμόνης

Υποθυρεοειδισμός

Ανεπάρκεια γλυκοκορτικοειδών

Ψυχογενής πολυδιψία

Χορήγηση υπότονων διαλυμάτων

Συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια

Ηπατική κίρρωση

Νεφρωσικό σύνδρομο

Νεφρική ανεπάρκεια

Πολυπαραγοντική υπονατριαιμία

Στα πλαίσια διερεύνησης για την καλύτερη αντιμετώπιση, διαπιστώθηκε ότι τα αίτια της υπονατριαιμίας στους ηλικιωμένους μπορεί να είναι πάνω από ένα ακόμη και στο 50% των περιπτώσεων

Shapiro DS et al. In Med J 2010; 40: 574-580

Αριθμός αιτιών

Αριθμός ασθενών

Θειαζιδικά διουρητικά-υπονατριαιμία- ηλικιωμένοι

Αποτελούν το συνηθέστερο αίτιο που συμβάλει σε μία πολυπαραγοντική υπονατριαιμία, ενώ αντίθετα σπανιότερα θα συναντηθεί ως το μοναδικό αίτιο της διαταραχής αυτής

Η υπονατριαιμία από τα θειαζιδικά διουρητικά προσβάλλει ευκολότερα τους ηλικιωμένους, τις γυναίκες και ασθενείς με χαμηλό σωματικό βάρος

Χαρακτηρίζεται από γρήγορη εμφάνιση μετά την έναρξη του φαρμάκου (περίπου 2 εβδομάδες) και σχετικά γρήγορη ύφεση μετά τη διακοπή του.

Στους ηλικιωμένους τα θειαζιδικά διουρητικά προκαλούν αισθητή μείωση της κάθαρσης ελευθέρου ύδατος σε σύγκριση με μικρότερες ηλικίες, ακόμη και όταν δεν έχει διαπιστωθεί υπονατριαιμία στον εργαστηριακό έλεγχο.

Palmer BF, Naderi, J Am Soc Hypertens 2007; 1(6):381-392Clark BA et al J Am Soc Nephrol 1994; 5:1106-1111

Θειαζιδικά στους ηλικιωμένους

Clark BA et al J Am Soc Nephrol 1994; 5:1106-1111

Φάρμακα και υπονατριαιμία(1)

Φάρμακα που επηρεάζουν την ομοιόσταση Na+ και ύδατος

ΔιουρητικάΘειαζιδικάΙνδαπαμίδηΑμιλορίδηΔιουρητικά της αγκύλης

Liamis G, Milionis H, Elisaf M. Am J Kidney Dis 2008; 52(1): 144-153

Αυξημένη υποθαλαμική παραγωγή ADHΑντικαταθλιπτικά

Τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά (αμιτρυπτιλίνη, προτριπτυλίνη, δεσιπραμίνη)Ειδικοί αναστολείς επαναπρόσληψης της σεροτονίνηςΑναστολείς της μονοαμινοοξειδάσης

Αντιψυχωσικά φάρμακαΦαινοθειαζίνες (θειοριδαζίνη, τριφθοριοπεραζίνη)Βουτυροφαινόνες (αλοπεριδόλη)

Αντιεπιληπτικά φάρμακαΚαρβαμαζεπίνη ,οξκαρβαζεπίνηΒαλπροϊκό νάτριο

Αντικαρκινικοί παράγοντεςΑλκαλοειδή της vinca (βινκριστίνη, βινπλαστίνη)Παράγωγα πλατίνης (σισπλατίνη, καρβοπλατίνη)Κυκλοφωσφαμίδη, μελφαλάνη, ιφοσφαμίδη

Διάφορα (μεθοτρεξάτη, ιντερφερόνη και λεβαμιζόλη, πεντοστατίνη, μονοκλωνικά αντισώματα)Οπιοειδή

Ενίσχυση της δράσης της ADHΑντιεπιληπτικά φάρμακα

Καρβαμαζεπίνη, λαμοτριγίνη Αντιδιαβητικά φάρμακα

Χλωροπροπαμίδη, τολβουταμίδη

Αντικαρκινικοί παράγοντεςΑλκυλιωτικοί παράγοντες (ΕΦ κυκλοφωσφαμίδη)

Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα

Επανατοποθέτηση του ωσμωστάτηΑντικαταθλιπτικά

ΒενλαφαξίνηΑντιεπιληπτικά φάρμακα

Καρβαμαζεπίνη

Φάρμακα και υπονατριαιμία(2)

Φάρμακα που επηρεάζουν την ομοιόσταση μόνο του ύδατος

Liamis G, Milionis H, Elisaf M. Am J Kidney Dis 2008; 52(1): 144-153

Φάρμακα συχνής χρήσης ως σπανιότερα αίτια υπονατριαιμίας

ΑντιϋπερτασικάΑναστολείς μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτενσίνηςΑμιλοδιπίνη

Ανοσοσφαιρίνη (ΕΦ)3,4-Μεθυλενεδιοξυμεθυλαμφεταμίνη (ecstasy)Aντιβιοτικά

Τριμεθοπρίμη/σουλφαμεθοξαζόληΣιπροφλοξασίνηΚεφοπεραζόνη/σουλβακτάμη

ΑντιαρρυθμικάΑμιοδαρόνη, λορκαϊνίδη, προπαφαινίνη

ΘεοφυλλίνηΑναστολείς αντλίας πρωτονίωνΒρωμοκρυπτίνηΤερλιπρεσσίνηΝτουλοξετίνηΦθοριοαγγειογραφίαΒουπροπιόνη

Liamis G, Milionis H, Elisaf M. Am J Kidney Dis 2008; 52(1): 144-153

Υπονατριαιμία εκ φαρμάκων

Δεν μπορεί να προβλεφθεί η ανάπτυξη ή μη υπονατριαιμίας από ένα φαρμακευτικό σκεύασμα

Εξαρτάται από τη συνυπάρχουσα παθολογία και κυρίως από τη νεφρική λειτουργία

Mπορεί να είναι και η πρώτη εκδήλωση νεφρικής δυσλειτουργίας

Baglin A et al Presse Med 1992; 21(31):1459-1463

Burkhardt H et al J Nephrol 2005; 18 (2):166-173

Κλινική εικόνα

Στους ηλικιωμένους, όπως και στο γενικό πληθυσμό η κλινική εικόνα εξαρτάται από:

Τη βαρύτητα της διαταραχήςΤην ταχύτητα εγκατάστασης

Ειδοποιός διαφορά στους ηλικιωμένους Συνηθέστερη βαριά διαταραχή Σοβαρότερα συμπτώματα και σημεία

Rosner MH Aging Health 2011; 7(5):775-785

Συμπτώματα και σημεία

Κεφαλαλγία Σύγχυση Σπασμοί Γνωσιακές διαταραχές Διαταραχές της μνήμης Διαταραχές στη βάδιση Λήθαργος Κώμα

Οφείλονται στο οίδημα των εγκεφαλικών κυττάρων, όταν η διαταραχή είναι οξεία

Κατάγματα λόγω υπονατριαιμίας

Σχετίζονται με: Τις διαταραχές βάδισης Την αταξία Την οστεοπόρωση

Λαμβάνουν χώρα: Στο ισχίο Στον αυχένα του μηριαίου οστού

Μπορούν να αναπτυχθούν και σε ήπια υπονατριαιμία

Verbalis JG et al, J Bone Min Res 2010; 25 (3):554-563

Οστεοπόρωση και υπονατριαιμία

Υπονατριαιμία

Verbalis JG et al, J Bone Min Res 2010; 25 (3):554-563

Αυξημένη οστεοκλαστικήδραστηριότητα

Μειωμένη οστεοβλαστικήδραστηριότητα

Μείωση οστικής

πυκνότητας

Οστεοκλαστική δραστηριότητα σε πειραματικό μοντέλο SIADH

Verbalis JG et al, J Bone Min Res 2010; 25 (3):554-563

Οστεοπόρωση από υπονατριαιμία σε

πειραματόζωα

Verbalis JG et al, J Bone Min Res 2010; 25 (3):554-563

Υποθρεψία και Υπονατριαιμία στους ηλικιωμένους

Παρατηρείται πτώση του δείκτη μάζας σώματος (BMI) σε υπονατριαιμικούς νοσηλευόμενους ηλικιωμένους

Δε διαφέρουν νορμο- και υπο- νατριαιμικοί ασθενείς σχετικά με άλλους παράγοντες θρέψης (αλβουμίνη, αιμοσφαιρίνη)

Η πτώση του BMI πιθανόν οφείλεται στη στέρηση ύδατος που εφαρμόζεται για την αντιμετώπιση της υπονατριαιμίας

Chen LK et al , J Chin Med Assoc 2006; 69(3):115-119

Πρόγνωση της υπονατριαιμίας στους ηλικιωμένους

Αυξημένη νοσηρότητα Παρατεταμένη ενδεχόμενη νοσηλεία Καθυστερημένη αποκατάσταση Αυξημένη θνητότητα

Όσο βαρύτερη η διαταραχή στην εισαγωγή, τόσο φτωχότερη η πρόγνωση

Chua M et al Arch Gerontol Geriatr 2007; 45(3):253-258Terzian C et al J Gen Inter Med 1994; 9(2):89-91

Θνητότητα και υπονατριαιμία

Σε Na+ ορού < 125 mEq/lt Αυξημένη θνητότητα κατά τη νοσηλεία Αυξημένη μονοετή θνητότητα Αυξημένη πενταετή θνητότητα

Ανάλογα δεδομένα ισχύουν και στην ήπια υπονατριαιμία

Waikar SS et al Am J Med 2009; 122:857-865

Waikar SS et al Am J Med 2009; 122:857-865

Πόσο επιδεινώνεται η πρόγνωση από την υπονατριαιμία;

Waikar SS et al Am J Med 2009; 122:857-865

Απαραίτητη η διόρθωση του Na+

Waikar SS et al Am J Med 2009; 122:857-865

Υπονατριαιμία και καρδιακή ανεπάρκεια

Πτώση Na+ ορού κατά 3 meq/lt

Στους ηλικιωμένους με καρδιακή ανεπάρκεια, η υπονατριαιμία αποτελεί δυσμενή παράγοντα, ακόμη και εάν η συστολική λειτουργία του μυοκαρδίου είναι ικανοποιητική

Barsheshet A et al, Eur J Hear Fail 2010; 12(8):833-840

Αύξηση θνητότητας στο νοσοκομείο κατά 19,5%

Αύξηση θνητότητας κατά 10% στην άμεση μετέπειτα περίοδο

Υπονατριαιμία και κόστος νοσηλείας

Αυξημένο κόστος νοσηλείας και

περίθαλψης ασθενών με υπονατριαιμία

έναντι εκείνων με αυξημένο ή

φυσιολογικό Na+ ορού σε 6μηνιαία και

ετήσια βάση

Shea AM et al , J Am Soc Nephrol; 19:764-770

Προσοχή στην υπονατριαιμία !

Αντιμετώπιση Αντιμετώπιση του γενεσιουργού

παράγοντα (λ.χ. διακοπή υπεύθυνου φαρμάκου)

Συντηρητικά μέτραΠεριορισμός ύδατοςΧορήγηση υπέρτονων διαλυμάτων υπό

αυστηρή παρακολούθηση

Νεότερες ειδικές θεραπείες

Βαπτάνες

Ανταγωνιστές υποδοχέων αντιδιουρητικής ορμόνης

Ευογκαιμική ή υπερογκαιμική υπονατριαιμία

Αξιόλογη αντιμετώπιση οξείας ή χρόνιας υπονατριαιμίας

Ποσοστό υποτροπής 68% 7ημέρες μετά τη διακοπή

Παρενέργειες σε κίρρωση ήπατος

Nemerovski C, Hutchinson DJ Clin Ther 2010; 32(6):1015-1032

Ανεπιθύμητες δράσεις βαπτανών

ΣυχνοουρίαΞηροστομίαΔίψαΠολυουρίαΠολυδιψίαΗπατονεφρικό σύνδρομο (σε ασθενή με

κίρρωση)Δε βελτιώνεται η θνητότητα επί καρδιακής

ανεπάρκειας

Greenberg A, Lehrich RW J Am Soc Nephrol 2010; 21: 552-555

Πρέπει και πότε θα

λάβουν οι ηλικιωμένοι βαπτάνες;

Στους ηλικιωμένους με υπονατριαιμία εναλλακτική αγωγή με περιορισμένες ανεπιθύμητες ενέργειες

Αλατο- ή γλυκο-κορτικοειδή

10 mg υδροκορτιζόνης ημερησίως

Takei M et al Geriatr Gerontol Int 2009; 9:391-394Lee P et al Arch Intern Med 2008; 168:325-326

Συνοψίζοντας…

Η υπονατριαιμία είναι η συχνότερη ηλεκτρολυτική διαταραχή που διαπιστώνεται στους ηλικιωμένους, ειδικά σ’ αυτούς που νοσηλεύονται

Φυσιολογικές δομικές και λειτουργικές μεταβολές που συμβαίνουν εξαιτίας γήρανσης στον υποθάλαμο και τους νεφρούς δημιουργούν προδιάθεση για υπονατριαιμία

Στους ηλικιωμένους παρατηρείται ιδιοπαθές σύνδρομο απρόσφορης έκκρισης αντιδιουρητικής ορμόνης

Οι ηλικιωμένοι εμφανίζουν οστοπόρωση και κατάγματα εξαιτίας της υπονατριαιμίας

Η υπονατριαιμία αποτελεί παράγοντα που επιδεινώνει την πρόγνωση των ηλικιωμένων, ως προς τη νοσηρότητα, τις ημέρες νοσηλείας και τη θνητότητα

Η διόρθωση του Na+ βελτιώνει το προσδόκιμο επιβίωσης σε ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια και ογκολογικούς ασθενείς

Η αντιμετώπιση της συμπτωματικής υπονατριαιμίας περιλαμβάνει στέρηση ύδατος, χορήγηση υπέρτονων διαλυμάτων και κάποιες φορές γλυκοκορτικοειδή

Η χορήγηση ανταγωνιστών των υποδοχέων της αντιδιουρητικής ορμόνης μπορεί να προκαλούν αύξηση των επιπέδων Na+ ορού, όμως αμφισβητείται η χρήση τους εξαιτίας των ανεπιθύμητων ενεργειών

Συνοψίζοντας…

Na+ ορού;

Ευχαριστώ για την προσοχή σας